Lalit Vistara

SR No.: 005151
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Kanchanben Bhagwandas Mehta Mumbai
Total Pages: 764
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 21 MB

Page 479

३७६
લલિત વિસ્તરો : (૩૩) “નમો જિનેન્ગ: નિતમMઃ ૫૮ વ્યાખ્યાન
બ્રહ્મસત્તા થકી જ પૃથગૃભાવમાં બ્રહ્મસતાથી જ કેઈ અપર હેત નથી.” અર્થાત્ તે પૃથભાવ ક્ષેત્રના તે પરમબ્રહ્મમાંથી પૃથ-અલગ પડવામાં બ્રાસત્તા
શિવાય બીજે કઈ કાલ આદિ હેતુ-કારણ નથી, એટલે કે બ્રહ્મા સત્તા થકી જ તેવા પ્રકારે પૃથભાવ-જૂદા પડવાપણું હોય છે. આવા પ્રકારે આ અદ્વૈત મુતવાદીની માન્યતા છે.
પ
બ્રહ્મલયે પણ પુનઃ પૃથક્વાપત્તિથી સર્વથા જિતભયપણું ઘટતું નથી, પણ સહજ ભવભાવક્ષયે નિરુપચરિત જિતભયપણું ઘટે છે, એમ અન્વય-વ્યતિરેકથી અદ્વૈત મુકવાનું નિરસન કરે છે
"सा तल्लयेपि तथा विधव, तद्वदेव भूयः पृथक्त्वापत्तिः, एवं हि भूयो भवभावेन न सर्वथा जितभयत्वं । सहजभवभावव्यवच्छित्तौ तु तत्तत्स्वभावतया भवत्युक्तवत् शक्तिरूपेणापि सर्वथा भयपरिक्षय इति निरुपचरितमेतत् ।२००
“અર્થ તે (બ્રહ્મસત્તા) તલ્લયે (બ્રહ્મલયે) પણ તથા વિધા જ છે. તદુવ૬ જ પુન: પૃથકત્વ આપત્તિ છે, જેથી કરીને એમ પુન: ભવભાવથી સર્વથા જિતભયપણું નથી. પણ સહજ ભવભાવની વ્યવચ્છિત્તિ સતે તે તેની તતસ્વભાવતાથી ઉક્તવત શક્તિરૂપે પણ સર્વથા ભયપરિક્ષય હોય છે, એટલા માટે એ નિરુપચરિત છે.
વિવેચન
“તું પૂરણ બ્રહ્મ અરૂપી, તે જ્ઞાનાનંદ સ્વરૂપી; ઈમ તસ્વાલંબન કરિએ, તે દેવચંદ્ર પદ વરિયે રે. સ્વામી સુજાત સુહાય.”
–શ્રી દેવચંદ્રજી gfસરાસા–તે (બ્રહ્મસત્તા), તgsfu–તદિમન-બ્રહ્મમાં, મુતાત્મના ડિજિ–લયે પણ, તથવિધવ-વિચટના જ. તા –એકવારની જેમ, મૃ:પુનઃ, gથવાપત્તિવિચટનપ્રસંગ. તેથી શું? તે માટે કહ્યું – –એમ, પુનઃ પૃથફવાપત્તિથી, કારણ કે, મૂમયમાન-પુનઃ સંસારઆપત્તિથી, જ-ન જ, સર્વથા–શક્તિક્ષયથી ૫ણ, નિતમ ત્વનુ-જિતભયપણું ઉક્તરૂ૫. જેવા પ્રકાર હોય તથા પ્રકારે કહે છે– તકમકમાવળfછા તુ
સહજ, બ્રહ્મવિચટનાદિ કયાંયથી પણ અપ્રવૃત્ત, જીવતુલ્યકાલભાવી એવા, મવમાત્ર૪- સંસારપર્યાયની, વ્યવછિત્ત-વ્યવચ્છિત્તિ, ક્ષય સતે, પુનઃ શું તે માટે કહ્યું-તત્તમા તથા-તસ્થા:–તેની, સહજ ભવભાવવ્યવછિત્તિની જિતભાવ સ્વભાવતાથી, મતિ-હોય છે, એને ઉત-એમ ઉત્તર સાથે સંબંધ છે. કેવું? તે માટે કહ્યું-નિપતિતાત્વિક, યા કારણથી? તે માટે કહ્યું. ૩જan-પૂર્વોક્ત શિવ-અચલાદિ સ્થાન પ્રાપ્તિના ન્યાયથી, સાહિirfu–ભયગ્ય સ્વભાવથી પણ, પુનઃ સાક્ષાત ભયભાવથી તે પૂછવું જ શું? અત એવા કહ્યું– થા–સર્વ પ્રકારે, મvfક્ષા –ભયનિવૃત્તિ, તિ–આ હેતુ થકી, પતિત–આ. જિતાત્વ.