________________
SETUBANDHA
नलिनं प्रत्यबुध्यत
K says अत्र समाध्यलङ्कारः कविना विवक्षितः । विकसति स्म । कश्चित् प्रभुः निद्रां मुमोचेति च स्फुरति । भ्रमररुताय दत्तकर्ण, वैतालिकगीताय दत्तकर्णमिति च । पद्म कर्णशब्दप्रयोगः पुरुषसमाधिवशात् कृतः । घनरोधविमुक्तस्य दिनकरस्य करे: स्पृष्टं, कुतश्चित निरोधात् विमुक्तस्य पुंसः करेण प्रणयात् स्पृष्टमिति च । जलनिहितनाले जले मग्ननालदण्डम् | कस्यचिदुत्सङ्गे स्पर्शसुखायमानमिव करस्पर्शेन सुखमनुभवदिव प्रत्यबुध्यत ।
निहितचरणमिति च । अनेनैव विशेषणेन समाधिः स्फुटीकृतः .
186
MY says
आप्तजनकरस्पृष्टः तत्स्पर्शसुखमनुभवन् पादपीठनिहित चरणो यथा राजा प्रभाते प्रतिबुध्यते तथा.
·
Kula says भ्रमररुतेन उतिष्ठेति दत्ता संज्ञा यस्य तत् नलिन प्रतिबुध्यते । स्निग्वजन करतलविबुध्यमानस्य करस्पर्शसुखमनुभवतो दत्तसंज्ञस्य पुरुषस्य धर्माः कमले समाहिताः
29.
----
K says कमलवनप्रविष्टानां कलहंसानां हंसविशेषाणां कलरवः श्रूयते स्मा कीदृशः- - मन्मथस्य स्ववशे भुवनं कर्तुमुद्यतस्य धनुःशब्दभूतः । हंसरवस्य मदनोद्दीपनत्वादेवमुक्तम् । कमलवनेषु स्खलन्त्याः सविभ्रमं चलत्या लक्ष्म्याः नूपुरशब्दभूतो, मधुकरीव्याहृत नलिनीप्रति संलापः । नलिनी पद्मस्तम्बम् | नलिया मधुकरीमुखेन व्याहृतः प्रतिसंलापः प्रतिवचनं यस्य स तथा
MY says मधुकर्या व्याहृताया नलिन्याः स्वागत प्रश्ना दिरूपप्रतिसल्लापः । अथवा चिरप्रोषितसंगतानां हंसानां मधुकरीसखीमुखेन नलिनीभिः स्वागतादिप्रश्ने
कृते तदुत्तररूपो हंसकृतः प्रतिसल्लाप इत्यर्थः । तदानीं व्याहृतेति कर्तरि क्त इति द्रष्टव्यम् .
30. K reads mahuara for mahuari He says जलपक्षिभिः खण्डितत्पतितमृणालां नलिनीं शिथिलवलयां प्रियामिव दृष्टवा रामेण मधुकरमधुरोल्लापं मधुकराणां
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
