Shripal Raja no Ras

SR No.: 005172
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Jain Kala Sahitya Prakashan Gruh
Publication Year: 1960
Total Pages: 388
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 24 MB

Page 16

ખંડ પહેલે.
અર્થ:–રાજા પણ ગર્વમાં ફૂલાઈ જઈ ખુશી થઈ ગયો અને કહેવા લાગ્યું કે– “હે સુરસુંદરી! વર માંગ, વાંછિત-ઈઝેલે વર મેળવી દઈ સઘળાં સૌભાગ્ય બક્ષે.” આ વાત થતી હતી તેવામાં એક કુરૂજંગલ દેશથી શંખપુરના રાજા દમિતારિને કુંવર અરિદમન, પ્રજાપાળ રાજાને ખંડિયે રાજા હોવાથી તેમની સેવા બજાવવાને માટે અહિં આવી પહોંચે, અને રાજસભામાં પ્રજાપાલ રાજાને નમન કરી તેણે પિતાની નીમેલી બેઠક લીધી. એ અરિદમન રાજા યુવાન અને સુંદર રૂપવાળે હોવાથી સભાની અંદર બહુ જ શોભત હતું. તેને જોતાં જ સુરસુંદરીના શરીરમાં કામદેવ જાગૃત થયે; એથી તેની તરફ જવારંવાર તેણી જોતી હોવાથી પ્રજા પાળ રાજાએ ચેાથી જાણી લીધું કે સુરસુંદરીની વૃત્તિ
નેહ સહિત દંપતિ ધર્મમાં જોડાવા અરિદમન સાથે તલપી રહી છે, માટે તેમ જ કરવું ઉચિત છે. કેમકે મરજી વિરૂદ્ધ સંબંધ જોડવાથી નઠારાં પરિણામ આવે છે; એ જ અતિ ઉત્તમ છે.” એવો નિશ્ચય કરી તુરત જ કંકુનું તિલક કરી તે અરિદમન સાથે તે જ વખતે સુરસુંદરીને વરાવી દીધી. કવિ કહે છે કે મેં આ શ્રીપાળ મહારાજાના રાસની રચના કરી તેમાંની આ બીજી ઢાળ પૂર્ણ થઈ. આ રાસ સાંભળનારાઓને ઘેર મંગળમાળા થજે. એમ વિનયવિજયજી કહે છે.”
-૧પ થી ૧૯ દેહરા છંદ મયનું મસ્તક ધૂણતી, જબ નિરખી નરરાય; પૂછે પુત્રી વાત એ, તુમ મન કિમ ન સુહાય? સકલ સભાથી સો ગુણી, ચતુરાઈ ચિતમાંહિ; દીસે છે તે દાખવો, આણી અંગ ઉત્સાહ. ઉચિત ઈહાં નહિ બોલવું, મયણા કહે મહારાય; મેહે મન માણસ તણ, વિરૂઆ વિષય કષાય. નિરવિવેક નરપતિ જિહાં, અંશ નહીં ઉપયોગ;
સભા લોકસહુ હાજિહા, સરિખ મલ્યો સંગ. અર્થ –આ પ્રમાણે પ્રજા પાળ રાજાએ જ્યારે મયણાસુંદરીની તરફ નજર કરી, ત્યારે તેણીને તે માથું ધૂણાવતી જોઈ એથી તેણી પ્રત્યે પૂછયું કે-“હે પુત્રી તારા માથા ધૂણવાથી પ્રતીત થાય છે કે તેને આ મારું કરેલું કામ પસંદ પડ્યું નથી, ” તે હું પૂછું છું કે–“આ વાત તારા મનને શા કારણને લીધે ન ગમી? શું આ આખી સભા કરતાં તારામાં સે ગુણી ચતુરાઈ છે? જે એવી ચતુરાઈ દેખાય છે, તે ઉત્સાહ સહિત કહી બતાવે.” આ પ્રમાણે પિતાનું બોલવું સાંભળી મયણાસુંદરી બોલી કે—“મહારાજ!