Page Text
________________
રાતદિન સંયમમાં ગુરુ-લઘુ અતિચારો જે લાગે, એક-એકને યાદ કરી, મિચ્છામિદુક્કડં દેતા. ધન. ૨૮
બહાર એ ભોજનાદિની પ્રશંસા ન કરતા હોય તોય મનમાં ખૂબ સરસ મીઠાઈ છે” વગેરે ભાવો જો પ્રગટ થતા હોય તો ત્યાં પ્રશંસા ન હોવા છતાંય ઈંગાલદોષ તો ગણાય જ.
ધૂમ : અણભાવતી, સ્વાદરહિત, અનિષ્ટ વસ્તુની નિંદા કરવી એ ધૂમદોષ કહેવાય. છદ્મસ્થજીવોને અણભાવતી વસ્તુમાં સંજવલન કક્ષાનો સામાન્યદ્વેષ થાય એ શક્ય જ છે. પણ એ દ્વેષ જ્યારે મર્યાદા ઓળંગે ત્યારે નિંદાના શબ્દો રૂપે બહાર પ્રગટ થઈ જતો હોય
છે.
“અરે ! આવું ઠંડુ દૂધ ઉપાડી લાવ્યા ? વળી એમાં ખાંડ પણ નથી નાંખી. આવાઓને ? ગોચરી કેમ મોકલો છો ? ગોચરી લાવતા તો આવડતી નથી.... આ રસોઈયાને રસોઈ બનાવતા જ નથી આવડતી. શીરામાં એટલી બધી ખાંડ ઠોકી છે કે મોઢુ જ મરી જાય.... આ મારવાડીઓની રોટલી તોડતા દાંત તુટી જાય છે. આટલી જાડી રોટલી તે હોતી હશે ?... આ ખીચડી-પૌંઆ કેટલા બધા ખારા છે ! મીઠાની બરણી જ ઉંધી વાળી છે કે શું ?... આ શ્રાવકો ઘનચક્કર જેવા છે. સ્વામિવાત્સલ્યના એમના શાક-દાળમાં કેટલું બધું તેલ-મરચું નાંખે છે! કોણ આવા શાક-દાળ ખાતું હશે....
ડગલે ને પગલે આવા નિંદાવચનો મુખમાંથી જો સ૨ી.પડતા હોય તો વૈરાગ્યની માત્રા ફરી ચકાસવાની ખાસ જરૂર છે.
સાચો સંયમી તો તે કહેવાય કે જેની જીભને કોઈપણ વસ્તુ અણભાવતી-ભાવતી ન હોય. જે મળે તે વાપરી લે. કદિ એક હરફ પણ ન ઉચ્ચારે. વધુ ખારી, વધુ તીખી, વધુ મીઠી, વધુ કડવી વસ્તુઓ વાપરવાનો અવસર આવે ત્યારે એને સંયમજીવનનો મહોત્સવ માની પ્રસન્નતાપૂર્વક, હસતા મુખે, નિંદા શબ્દો ઉચ્ચાર્યા વિના વાપરી જાય.
સંયમીએ તો મરણાન્ત ઉપસર્ગો પણ સમાધિથી સહન કરવાનું સત્ત્વ ફોરવવાનું છે. એની સામે આવી અનિષ્ટ વસ્તુઓ વાપરવા રૂપ ઉપસર્ગ તો શી વિસાતમાં!
પણ કોણ જાણે કેમ ? ભલભલા આત્માઓ આ મોહજાળમાં ફસાયા વિના રહેતા નથી. જો અમુક વસ્તુથી શરીરમાં મુશ્કેલી ઉભી થતી હોય તો સંયમી એ વસ્તુ ન લે, કદાચ એંઠી થઈ હોય તો પરઠવે ય ખરો. પણ એ વસ્તુ ઉપર અરુચિ, દ્વેષ, નિંદા તો એના સ્વપ્રમાં પણ ન હોય.
જેમ સંયમી સંયમરક્ષા માટે બહેનોથી દૂર રહે, ગૃહસ્થોનો પરિચય ટાળે તો એમાં “એને બહેનો-ગૃહસ્થો ઉપર દ્વેષ છે” એમ નથી કહેવાતું એમ સંયમી સંયમોપયોગી શરીરની રક્ષા માટે પ્રતિકૂળ વસ્તુઓ ન લે, ભુલથી લેવાયેલી પરઠવી દે તો એને એ વસ્તુઓ ઉપર
વીર વીર વીર વીર વીર અષ્ટપ્રવચન માતા ૭ (૧૩૬) વીર વીર વીર વીર વીર
| SR No. | 005775 |
| Book Title | Asht Pravachan Mata |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunhansvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan Trust |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 328 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |