________________
પુસ્તકો જે મને ગમ્યાં છે હેવાથી બીજી પચાસ ઉમેરવાનું નક્કી કર્યું, અને પછી પણ ત્રીજી પચાસ ઉમેરી.
ડોસ્ટોવસ્કીની એ બહુ વિચિત્ર પ્રકારની ચોપડી છે. એને લેખક જે વિચિત્ર માણસ હતું તેવી જ એની ચેપડી પણ છે. માત્ર notes એટલે કે નધિો જ છે તૂટક તૂટક. બહારથી જોઈએ તે એકબીજા સાથે તદ્દન અસંગત લાગે તેવી, પણ ખરી રીતે જીવંત એવા આંતરપ્રવાહથી એકબીજા સાથે સુસંબદ્ધ. તેનું તે ધ્યાન જ કરવું પડે. બસ, આટલાથી વિશેષ એ ચેપડી વિશે મારે કાંઈ કહેવું નથી.
- જેમના તરફ કેવળ દુર્લક્ષ કરવામાં આવ્યું છે એવી શ્રેષ્ઠ કલાકૃતિઓમાંની તે એક છે. તેના તરફ કોઈ લક્ષ આપતું હોય એમ દેખાતું નથી. એકમાત્રા સાદાસીધા કારણે કે તે નવલકથા નથી. માત્ર નધિો છે. તે નધિો પણ બિન-ધ્યાનસ્થને તદ્દન અસંબદ્ધ લાગે. પણ મારા શિષ્યને તે ભારે કીમતી થઈ પડે– તેને તેમાં છુપાયેલા મેટા ખજાના લીધે તેમ છે.
પ૬
પૂબર : HASSIDISM બારમી બેઠક: મને યાદ છે ત્યાં સુધી દિવસેના દિવસો મેં વાંચ્યા જ કર્યું છે. અર્ધી સદી સુધી એટલે મેં વાચવાંમાંથી ૫૦ જ પુસ્તકો પસંદ કરવાં એ તે અશક્ય જ હતું. એટલે ૫૦ પુસ્તકો પૂરાં થયાં ત્યારે તાક0 તરીકે બીજાં ૫૦ પુસ્તકો ઉમેરવાનું નક્કી કર્યું. પરંતુ હવે તે પચાસ પણ પૂરાં થયાં એટલે તાક0ના તાક0 તરીકે ત્રીજાં ૫૦ ગણાવવાં શરૂ કર્યા છે.
૬. છેવટે કુલ ૧૬૭ ચોપડીઓ વિષે વાત કરી હતી. -સ• 1. aliveness. 6. meditated upon.
૯. (P.S.) Post Seript. આપણે પત્ર પૂરો થયા પછી કંઈ ઉમેરવું હોય તે તાક (તાજા કલમ) કરીને ઉમેરીએ છીએ તેમ. - સં.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
