________________
भाषाविचारः ।
अणु गाहा । नोत्सृष्टानि विदिव्यवस्थितो गृह्णाति । कुतः ? अनुश्रेणीगमनात्, प्रतिघाताभावात्, तद्गतिनिमित्ताभावात् समयान्तरानवस्थानात् । गन्धादिद्रव्याण्यपि मिश्राण्येवोपलभ्यन्ते । न त्वेषामनुश्रेणिनियमोऽतिस्थूलत्वाद्वातायनरेणुवदिति ॥३५२ ॥ आहह - केन पुनर्योगेनैषां वागद्रव्याणामादानमुत्सर्गे वा कथंवे ( कथमि) ति ? उच्यते-
'गेहति य कारणं णिसिरति तह वाइएण जोगेणं । एगंतरं चे गेण्हति णिसिरति एगंतरं चेवें ॥७॥ ३५३ ॥ गेति गाहा । इह कायेन निर्वृत्तः कायिकः, योगो व्यापारः कर्मेत्यर्थः । सर्वो हि वक्ता कायकर्मणा शब्दद्रव्याणामादानं करोति विसृजति च वाग्योगेनेति || || ३५३॥ हेज्ज काइए कि [२४ - द्वि०]ध णिसिरति वाइएण जोएणं । को वयं योगो कि वाया कायसंरंभो ॥ ३५४ ॥ गेहेज्ज गाहा । आह कायिकेनोपादानं युक्तमत्र व्यापारात् । वाचिकेन तु कथं विसर्गः, को वायं वाग्योगो नामेति ? किं वागेव व्यापारापन्ना वाग्योग इति ? आहोस्विद् यस्तद्विसर्गहेतुः कायसंरम्भ इति ? || ३५४ ॥ किं चातः ?-- वाया ण जीवयोगो पोग्गलपरिणामतो रसादि व्व ।
णय ताए णिलिरिज्जति स च्चिय णिसिरिज्जते जम्हा || ३५५ || वाया गाहा । इह न वाक्केवला जीवयापारः पुद्गलमात्र परिणामाद्रसादिवत्, आत्मनश्च व्यापारः शरीरवतो यः स योग इति । न च तया निसृज्यते किन्तु सैव निसृज्यत इत्युक्तं यतः || ३५५ ||
अध सो तणुसंरंभो णिसिरति तो काइएण बत्तव्वं । तणुजोगविसेस च्चिय मणवजोग त्ति जैमदोसो || ३५६ || अध गाहा । अथ यस्तद्विसर्गहेतुः कायसंरम्भः स वाग्योगोऽभिप्रेतस्ततः स कायव्यापार एवेति कृत्वा कायिकेनैव निसृजतीत्यस्तु । उच्यते - तनुयोगविशेष एव हि वाग्योगो मनोयोगश्च यतो न दोषः । कुतः : कायव्यापारशून्यस्यायोगत्वात् सिद्धवद् || ३५६॥
किं पुण तणुसंरंभेण जेण मुंचति स वाइओ जोगो । मण्णति य स माणसियो तणुयोगो चेत्र यै विभत्तो ।। ३५७ ।।
Jain Education International
७७
१ गिors को है । २ चेय जे । ३गह को है । ४ वाऽयं जोगो हे । वाऽयं वाजोग्गो त । ५ वयजों त । ६ तमदों त । ७ चेव पाव ंत ।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
