________________
વિભુ વર્ધમાનની વિશિષ્ટતાએ
૧૭૧:
પ્રસંગમાંથી કેટલીયે વિલક્ષણ-લાક્ષણિક હકીકતે સ્લરી આવે છે. ખાસ કરીને એમાંથી એમની વિનયમિત અદ્વિતીય વિશિષ્ટતા કેટલી બધી તરી આવે છે!
(૪) ગૃહવાસને ત્યાગ કર્યા પછી જગતનું કલ્યાણ થાય. તેવા માગને શેાધી કાઢવા મહર્ષિ બુદ્ધને પ્રયાસો કરવા પડ્યા એવી સ્થિતિ ભગવાન મહાવીરની થઈ નથી. બુદ્ધને એ ઉપરાંત તપને ત્યાગ કરવાની અને અંતે મધ્યમ માગ ગ્રહણ કરવાની જરૂર જણાઈ પરંતુ ભગવાન દેવાય તે પ્રથમથી જ તપના સાચા સ્વરૂપના જાણકાર હતા અને એથી એમને તપમય જીવનને તિલાંજલિ આપવાને પ્રસંગ કદાપિ આવ્યે જ નહિ.
(૫) સંગમ દેવે કરેલા ઘરમાં ઘર ૨ઉપસર્ગો અનેક લબ્ધિઓના સ્વામી પ્રભુ મહાવીર અપૂર્વ ક્ષમાપૂર્વક સહન કરે છે અને પિતાની ધારણામાં નિષ્ફળ નીવડવાથી જ્યારે એ દેવ પાછો ફરે છે ત્યારે પ્રભુનાં નેત્રમાં ઝળઝળિયાં આવે છે. એ એમની દયાની લાગણી ઉપર્યુક્ત વિશિષ્ટતામાં એર વધારે કરે છે.
(૬) કેવલજ્ઞાન પામ્યા પછી શ્રમણ ભગવાન મહાવીર દેશના આપે છે અને એ પ્રથમ દેશના અફળ જાય છે. એ કેવી વિલક્ષણતા ! આજકાલ કેટલાક ધીવરો-મુનિવરે એમ
૧. આની મીમાંસા માટે જુઓ મારી કૃતિ નામે આહંતદર્શનદીપિકા (પૃ. ૧૧૧૧-૧૧૧૫).
૨. આની આછી રૂપરેખા માટે જુએ હેમચન્દસરિકૃત કિષષ્ટિશલાકાપુરુષચરિત્ર (૫. ૧૦. સ. ૪).
