________________
श्रीजैनधर्मवरस्तोत्रम् . संवेग १ निर्वेद २ शमा ३ ऽनुकम्पा
४ऽऽस्तिक्यानि ५ पञ्चास्य तु लक्षणानि । संसारवरस्य विमर्शनेन
संवेग उक्तो विषयेऽध्वसक्तिः॥२॥-इन्द्रवत्रा संसारवासः स्फुटमेष कारा
दारादिवर्गो निगडानुबन्धः। मोक्षं विना नैव सुखानि याऽसौ
चिन्ता स निर्वेद इति प्रतीतः ॥३॥"-इन्द्र० સંગ તે સંસાર માહિં કોઈ રસરવાદ નથી અને વિષયને વિષે આશક્તિપણું ધરઈ નહિ. નિર્વેદ તે એ સંસારવાસ બંદીષાણું છે, કલત્રાદિક તે પગે બેડરૂપ છે, એવી જે ચિન્તા તેહને નિર્વેદ કહિઈ. બીજાં લક્ષણ પ્રસિદ્ધ છે. इति । अयं धर्मो जिनेन एव उक्तः । यतः
"दानं शीलं च तपः, शुभभावनां देशनाविधौ भगवान् ।
वाण्या व्याचख्यौ स, प्राग्यामे प्रान्त्ययामे च ॥१॥"-आर्या इति पद्मानन्दमहाकाव्ये चतुर्दशसर्गे ॥ अथ धर्मशब्दस्यार्थमाह
"देहस्पृशां दुर्गतिपातकानां
धर्ता ततो धर्म इति प्रतीतः। दानादिभेदैः स चतुःप्रकारः
संसारविस्तारहरश्वतुर्धा ॥ १॥"-इन्द्र० અર્થત દુર્ગતિ નઈ વિષઈ પડતાં જીવને ધારી લીધું અને સંસાર–સમુદ્રને વિષઈ પ્રવહણ સરિષ ધમે છઈ. यदा एकाग्रमनसाऽसौ धर्मः क्रियते, तदा फलं लभ्यते; अन्यथा न । यतः
"रे रे किं ग्रहिलाऽसि नष्टनयने! किं कोटपालप्रिया
किं पश्यन्त्यपि चान्धलोपपतिगा त्वं दिक्करी कस्य रे।
१ इन्द्रवज्रा-लक्षणम्
____ "स्यादिन्द्रवज्रा यदि तौ जगौ गः।" २ आर्या-लक्षणम्
"लक्ष्मैतत् सप्त गणा, गोपेता भवति नेह विषमे जः। षष्ठोऽयं न लघुर्वा, प्रथमेऽधै नियतमार्यायाः॥१॥"
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
