________________
વિષય શ્વેતાંબર પરંપરાની |દિગંબર પરંપરાની
માન્યતા પ્રમાણે | માન્યતા પ્રમાણે એકાદશાંગીનો કાળના પ્રભાવથી આગમ-વી.નિ. સં. ૬૮૩માં | વિચ્છેદ
જ્ઞાન અંગોપાંગ આદિ વિચ્છેદ થયો. ત્યાર ઉત્તરોત્તર ક્ષીણ, અતિક્ષણ પછી એના માત્ર એક અને ક્ષીણત્તર થઈ જવા દેશ જ્ઞાન બાકી રહી છતાં પણ દુધ્ધમાકાળની ગયો. અંગબાહા સમાપ્તિ પર્યત વી.નિ. સંતના આદિ શેષ આગમોનું ૨૧૦૦૩ વર્ષ ૮ મહિના ૧૪ વિચ્છિન્ન થવાનો દિવસ વીતી જતા ૧૫મા ક્યાંયે ઉલ્લેખ નથી. દિવસના પ્રથમ પ્રહર સુધી પોતાના શુદ્ધ સ્વરૂપમાં
અંશતઃ વિદ્યમાન રહેશે. આગમોની સંખ્યા મૂર્તિપૂજકમાં ૪૫ તેમજ આગમ ગ્રંથના રૂપમાં
સ્થાનકવાસી અને તેરાપંથમાં ષખંડાગમ અને ૩૨ આગમોની સંખ્યા છે. કષાય-પાહુડનું સ્થાન
સૌથી ઉપર છે. જો નિષ્પક્ષ (તટસ્થ) તેમજ સૂક્ષ્મ દૃષ્ટિએ આ બંને પરંપરાઓનાં આગમોનું તુલનાત્મક વિવેચન કરવામાં આવે તો સ્ત્રીમુક્તિ, કેવળીભક્તિ (કેવળી કવળાહાર) આદિ નાની-મોટી ૮૪ વાતોના માન્યતાભેદ સિવાય બાકી બધા સિદ્ધાંતોનું પ્રતિપાદન, તત્ત્વોનું નિરૂપણ વગેરે બંને પરંપરાઓમાં પર્યાપ્તપણે સરખું જ મળશે.
(દિગંબર પરંપરાના આચાર્યોનો કાળનિર્ણચ) ઐતિહાસિક તથ્યોના પરિપ્રેક્ષ્યમાં વી. નિ. પછી ગૌતમથી લઈ અહબલિ સુધી થયેલા દિગંબર પરંપરાના આચાર્યોના ક્રમ તેમજ કાળ નિમ્નલિખિત રૂપે સિદ્ધ થાય છે ? [ ૩૩૪ 9696969696969696969696ી જૈન ધર્મનો મૌલિક ઇતિહાસઃ (ભાગ-૨)|
