________________
- ૩૧૫ અવસ્થામાં રહેવું-પ્રવર્તવું તે છે. ભાવમૌન જાળવીએ તે... જ્ઞાનસ્વરૂપમાં સ્થિર થવાશે. આત્મા અરૂપી છે–દેહરૂપી છે. આત્મા અશબ્દ છે. વચનગ શબ્દરૂપ છે. (જ્ઞાન એ અબેલ, તત્ત્વ છે).
વિહરમાન કેવળી ભગવંત અબાલ બનીને વચનગને ઉપયોગ કરે છે એટલે તેમનામાં લેશમાત્ર રાગદ્વેષ રતિઅરતિ અ.દિ મહજનિત ભાવ નથી હોતો. તેથી તેમણે તેમના જ્ઞાનને અબેલ બનાવેલ છે અને બોલે છે. જ્યારે છઘસ્થ જીવ બોલે છે ત્યારે બેલ બહાર નીકળે છે કારણ જ્ઞાનને અબોલ નથી બનાવ્યું. વીતરાગ-નિર્મોહ-નિષ્કષાય નિર્વિકલ્પ જ્ઞાન હજી નથી બનાવ્યું. જ્ઞાનનું સ્વરૂપ માન-- - અબોલ છે એટલે જ્ઞાન વીતરાગ-નિર્વિકલ્પ છે.
નિર્વિચાર-નિર્વિકલ્પ- શૂન્યમય સ્થિતિની શક્તિ અનંતી છે. જે ત્રણે કાળનું જગત એક સમયમાં પ્રતિબિંબિત બનાવે છે. અબેલ–મક જ્ઞાન (મૌન) એ આનંદરૂપ છે. સચ્ચિદાનંદ છે. જ્યાં સુધી અંતરજ્ઞાનને અબોલ ભાવમૌન . નિર્વિકલ્પ વીતરાગ જ્ઞાન નહિ બનાવીએ ત્યાં સુધી (મનનું મૌન) આત્માને આનંદ સચ્ચિદાનંદનું સુખ નહિ વેરાય. . મનનું મૌન એનું નામ જ્ઞાન. નિર્વિકલ્પ-જ્ઞાન જેમ શરીર હું નથી તેમ વચનગ–બેલ એ હું નથી. તેમ વિચાર એ પણ હ નથી. વિચાર છે એ વિકલ્પ છે–એ રાગ છે અને વિચાર છે એટલે બેલ આવશે.
જ્ઞાન સુખ વગરનું નથી. પણ જ્ઞાન જ્યાં સુધી વીતરાગ નિર્વિકલ્પ-અબેલ નથી બન્યું ત્યાં સુધી જ્ઞાનનું સુખ પરિવર્તન પામીને પુદ્ગલદ્રવ્યાશ્રિત ભેગવીએ છીએ.. પરિવર્તન-સુખ એટલે રાજા રંક બને તેમ અનંત સુખ.
