________________
૧૩૬,
શ્રી મહાવીર કથા અંતે અચ્છેદકે આવી મહાવીરને જણાવ્યું કે, હું એક જાતની ચાલાકી કરું છું, તે તમે બીજી જાતની ચાલાકી કરનારા છે. તમે તો બીજે ગામ પણ લેકામાં પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરી શકશો; તો પછી અહીં જ્યાં મેં મારી દુકાન જમાવી છે, ત્યાં મારા પેટ ઉપર શા માટે પગ મૂકો છે? માટે મહેરબાની કરી બીજે ચાલ્યા જાઓ. હું અહીંનું મને ફાવશે તેમ ફેડી લઈશ.
પરંતુ આ જાતના પ્રસંગોથી અંતે બીજાઓને લાભને બલે હાનિ જ થાય છે, નાહક કેાઈની અપ્રોતિ વહોરવી પડે છે, પિતાને પોતાના કામમાં વિક્ષેપ પડે છે, અને પોતાની સાધનાનું કામ હજુ થાળે પડ્યું ન હોય ત્યાં સુધી આવા ડખાઓમાં પડવું પિતાને માટે સલાહભરેલું નથી, એમ માની, મહાવીર તરત ત્યાંથી ચાલ્યા ગયા.
જ કથાક્ષર તે, આ આખો પ્રસંગ મહાવીરની પરવાનગી વિના તેમના શરીરમાં પડેલા પેલા માસીપુત્ર સિદ્ધાર્થ વ્યંતરે ઉજવ્યો હતે એવું કહી, આ કંઈક દઢંગા પ્રસંગની જવાબદારીમાંથી મહાવીરને મુક્ત કરવાનો પ્રયત્ન કરે છે. પરંતુ જે આ બધું મહાવીરને મંજૂર ન હતું, તે તેમણે પોતાનાં શરીર–વાણી દ્વારા પેલા વ્યંતરને કરવા શા સારુ દીધું? તેટલા પતી તેમાં તેમની અનુમતિ ન આવી? એટલે એ બધું સિદ્ધાર્થે કર્યું કહે, કે મહાવીરે કર્યું કહે, વસ્તુસ્થિતિમાં તેથી કશો ફરક પડતો નથી. અને અચ્છદકની પેલું લસુખલું તેડવા ન તેડવાની યુક્તિને પ્રસંગે મહાવીર જે કઢંગી પરિસ્થિતિમાં ભરવાઈ પડે છે, તેમાંથી મુક્ત કરવા કથાકારને પાછી ઇદ્રની મદદ સ્વર્ગમાંથી ઉતારવી પડે છે. મહાવીરની આબરૂ જવાને પસંગ દેખાતાં ઈ 2 પોતાનું વજ પેલી દાભની સળીમાં દાખલ કરી દે છે, જેથી તે સળી તૂટવાને બદલે અચ્છેદની આંગળીઓ જ કપાઈ જાય છે. ગમે તેમ છે, પરંતુ એક આખા પ્રસંગ માંથી મહાવીર કાંઈક પાઠ તે શીખે છે જ એવું કથાકારને સૂચવવું જ પડે છે, અને અપ્રીતિવાળા સ્થળમાં ન રહેવું એ પોતાને ના નિશ્ચય યાદ કરી મહાવીર ગામ છોડી ચાલ્યા જાય છે. આપણે ઉમેરીએ કે, સાથે સાથે હવેથી આવી નાહક અપ્રોતિ ઉત્પન્ન થાય એવા પ્રસંગે
