Page Text
________________
३० अनेकान्तजयपताका
(प्रथमः तत्स्वभावत्वाद् धर्मस्वरूपवत् । धर्मो वा धर्मिस्वभावाव्यतिरिच्यमानमूर्तिर्धर्मिमात्रमेव स्यादिति । ततश्चैवं धर्मधर्मिणौ स्वभावभेदानासादनेनाप्रतिलब्धभेदौ कथं भेदनिमित्तं भवत इति ? न च स्वभावतोऽपि तयोर्भेदाभेदकल्पना युक्ता, पूर्वोक्तदोषानतिवृत्तेः । (१६) तथा चोक्तम्
"भेदो वा स्यादभेदो वा द्वयं वा धर्मधर्मिणोः । भेदे नैकमनेकं स्यादभेदेऽपि न युज्यते ॥
....... व्याख्या *
एवं सत्यसौ धर्मी धर्म एव स्यात्, तत्स्वभावत्वात्-धर्मस्वभावत्वात् । धर्मस्वरूपवदिति दृष्टान्तः । धर्मो वा धर्मिस्वरूपाव्यतिरिच्यमानमूर्तिः सन् धर्मिमात्रमेव स्यात्, तत्स्वरूपवत् इति । ततश्चैवं धर्मधर्मिणौ द्वावपि स्वभावभेदानासादनेन हेतुना अप्रतिलब्धभेदौ सन्तौ कथं भेदनिमित्तं भवत इति ? स्वभावाभेदान्नैव भवत इत्यर्थः । न चेत्यादि । न च स्वभावतोऽपि सकाशात् तयोः धर्मधर्मिणोर्भेदाभेदकल्पना युक्ता । कुंत इत्याह-पूर्वोक्तदोषानतिवृत्तेः । पूर्वोक्तदोषाश्च अत्रापि 'येनाकारेण भेदस्तेन भेद एवे'त्यादयः । तथा चोक्तमिति ज्ञापकमाह भेदो वेत्यादिना । भेदो वा स्यादभेदो वा द्वयं वा भेदाभेदलक्षणं धर्मधर्मिणोः । .......... ..... मनेतिरश्मि ...................
...................... ધર્મનો જે સ્વભાવ છે, તે જ જો ધર્મીનો સ્વભાવ હોય, તો ધર્મના સ્વભાવથી જેમ ધર્મનું સ્વરૂપ અભિન્ન છે, તેમ ધર્મી પણ અભિન્ન થઈ જવાથી, ધર્મી પણ ધર્મરૂપ જ બની જશે.
અથવા તો ધર્મીના સ્વભાવથી જેમ ધર્મનું સ્વરૂપ અભિન્ન છે, તેમ ધર્મ પણ અભિન્ન થઈ ४ाथी, मात्र या ४ शेष २३शे... .
તેથી, ધર્મ-ધર્મી વચ્ચે ભેદ માનવા સ્વભાવભેદ પણ માનવો જ પડે, નહીંતર - બંનેનો સ્વભાવ અભિન્ન થઈ જવાથી – બંને વચ્ચે ભિન્નતા જ ન રહે અને જો સ્વભાવભેદ સ્વીકારશો તો ધર્મ-ધર્મીનો અભેદ શી રીતે સંગત થાય?
પ્રશ્ન: ધર્મ-ધર્મીનો, સ્વભાવથી ભેદ-અભેદ બંને માની લઈએ, તો તો ભેદભેદ સંગત થઈ ४ ने ?
ઉત્તર : ના, કારણ કે અહીં પણ “જે આકારે ભેદ હોય તે આકારે તો ભેદ જ હોય અભેદ શી शत ?..." त्याहि पूर्वोक्त सा होषी मावशे ४, तेथीत्री वि४८५ ५९ असंगत छ.
(१६) युंछ -
ધર્મ-ધર્મીનો ભેદ છે, અભેદ છે, કે ભેદભેદ છે? જો ધર્મ-ધર્મીનો ભેદ હોય તો જેટલા ધર્મો छ, ते ५५ छ, धा३५ नथी. अने तो मेधा , भने ३५वाणो सिद्ध न थाय... लो अमेह
१. 'तद्धर्मस्वरूपवत्' इति क-पाठः । २. अनुष्टुप् । ३. 'धर्मस्वभावात्' इति पाठो घ-पुस्तके नास्ति । ४. 'स्वभावात्' इति क-पाठः । ५. 'स्वरूपव्यति०' इति घ-पाठः । ६. प्रेक्ष्यतां सप्तविंशतितम पृष्ठम् ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005532 |
| Book Title | Anekantjaipataka Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay |
| Publisher | Jingun Aradhak Trust |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 370 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |