________________
દશવૈકાલિકસૂત્ર ભાગ-૩
અધ્ય. ૰ સૂત્ર-૫ થી ૭ वितर्हपि तहामुत्ति, जं गिरं भासए नरो । तम्हा सो पुट्ठो पावेणं, किं पुणं जो મુસં વ? ॥
હવે મૃષાભાષાનાં સંરક્ષણને માટે કહે છે કે
ગા.પ મનુષ્ય વિતથ એવી પણ તથામૂર્તિને આશ્રયીને જે ભાષા બોલે, તેનાથી તે * પાપવડે સ્પષ્ટ બને છે. તો જે મૃષા બોલે, તેનું શું ?
મ
न
‘વિતપિત્તિ સૂત્ર, ‘વિતથમ્’ અતથ્ય ‘તથામૃત્યપિ' ëચિત્તસ્વરૂપત્તિ વસ્તુ, मा अपिशब्दस्य व्यवहितः संबन्धः, एतदुक्तं भवति-पुरुषनेपथ्यस्थितवनिताद्यप्यङ्गीकृत्य यां मो गिरं भाषते नरः, इयं स्त्री आगच्छति गायति वेत्यादिरुपां, ‘તસ્માર્’ स्तु भाषणादेवंभूतात्पूर्वमेवासौ वक्ता भाषणाभिसंधिकाले 'स्पृष्टः पापेन' बद्धः कर्मणा, किं पुनर्यो मृषा वक्ति भूतोपघातिनीं वाचं?, स सुतरां बद्ध्यत इति सूत्रार्थः ॥ ५॥
S
ત
ટીકાર્થ : જે વસ્તુ ખોટી છે, છતાં કોઈક રીતે તે સ્વરૂપવાળી છે. અહીં વિપિ માં રહેલા અપિ નો વ્યવહિત સંબંધ કરવો. એટલે કે સદ્દામુત્તિપિ એમ સમજવું. (એનો * અર્થ દર્શાવાશે.)
त
지
કહેવાનો આશય એ છે કે કોઈક સ્ત્રી વગેરે પુરુષનો વેષ ધારણ કરેલી હોય. તો એ પુરુષ નથી પુરુષ રૂપે અસત્ = વિતથ છે. છતાં પુરુષ તરીકે દેખાય છે તથામૂર્તિ છે.
નિ તો આવી વસ્તુને આશ્રયીને પણ સાધુ જે ભાષા બોલે કે “આ સ્ત્રી આવે છે કે આ સ્ત્રી
7 ગાય છે.” વગેરે. તો સાધુ આવાપ્રકારના ભાષણની પૂર્વે જ આ વક્તા આવું બોલવાનો 1
शा વિચાર કરતી વખતે પાપકર્મથી બંધાય છે. તો પછી જે સાધુ જીવની વિરાધના કરનારી. ગા મૃષા ભાષા બોલે, તેની શું વાત કરવી ? એ તો સુતરાં પાપથી બંધાય.
ભાષા =
ना
ना
(સાધુએ સ્ત્રીને જ સ્ત્રી કહી છે, છતાં એનો બાહ્ય આકાર પુરુષનો હોવાથી લોકવ્યવહારાદિથી એ ભાષા વિપરીત થાય છે... એટલે ખરેખર સાચીભાષા બોલવા છતાં સાધુ પાપથી બંધાય છે. તો જે ચોક્ખી તૃષા બોલે... એની તો શી વાત કરવી ?)
य
ય
-
तम्हा गच्छामो वक्खामो, अमुगं वा णे भविस्सइ । अहं वा णं करिस्सामि, एसो वा णं करिस्सइ ॥ ६ ॥ एवमाइ उ जा भासा, एसकालंमि संकिआ । સંપયાઞમકે વા, સંપિ ધીરો વિવપ્નદ્ ॥ 9 ॥
૨૩૦
IF
