________________
ત્રિશલા માતા [ ર૭ ] ત્રિશલાદેવી જમ્યાં હતાં. એક વાર લિચ્છવીઓને અજાતશત્રુ સાથે લડવું પડયું હતું ત્યારે લિચ્છવીઓએ બૌદ્ધ ભિક્ષુ મૌદૂગલાયન પાસે જઈને પૂછયું હતું : “આ યુદ્ધમાં અમે જીતીશું કે નહિ?” મૌદૂગલાયને કહેલું કે “તમારે જય નિશ્ચિત છે, કારણ કે તમે વશિષ્ઠના વારસદાર છે.” એટલે કે તમે શુદ્ધ ક્ષત્રિય છે. ત્રિશલા દેવી શુદ્ધ ક્ષત્રિયાણી હતા. ક્ષાત્રતેજ, ક્ષાત્રબળને વારસે ભ૦ મહાવીરને મેટે ભાગે માતા ત્રિશલા તરફથી જ મળ્યું હશે.
ત્રિશલાદેવીના સગા ભાઈ ચેટક રાજાની વાત પણ શાસ્ત્રોમાં આવે છે. વિશાલીમાં વજી તેમજ લિચ્છવીઓનું ઘણું જ બલાઢ્ય મહાજનસત્તાક રાજ્ય હતું. શૌર્ય અને સાહસમાં વૈશાલીના ક્ષત્રિયકુમારની હરિ ફાઈ કરવાની કેઈનામાં તાકાત નહોતી. એ ક્ષાત્રકુમારે જાણે કે દેવસ્વરૂપ લાગતા. તેઓ વિનયી અને કસરતી હતા. વૃદ્ધોનું તેમજ ધર્માચાર્યોનું બહુમાન કરતા. ચેટક રાજા આ મહાજનસત્તાક રાજ્યને રાજા એટલે કે અગ્રણી હોય એમ લાગે છે. ત્રિશલાદેવીએ પણું બાલ્યવસ્થામાંથી જ પિતાના સહેદરની સાથે રહીને ક્ષાત્રતેજના સંસ્કાર ઝીલ્યા અને સંઘર્યા હશે. ભ૦ મહાવીરના પિતા સિદ્ધાર્થ ક્ષત્રીયકુંડના રાજા હતા. આ ક્ષત્રીયકુંડ, વૈશાલીનું જ એક પરું હોવું જોઈએ.
દેવાનંદાનો ગર્ભ કઈ પણ ક્ષત્રિયાણીની કૂખમાં લઈ જ જોઈએ એમ જ્યારે ઇન્દ્રને લાગ્યું ત્યારે તેની પસંદગી બીજી કઈ સ્ત્રી ઉપર નહિ ઉતરતાં,
