Page Text
________________
અંત સમૃદ્ધિનું મૂલ્ય ૦ ૧૮૭ આ મંત્રમાં “પૂર્ણ શબ્દ એના પૂર્ણ અર્થમાં પૂર્ણપણે વપરાયો છે. એ મંત્ર છે તો ઉપનિષો એક અંશ. પણ સત્યદ્રષ્ટા એક જૈન મહાદાર્શનિકને એના રહસ્યનું ભાન થયું, અને તેણે એ મંત્રમાં વર્ણવેલી પૂર્ણતાની અંતઃસમૃદ્ધિનું હાર્દ ઓળખી લીધું.
પછી તો એ દાર્શનિક સંસ્કૃતકવિએ એ પૂર્ણતાને પોતાની રીતે ગાઈ. એ ગાનાર વિદ્વાનનું નામ વાચક યશોવિજયજી.
યશોવિજયજીએ પૂર્ણતાને ગાવામાં દષ્ટિ એ રાખી છે કે પૂર્ણતા એટલે શું? તેનું સ્વરૂપ શું? તેને પમાય કેવી રીતે? અને પૂર્ણતા પમાય ત્યારે એ વ્યક્તિ કેવી બને ? આ પ્રશ્નોનો ઉત્તર શ્રી યશોવિજયજીએ એક અષ્ટક રચી આપ્યો છે. એ અષ્ટકનું નામ છે “પૂર્ણતાષ્ટક', એમના બત્રીસ અષ્ટકો પૈકી આ “પૂર્ણતાષ્ટક' પહેલું છે. એમાંથી બે-ત્રણ શ્લોકો જ અત્રે એના ભાવ સાથે આપવા ઉચિત લેખાશે.
અભ્યાસીઓ આ લઘુલેખથી એટલું જાણી શકશે કે પરમ સત્ય બધી જ ધર્મપરંપરાઓમાં માન્ય રહેલું છે. એને સિદ્ધ કરવાની પ્રક્રિયાઓ ભલે થોડીઘણી જુદી પડતી હોય. પણ આંતરિક પ્રક્રિયા તો એક કે સમાન જ હોવાની. ભાષામાં એનું વર્ણન કદી એકસરખું ન સંભવે, પણ તેથી મૂળ અર્થમાં ફેર પડતો નથી. આ દૃષ્ટિએ આ બધા જ સાચા સાધકોને મન અંત સમૃદ્ધિનું મૂલ્ય એકસરખું જોવામાં આવે છે. એ જ પારમાર્થિક ધર્મ છે અને એને સમજવો એ જ પારમાર્થિક દૃષ્ટિ છે. આ ધર્મ અને આ દષ્ટિમાં સંપ્રદાયોનાં ધૂળ ખોખાં અને બીબાં ગળી જાય છે, ને તેનું ખરું તેમ જ પૂર્ણ સ્વરૂપ જ શેષ રહે છે. “પૂર્ણતાષ્ટકમાંથી ઉદ્ભતઃ ૧. પૂર્ણતા યા પરોપાધઃ યા યાચિતકમડના
યા તુ સ્વાભાવિકી સૈવ જાત્યરત્નવિભાનિભા | ભાવ: બહારની ચીજોથી જે પૂર્ણતા મનાય છે તે માગેલા ઘરેણા જેવી છે. પરંતુ જે પૂર્ણતા અંદરથી વિકસેલી હોય છે તે સાચા રત્નની દીપ્તિ જેવી છે.
૨. પૂર્યન્ત યેન કૃપણાસ્તદુપેવ પૂર્ણતા!
પૂર્ણાનજસુધાસ્નિગ્ધા દૃષ્ટિરેષા મનીષિણીમ્ | ભાવઃ લાલચી માણસો જે વસ્તુઓની પ્રાપ્તિથી પોતાને પૂર્ણ માને છે, ખરી રીતે તે વસ્તુની ઉપેક્ષા એ જ પૂર્ણતા છે. પૂર્ણાનંદ વિશેની આવી
| SR No. | 005710 |
| Book Title | Darshanik Chintan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sukhlal Sanghavi |
| Publisher | Gurjar Granthratna Karyalay |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 272 |
| Language | Gujarat |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |