Page Text
________________
10
15
भाण्यगाथाः ५२२८-३५) चतुर्थ उद्देशः ।
१३९१ इच्छेवमाइलोइयकुस्सुइवुग्गाहणाकुहियकन्ना ।
फुडमवि दाइज्जंतं, गिण्हंति न कारणं केई ॥ ५२३३ ॥ इह भारतादौ शौच-सुत-घोररणमुख-दारभरण-प्रेतकृत्यमयेषु देवपूजन-चिरजीवन-दानदृष्टेषु च खर्गेषु ये भाविता भवन्ति, यथा-शौचविधानात् पुत्रोत्पादनाद् घोरसमरशिरःप्रवेशाद धर्मपत्नीपोषणात् पिण्डप्रदानादिप्रत्यकर्मविधानाद् वैश्वानरादिदेवपूजनात् चन्द्रसहसा-5 दिरूपचिरकालजीवनाद् धेनु धरिष्यादिदानात् खर्गा अवाप्यन्ते ॥ ५२३२ ॥
इत्येवमादिलौकिककुश्रुतिव्युदाहणाकुथितकर्णाः सन्तस्तस्याः कुश्रुतेरघटनायां स्फुटमपि दर्यमानं 'कारणम्' उपपत्तिं 'केचिद्' गुरुकर्माणो न प्रतिपद्यन्ते अतस्ते दुःसंज्ञाप्या मन्तव्याः ॥ ५२३३ ॥ सूत्रम्
तओ सुसण्णप्पा पन्नत्ता, तं जहा-अदुढे अमूढे
अवुग्गाहिए १३॥ त्रयः 'सुसंज्ञाप्याः' सुखप्रज्ञापनीयाः प्रज्ञप्ताः । तद्यथा-अदुष्टोऽमूढोऽव्युद्राहितश्चेति ॥
आह-पूर्वसूत्रेणैवार्थापत्त्या इदमवसीयते-यदेतद्विपरीता अदुष्टादयः सुसंज्ञाप्याः ततः किमर्थमिदमारब्धम् ? उच्यते
कामं विपक्खसिद्धी, अत्थावत्तीह होतऽवुत्ता वि ।
तह वि विवक्खो वुचति, कालियसुयधम्मता एसा ॥ ५२३४ ॥ 'कामम्' अनुमतमिदम्-विपक्षस्य-प्रतिपक्षार्थस्य सिद्धिरनुक्ताऽप्यर्थापत्त्या भवति तथापि विपक्षः साक्षादुच्यते । कुतः ? इत्याह-कालिकश्रुतस्य 'धर्मता' खभावः शैली एषायदर्थापतिलब्धोऽप्यर्थः साक्षादभिधीयते ॥ ५२३४ ॥ तथा च तल्लक्षणान्येव दर्शयति-20
ववहार णऽत्थवत्ती, अणप्पिएण य चउत्थभासाए ।
मूढणय अगमितेण य, कालेण य कालियं नेयं ।। ५२३५॥ "ववहारे"ति नैगम-सङ्ग्रह-व्यवहाराख्यास्त्रयो व्यवहारनय उच्यते, ऋजुसूत्राद्यास्तु चत्वारो निश्चयनयः । तत्र 'व्यवहारेण' व्यवहारनयमतेन कालिकश्रुते प्रायः सूत्रार्थनिबन्धो भवति, "अहिगारो तीहि ओसन्नं" ति' (आव० नियु० गा० ७६०) वचनात् । “नऽस्थवती"ति 23 अर्थापत्तिः कालिकश्रुते न व्यवहियते किन्तु तया लब्धोऽप्यर्थः प्रपञ्चितज्ञविनेयजनानुग्रहाय साक्षादेवाभिधीयते, यथा उत्तराध्ययनेषु प्रथमाध्ययने "आणानिद्दे सकरे" (गा० २) इत्यादिना विनीतखरूपमभिधायापत्तिलब्धमप्यविनीतखरूपम् “आणाअनिद्देसकरे" (गा० ३) इत्यादिना भूयः साक्षादभिहितमिति । "अणप्पिएण य" त्ति 'अनर्पित-विषयविभागस्यानर्पणं तेन कालिकश्रुतं रचितम् , विशेषाभिधानरहितमित्यर्थः, यथा-"जे भिक्खू 30 हत्यकम्मं करेह से आवजा मासियं परिहारट्ठाणं अणुग्याइयं" (निशीथ उ० १ सू० १);
१ ति मूलावश्यकवच का ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
___www.jainelibrary.org
| SR No. | 002514 |
| Book Title | Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 05 |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Chaturvijay, Punyavijay |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 340 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bruhatkalpa |
| File Size | 19 MB |