________________
663
' द्वादशमाह्निकम् कत्वात् अनित्यः शब्दः, अर्थादापद्यते आकाशसाधान्नित्य इति । अस्ति चास्य नित्येन साधर्म्यमाकाशादिना द्रव्येण निरवयवत्वमिति । उद्भावन प्रकारभेदाच्च जातिभेद इत्युक्तम् ॥
अस्योत्तरम्अनुक्तस्यार्थादापत्तेः पक्षहानेरुपपत्तिः ॥ ५.१.२२ ॥
अनुपपादितसाधनमनुक्त'मप्यादापद्यत इति वदतः पक्षहानिरप्युपपद्यते। मामकानित्यपक्षसिद्धौ हि सत्याम् , अर्थादापद्यते तावकस्य नित्यपक्षस्य हानि रिति ॥
दोषान्तरमाह- .
अनैकान्तिकत्वाच्चार्थापत्तेः ॥५-१-२३ ॥
उभयपक्षस माने यमर्थापत्तिः, विपर्ययेणापि प्रयोक्तुं शक्यत्वात् । 'नित्यः शब्दः, निरवयवत्वात्' इत्येवमप्युक्ते शक्यं वक्तुम् , यदि नित्याकाशसाधात निरवयवत्वात् नित्यः शब्दः अर्थादापद्यते, अनित्यघटादिसाधात् प्रयत्नानन्तरीयकत्वादनित्य इति । न चैवमपि काचिदर्थसिद्धिः। न खलु व घनस्य प्रावणः पतनमित्युक्ते अर्थादापद्यते द्रवस्य वारिणः पतनाभाव इति ॥
[भविशेषसमः] एकधर्मोपपत्तेः क्वचिदनुपपत्ते: प्रतिषेधाभावः ॥५-१-२५॥
* नित्यपक्षस्य हानिः अर्थांदापद्यत इत्यन्वयः॥
घनस्य ग्रावा-करका ॥
1 म-ख,
मर्थे-ख.
