________________
अक्षरश्रुतविचारः ।
१०५ वत्थुसभावं पति तं पि सपरपज्जायभेततो भिण्णं ।
तं जेण जीवभावो भिण्णा य ततो घडातीया ॥४९३॥ 'वत्थु० गाहा । वस्तुस्वभावं प्रति केवलमपि स्वपरपर्यायभेदम् , अकारादिवत् । यतः प्रतिनियतीवस्वभाव केवलम् , न घटादिवस्तुस्वभावम् , अतः कथं हि तस्य घटादिपर्यायाः स्वपर्यायाः स्युः, सर्वसंकरैकत्वादिप्रसङ्गादिति ॥४९३।।
अविससितं पि गुत्ते अक्खरपज्जायमाणमादिहें । मुअवलक्खराणं एवं दोण्हं पि ण विरुद्धं ॥४९४॥
अवि० गाहा । एवमविशिष्टमपि सूत्रे यदाकाशप्रदेशाग्रमनन्तगुणितमक्षरपर्यायपरिमाणमुक्तं तत् श्रुतस्य केवलस्य वा सर्वथा न विरुद्धमर्थतः । कथम् ? स्वपरपर्यायानङ्गीकृत्याकारादेरक्षरस्य समस्तस्य वा श्रुतस्य, ज्ञेयतया हि स्वपर्यायानेवाङ्गीकृत्य केवलस्य, वस्तुस्वभावतश्च परपर्यायानिति । ॥४९४॥
तस्स तु अणंतभागो णिच्चुग्घाडो ति सव्वजीवाणं ।
भणितो मुतम्मि केवलियज्जाणं तिविधभेतो वि ॥४९५।।
तस्स गाहा । तस्येति सर्वपर्यायपरिमाणस्याक्षरस्यानन्तभागो नित्योद्घाटितो नित्याऽप्रावृत इति । यः सर्वजीवानामकेवलिनां सूत्राभिहितः त्रिविध इति जघन्यमध्यमोत्कृष्टः ॥४९५||
सो पुण सव्वजहणी चेतण्णं णावरिज्जति कताई। उकोसावरणम्मि वि जलदच्छाकभासो व्च ॥४९६।।
सो गाहा । स पुनः सर्वजघन्यश्चैतन्यमात्मनः । तद्धि न कदाचिदप्यात्रियते उत्कृष्टेऽप्यावरणे । यथाह(हि) महामेघछन्नस्यापि सवितुर्या च यावती च प्रभाऽवतिष्ठते तद्वत्स्वावृतस्याप्यात्मनश्चैतन्यमिति ।।४९६।।
थीणद्धिसहितणाणावरणोदयतो स पत्थिवादिणं । बेइंदियादियाणं परिवति' कमविसोधीए ॥४९७।। उक्कोसो उकोसयसुतणाणवितो तोऽर्वसेसाणं । होति विमझो मज्झ च्हाणगताण पाएण ॥४९८॥ दारं ॥
थीण० गाहा । [ उक्कोसो गाहा ] स च किल जघन्योऽनन्तभागः स्त्यानड़िवेदनीयोदयसहितादुकृष्टात् ज्ञानावरणोदयात् पार्थिवादीनामेकेन्द्रियाणां क्रमशो १ हत्थु-इति प्रती : व-इति प्रतौ । : घादो तिजे। 'डो यम को हे। ४ कयाई को। ५ गक्खभा जे। रहे। गठितो जे। ८ तओ विजे। : विमज्झा मज्झो जे ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
