Page Text
________________
પ્રભ
એટલે તીર્થનો વિચ્છેદનથી થયો, એ વાત તો શંકા વગરની છે.
આ તીર્થ ભરત ચક્રવર્તીની નગરી વિનિતા (અયોધ્યા) નગરીથી ૧૨ યોજન દૂર છે. એટલે ૧ યોજન = ચાર ગાઉ. તેને માઈલ કરવા સવા બેથી ગુણીયે ૪૮ Xરા = ૧૦૮ માઈલ થયા. જો બે માઈલ ગણીયે તો ૯૬ માઈલ થાય.
નેતૃણ સાંભળી પગરખાં પહેર્યા વિના ભરત ચક્રવર્તી અષ્ટાપદજી ગયેલ, એટલે અષ્ટાપદજી અયોધ્યાથી ખૂબ નજીક છે. ભરત ચક્રવર્તીની ૫૦૦ ધનુષની કાયા હતી એટલે તેમના માટે આ સરળ છે.
હવે મુદ્દાની વાત અયોધ્યાનું સ્થાન નક્કી કરવું તે છે.
સામાન્યથી આજે ફૈજાબાદ (ઉ.પ્ર.) પાસે અયોધ્યા પ્રસિદ્ધ છે. પણ હકીકતમાં નામ સામ્યથી આપણે ભ્રમમાં પડી અયોધ્યાની આસપાસ અષ્ટાપદજીની શોધ કરીએ છીએ અને તેનો પત્તો ન લાગવાથી મુંઝવણભરી શંકા ઉભી થાય છે.
પણ હકીકતમાં નામની સમાનતાનાં કારણે આ ગૂંચ ઊભી થાય છે. ભારતમાં પણ જોધપુર-જયપુર-લીંબડી આદિ ગામો સરખા નામવાળા ઘણાં છે. આ મુજબ જાવા દેશમાં ભરૂચ-સુરત-અયોધ્યા આદિ નામવાળા શહેરો છે. તે ઉપરથી ભ્રમણા થાય. પણ જોધપુરભરૂચ આદિ ગામો તો પોતપોતાના સ્થાને જ છે. તે રીતે અયોધ્યા પણ પોતાના સ્થાને છે જ.
વિનિતા પાસે અષ્ટાપદ છે. વિશ્વરચના પ્રબંધ પાના નં. ૧૧૦ પૂ. ત્રિપુટી મ. જે વિશ્વ રચના પ્રબંધમાં સ્પષ્ટ જણાવાયું છે કે અષ્ટાપદ દક્ષિણ ભરતાર્થે મધ્યકેન્દ્રમાં વૈતાઢયથી દક્ષિણમાં ૧૧૪ યોજન ૧૧ કળા અને લવણ સમુદ્રથી ઉત્તરમાં ૧૧૪ યોજના ૧૧ કળા (અહીં એક યોજન ૩૬૦૦ માઈલ તથા ૧ કળા = ૧૮૯ માઈલ ૪ ફલાંગ) ઉપર છે.' તે સ્થાને શાશ્વતો સાથીયો છે.
ના વખતમાં ઈન્દ્ર મહારાજાએ કુબેરદેવ દ્વારા ૯ યોજન પહોળી ૧૨ યોજન લાબી અયોધ્યાનું નિમાણ કરાવ્યું. એટલે અયોધ્યા દક્ષિણ ભરતક્ષેત્રના બરાબર મધ્ય ભાગે જ્યાંથી ઉત્તરમાં વૈતાઢય પર્વત ૧૧૪ યોજના ૧૧ કલા = ૪૧૨૫૮૩ માઈલ અને દક્ષિણમાં લવણ સમુદ્ર પણ ૧૧૪ યોજન ૧૧ કલા = ૪૧૨૫૮૩ માઈલ દૂર છે. વળી કવિરાજ શ્રી દીપ વિજયજી મહારાજ પણ શ્રી અષ્ટાપદજી પૂજામાં પહેલી ઢાળની ૧૧મી ગાથામાં જણાવે છે કેઃ
આશરે એક લાખ ઉપર રે, ગાઉ પંચાશી હજાર રે મન વસીયા સિદ્ધગિરિથી છે વેગલો રે
અષ્ટાપદ જયકાર રે ગુણ રસીયા | ૧૧ | બત્રીશ કોશનો પર્વત ઊંચો આઠ ચોક બત્રીસ યોજન યોજના અંતર કીધા પગથીયા આઠ નરેશ (પાંચમી પૂજા) / ૩
જંબૂનાં દક્ષિણ દરવાજેથી વૈતાઢયની મધ્ય ભાગ ૨ નયરી અયોધ્યા ભરતની જાણો
કહે ગણધર મહા ભાગ રે II & II (પ્રથમ પૂજા) એ વાત પણ સાંભળી છે કે “મૂળ અયોધ્યા દૂરે જાણી પૂર્વ રિસીએ થાપણા કીની.” આથી વર્તમાન અયોધ્યા એ મૂળ અયોધ્યા નથી તેની પુષ્ટી આ કડીથી થાય છે. આનો અર્થ એ ન કરવો કે અન્ય તીર્થો પણ સ્થાપના તીર્થો છે. આપણે ત્યાં નામ,-સ્થાપના, દ્રવ્ય, ભાવ ચારે નિક્ષેપા માન્યા છે. આ રીતે અષ્ટાપદજી મહાતીર્થના સ્થાનનો વિચાર
કર્યો.
માજના યુગમાં જઇ ઈન્દ્રિય-બુદ્ધિ-મનના સાધનોથી સને માંબવાની વાતને ખૂબ મહત્વ અપાય છે, તેથી ખરૅખર હાથની માંગળીએથી તાડના ઝાડ પર લટકત કુળનૈ અડકવાની કુબડા-ઠીંગણ માસની વાતની જેમ વાહિયાત છે.
માટે જ પ્રાપ્તપBષોએ કહ્યું છે “સત્વશ્રતીન્દ્રિયમ્ વૈખર સ0 અતીન્દ્રિય મતલબ ઇન્દ્રિય-બુદ્ધિ-મનનાં વિષયથી પર છે.
આપણી સાચી ભૂગોળ
cation intomatic
For Personal & Private Use Only
www jainelib 34
| SR No. | 005575 |
| Book Title | Aapni Sachi Bhugol |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ashoksagarsuri |
| Publisher | Jambudvi Vignyan Research Centre |
| Publication Year | |
| Total Pages | 48 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |