________________
*
દશવૈકાલિકસૂટા ભાગ-૪
અધ્ય. ૮ સૂર-૧૧ ) આ બધાને છેદવા નહિ. તથા કોઈક વૃક્ષાદિના ફલને કે મૂળને પણ ન છેદવા.
તથા અનેકપ્રકારનાં જે બીજ શસ્ત્રથી હણાયેલા ન હોય = કાચા = સચિત્ત હોય તેને મનથી પણ ન ઈચ્છે, તો ખાવાની તો વાત જ ક્યાં રહી ?
*
*
*
પ
,
1
तथा गहणेसुन चिट्ठिज्जा, बीएसु हरिएसुवा ।उदगंमि तहा निच्चं, उत्तिंगपणगेसु વા I?
ગા.૧૧ ગહનોમાં, બીજોમાં કે હરિતોમાં ન રહે. તથા પાણીમાં, ઉસિંગમાં કે || પનકમાં સદાય ન ઉભો રહે.
___ 'गहणेसु'त्ति सूत्र, 'गहनेषु' वननिकुञ्जेषु न तिष्ठेत्, संघट्टनादिदोषप्रसङ्गात्, तथा | 'बीजेषु' प्रसारितशाल्यादिषु 'हरितेषु वा' दूर्वादिषु न तिष्ठेत्, 'उदके तथा नित्यम्' अत्रोदकम्- | । अनन्तवनस्पतिविशेषः, यथोक्तम्-'उदए अवए पणए' इत्यादि, उदकमेवान्ये, तत्र नियमतो । | वनस्पतिभावात्, उत्तिङ्गपनकयोर्वा न तिष्ठेत्, तत्रोत्तिङ्गः सर्पच्छत्रादिः पनकःउल्लिवनस्पतिरिति सूत्रार्थः ॥११॥
ટીકાર્થ : ગહન = વનનિકુંજ = ગાઢજંગલવિસ્તારો = ત્યાં સાધુ ન રહે, ન ઉભો જ રહે... કેમકે ત્યાં વનસ્પતિનો સંઘટ્ટોવગેરે દોષ લાગી શકે છે.
તથા બધે ફેલાયેલા, વીખરાયેલા શાલિવગેરે બીજો ઉપર કે દૂર્વાવગેરે હરિત ઉપર સાધુ ન ઉભો રહે. તથા કાયમ માટે ઉદકમાં ન ઉભો રહે.
પ્રશ્ન: વનસ્પતિનો અધિકાર ચાલે છે, એમાં ઉદક = પાણીની વાત ક્યાંથી આવી
45
=
૫
5
૬
=
૫
=
*
ઉત્તરઃ અહીં ઉદક એટલે વિશેષ પ્રકારની અનંતકાયરૂપ વનસ્પતિ જ સમજવી. કેમકે આ (કહ્યું છે કે “ઉદક, અવક, પનક...” આમ પનકના = નિગોદના સમાનાર્થી શબ્દ તરીકે || * ઉદકનો ઉલ્લેખ આવતો હોવાથી ઉદક = અનંતકાયવિશેષ લઈ શકાય. * બીજાઓ કહે છે કે ઉદક એટલે પાણી જ લેવું. વનસ્પતિનો અધિકાર ચાલુ છે, છતાં જ * એમાં પાણીની વાત કરી છે એ એટલા માટે કે પાણીમાં અવશ્ય વનસ્પતિ હોય જ છે. જે
(પાણીમાં નિગોદ માની છે... માટે)
