Page Text
________________
___अवसर्पिणीनुं स्वरुप જ્યારે યુગલિકોમાં કાળક્રમે મમત્વાદિ દોષો વિશેષ વધી પડે છે ત્યારે કુળની મર્યાદાને કરનારા જે વિશિષ્ટ પુરુષો ઉત્પન્ન થાય છે તેને કુળકર કહેવાય છે. આ
આ પુરુષો પરિભાષાદિ ચાર પ્રકારની દંડનીતિ પ્રવતાવે છે. ત્રીજા આરાને અંતે શ્રી ઋષભદેવ પ્રથમ તીર્થકર તરીકે ઉત્પન્ન થયા. જેઓ ૮૪ લાખ પૂર્વનું આયુષ્ય પૂર્ણ કરી તદ્ભવ મોક્ષગામી થયા. તીર્થકર શ્રી ઋષભદેવસ્વામીએ ૨૦ લાખ પૂર્વ કુમાર અવસ્થામાં ગાળ્યાં, ૬૩ લાખ પૂર્વ રાજ્ય અવસ્થામાં અને ૧ લાખ પૂર્વ શ્રમણ સાધુપર્યાય પાળી, ત્રીજા આરાનાં ૮૯ પખવાડિયાં બાકી રહ્યાં ત્યારે તેઓ સિદ્ધિપદને પામ્યા. દેશવિરતિ, ''સર્વવિરતિની ઉત્પત્તિ ક્ષેત્રના કાળ-દોષે વિચ્છેદ પામેલી તે ચાલુ અવસર્પિણીમાં શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુથી શરૂ થઈ. અવધિજ્ઞાન આદિની પણ ઉત્પત્તિ થઈ.*
પુરુષની ૭ર કળાઓ, સ્ત્રીની ચોસઠ કળાઓ પણ તે પ્રભુએ જ પ્રવતવી, અનેક પ્રકારની ५८. 'तथा चोक्तम्-'दुदु-तिग कुलगरनीई-ह-म-धिक्कारा तओ विभासाई ।
चउहा सामाईया-बहहा, लेहाइ ववहारो॥१॥' र, भार, 100२ अने पछी उन.
૬૦–૬૧. દેશથકી (અમુક અંશે) ત્યાગ તે દેશવિરતિ. અને સવાશે પ્રાણાતિપાત મૃષાવાદ અદત્તાદાનમૈથુન–પરિગ્રહનાં પાપનું વિરમણત્યાગ તે સર્વવિરતિ. દેશવિરતિ પંચમગુણઠાણે અને સર્વવિરતિ છઠ્ઠા પ્રમત્તગુણઠાણાથી હોય છે, દેશવિરતિવાળા શ્રાદ્ધો–ગૃહસ્થો હોય છે અને સર્વવિરતિવાળા સાધુપુરુષો હોય છે.
૬૨. ‘અવધિ’ તે રૂપી–પદાર્થ વિષયક મયદાવાળું જ્ઞાન. આદિ શબ્દથી મન:પર્યવજ્ઞાન અને કેવળજ્ઞાનનું પણ
રવું. ‘મન:પર્યવ જ્ઞાન તે અઢીદ્વીપવર્તી સંશ–પંચેન્દ્રિય જીવોના મનોગત ભાવોને જણાવનારું જ્ઞાન અને કેવળજ્ઞાન તે લોકાલોકવર્તી અતીત, અનાગત ને વર્તમાનનાં અનંત દ્રવ્યો અને પર્યાયોને જણાવનારું જ્ઞાન.
६3-पुरुषोनी ७२ था:-लिखितं' गणितं गीतं नृत्यं वाधं च पठन-शिक्षे च । ज्योति श्छन्दो:__ १० ११ १२ १३ १४ १५ १६ १७ १८ १९ २० ऽलङ्कृति-व्याकरणनिरुक्ति काव्यानि ॥१॥ कात्यायनं निघण्टुर्गजतुरगारोहणं तयोः शिक्षा | शस्त्राऽभ्यासो रसमन्त्र२१ २२ २३ २४ २५
२६ २७ २८ २९ ३० ३१ ३२ ३३ ३४.३५ ३६ ३७ यन्त्रविषखन्यगन्धवादाश्च ॥२॥ प्राकृतसंस्कृतपैशाचिकाऽपभ्रंशाः स्मृतिः पुराणविधी । सिद्धांततर्क-वैद्यक वेदाऽऽगमसंहिते३८ ३९ ४० ४१
४३ ४४४५ ४६ ४७ ४५ तिहासाश्च ॥३॥ सामुद्रिकविज्ञानाऽऽचार्यकविद्या रसायनं कपटम् । विद्यानुवादो दर्शन-संस्कारौ धूर्तशम्बलकम् ॥४||
मणिकर्मतरुचिकित्सा, खेचर्यमरीकलेन्द्रजालं च । पातालसिद्धियन्त्रक-रसवत्यः सर्वकरणी च ॥५॥ प्रासादलक्षणं पण५६६०६१६२ ६३६४६५
६६ ६७६८६६७० चित्रोपललेपचर्मकर्माणि । पत्रच्छेदनखच्छेद-पत्रपरीक्षा वशीकरणम् ॥६।। काठघटनदेशभाषा, गारुडयोगानधातुकर्माणि । ७१ ७२ केवलिविधिशकुनरुते..., इति पुरुषकला द्विसप्ततिइँयाः ।।७।।
६४.श्रीमोनीयोसामोआप्रमा:-'ज्ञेया नृत्यौचित्ये, चित्रं वादित्रमन्त्रतन्त्राश्च | घनवृष्टिफलाकृष्टी, ६ १०
११ १२ १३ १४ १५ १६ १७ १८ १९ २० । संस्कृतजल्पः क्रियाकल्पः।१। ज्ञानविज्ञानदम्भाबुस्तम्भा गीततालयोनिम् । आकारगोपनारामरोपणे काव्यशक्तिवक्रोक्ति||२|| २१ २२ २३
२४ २५ २६ २७ २८
२६. ३० स्त्री-नरलक्षणे गजहयपरीक्षणे वास्तुसिद्धि-पटुबुद्धी | शकुनविचारो धर्माचारोऽज्जनचूर्णयोर्योगाः ||३|| गृहिधर्मसुप्रसादनकर्म ३१ ३२ ३३ ३४. ३५ ३६
३७ ३८ ३९ कनकसिद्धिवर्णिकावृद्धी | वाक्पाटवकरलाघवललितचरण-तैलसुरभिताकरणम् ॥४|| भृत्योपचार गेहाचारी, व्याकरणपर४० ४१ ४२ ४३ ४४
४५ ४६ ४७ ४८ निराकरणे । वीणानादवितण्डावादोऽस्थितिजनाचाराः ||५|| कुम्भभ्रमसारिश्रमरलमणिभेदलिपिपरिच्छेदाः । वैद्यक्रिया
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005475 |
| Book Title | Sangrahaniratnam Bruhat Sangrahani Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yashovijay |
| Publisher | Muktikamal Jain Mohan Mala |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 1042 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 34 MB |