Page Text
________________
काव्यमाला।
धादीधितिमण्डलीयम्' इति । कैः । जलकेलिषु मलिलकीडामु गलद्भिजलसंगमात् द्र. वीभूय निप्पनद्भिः । विलेपनीकृतैरङ्गरागतां प्रापितंगांशीर्षश्चन्दनद्रवैस्तथा विलोचनानां नेत्राणामअन: कजल: । कृत्वा चन्दनद्रवानुषङ्गात्सलिलानामौज्ज्वल्यं तथा कुत्रचिल्लाञ्छनस्थाने कजलकालिमा जायते इति शशाङ्कसादृश्यम् ॥ इति देवगिरिनगराङ्गनाः ॥
पुरि तत्र निजामसाहिनाजनि राज्ञा रघुसूनुनीतिना।
तदुपात्तदिशा महविना विदधे येन यमोऽपि दण्डभृत् ॥ ३५ ॥ तत्र तस्यां पुरि देवगिरिनगर्यो निजामसाहिरिति नाम यस्य तादृशेन राज्ञा नृपेण अजनि जज्ञे । किंभूतः । रघुसूनुः रामचन्द्रस्तद्वन्नीतिायो यस्य । येन महविना प्रबलप्रतापवता निजामसाहिना यमः सूरसूतोऽपि दण्डं राजदेयांशं वेत्रयष्टिं वा विभीति दण्डभृत् विदधे । दण्डदाता प्रतीहारो वा कृत इत्यर्थः । किंभूतेन येन । तस्य यमस्य उपात्ता गृहीता खायत्तीकृता दिग्दक्षिणा हरियेन । 'यमः कृतान्तः पितृदक्षिणाशाप्रेतात्पतिर्दण्डधरो कसूनुः' इति हैम्याम् ॥
समरे निहतारिनिष्पतद्रुधिराबासवपानकातया ।
यदसिच्छलतः स्फुटीकृता रसनेवाम्बुजबन्धुसूनुना ॥ ३६ ॥ यस्य निजामसाहेरसिः खड्गलता तस्य छलतः कपटात् । उत्प्रेक्ष्यते-अम्बुजानां प. मानां वन्धुर्मित्रं सूर्यस्तस्य सूनुना पुत्रेण यमेन रसना जिवेव प्रकटीकृता। कया । समरे अर्थानिजामसाहेवैरिभिः समं संग्रामे निहता व्यापादिता येऽरयो वैरिवीरास्तेषां निष्प. तन्ति शरीरानिःसरन्ति यानि रुधिराणि तान्येवाह्वा नाम यस्य तादृश आसवः सीधुदे. शविशेषजा मदिरा राजादीनां पानयोग्या न विकलताकृत् । सोऽधुना द्वीपबन्दिरादौ 'सरसक' इत्युच्यते । तस्य पानं तस्य काया वाञ्छयेव ॥
महसां निवहे महीशितुर्विपिनेऽपि स्फुरितेऽतिदुःसहे । .
दवधीविधुरास्तदाश्रयाः प्रतिपक्षाः सरसीर्जगाहिरे ॥ ३७ ॥ महीशितुनिजामसाहेगेहसां प्रताणनां निवहे समूहे । ‘स राशिरासीन्महसाम्' इति नैषधे । महसां भूयसः प्रतापानामिति तदृत्तिः । विपिने अरण्येऽपि स्फुरिते प्रकटीभूते सति तदेव विपिनमाश्रयः स्थानं येषामरण्वस्थायिनः प्रतिपक्षास्तवैरिणः दवधीविधुरा वने दावानलोऽयं लग्न इति बुद्ध्या व्याकुलीभवन्तः सन्तः । देव त्वद्भुजदण्डदर्पगरिमोगीर्णप्रतापानलज्वालापक्रिमकीर्तिपारदघटीविस्फोटिता विन्दवः' इति खण्डप्रशस्तौ । प्रता. पस्य वहिरूपत्वम् । सरसीमहातटाकान् महत्सरः सरसीजंगाहिरे अवगाहितवन्तः । खप्रज्वलनभयेन सरसीषु प्रविष्टा इत्यर्थः । किंभूते निवहे । अतिशयेन दुःखेन सह्यते इत्यतिदुःसहे सोढुमशक्ये । इयमत्र गर्भितोत्प्रेक्षा ॥
अहिता अमुना पराहता वनवासाः शबरा इवाभवन् । अबला इव वातवेपितादपि पत्राद्विपिनेऽपि बिभ्यिरे ॥ ३८ ॥
| SR No. | 002262 |
| Book Title | Heer Saubhagya Mahakavyam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Devvimal Gani, Shivdatta Pandit, Kashinath Sharma |
| Publisher | Kalandri Jain S M Sangh |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 980 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 18 MB |