Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 04

SR No.: 005138
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1988
Total Pages: 254
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 224

સેટ્ અર્ ારિા
છે – ( કુલ સાત કારિકાઓ છે, તે પૈકી શરૂખાતતી | (૩) દેવ કારમાં સ્વરાન્ત વિસગઢ અંતે માળની ષ્ટિાઓમાં વ્યંજનાન્ત વિભાગ છે, માટે દેઢ કાશ્તિા અલગ પાડી વિવેચ કરેલ છે. }
(બ્રુ! હાથી
ધિ-ત્રિ-પી-શી-યુ-જીજી,-વુÜÂ વૃત્ત વૃ। વૃક્ન્ત યુજ્ઞાવિમ્ય:, સ્વરાન્તા ધાતવ: જે ૨૫ पाठ एकस्वराः स्युर्येऽनुस्वारे इमे मृताः ।
વિવેચન-ધાતુપામાં જે એક રવરવાળા હેય અને ( અનુસ્વાર નુખ ધનાળા ) હેય તે અનિટ્ ધતુ જાણવા. આ અન્દ્િ ધાતુનું લક્ષણ સ્વરાત કે વ્યજાત બન્નેને માટે સરખું છે. મા પ્રથમ ક્રામાં ભૂત વેલા તમામ સ્ત્રાન્ત ધાતુઓ સેર્ છે. વા કરીને તે સિવાયના એક સ્વરવાળા અનુવાત્ સ્વાંત જે જે ધતુ હેય તે તમામ નિર્ ના
( સ્વરાંત મેટ્ર્ ધાતુ )
૫=૧૧૭ ધિ (ચ) નિવૃઃ । આ ધાતુ વૃધČક હોવાથી માંગલિક છે, માટે સૌથી પહેમા લીધા છે.
ત્ર =
= ૮૮૬ ત્રિમ્ (શ્ર) સાથ ! દી=૧૮૮ ટીટૂ (ટી) વાયાં નથી। ર૪૧ ટ્વીટ્ ર્ (ટી) તૌ
એ રીતે નીચે ( આગળની નામિાં) હવેલા એક સ્વરવાળા અનુરવારેત્ એવયંનાન્ત ધાતુએ નિટ્ જાણવા અને તે સિવાયના વ્યંજનાન્ત ધાતુ સેટ્ જાવા. મા બન્ને પ્રકારના પણ ધાતુ કે જે ઔરિત (=ૌ અનુબ ધવાળા) ન હેાય તે લેવા, કારણ કે–ૌવિત ધાતુઓને અનુબ ધફ્ળ પ્રતિપાદક પ્રારભૂમાં ઘેટ્ હેલા છે.
પ્રથમ કારિકામાં છેલ્લા શબ્દ વરે છે, તે અપ' બીજા અથવા અન્ય થાય છે. ‘ધિ-ત્રિ-ટી-શીયુ-જી- સર્પને જી-રન્નુમ્યા, રૃમ, વૃક્ત, કાન્ત-યુગવિશ્વ:' | એટલી વિશાળ છે. અર્થાત્ આટલા થાતુ અન્ય આને વિસ્તૃત નીચે મુજબ છે –
शी = ૧૦૪ ગૌદૂTM (F) Ä
૩ = ૧૦૮૦ યુ (૩) મિત્રો અહિં ચુ આમાન્ય નિર્દે" છે. તે ગ્રુતે મના ચારથી ‘યુગ્ન મિશ્રને’ એ ધાતુ જ લેવે, પણ ૧૯૨ સૂ
=o ૦૮૧ : (૬) રાવે અહિં હૈં એ સામાન્ય નિર્દેશ કરી બધી તના ખાતુનું પ્રમ થવું જોઇ એ તે પણ મુ વગેરે ઋતુના સાહચર્ય'થી “ હ્રદ રાવે એ ધાતુ જ લેવા. ૧૬૧ = (૫) રળેત્ર પ અે ધાતુ ન લે.
૨૦૨
ને એ ધાતુ ન લેવા. નળી ૧૮૦૪ યુિ જીવાત્ - આ દાતુ તે સુદિ અહુને
અનેક પત્નને લઇને તઃ સેદ્ર છે જ
Y= ૨૨૮૪ ચુન્નુ (જી) શરે ૨૦૮૨ ભુત્ત્તુ ) તેરને
નુ= ૨૦૮૬ ખુદ્દ (૩) સ્તુતી
તુ ૨૦૮૨ ન્રુ (જી) પ્રથને ! વૃ= ૨૨૧૪ રૃટ્ (ă વળે ! ૨૧૪૭ વૃધાવશે આ ખાતુના જ્ઞાતિ પાઠમાં જ માં ના છે.
તમા
9:=૧૬૭ વસ્ત્ર (ટ્ટ) લગ્નૌ । ડુંગ૧=મૂ વગેરે તમામ દી ાન્ત ધાતુઓ વગેરે તમામ દી ાન્તિ ધાતુઓ
नृ
*યુગવિબુજાધિ ગણમાં કહેલા ( સ્વરાન્ત-૬) ધાતુએ જે કે ૧૪૨ છીવ્ઝ (સી) પૂર્વરને । | ૨૮૨% મંજૂ (સી) મસૌ : ૨૧૪૧ ત્રીળુ (ત્રી ) ૪૧૦૧ ધૃવ (ધૂ) શ્વને ( આ ધાતુ તહેવાથી પણ સેત્ છે) ૧૪૭ વૃક્ (7) ભાગળ ( ૧૪૮ - () ચર્ચાની ( આ ધાતુ દવાન્સ હેરાથી પણ સેફ્ છે)
આ ઉપર બતાવેલા તમામ સ્વાંત ધાતુમાં સેટ જવા, અને તે સિવાયના એક સ્વરવાળા અને અનુસ્વાર વાળા સ્વાંત સર્વ ધાતુ લેટ્ સહેજવા ॥ ૧ ॥
૩ ૩
તતાથી ઘેર પડ્યુ હે, છતાં ત્નિના ભાવમાં પણ *યુર્નાર્ ધાતુઓને ગિરીએ ત્યારે નેસ્ત્રાપણુ એક સ્પર દૃઢામાં પણ સુજ્ઞાતિ તમામ લાલુએ સેટ્ છે. eBlXવા માટે ગ્રુતિનું મહણ કરેલ છે. તેમાં કેટલાય ધાતુઓને યુનિ પણું હોવાથી અને કેટલાક ધાતુઓને દીલ ઝારાન્ત પશુ હોવાથી એમ બન્ને રીતે સેટ્ પણું છે.
તે