Page Text
________________
६३६ ]
सेतुबन्धम्
[पञ्चदश
[ ततो राक्षसपरिवारं निजपादभरावनमत्पश्चिमत्तडिमम् ।
सारथिना रुध्यमानं चटुलतुरङ्गमध्वजं रथमारूढः ॥ ] ततो हास्यानन्तरं स रथमारूढः । किंभूतम् । राक्षसाः परिवारा: परिचारका यत्र तम् । तैः परिवृतमिति वा । एवम्-निजपादयोर्भरेणावनमदधोगच्छत्पश्चिम तडिमं भित्तिर्यस्य तम् । पश्चाद्भागेनैवारोहणसंप्रदायात्सारथिगौरवेण तेजस्वितया वा चटुलाश्चञ्चलास्तुरङ्गमा अत एव ध्वजश्च यत्र तम् । अत एव रुध्यमानम् । क्वचिदप्युड्डीय मा गच्छेदिति तुरगवल्गाकर्षणादिना स्थाप्यमानम् ।।३।।
विमला-हँसने के बाद राक्षस-परिजनों से पारवृत रथ पर वह ( रावण) सवार हुआ। ( पिछले भाग में बैठने से ) उसके पैरों के भार से पिछली दीवार अवनत हो गई एवं घोड़े और ध्वज चंचल हो उठे, अतएव सारथि ने ( रास खींच कर ) रथ को रोका ॥३॥ अथ कपीनां रावण ज्ञानमाहहुंकारेण सहाए खुहिअमहाकल प्रलेण लङ्कामझे । तुरसेण्णकल अलेण अ णाओ चलिओ ति वाण रेहि दहमुहो।॥ ४॥ [ हुँकारेण सभायां क्षुभितमहाकलकलेन लङ्कामध्ये।
पूर्ण सैन्यकलकलेन च ज्ञातश्चलित इति वानरैर्दशमुखः ॥] दशमुखः सभायां तिष्ठितीति वानरैः क्रोधजन्यहुंकारेण ज्ञातः । तथा-क्षुभिसानाम् । नगरीयाणामित्यर्थात् । महाकोलाहलेन लङ्कामध्ये आगत इति ज्ञातः। पश्चात्पूर्णस्य च तुरङ्गतापन्नस्य सैन्यस्य कलकलेन रणरणकसमुत्थेन लङ्कातो युद्धाय चलित इति ज्ञातः ॥४॥ . विमला-वानरों ने रावण की क्रोधजन्य हुँकार सुनकर जान लिया कि वह सभा में स्थित है, क्षुभित नगरवासियों के महाकोलाहल से समझ लिया कि अब वह लङ्का के बीच में आ गया तथा पूर्ण सैन्य के कल-कल निनाद से जान लिया कि अब वह लङ्का से युद्धार्थ चल पड़ा है ॥४॥ अर्थतस्य नगरान्निर्गममाह
णवरि अ मुहणिवहोवरि दुक्खपत्तधवलाअवत्तच्छाओ। णिग्गन्तूण पुरीओ भजइ भग्गरणमच्छरं कइसेण्णम् ॥ ५॥ [ अनन्तरं च मुखनिवहोपरि दुःखप्रभूतधवलातपत्रच्छायः ।
निर्गम्य पुरीतो भनक्ति भग्नरणमत्सरं कपिसैन्यम् ॥]
अथ प्रस्थानानन्तरं स रावणः पुरीतो निर्गम्य बहिर्गत्वा कपिसैन्यं भनक्ति भञ्जयति पराङ्मुखीकरोति । किंभूतम् । मुखनिबहस्योपरि दुःखेन प्रभूता संमिता
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001887 |
| Book Title | Setubandhmahakavyam |
| Original Sutra Author | Pravarsen |
| Author | Ramnath Tripathi Shastri |
| Publisher | Krishnadas Academy Varanasi |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 738 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Story, & Literature |
| File Size | 13 MB |