________________
आगम
“उत्तराध्ययनानि”- मूलसूत्र-४ (मूलं नियुक्ति:+वृत्तिः) अध्ययनं [३०], मूलं [-1 / गाथा ||१४-२४|| नियुक्ति: [५१३...]
(४३)
प्रत
सूत्रांक
[१४
-२४]
प्यदुष्ट एच, दृश्यते हि निमित्तभेदादेकत्रापि देवदत्तादौ पितृपुत्राद्यनेकव्यपदेशः, एवं पूर्वत्र प्रामादिविषयस्योत्तरत्र || 8 कालादिविषयस्य च नैयतस्याभिग्रहत्वेन भिक्षाचर्यात्वप्रसङ्गे इदमेवोत्तरं वाच्यम् ॥ कालावमौदार्यमाह-दिवसस्य अहः 'पौरुषीणां' प्रहराणां चतसृणामपि 'तुः प्राग्वद् यावान् भवेत्कालोऽभिग्रहविषय इति शेषः, 'एव'मित्येवं प्रक्रमा-13 कालेन 'चरमाण'त्ति तिसुव्यत्ययाचरतः 'खलु निश्चित कालोमाण'न्ति कालेनावमत्वं प्रस्तावादुदरस्य कालावमत्वं
कोऽर्थः ?-कालावमौदार्य मुणितव्यं, कालहेतुत्वादस्येति भावः, यदिवाऽभेदोपचारेण स एवाभिगृहीतकाले चरन-2 विमौदार्य मुणितव्यः॥ एतदेव प्रकारान्तरेणाह-अथवा तृतीयपौरुष्यामूनायां प्रासम्-आहारमेषयन्-त्रिविधेपणया ।
गवेषयन् , न्यूनत्वमेव विशेषत आह-चतुर्भागोनायां वाशब्दात्पश्चादिभागोनायां वा तृतीयपौरुष्याम्, 'एवम्' अमुना कालविषयाभिग्रहलक्षणेन प्रकारेण चरन्नित्यनुवर्तते, कालेन तु भवेदवमौदार्ययोगाद् यतिरप्यवमौदार्यम् , औत्स|र्गिकविधिविषयं चैतत् , उत्सर्गतो हि तृतीयपौरुष्यामेव भिक्षाटनमनुज्ञातं, यदुक्तम्-"पंथो भिक्खा य तइयाए"त्ति। भावावमौदार्यमाह-स्त्री वा पुरुषो वा 'अलङ्कतो वा' कटकाद्यलङ्कारविभूषितो वा 'अनलङ्कृतो वाऽपि तद्विपरीतः, तथाऽन्यतरच तद्वयश्च-पाल्याचन्यतरवयस्तत्स्थो बा, अन्यतरेण वा पट्टवाटकमयादिना 'वरण' वाससा, लक्षणे तृ-1 |तीया, सर्वत्र वा विकल्पे । 'अन्येन' विशेषान्तराद्भिन्नेन 'विशेषेण' कुपितप्रहसितादिनाऽवस्थाभेदेन 'वर्णेन' कृष्णादिना प्रक्रमादन्यतरेणोपलक्षितः 'भाव' पर्यायमुक्तरूपमेवालङ्कृतत्वादि 'अणुमुयंते उ' त्ति तुशब्दस्वावधारण(गार्थ)त्वाद् ४
26290SAROKARNAL
दीप
अनुक्रम [१२०२-१२१२]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..........आगमसूत्र - [४३), मूलसूत्र - [४] "उत्तराध्ययनानि" मूलं एवं शान्तिसूरि-विरचिता वृत्ति:
~ 1209~
