Studies in Indian Philosophy

SR No.: 001580
Original Sutra Author: N/A
Author: Dalsukh Malvania, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1981
Total Pages: 352
Language: English
Classification: Book_English, Philosophy, Epistemology, & Religion
File Size: 21 MB

Page 126

On reasoning from anvaya...
99
12 Naiskarmyasiddhi 4.4, 6;
अनात्मत्वं स्वतस्सिद्ध देहाभिन्नस्य वस्तुनः । ज्ञातुरप्यात्मता तद्वन्मध्ये संशयदर्शनम् ॥ इदिमित्येव बाह्येऽर्थ ह्यहमित्येव बोद्धरि ।
द्वयं दृष्टं यतो देहे तेनायं मुहयते जनः ।। 13 Upadesasahasri G 54 : नित्यमेव निरन्तराविविक्तप्रत्ययविषयतया प्रसिद्धौ । न ह्ययं
देहोऽयमात्मेति विविक्ताभ्यां प्रत्ययाभ्यां देहात्मानौ गृह्णाति यतः कश्चित् । अत एव हि
मोमुह्यते लोक आत्मानात्मविषये एवमात्मा नवमात्मेति । 14 Upadesasahasri G 52 : गौरोऽह कृष्णोऽहमिति देहधर्मस्याह प्रत्ययविषय आत्मनि
अहंप्रत्ययविषयस्य चात्मनो देहेऽयमहमस्मीति । 15 Naiskarmyasiddhi 2.19
घटादिवच्च दृश्यत्वात्तरेव ।
स्वप्ने चानन्वयाज्ज्ञेयो देहोऽनात्मेति सूरिभिः ।। 16 See above with note 12. 17 Naiskarmyasiddhi 2.32 :
आत्मनश्चेदह धर्मो यायात्मुक्तिसुषुप्तयोः ।
यतो नान्वेति तेनान्यदीयो भवेदहम् ।। 18 Naiskarmyasiddhi 4.23 (=Upadesasahasri P. 18.97) :
नाद्राक्षमित्यस्मिन्सुषुप्तेऽन्यन्मनागपि । न वारयति दृष्टि स्वां प्रत्ययं तु निषेधति ॥ Cf Upadesasahasri G 92 : ...पश्यंस्तहि सुषुप्ते त्वौं यस्माद् दृष्टमेव प्रतिषेधसि न
दृष्टिम् । या तव दृष्टिस्तच्चैतन्यमिति मोक्तम् । 19 Naiskarmyasiddhi 2.97 :
ऋते ज्ञान न सन्त्यर्था अस्ति ज्ञानमृतेऽपि तान् ।
एवं धियो हिग्ज्योतिर्विविच्यादनुमानतः ॥ 20 In Naiskarmaysiddhi 3.103 (see note 21), Suresvara uses sabdahetu 'cause
(for the use) of a word.' In his commentary on Taittiriyopanişad 2.1 (Works of Shankaracharya, vol. II, part I : The Upanishadbhashya, edited by Hari Raghunath Bhagavat, 2nd ed.; Poona: Ashtekar and Cor, 1927, p.359), Sunkara uses sabdapravrttihetu, and in his commentary on Mandikyopanisad 1.7 (op. cit,, p.432), he uses sabdapravrttinimitta. The last of these synonymns is, of course, the term regularly used by grammarians with reference to properties designated by affixes such as tva; for example, Kāśikā (edited by Aryendra Sharma, Khanderao Deshpande and D. G. Padhye, Hyderabad : Sanskrit Academy, Osmania University, 1969-70) on Panini 5-1-119 (vol. II, p. 493) : शब्दस्य पवृत्तिनिमित्तं भावशब्देनोच्यते । अवस्य भावः अश्वत्वम् अश्वता । गोत्वम् गोता ।