Lonkashah Charitam

SR No.: 004486
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilalji Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1983
Total Pages: 466
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 11 MB

Page 121

104 लोकाशाहचरिते अर्थ-पुण्य और पाप इन दोनों के उदय में निराकुलता क्यों नहीं होती तो इस का कारण यह है कि एक इच्छा की पूर्ति होने पर जीव में उसी क्षण द्वितीय इच्छा जगती है, उसकी पूर्ति होने पर तृतीय इच्छा जगती है. इसी तरह कोई सा भी क्षण ऐसा नहीं रहता है कि जिसमें इच्छा न जगती रहती हो, इस तरह इच्छाओं की निरन्तरता जीव में सिद्ध हो जाती है // 40 // પુણ્ય અને પાપ એ બન્નેના ઉદયમાં નિરાકુળ પણું કેમ થતું નથી? તો એનું કારણ એ છે કે–એક ઈચ્છા પૂર્ણ થવાથી એજ ક્ષણે જીવમાં બીજી ઈચ્છા જાગે છે. અને તે પુરી થાય ત્યારે ત્રીજી ઈછા ઉત્પન્ન થાય છે. એવી કોઇ પણ ક્ષણ હતી નથી કે જેમાં નવી ઈચ્છા ઉત્પન્ન ન થાય આ રીતે ઈચ્છાઓનું નિરંતર પણું જીવમાં સિદ્ધ થાય છે. यावन्मोहोदयस्तावदिच्छाऽभावो न जायते / इत्थ मिच्छोत्पत्तिर्हि जीवे व्याकुलता मता // 41 // अर्थ-जब तक जीव के मोह का उदय रहता है. तब तक इच्छा का अभाव नहीं होता है, इस प्रकार इच्छा की उत्पत्ति ही जीव में व्याकुलता कही गई है, मोह कर्म के सद्भाव से ही इच्छाएं विविध प्रकार की उत्पन्न होती रहती है. और इनसे जीव में व्याकुलता बनी रहती है // 41 // . જયાં સુધી જીવમાં મહિને ઉદય રહે છે, ત્યાં સુધી ઈચ્છાને અભાવ થતો નથી આ રીતે ઇચ્છાની ઉત્પત્તિ જ જીવમાં વ્યાકુળ પણું કહેલ છે. મહ કર્મના અવરથાનથી જ અનેક પ્રકારની ઇચ્છાઓ ઉત્પન્ન થાય છે. અને તેનાથી જીવમાં વ્યાકુળ પણું રહ્યા अरे छ. // 41 // सैव व्याकुलता तावत् पारतन्त्र्यं निगद्यते / पुद्गलेः कर्मभिरिस्थं जीवेऽस्ति परतन्त्रता // 42 // यह व्याकुलता ही परतन्त्रता है, और यह परतन्त्रता पौद्गलिक कर्मों द्वारा जीव में पूर्वोक्त रूप से होती है // 42 // આ વ્યાકુળપણું એજ પરતંત્રપણું છે. અને તે પરતંત્રપણું પૌઢલિક કર્મો દ્વારા જીવમાં પૂર્વોક્ત પ્રકારથી થાય છે. જરા यथा पीतेन भद्येन जन्तुः संमुह्यते तथा / बंधावस्थासमापन्नैः कर्मभिर्मुह्यते जनः // 43 // जिस प्रकार पिये गये मद्य-शराब से प्राणी मूच्छित हो जाता है-अपने और पर के ज्ञान से रहित हो जाता है-उसी प्रकार बंधावस्थापन्न-क्षीर नीर