________________
બંધહેતુ) . કરવાનું બંધ કરી મુક્તિ મેળવવાને છે. એ પ્રત્યેક કર્મવર્ગણ પિતાનું કેવા પ્રકારનું ફળ આપશે એને આખે નિર્ણય પ્રકૃતિ બંધમાં થાય છે. હવે પછી કર્મની પ્રકૃતિ પર વિવેચન થશે. તેને આખો વિષય પ્રવૃતિબંધ કહેવાય. ગતિ, જાતિ, રૂપ, અવાજ, જ્ઞાનનાં આવરણ, સુખદુઃખ વગેરે અનેક પ્રકારનાં કર્મના સ્વભાવ આગળ બતાવવામાં આવશે. તે સર્વની વિગત આ પ્રતિબંધમાં આવે. ચેતનના પિતાના અધ્યવસાયની વિવિધતા પ્રમાણે એના અનેક પ્રકારે પડે છે, તે પૈકી તેના સ્વભાવ અનુસાર તેના આઠ વિભાગે બતાવવામાં આવશે. તેના ઉત્તર વિભાગમાં ૧૫૮ વિભાગો બતાવવામાં આવશે. તેની સ્વભાવ પ્રમાણે વિવિધતા એ પ્રકૃતિ બંધ સમજે. *
એ આત્માએ ગ્રહણ કરેલ કર્મળ કેટલા કાળે ઉદયમાં આવશે, એના બંધ અને ઉદય વચ્ચે કેટલે સમય જશે અને ઉદયમાં આવ્યા પછી કેટલે વખત એ ફળ આપવાનું ચાલુ રાખશે તે સર્વ બાબતને નિર્ણય બીજા સ્થિતિબંધમાં થાય છે. ઉપર મોદકને દાખલે લીધે, તેમાં એ લાડે કેટલા દિવસ ચાલશે, કયારથી બગડવા માંડશે, ક્યારે તદ્દન ખલાસ થઈ જશે એ હકીકતના નિર્ણયને સ્થિતિબંધ કહેવામાં આવે છે. કર્મવર્ગણાને આત્મા સાથે આકર્ષણ દ્વારા સંબંધ થાય તે વખતે તેને અબાધાકાળ અને એ કર્મની મુક્તિને કાળ મુકરર થઈ જાય છે. આ સ્થિતિ. બંધમાં કર્મદળની કાળમર્યાદાનું નિર્માણ થાય છે. - કર્મ પિતે શુભ હોય, અશુભ હોય, ઘાતી હોય, અઘાતી હોય, સારા માઠાં ફળમાં પણ તરતતા કરાવનાર હોય, મંદતાતીવ્રતા કરનાર હોય, તે સર્વ રસબંધને વિષય છે. એને અનુભાગ પણ કહેવામાં આવે છે. ઉપર આપણે લાડવાને દાખલે લીધે. તેને અંગે વિચારીએ તે કઈ લાડુ ખૂબ મીઠે હોય, કોઈ સાધારણ મીઠો હોય, કેઈ કડૂચે હોય, કઈ કઈ હોય, કેઈ ખટમધુરે હોય અને કોઈ તદ્દન નામની મીઠાશવાળ હોય, તેવા
