________________
आ.श्रीजिनदासगणिविरचितचूर्णि-हरिभद्रसूरिविर०विवृति-मल० हेमचन्द्रसूरिविर०वृत्तिभिः समेतम् १४४
अथ केयं पुनर्भङ्गोपदर्शनतेति प्रश्नपूर्वकं तामेव निरूपयितुमाह - से किं तमित्यादि। तिपदेसिए आणुपुव्वि त्ति त्रिप्रदेशिकोऽर्थः आनुपूर्वीत्युच्यते, त्रिप्रदेशिकस्कन्धलक्षणेनार्थेनानुपूर्वीति भङ्गको निष्पद्यत इत्यर्थः १, एवं परमाणुपुद्गललक्षणो
ऽर्थोऽनानुपूर्वीत्युच्यते २, द्विप्रदेशिकस्कन्धलक्षण: अर्थोऽवक्तव्यकमुच्यते ३, एवं 5 बहवस्त्रिप्रदेशिका आनुपूर्व्यः ४, बहवः परमाणुपुद्गला अनानुपूर्व्यः ५, बहवो
द्विप्रदेशिकस्कन्धा अवक्तव्यकानि ६, इति षण्णां प्रत्येकभङ्गानामर्थकथनम् । एवं द्विकसंयोगेऽपि त्रिप्रदेशिकस्कन्धः परमाणुपुद्गलश्चानुपूर्व्यनानुपूर्वीत्वेनोच्यते, यदा त्रिप्रदेशिकस्कन्धः परमाणुपुद्गलश्च प्रतिपादयितुमभीष्टो भवति तदा अत्थि आणुपुव्वी य
अणाणुपुव्वी य इत्ययं भङ्गो निष्पद्यत इत्यर्थः, एवमर्थकथनपुरस्सरा: शेषभङ्गा अपि 10 भावनीयाः । अत्राह - नन्वर्थोऽप्यानुपूर्व्यादिपदानां त्र्यणुकस्कन्धादिकोऽर्थपदप्ररूपणता
लक्षणे प्रथमद्वारे कथित एव, तत् किमनेन ? सत्यम्, किन्तु तत्र पदार्थमात्रमुक्तम्, अत्र तु तेषामेवाऽऽनुपूर्व्यादिपदानां भङ्गकरचनासमाविष्टानामर्थः कथ्यत इत्यदोषः, नयमतवैचित्र्यप्रदर्शनार्थं वापुनरित्थमर्थोपदर्शनमित्यलं विस्तरेण।सेतमित्यादि निगमनम्।
[सू० १०४] [१] से किं तंसमोयारे? समोयारे - णेगम-ववहाराणं 15 आणुपुव्वीदव्वाइं कहिं समोयरंति ? किं आणुपुव्वीदव्वेहिं समोयरंति?
अणाणुपुव्वीदव्वेहिं समोयरंति? अवत्तव्वयदव्वेहिं समोयरंति? नेगमववहाराणं आणुपुव्वीदव्वाइं आणुपुव्वीदव्वेहिं समोयरंति, णो अणाणुपुव्वीदव्वेहिं समोयरंति, नो अवत्तव्वयदव्वेहिं समोयति।
[२]-णेगम-ववहाराणंअणाणुपुव्विदव्वाइंकहिंसमोयरंति? किं 20 आणुपुव्विदव्वेहिं समोयरंति ? अणाणुपुग्विदव्वेहिं समोयरंति ?
अवत्तव्वयदव्वेहिंसमोयरंति?णेगम-ववहाराणं अणाणुपुव्विदव्वाइं णो आणुपुव्विदव्वेहिं समोयरंति, अणाणुपुव्विदव्वेहिं समोयरंति, णो अवत्तव्वयदव्वेहिं समोयरंति।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
