________________
द्रव्यलोक ]
6
छेला छ द्वार ' नी संक्षिप्त व्याख्या ।
( ३१७ )
भूयांसो दिशि कस्यां के जीवाः कस्यां च केऽल्पकाः । एवंरूपाल्पबहुता विज्ञेया दिगपेक्षया ।। १४९२ ॥ प्राप्य पृथ्व्यादित्वमंगी जघन्योत्कर्षतः पुनः । कालेन यावताप्नोति तद्भावं स्यात्तदन्तरम् ॥ १४१३ ॥ विवक्षितभवात्तुल्येऽतुल्ये च यद्भवान्तरे । गत्वा भूयोऽपि तत्रैव यथासम्भवमागतिः ॥ १४१४ ॥ जघन्यादुस्कर्षतश्च वारानेतावतो भवेत् । इत्यादि यत्रोच्यतेऽसौ भवसंवेध उच्यते ॥ १४१५ ॥ युग्मम् ॥ सर्वजातीयजीवानां परस्परव्यपेक्षया । वक्ष्यते याल्पबहुता महाल्पबहुतात्र सा ॥ १४१६ ॥ भवतु सुगमं द्वारैरेभिः सदागमशोभनैः नगरमिव सश्रीकं जीवास्तिकायनिरूपणम् । विमलमनसां चेतांसीह प्रविश्य परां मुदम दधतु विविधैरथैर्व्यक्तीकृतश्च पदे पदे ।। १४१७ ॥
કઇ દિશામાં ક્યા જીવા ઘણા છે અને કઇ દિશામાં કયા જીવા અલ્પ છે એવી રીતના અલ્પમહત્વને ‘દિશાની અપેક્ષાવાળુ’ અલ્પમહત્વ કહ્યું છે. ( એ ચાત્રીશમુ' દ્વાર ). ૧૪૧૨.
પૃભ્યાદિપણું પામીને પ્રાણી જઘન્યત: તથા ઉત્કૃષ્ટત: જેટલે કાળે પુન: તે ભાવને પ્રાપ્ત अरे ते तेनु' 'अन्तर' उवाय ( पांत्रीशभु द्वार ) १४१३.
વિવક્ષિત ભવેથી, સમાન કે અસમાન ભવાન્તરે જઇને પુન: પણ યથાસંભવ ત્યાં આવવાનું, જઘન્ય તથા ઉત્કૃષ્ટ, આટલી વાર થાય—ઇત્યાદિ જ્યાં કહેવાય, તે ભવસવધ કહેવાય છે. ( छत्रीशभु द्वार ) १४१४-१४१५.
સ જાતિના જીવાનુ પરસ્પરની અપેક્ષાએ જે અલ્પમર્હુત્વ હોય તે મહાન અલ્પમર્હુત્વ. ( साउन्रीशभुं मने छेल्लुं द्वार ) १४१६.
સદાગમવડે શેાભાયમાન એવાં આ દ્વારા વડે સમૃદ્ધિવાન નગરની પેઠે નિરૂપણ સુગમ થાએ, અને પ્રત્યેક પદે પ્રકટ કરેલા વિવિધપ્રકારના અર્થાવડે નિ આના અ ંત:કરણને વિષે પ્રવેશ કરીને પરમ હુ આપેા. ૧૯૧૭,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
જીવાસ્તિકાયનુ ચિત્તવાળા
www.jainelibrary.org
