________________
લgવૃત્તિ-ચતુર્થ અધ્યાય-તૃતીય પાદ ૭૩૧ શિતિ ગાન -ધૂપ-અનાદિ છે ૪. રૂ૭૭ !
આદિમાં સકારવાળા રન, , જજ અને મનદ્ પ્રત્યો સિવાયના રાત્ પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે વિદ્રા ધાતુના અંત્ય સ્વરને લેપ થાય છે.
खल्-दु+दरिद्रा+अम्-दुरिट्र+अम् दुर्दरिद्रम्-दुः५. રિત્-રિક્રાતિ=રિદ્રાતિ-તે દુઃખી થાય છે. સ-વિદ્રિાતિ-તે દુઃખી થવાને ઈચ્છે છે. નવાજૂ-રિક્રાથw: યાતિ–દુઃખી થવા માટે જાય છે. ઇ-ટ્રિાયઃ–દુઃખી. મ-રિદ્રાજદુઃખ
જે પ્રત્યયોને સૂત્રમાં નિષેધ કરેલ છે તે પ્રત્યયો આ પાંચે પ્રયોગોમાં હોવાથી વજેલા પ્રત્યયોવાળે ત્રિા ધાતુ છે તેથી આ કાઈ પણ પ્રગમાં આ નિયમ ન લાગ્યો એટલે ક્યાંય મા ને લેપ ન થયે
| ૪૫ ૩ ૭૭૫ ચાના સે સ૧ ૩ઃ || | રૂ. ૭૮ વ્યંજનાત ધાતુને લાગેલા રિ પ્રત્યયનો લેપ થાય છે અને લેપ થાય ત્યારે જ્યાં ધાતુને હું હોય ત્યાં ટુ થઈ જાય છે.
મરા+f+7=મવાતુ-તે દી, રિ પ્રત્યયમાં ? તો નિશાનેરૂપ છે એથી ટુ-7 બાકી રહે છે મનાતુ=અષા –તે જાગ્યો. વિમા+7=અત્રિમ –તેણે ધારણ કર્યું. અનુ+મરાહુ+7= નવરાતુ-તેણે અનુશાસન કર્યું. વાસ્તે ગ–અહીં સ્વરાંત ધાતુ છે, તેથી આ નિયમ ન લાગે.
૪ ૩ ૭૮ છે Rઃ - હર વા | ૪. રૂ૭૧
વ્યંજનાંત ધાતુ પછી જૂ-કિ–પ્રત્યય લાગ્યો હોય તે તેને શું ન. લેપ વિકલ્પ કરે અને ધાતુને છેડે સ્, ટૂ અને હું આવેલા હોય તો તેને વિક૯પે 7-- કરો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
