________________
वक्ष्यमाणोऽणादिस्तद्धितः स्यात् ||| १ ||
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासनम्
[अथ षष्ठोऽध्यायः ] [ प्रथमः पादः ] तद्धितोऽणादिः | ६ |१|१||
असौ
पौत्रादि वृद्धम् |६|१|२||
परमप्रकृतेर्यत् पौत्रादि अपत्यं तद् वृद्धं स्यात् । गार्ग्यः, पुत्रस्तु गार्गिः ||२|| संज्ञा दुर्वा |६|१|६॥
हठात् संज्ञा दुर्वा स्यात् । देवदत्तीयाः, दैवदत्ताः ||३|| त्यदादिः | ६|१|७||
दुः स्यात् । त्यदीयम्, तदीयम् ||४||
वृद्धिर्यस्य स्वरेष्वादिः | ६|१|८||
यस्य स्वराणामादिः स्वरो वृद्धिः स दुः स्यात् । शालीयः ||५|| वा-ऽऽद्यात् ।६।१।११॥
१७१
वेति आद्यादिति च द्वयमधिकृतं स्यात् तेन तद्धितप्रसङ्गे पक्षे वाक्यसमासावपि, सूत्रादौ च निर्दिष्टात् प्रत्ययः ||६||
प्राग् जितादण् | ६ | १|१३॥ ·
प्रागू जितोक्तेः पादत्रयं यावद् येऽर्थास्तेष्वण् वा स्यात् । औपगवः, माञ्जिष्ठम्
||७|
अनिदम्यणपवादे च दित्यदित्यादित्य-यम- पत्युत्तरपदाञ्ज्यः
Jain Education International
|६|१|१५|
एभ्यः प्राजितीयेऽर्थे इदंवर्जेऽपत्याद्यर्थे योऽणोऽपवादस्तद्विषये च ञ्यः स्यात् । दैत्यः, आदित्यः, आदित्य्यः, याम्यः, बार्हस्पत्यः ||८|| द्विगोरनपत्ये य-स्वरादेर्लुबद्विः | ६ | १|२४||
अपत्यादन्यस्मिन् प्राग्जितीयेऽर्थे भूतस्य द्विगोः परस्य यादेः स्वरादेश्च प्रत्ययस्य लुप् स्यात्, न तु द्विः । द्विरथः, पञ्चकपालः | अनपत्य इति किम् ? पाञ्चनरिः | अद्विरिति किम् ? पाञ्चकपालम् ||९||
प्राग् वत: स्त्री-पुंसात् नञ् - स्नञ् । ६।१।२५ ॥
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
