________________
चौदमो अने पन्दरमो सैको
सूचववा रिमिझिमि - रुमझुम - रमझम - अने धीमे धीमे वरसाद वरसतो सूचववो होय त्यारे झिरिमिरि - झरमर पद वपराय छे. भमराना अवाज माटे ' रुणझुण '-' रणझण' पद वपराय छे. ' रुणझुण 'मां तो 'शब्द करवो' अर्थनो 'रण' धातु अने ए ज अर्थनो बीजो ' ध्वन - झण' धातु वपरायेलो छे.
'झूरखूं ' क्रिया लोकमां प्रतीत छे. हेमचंद्र 'खिद - खेद करवो ' धातुना पर्याय रूपे 'जूर' धातुने जणावे छे ( ८ -४ -१३२ )
प्रस्तुत 'झूर 'नुं मूळ ए 'जूर 'मां छे परंतु उच्चारणमां भेद छे. धातुसंग्रहमां 'वयोहानि' अर्थमां
४०७
झूखं
'धूर' अने 'जूर' तथा 'रोग' अर्थमां ' ज्वर' धातु हेमचंद्रे आपेला छे. अक्षरघटनानी दृष्टिए धूर, जूर, ज्वर अने उक्त 'झुर' बधा मळता आवे छे, परंतु अर्थनी समानता, सीधी रीते नथी जणाती तेथी 'झुर' के 'जूर' धातुने देश्य कहेवा ए ठीक छे.
जेम घणे स्थळे 'छे' अर्थमां ' अछिइ' वपरायुं छे तेम ' नथी ' अर्थमां ' नत्थिइ' नो प्रयोग पण होवो जोईए. एम नत्थी होय तो 'नत्थी' ना अंत्य दीर्घ 'ई' नी उपपत्ति थई शके. प्रस्तुतमां 'नत्थिइ' पद नथी वपरायुं परंतु 'नत्थिइ' ऊपरथी ऊतरेलुं ' नत्थी' पद तो वपरायेलुं छे.
'निराधार' ने बदले 'निरधार' पद वपरायुं छे.
'आत्मीय' अर्थने सूचववा प्राकृतमां 'अप्पणय' पद वपराय छे. अहनुं ' अप्पणु' पद ते ' अप्पणय' ऊपरथी आव्युं छे. 'आपणपउं ' मानुं 'आपण' तो समझाय छे. परंतु पाछलं 'पउं' दुर्गम जेवुं लागे छे. आपण + अप्पक ( आत्मक) कल्पीए तो ' आपणप्पय' थाय अने ते ऊपरथी ' आपणपउं' आवे. 'आपणपउं' एटले ' आपोआप जाते
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
