________________
ए६ श्रीहरिजजसूरिकृतान्यष्टकानि ।
अर्थ-एक व्यथी, अने बीजुं नावथी, एम बे प्रकारचं पच्चखाणा मानेगुं बे; अपेक्षादिकथी करेलु, ते पेहेलुं अने तेथी उलटा प्रकारनुं ते बीजुं प्रत्याख्यान जाणq. ____टीकानो नावार्थ-जो के, “अव्य" शब्द प्रत्याख्यान करवा लायक एवा सचित्त नोजन आदिकमां, अथवा प्रत्याख्यानना सूत्रना उच्चारना हेतुरूप एवा तालु, उष्ठ आदिकमां पण वपराय , तो पण अहीं ते "व्य" शब्दने “अप्रधान" अर्थवालो जाणवो; केमके, ते शब्दनो तेज अर्थमां शास्त्रोने विषे घणो प्रयोग आवे . माटे एवी रीते अप्रधानजावने आश्रीने जे पच्चखाण कराय; ते “व्यपच्चखाण” कहेवाय. (ते अव्यपच्चखाण, विवदित पच्चखाणना फलने साधनारुं नहीं होवाथी, तेने अप्रधानपणुं कडं.) तेथी व्यथी एटले जावप्रत्याख्याननी योग्यताने आश्रीने, अथवा व्यथी एटले विवक्षित उपयोगनी शून्यताने आश्रीने, अथवा व्यथी एटले आहार अने वस्त्रादिक व्यने आश्रीने जे पच्चखाण करवू, ते “व्य पच्चखाण" कहेवाय. वली " नाव" शब्द जोके प्रत्याख्यान करवा लायक एवा क्रोधादिक नावोमां पण अहीं जोडाइ शके तेम चे, तो पण उपयोगना अर्थवालो जाणवो; केमके, आगममां तेमज कहेलु जे अने तेथी " नावथी” एटले विवक्षित एवा उपयोगने आश्रीने, अथवा लावथी एटले परमार्थथी अर्थात विवक्षित फलना साधननूत एवा लावधी,जे पञ्चखाण करवं,ते "नावपच्चखाण" कहेवाय. एवी रीते बेप्रकारचं पच्चखाण जाणवू; अने प्रकारांतरथी तो, नाम, स्थानपा, आदिकथी प्रकारनुं . प्रवृत्तिना प्रतिकुलपणायें करीने मर्यादावडे जे कथन करवू,तेने "प्रत्याख्यान" कहीयें; एवी रीते व्यथी, तथा नावथी, अथवा विधि तथा प्रतिषेधथी, एम बे प्रकार- प्रत्याख्यान तेना जाणनाराये मानेलुं . हवे ते बन्ने प्रत्याख्यानोनुं स्वरूप कहे जे के,अपेक्षादिक अविद्याथीजे
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
