Siddha Hemchandra Shabdanushasanam Part 02

SR No.: 005770
Original Sutra Author: N/A
Author: Jagdishbhai
Publisher: Jagdishbhai
Publication Year: 2013
Total Pages: 396
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 153

પર ૧
શ્રીસિદ્ધહેમચન્દ્રશબ્દાનુશાસન ભાગ-૨ (૧૧) ગતિન :- ભેટવા સ્વરૂપ અર્થમાં “પરિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. પરિધ્વગતે ચામું HIMવ: (બાળક કન્યાને ભેટે છે.)
(૧૨) નિવસનમ્ :- પહેરવા સ્વરૂપ અર્થમાં પરિ અવ્યય આવે છે. દા.ત. પરિધરે વાસ: (તે વસ્ત્રને પહેરે છે.)
(૧૩) શોવ - અફસોસ કરવા સ્વરૂપ અર્થમાં “રિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. વૃતં રિહેવત (તે કરેલાનો શોક કરે છે.)
(૧૪) મોનન :- ખાવા સ્વરૂપ અર્થમાં પરિ અવ્યય આવે છે. દા.ત. “પ્રધૂન પરિવેષથતિ” (તે અતિથિઓને ખવડાવે છે.) અથવા તો તે અતિથિઓને પીરસે છે.)
(૧૫) રતન - ઉલ્લંઘન કરવા સ્વરૂપ અર્થમાં “રિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. પરિતિ (તે ઉલ્લંઘન કરે છે.)
(૧૬) વીણા :- વસા અર્થમાં (જેનો અર્થ અગાઉ જણાવી ગયા છીએ.) “રિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. “વૃક્ષન્ વૃક્ષમ્ રિ સિન્વતિ" (તે દરેક વૃક્ષને સીંચે છે.)
(૧૭) અવજ્ઞાન :- તિરસ્કાર કરવા સ્વરૂપ અર્થમાં “રિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. પરિમવતિ (તે તિરસ્કાર કરે છે.)
(૧૮) તસ્વીધ્યા :- પૂર્ણ રૂપથી જણાતોનું કથન કરવું એવા અર્થમાં પરિ અવ્યય આવે છે. દા.ત. પરિસંરતિમ્ (પૂર્ણ રૂપથી ગણાયેલ.)
(૧૯) સર્ણ :- સ્પર્શ અર્થમાં “રિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. પરિપક્વમ્ (એકદમ પાકું) અનાજ જ્યારે પાકી જાય છે ત્યારે પાક ક્રિયા દ્વારા અનાજનો સંપૂર્ણ સ્પર્શ થાય છે.
(૨૦) તૈક્ષણ :- સંકેત અર્થમાં “પરિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. રેવન્નક્ષન પરિજ્ઞાત: વાર: (ગુપ્તચર દેવના લક્ષણથી જણાયો.) અહીં કેટલાક ગુપ્તચરો આંખ વગેરે સ્થિર કરીને શત્રુદેશમાં આવતાં હોય ત્યારે જાણે કે દેવતાના લક્ષણને આધારે તે જણાઈ જાય છે.
(૨૧) અભ્યાવૃત્તિ:- પાછા આવવા અર્થમાં “પરિ" અવ્યય આવે છે. દા.ત. પરિવૃત: સંવત્સર: (ફરીથી આવેલું વરસ.)
(૨૨) નિયમ :- નિયમ અર્થમાં પરિસમાપ્ત પ્રયોગ બતાવ્યો છે. એ બરાબર જણાતો નથી. જિજ્ઞાસુઓએ આ બાબતમાં વિચારવું.
(શ૦૦) ૩૫-વર્નન-પ્રતિયત્ન-વૈત-વાવાડધ્યાહાર-નવન-પરીક્ષા સંપત્યપ્પનગુહ્યાંગ:-ક્ષય-સામથ્થ-ડવાર્યવાર-સાશ્ય-સ્વીર-પીડા-મત્રાિ -વ્યારિતોષારયાન-યુવત-સંસા-પૂર્વવર્મ-પૂના-વાન-સામીપ્યા-ડધિન-હીન-નિષ્ણાતું ! વર્ષને-૩પવાસ,