________________
૧૮૪
અથ અને કામ એવું તત્ત્વ છે કે ખીજા' આપણા માટે કરી આપે જ્યારે મેાક્ષ એવુ' તત્ત્વ છે કે કોઈ આપણું નહિ કરી આપે. આત્મા સ્વયં ઉપાદાનકારણ છે તે અસા ધારણ કારણ તૈયાર કરે તે મુકતાત્મા-પરમાત્મા અને. ખીજા આપણા માટે રાંધી શકે, ખવડાવી પણ શકે પરંતુ બીજા ખાય અને આપણું પેટ ભરાય એ તે કદી નહિ અને, જે ખાય તેનું જ પેટ ભરાય. અને તેજ તૃપ્ત થાય. બીજો નહિ. એ તે આપણા સહુના અનુભવની વાત છે,
જે કારણથી નિશ્ચિત કા થાય છે તે કારણ અશ રૂપ હેાવા છતાં તેમાં પૂર્ણતાને આરેપ કરીને તેને પ્રધાન ત્વ આપવું એ કૃતજ્ઞતા ગુણ છે રસેાઈ માટે સર્વ સાધન સામગ્રી હાજર હાવા છતાં અગ્નિ પેટાવવા એકાદી કાંડી દીવાસળી ન હોય તે તેના માટે છેલ્લી ઘડીએ દોડાદોડ થઈ પડે છે એ આપણા જીવન વ્યવહારના અનુભવની વાત છે એવે સમયે દીવાસળી જેવી મામૂલી વસ્તુની પ્રધાનતા થઈ પડે છે. એટલે જ તેા આપણે કૃતજ્ઞતા ભાવ વ્યક્ત કરવા ઉપકરણેાના ઉજમણાનું આયેાજન કરી તે પ્રત્યેના અહેાભાવ–ઉપકારભાવ વ્યક્ત કરીએ છીએ. ઊ મણા દ્વારા ઉપકરણેાના દર્શન-વંદન કરીએ છીએ અને તેમની ઉપકારકતા ઉપર સ્વીકૃતિની મહેાર છાપ મારીએ છીએ.
બાહ્ય પંચાચારના પાલનમાં દેવગુરુ જેએ કર્તા નિમિત્ત છે એમનું આલ'બન લઈને માહ્ય ઉપકરણાદિ જે કરણનિમિા છે તેના દ્વારા સાધના કરી અભ્યંતરમાં પંચાચારના પાલનમાં અંતરયાત્રા રૂપે કષાયનું ઉપશમન કે જે અસા
