________________
પવન ફરે વાદળ ફરે, પશ્ચિમ ઉગે સુર્ય. ૨૨૭
ઉત્તમ બોલ્યા નવી ફીર, પશ્ચિમ ઉગે સુર્ય. ખેડા –ખેટકપુર તરીકે સુપ્રસિદ્ધ આજનું ખેડા, પૂર્વકાલમાં ખૂબ જ જાહેરજલાલીવાળું શહેર હતું. આજે રેલ્વે વ્યવહારથી દૂર પડતાં, ખેડા ગામ વ્યાપાર વ્યવસાયમાં પાછું પડી ગયું છે. એને પુરાણો વૈભવ, સમૃદ્ધિ અને વસતિ હાલ ઘટી રહ્યાં છે. શેઢી, મેશ્વો અને વાત્રક આ ત્રણે નદીઓને અહિં સંગમ થાય છે. શ્રાવકોની વસતિ અહીં પહેલાં સેંકડે ઘરોની હતી. આજે આ બધી વસતિ ઘટતી ગઈ છે. જ્યાં જુઓ ત્યાં ઉકરડાઓના ઢગલા અને પડી ગયેલા મકાને, ઉજજડ ઘરે, શ્રાવકના મહેલાઓમાં નજરે ચઢે છે. આજે આ શહેરમાં આપણું નવ જિનમંદિરે છે. હાલ શ્રાવકો ૧૫૦ ઘર ગણાય છે. મુખ્ય મંદિર શ્રી ભીડભંજન પાર્શ્વનાથનું ગણાય છે. આ મંદિર બહુ જ વિશાલ તથા ભોંયરાવાળું તેમ જ માળ પર દેરાસરો છે. મૂળનાયનું દેરાસર મોટા દેરાસરજીની ડાબી બાજુ છે. આ પ્રતિમાજી પ્રભાવશાળી ગણાય છેવિ સં. ૧૫૧૬ માં ખેડા શહેરની પશ્ચિમ બાજુ નદી કિનારે હરીયાવાળા ગામ પાસેના વડ નીચેથી આ પ્રભુજી પ્રગટ થયા છે. પંચતીર્થીના સ્તવનમાં તેના રચયિતા શ્રીઉદયવાચકે આ પ્રભુજીની રતવના કરતાં કહ્યું છે –“આજ ખેટકપુરે કાજ સિદ્ધાંસવે, ભીડભંજન પ્રભુ જે કહાયો.” એ જ આ ભીડભંજન પાર્શ્વનાથ મહામહિમાવંતા છે. આ દેરાસરમાં જુનાં ચિત્રો તથા અષ્ટાપદ આદિની રચના, પ્રાચીન તથા ભવ્ય છે. મહાકવિ શ્રી ઉદયરત્નજી આ શહેરમાં સ્થિરતાથી રહ્યા હતા. જેઓના. પ્રભાવથી અહિં ઘણું અજૈન જનો બન્યા હતા. શહેરમાં જનશાળાનો ઉપાશ્રય તથા અન્ય ઉપાશ્રયો છેઆયંબીલ ખાતું, પાઠશાળા અને કન્યાશાળા તેમ જ જૈન લાયબ્રેરી વગેરે છે. છીપાની વસતિ પણ ઠીક છે. જેઓ જૈનધર્મ પાળે છે. ખેડા ગામમાં શેઠ તરીકે ઓળખાતું કુટુંબ, પુર્વકાલમાં હરિયાળા ગામના ચાવડા રજપૂત હતા, વિના ૧૬ મા સૈકાની શરૂઆતમાં તપાગચ્છીય આ. ભ. શ્રીવિજયરાજરિના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
