________________
જ્ઞાતપુત્ર શ્રમણ ભગવાન મહાવીર
શાશ્ર્વત-જિનપ્રતિમાનાં નામ— તીર્થંકરાનાં વિવિધ નામે પૈકી ( ૧ ) ઋષભ, (૨) ચન્દ્રાનન, (૩) વારિષેણુ અને (૪) વમાન એ ચાર નામેા શાશ્વત જિનપ્રતિમાનાં ગણાય છે. આથી એ પ્રશ્ન ઉદ્ભવે છે કે શું આ નામધારી તીથંકરાનાં લાંછનાનાં નામ પણ શાશ્વત છે ? જો એમ જ હાય તેા વમાન ચાવીસી અને વિહરમાણુજિનવીસી વિચારતાં એ લાંછને વૃષભ યાને બળદ અને સિંહ એમ એ જ હશે.
૧
શાશ્વત જિનપ્રતિમાના નામવાળી ચાર પ્રાચીન મૂર્તિએ કાઇ ગામમાં કે નગરમાં છે ખરી અને હાય તે કયાં એ પ્રશ્નના કામચલાઉ ઉત્તરરૂપે કહીશ કે અહીં ( સુરતમાં ) ગોપીપરામાં વાસુપૂજ્યસ્વામીના દેરાસરમાં છેક ઉપલે માળે એકેક દિશામાં અનુક્રમે ઋષભદેવ, વાષિણુ, સીમ ંધરસ્વામી અને ચન્દ્રાનનની પ્રતિમા છે. વિશેષમાં વાષિણનું લાંછન ખળદ નથી. આથી એ પ્રશ્ન ઉદ્ભવે છે :
-:
—
( ૧ ) મહાવીરસ્વામી ( વધમાન )ને બદલે સીમંધરસ્વામીની પ્રતિમા કેમ છે ?
(૨) વારિયેણનું લાંછન ભિન્ન કેમ છે? શું એ મતાંતરને આભારી છે ? આવું અન્ય કોઇ તીથંકર માટે છે ખરુ' ?
૧૭૦ તીર્થંકરાનાં લાંછના—પાંચે ભરત. પાંચે ભૈરવત અને પાંચ મહાવિદેહ પૈકી પ્રત્યેકના ખત્રીસ વિજયા એમ કુલ્લે જે ૧૭૦ ક્ષેત્રા થાય એ દરેકમાં તીર્થંકર હાય એટલે સમકાળે
૧.
જુએ પયણસારુદ્રાર્ ! ગા. ૪૯૧ ). અહીં વૃષભને બદલે ઉસદ્ધસેણુ અર્થાત વૃષભસેન નામ છે.
