Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 363

204 अभिधर्मदीपे [239. विमुक्तिद्वयं त्रिभिः पुद्गलैः प्राप्यते / भगवता सम्यक्संबुद्धेन प्रत्येकजिनेनार्य. श्रावकेण च / तेषां पुण (न)स्तुल्ये बोधिवर्त्मनि२ पतितानामिन्द्रियप्रणिधानावरणभेदाढ़ेदः / तद्यथा द्वयोर्मात्रोस्तुल्यं वस्तु तुल्ये क्षेत्रे प्रतिपाद 1 This refers to two vimuktis, viz., chetovimukti and prajnavimukti :- . साङ्गः सैव विमुक्ति द्वे """द्वे विमुक्ती सूत्र उक्ते। चेतोविमुक्तिः प्रज्ञाविमुक्तिश्च / Akb. VI. 77. c. These two vimuktis are often mentioned together : gg farea farae आसवानं खया अनासवं चेतोविमुत्ति पञआविमुत्ति च दिठेव धामे सयं अभिजा सच्छिकत्वा / उपसम्पज्ज विहरति Di gha, XXVI. 28. They have been variously explained as below : . चेतोविमुत्ति ति फलसमाधि, पाविमुत्ति ति फलनाणं / Vbh A. p. 464... रागविरागा चेतोविमुत्ति सेखफलं, अविज्जाविरागा पाविमुत्ति असेखफलं / Netti. p. 82. रागविरागाच्चेतोविमुक्तिः / अविद्याविरागात् प्रज्ञाविमुक्तिः / Sakv. p. 6 07. तृष्णाऽविद्यापक्षसर्वक्लेशोपक्लेशप्रहाणात् समाधिसमापत्तयश्चेतोविमुक्तिः, अर्हन्मार्गज्ञानं प्रज्ञाविमुक्तिः / Aaa p. 11. See jps. p. 25, and AMBRH. pp. 34 (n. 1) and 199. V. infra, Ad. karika 466. PV. infra, Adv. karika, 241 and 441. 3Cf. श्रावकेभ्यः सखड्गेभ्यो बोधिसत्त्वस्य तायिनः। ' मृदुमध्याधिमात्राणामूष्मादीनां विशिष्टता // Aa. karika 26. The Hianayanists as well as the Mahayanists acknowledge the indrijabheda and the consequent phalabheda :-एसो च भन्ते मग्गो एसा पटिपदा पञ्चन्नं ओरम्भागियानं संयोजनानं पहनाय, अथ किञ्चरहि इध एकच्चे भिक्ख विमुत्तिनो, एकच्चे पाविमुत्तिनो ति ? 'एत्थ खो तेसाह आनन्द इन्द्रियवेमत्तं वदामी'ति | M. sutta 64. . ननु भन्ते भगवा सब्बपाणभूतहितानुकम्पी विहरतीति ?"अथ किञ्चरहि भन्ते भगवा एकच्चानं सक्कच्चं धम्म देसेति / एकच्चानं नो तथा"" .. 'सेय्यथा पि गामणि यं अदुं खेत्तं अग्गं एवमेव मय्हं भिक्खुभिक्खुनियो। तेसाहं धम्म देसेमि आदिकल्याणं परिसुद्धं ब्रह्मचरियं पकासेमि। तं किस्स हेतु ? एते हि गामणि मं दीपा मं लेणा मं सरणा विहरन्ति / सेय्यथा पि गामणि यं अदु खेत्तं मज्झिम एवमेव मय्ह उपासका उपासिकायो। म सरणा विहरन्ति / सेय्यथा पि गामणि यं अदुं खेत्तं होनं जङ्गलं ऊसरं पापभूमि एवमेव मय्हं प्रजातिस्थिया समणब्राह्मणपरिब्बाजका / तेसं पाहं पकासेमि / तं किस्स हेतु ? अप्पेव नाम एकपदं पि आजानेय्युं तं नेसमस्स दीघरत्तं हिताय सुखाय चाति / S. IV. p. 316. .