Bharat Bahubali Mahakavyam

SR No.: 005718
Original Sutra Author: N/A
Author: Sulochanashreeji
Publisher: Vishvakalyan Prakashan Trust Mehsana
Publication Year: 2000
Total Pages: 288
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 7 MB

Page 113

अन्वभूवमहमद्य शुद्धतां, भारतेश्वरसमागमादिति ।
वातधूतनवपल्लवच्छलान्, नृत्यतीव तरुराजिरग्रतः ।।१६।। મહારાજા ભરતેશ્વરના સમાગમથી આજે મેં શુદ્ધ આનંદનો અનુભવ કર્યો અને તે આનંદને વ્યક્ત કરવા માટે, પવનથી કંપી રહેલા નવપલ્લવોના બહાને સમસ્ત વૃક્ષોની શ્રેણી જાણે નૃત્ય કરતી ના હોય!
उद्धतं नभसि मातरिश्वना, प्रोन्मिषस्थलसरोजिनीरजः |
उत्तरीयमिव काननश्रिया, न्यस्तमात्मशिरसि प्रियागमात् ।।१७।। ભૂમિ પર ઊગેલી વિકસ્વર કમલિનીની પરાગ (રજ)પવને આકાશમાં ઉડાડી દીધી, તે જાણે પોતાના પ્રિય સ્વામી ભરત રાજાના આગમનથી વનલક્ષ્મીએ મર્યાદાનું પાલન કરવા માટે પોતાના માથે ઉત્તરીય વસ્ત્ર ઓઢી લીધું ના હોય ! અર્થાત્ ઘૂંઘટ કાઢ્યો ના હોય !
पल्लवैः स्वयमशोकशाखिनः, कापि तेन निहता हृदन्तरे । हृष्यतिस्म दयिते प्रियाजना, प्रीतिकातरधिया हि तुष्यति ।।१८।। ભરતે કોઈ સ્ત્રીના વક્ષસ્થલ પર અશોકના પાનનો પ્રહાર કર્યો. છતાં તે સ્ત્રી ખુશ થઈ ગઈ. ખરેખર પ્રેમઘેલી સ્ત્રીઓ પોતાના પ્રેમાળ પતિની કોઈપણ ચેષ્ટાથી સંતુષ્ટ થતી હોય છે.
मामपास्य किमनेन पूर्वतस्ताडितेयममुना हता त्वहम् ।।
चूर्णमुष्टिमिति तन्मुखं रुषान्वक्षिपन्नयनतान्तिकारिणीम् ।।१९।। ભરત મહારાજાએ મને મૂકીને મારી પહેલાં એ સ્ત્રી પર કેમ અશોકના પાનનો ઘા કર્યો ? તેથી રિસાઈ ગયેલી કામિનીએ રોષથી આંખોને પીડા કરે તેવું ચૂર્ણ મૂઠી ભરીને ભરતના મુખને લક્ષ્ય બનાવીને ફેંક્યું.
युक्तमेवमनया कृतं दृशोर्दण्ड एव विदधे यथोचितम् ।
कान्तयेति निहतोपि सोऽतुषत्, प्रेमणीह विपरीतता हि का ? ।।२०।। . વલ્લભાએ મુખ પર ચૂર્ણ ફેંકવા છતાં મહારાજા ભરત પ્રસન્ન થયા અને બોલ્યા, મારી પ્રિયાએ જે કર્યું તે બરાબર છે. એણે મારી આંખોને બરાબર સજા કરી. ખરેખર પ્રેમમાં પ્રેમી વ્યક્તિનો દોષ દેખાતો નથી.
काचिदुन्नतमुखी प्रतिद्रुमं, हस्तदुर्लभतमप्रसूनकम् ।
स्वीयमंसमधिरोप्य नायिका, चित्तकामममुना ह्यशारदा' ।।२१।। વૃક્ષો પર રહેલાં દુષ્કાય પુખોને તોડવાની અભિલાષા કરતી ઊર્ધ્વમુખવાળી, ઘૂંઘટ વિનાની સ્ત્રીને ભરતે પોતાના ખભા પર ચઢાવીને તેની અભિલાષા પૂર્ણ કરી.
काचनापि कुसुमानि चिन्वती, कण्ठदाम दयितस्य गुम्फितुम् ।
चुम्बितेयमधरोष्ठपल्लवे, चञ्चरीकतरुणेन तत्क्षणात् ।।२२।। ૧. નારા- અષ્ણાવતી !
શ્રી ભરતબાહુબલિ મહાકાવ્યમ્ ૦ ૯૭