Page Text
________________ अलंकारसर्वस्वम् / 153 'गच्छ गच्छसि चेत्कान्त पन्थानः सन्तु ते शिवाः / . ममापि जन्म तत्रैव भूयाद्यत्र गतो भवान् // ' अत्र कयाचित्कान्तस्य प्रस्थानमात्मनोऽनिष्टमप्यनिराकरणमुखेन विधीयते / न चास्य विधियुक्तः / अनिष्टत्वात् / सोऽयं प्रस्खलद्रूपत्वेन निषेधमागूरयति / फलं चात्रानिष्टस्य प्रस्थानस्यासंविज्ञानपदनिबन्धनमत्यन्तपरिहार्यत्वप्रतिपादनम् / इदंच ममापि जन्म तत्रैवेत्याशीःप्रतिपादनेनानिष्टपर्यवसायिना व्यञ्जितम् / यथा वा'नो किंचित्कथनीयमस्ति सुभग प्रौढाः परं त्वादृशाः पन्थानः कुशला भवन्तु भवतः को मादृशामाग्रहः / किं त्वेतत्कथयामि संततरतक्लान्तिच्छिदस्तास्त्वया स्मर्तव्याः शिशिराः सहंसगतयो गोदावरीवीचयः // ' अत्रानभिप्रेतमपि कान्तप्रस्थानं यदा प्रमुख एवाभ्युपगम्यमानं युक्कं नापेक्षत्वम् / इह हि प्रधानेन व्यपदेशा भवन्ति' इति न्यायाद्यदेव यत्र प्रधानतया विवक्ष्यते तदेव तत्र व्यपदेशनिमित्तम् / न तु प्रज्ञातिशयवतां 'प्राज्ञा वस्तुनि युध्यन्ति न तु सामयिके ध्वनौ' इति नीत्या नाम्नि विवादो युक्तः / तस्मात् 'आक्षिप्यतेऽत्र विधिना न यतो निषेधः स्वार्थ विधावपि न पर्यनुयोगबुद्धिः / तस्मादनिष्टविधिरेव विलक्षणत्वान्नाक्षेपमध्यपतितोऽपि तु भिन्न एव // ' इत्यादि न वाच्यम् / निराकरणमुखेनेति / प्रवृत्तक्रियत्वात्कान्तस्यानुमोदनद्वारेणेत्यर्थः / प्रस्खलद्रूपत्वेनेति खार्थबाधात् / आगूरयतीति खात्मसमर्पणेन / ननु विधिमुखेनास्य किमागूरणं खयं निषेध एव क्रियतामित्याशङ्कयाह-फलमित्यादि / एतच्चेति विधेर्निषेधागूरकत्वम् / यथा वेत्यनेनास्य लक्ष्ये प्राचुर्य दर्शितम् / प्रमुख एवेति / न पुनः पर्यवसान इत्यर्थः / एतदेवोपसंहरति 1. 'प्रलुठद्रूप' क. 2. 'निर्बन्ध' क. 3. 'शिथिलाः' ख. 4. 'यस्य मुखे एव' ख. 5. 'च प्रतिज्ञाशय' ख. 6. 'अनुकरण' ख. 7. 'प्रलठद्रूपत्वेनेति' क.
| SR No. | 004394 |
| Book Title | Alankarsarvasva |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Girijaprasad Dvivedi |
| Publisher | Pandurang Javaji |
| Publication Year | 1939 |
| Total Pages | 292 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 16 MB |