________________
सनियुक्ति-लघुभाप्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [उपाश्रयप्रकृते सूत्रम् ५
उदकसूत्रम् ५ सूत्रम्
उवस्सयस्स अंतो वगडाए सीओदगवियडकुंभे वा उसिणोदगवियडकुंभे वा उवनिक्खित्ते सिया, नो कप्पइ निग्गंथाण वा निग्गंथीण वा अहालंदमवि वत्थए । हुरत्था य उवस्सयं पडिलेहमाणे नो लभेजा, एवं से कप्पइ एगरायं वा दुरायं वा वत्थए । जे तत्थ परं एगरायाओ वा दुरायाओ वा वसइ से संतरा
छेए वा परिहारे वा ५॥ 10 अथास्य सम्बन्धमाह
छोद्रण दवं पिजइ, गालिंति दवं व छोढणं तं तु । . पातुं मुहं व धोवइ, तेण हिकारो सजीवं वा ॥ ३४१९ ॥ यतः 'द्रवं' पानीयं प्रक्षिप्य विकटं पीयते, अतो विकटसूत्रानन्तरमुदकसूत्रम् । यद्वा द्रवं प्रक्षिप्य तद्' विकटं गालवन्ति, अथवा विकटं पीत्वा तज्जनितदौर्गन्ध्यव्यपगमार्थमुदकेन 15 मुखं धावति तेन कारणेन विकटानन्तरमुदकाधिकारः प्रारभ्यते । यद्वा तद् विकटं निर्जीवम्
इदं तु सजीवं निर्जीवं वा भवेदिति ।। ३४१९ ॥ __ अनेकैः सम्बन्धैरायातस्यास्य व्याख्या प्राग्वत् । नवरं विकृत-शीतोष्णादिशस्त्रेण विकारं प्रापितम् , प्राशुकीकृतमित्यर्थः, शीतोदकं च तद् विकृतं च शीतोदकविकृतं तस्य कुम्भः
घटः । एवमुप्णोदकविकृतकुम्भोऽपि ॥ अथ भाष्यम्20 सीतोदे उसिणोदे, फासुगमप्फासुगे य चउभंगो ।
ठायंतगाण लहुगा, कास अगीतत्थ सुत्तं तु ॥ ३४२० ॥ शीतोदकोष्णोदक-प्राशुका-प्राशुकपदैश्चतुर्भङ्गी भवति । गाथायां प्राकृतत्वात् पुंस्त्वनिर्देशः । तद्यथा-शीतोदकं प्राशुकं १ शीतोदकमप्राशुकम् २ उष्णोदकं प्राशुकम् ३ उष्णोदकमप्रा.
शुरुन् ४ । तत्र प्रथमभङ्गे उष्णोदकमेव शीतीभूतं तन्दुलधावनादिकं वा, द्वितीयभङ्के 25 शीतोदकमेव खभावस्थम् , तृतीयगङ्गे उष्णोदकमुद्वृत्तत्रिदण्डम् , चतुर्थभङ्गे तापोदकादिकं
मन्तव्यम् । एवंविधोदकप्रतिबद्ध प्रतिश्रये तिष्ठतां चतुर्लघुकाः । एवमविशेषेणोक्तावप्ययं विशेषः-प्रथमतृतीयभङ्गयोर्मासलघु । द्वितीयचतुर्थभङ्गयोश्चतुर्लघवः ।
आह च निशीथचूर्णिकृत___ पढमतइयभंगे ठायंतस्स मासलहुं । बीयचउत्थेसु चउलहुं । १°कृतं-वह्नयादिशस्त्रेण भा० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
