Setubandha

SR No.: 001384
Original Sutra Author: N/A
Author: Krishnakant Handiqui
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad
Publication Year: 1976
Total Pages: 812
Language: English, Sanskrit
Classification: Book_English & Literature
File Size: 14 MB

Page 558

NOTES - CANTO VIII
65
9. K Deva and Kula read पतन (-vadana) for valana (R). K says निम्नगानां मुखानि पर्वतद्रुमाणां भङ्गैः कलुषितानि, अतएव तेषां वृक्षाणां कषायेण तुवरेण निर्यांसरसेन पाण्डरीभूतफेनानि, उत्स्थले पतनात् क्षोभसमये उत्तङ्गस्थले पतनाद्रजसा धूसराणि जातानि । अयमत्र ध्वनिः यथा भर्तरि व्यसनपीडिते पत्नीनां मुखानि कलुषितानि भूमौ पतनाद्रजोभिः धूसराणि भवन्ति तद्वत्. MY remarks अत्र भर्तृव्यसने स्त्रीणामातिचेष्टासमाधिः. Kula says उत्स्थलमुन्नतदेशः ततः पतनेन रजोधूसराणि जातानि. R says उत्स्थलेन तीरभूमावुन्मार्गेण यद्वलनमितस्ततो गमनं तेन.
10. K and Deva read घटित (ghadia) for malia = मृदित (R); and कटक for sela (R). K says क्षुभितेन उदधिना विक्षिप्ता मलयपर्वतस्य भित्तिच्छेदाः, भित्तिशब्देन तटविशेष उच्यते, तटविभागा आसन्नस्य महेन्द्रपर्वतस्य कटकेषु घटिताः । कथंभूताः-घटितगजकुलाः घटितवनगजसमूहाः। तथा मलयस्य तटेषु महेन्द्रस्य कटकार्धान्ताश्च घटिता एवं विपर्यस्ताः . Deva says महेन्द्रकटकार्धान्ताः मलयकटकार्धान्ताश्च (१) व्यत्यस्तयोगं मिलिता इति । तदा मलयमहेन्द्रयोः स्थितानि गजकुलानि कटकानां भेदेन अर्धभिन्नानि तद्योगे तथैव युक्तानि स्वं स्वं यूथविरहं न जानन्ति. Kula reads शिखर (sihara) for sela; and galia for matia. He says महेन्द्रशिखरैकदेशाः गलितगजकुलाः .
11. Kula says विकटधवलाः, स्तिमितं यथा स्यात् शनैः शन निवर्तमानेन जलेन तरङ्गितपृष्ठाः, निरन्तरालग्नमौक्तिकाः पुलिनपथा वासुकि* निर्मोकनिभा दृश्यन्ते । तेऽपि विशाला धवलाः तरङ्गिनः पुलकाचिता भवन्ति.
12. K says पूर्व पर्वतघातैरुत्क्षिप्ताः, नभसि अर्धपथात् प्रतिनिवृत्ताः पतिताः, चिरकालेन आलोकिताः सलिलसंघाताः क्षुभितनिभृतमुदधिं पुनः 1. Deva says उत्स्थला भूत्वा पुनः पतिताः तेन रजःकलुषिता इति कारागृहादौ बध्यमाने कस्मि
श्चित् तस्य दारास्तत्रागत्य प्रवेष्टुमलभमाना महीतलमृशपतनपरिलठनेन भमहस्तायशाः
स्वेदविवर्णाङ्गरागा रजःकलुषितमुखाः चिरेण तत्र ताडनावसाने प्रविशन्ति तदिति. S.9