________________
સુઝુકી વગેરે ઝેન'ના પુરકર્તાઓ પાંચમા પુસ્તક તરીકે રજૂ કરવા માગું છું. સુઝુકીએ માનવજાતની જે સેવા બજાવી છે તેમાં જેને કઈ આંટી જઈ શકે તેમ નથી. તેણે ઘણું કામ કર્યું છે. આખી દુનિયા તે માટે તેની કણી છે અને હંમેશાં રહેશે. સુઝુકી નામ તો એક ઘરગથુ શબ્દ બની રહેવો જોઈએ. તે બન્યો નથી. તે બનવું જોઈએ એમ હું કહું છું. બહુ થોડા લોકે તે નામ જાણે છે; તેમની ફરજ એ છે કે તેઓ તે નામ દૂર દૂર સુધી ચારે દિશામાં ગાજતું થાય તે માટે બનતું બધું કરી છૂટે.
૪. “ઝન” વિશેનાં પુસ્તકો બાબત વાત નીકળી છે ત્યારે હું પૉવ રેગ્નના પુસ્તક “ઝેન ભલેશ, ઝેન બોન્સ' (Zen Flesh, Zen Bones' પુસ્તકને આ બેઠકના આઠમા પુસ્તક તરીકે ઉલ્લેખ કર્યા વિના રહી શકતો નથી. તે મહાન ગ્રંથ છે. લેખકની તે મૂળ કૃતિ નથી, તેમજ છેક ભાષાંતર પણ નથી. તે એક જુદી જ કોટીને ગ્રંથ છે. જૂની ઝેન દષ્ટાંતકથાઓ (anecdotes) અને જૂના વખાણેનું તે ભાષાંતર છે. હું જાણું છું કારણ કે, ઝેન ઉપર કે ન વિષે લખાયેલાં લગભગ તમામ પુસ્તકો મેં વાંચ્યાં છે. પૉલ રેપ્સના પુસ્તક જેવું બીજું કોઈ પુસ્તક મારી જાણમાં નથી. રેપ્સને ઝેન વસ્તુની ખરી ઝાંખી થઈ છે. એમ કહેવું જોઈએ.
સની બાબતમાં વખાણવા જેવી બાબત તે એ છે કે, તેણે એક શબ્દ પણ પિતાને ઉમેર્યો નથી....... એ વસ્તુ માની ન શકાય તેવી (incredible) છે. તેણે માત્ર ભાષાંતર કર્યું છે, પરંતુ ઝેનની સમગ્ર ફેરમ તેણે અંગ્રેજી ભાષામાં જેમની તેમ અકબંધ ઉતારી છે. ઝેન વિષે લખનાર બીજા કોઈ અંગ્રેજી લેખકના પુસ્તકમાં તમને તે ફોરમ જેવા નહિ મળે.
પૉલ રેસે અશક્ય કહી શકાય તેવું કામ કર્યું છે. તે અમેરિકન . છે, તેમ છતાં – હું ફરીથી કહું છું કે, તેમ છતાં તેણે ઝેનની સંપૂર્ણ
૪. household word. ૫. ૧૫મી બેઠકના. - સ ,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
