Page Text
________________
विशेषावश्यकभाज्ये
[नि०४५५"हस्वं प्रतीत्य सर्व दीर्घ दीर्घ प्रतीत्य हस्वमपि ।
न च किश्चिदस्ति सिद्धं व्यवहारवशाद वदन्त्येवम् ॥" ॥२१४७।। अत्थित्तघडे [१४१-०] काणेकता य सव्वेकदादिदोसातो । सम्वेऽणभिलप्पा वा सुण्णा वा सम्बधा भावा ॥२१४८॥
अस्थित्त० गाहा । अथास्ति-घटयोरेकत्वमन्यत्वं वाभ्युपगम्येत ! सर्वथा चाऽयुक्तिः । यद्ये कत्वमतो यो योऽस्ति स स घट इति सर्वघटत्वप्रसङ्ग:-घटस्य सर्वात्मकत्वम् , अनिष्टं चैतत् । तथा, यो घटः स एवास्तीति घटमात्रावरोधादस्तित्वस्याऽघटा. भावः, ततश्च प्रतिपक्षाभावाद् घटस्याप्यभावः । अन्यत्वे अस्ति-घटयोरस्यर्थान्तरस्वाद् घटस्यासत्वम् . खरविपाणवत् । घटाद्यनाधारत्वाच्चास्तित्वमसदित्यतो भावानामनैभिलापो वानुरूपः सर्वथाभाव इति ॥ २१४८ ॥
जाताऽजातोभयतो ण जायमाणं च जायते जम्हा । अणवत्थाऽभावोभयदोसातो मुण्णता तम्हा ॥२१४९॥
जाताऽजातो० गाहा । इह यन्नोत्पद्यते तदसदेवेति, खर विषाणवत् । तत्र निवृत्ता नाम कथा । यदप्युपादितस्यापि जातादिविकल्पाभ्युपगमात् सर्वथानुत्पादः । तथा हि न ताव जातं जायते, विद्यमानत्वात् घटवत् । अथ जातमपि जायतेऽनवस्थाप्रसङ्गः । तथा नाजातम्, अविद्यमानत्वात् खरविपाणवत् । अथाऽजातमपि जायते, खरविषाणाद्यभावः(व जातिक्रियाप्रसङ्गः । न जाताजातम् उभयदोपात् । अथवा जाताजातं विद्येत वा न वा ? यदि विद्यते जातं नाम तत्, न जाताजातमरित । तथा जायमानमपि न जातम् , अजातं चातिवर्तेत इत्यसत् । एवं सर्वथाऽनुत्पादाच्छुन्यतावसीयते । उक्तं च
" गतं न गम्यते तावदगतं नैव गम्यते ।
गतागतविनिर्मुक्तं गम्यमानं तु गम्यते ॥" [मूलमाध्य० २. १] ॥२१४९।। हेतूपच्चयसामग्गि वीमुभावेमु णो य जं कज्ज । दीसति सामग्गिमयं सव्वाभावे ण सामग्गी ॥२१५०॥
हेतू० गाहा । इह खल हेतवः प्रत्ययाश्चारभ्यमर्थमेकैकस्ये (स्यै नं वाऽऽरभेरन् सम्भूय वा । तत्र तावदेकैकस्य नारभन्तेऽनुपलब्धेः । तस्मादेकैकस्य कार्यवेनाऽभावादेकैकत्र चाऽभावात्तत्सामन्यामपि नारप्स्यते सिकतातैलवत् । उक्तं च
"हेतुप्रत्ययसामग्री पृथाभावेवसम्भवात् ।
तेन ते नाभिलाप्या हि भावाः सर्वे स्वभावतः ।।" १ संम्वेगयाइं दो त । २. नामभिलाषो वानु' इति प्रतौ ।
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002658 |
| Book Title | Visesavasyakabhasya Part 2 |
| Original Sutra Author | Jinbhadrasuri |
| Author | Dalsukh Malvania |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 338 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak |
| File Size | 15 MB |