________________
532
न्यायमञ्जरी [विभागजविभागस्यावश्यकता ] किं कृता पुनरियं* स्थितिरिति चेत-उच्यते-या वयवक्रिया नभोभागविभागकारिणी, नासौ द्रव्यारम्भकसंयोगप्रतिपक्षभूतं विभागमारभमाणा दृश्यते, दिनकरकिरणपरामर्शोपजनितकमलदलविकासकारि. क्रियावत्। तदेव कथमिति चेत्-कमलस्य मुकुलविकासदशयोः प्रत्य. भिज्ञायमानत्वेनाविनाशनिश्चयात्॥
इयं तु पाटयमानबंशदलक्रिया द्रव्यारम्भकसंयोगप्रतिद्वन्द्विभूत विभागारम्भि'का, द्रव्यानारंभक संयोगप्रतिद्वंद्विविभागजनिको पलभ्यते इति नासौं नभसो विभागमारभेतेत्यत एषा स्थितिरस्तीति विभाग़ज. . विभागकल्पना क्रियते ॥
[विभागस्यैव संयोगनाशकत्वम् ] संयोगान्तं कर्मेति तावत स्थितम् । अन्यथा हि तस्य कालान्तर. स्थायित्वं, नित्यद्रव्यसमवेतस्य च नित्यत्वं स्यात्। तस्मात् कर्मणोऽचिरजीवित्वात् तद्विनाशकेन संयोगेन भवितव्यम्। उत्तरस्तु संयोगः पूर्वसंयोगोपरमे सति जायते, नान्यथा। न च विभागव्यतिरिक्तः कश्चन संयोगस्य हन्ता समस्ति |
कर्म तूत्तरसंयोगजन्मनितिकौशलम् ।
न हि प्राक्तनसंयोगविनाशाय प्रकल्पते ॥ तस्मात् विभागेनैव संयोग विरोधिना भवितव्यम् ॥
आरंभकसंयोगप्रतिद्वंद्वि.
* अनारंभकसंयोगप्रतिद्वंद्विविभागजनिका क्रिया विभागजनिका न भवति इतीयं स्थितिः ॥
+ अन्यथा-पूर्वसंयोगाना ॥
1 को-ख,
नाशकारिणा भाव्य-ख,
