Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ %NDEO pUchajya AcArya zrI vijaTA digriASTi dee 50 MIONA 0I// re GOOL 7)3) old "0/, DO, JONET on International For private & P inly WWW. mA Gill ( 91 9 - Sii
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ | zrI nemi-naMdana-graMthamALA puSpa 4 | pU| 2IcArya zrI viMjathanaMdanajUri smAIka hA~tha saMpAdaka.tilAla dIpacaMda haMsAI prakAzaka zrI vIzA nImA jaina saMgha . godharA For Private & Personal use only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka zrI vIzA nImA jaina sagha, godharA vatI mukhya vahIvaTadAra zA. vADIlAla chaganalAla hemacaMda zarApha zarApha bajAra, geAdharA (gujarAta) vikrama saMvata 2034, kArataka : vIranirvANa saMvata 2504, : navembara, 1977 (c) kiMmata 15 rUpiyA @ suka pustakanA : jasavaMtalAla gi. zAha zrI pA prinTarI 147, taMboLInA khAMcA, dozIvADAnI poLa, amadAvAda-1. chabIonA : sAdhanA prinTarsa zAhapura cakalA, amadAvAda-1 (c) prAptisthAna jaina prakAzana maMdira 309/4, dozIvADAnI pALa, khatarInI khaDakI, amadAvAda-1 www:jainellbrary.org
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ AnaMda AnaMda Aja pRhaNIyacarita, pUjanIyacaraNa, AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA ApaNA sau ane samasta jaina saMgha upara apAra upakAro che. teo ApaNA upara upakAra karI zakyA. nirvyAja vatsalabhAve karI zakyA. kAraNa ke emanI daSTimAM vizALatA hatI kaI paNa paristhiti, prazna ke banAva, tenI maryAdA ke vyApa anusAra, samudAya, gaccha, saMgha ane samAjanA vizALa hita tema ja lAbhamAM pariName, enAthI thanAro lAbha sImita ke hAnikartA na banI rahe, e bAbatane satata najara sAme rAkhIne ja teo dareka paristhiti, prazna ane banAvane mUlavatA, samajatA tema ja pravRtti karatA. Ama karavA jatAM emane kyAreya sAMpradAyika ke vaicArika saMkucitatA ane Agraha naDaDyA nathI; balka emaNe svayaM e Agrahane potAnAthI aLagA rAkhyA che. AvI vizALa daSTi dharAvanAra puruSa, pitAnA samudAyanA, ga7nA, samagra jaina saMghanA ane, ethIye AgaLa vadhIne, sArAye samAjanA upakAraka hoya emAM Azcarya nathI. saMghanA paramaupakAraka ane aneka AtmAonA bhAvaprANoddhAraka A pUjya puruSanA jIvana ane kAryakSetranI vizALatA tathA mahAnatAnuM bhAna janasAdhAraNane karAvavA zubha hetu, A smAraka-graMthanA mAdhyame, Aje saphaLa banI rahyo che, e parama harSanI vAta che. ahIM, e paramapUjya puruSanuM mAtra jIvanacaritra ja nahi, paraMtu sAmAnya janathI mAMDIne viziSTa koTinA vidvajananA paNa haiye rahelA emanA sthAna ane emanA mATenI lAgaNInuM nirmaLa-surekha pratibiMba paNa che. emanI gerahAjarImAM, A pratibiMba paNa ApaNA jIvana mATe mArgadarzaka banI raheze. te
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 & 2 ) jaina sAdhunuM jIvana dhyeya, lokapriyatA ke lakasaMgraha nathI, chatAM emanuM AcaraNa ja evuM hoya che ke, lokapriyatA emanA caraNomAM sAmethI AvI paDe che. pUjya puruSa AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanuM jIvana, A vAtanuM poSaka udAharaNa che. ane chatAM, lokeSaNa ane ahaMbhAvanA pravAhathI vegaLA rahevAnuM emanuM sAmarthya, ApaNane preraka padArthapATha zIkhave che. amArA jIvana para thayelA e puNya puruSanA agAdha upakAronA tattAvadhAnamAM, suprasiddha lekhaka tathA kuzaLa saMpAdaka bhAIzrI ratilAla dIpacaMda desAI tathA suzrAvaka bhAIzrI jasavaMtalAla giradharalAla zAhanA bhaktibharyA sahakArathI A graMtha amArA saunI dhAraNA ane bhAvanAne saMte te thaI zake che. A samartha saMghanAyaka mahApuruSanA ApaNuM uparanA aNubhArane haLave banAvavA zaktimAna banIe, ane e mahApuruSanI sarvamukhI pratibhA tema ja jIvanapratimAne ApaNA paraMparAgata saMkucita khayAle vaDe na mApatAM, ApaNu vicAra-AcAranA mAdhyame, e pratibhA ane pratimAne dIrghakALa paryata sarvajanahitAya banAvIe. pa. pU. gurudeva AcArya zrI vijayabhaMkaramurIyara zubhaMkara sUryodaya jJAnamaMdira jaina derAsara sAme, godharA (paMcamahAla) dhanateraza; vi. saM. 2033 } vijayasuryodaya
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana nirmaLa ne mukhaDuM hasatu, mIThI madhurI vANI; nandana gurunuM jIvana dIThuM', AnaMdanI saravANI. ( amadAvAda, tA. 4-9-1974 ) Liaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa iiiiiiiiiaa of Private & Per . pha2r==Ajara =
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNamuktino atinamra prayatna (prakAzakanuM nivedana) upakArInA upakArano svIkAra karavo ane emanA RNamAMthI mukta thavAne alpasvalpa, adane prayAsa kare, ene paNa dharmakartavya lekhavAmAM AvyuM che, kAraNa ke, kRtajJatA mAnavIne guNagrAhaka vRttinuM amUlya varadAna ApIne ene potAnI jAtanuM kalyANa karavAnA sarvamaMgalakArI mArge cAlavAnI preraNA Ape che. bhAratanI dharmasaMskRtimAM RSionAsaMtonA RNano svIkAra karavAno ane e RNanI yathAzaya cukavaNI karavAnA prayAsano mahimA varNavavAmAM Avyo che ane Adeza ApavAmAM Avyo che, te ATalA ja mATe. jIvaMta ane jagama (hAlatA-cAlatA) tIrtha samA saMtone upakAra asIma gaNAya che ane ene badale kayAreya vALI zakAtuM nathI. paramapUjyapAda, prAtaHsmaraNIya, zAsanasamrATa, AcArya bhagavaMta zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja ane emanA zIla-prajJAnI jIvanaspazI ArAdhanAthI zobhatA vizALa zramaNa-samudAye A yugamAM jaina zAsananI sevA, rakSA ane prabhAvanA karavAmAM je viziSTa phALo Ape che te amUlya, cirasmaraNIya ane vartamAna samayanA jaina paraMparAnA itihAsamAM sonerI akSarothI aMkti thaI rahe e bhavya che. A zramaNa-samudAyamAM jJAna ane cAritranI sAdhanAmAM eka ekathI caDiyAtA kevA ucca koTinA AcArya Adi sAdhu bhagavaMte thaI gayA ane atyAre paNa vidyamAna che ! - pUjyapAda mahAna zAsanaprabhAvaka AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja paNa zAsanasamrATanI jema ja jaina zAsananI AvI ja gauravazALI vartamAna zramaNa-paraMparAnA eka tejasvI sUripuMgava hatA; ane emanuM samagra jIvana jaina zAsananI sevA ane vAtsalyabharI vyApaka dharma prabhAvanAne mATe ja samarpita thayuM hatuM. chellAM keTalAMya varSothI emanI tabiyata ThIka ThIka pramANamAM nAdurasta rahetI hatI, chatAM zAsananI sevAnA nAnA ke meTA, saraLa ke aTapaTA eka paNa prazna ke kArya pratye emaNe leza paNa upekSA ke udAsInatA dAkhavI na hatI, e bInA teoe jIvanabhara dAkhavelI zAsananI dAjha ane pUrNa jAgRtinI kIrtigAthA banI rahe evI che. AvA parama upakArI saMta mahAtmAnA anekAneka upakArane ApaNI kevI rIte vIsarI zakIe ? AvA mahAna upakArI mahApuruSanI jiMdagIbharanI avirata, yazajajavala ane preraka kAryavAhInI suvistRta caritrakathAmAMthI thoDI-ghaNuM sAmagrIne, emanI puNya smRtirUpe tathA emanA pratye kRtajJatAne vinamra bhAva darzAvavAnI daSTithI, pragaTa karavAmAM Ave te te aneka bhAvika AtmAo mATe mArgadarzaka ane lAbhakAraka banI raheH kaMIka AvA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ [6] vicArane AkAra ApavAnI bhAvanAthI A smArakagraMtha pragaTa karavAnI yojanA paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayasUryodayasUrijI mahArAja tathA emanA viveka-vinayasaMpanna suziSya pUjya munirAja zrI zIlacaMdravijayajI mahArAje karI hatI. A yojanA pramANe lekhasAmagrI, citrasAmagrI ane sughaDa-svacha chApakAma ema aneka daSTie suMdara kahI zakAya evo A graMtha ame prakAzita karI zakyA chIe ethI ame khUba harSa ane gauravanI lAgaNI anubhavIe chIe ane AvA sukRtane suavasara maLavA badala amArI jAtane dhanya mAnIe chIe. A graMtha aneka bhAvanAzIla vyaktionA umaLakAbharyA sahakArathI ja taiyAra thaI zake che. AmAM sauthI pahelAM to A graMtha mATe udAratA ane bhaktipUrvaka Arthika sahAyatA ApanAra saMgha, saMsthAo tathA bhAIo-bahenene ame hArdika AbhAra mAnIe chIe. emanI AvI sahAya vagara A daLadAra graMtha prakAzita karavAnuM zakya ja na hatuM e kahevAnI jarUra nathI. A graMthanuM saMpAdana karavAnI javAbadArI bhAIzrI ratilAla dIpacaMda desAIne soMpavAmAM AvI hatI. emaNe A javAbadArIne nyAya ApavAne yathAzakya pUre prayatna karyo che. amArA godharA zaheranA ja vatanI ane jaina saMghamAM jANItI "jena prakAzana maMdira" nAme pustakanuM prakAzana tathA vecANa karatI amadAvAdanI saMsthAnA mAlika bhAIzrI jasavaMtalAla giradharalAla zAhe, khAsa A graMthanA mudraNa mATe ja, zrI pArzva prinTarI zarU karI hatI, tethI ja ATalA moTA graMthanuM svaracha, sughaDa ane samayasara mudraNa thaI zakyuM che. zrI tapAgacchIya zeThazrI jinadAsa dharmadAsa dhArmika TrasTa (kadaMbagiri)nA dharmAnurAgI kAryavAhakoe AmAM mArI madada ApI che. jANItA citrakAra zrI jayendrabhAI paMcolIe A graMthanI kavaraDijhAIna tathA aMdaranA TAITala pejanuM suMdara citra dorI Apela che. amadAvAdanA sAdhanA prinTa badhI chabIonuM suMdara chApakAma karI Apela che. A badhAno ame aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAnIe chIe. jaina saMghanA tema ja amArA saMghanA parama upakArI gurumahArAjanA smaraNarUpe tayAra karavAmAM Apela A uttama ane suMdara graMtha prakAzita karavAno lAbha amArA saMghane maLyo tene ame amAruM meTuM sadabhAgya ane puNyano vega mAnIe chIe. svastha guru devathI paricita-aparicita sau guNanA karakamaLamAM A graMtha arpaNa karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe ane e guruvaryane bhAvapUrvaka vaMdanA karIe chIe. zarApha bajAra, godharA zrI vizA nImA jana saMgha, godharA vatI zarada pUnama, vi. saM. 2033 vADIlAla chaganalAla hemacaMda zarApha tA. 26-9-1977, mukhya vahIvaTadAra
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. zeThazrI sArAbhAI jesiMgabhAI zeradalAla ja-vi. saM. 15ra, piSa suda 3, guruvAra. ravargavAsa-vi. saM. 2033, poSa suda 8, maMgaLavAra jIvanajharamara zreSThIvarya zrI sArAbhAIne janma zreSThIvarya zrI jesiMgabhAI kAlIdAsane tyAM amadAvAda zaheramAM thayA hatA. bAlya avasthAthI ja teono dharmAnurAga dhyAna kheMce tevo hato. mAtA-pitA taraphathI dharmanA saMskAra maLatA rahyA ane teozrInA dharmaguru sUrisamrATa AcAryadeva pUjya zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja dvArA sIMcana pAmIne temanA dharma saMskAra vadhu ne vadhu puSTa thatA gayA hatA. samAjamAM tathA vyApArika kSetramAM teozrIe sArI pratiSThA prApta karI hatI. zerabajAramAM teozrInuM nAma eka agragaNya zeradalAla tarIke paMkAtuM hatuM. A rIte teoe potAnA pitAnI ujajavaLa kArakirdIne vadhu ujajavaLa banAvI hatI. teozrInAM lagna vi. saM. 197 mAM panavela (mahArASTra) nivAsI zeThazrI tArAcaMda kapAsInAM suputrI zrImatI zaNagArabahena sAthe thayAM hatAM. zrImatI zaNagArabahena ghaNAM suzIla, sadaguNAnurAgI, premALa tema ja apUrva dharmaniSThAvALAM che. teozrIne be putro zrI cInubhAI tathA zrI buddhidhanabhAI tathA be putrIo kusumabahena ane zrImatIbahena che. e badhAM dharma pratye daDha anurAga dharAve che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreSThIvarya mANekalAla manasukhabhAIe kADhelA mahAtIrthAdhirAja zrI zatruMjaya tema ja giranAranA saMghamAM teozrIe caturvidha saMghanI evI te anupama bhakti karI hatI ke, zeThazrIe temanA sevAkAryanI bhUrI bhUrI prazaMsA karI hatI. bhagavAna mahAvIranAM pAMca kalyANakanA pAMca varaghoDA paikI janmakalyANakano varaghoDe emanA taraphathI ja nIkaLe che; tathA pAMca varaghoDAno vahIvaTa teo karatA hatA. zrI zatruMjaya tIrthanI navANu yAtrA tathA cAturmAsano lAbha paNa teozrIe lIdhe hato. temaNe zrI sametazikhara, pAvApurI, rAjagRhI Adi tIrthonI vAraMvAra yAtrA karI hatI. tIrthAdhirAja zatruMjaya pratye emane eTalo badho prema ane zraddhA hatI ke teozrI vAraMvAra tIrthAdhirAjanAM darzane jatA hatA. temanA dharmaniSTha pitAzrI jezigabhAI e eka TUTa karyuM che. sAdhu-sAdhvInI bhakti vagere teo, temanA bhAI zrI manubhAI tathA temanAM kuTuMbIjano ghaNI suMdara rIte karatA hatA. sArAbhAIne laka thaye hato, temAM namaskAra mahAmaMtranA jApanI jaDIbuTTI maLI gaI ane cauda pUrvanA sArarUpa zrI namaskAra mahAmaMtrano jApa saM. 2019 bhAdaravA suda 7 ne semavArathI zarU karyo ane te jApa jIvananA aMta sudhI, rAta-divasa, sUtAM-besatAM cAlu rAkhe. tethI evo camatkAra thayo ke lakavo cAlyo gaye ane mahAmaMtranA prabhAvathI kadI kadI zrI zatruMjaya tIrtha tathA gurudeva AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajInAM darzana karIne teo potAnI jAtane dhanya mAnatA hatA. mahAmaMtrano jApa temaNe jIvanakALa daramiyAna 4,00,01,583 (cAra kareDa, paMdaraso tyAsI kula ) jeTalo karI vikrama sAdhyo hato. A mahAna prabhAvazALI mahAmaMtrano jApa jiMdagInA chellA zvAsa sudhI cAlu rAkhavAnI emanI bhAvanA saphaLa thaI hatI. teo puNyazALI puruSa hatA. emanI saurabha Aje paNa maheka maheka thAya che. te suvAsa kAyama rahe te mATe temanA putra zrI cInubhAI tema ja zrI buddhidhanabhAI, emanAM patnI a.sau. bhAnumatIbahena ane emanA suputra zrIdhana, samIra, kanaka zrI jesiMgabhAI zeThanA TrasTamAMthI puNyakAryomAM, umaMgathI, UchaLatA haiye sAtha ane sahakAra ApI rahyAM che. zrI sArAbhAI rAjanagara dhamaMpurI amadAvAdanA agragaNya AgevAna hatA. teo cAlyA gayA paNa puSpapAMkhaDInI jema pitAnI madhura phorama mUkI gayA, ane potAnA jIvanane dhanya dhanya banAvI gayA. teo bhale divaMgata thayA, paraMtu teonAM dharmakAryonI divya jyota Aje paNa jaLahaLI rahI che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ thoDIka bhaktino suyoga (saMpAdakIya) bhUtakALanuM smaraNa karuM chuM to, paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja ane emanA samudAyanA paricayamAM AvavAno suavasara mane maLe, e vAtane cAra dAyakA karatAM paNa vadhu samaya thayo. vi. saM. 190 mAM amadAvAdamAM, zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMghanA munivaranuM yAdagAra saMmelana maLyuM hatuM. A saMmelane zrIsaMghamAM pravartatA anicchanIya vAtAvaraNane dUra karavA mATe, paTTakarUpe, agiyAra nirNa karyA hatA. emAM dasamA nirNayathI jenadharma, jaina zAstra, tIrtho vagere upara thatA AkSepono pratIkAra karavA mATe pAMca zramaNa bhagavaMtonI eka pratIkAra samiti racavAmAM AvI hatI. A pAMca zramaNa bhagavatemAM paramapUjya AcArya mahArAja (te vakhate paMcAsa) zrI vijayalAvaNyasUrIzvarajI mahArAjano paNa samAveza karavAmAM Avyo hato. A samitie "zrI jainadharma satya prakAzaka samitinI sthApanA karIne enA mukhapatra tarIke "zrI jaina satya prakAza" nAme mAsika zarU karyuM hatuM. A samitinA saMcAlana mATe ane enA mAsikanA saMpAdana mATe, A zramaNa-samitinA eka sabhya ane mArA ciraparicita, paramapUjya munirAja zrI darzanavijayajI (tripuTI) mahArAjanI bhalAmaNathI, mane rAkhavAmAM Avyo hato. Ane lIdhe mAre, samitinA kAmakAja mATe, paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayalAvaNyasUrijI mahArAjanA nikaTanA saMparkamAM rahevuM paDatuM hatuM. ane teo paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajInA vidvAna ziSya hatA, eTale krame krame e mahAna AcArya mahArAja tathA emanA samudAyanA ghaNAkharA vidvAna AcAryo tathA munivarenA paricayamAM AvavAno suavasara paNa mane maLyuM hatuM, eTaluM ja nahIM, zAsanasamrATazrInI thoDIka kRpA-prasAdI meLavavA paNa huM bhAgyazALI banyo hato. A samudAyanA sAdhu-munirAje A paricaya thayo tethI svAbhAvika rIte ja paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA saMparkamAM AvavAnuMya banyuM hatuM ane chatAM, e vakhate, emano nikaTano saMparka sAdhIne emanI aneka AMtarika zaktionAM ane sAdhujIvananI zebhArUpa aneka sadaguNonAM darzana huM nahoto karI zakyo. te vakhate te huM emane zAsanasamrATanA ananya vizvAsapAtra praziSya, Adarza gurubhaktiparAyaNa, aneka zAstro ane vidyAomAM vizArada, vyavahAradakSa ane
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAhoza AcAryarUpe ja dUrathI pichAno hato ane dUra rahyo rahyo ja, manamAM, emanA pratye Adara tema ja ahobhAvanI lAgaNI dharAvato hato. emane bahu ja najIkathI jovA-jANavAnuM ane emanI zaktio ane emanA saddaguNonuM prabhAvazALI ane AlAdakArI darzana karavAnuM te, teozrInA jIvananA chellAM traNa-cAra varSa daramyAna ja banyuM hatuM. ane te mukhyatve, bhagavAna mahAvIranA pacIsasamA nirvANa-mahotsavanI rASTrIya ujavaNI sAme tathA girirAja zrI zatruMjaya upara thayela pratiSThAnA Adeza ApavAnI paddhati sAme tapagaccha saMghanA eka varge virodhano mATe vaMToLa UbhuM karavAno je Avezabharyo prayAsa karyo hato, tenI sAme teoe dAkhavela daDhatA, dUraMdezI, zANapaNa, zAsanaprabhAvanAnI dhagaza, AtmavizvAsa vagere aneka zaktio ane guNothI sabhara ane zAlinatAbharyA valaNane lIdhe. e vakhate zAMti, svasthatA ane sthiratApUrvaka teoe zrIsaMghane kevuM upakAraka mArgadarzana karAyuM hatuM ! cittane uzkerI mUke evA jhanUnabharyA vAtAvaraNamAM paNa teoe je dhyeyaniSThA, ekAgratA ane samatA tema ja sahiSNutA dAkhavI hatI, te emanI zramaNajIvananI jIvanaspazI, Adarza sAdhanAnI gavAhI pUratI hatI. e samaye meM bahu ja nikaTathI ane khAtarIpUrvaka joyuM ke, nirbhayatA, hiMmata, sAhasikatA, aniSTa sAme aNanama rahevAnI dRDhatA ane anicchanIya sa ne paNa sthirapaNe sAmane karavAnAM hIra ane khamIra keTalA moTA pramANamAM emanA jIvana sAthe ekarUpa banI gayAM che! ane emanA pratye vizeSa Adara-bhakti upajAve evI bAbata to e hatI ke, A nirbhayatA, hiMmata, sAhasikatA vagere emanI zaktio, keI yuddhanA sinika jevI uddAma ane AvezabharI na hatI, paNa eka AtmasAdhaka saMtane zobhe evI vivekazIlatA tathA prazAMta bhAva jevA divya rasAyaNathI raselI hatI. tethI ja, vadhAre paDato vANIvilAsa karavAne badale, pratyakSa ane nakkara kAma karIne ja, aniSTano pratIkAra karavAno ane potAnI zaktiene lAbha zrIsaMghane sadAya ApatA rahevAne upakAraka svabhAva teomAM sAva sahajapaNe keLavAI gayo hato. ane zramaNa jIvananI vizvamaitrIgAmI sAdhanAne baLe emanA vicAra-vANI-vartanamAM vyApI gayelI vatsalatAnI te jANe keI sImA ja na hatI. ema kahevuM joIe ke, madhuratA, prasannatA ane vatsalatA e emanA samagra vyavahArano sthAyI guNa ja banI gaI hatI; athavA e emanI dIrghakAlIna saMyama-sAdhanAnuM sarvopakAraka navanIta ja hatuM. emanI potAnI ziSyasaMpadA maryAdita hovA chatAM emanI AsapAsa bhaktizIla ane jijJAsu munivaronuM jUtha sadA jovA maLatuM te teonI AvI hetALa manovRttine kAraNe ja.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ maDe moDe AcArya mahArAjanI AvI guNavibhUtinAM darzana karavAne avasara maLe tethI aMtaramAM eka bAju aphasa thAya che, te bIjI bAju AnaMda paNa anubhavAya che. aphasosa eTalA mATe ke, emane emanA yathArtha rUpamAM pichAnavAne suyoga maLe ane teo sadAne mATe vidAya thaI gayA ! AnaMda eTalA mATe ke, bhale moDe moDe paNa, AvI zramaNa zreSTha vibhUtine alpa-sva5 oLakhavAnI ane emano thoDoka paNa vizvAsa ane prema saMpAdana karavAnI dhanya taka mane maLI. A suavasara maLavAthI emanA pratyenI mArI bhaktimAM ghaNuM vadhAre thayo hato, e kahevAnI jarUra nathI. teozrI taraphanI AvI UMDI bhaktithI prerAIne ja emanI aMtima yAtrAmAM sAmela thavA huM beTAI jaI pahoMcyo hato. mArA upara paDelA emanA prabhAvane kAraNe mane thayA karatuM hatuM ke emanI DIka paNa bhakti karavAnI koIka taka maLe to kevuM sAruM ! - ane, jANe mArI A bhAvanA phaLavAnI hoya ema, evI eka taka paNa mane maLI gaI-paNa te emanI hayAtImAM nahIM paNa teozrInA kALadharma bAda! ApaNuM dhAryuM ke mAgyuM to A saMsAramAM bhAgye ja thavA ke maLavA pAme che, ema samajIne moDe moDe paNa AcArya mahArAja pratyenI mArI bhaktine caritArtha karavAno je avasara mArI sAme upasthita thayo tene meM ullAsathI vadhAvI lIdhuM. A avasara te, AcArya mahArAjanA aMtima saMskAra pachI, beTAdamAM ja, paramapUjya munirAja zrI zIlacaMdravijayajI mahArAje AcArya mahArAjano smAraka-graMtha taiyAra karavAnI karelI vAta ane e kAmanI javAbadArI mane soMpavAnI darzAvelI IcchA. meM to, bhUkhyAne bhAvatAM bhejana maLe evI harSanI lAgaNI sAthe, eno tarata ja svIkAra karyo ane keTalAka vakhata pachI kAmanI zubha zarUAta paNa karI. A samAraka-graMtha taiyAra thaIne bahAra paDI rahyo che tyAre mArA manamAM sahajapaNe ja e savAla UThe che ke, AmAM mAre hisse keTaluM che ? javAba maLe che ke, sAva e che, nagaNya kahI zakAya eTalA mAmUlI ! paNa A graMtha taiyAra karI ApavAnA kAma nimitte, svargastha AcArya mahArAja pratyenI bhaktine vyakta karavAne tathA eno upayoga karavAne ATale thoDoka paNa moke mane maLe, ene huM mAruM saddabhAgya mAnuM chuM, ane e mATe paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayasUryodayasUrijI mahArAja tathA parama pUjya munirAja zrI zIlacaMdravijayajI mahArAjane aMtarathI AbhAra mAnuM chuM. A graMtha AcArya mahArAjanA udAtta ane preraka jIvanaparicayathI tathA emanA pratyenI caturvidha zrIsaMghanI tathA aneka sahRdaya vidvAnanI bhaktinAM lAgaNIbhInA zabdomAM darzana karAve evI lekhasAmagrIthI tema ja AcArya mahArAjanI anekavidha pravRttionuM tema ja teonA prasanna-bhavya vyaktitvanuM surekha rUpamAM darzana karAvatI aneka
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] chabIonI citra-sAmagrIthI samRddha banI zake che, te saMkhyAbaMdha bhAvanAzIla vyaktionA ullAsabharyA sahakArane kAraNe ja. je je AcArya mahArAja Adi sAdhu-munirAjee, aneka sAdhvIjI mahArAja e, gRhastho tathA paMDita puruSoe tema ja bahenoe, pUjya munirAja zrI zIlacaMdravijayajanI mAgaNIthI tema ja mArI vinatithI, ATalA vipula pramANamAM, pitAnI gadya tema ja padya kRtio, samayasara, mokalI ApavAnI udAratA darzAvI che te sau pratye huM AbhAranI UMDI lAgaNI pradarzita karuM chuM. e ja rIte AcArya mahArAjanA paragaju, apramatta ane dharmaniSTha jIvananAM vividha pAsAM ane prasaMganuM hUbahU darzana karAvI zake evI saMkhyAbaMdha chabIo mekalavAnI kRpA jeoe karI che, emane paNa huM khUba khUba AbhAra mAnuM chuM. A graMtha mATe ekatra thayelI lekha-sAmagrInuM saMpAdana karatAM tema ja kaI kaI lekhane TUMka karavA jatAM, je te lekhanA lekhaka mahAnubhAvanA kathanane mukhya bhAva sacavAI rahe ane koI jarUrI ane mahattvano muddo rahI javA na pAme e mATe meM yathAzakya takedArI rAkhavA prayatna karyo che. Ama chatAM, AvuM banavA nahIM ja pAmyuM hoya ema huM na kahI zakuM, e mATe to lekhaka mahAnubhAvoe ja nyAya ApavAno rahe che. eTale keI lakhANamAM AvI koI kSati rahI javA pAmI hoya to e mATe huM kSamAyAcanA karuM chuM. ane mArI bhaktine yatkiMcit saphaLa karavAnI AvI taka maLavA badala huM pharI mAre harSa pradarzita karuM chuM. 6, amUla sosAyaTI, amadAvAda-7 - ratilAla dIpacaMda desAI dhanateraza, 2033; tA. 9-11-1977 agatyanI vinaMtI A graMthane aMte ApavAmAM Avela zuddhipatraka mujaba sudhAre karIne ja graMthane upayoga karavA vinaMti che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] a nuM ke ma AnaMda AnaMda Aja (pU. A. zrI vijayasUryodayasUrijI ma.). RNamukti ati namra prayatna (prakAzakIya nivedana) thoDIka bhaktine suyoga (saMpAdakIya) araDuM bhAvathI aMjali, pU. mu. zrI pradyumnavijayajI mahArAja vAtsalyanidhi saMghanAyaka, pU. mu. zrI zIlacaMdravijayajI mahArAja 1-190 1. samRddha saubhAgyanuM maMgaLa cihna 1; 2. janmabhUmi beTAda 3; 3. saMskAraghaDatara pa; 4. tyAgabhAvanAnuM bIja 7; 5. bhAvatI vastu 8; 6. jAtavAna chokaro, 106 7. nasIba be DagalAM AgaLa 14; 8. AkharI pheMsalo 16, 9. vimanAtha madAramanAma 19; 10. siMhanI jema pALaje, 21; 11. jaina muninI vikAsakUca 23; 12. vidyAnI be pAMkhe 26; 13. gurukRpA 29; 14. karma ane AgamasAhityanuM jJAna 31; 15. AcArya padavI 33; 16. jyotiSa ane zilpanA jJAtA 36; 17. nitika zakti ane kunehabaLa 37; 18. kuTuMbakathA 396 19. aMjanazalAkA 41; 20. sAduM tattvajJAna 43; 21. svAthyacarcA 44; 22. tithicarcA: (1) maMDANa ane kalezavRddhi 496 23. tithicarcA : (2) samAdhAnano nakkara chatAM niSphaLa prayAsa pa7; 24. vedAntanA jJAtA 62; 25. gurubhaktinI parAkASThA 64; 26. siddhAMtaniSThA 69; 27. muhUrta meLavavAnuM mahAtIrtha 70; 28. tithicarcA: (3) vi. saM. 2004 74; 29. zAsanaprabhAvanA 79, 30. saMghanI ekatA khAtara 84; 31. saM. 2014nuM munisamelana : amadAvAda AvavAno nirNaya 95; 32. saM. 2014 nuM munisamelanaH amadAvAdamAM Agamana 102; 33. saM. 2014nuM munisamelana : niSphaLatA e ja saphaLatA 106; 34. paMcAMga-parivartana 117; 35. udAratAnuM umadA udAharaNa 121; 36. zubha kAryonI paraMparA 124; 37. saMghabhAvanA 1296 38. guNavaibhava 133; 39. vAtsalyasiMdhu; 140; 40. saraLatA ane kuTilatAno taphAvata 142; 41. sarvamAnya sUrivara 146; 4ra. zAsanaprabhAvanA 148; 43. pacIsamI nirvANa zatAbdI : saphaLa netRtva 149; 44. jIvanabhavyatAnuM abhivAdana 158; 45. jIvana saMdhyAnI yAdagAra vAta 160; 46. chellA divaso 167; 47. kALadharma 185.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] zraddhAMjali kALadharma nimitte Avela patra, tAre ane sAmAyikonI dho 193-251 vartamAnapatro ane sAmayikonI aMjali-jayeSTha AcArya, gujarAtasamAcAra, 193; na purAya tevI khoTa, janasattA, 193; tejasvI dIpaka, sevaka, 194; sarvocca AcArya, muMbaI samAcAra, 196; chellI vaMdanA, jaina, 197; tIrthAdhirAjanI yAtrAe jatAM aMtima yAtrA, jaina, 197; jaina zAsananA mahAna jyotirdhara, jaina sevaka, 200, sAmAnya mAvA, tArA 201; samartha sukAnInI vasamI vidAya, jaina, 201; prazasti zraddhAMjalI banI ! ratilAla dIpacaMda desAI, jaina, 204; mahAna jyotirdhara, mara , 208; saMghanAyaka zrI nandanasUrijInI ciravidAya, jinasaMdeza 2096 prathama puNyatithie aMjaliH (1) zAtinuM parama tIrtha, jaina, 211; (2) juga juga jIvo vijayanaMdanasUrIzvarajI, jaina sevaka, 212. guNAnuvAda sabhAo tathA TharA-amadAvAdamAM caturvidha zrIsaMghanI sabhA, 214 zrI sAMtAkrujha (muMbaI) tapagaccha jaina saMghanI sabhA, 216; muMbaInA saMghonI sabhA, 218; zrI AdIzvara jaina poravADa saMdha, muMbaInI zraddhAMjali, 218 zrI AtmAnaMda jaina sabhA, muMbaIne TharAva, 219 zrI javAharanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha, goregAMva (muMbaI)ne TharAva, 219; muMbaI zrI khaMbhAta jaina mitra maMDaLano TharAva, 220; jeghapura zrIsaMghano TharAva, 220; zrI jaina saMgha, sUrata, 220; bhAvanagaranA zrIsaMghane TharAva, 221; jAmanagaranA vIsA zrImALI tapagaccha zrIsaMghane TharAva, 222; morabI zrI jaina saMghanI guNAnuvAda sabhA, 223; jaina maMtrI maMDala, madrAsano TharAva, 224; zrI jaina zvetAMbara tapAgaccha saMgha, jayapurano TharAva, 224; zrI mahuvA visA zrImALI tapAgacchIya zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMghano TharAva, 224; boTAda nagarapAlikAnI zraddhAMjali, 225; zeTha ratilAla viThThaladAsa gosaliyA gaDhaDAnivAsI zrI ke. sthAnakavAsI jaina chAtrAlaya, boTAdanI aMjali, 226; zivagaMgA saMgIta vidyAlaya, beTAdanI aMjali 226 zrI siddhakSetra jaina moTI TaLI, tathA rAyabahAdura bAbusAheba buddhisiMhajI jaina pAThazALA, pAlItANAne TharAva, 227; zrI vizA nImA jaina paMca, vejalapura (ji. paMcamahAla)ne TharAva, 227; bIkAnera zrIsaMghanI sabhA, 227; zrI rAjakeTa jaina tapagaccha saMghane TharAva, 227; zrI koTha jaina saMghane TharAva, 228, zrI godharA jaina saMghane TharAva, 228; zeTha devacaMda dharamadAsanI piTI, DabhoIno TharAva, 226 zrI dAhoda jaina saMghano TharAva, ra29; zrI tharA jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghano TharAva, 226 zrI baravALA jaina saMghane TharAva, 229; zrI varateja jaina saMghano TharAva, 230; zrI mAMgaroLa jaina yuvaka maMDaLane DarAva, 230.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya mahArAjanI ananya bhakitanA Alabana zetruMjI DemanA jinAlayanA mULanAyaka sahANA zrI zatruMjaya pAmyuM nAtha
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya mahArAjanI dAdAguru zAsanasamrATa AcArya deva zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcArya mahArAjanA gurudeva prazAMta svabhAvI AcArya pravara zrI vijayodayasUrIzvarajI mahArAja
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ >Dl>[tz9 ]]EURFt ]>z9ilpt_lelc 31517_9153.tK lh] 1911pt_leve
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] patro tathA tArasaMdezAo-zramaNa samudAyanA patromAMthI pU. A. zrI vijayapratApasUrIzvarajI ma. tathA pU. A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI ma. 230; pU. A. zrI vijayasamudrasUrIzvarajI ma. 231; pU. A. zrI vijaya kastUrasUrIzvarajI ma. 232; pU. A. zrI vijayame prabhasUrIzvarajI ma. tathA pU. A. zrI vijayadevasUrIzvarajI ma. 232; pU. A. zrI vijayadharma dhuraMdharasUrIzvarajI ma. 233; pU. A. zrI vijayamaMgaLaprabhasUrIzvarajI ma. 233; pU. A. zrI hemasAgarasUrIzvarajI ma. 233; pU. A. zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. 233; pU. A. zrI vijayasuzIlasUrIzvarajI ma. 234; pU. A. zrI vijayapUrNanandasUrIzvarajI ma. 234; pU. A. zrI vijayakIrticaMdrasUrIzvarajI ma. 234; pU. upAdhyAya zrI darzanasAgarajI ma. 234; pU. mu. zrI abhayasAgarajI ma. 235; pU. A. zrI vijayavinayacaMdrasUrIzvarajI ma.nA ziSya paM. zrI guNavijayajI ma. 235; pU. anugAcAya kharataragarachAlaMkAra muni zrI kAntisAgarajI ma. 235; pArdhacandragaththAlaMkAra pU. munirAja zrI vidyAcandrajI ma. 236; beTAda saMpradAyanA sthAnakavAsI pUjya munirAja zrI amIcaMdrajI ma. ra36; pU. paM. zrI caMdanavijayajI ma. 237; pU. paM. zrI pUrNAnaMdavijaya ma. 237; pU. munirAja zrI kIrticandravijayajI ma. 237; pU. munirAja zrI kevalavijayajI ma. 237. zramaNa samudAyanA patronI yAdI, ra37; sAdhvIjI mahArAjanA patronI yAdI, 238; keTalAka tAra saMdezA 239 zramaNa samudAyanA tArenI yAdI, 240; sAdhvIjI mahArAjenA 'tAranI yAdI. 240. ( patromAMthI tAraNa - zeTha zrI sudhAkarabhAI maNibhAI 241; 5. zrI becaradAsa jI. dozI 241; zrI riSabhadAsaja rAMkA 242; DA. choTubhAIepha. zAha ra42; 5. zrI bhAlacandra dayAzaMkara kavIzvara 243; sivila hospiTalanA sivila sarjana DaoN. eca. sI. zAha 244, 5. zrI maphatalAla che. gAMdhI 244, zrI haThIcaMda je. dozI 24, zrI bApAlAla manasukhalAla zAha 244; pro. kavInacaMdra ema. zAha 245; zrI ramezabhAI eca. zAha 2456 mAMDala-tapagaccha jaina saMgha 246; saMgItakAra zrI hIrAlAla de. ThAkura 246; paM. zrI amRtalAla mo. bhejaka 246; zrI lakSmaNabhAI hI. bhejaka 246; kiyAkAraka zrI bhAIlAlabhAI 247; vakIla vIracaMda goradhanadAsa 247; paM. zrI chabIladAsa ke. saMghavI ra47; zrI sikalAla ena. kerA 247. gRhasthonA patranI yAdI 248; zrIsaMgha tathA saMsthAonA tAronI yAdI 249; gRhasthAnA tAranI yAdI 250; svargavAsa nimitte UjavAyelA dharmotsa 251.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhA tathA kAvya [14] prazasti 255422 aJjali (kAvya), paM. becaradAsa dozI 254 ucca keATanI bhAvanAvALA jyeti ra, pR. A. zrI vijayasamudrasUrIzvarajI ma., 255. cArAzI baMdarane vATA, pU. A. zrI vijayayazeAbhadrasUrIzvarajI ma., 256. AcArya pravara, guNusamudra, sa'mAnanIya zrI vijayanaMdanasUrijI, pU. zrI ecaradAsa jI. dozI, 258 260. 262. pUjya zrI vijayana'danasUrijI mahArAja, zreSThIvaryAM kasturabhAI lAlabhAI, AcArya mahArAjanI udAratA, zeThazrI kezavalAla lallubhAI jhaverI, pUjya AcArya pravara zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja, pU. A. zrI. vijayasuzIlasUrIzvarajI mahArAja, 264. guNAnI suvAsa, pU. A. zrI vijayarAmasurIzvarajI mahArAja (DelAvALA) 265. hArdika zraddhAMjali, pU. A. zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja (DelAvAlA), 266. zAsanastaMbha sUrIzvarajI, pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI ma; pU. A. zrI vijayasukhAdhasUrIzvarajI ma. tathA pU. A. zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja, 26. sAdara zraddhAMjali (kAvya ), zrI gajAnanabhAI ThAkura, 267. 269. 271. khahuzruta AcArya zrI nandanasUrijI, paM. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA, tamAne aMjila daI e Aja (kAvya), pravINa vI. desAI, eTAda, dIrghadraSTA, sarva zreSTha, sajyeSTha, dariyAdila, parama prabhAvaka AcArya, paM. zrI maphatalAla jha. gAMdhI, 272. samartha saghanAyaka, pU. A. zrI vijayendrannisUrIzvarajI mahArAja, 274. moTA mAnavanAM moTAM mana, pU. A. zrI vijayaca'drodayasUrIzvarajI mahArAja, 275. vAtsalyavAridhi - vizvavandyAbhivandyacAryavarya - zrImadvijayanandanasUrIzvarANAM gunnaanuvAva: (vAvya), pU. mu. zrI vAcaspativijJayanI mahArAna, sva. AcArya vijayanandanasUrijI, zrI riSabhadAsajI rAMkA, ananya gurubhakta ane asAdhAraNa vidvAna, zrI kAMtilAla hU~. ghIyA, zrI naMdanasUri mahArAja (kAvya), zrI zAMtilAla bI. zAha, 28. 202. 281. 284.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] jaisA maiMne dekhA, pU. A. zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAja, zraddhA-sumana, pU. pravartinI sAdhvIjI zrI vicakSaNazrIjI mahArAja, bhAvAcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja, pU. pa. zrI pUrNAnandravijayajI mahArAja, anaMtapUrNAzrIjI mahArAja, pratibhAvaMta sUrivara, pU. pravartaka zrI niraMjanavijayajI mahArAja, 291. guNastuti-gIta (kAvya), zrI lakSmIkhahena meghajI gaDA, 293. visAryA na vIsarAya (kAvya), pU. sA. zrI tilakaprabhAzrIjInAM ziSyA pU. sA. zrI 295. apratima jyAti ranI smRti, paM. zrI chabIladAsa ke. saMghavI, 295. 299. prAtaHsmaraNIya gurudevane kATI vaMdana, kumArI niLA Ara. paramAra, satAmukhI dvivya pratibhA, zrI bhAlacandra dayAzaMkara kavi, vAtsalyasaritA vahAvI gayA (kAvya), cAritraziSNu, 301. 303. 304. gurudevanu gIta (kAvya), zrI AdinAtha jaina mahilA ma`DaLa, egaleAra, vijayana'nasUrijI mahArAja jaya pAmeA ! pU. mu. zrI bhadrasenavijayajI ma., 305. sudara kAyA cheDa calyA vaNajhArA, pU. A. zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya pU. mu. zrI abhayacaMdravijayajI ma., 308. sacce santa, pU. sAdhvIjI zrI nirmalAzrIjI mahArAja, 201. jevuM nAma tevA guNA, pU. sA. zrI narendrazrIjI mahArAja tathA pU. sA. zrI vidyaprabhAzrIjI mahArAja, 310. 315. 316. 318. mahAna jainAcAryanAM ceDAMka sa'smaraNA, zrI bAlAbhAI vADIlAla kApaDIyA, 313. akhaMDa e yAta bujhANI (kAvya), zrI rasika desAI, puSpAMjali, zrI phUlacaMda ha. dozI " mahuvAkara ", pratibhAsa"panna pU. AcAryadeva, zrI kapUracaMda 2. vAraiyA, zrI na...danasUrivara caraNe vaMdana hai! (kAvya), pU. sA. zrI pUrNa bhadrAzrIjI ma., 319. vAtsalyamUrti gurudeva, zrI rajanakhahena tathA zrI rekhAbahena naTavaralAla, gururAjane vaMdana (kAvya), pU. mu. zrI dharmadhvajavijayajI ma, preme praNamu. naMdanasUrIzvara (kAvya), pU. mu. zrI bhadrasenavijayajI mahArAja, 323, 321. 322. 28. 287. 288.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] aneka pAsAMothI bharapUra jIvana, zrI haThIcaMda che. dezI, 324. jJAnastha da riti: pU. A. zrI vijayasUryodayasUrijI ma.nA ziSya pU. mu. zrI naMdighoSavijayajI mahArAja, 329. vartamAna jinazAsana ke karNadhAra, pU. mu. zrI manoharavijayajI gaNi, lAkha lAkha vaMdana (kAvya), pU. sA. zrI yazedAzrIjI mahArAja, 335. jaina zAsananA mahAna tirdhara, pU. sA. zrI kArazrIjI mahArAja, 335. vaMdana saha samarpaNa (kAvya), zrI baMsIlAla ratilAla zAha, 338. zAsana ke nandana ko zata zata vaMdana, zrI hIrAcaMdajI vaidya, naMdanamAM naMdanavana, pU. sA. zrI sUrya prabhAzrIjI mahArAja, 341. vAtsalyavAridhi, pU. sA. zrI pravINAzrIjI ma.nAM ziSyA pU. sA. zrI. vinItayazAzrIjI mahArAja, 344. jIvanagAthA (kAvya), zrI naTavaralAla esa. zAha, 346. aMtima pratiSThA ke anaMtanI maMjila? pU. sA. zrI rAjaprajJAzrIjI ma., 348. naMdanavanane parimala, pU. sA. zrI pUrNabhadrAzrIjI mahArAja, 350, jaina zAsanane eka tejasvI sitAro, zrI bhadrika je. kApaDIyA, saune tAraNahAra (kAvya), zrI bhAlacandra da. kavIzvara, 355. kauzalyAdhAra gurudeva, pU. sA. zrI pradazrIjI mahArAja, 3pa6. stuti-ekavIzI (kAvya), zrI amaracaMda mAvajI zAha, 3pa7. sitAro kharI paDyo ! pU. sA. zrI tilakaprabhAzrIjInA ziSya pU. sA. zrI. anaMtapUrNAzrIjI mahArAja, pUjya gurudeva, pU. sA. zrI ravIndrazrIjI mahArAja, 360. vaMdanA, zrI maphatalAla saMghavI, upakArInuM smaraNa, pU. sA. zrI ratnamAlAzrIjI ma. -ravInphazizu', 363. keTi koTi vaMdana, pU. sA. zrI rAjendraprabhAzrIjI ma.nAM praziSyA pU. sA. zrI harSarekhAzrIjI mahArAja, 365. eka pavitra saMsmaraNa, pU. sA. zrI mRgAvatIzrIjI mahArAja, 366. gurustuti (kAvya), zrI jayaMtIlAla ma. jhaverI, 367. pAvakapathapradazaka, zrI naTavaralAla esa. zAha, 367, 353, 359. 361.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370, keLakara, [17] pratiSThAnuM prasthAna ke anaMtanI maMjila ? pU. sA. zrI zaziprabhAzrIjI ma. 369. zAsanaratna sUrijIne aMjali, zrI "priyaka5", vyAre saMvanasUri (kAvya), zrI rAjacaMdra, rU7ra. kaLikALanA vIra, prAdhyApaka zrI kavIna zAha, 372. pUjyapAda sUrIzvaranuM prathama darzana ane thoDuMka smaraNa, zrI "sUryareNu" 374. kho jAnevAlI AtmA, pU. A. zrImad vijayasamudrasUrIzvarajI ma. ke praziSya pU. mu. zrI jayAnaMdavijayajI mahArAja, rU76. visaryA vIsarAya, zrI "cAritrazizu 379, naMdanavana sukAyuM, pU. sA. zrI suzIlAzrIjI mahArAja, 380 keTi koTi vaMdanA ! (kAvya; zrI cImanalAla ema. zAha, kalAdhara 381. pUjya. AcArya zrI naMdanasUri mahArAja sAhebane maraNAMjali, zrI dattAtraya se. 382. paramapUjya AcArya mahArAjazrInuM jIvana-tiSa zAstranI daSTie, paM. zrI amRtalAla la. zAha, 384. naMdana, zrI"jinendrazizu" ("kIrti rAja"), 386. mahAprabhAvaka AcArya, zrI kezavalAla va. zAha, 388. aMjaligIta (kAvya), pU. mu. zrI nayakIrtivijayajI ma. 388. mArI daSTie pU. sUrivara, pU. sA. zrI jasavaMtazrIjI ma. nAM ziSyA pU. sA. zrI tiratnAzrIjI ma. 389. eka adabhuta vyaktitva, pU. mu. zrI saddaguNavijayajI ma. 390, mArAM saMsmaraNe, prajApati camanAjI devAjI (samiyAjI), 392. bahumukhI pratibhAnA dhAma samA sUrIzvarajI, pU. A. ma. zrI vijayadevasUrIzvarajI ma.nA ziSya pU. A. bha. zrI vijaya hemacaMdrasUrijI ma. te hi no divasA gatAH, pU. mu. zrI zIlacaMdravijayajI mahArAja, bhAvavaMdanA, (kAvya), pU. mu. zrI zIlacaMdravijayajI ma. 4ra1 zrI nanasUraja: (M), p. mu. zrI caMdrasenavinI (vArakuni), rara. 403, 406.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 423, [18] pariziSTa (pU. AcArya zrI vijayanaMdasUrIzvarajI mahArAjanI hayAtI vakhatanI keTalIka sAmagrI) pa. pU. A. zrI vijayanaMdanasUrijI ma. nAM cAturmAsanI yAdI, paramapUjya AcArya zrI vijayanandasUrIzvarajI mahArAje racelA grantha, 425. pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajInI DIka sAhitya-prasAdI, 4ra6-438. AcArya mahArAjanA devanAgarI hastAkSaro, 439, AcArya mahArAjanA gujarAtI hastAkSare, 440, AcAryaguNasaMkIrtanam rAvizAracAcavAvati-#vi7-fazttamarta-jUcaMpArA-vijJAna nandanasUrIzvaramahArAjAna prati dolatanagarAt prahitaM dalam, paM. zrI hemacandravijayajI, 441 vandanAMjali, paM. zrI becaradAsa jIvarAja dozI, karU. AcAryapravara zrInandanasUrIzvaraguNAnukIrtanam, paM. zrI bhAlacandra dayAzaMkara kavi, 445. sahAyakanI nAmAvalI, 447, saunA mAnya mahApuruSa, zrI phUlacaMdabhAI chaganalAla salata, 453. zuddhipatraka, 455,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. A. zrI vijayanandanasUri mArakagraMtha
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ arapu` bhAvathI ali racayitA--pU. mu. zrI pradyumnavijayajI ma. ( pRthvI chaMda) nandana vandenA. prasanna mukha jevu' nirakhatAM ja uMcu hase, hitAya bahujanataNAM madhurI vANI jenI lase; vizALa mana citave sakaLa jIva sukhasa padA, bahuzruta munIza padmAmbuje dharA sakala zAsranI viSama phUTa praznAvalI, muhUrta-vikhyA tathA aTapaTI gUcA nyAyanI; turata paLa vAramAM hRdaya-buddhimAM Utare, javAba maLatA ahIM nava kazI ja zaMkA rahe. have sthaLa na dIsatuM viSama vAda-carcA dvidhA, vivAda jhaghaDA matAntara TaLe khulAsA maLe; vipakSa taraphI ghaNA asa humalAne have, abhIka dRDha sattvathI sajaDa khALaze kANa hA ! maramajJAnIvaryAM ghaNA, samA na eke jaDe; ahIM vividha zAstranA nandana paraMtu gaNarAja vane pIpara lImaDA vaDa nageDa ne kheraDI, paraMtu tarurAja te sarasa Amra e Amra che. akhaMDa gurubhaktinA ara ragathI dvIpatA, kuzAgra pratibhAkhaLe vividha jinendra-varazAsane parama sUrIza ! tava nAmane samarazu himAMzu sudhI. khare ja dhana dhanya te virahamAM sadA sAMbhare; caDhe . vamaLa nAmane kadrIya kALanA kATa zu? zAstra nIpajAvatA; rAgane dhAratA, Ta (2) (3) (4) (5) (6)
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramapUjaya AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja (pAlItANA, prAyaH vi. saM. 2015)
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke che jika paramapUjya AcArya zrI vijyanaMdanasUrIzvarajI mahArAja (AcArya padavI prasaMge, amadAvAda, vi. saM. 1985)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanA ya ke lekhaka: munirAja zrI zIlacaMdravijyajI mahArAja samRddha saubhAgyanuM maMgaLa cihna janadharma te mahAna ane vizALa che; e je vizALa che. e keIna dharma nathI, e saMkucita nathI. paNa ene kUvAnA deDakA je te ApaNe banAvI dIdho che. ene vizALa kema karavo? ene vizALatA kema ApavI? e mATe ApaNAmAM sAmarthya nathI, e ApaNuM zakti bahArane viSaya che; paNa karIe te thaI zake. " -parama pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanagna rijI mahArAja jaina zAsananI sAMprata paristhitino citAra A zabdomAM jovA maLe che. AvI paristhiti sarjanAra ApaNe ja chIe, ene emAM kaDe chatAM nekadila ekarAra che. ane ATaluM chatAM, hajI paNa bAjI hAthamAM che, "jAgyA tyArathI savAra " gaNune parivartananI prakriyA prAraMbhIe te bagaDelI paristhitine aMta avazya Ave, evAM daDha AtmavizvAsano sUra paNa A zabda vyakta kare che. A zabdomAM aMtaranuM darda bharyuM che. hAthe karIne ApaNuM sAmarthya ApaNe che ane hajI paNa khAI rahyA chIe, enI akathya vedanA che. e sAmarthya pAchuM meLavIne aMtaranA A dardane dUra karavAnI kSamatA ApaNAmAM che, evI preraka AzA paNa A zabdomAM bharI che. ane enI sAthe ja, e chatI kSamatAnI ApaNe ghora upekSA karI rahyA chIe, enI gherI cintA paNa A zabdo pragaTa kare che. bhagavAna mahAvIranA 2500mA nirvANa mahotsavane tyAre prAraMbha thatuM hatuM. enA virodhanuM taMtra prabaLa banyuM hatuM. nirvANa mahotsavane chinnabhinna karavAnA prayatno purajozamAM cAlu hatA. gujarAtanA rAjanagara-amadAvAdanA saMghe e prasaMge, suMdara utsava cenyo hato. e utsava daramiyAna yojAyelI eka sabhAmAM pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje upara noMdhelA zabdo ucAryA hatA.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] A vinadanasUri-smArakagraMtha e vakhate emanuM dila, A utsavanA virodha dvArA jinazAsananI thaI rahelI avahelanAne lIdhe, bhAre vyathA anubhavI rahyuM hatuM. virodhI paribaLonI avyavasthAjanaka pravRtti emanA aMtarane UMDe AghAta ApatI hatI. A ane AvI aneka avahelanAo ane avyavasthAjanaka pravRttione sarvathA DAmI devAnI tIvra jhaMkhanA, zAsanadAjha ane satyapriyatAe emanI pAse A zabda uccArAvyA hatA. sAcI zAsanaprabhAvanAnuM mULa samatvanI sAdhanAmAM che. je saunuM kalyANa vAM che ane kare, e sAco zAsanaprabhAvaka. mArAM-tArAne bheda jene aspRzya hoya, e sAco zAsanaprabhAvaka. dravya-kSetra-kALa-bhAvane anusarIne sArAsArano je viveka kare, e sAco zAsanaprabhAvaka. mAtra svapakSanI ja nahi, parapakSanI vyaktimAM paNa je guNa hoya, tene saralabhAve svIkAre ane anumode, enuM nAma sAco zAsanaprabhAvaka. anyanA avaguNa jovA-jANavA chatAM, tenI paMcAtathI para rahIne samabhAvamAM rAce enuM nAma sAce zAsanaprabhAvaka. pUjya AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA haiyAnA aNue aNumAM sva-para kalyANanuM amRta bharyuM hatuM chatAM enA pradarzananI lAlasAthI teo mukta hatA. A pitIka che ne A pArake che, evo bhedabhAva emane spa ja na hato Ano anubhava ane kone che. asAmAnya dIrdhadaSTithI, dravya-kSetra-kALa ane bhAvane anusarIne, sAra-asArano je ucita viveka teo dAkhavatA, e kadAca have nahi jovA maLe. bAhya DoLa ke ADaMbara pUratAM ja nahi, paNa aMtaranA nikhAlasa avAjathI prerAIne parapakSanA guNonuM anudana teonA mukhe sAMbhaLavuM, eya eka jIvanane lahAvo hate. emanuM jIvanasUtra hatuM : "paranI tAre zI paDI, tuM tAruM saMbhALa". A sUtranuM tAdAmya emanA pratyeka vicAra tathA AcAramAM anubhavavA maLatuM. ane tethI ja teo sAcA arthamAM zAsanaprabhAvaka hatA. emaNe karelI samatvanI sAdhanA, emanI zAsanaprabhAvakatAnuM rahasya hatI. emanA jIvananA pratyeka dhabakAre zAsanasevAnI sUjha ane dAjha vaNAyelI hatI, chatAM ene emaNe kyAreya dAvo nathI karyo.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [3] sAcI zAsanaprabhAvakatA Aje dohyalI banI che, tyAre e pUjya puruSanA jIvananI kSaNakSaNamAM ane tana-mananA kaNakaNamAM pariNata thayelI jinazAsana pratyenI sUjha ane dAjhane vAstavika paricaya pAmave, e samRddha saubhAgyanuM maMgaLa cihna banI raheze. janmabhUmi boTAda keTalIka vyaktio potAnA vatanathI vikhyAta bane che. keTalAka mANasanI prasiddhinuM kAraNa emanuM kuTuMba hoya che. AthI UlaTu, keTalAMka vatana emAM pedA thanAra vyaktio vaDe mazahUra bane che. ane, keTalAka mANase potAnA kuTuMbane prasiddhinA zikhare laI javAmAM nimitta bane che. kazI ja aitihAsika viziSTatA vinAnuM, chatAM potAnI AgavI viziSTatAothI epatuM boTAda zahera AvAM keTalAMka vatanomAMnuM eka che. ItihAsa noMdha le, e kaI banAva tyAM banyo nathI. aitihAsika gaNAya, evuM kaI sthAna tyAM nathI. ane chatAM, ene potAnuM AgavuM vyaktitva che, enuM svataMtra khamIra che. baMdUkadhArI bahAravaTiyAone dhokeNAMthI haMphAvIne hAMkI kADhanAra strIo boTAdamAM pAkI che. zuM vRddha ne zuM bALaka, zuM strI ke zuM puruSa, je jAya tene eka ja bhAve, pUrI prAmANikatAthI mAla vecanAra vepArIo A boTAdamAM thayA che. bhAratanA rASTrIya zAyara zrI jhaveracaMda meghANInI bAnIne rASTrIyatAnAM pANI pAIne ucheravAmAM baTAdano phALe je te nathI. gujarAtI kavitAbhavanA samartha svAmI kavi boTAdakaranI janamabhoma paNa A ja boTAda che. dharmanI ane nItinI bhAvanAne jIvanamAM vaNI jANanAra bhadra janasamUha beTAdanuM jIvaMta vyaktitva che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] A vinaMdanasUri-smArakagraMtha nitya savAre AbAlavRddha lokathI UbharAtAM dharmasthAne boTAdanI dharmabhAvanAnI sAkSI pUre che. pharatI nAnI nAnI TekarIonI vacALe, nadI kAMThe, vaselA baTAda gAma sAthe, jaLamAchalInA saMbaMdhe, jeDAyelI A viziSTatAo che. AvuM boTAda gujarAtanA sAhityakSetre kavi boTAdakarathI pratiSThA pAmyuM che ane emAM pAkelA panotA sAdhupuruSoe ene dharmakSetre gauravavaMtu sthAna apAvyuM che. A sAdhupuruSemAMnA eka hatA jena AcArya zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja. dekhItI rIte jaina dharmakSetre, ane, kharA svarUpe joIe to, jenetara dharma-saMpradAya, sAhitya ane evAM vividha kSetromAM teo potAnI AgavI pratibhA vaDe pratiSThA pAmyA hatA ane e rIte temaNe boTAdane paNa ujajavala pratiSThA apAvI hatI. boTAdanuM eka vaNika kuTuMba A sAdhupuruSanA janma pAvana banyuM hatuM. beTAdanI vaNika kemamAM eka siMhapuruSa rahetA hatA. nAme zA. hemacaMda zAmajI, nAte dazA zrImALI, dhame jaina. boTAdamAM e sAvajha tarIke oLakhAtA. sAvajha je khaDa khAya to hemacaMdabhAI prAmANikatA cheDe; sAvajha je pIchehaTha kare to hemacaMdabhAI potAnI TekathI pAchA haTheH AvI emanI zAkha hatI. e rUnA vyApArI hatA, paNa masama pramANe bIjA dhaMdhAya karatA. saMtoSano ne nirAMtane e jamAno hato. pote pUratuM kamAtA-raLI letA eTale emane bIjI kazI hAyavoya ke upAdhi na hatI. - vyApAranI jema emane saMsAra paNa sA-naro hato. emanAM dharmapatnInuM nAma sau. jamanAbahena. jamanA nadImAM pANIne akhaMDa pravAha vahe ema emanA jIvanamAM sAdAI, sevA ne saMtoSa jevAM Adarza guNono jharo satata vahyA karato. saMsArajIvananA madhurAM phaLa jevAM emane traNa putro hatA: moTA sukhalAla, vaceTa haragoviMda ne nAnA nattama. nAnA nattama e ja ApaNA caritranAyaka. vi. saM. 155nI devaUThI agyAraze emano janma thayo hato. je parvadine yamunAnA lAla, puruSottama zrIkRSNa dariyAmAM jAgyA, e ja puNya divase boTAdamAM mAtA jamunAnA lAla "nattama"ne janma thaye. A paNa vidhine kevo suMdara saMketa !
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [5] saMskAra-ghaDatara narottamano uchera ThIka ThIka kahI zakAya evA saMskArI ane sAdA vAtAvaraNamAM thaye. moTerAMnI dhAka khAsa nahi, chatAM gharanuM vAtAvaraNa ja evuM svastha hatuM ke badhAM moTerAMnI AmanyA jALavavAmAM ne potAne karavAnA kAmamAM niyamita rahetAM. pitAthI moTAnuM bahumAna karavAnI vRtti narottamane pAyAnA saMskAra tarIke maLI hatI. e samajaNA thayA tyArathI kuTuMbagata dhArmika saMskAro paNa emaNe jhIlavA mAMDyA. ja derAsare javuM, ne darzana-pUjana karavAM, e emAM mukhya hatA. nAnA hatA tyAM sudhI A ke bApujI sAthe ne samaju thayA pachI potAnI meLe, upAzraye sAdhumahArAja hoya to temane vaMdana karavA jatA. nAnapaNathI emanAmAM paragajupaNAne, koInuM bhaluM karI chUTavAne saMskAra sArA pramANamAM khIlelo. ADoza-pADozamAM koI nAnA-moTA kAMI paNa kAma cIdhe, to teo hoMze hoMze karI ApatA; gharaDAM ne mAMdAnI mAvajata paNa bane teTalI karatA. upAzraye sAdhu AvyA hoya, temaNe zrAvakanAM ghara na joyAM hoya, to khUba hoMzathI teo emane ghare ghare laI jatA. pAMca ke cha varSanI umare teo nizALe beThA. e vakhate AMkane "rAma" kahetA. bA ne bApujI vALupANI karI lIdhA pachI rAtre paravAre, tyAre narottama emanI pAse bese, ne emanA paga dabAve. pachI bA emane pAse besADIne "rAma"nA mapATha levarAve. ekathI mAMDIne so sudhInA tathA savAyA, aDhiyA, doDhA vagere "rAma" ja bolI javAnA. pachI sUtAM pahelAM bA jUnA duhA-chaMda zIkhave ne e bahAne sArI sArI vAtoya kaheH bhaNe gaNe e vepArI, nA bhaNe e ThobArI; bhaNe gaNe e nAmuM lakhe, nA bhaNe e dIva dhare." narottamanA kumaLA mAnasa para A badhAnI chApa gherI paDI hatI, ema teo chellAM varSomAM kahetA. prAthamika bhaNatara pachI temane aMgrejI nizALamAM dAkhala karavAmAM AvyA. e sAthe ja dhArmika bhaNatara mATe pAThazALAe paNa jatA thayA. pAThazALAnA mAstara jasarAjabhAI hatA. e dhArmika bhaNAvatA. grahaNazakti ne yAdazakti pahelethI ja tIvra, eTale bhaNavAmAM sArI pragati karavA mAMDayA. aMgrejI cAra dhoraNa sudhI bhaNyA. aMgrejI gadya phakarAo ane kavitAo
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ ] A. vi.naMdanasUri-smArakazra'tha khelavAnA zAkha ghaNA. chatA paNa khumArIbharI. jyArja dha phiphthanA rAjyAbhiSeka vakhate eTAdamAM meLAvaDo cAjAyA, tyAre aMgrejI kavitA khelavA mATe emanI pasaMdagI thaI. ane teo paNa saune TapI jAya evI chaTAdAra rIte kavitA khelyA. pAThazALAmAM dhArmika zikSaNa paNa sAruM evu' lIdhu'. ekavAra evu banyu ke bApujIne dhadhAkIya kAraNasara koIka kesa laDavAnA AvyA. kesa mu`baI cAle. eTale e mATe moTAbhAI sukhalAla sukhaI jaIne rahyA. e vakhate ekavAra emaNe AkhA kuTu ane mubaI teDAvyu.. mubaI-vAlakezvaramAM ghara bhADe laIne rahyA. tyAM cha mAsa rahevAnu thayu eTale narottamane Akhu panAlAlanI nizALamAM bhaNavA mUkayA. aMgrejI ceAthuM dhAraNa tyAM pUru karyuM.. A nizALamAM aMgrejI sAthe dhArmika abhyAsa paNa karAvAtA. dhArmika zikSaka tarIke ghaNuM karIne zrI mAvajI dAmajI zAha te vakhate hatA. ekavAra nizALamAM dhArmika parIkSA levAI. emAM narottama pahele nabare AvyA. mubaI rahyA, e daramiyAna dara se|mavAre vAlakezvarathI bhAyakhalA meAtIzA TrasTanA derAsare darzana karavA kuTuba sAthe jatA. narottame nIDaratA zarUthI ja keLavelI. sAhasa karavuM, ne DaravuM nahi, A be vAta emaNe barAbara pacAvelI. e vakhatanI paristhiti evI hatI eTAdanA sthAnakavAsI sadha ne derAvAsI sagha vacce kajiyA-kakAsa cAle, gALAgALI ne mArAmArI thAya, ekabIjAnA dharma prasage paththarabAjI paNa thAya. AvI sthitine lIdhe ekavAra te bane saMghA ke" paNa caDelA. eka prasage varagheADAmAM tAphAna thayuM, tyAre cAMdInA ratha, svapnAM, chaDI vagere jokhama sAcavavu. jarUrI banyuM. nAnI umaranA narottame e vakhate cAMdInI be chaDI pAte laI lIdhI, ne tAphAna zamI gayu tyAM sudhI nIDarapaNe sAcavI rAkhI. Ama, tattamane, khUba ja sahaja rIte, koI vizeSa prayatna karyA vagara, pAyAnA saoNMskAronu ghaDatara maLyu, ema kahI zakAya. A saskAronA pAyA para emanI uttuMga ne bhavya jIvana-ImArata adhAI.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka ( 7 ) tyAgabhAvanAnuM bIja boTAde Aje bhAre rUDA zaNagAra sajyA hatA. gAmanA pAdarathI laIne derAsara-upAzraya sudhI catarapha lAla-lIlI patAkAonAM toraNe laTakatAM dIsatAM hatAM. AMgaNe AMgaNe nAnA nAnA mAMDavA baMdhAyA hatA. derAsara AgaLa moTo maMDapa UbhuM karavAmAM Avyo hato. vahelI savArathI bajI rahelI nobatanA paDaghA gAmanA pAdarane oLaMgIne kyAMya dUra sudhI saMbhaLAtA hatA--jANe nobatakhAnAmAMthI relAtA e sUrone utAvaLa hatI beTAdane AMgaNe padhArI rahelA surisamrATanuM saupaheluM svAgata karI levAnI. hA, teo sUrisamrATa hatA. kAraNa, Agama-sUtrenA vega vahevAnI saikAothI visarAyelI ne vIkharAyelI praNAlikAnuM punarujajIvana karIne teo sAcA arthamAM sarvaprathama suvihita AcArya banyA hatA. emanA punita pagalAthI Aje boTAda pAvana thavAnuM hatuM. enA ja harSamAM e Aje sajadhaja thayuM hatuM. sAmaiyAne vakhata thayo ne gAmanA AbAlavRddha sau sUrisamrATane levA gAma bahAra gayAM. Dhola, trAMsA, zahanAI, nobata vagere dezI vAdyo mIThA sUra relAvatAM hatAM. strIvRnda maMgaLagIta gAtuM hatuM. saune AnaMda mA'te nahato. pitAnA vidvAna yuvAna ziSyanA samudAya sAthe sUrisamrATa vihAra karIne gAmane pAdara AvI pahoMcyA, ne sAmaiyuM zarU thayuM. dasa dasa Dagale baMdhAyelA nAnA nAnA mAMDavAomAM sUrisamrATa praveza karatA tyAre sAmaiyuM thobhatuM. mAMDavAmAM pATa DhaLAtI. enA para sUrisamrATa besatA, janatAnAM vaMdana svIkAratA ane bulaMda avAje dharma lAbha" ucAratA. galIo thAya, akSatanAM vadhAmaNAM thAya, pachI sAmaiyuM AgaLa vadhe. mANasa hakaDeThaTha UbharAyuM hatuM. kahe che ke, boTAdasaMghanA samagra ItihAsamAM A rItanuM sAmaiyuM A paheluM ja hatuM. ane hajI paNa AvI haiyAnI UlaTathI bharyuM sAmaiyuM boTAda mATe advitIya ja gaNAya che. A sAmaiyAmAM narottama paNa sAmela hatA. sAmaiyuM badhAMe je rIte joyuM ne mAyuM, e karatAM nattame judI ja rIte mANyuM. emanA mana para sAmaiyAnA gherA ane khUba sArA pratibhAva paDyA. emane thayuM: re! A mahArAja sAheba jevA ApaNe na
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ [8] A, vi,naMdanasUri-smArakatra tha thaI zakIe ? ApaNe paNa sAdhu thaIe, taiyAra thaIne AvI padavIe paheAMcIe, ne tyAre ApaNuMya AvuM sAmaiyuM thAya, evu* ApaNe na karI zakIe ? huM na karI zaku? agiyAra varSanI umaranA narottamanA saMskArI manamAM sasAranA doSo hajI praveza nahAtAM pAmyA--praveza pAme evI e umara paNa na hatI--chatAM, pUrvanA saskAra kahA ke puNyabaLa kaheA, emane sAmaiyu' joIne e u'mare paNa AvA vicAra AvyA. chellAM varSomAM teo kahetA ke mArA manamAM tyAgabhAvanAnuM bIja e sAmaiyAe vALyuM. e sAmaiyu' joI ne mane sauprathama dIkSA levAnuM mana thayu.' re! prAktana sa`skArAya kanI aneAkhI bheTa hAya che. kayAMka e ' tejIne TakAra'nI jema sAmAnya Thesa vAgatAmAM ja jAgI UThe che, teA kayAMka vaLI thAbaDI thAbaDIne thAke toya e kubhaka jema dhAryA ja kare che. 5 bhAvatI vastu jene je bhAve, e ene mIThu lAge, jenA manane je game, enuM mana tyAM ja rame, narottamanuM paNa AvuM ja banyuM. emanA manane sAdhupaNuM bhAvI gayuM hatu., eTale emane paNa sAdhuonI zuzruSA ne paricaryAmAM ja majA AvavA mAMDI. e munirAjone rAja judA judA mahAllAmAM vaheAravA laI jAya. e vakhate sUrisamrATanA e ziSyA-zrI darzanavijayajI ane zrI udayavijayajI-sAthe gAcarI levA jatA. narAttama emane zrAvakanAM ghara dekhADe. vyAkhyAna sAMbhaLavA hararAja jAya; ekadhyAne sAMbhaLe; sAMbhaLIne manamAM avyakta chatAM svaccha vicAro AvyA kare. apeAre kAyama mahArAjasAheba pAse jAya. sUrisamrATanA eka vidvAna ziSya hatA : pravartaka zrI yazovijayajI. e upAzrayanA uparanA mALe besatA. bIjA chekarAe sAthe narottama paNa emanI pAse bAre jaI ne bese. mahArAja chekarAone vArtA kahe ne gammata karAve. teo kahe : " chekarA bakarAM kema 'kAya, e khakhara che? jo, Ama ha'kAya. " ema kahIne bele : " trA, treA." !
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka (bakarAne hAMkavAnI A belI che.) AvuM AvuM sAMbhaLe ne chokarAo to khuzakhuza thaI jAya. bIjA eka prabhAvavijayajI nAme munirAja hatA. narottama temanI pAse paNa besatA. ekavAra emane kAMTo vAgyo. emaNe narottamane kahyuM: "chokarA ! hajAmane bolAvI lAvIza?" tarata ja hA kahIne nattama doDatA gayA ne hajAmane laI AvyA. ekavAra e mahArAje pUchayuM : "chokarA ! tAre dIkSA levI che?" nattama kaheH "hA, mahArAja." mahArAje pUchyuM: "bIjA koIne levAnI che?" kaheH "hA, eka amRtabhAI che; emanI bhAvanA che." vaLI ekavAra emaNe narottamanA gharano meDe caDatAM ja pUchyuM: "tAre dIkSA levI che?" kaheH "hA." mahArAja kaheH "alyA, dIkSA laIza to mA-bApa mAthuM phoDaze." kahe : "bhale ne phaDe." roja rAtre sUrisamrATa pAse niyamita javAnuM, emanA paga dabAvavAnA page ghustA mAravAnA-narottamane A kama banI gayo; eka divasa paNa khAlI nahi. ekavAra sUrisamrATe pUcheluM: "alyA, tuM kono chokare?" tyAre javAba Apelo : "hemacaMda zAmajIne." basa, A sivAya koI divasa sUrisamrATe kAMI pUchyuM nahi, kahyuM paNa nahi. hA, ekavAra emaNe narottamanI hatheLI hAthamAM laIne joyelI, paNa kaMI bolyA nahi. saM. 1996nuM comAsuM sUrisamrATe beTAdamAM karyuM. comAsA pahelAM boTAdanA ja eka vRddha bhAvikane dIkSA ApavAnuM nakkI thayuM. e vakhate banyuM evuM ke dIkSAnI badhI sAmagrI taiyAra hatI, paNa emAM dAMDo na hato. enA vinA kema cAle? gAmamAM tapAsa karI, paNa kyAMthI maLe? e vakhate eka mahArAje narottamane pUchayuM : "elA chokarA, kyAMya dAMDe maLaze?" nattama te AvI takanI rAha ja jotA hatA. e kaheH "hA sAheba, hamaNAM ja lAvyo >> Ama kahIne e dAMDe levA doDayA. boTAdamAM atyAre kezavalAla "gurujI" nAme prajJAcakSu gRhastha che. teo zA. cunIlAla kezavalAla vidyArthIgRhanA gRhapati che. emanA pitA giradharakAkA hatA. emanA gharane meDe khIMTI para ghaNA vakhatathI eka dAMDo ADe
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] A. vi.naMdanasUrismArakagraMtha paDI rahelo, tenI narottamane barAbara khabara. bIjA koIne, are, khuda giradharakAkAneya enI khabara nahi! e dAMDA laIne narottame mahArAjasAhebane ApyuM. eTale mahArAjasAheba ne badhA khuza khuza thaI gayA ke "kharo chokaro !" Ama ne Ama pUrvanA susaMskAro uddabuddha thatA gayA; navA saMskArone pravAha emAM umerAto gayo, ne dIkSA levAnI bhAvanA, koInA khAsa upadeza vinA ja, mAtra AlaMbananA baLe daDha thatI gaI. comAsuM pUruM thayuM ne sUrisamrATa vihAra karI gayA. pahelo mukAma cha mAIla dara alAu gAme hato. tyAM sudhI badhA sAthe narottama paNa gayA, ne badhA sAthe pAchA AvyA. nottamanA manamAM dIkSAnI umeda majabUta banI gaI-jhADanA mULa jevI. emane e umeda bhAvI gaI hatI, ane eTale ja e mIThI paNa lAgatI hatI. pitAne bhAvatI vastune meLavavA kaNa na jhaMkhe ? enAM jatana koNa na kare? jAtavAna chokaro saMsAra to eka saMgrahasthAna che-rAga ane dveSanuM. saMsArI jIva e saMgrahasthAnano rakhevALa che. e saMgrahasthAnanI satata rakhevALI karavI, e jANe pratyeka saMsArI jIva mATe pharajiyAta che. AvI rakhevALInA A cakkaramAMthI chUTavAno ekamAtra upAya che dIkSA. bAhya daSTie dIkSA eTale paheravezanuM parivartana. AMtara daSTie dIkSA eTale rAga-dveSanI rakhevALIthI mukta thavAne niSThAbharyo prayAsa. saMsArI jIva mATe jema rAga-dveSanI rakhevALI pharajiyAta che, tema dikSA lenAre e rakhevALImAMthI mukta thavAno prayatna karavo, e jarUrI che. A samajIne dIkSA le, e dharmano sAco rAha meLavI zake. dIkSA laIne A samajaNane AcaraNamAM mUke, e sAco sAdhu banI zake.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa'ghanAyaka [11] bhale aspaSTa rIte paNu, narottamanA manamAM A samajaNa avazya jAgI cUkI hatI. ane eTale ja, have emaNe dIkSA mATenA prayAse AraMbhavA mAMDayA hatA. emanA manamAM eka vAta cokkasa sthira thaI hatI ke, 'dIkSA levI, ane te sUrisamrATa pAse ja, khIje nahi. ' eoTAdamAM desAI kuTuMbanA amRtabhAI (pR. A. zrI vijayAmRtasUrIzvarajI mahArAja) narottamathI u'mare meATA hatA. emanI paNa dIkSAnI bhAvanA hatI. e paNa sUrisamrATa pAse ja dIkSA levAnA vicAranA hatA. narottama 'karavuM e karavu, emAM jhAjhI lapuchapa na rAkhavI, ' evA vicAranA hatA. ane, 'bhAgyazALIne bhUta raLe' ema nottamane emanA mArgomAM eka puSTa AlaMbana paNa maLI gayu. eka sAdhvIjI hatAM. sumatizrIjI emanu nAma. emanAM eka ziSyA sAdhvIjI vikhyAta vaidyarAja zrI Izvara bhaTTa pAse vijayaprazastimahAkAvya bhaNatAM, ane e mATe teo eTAda rahelAM. e sAdhvIjIne nAttama tarapha ghaNuM heta. emane kAgaLa lakhavA hAya to narAttamane khelAve, ne enI pAse lakhAve. bIjuM kAMI kAma hoya te! te paNa narAttama pAse ja karAve. narottamane paNa emanA para evuM ja heta. e emane 'mA' jevAM gaNatA. emanuM badhuM kAma khUba hAMzathI karI Ape. e sAdhvIjIne narottama peAtAnA mananI badhI vAta kare. peAtAnI dIkSAnI bhAvanA paNa tyAM vyakta kare. e mATe pAte katyAre zu karavA vicAre che, e paNa emane ja kahe. dIkSAnI bhAvanA thayA pachI dIkSA letAM sudhI je je pravRtti ke vicAra kare, e badhuM A sAdhvIjIne khUba saraLabhAve kahI de, ne pachI ja je karavu hAya te kare. 66 A sAdhvIjIe emane ekavAra kahelu' : * tuM udayavijaya mahArAjanA celA thaje. e nAnA che ne bahu vidvAna che." e vakhate nAttame dIkarAne peAtAnI mA upara hoya, tevI zraddhAthI hA pADelI. paNa, eka vAta cAkkasa hatI ke, dIkSAnI vAta gharamAM uccArAya tema na hatuM. ane gharethI A mATe rajA maLe, e te AkAzakusuma jevI vAta hatI. tyAre karavuM zuM ? Ama ne Ama be-aDhI varasa vahI gayAM. nAttamanA svabhAvanI eka khAsiyata e hatI ke peAtAne je sAru' ne sAcu lAgyu, te prANAMte paNa cheDavuM nahi; pUru karIne ja javuM.... ' A khAsiyata emanA chellA zvAsa sudhI TakI rahI. ane e khAsiyate jyAre khaLave pe!kAryA, tyAre temanAthI na rahevAyu. temaNe maneAmana nirNaya karyo : ' bhAgI chUTavuM ! ? A nirNayanI sAthe ja e tapAsa AdarI ke, sUrisamrATa atyAre kayAM che?
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] A. vinaMdanasUri-smArakagraMtha saM. 19tnA e varSo surisamrATa kapaDavaMja hatA. paNa e vAtanI khabara zI rIte paDe ? gAmamAM koIkane tyAM TapAla Ave tyAre ja khabara paDe. eTale nattama TapAlanI rAhamAM rahyA. e AturatAya phaLI. kyAMka TapAla AvI, ne khabara paDI ke surisamrATa kapaDavaMja che. khabara paDI ke nakakI karyuM. e ja rAte sAhasa karyuM. rAtanI TrenamAM bhAgI chUTyA. kaI gADImAM kyAM javAya enI bahu khabara nahi, eTale je gADI jatI joI emAM teo caDI beThA. savAre cha vAge vIramagAma AvyuM. tyAM bIjI gADImAM caDIne naDiyAda gayA. have tyAMthI kapaDavaMja zI rIte javuM ?--e vimAsaNa thaI. e divasomAM naDiyAdathI kapaDavaMja sudhInI relvelAIna navI ja naMkhAyelI. enI cakAsaNI mATe bhArakhAnAnA DabbAo khUba dhIme dhIme e pATe kapaDavaMja sudhI jAya. nare tame e DabbA jatA joyA. koIkane pUchIne kayAM jAya che, enI bhALa meLavI, ane kahyuM: "mAre kapaDavaNaja javuM che. mane AmAM besADaze?" Ama kahIne khIsAmAM thoDAka paisA haze te dharyA. pelAe paisA lIdhA, ne emane bhArakhAnAnA DabbAmAM besADI dIdhA. kapaDavaNaja sTezane pahoMcyA. tyAMthI pUchatAM pUchatAM upAzraye pahoMcyA. upAzrayamAM sitAM ja sau pahelAM vADIlAla bApulAla maLyA. narottamane joIne e ciMkI UThayA : "tame kyAMthI?" kahe: "huM boTAdathI Avyo chuM." vADIbhAI jaIne sUrisamrATane khabara Ape, tyAM te teo paNa pahoMcI gayA. jotAMveta sUrisamrATe pUchyuM: "elA, tuM kyAMthI Avyo? kaI rIte AvyA? kema Avyo?" narottama kaheH "sAheba ! boTAdathI A rIte bhAgIne Avyo chuM. mAre dIkSA levI che." tarata ja sUrisamrATe vADIbhAIne kahyuM : "tuM ane atyAre ja boTAda pAcho mUkI Ava." vADIbhAI tarata ja narottamane laIne ravAnA thayA. narottame paNa sahejeya AnAkAnI ke haTha na karI. mahArAja jema kahe ema karavuM, AvI manamAM zraddhA. beTAda pahoMcyA. vADIbhAIe hemacaMdabhAIne vAta kahIne soMpI dIdhA. paNa, narottamane keI kAMI laDyuM-vaThayuM nahi. AnuM to narottamane pitAne acaraja thayuM. UlaTuM, mahArAjajIe emane tatkALa parata mokalyA, enI gharanA badhA upara sArI asara thaI
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa'ghanAyaka [13] thADA divasa| gayA ane cAmAsu zarU thayuM, tyAM tarAttame pharI ekavAra sAhasa karyuM, bhAgIne kapaDava'ja paheAMcyA. A vakhate upAzrayamAM pesatAM saupahelAM zrI vijJAnavijayajI ( pU. A. zrI. vijayavijJAnasUrIzvarajI mahArAja ) maLyA. emaNe hasIne kahyuM: " AvI gayA ? " sUrisamrATa pAse pahoMcyA. emaNe kahyu : " tArA ghera TapAla lakhI nAkha ke huM ahI Avyo chuM. ciMtA karaze nahi." tarata TapAla lakhI nAkhI. gherathI bApujInA javAba paNa AvI gayA. cAmAsuM hatu, eTale dIkSA laI leze ke ApI deze, evI kAI bIka na hatI. paryuSaNa pahelAM kapaDavaMja gayA, te divALI sudhI tyAM rahyA. sUrisamrATanA sa`sArI be bhANeja hatA. ekanuM nAma hemacaMda, bIjAnu jezI'gabhAI. ane bhAIA gAriyAdhAranA. dIkSAnI bhAvanAthI mahArAjajI pAse rahe. hemacaMda nAttamathI gheADAka meTA ne jezIMgabhAI sarakhI uMmaranA hatA. e traNe sAthe eka makAnamAM rahe. e makAnamAM sUrisamrATa sAthenA traNa vidvAna zAstrIjI paNa rahe. eka paM. zrI zizanAtha jhA, bIjA paM. zrI mukunda A ne trIjA pa. zrI vikrama Thakkara. sUrisamrATa sAthe rahetA nArAyaNa suMdarajI nAme bhAI paNa emanI sAthe ja rahe, traNenI rasAI e banAvI Ape. kathAreka koI zrAvakane ghera paNa jamavA jAya. pU. zrI uddayavijayajI mahArAjanA eka ziSya thayelA, muni kItivijayajI. e ahI rahetA. emanA ghera paNa jamavA javAnuM thAya. A uparAMta eka bhaktiva'ta mahena hatAM. e emanA ghera kAMI sArI vastu anAve, te A taruNA mATe ApI jAya. bhaNavAmAM bhAMDArakaranI saskRta mArgApadezikAnA thoDAka pAThA karyA, gheADuka paramalaghuhemaprabhA vyAkaraNa karyuM.. nAttama svabhAve mULathI ja krodhI. emanA bApujI zAnta, paNa moTAbhAI sukhalAla khUba krodhI, ema nAttama paNa krodhI. khAsa karIne saccAInI vAta hAyatA tarata gussA AvI jAya. ekavAra jezIgabhAI sAthe kAMIka prasa`ga banyA. emaNe emAM narottamane vAMka dekhADavo, eTale narAttama ciDAyA. hAthamAM lokhaDanA khAMDaNIne dastA laI ne jezIgabhAI ne mAravA doDayA. e joI ne jezIMgabhAI nAThA. sUrisamrATa e vakhate gAma bahAra vADImAM hatA, tyAM paheAMcyA. emane jotAM ja sUrisamrATe pUchyuM : ** alyA, zuM che ? Ama bebAkaLA kema che ? " emaNe badhI vAta karI. nAttama te vaccethI ja pAchA pharI gayelA. manamAM phaDaka peDI ke have AvI banyu, ne thADI vAramAM ja teDu Avyu : * mahArAjajI beAlAve che.' gayA. mahArAjajIe khUba ThapakA ApyA, e vakhate raDI paDayA. "
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha thoDI vAra pachI pAchA zAMta-svastha thaI gayA, ane badhI vAta vIsarI gayA. sAMje mahArAjajI pAse rojanI jema jaIne beThA. mahArAjajIne hatuM ke have A nahi rahe, ghare jato raheze. paNa narottamane evo vicAra sudhdhAM na AvyuM e joIne mahArAjajIe kaheluM : "chokaro jAtavAna che, sAce che, khoTa nathI." ekavAra evuM banyuM ke, pote je makAnamAM rahetA, e baMdha karIne badhAM mahArAjajI pAse gayelA. e vakhate makAnamAM eka bilADu peThuM; paMDitajIvALA oraDAmAM eka leTa paDelo, emAM dUdha haze ema mAnIne eNe loTAmAM mAM nAkhyuM. mAM nAkhatAM te nAkhI dIdhuM, paNa dUdha te na malyuM, paNa meM leTAmAM salavAI gayuM, kemeya karatAM nIkaLe nahi. eTale bilADuM te AkaLavikaLa thaIne dhamapachADA karavA mAMDayuM. keTalIka vAre chokarAo ne paMDito AvyA. aMdara thatI dhamAdhama sAMbhaLIne bArI vATe najara karI te, viphareluM bilADuM! koInI bAraNuM ughADavAnI hiMmata na cAlI. chaye gabharAyA. chevaTe nArAyaNabhAIne bolAvyA. emaNe bAraNuM ughADIne capaLatAthI bilADAne pakaDayuM. kaMsArAnI dukAne laI jaI, loTa kapAvyo, ne ene chUTuM karyuM. Ama karatAM divALI AvI. e arasAmAM narottamanA bApujI boTAdathI keTanA kAme muMbaI gayelA, te pAchA pharatA kapaDavaMja AvyA. emaNe nattamane kahyuM : "cAlo ghare." eTale tarata be joDa kapaDA ne eka Dabo hato, te laIne taiyAra thayA, ne bApujI sAthe ghare gayA. ghare pahoMcyA, paNa koI e eka zabda paNa ThapakAne na kahya, kAMI pUchyuMya nahi, AthI emane khUba zAnti vaLI. ghare gayA to kharA, paNa manamAM te e ja raTaNa hatuM kyAre lAga maLe, ne chaTakuM? kyAre mArI bhAvanA saphaLa bane? nasIba be DagalAM AgaLa ! dareka pravRttine maryAdA hovI jarUrI che. maryAdA vinAnI pravRttine aMjAma bUro hoya che. paNa e maryAdA ucita hovI ghaTe; anucita maryAdA baMdhana banI jAya che--evuM baMdhana, je jIvanavikAsamAM bAdhA pahoMcADe.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [15] narottama kaMIka AvA ja baMdhanamAM phasAyA hatA, paNa e baMdhana mUMguM hatuM, e baMdhanamAMthI chUTavA narottama jema talapatA hatA, ema e vadhu dRDha thaye jatuM hatuM. jema narottama ema bIjA traNa dIkSArthI taruNo-amRtabhAI, lavajIbhAI ne jhaverabhAI-paNa evA ja baMdhanamAM hatA. e badhA vAraMvAra bhAgI jatA heI boTAda AkhAmAM loko cetI gayelA. AjubAjunAM gAmaDAMomAM paNa lokone cetavI devAmAM AvelAM, eTale chokarAo je tarapha bhAge, tyAM pakaDAI jatAM vAra na lAgatI. trIjI vAra narottama bhAgyA, tyAre sTezane ja jhaDapAI gayA ! paNa "jonAranI be, to lenAranI cAra," ema nAnI uMmaranA narottama paNa nivaDela nIkaLyA. emaNe ne jhaverabhAIe eka dahADo saMtalasa karI lIdhI, ne baMne khare bapore ja nAThA; nAsIne sTezane na gayA, paNa cAlatAM cAlatAM boTAda najIka kuMDalI gAmanA sTezane pahoMcyA. tyAM gADI AvavAnI vATa jotAM bAMkaDA para beThA hatA, eTalAmAM emane joIne tyAMnA sTezana mAstare pUchyuM: "chokarAo! tame bhAgI chUTanArA chokarA to nathI ne?" baMnee nA pADI, te sTezana mAstare pUchyuM : "kyAMnA cho?" narottama paNa pAchA na paDyA. emaNe javAba ApyoH "ame aLAunA amuka bhAInA chokarAo chIe." A javAba ApIne sTezana mAstaranI balA to TALI; paNa emane lAgyuM ke have ahIM besavuM ApaNe mATe kAmanuM nathI; ahIM pakaDAI ja jaIzuM, mATe bhAge ! bhAgyA rANapura tarapha. raste rAmaparA gAma AvyuM. bhUkha kakaDIne lAgelI eTale gAmamAM tapAsa karI. eka vANiyAnuM ghara maLI gayuM. ene kahyuM: "jamavuM che, jamADaze?" pelAe peTa bharIne jamADyA. jamyA pachI ene eka rUpiye rekaDo Apyo. pelo to khuza khuza thaI gayo. bIje eka rUpiyA ApIne sAMja mATe paMDA-gAMThiyA laI lIdhA. pachI cAlyA. sAMja paDavA AvI, tyAre boTAdathI cauda mAIla dUra rANapuranA pAdare pahoMcyA. tyAM baMnee paMDA-gAMThiyA khAI lIdhA. gADI AvavAne hajI vAra hatI eTale gAmamAM gayA. tyAM derAsare darzana karIne upAzraye gayA, ne sAmAyika laIne beThA. sAmAyika pUruM thaye sTezana para pahoMcyA; bAMkaDA para beThA hatA tyAM saTezana mAstare AvIne pUchyuM : "tame bhAgIne AvyA cho ?" nareme joyuM ke badhe khabara paDI gaI che, have jUThuM belya phAyado nathI. emaNe
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A. vi.naMdanasUri smAragraMtha hA kahI. sTezana mAstare pharI pUchayuM : "alyA vAraMvAra kema bhAgI jAva cho?" tyAre kaheH "amAre dIkSA levI che, eTale bhAgIe chIe." sTezana mAstare tyAM besavAnuM kahyuM ane emanA para dhyAna rAkhavA sAMdhAvALAne tyAM ubhe rAkhIne e gayA. DI vAra thaI eTale nattama UbhA thayA. kaheH "huM TikiTa laI AvuM." sAMdhAvALAe javA devAnI nA pADI, tyAre ene vizvAsa paDe mATe eka dhotiyuM khAnArUpe ApIne TikiTa levA gayA. jhaverabhAIne tyAM ja besADyA. TikiTabArIe gayA ne be TikiTa mAMgI; aMdara pelA sTezana mAstara ja beThA hatA. chatAM emaNe be TikiTa ApI; AnAkAnI na karI. AthI narottamane Azcarya thayuM. paNa, emane to TikiTanuM kAma hatuM. e maLI gaI eTale harakhAyA. thoDI vAre gADI AvI, eTale narottama sIdhA eka DabbAmAM ghUsI gayA. jhaverabhAIne IzArAmAM samajAvI dIdhelA, te pramANe teo paNa sAMdhAvALAnI sAthe thoDIka rakajhaka karIne, enI najara cUkavIne, bIjA DabbAmAM pesI gayA. paNa nasIba be DagalAM AgaLa nIkaLyuM? thoDIka vAramAM ja jhaverabhAInA kAkA vagere boTAdathI AvI gayA, ne baMnene pakaDIne boTAda laI gayA. DaranA mAryA narottama potAnA ghera na jatAM joDe kAkAnA ghera sUI rahyA. savAre ghera gayA. paNa, bIjA dIkSAthIonI jema, emane keIe na mAra mAryo ke na Thapakeya Ape, eTale rAhatano dama lIdhe. AkharI pheMsalo "elA narottama, A vakhate bApujIe pUchayuM : "tuM ghaDI ghaDI kema bhAgI jAya che? zuM karavuM che tAre ?" sAcuM kahevAnI hAma nahotI, ne vicAra karavAno avasara nahoto. eTale narottame gapuM mAryuM: "mAre mahesANuM bhaNavA javuM che." bApujI kaheH "oha ! emAM zuM che? kaheto kema nathI? Ama bhAgAbhAga zA sAru kare che? jarUra mahesANe jA."
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [17] thayuM. rajA maLI gaI. te divase moTAbhAI sukhalAla mahesANA mUkI paNa gayA. mahesANuM pAThazALAmAM eka tribhovanadAsa mAstara hatA. e mULa boTAdanA. e bhaNavAnuM ane bhaNAvavAnuM, beya kAma karatA. pAchaLathI emaNe pU. A. zrI vijayaamRtasUrijI mahArAja pAse dIkSA lIdhelI. teo svabhAve bheLAbhalA hatA. sukhalAle naremanI dekhabhALa karavAnuM emane bhaLAvyuM. narottamane joItA paisA ne emano sAmAna paNa emane ja saMpyA. kyAMya bhAgI na jAya, tenuM dhyAna rAkhavA sUcanA karI. pAThazALAnA menejara vallabhadAsa hAvA nAme hatA. e nattamanI bAnA mAmAnA dIkarA bhAI thatA hatA. emane paNa bhalAmaNa karI. pachI sukhalAla ghare pAchA gayA. have nattamane nirAMta thaI. thayuM: "have kAMka rasto nIkaLaze. A vakhate to AkharI pheMsalo lAve che. kAM A pAra ne kAM pele pAra !" Ama vicAra karIne e tyAM rahyA. rahyA to kharA, paNa manane cena nahotuM. jyAre kevuM chaTakuM goThavavuM, enA ja vicAre cAlu hatA. emAM ne emAM agiyAra dahADA pasAra karyA. agiyArame dahADe amadAvAda vADIbhAI para kAgaLa lakhyo ke "huM amuka divase tyAM AvuM chuM." pachI tribhavanadAsane kaheH "mAre amadAvAda javuM che, pisA Ape." emanAthI DaravA jevuM hatuM nahi. tribhUvanadAse traNa AnA ApyA; vadhu ApavAnI nA pADI. e vakhate mahesANAthI amadAvAdanI TikiTanuM bhADuM piNA ATha AnA thAya. traNeka AnA pAse hatA. traNa AnA tribhovanadAsa pAsethI lIdhA. bAkInuM thaI raheze, ema vicArIne tribhavanadAsa pAsethI sAmAnane DabbA mAMgIne laI lIdho. tribhovanadAse menejarane cetavyA ke "A bhAgI jAya che." paNa narottamanA saddabhAgye menejare kAMI lakSya na ApyuM. nattama chaTakyA, sTezane gayA; pAse thoDI TapAlanI TikiTo hatI, te kaIkane ApIne tenA pitA meLavI lIdhA. Ama TikiTa jeTalA pisA thaI gayA, eTale TikiTa laIne amadAvAda jatI TrenamAM beThA, te sIdhAM amadAvAda sTezane UtaryA. tyAM vADIbhAIe mokalela mANasa sAthe joDAgADImAM besI pAMjarApoLa upAzraye pahoMcyA. A vakhate sUrisamrATa ahIM birAjatA hatA. temaNe zarU karelI saMskRta pAThazALA ahI cAlatI hatI. hIrAlAla bApulAla kApaDiyA (dhI nyu hAIskUlavALA) saMskRta bhaNAve, ne umedacaMda rAyacaMda mAstara dhArmika bhaNAve.
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] A vinadanasUri smArakagraMtha surisamrATe narottamane badhI vigata pUchI, te kahI. pachI sUrisamrATe potAnA svabhAva ane niyama mujaba zeTha pratApazI maholAla, zeTha jesiMgabhAI kALIdAsa vagere pAMca AgevAna gRhasthAne bolAvyA. vAta karI ke "A chokare A rIte bhAgI Avyo che vAraMvAra bhAgI Ave che. bhAvanA prabaLa che. zuM karavuM?" pratApazI zeThe salAha ApI ke "sAheba! kharekharI bhAvanA jaNAtI hoya to dIkSA ApI de ne! pAchaLa badhuM thaI paDaze." sUrisamrATa kaheH "nA, e vicAra mane nathI besato. dIkSA te na ApuM. hA, sAthe rAkhuM khare; paNa eya mArI pAse ahIM-amadAvAdamAM to nahIM ja." Ama badhI vAtone vicAra karI lIdho. pachI badhAnI hAjarImAM ja tamane bolAvyA. nattama samajatA hatA ke "bhale ApaNane kaI kAMI kahe nahi, paNa A badhAne ApaNe mATe ja bhegAM karyo che." ane e mane mana malakAya. badhA vacce jaIne e beThA ke sUrisamrATe pUchyuM: "kema, zuM bhAvanA che tArI?" narottame bedhaDaka kahyuM : "mAre dIkSA levI che." AthI vadhu kAMI savAla-javAba na thayA. badhA vIkharAyA. A pachI sUrisamrATe zrI prabhAvavijayajI ne zrI jItavijayajI, ema be munio sAthe nattamane godharA tarapha vihAra karAvyo. kahyuM: "hamaNAM e tarapha raheje, huM bolAvuM tyAre AvI jajo." munione khAsa sUcanA ApI ke "Ane hamaNAM dIkSA na Apaze." sAruM" kahI, AzIrvAda laIne, traNe nIkaLyA. sAthe prabhudAsa kaDiyA nAmanA kAbela mANasane rAkhyA. pahele divase mAha zudi ekame pAMjarApoLathI bAra mAIla dUra rAyapura pahoMcyA. mahA zudi bIje vaLAda gayA. vaLAda pahoMcIne tarata nattama jhaLakayA. emane ne prabhAvavijayajIne boTAdane jUne meLa. narottame kahyuM: "Aje mane dIkSA Apa." mahArAje nA kahI, te haTha pakaDI. mahArAja kaheH "paNa moTA mahArAjanI cokhI AjJA che ke dIkSA mArI AjJA sivAya na ApavI. kema ke pAchaLa tephAna thAya ema che. je Ama hoya, te huM zI rIte tane dIkSA ApuM?" narottama kaheH "moTA mahArAjane kahejo ke A chokarAe khUba jaka karI, mATe ApavI paDI. ane tephAna karavA je Avaze, emane huM saMbhALI laIza. badhAne huM javAba ApIza. e javAbadArI ne cintA mArA mAthe. tame mane have dIkSA Ape--je tamArAmAM hiMmata hoya to."
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [19] mahArAja paNa juvAna ane taravariyA hatA; nattamanI bhAvanA acchI tarahathI jANatA hatA. emaNe hiMmata karI, ne hA bhaNI. gAmamAM khImacaMdabhAI nAme vRddha zrAvaka rahe. atyAre amadAvAdamAM zA. bhUrAlAla phUlacaMda nAme vidhikAraka che, emanA e dAdA thAya. emane bolAvyA. vAta karI. emane lAMbI zI khabara? emaNe te upAzrayamAM traNa bAjoTha mAMDIne bhagavAna padharAvyA, ne kriyA jevA beThA. narottama pAse kAMIka sAMkaLI jevuM ghareNuM hatuM, te tathA kapaDAM khImacaMdabhAIne soMpIne kriyAnI zarUAta kare che, tyAM ja amadAvAdathI sUrisamrATe khabara kADhavA mokalele. mANasa Avyo. e ciThThI paNa lAvelo. emAM sukhazAtAdi samAcAra sAthe chelle sUcanA hatI ke "dIkSAnI vAta karaze nahi." bhaluM thajo e mANasanuM, ke eNe e ciThThI sIdhI narottamanA hAthamAM ja ApI! nattame vAMcIne e saMtADI dIdhI. tarata kriyA zarU karI dIdhI. dIkSAnI kriyA pUrI thaI, eTale narottamamAMthI muni nandanavijayajI banelA emaNe pitAnA hAthe moTA mahArAja para ciThThI lakhI ke "meM dIkSA laI lIdhI che, ne have bIjA mahArAjane mokale." e laIne mANasane ravAnA karyo. ciThThI amadAvAda pahoMcI. sUrIsamrATe jANyuM. have zuM karAya? emaNe bIje ja divase panyAsa pratApavijayajIne e tarapha vihAra karAvyuM. e cAlu vihAramAM bhaLI gayA, ne badhA AgaLa vadhyA. naremamAMthI najanavijayajIrUpe parivartana pAmelA nara-uttamanA haiye tyAre AnaMdano dariye hiloLA lete hate. kimasAdhyaM mahAtmanAm kartavyanuM zistapUrvaka pAlana karavuM, ne javAbadArI pratye sabhAna rahevuM : saphaLatA meLavanAranA A be mukhya kAryo che. navadIkSita muni nandanavijayajI A banne kAryo dakSatAthI karavA tatpara hatA. have emanuM lakSya hatuM mALavA pahoMcavAnuM. A mATe tvarita vihAra Avazyaka
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] A. vi.nadanasUri-smArakagraMtha hatuM. amadAvAdathI sUrisamrATanI paNa evI ja AjJA hatI. eTale e badhAe jhaDapI vihAra Adaryo. gaNatarInA ja divasomAM godharA pahoMcyA. godharAnA saMghe pitAne tyAM rahevA, ne mAsuM karavA khUba Agraha karyo. rojiMdA vihArathI zramita thayelA munioe tyAM be-cAra dahADA rahevA vicAryuM. comAsA mATe kahyuM ke tame moTA mahArAjanI AjJA lAve, te rahIe.' paNa bIje ja divase vADIbhAI amadAvAdathI AvyA, kaheH "ahIM kema rokAyA? AgaLa vadhe. kyAMya rokAvAnuM nathI." bapore ja vihAra karI dIdho. dAhoda pahoMcyA. A bAju godharAne saMgha amadAvAda gaye. sUrisamrATane khUba khUba Agraha karyo. emaNe spaSTa nA pADI, toya haTha pakaDIne beThA. Akhare sUrisamrATe kahyuM: "e sAdhuonI rahevAnI IcchA hoya, te khuzIthI rahe. mArI AjJA che." saMgha rAjI rAjI thaI gayA. tyAMthI e gedharA thaIne sIdho dAhoda gaye. paNa, e pahelAM je surisamrATe vADIbhAIne dAheda mokalIne kahAvI dIdhuM hatuM: "kyAMya rahevAnuM nathI. AgaLa ja vadhe." gedharAthI saMdha AvyuM. vAta karI, vinaMti karI, paNa paMnyAsa pratApavijayajIe kahyuM: "amArA A vRddha muni jItavijayajIne kesariyAjInI yAtrAne abhigraha che. emanI umara thaI che, ne tIvra IcchA che ke yAtrA karavI ja. mATe hAla ame rekAI zakIe tema nathI." Ama, godharAnA saMghane vidAya karIne, e leke AgaLa vadhyA. raste ene lIdhe ke tyAMthI relve ne meTara rasto bAvIsa gAu lagabhaga dUra. roja vIsa-pacIsa mAIla je paMtha kApe. rasto khUba kharAba ne bIkALavo. rastAnI baMne bAju gIca jhADI. mAguM karavA jatAMya bIka lAge. jaMgalI janAvaronI zaMkA reja rahe. gAmo paNa reja vicitra Ave. eka gAma evuM AvyuM ke rastA para TapAlakhAtAnA be khullA oraDA hatA. sAMje tyAM pahoMcyA, ne e oraDAmAM UtaryA. gAma tyAMthI thoDuM dUra hatuM. sAthe prabhudAsa kaDiyA ne nArAyaNa suMdarajI hatA. emAMthI prabhudAsa gAmamAM gayA. gAma bhIlonuM hatuM. tyAMnA lokone vAta karI ke "amArA sAdhu mahAtmA AvyA che, ne pelA oraDAmAM UtaryA che, tyAM rAtre ceka karavA mATe be-eka mANasa maLaze? gAmalekae kahyuM : "nA, tyAM te rAte ja vAgha Ave che, ne eka-be bakarAM laI jAya che. ame tyAM na AvIe."
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [21] prabhudAse pUchayuM: "to ame leke ahIM gAmamAM AvatA rahIe? utAre Apaze?" bhalA gAmalokoe kahyuM: "khuzIthI Ave." prabhudAsa tarata pAchA gayA, ne badhAne laIne gAmamAM pahoMcI gayA. tyAM emane eka jhuMpaDAmAM utAre maLe. bhIlanA gAmamAM bIjuM zuM hoya? prabhudAsa pAse bhAtAne Da bharela hatuM. emAMthI ardha bhAtuM tyAMnA lokone ApI dIdhuM, eTale e loko khUba rAjI thayA. ne pachI te AkhI rAta vArApharatI tIrakAmaThAM laIne jhUMpaDAne nAke e loko besI rahyA. AvA bhAtabhAtanA anubhava karatA e leke rAjagaDha pahoMcyA, ne tyAM vi. saM. 1970nuM comAsuM rahyA. A comAsAmAM ekavAra evuM banyuM ke, pratApavijayajI, prabhAvavijayajI ne jItavijayajI, traNe mAMdA thayA. meleriyAnI asara thaI gaI. have vyAkhyAna vAMcavAne savAla AvyuM. pratApavijayajI kaheH "nandanavijaya! tuM vAMcIza?" emaNe hoMzathI hA kahI. saMskRtinuM jJAna to thoDuMka hatuM ja. vaLI, pratApavijayajI mahArAja paNa sUrisamrATanA tejasvI vidvAna ziSya hatA. temanI pAse abhyAsa paNa cAlu ja hatuM, eTale vAMcavAmAM vAMdha Ave ema nahotuM. emaNe "vardhamAnadezanA" vAMcavI zarU karI. kimasAdhyaM mahAtmanAm ? - mahAtmA thavA sarajAyelAne asAdhya zuM che? 10 siMhanI jema pALaje have ekavAra boTAdanI mulAkAta laIe. mahesANAthI narottama bhAgyAnA khabara, bane teTalI jhaDape, boTAda pahoMcADavAmAM AvyA hatA. samAcAra AvyA ke doDAdeDa zarU thaI. badhA samajatA hatA ke "bhUtanuM ghara pIpaLe !" bhAgIne jAya te amadAvAda ja. eTale A vakhate to khAsuM eka TeLuM ja amadAvAda UpaDayuM. koNa jANe kema, paNa saune dhAstI paDelI ke "A vakhate kAMIka navAjUnI che."
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] A. vinadanasUsmiArakagraMtha ane jo e dhAstI sAcI Thare te badhuM baLa ajamAvavAnA pAko nirNaya sAthe ja badhA tyAM jatA hatA. paNa, jamunAmAe janArAone cokhkhuM kahyuM ke "mArA narottame je dIkSA lIdhI hoya to ene AMgaLI aDADaze mA! ane je dIkSA na lIdhI hoya to pAcho lAvyA vinA raheze nA." TeLuM pahoMcyuM amadAvAda sIdhA pAMjaLApoLanA upAzraye. jatAMveMta dhamAla AdarI : "amAre nattama lAve." surisamrATa kaheH "ahIM hoya te laI jAva." upAzraya A pheMdI vaLyA, paNa tyAM hoya te maLe ne? na maLyA, eTale mijAja kAMIka narama paDo. gherikiyAM karatA sUrisamrATa pAse beThA. sUrisamrATe emane sAMtvana ApyuM: "mArI pAse nathI. paNa, mArI pAse Avaze te pahelAM tamane khabara mokalIza. tame AvIne je karavuM hoya e kare." A vacana upara saune vizvAsa beTho. tophAna saMkelIne pAchA gayA. paNa moTAbhAI sukhalAlane nirAMta na hatI. emaNe mana daIne mera zodhakhoLa AraMbhI. jyAM jyAM zaMkA paDI, tyAM gAmegAma tapAsa karI. ghaNA sAdhuo pAseya tapAsa karI. ane e tapAsa karatA karatA e cheka kalakattA jaI pahoMcyA tyAM eka dharmazALAmAM UtaryA. bIju game tema, paNa gaLathuthInAM saMskAra hatA ke devapUjA ne guruvaMdana bane tyAM sudhI karavAM. eTale derAsare pUjA karavA gayA. paDakhe ja upAzraya hato. keIne pUchyuM : ahIM keI mahArAja che?" javAba maLeH "hA, eka mahArAja sAheba che." upAzraye gayA. tyAM zrI zAtivijayajI relavihArI hatA. Amane te bhagavAna mahAvIranA veSanuM ja kAma hatuM. e hoya te vaMdana karavAnI emanI vRtti hatI. enA guNa-avaguNanI emane nisabata na hatI. emaNe vaMdana karyuM, zAtA pUchI. zAMtivijayajIe prazna karyoH "kahAMse Aye ho?" kaheH "gujarAtathI Avya chuM, boTAda chuM." "kyAM Ave che?" kaheH "mAre nAno bhAI bhAgI gayo che, ene zodhavA nIkaLyo chuM. e kyAM maLaze?" zAtivijayajI arachA jANakAra hatA. emaNe te ja vakhate praznakuMDalI mUkI, ne kahyuMH "tere bhAIne dIkSA le lI hai, aura bAraha mAsake bAda vaha tuma milegA, pahele nahi. basa, aba cinA mata kare ! "
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [23] sukhalAlane A vacana para anAyAse ja AsthA beThI. emaNe tapAsa choDI dIdhI; tyAMthI sIdhA ghera gayA. A pachI, saM. 1971mAM gujarAtathI vihAra karI sUrisamrATa mAravADa gayA. rAjagaDhathI pU. paM. pratApavijayajI vagere paNa pharatA pharatA mAravADamAM UtaryA ane sAdaDI gAme sU risamrATanA sAMnidhyamAM jaI pahoMcyA, tyAre muni naMdanavijayajIne dIkSA lIdhAne barAbara bAra mahinA thayA hatA. A leka jevA AvyA, evA ja surisamrATe boTAda tArathI khabara ApyA ke naMdanavijayajI ahIM AvyA che." khabara maLatAM ja hemacaMdabhAI, jamunAmAM ane AkhuM kuTuMba sAdaDI AvyuM. badhAne hatuM ke kaMIka navAjUnI thAya to nA nahi. paNa, hemacaMdabhAIe eka ja vAta karI: "huM boTAdamAM siMha kahevAuM chuM. tame dikSA lIdhI che, te siMhanA dIkarAne zobhe e rIte, siMhanI jema, dIkSA pALaje, e mArI IcchA che." vRddha pitAnA AzIrvAda naMdanavijayajI natamastake ne pulakita haiye jhIlI rahyA 11 jaina muninI vikAsa kUca rAga, dveSa ane ajJAnane jIte, dUra kare, te jina. duHkhanA dariyAmAM DUbatAne bacAve, te dharma. jinavare upadezya dharma, te jainadharma. A dharmanA traNa pAyA che. ahiMsA, saMyama ane tapa. A traNenuM aNIzuddha pAlana kare, te jaina muni. jIvasRSTinA sUkSmamAM sUkSma jIvane paNa teo haNe nahi, taNAve nahi, haNatAne sAre paNa mAne nahi. gussAmAM ke mazkarImAM, bIkathI ke lebhathI teo asatya bole nahi, belAve nahi, belatAne anumati Ape nahi,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] A. vinadanasUri smArakagraMtha zuM taNakhaluM ne zuM senuM, eka paNa cIja, jarUra paDe teya, tenA mAlikanI maMjUrI vagara le nahi, levarAve nahi, lenArane anumodana paNa Ape nahi. nirmaLa-zuddha brahmacaryanuM teo pAlana kare. jaDa ne cetana, kaI padArtha para teo mamatva rAkhe nahi. saMyama eTale tyAga ane Indriyeno nigraha. jaina muninI AcArasaMhitAne A pAye che. jainadharma kahe cheH "tyAgamAM je AnaMda che, e bhegamAM nathI." A tyAgamAM khudanA zarIranI paNa mamatA TALavAnI hoya che. e mATe sadA prayatnazIla rahe, te jaina muni kahevAya che. tapa eTale nirAhArabhAva. gItAjI upadeze cheH "je AhArano tyAga kare che, tenI viSayavAsane nivRtta thAya che." A tapanA aneka prakAra che. jaina muni e tapanuM AcaraNa prasannabhAve kare che, ane e dvArA pitAnA dehane kasavA sAthe manane paNa tAve che. mananA melane dhue che. jainadharmanA kendramAM karmano siddhAMta che. jIva jevI karaNI kare, tevAM kama te ekaThAM kare ne kALAMtare enAM phaLa bhogave. sArAM-narasAM karma pratye paNa niHspRhatA keLavavAnI prakriyAne praganvita karanArA jaina muninuM kendra-lakSya mokSa hoya che. emanA AcAre paNa AgavA cheH zveta vastro ja paheravAM. jyAM javuM tyAM ughADA page cAlIne ja javuM. yAMtrika ke pacAlita vAhanane kadI upayoga na karavo. gRhasthonA gharethI bhramaravRttie AhAra laI Ava. bAra mahine be ke eka vakhata hAtha vaDe keza-leca karo. ukALeluM pANI pIvuM. kAcA pANIne, vanaspatine, agnine ne strIne sparza paNa na karavo. gurujanano vinaya jALava; emanI sevA-suzraSA karavI. gAmegAma pAdavihAra dvArA pharavuM ne AmajanatAne dharma, nIti ne sadAcArano bodha Ape. TADha, taDake, varasAda, bhUkha, tarasa ne evAM ka aglAnabhAve sahevAM. sva-para-darzanenA UMDA adhyayana ne adhyApanamAM otaprota rahevuM. A badhuM karavA pAchaLa emane eka ja Azaya hoya che. AtmAne vaLagelI azubha vAsanAono vinAza karavo, ne zuddha AtmasvarUpane pAmavuM; kramika AtmavikAsa sAdhIne aMtima lakSyarUpa mokSane meLavo. kramika AtmavikAsanI A prakriyAmAM muni nandanavijayajI gurubhagavaMtanuM pAvana sAMnidhya pAmIne, tathA svayaMskurita preraNA meLavIne dattacitta banI gayA. sUrisamrATa jevA paramagurunuM emane sAMnidhya maLyuM hatuM. rasakavi jagannAtha kahe che tema "bahArathI talavAranI dhAra jevA tIkhA, ne phUMphADA mAratA nAgathIye bhayaMkara
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ [25] vAtsalyanidhi saMghanAyaka lAgatA e gurubhagavaMtanA haiyAmAM drAkSanA gara karatAMya mIThA hitane jhare vahete hato." pitAne Azare AvelA AvA jIvanuM kalyANa kema thAya, tenI satata cintA emane haiye hatI. loko kahe che: "sUrisamrATa te bhAI bahu kaDaka. sAdhuone bhaNAve tyAre khUba kaDakAIthI varte. taraparNInA ghaDAnA derAthI ne daMDAsaNanI lAkaDIthIye, kAma paDe te, mAre! vacane paNa kevAM kaThera kahetA ke "alyA, vANiyAnA roTalA mata khAo che, ne barAbara nahi bhaNo gaNe, ne cAritranI ArAdhanAmAM pramAda sevazo, to marIne bharucanA pADA thaze." A vAta kharI che. paNa, A badhuM karavA ne kahevA pAchaLa sUrisamrATanI eka ja IcchA hatI ke A badhA cho je lakSya sAdhavA sAdhu thayA che, te lakSya tarapha sadA sAvadhAna rahe, ne tenI sAdhanA kare. ane A kaThoratAnAM pariNAma kevAM mIThAM-madhurAM AvyAM, e te samagra saMghane suparicita che, A mIThAM pariNAmane yAda karIne ekavAra ApaNA caritranAyake vyAkhyAnamAM kahyuM hatuM? moTA mahArAja kahetA hatA ke "atyAre bhale amArAM vacane tamane kaThera lAge. enAthI trAsa bhale thAya. paNa ethI atyAre tame amArAM vacano nahi sAMbhaLe, to pachI vANiyAnA khAsaDAM ja tamAre khAvAM paDaze. amArAM vacana sAMbhaLyA haze to ja tame lakone upakAra karI zakaze. nahi te-nahi bhaNe, nahi gaNo, jJAnadhyAna nahi kare temarIne bharucanA pADA thaze!" emanI A vAtano bhAva samajIne e vakhate ame e pramANe thoDuMka karyuM che, to atyAre tamArI AgaLa be zabdo upadezanA kahIne upakAra karI zakIe chIe. nahi to eTaluMya na karI zakta." ane, sAdhuone bhaNAvavAmAM ne cAritrapAlananI bAbatamAM sUrisamrATa jeTalA kaDaka dIsatA, eTalA ja kamaLa teo emane sAcavavAmAM, emanI sArasaMbhALa karatI vakhate banatA. sAdhune UnI AMca na Ave enI jevI kALajI emane hatI, evI koIne na hatI. vA samuM kaThora chatAM phUla jevuM sukomaLa emanuM haiyuM hatuM. AvA haiyAnI hetALa hUMphamAM muni nandanavijayajI tvarita vikAsakUca karavA lAgyA. pitAnI tIvra buddhizaktinA baLe saMskRta vyAkaraNa, nyAcanA tathA jaina siddhAMtanA prAthamika granthonuM jJAna emaNe meLavI lIdhuM. saMskRta-prAkRta bhASAnA prAthamika grantha teo svayameva A comAsAmAM ja vAMcatA thaI gayA. saM. 1971nuM comAsuM jAvAla ane 1972nuM sAdaDImAM rahyA. tyAM emanI zaktinA vikAsanuM paheluM phaLa nIpajyuM: "tamAna" nAme grantharUpe. tIrthakare, gaNadhare ne guruvaryonI
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ [26] A vinaMdanasUri smArakagraMtha stutirUpe saMskRta bhASAmAM racela A zlokabaddha grantha emaNe sUrisamrATane se, tyAre surisamrATanA cittanI prasannatAno pAra na rahyo. teoe amadAvAdanI zrI jaina grantha prakAzaka sabhAne preraNA ApIne e grantha satvara mudrita karAvyo; ane ema karIne dikSA lIdhA pachI trIjA ja varSe, pitAnA AcAranuM kaThera pAlana karavA sAthe paNa, jaina muni kevI buddhizakti pharavI zake che, tene dAkhala samAja sAme rajU karyo. AcArapAlana ne adhyayananI sAthe naMdanavijayajIe vinaya, vaiyAvacca, bhakti vagere guNe paNa khUba umadA rIte keLavyA. ane ethI gurubhagavaMtanI kRpA khUba saMpAdana karI. saM. 1973nuM comAsuM phodhI rahyA. tyAM zarUAtanA divasomAM ja ekavAra ociMtA sUrisaATe pUchyuM: "naMdana! tuM vyAkhyAna vAMcIza?" haiye heza bharI hatI, nirdoSa saraLatA bharapUra hatI, bIkanuM nAma nahotuM. emaNe tarata kahyuM: hA sAheba! paNa zuM vAMcuM?" sUrisamrATa kaheH "uttarAdhyayana-lakSmIvallabhI TIkAvALuM vAMca. tane majA Avaze ne vyAkhyAna taiyAra thaze." hari kahIne zarU karyuM. barAbara paMdara divasa vyAkhyAna vAMcyuM. paryuSaNa AvyAM. sUrisamrATe pUchayuM : "naMdana ! tAre kalpasUtranuM kayuM vyAkhyAna vAMcavuM che?" kaheH "paheluM." have kalpasUtranuM paheluM vyAkhyAna kAyama sUrisamrATa ja vAMce, paNa emanI hoMza joIne e khUba khuza thayA. hA kahI, ne naMdanavijayajIe e vAMcyuM paNa kharuM. pitAnI hoMza hoya ne vaDIlanI hUMpha hoya, pachI ko mANasa vikAsa nA sAdhI zake ? 12 vidyAnI be pAMkhe vidyAne je paMkhI kalpIe te, bezaka, vinaya ne vivekane enI be pAMkho ja gaNavI joIe. ane, AvI be pAMkhALI vidyA jene vare, enA jJAnanA sImADA keTalA vistare, enI to kalpanA ja karavI rahI.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [27] haraNage vRddhi pAmatI nandanavijyajInI vidyAne A be pAMkhane sabaLa sahAro hato. e bhaNatA; bhaNatI vakhate gurubhagavaMtanAM kaThora vacano sAMbhaLatA; zikSAca sahetA. paNa A badhuM ja vinayathI. e vinaya joIne gurubhagavaMtane mana thatuM : Ane khUba bhaNavuM, jaladI taiyAra karuM. e munijIvananA kaThora AcAro pALatA. tapa-tyAgamAM apramatta rahetA. bolavuM, cAlavuM, khAvuM, pIvuM badhuM ja vivekane mokhare rAkhI karatA. pitAnuM lezamAtra vartana avivekI na banI jAya e mATe teo satata jAgRti rAkhatA. A guNoe emanI vikAsayAtrAne vegavAna banAvI. sUrisamrATa ane saMskRta vAmayanA ajoDa samrATa paMDita zazinAtha jhA pAse teo vyAkaraNa, nyAya, vaizeSika, mImAMsA, sAMkhya, vedAnta, pAtaMjala vagere darzananA mUrdhanya graMthono abhyAsa karavA lAgyA. jaina sAhityane abhyAsa paNa cAlu ja hatA. eka te munijIvana ja kaThora, emAM mevADa-mAravADanA pradeza ne tyAM vihAra paNa atikaThora. mevADanAM gAmamAM emane naDelI takalIpha, ane jesalamera tIrthanI saMgha sAthe yAtrA vakhate tyAMnA bheMkAra raNapradezamAM veThelAM kaSTonuM bayAna te koIne paNa AzcaryamAM nAkhI de evuM che. e takalIpha ne kaSTa vacce paNa emanI abhyAsayAtrA te avirata cAlu ja hatI, e kahetA : "ame vihAra karIne sAme gAma pahoMcIe, eTale tarata ja moTA mahArAja badhA bhaNanAra sAdhuone gAma bahAra jaMgalamAM laI jAya. tyAM jhADa taLe be-cAra kalAka bese, ne badhAne tanatoDa bhaNAve. khAvA-pIvAnuM to, sthiratAmAM ke vihAramAM, savAranA koIne hoya ja nahi. khuda moTA mahArAja paNa bapore bAra vAgyA lagabhaga paccakakhANa pAratA. te vakhate ja badhAe AhAra-pANI karavAnAM. tyAM sudhI A rIte abhyAsa cAle. je gAmamAM rahIe to loko Ava-jA kare, ne samaya bagaDe. mATe badhAne laIne teo zAMta-ekAMta jaMgalamAM jaI besatA. ane gAmamAM hoIe teya meTA mahArAjane kaDaka niyama hato : pite upAzrayanI vaccovaca bese. cotarapha pharatAM sAdhuonAM Asana hoya. badhA potAnA bhaNavAmAM tallIna heya. moTA mahArAja pAse jAtajAtanA loko Ave. meTA zeThiyAya Ave ne amaladAreya Ave. paNa emAMnA keInI sAthe amAre kaI sAdhue lagAre vAta karavAnI nahi. e leke zAtA pUchavA Ave, to ene paNa javAba nahi ApavAne. UlaTuM, kyAreka te pUchavA janArane ja moTA mahArAja ughaDo laI le: "tAre mArA sAdhune vAtoDi banAvIne bagADI mUka che ? zAtA pUchavI hoya to mane nathI puchAtI ? kAma hoya to huM nathI beTho ?"
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] A. vinadanasUri smArakagraMtha " "rAtre ame badhA sahapAThI sAdhuo AvRtti karavA sAthe besIe ane bhaNelA pATha-padArthanuM punarAvartana karIe. emAM agiyAra-bAra vAgI jAya. paNa, e vakhate ame badhA vAte te nathI karatA ne enI tapAsa moTA mahArAja kAyama rAkhatA. rAtre nArAyaNane kaheH "jA, jeI Ava, kaI sAdhue bhaNavAne badale gappAM to nathI mAratA ne?" ane e amane koIne khabareya na paDe e rIte joI jAya. emAM je kyAreka koIka vAta karate jhaDapAI jAya, to enuM AvI bane." ane chelle e umeratA : moTA mahArAjanI AvI dekhabhALa ne kaDaka kALajInAM sukhada pariNAma Aje ame mANIe chIe; AvI kALajI Aje kyAMya nathI, enAM mAThAM pariNAme paNa ame najare joIe chIe." emanA bhaNataranA viSaya hatA : nyAyamAM tarkasaMgraha, siddhAntamuktAvalI (e para dinakarI-rAmaruddI), vyAptipaMcaka, siMhavyAghalakSaNa, siddhAntalakSaNa, avachedakatvanirukti, savyabhicAraprakaraNa, prazastapAda bhASya, nyAyakusumAMjali, lakSaNavalI, Atmatattvaviveka. uparAMta- paMcadazI, vedAntaparibhASA-zikhAmaNi, adretA saddhi sAMkhyakArikA, tattvakaumudI, arthasaMgraha, laugANibhAskara; pAtaMjalogasUtravRtti, zrIharSanuM khaMDana khaMDakhAdya; sArasvata vyAkaraNa, siddhahaimavyAkaraNa, nAgeza bhaTTanI maMjUSA; sAhityadarpaNa, kuvalayAnaMda vagere. ane raghuvaMza, kirAtAjunIyAdi kAvya; jaina darzananA paNa jaina tarkabhASA, syAdvAdamaMjarI, pramANanayatattvAlaka, aSTakaprakaraNa, nyAyAleka, saptabhaMgI taraMgiNI, aSTasahasI, saMmati tarka, Sadarzanasamuccaya, nyAyakhaMDakhAdya vagere mAnya, mUrdhanya graMthe. emanA bhaNelA granthomAMthI mAtra thoDAkanA ja A nAme che. AmAMnA amuka gra paMDitajI pAse bhaNyA, bAkInA badhA jAte vAMcyA. siddhAntamuktAvalI ne sArasvatacandrikA to AkhI ne AkhI kaMThastha karI hatI. A badhA graMthonA pATha sAthe te viSayane lagatAM anya graMthonuM avagAhana paNa teo karI letA; jema ke sAhityadarpaNanI sAthe sAthe rasagaMgAdhara, kAvyaprakAza jevA mahAgrantha paNa emaNe avagAhyA hatA. e ghaNIvAra kahetA : "tharca prasthAnta TIva' - eka grantha, bIjA granthanI TIkA bane che. arthAta bIje grantha vAMcIe eTale bhaNAto grantha pAka thAya. saMskRta zabdo ne kriyApadanAM rUpe taiyAra karavAmAM emaNe khUba rasa lIdho hata; UMghamAMya keI rUpa pUcho, to sAco javAba ja nIkaLe.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [29] ane A badhuM bhaNavAmAM ne cAritrapAlanamAM paNa e pitAnuM kharuM kartavya-gurunI bhakti karavAnuM-kyAreya cUkyA nahi. sUrisamrATa bolAveH "nandana !" ne tarata jIkA detAMkane hAjara! emanI sevA-bhakti niyamita karavAnI ja. rAtre paNa emanI pagacaMpI kalAko sudhI kare, ne e barAbara nidrAdhIna thAya, tyAre tyAMthI UThIne pATha kare. - jhAjhuM zuM kahevuM ? emaNe e uMmaramAM ne eTalA TUMkA gALAmAM munijIvanamAM je mahenata karI, je kaSTa sahyAM, ane je meLavyuM, enI atyAranA yugamAM to mAtra kalpanA ja karavI rahI. 13 gurUkRpA saM. 1978mAM sUrisamrATa bIkAnera gayA. tyAM nandanavijayajInI tabiyata ekAeka bagaDI. chAtImAM duHkhAvo upaDyo. sUrisamrATa ne bIjA badhA jarAka ciMtAmAM mukAI gayA. e vakhate cAMdamalajI ThaThThA jayapuranA rAjavaidya lakSmIlAlajIne laIne AvyA. tabiyata tapAsIne kaheH "hRdaya (hArTa) bahu nabaLuM che, eTale hamaNAM pathArIvaza rahevuM joIze. parizrama mudala nahi karAya. ne davAmAM hIrA-mANekanI bhasma levI paDaze. e sivAya tabiyata nahi sudhare." sUrisamrATa camakyA. emane darada karatAM davAnI bIka vadhu hatI. teo bhasma ne mAtrAo levAnI khUba viruddha hatA. emaNe ghasIne nA kahIH kASThauSadhi Apo to leze, mAtrAo nahi." paNa "jema vaidya moTA, ema davAya moTI." rAjadhe pitAnI vAta pakaDI rAkhI. sUrisamrATe nandanavijayajIne pUchyuM : "tAre mAtrA levI che?" emaNe nA pADatAM kahyuM: "mAre te Apa je Apa te davA; bIju kAMI levuM nathI." pachI sUrisamrATe pitAne ThIka lAgatA upacAra karAvyA. mahinomAsa tyAM ja rahyA. dhIme dhIme tabiyatamAM sudhAro thato cAlya. hajI vihAranI vAra hatI, paNa tyAMnuM havAmAna bagaDatuM hoya evuM sUrisamrATane lAgyuM. eTale emaNe vihAra karI dIdho. hajI emanI tabiyata pUrepUrI rAge nahAtI caDI, toya vihAra karI zake evI to thaI hatI, eTale tyAMthI nIkaLI gayA.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. vinadanasUrismArakama'dha nIkaLyA bAda thoDA ja divase pachI sAMbhaLyu ke, bIkAneramAM plega phATI nIkaLyeA che. vihAramAM DhaDhDhAjIe emanI sAravAra mATe ekavAra vaidya aneoNkTara, anene mAkalyA. emaNe pAtAnI davA levA Agraha karyAM, paNa sUrisamrATa ne naMdanavijayajI ane makkama hatA. emaNe davAnI nA pADI. potAnA rojiMdA upacAro cAlu rAkhyA. dhIme dhIme, davA, havA ne surisamrATanI satata kALajIbharI dekharekha, traNenI asara kharAkhara thatI AvI, ne tabiyata pUrvavat thaI gaI. [30] sa. 1975mAM kAparaDA tIrthanI uddhAra-pratiSThA veLAe sUrisamrATe prANaghAtaka kaSTamAMthI pasAra thayA. jATalAkAe A upadrava UbhA karyAM hatA. e vakhate sUrisamrATe badhA sAdhuone kahyuM : " ahIM te| mRtyunI ramata cAlu che, tamane badhAMne mArI chUTa che. nIkaLI javuM hoya teA nIkaLI jajo. mArI jarA paNa ciMtA nA karazo. " AnA javAbamAM sAdhuoe kaheluM : " sAheba ! A zuM elyA ? amAre te jyAM Apa tyAM ame. je thavu hoya te thAya. Apane cheDIne ame nahI jaI e. '" A badhAmAM nandanavijayajI meAkhare hatA. guruvinaya, medhAkhaLa ne vivekazIlatAne lIdhe nadavijayajIe eTalI badhI pragati sAdhI hatI ke jethI emanA guru udayavijayajI mahArAjanI jema emane paNa sUrisamrATanA caraNamAM sthAna maLI gayuM. sarisamrATa pAse aneka kSetrAnA judA judA prakAranA loko Ave, aneka jAtanI vAte-carcA kare. kaika prazno Ave, enAM samAdhAna thatAM hoya. A badhA vakhatazarIranI joDe paDachAyAnI jema-nandanavijayajI tyAM hAjara ja hoya. ane A mUgA anubhavAe emanA jIvananuM ne mAnasanu dRDha ghaDatara karyuM. sa'. 1978mAM eka bhadrapariNAgI bhAI dIkSA levAnI bhAvanAthI AvyA. sUrisamrATe emane dIkSA ApIne nandanavijayajInA ziSya karyA. emanuM nAma muni sAmavijayajI. e emanA saupahelA ziSya. pistAlIza AgamAnA joga, e jaina munienu viziSTa tapa ane viziSTa kriyA che. AcAya thatAM pahelAM munie e karI levAM joIe. sUrisamrATanI kRpA UtarI ne nandanavijayajIe kramazaH joga karavA mAMDayA. Ameya mahinAmAM dasa upavAsa ne evA khIjA tapanI Teva tA hatI ja. eTale A tapamAM emane bhAre AnaMda AvavA lAgyA. tapa kare, kriyA kare, ne sAthe bhaNavAnu paNa cAlu ja, sUrisamrATanA sAMnidhyamAM A badhuM emaNe khUba uma'gabhera karyuM. mahApuruSonA sAMnidhye zuM zuM nathI sadhAtuM?
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [31] 14 karma ane AgamasAhityanuM jJAna pite je viSaya bhaNe, emAM tanmaya banI javuM, e emanI sahaja prakRti hatI. e viSayanA taLiye samAyelAM rahasyone barAbara samajavA teo prayatna karatA, ne ekavAra samajAyA pachI e kadI na bhUlatA. bhaNavAmAM ke vicAravAmAM e jyAre ekarasa thaI jatA tyAre, keNa Ave-jAya che, zuM kare che, enoya emane khyAla na Avato. AsapAsa koI vAte cAlatI hoya, e paNa emane khalela pahoMcADI na zakatI. jiMdagInA aMta sudhI teo A ekAgratAne sAcavI zakyA hatA. AvI ekAgratAnA pariNAme e nyAya-khAsa karIne navIna nyAya-jevA zuSka, nIrasa ane atigahana viSayane paNa khUba saraLatAthI pacAvI zakyA hatA. ane A nyAyazAstrane emane abhyAsa, mAtra grantho bhaNavA pUratuM ja sImita nahoto rahyo; e abhyAse te emanI tArkikatAne tathA emanI vyavahAru buddhine paNa khUba tejasvI banAvI hatI. eka moTA berisTaraneya Te evI buddhipratibhA A abhyAse emane ApI hatI. emanA jIvananI A addabhuta zakti hatI. jema nyAya, ema karmagrantha paNa emane managamato viSaya hate; emAM e niSNAta banyA hatA. prathama cAra karmagranthonI TIkA emaNe zrAvaka paMDita hIrAlAlabhAI pAse vAMcelI. e sivAyanuM prAcIna ane navIna tamAma kArmagranthika sAhitya ApameLe vAMcI gayA hatA. "kammapayaDI" e A viSayane mUrdhanya grantha gaNAya che. e AkhAya grantha emaNe vihAramAM, rAtre candranA prakAzamAM, vAMra hato. A viSayamAM e eTalA UMDA UtaryA hatA ke emanI barAbarI kare, evA bIjA sAdhu na hatA. dagaDUmalajI nAme eka mAravADI gRhastha. karmagrantha viSayanA e jabarA jANakAra. jUnI peDhInA karmasAhityanA jANakAromAM e sArA paMkAyelA. e evI jhINI jhINI vAte rajU kare ne pUche ke bhalabhalA gUMcavAI jAya. e dagaDUmalajIne paNa e viSayamAM amuka vAta nahotI samajAI; e vAta emanA manamAM zaMkArUpe ghoLAtI hatI. ene ukela meLavavA e ghaNe ThekANe gayA hatA. pitAne pUchavAga mAnatI vyaktioneya pUchyuM hatuM, paNa ukela nahotA maLyA. evAmAM ekavAra teo caritranAyaka pAse AvyA. joke, AvyA hatA to amastAM ja, emAM vAtavAtamAM vAta nIkaLI ne emaNe pitAnI zaMkA caritranAyaka AgaLa rajU karI.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] A. vinadanasUri smArakagraMtha caritranAyaka paNa dagaDUmalajInI zaMkAonuM hArda barAbara samajI gayA ne pachI khUba ja saraLa paddhatie enA ukela kahI batAvyA. dagaDUmalane ethI kharekhara saMtoSa thaye. emaNe kahyuM : "bIjA game te kahetAM phare, paNa AmanA jevA karmagranthanA jJAtA bIjA koI nathI." emaNe karela jaina AgamonA vAcana-adhyayananuM paNa AvuM ja hatuM. ene emane khUba zokha. pistALaze AgAme vAMcI gayelA. e vakhate badhA Agamo ne enI TIkAo mudraNa nahi pAmelI, eTale hastalikhita prationo upayoga karIne mULa Aga ne TIkAo vAMcatA. jyAre jyAre je AgamanA jega kare, lagabhaga tyAre tyAre te Agama vAMcI jAya. ekavAra evuM banyuM ke vyavahArasUtra-bhASya saupaheluM chapAIne bahAra AvyuM. enI ekathI vadhu nakala surisamrATa pAse AvI. sUrisamrATa e vakhate mAravADamAM hatA. emaNe eka prati naMdanavijayajIne ApIne kahyuM : "nandana ! ApaNe beya vyavahAra sUtra-bhASya jAte vAMcIe; joIe, kANu paheluM pUruM kare che." sUrisamrATane jeTalo rasa ne zekha, eTale ja emane paNa. emaNe A vAtane hoMze vadhAvI. ne bannee pitAnI jAte vAMcavuM zarU karyuM. surisamrATa visa dahADAmAM vAMcI rahyA. naMdanavijayajIe vevIza dahADe pUruM karyuM. AvuM ghaNIvAra banatuM. Ama ne Ama emaNe pUruM AgamasAhitya vAMcI lIdhuM hatuM. emanuM vAcana, mAtra vAcana ja na rahetuM; emAno mahatvane sArabhAga emanA mAnasapaTa para ApameLe aMkita thaI jato. e badhA sArabhAga emane jIvananA aMta sudhI yAda hatA. AjanA yugamAM jyAre loke kAMI vAMce che tyAre, emane jarUrI ne upayogI lAgatI vAtonI noMdha teo noMdhapethImAM karI le che-rakhe e bhUlI javAya ! paNa emaNe kyAreya evuM nahotuM karyuM. emanuM magaja ja emanI TAMcaNathI hatuM. emAM ja badhuM noMdhAI jatuM. AgamanA pATho hoya, ke karmagraMthanA gahana-sUkSama siddhAMta hoya, nyAyanA maulika padArtho hoya ke vyAkaraNanA viziSTa upayogI aza hoya, ke pachI sAhityanA ne alaMkAranA glaeNkenA leke hoya, e badhA anAyAse emanI jIbha para AvIne vasatA.. A emanI ekAgratA, emanI kendrita manodazAno prabhAva hate. AvI ekAgratAne kaI zakti ne vare ? ne AvI zakti AgaLa kaI siddhi na name ?
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [33] 15 AcAryapadavI munijIvanamAM hovI joIe evI lAyakAtonAM zikhara eka pachI eka, muni nandanavijayajI sara karavA mAMDyA hatA, vyavahAra-nipuNatAmAM emane svabhAva ane khI bhAta pADato thaye hato. vinaya, abhyAsa ne tapazcaryAe emane sAtvika vRtti bakSI hatI. pariNAmegurukRpA uttarottara vadhatI gaI. emane dIkSA lIdhe phakta dasa ja varSa thayelAM, paNa e daramiyAna, emanI lAyakAtono ne emanI zaktione vikAsa eTalA vipula pramANamAM thayele ke emane paMnyAsapadavI ane ethI vadhIne AcArya pada ApavAnI surisamrATane preraNA thaI. surisamrATa cakkasapaNe mAnatA ke A padavI meLavanAre, e meLavyA pachI, jinazAsananI ne saMghanI bhAre mahattvapUrNa javAbadArIo nibhAvavAnI hoya che. ane eTale ja, e padavI meLavatAM pahelAM e javAbadArIo nibhAvavA jeTalI lAyakAta ne zaktio enAmAM sarajAvI ja joIe. - A sAthe teo ema paNa mAnatA ke AvI lAyakAta ne zakti jenAmAM sarajAya, enI uMmaranAM ke munijIvananAM game eTalAM varSa hoya, paNa ene e javAbadArIo ane ene anurUpa padavIo ApavI joIe. pitAnI A vicAradhArAne emaNe caritranAyakamAM amalI banAvI. saM. 1980mAM emaNe emane paMnyAsa (paMDita)pada ane saM. 1983mAM-dIkSA lIdhAnA caudame varSe ane muni naMdanavijayajI mAtra aThThAvIsa varSanI uMmaranA hatA tyAre -AcArya pada ApyuM. paMnyAsapada letAM pahelAM pistALIsa AgamemAMnA pAMcamA Agama zrI bhagavatIsUtranA joga karavA pharajiyAta hoya che. chathI sAta mahinAnA e jegamAM ugra tapa ane kriyA karavAnAM hoya che. e emaNe amadAvAdamAM karyo. ane te daramiyAna ja emane paMnyAsapada maLyuM. A vakhate pAMjarApoLamAM AvelI vizALa jagyA (jyAM hAla zrI vijayanemisUri jJAnazALA che, te)mAM bhavya maMDapa bAMdhIne gurubhakta zrAvake e mATe utsava yojyo, ane e maMDapamAM ja paMnyAsapadapradAna thayuM. paMnyAsapadapradAna vakhate, bhAratIya tattvajJAnanA viziSTa vidvAna che. AnaMdazaMkara dhruva khAsa jijJAsAthI hAjara rahyA hatA. padapradAnanI kiyA joIne, ane tenA aMte padagrahaNa karanArane apAtI-temane maLelI javAbadArI pratye sabhAna rahevAnI-zikhAmaNe
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] A vinaMdanasUri smArakagraMtha sAMbhaLIne teo khUba khuzI thayA hatA. emaNe sUrisamrATane kahyuM: "padavIdAnane Avo vidhi meM pahelI vAra ja je. badhe padapradAna AvI rIte vidhisara ja thavuM ghaTe. amAre amArA kalejenA padavIdAna-samAraMbhamAM paNa Ave kaIka khAsa vidhi dAkhala karIne, padavI lenArane tenA zire kevI javAbadArI mUkavAmAM AvI che, teno khyAla ApatI zikhAmaNa ApavI joIe." AcAryapada meLavanAre corAzI divasanI ArAdhanA, tapa ne japa vaDe, karavAnI hoya che. e zarU karAvIne 1983nA vaizAkha mahine emane e pada ApyuM. A vakhate AcAryapadanI sAthe sAthe sUrisamrATe emane "nyAyavAcaspati, zAstavizArada, siddhAMtamArtaDa, ane kaviratna" ema cAra yathArtha biruda paNa ApyAM hatAM. A padapradAna zeTha jamanAbhAI bhagubhAIne zAhIbAganA baMgale karavAmAM AvyuM hatuM. te vakhate zeThANuM mANekabahene pote karelI vividha tapasyAo nimitte mATe ujamaNu-mahotsava mAMDele. naMdanavijayajIne AcAryapada ApavAnI sUrisamrATane UMDe UMDe IcchA hatI ja; emAM A vakhate nagarazeTha kastUrabhAI maNibhAI e emane bhAra daIne kahyuM ke "sAheba ! nandanavijayajIne have AcArya banAve. e ApanA jevA ja nIvaDaze." A pachI sUrisamrATanI IrachA prabaLa thaI ane ene amala karavAmAM Avyo. padavInA divase sUrisamrATanA parama bhakta, dhrAMgadhrA rAjyanA dIvAna zrI mAnasiMhajI khAsa hAjara rahyA hatA. temaNe padavI vakhate kAmaLI oDhADI. A padavInuM bayAna te vakhatanA jaina dharma prakAzamAM A rIte maLe cheH * bahAragAmathI dhrAMgadhrAnA me. divAna sAheba vi. jene tema ja jainetare prANuM tarIke tema ja mahotsavanA darzana mATe ghaNI moTI saMkhyAmAM AvelA hatA. zuda dazame ne zuda agyAraze navakArazI karavAmAM AvI hatI. bAkInA divase paNa svAmIvacchala to zarU ja rAkhelA, jene lAbha sAre levAto hato. zudi dazame A. mahArAja zrI vijayanemisUrIzvare pacAsajI naMdanavijayajI, jeo zrI vijayedasUrijInA ziSya che ane ghaNA vidvAna thayelA che, temane AcArya padavI tyAM ja khAsa UbhA karAyelA maMDapamAM ApI hatI. A prasaMge paNa puSkaLa zrAvakazrAvikAo AvelA hatA. prabhAvanAo cha zrIphaLanI thaI hatI. AcArya padArohaNanI kriyA mahArAjazrIe bahu phuTa rIte karAvI hatI, je jotAM ne sAMbhaLatAM bahu AnaMda thayo hato." cauda varSa jeTalA nAnA dIkSA paryAyavALA ne aDavAvIsa varSa jeTalI nAnakaDI uMmaranA sAdhune AcAryapadavI maLe, e chellAM traNa varSomAM kadAca pahele ja banAva hate. "jaina dharma prakAza", saM. 1983, jeTha.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [35] Ama chatAM zrI vijayanandanasUrijInA jIvanamAM ADaMbaranuM ke ahaMbhAvanuM tattva na pravezya. emanuM jIvana te saraLatAnAM nirmaLa vaheNa jevuM ja rahyuM. sAttviktA, saraLatA ne nirADaMbaratAmAM e sUrIsamrATanI nAnI AvRtti samA hatA. paNa, emanI nirAbara, saraLa vRttine avaLo artha karIne ene geralAbha keTalAMka toe lIdho. dekhItI rIte ja A ta tejeSathI prerAyelAM hatAM. emaNe vAta calAvI ke "ATalI ochI uMmara ne ATalA ochA dIkSAparyAyavALA munine--jene vyAkhyAna vAMcatAMya AvaDatuM haze ke kema? e zaMkA che, ene-AcArya padavI na apAya. AmAM te sUrisamrATe AMdhaLe ziSyamaha ja dekhADyo che. va." joke, A badhuM sUrIsamrATa ane zrI nandanasUrIjInA kAne mAtra athaDAIne pasAra thaI javA sivAya koI ja viparIta asara janmAvI zakyuM nahi. paNa, pilAM tattvoe potAnI uzkeraNInI pravRtti AgaLa vadhArI; eka sakhI gRhasthane emaNe zrI nandanasUrIjInI vyAkhyAnazaktinI kasoTI karavA preryA. e gRhastha, ghaNuM karIne, mAravADI hatA, sukhI hatA. e evA AgrahI paNa hatA ke "gyane ja yogya padavI maLavI joIe, agyane nahi." eTale emaNe sUrisamrATa pAse AvIne vinati karI keH navA AcArya mahArAjanI vANI sAMbhaLavI che, mATe vidyAzALAe mokalavA kRpA kare." surisamrATane zuM vAMdho hoya ? e to jANe AvA avasaranI rAha ja jotA hatA. emaNe tarata AjJA karI, ne zrI nandasUrijI taiyAra thaIne gayA vidyAzALAe. ghaNIvAra, mANasanI ane tenI zaktinI vadhAre prasiddhi tenAM virodhI tatva ja karatAM hoya che. enA pariNAme UlaTuM pelI vyaktinI khyAti vadhI jAya che. ahIM paNa ema ja banyuM. pahelAM kaTI ne pachI hAMsI karavAnA IrAdAthI pelAM tae A vAtane sArA pramANamAM pracAra karyo hato eTale vidyAzALAe medanI mAya nahi eTalI UbharAI hatI. navA AcAryazrIe te pitAnI AgavI ne anokhI zilIthI nirAMte vyAkhyAna ApyuM. e zilInuM varNana ne prazaMsA karavA karatAM eTaluM ja jANavuM rasaprada thaI paDaze ke e vyAkhyAna jyAre pUruM thayuM, tyAre pelA mAravADI gRhastha eTalA harakhaghelA thaI gayA ke emanI pAse te vakhate jeTalA rUpiyA hatA, te badhA kADhIne emaNe e sabhAmAM copAsa uchALI dIdhA. ne pachI zrI naMdanasUrijI pAse jaI, page paDIne pitAnI dhRSTatA kabUlavA sAthe emanI kSamA mAMgI. A pachI, saM. 1983nuM e comAsuM sUrisamrATanI AjJAthI ne saMghanI vinatithI emaNe vidyAzALAe khUba bhavya rIte pasAra karyuM. tyAM emanAM vyAkhyAmAM paMDita phattecaMda lAlana jevA vidvAna paNa ghaNIvAra AvatA. saraLatAnI A siddhi hatI. nirADaMbaratA AnuM rahasya hatI.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [36] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha 16 jyotiSa ane zilpanA jJAtA tiSa ane zilpazAstramAM AcArya zrI vijayanaMdasUrijInI nipuNatA AgavI hatI; ane e emanA anubhavajJAnanA paripAkarUpe hatI. A baMne zAstrone emaNe abhyAsa karyo na hato; paNa, sUrisamrATanA tathA pU. gurudeva zrI vijayasUrijI mahArAjanA satata sAMnidhyanA pratApe tema ja nijAbhyAsathI A baMne viSayanAM agAdha jJAna ane vividha anubhava emane sAMpaDyAM hatAM. e anubhalene emanI tIvra buddhie khUba pacAvyA hatA. jotiSamAM AraMbhasiddhi, muhUrtamArtaDa, muhUrtacintAmaNi, dinazuddhidIpikA vagere, tathA zilpamAM zilparatnAkara, vAstusAra, dIpArNava vagere aneka granthanuM UMDuM parizIlana ApameLe karyuM hatuM. A badhA grantho emaNe lagabhaga AtmasAt karyA hatA te eTale sudhI ke muhUrtanA koI paNa guNa-deSa ke grAhyatAvaryatAnI vAta Ave, tyAre enA poSaka, virodhI ke apavAdanA pATho kyA granthamAM kyAM che, tenAM rahasya zuM che, tene pUro khyAla temanA magajamAM satata raheto hate. paMcAMga jevAnI ane sUkama gaNita karavAnI emanI paddhati atizaya saraLa chatAM eTalI ja vilakSaNa hatI. zilpa bAbatamAM emanI sUma najara bhalabhalA niSNAta zilpI, semapurA ke Ijanereneya vismita karatI. sUrisamrATa pAse koI paNa muhUrta levA Ave, to teo te AvanArane jyotiSIne sAthe lAvavA sUcavatA. e Ave eTale pU. AcArya zrI vijaye dayasUrijIne ne zrI vijayanandanasUrijIne bolAvIne muhUrta jovAnuM kahetA. teo muhUrta nakkI karIne kahe, enI pite cakAsaNI karIne jyotiSIne kahetA. ane kAyama mATe eka vAta cokkasa hatI ke game te jotiSI e muhUrtane zreSTha ne nirdoSa tarIke avazya svIkAratA ja. ghaNIvAra jyotiSI paNa e ja muhUrta kahevAnA nirNaya para AvatA hoya ne emanA taraphathI paNa e ja maLe. ne ghaNIvAra te jyotiSIe joyelA muhUrta karatAM emanuM muhUrta zreSTha TharatuM. emanI muhUrta aMgenI sUkSma dRSTi ne cokasAIthI ghaNA niSNAta jyotirvida paMDita paNa prabhAvita thatA. A aMge vadhu AgaLa joIzuM. muhartA ge teo jarUra paDe te nirNayasiMdhu' ane evAM Itara dharmazAstrone paNa upayoga karatA. tiSanuM ATaluM badhuM jJAna, chatAM e emaNe mAtra muhUrta pUratuM ja ane te
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [37]. paNa mAtra dharmakAryonA muhUrta pUratuM ja-sImita rAkhyuM hatuM. phaLAdezanA viSayathI teo sarvathA alipta rahyA hatA. sAMsArika pravRttinAM muhUrto levA keI Ave, to tene teo sApha InkAra karatA. phaLAdeza mATe koI vinati kare, to tene te viSayanI pitAnI ajJatA spaSTa darzAvatA. - AnA anusantAnamAM eka vAta yAda Ave che. teo jema phaLAdezathI, tema maMtrataMtrathI paNa sadA dUra ane nilepa ja rahyA hatA. ghaNu emanI pAse A mATe AvatA, paNa teo potAne e viSayathI dUra ja rAkhatA. bahu Agraha thAya to vAsakSepa nAMkhI detA; te paNa mAtra gurubhagavaMte ApelA, jinazAsananI zraddhAnA khajAnArUpa sAttvika maMtrathI ja maMtrIne. bIjA koI maMtra-taMtra temaNe kadI karyA nathI, tema kaIne kahyAMya nathI. emanI lokeSaNa ne mAneSaNAthI mukta rahevAnI sAttvika vRttinuM A pariNAma hatuM. sastI lokapriyatA ne prasiddhinI AkAMkSAnA abhAvanI A niSpatti hatI. leza paNa daMbha ne mAyAno abhAva, AnuM kAraNa hatuM. 17 naitika zakti ane kunehabaLa natika jusso e sattvazIla manuSyane khAsa guNa hoya che. sAtvikatAnuM pIThabaLa pAmIne A guNa ghaNuM vyaktiomAM vilakSaNa Dhabe pAMgare che. caritranAyaka AcArya zrI vijayanandanasUrijI evI virala vyaktiomAMnA eka hatA. surisamrATanA vArasArUpe emanAmAM nitika jussAnI zakti UtarI hatI. A vAtanI pratIti karAve evA ghaNA prasaMgo che. ahIM eka prasaMga joIe ? saM. 1983mAM sUrisamrATa pATaNamAM hatA. te arasAmAM jainonA pavitra tIrtha zrI siddhAcalajInI yAtrA baMdha karavAnuM ne pAlitANuM rAjya sAme asahakAranuM AMdolana calAvavAno avasara upasthita thaye. pAlitANA rAjyanI tarapheNamAM briTiza saltanatanA kAThiyAvADanA poliTikala ejanTe evo cukAdo Apelo ke jyAM sudhI jeno pAsethI cokkasa rakama levAnuM TharAvAya nahi, tyAM sudhI pAlitANA rAya, tIrthanA yAtrALuo pAsethI mUMDakAvere ugharAvI zake che. jaina saMgha mATe A mahAna anyAya hato. A anyAyane ahiMsaka pratIkAra karavA mATe jaina saMgha pAse eka ja raste hatuM, ane te yAtrAmakRphIne.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] A, vinadanasUri smArakagraMtha paNa e mATe adhikRta vyaktinA AdezanI jarUra hatI. bhAratanA moTA bhAganA jainonI mITa surisamrATa tarapha maMDAyelI hatI. A arasAmAM, pATaNamAM surisamrATanA sAMnidhyamAM eka sabhA yojAI, temAM temaNe yAtrA-baMdhanuM elAna karyuM. A sabhAmAM caritranAyake (te vakhate AcArya na hatA) khUba jussAdAra pravacana karyuM. temaNe tIrtharakSA kAje jAnaphesAnI karavA taiyAra rahevA mATe sAdhuone ane gRhasthone hAkala karI. A mAtra bolavA pUratuM ja na hatuM, eTale e vyAkhyAna pachI teo tathA temanI samAna vayavALA munivarenuM eka jUtha taiyAra thayuM ke ApaNe pAlitANA UpaDIe, ane A AMdolananuM netRtva laIe. tIrtha ane saMghanA svatvanI rakSA kAje prANanI Ahuti apAya ethI rUDuM zuM ? joke sUrisamrATe emane e vakhate javAnI nA kahI--alabatta, emanA naitika jussAmAM saheja paNa eTa na Ave e rIte. emanI kunehazakti paNa adabhuta hatI. ema kahI zakAya ke je teo saMsAramAM hata te rAjadvArI kSetre emane A zakti cokkasa nAmanA apAvata. saM. 190mAM amadAvAdanA AMgaNe etihAsika muni saMmelana maLyuM tyAre enI viSayavicAriNI samitie saMmelanamAM carcavA lAyaka agiyAra muddAo niyata karyA. zarUAtamAM to e muddAo para saMmelanamAM mukta carcA karavA vicArAyuM; paNa e carcA zarU thaI te pachI saMmelananA nirvAhaka sukAnIone lAgyuM ke "A carcAne aMta nahi Ave. A karatAM, eka samiti nImIe, e A agiyAra muddA para kharaDAo taiyAra kare. e kharaDAo saMmelanamAM vicAraNA mATe prastuta thAya, ne pachI ene TharAvarUpe maMjUrI paNa ApI zakAya." A vicAra badhAne pasaMda paDyo. eTale sarvAnumate cAra munivaronI eka kharaDAsamiti" nImAI. emAM mukhya hatA ApaNuM caritranAyaka. bIjA traNa hatA-munirAja zrI puNyavijayajI, munirAja zrI candrasAgarajI ane munirAja zrI rAmavijayajI. A samitie lAga2 aDhI divasa carcA-vicAraNA karIne agiyAre muddA para kharaDA ghaDyA. AmAM atizakti lAgaze, paNa kahevuM joIe ke AcArya zrI vijayanaMdanasUrijInI kunehazaktio ane vidvattAe AmAM mahattvano bhAga bhajavyo hato. keIne chetaravA nahi, paNa e sAthe keIthI chetarAvuM paNa nahi"--A emanI kunehano mukhya dhvani hato. A kharaDAo emaNe aDhI divasamAM ja taiyAra karIne saMmelanamAM rajU karyA. paNa
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [39] e daramiyAna pote je vicAraNAo -zAstra ane tatkAlIna vaicArika vAtAvaraNane anusarIne- karI, temAM emaNe koInI salAha-sUcanA na lIdhI; khuda sUrisamrATanI paNa nahi. pote je kAryavAhI karI, tenI vAta paNa na karI. ahIM e vAtanI paNa noMdha levI joIe ke sUrisamrATe paNa emane e viSayamAM kazuM ja pUchayuM nahi. saMpAdana karelA vizvAsanuM A javalaMta udAharaNa nathI? A kharaDAo para saMmelane vicAraNAo karI, ne chevaTe, keTalAka pheraphArone bAda karatAM, e kharaDAo ja TharAvarUpe paTTakamAM mukAyA. emanI zakti ane buddhi para sUrisamrATane ja nahi, anya samudAyanA variSTha AcAryone paNa vizvAsa hato. saMmelane jyAre kharaDAone AkharI opa Apyo, te vakhate AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajIne eka vicAra Avya; emane thayuM, kone A vAta karavAthI enuM asarakAraka pariNAma lAvI zakAya ? e vicAratAM emanI najara AcArya zrI vijayanandanasUrijI para paDI. emaNe tatkALa emane kahyuM: "nandanasUrijI! A dIkSAnI vayamaryAdA soLa varSa che, tene badale aDhAranI rakhAya te sAruM." emaNe tarata ja e vAta sUrisamrATane kahI. pariNAme, sUrisamrATe, AcArya zrI vijayalabdhisUrIzvarajInI sAthe vicAraNA karIne, aDhAra varSavALe sudhAre kharaDAmAM dAkhala karAvI dIdho. 18 kuTuMbakathA kaI na mAne evI, chatAM bilakula sAcI vAta che ke emaNe dIkSA lIdhA pachI kadI pitAnAM saMsArI pitAjI, mAtuzrI vagere kuTuMbIo para eka paNa patra lakhyo nathI. A kaMI dekhAva ke DoLa nahote, paNa jeno tyAga karyo, enA taphanI anAsakata nirlepatA ja hatI, emanI A anAsaktine yAda karIne Aje emanA kuTuMbIjano gauravabhera kahe che ke, "amArA mahArAja AvA nirlepa hatA." sAdhutAnI sAdhanAnI A Adarza siddhi kahI zakAya. A nirlepatAnI bIjI siddhi hatIH narottama dIkSA na le, e mATenI koziza karavAmAM mukhya bhAga bhajavanAra, emanA saMsArI vaDIlabhAI sukhalAlanI dIkSA. sukhalAla
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ [40] A. vinadanasUri smArakagraMtha pariNIta hatA. emane eka putrI paNa hatI. svabhAve khUba ugra ane krodhI. paNa saraLa ane nikhAlasa paNa evA ja e saraLa mAnase ja emanAmAM parivartana ANyuM. meTI uMmare emaneya dIkSA levAnI vRtti jAgI. e vRttine sUrisamrATanuM pretsAhana maLyuM. kuTuMbIonI rajA maLI. eTale saM. 197lmAM khaMbhAta AvI, bIjA traNa dIkSArthI bhAIo sAthe, sUrisamrATanA hAthe dIkSA lIdhI. e paNa pU. AcArya vijayasUrijI mahArAjanA ziSya thayA. nAma muni sumitravijayajI paDyuM. emaNe lagabhaga 44-45 varSa dIkSA pALI. gurujanano vinaya, sAdhuonI sevA, abhyAsanI khaMta ane AgamazAstronuM jJAna, tema ja nirdoSa ane kaThora cAritrapAlanamAM e badhA sAdhuomAM AgaLa vadhI gayA. enA pratApe e upAdhyAyapada sudhI pahoMcyA. cheTalAM varSomAM AcAryapada levA mATe guruvaree ghaNuM samajAvyA, paNa emaNe khUba namratA ne makkamatAthI eno asvIkAra karyo. samagra jIvana gurunI nizrAmAM ne sevAmAM ja vItAvyuM. chelle saM. 2024mAM kadambagiri tIrthamAM e svargavAsI thayA. emanI dIkSAnuM ane ATalA Atmika vikAsanuM preraNAbaLa ApaNA caritranAyaka ane emanA suMdara guNa ja hatA, e nirvivAda che. saM. 1988mAM evuM banyuM ke, surisamrATane amadAvAda comAsuM rahevA saMghe ati Agraha karyo, ne nakkI karyuM. have, e ja divase bapore eka vAgyAnA sumAre AcArya zrI vijayanandanasUrijInA saMsArI bhAI haragoviMdadAsa, boTAdanA saMghane laIne, AvyA. emaNe vAta karI ke mArA pitAjI (hemacaMdabhAI)nI tabiyata narama rahe che. emanI IcchA che ke A vakhate Apane vijayanaMdanasUrijI beTAda padhAro ne comAsuM kare, ane emane samAdhi maLe evI ArAdhanA karA." emanA kahevAthI ame vinaMti karavA AvyA chIe." sUrisamrATe emane pUchayuM : "kema nandana ! zuM karIzuM?" emane zuM kahevAnuM hoya? e to A badhAthI para-nirlepa hatA. emaNe kahyuM : "Adra besavAne have thoDA ja divasa ADA che. unALo bharapUra che. vihAramAM ApanAthI pahoMcI kema vaLAze?" sUrisamrATa vicAramAM paDI gayA. emanI vAta sAcI hatI. pitAnA niyama pramANe sUrisamrATa A nakSatra beThA pachI vihAra na karatA. ane have enI ADe phakta tera ja dahADA bAkI hatA. eTalA divasamAM boTAda pahoMcavuM kaI rIte ? ghaNA vicArane aMte emaNe aNadhAryo nirNaya jAhera karyo : "Aje ja sAMje vihAra kare che. taiyAra thaI jAva." sau sAdhuo jhapATAbaMdha taiyAra thayA, ne sAMja thatAM
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [41] te nIkaLI paNa gayA. hajI to amadAvAda rahevAnuM nakkI thayAnA samAcAra lokonA kAne pahoMcyA ja hatA, tyAM te vihAranuM dazya jovA maLyuM. ne, zuM sAcuM ? sAMbhaLeluM kejeyeluM?-A prazna lokone gUMcavI dIdhA. vastutaH, caritranAyakanI nirlepatAe saMpAdana karelI gurukRpAnI A mahAna upalabdhi hatI. barAbara bAra divase beTAda pahoMcyA. mAsuM tyAM gALyuM. daramiyAna, emaNe ne surisamrATe hemacaMdabhAIne ghaNI uttama dharmArAdhanA karAvI. ethI, hemacaMdabhAInA AtmAne apAra prasannatA thaI. e prasannatA ane samAdhibhAvanuM bhAtuM laIne paryuSaNa pahelAM teo svarge saMcaryA. sUrisamrATe kahyuM : "nandana ! ApaNuM beTAda AvyuM sArthaka thayuM. A AtmA enuM kalyANa sAdhI gayo." haragoviMdadAsa emanA bIjA moTAbhAI hatA. emaNe varSo sudhI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInI agatyanI sevAo karI. zeTha kastUrabhAI lAlabhAInA zabdomAM kahIe te "haragoviMdadAsa jevo umadA mANasa piDhIne pharI maLe muzkela che." emaNe rANakapura tIrthanI peDhImAM ghaNI sevA ApI. emanI sajajanatAne lIdhe e bAbusAheba" tarIke bahumAna ane khyAti pAmelA. e pitAnI pAchalI uMmare narama rahetA. ane jyAre chelle emane lAgyuM ke "have huM vadhAre samaya nahi jIvuM, tyAre vi. saM. 2017-2018nA arasAmAM emaNe pitAnA baMne dIkSita bhAIone vinati karIne boTAda bolAvyA. emanA sAMnidhyamAM dhamasAdhanA karI, ne pitAjInI jema e paNa samAdhi sAthe svargavAsa pAmyA. emane be saMtAno cheH putra jayaMtIlAla ne putrI hIrAbahena. 19 aMjanazalAkA e samayamAM aMjanazalAkA nahotI thatI. pacAseka varSathI DAka samaya agAu pAlitANAmAM traNeka aMjanazalAkAo thayelI, tyAre tyAM, game te kAraNe, rogacALAnA
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 42 ] A. vina jainasUri-smArakatra tha upadravA thayelA, ema kahevAtu. e pachI lAkA a'janazalAkAnA nAmathI bhaDakatA; prAyaH tA thaI ja nahotI. arvAcIna yugamAM enA puraskartA banavAnuM mAna sUrisamrATane phALe jAya che. kadambagiritImAM mahAvIrasvAmInuM derAsara taiyAra thayuM, te enI pratiSThA vakhate sa. 1989mAM, aMjanazalAkA karavAnuM emaNe jAhera karyuM. aMjanazalAkA ghaNAM varSe thatI hoI hajArA leAkeAe eno lAbha levA mAMDayo. joke, amuka vage teA pracAravA mAMDayu* hatuM ke * mATe upADe aMjanazalAkA karavA nIkaLyA che, paNa kharAbaranA herAna thavAnAM che!' paNa, emanA naiSThika brahmatejane ane vidhividhAnanI vizuddhine leAkeA kharAkhara jANatA hatA, eTale kAIne azraddhA na janmI. A mATe pUrA khAvIsa divasano occhava maDAyA hatA ane enAM darzana karavA pacIseka hajAranI meddanI UmaTI hatI. ane, 'sAMkaDA bhAI panA dahADA e ukti pramANe, jota jotAmAM aMjanazalAkA ADA eka ja divasa bAkI rahyo. e dahADe, rAtanA vakhate, ekAeka, joradAra vAvAjhoDu dhasI AvyuM. taMbU, rAvaTI, zamiyANA ne mAMDavA verivakhera thaI gayAM. lAkAnA sarasAmAna paNa astavyasta thayA. bhAre bihAmaNuM vAtAvaraNa sarajAyuM. paNa, AmAM accheru* te e thayu* ke, ATalA mATA vaTALiyA AvI paDavA chatAM, leAkeAne jANe enI khabara ja na hoya ema e pAtAnI jagAe UMghatA ja rahyA. tabU-rAvaTI UDI gayAM, tAya sUnArA tA ephrikarapaNe sUtAM ja rahyAM. thADIvAre vaTALiyA zamyA, eTale sUrisamrATe paDakhe sUtelA phUlacaMdabhAI ne khUma pADI : " alyA phUlaca'da ! jAge che ke ? " e UThIne AvyA. kahe : "kramAvA sAheba! jAgu ...." "jA, badhe tapAsa karI Ava, badhuM kharAkhara che ne ? '' e gayA. pratimAvALA maDapa sivAya bIjA maDAmAM ane tabU-rAvaTIomAM badhe joI AvyA. AvIne emaNe saba salAmata'nI vadhAmaNI ApI; bhegu` kahyuM : 66 pratimAvALA maMDapamAM jaI zakayo nathI, sAheba ! " sUrisamrATa kahe : " jA, nandanasUrine uThADa." uThADavyA. emane kahe : "tuM ne phUlacaMda pratimAvALA maDapamAM jaI Avo." tarata gayA. badhe joyuM. eka hajAramAMthI ekeya pratimAne UnI AMca sarakhI nahAtI AvI. badhAMne nirAMta thaI. A pachI teo ( cAritranAyaka ) tathA pU. AcArya viyAyasUri mahArAja ane pratimAma'DapamAM gayA, tyAM daravAjA aMdha karIne baMnee ekAgra mane jApa AdaryAM. rAta
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [43] AkhI bhagavAna sAthe ekAkArabhAve gALI--jANe tyAM dhyAtA ne dhyeya sivAya keInuM astitva ja na rahyuM. e vakhatanI ekAgratAne caritranAyaka ghaNIvAra-khAsa karIne, aMjanazalAkAne prasaMga hoya tyAre---acUka yAda karatA, ne kahetAH "e vakhate jevI ekAgratA AvI, evI have kyAM Ave che? have te uMmara thaI che ane zarIra thAkayuM che." ane kahevuM joIe ke, sUrisamrATa ne emanA A be ziSyanI sAtvikatAnA pratApe, aMjanazalAkA niSpadravapaNe pUrI thaI. sAduM tattvajJAna "dIkSArthInA kuTuMbIonI rajA hoya, te ja ene pAse rAkhave, ane te ja ene dIkSA ApavI. kuTuMbIo dIkSArthIne lAve ke ghare laI jAya, te ene tarata ja mastI Apa; eka miniTa paNa pAse na rAkhe. dIkSA letAM pahelAM dikSArthI ke enAM sagAM-vahAlAM ApaNI pAse kAMIka apekSA rAkhe, to evAMne koI divasa rAkha nahi, tema dIkSA ApavI nahi. dIkSA mATe koIne kyAreya bhagADavA prayatna na kare, tema upadeza paNa na Apo. sAmethI bhAvanA karIne, rajA laIne, Ave te ja pAse rAkhave." -dIkSA bAbatamAM AcAryazrI vijayanaMdanasUrijInuM A jaganirALuM, chatAM sAduM tattvajJAna hatuM. ane e emaNe jIvanabhara AcaryuM hatuM. AnuM pariNAma dekhAve jarA vicitra lAge evuM kharuM, paNa emAM UMDA UtarIe te thAya ke "je thayuM te bahu sAruM thayuM.' eka vAra traNeka mumukSu kizere emanI pAse AvyA, rahyA, bhayA-gANyA, ne emanI mUka preraNA pAmIne emane dIkSAnI bhAvanAya jAgI. paNa, emane dIkSA na ApI emAM kAraNa banyuM emanuM dIkSA saMbaMdhI A sAduM tattvajJAna, emanA mukhya ziSya hatA paMnyAsa zrI semavijayajI gaNi. khUba saraLa, bhadra prakRtinA ne sevAbhAvI e sAdhu hatA.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4]. A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha bIjA ziSya thayA paMnyAsa zrI zivAnaMdavijayajI gaNi. nyAyazAstranA e sArA vidvAna thayA. - A sivAya emane bIjA paNa ziSya-praziSya thayA. paNa, ziSyamohathI e sadA dUra ja rahyA, emane emanA jIvanamAM moha ke rAga je kaho te, eka ja ThekANe hato, ane e sUrisamrATa gurubhagavaMta upara. emanI sevA ne emanI AjJAnuM pAlana; emane mana prANAdhika hatA. bIju badhuM pachI, pahelAM gurubhagavaMta. emanI zuzraSAmAM khAmI na AvavI joIe. emaNe sepelAM kAryomAM truTi na rahevI joIeH A ja emanI lagana hatI. ane AvI laganavALI vyaktine ziSyameha ze sparzI zake? 21 vAraaicarcA jyAM jyAM vidvattA, tyAM tyAM daridratA -kudaratano A niyama che. e daridratA kAM te Arthika hoya, ne kAM te zArIrika svAthyanI hoya. sazakta zarIra chatAM zrI vijayanandanasUrijInuM svAcya pUratI taMdurastI nahotuM bhagavatuM. pahelAM kahyuM tema, saupahelI moTI bimArI emane bikAneramAM AvI. e vakhate vaidya ne DokaTarane hArTanI takalIpha lAgelI, paNa gurukRpAe emAMthI jaladI UgarI gayA. A pachI, ghaNuM karIne 1983nI sAlamAM, emane gesano upadrava lAgu paDyo. e vakhate e dasa tithi upavAsa karatA. evA eka upavAsamAM Akho divasa paNa nahi vApareluM. e vakhate vihAramAM hatA. vihAra karIne moDI sAMje mukAme pahoMcyA, tyAre sUraja AthamavAnI taiyArI hatI. tRSA khUba lAgelI. pANI te hatuM, paNa garama. e pANI emaNe vAparyuM. ne e pachI emane vAyunA oDakAra zarU thayA. - A pachI e upadrava uttarottara vadhato cAlyo. vAyunA oDakAra Ave, tyAre eTalA miTethI Ave ke e dUra sudhI saMbhaLAya. A aMge dezI upacAra zarU ryA. paNa enAthI kSaNika zAnti thatI, kAyamI nahi. vAyunI sAthe livarano duHkhAve ne seja paNa thavA lAge. saM. 196mAM enI takalIpha vizeSa thaI paDI. e kAraNe sUrisamrATa pachegAma AvIne rahyA. tyAM vikhyAta
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa'ghanAyaka [ 45 ] vaidyarAja zrI nAgarabhAInI davA, pathya sAthe, AdarI. vaidyarAja bhAre kuzaLa ane anubhavI hatA. emane paNa emanI davA para pUrA vizvAsa hatA. mahino'ka tyAM rahyA, ne davAe sArI asara karI. eka vakhata emanI sthiti khUba gaMbhIra anI gaI hatI. ane e gabhIra paristhitimAMthI emane vaidyarAje ugAryA. tyAMthI valabhIpura AvyA. tyAMnA saMgha ane rAjakuTuMbanA AgrahathI cAmAsu tyAM rahyA. daramiyAna DI. vallabhadAsa bhAyANInI davA zarU karI. emaNe gesa mATe eka gALI ApI ne kabajiyAta dUra karavA mATe svAdiSTa virecana cUrNa ApyuM. A mane khUba asarakAraka nIvaDavAM. e geALI maLatI baMdha na thaI tyAM sudhI e; ne pachI enA jevI je gALI cAlu thaI te; ane virecana cUrNa, emane eTalAM mAka AvI gayAM hatAM ke tyAra pachI kAyama mATe e zarU ja rAkhyAM. saM. 2000mAM sUrisamrATanI ne emane ba MnenI tabiyata narama thaI gaI. enA upacAra mATe teo pacchegAma AvIne rahyA. priyatamAM sudhArA jaNAtAM vaLA javA nIkaLyA. paNa vacamAM lIMbaDA gAme ja emanI tabiyata acAnaka bagaDI. eka divasamAM 60 jhADA thaI gayA. e sAthe livarano duHkhAvA, gesanA bharAvA, ane azaktie paNa khUba pIDA ApI. tatkALa pacchegAma khabara paheAMcatAM tyAMthI Izvara bhaTTanA dIkarA vaidya bhAskararAva, vaidya nAgaradAsa tathA vaLAthI DaoN. bhAyANI AvI gayA. bhAskararAvanI davAe guNa karyAM, jhADA aMdha thayA. calAya ema na hatuM, chatAM bIje divase savAre, makkama AtmabaLa dAkhavIne, e cAlatAM cAlatAM pacchegAma gayA. tyAM daseka dahADA rahI jhaDapI upacArA karyA. enAthI ne pUratA ArAmathI khiyata sudharatI cAlI. livaranA duHkhAvA viSe niSNAta DokaTarono mata hatA ke emane golDa sTonapittanI patharI " che. enA lIdhe vAravAra duHkhAvA ne sAjo thaI Ave che. A mATe ekathI vadhu vAra eksa-re levarAvyA.' paNa Azcarya e thatuM ke eka paNa ekasa-re mAM golDa sTAna AvatA nahi. ane chatAM phaeNkTarI emanA matamAM makkama ja hatA. sArA sArA DaoNMTo emane enu Aparezana karAvavAnI salAha bhArapUrvaka ApatA. paNa, e bhUkha makkama rahyA. e kahetA : 'ekasa-remAM na dekhAtI vastu ja ema kema mAnI levAya ?'DaoNkTaro pAse Ano javAba na rahetA. ANaMdanA prakhyAta aMgreja DokaTara pheMka A mATe emanI Siyata jovA eeka vAra AvyA. emaNe te jotAMveta ja kahI dIdhuM ke, gAlDa sTona che, ane Aparezana vinA chUTakA nathI.' A pachI jyAre e da vadhu paDatuM thAya, tyAre DaoN. kUkane lAvavAmAM AvatA; te vakhate e vinodamAM kahetA H " mahArAja ! huM tamane kahuM chuM ke tamane geAlDa sTAna che ja; eksa-re mAM bhale na Ave, paNa che ja. paNa tamAre Aparezana karAvavAnu
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [46] A vinaMdanasUri smArakagraMtha nahi. tamArA zrAvako pAse ghaNu paisA che. tamane jyAre darda thAya, tyAre mane bolAvavAno ne mane so rUpiyA apAvavAnA!" ane e khaDakhaDATa hasI paDatA. Ama ne Ama ghaNAM varSo pasAra thaI gayAM. gesanI phariyAda jidI thaI gaI hatI, livarane ne ene lIdhe paDakhAno duHkhAvo rojano bhAIbaMdha banI gayuM hatuM. e chellA divasa sudhI rahyo. saM. 2011nuM comAsuM amadAvAdamAM kareluM. e vakhate kArtaka zudi pAMcamane upavAsa kare. chaDe pAraNuM karIne beThA hatA. pU. AcArya zrI vijayadayasUrijI mahArAja vyAkhyAna ApavA gayA, ne thoDI ja vAramAM emane ekadama meMmAM tamatama thavA mAMDayuM, chAtImAM gabharAmaNa thavA lAgI. emaNe tarata sAdhu jeDe AcArya mahArAjane kahAvyuM : "vyAkhyAna baMdha karIne jhaTa padhAre, mArI tabiyata bagaDI che." pU. vijayasUrijI mahArAja vyAkhyAna paDatuM mUkIne doDatA AvyA. paNa, eTalI vAramAM to, teo bebhAna banI gayA hatA. tatkALa DaoNkaTa AvyA. cAMpatA upacAro zarU thayA. paNa ekeya davA, Ijekazana ke upacAra lAgu na paDayAM. UlaTuM, nADI lagabhaga sthagita thaI gaI. hArTa, dhabakArA, palsa, prezara, badhuM evI vicitra sthitimAM mukAyuM ke DaoNkaTa vimAsaNa anubhavI rahyA. DaoN. sumana zAha, sarjana De. sabhAgacaMda zAha, Do. sI. epha. zAha, Do. nAnAlAlabhAI, Do. guNavatalAla alamaulA, DaoN. naTavaralAla esa. zAha, DaoN. dhIrubhAI zAha, Do. caMdrakAMta vakIla, De. choTubhAI epha. zAha, Do. jayasukhabhAI vagere DaoNkaTare rAtadivasa hAjara rahIne zakya tamAma sAravAra karatA hatA. A sthiti barAbara betera kalAka cAlI. DaoN. sumanta zAhane chevaTe lAgyuM ke have A kesa khoTa che; be-cAra kalAkano ja savAla che." ane, emane pharIvAra belAvavA janArane emaNe spaSTa kahI dIdhuM ke "mane zA mATe bolAve che? mArAthI thAya e badhuM ja meM karI lIdhuM che. ne have mahArAjazrI be-cAra kalAkathI vadhu nahi ja kADhe." kharekhara, A ja sthiti hatI. gaMbhIra tabiyatanA samAcAra janatAne vihavaLa karI mUkI hatI. e TeLe vaLIne darzane umaTavA lAgI. rilIpha roDanA nAkA sudhI lokenI katAra jAmavA lAgI, e dhasAro rokavA mATe upAzrayanA daravAje AgevAna zrAvake jAte UbhA rahyA. amadAvAdamAM te samaye vidyamAna munisamudAya tyAM satata hAjara rahyo. trIjA divase, jIvadayApremI, gurubhakta zrAvaka zA. sArAbhAI jamanAdAsane thayuM ke DaoNkaTare e je hAtha dhoI nAkhyA che, kAMI phera paDe ema lAgatuM nathI, te chellA upAya tarIke jIvadayAnI pravRtti kema na karavI?--A vicAra emaNe pU. AcArya vijayedayasUrijI mahArAjane jaNAvyo ane emanI saMmati laIne katalakhAnethI cho choDAvavA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [47] mAMDyA. nAnA-moTA seMkaDe jIvone emaNe choDAvyA. ne e badhAnA ToLAne pAMjarApaLe lAvyA. tyAM eka pachI eka mUMgA jIvane laIne emanI pAse jAya, ne emanA kAnamAM kahe ke "sAhebajI! ApanA nimitta A jIvane abhayadAna ApIe chIe." pachI ene pAchale bAraNethI laI jAya. Ama, seMkaDo jI emanI pAse laI gayA. sArAbhAInA rahevA mujaba, teo jyAre jIva choDAvyAnuM emanA kAnamAM kahetA, tyAre e hoMkAro detA. A pachI, e divase, moDethI DokaTarane eka ane AkharI upacAra-Ijekazanano praga-karavAnuM jarUrI lAgyuM. emaNe e mATe taiyArI karI. paNa e Ijekazana hAthanI nasamAM ApavAnuM hatuM. e nasa koInA hAthamAM na Ave. have zuM thAya ? badhA DaoNkaTaree mahenata karI, paNa na phaLI. sau thAkyA. De. sabhAgacaMda saune yAda AvyA. e vakhate e bahAra gayA hatA. tAbaDatoba emane bolAvI maMgAvyA. AvatAMveMta emaNe nasa hAthamAM lIdhI, ne Ijekazana ApI dIdhuM. A pachI keTalIka vAre vaLatAM pANI thayAM. nADInA ne chAtInA dhabakArA, prezara, A badhuM dhIme dhIme niyama pramANe zarU thatuM cAlyuM ne barAbara tera kalAka bAda thoDI vAre emaNe AMkha ughADI. emane saMbhALavA Atura DokaTare, ane emane sAjA thayelA jevA utkaMTha munisamudAya tathA janamedanInA AnaMdane avadhi na rahyo. upAzraya piLa jayanAnzI gAjI UThayAM. AcAryazrIne te A badhuM joIne bhAre kautuka thayuM ? A badhuM zuM che ? A badhAM kema bhegAM maLyAM che ? emane te hatuM ke huM UMghamAMthI UThavyo chuM. A pachI saunA adadhara banelA jIva heThA beThA. emanA jIvananI A asAdhAraNa jIvaleNa bimArI hatI. e kahetAM : "AmAMthI huM jAge, tyAra pachI mane lAgyuM ke mAre punarjanma thayo che." A pachI paNa lagabhaga bAreka mahinA sudhI te blaDaprezara, UlaTI ane bharapUra nabaLAI vagere vyAdhionI satata herAnagati cAlu rahI. davA-Ijekazano paNa satata cAlu rahyAM. A pachI ekavAra moTA moTA sarjana DokaTarenI eka kenpharansa khAsa emane mATe maLI. dhuraMdhara DekaTare emAM bhegA thayelA. emaNe emanA Ajadina sudhInA ekasa-re, riporTo vagere upara gaMbhIra carcA-vicAraNA karI. chevaTe e badhA sarvAnumate eka nirNaya para AvyA ke emanA para oNparezana karavuM joIe. AvA moTA DokaTaranA nirNaya ke abhiprAya sAme konI hesiyata hoya ke eka
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ [48] A vinaMdanasUri smArakagraMtha zabda paNa uccAre? paNa De. alamaulAne lAgyuM ke A nirNaya barAbara nathI thato. emanAthI na rahevAyuM. emaNe hatI eTalI hiMmata bhegI karIne kenpharansane pUchayuM : paNa zA mATe eNparezana karavAnuM?--e to kaho." * javAba maLe : "e te oparezana karatI vakhate, khelyA pachI, nakakI thaze." thayuM. cokkasa darda keI ne pArakhI zakayuM. pariNAme emaNe oparezananI spaSTa nA bhaNuM dIdhI. dhIre dhIre le-prezarane UlaTI baMdha thaI gayAM. nababAI ochI thaI, paNa gaeNsanI phariyAda pUrvavat cAlu rahI. hAIblaDaprezara emAM navuM bhaLyuM. " saM. 2018mAM jamaNe paDakhe sAraNagAMThano upadrava thaI Avyo. enA oparezana mATe manamAM anicchA chatAM DokaTaro ne bhakta zrAvakanI hiMmatathI taiyAra thayA. ne pAlItANAnI hospiTalamAM De. mukunda parIkhe enuM oparezana karyuM. saM. 2028 mAM pharI DAbe paDakhe sAraNagAMTha thaI. enuM oparezana amadAvAdamAM, oNli-klInIkamAM, Do. mukunda parIkha, De. haribhakti vageree karyuM. A pachI blaDaprezarano upadrava khUba ocho thaI gaye. e sAthe jema jema divaso jatA gayA tema tema pramANamAM gesano upadrava paNa ghaTato cAlya--alabatta, pahelAnAM varSonI apekSAe. tabiyatanA kAraNe teo atizaya kahI zakAya tevA niyamita rahyA. ghaNe bhAge, eka TaMka bhAta-dALa ke evI vastu letA; bAkI cA ne dUdha. chelle, saM. 2031mAM zaradIno prakopa ekadama thaI AvyuM. emano koTho zaradIno hato. AhAranuM pramANa alpa hatuM. ziyALAnI Rtu hatI. zarIra ghasAtuM hatuM. eTale ThaMDIe vizeSa asara karI, phephasAmAM kapha bharAya, sojo thaI gayo, tAva Avyo, ne jotajotAMmAM Dabala nyumoniyA thaI gaye. be divasa to evA pasAra thayA ke, saune lAgyuM ke, have hAtha khaMkherI nAkhavA paDaze. paNa saMghanuM bhAgya jorAvara nIkaLyuM. Do. sumana zAha, DaoN. sI. epha. zAha, . choTubhAI, DaoN. caMdrakAMta vakIla, DaoN. kIti zAha vagerenA upacAra ne dekharekhanA pariNAme emAMthI UgarI gayA. saue kahyuM : ghAta gaI. emane paNa thayuM ke bIjI vAra punaravatAra lAThe ! A emanA jIvananA noMdhapAtra vyAdhionI vigato che. A sivAya, nAjuka tabiyatanA kAraNe, tAva, zaradI, jhADA vagerenI takalIpha che emane avAranavAra thayA ja karatI. paNa, AvI AvI asvasthatAomAM paNa e kadI nAsIpAsa nathI thayA. manathI
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [49] hAryA nathI. game te gesa thaye hoya, prezaranI vadhaghaTa hoya, paNa, e vakhate paNa je zAsananuM, saMghanuM, peDhInuM ke tIrthanuM kAMI paNa jarUrI kAma AvI paDe, to teonuM samagra buddhitatra emAM parovAI jatuM. ane e TANe teo emanA asvastha zarIranI jarA paNa darakAra na karatA. e vakhate jenArane thatuMmahArAjasAheba AvI tabiyata paNa A zrama kare che ! satvapUta cAritrajIvanano ja A prabhAva hato, ema svIkAravuM rahyuM. daDha ane sthira manobaLa ja AnuM kAraNa gaNavuM joIe. 22 tithicarcA maMDANa ane kalezavRddhi tithicarcAne prazna tapAgaccha saMghane mATe kalaMkarUpa nIvaDe che. chellAM cAlIza varSo daramiyAna A kalaMke, tapAgacchanI zAtimAM, svasthatAmAM, samatAmAM, ekatAmAM ane nUramAM suraMgo cAMpI che. AnAM maMDANa saM. 1992nA varSamAM thayAM. te agAu be varSa pahelAM thayelA munisaMmelana vakhate pitAnI asahiSNu ane kadAgrahI vRttine laIne amuka vargane pitAnA kadAgrahanI sthApanAmAM sAMpaDelI niSphaLatA, kadAca, AnA utthAna mATe javAba dAra hatI. saM. 1992mAM, laukika paMcAMgamAM bhAdaravA zudi pAMcamanI vRddhi AvI, tyAre sUrisamrATa ane pU. AcArya zrI vijayasiddhisUrijI mahArAja vagere mUrdhanya AcAryoe ArAdhanAmAM be pAMcamane badale be cotha karIne, bIjI cothe (laukika paMcAMganI pahelI pAMcame) saMvatsarI mahAparva ArAdhavAno nirNaya jAhera karyo. A nirNaya tapAgaccha saMghanI zAstrazuddha praNAlikAne anusAra karAyA hatA. paNa, "cAlu cIle to badhA cAle, emAM zI navAI? kharI hoMziyArI te navo cIlo pADavAmAM che! "--A vicAre eka vargo, A praNAlikAthI viparIta, laukika paMcAMganI cothe saMvatsarI karavAnuM nakkI karyuM ane be pAMcama kAyama rAkhI. AthI saMghamAM moTo vikhavAda jana. AgevAnonI haradazI daSTie AmAM saMgha-saMgharSanAM ciDane joyAM. emaNe ene aTakAvavA prayAsa Adaryo. sUrisamrATe kahyuM :
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ [50] A. vi.naMdanasUrismArakagraMtha "jema A varSe, tema AvatA varSe paNa A pramANe be pAMcama AvanAra che. A vakhate ApaNe karelA sarvamAnya nirNaya anusAra ArAdhanA kare. comAsA pachI badhA AcAryo bhegA maLIne A aMge vicAra karIne je ucita jaNAze tema nirNaya laIzuM." paNa pilA varge Ano asvIkAra karyo. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAjanA zabdomAM kahIe to "kalahakArI kadAgraha bharyA, thApatAM ApaNuM bola re"-jevI e varganI mane dazA banI gaI. pariNAme, tapAgaccha saMghamAM A prazna para be pakSa paDI gayA; ekatithipakSa ane betithipakSa evAM enAM nAma paDyAM. saM. 193mAM paNa e ja pramANe bheda rahyo. baMne pakSe pota potAnI mAnyatA sAcI TharAvavAnA tamAma prayAso zarU thayA. emAM vartamAnapatro ne patrikAo dvArA ekabIjAne khoTAM TheravatAM lakhANe tathA sAcI-khoTI ne sArI-narasI rajUAta thavAM lAgyA. ane gALAgALIonuM pramANa paNa khUba vadhavA lAgyuM. comera nindA, kalezane ISyanAM thara jAmatA gayA. ene niyamanamAM rAkhanAra koI na hoI e purajozathI phAlavA lAgyA. AnA pariNAme, saMghahitaciMtaka, saraLa ane taTastha puruSanAM haiyAmAM bhAre viSAda vyApI gaye. A matabheda dUra karIne aikaya karAvavAnA emanA prayAsanuM pariNAma niSphaLatAmAM AvatAM, emanAM mana kheda anubhavI rahyAM. A divasomAM sUrisamrATanI paristhiti AvI hatI? emano siddhAnta e hatuM ke "chApAM ane lekho lakhavA-lakhAvavAthI cheTA rahevuM, sAdhue emAM kadI rasa na levo." eTale cAlatI gALAgALIthI teo pUrA alipta hatA. keInI joDe laDavuM nahi, paNa kaI sAmethI laDavA irache ane Ave che, potAnA sAcAM siddhAntanI sabaLatA puravAra karavA, enI joDe carcA karIne ene sAcA mArge lAvavo." A emanI vyavahAra-nIti hatI. tithicarcAmAM lagabhaga teo mauna hatA. Ano artha e nahi ke teo A praznanuM samAdhAna nahotA IcchatA; teo AnA samAdhAna mATe khUba Atura hatA, ne jyAre jyAre jarUra jaNAya, tyAre tyAre e mATe taTasthapaNe prayAsa paNa karatA. ane eTale ja, jyAre saMghanA ane baMne pakSanA AgevAnone AnA samAdhAna aMge kAMI vATAghATe karavI hoya, ke mArgadarzana joItuM hoya, tyAre sUrisamrATa vagara emane koI ja mArga na rahe. e leke vAraMvAra emanI pAse AvatA. ane tyAre sUrisamrATa paNa pUrI nikhAlasatAthI, keInIye zehamAM taNAyA vinA, potAne je sAcuM lAgatuM te kahetA, ne mArgadarzana ApatA. tithicarcAmAM, sUrisamrATa jeTalI ja haiyAukalata zrI vijayanandanasUrijInI paNa hatI. keTalIka vAra to sUrisamrATane je rasto sUjhe, e ja AmanA manamAM paNa anAyAse Ugato.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [51] sUrisamrATa jevuM mArgadarzana ApavA dhAre, evuM ja A paNa ApatA. ane e kAraNe, tithi aMgenI saghaLI vAtomAM ne vicAraNAomAM teo pUre rasa letA, ne e rIte sUrisamrATanI javAbadArImAM sahabhAgI banatA. paNa, sUrisamrATa ane zrI vijayanandanasUrijI, baMnenI pariNAmagAmI dIrdhadaSTimAM cikkasa vasI gayuM hatuM ke "je IrAdAothI ane hetuthI navA tithimatanuM pravartana thayuM che, te jotAM A vAtanuM samAdhAna koI upAye thAya tema che nahi. baMne pakSe saraLatA hoya, sAcI vAta samajavAnI ne svIkAravAnI vRtti hoya, te ja samAdhAna zakya bane." eTale e mATe thatA prayAso emanI najaramAM lagabhaga nirarthaka ja hatA. chatAM, samAdhAnanA prayAsamAM potAno je sahakAra apekSita haya, te ApavAmAM emaNe kadI kacAza na karI. eka prayAsa saM. 1993mAM thayo. AmAM mukhya bhAga sAmA pakSanA AgevAnoe lIdhelo. emanI vinaMti anusAra evuM nakkI thayuM ke "ekatithipakSe sUrisamrATa, AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja vagere ane sAmA pakSe tenA janmadAtA AcArya, badhAe khaMbhAtamAM bhegA maLIne A praznano niveDo lAva." sAmA pakSanI pAkI kabUlAta meLavyA pachI, potAnI anicchA chatAM, zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja vagerenA anurodhathI, emanI sAthe sUrisamrATe nAdurasta tabiyate paNa jAmanagarathI vihAra karyo, paNa A vihArane mArga aradhe kapAye ke tarata ja sAmo pakSa pharI gaye! eNe gallAtallAM karavA mAMDyAM, jUThANane Azraya, je emanA taraphathI apekSita ja hate, lI. A vakhate zrI vijayanandanasUrijIe e pakSanA AgevAnone khUba Thapake Akhe; ane te pachI sUrisamrATe e praznamAMthI rasa ocho karI nAkhyo. zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAje samAdhAnanI vATAghATe cAlu rAkhI. enA pariNAme saM. 1998mAM evo nirNaya thaye ke "zeTha kastUrabhAI lAlabhAI A prazna hAthamAM le. teo eka madhyastha (lavAda) nIme, e lavAda zAstrArthanA mAdhyame baMne pakSanAM maMtavya jANe. ne pachI e je nirNaya Ape, e badhAne kabUla-maMjUra." A anusAra eka musaddo ghaDIne emAM baMne pakSanA eka eka AcArya sahI karI, ane e kastUrabhAI zeThane suparata karyo. e musaddA para sUrisamrATanI saMmati ane salAha meLavavA mATe zeThe jANItA jaja zrI suracaMdabhAI pI. badAmI, zrI bhagubhAI sutariyA, zrI camanalAla lAlabhAI, zrI jIvatalAla pratApazI, ane zrI pipaTalAla dhArazI, A pAMca gRhasthone sUrisamrATa
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [52] A. vinadanasUri smAraka pAse mokalyA. e vakhate sUrisamrATa taLAjA hatA. emaNe musaddAnI vAta karIne temAM surisamrATanI saMmati ane salAha mAMgI. sUrisamrATanuM maMtavya evuM hatuM ke "zAstrArtha bhale thAya, paNa e lekhita na the joIe; e te jAhera ane maukhika ja have joIe." A maMtavya dharAvavA pAchaLa emanI UMDI dIrdhadaSTi kAma karatI hatI. A bAbata lakSyamAM rAkhIne sUrisamrATa vatI zrI vijayanandanasUrijIe ja vAta upADI : "jAhera ane maukhika rIte zrI vijayarAmacaMdrasUrijIne zAstrArtha kare hoya, te temAM amArI saMmati che." badAmI kaheH "sAheba ! A musaddAmAM jAhera ane maukhika zAstrArtha karavAnI ja vAta che." A sAMbhaLIne emaNe e musaddo vAMcavA mAMge. badAmIe e kADhI ApatAM emaNe moTethI vAM. emAM lakheluM : "pAlitANuM - tA. 19-4-4ra : vaizAkha suda 4-ravivAra. zrI sakaLasaMghanI tithicarcA saMbaMdhI matabhedanI zAtine mATe nirNaya meLavavAne sAruM zeTha kastUrabhAI lAlabhAI je traNa madhyasthonAM nAmo lAve temAMthI amAre baMnee (AcArya zrI sAgarAnaMdasUri tathA AcArya zrI vijayarAmacaMdrasUrie) be nAmonI pasaMdagI karavI. emAM je eka nAma baMnene saMmata Ave tene sarapaMca nImI, te, baMne pakSonA maMtavyone sAMbhaLIne, je nirNaya Ape te amAre baMnee kabUla rAkhI, te mujaba varatavuM, A mujaba varatavAnuM baMdhana baMnenA ziSya samudAyane maMjUra raheze. vijayarAmacaMdrasUri dA. pote. AnaMdasAgara. dA. pote." A vAMcIne emaNe kahyuM : "sahI karanAra baMne AcAryo jAhera ane maukhika zAstrArtha vinA paNa pitapotAnuM maMtavya madhyasthane samajAvI zake che. AmAM jAhera ane maukhika zAstrArtha e kaI zabda che ja nahi." e sAMbhaLIne badAmIe musaddA laIne punaH barAbara vAM , ane tarata emaNe kabUlyuM ke "ApanI vAta barAbara che." pachI pUchayuM : "to pachI sAheba ! jAhera ane maukhika zAstrArtha kaI rIte thAya?" zrI vijayanaMdanasUrijIe kahyuM : "e traNa rIte thaI zake che. eka, rAjasabhAmAM goThava hoya te paNa thaI zake che; bhAvanagara rAjya che, valabhIpura rAjya che, pAlitANA rAjya paNa che. jyAM karavo hoya tyAM ame taiyAra chIe." badAmI kahe : "Ama banavuM te atyAre asaMbhava che."
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ [53] vAtsalyanidhi saMghanAyaka to pachI dayALu dAdAnI pavitra chAyAmAM pAlitANAmAM hiMdustAnane sakala saMgha bhege kare, ane tyAM catuvidha saMghanI hAjarImAM zAstrArtha thAya." badAmI kahe: "paNa AvuM karavAmAM ghaNI dhamAla thavAno saMbhava rahe." eTale zrI naMdanasUrijI kahe : "emAM dhamAla zI thAya ? be jaNe jAhera, maukhika zAstrArtha kare ane bAkI tamAma varga zAMtithI sAMbhaLe. baMne jaNA potAnA pakSakArone zAMta rahevA bhalAmaNa karI zake che. ane chatAM tamane A paNa ThIka na lAgatuM hoya, te trIjo rasto e che ke tame pAMca jaNA, chaThThA zeTha kastUrabhAI -ATalAnI hAjarImAM jAhera, maukhika zAstrArtha thAya. pachI madhyastha je nirNaya Ape te baMnene kabUla rahe. ATaluM to thavuM ja joIe." pAMcamAMnA eka jIvAbhAIe A sAMbhaLIne kahyuM : "Apano je rIte vicAra hoya te Apa lakhIne amane Apo." trIjA vicAramAM pAMcenI saMmati dekhIne emaNe te ja vakhate eka musaddo ghaDyo. emAM lakhyuM ke : "tA. 3-5-142 vikrama saMvata 192nI sAlamAM zanivAranI saMvatsarI tathA vi. saM. 1999nI sAlamAM budhavAranI saMvatsarI vijayarAmacaMdrasUrijIe tathA temanA gurujIe tathA temanA sAdhu-samudAye je karelI, te zAstrathI ane zrI vijayadevasUrIzvarajInI paraMparAthI viruddha che, mATe te saMbaMdhamAM pahelavahele maukhika ane jAhera zAstrArtha vijayarAmacaMdrasUrijIe amArI sAthe karavo paDaze. teoe tapAgacchanA sarva AcAryone jaNAvyA sivAya saMvatsarI judI karelI hovAthI temane ja pahelAM prazno ame pUchIzuM, ane te praznonA uttara teoe maukhika ApavA paDaze. ane pachI A saMbaMdhamAM teo paNa amane prazno pUchI zakaze. tyArabAda tithi saMbaMdhamAM paNa te pramANe zAstrArtha karAze. ane temAM madhyastha je pheMsalo Apaze te amAre baMnene kabUla rAkhavo paDaze. joke madhyastha tarIke zrIsaMghamAMthI baMne pakSene saMmata vyaktio nImAya te ame vyAjabI mAnIe chIe. chatAM TharAva pramANe madhyastha tarIke jene tame nIme temAM amAre vAMdho upayogI nahi hevAthI amAre vAMdhe levo nathI. "madhyastha tarIke nakkI karAyela vyakti amArA zAstrArthanA viSayane barAbara samajI zake tema che ke nahi, tema ja prAmANika che ke nahi, te mATe amAre paNa tene tapAsavI paDaze. zAstrArtha vakhate baMne pakSa taraphathI jemane hAjara rahevAnI IcchA haze, teo bhAga laI zakaze."
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 54 ] A. vi.naRRnasUri-smArakazra'tha A musaddo sUrisamrATane va'cAvI, temanI samati laI ne e A pAMca gRhasthAne paNa vacALyA. ane temane suparata karyA. teo A laIne gayA. paNa, e musaddI sAmA pakSane nAmaMjUra thayA. kAraNa, pelA musaddAmAM je chaTakabArIe rahetI hatI, emAMnI eka paNa AmAM zeAdhI jaDe ema naheAtI. A pachI sa', 1999mAM sarisamrATa beTAi hatA tyAre zeTha kastUrabhAI tathA zA. camanalAla lAlabhAI A aMge emanI salAha levA tyAM AvyA. emaNe pUchyuM : " A rIte musaddA ghaDI, temAM kha'ne AcAryanI sahIo lIdhI che, ane A rIte zAsrA rAkhela che, teA A khAkhatamAM Apane ze| abhiprAya che ? ane zI salAha che? " AnA javAba ApatAM zrI vijayana'nasUrijIe kahyuM : prathama teA AvI pravRtti ane che ja kema ? saMdhamAM huM u* ke bIjo hAya, paNa kAI saMghathI judI pravRtti karavA mAge te te vyakti pAsethI sadhanA AgevAnA e khulAsA mAgavA joIe, ApaNe ema nathI karatA, e ja ApaNI nabaLAI che. 66 " bIjuM, tame amArI samati-salAha levA AvyA che, te te sahI karanAra ane AcAryane pUchIne AvyA che ke ema ne ema ja? " zeTha kahe : " huM mArA vicArathI ja AvyeA cheM." zrI vijayana'danasUrijIe kahyuM : " teA pachI amArI salAha ke sUcanAnA upayoga ze ? kAle e bannemAMthI koI paNa ema kahe ke amAre temanI salAha ke sUcanAnI jarUra nathI, teA amArA salAha-sUcanane artha ze! rahe? ane amArI salAha ke sUcanAnI jarUra hoya, to A tamArI musaddo rada karI, pharI naveA musaddA ghaDAvI, ane temAM * cAra A pakSanA AcAryAM ne cAra sAmA pakSanA AcAryaMnI AmAM samati levI.' e rIte lakhavu joI e. nIce ane AcAryanI sahIo levI joI e, ne pachI baMne pakSanA cAra cAra AcArya pAse javu joI e. " ane, lekhita zAstrArtha koI ThekANe hoya ja nahi. evA zAstrAne zAstrArtha paNa kaDI na zakAya. jAhera ane maukhika rItanA zAstrAne ja zAsrA kahevAya. mahAna kavi ane vidvAna zrI harSanA kha'DanakhaDakhAdya ' graMthamAM paNa kahyu` che ke- thAyameva niprada:'- vAdI-prativAdInI maukhika carcAmAM ja nigraha thAya.' tyAM paNa 'lakhANamAM nigraha ' nathI kahyo. "ane A tame ghaDelA ane mAnya karelA musaddo amane majUra nathI eno artha e nathI ke, ame zAstrArtha karavA nathI icchatA ! zAstrArtha jo jAhera ane maukhika rIte karAtA hAya tA emAM amArI samati ja che.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa`ghanAyaka [ 55 ] " ane, jAhera, maukhika zAstrArthamAM je sAcuM Tharaze, teno svIkAra karavA ame taiyAra ja chIe. emAM amArA koI Agraha samajavA nahi. 66 paNa, lekhitamAM-je rIte tame nakkI karyuM che-amArI samati na samajavI. kema, ke emAM madhyasthane kAI pakSa taraphathI pAMcaso maLe, kAI hajAra Ape, ne koI vaLI e hajAra paNa Ape. " zeTha kahe : " AmAM evuM nahi ane ' 66 emaNe kahyuM : " nahi ane te ghaNuM sAru.. paNa amArI te jAhera ane maukhika zAstrAmAM ja samati che. AmAM nahi. " chevaTe zeThe kahyuM : " have Apane bIju kAMI kahevAtu na heAya AmAM saheja cIDanA ane aNagamAne bhAva hatA, e te tarata ja kahyuM : " tame kurAna talavAra laI ne AvyA (arthAt ) amArA musaddAmAM samati Apo, nahi te A ApanA mAthe che, evu samajaze! nahi. " te ame jaI e chIe. " pachI zeTha UbhA thayA. vaMdana karIne rajA mAgI, tyAre emaNe peAtAnA pelA musaddAnI nakala zeThane ApI, ane kahyuM: "lA, A amArA javAba che. " * tarata vatI gayA. emaNe che, ema na samajavuM. badhA apayazano Topalo : e laIne jatAM jatAM zeTha kahe " mane ThIka lAgaze te huM A musaddo ApIza. " eTale tarata ja zrI vijayanaMdanasUrijIe javAkha vAnyA " tame je kAne age amArI sa`mati, sUcana ne salAha levA AvyA che, tenI jarUra hAya tA Apo, nahi te tamArI marajI. "" zeTha gayA. zrI vijayana'nasUrijI te bhaviSyanI nakkara kalpanA karIne ja beThA hatA ke (1) ApaNA musaddo majUra nathI ja thavAnA. ane, ethI ApaNane tA lAbha ja che. ApaNI taTasthatA nibaMdha rahe che. (ra) zAstrArtha mATe utsuka baMne pakSe ghaDelA musaddA pramANe lavAda nImAze, zAstrArtha lekhita thaze, ane emAM peAtAnAthI zakaya tamAma prayAse sAmA pakSavALA A pakSanI saraLatAno lAbha uThAvaze. pariNAme, A pakSane nukasAnI ja bhAgavavAnI raheze; apayazanA ja bhAgIdAra banavu' paDaze. jUnA musaddA anusAra lavAdanI nimaNUka karIne zAstrArtha karavAnu` sahI karanAra ane AcArcIe ane zeTha kastUrabhAI e nakkI karyuM, ane tenAM sthaLa-samaya paNa nakkI karI lIdhAM. boTAdathI sUrisamrATa rAhizALAnA derAsaranI pratiSThA mATe tyAM padhAryA. tyAMthI pAchalA raste zrI vijayanandanasUrijI avAranavAra girirAjanI yAtrAe AvatA. ekavAra
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ [56] A. vinadanasUri smArakagraMtha teo traNa-cAra munirAje sAthe jatA hatA, ne rastAmAM ja AcArya zrI vijayarAmacaMdrasUrijIno meLApa thaI gayo. baMnee sAthe yAtrA-caityavaMdanAdi karyo. ane rAyaNapagalAnuM cityavaMdana karatI vakhate emaNe vijayarAmacaMdrasUrijIne taLAjA ane boTAdamAM thayelI uparanI vAto kahI saMbhaLAvI. AvI ja rIte ekavAra girirAja upara zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAjano meLApa thaI gayo. emaNe kahyuM : "nandanasUrijI! cAle, tamArI joDe vAto karavI che." ane baMne peDhInI ophisarUmamAM jaIne beThA. baMnee ghaNI vAto karI. emAM emaNe zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAjane vinayapUrvaka spaSTa zabdomAM kahyuM : "mahArAja ! Apa bheLA cho, A kyAMka Apane phasAvI na jAya, enuM dhyAna rAkhaje ! Apa A zAstrArtha to kare che, paNa evuM thaze ke Apa ene prazna nahi pUchI zako, ne e Apane badhuM pUchI leze. bIju; A zAstrArtha amane baMdhanakartA nathI. ane, jAhera ane maukhika rIte karavo hoya te hajI paNa ame taiyAra chIe." pachI baMne chUTA paDyA. zAstrArthane je nirNaya levAyo hate emAM kAMI pheraphAra thaI zake ema hatuM nahi. e zAstrArtha zarU thAya te pahelAM, emAM madhyastha-paMca tarIke nImAyelA vidvAna Do. pI. ela. vaidya rahizALA sUrisamrATa pAse AvyA. emaNe to upAzrayamAM pravezatAM ja baMdha pALyo : "vara vanAvAtatsw"--mAtra vaMdana karavA mATe ja A chuM." arthAt zAstrArtha viSe kAMI vAta karavA nathI AvyuM. Ama kahIne emaNe sASTAMga daMDavat praNAma karyA. e jevA beThA, evuM tarata ja surisamrATe potAnI svabhAvagata nikhAlasatA ane spaSTatAnI vRttithI kahyuM : "tamAre zAstrArtha amane kaI rIte baMdhanakta nathI, e samajI rAkhaje." Ano dora pakaDatAM zrI vijayanaMdanasUrijIe kahyuM : "Ano artha e na samajaze ke ame baMdhAvA mAgatAM ja nathI. paNa, jAhera ane maukhika zAstrArthanI vAta hoya te hajI paNa ame baMdhAvA taiyAra ja chIe." A pachI bIjI aupacArika vAto karIne De. vidyA gayA. pAlitANAmAM likhita zAstrArtha thayo. emAM kacAza rahI gaI hoya tema, madhyastha-pace chelle baMne AcAryone eka sthAne bhegA karIne baMne nI maukhika parIkSA lIdhI. ane e pachI je nirNaya (cukAdo) emaNe Akhe, e jagajAhera che. e cukAdA vakhate saune surisamrATanI ane zrI vijayanandanasUrijInI dIrdhadaSTinI sAcI pratIti thaI. ane, e dIrdhadaSTino amala nahi karavAnA paripAkarUpe, tithicarcAnA praznanuM samAdhAna to bAju para rahyuM, UlaTuM e praznane lezamAM vRddhi ja karI !
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI & A, zrI vijayeAdayasUrIzvarajI ratnatrayI samI kSamaNatripuTI A. zrI vijayanemisUrIzvarajI che (khaMbhAta, vi. saM. 2001 )
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ barijJAnazALA, DIcazrIvijayodayariNAnuM tapAgacchIthI bhAvanagaranA mahArAjA zrI kRSNakumArasiMha sAthe zrI kadaMbagiri tIrthamAM (vi. saM. 2000). bhavana (rI. 142 A, vijayavallabhasUrIzvarajI sAthe (emadAvAda, vi. saM. 2007)
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI rANakapura tIrthanI pratiSThA vakhate potAnA gurudeva sAthe ( vi. saM. 2009 ) guru ane ziSya nI Adarza joDI (mahuvA, vi. saM. 2013) For Private & Personal use only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ja. naTubhAi saMghavInA baMgale gurudeva Adi sAthe (pAlItANA, vi. saM. 2016) sAraNagAMThanA Aparezana pachI (pAlItANA, vi. saM. 2018)sonal Use Only nAnI vayanI eka jhalaka jainelibrary.org
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadhAna tapanA mALAropaNa prasaMge gurudeva sAthe (kadaMbagiri, vi. saM. 2020). kAussagnamAM ( pAlItANA, vi. saM. 2018 ) -- Jain Education Intege 241 -412 For Private
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. vijayayazeAbhadrasUrijI tathA A. vijayadevasUrijInI AcAya padavI (bhAvanagara, vi. saM. 2020) eka dazya bIjuM dazya gurudeva, anya AcArya tathA nUtana AcAryA sAthe
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ vi. saM. 2022, khaMbhAtamAM siddhacaka pUjana prasaMge A. zrI vijayavijJAnasUrijI tathA A. zrI vijayakastUrasUrijI sAthe be judI judI avasthAe Only.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurudeva sAthe haThIbhAinI vADIthI pAMjarApoLanA praveza vakhate (amadAvAda, vi. saM. 2023 ) vi. saM. 2023, amadAvAdamAM traNa dIkSA prasaMge gurudeva tathA A. zrI vijayapannasUrijI sAthe For Private & PersonaUse Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [57] 23 tithicarcA (2) samAdhAnane nakara chatAM niSphaLa prayAsa saM. 190 mAM bharAyelA munisamelanano pradhAna hetu e hato ke saMghamAM amuka aze phelAyelA anicchanIya vAtAvaraNane dUra karavuM, ane bhaviSyamAM evuM na thavA pAme tevI vyavasthA karavI. A hetune amala samelane eka sarvasaMmata paTTakarUpe agiyAra niyama ghaDIne karyo. paNa aphasa, samelane ghaDelA e niyamo kAgaLa para ja sacavAyA ! samelana pachI e ja varSamAM vAtAvaraNa anicchanIya banatuM gayuM. e anirachanIya vAtAvaraNane kAyamI banAvanAra tithicarcAne janma thayo. ene lIdhe sammalane ghaDelA niyamo paikI trIjA niyamano ane enA anusaMdhAnamAM navamAM niyamana khulleAma bhaMga thaze. bIjA niyamonA pAlana tarapha paNa lAparavAhI sevAtI thaI. navA tithimatanuM valaNa saMghanI zAMtimAM bhaMgANa pADanAruM nIvaDyuM. pachInAM ATheka varSamAM te tapAgaccha azAntinuM dhAma banI gaye! azAtinA A kalaMkane nivAravA, pahelAM kahyuM tema, keTalAka prayAsa thayA, paNa e niSphaLa banyA. paNa ema chatAM zAtipriya vyaktioe e aMge prayatno zarU ja rAkhyA. navA tithimatanA vRddha puruSe paNa A mATe sakriya hatA. paNa emanAM AMtarika paribaLo ja emanA e prayatnone nAkAmiyAba banAvatAM hatAM. e paribaLo chinnabhinnatAmAM mAnatAM hatAM, saMpamAM nahi. AthI vRddha mahApuruSonI sakriyatA nirAzAmAM ja pariNamatI. saM. 2000nA varSe tithibhedano aMta lAvIne azAMti dUra karavAno eka saMgIna, suMdara prayatna thayo. paNa, dara vakhate banatuM ema, A prayatna paNa niSphaLa ja rahyo. vAta Ama banI hatI ? saM. 2000nuM comAsuM sUrisamrATa khaMbhAtamAM rahyA hatA. yogAnuyoga, navA tithimatathI kaMTALelA ne enA nivAraNa mATe prabaLa utsukatA dharAvanAra AcArya zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja paNa tyAM ja comAsu hatA. A e ja khaMbhAta hatuM,
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ [58] A. vinadanasUri-smArakagraMtha jyAM saM. 1992 pahelAM tapAgacchanA koI paNa samudAyanA munirAje jainazALAnA upAzraya UtaratA ne comAsuM karI zakatA. ane, 1992 pachI A ja khaMbhAtanA saMghanI ekatAne tithilezanI Age bALIne khAkha karI nAkhI hatI ane saMghanA be vibhAga thaI gayA hatA; ekatithine mAnanAra sAdhu jenazALA'e jatA baMdha thayA; jainazALA" e betithipakSane upAzraya banI gaI! A varSe, sUrisamrATa bhALinA upAzraye hatA. zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja jainazALAe hatA. baMne pUjyavare zAMti mATe atIva utsuka hatA. eka divasa baMne pUjyavare staMbhana pArzvanAthanA derAsare bhegA thaI gayA. zrI vijayanandanasUrijI sAthe ja hatA. zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja sUrisamrATano hAtha pakaDIne pagathiyAM caDyA. derAsaramAM badhAe sAthe cityavaMdanAdi kriyA karI. te pachI bahAra nIkaLIne pagathiyAM UtaratAM UtaratAM zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja sUrisamrATane kahe : have tamArI uMmara vRddha thaI che, mArI uMmara paNa vRddha thaI che. have kaI rIte A tithino jhaghaDo paDI jAya to sAruM." surisamrATe tarata ja kahyuM : "tame jema kahe tema ApaNe karIe, huM e mATe taiyAra ja chuM." ATalI vAta karIne baMne pUjyavaro chUTA paDavA. baMnenA mukha para nikhAlasatA taravaratI hatI. paryuSaNa pachI bIje ja divase zrI vijayalakSamaNusUrijI vagere munio surisamrATa pAse AvyA; ne emaNe vAtanI zarUAta karI : "tithi bAbatane kaleza dUra karavA ApaNe ka raste le? e aMge Apa doravaNI Apo." sUrisamrATe spaSTa kahyuM : "zrI labdhisUrijI mahArAja je rIte kahe te rIte huM taiyAra ja chuM. meM taMbhanAjInA derAsare paNa A ja kahyuM che." eTale zrI vijayalamaNasUrijI zrI vijayanandanasUrijIne kahe : "Apa kAMI rasto batAvo." zrI vijayanaMdanasUrijI te samajatA hatA ke, zrI vijayalabdhisUrijI mahArAjanI game teTalI IcchA hoya, paNa A prayatnamAM, jemane zAMti joItI ja nathI evAM pari. baLanA pratApe, saphaLatA maLavAnI ja nathI. ane e paribaLone "bhAI-bApu" kahevAno kaI ja artha nathI. Ama chatAM, zrI vijayalabdhisUrijI mahArAjanI saraLatA ane
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa`ghanAyaka [ 59 ] sapanI bhAvanA jo saphaLa ane teA uttama kArya ane, evI icchAthI, emaNe vAjamI mArga dekhADatAM kahyuM : " sa. 1992 pahelAM ApaNe kAI e paNa tapAgacchamAM e bIja, pAMcama, AThama, agiyAraza, caudaza, pUnama amAsa kathAreya karela nathI; tema ja bIja vagere patithino kSaya paNa karela nathI. laukika pa'cAMgamAM bIja vagere tithinI vRddhi ke hAni hoya tepaNa ArAdhanAmAM khare patithinI vRddhi-hAni ApaNe karI nathI, tema karAtI paNa nathI. A praNAlikA Aja sudhI avicchinnapaNe cAlI AvI che. e praNAlikAmAM sa. 1992mAM ne 1993mAM bhAdaravA zudgha pAMcama e karI, savatsarI sakala saMghathI judI karIne, pahelA pheraphAra tamArA pakSavALAe karyAM, ane tithimAM matabhedya pADayo. ethI klezanI para'parA vadhI. eTale have tamArA pakSavALAe e vRddhi-hAni UMDI devI joI e. ema thavAthI A tithicarcAnA aMta AvI jAya che, ane kaluSita vAtAvaraNanA ata paNa ApeAApa AvI jAya che. A eka rastA che. "ane bIjo rastA e che ke sa. 1992-93mAM zrI vijayarAmaca'drasUrijI vageree ravivAranI tathA budhavAranI saMvatsarI tapAgacchathI judA paDIne karI che, ane tapAgacchanA tamAma AcAryAne jaNAvyA vinA tathA temanI samati vinA karI che, te te 1992-93nI savatsarI zAstra ane paraparA pramANe vAjabI che, ema jAhera ane maukhika rIte sAbita karI Ape to tithicarcAnA ata Ave. " A sAMbhaLI zrI vijayalakSmasUrijI kahe : " have zAsrA vagerenI vAta javA do; bIjo kAI rastA batAve." 66 A sivAya bIjo rastA mArI pAse nathI. have teA tame ja mArga kADhA. zrI vijayanaMdanasUrijIe spaSTatA sAthe kahyuM. e kharAkhara samajatA hatA ke Ama karyAM sivAya koI upAye tithileza aTake ema nathI; bIjo ekeya upAya kAragata nIvaDe ema nathI. H A pachI te zrI vijayalabdhisUrijI mahArAjanI sUcanAnusAra nakkI thayuM ke pUjya nemisUrijI ma. tathA pUjya labdhisUrijI ma. bhegA maLIne savatsarI ane tithi khAkhatamAM eka niNya kare, ane e niNya ane pakSane mAnya karavAne. ane tapAgacchane paNa e nirNaya majUra rahe. vaLI, ane pUyavomAM kadAca matabheda rahe, tA te bane maLIne tapAgacchanA traNa ke pAMca AcAryane nIme, ane temane e matabhedano nikAla lAvavAnuM sa Mpe, e nikAla saune majUra rahe." ,, A niyamAM potapotAnA pakSakAra AcArya'nI lekhita saMmati ane pUjyavara meLavI le, ema paNa nakkI thayu..
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ [60] A. vi.naMdanasUrismarakyartha A nirNayathI khaMbhAtamAM AnaMda chavAI gayo. tithipraznanA sauthI vadhu kaDavAM phaLa khaMbhAte bhagavyAM hatAM, eTale ene A nirNayathI vizeSa AnaMda thAya e svAbhAvika hatuM. A nirNayane saMmati ApatA zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAja tathA zrI vijayanItisUrijI mahArAja vagere vRddha puruSanA patra surisamrATa para aThavADiyAmAM ja AvI gayA che, e vAtanI bhALa maLatAM zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja taraphathI munirAja zrI vikramavijayajI tathA zrI bhAskaravijayajI e aMge AnaMda vyakta karavA AvyA. e vakhate zrI vijayanaMdanasUrijIe emane pUchayuM : "tamAruM kAma keTale pahoMcyuM?" javAba maLe : prayAsa cAlu che, hajI vAra lAgaze." A taka jhaDapIne zrI vijayanaMdanasUrijIe kahyuM : "jyAre saM. 1992mAM tame badhAe judI saMvatsarI-zanivAranI-karI, tyAre zrI vijayarAmacaMdrasUrijIe sAdaDI gAme comAsuM rahelA tamArA pUjya gurumahArAjanI (zrI vijayalabdhisUri mahArAjanI) AjJA meLavI, temanI AjJAnusAra zanivAranI saMvatsarI jAhera karI hatI ane tenA meTAM moTAM posTara chapAvIne bahAra pADyAM hatAM, je atyAre paNa mojUda che. to A vakhate jyAre, khuda zrI vijayalabdhisUri mahArAja pote samAdhAnano mArga kADhe che, ane samAdhAnane nirNaya lAve che, tyAre zrI vijayarAmacaMdrasUrijIe pite ema ja kahI devuM joIe ke "pUjya vijayalabdhisUrijI mahArAjanI AjJAthI 1992mAM bhAdaravA suda pAMcama be karI hatI, ne zanivAranI saMvatsarI mAnya karI hatI, to atyAre teozrI je samAdhAna kare, ane je eka nirNaya lAve te mATe ane amAre-sarvane kabUla ja che. A rIte emaNe zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja upara lekhita saMmati mokalI ApavI ja joIe." zrI bhAskaravijayajIe kahyuM : "sAdaDInI vAta huM nathI jANato." tyAre zrI vikramavijayajI kahe: "naMdanasUrijI mahArAja je kahe che, te barAbara che." A pachI pharI ekavAra zrI vijayalakSamaNasUrijI sUrisamrATa pAse AvyA. e kaheH "zrI vijayarAmacaMdrasUrijInI sahI kadAca na Ave to cAle ke kema? kema ke, zrI vijaya premasUrijI mahArAjanI sahI Ave emAM emanI sahI AvI ja jAya che." AnA javAbamAM zrI vijayanandanasUrijIe spaSTa zabdomAM jaNAvyuM : "AmAM te rAmacaMdrasUrijInI sahI joIe ja. jyAre tithicarcAne nivaDe lAvavA mATe sAgarAnaMdasUrijI mahArAja ane vijayarAmacaMdrasUrijIe pI. ela. vaidyanI madhyasthatA svIkArI hatI tyAre lavAdanA pratijJApatramAM zrI vijayarAmacaMdrasUrijIe potAnA guru zrI vijaya
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [61] premasUrijInI hayAtI chatAMya pitAnI ja sahI karI hatI; zrI vijya premasUrijInI sahI nahotI karAvI. eTale A nirNayamAM paNa zrI vijayarAmacaMdrasUrijInI sahI hovI ja joIe." zrI vijayalakSmaNasUrijI kahe: "emaNe pI. ela. vaidya vakhate sahI ApI che, eTale ja AmAM sahI ApavA vicAra nathI." Ano uttara ApatAM sUrisamrATe kahyuM : "A vicAra emano vAjabI nathI. kAraNa, huM tema ja vijayalabdhisUrijI mahArAja je nirNaya lAvIe, te kadAca pI. ela. vaidyanA cukAdAne maLatA Ave temAM viyarAmacaMdrasUrine kAMI vAMdho nathI. ane kadAca amAre nirNaya vidyanA cukAdAthI judo Ave, te pI. ela. vidya amArA baMnenI sAthe zAstrArtha karI zake che. eTale emAM paNa vijayarAmacaMdrasUrine vAMdho hoya ja nahi." AnI puravaNI karatAM zrI vijayanandanasUrijIe kahyuM : "pI. ela. vaidyanA nirNaya vakhate vijayarAmacaMdrasUrijIe sahI ApI che, eTale AmAM ApavAnI jarUra nathI, e emanuM kathana bilakula vAjabI nathI, mAtra bahAnuM ja che." thoDA divaso pachI sUrisamrATa saparivAra khaMbhAtathI eka mAIla dUra AvelA zakarapara gAme padhAryA. tyAM pATaNavALA saMghavI zeTha nagInadAsa karamacaMda vaMdanAthe AvyA. zeTha kezavalAla bulAkhIdAsa te vakhate tyAM beThA hatA. nagInabhAIe vaMdana karIne besatAM besatAM kahyuM : "sAheba ! have A tithinuM badhuM cokakasa patI jaze." ATaluM kahI, khissAmAMthI eka kAgaLa kADhIne zrI vijayanaMdanasUrijIne vaMcAvyo. e vAMcIne tarata ja zrI vijayanaMdanasUrijIe emane rokaDuM parakhAvyuM: "have e patavAnuM nathI, e lakhI rAkhaje !" Apa Ama kema kahe che, sAheba?" nagInabhAI akaLAI gayA. zrI vijayanaMdanasUrijI kaheH "A patramAM vijayarAmacaMdrasUrijI khaMbhAta AvavAnuM lakhe che. eTale mane lAge che ke have patavAnuM nathI. kharI rIte to temaNe zrI vijayalabdhisUri mahArAjane lakhI devuM joIe ke "tithi bAbatamAM Apa je samAdhAna lAvaze te mAre kabUlamaMjUra che." ahIM AvavAne zuM artha che? meM te ekavAra vijayalabdhisUrijI mahArAjane paNa, staMbhanAjInA dere bhegA thayA tyAre, kahyuM hatuM ke "mahArAja ! ApanI bhAvanA ghaNI uttama che, saraLatAthI bharelI che. kaI rIte A tithicarcAne aMta Ave, ane saMghamAM ekatA sthapAya tevI ApanI sAcI bhAvanA che. paNa A bAbatamAM Apane jaza maLavo ke Apane jaza Ape, e ApanA hAthamAM nathI, ema mane lAge che." A sAMbhaLIne nagInabhAI avAka banI gayA.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ [62] A. vinandanasUri-smArakatra tha ane Akhare anya paNa ema ja. zrI vijayananasUrijIe kahyA pramANe, zrI vijayalabdhisUrijI mahArAje tithicarcAnA niveDo lAvIne samasta tapAgacchamAM zAMtimaya akatha sthApavAnuM je uttama kArya hAthamAM lIdhuM hatuM, te kArya zrI vijayarAmacaMdrasUrijInA khabhAtamAM Agamana pachI DahoLAI javA pAmyuM ! pariNAme, zrI vijayalabdhisUri mahArAjanI hArdika bhAvanA niSphaLa banI. emanA taraphathI sUrisamrATane jaNAvavAmAM Avyu ke " ame amArA prayatnomAM niSphaLa nIvaDavA chIe, have samAdhAna nahi thAya. Apa khuzIthI vihAra karazeA." chinnabhinnatAmAM mAnatAM AMtarika paribaLAnA A prabhAva hatA ! kahA ke, saMghanI zAMtinA kALa hajI pAkaLyA na hatA ! 24 vedAntanA jJAtA zrI vijayanadanasUrijIne vedAMtane rasapUrNa abhyAsa hatA. vedAntanA gahana padArthAnI ne dvaita-advaitanA tattvajJAnanI carcA e khUba rasamaya rIte karI zakatA. e carcA karatA emane sAMbhaLIe te lAge ke koI mahAna vedAntI ApaNI sAme beThA che. saMsAranI nazvaratA ane evI khAkhatA paranAM emanAM cintanAmAM vedAntanA siddhAntAnu sArohana satata jovA maLatu . eka kALa gRhastha hatA. nAme jamanAdAsabhAI. mULa mahuvA pAse rAjulAnA, paNa muMbaI rahe. khUba sukhI. sarakAra taraphathI je. pI.nA ilakAba maLelA. sUrisamrATanA bhAre anurAgI. ghaNIvAra Ave-jAya, emane eka dIkarI hatI. niLAkumArI. e bahenane saskRtanA vizeSa zeAkha. vyAkaraNa, kAvya, tarkazAstra ne vedAnta, A badhA viSayeA ghaNA rasapUrvaka taiyAra karelA, saskRtamAM kaDakaDATa vAteA kare, bhASaNa paNa kare. sa. 1999mAM sUrisamrATa zahizALA hatA, tyAre e ane bApa-dIkarI tyAM AvyAM. bApujI sUrisamrATa pAse beThA, ne nirmaLAkumArIe kutUhalanI vRttithI badhA sAdhuone maLavAnu zarU karyuM. khadhAmAM zrI vijayanandanasUrijI pAse enuM mana TharyuM, emanI pAse besIne eNe saskRtamAM vAtA AdarI. khanee judI judI tattvacarcA saMskRtamAM calAvI.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [63] rahIzALAmAM aMjanazalAkA karAvavAnI hatI, eTale upAzrayamAM pratimAo paDelI. e tarapha najara jatAM ja e bahene prazno pUchavA zarU karyAH "A zuM che?" zrI vijayanaMdanasUrijIe uttara ApavA mAMDyA: "bhagavAna che." A te mUrti che; ene bhagavAna kema kahevAya ?" mUrtimAM bhagavAnanI samApti karI che, mATe ene bhagavAna kahI zakAya. ane eTale ja enI pUjA paNa karI zakAya." "samApatti eTale zuM ?" samApatti eTale eka vastumAM bIjI vastune IcchApUrvaka thate Aropa." Aropa eTale bhrama," gUMcavaNamAM mUke e savAla upasthita karatAM nirmaLAkumArIe kahyuM: "A to mUrtimAM bhagavAnano bhrama thaye. kharekhara to e bhagavAna na ja TharyA mAtra bhagavAnano bhrama ja rahyo. ane ema hoya, te enI pUjAnuM phaLa kazuM ja na hoI zake. eTale pUjA karavI paNa niSphaLa che." - A carcA sAMbhaLavA AsapAsa munimaMDaLa ekaThuM thaI gayeluM. emAMnA abhyAsI munione lAgyuM ke AmAM vijayanandanasUrijI gUMcavAI jaze. paNa, emaNe te lAgale ja javAba Ape : "tame kaho cho ke A bhrama che, e barAbara che. paNa, bhrama paNa be prakAranA hoya che. eka saMvAdI bhrama; bIje visaMvAdI bhrama. saMvAdI bhramathI karelI pravRtti saphaLa hoya che, ne visaMvAdI bhramathI thatI pravRtti niSphaLa nIvaDe che. jema, chIpaluM paDyuM hoya, enA caLakATane lIdhe ene cAMdI samajIne koI levA doDe, paNa tyAM pahoMcatAM ene niSphaLatA ja maLe. AnuM nAma visaMvAdI bhrama. ane, eka oraDAmAM eka tarapha da baLato hoya, bIjI tarapha jhagArA mArato maNi paDyA hoya; maNi ane dIva, baMnenA prakAza ekabIjAmAM maLI jatA hoya; e vakhate koI mANasa maNine ke dIvAne joyA vinA ja phakta prakAza joIne dIvAne maNi mAnI le, ane maNine dI samajI le, enuM nAma saMvAdI brama. kema ke, AvA bhramavALo mANasa maNi meLavavA mATe jyAre dIvAnA prakAza tarapha jAya che, tyAre e jene maNi mAne che, e vastu maNi nathI (e te dIva che), ane chatAM tyAMthI ene maNi maLe to che ja. eTale enI pravRtti te saphaLa banI ja, mATe ja eno bhrama saMvAdI kahevAya. e ja pramANe, ahIM pratimAmAM paNa bhagavAnane Aropa karAya che, eTale bhrama te che ja; paNa e saMvAdI bhrama samaja, enuM phaLa avazya hoya; niSphaLa na heya." A uttara sAMbhaLIne nirmaLAkumArIno vedAntarasika AtmA khUba koLI gaye. e kaheH "Apa mArA gurujI che."
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. vina'nasUri-smArakagna tha khabhAtamAM navAbazAhI hatI, tyAre 'khApaTa' karIne eka polisauparI hatA. e paNa vedAntanA bhAre rasiyA. sUrisamrATa khabhAta hoya, tyAre e avAranavAra Ave, ne khAsa karIne zrI vijayanandanasUrijI pAse vedAntanI carcA kare. pacAvelA tattvajJAnanI A balihArI hatI. [ 64 ] 25 gurubhaktinI parAkASThA ziSyanA cAra prakAra cheH (1) keTalAka ziSya vidyamAna gurunI akhaDa bhakti kare, ne gurunI hayAtI pachI paNa emanA nAma-kAmane unnata karavA dvArA emanI bhakti kare. (2) keTalAka jIvatA gurunI bhakti kare, paNa pachI peAtAnA svArthamAM parAvAIne gurune ne . emanA upakArone sadaMtara vIsarI jAya. (3) kAI vaLI, jIvatA gurunI sAmya na jue, ne pAchaLathI emane mATe apAra bhakti dAkhave; kaTAkSanI bhASAmAM AvA ziSyane 'mUrti pUjaka' kahevAya che. ane (4) keTalAka evA hoya che, je gurunI hayAtImAM ane gerahayAtImAM paNa emanI leza paNa bhakti nathI karI zakatA. zrI vijayanaMdanasUrijI prathama prakAranA ziSya hatA. pote dIkSA lIdhI tyArathI te sUrisamrATanA svargavAsa sudhI emaNe emanI jevI akhaMDa sevAbhakti khajAvI hatI, tevI ja sevAbhakti emaNe sUrisamrATanA svargavAsa pachI paNa peAtAnA jIvananI aMtima paLa sudhI karI hatI. gurubhaktinA emanI pAse be prakAra hatA : zArIrika ane mAnasika, sUrisamrATanAM gAcarI-pANInuM ne paDilehaNAdinu dhyAna rAkhavu, emanI pratyeka kriyAmAM emane zArIrika takalIpha na paDe athavA ochI thAya, te rItanI aharniza paricaryA karavI, emanA paDo khela jhIlIne cIdhelAM kAryoM tvarita rIte karavAM, pagacapI vagere karavu, A badhAM emanI zArIrika bhaktinAM agA hatAM. sUrisamrATane je vAta ane kAryaM ruce, te ja karavAM; sUrisamrATa je praznamAM ke carcAmAM ke vicArAmAM rasa le, temAM ja bhAga levA; sUrisamrATanA mahAna vicArone vahevA; sUrisamrATanA Adarza anuzAsananu ane AjJAonuM khaMtapUrvaka pAlana karavuM;
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [65] sUrisamrATe svIkArelA Adarzone, ane pALelA siddhAMtone sadA vaphAdAra rahevuM ke A badhA emanI mAnasika bhaktinA prakAro hatA. A utkRSTa bhaktinuM varNana loka-khAsa karIne, A bhaktine najare jonArAM-A rIte karatAH "sUrisamrATanI eka AkRtinA be paDachAyA che. eka udayasUri mahArAja, ne bIjA nandanasUri mahArAja." A ananya ane akhaMDa gurubhaktinA pratApe teo sUrisamrATanA haiyAmAM vasI gayA hatA. saM. 2004nA varSe sUrisamrATa amadAvAda-sAbaramatI hatA, tyAre zrI vijayanandanasUrijInAM saMsArI mAtuzrI jamanAbena vaMdana karavA AvyAM. emanI uMmara chanuM varSanI hatI. navA dAMta paNa emane AvelA. zarIra eTaluM zithila ke haragoviMdadAsa (zrI vijayanaMdanasUrijInA bhAI) emane teDIne laI AvelA. e mAjIe vaMdana karIne jatI vakhate sUrisamrATane kahyuM : "mahArAja ! mArAM nandanane sAcavaje." eTale sUrisamrATe kahyuM : "mAjI! huM nandanane zuM sAcavuM? have te nandana amane badhAne sAcave che." bIjA eka prasaMge zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAje sUrisamrATane temanI tabiyatanI khabara pUchI, tyAre surisamrATe potAnI tabiyata asvastha hovAnuM kahIne azAtA vedanIyanA udayanuM varNana karyuM. tyAre zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAja kaheH "Apa te mahApuNyazALI che. Apane udayasUrijI ane naMdanasUrijI jevA paricArika ziSya che. Apane jarAya ochuM AvavA de evAM nathI." sUrisamrATe javAba Apyo : "e ja moTI zAtA che." pitAnA vaDA gurudevanA hRdayamAM emaNe kevuM sthAna prApta karyuM haze, enI jhAMkhI AvA prasaMge karAve che. prAkRtamAM eka subhASita cheH "e dhanya ziSya che, jenA hRdayamAM guruno vAsa che. paNa e ziSya te dhanyAtidhanya che, jenuM sthAna gurunA hRdayamAM che. e ahIM kevuM caritArtha thayuM che ! sAce ja, zrI vijayanaMdanasUrijI dhanyAtidhanya banI zakelA. saM. 2000nI sAla pachI sUrisamrATanI zArIrika sthiti uttarottara kathaLatI rahI. 2003mAM DoLInA upayogane avasara Avyo. chevaTe 2005mAM emane svargavAsa thayo. A gALAmAM, zrI vijayanaMdanasUrijIe surisamrATanI aglAnabhAve athAga zuzraSA karI
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 66 ] A. vi.naMdanasUri-smArakazra tha hatI. emanA jIvananA AkharI divasamAM e satata emanI pAse ja besI rahetA, ne sUrisamrATanu mana praphullita rahe evI vAtA karatA. svavAsanA be divasa agAu, dhanateraze sUrisamrATane kaika ThIka jaNAyuM, eTale emaNe kahyuM : " sAheba ! parama divase divALI che. ane pele divase-besatA varSe -Apane janmadivasa che." sUrisamrATa kahe : " ApaNe katyAM divALI jovAnI che ?" A sAMbhaLIne zrI vijayanaMdanasUrijI gaLagaLA thaI gayA. emaNe kahyuM : " sAheba ! Apa Ama kema beleA che?" e ja divase bapore sUrisamrATa emane melAvIne kahe : " naMdana ! tuM mArI pAse esa, mane gAtuM nathI." pachI sUrisamrATe emane aneka upayeAgI khAkhatAnI sUcanAo-bhalAmaNA karI, Aso vada amAse takhiyata gabhIra thaI, tyAre DokTaroe eka injekazana ApavA icchA darzAvI. e vakhate emaNe ja DaoNkaTarane kahyuM : " DaoNkaTara ! jo injekazana ApavAthI AyuSyakhaLa vadhatuM hoya te ja Ape. nahi te, mahArAjajIe AkhI jiMdagImAM injekazana nathI lIdhuM, tethI A samaye emane ApIne emanI asvasthatAmAM vadhAro karavA nathI." oNkaTara paNa A vAtamAM samata thayA. cAvIza kalAkanI ekeeka paLane ane peAtAnA dhAsAsane gurunI sevAmAM ekAkAra banAvanArane mana gurunA virahanA AghAta kevA AkarA nIvaDe enA anubhava sUrisamrATanA svargAgamana pachI emanA A badhA ziSyAnAM darzane thayA. sUrisamrATanu jIvanacaritra lakhAvavAnI pUrNa icchA, chatAM jyAre jyAre emanA jIvananI vAta nIkaLe, athavA kAI pUche, tyAre pUjya vijayAdayasUrijI mahArAja tathA zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAjanI AMkhe AMsunAM jALAM baMdhAI jatAM ane gaLe DUmA bharAI AvatA. pariNAme tee sUrisamrATanA jIvananI vAto karavA asamartha banI jatA. paNa, dhIme dhIme, varSo jatAM gayAM ema, sUrisamrATanu pote anubhavelu mahAna pavitra jIvana samAja samakSa rajU karavAnI ane e dvArA gurubhaktinA lAbha hAMsala karavAnI bhAvanA prabaLa banatI gaI. ane guru-ziSye bhegA maLIne eka jIvana-neAMdha taiyAra karAvI. te parathI vyavasthita jIvanacaritra taiyAra karAvavA mATe keTalAka prayAsa karyo. ane Akhare, sUrisamrATanA janmazatAbdI varSamAM emanuM jIvanacaritra prakAzita karAvyuM, jema sUrisamrATanA haste thayela tamAma aMjanazalAkA ane anya anuSThAnamAM
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [67] mukhya ane sAMgopAMga bhAga A bane guru-ziSyano ja raheto tema emanI IcchA anusAra aMjanazalAkAnAM tamAma vidhAne tathA ahaMnmahApUjana, bRhannadyAvarta pUjana, siddhacakra mahApUjana vagere viziSTa anuSThAnone vizuddha ane vyavasthita rIte taiyAra karavAmAM pUjya zrI vijayodayasUrijI mahArAjanI sAthe zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja paNa rahetA. surisamrATanA svargavAsa pachI, emaNe sthApelA zrI kadambagiritIrthanA sarvAgINu vikAsa mATe, ane emanAM bAkInAM kAryo pUrNa karavA mATe emaNe bhagIratha puruSArtha karyo hato. emanA dilamAM satata e ja jhaMkhanA rahetI ke "sUrisamrATanI icchA mujaba tamAma kAryo pAra paDavAM ja joIe." sUrisamrATa je sthAne kALadharma pAmyA, tyAM sthApelA gurumaMdiranA pharI darzana karavAnI utkaTa icchA chatAM, zAsananAM anya kAryone lIdhe, te tarata amalI banI zakI nahIM, eTale AcArya mahArAje sarva mIThAIno tyAga karyo. chevaTe saM. 2008mAM amadAvAdathI khAsa vihAra karIne mahuvA gayA, ne gurupAdukAnA gaddagaddabhAve darzana-vaMdana karyA. teo pite koI paNa kArya karavA dhAre, athavA koI vyakti emane kAMIka kArya karavA sUcave, tyAre teo kahetA : "sUrisamrATanI aMtaH preraNuM mane jyAre thaze, tyAre A kArya huM karIza." ane ghaNA prasaMge AvuM banatuM. keIka kArya mATe emaNe hA pADI hoya, paNa pAchaLathI emane AvI ja kAMIka svAnubhavasaMvedya surisamrATanI aMtaHpreraNA thAya, ne e nA pADI de. ane e kAryanuM pariNAma jANIe tyAre thAya ke nA, mahArAjajIe nA pADI te ja UMcata thayuM. ane, e ja rIte, kyAreka koI kAmanI nA pADI hoya, ne aMtaH preraNuM thatAM je hA pADe, to e kAryanuM pariNAma paNa yazadAyI ja hoya. emanI pAse roja seMkaDe mANase vAsakSepa letA, muhUrte laI jatA, maMgalAcaraNa sAMbhaLatA. paNa e traNe kriyAo karatAM pUve emaNe sUrisamrATanuM nAma acUka lIdhuM ja hoya; e sivAya A traNamAMthI ekeya kriyA nahIM karavAnI. hameza savAre UThatA ne rAtre pratikramaNa pachI sUrisamrATanI mUtio je je gAmamAM jyAM birAjatI hoya, tenuM mAnasika smaraNa karIne ene bhAvavaMdana karavAne emane atUTa niyama hato. kevI niHsIma gurubhakti ! surisamrATanA svargavAsane varSo vItyAM, chatAM jyAre paNa emanA jIvananA prasaMgenI vAta nIkaLe, tyAre emanI AMkho bhInI thayA vinA na rahe. sUrisamrATanI zatAbdInA varSe e pAlitANA hatA. divALInA divase sAhityamaMdiramAM sabhA jAI. judA judA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 68 ] A. vi.nanasUri-smArakazra'tha vaktAoe pravacaneA karyAM. chelle upasa`hAra karatA AcArya mahArAje mAtra sIrasamrATanAM cAmAsAMnI neAMdha kahI; paNa, emAMya jyAre saM. 2005nAcAmAsAnI vAta AvI ke tyAM bharI sabhAmAM AMkhA chalakAI UThI. gaLe DUmo bharAI AvyeA, elI na zakayA. sUrisamrATanA AzIrvAda taraphanI emanI zraddhA tA jue : pUjya zrI vijayasUryAdayasUrijInI AcArya padavI ane 'zAsanasamrATa' graMthanA prakAzana-samArAha pachI pUjya zrI vijayakastUrasUrijI mahArAja para emaNe lakhelA patranA A zabdo che : " zAsanasamrATa' graMthaprakAzanamAM paNa mAnavamedanI khUba ja bharacaka hatI. ane prasagAmAM leAkeAnA utsAha ane ullAsa khUba khUba hatA. pa. pU. zAsanasamrATanA zubha AzIrvAda dhArAbaddha varasatA hatA." ** AvI akhaDa ane ajoDa gurubhaktinAM emanA ja zabdomAM darzana karIe H " jagaDhanIya, jagadguru, jainadharmanA zAsanasamrATa, vartamAnakALamAM yugapradhAna samAna, AlyapaNAthI akhaMDabrahmacaryanA mahAna jvala`ta sitArA, sugRhItanAmadheya, sUricakracakravatI pa. pU. zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja sAheba-- " jeo mArA mahAna upakArI che, " mArA anAthanA nAtha che, " mArA azaraNunA zaraNu che, "mArA parama uddhAraka che, mArA tAraNahAra che, " mane akhAdhane Adha ApanAra che, 66 " mane samyagdarzana, jJAna, cAritrarUpa ratnatrayI pamADanAra, temAM sthira karanAra ane uttarAttara temAM vRddhi pamADanAra che. " mane zrI vItarAgazAsanamAM ATalI ucca keTie lAvanAra che. "mane pAmara kIDIne kuMjara svarUpa banAvanAra te mArA parama gurubhagavaMtanA upakAranA badalA bhavakADAkeDIe paNa vALI zakAya tema nathI. teozrInA mukhamAM chellA zvAseAzvAsa sudhI paNa 'udaya-naMdana' hatA." vagere gurubhaktinI A parAkASThAne vaMdana.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [69]. 26 siddhAntaniSThA sUrisamrATanI prabaLa IcchA hatI ke, mAre pitAne muMbaI na javuM, ane mAre sAdhu paNa muMbaI na jAya. zrI vijayanaMdanasUrijIe A IcchAne eka siddhAntanI jema AjIvana pALI hatI. muMbaI padhAravA mATe aneka vAra vinatio thaI, ghaNuM ghaNuM Agraha thayA, paNa teo acala rahyA. saM. 2026mAM kalakattAvALA zeTha savAIlAla kezavalAle vinati karI: Apa muMbaI padhAre, ne ghATakoparanI pratiSThA Apane hAthe kare. ApanI bhAvanA che ke kadambagiri tIrthamAM bAkI rahelAM kAryo pUrAM karavAM. huM tyAM kadambagiri mATe dasa lAkha rUpiyA ekaThA karIza. ane ApanI IcchAnusAra tamAma kAryo pUrAM karAvIzuM, paNa Ape muMbaI padhAro." muMbaI javAmAM ghATakoparanI pratiSThA uparAMta bIjA aneka mahAna kAryo karavAne avasara maLe ema hato, paNa, AcArya mahArAje spaSTa nA bhaNI dIdhI. jyAre vinati thatI hatI, tyAre keTalAkane thaI AveluM ke AnA jevA vinati ane kArya karanAra nahi maLe. paNa AcArya mahArAje nA pADI tyAre lAgyuM ke emanA jevA nA pADanAra paNa kaI nahi maLe. A vakhate emaNe sUrisamrATanI eka vAta kahIH "moTA mahArAja kahetA hatA ke, ekavAra AtmArAmajI mahArAje bUTerAyajI mahArAja AgaLa IcchA vyakta karI ke 'ma vazva nA phuchI rAva hai--tyAre bUTerAyajI mahArAje kahyuM ke "niro saMyamanA vA da vada varSa nA " A vacana sAMbhaLIne tarata ja. AtmArAmajI mahArAje muMbaIne vicAra mAMDI vALe." ATaluM kahIne emaNe umeryuM: "moTA mahArAja pote paNa kahetA ke ApaNe zuddha saMyama pALavo hoya to muMbaI nahi javuM joIe. kema ke tyAM gayA pachI e chevatte aMze paNa zithilatA AvyA vinA na ja rahe. ane ApaNe ApaNI jiMdagImAM mAMsa vagere apavitra abhakSya padArtho kadI paNa joyA nathI. je muMbaI tarapha jaIe, te e najare paDyA vinA rahe ja nahi, mATe muMbaI na javuM." surisamrATane bIjo niyama hatoH "AdrA nakSatra bese pachI vihAra na kare." AnuM pAlana paNa AcArya mahArAje barAbara karyuM hatuM.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha AvA ghaNA siddhAMta ne pravRttio che, je sAdhujIvananI pavitratAne piSe ane akhaMDa rAkhe. enuM paripUrNa pAlana teoe pUrI niSThAthI karyuM-alabatta, dravya-kSetrakALa ne bhAvanA parivartanane satata lakSyamAM rAkhIne ja. 27 muhUrta meLavavAnuM mahAtIrtha pAyA vinA ghara caNAya nahi, muhUrta vinA zubha kAma thAya nahi. pAyA jeTalo majabUta, eTaluM ja ghara majabUta bane. muhUrta jeTaluM zreSTha-nirdoSa, eTaluM kAma paNa nirvigha thAya. pAye caNanAra kArIgara jeTalo kuzaLa, eTale pAye daDha thAya. muhUrta ApanAra jeTalA pavitra, eTaluM kAma paNa saphaLa bane. zrI vijayanandanasUrijI mahArAjanI gaNanA pavitra puruSamAM thatI. emaNe ApeluM muhUrta niHzaMka pavitra manAtuM. emanA ApyAM muhUte thatuM zubha kAma haMmezAM nirvidhrapaNe saphaLa banatuM. emanA vahetA jharaNa jevA svaracha jIvana, ane sarvAghasaMhAriNI, sarvakalyANakAriNI vizuddha bhAvanAnuM A pariNAma hatuM. aMjanazalAkA hoya ke pratiSThA hoya, prabhupreveza hoya ke khAtamuhUrta hoya, dIkSAvaDI dIkSA hoya ke padavI pradAna hoya, upadhAna ne ujamaNAM hoya ke bIjA mahotsavo hoya, munione vihAra hoya ke praveza heya, kaI saMghanuM prayANa hoya ke tIrthamALAropaNa hoya, eka paNa dharmAnuSThAna evuM nahotuM ke je zrI vijayanandanasUrijI mahArAjanA muhUrta vinA thatuM hoya. bhAratanAM seMkaDe gAme, ne hajAro loko emanI pAsethI muhUrta prApta karIne potAnAM dharmAnuSThAne saphaLa banAvatAM. divasa Uge ne pAMca-sAta gAmanA bhAIo muhUrta levA AvyA ja hoya, muhUrtanI pRcchA-mAMgaNI karatA thokabaMdha kAgaLa AvyA karatA hoya ane e badhAne saMtoSa ApavA mATe zarIranI zakti karatAM adhika parizrama karIne e muhUrto Aye jatA hoya, e dazya to rojanuM hatuM. A badhuM joIne emane DaoNkaTara ke bIjA koI kahe ke sAhebajI! ATale parizrama na karatA ho ne thoDo ArAma karatA he to kevuM sAruM ! muhUrtavALAne kAle bolAvaje." tyAre emane TakorAbaMdha javAba maLatoH bhAI !
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [ 71] keTale dUrathI A lo ke AvyA che! emane kyAM sudhI rekI rAkhavA? ane, A kAgaLa keTalA dUrathI Avyo che ! ene Aja ne Aja javAba na lakhIe, te enuM kAma ghaNuM laMbAya." ane pachI umeratA H "A badhe sthaLe zAsananAM kAryo thAya che, tyAM ApaNe kyAMya pahoMcI zakavAnA to nathI ja. paNa zAsanasamrATanA AzIrvAdathI ApaNane A bAbatanuM thoDuM ghaNuM jJAna maLyuM che, te e dvArA e badhAM zAsanakAryonI anumodanAno ahIM beThA beThA lAbha kema na laIe?" ghaNuM vAra muhUrta levA AvyA hoya, ene pUrI jANakArI na hoya, e eTaluM ja samaje ke mAre derAsaranI pratiSThAnuM muhUrta joIe. eve vakhate "le deva cokhA, ne mila mAre che." evI rIte teonI pAse na hatI. e to pAkI mAhitI mAge : derAsara kaI dizAnuM che? mULanAyaka kyA che? AvI jarUrI badhI mAhitI mAgI le. pilAne khabara na hoya to tene pAcho mokalIne pharI maMgAve, ne badhuM cokakasa karI le, pachI ja muhUrta Ape. AthI muhUrta lenArane cirasthAyI zraddhA janmatI. muhUrta nAnuM hoya ke moTuM, paNa mahenata pUrepUrI karatA. emanI noTabuke juo, te khyAla Ave ke teo kevuM sUkama gaNita karatA ! eka muhUrta mATe gujarAtanAM, rAjasthAnanAM, mahArASTranAM, banArasanAM ne evAM jAtajAtanAM paMcAMge tapAse, badhAne meLa zakya hoya eTalo sAdhe; vaLI zaMkA hoya te muhUrtanA grantha ane pAThenI cakAsaNuM karI enA AdhAre le; utsarga apavAda ane vidhi-niSedhone khyAla kare, ne chevaTe e badhAno niSkarSa karIne muhUrta nakakI kare. muhUrta levA AvanAra kyA prAntane ke gAmano che, enI pahelI pRcchA kare. e prAnta ke gAmane lAgu paDatA tiSazAstrIya guNa-de ne enA vaheme, grAhya-tyAjya rivAjo vagere badhuM teonA dhyAnamAM ja hoya, eTale e anusAra ja muhUrta Ape. kyAreka keIka emanI parIkSA karavA paNa AvatA. evA lekene kharekhara muhUrta na joItuM hoya, mAtra emanAmAM keTaluM jJAna che, e jANavA khAtara ja pUche; ne pachI bIje jaIne enI parIkSA kare-karAve. AvA lokone e dAda na detA; e kahetAH "A mATe mane samaya nathI. huM te mArA pazama pramANe kahuM chuM. kharekhara jarUriyAta hoya to laI jAva, nahi te cAlyA jAva." keTalAka loko bIjethI muhUrta kaDhAvIne emanI pAse enI khAtarI karAvavAya AvatA, tyAre teone javAba spaSTa rahetA : "koIe kahyuM e sAcuM che ke khoTuM, e zodhavAnuM kAma mAruM nathI. tamane ThIka lAge ema kare. huM bIjAnI paMcAtamAM paDatuM nathI." keTalAka vahemI leka paNa AvatA. emane saMtoSa ApavA mATe e emane joSIne laIne AvavAnuM sUcavatA. amadAvAdamAM girijAzaMkarabhAI athavA emanA putra brahmakumAra
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ [72] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha bhAI, sAbaramatImAM ratibhAI, khaMbhAtamAM hariprasAda, pAlitANAmAM hiMmatarAma zAstrI, rAjasthAnamAM Tamala, je gAmamAM pote hoya, te gAmanA joSIne bolAvatA. joSIe te pelA zrAvakone ghaNI vAra kahetA ke, "bhalA ! nandanasUrijI mahArAja to amArAthIye vadhu uttama muhUrta Apaze, amane zuM kAma belA che ? ane jethI Ave, eTale baMne muhUrto kADhe. e baMneno meLa meLavavAmAM Ave tyAre kyAreka baMnenuM muhUrta ekasarakhuM hoya ane kyAreka AcArya mahArAjanuM muhUrta jevI karatAM vadhu zreSTha hoya. Ama chatAM joSInuM pUruM sanmAna thAya ane sacavAya, enI teo pUrI takedArI ne kALajI rAkhatA. AnA pariNAme, muhUrta lenAra zrAvakone ne joSIne anahada prema teo saMpAdana karI zakyA hatA. vaLI, piote ApeluM muhUrta khoTuM hoya ja nahi, e Agraha paNa teo kadI na sevatA. koI kAMI bhUla dekhADe, to te para dhyAna daIne phera vicAra karatA. ne je sAcuM lAge te spaSTa kahetA. ekavAra evuM banyuM ke mUchALA mahAvIrajInI pratiSThAnA emaNe ApelAM muhUrtamAM eka AcAryazrIe doSa kADho. have, A to rAjasthAnanuM kAma. jarAjarAmAM vahema bharAtAM vAra nahi. ghArAva ane sAdaDI, baMne saMgha A pratiSThAnuM saMcAlana kare. emAM sAdaDIne saMghe kahyuM : "naMdanasUri mahArAje ApeluM muhUrta amAre pramANa che." paNa ghANerAvamAM be mata paDayA. eka vaheme bharAye. bIjAe vizvAsa darzAvyo. Ano nikAla lAvavA baMne gAmanA ne baMne matanA gRhasthoe maLIne nakkI karyuM ke "naMdasUri mahArAja kahe te pramANa." ane e badhA khaMbhAta AvyA. e vakhate zrI vijayanaMdanasUrijI tyAM hatA. emaNe khUba zAMtithI baMne pakSanI vAta sAMbhaLI. ane khAtarI ApI ke tamane vizvAsa paDe evuM karI daIza. pachI teoe jethI hariprasAdajIne bolAvyA, badhI vAta samajAvI, ne kahyuM: have tamane je ThIka lAge te nirNaya Ape. mArA muhUrta para vahema che. mATe mAre kazuM nathI kahevuM. taTasthabhAve tamane ThIka lAge te kaho." hariprasAdajIe muhUrtanI phera tapAsa karI. paNa doSa hoya te nikaLe ne? emaNe kahyuM: "AmAM talabhAra paNa doSa nathI, sarvazreSTha che. A anusAra ja kArya kare." ne badhA zrAvake rAjI rAjI thaI gayA. emaNe e ja muhUrta pratiSThA karI. ekavAra evuM paNa banyuM ke sUratanA vAsupUjya svAmI jinAlayanA vahIvaTadAre e vaizAkha zudi chaThane pratiSThA-divasa Ave, evI mAgaNI karI. AcArya mahArAje saM. 203ranA vaizAkha zudi chaThane divasa kADhI Ape. paNa, e pachI, navuM paMcAMga emanA hAthamAM AvatAM jaNAyuM ke "A muhUrta barAbara nathI apAyuM." tarata ja emaNe sUrata lakhI jaNAvyuM ke "meM kahyuM, te muhUrta barAbara nathI lAgatuM.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [73] tame pharI Avo." sUratavALA bhAIo AvyA, eTale emane badhI vAta vigatasara samajAvI, ne navuM muhUrta mahA zudi sAtamanuM kADhI ApyuM. keTalAMka kAryo pitAne ucita na lAge, to e mATenAM muhUrte teo na ApatA. gheTInI pALe bhAtuM ApavAnI zarUAta karavAnuM muhUrta emane pUchavAmAM AvyuM, tyAre emaNe e muhUrta ApavAnI cokhkhI nA bhaNI dIdhI. ekavAra, eka AcArya nahi evA munivare aMjanazalAkAnuM muhUrta pUchAvyuM, te tenI paNa nA kahI. A viSe emane pUchIe to teo kahetA : "je vastune ke kAryane huM vAjabI na mAnuM, e mATe huM muhUrta ApuM, to te emAM mArI saMmati ja mAnI levAmAM Ave. eTale muhUrta na mokalavuM ja uttama che." emanA vicAro maryAdita ke saMkucita nahi paNa udAra hatA. eTale ja, tapAgacchanA dareka samudAyanAM sAdhu-sAdhvIo uparAMta, aMcalagaccha, pAyajaMdaga7 ne kharataragacachanAM sAdhu-sAdhvIo ne saMgho paNa emane muhUrto pUchAvatAM. AthI AgaLa vadhIne, terApaMthI, sthAnakavAsI saMpradAyanA loko paNa emanA muhUte kArya karavAmAM AnaMda anubhavatA. seMkaDe sthaLe dAdAsAhebanAM pagalAM ke mUrtinI pratiSThA emaNe Apela muhUrta thaI che. seMkaDe sthAnakamAgI bhAI-bahenanI dIkSA emanA muhUrtAnusAra thaI che. bahAra emanA mATe virodhI valaNa apanAvanAra, emanI niMdA karanAra vyakti paNa je muhUrtanA kAme Ave to ene saMtoSakAraka javAba emanI pAsethI maLato. ekavAra eka AcAryazrI bolelA ke "nandanasUri mahArAja to hamaNAM zAstraviruddha pravRtti bahu kare che, vagere." A vAta teozrInI pAse AvelI. ane chatAM, e ja AcArya zrI muhUrto avAranavAra pUchAtA, bIjAM kAmo aMge paNa vinatio karatA, tyAre teo emane kazA ja bhedabhAva ke reSa vinA je rIte muhUrta mokalI ApatA ke saMtoSakAraka khulAsA ApatA, e joIne navAI lAgatI. emaNe ApelAM muhUrtonI kaI saMkhyA nathI. emaNe ApelAM muhUrta jyAM jyAM zubha kAmo thayAM che, tyAM nivinatA, saphaLatA ane unnati ja thaI che. janmabhUmi paMcAMganA kartA paM. zrI amRtalAla lakSmIcaMda zAha kahetA ke "muhUrtanA viSayamAM mArA guru zrI naMdasUrijI mahArAja che." khaMbhAtamAM kAzI-banArasanA eka advitIya gaNitaniSNAta jyotiSI AvelA. nAma mathurAprasAdajI. konI pAse keTalI mUDI che, e kuMDaLI uparathI ja kahI de. e mathurAprasAdajI khaMbhAtanA vidvAna jyotiSattA zrI bhAlacandra kavine kaheH "vinA mArAM ! jainiyoMme to dekho, nandanasUrijI mahArAja bejoDa hai|" 10
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ [74] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha ATaluM chatAM-muhUrtajJAnanA kAraNe bhArata AkhAmAM khyAti meLavavA chatAM--abhimAnano aMza paNa emane pUchyuM hoya evuM jANyuM nathI. loke AvIne muhUrtanI uttamatAne prazase, tyAre pUrI nikhAlasatAthI kaheH "zAsanasamrATa gurubhagavaMtanA AzIrvAdane ja pratApa che; huM to pAmara, ajJAna chuM." muhUrta laI janArane paNa eka ja AzIrvAda nikhAlasabhAve maLeH "zAsanasamrATanI kRpAthI tamAruM maMgaLakArya nirvidane saphaLa ho !" kevI nikhAlatA ane kevI namratA ! 28 tithicarcA (3) vi. saM. 2004 saMvata 2004mAM saMvatsarImAM bheda AvyuM. laukika paMcAMgamAM bhAdaravA suda pAMcamane kSaya hato, eTale be saMvatsarInI ArAdhanA tapAgacchamAM traNa rIte thaI. betithivALAnA nAme sukhyAta navA pakSe pAMcamane kSaya kAyama rAkhIne etha-pAMcama bhegA gaNa maMgaLavAre saMvatsarI ArAdhI. - zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAja vageree pAMcamanA kSaye cothe athavA trIjane kSaya karIne cotha ne somavAre saMvatsarI ArAdhI. sUrisamrATe ane bIjAoe, saM. 1lpara, 1991 ne 198lmAM tapAgacchanA mAnya vRddha mahApuruSoe ane zrI sakala saMghe zrI vijayadevasUra tapAgacchasaMghanI seMkaDo varSothI cAlI AvatI zAstrAnusArI avicchinna praNAlikA anusAra je rIte pAMcamanA kSaye anya paMcAMganA AdhAre chaThano kSaya karIne zuda cothe saMvatsarI karelI, te ja rIte A varSe (2004mAM) paNa anya paMcAMganA AdhAre bhAdaravA suda chaThane kSaya svIkArIne zuda cotha ne maMgaLavAre saMvatsarI jAhera karI ane ArAdhI. sUrisamrATa svayaM te vRddhAvasthA ne azaktinA kAraNe AmAM vizeSa rasa nahetA laI zaktA, paNa emanI sUcanA ne mArgadarzana anusAra zrI vijayanaMdanasUrijI emAM pUrato rasa letA hatA.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [71] A traNa rItanI saMvatsarInI ArAdhanAmAM banyuM evuM ke betithivALA ne sUrisamrATa vagerenI saMvatsarI maMgaLavAre sAthe thatI hatI, jyAre zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAja vagerenI samavAre thatI hatI. AnI carcA ne tophAne khUba cAlyAM. kaI rIte sUrisamrATa vagere semavAramAM Ave, e mATe athAga prayAsa thayA. patra-patrikAonA thekaDA bahAra paDavA lAgyA. gALAgALInI paNa sImA na rahI. paNa surisamrATane ArAdhanAmAM rasa hata-sAcI praNAlikA mujabanI ArAdhanAmAM; emane A khaTapaTa, carcA ke kalezamAM jarAya rasa na hatuM. emanA taraphathI spaSTa jAhera thayuM ke "ame te ApaNuM zuddha praNAlikAnusAra chaThanA kSaye pAMcama akhaMDa rAkhIne cothe saMvatsarI karavAnA chIe. betithivALA sAthe amAre koI nisabata nathI. amAre to prAmANika praNAlikA ne ArAdhanA sAthe ja saMbaMdha che." emanI A jAherAtathI vireAdhIonA virodhamAM bhAre uchALo AvyA. tA. 11-8-48 nA "muMbaI samAcAra'mAM sUrisamrATane IrSyALu, vyaktiSI, mUSakanItivALA, kubuddhi vAparanArA, azAnti phelAvanArA vagere svarUpe cItaravAmAM AvyA. 16-8-48nA muMbaI samAcAramAM emanI gaNatarI mitradrohImAM karAI. ane kaleza-kalahathI alipta rahIne racanAtmaka zAsanaprabhAvanA karavAnI temanI taTastha vRttine lIdhe temane nirmaLa ane navA pakSa tarapha DhaLatA ka5vAmAM AvyA. A badhAM lakhANathI asvastha na thatAM svastha ne mauna rahevAnI vinati karatA aneka samaju-vicAraka AtmAonA patro sUrisamrATa para ane emanA ziSya para AvyA. evA eka patramAM zrI vijayanaMdanasUrijI upara bhAvanagarathI zrI vijayalalitasUrijIe lakhyuM hatuM ke- "vi. zrI haMsasAgarajInAM henDabIlo-lekha aneka vAra vAMrayAM. te vakhate manamAM evI vicAraNA AvI ke zrI naMdasUrijI gurubhakta che, te emanAthI A lekhe, A lakhANo sahana nahi ja thAya. chatAM samatA karIne beThA che, te emanI vidyAne ane saMyamathutine ja AbhArI che. paNa Aje muMbaI samAcArane eka lekha je senagaDhathI lakhAya che, te zeTha juThAbhAI sAkaracaMda letA AvyA ane vyAkhyAnamAMthI UThayA bAda aneka dharmapremI manuSyoe vAM. vAMcavAvALA ane sAMbhaLavAvALA-baMnenA manamAM atyaMta glAni thaI. have huM paNa lagabhaga sittera varSano vRddha, bAvana varSano dIkSita sAdhuM chuM, te mArI hArdika bhAvanA e ja che ke " manniAvara raDhita vAvata'evI dhIratA rAkhI jevI rIte Aja sudhI upekSaNIya lekanI upekSA karatA AvyA che evI ja gaMbhIra vRtti rAkhaze. jenI ApaNe Aja sudhI ceSTA joI manamAM dayAnA
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ [36] A. vi.naMdanasUri smAragraMtha pariNAma lAvatA AvyA chIe tenA dayApAtra ke carcApAtra ApaNe na banIe evI mArI khAsa bhalAmaNa che. pachI te " " vahunA supu"--vidvAnone vadhAre lakhavAnuM na hoya. e ja." paNa, sUrisamrATa ne zrI vijayanaMdanasUrijIvAstavamAM meza aDaga hatA. bhayAnaka jokhamakArI vAvaToLamAM paNa jeo avicalita rahetA, emane AvI patra-patrikAo. zI asara karI zake? e te nilepa ane nirvikAra ja rahyA. A arasAmAM munirAja zrI darzanavijayajI tripuTIe eka patra zrI vijayanaMdanasUrijIne lakhyuM. emAM maMgaLavAranI saMvatsarI khoTI hevAnAM pramANe, tathA bIjI zaMkAone ullekha hato. enA javAbamAM zrI vijayanandasUrijIe khUba spaSTatA, nikhAlasatA ane nIDaratAthI eka patra lakhyo. e eka ja patramAM emaNe Aja sudhI nIkaLela tamAma patra-patrikAonAM lakhANane nirarthaka banAvI dIdhAM. rAmabANa je emano e patra ApaNe paNa vAMcIe vaDhavANa kempa, jeTha vada 6 ravi. vaDhavANa kempathI vijyanaMdanasUri, tatra muni zrI darzanavijyajI, muni zrI jJAnavijayajI tathA muni zrI nyAyavijayajI yegya anuvaMdanA. jeTha vada 3ne guruvAre zrAvaka giradharabhAI sAthe mokalela patra pahoMcyuM. saMvacharI saMbaMdhI tamee keTalAka khulAsA pUchAvyA, paNa AvI bAbato mATe rUbarU maLI khulAsA meLavavA vyAjabI che te to jANe che. atyAra sudhImAM tamoe tamArA taraphathI paMcAMge chapAvyAM te tamoe amane jaNAvyuM nathI tema koI jAtano khulAso paNa pUchA nathI. tyAra pachI tamArA taraphathI tamoe jaina parva tithine ItihAsa" nAmanI pustikA chapAvI te paNa tamAe amone jaNAvyuM nathI tema koI khulAse pUchAvyo nathI, ane have atyAre khulAsA pUchAvavAne artha zuM? "vi. tA. 7-6-1948 somavAranA 'muMbaI samAcAramAM Avela ATakala amoe, amArA gurumahArAjAe keIe paNa Apela nathI, tema chapAvela paNa nathI, tema chApAmAM koNe Apela che te paNa ame jANatA nathI. amo prAyaH chApAmAM ApatA nathI tema ja lakhAvatA nathI, chatAM amoe te Apela che athavA lakhAvela che ema je kaI mAne te tenI potAnI samajaNa vagaranuM che.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [77] 15ramAM jodhapurI caMDAzu caMDU paMcAMganA banAvanAra paMDita zrIdhara zivalAlane ja te vakhate pUchAvatAM teoe lakhyuM hatuM ke amAruM paMcAMga brahmapakSI che. te mAravADa dezamAM mAnya che. tamArA dezamAM saurapakSa mAnya che to te pramANe tamAre chaThane kSaya kara." ane A saMbaMdhamAM 15ra zrAvaNa suda 15 no jaina dharma prakAza"no pustaka 12, aMka 5 me, tathA 15ra aSADa vada 11 nuM "sayAjI vijaya" vAMcazo to vizeSa khulAse thaze. ane "zrI AtmArAmajI mahArAjano paNa potAnI hayAtImAM e pramANe ja (chaThanA kSayano) mata hato. te paNa temAM tamane spaSTa jaNAI Avaze. tA. 18-5-'37nA AtmAnaMda prakAza" pu. 34, aMka 12mAmAM A. zrI vijayavalabhasUrijI paNa lakhe che ke "svargastha gurudevanI AjJA mujaba 15ramAM bhAdaravA suda 6no ja kSaya mAnyo hate." te je te vakhate zrI AtmArAmajI mahArAje tamArA lakhavA pramANe bhA. zu. panA kSaye pAMcamane ja kSaya Adezya hota to A rIte A. zrI vijayavallabhasUrijIne pitAnA gurudevanI viruddha lakhavAnuM kAMI paNa kAraNa hoya tema ame mAnatA nathI. vaLI tame lakho cho ke A. zrI vijayasiddhisUrijI kahe che ke "huM pahelethI ja pAMcamane kSaya mAnato Avyo chuM ane bIjAoe paNa pAMcamane kSaya karI udaya cothe saMvacharI karI che. e paNa taddana khoTuM che. te vAta 198nnA 'vIrazAsana, varSa 11nA aMka 41 tathA 44mAM A. zrI vi. dAnasUrijInA khulAsAmAMthI spaSTa jaNAze. kAraNa ke temAM A. zrI vi. siddhisUrijI to zuM paNa sakala zrI tapAgacchIya caturvidha saMghamAMthI keIe paNa bhA. zu. pano kSaya mAnyo na hato, paNa anya paMcAMganA AdhAre chaThano ja kSaya mAnyo hato te vAta spaSTa che. vi. tamo lakho cho ke "bhAdaravA zuda no kSaya karI zuda 4ne maMgaLavAre saMvacharI karavAthI A. zrI vi. rAmacaMdrasUrijInI sAthe saMvacharI thaze. ane AthI temano pakSa sAce che evuM bhadrika tathA bhadayA zrAvako mAnaze." te paNa tamAruM mAnavuM cheTuM che, kAraNa ke temanI ane ApaNI saMdhazkarI eka divase AvavAthI kaMI eka thaI javAtuM nathI. kAraNa ke teo pAMcamano kSaya kare che, jyAre ApaNe chaThane kSaya mAnavAne che. ane ApaNe e vicAra karIe to lokAgaccha vagerenI saMva charI paNa ApaNI sAthe Avaze to zuM ApaNe te vakhate tevA thaI jazuM ? mATe te vAtamAM kAMI paNa bhaya rAkhavAno hoya nahi. vaLI tamoe lakhyuM ke "Ama A bAbata upara khUba vicAra karazo ane kalamavAra samAdhAna jaNAvazojI. ane vigatavAra khulAso karazojI." to amArA kSayopazama pramANe amoe prAyaH dareka muddA upara prathamathI ja vicAra karelo che. "TV thI e pAThanI vyavasthA tema ja "kSa prava.' e vacananI vyavasthA paNa amArA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] A. vininasUri smArakagraMtha dhyAnamAM ja che ane darekane amArA kSapazama pramANe vigatavAra khulAso che, paNa kAgaLamAM e badhA ja khulAsA thaI zakatA nathI. bAkI A. zrI vijayAnaMdasUrijI (zrI AtmArAmajI mahArAja), paM. zrI gaMbhIravijayajI gaNijI mahArAja, lavAranI paLanA upAzrayavALA paM. zrI pratApavijayajI gaNijI mahArAja vigere ApaNA vaDIlo zAstra ane paraMparAne AdhAre ja cAlanArA hatA, paNa potAnI kalpanAnA AdhAre cAlanArA na hatA. teo bahuzrata, bhavabhIru, anubhavI ane zrI vItarAga zAsananA saMpUrNa premI hatA. teo zAstra ane paraMparAne jarA paNa virodha Ave evuM kadI paNa kare evuM mAnavAne kAMI paNa kAraNa nathI. "zAstrAnusAri, avicchinna, suvihata paraMparA pramANe seMkaDo varSothI A eka ja dhorI mArge cAlyo Ave che. saM. 15ramAM A. zrI sAgarAnaMdasUrijIe judI saMdha charI karI, temaja saM. 192-193mAM A. zrI vijayarAmacaMdrasUrijI, temanA gurujI, tathA temanA anuyAyIoe judI saMvacharI karI. bAkI bhAratavarSanA tamAma sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA-e caturvidha saMgha A ja dhorI mArga upara cAlyo Ave che. ane ame paNa zAstra ane paraMparAe te ja dhorI mArgamAM cAlyA jaIe chIe. chatAM paNa jyAre A. zrI sAgarAnaMdasUrijI saM. 1lparanI saMvacharI saMbaMdhI sakala saMghathI potAnI judI AcaraNA, tathA A. zrI vi. rAmacaMdrasUrijI saM. 192- 13nI saMvacharI saMbaMdhI sakala saMghathI potAnI judI AcaraNa zAstra ane vijayadevasUrijInI paraMparA pramANe vyAjabI che ema amArI rUbarUmAM, jAhera ane maukhika rIte sAbita karaze to amo paNa amArA vicAra cheDavAne tema ja micchA mi dukkaDam ApavAne taiyAra ja chIe. ane emAM amAro kadI paNa Agraha samaja nahi. vaLI tamee lakhyuM ke "bhAvi saMghanI rakSA tathA ekatAne khAtara amArI namra vinaMti che. to te saMbaMdhamAM jANavuM je saMghanI rakSA ane ekatA bhA. zu. 5 nA kSaye pAMcamA kSaya mAnavAmAM ja, ke bhA. zu. 5 nA kSaye trIjo kSaya karavAmAM ja hoya evuM amane lAgatuM nathI. paNa saM. 15ra, 161, 1989 pramANe sakala zrIsaMghe Acarela dhorI mArge cAlavAmAM ja saMghanI ekatA sacavAze ane te ja amone vyAjabI lAge che. "tamo e tamArI jaina parva tithino ItihAsa" nAmanI pustikAmAM patra 44 me lakhyuM che ke "sa. 1961mAM zrI sAgarajI mahArAje paNa kapaDavaMjanA saMghanI ekatA mATe saMghane anya paMcAMga mAnya rAkhavA dIdhuM hatuM ke te A vakhate paNa teoe saM. 1961mAM kapaDavaMjanI jema anya paMcAMgane mAnya rAkhI chaThane kSaya karI sakala zrIsaMghanI sAthe bhAdaravA suda 4 maMgaLavAre zrI saMvacharI karavI, te ja amane vyAjabI lAge che. ane to ja saMghanI sAcI ekatA sAcavavAnI sAcI bhAvanA kahevAya. tamAre paNa te ja rIte preraNA karavI, te ja vyAjabI che.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [ 79] zrI kalpasUtra, zrI nizIthasUtra tathA cUrNi, tathA yugapradhAna zrI kAlikAcArya bhagavAnanI AcaraNuM vagere aneka pramANane anusAra tema ja trikAlAbAdhita jaina zAstrAnusAri tapAgIya zrI vijayadevasUrIya paraMparA pramANe tema ja zrIdhara zivalAlavALA jodhapurI caMDAzugaMDu paMcAMgane AdhAre, vaLI 152, 1961, 198lmAM amadAvAdanA DahelA upAzraya, lavAranI piLane upAzraya, vIrane upAzraya, vimaLane upAzraya, vagere tamAma upAzrayavALAe ane hindustAnanA sakala zrI tapAgacchanA AcAryoe, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, e caturvidha saMghe Acarela AcaraNa mujaba A varSe paNa saM. 2004 nuM saMvacharI mahAparva bhAdaravA suda 4 maMgaLavAre tA. 7-9-48nA reja ArAdhavuM te ja amene vyAjabI lAge che. tamAre paNa A ja pramANe saMvacharI parva ArAdhavuM te amane ucita lAge che, vyAjabI lAge che, ane hitakara lAge che. pachI jema tamArI marajI. "saM. 15ranI zrIsaMghanI AcaraNAthI atyAra sudhImAM koI paNa jAtanI garabaDa UbhI thaI nathI. tema bhaviSyamAM thaze evuM amAruM mAnavuM che ja nahi. munizrI darzanavijayajInI tabiyata have sArI haze." ke spaSTa ane suMdara che A patra! enI saraLa, sabhya bhASA, vAMcanArane tarata ja samajAI jAya evI che. zabda zabda zrI vijayanaMdasUrijInI dIrghadazI buddhimattA nItare che. zAMtinI sAcI cAhanA ane zAMtinA mArganI emanI UMDI sUjhabUjha A patranI pUrvabhUmikAmAM paDyAM che. kAza, A addabhuta zaktipujana pUro lAbha laI zakAya heta te? 25 zAsanaprabhAvanA sUryanA tejamAM bIjA grahanakSatranAM teja samAI jAya, ema sUrisamrATe karelI zAsanaprabhAvanAomAM AcArya zrI vijayanaMdanasUrijInI zAsanaprabhAvanA samAI jatI. surisamrATanuM eka paNa kArya evuM na hatuM, jemAM AcArya zrI vijayadayasUrijI mahArAjanI jema ja zrI vijayanaMdanasUrijI paNa na saMkaLAyA hoya.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ [80] A vinaMdanasUrismArakagraMtha sUrisamrATathI teo beeka vAra ja judA paDyA eka vAra hatA. vi. saM. 1990mAM sAta-ATha munione laIne jUnAgaDhanI yAtrAe gayA tyAre ane bIjI vAra tabiyatanA kAraNe saM. 1955mAM. paNa, A baMne prasaMge mahine-be mahinA jeTalo ja samaya judA rahyA hatA. yAtrA pUrI thaI ane tabiyata svastha thaI ke tarata ja sUrisamrATanA sAMnidhyamAM. - surisamrATane e kalpavRkSa mAnatA. ane emanI sevAthI vaMcita eka divasa paNa rahevuM paDe, e emane duHkhakara hatuM. vi. saM. 1lmamAM tabiyatanA kAraNe pAlitANuM rahI javuM paDyuM, tyAre emaNe sUrisamrATa paranA eka patramAM lakhyuM hatuM : "kalpavRkSanI sevanAthI keNa sahadaya jIva vaMcita rahe? kalpavRkSanI sevanAthI kAraNasara vaMcita rahevuM paDe te paNa eka kudarata adhIna aMtarAya ja che." sUrisamrATanA kALadharma pachI emanA AdaryA kAryo pUrAM karavAmAM ane bIjAM paNa zAsanaprabhAvanAnAM mahatvanAM kAryo karavAmAM emaNe athAga mahenata lIdhI hatI. keTalAMka kAryo potAnA pUjya gurumahArAja zrI vijayasUri mahArAjanI nizrAmAM rahIne karyA ane keTalAMka svataMtrapaNe paNa karyA hatAM. mahuvAmAM surisamrATanA janmasthAna para jinAlaya baMdhAvavAnI emanA A baMne aMtevAsIonI prabaLa bhAvanA hatI. e anusAra tyAM zrI nemivihAra nAme suMdara jinAlaya taiyAra thatAM sUrisamrATanA hAthe tenI pratiSThA karavAnI vicAraNA cAlu hatI. paNu, saM. 2005mAM ja teo kALadharma pAmyA, eTale e kArya emanA hAthe na thaI zakayuM ! e nemivihAraprAsAdane aDIne ja bIjuM paNa zrI kesariyAjIprAsAda nAme citya karAveluM. A baMne prAsAdo bhavya, zikharabaMdhI, be ane traNa majalAnA ane ramya kotaraNIyukta hatA. sUrisamrATanI preraNAthI zrI kadambagiritIrthano vahIvaTa ane rakSaNa arthe sthapAyelI tapAgacachIya zeTha jinadAsa dharmadAsanI peDhI taraphathI e prAsAdo taiyAra thayA hatA ne pratiSThA paNa te peDhI taraphathI ja karavAnI hatI. A peDhI sUrisamrATanA mArgadarzana anusAra tIrthanA vahIvaTa ane rakSaNanuM kArya karatI hatI. emanA kALadharma pachI emanA upadezAnusAra zrI vijayasUrijI mahArAja tathA zrI vijayanaMdanasUrijInA mArgadarzana pramANe eNe kAryo karavAnuM cAlu rAkhyuM hatuM. uparyukta bane derAsaronI pratiSThA aMge baMne AcAryanA upadezAnusAra peDhIe vi. saM. 2006mAM aMjanazalAkA-pratiSThA karAvavAne nirNaya karyo. prabhujInA Adeza aneka bhAgyavaMta gurubhaktoe lIdhA, ane phAgaNa mahinAmAM surisamrATanA prAyaH samasta
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sAnAyaka [ 81] ziSyasamudAyanI hAjarImAM e ane derAsarAnI ane sUrisamrATanA svagamana-sthAne taiyAra thayela gurumaMdiranI pratiSThA thaI. ahIthI sau kagiri tIthaeN AvyA. tyAM girirAja upara zrI naminAthajinaprAsAdanuM nirmANa thayuM hatuM. A prAsAda zeTha mANekalAla cunIlAla taraphathI baMdhAyelA che. varSo pUrve sUrisamrATa mahuvA birAjatA hatA, tyAre teo vaMdana karavA AvelA. te vakhate temaNe kAMI kAmakAja pharamAvavA vinati karI. e samaye pAse ja beThelA zrI vijayanaMdanasUrijIe kahyuM: "e kArya cheH eka tA gurumahArAjanA janmasthAne-ahIMderAsara badhAvavAnu che; ne bIjuM', kagiri upara eka caitya baMdhAvavAnu che. tamArI bhAvanA thatI hoya temAM lAbha le." AnA uttaramAM mANekalAlabhAI e kahyuM : " sAheba ! kagirinA derAsaranA lAbha mane Ape." e lAbha emane maLyA. e derAsara have taiyAra thayu hAI, tenI aMjanazalAkApratiSThA (2006mAM ) vaizAkha mAsamAM karAvI. nIce kavihAra prAsAdamAM sarisamrATanA gurumadiranI pratiSThA paNa karAvI. A prasaMge sAmudAyika ekatA, maryAdA ane vyavasthA aMge anekavidha vicAraNA karIne jarUrI niNaeNyA levAmAM AvyA. A badhAM kAryamAM zrI vijayanaMdanasUrijInI asAdhAraNa buddhipratibhA ane vyavasthAkauzalye mukhya bhAga bhajavyA hatA. A pachI teo surendranagara AvyA. tyAM paNa zrI vAsupUjyasvAmInA derAsaranI aMjanazalAkA-pratiSThA karAvI. cAmAsuM paNa tyAM karyuM. vi. sa. 2007mAM samudAyanA aneka munirAjone yAgavahana karAvavApUrvaka gaNipanyAsa pada samA~. amadAvAdamAM te ekIsAthe sALa munivarone panyAsapa6 arpaNa karyuM. jIvanamAM kadI jovA na maLe, evuM e dRzya hatu. vi. saM. 2009mAM mAgazara mahinAmAM sAbaramatInA zrI ciMtAmaNi pArzvanAthanA derAsaranI pratiSThA karAvI. e pratiSThAne Aje paNa tyAMnA loko yAda karIne kahe cheH " amArA sAbaramatImAM khAra ghara hatAM, tenAM khAraso ghara thayAM. e rUDA pratApa sUrisamrATanA ane pachI zrI vijayAyasUri mahArAja ane zrI vijayanaMdanasUri mahArAjane emaNe karAvelI pratiSThA ane te prasaMge thayelI kesara ne amInI vRSTi amArA saghane kalyANa-magaLa karanArI nIvaDI che. " zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA niyama hatA ke tInA vahIvaTa-rakSaNa ane 11
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] A. vinadanasUri-smArakagraMtha tIrtha ke saMgha saMbaMdhI kAMI paNa kArya karavuM hoya, te sUrisamrATanA mArgadarzana ane sUcana anusAra ja kAma karavuM. sUrisamrATa pachI paNa, tIrthanA jIrNoddhAre, vahIvaTamAM AvatA agatyanA prazno, zilpa ane muhUrtanA prazno vagere dareka mahattvanAM kAryomAM zrI vijayasUri mahArAja ane zrI vijayanaMdasUri mahArAjanI sUcanA meLavIne ja peDhI kArya karatI. peDhI taraphathI zrI rANakapura tIrthane uddhAra pUro thatAM tenI pratiSThA karavAnuM nakkI thayuM. e prasaMge muhUta jevAthI prAraMbhIne te pratiSThA thaI tyAM sudhImAM tamAma kAryo piDhIe A baMne AcArya mahArAjonA hAthe ane emanI salAha pramANe ja karyA hatAM. rANakapuranI pratiSThA mATe kahevAya che ke evI pratiSThA kadI thaI nathI, ne thaze paNuM nahi. e pratiSThAmAM eka lAkhathI vadhu loko ekatra thayelAM. e badhAMne rahevAnIkhAvA-pIvAnI vyavasthAnA varNane sAMbhaLIe chIe tyAre ApaNI kalpanA paNa thaMbhI jAya che. roja seMkaDe maNa zIre athavA lApazI raMdhAya. e mATe sAvanabhAde nAmanA be meTA jabara UMDA kaDhA goThavAyelA. nisaraNI mUkIne zIre levA emAM UtaravuM paDe. dasa maNa ghI ekalAM saMbhAramAM vaparAtuM. traNaso te seIyA hatA. lAkha lAkha mANasa, dharmazALAmAM, tabU-rAvaTIomAM, kaMtAnanI oraDIomAM ne khullA maMDapamAM divasa-rAta paDayuM rahe, ne A pratiSThAno lAbha le. badhAMne jamavAnI ajaba vyavasthA. eka paMgata jamIne UThe, ke tarata ja saphAI kAmadAro pharI vaLe. evI saphAI thAya ke jenArane khabara ja na paDe ke thoDIvAra pahelAM ahIM loko jamI gayAM hatAM. uchAmaNIono ucharaMga paNa gajabane. eka mAravADI bhAIe paraNavAnI hoMze ekavIza hajAranI rakama ekaThI karelI. rAtre bhAvanAmAM beThelA. emAM uchAmaNa cAlI. hAthI para besIne toraNa pakhavAnuM ghI belAvA mAMDayuM. A bhAIne haiye umaLako Avyo. emaNe pelI paraNavA mATe sAcavI rAkhelI rakamamAMthI soLa hajAra rUpiyA uchAmaNImAM belI dIdhA, ne nazIbajoge emane Adeza maLI gaye! e bhAIno utsAha to keme samAya nahi. emanI vAtanI khabara paDI, tyAre zrI vijayanaMdanasUrijI vageree pUchayuM ke, "A umaLako kema Avyo ?" to kaheH "bApajI ! saMsAranAM poMkhaNAM te game tyAre thaze, enI paravA nathI; e te saMsAra vadhAre evAM che. A bhagavAnanAM paMkhaNa mArA bhAgyamAM kyAMthI?" saue enI bhAvanAne anudI. - rANakapura tIrtha baMdhAvanAra dharaNuzA zeThanI caudamI peDhInA vArasane vijAdaMDane Adeza maLe. ane Azcarya te juo, zeThanI caudamI peDhI, ema tyAMnA pUjArInI paNa caudamI peDhI, ane derAsara bAMdhanAra zipInI paNa caudamI peDhI, A pratiSThAmAM hAjara hatI !
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa`ghanAyaka [43] dareka rIte, A pratiSThA aitihAsika banI rahI. AmAM mAdaka ane sAMnidhyapradAtA banavAnuM sadbhAgya zrI vijayAdayasUri mahArAja tathA zrI vijayanaMdanasUrijIne sAMpaDayuM hatuM. potAnA samudAyanAM ane anya samudAyanAM sekaDo sAdhu-sAdhvIe A prasaMge hAjara hatAM. rANakapuranI dharmazALAomAM ne upAzrayamAM e badhAM samAI zake ema na hatuM. have, jo vyavasthA karanAra tarIke pote upAzrayamAM Utare, te anya sAdhusAdhvIomAM asASa rahe. AvuM na thAya, eTalA mATe zrI vijayanaMdanasUrijIe peAtAne mATe eka taMbu taiyAra karAvyA, ne temAM ja pote UtaryA. pachI te kahevAnuM ja zuM? emanA tajImAM samAya eTalA emAM, ne bAkInA sAdhue lAInasara taMbuomAM UtaravA lAgyA. nAnA ke ekaladokala sAdhu paNa tArA vagaranA rahevA na pAme, enI emaNe khAsa kALajI rakhAvI. sAdhvIo mATe paNa e ja rIte kALajI karI. AnA piraNAme temanA pratye saunAM dilamAM hatA te karatAM vadhu Adara ane prema pragaTayo. prabhu-pratimAonI gAThavaNI, pratiSThAnA kAryakramanI yAjanA, vyavasthA, uchAmaNIe khelanArane tene maLelA AdezanI mahattAnI samajUtI, rAjezajanA kAryakramA tathA pratiSThAnA muhUta-samaya kADhavA tathA sAcavavA, peDhIne, AgevAna gRhasthAne, kAryakarone upayAgI salAha sUcanAe ApavI, A badhAM kAryamAM zrI vijayanaMdanasUrijInI sUjhabUjha ane vyavasthAzakti sALe kaLAe jhaLakatI jovA maLatI. cAgAnuyoga e hatA emanA ja sasArI bhAI haragoviMdadAsa rANakapuranI peDhInA mukhya munIma sAheba hatA. emanI vyavasthAzakti paNa ajoDa hatI. peDhI ane sAdaDI-ghANerAva vagere gAmeAnA sadhA mahadaMze emanA para nirbhIra hatA. zrI vijayana MdanasUrijInA mukhe A pratiSThAnuM bayAna sAMbhaLavuM, e paNa eka Ah lAdaka khInA hatI. e bayAna karatI veLAe e bhAvivabhAra ane tanmaya banI jatA. saM. 2013mAM zeTha haThIsiMhanI vADI ( amadAvAda )nA derAsaramAM, mULanAyaka prabhunI punaHpratiSThA karAvI.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ [84] A. vi.nadanasUrismArakagraMtha saMdhanI ektA khAtara vi. saM. 2004nI jema vi. saM. 2013mAM paNa tapagacchamAM saMvatsarI-bheda Avato hato. laukika paMcAMga (caMDAzu caMDu)mAM bhAdaravA zudi pAMcamano kSaya hate. eTale ApaNe tyAM ArAdhanAmAM, 2004nI jema, traNa mata pravarte evI sthiti hatI. emAM navo tithimata te pAMcamane kSaya mAnIne cotha ne guruvAre saMvatsarI karanAra hato. ane ekatithipakSamAM paNa sUrisamrATane samudAya ane anya keTalAka samudAya paNa pAMcamanA kSaye, anya paMcAMganA AdhAre, chane kSaya svIkArIne cotha ne guruvAre ja, saMvatsarI karavAnA hatA, jyAre, AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja vagere samudAe pAMcamanA kSaye trIjano kSaya karIne cotha ne budhavAre saMvatsarI karavAnuM nakkI karyuM hatuM. amadAvAdanA DelAnA upAzrayana sAdhu-samudAya paNa A vakhate e mAnyatAmAM bhaLyo hato. ane amadAvAdanI lavAranI poLanA upAzrayane muni-samudAya paNa, pAMcamanA kSaye cothano kSaya mAnIne, saMvatsarI budhavAranI karanAra hato. - Ama, vi. saM. 2013nI sAlamAM saMvatsarI mahAparvanI ArAdhanA age, vibhinna mata pravartatA hatA. ane sau potapotAnI mAnyatAmAM makkama hatA. ane potAnI mAnyatA bIjAne manAvavA satarka hatA. . AmAM, keTalAka ekatA ane samAdhAna mATenI pravRtti paNa karatA hatA. emAM be prakAranI vyaktio hatI. keTalIka vyaktio navA tithimatanA saMdezavAhaka tarIke kAma karatI hatI. navA tithimata taraphathI emane mAtra samAdhAna ne ekatAnI vAto ja calAvavAnI rahetI. evI vAte calAvIne teo evuM dekhADavA mathatA ke "amArA pakSane samAdhAnanI utkaTa AturatA hovA chatAM ekatithivALAone samAdhAna khapatuM nathI." paNa emanI A vAtonI asara vAta pUratI ja rahI zakatI. bIjo varga evo hato, jene sAcesAca suleha ne samAdhAnanI ghaNI AturatA hatI. e loko tapAgacchanA baMne pakSamAM aikya sadhAya e mATe bharapUra mahenata karI rahyA hatA. ane emAM saphaLa na thavAya, te paNa ekatithipakSamAM A varSanI saMvatsarI aMge je matabheda dekhAtA hatA, te nivArIne e badhA eka ja tArIkhe saMvatsarI ArAdhe, e mATenA prayAso vizeSapaNe cAlu rAkhyA hatA. A varSe, AvA ja saprayatnonA eka mahattvanA bhAgarUpe muMbaI-goDIjI-zrI devasUra tapAgaccha saMghanA AgevAno ekatithipakSanA judA judA AcAryo pAse ekavAkyatA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ [85] vAtsalyanidhi saMghanAyaka karavAnI vinaMtI karavA gayA. sau taraphathI salAha maLI ke zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja pAse jAo.e karaze e saune maMjUra raheze. eTale e AgevAne amadAvAda birAjatA zrI vijayasUrijI mahArAja tathA zrI vijayanaMdanasUrijI pAse AvyA; AvIne emane vinati karI ke "sAheba ! ApanA upara sau mITa mAMDIne beThA che. game te mArga kADhe, paNa AkhA tapAgacchamAM athavA chevaTe ApaNA pakSamAM ekatA thAya evuM karI Apo. A vakhate ApaNAmAM judI judI saMvatsarI thaze to ApaNI zobhA ghaTaze." A AgevAno samAdhAnanI bhUmikA laIne AvyA hatA, ane e pramANe, dekhItI rIte ja, teo pAMcamanA kSaye trIjo kSaya karavo ucita che, evA vicAranA hatA. ane e vicAra zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja svIkAre, to sUrisamrATe Aja sudhI AcarelI ane devasUra tapAgaccha saMghanI avicchinna praNAlikA, je pAMcamanA kSaye chaThano kSaya karavAnI che, tene choDavAnI ja vAta hatI. A vAta zrI vijayanaMdanasUrijIne pasaMda nahotI. eTale emaNe "DelAnA upAzrayano ne lavAranI poLanA upAzrayane avichinna ane sAco dhorI mArga, e mArgane mATe pote tathA potAnA pUjyoe rAkhelI vaphAdArI, e mArge cAlavAthI zAstra ane paraMparA-baMnenI jaLavAtI zuddhi ane vaphAdArI, e mAgane badalavAthI UbhI thatI muzkelIo vagere vAto khUba svastha ane vyavasthita rIte e AgevAnone samajAvI. e vAto kharekhara jANavA lAyaka hovA sAthe emanA agAdha buddhikauzalya ane nirAgrahabhAvanI dyotaka che, eTale ApaNe paNa jANavA jevI che. sauprathama, Aja sudhI pite AcarelI ane A vakhate paNa AcaravA chelI mAnyatAne spaSTa karatAM emaNe kahyuM : (1) "saMvata 1952, 1961, 1989 ane 2004mAM caMDAzugaMDu paMcAMgamAM bhAdaravA zudi pano kSaya hato. paNa bIjA aneka paMcAMgamAM chaThThano kSaya hovAthI amadAvAdanA pa. pU. paM. zrI rUpavijayajI mahArAjanA DahelAnA jaina upAzraye bhAdaravA zudi chaThThane kSaya (anya paMcAMganA AdhAre) mAnI, pAMcamane sAcavI rAkhI, bhAdaravA zuda cothanI saMvatsarI ArAdhI hatI. ane e ja rIte luhAranI piLanA upAzraye, zrI vIravijayajI mahArAjanA upAzraye, ujamaphaInI dharmazALA, AMbalI poLanA upAzraye tathA vimaLanA upAzraye vagere tamAma sthaLe saMvatsarInI ArAdhanA thaI hatI. ane ame e paNa e ja rIte ArAdhanA karI hatI. evI ja rIte A varSa-2013mAM paNa caMDAzugaMDu paMcAMgamAM bhAdaravA suda pAMcamane kSaya che, ane bIjA aneka paMcAMgomAM (jyotiSamArtaDa, ziva, vizvanAtha, tema ja mAlavIyAjIvALuM vizva paMcAMga vageremAM ) suda chaThTha kSaya hovAthI te AdhAre amee bhAdaravA suda chaThThane kSaya mAnI, bhAdaravA suda pAMcamane sAcavI, bhAdaravA suda cotha ne guruvAre saMvatsarI parva ArAdhavAno nirNaya rAkhyo che."
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ [86] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha A pachI A viSayanI carcAmAM Ajadina sudhI pite rAkhelI taTasthatA vyakta karatAM teoe jaNuvyuM : (2) "saMvatsarI ke tithi bAbatanI koI paNa jAtanI carcAmAM ane atyAra sudhI UtaryA nathI, tema ja carcAmAM UtaravAnI amArI bhAvanA paNa nathI. DahelAnA upazrayanI Aja sudhInI (saM. 2012 sudhInI) cAlI AvatI tithinI avicchinna paraMparA pramANe ja ame karatA AvyA chIe. tithiprarUpaNanI prAcIna maryAdA DahelAnA upAzrayanI hevAthI te rIte ja caturvidha saMgha karate AvyA che. DahelAnA upAzraya paNa te rIte tithinI ArAdhanA thatI AvI che. vi. sa. 1952mAM, 191mAM, 1989mAM ane 2004mAM DahelAnA upAzraye A ja rIte ArAdhanA thaI hatI. cAlu varSamAM DahelAnA upAzraye kadAca judI rIte (budhavAranI) saMvatsarInI ArAdhanA thAya, ane te rIte luhAranI paLanA upAzraya vagere sthaLe paNa paraMparAthI cAlI AvatI ArAdhanA pheravAya, paNa 2012 sudhImAM te DahelAnA upAzrayanI praNAlikA-eTale ke zrI DahelAnA upAzrayanI sthApanAthI cAlI AvatI praNAlikA-te, saMvatsarI bAbatamAM je rIte amoe nirNaya rAkhe che te rIte ja che. ane DahelAnA upAzrayanI praNAlikA pramANe ja ame e nirNaya rAkhyA che, temAM koI paNa jAtane navA vicAra amoe karyo nathI. Aja sudhInI (saM. 2012 sudhInI) DahelAnA upAzrayanI tithinI paraMparAno je dhorI mArga che, te mAgathI amo judA paNa paDayA nathI." AnI sAthe ja 15rathI mAMDIne 2013 sudhInI AcarelI praNAlikAnuM varSavAra darzana emaNe karAvyuM: 15ramAM to sakaLa tapAgaccha saMghe A rIte ja ArAdhanA karI hatI-eka sAgarajI mahArAja sivAya. 1961mAM paNa te ja prasaMga Avyo hato ane 1lpara pramANe ArAdhanA thaI hatI. vizeSamAM, te vakhate sAgarajI mahArAje paNa, kapaDavaMja saMghanI ektA mATe, saMghane anya (chaThThanA kSayavALuM) paMcAMga mAnya rAkhavA dIdhuM hatuM. tema ja "mArI mAnyatA trIjanA kSayanI che paNa tema karatAM saMghamAM ekatA na sacavAya tema hoya te huM teno Agraha karato nathI. (jaina parvatithine itihAsa tripuTI, patra-44)" evuM paNa sAgarajI mahArAja te vakhate belyA hatA. eTale 1991mAM paNa tapAgaccha sakaLa saMghe A rIte ja ArAdhanA karI hatI. te, A vakhate paNa teozrInA samudAye, 1961mAM kapaDavaMjanI jema, anya paMcAMgane mAnya rAkhI, chaThThane kSaya karI tapAgaccha sakaLa zrIsaMghanI sAthe cotha ne gusvAre
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [87] saMvatsarI karavI, te vyAjabI gaNAya, ane te ja tapAgara (devasUra) saMghanI ekatA sAcavavAnI kharI bhAvanA sacavAya. 198lmAM paNa sAgarajI mahArAjanA samudAya sivAya tamAme A rIte ja ArAdhanA karI hatI." chaThThano kSaya karavAnI praNAlikAne piSaNa ApanArAM nakkara chAto rajU karatAM emaNe khUba zraddhAthI vAto karI : AcArya zrI vijayanaMdasUrijI (zrI AtmArAmajI) mahArAja, zrI mehanalAlajI mahArAja, paM. zrI pratApavijayajI gaNi mahArAja (lavAranI poLavALA), paM. zrI gaMbhIravijayajI gaNi mahArAja, AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja, AcArya zrI vijayanItisUrijI mahArAja, AcArya zrI buddhisAgarasUrijI mahArAja, AcArya zrI vijyamahanasUrijI, DelAvALA zrI dharmavijayajI gaNi vagere pUrva puruSe Aja sudhInI DahelAnA upAzrayanI zAstra ane paraMparA anusArI tithinI praNAlikAne AdhAre ja cAlanArA hatA; pitAnI kalpanAnA AdhAre cAlanArA nahotA. teo bahuzruta, anubhavI ane zrI vItarAga zAsananA saMpUrNa premI hatA. teo zAstra ane devasUra paraMparAne jarA paNa virodha Ave evuM kadI paNa kare evuM mAnavAne kaI paNa kAraNa nathI. zrI AtmArAmajI mahArAjane paNa pitAnI hayAtImAM chaThThanA kSayano ja mata hato. tA. 15-8-37nA "zrI AtmAnaMda prakAza" pu. 34, aMka 12mAmAM AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAja paNa lakhI gayA che ke "svargastha gurudevanI AjJA mujaba 1lparamAM bhAdaravA suda chaThThane kSaya mAnya hato." tema ja AcArya zrI vijayasiddhisUrijI mahArAja, AcArya zrI vijayadAnasUrijI mahArAja vageree paNa 1989 sudhI te A pramANe anya paMcAMgane AdhAre chaThThane kSaya mAnya hatuM. te vAta 1989nA "vIrazAsana, varSa 11nA aMka 41 tathA 44mAM spaSTa rIte jovA maLe che. eTale sakaLa tapAgacchIya devasUra zrIsaMghamAM eka sAgarajI mahArAjanA samudAya sivAya tamAme Aja (2012) sudhInI DahelAnA upAzrayanI cAlI AvatI tithinI zuddha praNAlikA pramANe, anya paMcAMganA AdhAre chaThThano kSaya mAnI, pAMcamane sAcavI, cothanI saMvatsarI karI hatI. ane e praNAlikA pramANe ja A varSe paNa anya paMcAMganA AdhAre chaThThane kSaya mAnI, pAMcama sAcavI, cotha guruvAre saMvatsarI ArAdhavI ja vyAjabI gaNAya." keTalAka loko zaMkA karatA hatA ke "vaDIlee AcarelI praNAlikA sAcI ja heya, ema kema mAnI levAya?" AvI zaMkAne emaNe uparanI vAtamAM nirAsa karyo, ane vaDIle ane emanI praNAlikAne svaccha zraddhAthI svIkAravA para bhAra mUkyo.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 88 ] A. vi.nadranasUri-smAraksa tha 2004thI zarU thayelA matabhedane nirdeza karatAM emaNe jaNAvyu : " 2004mAM A prasaMgamAM kIrtisAgarasUrijI, pratApasUrijI, rAmasUrijI tathA vimaLavALA vagere amuka vyaktie judA paDavA, ke jeoe ane jeenA vaDIloe 1992 sudhImAM te A rIte ja chaThThanA kSaya karI ceAthanI sa*vatsarI karI hatI. paNu DahelAnA tathA lavAranI pALa vagere upAzraya tema ja dharmazALA tathA AMkhalI pALanA upAzraya vagere sthaLe paNa A rIte ja ArAdhanA thaI hatI. mAtra amuka varga DahelAnI paraMparAnA dhArI mAthI judo paDayo hatA. " sa. 2013mAM have zu thaze, enA ullekha karatAM teoe kahyuM : " ane A vakhate-2013mAM-DahelAnA upAzraya tathA lavAranI pALa vagere upAzraya tema ja nItisUrijI mahArAjanA ane vallabhasUrijInA samudAya judA paDavAne vicAra karaze, eTale budhavAranI savatsarInA vicAra karaze. paNa ameA teA, je cAlyA Ave che, te ja dhArI mAgamAM chIe ane judA paDyA nathI. " potAnI mAnyatAne keTalAka leAkA kadAgrahamAM gaNatA hatA. emanI e mAnyatAne nikhAlasabhAve raDhi ApatAM emaNe spaSTatA karI : ** Aja sudhInA (2012 sudhInA ) tithi-paraparAnA DahelAnA upAzrayanA varSothI cAlyA AvatA dhorI mArga vyAjabI nathI ane vyAjabI hatA nahi, e rIte jo sa'gha Theravaze ane samajAvaze, teA amAre kAMI Agraha che nahi. je vyAjabI haze te karavAne ame khuzI chIe. koI rItanA amArA Agraha samajavA nahi. kadAgraha e ja mithyAtvanu mULa che ane sarva duHkhanuM kAraNa che, ema ame mAnIe chIe. ame te DahelAnA upAzrayanI Aja sudhInI tithinI zuddha para'parAne zAstrAnusArI sAcI samajIne ja AcaratA AvyA chIe ane AcarIe chIe. " 2013mAM cAtha-guruvAranI saMvatsarI karI, tA betithivALAnI sAthe thaze, ne tethI te emanA matane phAvatA vega maLaze tenu zuM ?--A praznanA uttara samajAvatAM emaNe kahyuM : " bIjA pakSa sAthe ke bIjA gaccha sAthe ame| bhaLI jaIe chIe, evuM paNa kazu nathI. jyAre bIjo pakSa bhAdaravA zudi pAMcamane kSaya mAnIne cAtha guruvAranI saMvatsarI ArAdhe che, tyAre amA, DahelAnI para'parA pramANe, anya paMcAMganA AdhAre, chaThThanA kSaya mAnIne, pAMcamane sAcavIne cAtha guruvAre savatsarI ArAdhavAnA niya rAkhIe chIe, ane, eka divase aneka gacchAnI savatsarI sAthe Ave che, ethI kAMI ekabIjAmAM bhaLI javAtuM nathI. " pAMcamanA kSaye chaThThanA kSaya svIkAravAmAM baLa pUratA eka viziSTa phAyado darzAvatAM emaNe kahyuM:
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [9] je vAranI saMvatsarI hoya te vAranuM besatuM varSa Ave che, te paNa atyAra sudhI prAyaH maLI rahe che, eTaluM ja nahi, paNa kAlikAcArya mahArAje cothanI saMvatsarI karI tyArathI, jaina paddhatinA paMcAMga pramANe, vArevAranI saMvatsarI ane besatuM varSa avazya maLI rahe che, kAraNa, jaina paddhatimAM tithinI vRddhi Ave nahi ane kSaya phakta saMvatsarI pachInA sittera divasamAM eka ja Ave. kAraNa, aSADha vada ekamathI jaina paMcAMga paddhati pramANe yuganI ane varSanI zarUAta thAya, ane be mahine eka tithina kSaya Ave. A rIte jaina paMcAMga paddhatinA paMcAMga pramANe saMvatsarIne vAra ja AgAmI besatA varSe avazya maLI rahe. hAla, jaina paMcAMga nahi chatAM paNa, laukika paMcAMga pramANe paNa jyAre AgAmI besatuM varSa ane saMvatsarIne eka ja vAra maLI rahe che, te e dRSTie paNa cotha ne guruvAranI saMvatsarI vyAjabI gaNAya." keTalAkanI evI zaMkA hatI ke, "guruvAre saMvatsarI karavAmAM pacAsane badale ekAvana divasa thaI jAya che." A viSe vizada chaNAvaTa karatAM teoe kahyuM : pa0 divasa ane 70 divasanI gaNatarI vArevAranI gaNatarI nathI, paNa tithietithinI gaNatarImAM che. temAM tithinI vRddhi hoya ke kSaya hoya tethI vadhAre ke ocho divasa na gaNAya. ane e rIte tithinI gaNatarIe 50, 70 divasa maLI rahe. gaNatarI paNa comAsI pratikramaNa pachI ja pUnamathI cotha sudhInA 50 divasa ane saMvatsarI pratikamaNu pachI pAMcamathI kArtika zudi 14 sudhInA 70 divasa, A rIte ja hoya; temAM vArevAra meLavavAnA hoya nahi. pahelAM comAsI aSADa zudi pUnamanI hatI. tyAra pachI paMdara divasa aSADa vadanA. zrAvaNa mahinAnA trIsa divasa, ane bhAdaravA zudi pAMcamanI saMvatsarI, eTale e rIte pa0 divasa thayA. atyAre paNa aSADa zudi 14nI comAsI, tyAra pachI pUnamane eka divasa, aSADa vadanA paMdara, zrAvaNa mahinAnA trIsa ane bhAdaravA zudi cithanI saMvatsarI eTale cAra divasa te; eTale 50 divasa maLI rahe. cotha guruvAre hoya ke thi budhavAre haya, paNa baMne pakSe cithanI ja saMvatsarI mAne eTale 50 divasa te baMnene maLI ja rahe. vArevAranI gaNatarIe 50 divasa meLavavA jaIe te aSADa mAsIne ane saMvatsarIno eka vAra Ave te ja 50 divasa thAya. paNa e rIta vyAjabI nathI. je varSamAM bhAdaravA suda pAMcamanI vadhaghaTa paNa na hoya ane aSADa mAsI guruvAranI hAya ane saMvatsarI bhAdaravA suda cotha zukravAranI AvatI hoya, tyAM vArevAranI gaNatarIe 50 divasane niyama sacavAze nahi; pa0 ne badale 51 divasa thaI jaze. ane AvI beTI muzkelI Ave che, Agrahane kAraNe samajAtI nathI. AvI muzkelIvALA pa1 12
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ [60] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha divasanA dAkhalA paNa paMcAMgamAM bhUtakALanA maLI zake ane bhaviSyamAM paNa maLaze. mATe vAstavika te comAsA pachI pUnamathI cotha sudhI pa0 divasa gaNAya ane te paNa tithinI gaNatarIe ja gaNAya. pa0 divasa paNa je comAsI caudazathI gaNIe to jaina paddhati pramANe saMvatsarInA divase pa0 divasa Ave nahi, paNa 51mo Ave. jema aSADa zudi pUname thAmAsIne eka divasa, pachI aSADha vadanA paMdara, zrAvaNanA trIsa ane bhAdaravA zudi pAMcamanI saMvatsarI eTale pAMca divasa te; ane jaina paddhati pramANe aSADa zudi pUnamathI bhAdaravA zudi pAMcama sudhImAM eka paNa tithino kSaya Ave ja nahi, eTale saMvatsarI 51mA divarsa Ave, je vyAjabI nathI. eTale comAsI pachInA divasathI ja pa0nI gaNatarI, ane saMvatsarI pachInA divasathI ja 70 divasanI gaNatarI karAya, ane te paNa tithie tithinI ja gaNatarI karAya. 2004mAM keTalAke pahelAM somavAra jAhera karelo ane pachIthI vyAjabI lAgatAM cotha ne maMgaLavAra jAhera kareluM. te vakhate maMgaLavAra jAhera karavAmAM "aSADa zudi 14ne maMgaLavAra ane bhAdaravA zudi ceAthe maMgaLavAre 50 divasa thAya." AvI khoTI dalIlanI sAthe maMgaLavAra jAhera kare te vastune atyAre paNa keTalAka AgrahathI pakaDI rAkhIne 2013 mAM aSADa zudi 14 ne budhavAra che eTale pa0 divasa cetha guruvAre nA Ave paNa cotha budhavAre Ave, ane cetha guruvAre pa1 divasa thaI jAya."--A rIte kahe che. paNa te, pUrvanI jema, gerasamajaNanI je kheDI pakaDa, te chUTatI nathI ema amane lAge che. kAraNa, uparokta rIte comAsAno ne saMvatsarI eka vAra gaNI 50 divasa meLavavA te vyAjabI nathI. tithi-gaNatarI e ja 50 divasa meLavavA joIe, ane te cotha guruvAre paNa maLI rahe." goDIjInA AgevAnonI UMDe UMDe IcchA evI hatI ke "Apa paNa sAgarajI mahArAja vagerenI jema pAMcamanA kSaye trIjano kSaya mAno." paNa emane trIjano kSaya mAnave arucikara hatA. trIjane kSaya karavA pAchaLa eka paNa zAstravacananuM baLa nathI; ane je che te vizvasanIya manAya tema nathI, AvA pitAnA maMtavyane samajAvatAM temaNe kahyuM : "zrImAna kAlikAcAryajIe caturthInI saMvatsarI karI, te paMcamInA rakSaNArthe karI che. tema chatAM A pramANe karavAthI zuda cotha ne zuda pAMcama baMnene mUkIne zudi trIje -apa paryuSaNA karavA jevuM thaze. zuda trIjano kSaya karavA IcchanArA zuda pUnamanA kSaye zuda terazane kSaya karavAnI rItine dAkhale Ape che. paraMtu ene mATe cokkasa zabda zAstrokta che ke zuda pUnamanA kSaye zuda terazane kSaya kare. paraMtu bhAdrapada zuda pAMcamane
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saghanAyaka [1] senaprazna = - kSaya hAya tA zuM karavuM ? ene mATe bilakula zAstralekha pUrvAcAryanA graMthAmAM hIraprakSAddhi praznottara graMthAmAM nathI. (sa'. 195ra zrAvaNa zudghi pUnamanu 'zrI jaina dharma prakAza', pustaka 12, aMka 5)' tathA sAgarajI mahArAja taraphathI 2001 mAM chapAela pa tithi nirNaya' - prastAvanA pAnuM paramuM)mAM - ' vAvRddha, jJAnI ane prabhAvazAlI pU. A. vijayanemisUrIzvarajI mahArAje je savat 1992mAM A mArga lIdhA hatA te devasUra jaina tapAgacchanA dhArI mAnA rakSaNa mATe lIdhA hatA. tema ja savata 1989mAM je TippAnI bhAdaravA zudi cAthanu parAvartana nahotuM karyuM, temAM potAnA vaDIlAnI AcaraNAne AdhAra hatA. ' " vAstavikapaNe teA vi. sa. 1989 vageremAM paNa DahelAnA upAzrayanI tithinI zuddha paraparAnA Aja sudhInA devasUra jaina tapAgacchanA dhArI mAnA rakSaNa mATe ja zudi chaThThanA kSaya karI zudi cAthanu parAvartana karyu nahatu. ane amA paNa e ja rIte vaDIlAnI AcaraNAnA AdhAre te ja dhArI mArgomAM rahyA chIe. " saMvatsarI ane besatuM varSa jenAmAM eka ja vAranu hAya che, AvI ghaNAM varSothI jainetara vidvAnAmAM paNa prasiddhi che. ane te niyama pAMcamanA kSaye anya paMcAMganA AdhAre chaThThanA kSaya karI pAMcamane sAcavI cAthanI saMvatsarI ArAdhavAmAM ane pAMcamanI vRddhimAM bIjI ceAthanI savatsarI ArAdhavAmAM ja ghaNAM varSoM sudhImAM prAyaH maLI rahe che. amArA dhyAnamAM che tyAM sudhI muMbaI-goDIjInA upAzraya vagere sthaLe paNa 1992 sudhImAM A rIte ja ArAdhanA thatI hatI. 1956, 1961 ane 1989mAM pAMcamanA kSaye A rIte ja eTale cAtha ne guruvAra pramANe ja ArAdhanA thayelI che. tema ja 1992-93mAM tathA te pahelAM paNa prAyaH vi. sa. 1930-31nA cApaDAomAM paNa bhAdaravA zuddhi be cAtha karelI che, paNa e trIja karelI nathI, te paNa jarUra vicAravAnu che. (6 " pAMcamanA kSaye trIjanA kSaya karavAnA je pATho rajU karAya che, te pAnAMo 1952mAM AtmArAmajI mahArAjane, sAgarajI mahArAjane, meAhanalAlajI mahArAjane, 5. pratApavijayajI gaNI mahArAjane, 5. gabhIravijayajI mahArAjane vagerene kAI ne kAI paNa pustaka-bha'DAramAMthI maLyA nahi. tema ja 1961mAM tathA 1989mAM paNa te pAnAM sAgarajI mahArAjane paNa maLyAM nahi; paNa jyAre 1992mAM bhAdaravA zukra e pAMcama AvI ane eka bIjo pakSa e pAMcama mAnanAra tarIke jAhera thayA, tyAre ja A pAnAM --je 1952thI 1992 sudhInAM vacalAM cAlIza varSanA gALAmAM kAI ne na maLyAM, khuda sAgarajI mahArAjane paNa na lAdhyAM, te pAnAM--ekAeka cAlIza varSe bahAra jAheramAM AvyAM, e paNa eka vastu jarUra vicAra mAge che."
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] A, vinaMdanasUra-smArakagraMtha "Apa guruvAranI saMvatsarI karaze to sAmA pakSane protsAhana ane saMghanA vibhAgane kAyamI rAkhavAmAM baLa maLaze." evI eka zaMkAne agya gaNAvatAM emaNe kaheluM : - "amo cotha budhavAra ke cotha guruvAra karIe, paNa ethI saMghanA be vibhAga, je varSothI che, te te kAyama rahe ja che. te vibhAga amArA nimitte nathI. mATe kharI rIte te cotha-budha ke etha-guruno Agraha rAkhavA karatAM Akho tapAgaccha samAja eka divase saMvatsarI ArAdhe evo prayAsa samAjanA DAhyA puruSoe, madhyastha daSTie, karavo joIe. ane te rIte tapAgaccha samudAyamAM saMvatsarIno je eka divasa niNata thAya te rIte amAre paNa kabUla che. paNa koI paNa eka pakSamAM rahevuM te vyAjabI lAgatuM nathI." pite jAhera karelI guruvAranI saMvatsarI sAme thatAM anicchanIya virodhI pracAra age potAnI vyathA ThAlavatAM emaNe A AgevAnone kahyuM : DahelAnA upAzrayanI Aja (2012) sudhInI tithinI paraMparA ane praNAlikA pramANe, amArA pUjya vaDIlenI AcaraNanA AdhAre, amoe cotha guruvArano nirNaya rAkhe che. saMvatsarIne haju dasa mahinA bAkI hatA, temAM te budhavAra pakSa taraphathI keTalAMka viruddha lakhANa bahAra paDyAM, je kevaLa kadAgraha ane kaSAyamaya, anirachanIya ane geravyAjabI vicArathI ja bharelA che. A rIte kAMI budhavAranI saMvatsarInI pramANikatA ane ArAdhanA nA kahevAya. A to kaSAya vadhAravAnAM kAraNo thAya che." DahelAnA upAzrayano munisamudAya je kare, te DahelAnI praNAlikA gaNAya, mATe Ape paNa guruvAranI saMvatsarI na karatAM budhavAra kare ucita che."--AvI rajUAtanA uttaramAM DahelAnA upAzrayanI praNAlikA spaSTa karatAM emaNe samajAvyuM : DahelAnA upAzrayanuM baMdhAraNa, je badAmI suracaMdabhAI tathA solisITara cInubhAIe taiyAra karyuM che ane nAmadAra DIsTrIkaTa korTe maMjUra karyuM che ane je saM. 2012mAM -sane 1956mAM-DahelAnA upAzraya taraphathI chapAyuM che, temAM pRSTha bIjA upara kalama naM. 3 vyAkhyAmAM A pramANe che : "praNAlikA eTale zrI DahelAnA upAzrayanI sthApanAthI Aja sudhI cAlI AvatI praNAlikA." DahelAnA upAzrayanI aneka praNAlikA paikI je saMvatsarI ane tithinI praNAlikA, te pramANe ja tithinI ArAdhanA kAyamathI tapAgaccha zrIsaMgha kare che." praNAlikAnI A vyAkhyAnusAra e praNAlikAne asaMgata hoya e rIte teNe keNe kyAre AcaraNuM karI, te jaNAvatAM teozrIe kahyuM :
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa'ghanAyaka [23] " A praNAlikAthI 1952mAM sAgarajI mahArAja judA paDyA. tyAra pachI 1992 ane 93mAM AcArya zrI vijayapremasUrijI vagere samudAya DahelAnI tithipraNAlikAthI judA paDayA. bAkI sarva tapAgaccha samudAye te praNAlikA pramANe ja ArAdhana karyuM. 2004mAM amuka samudAya te praNAlikAthI judo paDathA. paNa AcArya zrI vijayanItisUrijI mahArAjanA samudAya, AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanA samudAya tathA ame vageree te praNAlikA pramANe ja ArAdhana karyuM. have A 2013mAM uparokta baMne samudAya te DahelAnI praNAlikAthI judA paDavAnA vicAra rAkhe che. paNa ame tA te ja kAyamanI parApUrvathI cAlI AvatI DelAnI zuddha paraMparA pramANe ja ArAdhanAnA vicAra rAkhyA che." zuddha praNAlikAne vaLagI rahevAnI ane potAnI taTasthatAne jALavIne tathA klezathI para rahIne ArAdhanA karavAnI pAtAnI manaHsthiti A rIte e AgevAnane samajAvIne chevaTe, peAtAnAM ATalAM spaSTa makkama ne niSpakSapAtI vicAro ne mAnyatA hovA chatAM, zrIsaMgha je nirNaya kare temAM peAtAnI majUrI ApatAM pUjyazrIe kahyu : (C chatAM, tapAgaccha devasUra saghamAM koI paNa sarvAnumata eka nirNaya thaze te te rIte ja ArAdhanA karavAmAM ame paNa sapUrNa sa'mata chIe." A sAMbhaLIne devasUra sa`ghanA AgevAnoe vinaMti karI : " sAheba ! AkhA ekatithipakSanI eka ja savatsarI thAya, e mATe Apa budhavAranI saMvatsarI karavAnA nirNaya ApeA. saMghanI ekatA khAtara Apa budhavAra svIkAraza." saMdhanA ane samAjanA zANA mANasemAM kahevAtuM ke AcArya vijayanaMdanasUrijI mahArAja pAse saraLa ane sAcI bhAvanAthI koI mANasa vAta ke vinati rajU kare, te e avazya saphaLa thaIne ja Ave. devasUra sadhanA bhAI A ekatAnI sAcI bhAvanAthI AvelA. zrI vijayanaMdanasUrijI pAte paNa ekatA ane saMpa mATe divasothI jhaMkhatA hatA. ane atyAre e ekatA mATe saMdhasamasta emanA tarapha mITa mAMDIne- beThA hatA. A paristhitimAM emaNe jhaDapI ane mahattvanA nirNaya ApavA anivArya hatA. paNa Ama karavA jatAM, sUrisamrATe 2004 sudhI je zuddha praNAlikA AcarelI, tenA tyAga karIne budhavAra AcaravAnA hatA. paNa dravya, kSetra, kAla ane bhAvane tathA zrIsaMghanI ekatAnA mahAna lAbhane najara sAme rAkhIne emaNe potAnA gurumahArAja AcArya zrI vijayAdayasUrijI mahArAja sAthe pUrA vicAra-vinimaya karIne devasUra saghanA AgevAnAne nirNaya ApatAM jaNAvyuM ke : "A bAbatamAM amAre amArA samudAyanI saMmita levI jarUrI che. Ama chatAM zrIsaMghanA lAbhAlAbhanA vicAra karatAM ame paNa budhavAranI sAMvatsarI svIkArIe chIe."
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] A. vi.naMdanasUsmiArakagraMtha zrI devasUra saMghanA AgevAno ja nahi, paNa A sAMbhaLIne hindustAnane samasta jaina saMgha AnaMdamAM AvI gaye. zrI vijayanaMdanasUrijInA dIrdhadaSTibharyA A nirNayanI sarvatra mAnabharI prazastio gAvAI. paNa, e badhAmAM emane rasa na hatuM. emane rasa hato. zrIsaMghanI ekatAmAM. nirNayanI sAthe ja temaNe kahyuM ke "eTaluM dhyAnamAM rAkhajo ke, budhavAramAM paNa traNa mata che H eka vyakti cothano kSaya kahe che; bIjA trIjano kSaya kahe che; trIjA vaLI dvidhAmAM che. A traNaneya jhaghaDo jabare che. A traNamAMthI kayA matane anusAra budhavAra karavAnuM che, te nakkI karavuM joIe. ApaNAmAM pahelAM sAgarajI mahArAjane samudAya, nItisUrijI mahArAjane samudAya, DahelAno samudAya, vallabhasUrijI mahArAjane samudAya vagerene tamAre pUchI levuM joIe ke budha ane gurune Agraha rAkhyA sivAya ApaNe tapAgacchIya devasUra saMghanI ekatAne vicAra kare che ane tene mATe che rato le che? tyAra pachI siddhisUrijI mahArAja, labdhisUrijI mahArAja, premasUrijI mahArAja vagerene paNa tamAre pUchI levuM joIe ke ekatAno vicAra kare che ke kema ? ane badhAne eka vicAra thAya te mArga ApaNe le; ane ema na thaI zake te pachI eka pakSanI ekatAne vicAra kare, e mArga vyAjabI lAge che. budhavAra vargamAM paNa vicArabheda na rahevuM joIe; tenI ekatA kAyamane mATe thavI joIe." A badhI vicAraNAo-vAto karIne emaNe zrIsaMghanI vinati anusAra budhavAra ageno nirNaya lakhIne zrI devasUra saMghane suprata karyo. A pachI saMghanI ekatA khAtara lIdhelA A nirNayamAM zrI vija darzanasUrijI mahArAja, zrI vijayavijJAnasUrijI mahArAja, zrI vijayaamRtasUrijI mahArAja, zrI vijayalAvayasUrijI mahArAja vagere gurubhAInI saMmati meLavI lIdhI, ane e rIte AkhA samudAyamAM ekavAkayatA jALavI. - A pachI, 2013nA e varSe samagra ekatithipakSanA zrIsaMghe bhAdaravA zudi cothane budhavAre mahAna ullAsa sAthe saMvatsarI mahAparvanI ArAdhanA karI,
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka 31 saM. ra014 nuM munisamelana : amadAvAda AvavAno nirNaya vi. saM. 2013nI ekapakSIya ektAe saMghamAM AzAno saMcAra karyo hato. saMghanA AgevAnone samagra tapAgacchamAM tithi ane saMvatsarInI eka sarakhI ArAdhanA thavAnI zakayatAo jaNAvA lAgI hatI. navA tithipakSanA AgevAna AcAryo ane zrAvakanI aMtarachI samAdhAna karavAnI hatI. e mATe teo yogya hilacAla ane vATAghATo paNa calAvI rahyA hatA. zrI vijaya premasUrijI mahArAja pAlitANAmAM zrI vijayanaMdasUrijIne malyA, tyAre te baMne vacce khUba samajaNapUrvaka saMpa karavAnI vicAraNAo thaI hatI; bAra parva tithinI kSaya-vRddhinI navI praNAlikA choDI devAnI bhAvanA paNa emaNe vyakta karI hatI. paNa e AcAryo ane zrAvakanI e aMtarachAne saphaLa thavA devI, e emanA pitAnA hAthanI vAta na hatI, e vAta e AcAryone amuka mata-kadAgrahI ziSyagaNu tathA bhaktagaNanA hAthamAM hatI. ane ene lIdhe jemanI bhAvanA sAcI hatI temane paNa pitAnI bhAvanA tyajI devI paDatI hatI. Ama chatAM, 2014nA paryuSaNanI ArAdhanA sakaLa tapAgacachamAM ekasarakhI thAya, e mATenA vicAro gatimAna thaI cUkyA hatA. baMne pakSanA amuka ta taraphathI thatI patrikobAjI ane gALAgALIthI saMgha trAsI UTho hato. keI upAye ektA thAya ane A rojiMdA kalezano aMta Ave, ema DAhyA mANasa utkaTapaNe IcchI rahyA hatA. zeTha zrI kezavalAla lallubhAI jhaverIe A mATe eka munisamelana bolAvavAno vicAra vyakta karIne saMghanI A prabaLa IcchAne vAcA ApI. emaNe kahyuM: "tithicarcAno saLagate savAla ukelavo hoya, to tapagacachanA AgevAna AcAryAdi munio bhegA maLe, te ja te praznano ukela Ave; e sivAya bIjo koI rasto nathI." ane emanA A suMdara vicArane saMghanA aneka AgevAnoe saharSa vadhAvI lIdhuM. pachI te, A mATe jhaDapI kAryavAhI AdaravAmAM AvI. zeTha kezubhAIne ja A kArya upADavA ane saphaLatAthI pAra pADavA mATenI javAbadArI soMpavAmAM AvI. temanI AgevAnI nIce amadAvAdanA tamAma upAzrayanA vahIvaTadAra zrAvakonI eka meTI (71 sabhyanI) kamITI nImavAmAM AvI. A pachI, A bAbata aMge, zeTha kezubhAI e baMne pakSanA judA judA AcAryAdi sAthe vicAravimarza ane patravyavahAra zarU karyo. AnA pariNAmamAM emane khUba AzA
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ [] A. vinaMdanasUri smArakagraMtha baMdhAya tevA javAba maLyA. samelana ekatra karavA mATenA ane e mAdhyame tithipraznano niveDo lAvavA mATenA prayatnane saue suMdara ane AvakAradAyaka gaNAvyo. eTale zeTha kezubhAIe, samelana karavAno nirNaya karIne, badhA AcAryAdi munivarone amadAvAda padhAravAnI vinati karavI zarU karI. zrI vijayasUrijI mahArAja ane zrI vijayanaMdanasUrijIne paNa vinati patra lakhI mokalya. e baMne AcAryoe samelananA zubha kAryamAM sammati ApI. paNa zrI vijayedayasUrijI mahArAjane AMkhanI takalIpha hatI, ane zrI vijayanaMdanasUrijIne gesa, lIvaranA dukhAvAne kAraNe vadhu paDatI nabaLAI AvI gaI hatI ane vihAra na thaI zake evI sthiti hatI, eTale e baMnee hAjara rahevAnI pitAnI aMgata pratikULatA paNa jaNAvI. paNa, AnI asara viparIta thaI zeThe zrI vijayanaMdanasUrijIne jaNAvyuM : "ApanA taraphathI Ape AvavuM ja paDaze. Apa ahIM AvavAno vicAra nahIM rAkhe te Apano samudAya nirNaya karavA mAgato nathI tevuM sAmA pakSane bolavAnuM thaze." zrI vijayanaMdanasUrijI ekatA mATe khUba khUba Atura hatA, paNa, jyAM tabiyata ja kahyuM na karatI hoya, tyAM teo zuM karI zake ? emaNe zeThane javAba lakhyo : "tithicarcAno eka nirNaya Ave evI ame paNa pUrNa IrachAvALA chIe. ApanA taraphathI Ape AvavuM ja paDaze." lakhyuM, te tame paNa sArI rIte samajI zako cho ke amArI tabiyata tevo zrama laI zakIe tevI anukULatAvALI bilakula nathI. haju kAyama gesa, paDakhAne dukhAvo rahyA ja kare che, tema ja nabaLAI te khUba ja rahe che. haju ardho mAIla cAlI zakAya tathA dAdare caDI zakAya teTalI paNa zakti nathI. ....AvI amArI paravazatAnI sthitimAM ame tyAM kaI rIte pahoMcI zakIe ? ane kaI rIte tyAM parizrama laI zakIe ? "Apa nahI Ave to Apane samudAya nirNaya karavA mAgatA nathI tevuM sAmA pakSane bolavAnuM thaze." vi. je tamoe lakhyuM te vyAjabI nathI. amArA samudAya taraphathI keI hAjara na rahe, athavA to sarvAnumate je nirNaya Ave te ame kabUla na rAkhatA hoIe, to kadAca sAmA pakSane ke bIjAne tamArA lakhavA pramANe bolavAnuM thAya ema kahI zakAya, paNa evuM amArA taraphathI kaI che ja nahi." A spaSTa khulAsAthI zeThane khUba saMtoSa che. temaNe vaLato patra lakhyuM : ApanI tabiyatanA samAcAra jANI cintA thAya che. tabiyatanI anukULatA mujaba vartavAnuM rAkhaze...Apane AvavuM paDaze, evuM meM je lakhyuM che te paNa "ApanA sivAya ThekANuM paDe tema nathI." tema badhAnA abhiprAya jANIne ja lakhyuM che.....saMghanI
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [7] zAti sAru Apane tabiyatanI anukULatA na hovA chatAM tasdI ApavI paDaze. kAraNa, ApanA vagara ThekANuM paDavAnuM nathI." AnA anusaMdhAnamAM baMne vacce patravyavahAra cAlu ja rahyo. zeThanA dareka patromAM vinati mukhyarUpe rahetI. tA. 25-12-57nA patramAM lakhyuM ke "ApanI gerahAjarImAM carcAne nirNaya thaI zake tema nathI." tA. 2-1-18nA divase zeThe saMmelana viSe mArgadarzana maLe, e hetuthI paNa padhAravAno Agraha karatAM lakhyuM keH "pUjya AcAryazrIonuM milana tithicarcAne nirNaya lAvI saMghamAM ekatA sthApavA mATe che. zAsananI gauravatA tathA unnati pratye hamArA karatAM temane vadhu rasa hoI nirNaya kevI rIte lAve ane tene sAru zuM zuM karavuM tathA kevI rIte goThavavuM, te temanA badhAnA upara choDavAnuM vAstavika tathA zobhArUpa hovAthI te saMbaMdhI kaI paNa carcA kaI sAthe karavAmAM AvI nathI ane te agAuthI na karavI hitAvaha che. taduparAMta ApanA samudAyamAMthI Ape tathA pUjya guru zrI vijayasUrIzvarajIe to padhAravuM ja joIe tevI sarve vRddha, vaDIla AcAryazrI tema ja muni-mahArAjazrIonI prabaLa IcchA che, tema nirNaya lAvavAmAM Apa yogya rIte doravaNI ApI kArya phaLIbhUta karI zakaze tevI bhAvanAthI Ape jarUra padhAravuM, tevuM Apane vinaMti karavA mane preraNA apAI che, tethI mArI vinaMtine A5 mAnya rAkhI banI zake teTalA vahelA AvI zake tevI rIte vihAra goThavaze." AnA uttaramAM pahelAM te zrI vijayanaMdanasUrijIe tabiyatanI pratikULatAnA kAraNe nA ja lakhI, e sAthe saMmelana kaI rIte thaI zake, ane temAM carcA ne nirNaya kaI paddhatie laI zakAya, tenuM vistRta mArgadarzana paNa lakhI mokalyuM. paNa AnA javAbamAM zeThe lakhyuM ke : "ApanA sivAya saMmelana azakya lAge che tethI je je pUjya AcAryazrIoe mArI vinaMtine svIkArI, lAMbA vihAra tema zArIrika sthiti barabara nahIM chatAM jema bane tema vahelAM AvavA kabUla thayA temane agAuthI vadhu parizrama nahIM levA jaNAvavuM e mArI pharaja samajuM chuM. A patra ApanI salAha tema ja ApanA sivAya ekaThAM thavuM azakya che, teTaluM ApanA dhyAna upara lAvavA, tema ja te bAbata vicAra karavA sAru lakhuM chuM." zeThanA A patrathI emane manamAM vicAra Avyo ke, "badhAM mArA mATe ATalo Agraha rAkhe che, ane saMghanI ekatAnuM kAma che, te tabiyatane vicAra na karIne paNa javAya to sAruM.' A vicArathI emaNe zeTha para tAra karAvyuM ke "huM tyAM AvavAno vicAra rAkhuM chuM. nAgaradAsabhAIne ahIM pahelI TreInamAM mekalo." 13
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] A vi.naMdanasUri smAraka A tAramAM hajI vihArane vicAra ja sUcavyuM hata; cokkasa nirNaya nahi. paNa zeThane ethI khUba AnaMda thaye. - paNa, zrI vijayanaMdanasUrijInI pratikULa rahetI tabiyate temane temano A vicAra pheravavAnI pharaja pADI. temaNe tarata ja patrathI jaNAvyuM : "amArI tabiyatanI pratikULatAthI ame AvI zakIe tema nathI." A divasomAM teo kadambagirimAM birAjatA hatA. uparano javAba lakhe, paNa manamAM hajI javuM na javuMnI dvidhA cAlu ja hatI. eka vAra te javAne cokkasa vicAra thaI gaye, eTale kadambagirithI pAlitANA tarapha vihAra paNa karyo. paNa e cAra divasa daramyAna cakkara, gesa, dukhAve, ane ene lIdhe vadhatI nabaLAIthI thAkIne pAlitANuthI AgaLa vadhavAnuM mokUpha rAkhavuM paDayuM. zeTha kezubhAI uparAMta ekatithipakSanA bIjA paNa aneka gRhasthanA patro zrI vijayanaMdasUrijI para Avye ja jatA hatA. saunI eka ja bhAvanA hatI ke "Apa padhAre, te ja samelanamAM majhA ane vyavasthA rahI zakaze." tA. 1-2-58nA patramAM sata phUlacaMdabhAI chaganalAla lakhe che : "AcArya mahArAja zrI zrI zrI 1008 premasUrijI mahArAja sAhebajIe mane Aje belA hate, amArI sAthe ekalA ekAMtamAM oraDImAM kharataragacchanA upAzraye hAla che tyAM besI amone jaNAvyuM ke "nandanasUrijI tathA udayasUrijI mahArAjane kaI rIte ahIM lAvyA vinA cAlavAnuM nathI. temanI hAjarI vagara A ThekANuM paDe tema nathI. huM naMdasUrijI mATe prathama evuM maMtavya dharAvato hato ke temane kaI divasa maLavuM nahIM. paNa pAlitANAmAM amo maLyA bAda temanA mATe mane pUrepUruM mana thayuM che, ane te vAta huM hRdayathI kahuM chuM. ame banne eka thaI turata patI jaze. ane huM mAnuM chuM tyAM sudhI amArA bannenA vicAre maLavAmAM azakya lAgatuM nathI. jethI huM aMgata khAsa kahevarAvuM chuM ke temaNe-udayasUrijI tathA nandanasUrijIe-game te rIte-DaLImAM besavuM paDe te DoLImAM-AvI pahoMcavuM bahu ja jarUrI che." zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA mukhya menejara zrI nAgaradAsabhAI eka aMgata patramAM lakhe che : " amadAvAdamAM A tabakke, ApanI hAjarInI keTalI agatya che, ane zAsanane ApanI deravaNu tathA dIrdhadaSTinI keTalI AvazyakatA UbhI thaI che te ApanAthI ajANa nathI chatAM, kamabhAgye, ApanuM svAthya vihAra yogya jaNAtuM nathI. huM te haju paNa evI AzA sevI rahyo chuM ane prArthanA karI rahyo chuM ke ApanI tabiyatamAM jhaDapI sudhAro thAya ane zAsana-saMgaThana ane abhayudayanA A kAryamAM vahelA-muMDA paNa, atre hAjarI ApavA yogya svAthya Apa prApta karo."
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ [9] vAtsalyanidhi saMghanAyaka zeTha zakaracaMda maNilAla lakhe che : "amadAvAdanA sakaLa saMghanI mITa ApanA upara vadhAre joI rahela che ke kyAre ApazrI atre padhAro! amArA jANavA, jevA ane sAMbhaLavA pramANe amane bIjI vAra kAraNa male che ke ApazrInI atre hAjarInI khAsa jarUra che." Ama sauno Agraha hate. AnI sAme emanI paNa bhAvanA prabaLa hatI, paNa tabiyatathI paravaza hatA. saune je Agraha emanA mATe hite, te ja zrI vijayasUrijI mahArAja mATe paNa hatuM. ane bemAMthI eke to avazya hAjara rahevuM ja joIe. eTale zrI vijayasUrijI mahArAje phAgaNa mAsamAM amadAvAda tarapha vihAra karyo. saMmelananuM zubha muhUrta e baMne AcArya devoe phAgaNa vada bIja ane chaThThanuM ApeluM. paNa zrI vidayasUrijI mahArAja tathA bIjA zrI candrasAgarasUrijI mahArAja vagerene AvI pahoMcavAmAM vilaMba thAya tema hovAthI te muhUrta mulatvI rAkhI navuM muhUrta rAkhavAnuM nakkI thayuM. zrI vijayasUrijI mahArAjane vihAra thaI gayo eTale saune lAgyuM ke have zrI vijayanaMdanasUri mahArAja nahIM ja padhAre, chatAM sAcA dilanI lAgaNavALA bhAvike vinati karatA aTakyA nahi. AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajIe janatAnI vyApaka lAgaNIne vAcA ApatAM lakhyuM: "ahInA sAhajika vAtAvaraNano paDaghe Apane mAre pahoMcADe joIe e daSTie ApanI sevAmAM eka araja karuM chuM, jyArathI ApanA ahIM AgamananA abhAvanA samAcAra saMbhaLAtA rahyA che, tyArathI sAdhugaNamAM sahajabhAve asaMtoSa rahyo che. ane dhIre dhIre saune Apano abhAva ghaNo ja sAle che. alabatta, ahIM gurumahArAjajI zrI 1008 zrI udayasUrIzvarajI ma. padhArI rahyA che ane sarva rIte samartha che, te chatAM ApanuM teja, prabhAva, vicAraNAo gAMbhIrya bharelI hoI saune ApanI hAjarInI AvazyakatA lAge ja che. saumAM huM bAkAta to nathI ja. alabatta, jo zakya hoya, ApanI prakRtine kaSTa te jarUra ja paDaze, te chatAM ApanI hAjarI ahIM samelana prasaMge anivArya rIte Avazyaka che. te mArI to Apane savinaya hAtha joDIne vinaMti che ke Apa je rIte ucita dhAre te rIte paNa ahIM padhAre ane te Apane ane sau zrIsaMghane lAbhadAyI nIvaDaze. Apa jJAnIvarane vizeSa te zuM lakhavAnuM hoya ? ApazrI svayaM deza-kALa-Agama che. joke ahIM zAstranI carcAo ukelavAnI nathI, ane ene pAra paNa na Ave; te chatAM ApanI pratibhAmAMthI
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 100 ] A. vi.naMdanasUri-smAraka tha zrIsa`ghane je vyApaka mArgadarzana maLaze, te viziSTa ja haze-evA mArI nahi, aneka vyaktinA vizvAsa che, ' 66 vakIla cheTAlAla trikamalAla parIkhe vinatipatramAM lakhyuM : ApanA sivAya jarA paNa cAlI zake evuM nathI. eTale huM ane save ema icchIe choe ke Ape game te agavaDa-sagavaDe paNa AvavAnI khAsa jarUriyAta che. " ,, muMbaIthI zeTha hIrAlAla paraze!ttamadAsa, zeTha bhAIcaMdu nagInadAsa, zeTha kezavalAla bulAkhIdAsa, zA. zAntilAla maganalAla ane zrI mAhanalAla dIpacaMda cAkasI eka sayukta patramAM lakhe che: " vAtAvaraNa jotAM ane je mahattvanuM kArya zAsana-zreyanA aMge karavAnu che e vicAratAM kAI paNa prayatne ApazrInI hAjarInI khAsa AvazyakatA che. jaina samAjanI najare ane ApanuM mArgadarzana je samudAya svIkAre che e sanI STie ApanI hAjarInI khAsa jarUra che." zrI goDIjI-devasUra sa'ghe paNa vinatipatra lakhyA ke : " gayA varSe amAe zrIsa'dha ekatA sAdhI ArAdhana eka divase kare e mATe je prayatnA karelA emAM ApanuM mAdana bhAre lAbhadAyI nIvaDayuM hatuM. tithinA praznanuM samAdhAna Ape pacAMga Adi je prazno darzAvelA enA ukela upara ja avalakhe che. e khAkhata mATe Apa sacATa ane sukhada rIte samarthana tema ja ukela karI zake che, eTaluM ja nahi, paNa e pAchaLanI ApanI bhAvanA prabaLa hovAthI dhArI asara upajAvI zake tema che. vAtAvaraNa jotAM je mahattvanuM kArya zAsananA zreya age karavAnu che e vicAratAM ApanI hAjarInI khAsa AvazyakatA che. " 5. matalAla jhaveracaMde paNa bhArapUrvaka lakhyuM : " huM aMgata rIte Apane jaNAvuM chuM ke ApanI tabiyata nAdurasta che, AvI zakAya evI sthiti nathI, A badhu chatAM keTalAMka kAme evAM hoya che ke tamiyatane gumAvIne paNa karavAM paDe che. ane koI vAra muzkelImAM apavAda sevIne paNa zAsanakA karavAnI pharaja thaI paDe che. A prasaMge Ape avazya AvavA jevu che. " pU. lAvaNyasUrijI ahI che. pU. mahArAja sAheba Ave che. chatAM mane lAge che ke Apa nahi AvA tA ThIka nahi thAya.... ra Apa A viSayanA pUrvAparanA jANakAra che. pU. sva. gurumahArAjanA pAvarazakti paNa ApanAmAM che. kahetAM paNa AvaDe ane vALatAM paNa AvaDe che. mAMdA mAMdA paNa ukela ANavAnI tAkAta che. sAthe zAsananI ekatAmAM ApanuM pUruM citta che. A badhAnA Aje upayAga che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [101] mArI te aMgata daDha mAnyatA che ke Apa atyAre nahi Ave to A saMmelanane saphaLa rIte pAra pADavuM haze to bhegA thayA pachI paNa tamArI rAha jovI paDaze. agara game tema bhInuM saMkelavuM paDaze, ke kAMIka ajugatuM thayuM tema ukelavuM paDaze. AvuM na bane ane bhaviSyamAM sudhAravAnuM paNa azakya thAya te pahelAM Ape AvavuM jarUrI che." A. zrI vijayadharmasUrijI lakhe che: "saMmelananI saphaLatAne AdhAra mukhyatve ApanI hAjarI upara avalaMbe che. mATe koI paNa upAye padhAravA mATe kRpA karaze." zrI vijayasUri mahArAje paNa emane lakhI jaNAvyuM ke "kSaNe kSaNe evo vicArI rahyA kare che ke tame amadAvAda tarapha vihAra kare, mane ema lAge che ke tamArI hAjarInI amadAvAda khAsa jarUra che." eka bAju, pUjya gurumahArAjanI icchA ane bIjA badhAnI AgrahabharI vinatio zrI vijayanaMdanasUrijIne amadAvAda javA mATe sakaMTha banAvatI hatI, ne bIjI bAju zarIranI nAjuka dazA na javA pharaja pADatI hatI. zuM karavuM ? e cekasa nahetuM thatuM, zeTha kezubhAIne chellI vAra nA lakhI, tyAre temane paNa lAgyuM ke AvI tabiyata vadhu Agraha kara vyAjabI nathI. ethI emaNe lakhyuM: "Apane patra malyA. zivalAlano paNa patra che. ApanI tabiyatanA samAcAra jANa cintA thAya che. ApanI tabiyatanI anukULatA mujaba Apane jaNAya ke vihAra azakya che to Apa te pramANe ghaNe khuzIthI atre AvavAno vicAra mAMDI vALazo. Ape zAsanahitanI daSTie tema himArI vinaMtithI ApanAthI banatA prayAsa karyo, chatAM nAupAye ja vicAra mAMDI vALe te kaIne kAMI kahevApaNuM rahetuM nathI. pU. AcAryazrI lAvaNyasUrizrI atre che te Apa temane sUcanA ApatA raheze." A patramAM zeThanI sUcanAnusAra zrI vijayanaMdanasUrijIe zrI vijayalAvaNyasUrijIne sUcanA karAvI ke "tame zrI vijayasUrijI mahArAja jeDe rahIne ApaNA samudAya vatI pratinidhitva karaje." paNa AnA javAbamAM emaNe paM. maphatalAlane mee kahyuM keH "huM saMmelanamAM hAjara rahIza, vAta karIza, paNa naMdanasUri mahArAja jevI pakaDa ane emanA jevuM nirNayAtmaka valaNa huM na jALavI zakuM. vadhu kheMcatANa thaze to mArI pakaDa DhIlI paDI jaze. mATe e Ave te ja sAruM." Ama kahIne emaNe zrI vijayanaMdanasUrijI para patra paNa lakhyA: "rAjanagaranI sakala janatA, ane anya samudAya paNa Apa ahIM padhAre tema utkaMThAvALA che. Apa nahi Ave, e jANIne sau udvega pAme che. mATe
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ [102] A. vi.naMdanasuri smArakagraMtha Ape ahIM padhAravuM atIva Avazyaka che. ApanI chAyAmAtrathI ja badhuM svaccha thaI jaze." A ja arasAmAM zeTha kezavalAla lallubhAI jhaverI, chelle prayatna karavAnI gaNatarIthI, pAlItANe AvyA, ne khUba AgrahapUrvaka vinaMti karI. A pahelAM zrI rAkaracaMda maNilAla vagere AgevAne rUbarU AvyA, tyAre je javAba Apelo, te ja javAba zrI kezubhAI zeThane ApyoH "mArI hAla IrachA nathI. tabiyatanI anukULatA nathI. ema chatAM mane zAsanasamrATanI aMta:preraNuM thaze to huM tarata tamane kahevarAvIza." zeTha pAlitANa peDhImAM kahetA gayA ke "mahArAjajIno vicAra thAya te mane tarata ja tArathI jaNAvI deje." thoDA divasa gayA, ne eka divasa savAramAM UThatAM vAra ja emane aMtaH preraNA thaI ke "tAre saMmelanamAM javuM ja joIe." A thatAM ja emanuM citta praphulla ne prasanna banI gayuM. thoDI vAra pachI teo pUjaya AcArya zrI vijyadarzanasUrijI mahArAjane vaMdana karavA gayA. tyAM emane vAta karI ke "Aje mane AvI preraNa thaI che, mATe javAne vicAra karuM chuM." zrI vijayadarzanasUri mahArAja kaheH "hu te tamane pahelethI javAnuM kahuM chuM. jarUra jAva." basa, vaDIlanA AzIrvAda meLavIne tarata ja peDhImAMthI munIma karuNAzaMkarane bolAvIne amadAvAda zeTha upara tAra karavAnuM jaNAvI dIdhuM. 32 saM. 2014nuM munisamelana : amadAvAdamAM Agamana je samAcAranI AturatApUrvaka AzA sevAtI hatI, e samAcAra Akhare AvyA. saMghanA zAtipriya vizALa varganI AzA ane mahenata ane saphaLa thaI. zeTha kezubhAIe tAranA uttaramAM lakhyuM: "gaI kAle rAtre karuNuzaMkara taraphathI tAra malyo ke Ape citra zudi 10 ne ravivAre atre sAru vihAra kare che. ApanA A nirNayathI atre muni mahArAjazrIo tathA gRhasthIomAM ghaNe ja AnaMda thaye che. saMmelana sAruM bubha divasa kADhI mane jaNAvavA vinati che."
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [13] zrI vijayanaMdanasUrijIe saMmelananA zubha muhUrta mATe citra vadi 8, 9, 11 ane vaizAkha zudi 3 ema cAra divase lakhI jaNAvyA. emanA vihAranA samAcAra sAMbhaLIne ati AnaMdamAM AvI gayelI vyaktioe emanA para patro lakhyA. emAMnA amuka patre ApaNe vAMcIe: zeTha kacarAbhAI haThIsiMgaH "Ape zubha pagaluM bharyuM che. amane AnaMdanI sImA nathI rahI. Apa sukharUpa padhAro ne vihAramAM ApanI tabiyata sArI rahe ema prArthanA karIe chIe." zeTha zakaracaMda maNilAlaH "ghaNo ja AnaMda thayela che. ApanA vihAra karavAnA samAcAra sAMbhaLI atre paNa ghaNI ja khuzI patharAI che. chelle chelle paNa ApazrIne vihAra karavAnI preraNA parama pUjya prAtaH samaraNIya gurumahArAje karI te paNa eka Azcaryajanaka ghaTanA che." muni zrI puNyavijayajI mahArAja gaI kAle rAtre tAra maLe. ApazrI vihAra karavAnA che, tethI sarvatra AnaMda thaye che, mane to savizeSa ja thayA che." nirNaya pramANe citra zudi dazame vihAra karyo. pahelo mukAma pAlitANA gAma bahAra modInA baMgale karyo. teo baMgale pahoMcyA ke thoDI ja vAramAM amadAvAdathI zrI vijayarAmacaMdrasUrijI mahArAjanA khAsa salAhakAra zrIkAMta tyAM AvI pahoMcyA. e kaheH "sAheba! ghaNA samayathI Apane maLavAnuM mana hatuM. vaLI, mane thatu tu ke mahArAja saMmelanamAM kema nathI AvatA ? emaNe AvavuM ja joIe. A kahevA mATe paNa AvavuM hatuM, paNa samaya nahoto maLato. tyAM sAMbhaLyuM ke Apa padhAre che, eTale huM te badhuM mUkIne doDato Avyo. bahu sAruM thayuM, Ape padhAravAnuM nakkI karyuM te." zrIkAMta kema AvyA che, e zrI vijayanaMdanasUrijI barAbara samajatA hatA. sUri samrATa ane zrI vijayanaMdanasUrijImAM eka taphAvata hato H sUrisamrATane lAge ke A mANasa vizvAsa karavA lAyaka nathI, te teo ene dUrathI ja ravAnA karI de, enI joDe vAta suddhAM na kare, jyAre zrI vijayanaMdanasUrijI evI vyaktine kADhI na mUkatAM besADe, enI vAta sAMbhaLe, ne chevaTe ene pitAne ja bheThA paDyA jevuM lAge evI sthitimAM ene mUkIne vidAya Ape ! ' zrIkAMta sAmA pakSanI vyakti hatA, avizvasanIya hatA, chatAM e maLavA AvyA, tyAre enI joDe emaNe zAMtithI vAto karI. e divasomAM "sevAsamAja" nAmanA jaina peparamAM eka lekha Avele. emAM samelananI kazI AvazyakatA nathI, e matalabanuM lakhANa hatuM. e lekha zrI vijayarAmacaMdra
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 104 ] A. vi.na...danasUri-smAraka tha sUrijInI tarapheNanA hatA. e age zrI vijayanaMdanasUrijIe zrIkAMtane pUchyuM: " atyAre AvA lekha kaNe lakhyA haze ?" zrIkAMta kahe : " sAheba ! meM lakhyA hoya ema Apane lAge che kharuM ? zrI vijayanaMdanasUrijI A javAkha parathI ja samajI gayA ke A bhAI e ja e lekha lakhyA che. vaLI, 'sevAsamAja'nu sapAdanakArya sabhALatA zrI IndirAbahena jyAre amadAvAda AvelAM, tyAre temaNe zeTha kezubhAInA praznanA javAkhamAM spaSTa kaheluM ke A lakhANa zrIkAMta taraphathI ja AveluM che, e vAtanI paNa emane khabara hatI. paNa atyAre tee ajANu ja rahyA. emaNe bhInuM saMkelyuM: "nA, nA, ema teA zenuM lAge ? " A pachI zrIkAMta kahe : " sAheba ! AcArya mahArAje (zrI vijayarAmacadrasUrijIe) mane kahyuM che ke samelana mATe carcA karavAnA poInTo mahArAjajIe kaMI vicAryA hAya tA letA Avaje, mATe Ape vicAryA hoya tA Ape. ' zrI vijayana MdanasUrijI kaheH " hajI teA Aje vihAra karyA che. atyAra sudhI AvavAnuM nahAtuM. ekAeka nakkI thayu' ne vihAra karyAM. emAM vicAranA samaya kathAMthI maLe ? " pAInTo na maLatAM nirAza thaIne zrIkAMta pAchA gayA. jyAre zrI vijayanaMdanasUrijI kAThe AvI pahoMcyA, tyAre zrIkAMta pharIvAra AvyA; kahe : " sAheba ! vinaMti karavA te badhA Avaze, paNa huM te kahuM chuM ke Apa ane AcArya mahArAja gAma khahAra-makubhAInA baMgale-eka vAra maLI lA, tA ThIka thaze. zrI vijayeAyasUri mahArAja padhAryA tyAre maLavAnu gAThaveluM, paNa te vakhate AcAya mahArAjane tAva khUba AvyA, eTale maLAyuM nahi. " zrI vijayanaMdanasUrijI kahe: " hajI te vAra che, tyAM AvIe eTale vicAra karIzuM. " pachI kahe : " poInTA vicAryA hAya tA mahArAje magAvyA che." AcAryazrI kahe : " atyAre tA vihAramAM thAkI javAya che. katyAMthI samaya maLe ?" A pachI sarakheja mukAme zrI ramezacaMdra bakubhAI vagere AvyA, ne pAtAnA agale zrI vijayarAmacadrasUrijI sAthe maLavAnu nakkI karI gayA. bIje divase sarakhejathI vihAra karI bakubhAInA aMgale gayA. tyAM zrI vijayadhamasUrijI vagere ApaNA pakSanA, ane sAmA pakSe zrI vijayarAmacadrasUrijI, zrI vijayamaneAharasUrijI, zrI vijayajammUsUrijI, zrI kIrtivijayajI vagere AvelA. badhA malyA. arasaparasa sukhazAtAdinI vArtA karI. e vakhate ramezabhAI e vinati karI. "Apa aneneA maLavAnA samaya gADhavA." zrI vijayanaMdanasUrijIe kahyuM: "tame nakkI karo te samaya rAkhIe."
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [195]. be vAgyAno samaya nakkI thaye. be vAge sau eka khaMDamAM maLyA, beThA. bIjI ADIavaLI vAte cAlI. paNa e vakhate zrI vijayarAmacaMdrasUrijIe prastuta prakaraNanI kazI vAta ja nA ucArI. chevaTe zrI naMdanasUrijIe saraLa bhAve kahyuM : "ApaNe saMmelanamAM zenI vicAraNA karavI che, e viSe ApaNe ahIM DIka vicAraNuM karI laIe." tyAre zrI vijayarAmacaMdrasUrijI kaheH "nA nA, e vicAraNuM atyAre khAnagImAM karavAnI zI jarUra che? e mATe to saMmelana bolAvyuM che, tyAM ja vicArIzuM." thayuM. saraLatAne ane sAmA pakSane bAra gAunuM AMtaruM che, evI zrI vijyanaMdasUrijInI mAnyatA sAcI hovAnI saune A banAve pratIti thaI. A pachI emaNe zrIsaMghanA utsAha vacce zaheramAM praveza karyo. emanA AgamanathI zaheranI havAmAM parivartana AvyuM hatuM. kAMIka saMgIna ane suMdara pariNAma AvavAnI AzA saune baMdhAI hatI. emanI zakti ane pratibhA upara saune akhUTa ane agAdha zraddhA hatI. e je karaze, te saMghanA vyApaka ane zreSTha hitamAM ja haze enI saune khAtarI hatI. eTale sau nizcitta banIne saMmelananI zubha zarUAtanI vATa jevA lAgyA. ekatithipakSanA samagra zramaNa-samudAye paNa zrI vijayanaMdanasUrijIne pitAnuM netRtva soMpIne rAhatano dama kheMce. - pAMjarApoLano upAzraya aneka munirAje tathA AgevAna gRhasthanI Avana-jAvanathI covIse kalAka dhamadhamI rahyo. zrI vijayanaMdasUrijInuM budvitaMtra barAbara kAme lAgI gayuM. kene zuM javAba Apa, kene kyAM niyukta karavA, kone upayoga kema kare, sAmA pakSanA vicArane prativAda kema karavo, A badhAmAM teo pUrA sakriya banI gayA. ane jotajotAmAM saMmelananI zarUAtane maMgaLakArI divasa-akSaya tRtIyAno divasa-AvI pahoMcyA.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha 33 saM. ra014nuM munisamelana : niSphaLatA e ja saphaLatA A munisamelananuM dhyeya hatuM H zrIsaMghamAM ekatA ane zAMtinI punaH pratiSThA. chellA keTalAya samayathI saMghamAM chavAyelA kalezamaya vAtAvaraNane dUra karavuM jarUrI hatuM. ane e vAtAvaraNa tyAre ja dUra thaI zake ema hatuM, jyAre enI janmadAtA tithicarcAnA praznane ukela Ave. A praznane ghaNuM ghaNuM kaleza-kalaha janmAvyA hatA. eTale e eka praznanA nikAlamAM ja aneka praznonA nikAla sAthe lezane paNa nikAla thaI javAno hato. ane eTalA mATe ja A saMmelana yojavAmAM AvyuM hatuM. A saMmelanamAM zuM banyuM, tenI vistRta noMdha eka pustakarUpe chapAyelI che. ("rAjanagara zramaNa saMmelananI kAryavAhI"...lekhaka : AcArya zrI haMsasAgarasUrijI, prakAzaka : zAsanakaTadvAraka jJAnamaMdira, mu. ThaLiyA.) emAM ke ghaNI vastu adhUrI hoya evuM lAge che, chatAM e divasenI kAryavAhInI moTA bhAganI mAhitI emAMthI ApaNane maLI ja rahe che. eTale ahIM samelananI kAryavAhInI vigata nahi ApatAM, temAM zrI vijayanaMdasUrijInA ane ekatithipakSanA valaNa tema ja daSTibindunuM vihaMgAvalokana karIzuM. upara kahyuM tema, samelananAM dhyeya "ekatA ane zAti" hatAM. paNa e dhyeyanI saphaLatA saraLatA ane akadAgrahI manodazA upara avalaMbatI hatI. e baMne vastune abhAva sAmA pakSamAM pUrA pramANamAM hato. ane ene lIdhe samelananuM pariNAma niSphaLatAmAM AvyuM. jeke tithicarcA eka evo muddA che ke jemAM baMne pakSa ekabIjAne doSita ane khaTapaTI TharAvatA ja AvyA che. samelananI niSphaLatAmAM paNa baMne pakSa ekabIjAne ja javAbadAra gaNAvatA rahyA che, Ama chatAM, je vAstavika che, je banyuM che, te te tenA nirbheLa zuddha svarUpe rajU karavuM ja rahyuM. sAmA pakSanI eka murAda e hatI ke 192nA varSathI calAvelI navI tithi-praNalikAne ekatithipakSanA AcAryo paNa mAnya kare, ane sAcI Therave, e rIte samelananA pravAhane vaLAMka Apo. Ama karavAmAM emane be rIte lAbha haste : eka to, je pitAnI navI mAnyatAne badhA svIkAre, te te mATe lAbha hato ja; ane, ema na thAya toya, sAmA pakSanI saraLatAno geralAbha uThAvIne emAM paNa taDAo paDAvavA, e paNa kaMI je te lAbha na hato. ane A lAbha levAnI uttama takano pUrepUre
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [17] upayoga karavAnI IcchAthI ja e pakSanA agraNIo irachatA hatA ke zrI vijayanandanasUri mahArAja saMmelanamAM na Ave to ghaNuM sAruM. sArAMza ke e pakSanI vAta zA hatI paNa dAnata mANI hatI. saMdhamAM ekatA ne zAMti sthapAya ke na sthapAya, enI emane khevanA na hatI, emane te mAtra svamata-paSaNanI ja tamA hatI. paNa, emanI A murAda phaLIbhUta na thaI zakI. zrI vijayanaMdanasUrijInI pariNAmagAmI dIrghadraSTimAM A murAda barAbara vasI gaI hatI; tethI ja emaNe cheka chellA samaye samelanamAM hAjarI ApavAnuM nakakI karyuM hatuM ne e AvyA hatA. e AvyA ke vAtAvaraNa badalAvA mAMDayuM. tithicarcAnI bAbatamAM emanA prAthamika vicAro AvA hatAH "saMvacharI ane tithi bAbatamAM carcAmAM ke vAdavivAdamAM amo atyAra sudhI koInI sAthe UtaryA nathI, tema UtaravAnI amArI irachA paNa nathI. ame DahelAnA upAzrayanI praNAlikA pramANe karatA AvyA chIe ane karIe chIe. chatAM, tapAgacchanI praNAlikAmAM saMvacharI ane tithi bAbatamAM, jeone arasaparasa je matabheda vartamAnamAM cAlI rahyo che, te matabhedanuM nirAkaraNa teo arasaparasa zAMtipUrvaka, carcAthI, vicAraNAthI ke samajUtIthI karI, je eka nirNaya sarvAnumate lAve temAM amArI saMmati che." paNa, sAmA pakSanI murAda jANyA pachI emaNe e murAdane niSphaLa batAvavAne ane ekatithipakSanI saraLatAno geralAbha e pakSane na levA devAno nirdhAra karyo hato. emaNe samelananA bIjA ja divase eka makkama, spaSTa ane chatAM saraLa nivedana rajU karyuM : " tithiviSayaka vicArabhedomAM-jemAM bAra parvatithi, saMvatsarI mahAparvanI ArAdhanAno divasa, kalyANaka tithio, tathA anya tithio vagereno samAveza thAya che, temAM--be bIja, be pAMcama, be AThama, be agiyAraza, be caudaza, pUnama ane amAsa, A bAreya parvatithi bAbatanI je praNAlikA pracalita che, temAM-"laukika pracAMgamAM jyAre jyAre A bAre parvatithinI vadhaghaTa-kSayavRddhi Ave, tyAre tyAre ArAdhanAmAM te bAre parvatithimAMthI kaI paNa parvatithinI kSaya-vRddhi gaNAtI nathI, paNa tene badale aparvatithinI kSaya-vRddhi gaNAya che."--A rIte cAlI AvatI je zAstrAnusAriNI zuddha praNAlikA, je pU. zrI vijayadevasUrijI mahArAjazrInI paraMparAnA nAme prasiddhi pAmelI che, eTaluM ja nahi, paNa temanA pahelAMnA samayamAM paNa A ja praNAlikA heya, evI amArI mAnyatA che; kAraNa ke pU. zrI vijayahIrasUrijI mahArAjanI paraMparAthI judI paraMparA pravartAvavAmAM pU. zrI vijayadevasUrijI mahArAjane kaI paNa hetu hoya, tevuM mAnavAne kaMI paNa kAraNa nathI.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ [108] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha "vaLI, pU. zrI vijayahIrasUrijI mahArAjanA samayamAM paNa A ja rItanI praNAlikA mAnya hatI, ane te ja praNAlikA pU. zrI vijayadevasUrijI mahArAjAe apanAvI hatI, je atyAra sudhI ApaNe vArasAmAM avicchinna rIte cAlI Ave che. ane te ja praNAlikA saMvigna vidvAna gItArtha mahApuruSoe AdarelI ane AcarelI che, jemAM koI paNa jAtanA tarkane ke zaMkAne ke carcAne ame avakAza mAnatA nathI. kaI varganI evI mAnyatA hoya ke A praNAlikA yationA gADha aMdhakAramaya samayamAM asaMvigna, agItArtha ane parigrahadhArI zithilAcArIoe calAvI che, te te mAnyatA te vargane ja bhale mubAraka rahe ! yatiomAM bhale zithilAcAra ane parigraha kahIe, chatAM eTaluM to cokkasa che ke teo vItarAgadharmamAM pUrNa zraddhAnaMta to hatA ja. teone tithi bAbatamAM IrAdApUrvaka azuddha prarUpaNA karavAnuM kAMI paNa kAraNa mAnavAnI jarUrata nathI. teoe to te kALamAM dharmane sAcavI rAkhyo hato. "chatAM eTaluM paNa cokkasa che ke pUrvokta bAra parvatithinI ArAdhanAmAM kSaya-vRddhi na karavI ane tenA badale aparvatithinI kSaya-vRddhi karavI, A atyAra sudhI cAlI AvatI avicchinna zuddha praNAlikA seMkaDo varSothI AkhA ga7mAM ApaNI pUjya vaDIla apanAvatA AvyA che, te ApaNe anubhavIe chIe ane pU. paMnyAsa zrI rUpavijayajI gaNi mahArAjanA DahelAnA upAzrayanI sthApanAthI atyAranI ghaDI sudhI ApaNe paNa te rIte ja AkhA tapAgacchamAM vartIe chIe. bhale eka varge laukika paMcAMgamAM parvatithinI kSaya-vRddhimAM ArAdhanAmAM paNa parvatithinI kSaya-vRddhi kAyama rAkhavAnI judI praNAlikA, tapAgacchanA tamAma AcAryAne jaNAvyA sivAya, bAvIsa varSathI AcArI, paNa vi. saM. 12 pahelAM te AkhA tapAgacchamAMthI tema ja te vargamAMthI paNa kaI paNa vyaktie, parvatithinI kSaya-vRddhi AcarI nathI. paNa pU. zrI maNivijayajI dAdA, pU. zrI bRherAyajI mahArAja, zrI mULacaMdajI mahArAja, zrI vRddhicaMdrajI mahArAja, zrI AtmArAmajI mahArAja, paM. zrI pratApavijayajI gaNi, paM. zrI dayArAma mahArAja, 5. zrI saubhAgyavimaLajI mahArAja, paM. zrI gaMbhIravijayajI gaNi, baMneya kamaLasUrijI mahArAja, zrI nItisUrijI mahArAja, upAdhyAya zrI vIravijayajI mahArAja, pravartaka zrI kAntivijayajI mahArAja, muni zrI hasavijayajI mahArAja, kAzIvALA zrI dharmasUrijI mahArAja, zrI nemisUrijI mahArAja, zrI vallabhasUrijI mahArAja, zrI dAnasUrijI mahArAja tathA zrI jhaverasAgarajI mahArAja, zrI sAgarAnaMdasUrijI mahArAja tathA zrI mohanalAlajI mahArAja, muni zrI kAMtimunijI mahArAja, zrI khAMtisUrijI mahArAja vagere tamAma ApaNuM vaDIla pUjya mahApuruSoe e ja praNAlikA (eTale parvatithinI kSayavRddhi nahi karavAnI praNAlikA) AcarI che ane AdarI che. uparokta tamAma mahApuruSa gItArtha hatA, agItArtha
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [ 109 ] nahAtA; mahAtyAgI hatA, zithilAcArI naheAtA; parigrahadhArI nahotA, paNa zuddha aparigrahavata hatA; tema ja vidvAna ane samayajJa mahApuruSa hatA. tema ja te samaya jarA paNa adhakArane naheAtA, eTalu ja nahi, paNa te tamAma mahApuruSo bhavabhIru hatA ane zAstrane ja anusarIne pravanArA hatA. tene zAstraviruddha ke para parAviruddha ( AcaraNA ) karavAne kaI paNa kAraNa na hatuM, ane ApaNe evuM mAnavu ke khelavuM, e paNa e mahApuruSonI AzAtanA karavA barAbara che, ema amAru cAkkasa mAnavuM che. " eTale have chevaTanuM amAruM mantavya ane amAruM kathana e che ke mAre patithinI kSaya-vRddhi na karavI. laukika pa`cAMgamAM uparokata khA2e patithinI vadhaghaTa -kSayavRddhi hoya tyAre ArAdhanAmAM tenA badale aparvatithinI kSaya-vRddhinI praNAlikAmAM amA jarAya pheraphAra karavA mAMgatA nathI. tema ja ApaNA AkhA tapAgacchamAM tamAma caturvidha zrIsa dha e ja praNAlikAne ekasarakhI rIte mAnya rAkhe, ane tethI gheADA samayathI AcarelI judI praNAlikAne hradayanI vizALatAthI cheDI de evI tapAgacchIya caturvidha zrIsa dhane mArI namra vinaMti che. ane A carcAnA viSayamAM khAra patithinI cAlI AvatI kSayavRddhi nahi karavAno praNAlikAne carcAmAM lAvavI, te ameA vyAjabI mAnatA nathI. ame to je rIte cAlI Ave che, te rIte ja karavAnI icchAvALA chIe. bAkI, savatsarI mahAparvanI ArAdhanAnA divasanI tema ja bIjI kalyANaka vagere tithionI carcA karI niNaeNya lAvavAmAM amArI samati che, " A nivedana pUruM karatAM pahelAM, khAra patithinI kSaya-vRddhi nahi karavAnI praNAlikAne carcAnA viSaya na banAvavAnA potAnA vicArane dRDhatAthI rajU karyA chatAMca, potAnI udAratA ane saraLatAnuM darzana karAvatAM emaNe umeryu ke " uparAkta khAra patithimAM paNa vartamAna baMne pakSamAMthI je kAI arasaparasa carcA ke vicAra karavAnI icchA dharAvatA hoya, tee ane pakSavALA khuzIthI asaraparasa carcA ane vicAra karI zake che, eTaluM ja nahi, paNa tee arasaparasa carcA-vicAra karI je eka nirNaya sarvAnumate lAvaze temAM amArI saMmati che. paNa ArAdhanAmAM khAra patithinI kSaya-vRddhine carcAno viSaya nahi karavAnI amArI mAnyatA sacATa che; te te ApaNA pUjya vaDIla mahApuruSA A khAra patithinI praNAlikA je rIte AcarI gayA che, te rIte ja rAkhavI joi e. emAM ja ApaNuM zAstrAnusAripaNuM, para'parAnusAripaNuM ane gurvyAjJAnusAripaNuM pUrepUruM sacavAya che, evI amArI mAnyatA che." A nivedana zu hatu, dharatIkapanA AMcakA hatA ! sAmA pakSe tA. kharekhara, A nivedanamAM vijaLInA kaDAkAnA anubhava karyA. emanI mAnyatAne, ne emanI murAdane A nivedanathI bhAre viparIta asara paheAMcI.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha are, AthI to ekatithipakSamAM paNa ghaDIbhara sannATo chavAI gaye; nivedananuM UMDuM tAtparya saune jaladI na samajAyuM. paNa, pachI to, gaNatarInI ja paLamAM saunI buddhimAM A nivedananA muddAo saraLatAthI UtarI gayA. tAtparya samajAtAM ja nivedana sarvasammata banI gayuM. zrI vijayanaMdasUrijIne soMpeluM netRtva ane emanAmAM mUkelo vizvAsa saune phaLIbhUta thatAM dekhAyAM. sAmA pakSe je muddA para AkhA pravAhane potAnI tarapha vALavAnI gaNatarIo goThavelI, te ja muddo "bAra parvatithi carcAno viSaya hoI zake ja nahi" Ama kahIne zrI vijayanaMdanasUrijIe toDI nAkhyo. ane samelananA samagra pravAhane beTI dizAmAM taNAI jato aTakAvI dIdho. emanA A muddA para sAmA pakSe sajajaDa virodha-vAMdho uThAvyo. e kahe: ame te bAra parvatithinI carcA karavAnI che, e mATe ja bhegA thavAnuM che, ema samajIne ja ahIM AvyA chIe. amane pahelethI AvI khabara hota te na Avata." AnA uttaramAM zrI vijayanaMdasUrijIe khUba spaSTa karyuM: "paNa ame to ahIM saMvatsarInI carcA-vicAraNA karavAnI che, ema samajIne ja AvyA chIe; bAra parvatithinI kSaya-vRddhi nahi karavAnI praNAlikAnI carcA nathI karavAnI, ema samajIne ja AvyA chIe. e praNAlikA carcAno viSaya hoI zake ja nahi. e praNAlikA te seMkaDo varSothI avicchinnapaNe cAlyA AvatA siddhAnarUpa che. ane e praNAlikA mAtA samAna che. ane haMmezA carcAne viSaya dIkarI hoI zake, mAtA nahi. tame 1992thI A praNAlikAno bhaMga karIne, tapAgacchanA tamAma AcAryone jaNAvyA sivAya, bAraparvanI kSaya-vRddhinI navI AcaraNa AdarI che, mATe pahelAM e navI AcaraNAne tyAga karIne zuddha praNAlikA svIkArI le, pachI enI vicAraNA ApaNe sAthe besIne karIzuM; te sivAya haragija nahi." emanA A vidhAnane sAmA pakSe "carcAnAM dvAra baMdha karavA" rUpa gaNAvyuM. emaNe emanA rojiMdA rivAja mujaba gaNagaNavA mAMDayuM ke : "ame te zAstrArtha dvArA tithinA praznano nirNaya lAvIne saMghamAM zAMti sthApavA ghaNA utsuka chIe, paNa ekatithipakSane zAMti thavA ja kyAM devI che? e to carcAnA daravAjA ja baMdha karavA mAge che, pachI zAMtimaya ukela zakya kema bane? vagere." A badhA kathanano cheda uDADI nAMkhatAM zrI vijayanaMdanasUrijIe kahyuM : tame navI AcaraNuM na karI hota te carcAnAM dvAra jarUra khullAM raheta. ane, sAcuM samaje te, carcAnAM dvAra baMdha kyAM thayAM che? hajI saMvatsarInI, kalyANakatithinI carcA UbhI ja che. hA, bAra parvatithinI carcA nahi karI zakAya, kema ke e aMge tame
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saghanAyaka [ 111 ] tadna navI praNAlikA zarU karI che. ane game te mANasa game te praNAlikA navI zarU kare, tA enI joDe zuM amAre zAstrArtha karavA javu? eka varga evA nIkaLe ane kahe ke ' atyAre duniyAmAM dharmanA pracAranI ghaNI jarUra che, ane e mATe ApaNe, eraplena ApaNe mATe banAvyAM nathI, ne ApaNe nimitte UDatAM paNa nathI, mATe, ezaplenamAM besIne badhe dharmanA pracAra karavAmAM kAMI pApa nathI,' AvI prarUpaNA karIne e varga erAplenamAM besatA thaI jAya, te pachI dasa-bAra varSe amArI sAme AvIne kahe ke, 'eplenamAM besavAmAM pApa zu? e mATe amArI joDe zAstrArtha karo.' to zu amAre e varga joDe zAstrArtha karavA ?" AnA javAba sAmA pakSa pAse na hatA. zrI vijayanaMdanasUrijInA muddAne samarthana Apatu eka nivedana karatAM zrI vijayadhasUrijI mahArAje kahyuM : " pU . vijayanaMdanasUrijI mahArAje Ara patithinI ArAdhanA paratve potAnA je vicAro rajU karyA tenI pAchaLa emane ze| Azaya che, te huM mArI buddhithI A pramANe samajI zakayo chu ke '92nI pahelAMnA bhUtakALa mane ke atre upasthita pUjya puruSAne jeTalA khyAlamAM che temAM savatsarI khAkhata vicArabheda ane AcaraNAbheda thaela, paNa khAra patithi mATe koI bheda thayA nathI. savatsarInA vicAra ke AcAranA bheda pAchaLa khAra tithinA eka paNa divasa AA-vatto na thAya ema ApaNA pUjaya puruSoe vicArapUrvaka gAThavela che ema mane lAgyu che. * vicArabheda alakhatta, bhale thAya, kSAyikabhAve ja vicArabheda na thAya. bAkI tA, zrI jinabhadra gaNi kSamAzramaNa, zrI mallavAdIjI mahArAja ane zrI siddhasena divAkarajI mahArAjamAM paNa vicAraNAbhe thayela. mahApuruSone vicArabheda bhale thAya, paNa temAM carcAne avakAza tyAM sudhI ja hoya ke jyAM sudhI eka vicAra AcarAmAM na mukAyA hoya. je vastu pUjya puruSA, gItArthInI saMmati vinA AcaraNAmAM mukAI jAya tenI carcA zI rIte thaI zake ? "koI game tema AcaraNAbheda svacchaMdarUpe karI le temAM vAre vAre zuM ApaNA saMghe tenI sAthe carcA karavI ? saMvatsarI khAkhata vicArabheda thayA hAvA chatAM AcAraNAbheda thayA nathI, pAMcamanI kSaya-vRddhi karavAmAM AvI nathI. 1952mAM mArA janma na hatA, 61mAM dIkSA nahAtI lIdhI, paNa tyAre paNa, pacamInA kSaya aMge vicArabheda bhale thayA haze, paNa AcaraNAbheda thayA ja nathI. badhAne khUMcela che ke pacamInI hAni na thAya. mATe pUjya naMdanasUrijI mahArAjanI khAra patithinI mULa praNAlikA apanAvavAnI vAta anucita nathI. temAM carcAnAM dvAra baMdha karavAnI vAta ja kathAM che ? pU. naMdanasUri
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ [112] Avi.naMdanasUri smArakagraMtha mahArAjanA haiyAmAM zAsananI ekatAnI je zubherachA che, ane te zubhecchApUrvaka saraLa rIte je zAntine upAya batAvyo che, e apanAvavA jevo che." kevI spaSTa ane saraLa rajUAta che! paNa e samajavI ja kone hatI? e je samajavI hota, to samelananI jarUrata na hatI. saraLatAno nitAnta abhAva ja samelanane (ane enI niSphaLatAne paNa) hetu bane, ema kahIe te ajugatuM nahIM lekhAya. eka tabakake, samelananA mukhya saMcAlaka-nimaMtraka zeThazrI kezavalAla lallubhAI e, kadAca game te valaNathI doravAI jaIne, daramiyAnagIrI karI ke "meM to badhAne bAra parvatithinI carcA karIne nirNaya karavA sAru ja nimaMtraNa ApyuM che." Ama kahIne emaNe pote lakhelA nimaMtraNapatrane eka bhAga vAMcI saMbhaLAvyaH vinati ke, tithicarcAno nirNaya zAstrAdhAre badhA gacchAdhipati bhegA maLI, paraspara samajI-vicArI yogya nirNaya levAya temAM zAsananuM gaurava che." A vAcIne emaNe kahyuM: "tithicarcA eTale bAra parvatithinI carcA" A vakhate zrI vijayanaMdanasUrie vAta upADI letAM kahyuM: "kezubhAI zeTha! tithicarcA eTale bAraparvanI carcA, evo artha koNe kahyo? evo artha karavAne tamane ze adhikAra che? yAda rAkho ke kAyado ghaDe, e dhArAsabhAnuM kAma che, paNa e kAyadAne artha zo kare, e te hAIkorTa jajanuM kAma che. Avo artha karavAne tamAre adhikAra nathI. ane e tamAro viSaya paNa nathI." A pachI emaNe sAmA pakSane celenja ApI keH "12 pahelAM bAra parvatithinI kSaya-vRddhi keIe karI hoya ene lekhita purA amane dekhADe." sAmo pakSa eka paNa lekhita purAvo rajU na karI zakyo; UlaTuM, eNe mAMgaNI karI ke "tame, koI e kSaya-vRddhi nathI karI, ene purAvo amane dekhADo." AnA javAbamAM zrI vijayanaMdanasUrijIe khuda AcArya zrI vijayadAnasUrijI mahArAjanA tathA bIjA paNa lekhita purAvA rajU karyA. eTale have, sAmA pakSane paNa purAvA dekhADavAnI pharaja paDI. eNe dayAvijyajInI copaDI, buddhisAgarasUrijIne patrasadupadeza, anepacaMda zrAvakano praznottararatnaciMtAmaNi vagerene purAvArUpe rajU karavA prayatna karyo. paNa e badhA ja emane mATe nirAdhAra-pAMgaLA ja sAbita thayA! eTale thAkIne emaNe chellA baLavAna hathiyArano upayoga karyo : "siddhisUri mahArAja bujharga mahApuruSa che, pUjanIya che. teo atyAre vidyamAna che. teo kahe che ke meM 195ra vageremAM pAMcamane kSaya karyo hato. temanA vacanane asatya na ja manAya."
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [113] Ane vyavasthita uttara ApatAM zrI vijayanaMdanasUrijIe jaNAvyuM : " zrI vijayasiddhisUrijI mahArAja bujharga che, mahApuruSa che, ane saune pUjanIya che, e barAbara che. paNa te chatAM, teo atyAre eka pakSamAM che. ane eka pakSakAra hovAne lIdhe temanuM vacana purA na gaNAya. kerTa paNa temanA vacanane purA na mAnI zake. ane amAre to lekhita purAvo joIe che. A te maukhika che. e na cAle. lekhita rajU kare." thayuM. sAmA pakSanuM baLavAna hathiyAra bUDuM karyuM. have temaNe navI ja tarakIba karI. zrI gaMbhIravijayajI mahArAja tathA zrI pratApavijayajI mahArAja vagere pUnA patro, je vicAraNAsvarUpa ja hatA, nahi ke prarUpaNa ke AcaraNarUpa, tene pAMcamane kSaya karyAnA purAvArUpe rajU karyA. paNa zrI vijyanaMdanasUrijInI jANa bahAra kAMI ja na hatuM. emaNe to lAgele ja prazna mUkyo : "gaMbhIravijayajI mahArAje ne pratApavijayajI mahArAje pAMcamanA kSayanI AcaraNa karI che ?" javAba maLyo nathI karI." pUchyuM: "te ene AcaraNAnA lekhita purAvArUpe kema rajU karAya che ?" sAme pakSa thavA. eNe ADedhaDa javAba vALyo: "AcaraNa karatAM prarUpaNA karanAra vadhAre gunhegAra che, ema ame mAnIe chIe. mATe A patrone purAvArUpe rajU karyA che." A sAMbhaLatAM ja zrI vijayanaMdanasUrijIne puNyaprakopa pravaLI UThayo. emaNe khUba gaMbhIra rIte kahyuM : - "vizeSamAM, te (pAMcamano kSaya karyAnA purAvAnI) carcAnA prasaMgamAM vijayarAmacaMdrasUrijI 15rano pUjya zrI pratApavijayajI gaNi mahArAjano patra vAMcI saMbhaLAve che, pachI pUjya paM. gaMbhIravijayajI mahArAjano patra tathA pU. upAdhyAya dayAvijayajI mahArAjane patra paNa yAda kare che; je pUjyazrIonA patro vicAraNArUpa che, paNa AcaraNArUpa nathI ja, e vAta cAre divasanI carcAmAM aneka vAra nizcita thaI cUkI che, chatAM te patronI bAbatamAM vijayarAmacaMdrasUrijI potAnA manasvIpaNe "vicAraNuM" zabdane ThekANe "prarUpaNuM" zabda goThavI de che; ane e bole che ke "AcaraNa karanArA gunegAra che; paNa prarUpaNA karanArA to tenA karatAM paNa vadhAre gunegAra che." A rItanI anucita, agya ane akSattavya zabdovALI bhASA amArA pUjya paramopakArI vaDIle mATe 15
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ [114] A. vi.nardanasUri-smArakagraMtha - bolAya te koI paNa saMyogomAM jarAya vyAjabI nathI, eTaluM ja nahi, paNa taddana beTI rIte gerasamaja UbhI karAvI te pUjya mahApuruSonI AzAtanA karavA barAbara che." zeTha kezavalAla lalubhAI jhaverIe amone ahIM munisamelana aMge bolAvelA che, te kAMI amArA pUjya mahApuruSo mATe AvA agya ane anucita zabdovALI bhASA sAMbhaLavA mATe lAvyA nathI. ane amo munisaMmelanamAM AvyA chIe, te paNa amArA pUjya mahApuruSo mATe AvI rItanA asabhya zabdovALI bhASA sAMbhaLavA haragija nathI AvyA. eTale hAla bIjI vicAraNA sthagita karI prathamanA tabakake zrI vijayarAmacaMdrasUrijIe amArA pU. vaDIle pratyenI te zabdavALI bhASA zrI zramaNasaMgha samakSa pAchI kheMcI levI joIe. ane tevI bhASA belyAnI potAnI bhUlane mATe zrI zramaNasaMgha samakSa emaNe jAhera mAphI mAgavI joIe, evI mArI zrI zramaNasaMgha pAse namra mAgaNI che." A pachI samelanamAM khAsuM DahoLANa thayuM. e pachI te baMne pakSa potapotAnI pakkaDamAM vadhu daDha thaI gayA. eka pakSane kadAgraha hato ke bArapInI carcA karavI ja jaI eka bIjA pakSane satyAgraha hatuM ke bAraparvanI carcA na ja karI zakAya. Ano raste lAvavA mATe zAMti ne samAdhAnanA parama cAhaka zrI puNyavijayajI mahArAje eka mArga mUkyo ke - avAja ema Avela che ke udayasUri mahArAja, mANekasAgarasUrijI mahArAja, harSasUrijI mahArAja, labdhisUrijI mahArAja ane premasUrijI mahArAja A pAMca bujha puruSo A bAbatamAM vicAraNA kare ke ApaNe zuM karavuM ane kevI rIte nirNaya lAva ? eo ja A kArya karI le." A mArga para pitAnuM khAsa hetusaranuM maMtavya rajU karatAM zrI vijayarAmacandrasUrijIe kahyuM : "jeo yogya rIte zAstro joI zake, samajI zake, vicArI zake, tevA yogya mahApuruSane A kArya saMpIe to thoDA vakhatamAM zAstronI vAtonuM spaSTIkaraNa karI zakIe. vagere." A sAMbhaLIne ghaNuM samasamI gayA. e divasane kAryakrama pUro thayA pachI tarata ja zrI vijayelamaNusUrijI daDadaDa pAMjarApoLanA upAzraye AvyA ne zrI vijayanaMdanasUrijIne kahe : "Apane AmAM kAMI karavuM che ke nahIM ? have te hada thAya che." vijayanaMdanasUrijI kahe : "huM zuM karuM? tamAre karavuM joIe ne?" vijayalakSaNasUrijI kahe : "paNa Apa ja kAMI karo ne !" vijayanaMdanasUrijI kahe : "huM je karuM e kAle je je."
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [115] ane bIje divase zrI puNyavijyajI mahArAja ane zrI vijayapratApasUrijInA kathana pachI emaNe zrI vijayarAmacaMdrasUrijInA vaktavya para kaDaka samAlocanA karatAM jaNAvyuM gaIkAle poNA be vAge puNyavijayajInA nivedanamAM je sUcana thayuM, je temanuM pitAnuM svataMtra nahatuM paNa temanI pAse koI paNa taraphathI Avela sUcanA uparathI hatuM, ke A. zrI labdhisUrijI, A. zrI premasUrijI, A. zrI udayasUrijI, A. zrI harakhasUrijI, A. zrI mANekasAgarasUrijI, A pAMce vRddha puruSane A kArya saMpavAmAM Ave ane teo Ane vicAra karI je mAga sUcana kare te mAge ApaNe cAlIe to te jarUra IcchavA yogya che. AnA javAbamAM pioNAcArane pAMca miniTe rAmacaMdrasUrijIe pitAnuM je vaktavya karyuM temAM teoe uparokta pAMca vRddha puruSo amAre kabUla che, barAbara che, teone A kArya soMpIe ane teo je vicAra Ape te mAge ApaNe jaIe te vAta amAre saMmata che." te rIte svIkAra karyo nathI, e cokakasa che. amone lAge che ke teonI samajaNamAM uparokta pAMce vRddha puruSe yogya mahApuruSa nahotA; yegya lAgyA haze to mahApuruSa nahi hoya; mahApuruSa teonI samajaNamAM haze to paNa teo gya che, tevuM teonI samajaNamAM nahi hoya. eTale teonI samajaNamAM te pAMce gya mahApuruSa nahotA. teo pitAnA vaktavyamAM jaNAve che ke "je gya rIte zAstrone joI zake, vicArI zake ane samajI zake, tevA yogya mahApuruSone soMpavuM joIe." ene spaSTa artha che ke "uparokta pAMce vRddha puruSe cogya rIte zAstrone joI zake che, tevuM temanI samajaNamAM nathI. egya rIte zAstra vicArI zake che." tevuM paNa temanI samajaNamAM nathI. ane "uparokta pAMce jaNa zAstrone yogya rIte samajI zake che." tevuM paNa temanI samajaNamAM nathI. eTaluM ja nahi, paNa uparokta pAce vRddha puruSogya rIte zAstrone joI zake che, vicArI zake ke samajI zake tevA nathI, evuM rAmacaMdrasUrijInI samajaNamAM jarUra jaNAya che, jethI teoe te pAMce vRddha puruSonAM nAma kAle kabUla karyA nathI. have A pAMce vRddha puruSo sivAya atre vidyamAna tapAgacchIya zrI devasUra zramaNasaMghamAM yogya mahApuruSo bIjA zrI rAmacaMdrasUrijInI samajaNamAM koNa koNa che te paNa ApaNI samajaNa bahAranA viSaya che, kAraNa, ApaNe kadAca koI nAma sUcavIe te teo kahI zake che ke "A puruSa gya rIte zAstrone joI zake ema nathI." bIju nAma sUcavIe topaNa teo kahI zake che ke "A puruSa yogya rIte zAstrone vicArI zake ema nathI." trIjAnuM nAma kadAca sUcavIe te paNa teo kahI zake ke "A puruSa gya rIte zAstrone samajI zake tema nathI." ane AvuM kaI paNa mahApuruSa mATe te yogya mahApuruSa nathI. evuM zrI rAmacaMdrasUrijInA moDhe, amAre kahevarAvavuM ane amAre sAMbhaLavuM, e amArI jarAya IcchA nathI."
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ [116] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha - AnA pratyAghAtamAM sAmA pakSa taraphathI "mAre e Azaya na hato.'-ne evAM aneka maMtavyo rajU thayAM, paNa baMdakI bigaDI jase nahIM sudharatI hai'vALe ghATa thaI gaye! A pachI te DeLANa vadhI gayuM, ugratA paNa AvavA lAgI. pariNAme thoDA ja divasomAM samelanane nATakIya rIte aMta Avyo. baMne pakSa anya para Ano Tepala oDhADavA lAgyA. paNa, kharI rIte te, sAmA pakSamAM saraLatAno nitAnta abhAva ane enuM kadAgrahI mAnasa ja A mATe javAbadAra gaNavuM joIe. zrI vijayanaMdasUrijInuM kathana spaSTa hatuM ke pAkistAna hindustAna sAthe samAdhAna karavAnI vAta kare che, paNa e enI vAto ja karyA kare, ne pote dabAvelI hiMdanI jamIne ke milakata para ke choDe nahi, to samAdhAna kaI rIte zakya bane ? e rIte tame je navI AcaraNa karI che, te carcAno viSaya na hoI zake. Ama chatAM tame pahelA navI AcaraNa choDI daIne ApaNI zuddha praNAlikAno svIkAra karI lo, pachI ApaNe sAthe besIne enI carcA-vicAraNA avazya karIe, ane emAM je satya nIkaLe te ApaNe badhAya svIkArIe." - khUba saraLatAnI ne samajaNanI A vAta hatI, paNa e samajamAM Ave eTalI saraLatA sAmA pakSe na hatI. enuM pariNAma saMmelananA aMtamAM AvyuM. samagra tapAgacchanI ekatA thAya, enI AturatApUrvaka rAha joI rahelI bhAratavarSanI jema janatAne Ane bhAre raMja thayo. A paNa AthI eTaluM to cokkasa thayuM ke azakya bhUmikAo para kalpAyelI tapAgacchIya zramaNasaMghanI ekatA na thavA chatAM, zrI devasUra tapAgaccha saMghanI (ekatithi pakSanI) ekatA jarUra thaI. A samelananA pratApe e saMghanA tamAma samudAye khUba nikaTamAM AvyA; emanuM saMgaThana vizeSa majabUta banyuM, ane e saMgaThanane samelananA mAdhyame teDI pADavAnA sAmA pakSanA prayatnone niSphaLatA ja sAMpaDI ! A ekatAnA phaLasvarUpe zrI devasUra tapAgaccha zramaNasaMdha taraphathI zrI vijayanaMdanasUrijInA nAmanuM eka nirNayAtmaka nivedana paNa bahAra pADavAmAM AvyuM. emAM traNa nirNaye jAhera karAyAM ? "(1) bAra parvatithinI kSaya-vRddhi koI paNa sogamAM na ja karI zakAya. (2) saMvatsarI mahAparvanI ArAdhanA bhAdaravA zudi pAMcamane akhaMDa rAkhIne ja karavAnI che. (3) cAlu varSe (saM. 2014) tA. 16-958 ne maMgaLavAre ja saMvatsarI karavAnI che." - saM. 2014nA A samelanane ziSTa ane satya samAjanA lokoe je samAjanI mATI niSphaLatA gaNuM. Aje paNa e loko ene niSphaLatA ja kahe che. alabatta,
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [117] e samelana niSphaLa jarUra gaNAya, paNa e niSphaLatAnuM mUlya saphaLatA jeTaluM ja AMkavuM joIe. A jevI tevI saphaLatA nathI. ane ATaluM lAdhyA chatAMya ene je niSphaLatA kahevAtI hoya to te paNa AdaraNIya ja gaNAze. zrI vijayanaMdanasUrijIne eka patramAM paM. maphatalAla jhaveracaMda lakhe che: - "mane pitAne te spaSTa lAge che ke Aja sudhI ApaNA pakSe je kAMI valaNa lIdhuM che te yogya, vyAjabI ane jarUrI ja lIdhuM che. AmAM jarA paNa ApaNI bhUla thaI nathI. keInuM bhUMDuM IchanAra pitAnuM ja bhUMDuM kare che, pArakAnuM kAMI karI zakato nathI. gayA saMmelanamAM ane A saMmelanamAM-baMnemAM teo banyA che. huM te kharekhara Apane ja Ane yaza ApuM chuM. Apa je na AvyA hota te zuM pariNAma Avata te to bhAvi jANe, paNa Ape AvI, parva tithinuM rakSaNa karyuM che. ane je kAma sAgarAnaMdasUrijI ke koI na karI zakyA te karyuM che. A karavAmAM Ape zAsananuM parama kalyANa karyuM che. eTaluM ja nahi, paNa zAsananA zirastAne ulaMghanArane zikSA ApI zAsananA rAhanuM rakSaNa karyuM che, nahitara e sthiti AvI pahoMcI hatI ke game te mANasa managamatI vastu bhaktonA ke paisAnA jore zAsanamAM ghusAData ane sAcI vAtane haMmeza mATe dhakelI deta. Ape te A kAma ApanA jIvanamAM paramasukRta ane aMte paNa sukRta anumodanArUpa karyuM che. AnI pAchaLa koIne pAchA pADavAnI ke kinno levAnI buddhi nathI. mAtra cAlu paraMparAne kaI paNa mANasa toDe te utpathathI samAjane rakSavAnI bhAvanA hatI." aMte eTaluM ja kahIzuM ke A saMmelanamAM zrI vijayanaMdanasUrijI na AvyA hota te saM. 1lmAM pI. ela. vaidyanA cukAdA vakhate sajAyelI sthitithIye vadhu kaDI sthiti pedA thAta e niHzaMka che. 34 paMcAMga-parivartana samelananI samApti thaI to kharI, paNa e pachI punaH patrikAbAjI zarU thaI gaI. sAme pakSe te lakhANa ane patrikAne re ja jhajhUmato hato. enuM e prabaLa pracAra
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ [118] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha mAdhyama hatuM. paNa, A pakSamAM paNa amuka to evAM hatAM, jene AvI patrikAbAjImAM rasa hate. AnAthI zrI vijayanandanasUrijI nArAja hatA. eka vAra te emaNe eka patramAM lakheluM paNa kharuM? "kharI rIte sAmA pakSanI sAme celenja, carcA ke javAba, hAla kAMI paNa karavAnI utAvaLa na karavI, mane vyAjabI lAge che. nivedana ke lakhANa sAmAnAM thavA devAM. teone eTalAthI saMtoSa mAnavA devo. sAmAnuM lakhANa mAtra vAMcI javAbanI utAvaLa karavI ThIka nathI lAgatI. lakhANanI pAchaLa sAmAnuM hRdaya keTaluM besI gayuM jaNAya che tema ja lakhANamAM keTalI polisI che, te ja paheluM barAbara vicAravuM joIe. jyAM saraLatAne aMza nathI, tema zAsananI sAcI dhagaza nathI, tyAM tenI sAme celenja ke carcAne artha zuM ? paNa utAvaLiyA svabhAvanuM auSadha zuM ?" patrikA ne lakhANathI teo keTalA nArAja hatA, te A parathI paNa samajAya che. paNa, cheDA ja samayamAM sAmA pakSanA eka khAsa vaLe ekadama navo vaLAMka lIdho. bAra parvatithi aMgenI navI praNAlikA mUkI devAnI vAta e vartuLa zarU karI. AnuM paNa kAraNa hatuM ? haju hamaNAM ja samelanano banAva dAkhalArUpa banyo hato. ne e pachI thoDA ja samayamAM saMvatsarIne prazna Avato hato. e saMvatsarImAM sAmo pakSa tapAgacchathI sAva alAyado paDI javAno hato. A navA pakSe mAtra 15 TakA jeTaluM ja varga hato; jyAre jUnA pakSe 85 TakA jeTalo varga raheto hato. A sthitimAM je sAmo navo pakSa judI saMvatsarI kare, to sarvatra sarva lokone thaI ja jAya ke, "A loko ja saMghanI ekatAmAM bAdhaka che. ane A lokonA kAraNe ja vi. saM. 2014nA saMmelana pahelAM, saMmelanamAM ane te pachI paNa saMghamAM kaleza thayA kare che." Ama na thAya, e hetuthI e vastu che A vaLAMka levAnuM sAhasa kareluM. paNa e ene mATe dussAhasa karyuM. sAmA pakSanAM ja baLavAna paribaLoe e vartuLane ne vaLAMka letAM aTakavAnI pharaja pADI. AthI sAmA pakSamAM tithiprazna Antarika gharSaNa zarU thayuM. A pachI AcArya vijayapremasUrijIe ekatA mATe saMghamAnya paMcAMganuM parivartana karavAne navo vicAra vaheto mUkyo. emanA A vicArathI zrI vijayanaMdanasUrijIne vAkepha karavA mATe paM. zrI maphatalAla jhaveracaMde emane lakhyuM : badhA vamaLo pUrA thayA pachI A eka navI vAta che ane te ApanA abhiprAya upara avalaMbe che. premasUrijI rAmasUrijI bArapavI na choDe te upavAsa upara UtaravA taiyAra thayA che, AnuM pariNAma e AvavAnuM ke bArapava te badhA cheDe ane ApaNane budhavAra mATe Agraha thaze.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [118] paraMtu A vAtamAM meM kahyuM ke pratyakSa paMcAMgano Azaro le te A paMcAMga jaina saMgha sadA mATe svIkAre ane te rIte A sAla maMgaLavArI saMvacharI badhA kare. A mATe emaNe rAmacaMdrasUrijIne pUchI joyuM paNa te tene nathI gamyuM. paraMtu te pita-premasUri-te mATe taiyAra thayA che. temanuM kahevuM evuM che ke amadAvAdanA mukhya mukhya AcAryone Dahele ke bIje kasturabhAI "bhegA kare ane kahe ke pratyakSa paMcAMga svIkArI maMgaLavArI badhA kare." ApaNe ane premasUrie turta kabUla karavuM, zamasUrijIne samajAvavA prayatna thAya. na mAne te tene dabAvavA premasUri upavAsa upara Utare, agara chevaTe tene mUkI daIne paNa premasUri badhI rIte ApaNAmAM bArapavI ane saMvacharImAM joDAI jAya A gaNatrI che. A vAta pU. A. udayasUrijI mahArAja, pU. caMdrasAgarasUri mahArAja ane DahelAne pUchI, paNa te badhAne nirNaya ApanA upara avalaMbe che." A ja matalabano eka patra zrI puNyavijayajIe paNa zrI vijayanaMdanasUrijIne lakhyo. paM. maphatalAla, zrI puNyavijyajI vagerenA patronA uttaramAM zrI vijayanaMdasUrijIe jaNAvyuM : premasUrijInI maMgaLavAranI A navI bhAMjagaDamAM paDavAnI amArI salAha nathI. pahelAM siddhisUrijI, labdhisUrijI, premasUrijI ane rAmacaMdrasUrijI-A cArenI bAra parvatithinI praNAlikAne svIkAravAnI lekhita kabUlAta levI joIe, pachI ja AvI koI paNa bhAMjagaDamAM bhAga le vyAjabI che." A vAtanA anusaMdhAnamAM emaNe sata phUlacaMda chaganalAla paranA pitAnA patramAM paNa lakhyuM ke "ApaNe te sAmA pakSanI pAse maMgaLavAra karAvavAnI paNa AzA ke IcchA rAkhavAnI jarUra nathI. teone tithi ke saMvacharI je rIte karavI hoya te rIte bhale kare, ApaNane have zAMtithI maMgaLavAranI saMvacharI karavA de, eTaluM ja basa che." zrI vijayanaMdanasUrijInI aMgata mAnyatA AvI hatI : "ApaNA pakSamAM te sarvasammatie maMgaLavAre saMvatsarI karavAnI nakakI ja che. te pachI sAmA pakSa khAtara paMcAga parivartana karavAnI zI jarUra che? emane ucita lAgatuM hoya to e loko bhale maMgaLavAra kare. paNa e le ke maMgaLavAra kare, e mATe ApaNe jena saMghanA tamAma garane sarvamAnya caMDU paMcAMgane tyAga karIne mAtra tapAgacchamAM ja svIkArya banI zake evuM navuM paMcAMga mAnavuM, bilakula ucita nathI. hA, sAme pakSa bArapardhInI navI praNAlikA choDavAnuM jAhera kare to koI paNa bAbatane vicAra karIe. paNa tevuM te che nahi. pachI zA mATe paMcAMganI bAbatamAM emane khAtara sarva garothI judA paDavuM ?" paNa bhAvI juduM ja hatuM. sAmA pakSanI vAraMvAranI udIraNAthI prerAyelA muMbaI
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ [120] AvinadanasUri smAraka tathA amadAvAdanA AgevAna zrAvakonA sUcanane mAna ApIne zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAI e zrIsaMgha vatI A praznanI javAbadArI lIdhI. teo bAra tithi ane saMvatsarI, bane praznanuM ekIsAthe samAdhAna thAya e hetuthI dareka AcAryone malyA, vinaMti karI. paNa chevaTe bAra tithinI vAta bhaviSya upara choDIne saMvatsarInI ekatA karavAne emaNe nirNaya karyo. e mATe saMghamAnya caMDU paMcAMganA parivartanano vicAra badhA AcAryo pAse mUkyuM. sAmA pakSane te "bhAvatuM tuM ne vaide kahyA jevuM ja hatuM! paNa A pakSanA AcAryoe paNa "zeThe upADayuM che, ane saMghanI ekatA khAtara thAya che ema vicArIne e vicArane saMmati ApI. sUrisamrATanA samudAya vatI zrI vijayasUrijI mahArAja tathA zrI vijayanadanasUrijIe paNa, pitAnI sacoTa mAnyatAne Agraha na rAkhatAM, sammati ApI. A bAbatamAM sammati maMgAvato zeThane patra AvyA, tyAre tenA javAbamAM zrI vijyanaMdanasUrijIe lakhyuM: zrI paryuSaNa parvanA praznane pU. AcArya mahArAjAo sAthe carcA karI ukela lAvavAnI ane sakala zrIsaMghamAM ekasAthe paryuSaNa parvanI ArAdhanA karAvavAnI tamArI uttama bhAvanA jANI khUba ja anumodanA sAthe saMtoSa thayo che. ane te kAryanI saphalatA mATe amArA sahakAra ane AzIrvacananI apekSA jaNavI, te tyAM amadAvAda birAjatA parama pUjya paramopakArI pUjyapAda amArA gurumahArAjazrIjI vijayadayasUrIzvarajI mahArAja sAhebane je sahakAra ane teozrIjInuM je AzIrvacana, temAM ja saMpUrNa rIte amAre samAveza AvI jAya che. chatAM tame tamArA pUrNa vivekabharyA valaNane anusarI amArI upara paNa patra lakhyo che, tenA javAbamAM - : - " jyAre bhAratanA tamAma tapagaccha zrI caturvidha saMghane A saMvatsarI mahAparvanI ArAdhanAne prazna che, ane AkhAya tapAgacchIya zrIsaMghamAM eka ja divase eka ja sarakhI saMvacharInI ArAdhanAnI vicAraNA karAya che, ane e rIte AkhAya tapAgaccha zrIsaMghamAM ekatA ane zAMti sthApavA tame tathA amadAvAdane zrIsaMgha A prazna hAtha dhare che, tyAre te bAbatamAM amadAvAdane zrIsaMgha je nirNaya jAhera karaze, temAM amAre pUro sahakAra che, ane amArI sammati che." A pachI dvitIya zrAvaNa vadi 7 ne guruvAre (tA. 7-8-58) zrIsaMgha bhege karIne zeTha zrI kastUrabhAI lAlabhAIe sarvAnumate TharAva pasAra karyo ke-- zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgacchIya zrIsaMghe atyAra sudhI paMcAMga tarIke caMDAzu caMDu paMcAMgano upayoga karyo che. paNa AjathI e paMcAMganI jagyAe janmabhUmi pratyakSa paMcAMgane upayoga karavA ApaNu zrI tapAgarachIya AcArya mahArAje Adie
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ mu. sUryodayavijayajInI paMnyAsa padavI (amadAvAda, vi. saM. 2023) zazikAnta popaTalAla zAhanI dIkSA | Ja( sAbaramatI, amadAvAda, vi. sa. 2024) A. vijyapremasUrIzvarajInI guNAnuvAdasabhAmAM onal Use On( amadAvAda, vi. sa. 2024 )WW.jainelibrary.org USGS fa 4
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakIla caMdrakAMta choTAlAla gAMdhIe cothuM vrata svIkAryuM te prasaMga (amadAvAda, vi. sa. 202 5) amadAvAdamAM bhAbhA pArzvanAthanA jinAlayanI pratiSThA (vi, saM. 2025)
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAlAbhAInI poLanI pratiSThA (amadAvAda, vi. saM. 2027) bimAra gurudevanI sevAmAM bhAvanagara, vi. saM. 2026 ),
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurudeva A. zrI vijayAdayasUrIzvarajInA svargArohaNa nimitte utsava (amadAvAda, vi. sa. 2026) A. zrI vijayarAmasUrIzvarajI (DelAvAlA) Adi sAthe .
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Educat amadAvAdI pAlItANA tarapha prayANa (vi. sa'. 2026) zrI savAilAla kezavalAlanI aMjanazalAkA vakhate (pAlItANA, vi. saM. 2026)
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlItANAnI zrI savAilAlabhAInI aMjanazalAkAnAM dazyo (vi. saM. 2026 ) aMjanazalAkAnA vidhi bAda samUha-rautyavaMdana +--- zrI savAilAlabhAI samakSa devadUSya-maMtraNa vidhi kriyAvidhAna prasaMge A. zrI vijayaamRtasUrijInI sAthe -- -
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 T ET eka dazya kadaMbagiri upara zrI AdIzvaranI TrakamAM pratiSThA ( vi. saM. 2026). bIjuM dazya jIvananA zilpI devamaMdiranA zi95nA sAMnidhyamAM Private & Er
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI vijayakastUrasUrijI Adi sAthe amadAvAdamAM praveza (jeTha, vi. saM. 2026 ) sa. pUrNa prajJAzrInI dIkSA pachI ( amadAvAda, vi. saM. 2007)
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [11] sarvasammata nirNaya karyo che. zrI rAjanagarane jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgavachIya zrIsaMgha AjathI te pramANe vartavA jAhera kare che." A TharAva pachI tapAgaccha zrIsaMghamAM tAtkAlika zakti ane nirAMtanuM AnaMdamaya vAtAvaraNa chavAyuM. samagra saMghamAM eka ja paryuSaNa ane saMvatsarI thaI. A bAbatane AnaMda vyakta karatAM zrI puNyavijayajI mahArAja zrI vijayanaMdanasUrijIne lakhe che: dharmapasAthe A varSe AkhA saMghanAM paryuSaNe eka thayAM ethI ghaNI ja zAMti rahI che emAM pharaka nathI." zeTha zrI kastUrabhAIe paNa lakhyuM ke - Apa sau AcArya mahArAjanI kRpA ane udAratAthI samasta jaina saMghe mahAparyuSaNa parvanI ArAdhanA ekacitta khUba AnaMdathI karI ane tethI jaina samAjamAM anupama khuzAlI vyApI rahI che." 35 udAratAnuM umadA udAharaNa sakala saMghamAM eka saMvatsarInI ArAdhanAnI A vAte zeTha kastUrabhAIne tithicarcAnA praznanA ukelanI dizAmAM AgaLa vadhavA protsAhita karyA. saMvatsarI pachI tarata ja emaNe bArapavIno niveDo lAvavAnA prayAso zarU karyA. e prayAsanA prAraMbhamAM emaNe e aMgenuM mArgadarzana meLavavA mATe eka patra zrI vijayanandanasUrijI para lakhyuM : haju ApaNe bIjA ghaNA koyaDA ukelavAnI che, te sulabha rIte ukelavA sAruM tithi-ArAdhanAnA prazna upara ekamata thavuM jarUrI che. temAM Apano pUro ane utsAhI sAtha maLaze temAM mane zaMkA nathI. A prazna upara mArgadarzana ApI AbhArI karaze." A vAtane puSTi ApavA mATe zrI puNyavijayajIe paNa eka patra lakhyo ke : "bArapavInA samAdhAna aMgenuM mArgadarzana meLavavA mATe zeThazrI temane potAnA patra sAthe mokalI rahyA che. zeTha Icche che ke bAraparva ane saMvatsarI Adi aMge kAyamI eka nirNaya thaI jAya to eka moTI siddhi jaina saMgha mATe thaI gaNAya, ane
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] A. vinadanasUri smArakagraMtha saMghane lagatAM bIjAM kAryo karavAnI sugamatA UbhI thAya. ane A viSenA mArgadarzananI AzA zeThazrI paraMparAnusArI varga pAsethI rAkhe che, khAsa karI ApanI pAsethI ja rAkhe che. prasaMgopAtta meM sUcanA karI hatI ke A vizenuM vicArapUrNa mArgadarzana maLavAnuM sthAna vAstavika zrI naMdanasUrijI mahArAja che. zeThane e vAta samajAI che. mane lAge che ke A prasaMge ApanA taraphathI mArgadarzana maLaze e ati lAbhadAyI bAbata che. zAsananI daSTie ane aneka dRSTie zeThazrIne zraddhA paNa che, te Apa yogya karazo." zeThanA patranA uttaramAM zrI vijayanaMdanasUrijIe khUba udAratA, taTasthatA ane dIrgha daSTibharyuM savistara mArgadarzana ApyuM. e kevuM kImatI hatuM, e ApaNe paNa joIe: tamAe lakhyuM je "bIjA ghaNuM koyaDA ukelavA sAru tithi-ArAdhanAnA prazna upara ekamata thavuM jarUrI che." te taddana vyAjabI che. kAraNa, tithi-ArAdhananA ekamatamAM ja bhAvI tamAma ukelanI sulabhatA che, ane temAM ja zrI jaina saMghanuM gaurava samAyeluM che. tamee te tithi-ArAdhanAnA prazna upara tamAmano ekamata thavA bAbatamAM amArI pAse mArgadarzana mAgyuM to tenA javAbamAM - (1) amane ema lAge che ke tithino eka nirNaya paTTakarUpe levAya to te kAma vadhAre sugama thAya eTale-"atyAra sudhImAM tithinI ArAdhanA tapAgacchanA je je samudAye pite potAnI mAnyatA pramANe je je rIte karI che te tamAma samudAye zAstranA sApekSabhAve, samajIne karI che. paNa have te rIte judI judI ArAdhanA na thatAM eka ja ArAdhanA thAya te mATe, zAstranA vidhi-niSedha kAyama rAkhIne, arasaparasa zAMtipUrvaka ane samajUtIthI, eka paTTakarUpe nirNaya lAvavo joIe." ane A paTTakanuM kArya tyAM amadAvAda birAjatA AcArya mahArAje vi. ekamata thaI ane bahAra birAjatA AcArya mahArAje vageranA vicAre meLavI sarvasaMmata thaI kare ane amadAvAdane zrIsaMgha te kAryane saharSa vadhAve. . "(2) have kadAca upara jaNAvyA pramANe paTTakarUpe nirNaya na AvI zake to pachI amadAvAdanA nagarazeTha vimaLabhAI zeTha, tamArA jevA vicArazIla puruSa sAthe vicAravinimaya karI, amadAvAdanA zrIsaMghane bolAve ane zrIsaMghamAM teo tithi bAbatane eka nirNaya jAhera kare ane te pramANe tamAma tapAgaccha caturvidha zrIsaMgha tithinI ArAdhanA kare. A rIte amArA kSapazama pramANe A prakAranuM mArgadarzana hAla amArA vicAramAM Ave che." AvuM kImatI mArgadarzana ApavA chatAM, eno amala thavo ja joIe evo
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [123] Agraha na rAkhatAM, enI sAthe ja emaNe 199rathI zarU thaelI navI praNAlikAne nirdeza karavA sAthe umeryuM : te have tithi-ArAdhananA te matabhedanA ukela lAvavAmAM ane ekamata thavAmAM teonI zI IcchA che, ane kaI rIte teo ekamata thavA Icche che?A bAbatamAM te vargamAMthI vayevRddha AcArya zrI vijayasiddhisUrijI mahArAja, AcArya zrI vijayalabdhisUrijI mahArAja tathA AcArya zrI vijaya premasUrijI vigerenA cekasa vicAra spaSTa rIte tamAre pahelA jANI levA jarUrI che. tethI te bAbatanI vizeSa vicAraNAmAM sAnukULatA raheze ane ucitatA jaLavAze evuM amAruM mAnavuM che." zrI vijayanaMdanasUrijInA sUcana anusAra, banne pakSane saMmata nirNaya thAya te sAruM, evA IrAdAthI zeThe vATAghATe calAvI. paNa, sAmA pakSe pUnama-amAsanI kSayavRddhi kAyama rAkhavAnI ane saMvatsarI paNa pitAnI mAnyatAnI cAlu rAkhavAnI zarate bAkInI parvatithionI navI praNAlikA choDavAnI vAta mUkI. keI paNa taTastha ane samaju vicAraka vyakti nAmaMjUra kare evI A vAta hatI. Ama thavAthI, kazuM pariNAma AvavAnI AzA-zakyatAo ghaTI gaI. Akhare zeThe e vizenI vATAghATa ane hilacAle baMdha karavAnI jAherAta karatAM jaNAvyuM : guruvAra tA. 7-8-58nA roja saMvatsarInI ArAdhanA eka ja divase karavAnI sau AcArya muni-mahArAjanI saMmatithI AvatAM jaina janatAmAM anero umaMga Avyo hato. tyArabAda tithi-ArAdhanA paNa eka ja divase karavA sAru meM aneka prayatna karyo, chatAM temAM saphaLatA maLI nathI. mAre duHkha sAthe kahevuM paDe che ke, amuka AcAryamunirAjone bAda karatAM, meTA bhAganA baMne pakSenuM valaNa evA prakAranuM che ke jemAM teo samajyA te sAcuM manAvavAnI tamannA sevAI rahI chejyAre tethI jaina saMskRti ane samAjane keTaluM pArAvAra nukazAna thaI rahyuM che ane thavAnuM che te temanA dhyAna bahAra rahe che." ("gujarAta samAcAra', tA. 9-12-58) ane tithicarcAne prazna jema hatuM tema ja kAyama rahyo.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ [124] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha 36 zubha kAryonI paraMparA sUrisamrATanA svargavAsa pachI keTalAMka bAkI rahelAM kAryo pUrAM karavAnI dizAmAM, zrI vijayanandanasUrijI pUrA sakriya hatA. mahuvAmAM sUrisamrATanA agnisaMskAra-sthaLe zrIsa ghe eka nAnuM paNa nAjuka jinamaMdira taiyAra karAvyuM hatuM. vi. sa. 2015mAM enI aMjanazalAkA-pratiSThAnuM zubha kArya gurudeva zrI vijayasUrijI mahArAja sAthe karyuM. emAM surisamrATanI pAdukA paNa pratiSThita karI. kadambagiri tIrthanA vikAsa mATe surisamrATanA manoratha atibhavya hatA. e manorathane mUrtimAna karavA mATe emanA A be ziSya-zrI vijayadayasUrijI tathA zrI vijayanandanasUrijI-ane zeTha jinadAsa dhamadAsanI peDhI satata prayatnazIla hatA. e prayatnonA paripAkamAM kadambagiri upara aneka jinacaityanuM navanirmANa thaI rahyuM hatuM. emAM 115 IMcanI UMcAInI zrI AdIzvaraprabhunI pratimAvALo zrI paMcameprAsAda, zrI pArzvanAthaprabhunA bhUmigRha-caityavALo zrI aSTApada tIrvAvatAra prAsAda, vAvaDI pleTane jinaprAsAda, A badhAMnuM nirmANakArya paripUrNa thayuM hoI, vi. saM. 2016mAM e badhA prAsAdanI pratiSThA sAthe aneka jinabiMbanI aMjanazalAkA karI. A ja varSe zrI kadambagirimAM upadhAnatapanI maMgaLa ArAdhanA paNa karAvI. kSetrasparzanA, tabiyatanI pratikULatA, kadambagiri tIrthane vikAsa vagere aneka kAraNo - sara vi. saM. 2014 thI laIne 2020 sudhInAM sAta comAsAM teozrIe pAlitANAmAM, sAhityamaMdiramAM ja karyA. A gALAmAM-saM. 2017-18mAM-zrI siddhAcalajI mahAtIrtha upara judI judI TUMkamAM aneka jinamUrtionI pratiSThA emanA hAthe thaI. saM. 2019mAM kapaDavaMjanA suzrAvaka zeThazrI ramaNabhAI nagInadAsa parIkhane kapaDavaMjathI zrI kesarIyAjI tIrthane che "rI" pALA yAtrA saMgha kADhavAnI bhAvanA thatAM temaNe temAM padhAravAne khUba Agraha karyo. eTale teo kapaDavaMja padhAryA. tyAMthI temanI nizrAmAM cirasmaraNIya, bhavya yAtrA saMgha nIkaLe. sAthe AcArya zrI vijayapratApasUrijI mahArAja tathA zrI puNyavijayajI mahArAja vagere munivRnda paNa hatuM. saMgha sAthe zrI kesariyAjI tIrthanI yAtrA aMtaranA ullAsathI karIne varSonI bhAvanA ane abhigraha pUrNa karyA.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [125] tyAMthI pAchA kapaDavaMja, amadAvAda thaI valabhIpura AvyA. tyAM, sUrisamrATanI prabaLa bhAvanAne anusarIne, jinadAsa dharmadAsanI peDhIe, gAmabahAra pleTamAM cAra majalAnuM gaganejIMga zrI devagiNi kSamAzramaNa-smRtimaMdira taiyAra karAveluM hatuM. A bhavya prAsAdamAM jinabiMba uparAMta valabhIvAcanAnA atihAsika avasare zrI devardhigaNijInA netRtvamAM ekatra maLelA pAMcaso AcAryonI mUrtio paNa birAjamAna karavAnI hatI. eTale zrI vijayasUrijI tathA zrI vijayanaMdanasUrijI ahIM rahyA, ane bhavya utsavapUrvaka A derAsaranI pratiSThA ane aMjanazalAkA karI. khaMbhAtamAM mANekacoka mahellAmAM jamInanuM khedakAma karatAM aneka prAcIna jinabimba maLI AvyAM hatAM. ATha thI hajAra varSa jeTalAM jUnAM, nayanamanahara e biMba hatAM. lokone jANa thatAM ja dUra dUranA gAmanA saMghe tathA loke emAMthI pitAne gamatAM jinabiMbanI mAgaNI karavA lAgyA. enA badalAmAM mAMmAgyuM devadravya tathA sAdhAraNadravya paNa ApavA taiyAra thayA. A sthitimAM mahallAnA rahevAsI zA. hIrAlAla semacaMda vagere zrAvakoe zrI vijayanaMdanasUrijInI salAha letAM temaNe eka paNa biMba keIne na ApavAnI salAha ApI, ane e pachI, emanA pUrI spaSTa mArgadarzana anusAra, mANekacokanA ciMtAmaNi pArzvanAthanA nAnA derAsarano jIrNoddhAra karIne tene vizALa banAvAyuM, ane temAM zrI vijayanaMdanasUrijIe e tamAma bibanI vyavasthita goThavaNI karAvI; e mATe ArasanI chatrIo paNa banAvarAvI. ane saM. 2022mAM mAha mahinAmAM e biMbone bhavya mahatsava sAthe gAdInazana karAvyAM. khaMbhAtamAM ja bhayarApADAmAM jIrNoddhAra karAyelA zrI zAMtinAthaprabhunA derAsaranI paNa vaizAkha mahinAmAM pratiSThA karAvI. tyAM, khAravADAmAM bhaMpoLa (braznapoLa)no upAzraya che. e upAzraya kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryano upAzraya kahevAya che. temAM eka bheMyaruM che. e mATe evI lokokti che ke siddharAja jayasiMhanA bhayane lIdhe bhAgI chUTelA rAjA kumArapALa jyAre khaMbhAta AvyA, tyAre temane kalikAlasarva potAnA graMthabhaMDAranA upayogamAM AvatA A bheMyarAmAM saMtADelA hatA. A etihAsika sthAna ane prasaMganI smRtine mUrta rUpe dekhADavAnI bhAvanA thatAM zrI vijayanaMdanasUrijIe A upAzrayanA nIcenA vibhAgamAM zrI hemacandrAcArya smRti-maMdiranI sthApanA karAvIne temAM hemacandrAcArya, kumArapALa vagerenI mUrtio pratiSThita karAvI. A smRti-mandiranI ane tenI pratiSThAnI eka suMdara zlekabaddha prazasti paNa emaNe racI hatI. saM. 2023mAM peTalAda saMghanI vinati thatAM tyAMnA derAsaranI pratiSThA karAvI.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ [12] A. vinadanasUri smArakagraMtha amadAvAda ghIkAMTA para zeTha aMbAlAla sArAbhAInuM zrI zaMkhezvara pArzvanAthanuM derAsara hatuM. e derAsara temaNe zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIne soMpI dIdhuM hatuM. peDhIne vicAra thayuM ke A derAsara ahIMthI upADI levuM. AnI khabara zrI vijayanaMdasUrijIne paDatAM temaNe peDhInA vahIvaTadArone tema na karavA samajAvyA. emanuM sUcana peDhIe mAnya rAkhyuM ane e derAsarano jIrNoddhAra karAvyo; pachI, saM. 2023mAM enI pratiSThA paNa zrI vijayanaMdanasUrijInA hAthe ja karAvI. Aje e derAsarano mahimA ane enI jAhojalAlI addabhuta, apUrva che. amadAvAdamAM zAMtinAthanI piLanA kASTanI nAjuka, aviramaNIya kotaraNIthI darzanIya sthaLa tarIkenI prasiddhi pAmelA zrI zAMtinAthaprabhunA derAsarano jIrNoddhAra pUro thatAM zeTha narottamabhAI mayAbhAI vagerenI vinatithI tenI pratiSThA paNa karAvI. dozIvADAnI poLa (amadAvAda)nA parama prabhAvazAlI zrI bhAbhApAzvanAthanA derAsaranI paNa pratiSThA karAvI. saM. 2026mAM lAlAbhAInI piLanA zrI vimaLanAtha jinAlayano jIrNoddhAra pare, thatAM mAgazara mahine tenI pratiSThA karAvI. kalakattAmAM kArtakI pUname jenonI atizaya bhavya evI rathayAtrA nIkaLe che. A rathayAtrAmAM rathamAM birAjamAna karavA mATe dhAtunI nAnI pratimAnI jarUra UbhI thaI. evI eka pratimA lAlAbhAInI poLanA derAsare hatI. zrI vijayanaMdanasUrijInA parama anurAgI ane kalakattA saMghanA pramukha zeTha savAIlAla kezavalAlane e pratimA khUba gamI. ne temaNe enI mAMgaNI karI. zrI vijayanaMdasUrijInI anujJA meLavIne salata phulacaMdabhAI chaganalAle e pratimAM kalakattA saMghane samarpaNa karI. A pachI zeTha savAIlAlane thayuM ke, huM paNa AvI pratimA kema na bharAvuM? vicAra thaya ne teo amadAvAda AvyA. emaNe zrI vijayanaMdasUrijIne kahyuM: "mAre AvI pratimA bharAvavI che. kaI rIte thAya?" AcAryazrIe kahyuM : "aMjanazalAkA karAvavI paDe." savAIlAlabhAI kaheH "mAre pratimAjI bharAvavAnAM nakakI, paNa Apa aMjanazalAkA karI ApatA ho to. jyAre ApanI anukULatA hoya tyAre pharamAvaje." emane utsAha ane uttama bhAve joIne zrI vijayanaMdanasUrijIne paNa utsAha thayo. emaNe kahyuM : "tame aMjanazalAkA karAvavA mAMgatA ho, te pachI tamArI eka nahi, covIzeya jinezvarenI covIza mUrtio ja bharAvavAnI." savAIlAlane kabUla ja hatuM. e kaheH "Apa je kahe te tahatti. paNa zarata mArI eka ja ke te Ape karI ApavAnA."
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [127] nakkI thayuM. avasare kArya karavAnuM vicArAyuM. Doka samaya gaye, ne pharI savAIlAlabhAI AvyA. vAta saMbhArI ke "mAruM kAma kyAre karI Ape che ?" A vakhate teozrIne navo vicAra Avyo. emaNe kahyuM : "savAIlAla ! tame 24 dhAtunI mUrti bharAvo enA karatAM ekavIsa iMcanI pASANunI mUrtio ja bharA to kema ?" savAIlAlabhAI kaheH "kema, evuM pUchavAnuM nahi, AjJA ja karavAnI. ane huM AmAM kAMI samaju nahi. mAre te Apa ne phulacaMdabhAI kaho te kabUla maMjUra." A pachI 2026mAM vaizAkha mahine pAlitANAmAM aMjanazalAkA karavAnuM nakakI thayuM. e anusAra zrI vijayanaMdasUrijI, saparivAra vihAra karI pAlitANA AvyA. lagabhaga 350 jinabiMbanI aMjanazalAkA emanI nizrAmAM, zatruMjayavihAra dharmazALAmAM thaI. emanuM sAtvika mArgadarzana, savAIlAlabhAInI udAra dharmabhAvanA ane phulacaMdabhAInI adabhuta kAryazaktinA pariNAme e prasaMga cirasmaraNIya banI rahyo. A pahelAM paNa savAIlAlabhAIne zrI vijayanaMdanasUrijI upara khUba zraddhA-bhakti to hatI ja, paNa A prasaMga pachI emAM ghaNI vRddhi thaI. emanI AvI bhaktinAM A lAdakArI darzana avAranavAra karavA maLatAM, paNa enAM kharAM darzana te ghATakoparanA nUtana derAsarajInA mULanAyakanI pratiSThAnA Adeza bAbata tyAMnA saMgha ane savAIlAlabhAI vacce paDelA matabhedanA niveDA vakhate thayAM. e derAsaranA mULanAyakano Adeza savAIlAlabhAI e lIdhela. e aMge saMghanA pramukha zeTha vADIlAla catrabhuja sAthe emane samajaNapheranA kAraNe matabheda paDelo. ene ukela na Ave tyAM sudhI pratiSThA na thaI zake. AvI sthitimAM baMne pakSe nakkI karyuM ke zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAjane A prazna soMpa. teo je pheMsale Ape te baMnene maMjUra. A rIte A Akho mAmale zrI vijayanaMdasUrijI pAse AvyA. emaNe badhI vigato jhINavaTathI sAMbhaLI, meLavI. baMne pakSane sAMbhaLyA. baMnenI kabUlAta lIdhI. ane, e praznano niveDe pUrI niSpakSatAthI emaNe zrIsaMghanI tarapheNamAM Apela. paNa, ema chatAMsavAIlAlabhAIne leza paNa duHkha na lAgyuM. emaNe te pheMsalAnA javAbamAM lakhyuM : "naMdanasUri mArA guru che, e je pheMsale Ape, te mAre maMjUra ja hoya. guruvacana tahatti." Akhare e paNa kalakattAnA presiDensI mejisTreTa hatA ne! emanI AvI zraddhAnAM darzane mana DolI UThayuM hatuM. saM. 2028mAM bATAdanA zrI cunIlAla kezavalAla vidyAthIgRhanA nUtana jina
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ [128] A. vinadanasUrismArakagraMtha maMdiranI ane bhAvanagara dAdAsAhebamAM taiyAra thayela zrI vijayasUrIzvara-gurumaMdiranI pratiSThA karAvI. pAlitANuM-kadambagirinI vacALe rahIzALA gAma hatuM. siddhAcalajInI bAra gAunI pradakSiNAmAM e vacce Ave tyAM surisamrATanI preraNAnusAra zeTha jinadAsa dhamadAsanI peDhIe zikharabaMdhI derAsara, upAzraya, dharmazALA vagere bAMdheluM. saM. 2015mAM zetruMjI nadIno baMdha (Dema) baMdhAtAM aneka gAmanI sAthe rohIzALA paNa jaLacaraNa banyuM. A pachI tyAMnA derAsaramAMthI zrI jinabiMba laI levAmAM AvyAM. rohizALAnI pherabadalImAM sarakAra taraphathI vaLatara levAnuM hatuM. e vaLatara jamInamAM ja levAnuM nakakI thayuM. have, jamIna kyAM ane kaI levI tenI vicAraNuM ane tapAsa cAlu hatI. e arasAmAM zrI vijayanaMdanasUrijI pAlitANAthI zetrujA-Dema para padhAryA. A sthaLa emane khUba gamyuM, ne ahIM ja kaMIka jagyA maLe to levI, evo manomana nirNaya karyo. te vakhate Dema khAtAnA mukhya ijanera zrI naTubhAI ena. saMghavIsAheba tyAM sarakArI baMgalAmAM rahe. e Agraha karIne teone pitAnA baMgale laI gayA. tyAM Akho divasa rahyA. emAM vAtavAtamAM jamInanI vAta nIkaLI. eTale saMghavIsAheba tathA zrI vijayanaMdanasUrijI vagere jamIna jevA nIkaLyA. pharatAM pharatAM atyAre je sthaLe derAsara vagere che, te jagyA para AvyA. e jagyA jotAM ja teone pasaMda paDI gaI emaNe e vyakta karI. e jamIna IrIgezana khAtAe khUba mahatvanI gaNIne ekvAyara karelI hatI. sarakAre e jamIna e khAtAne ApavAnuM maMjUra karI dIdheluM. e jamIna kema maLe? paNa, zrI saMghavIsAheba khUba dharmabhAvanAvALA adhikArI hatA. emaNe joyuM ke mahArAja sAhebanuM mana ahIM TharyuM che, emaNe tarata ja kahyuM : "sAheba ! Apane A jamIna game che, ane A ja jamIna sarvazreSTha che, te e mATe bIje kaze vicAra karyA vagara sarakAramAM arajI karAvI de. A jamIna maLI jaze." AcArya mahArAje tAbaDatoba peDhI dvArA sarakAramAM arajI karAvI. sarakAre irIgezana khAtAne pUchatAM, e khAtAnA mukhya adhikArInI rUe, zrI saMghavI sAhebe maMjUrInA hastAkSara karI dIdhA, ane e jamIna peDhIne maLI gaI. A pachI, e jamIna para zrI nemisUri dharmodyAnanI racanA zrI vijayanaMdanasUrijIe karAvI, ane tyAM derAsara baMdhAvavAno vicAra karyo. saM. 2021mAM, AcArya zrI vijayavijJAnasUrijI tathA AcArya zrI vijayakastUrasUrijInA upadezathI, zeTha khumacaMda ratanacaMda jorAjI tathA zeTha semacaMda cunIlAle tyAM derAsara baMdhAvavAno Adeza lIdho.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyaniA saMghanAyaka [12] Ama e bhUminAM bhAgya jAgI UThayAM. jotajotAmAM tyAM zikharabaMdhI bhavya jinamaMdiranuM nirmANakArya zarU thayuM. saM. 2028mAM e taiyAra thatAM vaizAkha mahinAmAM anerA ThAThamATha sAthe mULanAyaka zrI zatruMjaya pArzvanAtha sahita seMkaDo jinabiMbenI aMjanazalAkA ane pratiSThA karI. rahIzALAnA derAsaranAM jinabiMbane paNa emAM ja padharAvyAM. zrI zatruMjaya mahAtIrthanI upatyakAmAM zetruMjI Dema upara jinaprasAdanuM nirmANa karavuM, e zrI vijayanaMdanasUrijInuM bhavya jIvanasvapna hatuM. e svapna A rIte sAkAra thayuM, tyAre emanA AtmAne avarNanIya ane anirvacanIya harSa ane saMtoSa thaye. 37 saMbhAvanA mAmakA-pArakAnA vizALa sAmrAjyamAM javalle ja jovA maLatI eka vastu che. ane Aje te enAM darzana paNa dehyalAM banyAM che. gabhedanI saMkucita vRtti eka DagaluM AgaLa vadhIne samudAya-bhedarUpe vadhAre saMkeca pAme eTale pachI bhedavRttinA verAna raNamAM saMghabhAvanAnI mIThI vIraDI to jevA ja kyAM maLe? paNa, saMghabhAvanAnI gaIkAla ThIka ThIka UjaLI hatI. bhedavRttinA raNamAM mIThI vIraDIsamI saMghabhAvanA aNadhArI jovA, jANavA ne mANavA maLatI. e mIThI vIraDInA mAlikanI mIThapa paNa bhAre AnaMda ane saMtoSa ApanArI banatI. zrI vijyanaMdanasUrijI AvI ja mIThI vIraDInA mAlika hatA. emanA haiyAnA aNuaNumAM sauthI vadhu vyApelI vRtti saMghabhAvanA hatI. A vRttinAM navalAM ane naravAM darzana emanAM jIvana ane kAryamAM thatAM hatAM. vi. saM. 201lmAM AvAM darzana be vAra thayAM : vAta evI banI ke saM. 2014mAM paDI bhAMgelA tithisamAdhAnanI vAta vi. saM. 201lmAM pAchI upasthita thaI. samAdhAna thAya tevI zakyatAo joke teozrIne nahotI dekhAtI; to paNa tenA prayatna sAmA pakSa taraphathI ja prAraMbhAyA hatA; zeTha kastUrabhAIne paNa saphaLatAnI AzA janmI hatI, eTale A aMge emanuM mArgadarzana jyAre mAMgavAmAM AvyuM, tyAre emaNe saM. 2013mAM, 2014mAM saMmelana zarU thatAM pUrve, 17
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. vi.naMdanasUrismAragraMtha ane saMmelana pUruM thayA pachI paNa je sUcanA karI hatI, te ja A vakhate paNa karI ke tithipraznanuM samAdhAna eka paTTakarUpe karavuM joIe." ke A sUcanA sarvasammata thaI. pachI baMne pakSa pAsethI paTTakano kharaDo taiyAra karIne zeThe maMgAve. sAmA pakSa taraphathI zrI vijayarAmacaMdrasUrijIe ane A pakSa taraphathI zrI vijayanaMdanasUrijIe musaddA taiyAra karyA. A rahyA e baMne musaddAH . (1) zrI vijayarAmacaMdrasUrijIno musaddA- - "rAjanagarane jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgacchIya zrIsaMdha e jAhera karatAM atizaya AnaMda anubhave che ke akhila bhAratavaSaya jena zvetAMbara mUrtipUjaka tapAgacchIya caturvidha zrIsaMghamAM saMvatsarI ane comAsI tathA pakhI sahita bAra parvanI ArAdhanAno divasamAM have pachIthI judApaNuM Avaze nahi. kAraNa ke zrIsaMghamAnya (hAlamAM janmabhUmi) paMcAMgamAM bArapavanI kSaya-vRddhi AvatAM tenA badale pUrva ke pUrvatara tithinI kSaya-vRddhi karanArA pU. AcAryabhagavato Adi munivarae have pachIthI jyAre jyAre majakura paMcAMgamAM bhAdaravA zudi pAMcamanI kSayavRddhi Ave tyAre tyAre trIja ke cithanI kSaya-vRddhi nahi karatAM chaThanI kSaya-vRddhi karIne paMcAMgamAMnI udayAt bhAdaravA suda 4 saMvatsarI karavAno ane zrI saMghamAnya paMcAgamAM AvatI dareka tithinI kSaya-vRddhi kAyama rAkhanArA pUjya AcArya bhagavaMta Adi munivarae have pachIthI jyAre jayAre majakura paMcAMgamAM pUnama ke amAsanI kSaya-vRddhi Ave tyAre tyAre terasanI kSaya-vRddhi karavAno nirNaya apavAdarUpe karyo che. A sivAyanI tithionI bAbatamAM baMne pakSanA pUjya AcArya bhagavaMte Adi munivare hAlamAM je rItie vate che te rItie vartavAnuM cAlu rAkhaze." A musaddo sarvathA amAnya ja Tharyo. A viSe zrI puNyavijayajI mahArAje zrI vijayanaMdanasUrijIne eka patramAM lakhyuM hatuM : "zrIkAMte rAmasUrijI vatI eka kharaDo Apyo che. joke te ahIM mAnya nathI karavAmAM AvyuM, paNa teo zuM karavA mAge che tenuM pratibiMba jaNAya che." (2) ane A rahya zrI vijayanaMdanasUrijIno musaddo-- (1) zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgacchIya caturvidha zrIsaMghamAM atyAra sudhImAM jeNe jeNe saMvatsarI tathA tithinI ArAdhanA je je rIte karI che, te badhAe pitapotAnA kSapazama pramANe, zAstranA sApekSabhAve, rahIne ja karI che. paNa havethI tapAgachIya zrIsaMghamAM kAyama ekasarakhI ja ArAdhanA thAya e rIte sarvasammata A paTTaka karIe chIe. ane havethI A paTTaka pramANe tapAgacchIya zrIsaMghamAM badhAe saMvatsarI tathA tithinI ArAdhanA karavAnI che.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [131] (2) zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgacchIya zrIsaMghe mAnya karela paMcAMgamAM jyAre jyAre zukalapakSamAM ke kRSNapakSamAM bIja, pAMcama, AThama, agiyAraza, caudaza, pUnama ane amAsa, A bAreya parva tithimAM koIno paNa kSaya Ave ke vRddhi Ave, tyAre tyAre paraMparA pramANe ArAdhanAmAM te bAreya parvatithimAMthI kaI paNa parvatithinI kSaya ke vRddhi gaNavAnI nathI tema ja karavAnI nathI, paNa tene badale te pahelAMnI je aparvatithi che tenI kSaya-vRddhi gaNavAnI che ane karavAnI che. eTale ArAdhanAmAM pUrvokta bAra parvatithinI kSaya-vRddhi nahi karavAnI avicchinnapaNe cAlI AvatI paraMparAnI AcaraNuM kAyama rAkhavAnI che. (3) paMcAMgamAM bhAdaravA zudi pAMcamano kSaya hoya ke pAMcamanI vRddhi hoya tyAM ArAdhanAmAM pAMcamanI kSaya-vRddhi nahi karatAM pAMcamane akhaMDa rAkhIne ja pAMcama parva tithinI ArAdhanA karavAnI che. eTale bhAdaravA zudi pAMcamano kSaya Ave tyAre ArAdhanAmAM bhAdaravA zudi chaThThane kSaya gaNavAno che ane karavAno che. tema ja paMcAMgamAM bhAdaravA suda pAMcamanI vRddhi Ave tyAre ArAdhanAmAM bhAdaravA zudi chaThThanI vRddhi gaNavAnI che ane karavAnI che. ane e rIte bhAdaravA zudi pAMcamanA avyavahita pUrva divase eTale paMcAMgamAM bhAdaravA zudi ceAtha je divase ane je vAre udayAta hoya te divase ane te vAre udayAta ethe saMvatsarI mahAparva gaNavAnuM che ane saMvatsarI mahAparvanI ArAdhanA karavAnI che. (4) paMcAMgamAM bhAdaravA zudi pAMcamane kSaya hoya tyAre ArAdhanAmAM bhAdaravA zudi trIjano, bhAdaravA zudi cothane ke bhAdaravA zudi pAMcamane havethI kSaya kakavAne rahetA nathI. tema ja pacAMgamAM bhAdaravA zudi pAMcamanI vRddhi hoya tyAre paNa ArAdhanAmAM bhAdaravA zudi be trIja, be cotha ke be pAMcama paNa havethI karavAnI rahetI nathI. vikama saMvat 1991 sudhI avicchinnapaNe cAlI AvatI bAreya parvatithinI kSaya-vRddhi nahi karavAnI tapAgacchanI paraMparAnI AcaraNane pheravI vikrama saMvat 192mAM ane 19rathI zarU thayelI bAreya parvatithinI kSaya-vRddhi karavAnI AcaraNuM paNa havethI rahetI nathI. "(5) tathA paMcAMgamAM vaizAkha zudi trIjano kSaya hoya tyAre vaizAkha zudi bIja pachInA divase ja vaSItapanAM pAraNuM karavAnI AcaraNa che, tathA aSADha zudi chaThane kSaya hoya tyAre pAMcama pachInA divase ja zrI mahAvIra svAmInA yavanakalyANakanA varaghaDAnI AcaraNuM che, tathA zrAvaNa zudi chaThane kSaya hoya tyAre pAMcama pachInA divase ja chaDunI pratiSThAnI varSagAMTha amadAvAda, khaMbhAta, pATaNa vagere sthaLe UjavAya che. paMcAMgamAM mahA zudi 11ne kSaya hoya tyAre paMcAMgamAMnA namanA divase bheyIjInI 10nI varSagAMTha UjavAya che, ItyAdika paraMparAnI AcaraNa paNa te rIte kAyama rAkhavAnI che.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ [13] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha (6) saMvata 190nA akhila bhAratavaSaca munisamelanamAM aneka bAbatamAM anekanAM mana judI judI rIte hatAM, chatAM te vakhate zAstranA vidhi-niSedha kAyama rAkhIne saMjoga anusAre kavacida apavAdarUpe paNa samelanane nirNaya paTarUpe ja thayo hato. ane tamAma gacchavALA zrIsaMghoe te sarvAnumate mAnya karyo hato. te rIte A paTTaka paNa sarvAnumate karela che. eTale tapAgacchIya caturvidha zrIsaMghe mAnya rAkhavAnuM che ane te anusAra koI jAtanA matabheda vinA saMvatsarInI tathA tithinI ekasarakhI AcaraNa ane ekasarakhI ArAdhanA sadAya zAntipUrvaka karavAnI che." A musaddo vAMcatAM vAra ja zeThe kahyuM : "keI sArAmAM sAre baeNrisTara paNa na ghaDI zake evo A musaddo ghaDo che." zrI puNyavijayajI mahArAja A viSe lakhe che : "ApazrIe lakhI Apela tithinirNayano kharIte vakIla choTAbhAIe vaMcAvyuM hatuM. bahu ja sudaDha rIte ane atipragalsapaNe lakhAya che." A musaddI sarvamAnya . tene paTTakarUpe TharAvI, amala karavAno daDha vicAra paNa thaye. paNa vadhu paDatI saraLatA emAM avarodhaka banI. A musaddI game te rIte, sAmA pakSane prApta thaI gaye. ane pariNAme ene amala azakya banI gaye. ene amala thaye hota te Aje kevI mIThI zAti saMgha mANI rahyo hota enI te have kalpanA ja karavI rahI. khera, je thayuM te thayuM. paNa ApaNe te zrI vijayanaMdasUrijInI saMghabhAvanA jevI che. vicAraka mANasa, taTastha daSTie A musaddAne abhyAsa kare; vadhu nahi, paNa ene pahele ja phakare vAMce, te emanI saMghabhAvanAnAM mahAmUlAM darzana thaze. zrI vijayanaMdanasUrijInI AvI bhavya saMghabhAvanAnAM darzana bIjI vAra tyAre thayAM jyAre emanA para "akhila bhAratIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka zrIsaMgha samitie pasAra karelA TharA vagere samitinA adhyakSa zeTha kastUrabhAI lAlabhAI e mokalyA. zeThanA patrane javAba ApatAM emaNe eka ati stutya ane vAstavamAM udAratApUrNa sUcana karyuM : "vizeSa te aMge jaNAvavAnuM je A samiti "zrI akhila bhAratIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka zrIsaMgha samiti" hevAthI ane temAM tamAma garachone samAveza thato hovAthI jaina zvetAmbara mUrtipUjakamAM vartamAna tamAma gaccho pratye kAryavAhaka samitinA muMbane saddabhAva ane pUjyabhAva hovo joIe. ane te rIte temaNe eka pratijJApatrathI jAhera karavuM joIe, jethI tamAma gacchomAM samiti potAnA uddezanI saphaLatA meLavI zake ane tamAma gacchone paNa sAmatinA kAryavAhake pratye AtmIya bhAva rahe.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa`ghanAyaka [ 133 ] " amArI mAnyatA mujaba nIce pramANe pratijJApatra bahAra pADavu joI e : pratijJApatranA musaddo * sAcI eka mAyA maiM jina aNugAranI' "zrI akhila bhAratIya jaina zvetAmbara mUtipUjaka zrIsaMgha samitinA kAryavAhako aA zrI kasturabhAI lAlabhAI, zrI kezavalAla lallubhAI jhaverI, zrI choTAlAla trikamalAla parIkha, zrI amRtalAla kAlIdAsa dozI, zrI khAkhubhAI chaganalAla zro', zrI mAtIlAla vIracaMda zAha, zrI manasukhalAla cunIlAla mahetA, pratijJApUrvaka jaNAvIe chIe ke-- " zrI akhila bhAratIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka zrI jaina saMghamAM vartamAna zrI tapAgaccha, zrI kharataragaccha, zrI acalagaccha, zrI pAcacadagaccha, zrI mahattapAgaccha, zrI ukezagaccha vigere tamAma gacchomAM pU. zrI sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikArUpa caturvidha zrI zramaNusaMghamAM ame sAdarabhAve samyagdarzana, samyagajJAna, ane samyakcAritra mAnIe chIe ane sahIe chIe, ane tamAma gacchAne vaphAdAra rahIne zrIsaMghanI sevA bajAvavAnI amArI pharaja ame adA karIzu ane te rIte te ja uddezathI ame uparokta zrIsa gha samitinA kAryavAhaka tarIke nImAyA chIe, te vikti thAya. saMghabhAvanAnuM A dana kevuM sa`maMgalakArI che! enuM anumAdana ApaNane kRtakRtya banAve. enu anukaraNa ApaNI saMkucitatAnA jherane utArI nAkhe. 38 guNavaibhava saskRtamAM eka subhASita che H ameyatvAdabhAvAcca krameNa guNadoSayeAH / na yannindAstutI karttuM zakyete khalasajjanaiH // -satpuruSA emanI pUrI guNu-stuti karavA asamartha hatA; kAraNa, emanA guNA aparimeya hatA. keTalA guNanI stuti kare ? ane, khalapuruSA emanI nindA karavAneya azakata hatA; kAraNa, emanAmAM niMdanIya koI doSa ja na hatA. " kavinI A kalpanA zrI vijayanandanasUrijInAM darzane acUka yAda AvatI.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. vi.naHnasUri-smArakagraMtha saraLatA-ADambaravimukha saraLatA-emanA sauthI viziSTa guNa hatA; emanAM vicAra, vANI ane vana-traNemAM e Ataprata hatA. dabhanA ke prapa'canA chAMToya emanA vicAramAM na bhaLI zakatA. jevA vicAra evI vANI ane evuM ja vartana e karatA. khelavuDa kAMI ne karavu kAMI, e emanA saraLa svabhAvane aNagamatuM hatuM. [ 134 ] amadAvAdamAM jyAre terApaMthI AcArya tulasI AvyA, tyAre eka vAre emanAM preryA keTalAka terApathI gRhasthA zrI vijayana nasUrijI pAse AvyA. e gRhasthAe prazna karyA : " ApajI ! ApaNA jainonI ekatA kacAre thaze ? Apanu jyotiSa zu kahe che?" emaNe javAba ApyA : "bhAI ! ma caiva dhAraste, mA jevu vAcana-prayatna karavA, puruSArtha karavA, e ja ApaNA adhikAranI vAta che, phaLa zuM Avaze, e ApaNe vicAravAnuM nathI. mATe ekatA mATe puruSArtha karo. paNa, e puruSArthamAM saraLatA hAvI joI e, chaLa, kapaTa ke svArthavRtti hAya tA e puruSArtha na phaLe. saraLatAthI prayatna karaze| teA jarUra phaLaze." bIjA eka prasaMge, AcArya zrI vijayapremasUrijInA svargavAsa pachI cAthe ja divase, emanA guNAnuvAdanI sabhA amadAvAdamAM ceAjavAnI hatI. amadAvAdamAM te vakhate sarva jyeSTha AcAya tarIke zrI vijayanaMdanasUrijI hatA. eTale A sabhA emanI nizrAmAM thAya, ema zrI vijayapremasUrijInA ziSyAdivanI icchA thaI. joke, A ziSyA kri vargamAMnA ghaNA emanuM ghasAtuM khelavAmAM AnaMda pAmatA hatA; ane e vAta zrI vijayana'danasUrijI jANatA paNa kharA, chatAM e leAkeA jyAre A mATe vinaMti karavA AvyA, tyAre kAcI miniTamAM emaNe hA bhaNI. ane, e sabhAmAM emaNe je vaktavya rajU karyuM, ethI teA pelA ziSyAdi varganAM mastaka paNa jhakI paDyAM. jIvananA kaNakaNamAM patharAyelI saraLatAnI A upalabdhi hatI. emanA vyavahAra paNa khUba saraLa-nirADambara hatA. koI kArya mATe, kAI muhUrtIda mATe ke kayAMka padhAravA mATe leAkeA vinaMti karavA AvyA hAya, te teo emane hA ke nAnA--jevI pAtAnI icchA ane anukULatA hAya tevA--javAkha tatkSaNe ja ApI zvetA. ema nahi ke 'tame pharIvAra Avaje, DepyuTezana laIne Avo, te vakhate vicAra karIzuM.? A khadhAne teo bAhya ADambara gaNatA. teo ghaNIvAra kahetA : ApaNI javAnI ke kArya karavAnI icchA hoya, chatAMya leAkeAne A rIte herAna karavA, e khATI vastu che. hA teA hA, ne nA tA nA. emAM A badhA DALa ze karavA ?' emanI jIvanasAdhanAnuM bIjuM phaLa hatuM H sahiSNutA. kAI emanI niMdA kare, emane parokSa rIte gALa de, emanA avavAda bele, ane e badhu te jANe, tAya emanA peTanuM pANIsarakhuM na hale. UlaTuM, muhUrtAdi mATe koI avarNavAda bAlanAra
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [195] paNa emanI pAse Ave, te paNa khUba premathI enuM kArya karI Ape. Ave vakhate kaI utAvaLiye pUchI beseH "sAheba ! A te ApanA viSe AvuM bole che, ene vaLI muhUrta zuM joI devAnuM? nA pADI dyo ne." tyAre kahe : "hAbhAI! mANasa che. bole, bhale bole. paNa e ahI te sArA kAma mATe Avyo che ne ? e sArA kAmamAM ene anukULatA ApaNA taraphathI maLaze, to emAM ApaNane to lAbha ja che ne? ane je e samaju haze te ApoApa bolato aTakI jaze. paNa nA kahI devAthI to UlaTo vadhu bolate thaze." moTA mANasamAM pote kahe te ja sAcuM, evI daDha mAnyatA ghaNe bhAge jovAmAM Ave che. AvI vRtti ane mAnyatAthI zrI vijayanaMdanasUrijI dUra hatA. bIjI vyaktinepotAnAthI nAnAne paNa-abhiprAya potAnAthI viparIta hoya, chatAM paNa jo te ucita hoya to teo khUba prasannatAthI ene AvakAratA; Ama karavAmAM teo nAnama na anubhavatA. UlaTuM, teo lokone kahetA ke "meM te Ama karavA vicAreluM, paNa eNe AvI sArI vAta mane sujhADI." jIvana sAthe ekarasa banelI sahiSNutAnuM tathA guNagrAhaka dRSTinuM A pariNAma hatuM. emanI vicAra-sahiSNutA amuka vyaktio para ja sImita hatI evuM na hatuM. e te vyApaka rUpa dharIne paramata-sahiSNutA ane paradharma-sahiSNutA sudhI vistarelI hatI. keTalAka loko bIjAnA matanI vAtonI TIkA ke hAMsI kare, tyAre zrI vijayanandanasUrijI emAMthI paNa sAra zedhI batAvatA. ane ema na bane tyAre paNa, TIkA ke hAMsIthI to dUra ja rahetA. eka prasaMga yAda Ave che. AcArya tulasI amadAvAda AvanAra hatA. e avasare eka varga emanI sAme virodhano vaMToLa UbhuM karyo. uttejaka pravacana ne patrikA dvArA emanA bahiSkAranI hilacAla AdarI. pitAnA A kAryamAM zrI vijayanaMdanasUrijInI saMmati levA ane temane emAM saMDovavA mATe e varga emanI pAse AvyA. tyAre emaNe kahyuM : "bhAI ! sahiSNu bano. AcArya tulasI hajI ahIM AvyA nathI, jIvadayA ke mUrtipUjAnuM khaMDana thAya evuM kAMI hajI bolyA nathI, te chatAM atyArathI eno virodha zA mATe ? A vidhathI te UlaTe emane ja pracAra thaze, ane ApaNAM samaya-zakti vyartha barabAda thaze." paNa e varga mATe A sUcanA baherA AgaLa gAna samI nIvaDI ! eNe virodhano kAryakrama jorazorathI AgaLa vadhAryo. enuM pariNAma-eno aMta-eTale e varganI kevaLa hAMsI, ethI vizeSa koI ja phaLa na nIpajyuM ! vaiSNava, ziva vagere Itara bhAratIya dharmonAM dharmakAryo thatAM sAMbhaLe ke najare paDe, tyAre e kahetA : "koI dharmanuM kArya thatuM sAMbhaLIne mane khUba AnaMda Ave che.
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ [136] A vininasUri smArakagraMtha eTale aMze paNa lokomAM dharmanI bhAvanA te che ne ! bhale e itara hoya, paNa kAma to dharmanuM che ne ! dharmanI AvI bhAvanA che tyAM sudhI ApaNI saMskRti vijayavaMtI ja che ane rahevAnI che." A sahiSNutAnA pariNAme emanAmAM samanvayavAdI dRSTino soLe kaLAe vikAsa thayele. emanuM vyAkhyAna eTale pAtaMjala yogadarzana, bhagavadagItA, manusmRti vagerenA siddhAntone jaina siddhAnta sAthe rasaprada samanvaya. emanI A samanvayavAdI daSTithI jainetare emanAthI khUba prabhAvita thatA. sahiSNutAnuM bIju madhura phaLa emane "anAgrahabhAvanA varadAnarUpe maLyuM hatuM. emanA eka paNa vicAramAM, eka paNa pravRttimAM khoTa Agraha jovA na maLata. "mAruM e ja sAcuM ema nahi, paNa sAcuM hoya te mAruM" A bhAvanA emanI pratyeka pravRttimAM dhabakatI. vivekazIlatA, e emanA svabhAvanI AgavI vizeSatA hatI. koI paNa pravRtti karatAM pUrve teo vivekanI pALa bAMdhI detA. ane e pachI karelI pravRtti kyAreya anAdara na pAmatI. jyAre mAre hAthe sUrisamrATanuM jIvanacaritra lakhAtuM hatuM, tyAre emAM keTalIka ghaTanAo evI hatI, je banI tyAre enuM khAsa mUlya hatuM, paNa atyAre enuM kaI ja mUlya na hatuM; ethI UlaTuM e ghaTanAone atyAre yAda karavAthI nirarthaka vivAdo janme evI zakyatA hatI. A saMyogomAM emanI vivekazIlatAne lAgyuM ke "e ghaTanAo jIvanacaritramAM dAkhala na thavI ghaTe. e vAtane amala karavAmAM Avyo. enuM pariNAma e AvyuM ke e jIvanacaritrane AvI ghaTanAo sAthe saMkaLAyelI vyaktioe paNa Adara Apyo. AtmIyatA ane sahRdayatA emanA svabhAvanAM abhinna aMgo hatAM. emanI AtmIyatAne lIdhe emano devI paNa emano bhakta athavA prazaMsaka banI jato. ane sahadayatAne lIdhe vidvAno, sajajano ane vividha kSetromAM vikhyAta banelA loko emano Adara karatA. saMsAranA kaleza-kaMkAsathI banyAjhanyA jIvane zAMtine dama Ape, enuM nAma sAdhu. teozrInI vatsalatA, AtmIyatA ane sahRdayatA emanI A prakAranI sAdhutAne pragaTa karatI. guNapakSapAta-guNAnurAga mATe teo sarvatra khyAta hatA. pitAnA samudAyanAM ke anya samudAya ke ga7nAM sAdhu-sAdhvInA hAthe zAsanaprabhAvanAnAM satkArya thayAM sAMbhaLe te teo khAsa anumodanA karatA ane kahetA : "AnAmAM AvAM kAryo karavAnI khUba sArI
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [ 137 ] zakti che. amuka pradezamAM A ghaNAM sArAM kAryAM karAve che.'AnAM be-traNa dRSTAntA rajU karavAnuM mana thAya che. paMjAbakesarI AcArya zrI vijayavallabhasUrijI mahArAjanI jyAre janmazatAbdI UjavAI tyAre enI anumAdanA karatAM emaNe lakhyuM: " AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAje paMjAbamAM tema ja anya dezamAM zAsananI ghaNI prabhAvanA karI hatI. paMjAbamAM, pa. pU. zrI AtmArAmajI mahArAje je dharmavRkSanAM UMDAM mULiyAM ropelAM, tene zrI vallabhasUrijIe upadeza-sicana dvArA sArI rIte vikasAvyuM. ane e vRkSanA phalasvarUpe Aje aneka bhavyAtmAe lokottara dharmanI ArAdhanA karI rahyA che. AvA zAsanaprabhAvaka AcAryazrInI janmazatAbdI tame UjavI rahyA cho, te jANI satASa ane anumAdanA thAya che." AcArya zrI vijayakastUrasUrijI viracita 'sirica'darAyacariya'nA prakAzana-avasare peAtAne AnaMda vyakta karatAM emaNe lakhyuM hatuM. " jema, pa. pU. nyAyavizArada nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrI yaze.vijayajI mahArAje racelA dravya-guNa-paryAyanA rAsa' uparathI pa. pU. muni zrI bheAjasAgarajI mahArAje saskRtamAM dravyAnuye LA' nAme apUrva graMtha racyA; te rIte, pa. pU. paDitavayaM zrI mAhanavijayajI mahArAja-viracita zrI caMdrarAjAnA rAsa'nA AdhAre AcArya zrI vijayakastUrasUrIzvarajIe prAkRta bhASAmAM 'vivAcariya' graMtha racyA che. A graMthathI ApaNA prAkRta kathA-caritra-sAhityamAM eka mahattvanA graMthanA umeza thAya che, e ApaNe mATe AnaMda tema ja gauravanA viSaya che. " zaMkhezvaratImAM gaNivara zrI abhyudayasAgarajInI preraNAthI AkAra pAmatA AgamamaoNMdiranI pravRttinI emaNe A rIte prazasA karI hatI : C/C/ pUjya paDitava zrI vIravijayajI mahArAje eka ThekANe pharamAvyu che ke 'viSama kALa jinabia jinAgama, bhaviyaNaku AdhArA. A ukti Aje yathArtha ja nIvaDI che. kalikAlamAM ApaNa saune mahAna AdhAra ane AlakhanabhUta zrI vItarAga-zAsananA aNumAla khajAnAsvarUpa zrI AgamAne 'yAvaracandradivAkarau' TakAvI rAkhavA mATe tamArA sadupadezathI zrI zakhezvara mahAtIrthamAM Agamamadira baMdhAya che, tathA temAM tAmrapatrotjhINuM 45 AgamA pratiSThita karavAnuM vicAryuM che, te ghaNuM ja anumeAdanIya kArya che. A ma'gaLakArI kArya mAM zrI devagurudhama nI kRpAthI tameA saphaLa thAva evA amArA zubhAzIrvAda che." AgamaprabhAkara zrI puNyaveijayajI mahArAjanI guNAnuvAdasabhA ane AcArya zrI kanaka 18
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ [138] A. vinaMdanasUri smArakagraMtha vimaLasUrijI agenA pustaka-prakAzanano samAreha emanI nizrAmAM thayAM, e emane nirADaMbara guNAnurAgane kAraNe ja. emano guNAnurAga mAtra sAdhu-sAdhvI pUrata ja maryAdita na hato; gRhasthanI paNa ucita pravattine teo anumodatA. zrI ratilAla dIpacaMda desAInuM "adhyAtma jJAna-prasAraka maMDaLa taraphathI bahumAna thayuM, tyAre emaNe A vAtanI pratIti A rIte karAvI hatI zrI ratibhAI, jaina saMgha jene mATe gaurava laI zake tevA vicArazIla, lAgaNIpradhAna cintaka ane lekhaka vidvAna che. jena saMghanI unnatinI sAcI dhagaza ane evA bIjA saddaguNone lIdhe ziSTasamAja uparAMta sAdhugaNamAM paNa teo priya ane Adarane pAtra thaI paDyA che. jaina saMghanI ane jaina sAhityanI viziSTa kahI zakAya evI sevA temaNe "guru gautamasvAmI" e nAme, anaMtalablinidhAna zrI gautamasvAmI gaNadhara bhagavaMtanA jIvanacaritrane vistRta, hRdayaMgama ane bodhaprada graMtha lakhIne karI che. e rIte vicArIe to jene mATe teo sarvathA yogya che, tevuM A temanuM bahumAna thAya e khUba ucita che." AthI AgaLa vadhIne vikhyAta jaina kalAkAra zrI hiMmatasiMha cauhANanI kalAnI anumodanA karatAM emaNe jaNAvyuM hatuM ? "bhAI zrI hiMmatasihajI cauhANe nema rAjulanA ekapAtrI chatAM muMdara, ramaNIca, kalAsabhara nRtyanuM surekha, nirdoSa Ayajana karIne jaina samAjanI uttama sevA bajAvI che. A nRtya dvArA bhagavAna neminAthanA jIvanamAM vaNAyelI ahiMsAnI suMdara anubhUti teo karAve che. jaina samAjamAM AvA uttama kalAkAra kadAca A eka ja che. teo bhakti kare che, ane prekSakagaNane paNa bhaktimAM taraboLa banAve che. A emanI viziSTatA che." emanA guNAnurAganAM pratyakSa darzana karavAne maLela eka suavasara ahIM yAda Ave che. jaina saMghanA viziSTa ane vikhyAta zrAvaka saMgItakAra zrI hIrAlAla ThAkura esanA prati khUba AdarabhAva dharAve che. emane paNa hIrAbhAI tarapha saddabhAva hato. kyAMka utsavAdi prasaMga hoya to hIrAbhAIne bolAvavAnuM khAsa sUcana karatA. keTalAka samaya pUrve emane mana thayuM ke hIrAbhAI ApaNA jaina saMghanA advitIya saMgIta kalAkAra che. e paNa sAdhamika che. emanA guNanuM ucita sanmAna thavuM joIe. vicAra AvyuM ke tarata amalamAM mUkyo. keTalAka zrAvakane upadeza ApIne rU. 2500nI rakama ekatra karAvI, ne te zrI hIrAbhAIne bahumAnapUrvaka samarpaNa karAvI.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [139] A rIte emane guNAnurAga nibaMdha, hArdika ane vAstavalakSI hato. niSpakSatA emane sarvoparI guNa hato. "keInI paNa zeha-zarama rAkhyA vinA saunA ane saMdhanA hitamAM je vAjabI lAge te ja cukAda-javAba meLavavo hoya te naMdanasUri mahArAja pAse javuM." AvI janasAdhAraNamAM kahevata hatI. ane A ja kAraNe dareka vyakti, dareka nAnA-moTA saMgha ane zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI paNa vivAdA spada ke zaMkAspada muddAonuM-praznonuM nirAkaraNa emanI pAsethI meLavavAmAM nirAMta anubhavatAM. jaina saMghanI teo 'suprIma korTa" gaNAtA. emanuM vyaktitva zAMta, ojasvI, nikhAlasa ane nirNayAtmaka hatuM. satya hatA to emanI ja. koI paNa prasaMga athavA paristhitine pUrepUrI rIte samajavAM, tenI upayogitA ke anupayogitAne ane tenAthI thanAra lAbha-hAnine potAnI AgavI vilakSaNa dIrdhadaSTi vaDe nIrakhavI ane te pachI tene aMge cokkasa nirNaya levo; ane pote lIdhelA e ucita nirNayamAM, game tevAM vidane Ave tepaNa, aphara rahevuM, A emanA svabhAvanuM baMdhAraNa hatuM. varSo pUrve pAlitANuM-girirAja upara peDhIe pratimAjI mahArAjanuM utthApana karyuM, tyAre muhUrta ane mArgadarzana emanI pAsethI lIdhelAM. te prasaMge lokoe emanI sAme prabaLa virodha khaDe karyo, paNa enI sAme paNa teo eTalA ja sudaDha rahyA. aucitya jALavavAnI emanI kuzaLatA addabhuta hatI. emanA hAthe kaI anucita kArya na thatuM. emanA mukhamAMthI anucita zabda na nIkaLato. je kArya kSetra-kALane ucita hoya te ja teo karatA. emanI A aucitya-kuzaLatAe emane samAjamAM ghaNI pratiSThA apAvI hatI. sAcAne sAcuM, sArAne sAruM ne khoTAne khoTuM kahetAM teo kadI na acakAtA. game te Aptajana hoya, bhakta hoya, paNa anucita ke khoTuM kAma karato hoya to tene, lAgaNImAM jarA paNa kheMcAyA vinA, pitAne lAge te spaSTapaNe kahI detA. ane e kahevAnI AvaData paNa evI ke sAmI vyaktine ethI mAThuM lAgavAne badale prema vadhe. ekatAnI jhaMkhanA emanI ragaragamAM vyApta hatI. e ghaNIvAra baLApo kADhatA ? "jaino to eka thatAM thaze, paNa A ApaNAmAM ja bAra bhAIne tera cekA che, te eka thAya to kevuM sAruM ! badhAne vAte DAhI DAhI karavI che, paNa svArtha cheDe nathI, pachI ekatA kema thAya?" emanuM zrutajJAna ajoDa hatuM, sarvamukhI jJAnapratibhA emaNe prApta karelI, ne jIvananA aMta sudhI TakAvI rAkhelI. game te zAstranI, game te viSayanI carcA cheDe, prazna pUche,
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha enuM saraLa samAdhAna emanI pAse taiyAra ja hoya. emane jaMgama vizvavidyAlaya kahIe te atizakti nahi gaNAya. ATaluM chatAM, koI mANasa vijJAnanI ke navA yuganI navI vAta emanI pAse rajU kare, to UMDI jijJAsAthI te sAMbhaLatAM. sAMbhaLIne te para vicAra karIne zAstra sAthe eno samanvaya kaI rIte zodhI zakAya e ciMtanamAM UtarI jatA. A joIne anekane preraNuM maLatI. zrutadhara havA sAthe teo granthakAra paNa hatA. emanI vidvattA ane saMzodhananI ApasUjha emaNe racelA soLa graMthomAM pratibiMbita che. potAnI taMdurasta vidvattAne ne bhavya vicArazaktine lIdhe emaNe potAnI ekeeka kRtine samRddha karI che. A badhuM hovA chatAM lokapaNuM ane mAnapaNathI teo para hatA. nAma moha emane sarvadA aspRzya ja rahyo. pitAnuM nAma kyAMya na Ave tenI teo vizeSa darakAra rAkhatA. saM. 2030mAM emanA dIkSA-paryAyane 60 varSa pUrAM thatAM hoI, tenI smRti kAyama rahe, e hetuthI zrI mahimAprabhasUri jJAnamaMdirano haula emanA nAme karavAno vicAra saue karyo. emane A vAtanI jANa thatAM emaNe spaSTa nA pharamAvI dIdhI. kaheH zAsanasamrATanuM nAma rAkho, mAruM nahi; mArI saMmati nathI." zuM karavuM? chevaTe saue bhegA maLIne teDa kADhaye ke "zAsanasamrATa janmazatAbdI smRti nimitte "zrI neminandana pravacana hola" nAma rAkhIe." A vAta emane jaNAvI, tyAre saunA Agraha AgaLa lAcAra thaIne hA bhaNI. boTAdamAMya evuM ja banyuM. emanA sAMsArika jJAtijano kahe : "ApanA nAmano upAzraya baMdhAya to jamIna mATe vicArIe." teo kaheH "mAruM nAma na joIe." chevaTe saMghe Agraha karIne neminaMdana vihAra-pauSadhazALA" nAma rAkhavAnI hA bhaNAvI. AvA aneka prasaMgo che, jemAM emane guNavaibhava jaLAMhaLAM karate darzana de che. A to mAtra enuM AchuM darzana ja samajavuM. 39 vAtsalyasiMdhu parvatanI godamAM khaLakhaLa karatuM nAjuka ane nirmaLa jharaNuM vahe, ema zrI vijayanaMdasUrijInA aMtaramAM vAtsalya vahetuM. e vAtsalyanA amRtanuM pAna karavAne je koIne avasara maLato, e dhanya banI jato.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa`ghanAyaka [ 141 ] jharaNAnI jema ja te sukhI-garIba ke nAnA-meATA saune, samAna rIte, vAtsalyapAna karAvatA. sapanna ke prasiddha vyakti Ave teA tenuM kAya vaheluM-paheluM karI ApavuM ne sAmAnya vyaktinuM kArya pachI karavuM-AvA paktibheda emanA hRdayamAM na hatA. UlaTu, keTalAka prasaMge te evA jANavA maLaze ke jemAM emaNe sAmAnya ane nAnI vyaktinuM kArya pahela karI dIdhu hAya e kAraNe anya saMpanna vyaktione rAhu jovI paDI hAya. eka gAmaDAnA bhAI kahe : "mahArAja sAheba khUba dayALu hatA. amArA jevA nAnA loko dasa vakhata jaIne dasa jAtanA muhUrta pUche, paNa emane rASa nahi, amane kAI dvI ema nathI kIdhu ke have chAla cheoDa ne bhAI." emanA vAtsalyanI kharI khUbI e hatI ke te mAcyutane ke patitane paNa tiraskAratA nahi; paNa ene mAge lAvavA prayatna karatA. athavA e ApameLe mAgAmI bane, athavA vadhu patana tarapha na jAya, evuM vartana enA pratye karatA. A ja kAraNe ziSTa jAmAM mAnyatA baMdhAyelI ke " jevu kAI nahi, enA nadanasUri." ane A mAnyatA sAcI hovAnA anubhava jyAre citrabhAnu amerikAthI amadAvAdanI mulAkAte AvyA tyAre thayA. citrabhAnu emane maLavA AvelA, tyAre emane emaNe premathI elAvyA, emanI sAthe vAta karI. A prasaMge kAI ke emane pUchyuM: " sAheba ! AvI vyaktine Adara-prema ApavAnI zI jarUra ?" tyAre emaNe javAba ApyA H " bhAI ! jIva karmIne vaza che. AvI paristhitimAM e che, eya karmanuM ja phaLa che ne ? have ene tarachoDavAthI ke enA dveSa-tiraskAra karavAthI ze phAyado ? ene prema maLaze tA mArga tarapha sadbhAvavALA thaze, tiraskAraze teA enAmAM haze te sadbhAveya cAlyA jaze." ane sAce ja, emanA vAtsalyanA pAnathI tRpta banelA citrabhAnue kaheluM : "nadanasUri mahArAja jevA saraLa AtmA ane sAdhu me koI nathI joyA. mArA para te emanA mahAna upakAra che," ane AvA nirvyAja, niHsvAthaeN vAtsalyanA ja e pratApa hatA ke te ajAtazatru hatA; emanA koI zatru na hatA. ane hoya te paNa emanA paricaye, emanA dane ja emanA tarapha sadbhAva dharAvatA thaI jatA. emanA svabhAvanI A nisarga jAta zakti hatI. janasamAjamAM emane mATe eka zraddhA hatI ke : naMdanasUri mahArAjanA AzIrvAda laI e tA ApaNane khUba zAMti maLe. A zraddhAne vAcA ApatA eka patrakAra bhAI e kaheluM : " sa`sArI chIe eTale duHkha ane upAdhie teA lAgelAM ja che, e mAtra AzIrvAda levAthI naSTa nathI thaI javAnAM. paNa A AcArya mahArAjanA AzIrvAda
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] A. vi.nAnasUri smArakagnatha laI e chIe, tyAra pachI ApaNA jIvane kaleza ne saMtApa ocho thaI jAya che, duHkhamAM paNa mAnasika zAMti ne svasthatA cekasa anubhavAya che." janasAdhAraNamAM vyApelI A zraddhAne lIdhe emanI pAse loka satata AvatA rahetA. ravivAra ke besate mahine hoya tyAre te lokonuM pUra UmaTatuM. ane teo paNa pUrI prasannatAthI, saune pUre saMtoSa thAya e rIte, AzIrvAda-vAsakSepa ApatA ane maMgalAcaraNa saMbhaLAvatA. parIkSAnA divasomAM eka paNa parIkSAthI bALaka emanI pAsethI nirAza thaIne na jatuM. teo premathI bolAvIne emane vAsakSepa nAkhI ApatA. nAnAM nAnAM bALake-bhUlakAMo pratye teo apAra vAtsalya dAkhavatA. keInI pAse na janArAM bALako emanI pAse AvIne nirAMte besI jatAM, vAsakSepa naMkhAvatAM. evAM bALako sAthe AnaMda karatAM emane jevA, e paNa eka lahAvo hato. emanA vyAkhyAnamAM paNa vizvAtsalyanI bhAvanA chalakAtI. mitrI, pramoda, karuNA ne mAdhyaya bhAvanA para vivecana karatI vakhate teo khUba bhAvavibhera ane prasannamukha banI jatA. A vAtsalyanA ghUMTaDA jemaNe pIdhA e lAbhI gayA. vAtsalyanA A samudramAM jemaNe snAna karyuM, teo nirmaLa banI gayA. saraLatA ane kuTilatAno taphAvata tithipakSanI kaTTara vyaktionI kAryapaddhati evI che ke jyAre jyAre saMvatsarImAM bheda AvavAno hoya tyAre teo varasa-be varasa agAuthI ja pracAranI kAryavAhI zarU karI de. A kAryavAhI bedhArI hoya che. zarUAtamAM tithipraznanuM samAdhAna karavAnI vAte zarU kare, e mATe khAsa mANase paNa pherave; ane pachI dhIme dhIme e vAte cAlu rAkhIne ja, piote sAcA ne paraMparAvALA beTA, evI mAnyatA vyakta karatA le-henDabIle pragaTa karavA zarU karI de. saravALe mIMDuM ja hoya. saM. 2028mAM laukika paMcAMgamAM bhAdaravA zudi pAMcamanI vRddhi AvatI hatI, eTale paraMparApakSa be cotha karIne bIjI ethe saMvatsarI karavAnuM hatuM. jyAre sAme
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [13] pakSa be pAMcama ja rAkhavAno hato. paNa, A prasaMge paNa sAmA pakSe upara lakhelI pitAnI nIti amalamAM mUkI hatI. e pakSanI AvI bedhArI nItithI paraMparApakSane sAvadha rAkhavA ane e beTI bhramajALamAM na phasAya e hetuthI zrI vijayanaMdanasUrijIe saM. 2027nA bhIticA paMcAgamAM agamacetIrUpa sUcanA karI : zAstrajJA ane suvihita paraMparA mujaba zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka tapAgacchIya zrIsaMghe vi. saM. 2018nA AvatA varSe zrI saMvatsarI mahAparvanI ArAdhanA bhAdaravA zudi bIjI cotha, maMgaLavAra, tA. 12-9-72nA divase karavAnI che." emanA A samayasaranA nivedanathI paraMparApakSa sAvadha ane phlegRta banI gayA. sau cetI gayA ke ApaNane meTA mahArAjanuM mArgadarzana maLI gayuM che, have bIjI koI carcAmAM ke kajiyAmAM UtaravuM nathI. ApaNe te sAcI ArAdhanA thAya te prabaMdha karI laIe." have banyuM evuM ke, emanA A nivedana sAme paraMparApakSanA pAMcamanI kSaya-vRddhie trIjanI kSaya-vRddhi karanArA varSe ja vAMdho lIdhe ke, be cotha kema lakhI? A vAta emanI pAse AvI tyAre teo khUba hasyA. emaNe kahyuM : "Akhare te khATalA vacce zarIra che ne? "zabdabheda jhaghaDo ki." be cetha ame kahIe, tame be trIja kaho, paNa saMvatsarI te baMnenI maMgaLavAre ja che ne ! e judI thatI nathI ne ? te pachI nAhakanI carcA zA mATe karavI?" nivedana uparAMta emaNe zrI devasUra tapAgaccha saMghanI zAstrazuddha avicchinna paraMparAnusArI tithi-saMvatsarInI AcaraNanuM saraLa ane spaSTa citra darzAvatI "tapAgIya tithipraNAlikA" nAme pustikA lakhI ane prakAzita karAvI. A pustikAmAM emaNe thoDAka zabdomAM khUba gaMbhIra rahasya gUMcyAM che. e vAMcIe ne vicArIe tyAre mahAna kavi zrIharSane A leka avazya yAda Ave che : jarA arfsa pracAcA, mAjhaMmanyamanA havena paThitI mAsmina khalaH khelatu / zraddhArAddhagururalathIkRtadRDhagranthiH samAsAdaya tvetattakairasonimajjanasukheSvAsajanaM sajjanaH // (meM A graMthamAM kyAMka kyAMka khAsa prayatna dvArA amuka viziSTa graMthio (gU) ja che. je loko potAnI jAtane sarvottama prAjJa mAnavAnuM abhimAna karatA hoya, evA khela lene e gUMce ane enA ukela nahIM jaDe. paNa, jemaNe zraddhApUrvaka
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] A vinaMdanasUri smArakagraMtha gurumahArAjanI ArAdhanA karIne pitAnA cittanI gADha (ajJAnarUpI graMthione zithila banAvI che, evA sajajana puruSane A meM jelI graMthionA rahasyabhUta tarka rasanA taraMgomAM snAna karavAno AnaMda prApta thaze. arthAt AvA sajajana puruSe ja e graMthione samajI zakaze ane ene ukelI paNa zakaze.) emanI A pustikA sAme sAmA pakSe puSkaLa UhApoha karyo. "zrI mahAvIrazAsana" mAsikamAM to enA virodhamAM asabhya bhASAvALA lekhe paNa sAmA pakSanA AcAryAdie lakhyA. e lekhanI kaDhaMgI yuktio, kaDhaMgA vicAro ane kaDhaMgI rajUAta joIne teone bhAre ramUja thaI. . keIe emane kahyuM ke "A badhAnA javAba Apo." tyAre kaheH "bhAI ! ApaNe emane javAba ApavAnI jarUra nathI." paNa, sAmA pakSanA e lakhANanI ziSTa vargamAM khUba mAThI asara paDI. e mAThI asaranuM pratibimba pADatAM vaidya zrI mehanalAla cunIlAla dhAmIe tA. 16-7-7ranA jayahinda' peparamAM lakhyuM ke : pU. AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjAe "tapAgaccha tithi praNAlikA" nAmanI eka pustikA pragaTa karI che, tyAre tenA javAbarUpe panyAsajI mahArAja zrI ravivijayajI gaNivare mULa pustikAne paNa nAnI kahevaDAve e eka moTe lekha prasiddha karyo che, eTaluM ja nahiM paNa, teoe je AkSepe AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI upara kaMIka kaTu bhASAmAM karyA che tevA ja AkSepanA pote paNa adhikArI che te vAta chatI thaI che." - A pachI te saMvatsarI AvI, paMcAsI TakA vage maMgaLavAranI saMvatsarI karI. paMdara TakA jeTalA (betithimatavALA) vage ja sakala saMghathI judI somavArI saMvatsarI karI. bheda kAyama rahyo. zrI naMdanasUrijI te kAyama kahetA AvyA hatA ke "saraLatA vinA samAdhAna thAya nahi. vAtothI zuM dahADA vaLe ?" A vakhate eka navInatA e banI ke saMvatsarI gayA pachI paNa samAdhAnanI vATAghATe sAmA pakSe cAlu rAkhI, eTaluM ja nahIM paNa, vadhu joradAra banAvI. samAdhAnanI vATAghATe calAvavA mATe sevaMtIlAla bhagAbhAI nAme eka vyaktine sAmA pakSe viSTikAra tarIke goThavI. A vATAghATomAM paraMparApakSanA saraLa AgevAna zrAvake paNa joDAyA. emane A vAtanA bhedano khyAla kyAMthI hoya ? sevaMtIbhAI vATAghATa mATe ekatithinA ghaNe AcAryo pAse jaI AvyA. badhAe vAta sAMbhaLI ane vAto karI paNa kharI, paNa chevaTe "naMdanasUri mahArAjane maLonI sUcanA paNa ApI. e bhAI teonI pAse AvyA. teonI vAta te spaSTa hatI ke,
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa'ghanAyaka [ 145 ] "samAdhAna karavu hoya teA khArapInI navI praNAlikA cheADavAnI jAherAta karo. pachI "" AgaLa vAta. 6 sAmA pakSe pahelAM * savatsarInI kabUlAta ' mAgI. emaNe e mATe spaSTa nA kahI. kahe : " saraLatA hAya, sAcI bhAvanA hoya, teA khArapavI cheDA, savatsarInu thaI raheze." paNa, saraLatA lAvavI kacAMthI ? : eka tamakake, e jyAre khaMbhAta hatA tyAre, rAtre dasa vAge mukhaithI sevatIbhAI nA kola Avye ke "rAmacaMdrasUri mahArAja evu* kahe che ke caudaza ane bhAdaravA zudde pAMcama amArI, bAkInI tithie mATe tame kaho tema, jha AnA javAbamAM jo hA kahevarAve, te sAmA pakSanI asat mAnyatAne samana maLI jAya; ane nA kahevarAvetA sAmA pakSane joItu maLI jAya; e tarata ja pracAra zarU kare ke, ame to ATalI hada sudhI taiyAra hatA, paNa naMdanasUrijIe nA pADI.' A badhI vAtAne vicAra karIne emaNe javAkhamAM kahevarAvyuM : rAmacandrasUrijI je rIte kahetA hAya, te rItanuM lakhANa karI, temAM temanI sahI karAvIne ahI laI ne AveA." 66 thayu, AjanI ghaDI ne kAlanA dahADA ! AnA kaI javAba ja na AvyA. samAdhAnanI vAtA havAmAM UDI gaI. zrI vijayanaMdanasUrijI tA kAyama kahetA hatA ke " bhAI ! tamane game te tame karo, amane ThIka lAge te ame karIe. nAhakanI A carcA karIne zAMta vAtAvaraNane zA mATe DahoLA che ? judA judA gacchanA ne sa`pradAyanA leAkeA pAtAnI judI judI ArAdhanA kevI zAMtithI kare che! koI koInAmAM dakhala nathI karatuM. teA pachI ApaNe paNa zAMtithI ApaNuM karyA karIe. Ama DahoLavAthI te sadhamAM azAMti ja vadhavAnI ne bhadrasamAja dhavimukha thatA javAne, " A pachI teA. emaNe eka niya karyAM ke jyAM sudhI sAmA pakSa " saMvat 1992thI tathA 1993thI savacharInI tathA tithinI ArAdhanAmAM khAra patithinI tathA bhAdaravA zudi pAMcamanI kSaya-vRddhi rAkhavAnI je praNAlikA amee apanAvI che, te amA AjathI cheDI daI e chIe, ane ArAdhanAmAM khAra patithinI tathA bhAdaravA zuddhi pAMcamanI kSaya-vRddhi nahi karavAnI praNAlikAne AcaraNAmAM tema prarUpaNAmAM AjathI ame svIkArIe chIe. " Avu* lekhita jAhera na kare, tyAM sudhI samAdhAna ke AMdha-choDanI koI ja vATAghATamAM enI sAthe UtaravuM nahi, ane evI vAtA sAMbhaLavI paNa nahi, 19
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. vi.naMdanasUri smAraznatha 41 sarvamAnya sUrivara koI eka samudAyanA AcArya tarIke, tapAgacchanA munisamudAyomAM ane ethI AgaLa vadhIne kharataragaccha ne pAyacaMdagacha vagere anya gomAM paNa bahumAnya, AdaraNIya ane salAha meLavavAnA sthAnarUpa banavAnuM saubhAgya zrI vijayanaMdanasUrijIne varyuM hatuM. AnuM kAraNa emane udAratApUrNa, niSpakSa, nikhAlasa ane vAtsalyapUrNa svabhAva hato. meTA bhAgano munisamUha emane pUchIne, emanI salAha-sUcanA meLavIne ja pitAnAM kAryo karato. anya samudAya ke gachanA munirAje pitAnAM sAmudAyika padavI vagere kAryo karatI vakhate emanI pAsethI muhUrta ane AzIrvAdarUpa vAsakSepa maMgAvatA. keTalIka vakhata koIne kArya karavAmAM sAmudAyika gUMca UbhI thatI, tyAre temAMthI mAga meLavavA mATe teo zrI vijayanaMdanasUrijInuM mArgadarzana IcchatA, meLavatA ane tadanusAra vartatA. eka munirAje bhagavatIsUtranA yogamAM praveza karyo hato. khAsA divaso pasAra thaI gayelA. have, e munirAjane bhagavatIjInA jaganI pahelAMnA eka ke be pega vahevA bAkI rahI gayelA. A vAta dhyAnamAM AvatAM keTalAkoe emane kahyuM : "bhagavatIjInA jema mulatvI rAkhIne pelA rahI gayelA joga kare ne pachI punaH bhagavatInA joga karaje. e munirAja AthI bhAre viSama sthitimAM mukAI gayA. emane hatuM ke rahI gayelA joga pachI karI levAze. e pahelAM ja karavA joIe, evA khyAlanA abhAve temaNe Ama vicAreluM. paNa have bhagavatIjI jevA AgADha jaMga adhUrA choDavA kema pAlave? AgADha jaMgamAMthI to prANa paNa na nIkaLAya; e pUrA kaye ja chUTake. eTale emanI sthiti te sUDI vacce sopArI jevI thaI AmAMthI bahAra kema nIkaLavuM? e mATe koInI salAha levAne emaNe vicAra , tyAre emanI najara zrI vijayanaMdanasUrijI upara TharI. emane thayuM: "e saunA AdhAra che. mane paNa sAcI salAha Apaze ne sAco mArga sujhADaze." emaNe tarata emane patra lakhIne mArgadarzana yAcyuM. emaNe tatkALa e munirAjane khUba AzvAsanadAyaka mArgadarzana ApyuM. e munirAjane
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [47] ethI parama zAMti ane AnaMda prApta thayAM. ane emanAM gavahana-padapradAnAdi kAra paNa nividane thaI gayAM. saM. 2030mAM lavAranI poLanA upAzrayanA saMdhano vicAra thaye ke pU. zrI maMDALavijayajI mahArAjane AcArya padavI ApavI. eNe zrI maMgaLavijayajI mahArAjane khUba vinati karIne hA paDAvI hatI. have, e padavI karavI konA hAthe?--A prazna Ubhe thayA. saMgha tathA munigaNa saune thayuM ke zrI vijayanaMdanasUri mahArAjanA hAthe ja padavI thavI joIe. e vakhate zrI vijayanaMdanasUrijI khaMbhAta hatA. saMghanA bhAIo tyAM pahoMcyA. emaNe vinati karI ke padavI ApanA sivAya bIjA pAse nathI karAvavI, padhAre. emaNe hA pADI, ne khaMbhAtanAM upadhAnAdi kAryo bAkI rAkhIne teo amadAvAda AvyA, ane vizuddha kiyA karAvavApUrvaka AcArya pada pradAna karyuM. saM. 2031mAM zeTha kezavalAla lallubhAI e vinati karI ke muni zrI durlabhasAgarajI mahArAjane Apa AcAryapadavI Ape. saunA belI banavAne sajAyelA evA emanI nA kyAM hatI? emaNe zeThanI vinati mAnI ane pitAnI azakta tabiyatanA kAraNe zrI vijayasUryodayasUrijInA hAthe haThIbhAInI vADImAM AcArya pada apAvyuM. AvA to aneka prasaMgo che. ane AvA prasaMge ja "jenuM kaI nahi, enA naMdanasUri'-A kahevatane poSaNa Ape che. rAjasthAnamAM khUba bahumAna prApta karanAra, pratiSThita jainAcArya zrI vizvajimendrasUrijI, potAnA nirNata tamAma muhUrte zrI vijayanaMdanasUrijIne mokalIne temAM emanI maMjUrI-maherachApa meLavatA; teo kahe e muhUrtane anusaratA, ane teo sUcave te mujaba pheraphAra karIne ja kAryo karatA. saM. 2030mAM bhAdaravA mahinAnI vRddhi (adhika bhAdaravA mAsa) hatI. A vakhate aMcalagacchanA paryuSaNa zrAvaNa vadamAM zarU thaI, pahelAM bhAdaravAmAM pUrAM thatAM hatAM. muMbaInA aMcalagarachanA ArAdhake e zrI vijayadharmasUrijI mahArAja pAse pitAne kalpasUtrAdinuM zravaNa karAvavAne sAdhuo mokalavA vinati karI. emaNe zrI vijayanaMdanasUrijIne e bAbata pUchAvatAM emaNe lakhyuM : cembaramAM tema ja muMbaImAM dareka parAMomAM acaLaga2chavAbAnA paryuSaNano prAraMbha A zrAvaNa mahinAmAM che, ane saMvatsarI (samApti) pahelA bhAdaravA zudi pAMcamanA divase che. teonI vyAkhyAnanI mAMgaNuM aThAIdharanA traNa divasa mATenI che. ane tyAra bAda zrI bhagavAna mahAvIranuM caMritra vAMcI saMbhaLAvavAnI mAgaNI che, te te bAbatamAM temanI mAgaNuM jarUra svIkAravI. ane vyAkhyAna mATe sAdhu paNa ApavA te ucita amane lAge che. ane temAM koI jAtanI harakata amone lAgatI nathI. amArI
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ [148] A. vinaMdanasUri-smArakagraMtha temAM saMmati che, ane tamArA pUjya gurudevanI paNa saMmati ane anumati jarUra meLavI leze. zrI kalpasUtra tathA zrI bArasAsUtra paNa tyAM aMcalagarachavALAone saMbhaLAvavAmAM amane koI harakta jaNAtI nathI." AvI udAra vicAradhArA emane sarvamAnya banAve emAM zI navAI ? zAsanaprabhAvanA . emanA sAMnidhyamAM, emanA hAthe, agaNita bhAI-bahenanI dIkSA thaI, aneka sAdhu-sAdhvIonI vaDIdIkSA ane padavIo thaI asaMkhya dharmAnuSThAno thayAM. saM. 202lmAM surisamrATanI janmazatAbdIne pAvana avasara AvyuM. keTalAka taraphathI puchAvavAmAM AvyuM, ApaNuthI (jenothI) zatAbdI UjavI zakAya kharI ? emaNe hA kahI; kahyuM keH janma te zrI jinezvaradeva sivAya koIne prazasta nathI hoto, paNa ApaNe gurubhagavaMtanI zatAbdI UjavavA dvArA zrI deva, guru ane dharmanI bhakti ane zAsananI prabhAvanA ja karavAnI che. to pachI zA mATe na UjavavI? ane emaNe pote e UjavI. ane emanA Adeza-anurodhathI sarvatra enI zAnadAra ujavaNI thaI. tithi-matabheda zarU thaye tyArathI khaMbhAta saMgha be vibhAgamAM vahecAI gaye hate. paraMparAnusArI zrI staMbhatIrtha tapAgaccha jaina saMgha hato. e saMghanI bhAvanA ghaNAM varSothI upadhAna tapa karAvavAnI hovA chatAM e thatAM na hatAM. saM. 202nuM comAsuM zrI vijayanaMdanasUrijI khaMbhAtamAM rahyA hatA. zrIsaMghe kahyuM : "Apa sAheba A vAta lakSyamAM le, te amArA saMghamAM upadhAna cokakasa thaI jAya." emaNe emAM rasa lIdho ane comAsA pachI saM. 2030mAM upadhAnatapanI bhavya ArAdhanA karAvI. A arasAmAM tyAM sUrisamrATanA gurumadiranI pratiSThA, baLapIpaLAnA zrI caMdraprabhasvAmInA jinAlayanI pratiSThA tathA anya aneka dharmakAryo karAvyAM. khaMbhAtathI teo amadAvAda AvyA. saM. 2030nA aSADa mahine emaNe pitAnA aMtarathI karavA dhArelAM be kAryo karyA : eka, potAnI nizrAmAM rahelA paMnyAsa zrI sUryodayavijayajI gaNine AcArya padapradAna; ane bIju, sUrisamrATanA jIvanacaritra zAsanasamrATa' nAme graMthanuM prakAzana.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sadyanAyaka [ 149 ] AcArya padavI aSADa zuddhi dazame karI. e sAMje emanA mukhamAMthI zabdo nIkaLelA : "mArI aMtaranI IcchA traNa varSathI hatI ke sUryodayane AcAryapada ApuM. e Aje mArA hAthe ja pUrI thaI. have mAre koInIya padavI karavI nathI. " khUba sAhajika rIte khelAyelA A zabdo agamavANI banI rahyA. e pachI emanA hAthe kAInIya padmavI na thaI. 'zAsanasamrATa' graMthanuM prakAzana, emane mana jIvananA parama dhanya prasaga hatA. ane gurubhagava'tanI bhaktinA avasara kayA niSThAvAna gurubhakta ziSyane mATe dhanya na hAya bhalA ? A divase teo gaddagaDha banI gayelA. amadAvAdanA pAlaDI vistAramAM zrI vijayamahimAprabhasUrijInI preraNAthI zrI mahimAprabhasUrijJAnama`dira tathA zrI vAsupUjyasvAmI jinamaMdiranuM nirmANa thayu che. e jinamadiranI pratiSThA emaNe sa. 2031mAM karAvI. pAMjarApoLamAM zrI vijayanemisUri jJAnazALAmAM e maneAhara derIomAM paramapUjya munirAja zrI vRddhicandrajI mahArAjanI tathA zrI sUrisamrATanI bhavya ane nayanAhlAdaka mUrtie birAjatI hatI. tenI pratiSThA bAkI hatI. sa. 2031mAM zrI vijayahimAprabhasUrijI tathA zrI vijayasUryadayasUrijI vagerenI vinati-preraNA thatAM tenI pratiSThA karAvI, zAsanaprabhAvanAnAM AvAM te anekAneka kAryo emanA hAthe ne emanI nizrAmAM thayAM. ahI te e kAryamAMnAM keTalAMkanA ja nirdeza karyAM che. kharI rIte teA, emanA jIvananI eka eka paLa zAsana mATe samarpita hatI. anekavidha muhUrto jovAmAM, sa`ghanA aneka aTapaTA praznonu' ne gUMcavaNAnu' nirAkaraNa karavAmAM, ne sva-paragacchanAM sAdhue ane sAdhvIonI hetabharI vizrAmaNA-kALajI karavAmAM emane vyasta rahetA jeNe joyA haze, e ja emanI sAcI zAsanaprabhAvanAne mUlavI zakaze, samajI zakaze. ne anumAdI zakaze. 43 pacIsamI nirvANu zatAbdI : saphaLa netRtva bhagavAna mahAvIradevanA 2500 nirvANa-mahAtsava, A yuganI zakavatI aitihAsika ghaTanA anI. A ghaTanAne pUrNa rUpe saphaLa banAvavAmAM ane temAM
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ [50] A. vi.naMdanasUri-smArakamatha sakriya bhAga levAmAM zrI jaima zvetAmbara mUrti pUjaka sAdhu sadhanu netRtva zrI vijayanaMdanasjIie sabhALelu'. A mahAtsava-varSanI ujavaNI AMtarASTrIya tema ja sarakArI dhoraNe paNa thavAnI che, evA samAcArathI keTalAka jaina zvetAMbara mUrtipUjaka sazvanA amuka sakucita manevRtti dharAvatA vargamAM halacala macI gaI. emane lAgyuM ke 'A ujavaNI eka kAvataruM che. ane e dvArA bhAratIya Aya saMskRtino jaDamULathI nAza karavAnI kAvatarAkhAjonI tema che. mATe A ujavaNI aTakAvavI joI e." emaNe e aMge pravRtti AdarI. lekha lakhavA, patrA lakhavA vagere zarU thayuM. eka patra, A ujavaNI-virAdhanA mukhya sUtradhAra 5. zrI prabhudAsa becaradAsa pArekhe zrI vijayana MdanasUrijIne paNa lakhyA. enA javAkhamAM emaNe jaNAvyuM : "zeTha zrI ANaMdajI kalyANajInI peDhInI sAmenA ke zeTha kastUrabhAI lAlabhAI sAmenA virodhamAM te amArA sahamata heAya ja nahIM, paraMtu A tamArA ujavaNInA virodhanA kAryoMmAM paNa amArI samati nathI, tema te ame yAgya paNa mAnatA nathI. * temAM amArI samati jANI zakAI hatI ' - evu* je tamArA samajavAmAM che, te paNa tamArI samajaNu khATI che. " va. akhila bhAratIya saskRti rakSaka sabhA taraphathI tA. 11-10-71, sAmavAranA ahAra paDela, tema ja tA. 29-1-7ra zanivAranA bahAra paDela patrikAmAM 'prabhu zrI mahAvIra bhagavAnanI 2500mA varSanI ujavaNI sabadhamAM bhAga na levA, ne lenAra bhAI ene rAkavA, zrI zramasa'ghanA Adeza che ke zvetAMbara mUrtipUjaka zramasaghanA Adeza che.' AvuM je lakhavuM te paNa vyAjabI nathI. amuka amuka vyaktigata vidhamAM zrI zramaNasaghane kAMI paNa sabaMdha nathI. " A pachI emaNe anya traNa AcAryAMnI sAthe eka jAhera nivedana ahAra pADyu. ujavaNInA sarakArI kAryakramanI rAha jovAnA ane tenA virodha nahi karavAnA e nivedanamAM anurodha hatA. A pachI binasAMpradAyikatAnI nItine varelI bhArata sarakAre ujavaNIne rASTrIya kAryakrama jAhera karyo. sarakAranI bhAvanA hatI ke "bhAratamAM thayela mahAna puruSAnI AvI puNyatithinI ujavaNI karIne e mahAna puruSonA dharma-nIti ane sadAcAramaya jIvana tathA upadezAne bhAratanI tathA vizvanI janatA samakSa rajU karavAM. ane e rIte janatAnAM naitika mUlyAne unnata banAvavAM, ane AmAM sAMpradAyika mAnyatA ke dhAraNA ne jarA paNa hastaspa na karavA. " sarakAranI " sIdhI-spaSTa vAta hatI. ene anulakSIne ja eNe bhagavAna
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanadhi saMghanAyaka [ua] mahAvIranA 2500mA nirvANotsavane binasAMpradAyika viziSTa kAryakrama nakkI karIne jAhera karyo hato. vaLI, e kAryakrama pUrepUre binasAMpradAyika hevA chatAM emAM je dharmanI dRSTie kaze bAdha Ave e kAryakrama na thaI jAya, e hetuthI jaina saMghanA cAra saMpradAyanA babe zramaNone sarakAre samitimAM khAsa salAhakAra ane atithivizeSa tarIke bhAga levAne vinati karI hatI. e zramaNoe e vinati mAnya karI, ne samitimAM bhAga le zarU karyo. Ama thatAM, jainadharmanA Azaya viruddhanAM kAryakrama ke pravRtti taddana asaMbhavita banI gayAM. paNa, jene virodha ja kare che, ene koNa samajAvI zake? "duHkhe peTa ne phUTe mAthuM" jevI emanI manodazA hatI. e vacce potAno virodha vegIle ne joradAra banAvyA. "haMmezAM nakkara karatAM potAne avAja bamaNo hAya che" e kahevata mujaba emanA virodhanA Dhole moTuM dhAMdhala macAvI mUkyuM, joke cAra-pAMca sUtradhArane bAda karatAM bIjA keIne A pravRttimAM rasa na hatuM, paNa sUtradhAra pAse durupayeca mATe sarjAyelA pracArataMtrane, zaktine, samaya ane Arthika sAdhana-sAmagrIone bhaMDAra hato. enI sahAyatAthI emaNe maMDaLa, daLe ne sabhA-saMsthAonAM sarjana karyA. saMskRtinA rakSaNanA nAme, A zAsanaprabhAvaka pravRttione ahaMkAraprerita virodha kara, e A badhAMne uddeza hate. AnuM pariNAma e AvyuM ke tapAgacchamAM be bhAga paDyA. eka bhAga, upara kahyuM tema, virodhamAM rAcavA mAMDyo; jyAre bIjo bhAga, ujavaNInI tarapheNamAM rahyo. A bhAganI dIrdhadaSTi kahetI hatI ke "ApaNe virodha karIzuM, teya sarakAra pitAnA nirNayamAMthI calita nathI thavAnI; e enuM kAma karavAnI ja che. te, ujavaNImAM sahaga ApIne ApaNe evA prayatna karIe ke jethI dharmabAdhaka keI kAryo na ja thAya, ane ApaNane lAbha thAya. bIju, A uqNuthI ApaNane ja Aya che. bhagavAna mahAvIrasvAmInA upadezane sarvatra phelAve thaze, ane ethI jeTalA paNa leke bhagavAnanA dharmamArgane Adara karaze, ene anusaraze, eTale aMze dharmanI prabhAvanA paNa thaze. A kArya ApaNe jenee karavAnuM che, te ApaNe karI zaktA nathI. ane e kArya anAyAse A rIte thaI rahyuM che, te tene viziSTa rIte lAbha kema na le ? e kAryane vadhu ne vadhu vega maLe, evA prayatnone badale virodha karavAne zuM artha che ?" A dIrdhadaSTi zrI vijayanaMdanasUrijInI hatI. paNa vidhI. vagane AnI darakAra na hatI. yenakena prakAreNa, sastI prasiddhi meLavavAnA TUMkI dRSTinA dhyeyathI ene AvI lAbhakAraka vAto paNa calita na karI zakI, e varge te bhArata sarakAranI sAme dilhInI hAIkorTamAM ujavaNune virodha karavA mATe ane ujavaNIne aTakAvavA mATe cAra cAra te rITa arajIo peza karI hatI !
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ [15] A vinaMdanasUrismArakagraMtha Ama, tapAgarachamAM be pakSa paDI gayA ne vAtAvaraNa vizeSa kaluSita banatuM cAlyuM. Ama thatuM aTakAvavA mATe saMghanA keTalAka samAdhAna ane zAMtipriya mahAnubhAe prayAso AdaryA. vakIla choTAlAla trikamalAla tathA pa. maphatalAla jhaveracaMda vagere bhAIo zrI vijayanaMdanasUrijI pAse AvyA, ane AvI sthitimAM kAMIka vyavasthita mArga kADhavAnI vinaMti karI. e vakhate e gRhastho paNa ujavaNIne anarthakArI mAnatA hatA; paNa, e gRhasthone tophAna nApasaMda hatuM, emane zAMta ane svastha pravRtti karavI hatI. A mATe ja teo khaMbhAta AvyA hatA. emaNe zrI vijayanaMdanasUrijIne kahyuM : "sAheba ! dareka samudAyanA sAdhuonI-vaDIlonI dRSTi ApanA tarapha che ke naMdanasUrijI mahArAja je kahe ane kare, te amAre maMjUra che. mATe A ujavaNInI anukULa-pratikULa asare vicArIne Apa kAMIka mArgadarzana Ape." zrI vijayanaMdanasUrijIe kahyuM : "tame kaho cho tema, badhAnI mArA tarapha dRSTi hoya, to mAre khUba vicArIne vartavuM joIe. badhA samudAyanA aMgata abhiprAya mAre meLavI laIne pachI ja kAMIka nirNayAtmaka mArgadarzana apAya. ema karatAM pahelAM eka kAma thAya to mane ucita lAge che. e kAma e ke comAsuM pUruM thaye ekatithipakSanA mukhya mukhya sAdhuo bhegA thavAnuM rAkhIe. huM amadAvAda AvuM, bIjA paNa Ave. je svayaM na AvI zake, te potAnA pratinidhine mokale athavA soMpe. e vakhate vicAraNA karIne A viSe cokkasa nirNaya laIe. tyAM sudhI ujavaNInI tarapheNamAM ke virodhamAM kazI ja kAryavAhI kaI e karavI nahi." A gRhasthone A vicAra khUba gamyA. nakakI karIne teo gayA. paNa A pachI thoDA ja divasomAM virodhI vage pharI pAcho jhanUnI virodhano vaMToLa Ubho karI dIdho. nita navI patrikAo, lekho, peparomAM jAherAto, ane evI evI aneka rItio vaDe e vagera ujavaNIne virodha calAvya. sabhAo, saraghasa paNa karavA mAMDyAM. A vargamAM mukhyatve navo tithipakSa to hato ja, paNa enI sAthe ekatithipakSane paNa keTaleka varga hato. e varganI AvI pravRttione rokanAra ke TokanAra keI na rahyuM. je hatA, tenI vAte e vage kAne na dharI. AvI sthitimAM bhegAM maLavAnuM ne vicAra karavAnuM rahyuM ja kyAM? zrI vijayanaMdanasUrijI te ujavaNIne lAbhadAyI mAnatA hatA; topaNa emaNe e aMge Agraha na rAkhatA bhegA maLIne je nirNaya thAya te sarvamAnya karavAno vicAra rAkhyo hate. paNa, paristhiti ja evI UbhI thaI ke e vicArano amala na thaI zake. A uparAMta, muMbaInA AgevAnoe emane vinaMti karI ke "sAheba! virodhIone
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [153] pracAra jorazorathI cAlu che. ethI sAmAnya janatAnI mati mUMjhAI rahI che ke sAcuM zuM? e lokone sAcuM jaNAvavAnI khAsa agatya che. mATe Apa sAheba, eka jAhera nivedana Apo to sAruM. A5 je kaheze, tenI asara loka para khUba ja sArI thaze." eTale zrI vijayanaMdasUrijIe potAnI mAnyatA spaSTa karatuM eka nivedana jAhera karyuM. A rahyuM e nivedana- ApaNuM AsannaupakArI caramatIrthakara zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra svAmInA 2500mAM nirvANa-kalyANakanI rASTrIya dhoraNanI ujavaNImAM amAre virodha nathI. virodha kare, e paNa DahApaNabharyuM kAma nathI. tema virodha karavo te bhaviSyamAM zrI jaina saMghane tathA jaina tIrthone nukasAnakAraka che, ema amAruM mAnavuM che. "A mAMgalika prasaMgane anulakSIne zrI mahAvIrasvAmI bhagavAnanA zraddhAvaMta ane gauravavaMtA anuyAyI samagra zrI jaina saMghane kalyANaka-mahAmahotsava UjavavA sAthe racanAtmaka kAryo karavA-karAvavA amAre anurodha che." A nivedananI dhArI asara thaI. ujavaNamAM mAnanAra varga AthI vadhu utsAhita banyo. sAmAnya janatAnI dvidhA dUra thaI ne racanAtmaka kAryomAM vega Avyo.. virodhapakSe virodhanA ghelachAbharyA AvezamAM eka kArDa chapAvyuM hatuM. emAM lakhavAmAM AvyuM hatuM ke "vIrane nirvANa-mahotsava e hakIkatamAM to vIrazAsanane ja nirvANa-mahotsava jaNAya che. " A kArDa sAMvatsarika kSamApanA aMgenuM hatuM. eka vyaktie e kADa zrI vijaya naMdanasUrijI para paNa kahyuM hatuM. e vAMcIne emanA haiyAmAM pArAvAra vedanA thaI. zrI jinazAsana paranI zraddhAnA mULamAM kuThArAghAta karatI A paMktinAM javAbamAM emaNe lakhyuM bhagavAna mahAvIra paramAtmAnuM zAsana to hajI ekavIsa hajAra varSa sudhI avicchinnapaNe cAlavAnuM che. A Agamavacana para jene zraddhA na hoya, te vyakti ja AvA zabdo lakhI zake." paNa jhanUne caDelA virodhIo upara AnI asara na thaI. emane virodha vacce ja gayo. paNa AnuM eka sAruM pariNAma e AvyuM ke khaMbhAta AvelA pelA gRhasthanI mAnyatA ujavaNInA virodhanI hatI, te badalAI gaI ane teo ujavaNInI tarapheNa 20
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 154 ] A. vi.naMdanasUri-smArakatra tha karavA lAgyA. virodhIonI khataranAka viAdha-pravRtti, ane ujavaNIthI thanAra phAyadA, --e baMne AnuM nimitta hatAM. kha'bhAtathI zrI vijayana'nasUrijI amadAvAda AvyA. zrIsa`ghanA AgrahathI tyAM cAmAsu rahIne ujavaNInu yazasvI netRtva emaNe sa'bhALyuM. A cAmAsA daramiyAna vidhIo taraphathI anekavidha jhAvAtI pravRttie thaI. vivekane sUkIne emaNe virAdhanA zakaya eTalA mArgo apanAvyA. asatyanA niHsAca vaparAza emanu* hathiyAra hatA. zeTha kastUrabhAI tathA zrI vijayana'danasUrijI vagere vyaktionA tejodveSa, ane evI bIjI aneka vAtA emanA virodhanI AgamAM ghI jevu kAma karatI hatI. A pravRttie evI sakhata ane satata cAlu rahI ke kAcApocA hoya te badhuM cheDIne bhAgI ja chUTe ! paNa A te vijayanaMdanasUrijI hatA. emanA peTanuM pANIya hAle ema na hatuM. e ThaMDe kaleje mubaI ane amadAvAdamAM banatA banAvAne nihALyA karatA hatA; ujavaNI karanArAo DhIlA na paDI jAya e mATe emane uttejana-pretsAhana Avye jatA hatA. virodhanI emane mana kazI ja kiMmata na hatI, enI sAme AMdolana calAvavAnI kAI ke vAta karI teA kahe H " alyA ! AvAnI sAme vaLI AMdolana zAM ? AMdolana karIne ene pratsAhana Apavu che ? A to cAmAsAnA aLaziyA jevu che. cAmAsu` pUru thaze ne pAchuM dharatImAM samAI jaze. ene bahu jora na ApavuM.' virAdhIoe emane maLavA, emane samajAvavA ghaNA prayatnA karyAM. paNa vyartha, AnI sAme ujavaNIne mAnanAro varga paNa niSkriya na hatA; e enA kAryamAM sakriya hatA. virodhIonA virodhanI Aga para ThaMDu pANI reDavAnu ane ujavaNInuM racanAtmaka kArya karavAnuM e vanuM kAma hatuM, Ama ne Ama divALI AvI. AsA vada amAsa ne tA. 13-11-1974nA divase bhagavAna mahAvIradevanA 2500mA nirvANa-kalyANaka divasa hatA. e aitihAsika divasane anulakSIne bhArata sarakAre, bhAratanA dareka prAntAnI sarakArae, ane bhAratabharanA tamAma jainoe viziSTa ane vividha ma'gala kAryakramA cAyA hatA. amadAvAdanA zrIsaMghe paNa zrI vijayanaMdanasUrijInI nizrAmAM bhavya mahotsava caiAyA hatA. zeTha haThIbhAInI vADImAM e mahAtsava UjavAyA. zAnadAra varagheADA, guNAnuvAda sabhA, aSTottarI snAtra Adi kAryakramo tathA jIvayA, sAdharmika bhakti, anukapAdAna vagere pravRttio khUba suMdara rIte thaI. A prasaMge zrI vijayanadanasUrijIe karela. pravacana khUba mananIya anyu. jainadharmanI sAcI vizALatA kevI che ? ane e vizALatAnu sthAna sa`kucitatAe laI letAM atyAre kevI paristhiti sarjAI che ?-enu emAM emaNe khUma hRdayaspazI mayAna karyuM hatuM.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [155] A uparAMta, emaNe eka kArya evuM karyuM ke jenAthI virodhIonI Aja sudhInI tamAma pravRttione javAba AvI jAya ne enI nirarthakatAnuM saune bhAna thaI jAya. emanuM e kArya hatuM: bhAratanA vaDApradhAna, mAnanIya zrImatI indirA gAMdhIne, rASTrapatine ane akhila bhAratIya nirvANa-mahotsava samitine ujavaNInA kArya aMge patra tathA tArathI pitAnA zubhAzIrvAda pAThavavAnuM. ujavaNIne AvakAra ApavA pAchaLano pitAne zubha Azaya tA. 8-11-1974nA pitAnA patramAM vyakta karatAM teoe lakhyuM hatuM ke- ApanA adhyakSapaNa nIce, rASTrIya dhoraNe, UjavAI rahela bhagavAna mahAvIranA pacIsamAM nirvANa mahotsava prasaMge ame amArAM hArdika abhinaMdana ane zubhecchA pAThavIe chIe. atyAre AkhuM vizva vinAzanA paMthe AgaLa vadhI rahyuM che. zAMtimaya sahaastitva, bIjAnA abhiprAya aMge sahiSNutA, sApekSa mUlyono siddhAMta, anekAMtavAda, ahiMsA, ane sau pratye vizvavyApI brAtRbhAva-bhagavAna mahAvIre upadezelA A pAyAnA siddhAMta mAnavasamAjane vinAzanA pathe ja rekaze ane pharI pAchuM vizvane saune mATe zAMti ane samRddhinA mArge doraze. vizvabhrAtRbhAva, zAMti, samRddhi ane duniyAnA naiitika tathA AdhyAtmika utthAnanuM dhyeya hAMsala karavA mATe, bhagavAna mahAviranA pAyAnA upadezene, dareka kakSAe, vizALa pAyA upara, phelAve ane pracAra karavAmAM Ave e jarUrI che. ame A bAbatamAM Apane tA. 6-11-1974nA roja tAra karyo che. vizvazAMti ane bhAratanA kalyANa tathA utkarSamAM Apa Apane phALo ApI zake e mATe ame Apane lAMbuM AyuSya IcchIe chIe.' 1. aMgrejImAM lakhAyela mULa patra A pramANe che- We tender our heartiest congratulations and good wishes for the celebrations of the liberation of Bhagvan Mahavir's 2500th anniversary at the national leval under your Chairmanship. The world at large, at present proceeds towards the path of destruction. The peaceful coexistence, tolerance of others' opinion, theory of relative values, Anekantvad, non-violence and universal brotherhood for all, these fundamental principles preached by Bhagvan Mahavir will stop the humanity going towards destruction and again will lead the world to the path of peace and prosperity for all, for achieving
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ [156] A. vinaMdanasUri smArakagraMtha - A patramAM je tArane nirdeza karavAmAM AvyA che, emAM teozrIe jaNAvyuM ' "bhagavAna mahAvIranA pacIsamA nirvANa mahotsavanI ujavaNInuM ame svAgata karIe chIe. ame ujavaNIne pUrNa saphaLatA IcchIe chIe. ame mAnIe chIe ke rASTrIya dhoraNe thatI ujavaNInA mAdhyama dvArA, bhagavAna mahAvIre upadezela ahiMsA ane vizvabhAtRbhAvanA mahAna siddhAMtanI vizALa pAyA upara jAherAta thaze, ane vyApaka mAnavasamUha, ekabIjA pratyenA pUrvagraho, tiraskAranI lAgaNI ane verabhAvane bhUlIne vizvabhrAtRbhAva keLavavAno prayAsa karaze. AthI ApaNe deza ane AkhuM vizva, jIvananAM badhAM kSetramAM samRddha ane sukhI thaze. ame dareka kakSAe thanAra ujavaNI mATe, moTI zraddhA ane AsthA sAthe, amArAM hArdike AzIrvAda ane zubhecchA pAThavIe chIe." emanA A zubhAzIrvAda sadezAe amogha rAmabANanuM kArya karyuM. virodhapakSamAM AnI kalpanAtIta asara paDI. zrI vijayanaMdanasUrijI zuM che, e A prasaMge saune this goal of universal brotherhood, peace and prosperity and moral and spiritual uplift of the world it is necessary to give wide publicity and propaganda to the fundamental teachings of Bhagvan Mahavir at all levels. We have sent you a wire on 6-11-1974 in this respect. We wish you long life for contributing to advance and betterment of Bharat and world peace. 2. A tAratuM mULa lakhANa A pramANe che We welcome the celebrations at National level of the 2500th anniversary of the liberation of Lord Mahavir. We wish the celebrations all suceess. We believe that through the medium of the celebrations at the national level, the great principle of non-violence and universal brotherhood preached by Lord Mahavir will receive wide publicity, the humanity at large would try to practise world brotherhood forgetting animosity, hatred and prejudice against each other. Our nation and the whole world should become prosperous and happy in all spheres of life thereby. With the profound faith and belief we send our heartiest blessings and good wishes to the celebration at all levels.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [117] khabara paDI. ujavaNInI tarapheNa karanAra vargamAM paNa A vAtathI akathya AnaMda chavAye. pAvApurItIthe comAsuM rahelAM kharataragacchIya zrI kAMtisAgarajI mahArAje eka patramAM lakhyuM duniyA ApazrIne sarvAnumate samayajJa kahe che te vAta zatazaH satya che. AvA avasare Ape dilhI rASTrapati ane pradhAnamaMtrIne zubha saMdeza pAThavI jenadharmane bho rAkhe che. amane to sAMbhaLI sAMbhaLIne bahu AnaMda thAya che. hRdaya bharAI jAya che. keTalI samayasUcakatA ! ame ApazrIne zuM dhanyavAda ApIe? Akho jaina samAja ApazrIne dhanya dhanya kare che." emanA netRtvane biradAvatAM jaina" patre noMdha karI "ujavaNInA jhaMjhAvAta jevA ane avirata virodhanI sAme, jainapurI amadAvAdamAM cAturmAsa rahevA chatAM AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAje je svasthatA, samatA, zAMti, makkamatA, nirbhayatA, samayajJatA, ApasUjha, dUraMdezI, vivekazIlatA ane kuzaLatAthI kAma lIdhuM te virala ane dAkhalArUpa banI rahe evI che; ane ethI jainadharma ane saMghanI zobhAmAM vadhAre thavA sAthe rASTrIya ane binarASTrIya baMne dharaNanI ujavaNImAM khUba utsAha purAyo che. AvI samayasUcakatA dAkhavavA badala ApaNe AcArya mahArAjazrIne upakAra mAne ghaTe che." vadhu keTaluM varNana karIe? chatAM eTaluM kahevA mana lalacAya che ke vijayanaMdanasUrijInuM netRtva na hota, to gujarAte ujavaNane je lahAve laIne bhAratavyApI ujavaNImAM potAno sUra pUrAvyo, te kadAca na purAvI zakata. A pachI citra mahine bhagavAna mahAvIranuM janmakalyANaka AvyuM. e prasaMge gujarAta rAjya sarakAranI samiti taraphathI sarakArI dhoraNe bhavya kAryakrama yojAye. emAM paNa zrI vijayanaMdanasUrijInI AgevAnI rahI. "samasutta" graMthanuM prakAzana karIne zeTha kastUrabhAIe emane samarpaNa karyo, e divasanuM emanuM pravacana paNa khUba mananIya rahyuM. iMdarathI pragaTa thatA "tIrthakara" mAsikanA taMtrI che. nemicandra jaine kahyuM : "bahuta kAntikArI thA gurumahArAjakA pravacana. meM mugdha haiM usa pravacana para." kAka mahinA pachI virodhIonI pravRtti vizeSa niraMkuza banI hatI. paNa A citra mahine te emanI pravRtioe mArAmArI karavAnI hada jeTalI mAjhA mUkI hatI ! paNa je thayuM te sAruM thayuM. emanI A nirakazatAe ja esanA yuktihIna,
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 158 ] A. vi.naHnasUri-smAraktra tha vitaMDAvAdI, tAphAnI mAnasaneA janatAne paricaya karAvI ApyA. ziSTa samAjane pratIti thaI ke A lAkAnu tAphAna mAtra vyaktidveSaprerita ja che. lokone, zrIsa*ghane zrI vijayanaMdanasUrijInI dRDha-aDaga nirNaya zaktinI ane vizvAsapreraka saphaLa netRtvazaktinI paNa A ujavaNI-varSamAM vizeSa pratIti thaI. 44 jIvana-bhavyatAnuM abhivAdana "maiM ahamadAvAda AyA thA taba AcArya zrIke darzana merI bahuta baDI upalabdhi thI / maiM AcArya zrIse bahuta prabhAvita huaa| mujhe vizvAsa hai ki ese udAra aura saralasvabhAvI mahApuruSa hI zAsanakA hita kara sakate haiM / " jANItA kAryakara zrI riSabhadAsajI rAMkAe apelI A ajalimAM zrI vijayanaMdanasUrijInA jIvananI bhavyatAnI jhAMkhI thAya che. e bhavyatAnA AvAM ja uddAtta dana emaNe paM. zrI becaradAsajI dozI jevA khyAtanAma vidvAnAnA ane asaMkhya lokonA aMtaranI mamatAthI bharelA prema jItIne karAvyAM. emanA pratyenI janasAdhAraNanI mamatAne mUrtarUpa ApatAM amadAvAdanA 'sevA' mAsikanA taMtrI zrI kRSNavadana joSIe lakhyuM hatu.-- " samAjamAM vyaktinI uMmaranuM nahi, paNa lAyakAta ane guNavattAnu' mahattva vizeSa che. nAnA bALakathI mAMDIne meTerAM sudhInI dareka vyaktie sAthe nirvyAja vatsalabhAva darzAvatAM jaina AcArya zrI vijayanadanasUrIzvarajI mahArAjane ame 'sevA' mAsikanA A aMka arpaNa karIe chIe. Aje teonI uMmara 70 varSanI che. seALa varSanI bALavaye dIkSA laI ne teoe peAtAnu jIvana dhanya anAvyu che, anekAnAM jIvana sanmAge vALyAM che. bhagavAna temane dharmanI vadhu ne vadhu rakSA karavAnI zakti Ape, evI ame prArthanA karIe chIe, ane emanA dhanya jIvanane biradAvIe chIe. " A bhavyatAnA mULamAM deva-guru-dharma ane sagha-zAsana pratyenI ananya niSThA, svIkArelA kartavyadharma nu apramattabhAve aNIzuddha paripAlana, udAra chatAM aucityasabhara ane nikhAlasa vyavahAra, vAtsalyapUrNa svabhAva, sarvAMnA bhadra-kalyANanI vizuddha bhAvanA-- A ane AvAM aneka tattvA UDI jaDa nAMkhIne paDayAM hatAM.
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [15] emanI A bhavyatAnuM abhivAdana, amadAvAdanI ane bahAranI janatAe, emanI jIvanasaMdhyAe, 78mA varSanA maMgaLa prAraMbha avasare, e bhavyatAne chAjatI rIte karyuM hatuM. saM. 203ranI zarUAtanA, kAtaka zuda AThamathI teraza sudhInA, pAMca divasa emanA 78mA janmadivasane anulakSIne jAyelA maMgala kAryakrama vaDe dhanya banI gayA. e maMgaLa kAryakrama paNa ciraMjIva smRti mUkI gayA. A badhuM chatAM teo te nirvikAra-nirlepa ja rahyA. tithicarcA vakhate, 2500mAM varSanI ujavaNI vakhate ne anya aneka prasaMgomAM emano virodha thaye, emanI TIkAniMdAo paNa thaI e vakhate emaNe je nirapekSa ane nirvikAra vRttinAM darzana karAvyAM hatAM, evI ja nirvikAra ane nirlepa vRttinAM darzana emaNe pitAnA guNAbhivAdananA-potAnI mahattAnA guNagAnanA A prasaMge paNa karAvyAM hatAM. nindAthI e duHkhI na thatA, ema stutithI phulAI paNa na jatA. nahi te, bhalabhalAne abhimAnI ane AtmazlAghI banAvI de tevuM e abhivAdana hatuM. potAnI prazaMsA pitAnI sAme ja thatI hoya, tyAre paNa ahaMthI alipta rahI zake evI vyakti ati virala hoya che. teozrI AvI virala vyakti hatA, kema ke sUrisamrATanA AzIrvAda emanA mana-vacana-kAyAnI sAthe ekAkAra thayA hatA. emanI namratAe ne saraLatAe emanAmAM ahaMnA astitvane nAza karI dIdho hate. eTale, e te A prasaMge, dareka utsavanI jema, jinendrabhaktinA pUjA-pUjanAdi kAryakramamAM ja pUrA otaprota banI gayA hatA. A prabhubhakti ke pUjana vagere kyA nimitta thAya che emAM emane rasa na hatA. emane te bhagavAnanI bhaktimAM ja rasa hate. e rasathI ja emaNe A samagra kAryakramamAM bhAga lIdho hate. emanI A nirlepatAmAM emanA bhavya vyaktitvanAM punita darzana thatAM hatAM. A pachI mAgazara mahinAmAM zrIsaMghanI tathA AcArya zrI vijayakastUrasUrijI mahArAja vagerenI vinati thatAM teo sAbaramatI padhAryA, tyAM e baMne pUjyoe aMjanazalAkA ane be nUtana jinAlayanI pratiSThA karAvI. emanA prati janatAnI avihaDa zraddhAnA A prasaMge romAMcaka darzana thayAM. sAbaramatInAM maMgaLa kAryonI samApti thatAM pAMjarApoLa pAchA AvyA, eTale vihAranI taiyArIo thavA lAgI. pAlitANA-siddhAcalajI mahAtIrtha upara varSo pUrve emanA ApelA muhUrta ane mArgadarzanAnusAra seMkaDe jinabiMbanuM utthApana thayeluM hatuM. te jinabiMbane mATe zeiTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe, girirAja upara, jANe dAdAnA darabAramAM hoya ema mukhya TUMkamAM ja eka bhavya nUtana jinamaMdiranuM nirmANa karAvyuM hatuM. enI pratiSThA karAvavA mATe tyAM padhAravAnI peDhInA vahIvaTadAre, zeTha kastUrabhAI lAlabhAI vageree
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A vinAnasUrismArakatha vinati karelI. e vinati emaNe svIkArI hatI, eTale te mATe tarata ja vihAra karavAno hato. A pratiSThAnA maMgaLa kArya sAme paNa, 2pamI nirvANa zatAbdInI jema ja, amuka vage virodhane vAvaToLa UbhuM karyo hato. A virodhamAM te e virodha karanArAone vyaktiSanI pratIti bhAratabharanA jainone thaI gaI. A virodhane DAmavA mATe jarUrI pagalAM levAnAM tathA pratiSThA agenAM aneka ugI sUcane emaNe khUba utsAhapUrvaka karyA hatAM. "peDhInuM kArya e pitAnuM ja kArya che ema samajIne peDhI je kare temAM pUre sahayoga Apavo"-e potAnA jIvanasiddhAntane A avasare paNa emaNe AcaraNamAM mUkyo hato. emanA tana ne mana baMne A kaeNryane lagatI pitAnI javAbadArI adA karavAmAM parovAI gayAM hatAM, game te thAya, paNa A maMgaLa kArya pAra pADavuM ja che, e daDha nizcaya emanA hRdayamAM aMkita thaI gayo hato. 45 jIvanasaMdhyAna yAdagAra vAto. emanAM ahorAtra zAsananI sevAmAM samarpita hatAM. emanI udAtta vicAradhArA, unnatilakSI vAta ne pravRttio besumAra hatI. enI pUrI noMdha levI azakya hatI. je jIvana ja saMgha-zAsananuM hoya, enA amuka divase ne amuka samaya zAsana mATe vaparAyA, evuM lakhavuM ke kahevuM, e paNa e jIvanane anyAya karavA jevuM gaNuya. zAsana samarpita e puNyapuruSanA jIvananA aMtima varSanI keTalIka yAdagAra vAte -je yAda AvI-te ahIM rajU karavI ucita ane jarUrI lAge che. (saM. 2032) kArtaka zudi 11: emanA mATe jAyela guNAnudana sabhA, anya kAryakrama, tema ja sauno apAra mamatA emanA hRdayane bhIMjAvI gaI hatI. e sAMje gadagada svare kaheH "ATalAM varSomAM meM je kAMI upakAra AnI upara karyA che, e badhAne ekasAmaTe badale A badhuM karIne eka ja divasamAM vALI de che, mAre zuM kahevuM?"
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [161] e pachI Do. sI. epha. zAha AvyA. te emane kaheH "moTA mahArAjAe 77 varSa pUrAM karelAM. mane paNa 77 pUrAM thaI gayAM che. have upara je divase jAya e lAbhamAM-naphAmAM che. taiyAra thaIne beThA chIe. jyAre AvavuM hoya tyAre (mRtyu) Ave!" re! najIkanA ja bhaviSyamAM bananAra duHkhada banAvanI AgAhI karatI zuM A agamavANI hatI ? kArtaka vadi 4: joke Aje tabiyata ThIka na hatI. DoLImAM besIneya vihAra karavA jeTalI zarIramAM zakita na hatI, paNa zeTha kastUrabhAI, paM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA vagereno premabharyo anurodha hato eTale-ane khAsa to vidhI vage e aMge tophAna karavA dhAreluM eTale enA pratikAra tarIke paNa,-lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiramAM bhagavAna mahAvIranI rapamI nirvANa zatAbdInA upalakSyamAM jAela prAcIna jaina sthApatya-sAhitya-kalAnuM pradarzana jevA padhAryA. khUba zAMtithI, svasthatAthI ne prasannatAthI badhuM joyuM. AnaMda vyakta karyo. tyAM paM. zrI becaradAsajI dezI vagere paNa AvyA hatA. paMDitajIe kahyuM: "ame ahIM prAcIna lipinA abhyAsano eka varga zarU karavA vicArIe chIe. e varganI zarUAta ApanA sAMnidhyamAM karavI che. Apa Avaze?" tarata ja hA kahI. pachI tyAMthI pAchA pharatAM rastAmAM pradarzana ane meM lakhela abhiprAya vAMcavA Ape ne kahyuM ke meM mArA nAmathI tyAM lakhe che." e vAMcIne kaheH "sarasa lakhyuM che. tAre mArA nAmathI ja lakhI devo joI e ne? zuM vAMdhe hatA ? sAruM, paNa have A noMdhI rAkhaje." upAzraye pahoMcIne mane kaheH "AmAM kaI vastu vizeSa gamI e kahe:"huM kAMI javAba ApuM tyAM te pote ja gaNAvavA mAMDyAH "je, mane to jahAMgIra bAdazAhe paMDita vimalaharSane ApeluM amAri-pharamAnanuM enA darabArI citrakAra zAlivAhane doreluM civa, gaNadharanI mUti kaMDArelo zaMkha, sarva devonI AkRtivALI tAMbAkuMDI, ATalI vastuo khUba gamI. jUnA jamAnAnA leke kevuM kevuM kAma ne keTalI mahenata karatA haze !" AnA eka divasa pachI paMDita becaradAsajIne patra Avyo ke "mahArAja sAhebanI tabiyata ThIka nA rahetI hoya te lipinA varga pAMjarApoLe ja zarU karavAnuM rAkhIzuM. emane vidyAmaMdira sudhI laI javAnI jarUra nathI." A vAMcIne kahe, "emane 21
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ [162] A. vi.naMdanasUri smAragraMtha lakhI nAkha ke A kArya vidyAmaMdiramAM ja zobhe. huM tame kahezo tyAre tyAM AvIza. mArI ciMtA na karaze." pachI kaheH "A varga mATe javAnuM thAya, tyAre tyAM lipi ane samyajJAna viSe mAre besavuM paDaze. zuM bolavuM? enA muddAo zodhI taiyAra rAkhaje." huM vimAsaNamAM paDayo ke huM vaLI A kyAMthI zodhavAno chuM tyAM to e kaLI gayA; kaheH "nadIsUtranI TIkA jeje, emAM lipionuM svarUpa Ave che, zrutajJAnanA nirUpaNamAM vyaMjanAkSaranuM svarUpa Ave che. e badhuM joI jaje." karavA dhArelA koI paNa kAryane khaMtathI saphaLa banAvavAnI tatparatA mATe teo sukhyAta hatA. A prasaMgamAM paNa e khaMta ne tatparatAnI jhalaka jovA maLe che. mAgazara zudi 1: Aje bapore zeTha kasturabhAI AvyA. bihAranAM jaina tIrtho sahita badhAM dhArmika TrasTamAM bihAra sarakAranA thaI rahelA hastakSepanI vigata kahI, pachI zeThe kahyuM : "ene aTakAvavAnA prayAso cAlu che, lagabhaga te saphaLa thaIzuM. paNa, tIrthanI rakSAnA uddezathI Apa amadAvAdamAM eka hajAra abela karAve." emaNe e svIkAryuM. zrI vijayasUryodayasUrijIne bolAvyA ne vAta karI; kahe : "hajAra abela to ekalI pAMjarApoLamAM ja thaI jAya." zeTha kaheH "zuM pAMjarApoLa eTalI badhI moTI che?" sUryodayasUrijIH "nA, paNa pAMjarApoLe AvanAra varga ghaNo moTo che." pachI zeTha kahe: "ApanA nAmathI tIrtharakSA mATe tapa-jApa vagere karavA mATenuM eka nivedana bahAra pADe." emaNe hA kahI. ane zeThanA gayA pachI tatkALa eka nivedana taiyAra karAvyuM. e nivedana bIjA ja divasanA "saMdeza" tathA "gujarAta samAcAramAM jAhera karAvI dIdhuM. A rahyuM e nivedana : sakala jana saMghane Adeza "bihAra sarakAra taraphathI bihAramAM AvelA ApaNuM parama pAvana tIrtho-zrI sametazikharajI, pAvApurI, rAjagRhI vagere tIrthonA vahIvaTamAM sarakArI hastakSepa karavAne je menIphesTo bahAra pADyo che, tenA virodhamAM ane zAsana upara Avela A Aphata dUra thAya te mATe gAmegAmanA sakala saMghoe mAgazara zudi 15, guruvAra, tA. 18-12-75nA divase hajAronI saMkhyAmAM AyaMbila tapa karavuM ane zrI pArzvanAtha bhagavAnanI 20 navakAravALI tIrtharakSA nimitte gaNavI. taduparAMta, ApaNuM AgevAna zrIsaMgha upara Avela A Aphatane dUra karavA
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [163] sakriya prayatna kare, tene saue tana-mana-dhanathI sahakAra ApI A Aphata jaldI dUra thAya tema zAsanadevane prArthanA karavI. "pa. pU. zrI sAdhu-sAdhvIjI mahArAja tathA zrAvaka-zrAvikAvarga vadhu pramANamAM AyaMbila tapa karI zAsana uparanI A Aphatane dUra karavAmAM tathA zAsanarakSAmAM potAno sahaga Ape. je je gAmanA saMghamAM jeTalI saMkhyAmAM AyaMbila tapa thAya tenA samAcAra zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI, jhaverIvADa, amadAvAda tathA jaina upAzraya, pAMjarApoLa, amadAvAdane mekalI ApavA. amadAvAda tA. 3-12-5 vijayanaMdanasUri" emanI zAsanasevAnI A tamannA kevI hRdayasparzI hatI! mAgazara zudi 2: Aje savAre vihAra karIne sAbaramatI gayA. tyAM aMjanazalAkAne mahotsava cAlu hato. bhavya sAmaiyuM thayuM. maMDapamAM padhAryA. hajAronI medanI hatI. uchAmaNI ane kriyAvidhAna zarU thAya, te pahelAM zrIsaMghanI stutisvarUpa "nakSatrA kSatipUrti" zleka cAra vAra bolAvIne cAre dizAmAM akSata vatI zrIsaMghane vadhAre karyo, pachI maMgalAcaraNa karIne upadeza ApyA. emanA upadezanA e zabdo Ajeya kAnamAM guMje cheH strI pratAtha vastu cA nirapraasaadpuujaadhupyoginii bhavet / sapAdakoTImaNinA vibhUSitaM. hAraM yathA zrIjagaDo vyadhApayat // jyAre rAjA kupArapALa saMgha laIne siddhAcalajInI yAtrAe gayA che, tyAM saMgha sAthe yAtrA karIne dAdAnA darabAramAM e beThA che, ne tIrthamALanI uchAmaNI cAle che. eka bAjue rAjA kumArapALa uchAmaNI bole che. enI sAme bAhAmaMtrI bole che. rAjA be lAkha bele che, to maMtrI cAra lAkha bele che. ema karatAM ATha lAkha, soLa lAkha ne batrIsa lAkha senaiyA bolAya che ane tyAM uchAmaNa aTakI jAya che. batrIsa lAkha sonaiyA bAhaDa maMtrI bAlyA che. e vakhate eka bAjuethI avAja Avyo ke "savA koDa seniyA!" A sAMbhaLIne badhA vicAramAM paDI gayA. keNa bole che, e jevA najara pheravI to eka melAghelA veSavALA bhAIne joyA. emaNe savA koDa sernayA kahyA hatA. enA dedAra jaIne kumArapALe maMtrIne IzAro karyo ke koNa che e jarA tapAsI leje; kaI banAvaTI na hoya.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 164 ] A. vi.naMdanasUri-smArakatra tha 66 paNa, enA e izArA pelI vyakti pAmI gaI. eNe tyAM tarata ja kahyuM : paramAta rAjA kumArapALa! A tItha koI rAjA ke mahArAjAnu' nathI, koI maMtrI ke zrIma MtAnuM nathI. A tA sakaLa saMghanuM tI che, ane darekane ahI uchAmaNI AlIne lAbha levAnA adhikAra tamane mArA para vizvAsa na AvatA hAya, ne zakA AvatI hAya tA lyA, savA kroDanI kiMmatanu A ratna laI lyA.'" A zabdo bolatI vakhatanuM pUjayazrInuM joma, emanI khumArI, emanI chaTA, addabhuta-apUrva hatAM. maMDapamAM beThelA zrotAo ne mAravADI gRhasthA e zabdo sAMbhaLIne, emAM rahelI khumArI anubhavIne 'vAha vAha' peAkArI UThatyA. e khumArIbharyA avAja hajI paNa jANe karNapaTa para aphaLAI rahyo che! mAgazara zudI 3 : kahe : Aje rAtre adhivAsanAnI magala kriyA hatI. e karIne bahAra nIkaLyA pachI amuka AcArya aMjana karelI pratimAnA prabhAva vadhu ne amuka AcArya aMjana karelI pratimAne prabhAva AA, AvuM je kahevAya che tenuM kAraNa 'samApatti' che. samApatti-ekAgratA sadhAvI joIe. enI taratamatAe pratimAnA prabhAvanI taratamatA thAya, meM kagirinI pahelI a'janazalAkA thaI, tyArathI A samApattinI zodha karIne tenA prayAga zarU karyA che." mAgazara zudghi 4: e nUtana jinAlayAmAMnA eka zrI geDIpArzvanAthanA derAsara aMge keTalAka lokone vahema hatA; koIka vighnasatASIe e vahemanuM viSa sIMcelu.... e leAkAnI vinatithI bapore teo e derAsare gayA. tyAM prabhu samakSa cAre dizAmAM zAMtikAraka statrapATha karAvyeA. cAre tarapha saMghane vadhAvA karyAM. vahema dUra thAya tevAM maMgala vacanA kahyAM. emanI sa kalyANabhAvanA upara lAne eTalI zraddhA hatI ke emaNe A vidhAna karyA pachI vahema sathA nAbUda thaI gayA. ane pratiSThA dine, pratiSThA karAvavA pAte tyAM hAjara rahyA, ne uma'gabhera pratiSThA karAvI. pariNAme pratiSThA pachI amIjharaNAM thayAM. A uparAMta A mahAtsava daramyAna bIjA paNa evA prasaMge banyA, jemAM emanA pratinI leAkAnI zraddhAnA ane e zraddhAnusAra emaNe cIdhyA pramANe muhUrtAdi kAryA karavAthI ApelAM supariNAmanA sukhada anubhaveA thayA. mAgazara zudi 11 (mauna ekAdazI) : savAre 11 vAgyA lagabhaga pAMjarApALe AvyA. pachI gheADI ja vAramAM muni zrI bhadrasenavijayajI bahArathI AvyA. emane pUche tyAM jaI AvyA ?" e kahe : :
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [165] "kIkAbhaTanI piLe vyAkhyAna vAMcavA jaI AvyuM." e sAMbhaLIne hasatAM hasatAM mane kaheH "jo, Ane vyAkhyAna vAMcatAM AvaDI gayuM. tuM rahI gaye; tane na AvaDavuM." e rAtre kriyAkuzaLa bhejaka kezavalAla AvyA. emanI joDe vicAra karIne pAlitANanI pratiSThAno vidhividhAna aMgenI tamAma kAryakrama, divasa ane samayavAra, nakkI karyo, lakhAvyA. pratiSThAne lagatI bIjI vicAraNAo paNa karI. mAgazara zudi 13: Aje zrI AtmArAma bhogIlAla sutarIA tathA peDhInA mukhya menejara zrI ThAkara AvyA, emane pratiSThA aMge vigatavAra doravaNI ApI. vidhIone DAmavA mATe khAsa khAsa sUcanAo karI. pachI sahAsya kaheH "vireAdha vadhe, ne te vakhate tame kahezo ke have pratiSThA mulatavI rAkhIe, te e nahi bane. tame tamArA ghera raheje, ame pratiSThA karIne ja rahIzuM, e dhyAna rAkhajo! ane AvuM na karavuM paDe te jojo." pachI kaheH "AmAM tame DhIlA paDaze te tamAruM ja ochuM dekhAvAnuM che, amAruM kAMI nathI javAnuM. paNa ame tamArI sAthe chIe eTale amaneya chAMTA lAgyA vinA na rahe. mATe DhIlA paDavAnI to vAta ja nahi. ane kharI vAta te e che ke A badhAM pratimAjI seMkaDo varSo pahelAMnAM che. enuM utthApana piDhIe kareluM, eTale peDhIe ene pAchAM besADavA joIe; e enI pharaja che. peDhI enI pratiSThA jAte karI zake che; keIne Adeza ApavAnI ke uchAmaNI karavAnI paNa jarUra nathI. Ama chatAM, peDhIe, lokone lAbha maLe e mATe, ciThThInI prathA apanAvIne Adeza ApavAnuM karyuM che, ene virodha karavAne artha zo che? AvA virodhane gaNakAre nahi, ne vadhu thAya to ene pUrepUre sajajaDa pratIkAra karavAno ja." mAgazara zudi 14 : Aje rAtre pratikramaNa pachI acAnaka kahe: "have mane A zarIrano kAMI ja bharese nathI." - huM te stabdha thaI gaye. manamAM khinnatAne pAra na rahyo. e vAta AgaLa vadhe e pahelAM ja bIjI AnaMdanI vAta meM AdarI dIdhI. jyAre teo khilakhilATa hasyA, tyAre ja cittane cena paDayuM. paNa te vakhate kyAM kalpanA hatI ke A agamavANI AvatI caudaze ja sAcI paDavAnI che te cittanuM cena vilIna thavAnuM che? mAgazara zudi 15: Aje savAre zrI kAMtilAla ghIyA vaMdanAthe AvyA, kalAkathI vadhu beThA. emanI sAthe mukta mane vAta karI.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ [166] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha bapore paM. becaradAsajI AvyA. emanA putra Do. prabodha paMDitanuM tAjetaramAM ja avasAna thayuM hoI, e age emane AzvAsana ApyuM. pUjyazrIne nikhAlasa, udAra svabhAva ane e svabhAva tarapha paMDitajIne apUrva ahobhAva Aje jovA maLyA. mAgazara vadi 1: Aje bapore zeTha kasturabhAI AvyA. emane kaheH pratiSThA aTakAvavA mATe vidhIo eorDaranI tajavIjamAM che, mATe pAko baMdobasta rakhAvaje. game te bhoge, pratiSThA karavI ja che." zeThe paNa evI ja makkamatA dAkhavI. rAtre mane kaheH "A vakhate vihAramAM bIju kAMI bhaNavAnuM (navuM) thAya ema nathI lAgatuM. mAre vicAra thAya che ke tane ne dAnavijayane jyotiSa karAvuM. AraMbhasiddhi hoya to laI leje. TAIma maLaze tyAre karAvIza." emanAM vyAkhyAnono saMgraha chapAIne taiyAra thaI rahyo hato. enA pharmA emane batAvyA. e joIne sateSa pAmyA. meM pUchyuM: "sAheba ! ApanA vakhatamAM AvI prathA nahotI, paNa atyAre evI prathA che ke pustaka koIne samarpaNa karAya. A kone samarpaNa karavuM?" kaheH "kastUrasUrijIne ja samarpaNa karavAnuM." mAgazara vadi 2 : Aje bapore Do. sumanabhAI zAha tathA De. choTubhAI AvyA. tabiyata tapAsI. e vakhate gammatamAM DokaTarane pUcheH "mAruM hArTa te majabUta che ne? vihAra karuM to vAMdho nathI ne?" DokaTara kaheH "ApanuM hArTa to koInuM na hoya evuM majabUta che. tabiyata jatAM zaradInI prakRti che ane ziyALo che, eTale vihAra mATe sIjhana te sArI na kahevAya. paNa Apane DoLImAM javAnuM, nAnA nAnA vihAra karavAnA, davA barAbara levAnI ane barAbara oDhavAnuM, eTale vAMdho nathI." pachI DokaTara pUcheH "paNa kamuratAMmAM vihAra thAya ?" kaheH "bIjAM kAryo kamuratAMmAM na karIe, paNa yAtrAmAM kamuratAno doSa nathI gaNato." bapore mane kaheH "pArama (svAdhyAyasaMgraha)nI paDI laI leje. mArI pAse e kAyama rAkhuM chuM, paNa Aje hAtha nathI AvatI. tuM laI leje. meM kahyuM: "mArI pAse e rAkhuM ja chuM, sAheba!" to kaheH "basa, te vAMdho nahi." sAMje " janasattAnA riporTara zrI ramezabhAI AvyA. temaNe vihAranA samAcAra
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [16] chApavAnI rajA mAMgI. tyAre mane kaheH "hamaNAM peDhInI vinatithI pratiSThA mATe jaIe chIe, evuM lakhAvato nahi. yAtrA mATe jaIe chIe, ema ja lakhAvaje." mane Azcarya thayuM. paNa, emanA aMtaranA UMDANane pAmavAnuM ApaNuM zuM gajuM? rAtre peDhInA be menejara zrI zivalAlabhAI tathA zrI ThAkara AvyA. emane najharabAgamAM mahotsava karavAnI, navakArazIo vaDe karavAnI, chApAMnA riporTarone mAhitI ApavAnI vagere aneka sUcanAo karI. virodhIonA pratikAra mATenA pagalAM paNa sUcavyAM. e vakhate meM kahyuM: "e te ApanA nAme pAlitANA pahoMcyA pachI eka nivedana bahAra pADavuM paDaze." tyAre kaheH "e vAta barAbara che. hamaNAM ja bahAra pADI daI e; tuM piInTa TAMkI rAkhaje." meM kahyuM: "sAheba! ekadama utAvaLa nathI karavI, pAlitANA pahoMcIe, kaI javAbadAra vyakti (virodhI) jAheramAM Ave, pachI ApaNe vicAra karavAne. ratibhAI ne maphatabhAInI salAha paNa laI laIzuM." A vAta emane jacI gaI. kaheH "kAle maphatalAlane bolAvIne vAta karavAnuM dhyAna rAkhaje." eka navalahiyA yuvAnane paNa preraNA Ape e utsAha, aDagatA ane zakti emanA pratyeka vacanamAM ne pratyeka pravRttimAM nItaratAM hatAM. enAM darzana paNa jenArAmAM juse ne tAkAta preratAM hatAM. 46 chellA divase mAgazara vadi trIjanI savAra UgI. vAtAvaraNa vAdaLiyuM hatuM. ziyALAnI Rtu hAI svAbhAvika ThaMDaka vyApI hatI. - pAMjarApoLamAM mAnavamedanI vahelI savArathI ja UbharAvA lAgI hatI. Aje emanA paramazraddhaya, hetALa mahArAja sAheba vihAra karI javAnA hatA. have divasa sudhI emanAM darzanano ne AzIrvAdano lAbha nahote maLavAne. eTale Aje mana bharIne e lAbha laI levAnI jANe paDApaDI cAlatI hatI. mahArAja sAheba jAya che, e vicAre
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A. vinadanasUri smArakagraMtha saunAM dilamAM jeTalI gamagInI phelAtI hatI, eTale ja AnaMda teo pratiSThAnA mahAna kArya mATe jaI rahyA che e khyAla AvatAM chavAte hato. ane e khyAle emane potAnA zraddhaya A puNyapuruSanI mahattAnI, emanA puNyabaLanI paNa kalpanA AvatI hatI. niyata karelA zubha samaye, paramagurudevanI mUrtione vaMdana karIne, zrI vijayanaMdanasUrijI, munisamudAya sAthe, upAzrayanI bahAra nIkaLIne cAra mANasa upADe evI meTI DoLamAM beThA, tyAre janatAe emane jayanAdathI vadhAvI lIdhA. emane prasthAnane saue aMtaranI maMgaLakAmanAo vAMchI. pAMjarApoLathI nIkaLI, rilIpharoDa, lAla daravAjA, naheru pula, thaIne pAlaDI vistAramAM AvyA. tyAM zrI jogIbhAI sutariyA, De. rasikabhAI svarUpacaMda zeTha vagerenI vinatithI temane AMgaNe pagalAM karatAM karatAM phattehapurA zrI ramaNalAla caMdulAla gAMdhIne baMgale padhAryA. tyAM kalAka sthiratA karI paracakhANa pAyuM. ahIMthI sAmaiyA sAthe zAMtivana zrI mahimAprabhasUri jJAnamaMdiramAM padhAryA. cAlu sAmaiyAmAM zrI vivekavijayajIne lAvyA; kaheH "kezubhAI zeTha atyAre dasa vAge AvavAnA che. emanAthI pagathiyAM nathI caDI zakAtAM. eTale bahAra cokamAM eka pATa ne eka khurazI mukAvI deje." vivekavijayajIe acakAtAM acakAtAM kahyuM: "paNa sAheba ! Aje chApAmAM AvyuM che ke kezubhAI zeThanA dIkarA manubhAI rAtre gujarI gayA che. AvuM hoya te zeTha Ave kharA ?" A sAMbhaLIne teo ekadama coMkI gayA. kahe: "sAcI vAta che?" hAne javAba maLatAM mane bolAvIne kaheH "AvuM banyuM che. manubhAI kevA sArA mANasa hatA ! have zeTha nahi Ave." ATaluM kahIne teo UMDA vicAramAM khovAI gayA. meM para viSAdanI rekhAo aMkita thaI gaI. sAmaiyuM jJAnamaMdire pahoMcyuM. tyAM maMgalAcaraNa karIne pote ja dasa miniTa pravacana ApyuM. bhavajalahiMmi apAre, dulaha maNuattaNa pi jItUNa / tattha vi aNatthaharaNa', dulaha saddhammavararayaNa // A gAthAnA vivecanamAM saMsAranI samudra sAthe sarakhAmaNI karI batAvI. saMsAranI asAratA ne nazvaratA haiyA seMsaravA utarI jAya evA zabdomAM varNavI. vyAkhyAna samApta karIne hajI pATa parathI UtaratA hatA tyAM ja paM. matalAla AvyA. emane bolAvIne kaheH "maphatalAla! A manubhAInuM te gajaba banI gayuM che!
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [16] meM to sAMbhaLyuM tyArathI enA ja vicAro Ave che. ke sAro mANasa! tabiyata paNa kevI sArI ! chatAM amArA jevA gharaDA ema ne ema rahe che, ne AvA juvAne acAnaka jatA rahe che. AvuM bane che tyAre saMsAranuM svarUpa kharekhara samajAya che ? tastana mAne, caNA ja tanizi ! ___dRzyate ya bhave'smin hi, padArthAnAmanityatA // -je savAre che, e bapore nathI. savAre AnaMdamaMgaLa karato hoya ne bapore saMbhaLAya ke ene hArTa pheIla thaI gayuM. bapore bajAramAM pharato hoya ne vAta karate hAya, ne sAMje juo to ene hArTaeTeka ke hemareja thaI gayAM hoya. bhagavAna te kahe che: "TdA 4 divA pamuLa, rasamAM cama! mA umAthag'-karmanA vipaka gAMThaaNadhAryA AvIne UbhA rahe che. mATe he gautama! kSaNane paNa pramAda karIza nahi." AvuM bane che, tyAre A badhI vAta sAcI lAge che." pachI pATa parathI UtarIne rUmamAM gayA. tyAM pratiSThAnA virodhanI hilacAle ane tenI sAmenAM pagalAMnI vyavasthA aMge matabhAI sAthe vicAraNA karI. pitAnA nAme nivedana bahAra pADavuM ThIka lAge ke kema tenI salAha paNa pUchI. maphatabhAIe "atyAranI paristhitimAM jarUra nathI" ema kahetAM te vAta mAnI lIdhI. - agiyAra vAge tabiyata anukULa na hovA chatAM saunA bhAvathI kheMcAIne pagalAM karavA gayA. emAM paM. maphatalAlano paNa vizeSa Agraha hato, eTale emane tyAM gayA. tyAM jaIne maphatabhAIne kaheH "chAnA ghare , prArabdha tripiM mata-prArabdha traNa jAtanAM hoya cheH eka IcchA prArabdha; bIjuM anicchA prArabdha; ane trIju parecchA eTale dAkSiNya prArabdha. potAnI IcchA na hoya toya bIjAne mATe bIjAnI icchAthIkaravuM paDe, te pachI prArabdha kahevAya. A mATe ahIM nahotuM AvavuM, paNa tAre mATe AvavuM paDyuM, e dAkSiNya-prArabdha kahevAya." eTale paM. maphatalAla (emanI patnI tarapha AMgaLI cIMdhIne) kaheH "ApanAM pagalAM karAvavAnuM AmanuM bahu mana hatuM, sAheba!" A sAMbhaLatAM ja kahe: "huM eTale ja A chuM, emanI IcchA hatI mATe A chuM; tAre mATe nathI Avyo." ne sau hasI paDyAM. eka vRddha mAjI mAMdA hatA, eTale ahIMthI temane tyAM gayA. emane cAra zaraNAM vagere saMbhaLAvI upAzraye padhAryA. rAtre zrI ratibhAI desAI AvyA. emanI sAthe jUnI vAtonA addabhuta raMge caDyA. 22
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ [170] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha lAlana-zivajI, bhagubhAI phattehacaMda, motIcaMda giradharalAla kApaDIA -A badhAnA jUnA prasaMgo jevA banyA hatA tevA temanA smaraNapaTa para aMkita hatA, tenuM tAdaza varNana karyuM. e prasaMge banyA, te vakhatanuM sUrisamrATanuM joma ane e vakhatanI paristhiti, A vAta karatI vakhate, jANe emanAmAM avatIrNa thaI gayAM. A vAta vakhate emanI nikhAlasatA ane guNagrAhaka tema ja satyapriya vRttinAM navalAM darzana thayAM. devadravyanI paNa vAta thaI Aje bapore sthAnakavAsI munirAja zrI amIcaMdajI mahArAja emane maLavA AvyA. emanA prati apAra sadabhAva dAkhavya; kAMI paNa kAma hoya te jaNAvavAnuM sUcana karyuM. e munirAjane emanA pratine Adara ane pUjyabhAva ajaba hato. teozrInA udAra, samabhAvI svabhAvanuM e pariNAma hatuM, e saheje anubhavAyuM. mAgazara vadi 4: Aje sarakheja AvyA. DoLI be mANasanI rakhAvI; cAra mANasanI DALI na phAvI. A divasa koInAM muhUrta kADhavAmAM, keIne patra lakhAvavAmAM, ne zaheramAMthI AvatA darzanAthIo sAthe vAtacIta vageremAM gA. moDI sAMje zrI ratibhAI desAI AvyA. emaNe khabara ApyA ke pratiSThA karavAnI pratimAojInI ciThThIo Aje UpaDI gaI De thaI gaye. A jANIne teo khUba khuzI thayA. enI paddhati viSe jANakArI meLavI, jhINI jhINI vigato pUchI lIdhI. pachI jatI vakhate ratibhAIne kahyuM: "ThAkarane sUcanA karaje ke jene Adeza maLyo hoya, tene khabara mekalAvI de ane enAM nAmenuM lIsTa mane paNa mokale." mAgazara vadi 5: Aje savAre vihAra karI cAMgedara AvyA. ahIM, vihAramAM sAmela thavA mATe, sUratathI zA. DAhyAbhAI haThIcaMda paNa AvI gayA. eTale khUba ja prasanna thayA. mane kahe: "DAhyAbhAI AvI gayA eTale have kazI ciMtA nahi karavAnI. DAhyAbhAI pAse kadambagirinA itihAsanI jUnI vAto ghaNuM jANavA jevI che. e sAMbhaLIza to tAro TAIma kayAM jaze enI khabara nahi paDe." bapore amadAvAdathI khaMbhAtavALA zA. haribhAI vADIlAlanAM sAsu, patnI, putrAdi vaMdanArthe AvyAM. emane gammata karatAM kaheH "AnA eke chokarAne ApaNI sAthe mokale che? mekale ja nahi ne ! kyAMka mahArAja dIkSA ApI de to?--evI ene bIka lAge che." Aje zeTha kezubhAI jhaverIno kAgaLa Avyo hato. rAtre mane kaheH "A kAgaLa te vAMcyo ? bahu sarasa ne samajaNavALo kAgaLa zeThe lakhyuM che. kAle
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [171] vAMcI jaje." mAgazara vadi 6: Aje bAvaLA AvyA. mane zeThavALo kAgaLa vaMcAvyo. emane khUba gamI gayela e kAgaLa A pramANe che : pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI tthA pU. A. mA. zrI vijayasUryodayasUrizrI Adi ThANA. samAcAra ApatAM duHkha thAya che ke mArA putra manubhAInuM mAgasara vadi ranI rAtre agiyAra vAge duHkhada avasAna thayuM che. mArA Oaa mArA kuTuMbIo tyA snehIsaMbaMdhI sAthe A bhavano saMbaMdha chUTI jAya che. ghaNuM bha karatAM karatAM keTalIka vAra A jIva sAthe saMbaMdha thayA haze ane jyAM sudhI bhavabhramaNa haze tyAM sudhI pAchAM saMbaMdha thavAnA haze. AtmA ajara amara avinAzI che. phakta dehanuM ja karma pramANe parivartana thayA kare che. ajJAnatA leI ane ghaNuM bhavane AvaraNa leI moha-mamatAthI harSa-zokanI lAgaNI anubhavAya che. te ajJAnano nAza thaye AtmasvarUpe sthita thavAya che. narabhava pAmI, te bhAvamAM ramaNatA pAmavI; ane gatAnugatano zeka karo mithyA che, ane gata AtmAne cirazAMti arpe teTaluM icchavuM ApaNuM kartavya che. kezavalAla lalubhAInA 1008 vaMdanA svIkAraze." A vAMcIne huM emanI kammara dAbavA beTho. DAhyAbhAI paNa hatA. doDheka kalAka sudhI kadambagiri vagere tIrthonI vAta karI. e vAtamAM emanA aMtaramAM bharapUra paDelI tIrthasevAnI dhagaza vyakta thatI hatI. pachI DAhyAbhAIne kaheH "mAre A vakhate Ane hastagirinI ne gheTI-pAganI jAtrA karAvavI che; eNe kaI dI' karI nathI. pratiSThAnuM kAma patI jAya pachI javAnuM karIzuM. tamAre sAthe rahevAnuM. pAlitANAthI DuMgara para-jIvApara thaIne rahIzALA; tyAMthI muMDakIdhAra thaI upara caDI, jAtrA karIne hAthasaNI UtarI javAya. athavA pAlitANAthI rohIzALAnI pAge UtarI jaI, jALiyA thaIneya muDIdhAra javAya. pAchA AvatAM gheTIne raste AvIe. tyAMthI DuMgara caDIne jAtrA karIne pAlitANA AvI javAya. jatI vakhate navA raste nathI javuM. AvatAM navA raste AvavuM hoya to avAya." mAre to sAMbhaLavAnuM ja hatuM. ATaATalAM varSo pachI paNa kyA raste kema ne kaI rIte javuM-AvavuM, e emane barAbara yAda hatuM.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ [72] A. vinaMdanasUri smArakagraMtha sAMje eka bhajanika gAmamAM nIkaLe. eno kaMTha khUba sUrIle hate. samiyA ene bolAvI lAvyA. enA hAthamAM caMga nAmanuM vAdya hatuM. e laIne eNe be bhajane saMbhaLAvyAM. e bhajananI eka eka lITI yAda rahI che: "kAyAkA piMjarA Dole, eka zvAsakA paMchI bole" ane "Izvarako draDha saba duniyA, koI veda koI bAnImeM." enA gayA pachI kesariyAjInA saMghamAM eka harijana rAvaTInuM bhajana gAto hato, tene yAda karyo. kaheH "e khUba sarasa gAtA hatA. eno kaMTha khUba mIThA hatA. rAvaTInuM bhajana khUba suMdara hatuM." - bapore kezubhAI zeTha para temanA patrano javAba lakhAvyo. sAMje mArI pAse enI nakala karAvI. A kAgaLamAM emanA hRdayanA bhAvanuM svaracha pratibiMba paDe che. A rahyo e kAgaLa : tamArA suputra zrI manubhAInuM mAgazara vadi bIjanI rAtre 11-00 vAge duHkhada avasAna thayuM te jAyuM. "A samAcAra ApatAM duHkha thAya te svAbhAvika che. samAcAra sAMbhaLatAM paNa dareka sahadathI AtmAne duHkha thaI Ave, te temane premALa ane saraLa svabhAva hato. tamArA jevA pUrNa zraddhALu ane vItarAgadharmanA parama upAsakanA ghare janma laI, aneka uttama saMskAra pAmI, teo potAnA AtmAnuM sAdhI gayA che. - "bAkI, tamArA lakhavA pramANe, temanI sAthe A bhavano saMbaMdha chUTI jAya che. jeTaluM leNuM hoya teTaluM ja levAya che. : ',' "jAtattva di dhruva mRtyu-ddha dha narama mutI ja ! " janme che, tene so varSe paNa nizcaye javAnuM che; koIne pAMca varSa vaheluM to keIne pAMca varSa me DuM. ane jyAM sudhI AtmAne videha kaivalya thayuM nathI, tyAM sudhI pharI pharI janma levAno che. ane janma ne maraNa, jene parihAra ApaNuM tAbAmAM nathI, temAM kaI paNa jAtane zeka kare, te vivekI ane samajaNavaMta AtmAne ucita nathI. AvA prasaMge, tamArA lakhavA pramANe, moha ane mamatAthI harSa ane zokanI lAgaNI anubhavAya che; bAkI harSa ane zoka lAvo mithyA che, e sAcuM che. "te svargastha AtmAne cira zAti thAya teTaluM icchavuM, ApaNuM kartavya che, te barAbara che. ame paNa saddagata AtmAne cira zAti thAo, ema IcchIe chIe, bAkI, "navacaMmahimAvAnAM, pravAje mArA tadAduHkhaina lipyeran , nalarAmayudhiSThirAH //
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [ 173 ] avazya bhAvi-thanAra banAva-ne paNa jo pratikAra thatA hota teA nala rAjA, rAmacaMdrajI tathA dharmarAjA yudhiSThira jagatamAM duHkha pAmata nahi. je banavAnuM nathI te nathI ja banavAnu, ane je thavAnu nathI : ATalA ja bedha jo AtmAne pariName te te karanAra che ane bhrAntine dUra karanAra che. " camAtri na tarAIva, mAvi cena saMcayA | iti cintAviSaghno'yaM, bodho bhramanivartakaH // 64 'jJAnino'jJAninazcApi, same prArabdhakarmaNI / na klezo jJAnino dhairyAt, mUDhaH klizyatyadhairyataH // -jJAnI hoya ke ajJAnI hoya, samajaNavaMta AtmA hoya ke binasamajavaMta hAya, paNa baMnene prArabdha kama tA sarakhuM ja udayamAM Ave che; paNa samajaNanA gharamAM rahenAra AtmAne dhIraja rahe che, jethI ene kleza thatA nathI. ane mUDha eTale ainasamajaNuvata AtmAne AvA samaye dhIraja nathI rahetI ane kleza thAya che, jethI te navA kakha dha kare che. banavAnu che te anyathA dha citArUpI jheranA nAza "tame teA khUba samajaNavata tathA vivekavata AtmA che, tethI vadhAre lakhavAnI jarUra nathI. " zrI. uttarAdhyayanasUtramAM bhagavaMta zrI mahAvIra mahArAjA zrI gautamasvAmI bhagavAnane kahe che ke "gADhAya vivAna muLo, samaya noyama ! mAM tamAMthala || ~he gautama! karmanA vipAkA gADha che, aNudhAryA AvIne UbhA rahe che, mATe samayamAtrane pramAda karIza nahi. " avicchinna prabhAvazALI trikAlAkhAdhita zrI vItarAgadharma pAmI, tathA tenI ArAdhanAnI sAmagrI-manuSya avatAra, paMcendriyapaNuM tathA samajaNu ane zraddhA pAmI yathAzakti mana-vacana-kAyAthI tenI ArAdhanAmAM udyamavata rahevu, e ja mAnavajIvana pAmyAnu sarvasva che, tema vivekI bhavya jIvAnu kartavya che. zrI jJAnI bhagavaMte dIThela kSetrasparzanA haze teA poSa zudi 8 zanivAra, tA. 10-1-76nA rAja pAlitANA paheAMcavAnI dhAraNA che. zrI devagurudha pasAye tathA pa. pU. zAsana samrATanA puNyapasAyathI amArI takhiyata vihAramAM ThIka rahI che." mAgazara vida 7 : Aje bhAyalA AvyA. pahelAM jinamAM UtaryA. pachI tyAMthI pacAyatanA cAre
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 174 ] A. vi.naMdanasUri-smArakAtha AvI gayA. kahe : " huM jyAre AvuM tyAre ahIM ja Utaravu' phAve che. mATA mahArAja ahIM ja UtaratA ne huM beThI chuM tyAM ja besatA. pachI zrI premaprabhasAgarajIne pUche : "tame kAM UtaryA ? upAzrayamAM ne ? ThIka karyuM.." A khelatAM emanI najara eka kheDa para paDI. emAM lakheluM ke kAma sivAya kAI e besavu nahi. A vAMcIne hasatAM hasatAM kahe : " ApaNe paNa kAma esavuM; kAma na hoya tyAre UbhA rahevAnu ! " hoya tyAre ja A vakhate meM kahyuM : " sAheba ! AvA vihAramAM jagalamAM jhADa taLe besIne vAMcavA-lakhadhAnI kevI majhA Ave ! " AnA javAbamAM kahe : " mATA mahArAja ghaNIvAra evuM karatA ke vihAra karI gAmamAM jAya, tyAM navakArazI tA kAI ne karavAnI ja na hoya. eTale tyAM besIe te vANiyA Ave ne TAIma vAtAmAM jAya. eTale moTA mahArAja badhA sAdhuone laIne jagalamAM jhADa taLe padhAre. pustaka sAthe laI le. tyAM nirAMte bhaNAve. be-cAra kalAke gocarIveLA thAya tyAre gAmamAM AvatA." agiyAra vAge tADapatrI gAmanA bhAI Ane muhUta kADhI Apyu. tyAM phUlacaMdabhAI tathA prAdhabhAI sI. vakIla AvyA. phUlaca'dabhAI e eka sAdhvIjI mATe muhUta pUchyu', teA paMcAMga joIne mAgazara vada sAtama ne guruvAranA divasa zreSTha kahyo. bIjo eke divasa zreSTha nathI AvatA, e paNa kahyu. A samaye emane teA nahi, paLa paDakhe beThelAomAMthI kAI neya khyAla na AvyA ke sAtama tA Aje ja che! e muhUta kaI rIte sAdhI zakAya ? kadI paNu, svapnamAM ya, saratacUka na karanAra e puNya-puruSane peAtAne paNa A saratacUkanA khyAla na AvyeA. jANe A paNa vidhinA kAIka akaLa saketa hateA ! bIjA paNa muhUrta jovAnAM hatAM, te joI ApyAM. gocarInA samaya thayeA. mane page kAMTA vAgele. e kaDhAvIne hu pAchA AvyA, eTale pUchyuM : " kema pAchA AvyA ?" meM kAMTAnI vAta karI teA samiyAne kahe : " Ane pATA bAMdhI de." me kahyuM : " pachI baMdhAvIza." tA kahe " nA; pahelAM baMdhAvI le, " samiyAjIe aLasInA lepa lagADI, pATA AMdhavA mAMDayo. e joI ne kahe : " pATIya kharAkhara bAMdhatA nathI AvaDatA. lAva, huM khAMdhI ApuM." paNa pachI samiyAjIe kharAkhara bAMdhI dIdheA. apeAre mArI pAsethI dazavaikAlikanI nAnI-navI pustikA jovA lIdhI. AkhI barAbara joI gayA pachI kahe : "terApathIee chapAvyuM lAge che. ahu sAruM che. keTalI sarasa ne zuddha chapAI che ! "
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [175] A pachI zrI ratibhAIe naMdisUtranAM vyAkhyAnanA pustaka mATe lakhelI prastAvanA meM vAMcavA ApI. e vAMcIne kaheH "ratibhAI kevuM sarasa lakhe che ! ApaNane te AvI kalpanAya na Ave." mAgazara vadi 8: vahelI savAre bhAyalAmAM sAdhuo vAMdavA AvyA, tyAre kaheH "piSadazamanAM traNa ekAsaNAM AjathI zarU karavAnAM. moTA mahArAjanA vakhatamAM ame badhA sAdhuo kAyama piSadazama karatA. khuda moTA mahArAja pote kare, pachI bIju kazu na kare? eka vAra te vihAramAM badhAe traNe ekAsaNAM ThAmacovihAra karelAM. eka ja vAra hoM. bAkI te kAyama traNa ekAsaNAM karavAnAM, atyAre keNa kare che?" chevaTe, traNa munioe ekAsaNanA paccakakhANa lIdhAM, eTale khUba khuzI thayA. kaheH "traNa te nIkaLyA karanArA !" - bhAyalAthI Aje kaTha AvyA. tyAM amadAvAdathI rAmajI pheTA laIne Avyo. e joIne pUchayuM : "zenA pheTA che?" meM kahyuM : "pAMjarApoLathI vihAra karyo te vakhatanA che." eTale kaheH "pachI joIzuM." pachI DaoNkaTara choTubhAI AvyA. khUba AnaMdathI vAta karI. tabiyata ghaNI sarasa rahI hovAnuM DokaTarane kahyuM. pachI kaheH "have mArI tabiyata jevA valabhIpura AvavAnuM che ne ?" bapore koThavALA bhAIoe vinati karIH "gudI ne bhAyalAmAM vaiyAvacca aMge kAMIka kAyamI yojanA karI Apo." e aMge zrI sUryodayasUrijIne bolAvI, vicAraNA karIne nakkI karyuM ke "150 rU.nI eka tithi, evI tithio bane eTalI noMdhavI; enA vyAjamAMthI A kArya karavuM." sAMje huM gaye, tyAre mane kaheH "alyA! tArI te AkhI eka mALA gaNIe toya tArAM darzana durlabha che ! zuM karyuM A divasa?" meM kahyuM : "lakhatA hatA, sAheba !" pachI mane rU. 150)nI tithivALI vAta karIne kaheH "prabodhacaMdrane mArA nAme A tithi mATe lakhaje ke mahArAjajIe khAsa lakhAvyuM che. e ghaNuM tithi karAvI lAve evI zaktivALo che." ame roja sAMje bahAra Thalle jatA. Aje kaheH "Aje tamane Thale bahAra nathI javA devAnA dare javuM hoya to jaje, Thale nahi." re! A lAgaNInuM jharaNuM Aje kyAM maLe ?
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ [176] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha mAgazara vadi 9-10: Aje gudI AvyA. nizALamAM utAro hato. savAre ame Thalle jaIne AvyA. te vakhate bahAra cogAnamAM taDake beThA hatA. eka paDakhe nizALanA vidyArthIo prArthanA gAtA hatA ? bhakti karavI te nA DaravuM durijana (dujene) lokathI re..." A bhajana sAMbhaLIne teo khUba rAjI thayA hatA. bhajana pUruM thayuM ne zikSake vinati karI ke bALakone upadezanI kAMIka vAta kahe. eTale lAgatuM ja mane pUchyuM : A chokarIone upadeza ApavAno che, tuM ApIza?" meM nA kahI, eTale kaheH "Ane vAMdhe ja A che." pachI zrI sUryodayasUrijIne kahyuM. temaNe bALakone be zabdo kahyA. e pachI nizALa zarU thaI. . A puNya puruSanA manamAM sadA bALako tarapha apAra prIti rahetI. emane vicAra Avyo ke bALakone kAMIka vaheMcAya to sAruM. tarata DAhyAbhAIne belAvyA, sUcanA karI. DAhyAbhAI paNa kAbela hatA. emaNe thoDIka ja vAramAM peMDA-cavANuM maMgAvI lIdhuM ane nizALanA tema ja gAmanA maLIne 450 bALakone e vaheMcI ApyuM. bALakone rAjI rAjI thatAM joIne emanuM aMtara paNa TharyuM". gocarI vAparatAM vAparatAM, ekAsaNuM karavA beThelA zrI naMdIghoSavijayajIne kaheH "tAre kAMI lAvavuM hoya te koIne na kahetA. mane kaheje. zaramAto nahi. huM lAvI daIza. bhUkhyA na rahevuM." - gocarI pachI huM bahAra AMTA mArato hata; e joIne kaheH "alyA, tuM te svAthI che. eka eka AMTA mAre che te mane kahe to khare, mAreya AMTA mAravA che." pachI sAthe padhAryA, AMTA mAryA. mArA hAthamAM pustaka-kAgaLiyAM joIne pUcheH A zuM che?" meM kahyuM : "bUTerAyajI mahArAjanA caritranI prastAvanA lakhavAnI che, tenuM sAhitya che." Ama kahIne meM thoDIka prastAvanA lakhelI, te emanA hAthamAM ApI. ene cheDeka aMza vAMcIne mane pAchI ApatAM kaheH "have tAruM hiMdI sarasa thaI jaze." bapore zeTha narottamabhAI mAyAbhAI sakuTuMba AvyA. temanI pAsethI pratiSThA aMgenI AgaLanI mAhitI meLavI. vaLI, virodhIothI dama nahi khAvAnI ne makkama rahevAnI sUcanA paNa ApI. A pachI zrI vijayadharmadhuraMdharasUrijI upara temanI tabiyatane aMge kAgaLa lakhAvyA. emAM khAsa sUcana lakhyuM ke tamArI tabiyata AvI che, te tamAre kamuratAMno vicAra
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ [17] vAtsalyanidhi saMghanAyaka na karavo joIe. kema ke yAtrAmAM eno doSa nathI hoto. vaLI, DaLIno paNa upaga karI zakAya che. na karavAno Agraha na rAkhavo ne upayoga karavo joIe. paNa tabiyatane aMge vihAra veLAsara kara ucita che. ane amArI dRSTie te amadAvAda karatAMya muMbaI javuM vadhu ThIka lAge che. tyAM jevAM DaoNkaTaro ne sAdhano hoya, evAM amadAvAdamAM na hoya. va. va." ' sAMje khumacaMda ratanacaMda, kulacaMdabhAI tathA temanA dIkarA ramaNabhAI, sAMtAkrujha saMghanA pramukha vagere AvyA. e vakhate zrI vijaya kastUrasUrijI mahArAjane sAMtAkrujha comAsuM karAvavAnuM nakkI thatuM hatuM. e vAta sAMbhaLIne emaNe khumacaMdajInI gammata karatAM kahyuM : "kasturasUrine sAMtAkrujha laI jAva, ne mane kaho ke Apa pAlitANA comAsuM kare ne DemanuM kArya karAvo. huM paNa ApanI sAthe rahIza. paNa have mane ne kasturasUrine baMnene kema sAcavazo? muMbaI raheze ke pAlitANuM raheze ?" khumacaMdajI kaheH "sAheba! baMne jagyAe thoDe thoDo lAbha laIza.": bIjI paNa ghaNI vAto karI. mAgazara vadi 11 : vahelI savAre pratikramaNamAM huM 'kumati ema sakala dare karI e sImaMdhara svAmInI DhALa belyo. emAM- svAmI sImaMdharA ! tuM ja." ane muja haje citta zubha bhAvathI, bhavabhava tAharI seva re; yAcIe koDI yatane karI, eka tuja AgaLa deva re." -A kaDI khUba AtmamastIthI, gadagada svare be vAra teo bolyAM. ahIMthI Aje phedarA AvyA. ahIM amadAvAda-pAMjarApoLethI zrI rAmasiMga caudharI tathA zrI madhubhAI ratilAla vagere vaMdana karavA AvyA. emane kaheH "A phedaro ne khaDaLamAM eka eka ja ghara che. paNa ATha mahinAmAM hajArathI bAraso sAdhusAdhvIonI bhakti A loka kare che. emane gerarI-pANI vahorAve, teya bhaktithI. vaLI DoLI ke mANasanI jarUra paDe te teya A loko karI Ape. mAMdA paDe to DokaTara lAvIne davA karAve. badhuM ja kare. pANI to vaLI krUrathI gADAmAM maMgAvavuM paDe che. ATaluM kare che, chatAM emanA manamAM abhAva nathI. e to kahe che ke "amane te A ja mATe lAbha che. A ja khare amAro dharma che." tame badhA zeThiyAo amadAvAdamAM baMgalAomAM beThA raho, temAM tamane zI 23
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ [178] A. vinadanasUri smArakyatha khabara paDe ke sAdhu-sAdhvInI bhakti kema thAya che? ahIM Ave ne juo to khabara paDe." bapore boTAdathI emanA saMsArI bhAbhI, bhatrIjA jayaMtIbhAI, boTAda-sudharAInA pramukha khAMtilAla desAI svAmInArAyaNa saMpradAyanA agraNI jayaMtIlAla DI. zAha, ratilAla hakamacaMda, dhIrubhAI pATIvALA vagere vaMdanAthe AvyA. emanI joDe dharma ane bIjI bAbatonI vAte cacI. rANakapuranI pratiSThA vakhatanI abhUtapUrva ane asAdhAraNa jAherajalAlInI vAta khUba UlaTathI karI. kezubhAI zeThane lakhelo patra emane vaMcAvyuM. e vAMcIne emanA saMsArI bhatrIjA jayaMtIbhAI e pUchyuM: te Apa poSa zudi AThame te pahoMcI ja jaze ne?" kaheH "banatAM sudhI te pahoMcI jaIza." jayaMtIH "sAheba ! Ama DhIluM kema? kAyama te Apa pUrNa AtmavizvAsathI bolo cho? Aje Ama DhIluM kema?" AnA javAbamAM motIzA zeThanI vAta karI ke "emaNe kamuratAMmAM kArya AdareluM, te teo pite jovA na rahyA." jayaMtIH "to sAheba ! Ape kamuratAmAM zA mATe vihAra karyo?" kaheH "A te tIrthanuM kArya che. tyAM AvI badhI vAta agatyanI nathI; tIrthanuM kArya ja agatyanuM gaNAya. e mATe huM divase laMbAvuM te pahoMcAya kyAre? ne kAma kyAre thAya? ane ema rAha jouM te te tIrtha karatAM jIvanane vadhu rAga che, evuM thAya." pachI jayaMtIbhAI pUcheH "sAheba! Ape ApanI tiSavidyA koIne zIkhavI ke nahIM?" tyAre kaheH "A pratiSThAnuM kAma thaI jAya, pachI meM vicAryuM ja che ke zIlacaMdra ane dAnavijayane tiSa taiyAra karAvavuM." A pachI emanA saMsArI bhAbhI (haragoviMdadAsanAM patnI)ne tabiyatanA khabara pUchaDyAM. e sAthe hasatAM hasatAM pUche: "kema, jayaMtI barAbara sAcave che ne?" mAjI kaheH "hA, mahArAja !" eTale pUcheH "enI bIkathI to hA nathI kahetAM ne?" badhAM khaDakhaDATa hasI paDyAM. Ama be-aDhI kalAka pachI badhAMe rajA lIdhI. bahAra gayA pachI khAMtibhAI desAIe khUba ja svAbhAvikabhAve jayaMtIbhAIne pUchayuM : " jayaMtI! chelle samaye jamanA mAnA mukha para khUba teja teja thaI gayeluM, nahi?"
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [17] jayaMtIbhAIe hA kahI. "ane tArA bApA (haragoviMdadAsa)ne paNa mahArAja sAhebe vAsakSepa nA, pachI khUba teja AvI gayeluM ne?" jayaMtIbhAIe pharI hA kahI. khAMtibhAI kaheH "Aje me mahArAja sAhebanA mukha para paNa khUba kaI divasa na joyuM hoya evuM-teja joyuM. puNyazALI mahApuruSa che." AvI vAta karatAM e leke boTAda tarapha gayAM. vihAramAM meM "sittejakaponuM purataka rAkheluM. e emaNe be divasathI jevA lIdheluM. emAM lAla cihno karelAM jaIne pUcheH "A koI e vAMcele che ?" meM kahyuM: "hA, mArA guru mahArAje vAMcelo che." kaheH "vAMcI gayA e bahu sAruM karyuM." rAta paDI. pratikramaNa thayA bAda huM bhakti karavA beThe, te mane kaheH "mAre bhakti nathI karAvavI. be batrIzI sAMbhaLavI che. AvaDe che? yAda che?" kahyuM : "AvaDe te che, paNa be-cAra bhUle paDe che. kAle joI laIza, ne pachI saMbhaLAvIza." kaheH "sAruM, te ke bela. tuM to bhUlI jaIza, paNa huM bhUlI jaIza. mATe DA zloka bela." meM zleke bolavA zarU karyA. chandavAra zloko belate gaye. pahelAM pRthvI chaMda be, pachI mandAkrAMtA lIdho. badhA zloko mArI sAthe sAthe teo paNa bolatA jAya. maMdAkrAMtA cAlu hatAM, te daramyAna mane kaheH "pele cAtaka pakSavALe zleka ke? e bola." mane DIvAre yAda AvyuM, ne eka lITI che. te pite Akhoya zleka belI gayA? santyevAsmin jagati bahavaH pakSiNo ramyarUpAsteSAM madhye mama tu mahatI vAsanA cAtakeSu / yairUkSiratha nijasakhaM nIradaM smArayadbhi zcittArUr3ha bhavati kimapi brahmakRSNAbhidhAnam // rasakavi jagannAthane A zloka che. jagannAtha ane enAM kAvya emane khUba priya hatAM. A pachI aSTasahastrInA cAra maMgala-zloke bolAvyA. pachI A stragdharAne vAre. huM jagannAthane zloka bo
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] AvinadanasUri smArakagraMtha AmUlAdratnasAnormalayavalayitAdA ca kUlAt payodheryAvantaH santi kAvyapraNayanapaTava ste vizaGkaM vadantu / mudrIkAmadhyaniryanmamRNarasajharI mAdhurI bhAgyabhAjAM vAcAmAcAryatAyAH padamanubhavitu ko'sti dhanyo mdnyH|| A sAMbhaLIne kaheH "keTalI enI (jagannAthanI) khumArI che! " pachI ene bIje kSeka "pArIndrA pura" bolyo. eTale eno artha bolAvyuM. pachI pUchayuM : A zene ka che?" meM kahyuM : "jagannAthe kAmarUpanA rAjA prANanArAyaNa mATe prANAbharaNa kAvya banAvyuM che, ene A zloka che." pachI ja narama sloka che. eneya artha karAvyo. "siddhikarInA sudhAMzu' zleka bo . pUchayuM: "A zene ?meM kahyuM : "padmAnaMda mahAkAyane." e kAvya konuM che? " "amaracaMdrasUrinuM." "e te ati hatA ne?" "nA, sAheba! svAdizabdasamuracayanA kartA amaracaMdrasUrinuM A kAvya che." A pachI "mAtama! mana ! mete !" zlekanA be caraNa yAda karIne belyA Akho yAda na Avyo tene aphasesa karyo. zloke bolavAnuM kArya pUruM thatAM meM pUchayuM : "sAhebajI! pelI DAhyAbhAInI kavitA Apa bole che, te kaI ?" pUchayuM : "DAhyAbhAI dhoLazAnI ne? mane AkhI te yAda nathI; be lITI yAda che. Ama kahIne e lITIo belyA : "DApaNu dariye vAta visAma mANeka mitra kyAM maLaze? jaje jAnamamAM rAja jagatanuM, vAta visAme na TaLaze. haju jagannAthane bhaja le, tuM gothA khAya cha zIda ne?" A lITIo be-traNa vAra bolyA. pahelI lITI bIjI vAra bolIne kaheH ""mANeka emanI patnInuM nAma hatuM ema kahevAya che. e marI gayA pachI pote A lITI belyA che." A pachI mane prazna karyo : "dalapatarAmanI kavitAo chapAya che kharI?" meM hA kahI, eTale kahyuM: "enI cepaDIo maMgAvavI joIe." ane pachI dalapatarAmanI kavitAnI lITIo bolavA mAMDyA: "naradeva bhImakanI sutA damayaMtI nAme suMdarI, suNIne prazaMsA haMsathI naLarAyane manathI varI." "jAgane jAdavA kRSNa govALiyA, tuja vinA dheNamAM koNa jAze?" vagere.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] vAtsalyanidhi saMghanAyaka A pachI kaheH "meghANInI copaDIoya ghaNI sArI hoya che. ApaNe bhaMDAramAM maMgAvIe chIe ke nahi? ApaNuM bhaMDAramAM che ke nahi?" nA kahI, te kaheH "AvI paDIe te khAsa maMgAvavI joIe. emAM pUchavuM nahi. A vakhate maMgAvI leje." DI miniTo gaI ne emaNe eka kavitA kahIH mare bhUkhe bhAve mRgapati kadI nava tRNa care, tape tApe teo sukhaDa na sugaMdhI parihare, pratApI rANAjI! maraNa sahI, nA dharma visare, sadA ethI tArI duzamana mukhe kIrti ucaze." A bolIne umeryuM: "rAnuM pratApa je vakhate akabarane namavAne vicAra karatA hatA, tyAre emane keI ke A kahyuM che." A pachI pUcheH "tane sikaMdaranAM pharamAne AvaDe che?" meM kahyuM: "pahelAM AvaDatAM hatAM, have nahi." kaheH "bahu sarasa che. moTA mahArAja te enA para AkhuM vyAkhyAna calAvatA. huM ghaNI vAra kahete. have bhUlI gaye chuM." ane chelle bolyA: "abajonI milakata ApatAM paNa e sikaMdara nA bara." A pachI saMthArI gayA. mAgazara vadi 12H Aje khaDoLa AvyA. navakArazI vAparIne uparathI badhA sAdhuo AvyA eTale zrI mahAbaLavijyajIne pUcheH "keTalAM dravya vAparyA?" emaNe "traNeka' gaNAvyAM. te kaheH "nA, vadhAre haze." pachI eka eka vastunuM nAma laIne pUchatA gayA : "A vAparyuM? A vAparyuM ?" hA-nA karatAM cha dravya vAparyA hovAnuM nakkI thayuM, eTale kaheH "juo, keTalAM dravya vAparyA eya Amane yAda nathI!" ne badhA hasI paDyA. bapore cA AvI tyAre, emanI pATanI DAbI tarapha, mArA Asane huM oDhIne sUto hato. e joIne surendravijayajIne kaheH "ApaNe A tarapha Asana nAkho. A cA pItA nathI, eTale mAgaze nahi. je na mAge enI pAse besavuM, eTale cA ochI na thAya, ApavI na paDe." game tema, paNa Aje savArathI ja teo AvI gammatamAM hatA.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ [182] A. vi.nanasUri-smArakama tha khAre zrI vijayasUryAyasUrijI mahArAja nIce AvyA, tyAre emanI muhapatti Asane vIsarI gayelA, tethI jaDI nahi. e joI ne pAse UbhelA khALa sAdhune uddezIne gammata karI : " ANe sa'tADI haze, enI jhaDatI leA. kema alyA ! keTalAnI muhapatti saMtADI che?" pachI kahe H " moTA mahArAjanA vakhatamAM niyama hatA ke dareke eka ja muhapatti rAkhavAnI; ekathI bIjI muhapatti kAI e nahi rAkhavAnI. kAI rAkhe teA moTA mahArAja laI le. jene kApa kADhavA hAya (vastro dhAvAM hoya) e mahArAjajI pAsethI eTalA vakhata pUratI bIjI laI jAya, ne kApa pUrA thaye pAchI ApI AvavAnI. Ama karavAthI koInI muhapatti khAvAI jAya teA tarata khabara paDe. vadhu rAkhatA hoya teA khAI nAkhe tA bIjI laI le eTale khabareya na paDe." pAlitANAthI zrI vijayadharma dhura'dharasUrijI vihAra karanAra hoI dAnavijayajIe vinati karelI ke "mane rajA ApA te hu vahelA pAlitANA pahoMcuM, ne emanI sAthe be divasa rahevAya." emane zrI ratnAkaravijayajI sAthe javA sammati ApI. e ane dhaMdhukAthI janAra hoI Aje sAMje mane kaheH "A baMne jAya pachI tAre vihAramAM sAthe rahevAnuM, hAM." me kahyuM : " jI sAheba ! meM nakkI ja karyuM che; sAthe ja rahevAnA chuM." Ama kAyama huM vihAramAM emanI DALI sAthe ja cAlatA. paNa A vakhate zarUAtathI ja paga chelAyelA. saDaka paNa sArI na hatI, eTale thADAka pAchaLa rahI jatA -nasIkha ja jANe pAchaLa pADI detu"tu...! rAtre khaDALavALA nAnubhAI AvIne kaheH "sAheba ! ahI ane gurujInA phATA che. Apane ja nathI, e mAre joIe che." eTale tarata dAnavijayajIne kheAlAvIne pUchyuM: "te mArA eka phATA karAkhyo tA ne ? e kAM mUkavAnA che? " dAnavijayajI kahe : " e khaDALa mATe ja karAvyA che, sAheba ! " kahe : " pAlitANA jaIne e phoTo magAvI leje ne khaDoLa mokalI Apaje, ahIMnA phATAnu' mApa laI ne te mApanI phrema paNa karAvI Apaje." emane phoTA mukAvavAmAM emane rasa letA meM A prathama vAra ja joyA. ze sata haze ?-na samajAyu. e vakhate ! pachI mane mahAra jatA joce eTale kahe : " alyA, e batrIzI Aje sAMbhaLavAnI che." meM kahyuM : " pAMca miniTamAM ja Avyo, sAheba !" bahAra jaI ne AvyA tyAre
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [183] paDakhuM pharIne sUtA hatA ne kAnAbhAI kammara dabAvatA hatA. emane uThADIne huM dabAvavA beThe. thoDIvAre pUchyuM: "keNa dabAve che ?" meM kahyuM : "huM chuM sAheba!" eTale tarata nIce besIne batrIzI belavA kahyuM. huM baMne batrIzI belyo. e pUrI thatAM kaheH "syAdvAdamaMjarIvALI batrIzIne saraLa artha hiMdI bhASAmAM AtmArAmajI mahArAje karyo che, e bahu sarasa che. eka vAra vAMcI te jevo." ATaluM kahI emanA graMthanuM nAma yAda karavA mAMDyA, paNa yAda na AvyuM. meM kahyuM : "ajJAnatimirabhAskara?" te nA kahI. "tattvanirNayaprAsAda?" tarata hA kahI. pachI kaheH "A baMne graMtha ane jaina tattvAdarza vaDodarAthI be bhAgamAM pharIvAra chapAyA che te paNa vAMcI javA jevA che. vAMcI jaje." mAgazara vadi 13: Aje dhadhukA AvyA. tyAM teo rasikabhAI khoLavALAnA baMgale UtaryA. sAdhuo badhA upAzraye UtaryA. navakArazI pachI huM baMgale gaye, te mane kaheH "ahIM jagyA ghaNI moTI che, tAre AvavuM hoya to AvI jaje. rAtre ahI sUje." meM kahyuM : "ahIM mahAbaLavijayajI che, ane gRhasthanI avarajavara che, eTale huM Aje upAzraye rahIza." - lagabhaga agiyAra vAge paM. maphatalAla, kulacaMdabhAI, zakaracaMda maNilAla, kezubhAI vakIla, prabodhabhAI vagere amadAvAdathI AvyA. pratiSThA aMgenA virodhanI ne tenA pratIkAranI vAta nIkaLI. paM. maphatalAle kahyuM: "A vakhate ApanA caMdrodayasUrijIe be-cAra vyAkhyAne ghaNAM sArAM ApyAM che. virodhIone khUba jhATakyA che. mane lAge che ke A loko sAme ApaNe kAMIka vyavasthita kAma karavuM paDaze, saMgaThana karavuM ja Ize, e mATe caMdrodayasUri jevA zaktizALI sAdhu mahine divasa amadAvAdamAM rahe te kAMIka thaI zake." A vAtane Teko ApatAM emaNe kahyuM : " vyAkhyAnamAM ne lokane keLavavAmAM caMdrodayasUrinI zakti jabarI che. eNe rokAvuM joIe ne e zekAya te jarUra dhAre te kAma karAvI zake." pachI kaheH "A lokone te eka ja dhadho che-savAramAM UThIne kaSAye karavA, tophAna ne dhamAla karavI, bIjAnI nidA karavI. A badhAmAM ja emaNe dharma mAnya che. have A vakhate enAthI dama khAze to nahi cAle." A zabdo bolatI vakhatana emane jusso asAmAnya hate.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 184] A vi.na'jainasUri-smAraka tha A pachI sAmA pakSavALA kadAca pratiSThAnA virodhamAM kATe javAnu kare, tA tenI sAme, tenI pUrva taiyArIrUpe, keTalIka lIlA ane muddA taiyAra karIne kezubhAI vakIla lAvelA, te vAMcyA. temAM sudhArA-umerA karAvyA. 5. maphatalAla 'sUtranAM pravacaneA'nI prastAvanA lakhI lAvelA. te vAMcI sabhaLAvavAnI emaNe vAta karI, te pahelAM nA pADI. kahe : "sAMbhaLavAnI zI jarUra che ? Ane ApI do." paMDitajI kahe : " sAMbhaLavI tA joIe ja.", eTale mane pUchayuM : " kema ? tane kema lAge che? " me' kahyu: "sAheba ! sAMbhaLI jAva e sAru che. " eTale kahe : " tA A badhA beThA che, temanI rUbarUmAM ja sabhaLAva. badhA sAMbhaLe tA kharA." pachI vakIlane kahe : "vakIla ! kAMI bhUla lAge tA kahejo," prastAvanA vaMcAI rahyA bAda pa. maphatalAle kahyuM : " kAMI pheraphAra karavA hoya te Apa karajo." kahe " kharAkhara che, AmAM kAMI pheraphAra karavA nathI." apeAre gAcarI pachI ratnAkaravijayajI ne dAnavijayajI vihAranI taiyArImAM hatA, tyAM ja pAlitANAthI patra Avyo ke hamaNAM vihAra nathI thavAnA. eTale tarata ja kha'nene vihAra karatA rAkathA. Aje AkhA divasa gAmanA ne ahAragAmanA puSkaLa loko AvyA. sAMje khIvAMdInA e bhAI e AvyA. paricita hatA. khIvAMdI padhAravAnI vinati karI. emane pratiSThA karAvavAnI hatI. khUba Agraha karyAM. : kahe huM tyAM kayAMthI AvI zakuM ? pachI pUchyuM : " tamAre tyAM koI mahArAja che " amAre tyAM danasAgarajI mahArAja comAsu` ke pAlitANA paNa mAMDa jAuM chuM ne ? " nahi ? " pelA bhAI ee kahyu : hatA; atyAre paNa che." A sAMbhaLIne kahe : " te pachI nAhaka zuM kAma khIje phAMphAM mArA che? darzanasAgarajI upAdhyAya khUba saraLa ne sArA sAdhu che; kAMI khaTapaTa kare evA nathI. emanA hAthe ja pratiSThA karAvI lyeA ne? bIje jaze! ja nahi." Aje mAre pa. becaradAsajIneA patra AvelA. e viSe mane rAtre kahe : paDitajInA kAgaLa vAMcyA ? kevA sarasa lakhyA che! javAba lakhI deje." prastAvanA aMge vAta thaI,
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi sa`ghanAyaka pratikramaNa pahelAM mane kahe "tAre ahIM sUvAnuM che ne ?" : meM nA kahI. pratikramaNa pachI dasa vAge mane pharI kahe: "tuM ahIM kaI tarapha sUIza ? A bAju ke A bAju ? " mane Azcarya thayuM. meM pahelAM nA kaDI teAya sAhebajI kema pharI pUchatA haze? paNa bIje vicAra na AvyA. me e vakhateya nA kahI. re! kamabhAgye ja AvuM karAvatuM haze ne ? [ 185 ] nA pADI, eTale kahe : "savAre vahelA AvI jaje.' samiyAjIne kahe : " Ane upAzraye mUkI Ava." jatI vakhate te mane kAyama rAtre oDhADatA te kAmaLI parANe ApI. 47 kALadhama mAgazara vizva 14: Aje savArathI ja vAtAvaraNa vAdaLiyuM hatuM. gamagInInA Ache chatAM aNagamatA AbhAsa thatA hatA. pUjyazrI savAre UThavA, Thelle jaI AvyA. pratikramaNAdi kriyA karIne taiyAra thayA. badhA sAdhue vihAra karI gayA hatA; ame be-traNa khAkI rahyA hatA. kahe " Aje teA nAnA vihAra che. ApaNe sADA cha pachI nIkaLazuM." sADA chae nIkaLyA. derAsare gayA. caityavaMdana karIne bahAra zrAvakone mAMgalika sabhaLAvyu. pachI vihAra karyo. rastAmAM AkAza sAmuM joIne kahe : "Aje zukra ne caMdranI yuti che ne ? jo sAme dekhAya che." valabhIpurathI kayA raste javu, enI vAta nIkaLI. kaheH " ApaNe dhAMdhalI-zihAranA raste nathI javuM; ApaNe to kAyamanA raste umarALA thaI ne ja javuM che," 24
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A. vinadanasUri-smArakatra tha tagaDI pahAMcyA. tyAM mAtru karavA beThA. mAtru' karIne UThatAM ekadama paDI jAya, ema thayuM', tarata ja dAnavijayajIe jhAlI lIdhA; pUchyuM : " kema sAheba ! cakkara Ave che ? " kahe : "nA, paNa azakti khUba lAge che." navakArazI vAparatAM kahe : " dAnavijaya ! Aje bahu vaparAI gayuM che. koInI najara teA nahi lAge ne ?" pachI hasyA. ahI AvyA pachI mahAkhaLavijayajI paDI gayAnI vAta jANI, eTale kaheH " emanI khakhara kADhI AvyA ? jA, pahelAM jaI Ava." badhA navakArazI vAparavA beThA, tyAre hu tyAM gayA. mane pUcheH " vAparyuM"? " meM kahyuM: "mAre ekAsaNu karavu che." eTale kaheH "tu te gAMDo che, hu kahu ema kara. navakArazI kara." meM nA kahI. teA kahe : " besaNuM kara." paNa chevaTe mArA Agraha joI ne ekAsaNAnuM paccakkhANa karAvyuM. pachI kahe : "cAla, mAre bahAra taDake besavu' che. Asana laI le." bahAra padhAryA. hAthamAM bhagavadgItAnI nAnI cApaDI lIdhI. taDake besIne cApaDI mArA hAthamAM ApIne kahe : "AmAM bIjA adhyAyamAM sthitaprajJanA tera zlokA Ave che, e kADha ne ela. mane e mADhe hatA, paNa hamaNAM bhUlI gayo chu." me' zlokA kADhaLyA ne khelavu zarU karyuM': sthitaprajJasya nA mAvA ?-e eka lITI elye, tyAM te teya zrlAka te beAlI gayA. vacce vacce enA artha samajAvatA gayA. agiyAramA-bAramA zloka vakhate kaheH " ApaNAmAM tIrthaMkaranA jIvA zukladhyAnanA bIjA pAyAmAM Ave tyAre AvI prasannatAmAM AvI jAya che." pachI kahe : " A tA gItA che; sagraha che, jene je upayAganu hoya, tenA upayAga kare. bAkInuM paDayuM rahe, tu eka vakhata gItA vAMcI jaje." A pachI amane kahyuM: "have tamAre bahAra javuM hoya ke vAMcavuM hoya to jAva. huM ahI beTho chuM." re, e vakhate mane panA paNa kayAMthI Ave ke A zloko yAda karIne potAnA sthitaprajJa-svarUpanuM ja dana emaNe Aje karAvyuM che, ne Aje khananAra banAvamAM sthitaprajJa banatAM zIkhavAnI amane preraNA pAI che ? ame gayA. emanI najara e pachI baLada para paDI. samiyAne kahe : " samiyA ! A baLadane tuM kAMI khavaDAve che ke nahi ? " samiyA kahe : " hA sAheba! ghAsa, rajako vagere khavaDAvIe chIe." tA kahe : " e badhuM nahi. geALa ne tela khavaDAve che ke nahi ? " samiyA kahe : " khavaDAvIe chIe, paNa hamaNAM e divasathI nathI khavaDAvyuM. "
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [187] eTale kaheH "Aje khavaDAva. huM ahIM beTho chuM. goLa ne tela maMgAvIne ene khavaDAvI de. pachI ja huM aMdara jaIza." samiyAe goLa-tela maMgAvyAM, te teozrInI najara samakSa khavaDAvyAM. pachI teo aMdara padhAryA. gocarI pachI muni jinacaMdravijyajIne kaheH "kema DohA ! barAbara vAparyuM che ne? game che ne mArI sAthe? kaheje ho. nahi to tamArA guru (yazobhadrasUri) mane Thapako Apaze ke mArA celAne mahArAje na sAcave ! e bapore teo emanI bhakti karavA AvyA, tyAre gammatamAM kaheH "kema, atyAre dabAvavA AvyA eTale have sAMje nathI AvavAnuM ?" jinacaMdravijayajI kaheH "nA nA, A to atyAre mana thayuM eTale AvyuM. sAMje to dabAvavAnuM ja." eTale kaheH "lyo dabAvo tyAre. ApaNe phAyado thayo !" bapore baravALAthI caMdubhAI AvyA. emanI joDe tagaDI mATe vaiyAvaccanI vyavasthAnI vAta karI. kaheH "kAle baravALA AvIe tyAre vAta." amadAvAdathI rAmajI TapAla vagere laIne Avyo. temAM eka tAra hatA te mane vaMcAvatAM kaheH "A tAra rAjImatIzrI upara che. divyazrIjI sAthvI borasada kALa karI gayAM che, evuM lakhe che." meM tAra vAMcIne kahyuM: "sAheba ! AvuM kyAM che? A to divyazrIjIe rAjImatIzrIjI upara karelo tAra che." eTale tAra pAcho barAbara vAM. kaheH "oho ! Aje AvuM thaI gayuM ! bhUla thaI !" A pachI AkarUnA Do. kizorabhAI AvyA. teo jUnA paricita hatA. temanI joDe vAta karI. pitAnI tabiyatanI vigato kahI. mane bolAvIne kaheH "Aje bikojhAIma ApavAnuM bhUlI gayo ne? lAva, laI lauM." meM ApI, te lIdhI. reja e yAda karIne ApavI paDatI, tyAre Aje pite yAda karIne lIdhI. A pachI upAzrayanI dekharekha rAkhanAre vinati karI "paDakhe navo haula baMdhAye che, te jevA padhAre. eTale pote dAMDe laIne bahAra AvyA. zrI vijayapriyaMkarasUrijI, zrI vijayasUryodayasUrijI, zrI durlabhasAgarasUrijI vagerene bolAvyA: "cAla, mArI sAthe." badhAne laIne navA holamAM gayA. haula jo. mApa karAvyuM. esTImeTa pUchI lIdhe. holamAM pharatAM pharatAM khUNAmAM kaDhI thatI hatI. te joIne pUchayuM : "A zuM thAya che?" DAhyAbhAI kaheH "kaDhI UkaLe che." eTale kaheH "kaDhI jema UkaLe ema mIThI thAya." badhuM joIne pAchA Asane padhArI gayA.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ [188] A. vi.naMdanasUri-smArakyatha barAbara pAMcamAM dasa miniTa ochI hatI, tyAre gocarI AvI. vAparavA beThA. pAse surendravijayajI ne dAnavijayajI hatA. vAparI rahyA eTale pAtrA dhotA kaheH "jAva, tame vAparavA jAva." ane e pachI eka miniTa pachI moM dhotA dhotAM ekadama bolyAM : "mane kaMIka thAya che." ane ekadama namI gayA. jIbha thothavAI gaI, vaLI gayo. hAthamAMthI pyAle sarI paDyA. samayAnuM ne mAruM nAma belavA prayatna karyo, paNa eka akSarathI vadhu na bolI zakyA. tarata ja surendravijayajIe samiyAne bolAvyo. eNe mane bUma pADI. huM doDyA. joyuM to thrombosIsa jevuM lAgyuM. meM mArA guru mahArAjane bolAvyA. badhA gocarI paDatI mUkIne doDyA, mahArAjane upADIne pATa para sUvADI dIdhA. - De. kizorabhAI gAmamAM gayelA temane tAbaDatoba bolAvyA. emaNe AvatAM ja nADa hAthamAM lIdhI. emane gesa vadhato lAgyo. tarata nIlagIrI caLavA mAMDyuM. nADanA dhabakArA barAbara hatA. AMkho baMdha hatI. DokaTare bUma pADI: "mahArAja sAheba!" tarata AMkha ughADI, joyuM ne baMdha karI. bIjI vAra bUma pADI. bIjI vAra AMkha khelI. pachI trIjI vAra bUma pADI, tyAre na kholI. chAtInI dhamaNano vega vadhavA mAMDa hatuM, dabANa peTa parathI hRdaya para AvyuM hatuM ane nADI maMda thavA lAgI hatI. DaoNkaTare sUcanA karIH "sAheba ! kesa bagaDato jAya che. hAthamAM nahi rahe." - badhA bolI UThayAH "zuM kaho cho, DaoNkaTara? tamAre je upacAra karavA hoya e kare, paNa mahArAjane bacAve." DaoNkaTare eka injakazana ApyuM; dhaMdhukAthI De. gAMdhIne belAvavA sUcana karyuM. A jaMgalamAM tAbaDatoba sAdhana kyAM maLe? paNa e ja miniTe pAlitANAthI yAtrA karIne pAchuM pharatuM pAMjarApoLanuM phaDiyA kuTuMba moTaramAM tyAM AvI caDayuM. e meTarane tatkALa dhaMdhukA ravAnA karI. tagaDInA sTezanamAstara dvArA amadAvAda phulacaMdabhAI vagere para samAcAra mokalyA ke jaladI DaoNkaTarane laIne Ave. A paNa ahIM to, miniTa zuM, sekanDesekanDa jokhamanI hatI. DaoNkaTara bebAkaLA thaI gayA. e kahe : "mahArAja ! have jAya che. Apane je karavuM hoya e karo." ke tarata cAra zaraNAM ne navakAra maMtranuM raTaNa zarU thayuM. e vakhate eka vAra emaNe emanI AMkha ughADI, cotarapha pheravI, ne mIMcI dIdhI. mAM para prasanna hAsya chavAI gayuM. pAMca ne vIsa miniTe dhabakArA baMdha thayA, nADI aTakI gaI! vaikaTare barAbara cakAsaNI karI, tapAsa karI, ne pAMca-pacIsa miniTe DokaTara bolyA: "ekaspAyarDa, hArTa pheIlDa." saunAM haiyAM thIjI gayAM. mana mAnavAne taiyAra na thayuM, kAna sAMbhaLavA taiyAra na thayA!
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtsalyanidhi saMghanAyaka [18] che. gAMdhInI rAha hatI. be-cAra miniTamAM ja teo oNkisajana vagere sAdhano laIne AvI pahoMcyA. saune lAgyuM ke kAMIka thaze, paNa emaNe paNa tapAsIne tarata kahyuM: "have kAMI nathI !" saunAM mana, magaja ne zarIra jANe niSTa thaI gayAM. e paristhitinuM varNana karavuM azakya che. re! keTalIka paristhitio mATe zabda paNa azakta banI jAya che. A prasaMge paNa e ja ati vasamo hato - amadAvAda hajI to sIrIyasanA samAcAra pahoMcyA hatA, tyAM ja punaH dhaMdhukAthI lAITanIga kaeNla joDAvIne A samAcAra pahoMcADyA. sTezanamAstara rAmaprasAda, zarmA ane dhaMdhukAnA bhaktivaMta gRhasthAe khaDe page kAma karyuM. sarvatra kaula-tArathI samAcAra ApyA. amadAvAda, boTAda, dhaMdhukA, baravALA, vaLA vagerenA seMkaDe bhAIo rAta sudhImAM tagaDI AvI pahoMcyA. rAtre nirNaya levAyo ke DenI mAraphate teozrInA nazvara dehane teonI janmabhUmi beTAda laI . rAtorAta zrI kulacaMdabhAI vagere gRhasthoe aMtima gRhasthacita vidhi karIne, DaLImAM emanA dehane vyavasthita padharAvyA. savAre 4-30 vAge DoLIe beTAda tarapha prayANa karyuM. sAthe zrI ratnAkaravijayajI, huM, dAnavijayajI tathA bALamuni zrI premaprabhasAgarajI, ema cAra munie ane bIjA traNeka boTAdanA gRhastha hatA. DoLIvALA kALubhAI tathA bAbubhAI e lagabhaga soLa mAIla jeTalo paMtha kApe. varace bIjA DeLIvALA AvI jatA temaNe bAkInA ATheka mAIla kApyA. DoLIne kyAMya jamIna para mUkI nahi. barAbara covIsa mAIlane paMtha kApIne bapore 12-15 vAge DaLI boTAda pahoMcI gaI. beTAdamAM mAnavamedanI mA'tI nahatI. gAma uparAMta bahAragAmanuM vIsathI pacIsa hajAra mANasa AvyuM hatuM. DoLIne upAye laI javAmAM AvI. tyAM uparanA majale emanA dehane darzanArthe khullo rAkhavAmAM Avyo. bapore traNa vAge devavimAna jevI bhavya jariyAna pAlakhImAM emanA dehane padharAvIne aMtima mahAyAtrA zarU thaI AkhA gAmamAM pharIne pa-30 vAge neminaMdanavihAravALI jagyAmAM AvI pahoMcI. tyAM bhAvanagarathI AvelA mIThu beMDanA kaNa ne hadayadrAvaka sAdo varace emanA nazvara dehane aMtima saMskAra emanA bhatrIjA zrI jayaMtIbhAIe karyo tyAre hajAre AMkhamAM AMsunAM pUra vahI rahyAM hatAM.. ane kalama paNa have vadhu lakhavAnI nA pADe che! :
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] A vinaMdasUrismarakya 48 chellI vaMdanA kudaratane kema akaLa che. emanA pitAjI hemacaMdabhAI aDyoterame varSe svargavAsI thayA hatA. moTA bhAI haragoviMdadAsa paNa e ja uMmare avasAna pAmyA. ane, pite paNa e ja uMmare kALadharma pAmyA. . sUrisamrATa vikrama varSanA aMtima divase kALadharma pAmyA, ne vikamanA navA varSe emane agnidAha devA. Amane svargavAsa IsvIsana varSanA aMtima divase thaye, ne IsunA navA varSe emane aMtima saMskAra thaye. re, AvA AvA agamya saMketanA rahasyane keNa ukelI zake ? Aje paNa emanI hayAtInA bhaNakArA vAge che. emanuM sadA prasanna ane sahajapavitra mukhakamaLa AMkha sAme taravare che. emanI sAthe vitAvelAM amRta-varSonuM smaraNa haiyAne harSa-viSAdanI duvidhAbharI lAgaNIthI bharI de che! . emanI smRti sAthe aMtara ekAkAra banI gayuM che. emanA viyoge sarjAyelI haiiyAMnI sthiti, "masta kavi' (kavizrI tribhuvana premazaMkara)nA zabdomAM varNavuM te : rAma rema dahe duHkhamAM re, jarIe rahyuM nava jAya; jaLa viNa jevuM mAchaluM re, jIvana taraphaDatuM sajhAya... hAliDA ! saMta e pyAsAM devanAM e jI.... -AvI banI che. vyathA akathya che, haiyuM viSAdagheruM che. eka bAju A dazA che, tyAre bIjI tarapha jANe e puNya puruSa ja kahetA saMbhaLAya cheH "re! sthitaprajJanA loke bhUlI gaye? sthira, zAMta ne svastha citta enuM manana kara. tArI vyathA dUra thaze." ane, jANe aMtaramAM ajavALAM patharAya che. emanA mAnasa-zarIrane manomana vaMdana karuM chuM, ne emanA cAritrapUta AtmAne prArthanA karuM chuM ? kRpAnidhAna ! ApanI saraLatA ane nibha nikhAlasatA amArA jIvanamAM Utare ApanA bhavya jIvananI kaThora, niSkalaMka sAdhanA ane sarvakalyANakara siddhi amane prApta he; "Ape AtmasAt karelI sAcI zAsanaprabhAvanA mATenI dhagaza amArA jIvanamAM avatIrNa bane "-evA AzIrvAda mArA-amArA-sarva upara avirata varSA! "sadA svargathI nAtha! AzISa deje !"
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zraddhAMjali kALadharma nimitte Avela patra, tAro ane sAmayikonI ne
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMjali ne saMsmaraNa che, ArasI aMtara taNuM; thatI jemAM bhavya jhAMkhI, videhI saMte taNI.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAnapatrA ane sAmayikAnI ali jyeSTha AcAya pa. pU. AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja Aje tA. 31mI Disembare sAMje 5-15 vAge dhakA pAsenA tagaDI mukAme kALadharma pAmyA che. teozrI jainazAsananA sauthI vadhu vRddha ane jyeSTha AcAyaeN hatA. pAlItANAmAM thanArI pratiSThA prasage amadAvAdathI vihAra karIne tee pAlItANA jaI rahyA hatA. 77 varSa pahelAM, vikrama savata 1955 (I. sa. 1899 )mAM, saurASTranA eTAda gAmamAM emanA janma thayA hatA. zAsanasamrATa pU. A. vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA satsaMgathI temaNe vikrama savata 1970mAM dIkSA laIne pU. munizrI uyavijayajInu ziSyapada meLavyuM hatuM. dasa varSImAM sAMgeApAMga vidvattA ane paripUrNa zAstrajJAna saMpAdana karyA bAda 45 AgamasUtreAnA cAgAhana karAvI vi. sa. 1980mAM panyAsapaDha ane sa. 1983mAM temane AcArya pada pradAna thayuM hatuM. 28 varSanI yuvAna vaye temaNe AcArya pada meLavyu' e eka asAdhAraNa viziSTa ghaTanA hatI. e ghaTanAe khatAvI Apyu ke jaina zAsanamAM uMmaranu` nahIM paNa, lAyakAta ane guNavattAnuM mahattva vizeSa che. nirahaMkAra sarala vRtti ane akhaMDa gurubhakti e anne emanAM viziSTa guNA hatA. pa. pU. AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja samagra jaina zvetAMkhara mUrtipUjaka tapAgacchIya zramaNa saMghamAM pramukha AcArya hatA. te jyAtiSa ( muhUta ) ane zilpazAstranA viziSTa jJAtA hatA. bhAratabharanA jaina sadhA dvArA thatAM dhArmika zubha kAryonAM zubha muhUrto teozrI pAsethIja leAkA meLavatA hatA. dIkSAnAM dara varSa ane AcAya padmanAM 49 varSamAM jaina zAsana ane jaina sa`dhanI temaNe avizrAMtapaNe sevA karI hatI. gujarAta samAcAra (dainika ), amadAvAda; tA. 1-1-1976 na purAya tevI khATa jaina zAsanauddhAraka ane AjanA vidyamAna tamAma jainAcArTImAM sazreSTha jyeSTha A. pa. pU. AcArya zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja dhaMdhukA pAse tagaDI mukAme Aje kALadharma pAmyA che, 25
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ [194] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha vijayanemisUri mahArAjanA paTTaprabhAvaka A. udayasUri mahArAjanA paTTadhara AcArya naMdanasUrIzvarajI mahArAja zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI taraphathI pAlItANAmAM thanArI mahApratiSThA mahotsavamAM khAsa hAjarI ApavA amadAvAdathI vihAra karIne jaI rahyA hatA. pratiSThAvidhi AcAryazrInA varada haste thavAnI hatI. temanA kALadharmathI sAdhu samAja ane jaina samAjane na purAya tevI khoTa paDI che. gata eprila mAsanI 23mI tArIkhe bhagavAna mahAvIradevanA janmakalyANaka dine amadAvAdamAM yojAyela eka vizALa sabhAne saMbodhatAM AcAryo kharuM kahyuM hatuM ke bhagavAna mahAvIranA 2400mA nirvANavarSamAM ApaNe ahIM hatA nahi ane 2600mAM nirvANavarSamAM ApaNe nahi hAIe; eTale ApaNA mATe to 2500muM varSa ane 2500mA varSanI ujavaNI e ja barAbara che. ane bhAgyamAM hoya to ja lAbha maLI zake che." AjathI 77 varSa pUrve, I. sa. 19hmAM , beTAda gAmamAM jamanAbahenanI kUkhe janma lIdho hato. temanuM mULa nAma narottama hatuM. mAbApa ane kuTuMbanA saMskAronA vArasAnA pariNAme beTAdamAM vijayanemisUrIzvarajI mahArAja comAsuM karavA padhAryA tyAre temane satsaMge e saMskAre UgI nIkaLyA ane narottamane tyAganI bhAvanA jAgI ane saM. 1970mAM pUjya gurumahArAjanA AzIrvAdapUrvaka dIkSA lIdhI ane munirAja zrI naMdanavijayajI nAme jAhera thayA hatA. ane daza varSamAM sAMgopAMga vidvattA paripUrNa karI hatI. pariNAme prasanna banelA gurubhagavaMte 45 AgamasUtranA yogoddavahana karAvI saMvata 1980mAM paMnyAsapada ane saM. 1983mAM AcArya padapradAna karavAmAM AvyAM hatAM. AcAryane dIkSAnAM 62 varSa ane AcArya padanAM 49 varSa pasAra thaI gayAM che. teo muhUrtazAstra ane zilpazAstranA jJAtA hatA. jaina saMgha dvArA thatAM muhUrto temanI pAsethI meLavAtAM hatAM. ke, amadAvAda, tA. 1-1-1976 tejasvI dApaka saurASTra saMta ane vIronI janmabhUmi che. boTAda saurASTranuM prakhyAta gAma. gujarAtI bhASAnA mahAna kavivara beTAdakaranI e janmabhUmi. pratibhAzALI vidvAna jaina munivarone A bhUmimAM janma thayelo. vi. saM. 203ranA mAgazara vada 14ne divasa Uge. eka muni, samudAya sAthe, beTAda pAse tagaDI mukAma padhAryA. sAMjanA pAMca vAgyA hatA.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmayiko vagerenI zraddhAMjali [195 uMmaranA Are pahoMcelA muninI acAnaka tabiyata kathaLI. karAla kALe keLiyo karyo. munie nazvaradeha choDyo. mukta gaganamAM viharanAre haMsa viharavA cAlyA. muninA nazvara dehane jaina paraMparA anusAra pAlakhImAM temanA janmasthAna boTAda lAvavAmAM AvyA. boTAdamAM guruvAre bapore traNa vAge pavitra dehano agnisaMskAra thayo. gAmegAmathI AbAlavRddha jaina-jainetare temanA nazvara dehanA darzanArthe zraddhAMjali ApavA hajAronI saMkhyAmAM AvI pahoMcyA. beTAdanI janatAe svayaMskurita zeka pALe. nazvara deha paMcabhUtamAM vilIna the. phUla karamAya paNa parimala pAtharatuM jAya. A muni eTale zvetAMbara mUrtipUjaka jaina samudAyanA prabhAvazALI vidvAna AcArya pU. vijayanaMdanasUrIzvarajI. vi. saM. 1955mAM boTAdamAM temano janma thayo hato. narottama temanuM nAma. bAlyakALathI narottamane mAtapitAe uttama saMskAra sIMcelA. vi. saM. 1966mAM mahAna jainAcArya vijayanemisUrIzvarajInuM cAturmAsa boTAdamAM thayuM. teozrIjInuM vyakitva ajoDa hatuM. jenomAM teozrI "zAsanasamrATa' nAme oLakhAya che. bALaka narama zAsanasamrATanA saMparkamAM AvyA. tyAgabhAvanAnuM bIja skuyuM. vi. saM. 1970mAM bhAgavatI dIkSA lIdhI. bALa narottama muni naMdanavijaya banyA. dIkSA lIdhA bAda temaNe jIvanasAdhanA AraMbhI. jaina-jainetara darzanazAstrano talasparzI abhyAsa karyo. gurubhakti e eozrInA jIvanane dhabakAra hato. jJAnanI upAsanA e jIvananuM dhyeya hatuM. 28 varSanI nAnI vayamAM AcAryapada meLavyuM. have jaina zAsananI sevAbhakti e emanuM jIvanakArya banyuM. upAzrayamAM pATe besI zAstrano upadeza Ape tyAre zrotAjanone eka vidvAna prophesaranI chaTA ane zaktinI jhAMkhI thatI. AbAlavRddha sahu koIne premabhAvathI vAsakSepa cUrNathI AzIrvAda ApatA; A temanI namratA, nikhAlasatA hatI. vaLI, ziSyavRMdane pATha ApavAnuM paNa kadI cUktA nahi. sAdhavaH jJAnadhyAnadhana : " teozrI jyotiSa ane zilpazAstramAM khUba UMDo rasa dharAvatA. nyAta, jAta, kemanA bhedabhAva vinA upAzraye AvanAra vyaktione zubha muhUrtanuM pradAna karatA. jaina saMghanA agraNIo aneka praznonA ukela mATe teozrInuM mArgadarzana mAgatA.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A vinaMdanasUri smArakagraMtha praznone taTastha bhAve jetA. praznane badhI bAjuethI teo tapAsatA. nIDaratAthI sacoTa nirNaya letA ane e nirNayane makakamatAthI vaphAdAra rahetA. gata varSe bhArata sarakAre bhagavAna mahAvIranI 2500 varSanI nirvANa jayaMtI UjavI. pU. AcArya mahArAjane abhiprAya pUchavAmAM AvyuM. teozrIe spaSTa uttaramAM kahyuM ke bhagavAnanI jayaMtI jarUra UjavavI joIe. utsAhathI bhAga le e gya che. rAjanagaramAM eozrInI nizrAmAM ujavaNI thaI. zatruMjaya jainonuM tIrthAdhirAja, pratiSThAno pavitra prasaMga AvyuM. teozrInI nizrAmAM pratiSThA thAya e gya che, e saMdeza maLe. kathaLelA vRddha zarIramAM vaselA bhaktipUrNa makkama AtmAe saMdeza jhIlya. pAlItANA bhaNI vihAra zarU thayo. tagaDI mukAme deha choDyo. boTAdamAM agnisaMsakAra thaye. mAnavI dhAre che kaMIka ane thAya che kaIka! jaina zAsanamAM eka tejasvI dIpaka bujhAya. ApaNe sahu teozrInA amara AtmAne zAMti maLe evI prArthanA karIe. teozrIe mUkelA tejanA lIsoTAne anusarI kRtakRtyatA anubhavIe. sarvatra avamatu stro: -sevaka (dainika); amadAvAda, tA. 31-1-'76 sarvocca AcArya jaina samAjanA sarvocca AcArya bhagavaMta zrImadda vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja, budhavAra tA. 31-12-75 nA roja saurASTranA dhaMdhukAnI bAjumAM tagaDI gAmamAM kALadharma pAmyA che. AcArya zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI cAritravRddha ane vavRddha hatA ane jaina samAjamAM tiSa ane vijJAnamAM sarve pakSe sanmAnita jJAnavRddha hatA. sva. AcAryadeva zAsanasamrATa vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA paTTAlaMkAra hatA, tema ja zrImad vijayaudayasUrIzvarajI mahArAjanA prakhara vidvAna ziSya hatA. muMbaI ane upanagaranA jaina saMghamAM tema ja A. vijayapratApasUrIzvarajI, A. vijayadharmasUrIzvarajI, A. vi. devasUrIzvarajI, A. vi. meruprabhasUrIzvarajI; muni mahArAja zrI yazovijayajI vageree A samAcAra sAMbhaLI AghAta anubhavyo hato. samasta jaina samAja zokamagna banyo che. -muMbaI samAcAra (dainika), muMbaI, tA. 1-1-1977.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmayikA vagerenI zraddhAMjali chellI vaMdanA zrIsa`ghanA zirachatra, paramapUjya, AcAya pravara zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanuM yugakArya jANe pUru thayuM ane te, saune zAka ane glAnimAM rudana karatAM mUkI, vadhu ucca sthAna ane mAnanA adhikArI banIne, vidAya thaI gayA! puSpa kharI paDyuM, paNa enI khuzame samagra vAtAvaraNamAM sAdhutA, sahRdayatA ane sujanatAnA pamarATa prasarAvI gaI ! jaina sa`gha uparanA emanA asakhya upakArAne yAda karIe chIe ane aMtara UDI kRtajJatAnI saravANIthI gadgada banI jAya che; ane hRdaya raDI UThe che ke, have evI nikhAlasa ane mAdaka salAha levA kAnI pAse jaIzuM ane vAtsalyabharI zILI chAMyaDI pAtharatI gheghura vaDalA jevI upakArakavRttinA Azraya mATe kaiAnuM zaraNu grahIzu ? Aje emanA viyAga sahana karavAnA samaya AvyA che, tene sahana karavAnI zaktinI paramAtmA pAse prArthanA karIe ane ApaNAthI sadAne mATe vidAya thayelA ApaNA e paramaprabhAvaka mahApuruSane chellI vaMdanAnI zraddhAMjali arpaNa karIe. --jaina (sAptAhika), bhAvanagara; tA. 3-1-'77 tIrthAdhirAjanI yAtrAe jatAM aMtima yAtrA [ 197 ] tIvra buddhi, sAcA jJAna, sAcA tattva ane sAcI zraddhAnA rasiyA jIva-AtmA mAgazara vi 14 ne budhavAranA sadhyA samaya pahelAM sa'sAranA kAne sameTI svage sidhAvI gayA. karmavIra, sa`ghanAyaka parama pUjya AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjasAhebe tA. 31-12-'75nA sAMjanA 5-25 miniTa, dhaMdhukA pAse Avela tagaDI gAme, A nazvara dehanA navakAranu smaraNa karatAM karatAM ApaNI vaccethI tyAga karyAM. pUjyathIe sAMjanI geAcarI vAparI lIdhA bAda mADhu sApha karyuM ane jIbhanA lAcA vaLavA lAgyA. barAbara 5-10 miniTe temanA chellA zabdo sAMbhaLI zakAyA.... zIla....( pU. munirAja zrI zIlaca'dravijayajI ).... ane chanIyA ( pUjyazrInI sevA-zuzrUSA karanAra). bAda teozrIne pATa upara suvADI devAmAM AvyA. AkarunA sthAnika DAkaTara AvyA. pUjyazrInI zvAsanI gatI vadhatI cAlI....navakAranu smaraNa pAte karatA rahyA, tema ja AcArya zrI priyaMkarasUrijI, AcArya zrI suryodayasUrijI, AcArya zrI durlabhasAgarasUrijI -A traNe AcArya varyAe pUjyazrI samakSa navakAranu` satata smaraNa ane arihaMtanI dhUna lagAvI. DAkaTara sAhebe jarA moTA avAje jaNAvyu ke hRdaya khaMdha paDI rahyuM che....ane iMjekazana ApavAmAM AvyuM. kArI kaI phAvI nahIM! UMDA zvAsa sAthe chAtI phulAI ane pachInA zvAsa nIcA gayA te chellA rahyo! dhaMdhukAthI DaoN. ratilAlabhAI gAMdhI *kasIjananI vyavasthA sAthe AvI paheAMcyA. paraMtu adhu vyartha hatuM. !
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198] A. vi.nadanasUri smArakagraMtha pAlItANAmAM siddhagiri upara mAha zudi 7nA thanAra pratiSThA prasaMgane anulakSIne parama pUjya AcArya zrI vi. naMdanasUrIzvarajI ma. sAheba Adi ThANuMoe amadAvAdathI mAgazara vadi 3, ravivAranA vihAra karyo. dhaMdhukA bAda vihArane agyAramo ane chelle vihAra tagaDI rahyo. pU. AcAryazrInA kALadharmanA samAcAro turata ja pAsenA dhaMdhukA, beTAda vagere sthaLoe ane pachI, bhAratabharamAM tAra, TUMkakela, reDIo ane pI. sI. AI. dvArA akhabAramAM AvyA. beTAdamAM sAMje cha vAge khabara maLatAM saMgha bhego thayo. bajAre badhI baMdha thaI gaI. basa, kerIyara ane moTarakAra mAraphata tagaDI mukAme loko AvavA lAgyA. boTAdanA doDhasoeka bhAI , amadAvAdathI zrI kulacaMdabhAI chaganalAla, dhaMdhukAthI ane aneka sthaLethI moTI saMkhyAmAM mahAjana A nazvara dehanA darzane AvI pahoMcyA. agnisaMskAranI vidhi mATe amadAvAdathI AcArya zrI kasturasUrine patra aneka zrAvakonA Agraha sAthe, dhaMdhukAne najIkanuM zahera hovAnAM kAraNono Agraha, tagaDInA darabArane pitAnA gAmane tIrthadhAma banAvavAnI bhAvanAnA kAraNe aMtima saMskAranI vidhi mATe khUba ja joradAra Agraha rahyo. paraMtu nirNaya thaye temanI janmabhUminA sthaLa beTAdano. boTAdanA beTAoe bApanA baMdhanane biradAvI bIjAonI aMtima kriyA karavAnI bAjI pheravI dIdhI. boTAdamAM aMtima saMskAravidhi thazenA samAcAra paNa akhabAramAM AvI gayA. AcArya zrI sUryodayasUrijI Adie pUjyazrInA dehane vidhipUrvaka osarAvI dIdho. te dehane DoLImAM vyavasthita bAMdhI vahelI paroDhe boTAda tarapha prayANa karyuM. DoLI upADavAvALAonI bIjI jeDIdAranI khAsa vyavasthA pAlItANAthI karavAmAM AvI. munirAja zrI dAnavijayajI, muni zrI zIlacaMdravijayajI Adi ThANA 4 ane boTAdanA cAra yuvAne sAthe khADA-kAMkarAvALe vikaTa rasto pasAra karI barAbara bAra vAge beTAda AvyA. bahenonA upAzrayamAM svanA dehane lAvatAM darzanArthIonI bhArI bhIDa jAmI. barAbara samayasara traNa vAge 'jaya jaya naMdA, jaya jaya bhaddAnA bulaMda avAje sAthe svara AcAryazrIne dehane upAzraya uparathI nIce lAvI pAlakhImAM padharAvavAmAM AvyA. A samaye sAye rasto mAnavamedanIthI khIcokhIca bharAI gayuM hatuM. haju paNa darzana karavAvALA bhAvikenuM AvAgamana cAlu hoI gIdI bekAbu banI gaI hatI. suratanI suMdara vyavasthAne laI smazAnayAtrA samayasara nIkaLI zakI hatI. beTAdanI bajAre Aje baMdha haI gAmano tamAma varga ane bahAragAmathI Avela hajArane samUha A yAtrAmAM joDAI "jaya jaya naMdA ane jaya jaya bhaddAnAM sUtre ulAsabhAve pokArI rahyA hatA. pAlakhI mukhya mArgo ane parA vistAramAM pharI bajAramAM derAsara sAme zrI neminaMdana vihAra (A sthaLe pUjayazrInA upadezathI temanuM nAma joDI pauSaghazALA thavAnI hatI)nI
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmayike vagerenI zraddhAMjali [19] pAse pAMca vAge-arAbara samaye-AvI pahoMcI hatI. A samaye lekanuM rudana parAkASTAe pahayuM hatuM. azrubhInAM nayanoe pUjyazrInA saMsArI bhatrIjA zAha jayaMtIlAla haragoviMdadAse aMtima saMskAravidhi lokenA gaganabhedI nAda, puSpavRSTi sAthe barAbara pa-20 miniTe karI hatI. A samaye jIvadayAna lagabhaga sAteka hajAra ane pUjyazrIne pAlakhImAM padharAvavA, dave, dhUpa vagereno phALo vIseka hajArano thayo. atrenA saMghe AvanArA mahemAnanI bhakti mATe rasoDuM 11 vAgyAthI zarU karI dIdhuM hatuM. smazAnayAtrAmAM joDAvavA mATe amadAvAda pAMjarApoLa AdinI cAra, khaMbhAtathI be, mahuvAthI eka ema spezyala baso AvI hatI. sAvarakuMDalAnA yuvAnonI paNa eka basa Avela. bAkI to muMbaIthI amadAvAda thaI vimAnamAge ane bhAvanagara thaI vimAnamAge 50thI 60nI saMkhyA ane Treina, meTA pramANamAM moTo, mInIkAro, esa. TI. dvArA hajAronI mAnavamedanI AvI hatI. mahuvA, kuMDalA, bhAvanagara, pAlItANA, jesara, taLAjA, khaMbhAta, vallabhIpura, baravALA, dhaMdhukA, amadAvAda, muMbaI, surendranagara, kaDha, bAvaLA, lakhatara, lIMbaDI, vIMchIyA, pALIyAda, cuDA, rANapura ane jorAvaranagara Adi zrIsaMghanA aneka AgevAno AvyA hatA. chelle chelle cuDAthI Aje vahelI savAre vihAra karI, rANapuramAM A samAcAra sAMpaDatAM, satata 28 mAIlana vihAra karI sAdhvI zrI rAjendraprabhAzrIjI ThANAM pAMca paNa darzana karavA mATe cAra vAge AvI pahoMcyAM hatAM. AvelA AgevAnomAM amadAvAdathI peDhInA pratinidhio zeTha zrI caMdrakAnta choTAlAla gAMdhI, zrI caMdrakAnta bakubhAI zrI AtmArAma bhegIlAla sutarIyA, zrI manubhAI ghaDIyALI, zrI narendrabhAI jhaverI, zrI narottamabhAI mayAbhAI, zrI zreNikabhAI kasturabhAI lAlabhAI, zrI sumatIlAla popaTalAla ane zrI rasIkalAla mohanalAla; muMbaInA AgevAne zrI vADIlAla catrabhuja gAMdhI, zrI ramaNalAla nagInadAsa dIlhIvALA, konpharansanA maMtrI zrI jayaMta ema. zAha, zrI khumacaMda ratanacaMda jerAjI, bhAvanagarathI zeTha zrI ramaNIkalAla bhegIlAla vagere AgevAno; pAlItANAthI semacaMda DI. zAha, kanakabena kAMkarIyA vagere aneka AgevAne judA judA AvyA hatA. Ama sakaLa saMghanAM bhAI-baheno bhAre hRdaye samI sAMje sau saunuM sAdhana pakaDI vidAya thayA hatA. - jaina (sAptAhika), bhAvanagara, tA. 3-1-'76
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 200 ] A. vi.na...danasUri smArakcatha jaina zAsananA mahAna yAtira parama pUjaya paramakRpALu AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI jaina darzananA Agamo tema ja dharmazAstrA ane danAnA talaspazI ajoDa vidvAna hatA; nyAya, vyAkaraNa, jyAtiSa tema ja zilpazAstranA pAragata hatA. se...kaDA varSothI cAlI AvatI tithiviSayaka ArAdhanA ane tapAgacchIya zrI vijayadevasUrIya para'parAnA mahAna sa`rakSaka hatA. aMjanazalAkA, pratiSThA, dIkSA, saMghayAtrA, upadhAna, udyApana vi. ma'galamaya dharma kAryanAM zubha muhUrto mATe jeozrInu sthAna zvetAMkhara mUrtipUjaka jaina saMghamAM sarvoparI hatuM; jezrInI zubha nizrAmAM pratiSThA, aMjanazalAkA, dIkSA vi. kalyANakArI mahAtsaveA dvArA jaina zAsananI addabhuta prabhAvanA thayelI. peAtAnI nAdurasta takhiyata hAvA chatAM zAsananA hita ane utkarSanI pravRttimAM jeezrI satata parAyaNa hatA. pUjya tapAgacchAdhipati zAsanasamrATa AcAryaM bhagava'ta vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA vidyamAna samuddAyamAM tathA samagra tapAgacchamAM adhinAyaka hatA. teozrI 49 varSathI AcAya pade birAjIne sakala zrIsaMgha para upakArAnI varSA karI rahela. khaMbhAtanA cAturmAsamAM zrIsaMgha pU. zAsanasamrATa janmazatAbdi maheAtsava tathA upadhAnatapanI mahAna ArAdhanA vi. maMgala kAryA karavAne bhAgyazALI banela. zAstravizArada, kaviratna, nyAyavAcaspati, siddhAMtamAtaDa jyAtiSazAstraniSNAta AcArya mazahUra hatA. cAritravRddha ane vayAvRddha pUjyazrI jaina samAjamAM sa pakSe sanmAnanIya anyA. vizvanA virATa pravAhamAM janmelAMe sAmAnya yA moTA moTA sattAdhIze| kAI paNa hAya, tenI sAthe maraNu paNa saMkaLAyeluM ja che. chatAM jeA sva jIvanamAM uttama guNAne vaNI gayA che, jemaNe svajIvana sva ane paranA kalyANArthe vitAvyuM che, sva-paranA bhedane samajI svaguNuramaNatA ja jeenuM sUtra banyuM che, teo bhale ApaNA vacamAMthI sthUla dehe adRzya thatA hoya, paNa yazeAdehathI tA teo sadaiva ApaNI samakSa jhaLakI ja rahyAM che. samuddhinA zuddha matra paDhAvanAra, mithyA vAsanAnA aMdhakArane dUra karI sUrya sama ujvala samyaglRjJAnanAM prakAzamaya kiraNA pAtharanAra, ane paropakAraparAyaNa je kAI hoya teA te mahiSa puruSA ja hoya che. siddhamAnI jema jeenAM vacanamAM siddhi hoya che, jemanA hRdayamAM dayAnA vahetA aA gaMgAnA nIra jevA nirmaLa ane patitapAvana hoya che, jemanAM devadarzananAM AzIvacane sadaiva amAgha hoya che, jemanI kRpAdRSTi kumArge viharI rahelA mAnavIonI durdazA nihALI hamezA azru sAre che, evA mahAtmAe jagama kalpavRkSa samAna hoya che. AvA parama pUjya, parama dayALu ApaNA saunA bhAvaprANAhAraka AcArya bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja mA. va. 14 budhavAre sAMjanA 5-25 kalAke dhaMdhukAthI 7 mAila dUra tagaDI gAmamAM apUrva samAdhi sAthe kALadharma pAmyA. --jaina sevaka (mAsika patrikA ), mu`baI; jAnyuArI, 1976
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ [201] sAmayiko vagerenI zraddhAMjali sarvamAnya AcArya jaina samAja ke vartamAna AcAryoM meM sarvamAnya AcArya parama pUjya zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja kA saurASTra ke dhaMdhukA boTAda roDa para sthita tagaDI grAma meM di0 31-12-75 ko saMdhyA ke 5-35 baje svargavAsa ho gyaa| ke 5-35 baje svargavAsa ho gyaa| AcArya zrI pratikramaNa karane kI taiyArI meM the ki hRdayaroga kA sakhta hamalA huA aura unakA prANAnta ho gyaa| Apa 78 varSa ke the| __svargIya AcAryadeva zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrIzvara jI mahArAja ke paTTAla'kAra the aura zrImad vijayaudayasarijI mahArAja ke prakhara vidvAna ziSya the / jyotiSa zAstra ke mAne hue vidvAna kahalAte the| kisI jagaha pratiSThA Adi kA muhUrta dekhanA ho to inhIM se vinatI karake muhUta kI mitI nizcita kI jAtI thii| inake batAye muhUrta ko saba hI loga Adara ke sAtha mAnate the| arthAt inakI vidvattA sarvamAnya thii| Apake svargavAsI ho jAne se pUre jaina samAja kA bhArI zeka huA hai| - AgarA zrIsaMgha ke yaha samAcAra milane para bhArI zoka huA hai| apane samAja ke sarvamAnya vidvAna AcArya ke viyoga se zrIsaMgha ko duHkha ho rahA hai| hama bhI parama pU0 sva0 AcAryazrI ke prati bhAvabhInI zraddhAMjali arpita karate haiN| -zvetAmbara jaina (sAptAhika), AgarA; tA. 8-1-76 samartha sukAnInI vasamI vidAya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjane gata mAgasara vadI caudasa, tat. 31-12-1875 mudhavAranA 214, mAthamatI sadhyAye, 77-78 varSanI pari571 kye, tagaDI mukAme, svargavAsa thayela che ane jaina saMghane najIkanA bhaviSyamAM na purAI zake evI asAdhAraNa khoTa paDI che, e vAtanI noMdha letAM ame khUba duHkha ane zokanI lAgaNI anubhavIe chIe. atyAranA tapagaccha mATe ati viSama banatA jatA saMjogomAM AcArya mahArAjanuM vidAya thavuM e bhAre vasamuM banI rahe evuM che, ane emanI kheTa ApaNuM saMghane Dagale ne pagale vartAvAnI che enI amane khAtarI che, ane tethI teozrIne svargavAsa, emanI pAchaLa, evaDe mATe zUnyAvakAza mUko jAya che ke je kyAre, kevI rIte ane kenA dvArA pUrI thaze enI te Aje kalpanA sudadhAM thaI zakatI nathI. paDatA paMcamakALane prabhAva kaho, ke kaliyuganI asara kaho, athavA to kamanasIba bhavitavyatAno kuMga jAgI UThe hoya--e game te hoya--paNa chellAM cAreka dAyakAthI
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ [202]. A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha jaina saMghamAM, kharI rIte kahevuM hoya to tapagaccha jaina saMghamAM, tithicarcAnA rAhue kaleza, Sa, kalaha, kaMkAsa ane huMsAtuMsInA Avezane jagavavAmAM, pioSavAmAM ane vistAravAmAM je vighAtaka ane kamanasIbIbharyo bhAga bhajavyo che, te suvidita che. evA ati kalezamaya vAtAvaraNamAM paNa tapagaccha jaina saMghane svasthapaNe ane sAcI dizAnuM mArgadarzana ApI zake evA je alpa-svalpa zramaNa-bhagavaMta thaI gayA, temAM svargastha AcArya pravara zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma ane kAma mokhare che, ema koIne paNa lAgyA vagara nahIM rahe. cArekora rAga-dveSanuM kalezakArI vAtAvaraNa ja pravartatuM hoya evA ati viSamaya ane cittanI vRttione uzkerI mUke evA bhArelA agni jevA vAtAvaraNa vacce paNa pitA taraphathI jhaghaDA-kaMkAsanuM piSaNa na thaI jAya ane sAthe sAthe tapagaccha saMghanA eka tithivALA zAMta ane samajaNuM pakSanI vyAjabI vAta be tithivALA pakSanI jhanUnI jehAdane kAraNe mArI na jAya athavA zithila na banI jAya, e rIte zrIsaMghane mArgadarzana ApavAnuM ane zrIsaMghane sAcI dizAmAM doravAnuM kAma talavAra athavA UMce AbhamAM bAMdhelA doraDA upara Daga bharavA jevuM ati muzkela kAma che. AvA muzkela kAmane e vyakti ja mananI zAMti, cittanI svasthatA ane hRdayanI kUNI lAgaNIone jarA paNa kSati pahoMcADyA vagara karI batAvI zake che, jemaNe potAnA jIvanabhara ahiMsA, saMyama ane tapomaya zramaNa jIvananI apramatta sAdhanA karIne pitAnA jIvanane tejasvI, zaktizALI ane kartavyaparAyaNa banAvyuM hoya. zramaNasaMghanI je pratApI vyaktie AvI sAdhanA dvArA pitAnA jIvanane unnata, udAra ane kartavyaniSTha banAvyuM hoya tene zramaNazreSTha tarIke ja biradAvavI ghaTe. AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja eka zramaNazreSTha ane mahAna prabhAvaka sAdhupuruSa hatA. AvA zramaNa zreSTha je mahApuruSa prabhunA dharmazAsananI dharmadhurAne vahana karatA hoya ane bhagavAnanA dharmasaMghane sAcI dizAmAM deratA rahetA hoya ane e mATe pitAnA UMgha ke ArAmanI paNa khevanA na karatA hoya, emane upakAra ApaNe zabdothI kevI rIte mAnI zakIe ? teonuM vatana saurASTramAM boTAda gAma. emanA pitAnuM nAma zrI hemacaMda zAmajI zAha; emanAM mAtAnuM nAma zrImatI jamanAbahena. jJAti dasA zrImALI jana. emane janma vi. saM. 1955 mAM. emanuM nAma nattama. kuTuMba AkhuM dharmanA raMge raMgAyeluM. e saMskAre narottamamAM nAnI uMmare ja saMyama ane vairAgya taraphanI prItirUpe khIlI nIkaLyA tyAga-vairAgyanA A saMskAre evA prabaLa hatA ke mAtra 15 varSanI uMmare ja, vi. saM. 1970mAM, zAsanasamrATa AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA ziSya
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmayike vagerenI zraddhAMjali [203]] zAMtasvabhAvI AcArya zrI vijayasUrijI mahArAjanA ziSya tarIke, muni zrI naMdanavijayajInA nAme, emaNe dIkSA lIdhI. dakSA pachI muni zrI naMdanavijayajIe jJAna ane cAritranI utkaTa ArAdhanA karIne evI gyatA meLavI ke zrIsaMghe emane aThThAvIsa varSanI uMmare ja AcArya padavI arpaNa karI. mAtra aphUAvIsa varSanI, pramANamAM nAnI ane navayuvAna ke UcharatI kahI zakAya evI vaye AcAryapada jevA jaina zAsanamAM rAjA tarIkenuM gaurava dharAvatA padano jemanA upara abhiSeka karavAmAM Avyo haze, emane bAhya tathA AtyaMtara vikAsa keTalo badho thayo haze ! AvI mahA javAbadArIthI alaMkRta thanAra AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje potAnA gurujanenI tathA zrIsaMghanI khUba khUba kRpA ane lAgaNI meLavI haze tyAre ja A pramANe banI zakayuM haze e kahevAnI jarUra nathI. traNa vasI (bAsaTha varSa) karatAM paNa vadhu samayanI sAdhujIvananI akhaMDa sAdhanA mATenI saMyamayAtrA ane lagabhaga aradhI sadI (ogaNapacAsa varSa) jeTalAM sudIrgha samaya sudhI saphaLatApUrvaka ane yazasvI rIte nibhAvI jANelI AcArya padanI javAbadArI sauneInA svargastha AcArya mahArAja pratyeno Adara ane bhaktimAM vizeSa umero kare evI tathA emanA pratyenI kRtajJatAnI lAgaNIne vadhAre vyApaka banAve evI che. zrIsaMghanA eka samartha sukAnI tarIkenuM jIvana jIvIne, potAnI AsapAsa vAtsalya, karuNA ane maitrIbhAvanuM sarvamaMgalakArI vAtAvaraNa relAvIne ane caturvidha zrIsaMghanA hRdayanA svAmI tarIkenuM virala gaurava meLavIne svarganA mArge prayANa karI gayelA AcArya mahArAja to parama kRtArtha banI gayA, paraMtu sAcI, zaktizALI ane dhyeyalakSI sAdhutAnI bAbatamAM raMka banI rahela ApaNo saMgha vizeSa raMka banI gayo ! paNa jeo ApaNA parama upakArI hoya ane jemane ApaNe sAcA dilathI cAhatA hoI e teo ApaNI vacce sadAkALa TakI rahe ane musIbatanA vakhate ApaNane satyano mArga cIMdhatA rahe evuM banatuM nathI. jamelAnuM mRtyu e jIvanane saMhaja kama che, eTale emAMthI koI paNa aLaguM rahI zakatuM nathI. ApaNuM mATe to have svargastha AcArya mahArAjanAM guNe ane kartavyanA mArge cAlavuM e ja sAcuM AzvAsana meLavavAno mArga che. ame svargastha AcArya mahArAjanA pavitra AtmAne bhAvapUrvaka anekAneka vaMdanA karIe chIe ane ApaNA e samartha sukAnInA mArge cAlavAnI buddhi ane zakti zrIsaMghamAM pragaTe evI hAdika prArthanA karIe chIe. -jaina (sAptAhika), bhAvanagara, tA. 10-1-76
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 204 ] prazasti zraddhAMjali banI ! paramaprabhAvaka saghanAyaDa [ A lakhANa thoDA vakhata pachI pragaTa thanAra "na disUtranAM pravacane" nAme pustakamAM ApavA mATe meM lakhyuM hatuM. A pustakamAM parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasurIzvarajI mahArAje khaMbhAtamAM Apela ane saujanyazIla pUjya munirAja zrI zIlaca dravijayajI mahArAje saMgRhIta-saMpAkti karela vyAkhyAne ApavAmAM AvyAM che. AcArya mahArAjanA guNasaMpanna ane zaktisabhara vyaktitvanA khyAla ApatI prazastirUpa A lakhANa lakhAyA pachI dasa divase ja tene svargavAsa thayA ane A prazastine zraddhAMjalirUpe pragaTa karavAnA vakhata AvyA ane kudaratI karuNatA ja lekhavI joIe !] - lekhaka -- A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha sAdhutA jyAre vezanA mahimAnA sImADA oLagIne vicAra, vartana ane vANI sAthe ekarUpa bane che, tyAre e jIvanaspazI banIne mAnavIne koika aneAkhA sukha ane AnaMdanA adhikArI banAve che. A sukha ane AnaMda aMtaranI guNavabhUti ane guNagrAhaka vRttimAMthI pragaTa thatAM hAvAthI ene bAhya sAmagrI ke ADakharI ALapa'pALanu dAsapaNuM nathI veThavuM paDatuM. jIvanasAdhanA AgaLa vadhatAM A sthiti ja sAdhakane eka khAjI saccidAnaMdamaya dazA tarapha dorI jAya che; bIjI bAju vidhavAtsalyanA rAhanA yAtrika banAve che. samagra vizvane peAtAnu mitra ke kuTuMba banAvavAnA uddAtta ane samaMgalakArI dhyeyane varelI sAdhanA, e ja sAcI sAdhutAne pAmavAne rAha che ane e rAhanA puNyayAtrika banavA mATe bhagavAna tIrthaM kare samabhAvalakSI ahiMsA, sayama ane tapanI keDIo atAvI che. paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayana'danasUrijI mahArAja bhagavAna tIrthaMkare udhela mAkSamAnA AvA ja eka puNyapravAsI ane zramazreSTha saMghanAyaka che. samatAbharI sAdhutAnI sAdhanAnI AbhA tenA samagra jIvanavyavahAra upara, caMdranI zItaLasu'dara cAMdanInI jema vistarelI jovA maLe che. ane tethI emanA paricayamAM AvanAra kAI ne paNa, emanAmAM pragaTa thaelI sahiSNutA, vatsalatA, karuNA, svasthatA, kalyANavRtti vagere guNAnI vibhUtinA sahajapaNe AhalAdakArI darzana thAya che. pUjyapAda svastha AcAryadeva zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja vikramanI vIsamI sadInA jaina zAsananA mahAna prabhAvaka AcArya thaI gayA. tenu vyaktitva asAdhAraNa tejasvI hatu' ane ati virala kahI zakAya evA AMtara ane khAdya prabhAva ane pratApa emanI AsapAsa sadA kALa relAyA ja karatA hatA. naiSThika brahmacaryanA tA jANe te sAkSAt avatAra ja hatA. teo jyAM paNa birAjatA hoya tyAM dharmazAsananI prabhAvanAnuM ane dharmanA rakSaNa tathA pASaNanuM kAI ne kAI nAnuM-mATuM kAma cAlatu ja rahetuM hatuM ane bhAvika janA emAM ullAsathI bhAga letA ja rahetA hatA. e sUrI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ [205] sAmayike vagerenI zraddhAMjali dharanA remamamAM zAsananI rakSA ane prabhAvanA karavAnI tamannA vahyA ja karatI hatI. tethI ja zrIsaMghe teone "zAsanasamrATa' jevuM Adara-bhaktinuM sUcaka mahAna biruda arpaNa karIne emanA pratye potAnI kRtajJatAnI UMDI lAgaNI darzAvI hatI, cAritranI ArAdhanAmAM satata jAgRta rahevAnI sAthe sAthe jJAnasAdhanA mATe paNa asAdhAraNa puruSArtha karIne teoe, zAstrapAragAmIpaNuM prApta karavAnI sAthe, eka uttama Adarza UbhuM karyo hato ane jJAna-cAritranI sAdhanAne je mAge teoe potAnA jIvanane amRtamaya banAvyuM hatuM, te mArge potAnI saMyamayAtrAne AgaLa vadhAravAmAM potAnA ziSya-praziSyane vizALa samudAya jarAya pAchaLa na rahe ke leza paNa pramAda na seve e mATe teoe dAkhavela cIvaTa, jAgRti ane anuzAsananI vRtti dAkhalArUpa banI rahe evI hatI. temAMya AcArya pravara zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanI potAnA aMtevAsIone niyaMtraNamAM rAkhavAnI dhAkane te Aje paNa loko saMbhAre che. teo jema eka bAju potAnA aMtevAsIo upara vAtsalyano abhiSeka karI jANatA hatA, tema bIjI bAju, zrIsaMgha ane samudAyanA hitamAM jarUrI lAgatuM tyAre, zistanI maryAdAno bhaMga karatA potAnA ziSyopraziSyone kaThora zikSA karatAM paNa na khamacAtA. "sAdhu bananAre sAdhujIvananA AcArenuM akhaMDapaNe pAlana karavuM ja ghaTe" e bAbatamAM teo pUrepUre Agraha rAkhatA hatA. eka guru tarIkenI AvI javAbadArIne sAcavI jANavAne kAraNe ja teo judA judA viSayanA niSNAta jJAtA ane zIla-prajJAnI samAna sAdhanAthI zobhatA ziSya-praziSyonuM eka moTuM jUtha zAsanane bheTa ApI zakyA hatA. zAsanasamrATanA ziSya-praziSyanA A samUhamAM 'udaya-naMdana"nI guru-ziSyanI belaDInuM nAma ane kAma jANe kahevatarUpa banI gayuM hatuM. zAsanasamrATanA prathama paMktinA ziSyomAM parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayasUrIzvarajI mahArAjanuM sthAna anokhuM ane AgaLa paDatuM hatuM. dharmazAstro, tiSavidyA tathA zilpazAstranA to teo adhikRta vidvAna hatA, chatAM emane na to potAnA sthAnanuM leza paNa abhimAna hatuM, na to potAnA jJAnanuM rajamAtra gumAna hatuM. teo te potAnI jIvanasAdhanAmAM jANe potAnI jAtane ane potAnA sarvasvane zUnyamAM meLavI devA mAMgatA hoya ema, Ardaza zramaNane zobhe evuM, jaLakamaLanI jema, sAva alipta ane mahamukta jIvana jIvanAno ja akhaMDa puruSArtha karatA rahetA hatA. ane teonI gurubhaktinuM to kahevuM ja zuM ? potAnA gurudeva uparanAM teonAM anurAga ane bhakti te guru gautamasvAmInI potAnA guru paramAtmA mahAvIradeva uparanI bhaktinuM smaraNa karAve evAM avihaDa ane utkaTa hatAM. gurunI bhakti ane gurunI AjJA AcArya zrI vijayodayasUrijI mahArAjane potAnA jIvana ane sarvasva karatAM paNa adhika priya hatI. samatAnA saravara samA ane sAva ochAbolA e AcArya pravaranA satsaMgane lAbha maLavo e jIvananuM eka jIvanaprada pAtheya banI jate
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ [26]. A. vinaMdanasUri smArakagraMtha AcArya zrI vijayasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara te AcArya zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja. potAnA dAdAgurunA kaDaka anuzAsanamAM rahIne AcArya zrI vijayanaMdanasUrijIe jJAna ane cAritranI vimaLa ArAdhanA karavAne baLe, zAsanasevA mATenI je zakti meLavI ane tatparatA keLavI, e jaina zAsanane mATe A sadImAM moTI zakti ane meTA AdhArarUpa banI gaI che; ane e zaktie aneka AMtara tema ja bAhya ApattionI sAme, prabhunA zAsananI rakSA karavA sAthe dharmazAsanane ne UDato rAkhavAnuM puNyakArya karyuM che, e vAtanI sAkSI ApaNI najara sAmeno itihAsa paNa pUrI zake tema che. jaina saMghanI A sadInI keTalI badhI ghaTanAo sAthe A AcAryazrInuM nAma saMkaLAyeluM che ! paNa AvI dharma prIti, zAsanabhakti ane prabhAvazIlatAnuM varadAna vagara prayatna ke AchopAtaLA prayatna, rAtorAta maLI jAya che, ema rakhe koI mAnI bese! e mATe te A janmanI, tema ja, kyAreka to, janma-janmAMtaranI akhaMDa jIvanasAdhanAnI paNa jarUra paDe che. AvI sAdhanAno paripAka thAya che tyAre zAsana prabhAvanAnI bhAvanA ane zakti, zatadaLa kamaLanI jema, vikasavA mAMDe che; ane evA jIvanasAdhaka mahApuruSanA pagale pagale dharmakaraNInI zubhakara saravANI vahevA lAge che. paMdara-seLa varSanI pAMgaratI vaye saMsAravyavahArane tyAga karIne, tIrthaMkara paramAtmA, dAdAguruzrI tathA gurudevane caraNe sarvabhAve samarpita thayelA muni naMdanavijayajIe pitAnI jIvanasAdhanAnI yAtrA evI ekAgratAthI AgaLa vadhArI ke jethI teonuM jIvana eka bAju niSThAbharI dharmakiyAethI surabhita banyuM ane bIjI bAju sva-para zAstronA jJAnathI Alakita banyuM. jJAna-kisAnI A sAdhanAnI vacce potAnA guruvarya tathA dAdAgurunI bhaktinI jayeta to akhaMDapaNe jaLahaLatI ja rahI; uparAMta, anya sAdhu-munirAjenAM vinaya-vaiyAvacca karavAno avasara paNa teo na cUkatA. A pramANe svapuruSArthathI jAgI UThela AMtarika zaktimAM potAnA guruzrI tathA dAdAguru zAsanasamrATa sUrivaranI asIma kRpA ane zubhecchAnuM baLa umerAyuM. pariNAme muni zrI naMdanavijayajIne jhaDapI ane bahumukhI e vikAsa thaye ke mAtra aThThAvIsa varSanI nAnI ane navayuvAna vaye emane AcArya padanI javAbadArI soMpIne emanA AMtarika baLa ane tejanuM zrIsaMgha dvArA bahumAna karavAmAM AvyuM. zAsana-samrATa sUrIzvarajI mahArAja tathA AcArya zrI vijayanaMdasUrijI mahArAjanA paricayamAM AvanAra saukaI jANe che ke AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjane potAnA A praziSya upara keTalAM heta ane vizvAsa hatAM ! are, ATaluM ja zA mATe ? AcArya zrI vijayanaMdanasUrijIe te potAnA mahAna pratApI dAdAguruzrInuM vaDA vajIra tarIkenuM moTuM javAbadArIvALuM pada meLavI ane zobhAvI
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmayiko vagerenI zraddhAMjali [27] jANyuM hatuM. 'naMdana" to jANe potAnA dAdAguruzrInA romaromamAM vasI gayA hatA. potAnI niHsvArtha ane nirmaLa bhakti ane guruvaryanI asIma kRpAnuM ja A supariNAma che ane enAM mIThAM phaLa je zAsanane uttarottara vadhu ne vadhu pramANamAM maLatAM rahyAM che. uMmaranA vadhavA sAthe kAyAnI zakti ghaTe e to svAbhAvika che, paNa AcArya zrI vijayanaMdasUrijInI zAsanadAjha, kAryasUjha ane vyavasthAzaktine uMmaranA ghasArA pahoMcyA nathI enI sAkSI, emanI AsapAsa madhapUDAnI jema guMjatI aneka pravRttio Ape che. dhIra-gaMbhIra chatAM prasanna emanI prakRti che. emaNe kADhI ApelAM dharmakAryonAM zubha muhUrto emanAM aMtaramAM vahetI kalyANabuddhi ane zubha niSThAthI vizeSa maMgalakArI banI jAya che. tethI ja tana ane manane thakavI nAkhe eTalA vyApaka pramANamAM jaina saMghanA judA judA gaccho ane phirakAonI vyaktio emanI pAse muhUrta kADhI ApavAnI mAMgaNI kare che. ane eka bhAvanAzIla saMghanAyakane zobhe e rIte, teo AvI mAgaNIne pUrepUro nyAya paNa Ape che. javAbadArIbharyA saMghanAyakapadane caritArtha karI zake evA zANapaNa, dhIraja, TharelapaNuM, samayajJatA, dIrdhadaSTi, samayasUcakatA, vicakSaNapaNuM, pAragAmI vidvattA, pravacananipuNatA, adamya icchAzakti, vyavahArakuzaLatA, daDha manobaLa vagere aneka guNe ane zaktiothI teozrInuM jIvana samRddha baneluM che, ane tethI ja zAsana upara AvI paDatI AMtarika tathA bAhya kaTokaTIne vakhate teo spaSTa ane pariNAmagAmI mArgadarzana ApIne zrIsaMghanI rakSAnA cazanA bhAgI banI zake che. zILI ane prazAMta emanI tAkAta che. ane je kaMI karavuM hoya te, vadhu bolyA cAlyA vagara ke kaI paNa jAtano ADaMbara rasyA vagara, cUpacApa karI batAvavAne emane svabhAva che. je kaMI nirNaya karavo hoya te, jarAya utAvaLa karyA vagara, pUrepUro vicAra karIne teo kare che; ane eka vAra amuka nirNaya karI lIdhA pachI, game tevA jhaMjhAvAtanI sAme paNa, aDola khaDA rahevAnuM emanuM khamIra che. vaLI, vivekazIlatAnI maryAdAne lakhyA vagara nirbhayatA ane spaSTavAditAne potAnA jIvana sAthe vaNI levAnI emanI kaLA adabhuta che. ane jeo teone parAyA mAnatA hoya emane paNa pitAnA banAvI de evI karuNAbharI hetanI saravANI emanAM aMtaramAM niraMtara vahetI rahe che. ahiMsA, saMyama ane tapomaya samabhAvanI sAdhanAne ja A pratApa che. A graMthanA pravacanakAra AcAryazrI aneka guNo ane aneka zaktiothI zobhatA AvA mahAna saMdhanAyaka che. emanI dharmavANInI A prasAdIne aMtaramAM jhIlavAno prayAsa
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ [208] mA. vi.nadhanasUri-smAramya tha karIe ane emanA saghanAyaka padane lAbha jaina zAsanane ane dezane lAMbA samaya sudhI maLatA rahe evI prArthanA karIe, - ratilAla dvIpaya 6 hesAI, tA. 21-12-175 jaina (sAptAhiGa ); bhAvanagara, tA. 10-1-171 mahAn jyotirdhara parama pUjya, parama dayAlu, jaina zAsana ke mahAna jyotirdhara, tapAgaccha nAyaka, AcArya zrImad vijayanandanasUrIzvarajI mahArAja kA 2032 kI mAha vadI 14, dinAMka 31-12-75 ko zAma pAMca bajakara 25 miniTa para dhandhUkA se sAta mIla dUra sthita tagaDI gAMva meM svargavAsa ho gayA / pUjya AcAryazrI ne ahamadAbAda ke pAMjarApola upAzraya se poSa badI 3 ko pAlIarer ke lie vihAra kiyA thaa| unake sAtha 15 anya sAdhu va munirAja the / ApakI yaha vihArayAtrA sAnanda cala rahI thI / pUjyazrI pUrNa svastha va prasanna the / gatavarSa ke aMtima dina zAma pAMca baje Apako dila kA daurA paDA / DAkTaroM ko tatkAla bulAyA gayA, lekina ve ciranidrA meM lIna ho gae ! nava varSa kI prAtaH pUjyazrI kA pArthiva zarIra unake janmasthAna boTAda le jAyA gayA, jahAM use bhaktajanoM ke darzanArtha jaina upAzraya meM rakhA gayA / pUjyazrI ke aMtima darzanoM ke liye pUre dina darzanArthiyoM kA tAMtA lagA rhaa| azrupUrita netroM se AbAlavRddha nara-nArI Akara apane zraddhAsumana arpita kara puNyAtmA ke pArthiva zarIra ke aMtima darzana kA lAbha prApta karate rahe / zava yAtrA zAma tIna baje prAraMbha huI aura 5|| baje zokAkula naranAriyoM kI apAra bhIDa kI upasthiti meM bhatIje zrI jayantIbhAI ne pUjya AcAryazrI kA aMtima saMskAra sampanna kiyA / isa avasara para kAphI saMkhyA meM sAdhu-sAdhviyAM AMkhoM meM AMsU bhare upasthita the / AcAryazrI jyotiSa ke sarvamAnya vidvAna the| kisI sthAna para pratiSThA Adi kA muhUrta nikalavAnA hotA thA to unhIM se vinatI kI jAtI thI / unake dvArA nikAlA gayA muhUrta sarvamAnya hotA thA / pUjya AcAryazrI ke Akasmika nidhana kA samAcAra pUre deza meM bijalI kI taraha phaila gayA aura loga zoka meM DUba gae / - ballabha sandeza (mAsika); jayapura, janavarI, 1976
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmayiko vagerenI zraddhAMjali [28] saMdhanAyaka zrI nandanasUrijInI ciravidAya AcArya zrI vijayanandasUrijI mahArAja gata ekatrIsamI Disembare ciranidrAmAM piDhI jatAM zramaNa saMskRtinA gaganethI eka tejasvI tAraka kharI paDe che; dharatI para eka jhagamagate dIpaka bujhAI gayuM che. A sAthe tapagaccha saMghamAM ekativipakSa mATe eka mahAprazna paNa sajA che: "have saMdhanA sukAnI keNa?" - AcAryazrInA nidhana sAthe ja A prazna bhAratabharamAM A pakSanA anuyAyIomAM puchAI rahyo che, e ja batAve che ke lagabhaga ATheka dAyakAnI teozrInI jiMdagI kevI pratApI ane prabhAvaka hatI. * ghaDiyALathI TevAI gayela kAMDA para ekAda divasa ghaDiyALa na hoya te mAtra kAMDAne ja nahIM, jIvanane paNa sUnuM lAge che, tyAre A to eka jIvaMta vyakti, temAM paNa samagra tapagaccha saMgha para potAnA zILA vyaktitvathI patharAI gayela vaMdanIya vizeSa vyakita ! ema lAge che jANe bhIDamAM svajanathI ekAeka vikhUTA paDI gayA chIe. bharacaka bhIDamAM ane svajananA bharyA parivAra ane samudAya vacce paNa gherI ekalatA aMtarane kerI khAya che. bhAratamAM jyAM jyAM AcAryazrIne zraddhAMjali apAI tyAM tyAM A ja lAgaNI abhivyakta thaI che. ghaNuM manAvyA chatAMya mana mAnavA taiyAra thatuM nathI ke AcAryazrI ApaNI vacamAM nathI, chatAMya A krUra vAstavikatA che ke AcAryazrI Aja nathI; che mAtra temanI premALa ane preraka smRtio. samagra zrI caturvidha saMgha ja nahi paNa, Itara samAja paNa temaNe dhArmika prasaMgoe kADhelAM muhUrta para zraddhA rAkhate, eTaluM ja nahi, temanA hADohADa vidhIo paNa e mATe temane ja Agraha rAkhatA. jotiSa ane zilpanA teo bahukRta vidvAna hatA. meTA bhAgano samAja teozrIne A ja vilakSaNatAthI oLakhate, vaMdatA ane pUjatA. paraMtu AcAryazrI mAtra tiSavidda ane zilpazAstrajJa ja na hatA, zrIsaMghanA samartha, kAbela ane nIvaDela sukAnI paNa hatA. baMne munisaMmelana bharAyAM ane saphaLa thayAM temAM pAyAne yaza AcAryazrInA phALe jAya che. be tithine na mata nIkaLe tyAre ane tyAra pachI e mata ane mata sAme teozrIe jIvanabhara sArI evI Takkara lIdhI hatI. aphasesa mAtra eTale ja ke zAsananI ekatA ane akhaMDitatA, ekhalAsatA ane sauhArda mATenI teozrInI jhaMkhanA chellA zvAse paNa atRpta ane adhUrI rahI ! AcAryazrInI jIvanakArakidInI yazaklagI je kaMI banI raheze to te haze, bhagavAna 27
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ [10] A. vinadhanasurismArahAtha mahAvIranI 25mI nirvANakalyANaka zatAbdInI rASTrIya staranI ujavaNI aMge teozrIe ApelI suspaSTa daravaNI. tithinA prazna bAda zatAbdInA praznane zrI caturvidha saMgha A dizAzUnya banI javAnI taiyArImAM hato, tyAre teozrIe, jarAya khacakATa vinA, kazIyA avaDhavamAM aTavAyA vinA, ujavaNInI himAyata karI, A mATe vaDApradhAnane AzIrvAda paNa pAThavyA! ApaNuM konpharansane paNa preraka AzIrvAda ApyA. teozrInAM A baMne pagalAM sAce ja hiMmatabharyA, samayasaranAM ane dUraMdezIbharyA hatAM. teozrInI AvI nirbhikatA ane nIDaratAne kAraNe ja Aja e prazna thAya che ke, Aje zrI zatruMjaya tIrtha paranI pratiSThA prasaMge virodhano vaMToLa jAgyo che tyAre AcArya zrI hayAta hota to? Ano javAba nathI. je che te hakIkata che. have ApaNe AcAryazrInI sIdhI daravaNI vinA ApaNA prazno ane samasyAonuM samAdhAna meLavI levAnuM che. AcAryazrInuM sthAna supere saMbhALI zake evuM koI vyaktitva te Aja jhaTa najare nathI caDatuM. bhaviSyanI kone khabara che? tyAre ApaNA mATe eka ja vikalpa rahe che ke, ApaNe have saMghabhAvanA (Tema spIrITa) khUba jhaDapathI nirmANa karIe, zrI caturvidha saMghanuM sukAna bahumAnya bahuzraya evA pAMca-sAta zramaNonA hAthamAM mUkIe. zrI caturvidha saMghamAM eka nahi aneka prazno che. temAM keTalAka prazno tAkIde ukela mAMge che. A badhA prazno aMge have ApaNe koI ekanI sAme mITa mAMDI zakIe tema nathI tyAre, Ama kahyuM have anivArya ane Avazyaka banI jAya che. ' AcAryazrInA jIvananI eka jhaMkhanA satata rahI hatI ke zrI tapagaccha saMghamAM A nimitte ke te nimitte je kusaMpa ane kaDavAza che, kaleza ane kaSAya che, te badhAM dara thIye, saMvata 192 pahelAM zrIsaMghamAM je mitrIbhAva, pramodabhAva, karuNAbhAva hato, te punaH sthApita thAya. bhavitavyatAnuM kAraNa gaNI, temanA jIvanamAM A kArya na thayuM. have pharaja ApaNI che ke A cAra bhAvanAne supere caritArtha karavI. ApaNe sau pUrI niSThA ane pramANikatAthI have mAtra eka jinazAsananI sevAnI dhUna rAkhI sakriya banIe; Ama karavAmAM ja AcAryazrInA guNAnuvAda karavAmAM ke teozrIne zraddhAMjali ApavAmAM ApaNuM aMtaranI nirmAtA ane saracAI che. - "jinasaMdeza" (pAkSika), muMbaI, tA. 15-1-76
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ [11] sAmayiko vagerenI zraddhAMjali prathama puNyatithie aMjali zAntinuM parama tArtha (harigIta) niza, nirmaLa nIra zA, nirbhaya ane nirdoSa je, vAtsalyanA gheghura vaDalA sama, suguNanA kaSa je; zAsana taNAM ziratAja, bhAjana sajajanenI prItinAM, te pUjaya nandanasUrivarane, bhAvathI karuM vadanA. jenuM sAMnidhya pAmIne jIvane zAtA vaLe, enA AMtarika saMtApe upazame ane enAM cintA, kaMTALo ane hatAzA vilIna thAya, enuM nAma tIrtha. meM AvAM be tIrtho joyAM che eka, zrI zatruMjaya mahAtIrtha, bIjuM pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja. eka sthAvara tIrtha, bIjuM jaMgama tIrtha. mArI ja vAta karuM te, huM game teTale kaMTALe hIM, mAnasika thAka ane pari. tApa veThIne nirAzA tarapha gati karato houM, evI aneka kSaNee mane A bane vIrthonuM sAkSAt ke maraNarUpe sAMnidhya sahaja maLI AvatAM meM mArI nirAzAne ApameLe nAza pAmatI joI che, aMtarane prasanna banI jatuM joyuM che ane thAka ane paritApane ogaLI jatA anubhavyA che. A ja anubhava anya vyaktione paNa thayuM che ane enAM paNa udAharaNa meM jAyAM che. ahIM huM pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanandanasUrIzvarajI mahArAjanuM smaraNastavana karIza. svAmI AnaMde eka ThekANe lakhyuM cheH "je tane paththaramAMthI matI pakavavAne UMce kasaba AvaDyo te teTalA para tuM chakIne nAdAna na banate, kema ke ethIye caDiyAte kimi saMta pAse hoya che--mANasanA dilamAMnAM verajhera kADhI nAMkhavAne." 3 A zabda meM vAMcyA, te kSaNe mane pUjya AcArya mahArAjanuM smaraNa thayuM. emanA svabhAva viSe ghaNane ghaNuM anubhave bhale thayA , paNa mane emanA svabhAvane paricaya
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ [22] A. vi.na"nasUri smArakma tha Ave ja-mANasanAM dilamAMnAM verajhera kADhI nAMkhanAra kImiyAgararUpe-thayA che. emanA satata aMtaraMga paricaye meM emanAmAM saraLatAnA dirayA ghughavatA joyA che, samatA ane saumyabhAvanAM akSaya nidhAna nihALyAM che, bahu ja sImita evI vaiyaktika tathA sAmudAyika khAkhatAthI mAMDIne gaccha, sa`pradAya, dhama ane samAjane spatI tamAma khAtAmAM emanA khullA dilane, emanI kheladilI tathA nekadilIne pragaTatI ne vahetI anubhavI che, lAgaNInuM amI chalakAtu mANyu che. sAcI sAdhutAnAM madhura mizraNavALuM AvuM amI, AvuM vAtsalya khAyAnA ane e phrI kyAMya nahi maLe tene aksAsa haiyAne sadA DaMkhe che, DakhatA raheze. samaya koInIya rAha jotA nathI. e pUjya puruSanA kALadharmane bAra mahinA pUrA thAya che. mAgazara vi 14, sAmavAra, tA. 30-12-76nA dine emanI prathama puNyatithi che, tyAre emanA cAritrapUta AtmAne bhAvapUrvaka vaMdanA karIe. --pU. su. zrI zIlaca'vijayajI " jaina " (sAptAhika), bhAvanagara, tA.-18-12-76 ( 2 ) bhruga juga jIvA vijayanaMdanasUrIzvarajI vAtsalyavAridhi, tapAgacchasa'dhanAyaka, vijayanadanasUrijI mahArAje 77 varSa jeTalA sudIrgha samayanA jIvananI aMtima ghaDI sudhI zAsana ane samAjanI abhUtapUrva sevA karI hatI. teozrI jaina samAjanAM sukha-duHkhanA sAthI banavA sAthe meAkSa puruSArthanI ArAdhanAmAM paNa tevA ja jAgRta rahyA hatA. AvA mahAvratadhArI, prAtaHsmaraNIya mahApuruSanA guNAnuM varNana paNa jIvananuM pAtheya che. pUjya AcArya bhagavaMtane zraddhAMjali arpaNa karatAM gurubhagavaMtAe jaNAvyuM hatuM ke, uttarAdhyayana, AcArAMga, bhagavatIjI Adi pistAlIthe AgamAnu... jIvatuM jAgatuM svarUpa nIhALavuM hoya, zruti-smRti-ve-upaniSada Adi jainetara graMthAnI tulanAtmaka dRSTine dhArApravAha bleAkAnI para'parAmAM sAMbhaLavI hoya, muhUta, zilpa ane vidhividhAnAnI khAkhatamAM dareka sa`pradAyanA mahAnubhAvAne mITa mAMDatAM jovA hAya ane vAtsalyanA avirata pravAhanA anubhava karavA hoya te ApaNane kharekhara apUrva jyAtira prakAMDa vidvatA pUrvaka tArkika zizamaNi paramapUjya AcArya bhagavAnanAM darzana thaze. AvA eka mahAna jgyAtiranI zAsanane na bhulAya evI kheATa paDI che. vamAnamAM teozrInI smRti ja karavI rahI, chatAM teozrI aneka mahAna guNArUpe jagatamAM jIvaData che ane UrdhvagatigAmI teozrI ApaNA upara amIjharaNAM varasAvatA raho !
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmayike vagerenI zraddhAMjali [13] jana zAsana ke jyAM aneka sitArAo camake che, pU. AcAryadeva jaina saMghanA eka tejasvI ane camakatA tArA hatA, sitArA hatA. saM. 2032 nA mAgasara vada 14nA roja eka anokhI tejalekhA mUkI e kharI gayA ! - jaina saMghane temanI cira vidAyathI eka moTI khoTa paDI che. paricayamAM AvanAra kaMIkanAM jIvanamAM teozrIe prANa pUryA che. tethI ja temane javAthI ApaNe eka mahAmUlI mUDI gumAvI hoya tevuM duHkha anubhavIe chIe. sityotera varasanI emanI jiMdagImAM emaNe jIvataranA aneka khaMDo ajamAvyA che. vividha kSetre aneka kaLIone emaNe sugaMdhita kusumamAM palaTI che. anekanI bhAvanAonA pUjyazrI zipI che. kaMIkanA AdarzonA e kalAdhAra che. emanuM jIvana kalAmaya gayuM che. emanI jiMdagI eka yoga banI vItI che. saM. 155mAM saurASTranI puNyavaMtI bhUmi boTAdamAM janma dhAraNa karI eka evuM jIvana jIvI gayA ke jenAM saMbhAraNAM cirakALa sudhI yAdagAra raheze. nAnapaNathI ja ane khA saMskAra pAmI jIvanane dharmamaya mArge AgaLa vadhAryuM ane zAsanasamrATa pUjaya AcArya bhagavaMta vijayanemisUrIzvarajInA paricayamAM AvyA pachI to tyAga mArge javA taiyAra thayA. saM. 1970mAM dIkSA laI pU. munizrI naMdanavijaya banyA. ane 28 varasanI uMmare te AcArya padavI pAmyA. zAsanasamrATanA caraNomAM emanuM jIvana jhakI gayuM; emanA sadezane emaNe zabdomAM mUrta karyo ane sahu koInA prItipAtra banyA. pUjya AcArya bhagavaMtane kaNa nahIM oLakhatuM hoya? temanuM hasatuM premALa mukhaDuM, paLavAramAM sAmAnuM dila jItI le evI vAkpaTutA, temane vivekazIla svabhAva, temanI haLavI ramUjabharI vAtacItanI chaTA, saukoIne AMjI zake te buddhi vaibhava paNa temanA paricayamAM AvanAra kadI paNa bhUlI zake tema nathI. jyotiSazAstra ane khAsa karIne muhUrta mATe sArAye bhAratamAM jANItA banyA hatA ane gacchAdhipati banyA pachI paNa saukoInA prItipAtra banyA hatA. e jIvanakalAdhara, karmanI ane bhAvanAonA mahAna zilpI pU. AcArya bhagavaMtane koDa vaMdana ho! tAjetaramAM zrI siddhagirinI jAtrAe jatAM cAra varasa pachI madhura saMbhAraNA jAgRta thayA. konpharaMsanA adhivezananI zarUAtamAM maMgaLa pravacane vAtAvaraNane uSmAthI bharI dIdhuM; aneka AgevAna ane kAryakarane navI zakti maLI AvI. Avela AdhIne dUra karIne saphaLatAnA paMthe laI zakyA. traNa varSa pahelAM pU. sAdhvIjI zAMtizrIjI mahArAja amadAvAda mukAme kALadharma pAmela te prasaMge tyAMthI khaMbhAta jatAM e tIrthabhUmi upadhAna tapanI ArAdhanAthI dhanya banela. pU. A. zrI meruprabhasUrijInAM prabhAvazALI pravacananI asara
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 214)j A. vi.naHnasUri-smArakazra tha jAdubharela nIvaDela. gurudeva vijayAdayasUrijInA smArakanI yAjanA mUrtimaMta thayela. sonAmAM sugadha bhaLe tema A prasaMga itihAsamAM amara anela che. sekaDA varasA sudhI AcAryadevanA upakArA bhUlI zakAze nahi. svargamAMthI bALajIvAne anerI preraNA arpatA rahA! --bAlacaMdra --< jainasevaka " ( mAsika patrikA ), mu`baI, Disembara, 1976 "" guNAnuvAda sabhA tathA TharAvA amadAvAdamAM caturvidha zrIsaMghanI sabhA amadAvAdanA jaina agraNIonI sahIthI, tA. 7-1-76, budhavAra, savAranA sADA nava vAgatAM, caturvidha zrIsaMghanI guNAnuvAda sabhA parama pUjaya AcArya mahArAja zrI vijayakastUrasUrIzvarajI mahArAja AdinI nizrAmAM, nagarazeThanA vaDAmAM, AsavAla klabanA paTAMgaNamAM lAvavAmAM AvI hatI. sabhAmAM caturvidha zrIsa Mghe ghaNI moTI saMkhyAmAM hAjarI ApI hatI. ma'galAcaraNu khAda jANItA saMgItakAra zrI gajAnaMdabhAIe sva. AcAryazrInA jIvananA citAra ApatuM karuNa gIta bhAvavAhI svare rajU karI saunAM aMtarane gadgada anAvI dIdhAM hatAM. stutigAna rajU thayA bAda pU. A. zrI. yazeAbhadrasUrIzvarajI mahArAje A sabhAmAM jaNAvyuM hatuM ke mAnavI janmIne jana ane sajjana ane che, mahAtmana ane paramAtmana paNa banI zake che. jUnI peDhInA vAraso eka pachI eka jaI rahyo che. emanA guNa jIvanamAM utAravA temaNe anuzadha karyA hatA. pa. pU. AcArya zrI caMdrodayasUrIzvarajI mahArAje tene puNyapuruSa, mAnasarAvaranA hu'salAnA viziSTa sthAna samA gaNAvIne kahyuM hatuM ke, jaina saMghe A mahApuruSanA jIvananA viziSTa guNAne jIvanamAM tANAvANAnI jema vaNI levA joI e. pa. pU. AcArya zrI vikramasUrIzvarajI mahArAje saddagatanA 'mukatAvali' granthanA kAryane biradAvIne teozrInA sAdharmikanA sanmAnanA guNanI prazaMzA karI hatI. jaina samAjanA mukhya agraNI ane jANItA udyogapati zrI kastUrabhAI lAlabhAI e sabhAmAM jaNAvyuM hatuM ke, zrI vijayana MdanasUrIzvarajI mahArAjanA viyAgathI amadAvAdane saMgha ja nahIM paNa AkhI duniyAnA saMdha duHkhamAM DUbI gayA che. teo hamezA saukAI ne
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharA [25] madadarUpa thatAM. koI paNa muhUrta--pachI e pratiSThAnuM, maMdiranuM ke bIjA dharmakAryanuM hoya, emAM mahArAjazrI pratiSThita ane nyAyI gaNAtA. 62 varSa sudhI dIkSA pALI, 50 varSa sudhI acAryapade rahyA. nAnI umare dIkSA lIdhI. emane abhyAsa ane zuzraSA evI hatI ke, saukaImAM suvAsa phelAtI. pariNAme temanA pratye lokone atiprema hato. pitAne sAcuM lAge e ja teo karatA. AcArya zrI bhAnacaMdrasUrIzvarajI mahArAje jaNAvyuM hatuM ke, guNa vinA kaI keInI pAse jatuM nathI. jenAM sAdhano sArAM enuM sAdhya sAruM hoya che. teo vaTavRkSa jevA hatA. sau emanA sAnidhyamAM besI vAsakSepa laI AnaMda pAmatAM. jIvanamAM teoe nItine pALI che. nItine haMmezA vaLagI raheje-e temano aMtima saMdeza che. bhalabhalA mANasane cakita karI de evI temanI ArAdhanA hatI. jaina saMgha pAse badhuM che paNa ekatvanI khAmI che. ekatva haze te game tevI kaTokaTIne hUra karI zakIzuM. - hAIkorTanA jaja zrI sAMkaLacaMda zAha ane selsaTekSanA jaja zrI. e. ke. zAhe jaNAvyuM hatuM ke, mahArAjazrIe aDikhama cAritryazIla jIvana ane zAsanane suMdara AgevAnI pUrI pADI che. saMgha temanuM smAraka kare. paMnyAsa zrI mitrAnaMdavijayajI gaNi, u. zrI surendravijayajI, A. zrI mahimAprabhasUrijI, mu. zrI pramodasAgarajI, mu. zrI rAjayazavijayajI mahArAje paNa svargasthanA guNAnuvAta karyA hatA. A uparAMta zrI kAMtilAla ghIyA, zrI vADIlAla catrabhuja gAMdhI, zrI jayaMtIlAla ema. jhaverI tathA paM. maphatalAla gAMdhIe mahArAjazrIne potAnI zraddhAMjali arpaNa karI hatI. - aMtamAM zrI caMdrakAMtabhAI sI. gAMdhIe mahArAjazrIne aMjali ApIne nIce mujaba TharAva rajU karyo hato TharAva paramapUjya, tIrthoddhAraka, zAsanasamrATa, AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pa. pU. prazAMta svabhAvI AcArya deva vijayasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara, paramaprabhAvaka, nyAyavizArada, bahumAnya, AcAryadeva vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja pAlItANA girirAja upara navA nirmANa thayela nUtana jinamaMdiranI pratiSThA karavA jatAM tagaDI mukAme, vi. saM. 2032nA mAgasara vada 14, tA. 31-12-75 budhavAranA reja pa-rapa miniTe kALadharma pAmatAM jaina zAsanane eka zAsanamAnya dIrghadraSTA, sadA zAsanahitaciMtaka, tiSa, nyAya, zilpa, Agama Adi zAstronA vidvAna mahApuruSane
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16]. A. vi.naMdanasUrismArakagraMtha viraha paDyo che. jaina zAsanane temanA kALadharmathI na pUrI zakAya tevI mahAna beTa paDI che. teozrInA samagra jaina zAsana uparanA aneka upakAre ane asahya virahane punaH punaH smaraNa karatAM amadAvAdano zrI caturvidha saMgha temanA uttama dIrgha paryAya saMyamI jIvana ane uttama dIrdha AcArya padaparyAyanI anumadanApUrvaka kaTi koTi vaMdanA kare che. sabhAe bAra navakAra gaNIne TharAva pasAra karyo hato. zrI sAMtAkrUjha (muMbaI) tapagaccha jaina saMdhanI sabhA zAsanasamrATa AcAryadeva zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTadhara paramapUjya AcAryadeva zrI vijayasUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTAlaMkAra paramapUjya AcAryadeva zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjazrI tagaDI mukAme kALadharma pAmatAM teozrInA guNAnuvAdanI sabhA zAntAkrUjha jaina tapagaccha saMgha taraphathI poSa vadI 2 ravivAranA roja parama pUjya AcAryadeva zrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjazrInA ziSyaratno pUjya upAdhyAyajI zrI hemacaMdravijayajI mahArAjazrI tathA pUjya munirAja zrI pradyumnavijayajI mahArAjazrInI zubha nizrAmAM zrIsaMghanA vizALa upAzrayamAM yojavAmAM AvI hatI. zrIyuta kasturabhAIe patrikAnuM vAMcana karyuM hatuM. kavi zrI baMsIlAla khaMbhAtavALAe bhAvavAhI svare guruguNastuti gAI hatI. pUjya muni zrI pradyumnavijyajI mahArAjazrIe pravacana karatAM svargastha AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjazrIne bAlyakALamAM thayelA vairAgyathI mAMDIne paMdara varSanI vaye dIkSita thayA tene tathA mAtra bAra varSanA samayamAM pistAlIza jinAgama paMcAMgInA talasparzI abhyAsa sAthe anya darzanano abhyAsa karyAne ulekha karyo hato. ane teozrInI apratima buddhiprabhA joI zAsanasamrATa pU. vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrIe aThThAvIsa varSanI nAnI vayamAM jina zAsanamAM ucatama evA AcAryapade ArUDha karyAne banAva suMdara rIte varNavyo hato. pacAsa varSanA AcArya pada-paryAyamAM svargastha zrIe karela jaina zAsananI anupama kaTInI vividha prakAranI zAsanaprabhAvanAonuM kaDIbaddha bayAna karIne svargastha zrIne maraNAMjali ApI hatI. bAda zrIsaMghanA menejIMga TrasTI zrIyuta hIrAlAla nAthAlAle svargastha zrInA bhAratabharanA zrIsaMgha uparanA upakArone yAda karI jenAgamanA akhaMDa abhyAsI, zilpazAstranA prakhara zAstravettA ane jyotiSazAstranA siddhahasta tirdharanA jIvananA keTalAka prasaMgo kahIne zraddhAMjali ApI hatI. jasubhAI zAhe zAntAkUjhanA jinamaMdiranI pratiSThAnA cAlIsa varSa pahelAM ApelAM zubha muhUrtone yAda karI zAntAkrujha saMghanI AbAdI ane utkarSamAM AvA siddhahasta mahApuruSoe ApelAM zubha muhUrtI nimittabhUta che ane tethI teozrI ApaNuM upakArI che kahI teozrIne koTI koTI vaMdanA sAthe arvAMjali ApI hatI. surendranagaranA zrIyuta bApAlAla manasukhalAla zAhe
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAe tathA TharAva [27] svargasthazrInA cAlIza varSanA paricayamAMthI keTalAka zilpane lagatA, keTalAka jyotiSane lagatA prasaMgono ullekha karI svargasthazrI te viSayomAM keTalA pAraMgata hatA tenAM dAkhalAo ApyA hatA ane zAstrasiddhAntamAM svargastha zrInI nipuNatAne khyAla Apyo hate. paramapUjya upAdhyAyajI zrI hemacaMdravijayajI gaNivarazrIe svargasthazrI pitAnA samudAyanA ke para samudAyanA sAdhuo pratye vAtsalyabhAva dharAvatA hatA te guNanuM vizada vivecana karyuM hatuM. bhAratabharamAM, hajAro jinamaMdiranI pratiSThA AdinAM zubha muhUrto joI ApyAnI pUjyazrI pAse vizALa noMdha rahetI tenI yAdI ApI hatI. muMbaI zaheranAM jinamaMdire pikI 70-80 TakA jinamaMdiranA pratiSThA-mahotsavanAM zubha muhUrto A mahApuruSe joI ApyAM hatAM. svargasthazrI sAthe vihAramAM ke cAturmAsamAM rahevAnA prasaMgomAM te mahApuruSanA agAdha jJAna, vAtsalyabhAva, sAdhuonA abhyAsa ane saMyamapAlanAnI kALajI vagere guNonuM kathana karavA sAthe svargastha zrIe racelA graMtha, kAvya vagerenI yAdI kahI hatI. bAdamAM zrI zAntAkUjha saMghanA menejIMga TrasTI zrI hIrAlAla nAthAlAla zAhe svargasthazrIne aMjali Apato nIce mujaba TharAva rajU karyo hato, jene zrIyuta kasturabhAIe anumodana ApyuM hatuM-- TharAva * zrI kadambagirijI Adi aneka tIrthona tIrthoddhAraka paramapUjaya AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajIzrInA paTTadhara prazAntamUrti AgamaprajJa parama pUjya AcAryadeva zrI vijayasUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTaprabhAvaka, zAstrasiddhAnta-pAraMgata, zilpazAstraniSNAta, jayotiSamArtaDa, kavikulaguru AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja zrI (saMvata 203ranA mAgasara vadI 14 ne budhavAranA roja tagaDI mukAme acAnaka samAdhipUrvaka kALadharma pAmatAM samagra jana zAsanane paramahitiSI mahApuruSanI jabarajasta khoTa paDI che. teozrInA virahathI bhAratabharanA jaina saMghe e jevI duHkhanI lAgaNIo anubhavI che, tevI duHkhanI lAgaNIo zrI sAntAkrUjhane saMgha anubhave che. ane teozrInA sakaLa saMgha uparanA amApa upakAranuM smaraNa karIne, zAntAkrUjhana saMgha svargIya mahApuruSane koTI koTI vaMdanA sAthe zraddhAMjali arpaNa kare che. ane bAsaTha varSanA dIrgha saMyamaparyAyamAM ane pacAsa varSanA uttamottama AcAryapada-paryAyamAM aneka prakAranAM zAsanaprabhAvanAnAM cirasmaraNIya satkAryo karI janAra mahAna AtmA siddhipadane pAmo evI abhyarthanA vyakta kare che. sakaLasaMghe bAra navakAra gaNavApUrvaka A TharAvane pasAra karyo hato. 28
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ [18] A vinaMdanasUrismArakagraMtha . muMbaImAM ghATakoparamAM paNa pU. A. zrI vijayapratApasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM guNAnuvAda sabhA thaI hatI; emAM zrI vADIlAla catrabhuja gAMdhIe boTAdanI aMtimayAtrAnuM varNana karyuM hatuM. . muMbaImAM vAlakezvaramAM pU. mu. zrI yazovijayajInI nizrAmAM guNAnuvAda sabhA thaI hatI. muMbaInA saMghanI sabhA muMbaInA zrI vijayadevasUra saMgha, zrI AdIzvara vIsA poravADa jaina saMgha vagere 60 (sATha) saMgha tathA saMsthAonA upakrame, pa. pU. A. zrI vijaya meruprabhasUrijI mahArAja AdinI nizrAmAM, guNAnuvAda sabhA yojavAmAM AvI hatI. A prasaMge pa. pU. A. vijayadevasUrijI, pa. pU. A. vijyazubhaMkarasUrijI, pa. pU. A. vijayakIrticaMdrasUrijI tathA anya munivarAe svargasthane zraddhAMjali ApatAM pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje Azare bAvIza hajAra zilpamaya derAsara. upAzraye, gurumaMdire vagere mATe Apela mArgadarzananI ane teonI jainadharma pratye anupama zraddhA pragaTAvavAnI zaktinI prazaMsA karI hatI ane emanA kALadharmathI dezabharanA saMghae je UMDI AghAtanI lAgaNI anubhavI hatI, emAM A sabhAne sUra purAvyo hato. sabhAmAM saMghanA TrasTI zrI kezavalAla bulAkhIdAsa, zrI nAnacaMda zAha, zrI sevaMtIlAla saMghavI tema ja saMsthAonA pramukho hAjara rahyA hatA. A prasaMge zrI bAbulAla sI. zAhe pitAnuM raceluM zraddhAMjali gIta gAyuM hatuM kenpha'ransanA maMtrI zrI jayaMtabhAI ema. zAha, zrI kumArapALa vi. zAha, zrI khUmacaMdabhAI zrI zrI rAyacaMdabhAI zAha, zrI cImanalAla pAlItANAkara vageree pravacano karyA hatAM. aMtamAM zrI dhIrajalAla zAhanA anumodanathI zrI choTAlAla zAhe rajU karela guNAnuvAda TharAva pasAra karavAmAM Avyo hato. zrI AdIzvara jaina piravADa saMdha, muMbaInI zraddhAMjali - pa. pU. AcArya mahArAjAdhirAja zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrIzvarajI ma. sA. nA paTTadhara pU. A. zrI vijayasUrIzvarajI ma. sA.nA paTTadhara pa. pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI ma.sA.nA vajraghAta tulya ati duHkhada acAnaka kALadharmanA samAcAra sAMbhaLatAM vAtAvaraNa zokamagna ane bhagnahRdayavALuM banI gayuM. pUjyapAdazrIjIne janma vi. saM. 155 boTAda, dIkSA vi. saM. 1970. phakta 12 varSanA ja laghu-dIkSA paryAyamAM, 28 varSanI yauvanavaye, vi. saM. 1983mAM AcAryapade ArUDha thayA te ja teozrIjInI yogyatA puravAra kare che. jyotiSa ane zilpazAstramAM ajoDa ane agrima sthAna dharAvatA hatA. pUjyazrIjIne tele koI AvI zakatuM nahi, kAraNa ke, dhArmika muhUrtI jevaDAvavA
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA karAve [19] mATe bhAratabharamAMthI jena saMgha ane anya ga7vALA, saMpradAyavALA paNa AvatA hatA ane pulakita hadaye haryAnvita banI pAchA pharatA. pU. AcArya bhagavaMtazrInuM muhUrta eTale suvarNAkSara. 78 varSanI uMmare, dara varSane suvizuddha ane sudIrgha cAritraparyAya pALI, vijaLInA jhabakArAnI jema cAlI gayA. pU. A. zrI vijayaprabhasUrIzvarajI ma., pU. A. zrI vijayadevasUrIzvarajI ma., pU. A. zrI vijayazubhaMkarasUrIzvarajI ma. Adi vizALa munirvAda, sAdhvIjIgaNa tathA catuvidha zrIsaMghe zrI geDIjI jaina upAzrayamAM devavaMdana karela. samasta bhAratavarSanA jaina samAjamAM pU. AcAryadevazrIjInI na pUrI zakAya tevI mahAna khoTa paDI che. amAre saMgha zokamagna banyA che. zrI AtmAnaMda jana sabhA, muMbaIne harAva zAsanaziratAja, zAMtatapamUrti, AcArya bhagavaMta vijayanaMdasUrIzvarajI mahArAjanA tA. 31-12-75 nA kALadharma pAmyAnA samAcAra jANI amArI saMsthAnA dareka sabhya khUba ja duHkha anubhave che. pa. pUjya AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja dareka kArya pUjya gurudevanI salAha laIne ja karatA hatA. ane amArI saMsthAne paNa teo mArgadarzana laI karavAnuM kahetA. AvA parama upakArI gurudevanA svarga-gamanathI samAja vadhu anAtha banyo che. gurudevane AtmA jyAM birAjamAna hoya tyAMthI amone mArgadarzana Ape e ja. zrI javAharanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha geregAMva (muMbaI)ne harAva saddagata AcArya bhagavaMtanA uraca AtmAne zubhAMjali arpavA tema ja teozrInA guNonuM abhivAdana karavA amArA saMghanA bhAI-bahenanI eka sabhA Ajaroja tA. 4-1-76nA divase atre birAjamAna pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI kaMcanasAgarajI mahArAja sAhebanI nizrAmAM maLI hatI. ane teozrInA aneka guNonuM pUjya paMnyAsajI mahArAja sAheba tathA anya vaktAo dvArA abhivAdana karavAmAM AvyuM hatuM. ane teozrInI ame sarva upara kRpAdRSTi varasAvavA prArthanA karI hatI. ane nIce mujaba TharAva karyo hate TharAva paramapUjya, zAsanaprabhAvaka, ajoDa jyotiSa ane zilpazAstrI, AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajInA kALadharma pAmyAnA samAcAra jANuM ame saMghanA saghaLA bhAIbahene atyaMta dilagIra thayAM chIe. pUjyazrIe amArA saMghanAM sthApatyanAM kAryomAM tema ja bIjA zubha samAraMbhamAM vizuddha muhUrto kADhI ApI tema ja mArgadarzana ApI
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 220 Avi.naMdanasUri smArakagraMtha amArAM kAryomAM madadarUpa banI ghaNo ja upakAra karyo che. samasta jaina zAsanane teozrInA javAthI na purAya tevI khoTa paDI che. muMbaInA zrI khaMbhAta jaina mitra maMDaLano TharAva zrI khaMbhAta jaina mitra maMDaLa-muMbaInI AjanI A sabhA parama pUjya AcArya bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA thayela kALadharmathI atyaMta duHkha anubhave che. ane zAsanadeva pUjyazrInA samudAya para AvI paDela virahamAM sAMtvana Ape evI aMtaHkaraNapUrvaka prArthanA kare che. jodhapura zrIsaMghano TharAva zrIsa ke zirachatra, zAsanasamrATa, samudAyake netA, paramazAsanaprabhAvaka, paramapUjya, AcArya deveza zrImad vijayanandanasUrIzvarajI mahArAja sAhaba ke mAgazara (hindI poSa) kRSNa 14, dinAMka 31-12-75 ke Akasmika kAladharma ke upalakSya me pUjya AcArya deva zrImad vijayasuzIlasUrIvarajI mahArAja sAhaba, pU. upAdhyAya zrI vinodavijayajI mahArAja sAhaba tathA pU. AcArya deva zrImad vijayavallabhasUrIzvarajI ma. sA. ke samudAya ke pU. muni zrI mahimAvijayajI mahArAja sA. Adi kI nizrAme guNAnuvAda sabhA zrI mutAjI ke jaina mandira ke vizAla prAMgaNa meM dinAMka 4-1-76 mitI poSa zulka 3 ko huI, jisame kaI vaktAoNne svargIya pU. AcArya deva ke saMyama ke jIvana para prakAza DAlA tathA nimna zoka prastAva pArita kiyA gyaa| prastAva Aja kI yaha guNAnuvAda sabhA svargIya pa. pU. AcArya deveza zrImad vijayanandanasUrIzvarajI sAhaba ke Akasmika samAdhi kAladharma para hArdika duHkha prakaTa karatI hai| me isa kAraNa se apAra kSati haI hai| Aja unake abhAva kI kSatipUrti nikaTa viSyame honA asaMbhava pratIta hotA hai| sadagata kI AtmA parama zAnti pAve aisA hArdika bhAvanA se yahAM mahApuruSakI aMtima vandanA kI zraddhAMjali arpaNa karate hai|" zrI jana saMdha, sUrata paramapUjya, gacchAdhipati, AcAryadeva zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba mAgasara vada 14, tA. 31-12-75nA budhavAranA dine sAMjanA samAdhipUrvaka, navakAramaMtranuM smaraNa
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhA tathA harAve [ 221] karatAM kALadharma pAmyA. teozrInA guNAnuvAdanI jAhera sabhA vaDAceATA jaina upAzraye ravivAra, tA. 4-1-'76nA rAja savAre 9-30 kalAke 5. pR. AcArya zrI nipUNaprabhasUrIzvarajI mahArAja sAheba, pa. pU. AcArya zrI kumudacaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAheba, pa. pU. panyAsajI zrI cidyAnaMdajI, gaNivarya padmasAgarajI mahArAjazrI, gaNivarya prAdhacaMdra vijayazrI tathA pa. pU. mahArAja zrI mahAbhadrasAgarajI mahArAjazrI Adi guru bhagavatAnI zubha nizrAmAM saMghapati DaoN. navInacaMdra bAbubhAI nagarazeThanA pramukhapaNA heThaLa surata jaina saMgha taraphathI rAkhavAmAM AvI hatI. cikkAra hAjarI vacce thayela caturvidha saMghanI A sabhAmAM nIce mujabaneA TharAva karavAmAM Avyo hatA---- TharAva parama pUjya AcArya deva zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba 62 varSanA dIrghakAlIna cAritraparyAyanI vizuddhapaNe ArAdhanA karI, 78 varSanI vaye, tagaDI mukAme, mAgazara vada caudasa ne budhavAra tA. 31-12-'75nA roja, parama samAdhipUrvaka, navakAramaMtranuM smaraNa karatAM, kALadhama pAmyA e ApaNuM duHrbhAgya che. paramapUjya AcArya devane jaina zAsana para asIma upakAra hatA ane temanA svargArAhaNathI samasta jaina zAsanane na purAya tevI mahAna khATa paDI che. temanI vANI AjasapUrNa ane vairAgyathI paripUrNa hatI. teozrIe ajanazalAkA, pratiSThA, upadhAna, ujamaNAM tathA aneka mahAtsava karAvyAM hatAM. jyAtiSamAM teozrI pAraMgata hatA. teozrIe khatAvela muhUta saOmAM zreSTha hAya. teozrI nyAyazAstramAM nipUNa hatA. teozrInA svahaste aneka AcArya padavIo, upAdhyAyapadavI, paMnyAsa padavI tathA aneka dIkSAe apAI hatI. zAsananA staMbha samAna teozrInuM mArgadarzana cirasmaraNIya banI raheze. jaina zAsane eka aNamola ratna gumAvyu` che. A puNyAtmA sadgati pAme e ja abhyarthanA. bhAvanagaranA zrIsadhane TharAva zrI bhAvanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka tapAsa...dhanA Azraye Ajaroja maLelI samasta zrI jaina saMghanI A sabhA, zrI jaina saMghanA gacchAdhipati, paramapUjya, AcAya mahArAja sAheba zrI vijayanandanasUrIzvarajI mahArAja, zrI saM. 203ranA mAgazara vadI 14 ne budhavAra tA.31-12-'75nA zaja, tagaDI mukAme, kALadharma pAmyAnA AghAtajanaka samAcAra pratye UMDA duHkhanI lAgaNI vyakta kare che. svastha vidvAna AcAryazrI jyAtiSazAstra ane zilpazAstranA prakhara jJAtA hatA.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara3 A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha teozrI temanA A jJAnano lAbha samasta bhAratanA jena tema ja janetara samAjane ApatA hatA. teozrI jaina samAjanA A yugamAM eka sAcA mArgadarzaka hatA. temanuM mArgadarzana jaina samAjanI ekatA mATe ghaNuM ja upayogI nIvaDatuM. temanA samudAyamAM paNa kaDaka zista ane umadA cAritranI bhAvanA ane zrIsaMgha-utkarSanI bhAvanA e temanI vizALa buddhizaktinAM darzana karAve che. teozrIno dara varSa sudIrgha ane anyane daSTAMtarUpa bane te suvizuddha dIkSA paryAya ane temanI saMdhasaMgaThananI bhAvanA kAyama mATe saune mATe preraNAdAyI banI raheze. pUjya AcAryazrInA svargavAsathI samasta zrI jaina saMghane tema ja sAdhu-sAdhvI samudAyane eka na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che. temaNe jaina samAja upara karelA upakAre kadI bhUlI zakAya tema nathI. svargastha pUjya AcAryazrIno AtmA jyAM hoya tyAM paramacirasthAyI zAMti pAme evI A sabhA aMtaHkaraNathI zrI zAsanadevane prArthanA kare che. jAmanagaranA vIsA zrImALI tapagaccha zrIsaMdhano TharAva paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayotIprabhasUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM jJAtinA pramukha zrI narabherAma vasanajI mahetAnA pramukhapade maLela sabhA mAM nIce mujaba TharAva pasAra karavAmAM Avyo hato-- paramapUjya, tapAgacchAdhipati, bAlabrahmacArI, zAsanasamrATa, AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajInA paTTadhara pa. pU. siddhAMtavAcaspati, nyAyavizArada, jyotiSa-zilpamahodadhi, gurudeva AcArya vijayasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara paramapUjya, tapAgacchAdhipati, garachanAyaka jainAcArya zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba tA. 31-12-75nA roja tagaDI mukAme kALadharma pAmatAM jaina zAsananuM aNamola ratna gumAvela che. siddhAMta, jyotiSa ne zilpazAstra teozrIjInA jIvanamAM pradhAnapade rahelAM hatAM. teozrIjInA samAgamamAM AvanAra AbAlavRddha sahu kaI vAtsalyabhAvathI taraboLa thatA hatA. samasta bhAratabharanA jana samAjamAM temanA kALadharmathI na pUrI zakAya tevI mahAna khoTa paDI che. amAre zrIsaMdha zokamagna banI gayela che. zAsanadeva temanA AtmAne parama zAMti Ape e ja prArthanA.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA karAve [23] morabI zrA jaina saMghanI guNAnuvAda sabhA paramapUjyapAda, zAsanasamrATa, sUricakavata, tapAgacchAdhipati, akhaMDabrahmateje mUrti, sva. bhaTTArakAcArya mahArAjAdhirAja zrI 1008 zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja sA. nA paTTAlaMkAra siddhAMtavAcaspati, nyAyavizArada, jyotiSa-zi9paratnAkara, gItArthacUDAmaNi, sva. pa. pU. AcAryadeva vidayasUrIzvarajI ma.sA.nA pradhAna paTTadhara pa. pU. A. bha. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI ma. zrI dhaMdhukA pAse Avela tagaDI mukAme, amadAvAdathI pAlItANAmAM dAdAnI TUMkamAM thanArI pratiSThA mATe jatAM, vihAramAM, vi. saM. 203ra nA mAgazara vada 14 budhavAra, tA. 31-12-75 dine, sAMjanA 5-25 miniTe samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA. - teozrInA guNAnuvAdanI A sabhAnuM Ayojana morabI zrIsaMghanI vijJaptithI, jiMdagImAM prathama vAra ja padhArelA vyAkaraNavAcaspati, kaviratna, zAstravizArada, sAdhika sAta lAkha zleka pramANu saMskRta sAhityasarjaka, sAhityasamrATa pa. pU. sva. AcAryadeva zrImad vijayalAvaNyasUrIzvarajI ma. sA.nA pradhAna paTTadhara vyAkaraNaratna, zAstravizArada, kavidivAkara, dezAnAdakSa, pa. pU. A. zrI. vijayadakSasUrIzvarajI ma. zrInI zubha preraNAthI karavAmAM Avela che. mATe teozrInI zubha nizrAmAM tapAgacchIya morabI saMgha sarvAnumate TharAva pAsa kare che ke - TharAva svagata pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImada vijayanaMdasUrIzvarajI ma.sA. nyAyavAcaspati, siddhAMta mArtaDa, kaviratna, zAstravizAradanI padavIothI vibhUSita paNa hatA. teozrIne karmaviSayaka bodha talasparzI hato. tiSa ne zilpazAstranA mahAjJAnI hatA. satyanA upAsaka, makkama ne aDaga vicAradhArAnA dhAraka, nIDara vaktA hatA. dAdAgurudeva pratyenI aTala zraddhApUrvakanI sevA-bhaktinA karanAra mahAmanA mahAtmA hatA. bIjAone mATe dhUpasaLI jevA paropakAranI apratima pratimAM samA hatA. teozrInA javAthI bhAratabharanA saMghane eka maMgalamuhUrtonA dAtA, bhedabhAva vinAnA mahAna jyotirdhara AcAryadevanI apUraNIya mahA khoTa paDI che. jaina zAsanamAM teo eka prabhAvazALI sUrideva hatA. nikhAlasatA ne daradarzitA tathA samayasUcakatA ne paragajutAdi aneka guNonA nidhAna hatA. jiMdagInI aMtima ghaDI sudhI maMgala muhUrtAdi vitaraNa dvArA zAsananI mahAsevA teozrIe bajAvI che. amAre zrIsaMgha AvA mahAna parama upakArI sUridevano javAthI AghAtanI UMDI lAgaNI vyakta kare che. sAthe sAthe teozrInA dara varSanA dIrghakAlIna pavitra cAritra
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] AvinaMdanasUri smArakagraMtha jIvananI, 49 varSa paryata paMca parameSThInA tRtIyapada zrI AcAryapadanI nirmaLa ArAdhanAnI punaH punaH anumodana kare che. prAMte, saMghasthavira, tapagacchanAyaka, zAsananetAnA samagra jIvananI samyajJAna-darzana-cAritranI pavitra ArAdhanAnI anumodanA pUrvaka koTizaH vaMdanA karI bhAvabhInI zraddhAMjali samapIe chIe, prAMte, muktiparyata svargasthano AtmA paramazAMti pAme tathA ApaNA upara sadA zubha AzIrvAdane varasAda varSAve e ja eka zubha bhAvanA. jaina mitrI maMDala, madrAsane TharAva A maMDaLe pU. muni zrI abhayacaMdravijayajInA sAMnidhyamAM nIce mujaba TharAva karyo hata- With great regret we note the sudden demise of his holliness Jainacharya Srimad Vijaynandansurishwarji Maharaj Saheb. We have jointly paid the Sradhanjali to the great soul. We pray that let the great soul rest in peace. With the death of Pujya Acharya Sri, the Jain community has lost also great Guru, who preached the message as "Mahaveera". The vaccum created by the death of the Acharya can't be fulfilled. So we pray to Almightly God to provide us wish another enlightened soul that will give us the correct knowledge and peace. zrI jaina zvetAMbara tapAgaccha saMdha, jayapurane TharAva AcArya bhagavaMta vijayanandanasUrIzvarajI mahArAja sAhaba kA Akasmika svargavAsa ho gayA, jAnakara sArA saMgha ra kA samparka rahA hai| khaMbhAta meM to ApakI maujUdagI meM hI AcArya bhagavaMta kA jo AzIrvacana prApta haA, anupama thaa| AcArya devake svargavAsa se sAre zAsana me apUrva khoTa paDI hai| ve ajAtazatra the, samanvayavAdI vicAraka the, netRtva kI adabhuta kSamatA una me rahI huI thI, niSkapaTa vRtti unakI vizeSatA thii| pichale 30 varSoM meM jaina zAsana kA jo netRtva unhoMne kiyA vaha gauravapUrNa rahA / zAsanadeva unakI AtmAko zAnti pradAna kare aura hama sabako unake vicArAnurUpa cala kara zAsanakI sevA karate rahanekI preraNA pradAna karate rahe, yahI abhilASA / - saMvara (ci) meM ki. 24-2-76 tA . TH. jaina upAzraya meM zrImaMdhavA zokasabhA bulAI gaI thii| zrI mahuvA vIsA zrImALI tapAgacchIya zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMghane TharAva samAjane chellAM be varSamAM be mahAna AcAryonI khoTa paDI. haju amRtasUrIzvarajInI khoTa bhulAtI nathI, tyAM AcArya naMdanasUrIzvarajInI khoTa paDI e paNa vidhinI
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAve [25] eka vicitratA ja che. A saMkrAMti kALamAM jyAre e mahAna mAnavIonI hAjarInI jarUra che, tyAre eo ApaNI vaccethI sthUla dehe cAlyA gayA e paNa eka karuNatA ja lekhAya. parivartanazIla jagatamAM mRtyu e to nizcita che ja, paraMtu jagatanA kalyANa mATe sarvasvane bhega ApanAra mahApuruSonI kIrtine sparza karavAnI tenI tAkAta hotI nathI. mahAvIra, gautama, kRSNa, buddha badhAya kALane zaraNe thayA, tathApi Aje eo samAjanI jIbhane Terave ramI rahyA, jagavaMdya banyA, mRtyuMjaya banyA. pUjyazrI te mRtyune paNa dhanya banAvI gayA, mRtyu upara paNa e pUjya puruSe vijaya meLavyuM. bhale teo Aje sthUla dehe vidyamAna nathI, chatAM akSara dehe bhAratavarSamAM ItihAsane pAne sadAya jIvaMta raheze. pUjyazrInI saMyamanI ArAdhanA ane tiSa tathA zilpanA agAdha jJAnathI zilpakaLAnA vikAsamAM teozrIne phALe nAnasUne na hatuM. mahuvAnAM cAra-pAMca cArtumAsa daramyAna amo pUjyazrInA samAgamamAM Avela ane emanA cAritra ane saMyamanA prabhAve zramaNa samudAyamAM paNa teo AgavuM sthAna prApta karI zakyA. AvA samartha AcArya Ama ekAeka ApaNI vaccethI cAlyA gayA e paNa samAjanuM kamanasIba che. paramakRpALu paramAtmA pU. AcAryazrInA AtmAne cirazAMti bakSe evI amArI zAsanadevane prArthanA. Apa badhA upara AvI paDela duHkhamAM mahuvA jaina saMgha samavedanA dAkhave che. boTAda nagarapAlikAnI zraddhAMjali samagra jaina samAjanA agragaNya tathA jena AcAryazrIomAM jyeSTha AcArya pa. pU. AcArya zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja gaI kAle tagaDI mukAme kALadharma pAmyAnA samAcAra maLatAM baTAda nagarapAlikA UMDA AghAta sAthe duHkha vyakta kare che. svargastha jaina graMthanuM agAdha jJAna dharAvatA mahAna AcAryavibhUti hatA. samagra dezamAM jaina dharmanA utkarSa mATe pitAnuM sAru jIvana vyatIta karI samagra jaina samAjane tema ja bhArata dezane jaina graMthanuM tattvajJAna arpela che, te badala samagra rASTra temanuM RNI che. svargasthanA kALadharma pAmavAthI jaina samAje tathA rASTra eka mahAna vibhUti gumAvI che, jenI khoTa vaNapurAyelI raheze. svargasthanA AtmAne bhagavAna mahAvIra parama zAMti arpe evI abhyarthanA. svargasthanA mAnamAM beTAda nagarapAlikA kacerInuM kAmakAja Ajaroja baMdha raheze. 28
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ [26] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha zeTha ratilAla viThThaladAsa gosalIyA gaDhaDAnivAsI zrI . sthAnakavAsI jana chAtrAlaya, boTAdanI aMjali prAtaH smaraNIya, jaina zAstranA UMDA jJAtA, pravartamAna jaina samAjanI samartha vyakti, jaina muhUrtazAstranA UMDA tajajJa ane nAnI vaye jhAjhuM jJAna prApta karI jaina darzana ane jaina AcAra-vicArane pracAra karanAra AcArya vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA kALadharmathI ame sau UMDA duHkhanI lAgaNI anubhavIe chIe. temanA avasAnathI jene zAsanane bhAre moTI khoTa paDI che. jaina samAje eka ananya vibhUti gumAvI che. ame paramakRpALu paramezvarane prArthanA karIe chIe ke prabhu temanA AtmAne zAzvata zAMti Ape. mahAna puruSo kadI maratA nathI. e to haMmezA potAnA vicAro vaDe jIvaMta ja hoya che. emanuM mRtyu maMgalakArI hoya che. ApaNe temanA jIvanamAMthI preraNA meLavIe ane temanA cIdhelA rAhane apanAvIe e ja mahApuruSane sAcI aMjali hoI zake. AcArya vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA avasAna nimitte beDiMganA saue pAMca miniTa sudhI mauna rAkhI temanA AtmAne zraddhAMjali samarpita karI hatI. zivagaMgA saMgIta vidyAlaya, boTAdanI aMjali samagra jaina samAjanA agragaNya tema ja pa. pU. jaina AcAryazrIomAM jyeSTha pa. pU. AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja tagaDI mukAme kALadharma pAmyAnA samAcAra maLatAM ja zivagaMgA saMgIta vidyAlayanA TrasTIo ane vidyArthIo UMDA AghAta sAthe duHkhanI lAgaNI anubhave che. svargastha zilpa-sthApatya tathA tiSanuM agAdha jJAna dharAvatI samagra bhArata dezanI mahAna vibhUti hatA. jene tatvajJAna dvArA jainadharmane sArAye bhArata dezamAM phelAvo karavA mATe potAnA sArAye jIvana paryanta bhagIratha prayAsa karanAra A mahAna vibhUtine amArA keTI keTI vaMdana he. svargasthanA kALadharma pAmavAthI bhArata dezane tema ja samagra jaina samAjane mahAna vibhUtinI khoTa paDI che, je vaNapurAyelI raheze. bhagavAna mahAvIra svargasthanA AtmAne parama zAMti arpe tema ja svargastha prerela dharmaupadeza dvArA jaina samAjane Apela Adeza mujaba dharmakArya karavAnI ApaNa saune preraNA maLe tevI abhyarthanA. 34 zAMtiH zAMtiH zAMtiH.
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAe tathA TharAva [27] zrI siddhakSetra jaina moTI ToLI, tathA rAyabahAdura bAbusAheba buddhisiMhajI jana pAThazALA, pAlItANane TharAva zrI siddhakSetra jaina moTI TeLInI sabhA gacchAdhipati, zAsananAyaka, pUjya AcArya bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI ma. sAhebanA acAnaka kALadharmanA samAcArathI UMDA duHkhanI lAgaNI vyakta kare che. pUjya AcAryazrInA dehavilayathI jaina samAje mahAna zilpazAstrI ane tISamArtaDa gumAvela che, ane samAjamAM na pUrI zakAya tevI mahAna beTa paDI che. zAsanadeva sadagatanA pavitra AtmAne cira zAMti arpe ne temanA adhUrAM kAryo pUrNa karavA ApaNane preraNA Ape evI prArthanA. zrI vizA nImA jaina paMca, vejalapura (ji. paMcamahAla)no TharAva paramazAsanaprabhAvaka, prAtaHsmaraNIya, paramatyAgI, paramapakArI, paramapUjya, paramakRpALu, vidvarya ityAghaneka sadaguNalaMkRta gacchAdhipati pUjya AcAryadeveza zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI sAhebanA svargavAsa (kALadharma)thI khUba ja AghAta ane duHkha thayela che. zrI jaina saMghamAM gherI zokanI lAgaNI chavAI gaI che. jaina saMghamAM na pUrI zakAya tevI khoTa paDela che. pUjyazrIne sakaLa saMghanI sabhAe maunapaNe traNa navakAra gaNI bhAvabharI zraddhAMjali ApI che. pUjyazrInA mAnamAM piSa sudI 1 nA bajAra baMdha rAkhI pAkhI pALela che. savAre tathA bapore snAtra bhaNAvela che. bIkAnera zrIsaMghanI sabhA di. 16-1-76 ko rAMgaDI cauka upAzraya me pUjya AcArya zrI vijayaindradinnasUrijI kI nizrAme bIkAnera ke samasta zrIsaMgha kI ora se zokasabhA huI / AcArya zrI indradinnasUrIzvarajI mahArAja, kharataragacchIya mahAsatI zrI hemaprabhAzrIjI ityAdine svargastha gurudeva ke prati bhAvabhInI zraddhAMjali samarpita kii| evaM riTAyarDa sTezana jaja kharacandajI jaina. mastakavi zrI akSayakamAra yaudheya tathA anya aneka viziSTa mahAnubhAvone svargIya gurudeva ko apanI zraddhAMjali vyakta kii| zrI rAjakoTa jaina tapagaccha saMdhano TharAva paramapUjya AcArya bhagavaMta zrI naMdanasUrIzvarajI ma. sAheba acAnaka hRdayaroganA humalAthI tagaDI mukAme kALadharma pAmyAnA mAThA samAcAra jANI amArA zrIsaMghamAM gherA zokanI lAgaNI pravarte che. ane temanI khoTa kaI rIte purAya tema nathI. zrI jaina samAjane A samAcArathI mahAna AghAta lAgela che. teozrIno upakAra jaina samAja kadI paNa bhUlI zake tema nathI. teozrIe pitAnI nAjuka tabiyata hovA chatAM game tyAre
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ [28] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha zrIsaMghanA kAma mATe muhUrto kADhI ApavAmAM tema ja dareka prasaMge mArgadarzana ApavAmAM kaI divasa pitAnI tabiyatanI paravA karela nathI. teozrIne jeTale upakAra mAnIe teTale ocho che. teozrIne AtmA te atyAre devalokamAM birAjamAna thaI gayuM haze, paNa ApaNane temanI mahAna khoTa paDI che. zAsanadeva saune temanI khoTa sahana karavAnI zakti Ape e ja prArthanA. amee atre temanI pAchaLa pUjA-prabhAvanA tathA jIvadayAmAM sArI evI rakamane sadupayoga karela che. zrI koTha jaina saMdhane TharAva jaina zAsananA aNamola ratna, gacchAdhipati, jyotiSamArtaDa, zila5vizArada, paramapUjya AcArya bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA acAnaka kALadharma pAmyAnA samAcAra sAMbhaLI atrenA saMghe khUba ja AghAta anubhavyuM che ane sArAye saMghamAM zokanI tIvra lAgaNI prasarI che. samagra jaina saMghamAM na purAya tevI beTa paDI che. zAsanadeva temanA AtmAne cira zAMti arpe e ja prArthanA. pUjya AcArya bhagavaMtanA guNagAna gAvAnI amArI zakti nathI. guNonA samudra sarIkhA pU. gurubhagavaMta haju cha divasa pahelAM ja atre padhArelA ane amArA zrIsaMghanA dareka praznamAM UMDo rasa laI amone mArgadarzana Apela. teozrI Ama acAnaka cAlyA jaze tevI kalpanA paNa kyAMthI hoya? pUjya guru bhagavaMtane amArA keTha saMgha pratyene prema avarNanIya ja hato. temane upakAra kema bhulAze? pUjya AcArya bhagavaMtanA mAnamAM samagra gAme pAkhI pALI hatI, ane zraddhAMjali samapI hatI. zrI godharA jaina saMghano TharAva samasta godharA vIzA nImA jaina saMgha parama pUjya AcAryadeveza zrInaMdanasUrIzvarajInA acAnaka kALadharma pAmyAnA samAcAra jANI AghAta ane atyaMta duHkhanI lAgaNI anubhave che. saddagata AcAryazrInA A saMgha upara anaMta upakAra che, eTaluM ja nahi paraMtu, bhAratavarSanI samasta jaina janatAnA te anaMta upakArI hatA ane temanA avasAnathI kadApi pUrI zakAya nahi tevI khoTa jaina saMgha anubhave che. ane zAsanadevane aMtaHkaraNapUrvaka prArthanA kare che, ke, saddagata AcAryadevane cira zAMti ane saddagati prApta thAya.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAva [rara9] | (zrI vijayadevasUri jaina saMgha sthApita) zeTha devacaMda dharamadAsanI peDhI, DAIne TharAva paramopakArI, prAtaHsmaraNIya, gurudeva zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAjanA kALadharmanA samAcAra jANI amAro saMgha atyaMta zakAtura banI gayA che. tA. 2-1-66nA roja atre samasta jaina saMghanI zokasabhA rA. chaganalAla choTAlAlanA adhyakSapade svargastha AcAryazrIne zraddhAMjali arpavA rAkhavAmAM AvI hatI, jemAM zokaprastAva pasAra karavAmAM Avyo hato tathA svargasthanA jIvananI jhAMkhI rajU karavAmAM AvI hatI. zrI dAhoda jaina saMghane TharAva pUjya AcArya bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjazrI acAnaka kALadharma pAmyA jANI atrenA saMghe ghaNuM ja duHkha anubhavyuM che. AcArya bhagavaMtanA kALadharmathI sakaLa saMghane mahAna khoTa paDI che. AcArya bhagavaMta mAyALu ane zAMta svabhAvI hoI AvanAra darekanA mana harI letA hatA ane temanA hAthe lIdhela vrata sau zAMta citte ane nirvine pAra pADI zakatA hatA. prabhu temanA parama AtmAne cira zAMti arpe e ja abhyarthanA. zrI tharA jina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghane TharAva paramapUjya AcArya zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA kALadharmanA samAcAra jANIne zrI tharA saMghe te divase pAkhI pALI hatI ane pUjA bhaNAvI hatI. teonA svargavAsathI zAsanane moTI khoTa paDI che. amAro zrIsaMgha svargastha AtmAne cira zAMti Irache che. zrI baravALA jena saMdhano TharAva paramapUjya, paropakArI, pUjyapAda, jaina zAsananA mahAna tirdhara, tapAgacchAdhipati, saMghanAyaka AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA tA. 31-12-75nA roja thayela kALadharmathI zrI jaina saMghane, zAsanane ane samAjane na purAya tevI khoTa paDI che. sva. pUjya AcArya bhagavaMta aneka guNonA bhaMDAra hatA. zAnta svabhAva, saraLatA, nikhAlasatA, dUraMdezIpaNuM, samayajJatA, asAdhAraNa vidvattA ane samyaphacAritryanA temanA guNe apUrva ane mahAna hatA. teozrIe dara varSanuM dIdhuM ane niraticAra saMyama pALyuM hatuM. AcArya padavInI mahAna javAbadArI teozrIe 50 varSa sudhI zobhAvI hatI ane teozrInI uMmara 78 varSanI hatI. ekaMdare teozrInuM jIvana pavitratAthI bharapUra hatuM. teozrInA amara ane caritrapUta AtmAne cira zAMti maLe ema icchIe chIe.
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ [30] A. vinadanasUrismAraka zrI varateja jaina saMghano TharAva zAsanasamrATa, tapAgacchAdhipati AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTadhara, sva. siddhAMtavAcaspati, gItArtha ziromaNi, pUjya AcArya zrI vijyodayasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara zAstraniSNAta, nyAyavAcaspati, siddhAMta mArtaDa, kaviratna, AcArya mahArAja zrI vijayanandanasUrIzvarajI mahArAjazrI vI. saM. 203ranA mAgazara vadI 14 budhavAre sAMjanA pa-15 minITe tagaDI (dhaMdhukA pAse) gAme samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA che. tethI jana zAsanane eka mahAna samartha zaktizALI sUrIzvarajInI kadIya na purAya tevI khoTa paDI che. zrI mAMgaroLa jana yuvaka maMDaLano TharAva paramatAraka, paramavaMdanIya, zAsanasamrATa, mahAna jyotirdhara, zrI AcAryadeva zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjA sAheba kALadharma pAmatAM samasta zrI jaina mUrtipUjaka saMghane na purAya tevI khoTa paDI che. jena jagatanA mahAna tirdhara, paramavaMdanIya, zAsananA mahAna ganiSTha AtmA samA pU. AcAryadeve jana zAsananI mahAna ane ajoDa rIte dharma patAkA pharakatI rAkhI hatI. AvA zAsananA prANa samA AcArya bhagavaMta jatAM, ApaNe jena samAja khUba ja duHkhanI lAgaNI anubhave che ane azrubhInI AMkhe teozrIne aMjali Ape che. sadagatanA AtmAne paramazAMti prApta thAya te mATe be miniTa mauna pALI ame zAsanadevane prArthanA karIe chIe. patro tathA tArasaMdezAo zramaNa samudAyanA patromAMthI pa. pU. AcArya zrI vijayapratApasUrIzvarajI ma. tathA pa.pU. AcArya zrI vijayadharmasUrIzvarajI ma.-mAgazara vadi 14 rAtrinA nava vAgyAne e azubha samaya hato. pAkSika pratikramaNa pUrNa thatAMnI sAthe zeTha vADIlAla catrabhuja pAsethI pa. pU. paramakRpALu AcArya bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA aNadhAryA Akasmika kALadharmanA khabara sAMbhaLatAM vAnA AghAtathI paNa vadhu AghAta lAgatAM ame badhAyane atyaMta duHkha thayuM. haiyuM ame sahu koInuM bharAI AvyuM, ane AMkhomAMthI azrupravAha zarU tha. AkhI rAta lagabhaga e sthitimAM pasAra thaI. mArA gurujI tathA ame sahunA
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ [231] guNAnuvAda sabhAo tathA karAve haiyAmAM eka ja prazna vAraMvAra zarU thayo ke have ApaNo AdhAra koNa? zAsananA gahana prasaMgonuM sthiratA ane dhIratA tema ja gaMbhIratAthI nivAraNa karanAra koNa? zAstronAM sUkSma rahasyane ukela ApanAra koNa? jaina zAsananI ane temAM paNa ApaNuM prAcIna paraMparAgata tapAgacchanI maMgalamaya avicchinna praNAlikAnuM prANanI paNa paravA karyA sivAya rakSA karanAra koNa? aMjanazalAkA, pratiSThA vagere zubha kAryo mATe sarvAgazuddha ane siddha muhUrta ApanAra koNa? e parama kRpALunA aNadhAryA svargavAsathI varSo sudhI na purAya tevI mahAna khoTa jaina saMghane paDI che. patramAM vadhAre zuM lakhuM? lakhavA mATe kalama kAma ApatI nathI. haiyuM gadagada banI jAya che. tame badhAyanI paNa AvI ja athavA ethI paNa vadhu gamagIna paristhiti haze. Aje "jaina" patramAM mazAnayAtrAno hevAla vAMcatAM ane smazAnayAtrA tema ja zibikAne pheTe nihALatAM ekadama hRdaya bharAI AvyuM hatuM. sva. e parama kRpALu AcArya bhagavaMtanI sAthe amo badhAyano, janma-janmAMtaranA RNAnubaMdhanA kAraNe, e gADha dhArmika saMbaMdha hato ke, prAyaH eka aThavADiyuM paNa paraspara patra vinA khAlI jatuM nahi. chellA chellA 23-24mI tArIkhanA vihAramAMthI lakhelA baMne patro malyA hatA ane e patrono vigatathI javAba lakhavAnI ane taiyArImAM hatA, tyAM te atyaMta duHkhada, teozrInA kAladharmanA samAcAra malyA. mArA gurujInI sAthe teozrIno koI adabhuta nikhAlasa mitrIbhAva hatA. e paramakRpALu AcArya bhagavaMtanA kALadharmathI mArA gurujInA dilamAM aparaMpAra vedanA thayela che (-huM niHsahAya banI gaye chuM. bhavitavyatA. pra.vi.). mArA upara e paropakArI mahApuruSanI apratima kRpA hatI. kALanI gahana gati pAse ApaNe koI upAya cAlate nathI. tame badhAyane e zirachatranA virahathI atyaMta vyathA vatatI haze, paNa AtmAne samatAmAM rAkhaze. amAsanI savAre ghATakopara saMgha samudAya sAthe devavaMdana karela hatuM. 21 moTA jIvone abhayadAna ApavAmAM Avela hatuM. tema ja amAsathI poSa zu. 4 sudhI zAtinAtra mahotsava paNa ghATakepara samasta saMgha taraphathI ghaNuM ullAsathI UjavAya che. ravivAre guNAnuvAdanI sabhA ane bapore zAtisnAtra hatuM. (muMbaI, ghATakopara, tA. 5-1-1976) pa. pU. AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI ma.-vidita thAya ke, Aje savAre atrenA chApAo "vIrapratApa" ane "paMjAba-kezarI" mAM jaNAvavAmAM Avela ke amadAvAdanI najIkamAM A. zrI naMdanasUrIzvarajI ma.no svargavAsa thayo. A sAMbhaLIne saunAM hadayamAM zeka-dilagIrInI lAgaNI phelAI gaI. ekadama acAnaka A zuM thayuM? paraMtu
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ [23] A. vi. naMdanasUri smAragraMtha kAlacakanI gatine koNa jANI zake che? saue zoka ane dilagirInI lAgaNIthI devavaMdana karyA ane teozrIjInA AtmAnI zAMti IrachI. A.devanA javAthI jaina saMghamAM eka ghaNuM ja moTI, na pUrI zakAya tevI, khoTa paDI che. amArA mATe te eozrIjI ghaNI ja lAgaNI dharAvatA hatA. ane eozrIjInI amArA upara ghaNI ja kRpAdRSTi hatI. ame pratiSThA, dIkSA AdinAM muhUrtI maMgAvatA hatA, tyAre eozrIjI tarata ja uttamottama muhUrto kADhI mokalavAnI kRpA karatA hatA. keTalAka divasa agAu eozrIjI pAsethI vinItayazAzrIjInI vaDI dIkSAnuM muhUrta maMgAvyuM hatuM. eozrIjIe traNa-cAra muhUrto mokalavAnI kRpA karI hatI. emAMthI poSa vada 6nuM muhUrta nakakI karI ene samaya pUchavA mATe patra lakhavAnI taiyArImAM hato, teTalAmAM A vaghAta jevA samAcAra chApAMmAMthI vAMcyA. Akhare vairya rAkhyA vagara chUTake nathI. zramaNa bhagavAna mahAvIrajI, jeonI sevAmAM keTAnukaTI devatAo ane iMdra-iMdrANIo hAjara rahetAM hatAM ane upAsanA karatAM hatAM, tyAre iMdra mahArAje vinaMtI karI ke "Apa para bhasmagraha Ave che, te Apa eka kSaNa mAtra Ayu vadhAro". paNa bhagavaMte to uttara Apyo ke, "na bhUto na bhaviSyati" eka kSaNa mAtra Ayu vadhI-ghaTI zake nahi."to pachI ApaNA jevAnI zuM vAta? AcAryadevanA guNAnuvAda jeTalA karIe, eTalA ochA che. Apa sau mahAtmAo paNa haiye rAkhI eozrIjInAM pratiSThA AdinA je je kAryo bAkI rahelAM che, te pUrAM karAvaze. (ludhiyAnA; tA1-1-76) pa. pU. AcArya zrI vijayakasUrasUrIzvarajI ma.-kalAkanA banAvoe haiyAM hAtha rahetAM nathI. vadhu zuM lakhIe ? ApaNe badhA teozrInA guNone yathAzakya jIvanamAM utArIe. tamoe to pUjyazrInI pUrNa kRpA meLavI ane boTAda laI javAnA nirNayathI zAsanasamrATanI ujajavaLa paraMparAne vizeSa ujajavaLa banAvI che. ApaNe mATe have te AMsu sAravA karatAM dhIratA e ja eka A kAramA ghAne rUjhavavAne upAya che. tame samudAyanI khUba khUba zobhA vadhArI che. mahA duHkhadAyI banAvamAM dharma dharI zAMti rAkhavI. bAlamuni vagerene zAMti ApavI. (amadAvAda; piSa zudi 1, saM. 2032) pa. pU. A.zrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma. tathA pa.pU. A.zrI vijayadevasUrIzvarajI ma.--mAgasara vadi 14 nA sAMje cAlu pratikamaNamAM pUjyazrInAM svargavAsanAM vastraghAta karatAM paNa vadhAre duHkhada AghAtajanaka samAcAra sAMbhaLavA maLyA. ghaNuM ja aNadhAryuM ane aNukayuM, aghaTita thaI gayuM. sAMbhaLI buddhi becena banI gaI. ane haiyuM valovAI gayuM. rahI rahIne AvatI teonI yAda manane vihvaLa ane AMkhane AMsubhInI banAvI de che. ATaluM jaladI AvuM banI jaze evuM kayuM no'tuM. tamane paNa AnAthI ghaNo ja AghAta ane duHkha thAya e svAbhAvika che, paNa kamanI akaLa kaLA AgaLa ApaNe sau lAcAra chIe eTale AzvAsana prApta karaje. (muMbaI, goDIjI upAzraya; poSa zudi 4, saM. 2032).
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrejo A. pra. zrI puNyavijayajInI guNAnuvAda sabhAmAM ( amadAvAda, vi. saM. 2017) Jain Education IntercouprabodhabhAi vakIlane tyAM cAturmAsa -parivartanaH prasa gela (amadAvAda, vi. saM. 2028)
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAraNagAMThanA oparezana pachI zrI cImanalAla gokaLadAsa zAhanA baMgale (amadAvAda, vi. saM. 2028)
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3)[4] A. zrI vijayadevasUrijI, zrI cImanabhAI, zrI kulaca'dabhAi vagere sAthe A. zrI vijayodayasUrijInA gurumadiranI pratiSThA pachI (bhAvanagara, vi. sa'. 2028)
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ zetruMjI DemanI aMjanazalAkA - pratiSThAnI jhalaka (vi. saM. 2028) jagadupakArI tIrthakara bhagave tenAM bibonI vacce kriyAkAraka zrI mANekalAlabhAi sAthe A. zrI vijayakanUrasUrijI AdinI sAthe
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI vijayakastUrasUrijI AdinI sAthe munisamudAyane vidhi-mudrA samajAve che.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI lakSmImala prakAzamala samadaDiyAe kADhela bhAvanagarathI zrI zatruMjayanA 'rI pALatA saMghamAM, saMghavI sAthe ( vi. saM', 2009) tA nare A. zrI vijayamaMgalaprabhasUrijInI AcArya padavI amadAvAda, vi. saM. 2030 )
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI vijayasamudrasUrijI tathA paMjAbanA bhAio vacce ( amadAvAda, vi. saM. 2030) Jain Education InternzrInaTubhAI saMghavInA baMgale emane vArAzepamAkhasI ( amadAvAda, vi. saM. 2030) WWW ainelibrary.org
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI naTubhAI saMghavInA baMgale, tasvIrakAre dAkhavelI kalAsiddhi : mukta hAsya veratA AcArya zrI jevuM hAsya evuM ja dhyAna ( khaMbhAta, vi. saM. 2029)
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ jevuM hAsya ane dhyAna evuM ja saMdhanAyakanuM gAMbhIrya
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ g Cood khaMbhAta, upadhAnatapa tathA mAlAropaNano prasaMga ( vi. saM. 2030) khaMbhAtamAM sUrisamrATanI mUrtinI pratiSThA tathA janmazatAbdi holanA nAmakaraNa pachI (vi. saM. 2030) zAritasnAtra bhaNAvatAM (khaMbhAta, vi. saM. 2030), HOPE
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ muni naMdIghoSavijayajIne dIkSA (khaMbhAta, 2030) A. zrI vijayasUryodayasUrinI AcArya padavI (amadAvAda, vi. saM. 2030) Jain Educationner nationa de Private & Personal use only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAsanasamrATa " graMtha-prakAzana samAroha (amadAvAda, vi. saM. 2030) zrI kAMtilAla ghIyA AcArya zrIne graMtha arpaNa kare che. A. zrI vijayaazobhadrasUrinuM pravacana lekhaka muni zrI zIlacaMdravijyajIne graMtha arpaNa thAya 6
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI padmAbahenanA pAraNA nimitta zrI prabodhabhAi vakIlane baMgale (amadAvAda, 2030) A. zrI devendrasAgarasUrijInI sAthe . *
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka vidvAno sAthe hAsyavinodanI paLomAM. gapAma mahApAramAM pacAsasAmAM nipANa mahAtmaya prasaMga ( haTAmAinI vADI, amadAvAda. vi. sa. 2031, kArataka ) () GOOGO pravacana prasaMge sthAnakavAsI mu. zrI choTAlAlajI tathA A. zrI vijayamaMgaLaprabhasUrijI sAthe Jainis
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ koSThIvarya kasturabhAi lAlabhAi dilahInI ujavaNInuM bayAna Ape che. ujavaNInA chellA divase, jJAnapaMcamInA parvadine, sattarabhedI pUjAmAM zreSThIvarya kasturabhAi lAlabhAikA sAthenly
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ e ja prasannatA ane e ja hasya An Info vakIla zrI kezavalAla vADIlAlane tyAM cAturmAsa purAvatuM nA (amadAvAda, vi. saM. 2031 )
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAva [233] pa. pU. A. zrI vijayadharmadhuraMdharasurIzvarajI ma.-duHkhada atidukhada samAcAra manyA. kSaNabhara mAnavAmAM na Ave, sAcA manAya nahIM, na ja banavuM joIe, evuM khare banI gayuM che. sAMbhaLIne paNa khUba duHkha thAya che, to tyAM zuM nahIM thatuM hoya ! e kalpanA bahAranuM che. chatAM bhAvI anyathA thatuM nathI. ApaNe ApaNA samudAyanuM zirachatra gumAvyuM che. temano viraha ne te paNa AvA saMyogamAM vizeSa kapa banI rahe che. tame sarva A prasaMge khUba khUba sahanazIlatA rAkhaje. ahIM yogya kArya je kAMI hoya te jaNAvo. (pAlItANuM; mAgasara vadi 14, saM. 2032) pa. pU. A. zrI vijayamaMgaLaprabhasUrijI ma.-pUjyapAda, siddhAMta mArtaDa Adi aneka guNonA nidhAna gacchAdhipati bhaTTArakAcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajInA svargavAsa thayAnA duHkhada samAcAra jANyA. saMghamAM moTI khoTa paDI che. ne temanA jyotiSa Adi zAstromAM niSNAta thaI hiMdustAnanA saMghamAM maMdiranA zilpakAnA tathA muhUrtanA mahAvettA jevA aneka sadaguNothI samasta saMghamAM ghaNuM hitasvI kAryo thatAM hatAM, te have temanI pAchaLa pATaparaMparAnA ziSyAdi, zAsanasamrATa vijayanemisUrIzvarajInI pAchaLa mahAtapasvI udayasUrIzvarajI tema ja vijayanaMdanasUrIzvarajI zAsanasevAbhAvI thayA tema, temanI pATa paraMparA sAcavI rAkho tema icchIe chIe. (pAlItANa; poSa suda 2, saM. 2032) pa. pU. A. zrI hemasAgarasUrIzvarajI ma.-jaina zAsananA vartamAnanA staMbha samAna A. zrI vijayanandanasUrIzvarajInA aNadhAryA samAcAra, 14 rAtre tathA beTAda zrIsaMghane tAra maLavAthI, jANIne khUba ja duHkha-dilagIrI thaI che. zAsana ane tamArA samudAyamAM na pUrI zakAya tevI mahAna khoTa paDI che. paraMtu A viSaya dareka mATe nirupAya hovAthI kudarata upara ja choDavuM paDe che. teoe to potAnuM apramatta saMyamajIvana anekanA upakAramAM ja kharacI zAsananI, samudAyanI, saMghanI sevAmAM hareka samaye bhega Apela che. tame sarva kAyama sAMnidhyamAM rahenArA hevAthI khUba ja lAgI Ave. paraMtu tIrthakara bhagavaMtoe sAcuM ja kahela che ke, jagatamAM divasa pachI rAtri, ajavALAM pachI aMdhakAra, taDako-chAMyaDe, sukha-duHkha, saMyoga-viyoga mAphaka janma tenuM mRtyu nakakI nirmANa thayela che ja, mATe ApaNA AtmAne saMtoSa ApyA sivAya chUTako nathI. nahitara siddhAcaLa jevA mahAna tIrthanI mULanAyakanI TUMkamAM ja pratiSThA karAvavAnI mahAna bhAvanAthI jaI rahelA hatA. tenA ja pariNAma sAthe pite nazvara deha choDyo che. teo uttama gati pAmI, tyAM rahI, zAsanakAryomAM sahAyatA kare tevI abhyarthanA. (bhAvanagara; tA-3-1-76) pa. pU. AcArya zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma-anuvaMdanApUrvaka jaNAvavAnuM ke, zAsana prabhAvaka AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA kALadharmanA samAcAra jANI ghaNAM ja dilagIra thayA chIe. zAsanane moTI khoTa paDI che. temanA AtmAne zAMti
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] A. vi.naMdanasUri-smAragraMtha maLo e zubhecchA. Aje caturvidha zrIsaMghanI sAthe devavaMdana karI tAra karyo. temane maLe haze. samudAyamAM sarvene anuvaMdane jaNAvavI. (TIToI; poSa suda 1, saM. 2032) pa. pU. A. bha. zrI vijayasuzIlasurIzvarajI ma.-atyaMta duHkha sAthe jaNAvavAnuM ke, jaina zAsananA mahAna tirdhara, zrIsaMghanA zirachatra, vartamAna tapAgacchanA samrATa, zAsanasamrATa samudAyanA netA, nyAyavAcaspati, siddhAntamArtaDa, zAstravizArada, kaviratna, jyotiSAdizAstrapAraMgata, sarvamAnya pa. pU. AcArya pravara zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI ma. sA. zrI vIra saM. 2502, vikrama saM. 2032, budhavAra, tA. 31-12-197panA divase sAMjanA 5-45 kalAke, dhaMdhukAthI sAta mAIla dUra AvelA tagaDI gAmamAM, 78 varSanI vaye, Akasmika samAdhipUrvaka kALadharma pAmyAnA samAcArathI ame sarvane tathA caturvidha saMghane asahya atyaMta duHkha thayela che. zrI jaina zAsanane jhagamagato sitAre adazya thayo che. ApaNA zAsanasamrATa samudAyane netA cAlyA gaye che. zrI jaina zAsanane, tapAgacchane ane zAsanasamrATa samudAyane na purAya tevI teozrInI khoTa paDI che. svargIya e mahAna AtmA cirazAMtine pAme evI zrI zAsanadeva pratye prArthanA. (jodhapura, tA. 8-1-76) pa. pU. A. zrI vijayapUrNanandasarIzvarajI ma.-dhaMdhukA te A pUrA AcArya mahArAjazrIjIkA svargagamana ho gayA, yaha akabAra meM paDhakara mana meM bahuta duHkha huaa| eka saujanyamUrti, vAtsalyavAridhi AcArya zrI vijayanandanasUrIzvarajI ke svargagamana se zAsana meM apUrva khoTa paDa gii| kyA kiyA jAve ? zAsanadeva se prArthanA hai ki ese unnatizIla AtmaH jahAM hove vahIM kalyANa kA hetu ho| pa. pU. A. bha. zrI vijayakIticaMdrasUrIzvarajI ma.-pU. AcAryadeva zrImada vijayanaMdanasUrIzvarajI ma.nA kALadharma pAmyAno tAra Aje maLe te pahelAM samAcAra maLI gayA hatA. sAdhu-samAjamAM teozrInuM vartamAnamAM agrasthAna hatuM. sudIrgha dIkSA avasthAparyAya hato. teo nyAya-jyotiSa Adi zAstromAM niSNAta hatA. AvA eka prakhara AcAryadevanI zAsanane na purAya tevI khoTa paDI che. svargasthanA AtmAne jyAM che, tyAM zAMti maLe e ja aMtaranI abhilASA. (muMbaI; poSa suda 2, saM. 2032) pa. pU. upAdhyAya zrI dazanasAgarajI ma.-poSa suda 2 nA kalpanAmAM paNa na Ave tevA duHkhada samAcAra patro dvArA maLyA, vAMcyA. vajaghAta je AghAta thayo. turata ja caturvidha saMgha sAthe devavaMdana va. karIne tamone tAra karela. ma haze. jaina jagatamAM jAgatI jyoti samAna pa. pU. AcAryadeva zrI naMdanasUrIzvarajI ma. sA. nA cAlyA javAthI zrIsaMghamAM tema ja zrI zAsana pakSamAM je khoTa paDI che, te purAvI azakya che. teozrIe jaina samAja upara aneka upakAra karyA che. teozrInI kIrti Aje sarvatra gAjI rahI che.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAve [35] tapAgaccha saMghane tema ja ApaNane jyAre temanA mArgadarzananI tIvra jarUra hatI, tyAre ja teo ApaNane mUkI cAlyA gayA che. pUjyazrInA parama pavitra AtmAne cirazAMti prApta thAya te ja zAsanadeva pratye prArthanA. (khivAndI, tA. 8-1-76 ) pa. pU. mu. zrI abhayasAgarajI ma. -vi. Aje savAre daherAsarathI AvyA pachI peDhI parathI eka bhAI doData gujarAta samAcAra laIne AvyA. pU. A. zrI naMdanasUrIjI ma. nA kALadharmanA samAcAranuM pAnuM vaMcAvyuM. vAMcI khUba AghAta anubhavyo. zAsanaprabhAvaka, dhuraMdhara mahAna AcAryanA svargavAsathI haiiyuM dhrujI UThayuM ! ra500mA varSanI maMgaLa kAmanAomAM AvA dhuraMdhara AcAryonA svargavAsa bhaMgANa pADe che. amArA zirachatra, gaNanAyaka pU. gacchAdhipatizrI paNa 2031 citra suda 8nA kALadharma pAmyA. A ja serIsAtIrthe varSItapanuM besaNuM karI UThayo ne samAcAra maLyA. tarata devavaMdana karyA. Aje pU. gacchAdhipatinA paNa samAcAra varSItapanuM besaNuM karavA besato hato ne maLyA. A ja bhUmimAM pU. gacchAdhipatinAM devavaMdana karela. Aje paNa bhAre haiye A ja bhUmimAM devavaMdana karyA. zAsananI prabhAvanA bhasmazAyI grahanA utarANathI thavAnI zakyatAnA prasaMge AvA dhuraMdhara AcArya bhagavaMtanI vidAyathI hakIkatamAM bhAvI hajI aMdhakAramaya bhAse che. zAsana jayavaMta che. koI ne kaI zAsanaprabhAvaka mahApuruSa prakAza pAtharavA Avaze ja. paNa hAla to aMdhakAra gADha banato bhAse che. Apa sahu pU. svargIya AcArya devazrInA dhuraMdhara vArasadAra che, eTale kaMIka AzA rahe che. (serIsAtIrtha mAgasara vadi amAsa, saM. 2032) pa. pU. A. ma. zrI vijayavinayacaMdrasUrIzvarajI ma.nA ziSya paM. zrI guNavijayajI ma.-paramapU A. ma. naMdanasUrijI mahArAja sAhebanAM kALadharma pAmyAnuM vAMcI ghaNuM ja AghAta sAthe dilagIrI thaI che. Aje ApanA samudAyamAM zuM paraMtu sAdhu samudAyamAM bhAre khoTa paDI. teo tapAgacchanA staMbha hatA. ne Aje eka maTe dhakko lAgyo che. paNa, banavA kALe banyA kare che temAM ApaNe upAya. nathI. temanA AtmAne zAMti maLe e ja icchA. (kaDha; poSa suda 3, saM. 2032) pa. pU. anugAcArya kharataragacachAlaMkAra muni zrI kAntisAgarajI ma.aapkaa patra milaa| divaMgata saMghanAyaka AcAryapravara zrImada vijayanandanasUrIzvarajI ma. se hamArA karIbana 30 varSoM se paricaya thaa| hamane unako nikaTa se dekhA hai| una ke sarala, niSkapaTa, mahAna samayajJa, zAstroMke mahAna jJAtA evaM kisI bhI gaccha yA saMpradAya vAloM ke Upara amiTa chApa DAlanevAle isa zatAbdI meM koI dUsare hamArI dRSTi meM nahIM aaye| choTe se choTA AdamI bhI koI muhUta yA prazna pUchAtA to usakA samAdhAna usako turaMta milatA thaa| aise AcArya kI pUrti honA asaMbhava nahIM to azakya jarUra hai| hame darzana kI evaM milane kI baDI utkaMThA thI, parantu acAnaka vajrAghAta ke
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ [236] A vinaMdanasUri-smArakagraMtha samAna zoka-samAcAra sunakara dila ekadama staMbhita ho gyaa| una kA vAtsalyamaya prema bahuta hI prazaMsanIya thaa| pUre bhArata ke jaina samAja ko isa zoka-samAcAra se hRdayavidAraka duHkha huA hai / Aja cAroM tarapha yahI vAtAvaraNa phaila rahA hai ki aba hama muhUrtAdi kisa ko pUche ge? aura usa dhanya mAtAne aise putrako janma diyA jisane zAsana kA siratAja banakara avilaMba samAdhAnakAraka pratyuttara dekara zAsana kI zobhA baDhAI / Aja jaina samAja apane ko nirnAyaka eva kiMkartavyavimUDha anubhava kara rahA hai| divaMgata AtmA to dIrghakAla taka zuddha saMyama pAlana kara aura zAsana kI pUrI sevA kara ke apanI AtmA kA kalyANa kara gye| sadgata AtmA ko cirazAMti mile, yahI zAsanadeva se prArthanA hai| Apa se, sarva samudAya se saMvedanA prakaTa karate haiM / (pAlItANA; tA. 8-2-76.) pAcandra gachAlaMkAra pa. pU. munirAja zrI vidyAcandrajI ma.-mAgasara vadi 14nI sAMje 7 vAge acAnaka aMdhArI rAta hatI ja, chatAMya sarvathA aMdhAruM phalANuM. dIvo baMdha thayAnA samAcAra sAMbhaLyA. pUjya gurudevane kALarAjAe tyAM ja tagaDI-mAmUlI gAmamAM rokI pADayA. pU. gurudeva ! ApanA acAnaka kALadharma pAmyAnA samAcAra sAMbhaLI khUba ja duHkha thayuM che. ApanA darazana mATe mane Ape ja amadAvAda AvavA na dIdhe ne Apa padhAryA ja nahi. khUba duHkhamaya jIvana banyuM. A acAnaka samAcAranA zabdo sAMbhaLI mArI icchA ne AzAne bhukko ja banI gaye! mAre Asare gaye che. pU. gurudeva ! huM garachano nahi, para hato, chatAMya Ape TheTha sudhI para mAnyo ja nahi, mAre mAnya. te upagArI AtmAne zAMti thAva. (pAlItANuM tA. 2-1-76) boTAda saMpradAyanA sthAnakavAsI pUjya munirAja zrI amIcaMdrajI ma - ApaNuM dharmanA mahAna netA AcArya bhagavaMta pUjyapAda paramapUjya vaMdanIya guruvarya pUjya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA kALadharma pAmyAnA (tagaDI mukAme) samAcAra jANatAM pUjya mahArAjazrI-sarve ThANAMoe khUba ja AghAtanI lAgaNI anubhavela che. teozrI lakhAve che ke, pUjya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUri mahArAjazrInI apAra karuNa, vatsalatA ne nikhAlasa prema atyaMta smRtimAM rahe che. amArAM sthAnakavAsI bhAI-bahenonI dIkSAnAM muhUrto mATe jyAre jyAre amArA zrAvako temanI pAse gayA haze, tyAre teonI game teTalI anukULatA-pratikULatA hoya chatAM hAsyavadane atyaMta lAgaNIbhAve dIkSArthInAM te mahUrato joI ApI, aneka zubhecchAo ne suzikhAmaNo ApatA hatA. te yAda karatAM amArA saunAM hRdaya dravI uThe che. ApaNA dareka saMpradAyamAM teozrI eka karuNAmUrti, vAtsalyamaya ane mahAna puNyazALI AtmA hatA. teozrIne AtmA, jyAM-je uccatara gatimAM-hoya tyAM zAMtine pAme te ja abhyarthanA. (li. ena. TI. zAha, amadAvAda tA. 2-1-76)
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAva [237] pa. pU. paM. zrI caMdanavijayajI ma.-paramapUjya gacchAdhipati AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjajInA svargavAsathI jaina samAjane jabaradasta khoTa paDI che. AmAM ApaNuM cAle tema nathI. atre devavaMdana saMgha saha karela che. ame ghaNA ja dilagIra thayA chIe. (vaDodarA, tA.1-1-76 ) pa. pU. zrI pUrNAnaMdavijayajI ma.-zanivAre sAMje ApazrIne tAra maLe. vAMcIne ghaNuM ja duHkha thayuM che. guruvAre savAre ja ame sAMbhaLyuM hatuM. devavaMdana karIne beTAda mukAme tAra karyo hato, je maLI gayuM haze. jene samAjane camakato sitAra, vAtsalyapUrNa mahApuruSa akasmAta cAlyA gaye. na purAya tevI khoTa paDI che. tapAgacchanA AMgaNe jyAre cAre tarapha aMtaraMga tophAna hatAM, tyAre saphaLa sukAnInI rIte tapAgacchane ane paraMparAe AkhAye jaina zAsanano dora potAnA hAtha laIne teo samAjane surakSita rAkhI zakyA hatA. zAsanadeva temanA AtmAne zAMti Ape e ja prArthanA. ApazrI badhAM zokamagna hazo, temAM mAre bhAga noMdhI leze. (muMbaI, piSa sudi 3, saM. 2032) pU. munirAja zrI kIticandravijayajI ma-gaI kAle rAte acAnaka pU. AcArya deva zrImadda vijayanaMdanasUrIzvarajI ma.nA kALadharmanA samAcAra jANavA maLyA. aNadhAryuM Ama banI gayuM tethI sAMbhaLatAM ja Azcarya ane AghAtathI sau digamUDha banI gayA. tamArA hRdayane A banAvathI ke AghAta pahoMcyo haze tenI kaMIka kalpanA to karI zakuM chuM. tamArI vedanAmAM eka mitra tarIke huM paNa mArI samavedanA vyakta karuM chuM. vadhu to zuM lakhuM? Aje savAre nava vAge atre birAjamAna DelAvALA AcArya zrI bhuvanacaMdrasUrIjI ma.nI nizrAmAM, zrAvaka-zrAvikA varganI upasthitimAM, pU. bhadragupta vi. ma. Adi ame saue paNa devavaMdana karyA che. devavaMdana bAda pU. AcAryazrIe ane pU. munirAja zrI bhadraguptavijayajI ma. e svargastha pU. AcArya bhagavaMtanA viziSTa guNonuM varNana karIne zraddhAMjali ApI hatI. (pArlA, muMbaI, tA. 1-1-76) pa. pU. munirAja zrI kevalavijayajI ma.-zAsana-saudhano eka mukhya staMbha paDI gaye. gItArtha ziromaNi ucca AtmAno viyoga asahya ja lAge. bhAvInA AgaLa zuM thAya? teozrInA AtmAne zAMti IrachIe. (rAyacura, tA. 14-1-76 ) zramaNa samudAyanA patronI yAdI pa. pU. A. zrI vijayadakSasUrIzvarajI ma. pa. pU. A. zrI vijayakumudacaMdrasUrIzvarajI ma. bhadrezvara sUrata pa. pU. A. zrI vijayabhadrakarasUrIzvarajI ma. pa. pU. paM. zrI vikAsa vijayajI ma. sAdaDI (bApajI ma.nA) mahesANuM pU. gaNivarya zrI jayacaMdravijayajI ma. vaDodarA
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha pU. munirAja zrI padmavijayajI ma. madrAsa pU. munirAja zrI darzanavijayajI ma. muMbaI pU. gaNivarya zrI ajitacaMdravijayajI ma.pAnasara pU. munirAja zrI nayakIrtivijayajI ma. pU. paM. zrI sUrya sAgarajI gaNivarya pAlitANuM '. paM. zrI kaMcanasAgarajI gaNivarya maMbaI pU. munirAja zrI vivekacaMdravijayajI ma. pATaNa pU. paM. zrI pramodasAgarajI gaNivarya muMbaI pU. munirAja zrI sudharmasAgarajI ma. jAmanagara pU. munirAja zrI kuMdakuMdavijayajI ma. jetapura pU. munirAja zrInaradevasAgarajI ma.kapaDavaNaja sAdhvIjI mahArAjanA patronI yAdI 5. sAdhvI zrI kumudazrIjI ma. bhAvanagara pU. sAdhvI zrI indrazrIjI ma. pAlitANuM pU. sAdhvI zrI kAMtAzrIjI ma. bhAvanagara pU. sAdhvI zrI suzIlAzrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI pradazrIjI ma. mahuvA pU. sAdhvI zrI kAntizrIjI ma. khaMbhAta pU. sAdhvI zrI lalitaprabhAzrIjI pU. sAdhvI zrI caMdraprabhAzrIjI ma. pAlitANA pU. sAdhvI zrI padmAzrIjI ma. pAlItANuM pU. sAdhvI zrI puNyaprabhAzrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI suzIlAzrIjI ma. khaMbhAta pU. sAdhvI zrI jayAzrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI jinendrazrIjI ma. sUrata pU. sAdhvI zrI vidyutaprabhAzrIjI ma. sAvarakuMDalA pU. sAdhvI zrI kaMcanazrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI kamaLaprabhAzrIjI ma. pAlitANuM pU. sAdhvI zrI divyazrIjI ma. borasada pU. sAdhvI zrI svayaM prabhAzrIjI ma. luNAvADA pU. sAdhvI zrI pravINAzrIjI ma. mAtara pU. sAdhvI zrI sadaguNazrIjI ma. gAMdhIdhAma pU. sAdhvI zrI zrIpatizrIjI ma. rAjakeTa pU. sAdhvI zrI suvarNa prabhAzrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI sUrya prabhAzrIjI ma. sUrata pU. sAdhvI zrI maNizrIjI ma. surendranagara pU. sAdhvI zrI pravINAzrIjI ma. peTalAda pU. sAdhvI zrI maMjulAzrIjI ma. khaMbhAta pU. sAdhvI zrI pUrNabhadrAzrIjI ma. peTalAda pU. sAdhvI zrI sumanazrIjI ma. kapaDavaNaja pU. sAdhvI zrI vijayAzrIjI ma. peTalAda pU. sAdhvI zrI surendrazrIjI ma. bIkAnera pU. sAdhvI zrI pravINAzrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI vinayaprabhAzrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI saumyalatAzrIjI ma. jodhapura pU. sAdhvI zrI kusumazrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI puSpAzrIjI ma. ANaMda pU. sAdhvI zrI muktizrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI caMdrakAMtAzrIjI ma. godharA pU. sAdhvI zrI dinamaNizrIjI ma. hArija pU. sAdhvI zrI raMjanazrIjI ma. muMbaI pU. sAdhvI zrI tasvayazAzrIjI ma.AdhoI (kaccha) pU. sAdhvI zrI cAritrazrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI tattvaguNAzrIjI ma. amadAvAda pU. sAdhvI zrI bhaktizrIjI ma. khaMbhAta
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAve [236] keTalAka tAra-saMdezA (1) Condolence on sad demise of Shri Nandansuriswarji Maharaj Saheb. God give us strength to bear unrepairable loss. --Vijaya Meruprabhasuriswarji, Vijaya Devsuriswarji, Vijay Shubhankersuriswarji, Bombay (2) Greatly shocked and deeply grieved at the sad demise of Shri Vijayanandansurishwarji. Shri Acharyaji has devoted his entire life for Shri Jain Shasan. The vaccume created by the passing away of this great soul cannot be easily filled in. His unparalleled mission and pious memories are only left for us for guidance. May the departed soul rest in peace. --- Jain Sangh, Shegaon. (3) Extremely sorry for sad demise of Acharya Maharaj Saheb Nandansuriswarji. Jain Samaj has lost a great saint. We pray emancipation to his soul. --Batuk Gandhi and Kaku Gandhi, Bombay. (4) Most regretfully noted kaldharma of Acharya Shri Vijay Nandansurishwarji Maharaj. Pray Shashandev eternal peace to His Holiness great soul. --Vijay Premsuri, Vijay Subodhsuri, Panyas Vibudhvijay, Kantilal Gagalbhai, Kesrichand Javarmal, Poona Sakal Sangh. (5) Deeply grieved by sad demise of Acharya Shri Nandansuriswarji, great philosopher, unparalleled learned and staunch supporter of 2500 anniversary of Lord Mahavir. Entire Jain Samaj will miss him for centuries. May his soul rest in peace. -Muni Shri Yashovijayji, Bombay. (6) Shri Matunga Jain Sangh is deeply grieved of the sad demise of the great Acharya Shri Nandansurishwarji. It is a great loss to Jain Sangh of India. ---Shri Matunga Jain Sangh, Bombay.
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] A. vinaMdanasUri-smArakagraMtha zramaNa samudAyanA tAronI yAdI pU. A. zrI vijayapratApasUrIzvarajI ma. muMbaI. pU. A. zrI vijayadharmasUrIzvarajI ma. muMbaI. pU. A. zrI vijayasamudrasUrIzvarajI ma. ludhiyAnA. pU. A. zrI hemasAgarasUrIzvarajI ma. bhAvanagara. pU. A. zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. TIMToI. pU. A. zrI vijayarAmasUrIzvarajI ma. (DelAvALA) vardhA. pU. A. zrI vijayamatIprabhasUrIzvarajI ma. jAmanagara. pU. A. zrI vijaya meruprabhasUrIzvarajI ma. muMbaI. pU. A. zrI vijayadakSasUrIzvarajI ma. bhadrezvara, pU. A. zrI vijaya premasUrIzvarajI ma. pUnA. pU. A. zrI vijayasubodhacaMdrasUrIzvarajI ma. pUnA. pU. A. zrI vijayadevasUrIzvarajI ma. muMbaI. pU. A. zrI vijayasuzIlasUrIzvarajI ma. jodhapura. pU. A. zrI vijayayAnaMdasUrIzvarajI ma. lIMbaDI. pu. A. zrI vijayazubhakarasUrIzvarajI ma. muMbaI. pU. A. zrI vijayamahimAprabhasUrIzvarajI ma. amadAvAda. pU. A. zrI vijayakumudacaMdrasUrIzvarajI ma. sUrata. pU. A. zrI vijayamaMgaLaprabhasUrIzvarajI ma. pAlitANA. pU. A. zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI ma. dhAnerA. pU. A. zrI vijayavinayacaMdrasUrIzvarajI ma. dhrAMgadhrA. pU. A. zrI vijaya prasannacaMdrasUrIzvarajI ma. khImata. pU. A. zrI subodhasAgarasUrIzvarajI ma. navasArI. pU. A. zrI vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. samI. pU. A. zrI vijayarAjatilakasUrIzvarajI ma. samI. pU. A. zrI vijayabhadrakarasUrIzvarajI ma. pATaNa. pU. upAdhyAya zrI sundaramunijI ma. sojata. pU. upA. zrI surendravijyajI gaNi khaMbhAta. pU. paM. zrI kAMtisAgarajI ma. (kharataragacachIya) pAlitANA. pU. paM. zrI vibudhavijayajI gaNi, pUnA. pU. paM. zrI caMdanavijayajI gaNi vaDodarA. pU. muni zrI rAmacaMdrajI ma. (pAyacaMdagachIya) mAMDala. pU. muni zrI jayacaMdravijayajI gaNi vaDedarA. pU. muni zrI pramodacaMdravijayajI gaNi vaDodarA. pR. pravartaka zrI nirajanavijayajI ma. muMbaI. pU. muni zrI yazovijayajI ma. muMbaI pU. muni zrI saddaguNavijayajI ma. muMbaI. pU. muni zrI pUrNacaMdravijayajI ma. jhAMjhAvADA. pU. muni zrI amarendrasAgarajI ma. sUrata. pU. muni zrI azokasAgarajI ma. ratalAma. pU. muni zrI sudharmasAgarajI, pU. muni zrI divyadayasAgarajI ma. jAmanagara. pU. muni zrI nayakIrtivijyajI, vivekacaMdravijayajI ma. pATaNa. pU. muni zrI ratnaprabhavijayajI ma. eDa. pU. muni zrI ANaMdavijayajI ma. sUrata. kharataragacchAdhIza gaNivarya zrI hemendrasAgarajI ma. sUrata. pU. sAdhvIjI mahArAjanA tAranI yAdI pU. sA. zrI hastIzrIjI ma. amadAvAda pU. sA. zrI bhaktizrIjI ma. khaMbhAta , , , puSpAzrIjI ma. khaMbhAta , , padmAzrIjI ma. pAlItANA , , , kAMtizrIjI ma. * * * * pramodazrIjI ma. mahuvA
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 59 guNAnuvAda sabhAo tathA TharAvo [21]. pU. sA. zrI lalitaprabhAzrIjI ma. mahuvA pU. sA. zrI suvarNa prabhAzrIjI ma. amadAvAda , , , jinendrazrIjI ma. sUrata , , , tIrthodayAzrIjI ma. , che , suzIlAzrIjI ma. khaMbhAta ,, ,, ,, cAritrazrIjI ma. , , ,, kaMcanazrIjI ma. amadAvAda , , , cAritrazrIjI ma. pAlitANA , jayAzrIjI ma. , , , , zrImatIzrIjI ma. rAjakoTa pravINAzrIjI ma. vaDatAla-mAtara mAtara ; ; ; cATyazAzrIjI ma. pUrNabhadrAzrIjI ma. mAtara ? ?? nehalatAzrIjI ma. kavIndrazrIjI ma. godharA jayAzrIjI ma. pAlItANA kamaLaprabhAzrIjI ma. umarALA lAvaNyazrIjI ma. , vidyatprabhAzrIjI ma. mahuvA maMjulAzrIjI ma. khaMbhAta >> kAntAzrIjI ma. bhAvanagara sumaMgalAzrIjI ma. vAsada vijayAzrIjI ma. peTalAda , vinayaprabhAzrIjI ma. amadAvAda saumyalatAzrIjI ma. jodhapura , , , kAMtizrIjI ma. pAlitANuM , , caMdraprabhAzrIjI ma. pAlitANuM , , , tattvayazAzrIjI ma.AdhoI-vAgaDa hemaprabhAzrIjI ma. , , , maNizrIjI ma. (sAyelAvALA) che , saguNAzrIjI ma. bhadrezvara surendranagara patromAMthI tAraNa zeTha zrI sudhAkarabhAI maNibhAI (haThIsiMha kesarIsiMha) -pa. pU. AcArya mahArAja zrI zrI zrI 1008 vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba, tagaDI mukAme, mAgazara vada 14 ne budhavAranA roja sAMjanA savA pAMca AsapAsa, kALadharma pAmyAnA samAcAra sAMbhaLI mArA AtmAne ghaNo ja AghAta pahoMcyo che ane sarve kuTuMbIjanone pArAvAra duHkha thayuM che. amone tathA zrI sakaLa saMghane na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che ane te saheje samajI zakAya tema che. Apa te jJAnI che eTale Apane A bAbatamAM mAre vadhAre lakhavAnuM hoya ja nahi. Apa hiMmata rAkhaze ane sarvene hiMmata Apaze. ApaNe to eTaluM ja have IrachavAnuM rahyuM ke pa. pU. AcArya mahArAja zrI zrI zrI 1008 vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjazrIne AtmAne zAsanadeva paramazAnita Ape. (amadAvAda, tA-4-1-76) paMDitavarya zrI becaradAsa jIvarAja dezI--Apane patra malyo, AcAryazrInA javAthI amane vizeSa AghAta thayo che. hamaNAM eka AghAta thayo ane A bIjo bhAre AghAta tha. sva. puNyavijayajI cAlyA gayA pachI mane A. zrI maLavAnuM asAdhAraNa sthAnarUpa maLyA, paNa amAre ane khAsa to mAre kamanasIbe teozrI paNa prayANa karI gayA. 31
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24]. A. vinaMdanasUri smAragraMtha tamArA gayA pachI pAMjarApoLane upAzraye ame jaI AvyA paNa vizeSa sUnakAra lAge. joke, A. kastUrasUrijI tathA yazobhadrasUrijI vagerene ame maLyA, paNa A. zrI vinA ane tamArI hAjarI vinA amAruM dila nirAza thaI gayuM. tame vahelAM vahelAM ahIM padhArI jAo ema aMtaHkaraNathI vinaMti karIe chIe. (amadAvAdatA. 12-1-76) zrI riSabhadAsaja rAMkA--pUjya gurudevanA svargavAsanA samAcAra mane A pahelAM ja maLI gayA hatA, paraMtu Apane kyAM kAgaLa lakhe enI mAhitI na hovAthI huM Apane saMvedanAno kAgaLa nahIM lakhI zakyo. AcAryazrInA javAthI zvetAMbara samAjanI bahu moTI kSati thaI, je apUraNIya che. paraMtu mRtyunA AgaLa koI upAya nathI. AcAryazrInA javAthI mane paNa duHkha ane AghAta thayo. paraMtu emane sAcI zraddhAMjali AtmavikAsa karIne ja ApI zakAze zAbdika zraddhAMjalithI zuM vaLavAnuM che? (pUnA, tA-ra-ra-76) | DaoN. choTubhAI epha zAha -gurujInI yAda athavA to koI amRti Ave che tyAre huM raDavuM rokI zakato nathI. teozrIne mArA tathA mArA AkhA kuTuMba para eTale badho upakAra hato ke teozrInI vidAyathI ame badhA anAtha jevA thaI gayA chIe. ATalI jaladI teozrIno dehavilaya thaze te kalpanAmAM paNa na hatuM. hajI to koTha gAmamAM gurujI kahetA hatA ke ravivAre vallabhIpura anukULatA hoya to Avaze ane pAlitANA pahoMcyA pachI anukULatA karI cheDA divasa rokAvAnuM rAkhaze. A badhuM to. have svapna jevuM thaI gayuM. teozrInI yAda Ave che ane hRdaya bharAI Ave che. teozrI keTalA premALa, lAgaNIvALA ane sAdA hatA tene khyAla karuM chuM ane mArA jIvananA badhA prasaMgo teozrInA sahavAsanA yAda Ave che. badhA sAdhuo ane sAdhvI mahArAje pratye teozrInI dekharekha ane badhAnI jarUrIAto pUrI pADavAnI teozrInI cIvaTa hajI huM yAda ja karyA karuM chuM. ATalA moTA mahAna AcArya hovA chatAM mArA taraphanI teozrInI lAgaNI huM jIvanaparyata bhUlI zakuM tema nathI. teozrInA javAthI mane, mArA kuTuMbane, AkhA samudAyane ane samasta jaina saMghane na purAya tevI khoTa paDI che. teozrInI zarIranI sukhAkArI sArI na hoya ane huM kahuM ke, "sAhebajI ! Apa ArAma karo. tyAre teozrI ema kahe ke, "bahu dUrathI muhUrta jovarAvavA AvyA che, to temane takalIpha paDe, tethI te kAma patAvavuM paDe." ane teozrI takalIpha uThAvIne paNa zubha muhUrta kADhI Ape. A zuM batAve che ? teozrInI moTAI, udAratA ane dareka jIva pratye samabhAva ane samadaSTi. ( patra dvArA teozrIno guNAnuvAda karavA besuM to teno pAra Ave tema nathI. ATaluM to lakhavAnuM prayojana e ja ke teozrInI yAda Ave che tyAre lakhavAnuM rokI zakato nathI. gurumahArAjanI bhakti karavAno mane moko maLato hato te mAruM ahobhAgya
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAve [243] samajuM chuM. ApazrI mArA taraphathI khAtarI rAkhaze ke jeTalI bhakti gurujInI karI, tevI ja bhakti AkhA samudAyanA sAdhuo mATe karato rahIza. (sAbaramatI (amadAvAda) tA. ra3-1-76) 5. zrI bhAlacandra dayAzaMkara kavIzvara-A patra lakhatAM hAtha, kalama ane kALajuM ekIvakhate kaMpI UThe che, indriya mUchita thaI jAya che, kyAM chIe enuM bhAna rahetuM nathI. ApaNe badhA jANe naSTasarvasva thaI gayA hoI e evA banI gayA chIe. huM te eMjinamAMthI chUTelA ane gativALA DakhA je ja thaI gayo chuM. A kAgaLa paNa e ja sthitimAM lakhuM chuM. kRra kRtAntane dayA hotI nathI. 'tata tAjI darzana nidhidharaati jarUyaH pifjanAM samagra sva-para zAstrono samudra sukAI gaye. jyotiSazAstrane prANa cAlyo gayo. sAhityazAstranuM sarovara adazya thaI gayuM. ApaNe te AzvAsana, dharma vagereno khajAno khovAI gayo. AdhyAtmika kalpavRkSa UDI gayuM. sUrya astagata thaI gayo. huM Avo thaI gayo to tamArI zI dazA haze ? are re ! AcArya bhagavaMta ApaNane AkAzamAM adhara choDI daIne brahmalokamAM cAlyA gayA. AzvAsana ApavAmAM atyAre darzanazAstronuM bhayaMkara devALuM dekhAya che. gautamasvAmIjI sAMbhare che. AcArya bhagavaMtanI premALa mUrti najara AgaLa taryA kare che. AkhA jagatano A ja rasto che. bhautika zarIra to javAnuM ja che, paNa jIvanamAM karelAM satkarmo, puNya kAryo ane pavitra dharmakAryo ja jagatamAM atikAnta AtmAnA yazaHzarIrane amara banAve che. e zarIra satyeraNA dvArA jagatanuM kalyANa kare che. AcArya bhagavaMte AjIvana dharmAcaraNa karyuM che ane jIvanottara samayamAM paNa potAnAM kAryo dvArA jagatane sanmArgadarzana karAvI rahyA che. emanI tirodhAnajanya khoTa purAya evI nathI ja. boTAda janmabhUmi ane boTAda mahAbhiniSkramaNabhUmi! dalati hRdaya gADhodvega', dvidhA na tu bhidyate, vahati vikalaH kAyA moha, na muzcati cetanAm / jvalayati tanUmantardAhaH, karoti na bhasmasAt, praharati vidhima macchedI, na kRntati jIvanam // have to kaMI ja gamatuM nathI. khAsa karIne rAte to gatimAM asthiratAne anubhava thAya che. mAruM ahobhAgya ke pU. AcAryavaryanA mane chelle chelle (amadAvAdamAM) darzana thayAM. nIkara te huM jiMdagI hArI jAta. "jifpa : , sau vAca dati | tata tatha vimapi ', je di thI prita janaH " A 'kimapi dravya gayuM. have to tamAruM maMDaLa ja eka AzvAsana rahyuM. saune yathAgya vaMdana. (khaMbhAta; tA. 1-1-76)
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ [44]. A. vinaMdanasUri-smAragraMtha sivila hospiTalanA sivila sarjana De eca. sI. zAha-ghaNuM ja AghAta sAthe jaNAvavAnI rajA lauM chuM ke, pU. zrImadda naMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba tA. 31-12nA reja apUrva samAdhi sAthe kALadharma pAmyA che, tevA samAcAra peparamAM vAMcI ane ghaNuM ja duHkha thayuM che. sArAye jaina samAjamAM pUjyazrInA avasAnathI sannATo chavAI gaye che, ane na purAya tevI khoTa paDI che. ane jaina samAja pAMgaLo thayo che. temanuM sadA hasatuM mukhAraviMda tathA alaukika prabhAvazALI vyaktitva varSo sudhI yAda AvyA karaze. temanA jainadharma viSe apUrva UMDA abhyAsa tathA tAraNathI jainadharmanuM vadhAremAM vadhAre vistaraNa karela che ane asaMkhya jIvono uddhAra karela che. pUjyazrInA paramapavitra cAritrapUta mahAna AtmAne cirazAMti thAya tevI paramakRpALu paramAtmAne prArthanA karI viramuM chuM. (kheDA tA. 13-1-76 ) paM. zrI maphatalAla jhaveracaMda gAMdhI-pU. gurudevanA nirvANathI Ape to zirachatra, kahe ke sarvasva gumAvela che. meM paNa pUjAsthAna ane vizrAmasthAna-baMne gumAvyAM che. zAsane AdhArastaMbha gumAvyA che, pRthvAsthAna zAsananuM khovAyuM che. ame dhaMdhukA AvyA tenI pAchaLa kaI saMketa ja haze ke chelle chelle temaNe mAruM lakhANa sAMbhaLI lIdhuM. ane amadAvAdathI vihAra karatAM teo mAre tyAM padhAryA paNa kharA. (amadAvAda) tA. 6-1-76) zrI haThIcaMda je. dezI-pU. prAtaHsmaraNIya sva. vijayanaMdanasUrIzvarajInA dehanidhana thavAno vigatavAra chApela hevAla maLyo. vAMcI te kSaNe tyAM hAjara hoIe tevo anubhava thaye. sadagatanA nidhanathI jaina samAja, aneka saMsthAo, sAdhusamudAye, ApaNe badhA, aMgata rIte vadhateoche aMze rAMka banyA chIe. kharuM jotAM, chellAM be-traNa varSothI temanI tabiyate ghaNI noTisa ApI hatI. eTale amuka aMze A banAvane AghAta jhIlavAnI mAnasika kSamatA ajANapaNe paNa AvI gaI haze; nahitara AvI javI joItI hatI. paNa, mAnavInI sahanazakti eTalI ochI che ke AvA banAvo jyAre bane tyAre AghAtaane te avarNanIyarna Ape to ApaNe mAnava na rahIe. chatAM e mananI durbaLatA pheMkI daI, temanA mArge javAmAM, temanuM jIvana khUba preraNAdAyI hatuM. ApaNA AkhA AyuSyamAM na khUTe tevI preraNanA jharaNAM samAna temanuM jIvana hatuM tenI khAtarI jema jema vakhata jaze tema tema thatI jaze. temanA aneka upakAre yAda karIne gaddagada thaI javAya che. prabhu, temanA AtmAne zAMti arpe ane temanA guNarAzimAMthI kaMIka meLavavAnI lAyakAta arpe te prArthanA. (bhAvanagara, tA. 8-1-76 ). zrI bApAlAla manasukhalAla zAha-Aje savAranA "muMbaIsamAcAra pepara hAthamAM letAM ja pahelAM pAnA upara parama upakArI, parama kRpALu, vAtsalyamUrti AcArya bhagavaMta
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAe tathA harAveA [ 245] zrImad vijayanandanasUrIzvarajI mahArAjazrInA phoTo jotAM samAcAra vAMcyA. hArTa eTekathI tagaDI mukAme svargastha thayAnA samAcAra vAMcIne jANe vIjaLI paDI hoya tevA kAramA AghAta lAgyA. zAsana-nabhAma`DaLamAMthI zu camakatA sitArA vilaya pAmyA ? samudAyanA AdhAra samudAyane nirAdhAra banAvI ekAeka vidAya thayA ? hajAronI saMkhyAmAM pratiSThAnA, jinabiMbapravezanA, tImALa-paridhAnanA, upadhAnatapapraveza ane mALaparidhAna Adi anekAneka zubha ane maMgala muhUrtInA dAtA jyAtiSamAMDa, siddhAntapAragAmI, mahApuruSa siddhAcalanI vATe jatAM sahajamAM ja kALadharma pAmyA ! ApaNe bhaktivaza ravaDI paDayA ! ( muMbaI; tA. 1-1-76 ) prophesara vinacaMdra ema. zAha--pU. zrInI kharA TAi me ja evI kheATa paDI che ke ghaDIbhara zAkasaMtapta hRdayathI vANI mUka banI jAya che, haiyu. azruothI lacI paDe che, nayananAM vaheNa avirata gatie prayANa kare che. vaLI temanI vAtsalyabhAvanA sarva karatAM adhika hatI. AbALa-geApALa saune prazAMta mudrA ne vAtsalyabhAvathI vaza karI letA hatA. ahIM emanA milana vakhate garIba ke paisAdAra, khALaka ke yuvAna-vRddha, jJAnI ke ajJAnI --kAI ja bheda na hatA. A emanA jIvananI sauthI mahattvapUrNa namratA hatI, je prazasya che ane cirakALa sudhI smaraNIya raheze. jJAna dvArA prApta thayelI namratA, vatsalatA e jJAna pacAvyAnI, nirabhimAnIpaNAnI ucca kakSAnI guNavattA darzAve che. vizeSa te zuM ? emanAM AdaryA adhUrAM zAsananAM hitane lagatAM kAryA, emanI adRzya amISTi ane ApazrI jevA vidvAna AcAryAnA prayatnAthI, paripUrNa thAya evI maMgaLa kAmanA. ( khabhAta; tA. 7-1-76) zrI ramezabhAI eca. zAha ('janasattA' dainikanA riporTara)--bhAre duHkha sAthe A patra lakhuM chuM. sadgata AcArya zrI vijayana danasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA javAthI mane-saune duHkha thAya e svAbhAvika che; paraMtu tene ApanA para je prema hatA, Apa teone je rIte sAcavatA, enI kalpanA karatAM mArA jevAne ApanA duHkha-darda nA khyAla Ave che. prabhu Apane A AghAta sahana karavAvI zakti Ape evI Izvarane prArthanA che. amadAvAda cheDatAM pahelAM chelle hu Apane ane mahArAjazrIne maLyA tyAre me' Apa saunI ane mahArAjazrInI pAlitANAnI yAtrA aMge aneka prazno karyA hatA. mahArAja sAhebanI uMmara ane aiyata jotAM ThaMDInA divaseAmAM ciMtA Upaje e svAbhAvika hatuM. paNa na banavAnuM anyuM. mArA jIvanamAM mahArAjazrIe ane Ape mukela suvAsa kadI nahIM bhUluM. ( amadAvAdaH tA. 10-1-76 ) zAha cImanalAla phulacaMda kADhavALA-pa. pU. parama upakArI AcArya mahArAjazrI kALadharma pAmyA pachI be-traNa vakhata pAMjarApALa gayA, paraMtu bilakula UbhA rahevAnu paNa
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 246 ] A. vi.na`danasUri-smArakazra'tha dila mAnatuM nathI. A ghA paDayo che e, mane lAge che ke, jIvanaparyaMta bhulAya tevA nathI. mArI puNyAI kAcI ke huM guru vinAne thaI gayA. Apane te pAravAra duHkha hoya ja. paraMtu zAsananA kAma karavA mATe mana majabUta karavuM ja paDe. ( sAbaramatI (amadAvAda); tA. 15-1-76) mAMDala-tapagaccha jaina sa`gha--vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA akALa avasAnathI amane ja nahIM, sakaLa jaina sadyAne bhAre AghAta lAgyA che. gayA varSe samagra gujarAtamAM bha. mahAvIra 2500mA nirvANavarSanI ujavaNImAM emaNe ja netRtva sabhALI yazasvI kArya pAra pADayuM hatu. emanA javAthI jaina sa'dhane bhAre mATI khoTa paDI che. emanu sthAna pUre evI koI vyakti hAla dekhAtI nathI. zAsanadeva emanA AtmAne zAMti Ape e ja prArthanA. have teA ApaNe emaNe batAvelA mArge javAnu che. e punita puruSanI yAda kadI bhUlAya nahIM. ( tA. 2-1-76 ) saMgItakAra zrI hIrAlAla devIdAsa ThAkura--pa. pU. gurudeva AcArya zrI naMdanasurIzvarajI mahArAjajInA kALadharma pAmyAnA samAcAra sAMbhaLI hRdayane pArAvAra duHkha thayuM che. zAsananA sthaMbha samA, udArarita eka mahAna AtmAnI vidAyathI zAsane eka aNumAla ratna gumAvyu che. anekanA upakArI hatA. chellAM keTalAMka varSathI mArAM aheAbhAgye huM samAgamamAM AvyA ane jyAre jyAre vaMdanArthe AvyA hAu tyAre emanI premabharI sunajara, kema bhAI ?' A vhAlabharyA zabda yAda karuM chuM tyAre gadgada banI jAuM chuM. khUba duHkha thayu che. tyAM doDI AvavA mana thayuM, paNa banyu nathI. paNa mana mAruM' tyAM ja che, Apane paNa lAgelA AghAtanI kalpanA karuM chuM tyAre romAMca anubhavAya che. dharmatIrthanI yAtrA ane e zubha bhAvamAM emanuM javuM, e paNa sUcaka che. ( muMbaI, tA. 1-1-76 ) 5. zrI amRtalAla meAhanalAla bhAjaka--pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrI 1008 zrIvijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebajInA dehavilayanA duHkhada samAcAra chApAmAM vAMcIne khUba ja AghAtanI lAgaNI anubhavI che. ApaNA sAmAjika ane zrIsa`ghanA viSama vAtAvaraNamAM pUjyapAdazrInA kALadharmathI zrIsaMghane asAdhAraNa ane na pUrI zakAya tevI khATa paDI che ja. AthI teozrInA viyAga vizeSa sAle che. zAsanadeva, deva...gata pUjyapAda AcArya bhagava tanA zubhAzIrvAdathI ane zrIsa MghanA pramaLa puNyAyathI, zAsananAM sarva kAryamAM ane samAjanAM zubha kAryamAM Apa sau paramapUjya AcArya bhagavAne atUTa zakti Apaze ja. (amadAvAda; tA. 2-1-76 ) zrI lakSmaNubhAI hI. bheAjaka---pUjyapAda prAtaHsmaraNIya AcArya deva zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA kALadharma pAmyAnA samAcArathI ghaNuM ja du:kha thayu che. ApanA mATe te vajraghAta jeTaluM duHkha gaNAya. pU. AcArya mahArAjane vAtsalyapUrNa
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAe tathA harAve [ 247 ] svabhAva kadApi bhUlI zakAya tema nathI. teozrInI ciravidAyathI samAjane mATI khATa paDI che. ( amadAvAda; tA. 3-1-76 ) kriyAkAraka zrI bhAIlAlabhAI dilagIrI sAthe lakhavAnu` ke gurudevanA virahathI A AtmA bhAre dubhAya che. rAta-divasa e thAya che ke chevaTanI ghaDIe yAda paNa na ApI. jenI ApaNe jarUra che tenI devalAkamAM paNa, eTale paralAkamAM paNa, jarUra che. ane tema chatAM, mane vizvAsa che ke, jyAre jyAre kAI gUMca Avaze tyAre svapnamAM paNa guru AvI jarUra javAba Apaze. Apa saune ghaNA ja AghAta thayA hoya te to svAbhAvika che. vaLI tagaDIthI beTAi sudhI DALImAM gurujIne laI gayA ane muni zrI zIlacandravijayajI jevA sukalaDI sAdhu temanI sAthe pacIsa mAIla jeTale vihAra karIne sAthe gayA te ja dekhADI Ape che ke guru pratye temanI aNanama kevI bhakti ataramAM paDI haze! have girirAjanI pratiSThA ApaNe karavAnI rahI, ane mArgadarzaka guru vinA karavI paDavAnI. zAsanadeva ApaNane sahAya karaze ane A kArya nirvighne pAra paDI jaze. ( amadAvAda; tA. 7-1-76) vakIla vIracaMda gAradhanadAsa-paramapUjyapAda mahAna upakArI guru mahArAjazrI AcAryadeva zrI vijayana danasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA zrI tagaDI mukAme kALadharma pAmyAnA acAnaka dilagIrIbharyA samAcAra maLatAM ameA khUba ja dilagIra thayA chIe, pUjyazrInA guNA, teozrInA amArA pratyenA mAyALu prema, lAgaNI saMbhAratAM hRdaya bharAI jAya che. pUjyazrInA svargavAsathI na pUrI zakAya evI kheATa ApaNane paDI che. ( pAlItANA; tA. 2-1-76) 5. zrI chIladAsa kesarIcaMda saMghavI pU. nemisUri ma. sA. jatAM je khATa nahAtI lAgI te have pratidina pratisamaya khAi lAgyA ja karavAnI. teozrInu vAtsalya sAme taravaryA ja kare; kadI bhulAya tema nathI. ( khaMbhAta; tA. 5-1-06) zrI rasikalAla ena. kArA-zAsananAyaka tapAgacchAdhipati saumyamUrti 5. pUjya AcArya bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA kALadharma pAmyAnA samAcAra tA. 31-12-75 nA rAtanA jANavA maLyA. digmUDha banI gayA. mananI manamAM rahI gaI. tA. 15-12-7panA ludhiyAnA AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAjane malyA hatA. teoe sva. gurudevane khUba yAda karelA, ane kaheluM ke, ame paMjAbamAM dUra rahyA paNu, tame yugadraSTA AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjane malatAM rahI mArgadarzana meLavA. have konI pAse mArgadarzana levu ? pAlitANAmAM konpharansane sAtha ApyA, 2500mA nirvANu mahAtsava prasaMge khUba samayasara mArgadarzana Apyu. pAlitANAnA pratiSThA prasaganA te pathika anyA. AvuM samayadazI mArgadarzana have kANu Apaze ? ( muMbaI; tA. 8-1-76 )
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ hubalI muMbaI muMbaI [248] A. vinaMdanasUri smArabhraMtha gRhasthonA patronI yAdI zrI hIrAlAla pAnAcaMda peTalAdavALA muMbaI zrI nanamala zaMkaralAla , salata lallubhAI sukhalAla boTAdavALA ,, harilAla zAmajI velajI muMbaI, borIvalI , kAMtilAla zAMtilAla zAha , hiMmatalAla vIracaMda cAvALA muMbaI ,, zAMtilAla cunIlAla , pravINacaMdra ena. zAha " ,, dhIrajalAla salota , zA. kAMtilAla amRtalAla godharA , kAMtilAla vADIlAla zAha amadAvAda , zrI samarabena vIracaMda bhAvanagara , bI. e. zAha (tArAcaMda) ,, mAstara baMsIbhAI khaMbhAtavALA godharA ,, vaDavA jena samudAya bhAvanagara ,, gAMdhI kAMtilAla vADIlAla kapaDavaMja , hiMmatalAla choTAlAla khaMbhAta , caMpakabhAI je. zAha muMbaI , ratilAla salata muMbaI che zA. amRtalAla jIvaNalAla kadaMbagiri , zeTha surendrabhAI sArAbhAI amadAvAda , zA. gopALajI jIvarAja bhAvanagara , mAstara zAmajI bhAyacaMda muMbaI , vrajalAla kazalacaMda pUnA , cunIlAla mULacaMda e hastImala jaina madrAsa . navInacaMdra navalacaMda jhaverI , bAbulAla vI. zAha beMgalora , vorA vrajalAla pAnAcaMda pAlitANuM , naMdakizora-prakAza (gAriyAdhAravALA)muMbaI " mahendrakumAra bhIkhAbhAI sUrata , aMbAlAla bI. mahetA amadAvAda " rAyacaMda dalIcaMda sAvarakuMDalA , harSadarAya talakacaMda zAha > > prabhAzaMkara durgAzaMkara jyotiSI mahuvA , hIrAcaMda maNilAla surendranagara " rasikalAla lAlabhAI zAha amadAvAda , bAbubhAI saMghavI sUrata " popaTabhAI nAgajIbhAI zAha bhAvanagara , harilAla vADIlAla zAha amadAvAda " manubhAI pATaNavALA muMbaI , hiMmatalAla dharamazI vAriyA >> " hiMmatasiMhajI cauhANa AphrikA ,, kelasa enDa kuAM. (pAMtilAla kALIdAsa)" " bAbubhAI vI. kApaDiyA khaMbhAta che, je. eca. kApaDiyA paTaNuM " nagInabhAI ena. saMghavI goMDala , surendra ema. kApaDiyA amadAvAda " nagInadAsa je. zAha muMbaI , ramaNikalAla ratilAla bhAvanagara " pI. ela. bAvIzI jorAvaranagara , jinadAsa vADIlAla zAha godharA " zA. chanAlAla dalasukhabhAI jodhapura , anopacaMda pI. zAha muMbaI " hiMmatalAla zAstrI pAlItANuM , sevaMtIlAla nagInadAsa saMghavI , " caMdanamala nAgorI choTI sAdaDI , haragoviMdadAsa zAmajI jhaverI pAlItANA " haMsarAja zAha auraMgAbAda
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA TharAva [24] zrI zA. maganalAla vIracaMda vagere sUrata zrI vilepArle jaina saMgha muMbaI , De. caMdubhAI bI. zeTha amadAvAda , pramodabhAI somacaMda cunIlAla , >> zA. choTAlAla gIradharalAla muMbaI mahetA narottamadAsa DosajIbhAI nagarazeTha dIodara , magelAla kocara jagadalapura premacaMda ma. mahetA amadAvAda , zA. vADIlAla chaganalAla zarApha godharA, khaMbhAta jaina mitra maMDaLa muMbaI , jasabhAI lAlabhAI zeTha amadAvAda zrImatI kaDavIbahena bhAvanagara zrIsadho tathA saMsthAonA tAronI yAdI muMbaInA saMgho zrI devasUra saMgha goDIjI, mATuMgA, vilepArle, ghATakopara, muluMDa, AdIzvara dharmazALA, zrI jaina zve. kenpharansa. sUratanA saM -zrI kharataragaccha jaina saMgha, gopIpurA, vaDAcauTA, navAparA, haripurA. zrI jaina saMgha-zrI sakala saMgha pUnA, vAsada, peTalAda, kaDha, samI, TIToI, khImata, dAThA, amarelI, zihera, mAMgaroLa, kaTaka, zegAMva, rAMdera, zrI devasUra saMgha DabhaI, mAmAnI poLa jaina saMgha vaDedarA, kaThI piLa jaina saMgha vaDedarA, Una, surendranagara, mahuvA, jodhapura, rAjakoTa, sAvarakuMDalA, khuMTavaDA, haLavada, godharA, vAMkAnera, mULI, prabhAsapATaNa, cANasmA, naDiyAda, jesara, coTIlA, vejalapura, lIMbaDI, ghoghA, verAvaLa, pATaNa, mAMDala, rAmapurA bhaMDA, sonagaDha, lodarA, ArAdhanA bhavana jaina saMgha bharUca, zeTha devacaMda lakSmIcaMdanI peDhI jUnAgaDha, a. pA. dharmazALA jaina saMgha khaMbhAta, staMbhatIrtha tapAgaccha jaina saMgha khaMbhAta, tapagaccha amara jena zALA saMgha khaMbhAta, nAnI ToLI jaina saMgha pAlitANA, zeTha mIThAbhAI kalyANacaMdanI peDhI kapaDavaMja, vasA osavALa . mU. jaina saMgha verAvaLa, zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI viramagAma, kRSNanagara jaina saMgha amadAvAda, jaina . kharataragaccha saMgha jayapura, zrI vAsupUjya svAmI jaina derAsara TrasTa sUrata, zrI AtmAnaMda jaina mahAsabhA amRtasara, zrI vijayavallabha smAraka TrasTa vaDodarA, sumati pArzva jaina mitra maMDaLa verAvaLa, mahAvIra mahilA maMDaLa verAvaLa, zrI tapagaccha jaina saMgha jAmanagara, zrI jena bAlAzrama pAlitANA, zrI jaina zrAvikAzrama pAlitANa, zrI jena bAlamaMDaLa sosAyaTI DaI, zrI cAritra ratnAzrama sonagaDha, zrI AgameddhAraka saMsthA surata, zrI AtmAnaMda jena mahAsabhA ludhiyAnA, zrI tAladhvaja jaina vidyArthI gRha taLAjA, zrI jaina yuvaka maMDaLa mahuvA, zrI motIzA rilIjIyasa enDa cerITI TrasTa bhAyakhalA-muMbaI, zrI AtmAnaMda jaina sabhA dillI, 32
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ [250] A vi.naMdanasUri-smArakagraMtha gRharonA tAronI yAdI zeTha mULacaMda bulAkhIdAsa muMbaI zrI gulAbacaMda devacaMda zeTha bhAvanagara , pravINabhAI hasamukhabhAI ratilAla amaracaMda kAmadAra jesara , kezavalAla bulAkhIdAsa " ramaNalAla ca. zAha amadAvAda , ratilAla mULacaMda bulAkhIdAsa " kAkubhAI brahmabhaTTa pAlitANA , prAgajIbhAI jhaveracaMda " bApAlAla manasukhalAla muMbaI zrI baTukabhAI, kAkubhAI " paramANaMda maNilAla salota , , caMpakabhAI hIrAbhAI gAMdhI " nattamadAsa , zAmajIbhAI bhAyacaMda mAstara " amaracaMda khImacaMda damaNiyA sUrata , amRtalAla kuberadAsa verA " zAMtilAla gAMdhI pAlitANA >> amRtalAla manasukhalAla parIkha " prabhAzaMkara oghaDadAsa semapurA amadAvAda , ramubhAI nAnubhAI bhaMDAriyAvALA " dIpacaMda esa. gADa muMbaI , mahAvIra TreDarsa 2 kAMtilAla rAyacaMda che harakhacaMda vAlajI " zAMticaMdra jhaverI sUrata , mahendra ratanacaMda jhaverI " saMghavI kuTuMba che caMpakalAla mohanalAla paTaNI " rAyacaMda maganalAla che jayasukhalAla lAlacaMda koLiyAkavALA , " semacaMda popaTacaMda khaMbhAta , rasikalAla ena. kerA , cInubhAI ghaDiyALI amadAvAda , hIrAcaMda pAnAcaMda peTalAdavALA " kezavalAla tArAcaMda khaMbhAta , ratanacaMdajI sacetI ajamera " kezavalAla giradharalAla verAvaLa , jitendrakumAra kApaDiyA paTaNA * indirAbena zAha muMbaI , dinezabhAI, gautamabhAI, udayanabhAI " veNIbena, jayAbena bhAvanagara keImbatUra " amubhAI , caMdulAla je. khaMbhAtavALA vIramagAma " prabhudAsa pI. zAha muMbaI , choTAbhAI narazIdAsa ghaDiyALI amadAvAda " jaTAzaMkara lalubhAI , lakasImala prakAzamala samadaDiyA madrAsa " nagInadAsa vADIlAla vejalapura , tArAcaMda, baMsIbhAI muMbaI " zAMtilAla mULajIbhAI , jAbuvALA kuTuMba surendranagara " zAMtibhAI mAstara , bApulAla gulAbacaMda kApaDiyA khaMbhAta " naTavaralAla ratanalAla khaMbhAtI muMbaI , manasukhalAla vADIlAla muMbaI " cImanalAla TI. zAha , kIracaMda je, zeTha vaDhavANa " jagajIvanadAsa kezavalAla muMbaI khaMbhAta
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnuvAda sabhAo tathA karAve [25] zrI bAbubhAI umarALA zrI naTavaralAla kalakattAvALA bhAvanaga2 , maNilAla gokaLadAsa amadAvAda , ramaNalAla vajecaMda amadAvAda , zAMtilAla ujamazI zepha muMbaI , jIvatalAla pratApazIbhAI nagarazeTha vasaMtalAla harilAla mahuvA , TI. sI. bradharsa bhAvanagara zrI aMbAlAla gAMdhI amadAvAda , jayasukhalAla hiMmatalAla cokavALA muMbaI , kAMtAbena gAMdhI amadAvAda , kAMtilAla lAlacaMda taLAjAvALA , >> ThAkarazI chaganalAla varALiyA muMbaI , ratilAla jIvaNalAla vaDhavANa nagInadAsa khAdIvALA khaMbhAta , naTavaralAla vADIlAla khaMbhAta , khImacaMda uttamacaMda pAlitANuM zanubhAI dIpacaMda >> bulAkhIdAsa-Agama maMdira >> hiMmatabhAI , ratilAla jhaverI >> nagarazeTha cunIbhAI pAlItANA che, jayaMtIlAla mAstara zrI vrajalAla pAnAcaMda verA >> pravINacaMdra kulacaMda muMbaI jena sevA samAja davAkhAnA * mULacaMda vimaLacaMda sAdaDIvALA muMbaI svargavAsa nimitte UjavAyelA dharmotsava muMbaI : ghATakopara, dolatanagara, vilepArle, vAlakezvara, geDijI (pAyadhUnI). zAMtAkrUjhamAM navANuM abhiSekanI pUjA bhaNAvavAmAM AvI hatI. amadAvAda : zAMtivana, pAMjarApoLa, gusA pArekhanI poLa, sAbaramatI, pADApoLa, navaraMgapurA, zAhapura, dhanAsuthAranI poLa, haThIsiMhanI vADI, zAtinagara. khaMbhAta : staMbhatIrtha tapagaccha saMgha, vizA osavALa saMgha. uparAMta, jAmanagara, zrI zaMkhezvara tIrtha, surendranagara, boTAda, madrAsa, bhAvanagara, sUrata, DabheI, vaDodarA, peTalAda, pAlItANA (kesariyAjInagara), verAvaLa, mahuvA, vIMchIA tema ja bIjAM paNa aneka sthaLoe utsava UjavAyA hatA, jenAM nAme noMdhI zakAyAM nathI.
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ pra za ti le che tathA kA vyo
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ aali saurASTrabhUSaNa sUriH, sarvAnandakaraH sudhIH / zAstrAbhyAsI tapasvI ca, nandano nAma nandanaH // 1 // syAdvAdAcaraNI zuddhaH, samabhAvaparAyaNaH / zIlasaMyamasaMpannaH, pratApI zItalo guNaiH // 2 // svasya niyAmako nitya', prerako'dhyApako gaNe / sadguNAnAM pakSapAtI, doSANAM ca nivArakaH // 3 // maryAdArAdhako bhaktyA, jainazAsanaghoSakaH / mahAvratagharo dhIra-stapasvI saMyamI yamI // 4 // zuklapakSikriyAzIlo, vardhamAnaguNAkaraH / vardhamAnaprabhobhakto, gurornAmnaH pradIpakaH // 5 // ziSyANAM ca praziSyANAM, zAsakaH zikSakaH kssmii| bhavyajanapratibodhI, vyAkhyAtRNAM cUDAmaNiH // 6 // tIrthabhakto gurubhakto, mitabhASI ca niHspRhaH / muniguNagaNAdhAraH, sUripadavibhUSakaH // 7 // suvandito mayA bhaktyA, kRpAvarSI smitAnanaH / ciraM nandatu vizve'smin , sUrivijayanandanaH // 8 // - paM. becaradAsa dozI
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekho tathA kAvya [55] ucca koTinI bhAvanAvALA jyotirdhara lekhaka-pa. pU. A. zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja mahAna tirdhara hatA; sAthesAthe AgamenA UMDA jJAtA paNa hatA. pitAnuM vyaktitva anekhuM hovA chatAM saraLatA, madhuratA Adi aneka guNothI teonuM jIvana phUlelA phUla jevuM sugaMdhamaya hatuM. guNAH gacchanti dUtatva' dRre'pi vasatAM satAm / ketakIgaMdhamAghrAtu svaya' yAnti hi SaTpadAH // guNo dUtanuM ja kAma kare che; bhale saMta puruSa dUra hoya paNa ketakInA gaMdhane grahaNa karavAne mATe svayaM bhamarAo Ave che tema, A mahApuruSa bhale ApaNuthI dUra beThA hoya, chatAM teonA guNanI suvAsa bhAratanA khUNe khUNe phelAyelI hoya che. koI paNa pratiSThA, dIkSA vagere utsavanuM zubha muhUrta A mahApuruSa kADhe eTale mahArachApa maLI kahevAya evuM emanuM vyaktitva hatuM. amArA paMjAbakesarI zrI vijayavallabhasUrIzvarajI ane zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA samudAyamAM vAtsalyabharyuM vAtAvaraNa cAlyuM Ave che, temAM koI zaMkA jevuM nathI. zrI vijayanaMdanasUri mahArAja ane teonA vaDIlo sAthe lAMbA samayano saMparka hovAthI amArA mATe A mahApuruSano dharma sneha gADha hato. samAjanAM koI paNa kAryomAM dUca jevuM jaNAya tyAre teo ekabIjAnI sAthe parAmarza karI, jarUrI salAhasUcanA ApatA ane jaTila praznone ukelI ApatA. teoe potAnA vaDIlenI mAphaka, amArA upara cAlu samaye paNa te ja mIThe saMbaMdha jALavI rAkhyo hato. AvA mahAna jyotirdhara amArI vaccethI vidAya thayA te kSati na purAya tevI meTI che. AcAryo mATe "saMbaMdha sattarImAM kahyuM che ke - titthayarasamo sUrI sammaM jo jiNamayaM payAsei / ANAi aikkato so kApurisA na sappurisA // je AcArya jinamatanuM sArI rIte prakAzana kare temane tIrthakara samAna kahyA che ane je AjJAnuM ullaMghana kare tene satparuSa nahIM paNa kApuruSa ja samaja. A mahAna jyotirdhara paNa jinezvaranA zAsanane unnata karavAnI uraca keTinI bhAvanAvALA hatA, emAM saMdeha jevuM nathI-amane teonA paricayathI A vAta jaNAya che. temanI sAthe aneka vAra madhura milana thayuM che. nAnA-moTA saune priya, madhura, arthathI saMkalita, zAstrAnusAra, AgamAnusAra ane samayane oLakhIne vAta karavAnI A
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ [56] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha mahApuruSamAM AvaData hatI. teo nIDara paNa hatA; keInI vAtomAM AvIne dabAI javAnuM emanA svabhAvamAM ja na hatuM. spaSTavaktA tarIkenA guNathI teonuM jIvana sabhara hatuM. teonI sAdhanA paNa uraca koTinI jovAmAM AvatI hatI. badhA upara ekasarakho prabhAva aMta samaya sudhI cAlu rahyo hato. aMtasamaye siddhAcala bAju pratiSThA mATe jatAM tagaDI mukAme ApaNuthI sadAne mATe judA thayA, paNa guNonI suvAsa mukatA gayA. cAlatA cAlatA cAlyA gayA; prayANa paNa siddhAcala bAjunuM hatuM. ekekuM DagaluM bhare, siddhAcala sAme jeha; * "rUSabhakahe bhava koTinAM, karma apAve teha. A uktine A mahApuruSe sAcI puravAra karI batAvI ema lAge che. emanuM A prayANa mahAprayANa ja gaNAya. ane temAM paNa sonAmAM sugaMdha jevuM e banyuM ke zrI zatruMjaya girirAjanA seLamAM uddhAra pachI Azare sADA cAraso varSa bAda dAdAnI TUMkamAM banela nUtana jinAlayanI pratiSThA jevA apUrva mahotsavanI ujavaNI karAvavA teoe prayANa karyuM ane evI uttamottama bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM ja mahAprayANa karI gayA, emaNe aneka pratiSThA karAvI, aneka pratiSThAnAM muhUrto ApyAM ane chevaTe pratiSThAnA pathe jatAM jatAM ja cAlyA gayA, e eka zubha ga nahi te bIjuM zuM? A to ati zubha ga ja kahevAya ! e mahApuruSa bhale ApaNI vaccethI cAlyA gayA, paNa teonAM kAryonI suvAsa mUkatA gayA; te kAyama amara raheze, emAM kaI saMzaya jevuM nathI. corAzI baMdarano vAvaTo lekhaka- pa. pU. A. zrI vijyayazobhadrasUrIzvarajI mahArAja parama pUjya, paramakRpALu, AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja Aje sthUla svarUpe ApaNI vacce nathI. teo cAlyA gayA ! jyAre mahApuruSa-mahAna sAdhu puruSe-ApaNI vaccethI Ama acAnaka cAlyA jAya, tyAre ApaNane emanI AvI vidAya khUba vasamI thaI paDe che, sahana karavI bhAre thaI paDe che. ane jenI khoTa samAjane ke samagra saMghane sAle, jenI vidAya samAja mATe eka na purAya tevI khoTarUpa bane, enuM ja nAma mahApuruSa. AvA eka mahApuruSa hatA zrI naMdanasUri mahArAja. emanA gayA pachI ApaNe, saMghe ane samAje bAra mahinAnA TUMkA gALAmAM aneka vAra emanI khoTa ane emanA abhAvanAM pariName anubhavyAM che. ane aneka vAra manamAM thaI Ave che ke, teo heta te A kArya avazya thAta, teo hota te AnuM AvuM pariNAma AvI jAta.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [57] Aje to emanA guNo vizeSa yAda Ave che. emanI udAratA, emanI nikhAlasatA, emanI sahiSNutA Aje najara sAme taravare che. mArA-tArAno emanI pAse koI divasa bheda nathI . mArA jevA to emane "corAzI baMdarane vAvaTe" kahetA. emanI pAse eka tithivALA AvatA, be tithivALAya AvatA, tapagacchavALA AvatA ne kharataragaccha ne aMcalagarachavALA paNa AvatA. mUrtipUjaka AvatA ne sthAnakavAsI ne terApaMthI paNa AvatA. jaino AvatA tema jainetare-brAhmaNa, paTela vagere-paNa AvatA. koI muhUrta pUchavA Ave, kaI saMsArathI kaMTALelA jIva sAMtvana levA Ave, kaI kutUhalathI Ave, kaI jijJAsAthI Ave, kaI samAdhAna meLavavA Ave, ne koI chidrAnveSI paNa Ave. paNa e tamAma lokone, teo je kAme AvyA hoya te aMge pUre saMtoSa thAya e sarala ane udAra vyavahAra zrI naMdanasUri mahArAja pAse jovA maLatA. emanA dilamAM koI divasa nAnA-moTAne ke mArA-tArAno bhedabhAva nathI jovAya. emanI eka ja vAta hatI, je sAcuM hoya, hitakArI hoya, te kahI devuM. koInI zehamAM taNAyA vinA kharI vAta kahevI ane khoTI vAtane TALavIH A emanA yazasvI vyavahAranI cAvI hatI. ane chatAM koI pratye tiraskArabharyuM valaNa nahi, e emanI virala vizeSatA hatI. koI tanathI, koI manathI ke bIjI rIte duHkhI hoya, pIDAto hoya, ane e naMdanasUri mahArAja pAse Ave, to emanI pAse ene khUba A dhAsana maLatuM, AdhAra sAMpaDato. enuM duHkha, enI pIDA, badhuM ghaDIbhara zamI jatuM. ane emanA AdhAre e punaH potAnA mArge AgaLa vadhI zakto. - zrI naMdanasUri mahArAjamAM niHsvArthapaNAnI bhAvanA ajoDa hatI. nAmanAnI ke pratiSThAnI vRtti emanAmAM kadI joI nathI. emanA hAthe aneka zubha mahAna kAryo thayAM, aneka pratiSThAne aMjanazalAkAo thaI, paNa kyAMya emaNe pitAnA nAmanI apekSA sevI nathI. keTalIka vAra mArA jevA kaIka kahe paNa kharA ke, "sAheba ! A derAsaranI pratiSThA ApanA hAthe thanAra che, te e to ApaNuM ja che, mATe tyAM zilAlekhanuM sUcana ApavAnuM rAkhaje." paNa e mahApuruSa to nirlepa ane AvA sUcanathI sadA dUra ja rahetA. teo A vAtano sApha InkAra karI detA. kahetA ke, "ene lakhavuM haze te lakhaze. ApaNe enI kazI jarUra nathI". AvA pUjya puruSa Aje ApaNI vacce nathI e ochA duHkhanI vAta nathI. paNa have te enuM duHkha lagADavA karatAM paNa vadhu jarUranI vAta to e che ke emanA jevA guNiyala, jJAnI, sarala ane udAra vRttivALA munione keLavIe ne emanA jIvanane anusarIe. Ama karIzuM te ja emane sAcI zraddhAMjali ApI zakIzuM. 33
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ [58] A. vi.nAnasUri-smArakagraMtha AcAryapravara, guNasamudra, saMmAnanIya zrI vijyanaMdanasUrijI lekhaka paDitavaya zrI becaradAsa jIvarAja dozI saurASTranI bhUmimAM aneka mahApuruSa pedA thayelA che. pU. gAMdhIjI pote ja saurASTranA nivAsI hatA. svAmI dayAnaMda sarasvatI jevA mahAna kAnti karanArA dhuraMdhara puruSe paNa saurASTrane ja potAnA janmathI alaMkRta karela che. amerikAmAM jaIne jainadharmane pracAra karanArA zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI mahuvAmAM ja pedA thayela che. A sivAya mahuvAmAM bIjA paNa mahApuruSo jamelA che. zrI vijyanemisUrijI, zrI vidharmasUrijI vageree paNa potAnA janmathI, saMyamathI ane samAjamAM vidyApracAranA kAryathI mahuvAne ja pratiSThA Apela che. mAnanIya zrI vijayanaMdanasUrie paNa bhAvanagara jillAnA boTAdamAM janmIne boTAdane vizeSa pratiSThita karela che. teonuM kuTuMba jenadharmanuM ArAdhaka hatuM, eTale temane janmathI ja jaina dharmanA saMskAra maLe e taddana svAbhAvika che. boTAdamAM jaina munionuM AvAgamana thayA karatuM. ene lIdhe vijayanaMdasUrinA kuTuMbamAM jaina munione samAgama, vyAkhyAnavANI dvArA ane sevA-bhakti dvArA, satata vardhamAna rahe. Ama thavAthI temanA gharamAM vairAgyanuM vAtAvaraNa prAdurbhAva pAme ja ane e vAtAvaraNanI asara bhAI narottamane thAya emAM zI navAI? munirAja zrI nemivijayajI mahArAjano ane temanA munimaMDaLano paricaya boTAdane ghaNo vadhAre rahela che ane pariNAme bhAI nattamanA manamAM dIkSA levAne umaMga thaye jaNAya che. teo dIkSita thaIne zrI vijayanemisUrinA maMDaLamAM praveza pAmyA ane zrI vijayanemisUrijInI dekharekha nIce ja temaNe jaina zAstrono abhyAsa karyo. jaina zAstro uparAMta Sadarzanano paNa talasparzI abhyAsa karavA sAthe anya anya jyotiSa vagere zAstrone paNa abhyAsa karIne temAM paNa teoe pravINatA meLavI hatI. ane teo koI paNa dhArmika prasaMga aMge muhUrta zodhI ApanAra tarIke jaina saMghamAM vizeSa pratiSThA pAmyA hatA. pratiSThAnuM muhUrta athavA dIkSAnuM muhUrta vA dhvajadaMDa vagere caDAvavAnuM muhUrta teo ja meTe bhAge kADhI ApatA. temane jaina Agamono vizeSa talasparzI abhyAsa hoya te to svAbhAvika che. zrI vijayanemisUrijInI kaDaka zistanI nIce temanuM jIvana ghaDAyela hatuM, ane ema hovAthI teo saMyamanA ArAdhanamAM ke zIla-sadAcAra-tapa vagerenI pravRttimAM paNa mokhare ja hoya emAM koI vivAdane avakAza na ja hoya. zAstronAM eTale jaina zAstra uparAMta bauddha, nyAya, vaizeSika, sAMkhya ane ga vagere zAstronA abhyAsamAM paNa temaNe
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe ane kAvyo [59] sArI rIte zrama karelo ane eka viziSTa vidvAnane zobhe tevI khyAti prApta karelI. temane zAstrAbhyAsa temanI saMyamanI ArAdhanAne paripioSaka banelo. uparAMta, madhyastha vRtti, vairya, sahiSNutA ane sarvadharmasamabhAvanI bhAvanA vagere guNo temanAmAM pragaTa thAya te arthe zAstrAbhyAsa ja saMpUrNa nimittarUpa thayele. mArI smRti pramANe temaNe saMpradAyanA kalahamAM kadI bhAga lIdho nathI. tema ja koI paNa sAMpradAyika vicArano ekAMtapaNe Adara karela nathI. vANImAM ane vartanamAM syAdvAdanA siddhAMtane temaNe agrasthAna Apela che. pAMjarApoLanA upAzraye huM kadI gayelo nahIM. mane sAdhuonI ekAMgI vRttinI vizeSa zaMkA rahetI ane vicArabheda aMge sAdhuonI asahiSNutAne paNa bhaya raheto. mArA mitra paM. zrI dalasukhabhAI e tathA zrI ratilAlabhAI desAI e mane cakkasa kahela ke tame zrI naMdasUrine maLo to tamane temanI anekAMtavicArazreNinI ane matasahiSNutAnI khAtarI thaze. jyAre huM temane pratyakSa maLe tyAre je vAta mArA mitroe mane kahelI tene mane pratyakSa anubhava thayo. zrAvaka karatAM mArI sAdhuo pratye vinayabhAva batAvavAnI rIta judI che; chatAM mArI e rIta vize AcArya zrI naMdanasUrie leza paNa aruci na batAvatAM pahele ja samAgame temaNe mane potAno mitra banAvI dIdho. AgamaprabhAkara, zrutazIlavAridhi zrI puNyavijayajI mahArAja mArA sanmitra hatA ja, ane mArA kuzalakara e mahAnubhAva sAthe jema huM vinayathI vartata tema ja zrI naMdanasUri sAthe paNa meM vartavAnuM zarU rAkhyuM ane dhIre dhIre samAgama vadhatAM amArI vacce vizeSa AdarapAtra mitratA vadhI. ane pachI to huM temanI pAse vAraMvAra jaIne temanA samAgamano lAbha meLavavA lAge. | mArA bhinna vicArono temane khyAla na hato ema nahotuM, paNa kadI paNa temaNe e vize mArI sAthe carcA karI ja nathI. jyAre jyAre temanI pAse gayo chuM tyAre tyAre temanuM sukhada smita ja anubhavela che. temano paricaya thavAthI muni zrI zIlacaMdrajIne paNa mane ThIka ThIka paricaya thayo. ane muni zIlacaMdrajIne paNa udAra vicAravALA ane samabhAvI vRttivALA meM barAbara anubhavyA. huM mULa vaLA (valabhIpura)no chuM ane teo mULa bhAvanagaranA che; Ama bhUgoLanI dRSTie paNa amArI ekatA barAbara hovAthI pAramArthika dRSTie paNa ekatA ja sadhAtI rahI che, ane AcArya zrI naMdanasUrijI svargavAsI thatAM amane bannene temanI beTa ghaNI ja sAlI rahela che. paNa niyati pAse koInuM kazuM ja cAlatuM nathI, evI vicAraNA dvArA samAdhAna meLavIne amArI parasparanI mitratA AgaLa vadhI rahela che.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 260 ] A. vi.nadanasUri-smArakama'tha mane muni zrI zIlacaMdrajInA zAstrAbhyAsamAM vizeSa rasa che. ethI sayamanI ArAdhanAne poSaka evA zAstrAbhyAsa tarapha temanu vizeSa dhyAna kheMcatA rahuM chuM. muni zIlacaMdrajIe mane kaheluM ke, 'sva. AcAryazrI tamane vizeSa sa'bhAratA rahyA '-A sAMbhaLIne sva. AcAryazrInI udAratA ane vizALatA aMge mane vizeSa sadbhAva peDhA thayA ane e sadbhAva mArA manamAM kAyamI thaI gayA. evA vizeSa vicAraka, vivekI ane guNapakSapAtI AcAryazrIne akasmAta viyAga thatAM mane te ghaNuM ja vasamuM lAgyuM, jenI asara mArA manamAMthI hajI khasI nathI. paNa niyatine nAme manane manAvatA rahuM chuM. chelle eka prArthanA zAsanadeva pratye che ke, muni zIlacaMdrajI vizeSa sa'camasAdhanA sAthe zAstrAne UDA mArmika abhyAsa kare ane vadhAre, jethI samAjamAM samanvayanuM vAtAvaraNa pedA thAya ane divaMgata AcAryazrI amArA upara temanA zubha AzIrvAda sadA varasAvatA rahe. pUjya zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAja lekhaka--zreSThIvaya kasturabhAI lAlabhAI ApaNA samayamAM jaina zAsananA prabhAvaka je AcArya mahArAje tathA zramaNa bhagavaMtA thaI gayA, emAM paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja AgaLa paDatuM sthAna dharAvatA hatA. jaina saMgha tathA emanA paricayamAM AvanAra anya samAjonI vyaktie emanA tarapha khUba Adara ane bhakti dharAvatAM hatAM, ane enuM kAraNa, teoe potAnA dharmanAM zAstronA tathA anya dharma zAstrAnA paNu tattvajijJAsu STithI pUrI ekAgratAthI UMDo abhyAsa karyAM hatA ane koI paNa jAtanA pramAda sevyA vagara cAritradharmanu pAlana karyuM hatuM ane ema karIne potAnI saMyamayAtrAne samabhAva, dharmasneha ane karuNAparAyaNatAthI zeAbhAyamAna banAvI hatI, e hatuM. paNa emaNe meLavelI AvI saphaLatAnA kharA yaza emanA dAdAguru ane jaina saghanA A yuganA meATA prabhAvaka AcArya deva zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjane ghaTe che. jJAna ane cAritranI ArAdhanAmAM peAtAnA samudAyanA nAnA ke meTA badhA sAdhu mahArAjo kharAkhara jAgrata rahe, enuM teo hamezAM dhyAna rAkhatA. jema kAI paNa sAdhu peAtAnA abhyAsamAM bedarakAra rahe e vAta te calAvI letA na hatA, tema koI paNa sAdhu peAtAnA sAdhudharmanI upekSA karIne leza paNa zithilatAnuM poSaNa kare e
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyo [21] bAbatane paNa te muddala sahana na karatA. temAMya AcAradharmanI upekSA tarapha teA teone sakhta aNagamA hatA, ane AvA prasaMge kaThoramAM kaThora anuzAsana karatAM paNa te acakAtA nahI. peAtAnA sAdhusamudAyane sayamamArgamAM sthira karavAnI AcArya mahArAjanI A rdiSTa Aje te dAkhalArUpa banI rahe evI che. jJAna ane kriyAnI kharAkhara ArAdhanA karavAmAM na Ave te sAdhujIvana bilakula niSphaLa banI jAya, e vAta te kharAkhara samajatA hatA. potAnA samudAyanA sAdhuone A rIte keLavavA mATenI takedArIne lIdhe ja teo aneka vidvAna ane cAritrapAtra AcArya jaina zAsanane bheTa ApI zakayA hatA. ane pUjya vijayanaMdanasUrijI mahArAja emAMnA eka hatA ane emaNe zAsanasamrATa AcArya mahArAjanA pUrA vizvAsa prApta karyA hatA. paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayAdayasUrIzvarajI mahArAjanA kALadharma pachI maMdira vagerenA zilpazAstra saMbaMdhI tathA khAtamuhUrta, pratiSThA vagerenAM muhUrto meLavavAnI bAbatamAM saukAI AcArya zrI vijayanaMdanasUrijInI doravaNI svIkAratA. vaLI, potAnI nikhAlasatA, zAstranipuNatA, vatsalatA vagere guNAne kAraNe sAdhusamudAyamAM paNa emaNe sArI khyAti meLavI hatI. jema tee UDA zAstrAbhyAsane kAraNe, zAstrIya khAtAne bahu sArI rIte samajI zakatA ane enu nirAkaraNa karI zakatA, tema vyApaka vyavahAru buddhine kAraNe zrIsa gha ke dharmamAM UbhA thayelA praznonA mane paNa sArI rIte samajI zakatA ane enA ukela kevI rIte AvI zake te paNa batAvI zakatA. AcArya mahArAje sArA pramANamAM meLavelI leAkacAhanAmAM emanI AvI vyavahAradakSatAne paNa moTo phALo che. kAI paNa khAkhatane nirNaya pUrI vicAraNA karyA pachI ja karavAnA emanA svabhAva hatA. ane A rIte amuka khAkhatamAM nirNaya karyA pachI, game tevA virAdhanI sAme paNa pAtAnI vAtane vaLagI rahevAnI daDhatA ane nirbhayatA emanA jIvanamAM aneka vakhate jovA maLI hatI. chelle chelle, bhagavAna mahAvIranA pacIsasAmA nirvANu varSanI rASTrIya ujavaNI sAme tathA gayA varSe zrI zatruMjaya mahAtIrthaM upara thayela pratiSThAnA AdezeAnI ApavAnI paddhati sAme, ApaNA saMghanA amuka varga taraphathI, je virAdha jagavavAmAM AvyA hatA, tethI teo jarAya calAyamAna thayA na hatA. ane tethI jaina saMdhanA emanA taraphanA AdarabhAvamAM vadhArA thayA hatA. teonA kALadhama jyAre tee kItinA ucca zikhare hatA tyAre thayA hatA, ema lAge che.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha AcArya mahArAjanI udAratA lekhaka-zeTha zrI kezavalAla lalubhAI jhaverI pU. A. bha. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajIne jaina zAstrono UMDo abhyAsa hato, eTaluM ja nahIM, paNa sAthe sAthe hiMdu dharmazAstrone paNa sAre abhyAsa hate. tenA pariNAme jaina darzanane syAdavAdano siddhAMta, je dharmanA pAyArUpa che, te temanA AcaraNamAM tathA vANImAM otaprota thaIne gUMthAyela hato. tethI temanI samanvaya karavAnI zaktinI, kaI dharmanI agara vyaktinI niMdAmAM nahIM paDatAM phakta guNanI anumodanA karavAnI vRttinI tema ja saraLatA tathA tattvaprarUpaNanI dRSTinI temanuM vyAkhyAna sAMbhaLanArAnA mana upara ghaNI UMDI asara paDatI. teo keInI sAthe khoTA vAdavivAdamAM na UtaratA. sAmA pakSanI vAta dhIraja ane zAMtipUrvaka samajI, koI paNa jAtanA Agraha vagara, potAnI vAta sAmI vyaktine samajAvatA ane ema karIne matabhedanA mULane zodhIne tenuM nirAkaraNa karI ApatA. emanI AvI zailIthI moTe bhAge samAdhAna ane AnaMdanuM vAtAvaraNa prasarI jatuM ane kyAreka AvuM samAdhAna thavA na pAme topaNa sAmI vyaktinA manamAM kaI jAtanI kaDavAza UbhI thavA na pAmatI. bhagavAna mahAvIrasvAmIe prarUpelI syAdvAdazailI ane anAgrahavRtinA sArane samajIne tathA pacAvIne teozrIe sAdhela samanvayadaSTinuM ja A pariNAma hatuM. teozrIno gurubhaktine guNa jaina saMghamAM sArI rIte jANItA hatA. piote aneka sva-para zAstronA UMDA abhyAsI hovA chatAM potAne teo potAnA dAdAguru, zAsanasamrATa AcArya bhagavaMta zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA tathA potAnA gurudeva A. bha. zrI vijayadayasUrIzvarajI mahArAjanA caraNakiMkara ja lekhatA hatA; ane pitAne jJAnanI tathA cAritryanI je kaMI prApti thaI che te guruvaryonI sevA bhaktinA ja pratApe thaI che ema mAnatA hatA. jiMdagInA aMta sudhI TakI rahelI teozrInI gurubhaktinI A bhAvanA bIjAo mATe dAkhalArUpa banI rahe evI uttama hatI. teo jaina tathA jainetara zAstronA UMDA abhyAsI hovA sAthe zilpazAstra ane jyotiSazAstranA mahAna jJAtA hatA. tethI jinamaMdira banAvavAnI bAbatamAM, ene jIrNoddhAranI bAbatamAM tathA enA doSane zodhIne enuM nivAraNa karavAnI bAbatamAM teonuM mArgadarzana khUba upayogI nIvaDatuM. ane aMjanazalAkA, pratiSThA, dIkSA, upadhAna vagere dharmakriyAo mATenAM teozrIe ApelAM muhUrtI khUba maMgalamaya lekhAtAM. tethI jaina saMghanA judA judA phirakA ane gaccho taraphathI AvAM muhUrto kADhI ApavAnI satata
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [263] mAgaNI rahetI. ane teo paNa, pitAnI asvastha tabiyatanI ciMtA karyA vagara, potAnuM dharmakartavya gaNIne, evAM muhUrte zAMti ane ullAsathI kADhI ApatA ane A badhe gurukRpAno ja pratApa che ema mAnI potAnI namratA batAvatA. temaNe Apela saTa muhUrtano eka prasaMga yAda karavA jevo che. jUnAgaDhamAM gAmaderAsaranI keTalAMka varSa pahelAM pratiSThA thavAnI hatI. tenuM muhUrta temanI pAse nakkI karyuM. paraMtu tyAra bAda bIjA AcArya mahArAjazrIe A muhUrtathI saMghamAM utpAta thaze tema jaNAveluM. paNa mahArAjazrIe Apela muhUrta maMgalamaya hoI te pheravavuM gya lAgela nahIM ane temaNe Apela muhUrta pratiSThA karavAmAM AvI. pariNAme saMghamAM ghaNuM vakhatathI cAlatA kaleSanuM samAdhAna thaI ghaNI ja suMdara rIte pratiSThAnI pUrNAhUti thaI. teonI udAra ane vizALa daSTino eka prasaMga yAda karavA jevo che. jyAre paramapUjya AcArya bhagavaMta zrI vijaya premasUrIzvarajI mahArAja kALadharma pAmyA tyAre amadAvAdamAM teozrInI guNAnuvAda sabhA pUjya zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAjanI nizrAmAM bolAvavA temanA samudAyanA muni mahArAje vinaMti karatAM teoe te tarata ja kabUla rAkhI ane teozrIe e sabhAmAM koI paNa jAtanA saMkeca vagara svargastha AcArya mahArAjanA guNonI mukta mane prazasti karI hatI. AvA prasaMge teoe keLavelI udAra vRtti ane samatAnI bhAvanAnAM darzana thatAM. e ja rIte teo sva-para samudAyane bheda TALIne badhA samudAyanA munirAjane mamatA ane vAtsalyathI AvakAratA, tethI koI paNa samudAyanA munivara teonI pAse saMkoca vagara jaIne potAnI vAta karI zakatA ane jarUrI samAdhAna meLavI zakatA. tapagaccha jaina saMghamAM tithicarcAne kAraNe baMne pakSanA gRhastho paikI koI paNa gRhastha emanI pAse muhUrta mATe ke derAsara ke evI bIjI bAbatamAM salAha levA jatA, to teo emane premabhAve AvakAratA ane nikhAlasapaNe salAha ApatA. , teone potAnI vAcA tathA kalama upara ghaNe kAbU hato. ane emanI vAcA tathA lakhavAnI zailI evI gaMbhIra hatI ke jethI teo potAne kahevAnI vAta barAbara sacoTapaNe kahI zakatA. koI khAsa prasaMga ke muddAne dhyAnamAM laIne jyAre teo koI lakhANane musaddo taiyAra karatA tyAre emAM spaSTatA, dalIlo ane vastusthitinI rajUAta joIne ema ja lAge ke sArA vakIla-berIsTara jevA kAyadAnA jANakAra paNa AvuM muddAsaranuM ane sacoTa lakhANa bhAgye ja lakhI zake. A bAbata kaI paNa praznane samajavAnI teo kevI UMDI sUjha dharAvatA hatA ane enA ukela mATe emanA manamAM keTalI spaSTatA hatI tenuM sUcana karatI hatI. temanA lakhANanI tathA vyAkhyAnanI zailInI
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] A. vi.naMdyanasUri-smArakatra tha temanA paricayamAM Avela kAyadAzAstrIe, berIsTA tema ja vakIlA paNa mukta mane prasaMzA karatA ane bedha pAmatA AvA aneka guNI ane AvI aneka zakti dharAvatA eka jaina AcArya bhagava'tanI zAsanamAM, emanA kALadhama thavAthI, kheATa paDI che. pUjya AcAryapravara zrImad vijayana danasUrIzvarajI mahArAja lekhaka--pa. pU. A. zrI vijayasuzIlasUrIzvarajI mahArAja jeezrI--zAsanasamrATa, sUricakracakravartI, tapAgacchAdhipati, bhAratIya bhavyavibhUti, akhaMDa brahmatejomUti, mahAprabhAvazAlI, zrI kadambagiri Adi aneka prAcIna tIrthoddhAraka, paMcaprasthAnamayasUrimaMtranA samArAdhaka, ciratanayugapradhAnakalpa, bhUribhUpAlapratiAdhaka, paramapUjya, parameApakArI, paramakRpAlu, AcArya mahArAjAdhirAja zrImad vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrInA paTTAla kAra, siddhAMtavAcaspati, nyAyavizArada, jAtiSazilparatnAkara, gItA cUDAmaNi, bAlabrahmacArI, tapAgacchAdhipati, advitIya gurubhakta, sva. pU. AcArya pura'dara zrImad vijayAyasUrIzvarajI mahArAjazrInA pradhAna paTTadhara hatA; jeozrI--vIsamI-ekavIsamI sadInA jainazAsananA mahAna yaiAtira hatA; jeozrI--khalavayamAM 15 varSanI vaye, pratrajyAnA punita pa`the prayANa karI, 27-28 varSanI vayamAM AcArya padavIthI samalaMkRta thayA hatA; jeozrI--gujarAta-saurASTranA suprasiddha eTAda nagaramAM janma pAmelA pU. A. zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI ma., pU. A. zrImad vijayAmRtasUrIzvarajI ma. tathA pU. A. zrImad vijayalAvaNyasUrIzvarajI ma.--e samara'dhara vidvAn tripuTI paikInA eka mahApuruSa hatA; jeozrI--va mAnakAlIna zrIsa'dhanI kuzaLatAnA AdhArasthaMbha samA tapAgacchAdhi nAyaka hatA; jeozrI--zAsanasamrATanA samudAyanA netA hatA; jeozrI--aMjanazalAkA, pratiSThAdi aneka dhArmika kAryo aMge zrIsa'dhane 22,000 maMgala muhUrtanA pradAtA hatA; jeozrI--zAsanasamrATa, pUjyapAda, paramagurudeva, AcArya mahArAjAdhirAja zrImad vijayanemisUrIzvarajI ma. zrInI vidyamAnatAmAM (1) pU. A. zrImad vijayadarzanasUrIzvarajI Ja. zrI, (2) pU. A. zrImad vijayAdayasUrIzvarajI ma. zrI, (3) pU. A, zrImad vijaya
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekha tathA kAvya [5] naMdanasUrIzvarajI ma. zrI, (4) pU. A. zrImada vijayavijJAnasUrIzvarajI ma. zrI, (5) pU. A. zrImada vijayapaghrasUrIzvarajI ma. zrI, (6) pU. A. zrImada vijayAmRtasUrIzvarajI ma. zrI, (7) pU. A. zrImada vijayalAvaNyasUrIzvarajI ma. zrI, (8) pU. A. zrImad vijayakastUrasUrIzvarajI ma. zrI-e ATha sUriratno paikInA eka tRtIya sUriratna hatA; jeozrI-nyAyavAcaspati, siddhAMta mArtaDa, zAstravizArada ane kaviratna-e cAra padavIthI samalaMkRta hovA uparAMta jyotiSa-zilpAdi zAstranA pAraMgata hatA; jeozrI-audArya, dharma ane gAMbhIryAdi guNonA khajAnA, samayajJa, satyavaktA, nIDara, dIrghadarzI, vAtsalyavAridhi, paropakArI ane saune sAcI salAha ApanArA hatA; jeozrI-nyAya, vyAkaraNa, sAhitya, Agama AdinA talasparzI jJAtA hatA; jeozrI-dII kALa paryata zrI jaina zAsananI anekavidha praznAvalimAM aMtima uttara svarUpa rahyA hatA; jeozrI--vi. saM. 2032nI sAlamAM vizvavikhyAta tIrthAdhirAja zrI siddhagirirAja upara baMdhAyela nUtana jinamaMdirAdimAM pa04 jinabiMbanI, 450 varSa pazcAta, mahApratiSThA karAvavA, bhAratanA sakala zrIsaMgha pramANita zeTha ANaMdajI kalyANajInI peiDhInI AgrahabharI vinaMtIthI, gujarAtanA pATanagara amadAvAdathI pAlItANuM padhAratAM vacamAM dhaMdhukA nikaTavatI tagaDI gAmamAM mAgazara vada caudaza, tA. 31-12-75, budhavAranA divase sAMjanA 5-25 miniTe samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA hatA; teozrInA-aNadhAryA svargavAsathI jaina zAsanamAM ane zAsanasamrATanA samudAyamAM eka mahAna samartha, dhuraMdhara vidvAna ane vicakSaNa mahApuruSanI dIrgha kALe paNa na pUrI zakAya tevI mahAkhoTa paDI che. saddagatane AtmA parama zAMtisukhane pAmo e ja abhyarthanA. | guNonI suvAsa pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA svargavAsathI zrI jaina zAsanane na purAya tevI khoTa paDI che; kAraNa ke teozrI apUrva vidvattA dharAvatA hovA chatAM paNa svabhAve atyaMta sarala ane namra hatA. emanA haiyAnA UMDANamAM zAsanasevAnI bhAvanA apUrva hatI, jethI para samudAyanA ke sva-samudAyanA vaDIle-munio sAthe bahu ja AdarapUrvaka nikhAlasatA, nisvArthatA sAthe vartAva vAraMvAra jovAmAM Avato hate. ane khullA dile zAsanaviSayaka carcAvicAraNuM karatA hatA. AvA guNonI suvAsa Aje paNa yAda Ave che. - pa. pU. A. zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAja (DelAvALA) 34.
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ [266] A. vinaMdanasUri smArakagraMtha hArdika zraddhAMjali paramapUjya, paramazAsanaprabhAvaka kSAtyAdiguNalaMkRta AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja kadI visarAya tema nathI. teozrI sAthe ghaNI vakhata maLavAnuM thayuM che. ane te te vakhate teozrInuM saujanya, sahadayIpaNuM dilane AnaMda ane saMtoSa ApanAra banyuM che. jyAre jyAre TapAlathI ke mANasa mokalIne teozrIne muhUrto puchAvyAM tyAre tyAre turata ja suMdara muhUrto mokalyAM che. A bAbatamAM te hiMdabharanA zrIsaMghane teozrInI mahAna khoTa paDI che. muhUrtI bAbatamAM to sahune teozrI AdhArabhUta hatA. eka vakhata te ame kadaMbagiri taLAjA thaI bhAvanagara sudhI vihAramAM teozrI sAthe hatA tyAre paNa teozrInI lAgaNI ne prema tathA zAsananAM kAryo karavAnI dhagaza ame e anubhavI che. nAnA munio sAthe paNa teozrI saddabhAva ane premapUrvaka vArtAlApa karatA ane praznonA javAba saMtoSakAraka ApatA; sAthe rahenAra anya sAdhuone koI agavaDa na paDe tenI pUrI takedArI rAkhatA. maMdira ane muhUrtone lagatI bAbata te teozrInI moTe bhAge AkharI gaNAtI. AvA sUripravarane hArdika zraddhAMjali sAthe amArA keTIzaH vaMdana. -pa. pU. A. zrI vijayarAjendrasUrIzvarajI mahArAja (DelAvALA) zAsana staMbhasUrIzvarajI samatArUpI divya rasanA siMdhu samAna, kanakAcala jevI acala ane svarNima pratibhAvALA, vividha anugAdithI paripUrNa, AgamazAstrorUpa kalAthI yukta evA zAsanaprAsAdanA AdhArastaMbha samAna, SaDradarzanArNava-pAragAmI, grahagocara-vijJAnanA dhArI, paramapUjya, zAstravizArada, svagaya AcArya bhagavaMta, zrImada vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba, zrIsaMghanA advitIya upakArI hatA. teozrInI zAsanasevA ajaba keTInI hatI. teozrInA dIrgha saMyamajIvana daramyAna aneka jIrNoddhAra, pratiSThAo, dIkSAo vagere dharmakArya thayAM, ke je zAsananI anupama zobhAmAM vRddhi karanArAM banyAM. prauDha pAMDityapUrNa svabhAvavALA hevA chatAM teozrImAM saraLatA ane prasaMge pAtta ramUjIpaNAnAM paNa darzana thatAM hatAM. AvA mahAna sUripuMgavanA svargagamanathI zAsanane mahAna khoTa paDI che. teozrIne nirmaLa AtmA akhaMDa zAtine avirata pathika banI rahe evI zAsanadevane prArthanApUrvaka ane zraddhAMjali arpaNa karIe chIe. -pa. pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI ma. -pa. pU. A. zrI vijayasubodhasUrIzvarajI ma. tathA -pa. pU. A. zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAja
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti :le tathA kAvya [67] sAdara zraddhAMjali racayitA-zrI gajAnanabhAI ThAkura, amadAvAda, mahAvIra gayA mahAvIra gayA kaI ratna zAsananAM gayA, jJAnI kahe re kALane nA've kadI jarIye dayA; e kALane ujavaLa karaMtA AtmasAdhaka je thayA, e ajarAmara niSkalaMka kerA vijayadhvani gAjI rahyA e tattvavettA bAlasAdhu paMca mahAvratI munivarA, taparacha adhipati mukuTamaNi sama vijayanemisUrIzvarA; tasa aMga dvaya guNagaLa sama, eka vijayaudayasUrIzvarA, eka praziSya dinakara jJAnI-dhyAnI namuM naMdanasUrIzvarA... jagajIva jIvatAM jIvana viSamaya dekhIne karuNa dharA, sahu jIva pAme jinazAsana bhAva dhare guru guNavattA jasa jIvana tapasI saMyamI sujJAnI vacane amIjharA, e bhemiyA bhavasAgara tarI tAratA zakti dharA zakti apUrva jJAnaudadhi zAsane guru rAjatA, zrI vijayanemi, udayasUrI, naMdanataNA jaya gAjatA; zAsana taNuM AbAla vRddho jIvanacaraNe gALatA, mahAsaMta kerI caraNarajathI kama maLane bALatA.... -mUkI bhale amane gayA ! jina naMda naMdana karuM vaMdana bhale re mUkIne gayA, dukha thAtuM amane eTaluM tamane na AvI ama dayA; aparAdha e zuM thaye ama mana vacana ne kAyane, ke viraha paDIo Aja amane Apane je sadAyane... hasatA hatA ramatA hatA zILI chAMya hatI zira ApanI, Aje acAnaka ghaDI AvI ama zire saMtApanI; vihAra hato zrI siddhigirivara zikhare jinabiMba sthApavA, tyAM te acAnaka cAlI nIkaLyA siddhazilA paMtha kApavA
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 268 ] guruvinayI bhakta susAdhya sAdhaka zAstravettA 2 thayA, mahAsa yamI re saralahRdayI zilpazAstra nipUNu jayA; dIkSA pachI ahA bAra varSe kRpA guruvaranI phaLI, vismaya thayu. jina vizvamAM AcArya padavI re maLI.... gahana viSaye dakSatA kevI varI, jinajagatanI muhUta kAje AMkhaDI tuja para TharI; zubha muhUrtImAM nimagna rahetA jJAnI guru vipulamati, keI nAnA ho ke meATA hA zAtA sahune 2 thatI.... have pUchyuM kAne jaI uttara kahA kANu Apaze ? tyAgI tame rAgI ame sa`zaya UThe je ura, zamAvI zAMti kaheA kANu sthApaze; tame vItarAga mukAvatA, mahAsata zrI gurudevacaraNe zira sahu jhukAvatA.... kadambagiri pAvana dIdhAM, zu vALazuM khalA ame upakArA je je re kIdhA; pitAne je jJAna samyag ApatA, dharma ApI kama kApI Apa samavaDa sthApatA.... jyAtiSa taNA re zrI jaya zatrujaya Dema tIratha kema bhUlaze khALaka pAvana thayu bhulAya kema A. vi.naMdanasUri-smArakatra tha tagaDI nAnakaDuM gAma khyAtine varI, a'ta samaye deha gurue puNya bhUmie jaI dharI; sAbaramatI je pratiSThA preme karI, e yAdI Ave hRdayamAM AMkha vahe azrubharI.... vIsarAya vijayI vijayanaMdanasUrIzvarA, vIsaryAM nahIM tagaDI gaI ama bhAgya rekhA aheA tagaDI dhana dharA; vilApa karatA priyaMkarasUri sUryadayAdi sUrIzvarA, chAyA svarUpa zIlacaMdra munine na game jIvavuM. jarA.... veDhanA kevI bharI ! mahAjJAnI kasturasUrijI-hRdaye guru vinayavata zrI caMdrodayasUri duHkha kahI zaku nA jarI, kSaNu kSaNa saMbhArI Apane azru jatAM nayane sarI; khATAda baDabhAgI thayu ke Adi aMta gurudeva te paDI khATa caturvidha sadhamAM purAya nahI. keme pUrI.... kriyA varI, vaDaguru pathe amAsane ujjavaLa karI;
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [69] thayA dhanya pitA hemacaMda mAtAzrI jamanA bhava dharI, nija bALa uttama nattamane jinottama zaraNe karI...... ogaNIsa paMcAvana saMvata pAvana janma zubha reje ApatI, ogaNIse batrIsa saMvata Aje mahA duHkhe re raDAvatI; janamyA teNe jAvuM nakI vadI caturdazI samajAvatI, pite tarI tArI jatA duniyA guNe tasa gAvatI juga juga jI naMdanasUrIzvara vaMdanA bhAve karuM, zraddhAMjali karI aMjali tuma caraNakamale re dharuM; kaMI deSa mujathI je thayA micchAmi dukkaDa ucaruM, AziSa pAmI ApanI jinabhakti e bhavathI taruM. (tA. 7-12-1975nA roja, amadAvAda zrIsaMghanI guNAnuvAda sabhAmAM gavAyela gIta) bahuzruta AcArya zrI nandanasUrijI lekhaka-paM. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA, amadAvAda e mAru durbhAgya ja gaNuM chuM ke pU. naMdasUrine samAgama, mane bahu moDe thayo. dUrathI darzana te karyo haze, paNa paricayamAM AvavAne ane najadIkathI temane jANavAno avasara tyAre maLe jyAre temanuM mRtyu najIka ja hatuM. eTale emanA pAsethI je levAnuM hatuM te levAyuM nahi tene asaMteSa rahI gayela che. AcArya surisamrATa zrI nemisUrinAM darzana te nAno hato tyAre dhrAMgadhrAmAM temanI vizALa vyAkhyAnasabhAmAM, jyAre teo saMghayAtrAmAM jaI rahyA hatA tyAre, karelAM. pachI to emanAM darzana karavAne avasara jyAre paNa maLyo nathI. emanA tejasvI virATa vyaktitvanuM citra Aje paNa samRtimAM tAjuM ja che. paNa AcArya naMdanasUrinuM vyaktitva kAMIka judA ja prakAranuM hatuM tejathI AMjI nAkhe tevuM nahIM paNa saumya ane garavuM. temanI pAse beThA hoIe te kaI AtmIya jana samakSa beThA hoIe e anubhava thato ane AvI AtmIyatA e virala che, tethI ja te temanA pratye vizeSa AkarSaNa thayuM hatuM ane vAraMvAra emanA darzana karavAnuM mana thatuM. temanuM vyAkhyAna meM eka ja vAra sAMbhaLyuM che ane te sAMbhaLI temanI vidvattA ane tAtvika samAja pratye je bahumAna mane thayuM che te mAre mATe jIvanano eka lahAve mAnuM chuM. jena sAdhusamAjamAM vicArenI udAratA, je keTalAkamAM dekhAI che, temAM
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ [70] A. vinadanasUri smArakyatha AcArya naMdanasUrine huM mahattvanuM sthAna ApuM chuM. nirbhaya rIte jaina tatvanI udAra vyAkhyA eka jaina AcAryanA mukhe meM sAMbhaLI tyAre ahaMbhAvathI mAruM mana bharAI gayuM hatuM ane temanA pratyenI bhaktimAM vadhAre thayo hato. bhagavAna mahAvIranA ra500mAM nirvANanI ujavaNIno prabaLa vidha keTalAka jaina AcArya ane munioe karyo tyAre te ujavaNInA samarthanamAM je valaNa AcArya nadanasUrie prAraMbhathI lIdhuM, te jIvananA aMta sudhI barAbara jALavI rAkhyuM ane ujavaNI saphaLa kema thAya temAM je prakAre teo prayatnazIla thayA te temanA aMtima jIvanane bhAve tevuM ja hatuM. eka vAra vicArapUrvaka nirNaya karyA pachI temAM aDola rahevuM e saune mATe saheluM nathI hotuM, paNa teo temAM saphaLa thayA tenA sau sAkSI che, ane te mATe jaina samAjanI bhAvI peDhI paNa temanI RNI rahevAnI che, ke khare vakhate samAjane sAce mArge doravAnuM kAma te AcArye kevI kuzaLatA ane nirbhayatAthI karyuM hatuM. bimAra hovA chatAM paNa teo amArI saMsthAmAM (lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiramAM) bha. mahAvIra nirvANa prasaMge yojela pradarzana jevA padhAryA ane pharI pharIne e pradarzana joyuM ane khUba rAjI thayA. sUrimaMtra Adi je keTalIka bAbate viSe huM jANu ja na hato, te jANavAno avasara temaNe e samaye Apyo. pradarzana samaye paNa je keTalIka bAbato viSe temaNe vivecana karyuM, te temanI bahuzrutatAne purA hato. bahuzruta hoya paNa samRti tAjI rahe-ane te paNa vRddhAvasthAmAM-e virala vAta che. AcArya naMdasUrimAM je addabhuta smRtinAM darzana meM karyA che te virala hatAM. aneka zleke teo sahajabhAve belI zakatA ane te paNa prasaMganusAra-mAtra pitAne zleka yAda che, AvaDe che e batAvavA nahIM, paNa zAstra ane granthomAMthI smRtino AdhAra laI avataraNa ApavAnuM ghaNuM agharuM kAma paNa temane mATe susAdhya hatuM. emanA tiSanA jJAna viSe te eTaluM ja jANuM chuM ke sau koI dIkSA, pratiSThA jevA prasaMge temanA ApelA muhUrtane vaLagI rahetA ane temanA pAsethI ja evAM muhUrta levAno Agraha rAkhatAH emanA muhUrtanA jJAna viSe lokone evo vizvAsa hate. teo samajatA hatA ke gaccha, saMpradAya ke tithinA jhaghaDA e tatvanA nathI paNa ahanA che; sakiyA e ja phaLavatI che, pachI te game tyAre karavAmAM Ave, game tyAM karavAmAM Ave. tethI teo pitAne jIvanamAM samabhAva keLavI zakyA hatA ane saune udAratAthI AvakArI zakatA hatA. tattvane pAmavuM hoya ane mokSamArganA yAtrI banavuM hoya te ga7, tithi, kSetra AdinI je maryAdA che te samajI levI joIe. ane dharmakSetre kAMI paNa aMtima satya hoya te te e ja che ke je sankriyAthI rAga-dveSa ochA thAya
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 71]. prazasti : lekhe tathA kAvya e ja kharI salkiyA che, tene dezAtIta ane kAlAtIta gaNavI joIe. tene koI deza ke kaI kALa bAdhaka nathI; kadAca deza-kALa sAdhaka thAya te thAya; paNa pAramArthika sankriyA hoya to deza-kALa bAdhaka to banI zakatA ja nathI e nakkI vAta che. A satya teonA saMyamajIvanamAM sAkAra thayeluM jovA maLatuM hatuM ane e emanI jIvanaspaza bahuzrutatAnI kIrtigAthA banI rahe evuM hatuM. "tamane aMjali Ie Aja" racayitA- zrI pravINu vI. desAI, boTAda. . (taja :dekha tere saMsArakI hAlata) caMdana jevuM jIvana tamAruM, naMdanasUri gururAja, tamane aMjali daIe Aja. vaMdana karIe bhAva dharIne, zAsananA ziratAja ! tamene aMjali daIe Aja. janma dharyo boTAda nagaramAM, dIkSA lIdhI nAnI umaramAM; muktimaMjila rAkhI najaramAM, doTa mUkI saMyamanI sapharamAM; jJAna meLavyuM guru kanethI bhava taravAne kAja, tamane aMjali daI e Aja. sAdhanAnAM sopAna vaTAvyAM, sAdhujIvananA zikhare AvyA; UMcAM sthAna tame zobhAvyAM, ratna samAM kiraNe phelAvyAM; jhaLahaLa jhaLahaLa jAti jevA jena jagatanA tAja, tamene aMjali daI e Aja, vidyA evI karI upArjana, tiSanI duniyAnA rAjana; zilpazAstramAM banyA mahAjana, niSNAtenA premanuM bhAna; vidvAnenA haiyA upara tame jamAvyuM rAja, tamone aMjali daIe Aja. AMTIghUMTI ghaNuM ukelI, zAsananI vikasAvI velI; saMpa ane samajaNanI helI, samAjamAM Ape sarajelI; bajo tamAre lIdhe jagatamAM UjaLa jaina samAja, tamane aMjali daIe Aja, tame vatananuM nAma dIpAvyuM, gauravavaMtuM sthAna apAvyuM bhAratabharamAM khyAta banAvyuM, duniyAmAM saghaLe camakAvyuM; nahIM bhUlIe tame karyuM je kArya amAre kAja, tamene aMjali daIe Aja, ApataNa je kAma adhUrAM, ame karIzu ene pUrA; dharmakAryamAM thaIzuM zUrA, karmazilAnA karazuM cUrA; devalokathI sadAya dejo amane AzIrvAda, tamane vaMdana karIe Aja,
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ [27] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha AkAzethI ja sitAra, dharatI upara khare bicAre; Aja pharyo cakkarano Are, Avyo che dharatIne vAre; pRthvI parathI eka sitAre Aja ca AkAza. amara ho naMdanasUrI mahArAja. caMdana jevuM jIvana tamAruM dIrdhadraSTA, sarvazreSTha, sarvaSTha, dariyAvadila, paramaprabhAvaka AcArya lekhaka-paM. zrI maphatalAla jhaveracaMda gAMdhI, amadAvAda, sva. pa. pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI ma.ne paricaya mane mArI 16 varSanI uMmara hatI tyArathI che. paraMtu chellAM 20 varSathI te huM temanA ghaniSTa paricayamAM rahyo chuM. gurumahArAjane apUva prema-meM temane "naMdana" kahI uccArAtA zAsanasamrATanA mukhe sAMbhaLyA che, ane seMkaDo kAma paDatAM mU kI "jI" kahI temanA caraNakamaLane dabAvatA teozrIne joyA che. zAsananA vikaTa praznonI carcA-vicAraNAmAM "naMdanane belA, tenuM zuM mAnavuM che te jANate apratima bhAva gurumahArAjane temanI pratyene nihALe che ane "sAgarajI sAthe mAre naMdana zAstrArthamAM raheze" tevuM vacana jAmanagaramAM sAMbhaLI gurumahArAjanA temanA pratyenI apAra vAtsalyanAM darzana karyA che. zAsanarAga-vi. saM. 1983mAM pATaNa dezavaTamAM, zrI siddhAcalanI yAtrA baMdha hatI te vakhate, hajAronI medanImAM, temanI 27 varSanI thanaganatI yuvAnImAM, zatrujya mATe prANarpaNa karavA sudhInI jhuMbezanA puraskartA tarIke temane sAMbhaLyA che; ane zatrujayanI yAtrA baMdha rahe tyAM sudhI zrotAomAMthI seMkaDo naranArIone zatruMjayanA smaraNa mATe kaI vastunA tyAganA paccakkhANa ApatA joyA che. nikhAlasa vRtti ane milanasAra svabhAva--vi. saM. 190 mAM, ghaNAM varSe, munisaMmelana maLyuM. 33 divasa sudhI carcAo cAlI. tenA phaLasvarUpe sarvasaMmata "munisaMmelana paTTaka tayAra thayo. A munisaMmelana paTTaka taiyAra karavA mATe yuvAna munimahAtmAo, pU. A. naMdanasUrIjI, paM. rAmavijayajI gaNi, muni zrI puNyavijayajI ane muni zrI caMdrasAgarajI pasaMda karAyA. temAM aneka matabhedone dUra karI sarvasaMmata munisaMmelana paTTaka taiyAra karavAmAM temanI nikhAlasa vRtti, milanasAra svabhAva, dIrgha dRSTi ane zAstrAdhyayana mukhya hatAM te joyuM che. ati gAMbhIya ane UrdhvagAmI dRSTi-juvAnIno thanaganATavALA kALamAM paNa anubhavI vRddha puruSane chAje te rIte paramAnaMda prakaraNa, vaDodarAnuM dIkSA prakaraNa vagere
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyo [ 273 ] aneka jhaMjhAvAtamAM UdhvagAmI draSTi rAkhI, pariNAmanA vicAra karI, ati gAMbhIryathI, leAkeAnA apavAda sahana karIne paNa, temaNe samatAlapaNuM rAkhyuM ane rakhAvyuM che, jenA pariNAme zAsananI chinnabhinnatA aTakAvavAmAM teo nimittarUpa banyA che, te nihALyuM che. dIrghadRSTi ane pariNAmane vicAra--vi. saM. 2013mAM caDAzuca'Du pa'cAMgamAM bhAdaravA zudi pAMcamaneA kSaya hatA. gurumahArAje vi. sa. 1952, 1961, 1989 ane 2004 mAM bhAdaravA zudi pAMcamanA kSaye anya pacAMganA AdhAre bhAdaravA suda chaThThane kSaya karI savaccharI ArAdhI hatI. guru pratye apAra prema dharAvanAra ane darekane maMgalika sabhaLAvatAM 'name namA zrI gurunemisUrya' uccAratA sUripuMgave zAsananuM hita haiDe dharI, dIrghadRSTithI, sUrisamrATanA samudAyanI ekatA sAcavavApUrNAMka, ArapInI akhaMDitatA mAnanAra vanuM ekavyapaNuM sAcavI atAvyu che. zAsananA sarvesarvA--vi. saM. 2014nu bIjuM munisa'melana thayuM. badhA AcAryAdi muni bhagavaMtA padhAryA. te e vakhate pAlItANA hatA. nabaLA svAsthyane kAraNe teoe AvavAnA vicAra mAMDI vALyA hatA, chatAM saune jaNAyuM ke temanI gerahAjarI zAsanane bhayakara nukasAnakartA nIvaDaze; tethI tene Agraha thayA. te AvyA. ane temanI hAjarI zAsana mATe sarvesarvA jevI rahI. emanI A prabhAvakatA temanA svargavAsa sudhI zAsanamAM te ja rIte rahI che, te sau joI zakayA che. pUrvagraha vinAnI vicArasaraNI--jaina zvetAMbara kensanuM pAlItANAmAM saMmelana thayuM. A saMmelananI pAchaLanI kAryavAhInu temaNe nirIkSaNa karyuM. ane emane lAgyu ke AnI pAchaLa zubhAzayanI vRtti che, eTale jarA paNa pUrvagraha rAkhyA vinA, nIDaratApUrvaka, tene TekA ApyA ane jAte saMmelanamAM padhArI AzIrvAda ApyA. pratibhArakSaka AcAya 25mI nirvANu zatAbdInA prasaMge temanI paripakva vicAradhArA ane samatulanatAnAM vizeSa darzana thayAM che. pUrvAcAryoe judA judA rAjyasakrAntikALamAM je yAgya nirNaya karI jaina zAsananI rakSA karI, tenuM AchuM darzana ApaNane 25mI nirvANa zatAbdI prasaMge temaNe je agragaNya bhAga lIdhA ane jaina zramaNasa'sthAnI pratibhAne sAcavI rAkhI temAM thayu che. jaina zAsananI samagra pratibhAnA prazna hoya teA gabheda ane karI zAsananI pratibhAne sAcavI rAkhavI joI e, je saukAInI tenA Adarza temaNe temanA te vakhatanA agragaNya bhAga dvArA ApaNane pUrA pADayo che. vicArabhedane gauNa pharaja thaI paDe che, zAsananA samAnya zirAmaNa AcAya --chelle zrI zatruMjaya girirAja 35
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ [74] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha uparanI pratiSThAno prasaMga ApaNane zAsananA sarvamAnya ziromaNi ane sarvazreSTha ane sarvajayeSTha AcArya tarIke emanAM darzana karAve che. A pratiSThA-prasaMga jaina saMghamAM traNaso-cAraso varSe Avyo hato. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI jaina saMghanI sarvamAnya pratinidhi saMsthA che; teNe A prasaMge cAre bAju daSTi nAkhI zAsananA sarvajayeSTha AcArya tarIke temane pasaMda karyo ane temanI nizrAmAM pratiSThA karAvavAnuM niNIta karyuM. paNa kudaratane temanI sarvagrAhI pratibhA vacce ja uThAvI javAnuM maMjUra haze, eTale tagaDI mukAme mAgasara vadI caudase tA. 31-12-75nA reja, acAnaka teo svargavAsI thayA. amadAvAdanA saMghanI temanI zokAMjali sabhAmAM zrI kastUrabhAI zeThe sAcuM ja kahyuM hatuM ke, pa. pU. AcArya zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAjanI, kevaLa amadAvAdane ja nahIM paNa, samagra bhAratanA saMghane na pUrI zakAya tevI khoTa paDI che. zAsananA sukAnI tarIke je je guNo joI e te sarva guNa temanAmAM hatA. apAra karuNA, nikhAlasa svabhAva, zAsana pratyeno avihaDa rAga ane pariNAmano vicAra. keTi koTi vaMdana che te sUribhagavaMtane ! samartha saMghanAyaka lekhaka-pa. pU. A. zrI vijayendradikSasUrIzvarajI mahArAja jyotiSa (muhUrta) ane zilpazAstranA viziSTa jJAtA AcArya zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAjanuM jIvana eka Adarza dharmanAyakanI bhavya chabI ApaNI sAme upasthita kare che. amArA vaDIla AcArya zrI vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja sAthe teono saMbaMdha khUba nikaTatAbharyo hato. saMvata 2007mAM zaMkhezvaramAM milana thayuM. e pachI bhAvanagara, khaMbhAta, dhaMdhukA ane amadAvAdamAM yugavIra AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA janmazatAbdI prasaMge muMbaI jatAM vihAramAM milana thayela. ane te samartha saMghanAyakanuM mArgadarzana patravyavahAra dvArA haMmezA udAratApUrvaka maLatuM hatuM. bhArata sarakAra dvArA ane jeno dvArA jyAre bhagavAna mahAvIranA 2500mA nirvANavarSanI ujavaNI prasaMge amuka vage virodha cAlu rAkhyo hato, tyAre A AcArya zrIe spaSTa jaNuvyuM hatuM ke, "2500mAM varSanI ujavaNI karavI ja joIe ane tene virodha kare e geraDahApaNabharyuM kRtya che." virodhIoe Thera Thera virodha karyo, paNa Akhare ujavaNI sArI rIte UjavI zakAI che.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [275] bhAratabharamAM jaina saMgha dvArA thatAM dhArmika zubha kAryonAM zubha muhUrte prAyaH teozrI pAsethI ja loko meLavatA hatA. ane svargIya pUjya AcArya mahArAja koI paNa jAtanA bhedabhAva rAkhyA vinA darekane udAra citte muhUrta pradAna karatA hatA. muhUrta aMgeno tAjo ja dAkhalo jANavA je hoI ahIM rajU karuM chuM. ajameranA jinAlayanI pratiSThAnuM muhUrta jovarAvavA tyAMnA AgevAna zrI ratanacaMda saMcetI sva. AcAryazrI pAse gayA ane muhUrta mATe mAgaNI karI. te samaye guruno asta hoI, AcAryazrIe saMcetIne kahyuM: "atyAre guruno asta che, tethI zuddha, sAruM muhUrta Avaze nahi." saMcetIe muhUrta te ja samaye kADhI ApavA Agraha karyo tyAre AcAryazrIe muhUrta kADhI ApatAM punaH jaNAvela ke "muhUrta tamArA AgrahathI ApuM chuM, paNa nukasAnakAraka che." te pachI pratiSThAnA utsavano prAraMbha thaye, te ja divase zrI ratanacaMda sacetInuM acAnaka avasAna thayuM ! mahApuruSanuM aMtara pahelethI bhavitavyatAne pArakhI le che, e A prasaMgathI puravAra thayuM. 78 varSanI uMmare, 63 varSano dIkSA paryAya ane 49 varSa AcArya padanAM pasAra karI, bImAra tabiyate siddhakSetramAM zatruMjaya upara pratiSThA prasaMge amadAvAdathI vihAra karatAM tagaDI mukAme, namaskAramaMtranuM zravaNa karatAM, AcAryazrIne AtmA vadhu ucca sthAnane mATe vidAya thaI gayo ! ane eka tejasvI, samartha saMghanAyakanuM mArgadarzana zrIsaMghane maLatuM aTakI gayuM ! meTAM mAnavanAM moTAM mana lekhaka-pa. pU. A. zrI vijayacaMdrodayasUrIzvarajI mahArAja vi. saM. 2021nA khaMbhAtanA cAturmAsa daramyAna banelI, sAcA sAdhakanI kevI jAgRtipUrvakanI khamIravaMtI sAdhanA hoya che, teno paricaya karAvatI A eka satya ghaTanA che. vAta ema banI ke, sva. pUjya AcArya mahArAjazrIjI, nAdurasta zArIrika paristhitamAM paNa, sva-paranAM hita kAje, zAsana ane saMghane kAje sadA jAgRta ane kartavyarata rahetA. ApaNe teo pUjyazrInI bhaktivaza, lAgaNIvaza thatI te te dharma pravRttimAM bAdhaka te na banIe, paNa dharmAdhArabhUta dehane sAcavavA vinItabhAve Agraha sevIe e to svAbhAvika gaNAya. je divasano A prasaMga che, te divase pUjyazrIne hAI blaDaprezara hatuM. cakarI, azakti, AhAranI aruci, thAka vagerenI be divasathI phariyAda hatI. e mATe upacAra
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ [276] A. vinadanasUri smArakagraMtha to cAlu ja hatA; ane ethI thoDIka rAhata paNa hatI. DokaTaranuM kahevuM hatuM ke, ATha divasa pUrNa ArAma karaze. avAranavAra thaI AvatI zarIranI pratikULatAnA vAtAvaraNamAM DaoNkaTaranI AvI badhI salAha-sUcanA pUjyazrI mATe navI na hatI. paNa e mahAmanA mahAtmA, jayAre jyAre zAsananI nAnI ke moTI koI paNa vAta cAle tyAre, zarIranI paNa paravA karyA vinA, e vAtone evI rIte vicAre, samaje, samajAve ane eno ukela batAve ke vAtanA karanAra ane sAMbhaLanAra sarvane gaurava sAMpaDe. A rIte jagatanA sarva che je paraspara guNapakSapAtI ane kartavyaniSTha banI jAya to to pUchavuM ja zuM? ApaNI ajJAna avasthA tathA apUrNa ane chadmasthabhAva anAdi saMsAramAM kyAMya paNa sthiratA, svasthatA ane svacchatA kyAM lAvavA de tema che ? A kAraNe to daSTine viparyAsa eTalI hade thaI jAya che ke jethI AvA viparyAsano bhAga bananAra vyakti guNavAnane nirguNa ane nirguNIne guNI samajavA prerAya che. ane Ama banavAthI jImAMthI matrI, pramoda jevA bhAve kyAM alepa thaI jAya che, teno khyAla sudhAM ene Avato nathI. pUjyazrI hAI blaDaprezarane lIdhe asvastha hatA e divase, AvA eka mahAnubhAva kharI bapore AcAryazrI pAse AvyA, tyAre pUjyazrI saMthArI gayA hatA. AgaMtuka mahAnubhAva ane huM dhIme sAde vAto karatA hatA. vAtanI hakIkata e hatI ke, AvanAra bhAI pitAnA sthAnamAM eka nUtana jinamaMdira banAvI rahyA hatA. te aMge emane muhUrta tathA zilpa aMge khAsa mArgadarzananI jarUra hatI. e jANIne meM emane kahyuM ke, pUjyazrInI nAdurasta tabiyatanA kAraNe AvatA aThavADiye rAkho; dAktare aThavADiyA sudhI ArAma karavAnuM ane zrama nahIM levAnuM kahyuM che. amArI dhImI vAta paNa teo sUtAM sUtAM sAMbhaLatAM hatAM, eTale mAre A javAba, jaipha ummare ane nAdurasta zarIre paNa, teozrIne AMcako ApI gaye. teo saphALA, vagara Teke, beThA thaI gayA. emaNe mane pUchyuM : koNa AvyuM che? te zuM javAba vALyA ?" AgaMtuka bhAI pUjayazrIne vaMdanA karIne emanA caraNa pAse besI gayA. pUjyazrIe emanI AMkha sAthe AMkha milAvI. joyuM to vyakti paricita ane te paNa saMghamAM jANItI. emaNe AgaMtuka zrAvakane premathI dharmalAbha daI AvakAra Apyo; pUchayuM : "kema AvyA che, bhAI?pUjyazrInA haiye ane hoThe sadAya vAtsalya nItaratuM nihALyuM che; koInI sAme aNagamAnuM nAma nahIM. ane e te moTA mAnavanA mananI nIpaja che, nIpaja !
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekha tathA kAvyo [77] pachI to e bhAI sAthe jinamaMdiranI gUMcanI praznottarI cAlI, muhUrtanI cakAsaNI cAlI. pUjyazrInI tabiyatane kAraNe mane akaLAmaNa thatI hatI eTale meM e mahAnubhAvane, AMkha ane AMgaLIne IzAro karI, vAtane baMdha karavA pAMca-sAta vAra prayatna karyo, kAraNa ke, je cAlu prezaramAM vizeSa dharezana thaze to, mAMDa mAMDa thALe paDelI tabiyata pharI kathaLaze. paNa moTA mananA e sUrivarane zarIranI kyAM paDI hatI ? vAta pUrI thaI. gUMcAyeluM kokaDuM pUjyazrIe jJAna, anubhava ane dhIrajathI e rIte ukelyuM ke pUchavA AvanAra parama saMtapa pAgI javA lAgyA. tyAM to pUjyazrIe emane pAchI bolAvyA ane kahyuM ke, "mAMgalika sAMbhaLatA jAo." pachI prasannavadane mAMgalika saMbhaLAvyuM ane te Agatuka zrAvaka gayA. mArAthI na rahevAyuM. pUjyazrI thoDA svaratha dekhAtAM meM pUchyuM ke, "sAheba ! A to Apa sarSane dUdha pAvA jevuM karyuM !" A zabdo sAMbhaLI pUjyazrIe ekITase mArI sAme joyA karyuM. mArI haiyAnI bhaktibharI vedanAne teozrIe vAMcI lIdhI. teozrIne lAgyuM ke, meM zrama lIdho e vAta Ane nathI rucI. paNa potAnI prakRti zuM badalAya? ane emaNe mane premabharyA zabda DhaDhiALyo: "tane khabara che, zilpa ane tiSanA jANakAra puruSono bhAratamAM kyAM tUTe che? vaLI AgaMtuka dhanavAna, lAgavagavALA tema ja lokapratiSThAne pAmelA che. chatAM e bIjA badhAne mUkIne mArI pAse khaMbhAta sudhI kema doDI AvyA haze ? huM te bhAgyazALIne sArI rIte, nakhazikha oLakhuM chuM. mArA mATe chatI-achatI vAto emaNe e rIte vahetI mUkI che ke eka sujana-sajajana mANasane to na chAje, tyAre A to eka zrIsaMghamAM, kokanI apekSAo, saMghamAnya ane gaMbhIra zrAvaka gaNuya che; zrAvaka to sAdhuonA pitAtulya gaNAya; chatAM A bhAI hInajanocita kevI pravRtti karI-karAvI rahyA che, te mArA dhyAna bahAra nathI. paNa tane khabara che, e devAdhideva zrI jinezvara bhagavaMtanA citya mATe ane muhUrta mATe mArgadarzana meLavavA AvyA hatA ? eTale mArI sAme e te ane meM mAnela zrAvaka na hatAM, paNa prabhudevanA pavitra dhAmanA sarjana mATe puruSArtha karanArA eka mahAbhAga hatA. gurukRpAe ane tathA prakAranA pazamane pariNAme teNe pUchelo khulAso yathAmati huM spaSTa na karuM to, mArA saMyama ane samakti baMnene dhakko pahoMce. te to mArA upakArI gaNAya ke, devAdhidevanA jinAlayanuM nimitta laI mArA samyaktvanI daDhatA ane nirmaLatA karavAnuM nimitta banyA. mArA pratye tene bhale ne aprIti ane aruci hoya ane guNapakSapAta na hoya, paNa prasaMga pAmI, te sarvane gauNa gaNI, potAnI pharaja na cUkavI." bolatAM bolatAM pUjyazrIne zrama lAgatuM hatuM. te spaSTa dekhAtuM hatuM. eTale meM vinatI karI : "Apa have ArAma karo." ane pUjyazrI te nirAMte saMthArI gayA.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ [278] ma. vi.na nasarismAraka pa kalAka, aDadho kalAka, kalAka thayo, paNa huM emanI pATa pAsethI dUra na gayo. meM te AMkha baMdha karIne sUtelA pUjyazrInI mukhamudrA joyA ja karI, ane emane ahebhAve kroDa koDa vaMdanA karI. mAruM mana kahetuM hatuM, dhanya jinazAsanane ane jinazAsananI tane jhaLahaLatI rAkhanAra saMghanAyaka pUjyazrInA mananI mahAnatAne ! vAtsalyavAridhi-vizvavanyAbhivandyAcAryavarya-zrImadvijayanandanasUrIzvarANAM guNAnuvAdaH racayitA-pa. pU. mu. zrI vAcaspativijayajI mahArAja (zArdUlavikrIDitavRttam ) yatsUrezca kRpAlavo'pi zivadaH puNyaprakarSAyate yatpAdAmbujasevanA pratidinaM kalyANamAlAyate / yannAmnaH smaraNAt prayAti duritaM sarvazca puNyAyate sa zrInandanasarirAi vijayate trailokyacUDAmaNiH // 1 // mUtirthasya nisargato'pi rucirA pUrNenduprasparddhinI kIrtizcApi digantarAMgaNagatA rAkAmRtasyandinI / vANI yasya sadA sudhAdhikalitA vidvajanAnandinI sa zrInandanamarirAD vijayate gItArthacUDAmaNiH // 2 // vAtsalyAmbunidhinidhivatAM vidyAnidhizcAthinAM kalyANakanidhiH pradhImunigaNe zikSAnidhirdhImatAm // saujanyAvadhirekavizvanilaye kAruNyadAnAvadhiH sa zrInanda nasUrirADa vijayate sUrIndracUDAmaNiH // 3 // yatapUjyasya kathAM sudhAdhikatarAM zrutvA sudhordhva gatA jJAtvA yasya ca caNDapaNDitamaMtiM dRraMgatA paNDitAH / jyotiHzAstraniviSTaziSTamatipaM matvA gatA haurikA sa zrInandanasarirAD vijayate vAdIndracUDAmaNiH // 4 // ya' vIkSyA''zu kutIrthakauzikagaNA dUraMgatAssatvarA yasyAkaye satarkazarmakalitAM vAcAM ca naSTA budhAH / kecit khaNDitamAnapaNDitagaNA yenAzu te raNDitA sa zrInandanamRrirADa vijayate mAnAcUDAmaNiH // 5 // prAgalbhyaM bhuvanatraye'pi viditaM SaDdarzanecchandasi zilpe jyotiSi cAMkatattvaviSaye svAbhAvikI dakSatA / mahyAM vyAkaraNAdizAstranicaye sArvajJabhAva bhaja nnavekaM vibudhaM bRhaspatiraho vIkSyA''zu vismAyitaH // 6 //
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekho tathA kAvya [274] yAvannandanamRrivAcakavaraH saMvidyamAnaH kSitI ____tAvannaiva mayA kSitau viharaNe tvAsA dyate yogyatA / ityevaM paricintya cetasi kRtaM lajAspadaM bhAvayana manye'haM gagane bRhaspatiraho nityaM mudhA bhrAmyati // 7 // yannAmnassmaraNaM mudA mahicarA~stUrNa sadA viSTape svAdRzyaM paripUrNatAM gamayati sparzasya vArtA ca kA ? svalpaiva kSamatA na darzana vidhau svapne'pi saMbhAvyate itthaM sparzamaNirvicArya rabhasAlloke'zmatAmAgataH // 8 // prazastiH ityevaM racitA sItA sulalitA bhaktyA stutinandinI / ___ sphItArthA parizIlitA ca vibudhairmAGgalyaniHsyandinI / bhavyAnAmii bAJchitArtha zivadA bhUyAt sadA zrImatAM / pAdAbjasya parAgaraJjitamanA vAJchAmi "vAcaspatiH" // 1 // sva. AcArya vijayanandanasUrijI / lekhaka-zrI riSabhadAsajI rAMkA bhagavAna mahAvIra ke zAsana kI yaha vizeSatA rahI hai ki, unakA zramaNavarga AcAra tathA tyAgame niSThA rakhakara zAsana tathA dharma kI sevA ko apanI sAdhanA kA aMga mAnatA hai; aparigrahI rahakara padayAtrA dvArA janatA meM dharma ke saMskAra nirmANa karane kA prayatna karatA hai / jainadharma kI viziSTatA yaha rahI hai ki, bhagavAna mahAvIra ke bAda unakI paraMparA ko aura upadezoM ko jana jana taka pahuMcAne kA kAma mahAna AcAryoM ne satata cAlU rakhA hai| ina AcAryoM kI paraMparA meM zAsanasamrATa vijayanemimUrijIkA sthAna viziSTa rahA hai, jinhoMne tIrtha rakSA ke kAma meM mahatvapUrNa yogadAna diyA / usa paraMparA meM unake ziSya vijayodayasarijI aura unake ziSya AcArya nandanamUrijI ke kArya bhI tIrthasevA ke kSetra meM mahattvapUrNa rahe haiM / __ ANa dajI kalyANajI kI peDhI tathA seTha kastUrabhAI ne jo jIrNoddhAra ke mahattvapUrNa kArya kie, usame AcArya vijayodayamUrijI aura nandanasUrijIkA sahayoga mahattvapUrNa rahA hai| rANakapura, Abu tathA zatrujaya meM jo bhI jIrNoddhAra ke kArya hue, usameM zAsanasamrATa AcArya vijayanemisarijI tathA unake ziSya-praziSyoM kA sahayoga prApta na hotA to yaha kArya vidhipUrvaka hone meM baDI kaThanAI hotI; hamAre prAcIna zilpa ko yathAvat rakhakara usakA bhavya darzana karAnekA kAma jo lAkhoM rUpayA kharca kara seTha ANadajI kalyANajI kI peDhI tathA seTha kastUrabhAI kara sake vaha nahIM ho pAtA /
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ [280] mA. vi.nasUri-smA275'tha ina tIrthoM kI zilpakalA bhArata hI nahIM, para sa'sAra meM advitIya hai| usake darzana Aja jisa rUpa meM ho rahe hai, vaha ho nahIM pAte, kyoM ki ma'dira jIrNa hI nahIM hue the, use zraddhAlu bhaktone ese banA die the jisase zilpa kI vizeSatA dRSTigocara nahIM ho pAtI thI / devayoga se aNadajI kalyANajI peDhI ko kastUrabhAI jaise zilpakalA ke marmajJa kA netRtva milA thA, usakA upayoga samAja le nahIM pAtA, yadi zAsanasamrATa kA samarthana aura sahayoga na milatA, dhArmika bhAvanAoM aura dhArmika vidhividhAnoM ko akSuNNa rakhate hue jo kAma isa dizAme huA vaha ho nahIM pAtA / ANadajI kalyANajI peDhI ke isa mahattvapUrNa kArya ko hI nahIM para zAsanaprabhAvanA ke sabhI kAryoM ko AcArya naMdanamRrijI kA sadA samarthana rahA haiN| bhagavAna mahAvIra ke 2500ve' nirvANa-mahotsaba kA kArya bhArata hI nahIM, sAre saMsAra meM jisa tarahase huA, aisI dharma prabhAvanA zAyada hI 2500 sAla meM huI ho; saMsAra ke loga bhagavAna mahAvIra tathA unake upadezoM aura tatvoM kA samyaka paricaya pA sake / bhagavAna mahAvIra inegine jainoM ke hI nahIM, sAre saMsAra ke pUjanIya bana gaye / sAre jaina samAja ne yaha utsava baDe ullAsa ke sAtha manAyA, kintu zvetAmbara samAja ke kucha AcAryoM tathA saMtone isa kA virodha kiyA thaa| kintu AcArya vijayanandanamUrijI mahArAja ne apanA pUrNa samarthana dekara utsava manAne meM, apane ahamadAbAda ke nivAsa meM utsava meM yogadAna dekara sakriya samarthana kiyA thA / unhoMne 23-4-75 ko vizAla janasamUha ko saMbodhana karate hue kahA thA: bhagavAna mahAvIrake 2400ve nirvANa-mahotsava ke samaya hama yahAM the nahIM, aura 2600vAM nirvANa-mahotsava AvegA taba taka hama yahAM hoMge nahIM, isa liye 2500vAM nirvANa-mahotsava manAnA ucita haiN| jisa ke bhAgya meM ho vahI isa avasara kA lAbha le skege|' ___ merA saparka, jaba maiM pichale varSa ahamadAbAda nirvANa-mahotsava samiti ne mujhe ahamadAbAda bulAyA thA, tabhI unase huA thA / lekina maiMne dekhA aura anubhava kiyA ki AcArya zrI samayajJa the, baDe hI saralasvabhAvI kintu dRDha vicAravAle, zAnta kintu tejasvI the, samatvayukta sAdhutva kiMtu vyavahArakuzalatA uname thii| apanI para parA meM niSThA rakhate hue bhI ve dUsaroM ke prati udAra the / dUsare saMpradAya ke sAdhuoM tathA AcAryoM ke prati udArata pUrNa vyavahAra karate the| ve dIgha draSTA tathA vivekazIla the / unake nirNaya acUka hote aura una para sthira rahane kI uname dRDhatA thI / kArya kA aucitya va upayogitA jAna lene para liye hue nirNaya meM parivatana nahIM hotaa| phira usame cAhe jitane vighna Ave, ve usakA dRDhatApUrvaka mukAbalA karate / ve AgamoM ke to jJAtA the hI, kintu zilpazAstra tathA jyotiSazAstra meM bhI adbhuta pragati kI thii| kevala zvetAmbara hI nahIM, anya sa'pradAya ke sAdhu-sAdhvI muhUrta dekhane ke liye unake pAsa Ate, aura ve udAratApUrvaka apane jJAna kA lAbha sabhI ko dete / aise vyApaka dRSTikoNa ke AcArya ke saMparka meM Ane tathA unake vicAroM ko samajhane kA avasara
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyA [21] milA, jisa ke lie maiM apane Apa ko bhAgyazAlI mAnatA hU' / unake svargavAsa se jainasamAjakI apUraNIya kSati huI hai, jisa kI pUrti honA kaThina hai 1 hama unake caraNoM meM zraddhAMjali arpaNa kara AzA karate haiM ki unake cAhanevAle tathA ziSyagaNa unake jAnese huI kSati ko dUra karane kA prayatna kreNge| hameM AzA hI nahIM para pUrA vizvAsa haiM ki unakA ziSyasamudAya apane guru kI viziSTatA apanAkara zAsanasevA me apanI zakti aura buddhi kA upayoga kara unake prati saccI bhakti prakaTa karege // ananya gurubhakata ane asAdhAraNa vidvAna lekhakazrI kAMtilAla phUlacaMda ghIyA, amadAvAda paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayana inasUrIzvarajI mahArAjasAhebanA sa'parkamAM AvavAnuM saubhAgya mane prApta thayu hatuM. khAsa karIne chellA sAta-ATha varasa daramyAna huM teozrInI ThIka ThIka najadIka AvyA hatA. ane tethI teozrInA bahumukhI ane unnata vyaktitvanAM dana karavAnA ane sAthe sAthe jIvanaghaDataranA dharma-rasAyaNane alpa-svalpa pramANamAM meLavavAne mane suavasara maLyA hatA, ema kahevu* joIe. jyAre jaina zAsananA A mahAna saghanAyakanA jIvana saMbaMdhI vicAra karu` chuM tyAre, svAbhAvika rIte ja, AvA zramaNaratnanuM ghaDatara karanAra emanA dAdAguru, A yuganA jaina saMghanA prabhAvaka puruSa ane ApaNA parama upakAraka zAsanasamrATa AcArya bhagava'ta zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrInuM smaraNu thaI Ave che. kevaLa tezrInAM pratyakSa darzana karavAnA ja nahIM paNa teonI meghaga'bhIra ane ataraspazI dharmadezanA sAMbhaLavAnA tema ja teezrInAM caraNe besI jIvananA amUlya pAtheyarUpa dha bAdha jhIlavAnA paNa lAbha varSo sudhI mane maLyA hatA. atyAre mArA jIvanamAM dharmabhAvanA tathA AcAra taraphanA je anurAga jovA maLe che, tenA pAyAmAM A mahAna sUrisamrATaM ja rahelA che. AvA mahAna upakArI mahApuruSanA upakAra kevI rIte vIsarI zakAya? ATaATalAM varSa vItI gayAM chatAM, amadAvAdamAM, pAMjarAALanI jJAnazALAmAM birAjatI ane jAjaramAna vyaktitvathI prabhAva vistAratI emanI chabI jANe najara sAme ja khaDI hoya ema lAge che. A arasAmAM ame zrI mULevA pArzvanAthanI khaDakImAM rahetA hatA, tethI anAyAse ja teozrInA satata samAgamanA amane lAbha maLatA hatA. A samaya daramyAna ja parama pUjya AcArya zrI vijayanadanasUrIzvarajI mahArAjanAM saMparkamAM AvavAnu sadbhAgya mane sAMpaDayuM hatuM. 36
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] A. vi.na'danasUri-smArakamatha ja te vakhatamAM zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja AkhA jaina zAsananA camaktA sitArA hatA. ane zrIsa`gha upara teonuM bhAre mATu' prabhutva hatuM. e ja rIte pAttAnA saghADA upara paNa te asAdhAraNa prabhutva dharAvatA hatA ane potAnA samudAyanA nAnA-moTA badhA sAdhue, jarAya ALasamAM paDyA vagara, jJAna ane cAritranI kharAkhara ArAdhanA karatA rahe e mATe satata dekharekha rAkhatA hatA. potAnA ziSyA vidvAna ane sayamazIla ane e mATenuM teozrInuM anuzAsana Aje paNa dAkhalArUpa gaNAya che. paNa AthI rakhe kAI ema mAnI le ke AcArya mahArAja zrI vijayanemisurIzvarajI mahArAja mAtra kaThora anuzAsaka ja hatA; peAtAnA aMtevAsIo tarapha tenA aMtaramAM mamatA ane hetabharI lAgaNInuM jharaNuM satata vahyA karatuM hatuM. peAtAnI AvI kUNI lAgaNInA durupayoga karIne koI sAdhu potAnI sayaMmasAdhanAmAM zithila na anI jAya, eTalI ja teo ciMtA rAkhatA hatA. te saMkhyAadha vidvAna ziSyA ane keTalAka teA asAdhAraNa koTinA vidvAna ziSyA jaina zAsanane bheTa ApI zakathA te AvAM ciMtA tathA prayatnane pariNAme ja, zAsanasamrATanI AvI vidvAna ziSyapara'parAmAM paramapUjya AcArya deva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja prathama paktimAM sthAna dharAvatA hatA, eTaluM ja nahIM paNu, peAtAnI vinamratA, vinayazIlatA ane akhaMDa gurubhaktine pratApe teoe pAtAnA dAdAguruzrInAM asAdhAraNa vizvAsa ane prIti sapAdana karyAM hatAM. pAtAnA dAdAguru pratyenI AvI virala bhaktinAM pAyAmAM potAnA guruvarya prazAMtamUrti AcArya pravara zrI vijayAdayasUrIzvarajI mahArAjazrInI potAnA gurudeva AcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja pratyenI samarpaNubhAvathI ze|bhatI ananya bhaktimAMthI maLatA pratyakSa kheAdhapATha tema ja peAtAnA gurumahArAja zrI vijayAdayasUrIzvarajI mahArAja taraphanA UMDA bhaktibhAva rahelA hatA, ema kahevu joI e. A dRSTie vicAratAM 'udaya-naMdana'nI guruziSyanI joDI sUrisamrATa AcAryazrIne mATe zvAsa ane prANa samI priya banI gaI hatI. temAMya kuzAgra buddhi, magrahI vyApaka vidvattA ane prabhAvazALI vyaktittva jevI peAtAnI aneka zaktione AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje potAnA dAdAguruzrInI sevAbhaktimAM je rIte vilIna karI dIdhI hatI, e kharekhara virala hatI ane ene lIdhe AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI tathA emanA praziSya AcArya zrI vijayanaMdanasUrijI vacce bhagavAna mahAvIra ane guru gautamasvAmI vacce hatA tevA akATya dharmasneha baMdhAI gayA hatA ane dharmAnurAganI pavitra gAMThe baMdhAI hatI. jyAre paNa sUrisamrATa potAnA A praziSyane 'naMdana' 'nadana'nA vahAlasAyA nAmathI kheAlAvatA, tyAre jANe hRdaya upara paramAtmA mahAvIradeva, pAtAnA prathama ziSya gautamasvAmIne 'gAyama ' 'gAyama' kahIne sabadhatA hAya evuM pAvana citra aMkita thaI jatuM,
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyA [23] sva. AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje jaina zAstrAmAM je pAraMgatapaNuM meLavyu hatuM, tethI vinA atizayAktie ema kahI zakAya ke te jainolAjI (jainavidyA) nA jIvatAM-jAgatAM ensAikalApIDiyA ( jJAnaSa ) hatA. emanI A jJAnasAdhanA evI mULagAmI hatI ane tethI emanu hRdaya evu vikasita thaI gayu` hatu` ke jene lIdhe teo kAI paNa zAstrIya tema ja sAmAnya vyavahAranA praznomAM paNa spaSTa ane asaMgdhi ukela, mArgadarzana tathA salAha, sAva sahajabhAve, ApI zakatA. teonI AvI adbhuta zaktinA mane jAtaanubhava thayA hatA ane tenA mane aneka vAra lAbha paNa maLyA hatA. ema lAge che ke, game tevA aTapaTA praznanI khAkhatamAM saraLa ukela batAvavA e emanA mATe jANe ramatavAta hatI. ane mane jayAre paNa emanI sAthe dha vArtA karavAnA prasa`ga maLatA tyAre emanA bahuzrutapaNAnA ane jAgrata smaraNazaktineA anubhava thayA vagara na rahetA. keTalIka vAra te potAnI vAtanA samarthanamAM teo mane pAtAnA vizALa pustakAlayamAMthI pustake paNa vAMcavA ApatA. bhagavAna mahAvIranA pacIsasAmA nirvANa-varSa jevA apUrva prasaMganI bhAratamAM tathA gujarAta rAjyamAM sarakArI dhAraNe je kAMI ujavaNI karavAmAM AvI, tenI sAme je kAMI thADA vivAda UbhA thayA hatA, te khAkhatamAM teonu maMtavya bahu ja spaSTa, sIdhuM ane asadigdha hatu. mAre kahevu joI e ke, A AkhatamAM teee bhAratanA AkhA jaina samAjane spaSTa ane saphaLa dAravaNI ApI hatI ane A ujavaNIne rASTrIya dhAraNe saphaLa anAvavAmAM asAdhAraNa phALA ApyA hatA. temAM rahela lAbhAlAbhane samajavAnI vivekabuddhi, dIrghadRSTi ane samayajJatAnA lIdhe ja tee A pramANe karI zakayA hatA. teozrInI sAdhujIvanane zeAbhAve evI eka vizeSatA e hatI ke, amuka khAkhatamAM pote amuka prakArane nizcita abhiprAya dharAvatA hoya chatAM, potAthI judo abhiprAya dharAvatI vyakti pratye paNa kayAreya dveSa ke tiraskAranI bhAvanA rAkhatA na hatA. TUMkamAM, dIkSAparyAya ane cAritranA pAlanamAM ATalI ucca koTIe paheAMcela sAdhu bhagavaMtAmAM emanA jeTalI samatA ane sahiSNutA me bhAgye ja joI che. teoe bhagavAna mahAvIranI anekAMtavAda ane syAdvAdanI zailIne pAtAnA jIvanamAM utAravAnA satata prayatna karyA hatA. zAsana pratyenI dAjha ane zAsanamAM ekarAga ane sapa vadhe e mATenI jhaMkhanA tema ja jaina zAsana jIvamAtrane mATe grAhya ane te khAkhatanI ciMtA jIvananI aMtima kSaNa sudhI teo dharAvatA hatA, e vAtanA hu. paNa sAkSI chuM. pAlItANAmAM tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya uparanA pratiSThA-mahotsava pUro thayA bAda teo A dizAmAM . kaIka cokkasa
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ [284] A. vinadanasUri smArakagraMtha ane nakkara pagalAM bharavA icchI rahyA che evI chApa teozrI sAthenI mArI chellI mulAkAta uparathI mArA mana upara paDI hatI, paNa jANe kudaratane e maMjUra na hatuM ane teo potAnA jIvanane dhanya banAvIne mahAprayANa karI gayA. kharekhara, teonA svargavAsathI jaina saMghamAM na pUrI zakAya evo avakAza Ubho thayo che. zrI naMdanasUri mahArAja racayitA-zrI zAMtilAla bI. zAha, muMbaI zrI naMdanasUri mahArAja, zrI naMdanasUri mahArAja; bhakti-bhAva bharI aMtaramAM, vaMdana karIe Aja. naMdanasUri mahArAja..(1) nAma nattama sArthaka kIdhuM, jIvana nirmaLa ujajavaLa kIdhuM; zAsananA samrATanI sanmukha, asikhAMDA samuM saMyama lIdhuM; gurudeva che gauravavaMtA udayasUri mahArAja. naMdanasUri mahArAja...(2) saMyamane ullAsa bharyo che, dharma to zvAsezvAsa bharyo che; caMdana samA zItaLa kiraNomAM, aMtaramAM ujAsa bharyo che; rAta divasa che jene haiye zAsana kerI dAjha. naMdasUri mahArAja...(3) Agama zAstronA e jJAnI, kiMtu leza nahIM abhimAnI sahune sukhazAtAdenArI, karuNAvaMtI emanI vANI; sadAye jAgrata-tatpara rahetA jIvana-sAdhanA kAja. naMdanasUri mahArAja....(4) bhaktone bhakti samajAve, bhUlelAne mArga batAve; vidhIone vahAla karIne, apanAvI letA samabhAve; haiyuM jenuM sAgara jevuM, rAkhe sahunI lAja. naMdanasUri mahArAja...(5) satyanA e te sadAye pUjArI, zraddhAnI che kharI khumArI; dharma viheNuM kaMIka lekenI, jIvana-naukA lIdhI ugArI;
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ [285] prazasti lekhe tathA kAvya matabhedanA vamaLamAMthI pAra utAre jahAja, ___nanasUri bhaDArA....(6) mahAvIranI nirvANa zatAbdI, virodhanI caDI AvI AMdhI, naMdanasUrinA makkama pagale, samAjane doravaNI lAdhI; kolAhalanA Dhola phUTyA ne vAgyA madhurA sAja. nanasUri mddaa2|14....(7) jIvana-saMdhyA AvI rahI, kALanI nobata vAgI rahI, zatruMjayanI bhavya pratiSThA, mananI to manamAM ja rahI ! asta thaye zAsanano sUraja, paDI gaI re sAMja. mAnasUri bh7|2|0.....(8) jaisA maiMne unheM dekhA...... / lekhaka-pa. pU. A. zrI padmasAgarasUrIzvarajI mahArAja prajJAvAna AcAryoM kI vartamAna para parA me parama pUjya AcArya deva zrI vijayana'danasUrIzvarajI mahArAja sAheba kA vyaktittva atyata anUThA aura tejasvI rahA hai / maiM dekhatA hU~ to mujhe eka bAta sunizcita mAlUma hotI hai ki, kucha mere pAsame' thA aura kho gayA hai koI sauMpadA, koI rAja, koI rahasya, koI kujI jo kho gaI hai ! sadabhAgya se mujhe kaI bAra unake nikaTa saMparka meM AnekA aura unake jIvana kI gaharAI meM jAkara unheM dekhane kA su-avasara milA haiN| ve sadA prakAzita rahe, unake jIvana meM kahIM para mujhe aMdhakAra najara nahIM aayaa| ve svaya' eka tarka the, kAvya the, jaina itihAsa ke eka adhyAya the aura vicAroM ke manthana se prApta navanIta jaise the / unakA jIvana hI mujhe to layabaddha su-madhura saMgIta sA lgaa| ___maiMne unheM pUrNa pravRtti meM dekhA, pUrNa nivRtti meM bhI dekhA, zrama va vizrAma kI donoM sthiti meM dekhA, prazasakoM ke madhya meM dekhA, unake vicAroM se dUra rahanevAle logoM ke vartula meM dekhA / para'tu kahIM kaTutA nahIM, zatratA nahIM, unake zabdoM meM aha' kA durgandha nahIM / dila aura dimAga meM pUrNa saMtulana-sayama, vyavahAra meM pUrI kuzalatA, unake tarka meM apUrva bauddhika pratibhA kA tathA nirmala kSayopazama kA paricaya milA / ve cAhe kisI bhI sthiti meM hoM, unhoMne apanI maryAdA kA aura AcArya pada ke gaurava kA kabhI ulaMghana nahIM kiyaa| unakA jIvana pravAttipradhAna thA, ve khUba vyasta rahA karate the| majhe Azcarya hotA hai ki phira bhI ve ciMtana va svAdhyAya ke liye samaya nikAla liyA karate the|
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 286 ] A. vinadanasUri-smArakamatha sapUrNa deza meM' se jaina sauMdho ke pratinidhi-AgevAna vyakti jinama Mdira Adi ke nirmANa, pratiSThAdi muhUrta ke liye Ate-jAte rahete the / atyadhika mAnasika va zArIrika zrama unheM paDatA thA, maiMne jaba eka bAra unheM kahA ki ApakI avasthA aura zrama dekhate hue thoDe bahuta vizrAma kI maiM Apase apekSA rakhatA hU / unhoMne hasa kara kahA ki, " yaha zarIra to zrama kA cora banA huA haiM, mujhe use corI nahIM karane denA hai / mana mere anukUla hai. zarIra meM zrama tumhe dikhegA, kiMtu mere mana meM vizrAma chipA huA hai / " eka bAra jaina sAhitya maMdira, pAlItANA meM unake pAsa meM baiThA thA, eka vyakti AyA, baiThA unake pAsa, phira alaga-alaga samudAya ke pU. AcAryoM-sAdhujanoM ke viSaya me' idhara-udhara kI bAteM karane lagA / pUjya AcAryazrIne use rokate hue kahA ki " tumhAre jaisA eka AdamI jo baiThA huA apane daravAje para dUsare logoM kI jAtI AtI gAyabhaisoM ko ginatA rahatA thA ki, gAMva meM kitanI gAe, kitanI bhaiMsa hai / subaha gAe' jAtI jagala kI tarapha, sAMjha ko lauTatI, vaha sadA hisAba rakhatA thA; lekina eka rattI bhI dUdha hAtha nahIM AtA thaa| tuma bhI usa AdamI jaisI bAta kara rahe ho / dUsaroM kI gAya bhaise ginate-ginate jIvana bIta jAye to bhI eka bUMda dUdha kI hAtha nahIM AyegI / " vaha cUpacApa calatA banA / ve hamezA paracarcA se vikathA Adi se dUra rahA karate the / loga unake pAsa samasyA lekara jAte aura samAdhAna pAkara ke lauTate; sagharSa lekara jAte aura vahAM se samanvaya zAMti prApta karake aate| eka taraha se unakA jIvana hI vizvavidyAlaya banA huA thA / jo bhI AtA kucha na kucha jAnakara, prApta kara ke jAtA, preraNA lekara lauTatA / ve eka kuzala vyavasthApaka - anuzAsaka bhI rahe, jaba jaba AvazyakatA upasthita huI, saMgha ko vyavasthA dI, dIrgha dRSTIpUrNa mArgadarzana diyA / ve apane nirNaya meM niSpakSa aura niDara the / vyavasthA aura anuzAsana kI dRSTI se ve kaThora the, paraMtu usase bhI adhika ve dila se komala the | svabhAva se ve khUba udAravAdI the, hara-eka ke liye unake hRdaya meM sthAna rahatA thA / hara-ekake kArya meM ve sahAyaka banate the / ve saba ke the, unake pAsa jo bhI kucha thA vaha saba ke liye thA, saba kA thA, saba ko diyA bhI, usameM unakA apanA kucha nahIM thA / unakA jIvana-vyaktittva pratibhA se paripUrNa thA / ve mujhe paropakArI pyAU (paraba) jese lage, jo bhI jJAna jijJAsA kI tRSA-pyAsa lekara AyA vaha tRpta hokara hI gayA / sayama-sAdhanA meM bhI ve pUrNa apramatta-jAgRta rahaiM, jJAna va kriyA kI unakI sAdhanA ujjvala rahI hai, AcAra-zuddhi ke ve AgrahI the| unakA sayama unake cahere se hI pratIta ho jAtA thA / unake hRdaya kI bhASA ko unake cahare meM paDhA jA sakatA thA / unake adara vicAroM kI bhIDa nahIM thI, jIvana jaMgala jaisA nahIM, kiMtu na'danavana jaisA AkarSaka thaa| brahmacarya ke oja se prajjvalita unakA jJAna dIpa kisI se chipA huA nahIM thA /
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyo [ 287] ve gaye, kiMtu unakI puNya smRti sadA ke liye bhAratabharake jinama diroM ke sAtha juDI huI rahegI / prAyaH hara eka jinamaMdira ke nirmANa se pratiSThA taka meM unakA kucha na kucha mArgadarzana to rahA hai / ve eka sarvamAnya vidvAna, jyotiSa viSaya ke pUrNa jAnakAra va zilpazAstra ke ajoDa advitIya jJAtA the| jaina nayavAda tarka ke apUrva vidvAn the / jIvana ke asta taka unake jJAna kI upasthiti kAyama rahI / zrI vijayadevasUra tapAgacchIya avicchinna paraparA ke ve agraNI AcArya aura pravaktA rahe / hamArI sarvamAnya para parAgata praNAlI para jaina zAsana para AnevAle vaicArika AkramaNoM, saiddhAMtika saMgharSoM ke samaya unhoMne kuzalatApUrvaka usakA rakSaNa kiyA, satya kA pratipAdana kiyA / ve isa sauMsAra se gaye jarUra, kyoM ki yaha eka nizcita satya hai, prakRti kA svIkAra karanA hI paDatA hai, kiMtu logoM ke hRdaya se nahIM jA skeNge| hajAroM-lAkhoM ke hRdaya manamadira meM ve sadA ke liye pratiSThita ho gaye / mere upara unakI khUba kRpA rahI, pUrNa vAtsalya rahA aura mere liye ve preraka bhI rhe| Aja unakI puNya smRti ko smaraNa meM lAkara maiM svayaM ko dhanya anubhava karatA hU~' / aise eka mahAmAnava ke prati, eka mahAna dharmAcArya ke prati, eka mahAn sAdhaka AtmA ke prati maiM apanI bhAvapUrNa hArdika koTI-koTI vadanapUrvaka smaraNAJjali arpaNa karatA hU / OM zAMtiH / zraddhA-sumana lekhikA - pa. pU. pravartinI sAdhvIjI zrI vicakSaNazrIjI mahArAja bhagavAna mahAvIra kI zramaNa paramparA ke mahAna zramaNa jyotiSAcArya, zAsanaprabhAvaka, jJAnavAridhi, AcArya zrI vijayanandanasUrijI mahArAja kA jo abhinandanagrantha prakAzita kiyA jA rahA hai isase hArdika prasannatA huI / AcArya zrI zramaNa paramparA ke anamola motI the| unake jIvanameM satyama-sAdhanA, Atma-ArAdhanA evaM zAsanaprabhAvanA rUpa triveNIsa gama thaa| jinazAsana ke prAMgaNa meM aise mahAna zaktisa panna AcArya samaya samaya para hote rahe haiM, jinakI zAsanaprabhAvanA kI saurabha yugayugAnta taka vyApta rahatI hai| AcAryazrI kI jIvanagata vizeSatAoM kA ullekha isa grantha ke mAdhyama se vyApaka stara para hogA hI / merA bhI AcArya zrI se paricaya lambe kAla se thA / jyotiSa kA unakA viSaya hI aisA thA ki jaba kabhI koI bhI zubha kArya saMpanna karAne kI kalpanA AtI, usI samaya dhyAna AcAryazrI kI ora jAtA / itane baDe AcArya hote hue bhI pratyeka prazna "
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ [48] A vinaMdanasUri smArakagraMtha kA samaya para uttara denA va eka muhUrta ke lie aneka bAra pUchane para bhI sadA snehabhAvapUrvaka uttara denA, yaha anAnukUla sthiti ati mahattvapUrNa thI / zabdazaMkhalA se kabhI aisA mahasUsa nahIM hotA ki aneka bAra AvRtti (pUchatAcha) karane para bhI parezAnI kA anubhava ho rahA ho / isase hI jJAta hotA thA ki, AcArya zrI kA mAnasa kitanA zAnta hai| aise aneka guNoM ke ghara AcArya zrI the, jinakI kamI kI pUrti nikaTa bhaviSyameM pUrNa ho, aisI AzA kama hai; kintu yaha sazarIra sthiti kabhI sthAI raha hI nahIM sakatI, isakA anta sabhI ke lie nizcita hai, to phira jina zAsana kI amUlya nidhi AcArya zrI sarvadA hama saba ke bIca kaise rahate ? kintu hama unheM bhUla nahIM skege| Aja hama unake caraNoM meM sazraddha zraddhAJcali samarpita karate hue zAsanadeva se prArthanA karate haiM ki unakI kSati pUrti kreN| bhAvAcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja lekhaka-pa.pU.paM. zrI pUrNanandavijayajI mahArAja (kumArazramaNa) carAcara saMsAramAM pratyeka zatAbdI sArA-narase ItihAsa mUkIne vidAya le che, tema vIsamI zatAbdInA uttarArdhane itihAsa citra-vicitra hovA chatAM, suvarNAkSare lakhAya te amara paNa che. huMDA avasarpiNI kALanAM eMdhANa haze, jethI bhabAhasvAmI pachI, eka ja maganI be phADanI jema, mahAvIra svAmInA ziSyo judA paDayA, sarvathA judA paDyA ane emanI vacce vira-virodhanI atUTa bhIMta caNAI gaI, jene Aja sudhI keI teDanAra maLyo nathI; kadAca mA haze, te e teDI te na zakyo, vadhArAmAM eno paNa nA paMtha judo paDI gaye! eTale ke sAMdhavA mATe AvelA paNa samAjane navA paMthanI bheTa ApIne cAlyA gayA! pariNAme, hAsyAspada praznone UbhA karIne utpanna thayelA corAsI gae jaina saMghanuM ane samAjanuM hIra lagabhaga nisteja karyuM. - temAMnA keTalAye garacha comAsAnA deDakA jevA paNa thayA; ane e pitapotAnA anuyAyIone bhAgalA paDAvavAnI kalA paNa zIkhavatA gayA. phaLasvarUpe jainadharmane pALanArI keTalIye mahAjana sattAoe ApaNuM vartelamAMthI nIkaLIne bIjAnI kaMThI paherI lIdhI; chatAM ApaNe badhA dharma, kevaLajJAna ane mokSane AgaLa karI paraspara laDatA gayA, jhaghaDatA gayA ane saMghasattAne pitAnA svArthe toDatA-phaDatA gayA ! jaina zAsananA puNyodaye, samaye samaye, bhAvanikSepe mahAna, pavitra AcArya bhagavaMta ane zrAvake paNa thatA rahyA, jene laI saMgha ane samAja jaina dharmamAM sthira rahyA che.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyA [ace] ane tethI bhautikavAde sarjelI caDatI-paDatInA samayamAM paNa jaina zAsana jayava'tu rahI zakayu che. mahAna tapasvI khuTerAyajI mahArAjanA traNa pratApI ziSyA te 1. zrI vRddhicandrajI mahArAja, ra. zrI AtmArAmajI mahArAja ane 3. zrI mULacandrajI mahArAja, A traNe gurubhAIe khUba ja sa'pIne rahetA. teo ekabIjAnA pUraka hovA sAthe jaina zAsanane pUrNa vaphAdAra hatA. A traNemAMthI zrI vRddhicandrajI mahArAjanA ghaNA ziSyAmAMthI e ziSyA ghaNA ja prabhAvazALI hatA. emAMnA eka mahuvAnagarI ( saurASTra )nA ravAsA kuTuMbamAM janmIne jindagInA chellA zvAsa sudhI jaina zAsananI zAbhAmAM cAda cAMda lagADanArA zAstravizArada jainAcArya zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja (kAzIvALA ) ane bIjA e ja nagarInA padmA tArAnA kuTuMbamAM janmelA ane taphAnanA raste caDhI gayelA tapAgacchane eka sUtramAM khAMdhavA mATe athAka parizrama lenArA AcArya ratna, zAsanasamrATa, sUricakracakravartI zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja. A ane gurubhAI A diggaja vidvAna, zAsana ane samAjanA yAgakSema pratye pUrNa vaphAdAra tathA zramaNa ane zramaNIne vyAkaraNa, kAvya, koSa, nyAya ane AgamAdi sUtreAnA nakkara vidvAna banAvanArA hatA. A ane AcAya bhagavatAnA upakAra koI kALe paNa na bhulAya tevA che. zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanI nizrAmAM taiyAra thayela aneka vidyutaziromaNi AcArya bhagavaMtAmAMthI zrI vijayanandanasUrIzvarajI mahArAja eka hatA ane teo bAhya tathA Abhyantara ema ane zaktithI sampanna hatA. camakadAra hIrAnI parIkSA karIne emane jhaverI ja pANIdAra karI zake che, tema boTAdanI bhUmimAM janmelA ghaNA hIrAene zAsanasamrATe uttamamAM uttama pANIdAra banAvyA che. temAMnA eka zrI vijayanandanasUrIzvarajI hatA, je jaina samAjane mATe aneka mahAna kAryA karIne cirasmaraNIya tathA prazaMsanIya banI gayA che. teo nAnI uma'ramAM ja tejasvI, buddhizALI, dIrghadRSTA ane jANe saMyama grahaNa karavA mATenI bhAvanA pUrvabhavathI ja laI ne avatarelA hatA, tethI dIkSita thayA pachI teo jJAnasAdhanAmAM ghaNA ja khaMtIlA, gurusevAparAyaNa, kada ane atevAsitvane satyA karanArA banI zakayA hatA. vyAkaraNa, kAvya, nyAya, kAMSa, zilpa tema ja jyAtiSazAstra uparAMta kama granthA tathA AgamazAstronAM rahasyAnA paNa teo mATA vidvAna hatA. emanuM bAhya ane Abhyantara 37
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ [20] A. vinadanasUri smArakagraMtha jIvana pavitra, saraLa, svaccha ane brahmavatapradhAna hovAthI samAjanI koI paNa samasyAne ukelavA mATenAM zANapaNa, sUjha ane dUraMdezI paNa teo keLavI zakyA hatA. emanI draSTi nirmaLa ane rAgadveSarahita hatI. temAM udAratA ane zAMta zUravIratA hatI ane emanI jIbha hamezAM sAcI salAha devAvALI hatI. zAsana ane samAjanAM pavitra kAryo mATe AcAryazrInAM ApelA muhUrto hamezAM acUka ja siddha thayAM che. A pramANe dina-pratidina candramAnI jema caDhatI kalAne prApta thayelA zrI vijayanandanasUrIzvarajI eka divasa potAnA jIvananA mAlika jevA zAsanasamrATa tathA pitAnA dilanA svAmI tapamUrti, jJAnavRddha, anubhavavRddha tathA vayovRddha AcArya zrI vijayasUrIzvarajI mahArAjanI zItala chAyAthI vaMcita thayA. mahAvIrasvAmInA nirvANa pachI gautamasvAmIe jevI akaLAmaNa anubhavI hatI, tevI ja akaLAmaNano anubhava karatA AcAryazrI amadAvAdanA AMgaNe padhAryA. ema lAge che ke, pitAnA zirachatronA viyoga pachI ja AcAryazrInI jIvanasAdhanAno khare kasoTIkALa zarU thayo hata-joke e baMnenI hayAtImAM paNa teoe aneka aTapaTA prasaMge e pitAnI dakSatA ane sUjhano paricaya Apyo hate. devAdhideva, caramatIrthakara, jIvamAtranA mitra, bhagavAna mahAvIrasvAmIne 2500 nirvANa mahotsava manAvavA mATe utsAha bhAratanA rASTrapati ane pradhAnamaMtrIthI laI nAnAM-moTAM saunAM aMtaramAM utpanna thaye hato. kaI paNa jAtanI rAjakIya khaTapaTa vinA kevaLa ahiMsAnA pracAra mATenI dezavyApI janAnuM abhUtapUrva Ayojana thayuM hatuM, jemAM, jaina saMghanA cAre sapradAyanA khyAtiprApta AcArya bhagavaMte tema ja karmaTha munirAjanI kamiTinA AdezAnusAra kAma karavA mATe bhAgyazALI gRhasthanI kamiTinuM paNa nirmANa thayuM hatuM. paraMtu AvA apUrva avasare paNa vizALa tapAgacchamAMthI sauthI nAnA pakSanA pramukha AcArya bhagavaMta ane aMdhazraddhALu ane rUDhigrasta paMDitoe virodhanI joradAra vAlAo cAlu karI, jemAM, sAMbhaLavA pramANe, viza lAkha rUpiyAne dhumADo karIne, je pramANe banI zake te badhI rIte, sAma-dAma-daMDa ane bhedanI nItithI paNa, virodha karavAmAM kyAMya kacAza rAkhI na hatI! je bhagavAna mahAvIrasvAmIe sRSTinA prANImAtrane ahiMsAne saMdeza Ape, bhayaMkara hiMsakone paNa dayAdevInA pATha bhaNAvyA ane rAjyasattAnA ghamaMDamAM cakacUra banelAone nyAya, nIti tathA dharmanA pATha bhaNAvyA tevA bhagavAnano mahotsava rASTravyApI manAvAya temAM pApanI kalpanA karavI e ja mahApApa che, buddhine hAsa che ane zrutajJAnano durupayoga che. temane A virodha pracAra eTale joradAra ane hiMsaka jhananathI bharelo hato ke jene laIne bhalabhalA mahArathIo paNa bhaya pAmIne DagI gayAM
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya (ralai hatA. paNa AvA aNInA vakhate kAryazaktinA makakama zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjano zAMta puNyaprakepa e virodhanI sAme jAgI UTha ane zAsananA prabaLa puNyaprabhAve AcArya zrIe potAnI kalama hAthamAM lIdhI ane pachI to jotajotAmAM kastUrabhAI zeThanI sAthenA AkhAe tapAgaccha saMghamAM atuTa zaktino saMcAra thaye. ane, ApaNe badhA jANIe chIe tema, virodhIono vireja eka kSetramAM kAma Avyo nahIM ane adamya utsAha sAthe bhagavAna mahAvIrano nirvANamahotsava zAnadAra rIte UjavAya. A ujavaNI kharekhara advitIya, abhinandanIya ane abhivandanIya hatI. A pramANe UjavAI gayelA mahotsavane yaza AcAryazrInA phALe paNa jAya che. pharI pharIthI temanA caraNomAM bhAvavandana karatA IcchuM chuM ke, jaina samAjane eka pachI eka AvA ja bhAvAcAryo maLatA rahe. sphUrtimatI matiryeSAM, tIkSNA dakSA ca saukhyadA / sAmyasaumyadayAlUnAM, zAstrAjJAbaddhacetasAm / samAjaghAtatattvAnAM, dAhe sAmarthyadhAriNAm / teSAM nandanasarINAM, varNanA kriyate mayA / / pratibhAvaMta sUrivara lekhaka-pa. pU. pravartaka zrI niraMjanavijayajI mahArAja anaMta upakArI zramaNa bhagavaMta zrI mahAvIrasvAmIjInI avicchinnapaNe cAlI AvatI paraMparAmAM aneka mahAna AcArya bhagavaMto thayA che. samaguNe karI zebhatA, tapaguNe zobhatA, ane jJAna-dhyAnapUrvaka zAsanazobhAne dIpAvatA teo AtmakalyANa karI gayA. jaina zAsanamAM siMhagarjanA karatA zAsanadhurAne vahana karatA, Aja sudhI eka pachI eka aneka sUri bhagavaMte, pracaMDa zakti dharAvanAra virala vibhUtio jevA, thaI gayA. evA sUrivaramAM vIsamI sadImAM zAsanasamrATa zrI nemisUrIzvarajI mahArAja agragaNya manAyA. zAsanasamrATano samudAya bahaLe che, ane emAM viziSTa zakti dharAvanAra mahAna dharmadhuraMdhare pitAne prabhAva dAkhave che. zAsanasamrATanA paTTAlaMkAra jyotiSa, zilpa ane siddhAMta pAragAmI, pUjya AcArya zrI vijayadayasUrIzvarajI mahArAja sUrya samAna hatA. teozrInI ananya gurubhakti ane samarpaNabhAvanA avismaraNIya hatI. guru AjJA e ja temanuM jIvana hatuM.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ t292] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha AcArya zrI naMdanasUrijI mahArAje pUjyapAda AcArya bhagavaMtanI punita nizrAmAM samakitanA raMge raMgAIne ane bAlyavaye dIkSA aMgIkAra karIne zAstramAM nipuNa banI, gaddavahana karI sAcA ziSyabhAvanI prazaMsanIya ArAdhanA karI hatI, jethI teo nAnI uMmare AcAryapada pAmyA hatA. paramapUjya AcArya zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAje anupama dharmakaraNI, sAdhu-sAdhvI tema ja saMgha samudAyane vyavasthita rIte jALavavAnI apUrva kuneha tema ja potAnI ajoDa pratibhAnAM darzana karAvI tapagacchanAyaka ane jainazAsanazaNagAranI virala padavI prApta karI hatI. - AcAryazrI nyAyazAstranA ajoDa vidvAna hatA, tethI teozrI nyAyavAcaspati ane siddhAMtamAtaDa gaNAyA. teozrI kaviratna hatA, saMskRta bhASAmAM paNa akhalitapaNe addabhuta kAvya racI zakatA. gujarAtI bhASAmAM paNa teozrIe keTalIka kRtio racI che, je pustakAkAre pragaTa thaI che. AcAryazrInI adabhuta kAryazaktinAM darzana zrIsaMghanA netAone vi. saM. 19bhAM rAjanagara (amadAvAda) madhye bharAyela akhila bhAratIya . mUrtipUjaka zramaNa saMmelana prasaMge thayAM hatAM. vi. saM. 2014nA dvitIya saMmelana prasaMge te teo potAnI kAryavAhI dvArA zAsananA samartha sukAnI manAyA. AcAryazrInA adhyayana ane parizIlananA nicoDarUpe aneka saMskRtagraMtho viziSTa zilIe AlekhAyA che. emAM "jainamuktAvalI", "jainatarkasaMgraha", "samuddaghAtatattva", karma graMthanI nUtanaTIkA" ane "kadaMbagiri stotrano ullekha karI zakAya. teonuM pragaTa thayA vinAnuM vipula sAhitya paNa mejUda che. - sadA prasanna mukhamudrA dharAvatA e hetALa sUrivara pAse madire, saMghayAtrAo, pratiSThAo vagerenAM zubha muhUrto kaDhAvavA mATe dezanA khUNe khUNethI leke AvatA ane saMtoSa pAmIne tema ja prazno ke zaMkAonAM uttare tathA samAdhAna meLavIne jatA. AvA mahAnubhAvo, emanI saraLatA ane namratAne joIne, kahetA ke, ATaluM badhuM jJAna hevA chatAM che kaI jAtano garva? bIjAne sAcI vAta samajAvavAnI emanI kaLA kevI adabhuta che! Aja sudhI AvI vidvattA ane chaTA jovA maLI nathI. vartamAna jaina zAsanamAM teonI barAbarI karI zake evuM kaMI nathI, tethI te teo ajoDa kahevAyA. - teozrInI tiSazAstromAM bahumukhI pratibhA hatI. aneka graMthonA mULa siddhAMto ne tenA saMbaMdhita ple ke jyAre teozrInA mukhakamalathI rajU thatA tyAre vRddha ane prakAMDa jyotiSIo paNa Azcaryacakti thaI jatA ne teone ajoDa mAnatA. jaina zAsananA -sarva samudAyanA saMghe ane AcArya bhagavaMta emaNe ApelAM muhUrtone mAnya rAkhatA. jyotiSazAstramAM ATalA nipuNa hovA chatAM ane hajAronI saMkhyAmAM muhUrta kADhI
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ : [ prazasti lekhe tathA kAvyo [3] Apela hovA chatAM teo koI paNa vyaktine pUrvagraharAhata nihALatA, je eka viziSTa prakArano mahAna guNa lekhAya. teozrInuM hasatuM mukhaDuM AbAlavRddha, zikSita ke azikSita sahune sadAya khIlelA kamaLa sama lAgatuM hatuM. varSonAM vahevA sAthe teozrI zaradI, gesa Adi vyAdhithI gherAyelA rahetA, kiMtu teozrI tenI paravA karyA vagara saMgha-samudAyanA koI paNa kArya prasaMge sadAya mArgadarzaka ane rAhabara banI rahetA. zAsanasamrATanI vaiyAvaccamAM tema ja emano paDo bola jhIlavAmAM teoe je gurubhakti dAkhavI hatI ane guruvaryanA AzIrvAda meLavyA ane pacAvyA hatA, te jaina samAja mATe tathA zramaNa samudAya mATe Aje paNa advitIya, AdaraNIya ane anukaraNIya manAya che. teozrIne vAtsalyaguNa ane hato. nAnA-moTA sahune teozrI hetathI satkAratA. AvA vAtsalyabhAva bahu ja durlabha hoya che. janme che tenuM mRtyu avazya thAya che tene rokavAne koI upAya zedhA nathI. mahAna guNakArI ane hitasvI vaDIlanI chatrachAyA cAlI jAya tyAre jarUrathI zeka ane saMtApa lAge. paraMtu temanA uraca Adarzone grahaNa karI emaNe cIdhelA pAvanakArI mArge cAlavAthI temanI smRti akhaMDita rAkhI zakAya. tAraka sUrIzvarajIne jene vAMdyA che, sAMbhaLyA che ane sevyA che, te ja jANu zake ke, temanA guNo vacanathI kema kathAya? teo tattvanI vAta ane kaI paNa vAda mATe sadA tatpara hatA, paNa vivAda jagADI kaSAya vadhAravA mATe teonI kadI taiyArI nahatI. evA pratibhAvaMta sUrIzvarajInI jaina zAsanane na purAya evI khoTa paDI che. " temanA cIdhelA mArge cAlI AtmakalyANa sAdhI sI ArAdhanAmAge tatpara thAo e ja zubhecchA. guNa-stuti-gIta racayitA zrI lakSmIbena meghajI gaDA, ghATakepara, muMbaI mane sAMbhare re mane sAMbhare re, naMdana ! tArI nirmohI mudrA; kema visare re, kema vIsare re.... sUrIzvara! upakAra anerA. preraNAnI paraba mIThI eka vIraDI, jotAM jaDe nA tArI sAdhutAnI joDalI, Aja aMtara raDe re, aMtara raDe re...satsata tArA cAlI javAthI. mane
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ [24] A vinadanasUri-smArakagraMtha puSazuM kamaLa haiyuM tamAra, nirdoSa nispRhI jIvana tamAruM, valAlapa jhare re, vahAlapa kare bhagavaMta! tArI avikArI AMkhe. mane.... zAsananI sevA virATa bajAvI, dharmanI vajA khaMte laherAvI, nayane tare re, nayane tare re.... jJAnavaMta! tArI sUrata nyArI. mane...... kema cAlyA re tame ATalA utAvaLA, Azrito tuma viNa Aja eziyALA, keNa kheTa pUre re, kaNa khoTa pUre re...guNavaMta tArA guNo nirALA. mane jAvA nikaLyAtA girirAjane bheTavA, chUTavyA kaLi kALe jANIne ekalA, (paNa) tuma mRtyu mare re, tuma mRtyu mare re....paramapaMthI! amara sadAyanA. mane.... khabara vAMcI paDaye aMtaramAM prAsa, mAnyA nA've lA toya AMcake, kema jAtA rahyA re, jAtA rahyA re.....zAsananAM rahyAM kArya adhUrAM, mane... ATalI utAvaLa zI hatI tamone? jANe ke sthAna unnata malyuM tamane, (paNa) ahIM sUnakAra thaye re, aMdhakAra thaye re.prakAzapuMja pAtharanArA! mane... devadulArA tamane thoDuM rahevuM tu, zatruMjaya paranI pratiSThAthe bhavuM'tuM, nahetuM javuM re, nahotuM javuM re....prajJAvaMta! apUrva avasara tajIne. mane.. khare TANe ciravidAya lIdhI, kRpAvaMta thaI kRpA na kIdhI, jharI jhaMkhuM re, jhurI jhaMkhuM re.samayajJa tame cAlyA vihI, mane... nitya laherAtA zAsana saluNA, dharmAziSa vaLI vANInI vINA, keTI vaMdanA re, koTI vaMdanA repuNyavaMta ! tArA pAvana caraNemAM. mane..
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyA " visAryAM na vIsarAya '' racayitA--pa. pU. sA. zrI tilakaeNprabhAzrIjInAM ziSyA pa. pU. sA. zrI anaMtapUrNAzrIjI mahArAja ( rAga-kema visAruM AdIzvarane jyAM lagI zvAseAzvAsa) visAryAM na vIsarAya, sUrijI darzana dyo eka vAra, jaina zAsananA jyAtiSara, evA zrI naMdanasUrirAya; eTAda gAmamAM janmabhUmi, nAme zrI narAttamarAya. vi0 (1) janmadAtA mAta-pitAjI, dharma-saskAra Ape; asAra saMsAra samajI manaDu, sayama rage ra'gAya. vi. (2) vividha zAstrA zIkhI lIdhAM, jyAtiSa maMtra ne nyAya; tAttvika sAhitya sarjana kIdhuM, upadeza dAtA sAhAya. vi0 (3) AkhAla vRddha saunAM haiye, bhakti-bhAva UbharAya; zAnta nikhAlasa udAra dilaDuM, abhimAna nahi jarAya. vi0 (4) jJAnanI rUDI parakha mAMDI, preraNA pIyUSa pAya; dhyAnamAM magna sadAye rahetA, jIvanadIpa bujhAya. vi. (5) bhavijanatAraka sUrijIe lIdhI, svarganI vATe vidyAya; AghAta lAgyA saMgha sakaLane, AMkhaDIe bhIMjAya. vi. (6) atima kriyAmAM dUrathI AvI, bhaktajanA UbharAya; jaya jaya naMdA ! jaya jaya bhaddA ! ghoSa gaganamAM guMjAya. vi. (7) gadgada kaMThe ( tilaka TanA haiyAM, ' anaMta ' guruguNa gAya; svargamAM rahIne AziSa dejo, preraNA dejo Apa. visAryA na vIsarAya sUrijI. (8) [ 295 ] apratima jyotirdharanI smRti lekhaka--paDita zrI chamIladAsa kezarIcaMda saMghavI, khaMbhAta uttarAdhyayana, AcArAMga, bhagavatIjI Adi pistAlIse Agamanu jIvatuM jAgatuM svarUpa nihALavu hoya--
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ [9] A vinadanasUri-smArakatha kRti, smRti, veda, upaniSada Adi jainatara graMthanI syAdvAdazailI-tulanAtmaka daSTine dhArApravAha zlokanI paraMparAmAM sAMbhaLavI hoya- muhUrta, zilpa ane vidhividhAnonI bAbatamAM dareka saMpradAyanA mahAnubhAvone mITa mAMDatA jevA hAya ane vAtsalyanA avirata pravAhane anubhava karavo hoya-to ApaNane kharekhara apUva tirdhara, prakAMDa vidvattApUrNa, tAkikaziromaNi paramapUjya AcArya bhagavAna zrImadvijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjasAhebamAM enAM darzana thatAM. A mahApuruSe anAdi-anaMta, prAyaH zAzvata zrI zatruMjaya mahAtIrthanI zItaLa chAyAmAM birAjamAna dhanyatama dharaNI saurASTra pradezamAM anekavidha vANijyakSetre dhamadhamatA boTAda nagaramAM janma dhAraNa karI janmabhUmi beTAdanagara ane dhanyatama mAtA-pitA zrI jamanAbahena ane hemacaMdabhAIne dhanyatA ane prasiddhi apAvI che. je sthAnamAM deharacanA te ja sthAnamAM dehano agnisaMskAra, e paNa eka kudaratI saMketarUpa banyuM ! svAtinakSatramAM pitAnA mukhamAM paDelA jaLabiMdune chIpa motIrUpe banAvIne bheTa dhare tema suvarNa samAna hemacaMdabhAI ane yamunAbene potAnI mATImAMthI pedA karelA nottamanI-uttama naranI-zAsanane evI aNamola bheTa ApI, ke jemaNe jIvanamAM anekavidha ajavALAM phelAvI keTalAya mAnavIonA Adarzone kalAmaya banAvavAmAM kalAdhara banI zAsananI apUrva sevA bajAvI che. mAtA-pitA ane kuTuMba taraphathI vArasAgata uttama saMskArane pAmI, 15 varSanI vayarUpa UgatI yuvAnImAM zAsananA mahAna sukAnI zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjasAhebarUpa suvarNa saMsarga maLatAM apUrva teja ane prakAza pAmyA. pa. pU. zAsanasamrATazrInA paTTadhara siddhAMtamahodadhi, parama gAMbhIryAdi aneka guNAlaMkRta pa. pU. AcArya zrImada vijayasUrIzvarajI mahArAjasAhebanA ziSya tarIke nattamamAMthI naMdanavijayarUpa uttama nera banyA ! pachI to navanalekhazAlinI prajJA, uttamottama guruzuzraSA ane anupama AtmasAdhanAnA baLe dinapratidina kUdake ne bhUsake abhyaya sAdhIne 10 varSanI saMyamasAdhanAmAM paMnyAsapada ane 13 varSanI saMyamasAdhanA ane uMmarane 28mA vaSe AcArya pada prApta karyuM, je chellAM keTalAya varSomAM ATalI nAnI vayamAM AcArya pada maLyuM hoya ane 50 varSa jevA daI kALa sudhI AcArya pada para rahyA hoya te A mahApuruSa mATe ja banyuM che.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [27] jaina darzanamAM AgamazAstra mahAna AlaMbanarUpa che. mahAna Agama zrI bhagavatIjI, AcArAMga, uttarAdhyayana Adi Agame, prakaraNe, karmasAhitya vageremAM teozrIe ajoDa vidvattA prApta karI hatI. eTale teozrI jANe jIvatuM-jAgatuM Agama ja na hoya e rIte kaI paNa AgamaviSayaka prazna kyAreya paNa Ave tyAre sacoTa rIte haiyAmAM UtarI jAya evI dalIlapUrvaka AgamanA AdhAre javAba ApavAmAM teo pratyutpannamati hatA. jena zAstrone viziSTa prakAre jANavAM hoya te janatara zAstronA paNa jJAtA banavuM ja joIe. A mahApuruSa, kRti, smRti, veda, upaniSada, purANa, sAMkhya darzana, niyAyika darzana ane vaizeSika darzananA graMtho tema ja anya dArzanika graMthomAM paNa vidvattA prApta karI hatI, ke jethI anya darzananA carcAspada viSayone paNa, jaina darzana ane Itara darzananI tulanAtmaka daSTi rAkhI, dhArApravAha lekenI paMraparA ApI, dArzanika vidvAnonAM hiyAMmAM paNa syAdvAda siddhAMtane camatkAra upajAvI zakatA hatA. ane dArzanika vidvAne e amRtamaya vANIne zravaNa karIne natamastaka banatA hatA. vaLI, A badhI carcA sAMbhaLanAra tyAM beThelA bIjA bhAvukane paNa ema ja thayA karatuM ke gurubhagavaMte keTaluM badhuM mukhapATha rAkhyuM haze! - pUjyazrInI buddhimattAnuM te zuM varNana karIe! kaI paNa aTapaTo ke gUMcavaNabharyo prazna hoya, temAMthI raste kema kADhavo te bAbatamAM teozrI apUrva buddhimattA dharAvatA hatA. A ja kAraNe zamaNubhagavaMtanA samelana prasaMge, viSaya vicAriNI samitimAM teozrIne naMbara mokhare hate. vaLI keTalIka bAbatamAM bIjAone virodha hoya te paNa je e vAta zAsananA hitamAM jaNAtI hoya to tenA mATe teo aphara nirNayavALA rahetA hatA. akyanI bAbatamAM pUjyazrI ghaNA ja udAra hatA. tithicarcAnI ekatAne prasaMga upasthita thaye tyAre, pUjyazrIe pAMcamanA kSaye trIjo kSaya karanAra, ceAthane kSaya karanAra, pAMcamane kSaya karanAra ane chaThThane kSaya karanAra ema cAra mata hovA chatAM, cAreyane mATe eka nivedanamAM jaNAvela ke, cAreya matavALAoe pote je karela che te zAsanane sAme rAkhIne, bhavabhIrutA rAkhIne karela che, eTale cAramAMthI koIneya kheTA kahevA gya nathI. paNa badhA moMmAMthI zAsanahita khAtara, zAsananI avicchinna paraMparA cAle te rIte, eka matamAM AvI javuM te paNa zAstrasaMmata ane zAsananI vaphAdArIrUpa che. muhUta, zilpa ane vidhividhAnonI bAbatamAM te koI paNa jAtane saMpradAyabheda rAkhyA sivAya teo darekane pUre saMtoSa ApatA hatA. dhArmika kriyAonAM-pratiSThAo, aMjanazalAkA, zAnisnAtra, aSTottarI snAtra, siddhacakamahApUjanAdi aneka mahApUjana, 38
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ [298]. A vinaMdanasUrissAratha dIkSA prasaMgo, godavahanaprasaMgo, upadhAna, ujamaNAM vagere anekavidha dhArmika prasaMgonAM --muhUrto, vidhividhAnane lagatAM mArgadarzana, zilpanI sumamAM sUma bAbate vageremAM sahu jijJAsubuddhithI teozrInI pAse AvI anero saMtoSa meLavIne jatA. A prasaMge eka vAta khAsa yAda Ave che. eka vakhata pUjyazrI pAse ame keTalAka bhAIo beThelA hatA. pUjyazrInI tabiyata jarA asvastha hatI; tAva AvyA hate. vaLI temane kAyamI rahete pAMsaLIne dukhAve paNa cAlu hate. game te, game tyAre Ave to virAma lIdhA sivAya avirata kAryazIla rahevAnA kAraNe zramita paNa hatA ane te kAraNothI thoDe ArAma levAnI jarUra jaNAtAM ArAma levAnI vicAraNA karatA hatA. tevAmAM eka bhAI, ke jeo pakSIya zraddhAnAM kAraNe pUjyazrI mATe aneka sthaLe yadrA taDhA belanArA hatA, chatAM paNa jinAlayanA zilpa ane muhUrtanI gUMca ukelavA pUjyazrI pAse A viSayenA uttamottama jJAtA tarIkenI zraddhA rAkhI deDI AvyA ane pUjyazrIne gUMca ukelI ApavA jaNAvatAM pUjyazrIe, pitAnI nAdurasta tabiyata ane ati zramanI gaNanA karyA sivAya, doDhathI be kalAka sudhI temanI vigata zAMtithI sAMbhaLI ane temane yathAsthita saMpUrNa vigatavAra mArgadarzana ApyuM, jethI AvanAra bhAI khUba sateSa anubhavIne gayA. te bhAI gayA pachI ame e pUjyazrIne kahyuM ke, "sAhebajI! A zuM? AvA mANasa mATe ApazrIe ATalI asvastha tabiyate paNa ATalI takalIpha lIdhI?" tyAre pUjyazrIe kahyuM ke, "bhAI ! e bhAI zraddhA rAkhI, bIjAne choDI, mArI pAse Ave ane hu je vyavasthita saMtoSa na Ape to huM zAsanane bevaphA banuM, eTaluM ja nahIM, Atmika draSTie gunegAra gaNAuM. vaLI e game tema kare paNa ApaNAthI zAsanane bevaphA kema banAya!" keTalI pUjyazrInI sthiratA, gaMbhIratA, upakAritA ane zAsana pratyenI vaphAdArI ! pUjyazrInuM vAtsalyanuM jharaNuM to eTaluM vahetuM hatuM ke, nAnAmAM nAno mANasa Ave, game te saMpradAyane Ave, bALaka Ave ke vRddha Ave, dhanapati Ave ke nirdhana Ave, sattAdhIza Ave ke sevaka Ave badhA upara ekasarakhuM vAtsalyanuM jharaNuM vahetuM ja hoya. badhAne pUjyazrI mAta-pitAnA sthAnanI garaja sAratA. ane teozrInI vAsakSepa nAkhavAnI ane mAMgalika saMbhaLAvavAnI paddhatinuM te zuM varNana karIe! AzIrvAdAI vyaktinI AMkhamAM AMkha parovI haiyAmAM vAtsalyane dhodha bharI detA. A vAtsalyano ApaNe sAkSAtkAra karI zakyA chIe ke, teozrInA mRtadehanI pAlakhI ra4 mAIla (tagaDIthI boTAda) sudhI DALI upADanArAe, ke jeo aNajANu ane jainetara hovA chatAM, emaNe
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyA [ 29] jamIna upara mUkI na hatI. e sUcave che ke, te pUjyazrIe dareka Alama upara keTaluM vAtsalya vahAvyu` haze ! AvA mahApuruSa mATe te teozrInA dhanyatama jIvananAM ekeeka pAsAM vicArAya ane te pramANe prakAzita karAya te janatAne temAMthI peAtAnA jIvana mATenI anekavidha preraNAe maLe. AvA eka mahAna jyAtiSTharanI zAsanane na purAya tevI meTI kheATa paDI che. vartamAnamAM te teezrInI smRti ja karavI rahI, chatAM teozrI aneka mahAna guNArUpe jagatamAM jIvata che. ane UrdhvagatigAmI teezrI ApaNA upara-zAsana upara-amIjharaNAM varasAvatA rahe!, evI bhAvanA bhAvatAM, kSati mATe kSamAyAcanA sAthe, e mahApuruSane keDiTa kepiTa vadana ho ! prAta:smaraNIya gurudevane koTI vaMdana lekhikA--kumArI niLA Ara. paramAra, bhuja pAMca pAMca varSathI bhUkhI bhUmi UDI AMkhe eka ja mITa mAMDI beThI hatI--gagana tarapha-kathAre meha varase ne kAre bhUmi tRpta thAya, tevA samayamAM pAMca varSe paDelI varSAe kacchanI vizALa bhUmine saMtuSTa karI. manarUpI merale nAcavA lAgyA, te ja samaye anAdithI rakhaDI rahelA mArA AtmAne jANe kudarate pAzamAM upakArI sadguruAne sakhyAga karAvye. satsaMgathI AtmAe kalyANa sAdhI jAya che, tema mane paNa AvA AtmAonA satsaMga thavAthI A mahAna virala vibhUtinI oLakhANa thaI. varSagAMTha nimitte thayela ecchavanI patrikA vAMcI. AvA mahAna AtmAe mATe teA janma ane maraNu khaMne mahetsavarUpa hoya che. tyAre, te ecchavanI anumAdanA nimitte, mAre hAthe karela tAre mArA hRdayanA sitArAne camakALyA; ne mArA jIvanane palaTo thayA. 8 vahetAM pANI nirmaLAM'nA niyama mujaba vihAra thayA. ame kacchanI sarahade paheAMcyAM. AdhAI gAme kAmaLa hRdayane vA ghA thayA. kAna mAnavA taiyAra na hatAM. samAcAra laI ne huM ja gaI. darekanAM nayanA azruthI bharAyAM. sau mauna hatAM. darekanA mukha upara ajaba duHkha jaNAtuM hatuM. pAmara jevI mane darzana na maLyAM ! khUba raDI. asesa ke meM darzana karI mArA AtmAne dhanya na banAvyA ! paNa have eka taka maLI che eTale mana bharIne e mahAna vibhUtinA yazAgAna gAIne mArA AtmAne dhanya banAvuM.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ t300]. A. vi.naMdanasUri smArakagathe mANasa naMdanavanamAM jAya tyAM rahe tyAM sudhI e suvAsanI saurabha anubhave che. ekAda phUla laIne bahAra nIkaLe te keTalAya vakhata sudhI suvAsanI lijajata meLavI zake che. naMdanavananuM eka phUla je suvAsa phelAvI lijajata ApI zake che, to zuM, A pAMcamAM ArAmAM sAkSAt naMdanavanarUpa mahAna AtmAonAM jIvanamAMthI ApaNane guNarUpI phUla meLavavAnuM na bane? mahApuruSe guNonuM naMdanavana che. nAme naMdana che, guNe naMdana che. emanA sAMnidhyamAM rahIe tyAM sudhI ApaNe emanA guNonA anumodana ane anukaraNanI maghamaghatI suvAsa meLavI zakIe chIe. tui emanA viyega pachI zuM? emanA jIvanamAMthI ekAda paNa guNapuSpanuM AlaMbana laIe to emanI anumodanA ApaNA manane maghamaghatA naMdanavana jevuM guNasaMpanna banAve che. gacchAdhipati AcArya naMdanasUrIzvarajI mahArAja guNonA naMdanavana samA AvA ja mahApuruSa hatA. jagatanA upakAra mATe ja emanuM jIvana hatuM. dIkSAnI khANa samI beTAdanI bhUmimAM janma lIdho ane bALavayamAM saMyama svIkArI, nAnI vayamAM gurunizrAmAM sarva zAstramAM pAraMgatapaNuM meLavIne sarvane AdarabhAva meLavyo. potAnI ajoDa jJAnazaktine lIdhe anekanA jaTila praznone ukela teo kSaNamAtramAM karI saMtoSa ApatA hatA. emanA udAra manane badhA gaccho samAna hatA. pitAnI vastRtva zailIthI tathA jaina dharmanA adhyayana-AcaraNathI teo jaina-jainetara saune priya thaI gayA. saurASTramAM jANe emaNe sAmrAjya jamAvyuM na hoya evuM hatuM. teo zAsanasamrATano jamaNe hAtha ane jyotiSa-zilpa zAstranA jANakAra pU. A. udayasUrIzvarajI mahArAjane DAbo hAtha hatA. AvA mahAna AtmAonA asaMkhya guNanI prazaMsA karavA mATe zabdo ochA paDe che. teo nAnA-moTA, UMcA-nIcA, jJAnI-ajJAnI darekanI pratye vAtsalyathI vartatA. eTale samasta saMgha emanA eka eka guNane yAda karI AsuM sAre che. saunAM dilamAM thAya che, pitAnI jema have dilanuM darda kenI pAse vyakta karIzuM? mahApuruSa te ArAdhakane paNa tAre ane virAdhakane paNa AzvAsana Ape. zAsananAM kAryo karatAM teo je AnaMdano anubhava karatA te alaukika hate. chellAM keTalAMka varasethI tabiyata nAdurasta hatI, chatAM zAsananAM kAryo te apramattabhAve ulAsapUrvaka karatA. dareka gaccha, samudAya, saMgha vagerene phaLIbhUta muhUrta ApI saMteSatA hatA. kadambagiri-Dema pAse pArzvanAtha bhagavAnanuM navanirmita gaganacuMbI jinAlaya e te eozrInuM jIvaMta smAraka che. pa. pU. AcArya zrI naMdanasUrijI mahArAja eTale zAsanavirodhIo sAme zAstrane TaMkAra karanAra zAsananA ajoDa yoddhA. dIrdha cAritraparyAyamAM teozrIe karmonI nirjarA
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [31]. thAya evA aneka mahAna kAryo, jevAM ke aMjanazalAkA, prANapratiSThA, dIkSAo, vaDI dIkSAo vagere karyAM hatAM. emanI khoTa pUrI zakAya tema nathI. aMtamAM, rava. sUridevazrInA bhavya jIvana-bAgamAMthI ekAda paNa guNarUpI puSpa cUMTI laI ApaNe ApaNA jIvanane dhanya banAvIe e ja maMgala kAmanA. sarvatomukhI divya pratibhA lekhaka-zrI bhAlacandra dayAzaMkara kavi, khaMbhAta samAjanI imAratanA be mukhya TekA cheeka karmakSetra ane bIju dharmakSetra. karmakSetra niyamya che. dharmakSetra niyAmaka che. karmakSetranA vyavasthApaka samAja puruSe che ane dharmakSetranA vyavasthApake dharmAcAryo che. baMnenAM kartavyane AtmA niSkAma karmaga che. dharmane AtmA te eka ja che, paNa bhinna bhinna saMpradAye aneka che. dharmanAM maulika tane samajIne AcAramAM mUkanAra ane samAja pAse te AcAramAM mukAvanAra vyaktinA upadezamAM samagra dharmonuM athavA samagra saMpradAyanuM amegha upajIvya tattva spaSTa rIte pratibimbita thayeluM pratyakSa thAya che. bhAratanA videha tema ja sadeha samagra dharmAcAryomAMthI jemane upadezamAM A upajIvya tattvanuM darzana thAya che, evA AcAryomAM ApaNuM lokAbhivanya sva. AcArya pravara zrI nandanasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma prathama upasthita thAya che. sukha-duHkha-mahAtmaka saMsAramAM anurakta vyakti ISTa vastunI prApti mATe samagra sAdhanone managamate upayoga kare che ane kadAca isTa vastunI prApti paNa kare che, chatAM pariNAme te nakkI duHkha ja prApta thAya che. A kAraNathI saMsArane anurAga tyAjya gaNyo che. e anurAga punarapi nanana, punarapi mana-nI sthitine nirmAtA che mATe tyAga ja mukhyatve upAdeya che. tyAre samRtatvamAna ApaNu AMcAryapravara zrI nandasUrIzvarajI mahArAjanA jIvananA AraMbhanI AdhArazilA A tyAga ja che. balavattara prApta saMskAra, nitAMta dharmaniSTha kuTuMbamAM janma, sAttvika mAtA-pitA taraphathI jainadharmAcaraNane maLela suMdara vArase, saMsAra tarapha sAhajika nirveda, tajanya vairAgya ane temAM zAsanasamrATa jevA AcAryacakezvarane sparzamaNisamAgama-A badhA prApta thayelA atyaMta durlabha saMgenA pariNAme maLelI bhAgavatI dIkSA H Avo advitIya yoga te ApaNuM nandanasUrIzvarajI mahArAjane ja maLe ne ! zAsanasamrATa pAse be mukhya paMDita kAyama rahetA eka te paDadazanA niyA
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ [302] A vinandanasUri smAraka yika paMDita zazinAtha jhA, ane bIjA vyAkaraNAcArya mukunda jhA. A banne paMDite pAse AcArya mahArAje samagra zAstrono ane vyAkaraNano saMpUrNa abhyAsa karyo ane emanA guruvarya zrI udayasUrIzvarajI pAse emaNe tiSa ane zilpazAstrane abhyAsa karyo. A Akara pAMDitya prApta karyA pachI nAnI uMmaramAM ja e AcArya thayA. apUrva pAMDitya, uttama dArzanikatA, jyotiSazAstra ane zilpazAstranuM Azcaryajanaka talasparzI jJAna, apratima vakatRtva chaTA, pIyUSaprasyandinI vANI, asAdhAraNa kavitvazakti, adaSTapUrvavatsalabhAva, nirabhimAnitA, udAratA, anAgraha, vyAkhyAnamAM samagra dharmonI recaka, tArkika, buddhigamya sAdhaka, vidhAyaka ane sarvane natamastaka karanArI samanvita samIkSA, vidyApriyatA, guNajJatA, marmajJatA ane sAthe sAthe jaina dharmanAM sanAtana tattvonI hRdayaMgama chaNAvaTa-A badhI saMpatti ApaNuM AcArya pravaranA pratibhAsaMpanna vyaktitvanI asAdhAraNa lokapriyatAnA mULamAM hatI ane A kAraNathI jena tema ja jainatara janatA ema sarvanuM emanA tarapha abhUtapUrva bhaktinamra AkarSaNa hatuM. Ama sarvottama sAttvika saMpattinI ane Akara pAMDityanI prAptinI sAthe sAmA mANasanA manane ane temAM cAlI rahelA vicArane saMpUrNa rIte ArapAra sacoTa samajI levAnI prajJAvattA ane te vicArene sudhAzItala vidhAyaka tArkika bhaThThImAM zuddha karIne te mANasane vAtsalyamAM taraboLa karyA pachIthI ja te vicAre tene soMpI devAnI ane tene anukULa karI levAnI virala racanAtmaka laukikatA ApaNA AcAryavareNyamAM pade pade pratyakSa thatI hatI. kharekhara, e to abhinava zAsanasamrATa ja hatA. AvI hatI emanI sarva digAminI vijayavatI divya pratibhA. tIrthone uddhAra ane upadhAnAdi aneka vratonAM saphaLa Ayejane-A badhAM kartavya to emane sahajasiddha hatAM. apUrva gurubhakti, dharmAbhivRddhi, samudAyamAM jJAnavinayAdhAna, jinezvaranA caraNAravindomAM bhramarAcita avasthA-A sarvanuM adhikaraNa eTale ApaNA AcArya pravaranuM jIvana. chevaTe, emanI jIvanayAtrAne upasaMhAra paNa mokSalakSI adabhutatAnuM Azcaryajanaka apUrva daSTAnta che. cittameva hi saMsArastasmAt tat parizodhayet / yaJcittastanmayo mayoM guhyametat sanAtanam // -A uktine AdhAre kevaLa sAttvika dharmanA ja upAdAnamAMthI emanA vizuddha cittanuM nirmANa thayeluM hatuM e vAtanI pratIti te e prasaMga uparathI thAya che ke, amadAvAdathI pAlItANA tarapha prayANa karatI vakhate emanA nitAnta nirmaLa mAnasamAM phakta jinabiMbanI pratiSThAnA ja nididhyAsano dhArAbaddha avicchinna pravAha cAlyA karato hato. ane e ja avicchinna pravAhamAM ne pravAhamAM ja tagaDI mukAme emaNe jIvanayAtrAne upasaMhAra karyo.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ [33] prazasti : lekhe tathA kAryo AvI mokSAlakSI amegha samAdhi prApta thavI ati virala che. kula pavitra jananI kRtArthA, vasundharA puNyavatI ca yena / apArasaMsArasamudramadhye, lIna' pare brahmaNi yasyacetaH // emanA AtmAne vinamra vaMdana. vAtsalya-saritA vahAvI gayA" racayitrI-bhacAritrazi." (rAga-tase jyota jagAte calo) zAsana dapa bujhAI gaye, sUrijI svarge sidhAvI gayA; saune nedhArA mUkI gayA, vAtsalya-saritA vahAvI gayA. dhanya saurASTra dharaNI emAM, janma bhUmi che boTAdanI; zAsanasamrATanA upadeze, laganI lagADI saMyamanI; nattama maTIne naMdanasUrijI banyA. vAtsalya. 1 AtmakalyANanA pathe jeNe, jIvananaiyA jhukAvI guruAjJAmAM rahIne nizadina, nispRha sevA bajAvI naMdanasUrijI nAma sArthaka karyA. vAtsalya. 2 Dema-kadaMbano uddhAra karI, sthabhaMnapurane gajAvyuM; tapAgacchIya zramaNa saMghamAM, pramukhapada zobhAvyuM; vIranAM pacIze varSa UjavyAM. vAtsalya. 3 tiSa zAstranA apUrva jJAtA, zilpa zAstramAM paNa vikhyAtA ,* ajaba gajabanI vidvattA dharatAM, bhAratabharamAM paMkAtA; dharmane dhvaja pharakAvI gayA. vAtsalya. 4 siddhakSetranI vATe jAtAM, tagaDI gAme mukAma karyo, mAgazara vadI caudazanA divase, Atama lIne deha tare; sau saMghanAM haiyAM kaMpAvI gayA. vAtsalya 5 suNatAM ama dilaDAM dubhAya, jhare AMsuDAMnI dhArA; ama jIvananA tidhara sUrijI, darizana dyo ekavAra cAritrazizu" guNa gAI rahyAM. vAtsalya. 6
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304] A vinindanasUri-smArakagraMtha gurudevanuM gIta racayitA-zrI AdinAtha jaina mahilA-maMDaLa, beMgalora (rAgaa rUDe re majAne avasara) zAsana staMbha gurujI, svarge sidhAvI gayA; cheDI sarva samudAya, mUkyA ziSya parivAra, A hA hA, e he he, svarge sidhAvI gayA ! zAsanasamrATanI pATa dIpAvI, "neminA" "naMdane kIrti baDhAvI, udayanA hatA bhANa, mIThI madhurI jenI vANa, A hA hA, e he he. sva0 tiSavizArada kriyAkAMDanA dhAraka, zAsanasitArA sarvanA uddhAraka; lIdhI vasamI vidAya, kema karIne bhulAya. A hA hA, e he he. svasArAye saMghanA pUrA hitaciMtaka, ziSyaratnanA kharA upakAraka - dhIra vIra gaMbhIra, samabhAvanA nIra. A hA hA, e he ho. svagherAM daradoe gherI lIdhA'tA, AtamaciMtanathI jarA na haThatA; jenAM mukhaDAM hasatAM, sarvanI vAta suNatA. A hA hA, e he ho. svaya ghora ghaTAmAM camakto cAMdalIye, saMkhyAtA tArAmAM eka jhagamagIye; ghATa ghanamAM chupAye, Atama ujavaLa banAye. A hA hA, e he he. svasUryodayasUrijIe khUba saMbhALa rAkhI, kSaNe kSaNe zIlacaMdrane bolAvI lIdhA zaraNa svIkArI, arihaMta dhuna lagAvI. A hA hA, e he he. sva. bALa zizuoe sevA bajAvI, hitazikSA ApI AzIrvAda varasAvI; jenAM mUlya navI aMkAya, banyA amaratAmAM mahAt, A hA hA, o ho ho. sva zAsananAyakanI joDI na maLaze, saMghane zILI chAyA na maLaze; tagaDI gAmamAM prayANa, nahi maLe ApanI vANa. A hA hA, e ho ho. be hajAra ne batrIza sAle, mAgazara vadI caudaza budhavAre beTAdanA kehInUra, hIralA jhagamage zUra. A hA hA, e he ho. sva. zrI AdinAtha maMDaLanI bALA, guruvara kerI anumodanA karatA; kare keTIzaH vaMdana, Apaze svargathI sahAya. A hA hA; e he he. sva.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa enIyAya ma.mI. A yuvAna surI barejI bhAgya maMtra AvatuM vA 77mA varSonA pravezanA mahotsava (amadAvAda, vi. sa'. 2031) A. zrI durlabhasAgarasUrijIne AcArya padavI ( amadAvAda, vi.sa. 2031) >>pen+L[; zrI surendrabhAI cImanalAlanA baMgale utsava prasaMge
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ pacIsasemA nirvANakalyANaka varSamAM mahAvIra janma kalyANakanI ujavaNI ( amadAvAda, haThIbhAinI vADI, caitra, 2031) bhagavAna mahAvIrane mahimA varNavatA - anya phirakAnA munivaro sAthe zeThazrI kasturabhAI lAlabhAI 'samaNasutta" graMtha arpaNa kare che.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI vijayamahimAprabhasUri jJAnamadiranA jinAlayanA pratiSThA mahotsava ( amadAvAda, vi. saM. 2031) mukatAzukita mudrAmAM Jain Education Internatio nonA gurUnI ciro O For Pivate & Persona A zrI vijayahimAprabhasUrijI sAthe
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 varSanI pUrNAhuti mahotsava (amadAvAda, vi. 2032 ) mukhya samArohamAM prinsIpAla yazavaMta zukala prazasti kare che. pauSTika ahaM tapujanamAM
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ Do. sI. epha. zAha sAthe emanA baMgalAmAM (amadAvAda, vi. saM. 2032), baMgalAmAM levAmAM AvelI chabI AcAryazrI zuM vicAratA haze
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ amadAvAda, sAbaramatI, aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava (vi. saM. 2032 ) A. zrI viSaca'drodayasUrijI sAthe jinapratimAonuM nirIkSaNa For Private & Persorial Use Only
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhAra abhiSeka vakhate AhvAna Jain Education InfpratiSThA prasaMge vAsakSepa HULL ER741
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAdA judA samayanI mukhamudrA boTAdamAM potAnA bImA saMsArI bhAi zrI haragoviMdadAsabhAine vAsakSepa kare che. Jain dication international For Private Personal use paly
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyeA vijayana'danasUrijI mahArAja jaya pAmeA ! lekhaka--pa. pU. mu. zrI bhadrasenavijayajI mahArAja vinaya e teozrInA jIvanamAM amUlya guNu hatA, sAthe sAthe teo khUba vivekazIla paNa hatA, tathA vidhi-vidhAnanAM kAryamAM apUrva rasavALA hatA. jyAre teo kAI prasaMge nAnu-mATu' vidhi-vidhAna karAvatA tyAre teo tana ane manane ekAkAra karI detA. [ 305 ] gaya teozrIe peAtAnA jIvanamAM bAhya ane anyatara ema banne rIte meLavyA hatA. peAtAnA premALa svabhAvathI saunAM manane jItI lIdhAM hatAM. pU. sUrijIe abhyaMtara jaya kaI rIte meLaLyeA hatA ? samatA vaDe sUrijIe krodhane bujhAvI dIdhA hatA. namratArUpI aMkuza vaDe mAnarUpI hAthIne vaza karyAM hatA. saraLatArUpI tIkSNa kuThAra vaDe mAyArUpI velaDInuM unmUlana karyuM hatu. ane lAbharUpI samudrane pIvA mATe teo agastya RSi jevA hatA; ane vaLI ni:spRhatA jevAM ugra karaNA vaDe lAbharUpI sAgarane zeSavanArA paNa hatA. A rIte ApaNA vahAlA sUrijIe baMne rIte jaya meLavyeA hatA. - yama eTale niyamamAM rAkhavuM, kAbUmAM rAkhavuM. tapa vaDe teozrI indriyAne aMkuzamAM rAkhatA hatA. peAtAnI zArIrika zakti hatI tyAM sudhI teozrI pAMca tithi upavAsa karatA hatA. atyAra sudhI paNa teo jJAnapa'camI vagere parvanA divaseAmAM upavAsa karavAnuM cUktA na hatA. naMdanavana samA sUrijI hatA. kevI rIte ? jema naMdanavanamAM aneka prakAranAM vRkSA, phUlA, phaLe, jinamadira vagere ze|bhArUpI sapatti hoya che, tema ApaNA sUrijI pAse AMtiraka evI suMdara sapatti hatI. teozrInI manarUpI zuddha bhUmimAM suMdara dharUpI vRkSa Ugyu hatuM. te vRkSane dAna, zIla, tapa ane bhAvarUpI cAra uttama zAkhAe hatI. te zAkhAo para 'abhayadAna' vagere pAMdaDAM hatAM, ke je koI paNa vakhata sukAya nahIM tevAM hatAM. teonA hAthe thayelAM jIvadayA vagerenAM kAryo te uttama jAtinAM phUlA jevAM hatAM ane te kAryAthI cAre dizAAmAM phelAyelA yaza te cittane AnaMda pamADanArI zreSTha suvAsa hatI. phUlanA saudaya ane suvAsathI te phakta AMkha, nAka ane mana pavitra thAya che, paNa A suvAsa ane sau evAM agAcara hatAM ke tenI maheka ane sauthI kAna, AMkha, jIbha ane mana ema badhu ja pavitra thatu hatu. vRkSa jema bIjAne phaLa Ape che, tema sUrijI 'virati' rUpI phaLeA ApatA hatA, ke je phaLeA laI ne manuSya Atmika zAMtine prApta karatA hatA. nadanavanamAM jema gaganavihArI jinacaityA 39
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ A vinadanasUri-smAraka zobhe che, tema sUrijInA muhUrtanA prabhAvathI cAre dizA ane vidizAomAM vizALa jinacaitya zobhI rahyAM che. jyA to pUjyazrInA meremamAM kSIranIranI jema ekameka thaI gaI hatI. teo dayAnA bhaMDAra hatA. teonA jIvanamAM jIvadayA pratye rasa dharAvanArAM daSTAMte jeke dhaNuM che, te paNa ahIM ApelA eka-be dAMte parathI ApaNane jaNAze ke, pU. sUrijIne ke badayAnAM kAryomAM keTale rasa hato ? (1) zetruMjI DemanI naheramAMthI mAchalAM anya lako taraphathI pakaDavAmAM AvatAM hatAM. A samaye pU. sUrijI upAzraye birAjamAna hatA. teozrIne AnI jANa thaI. teoe vicAryuM ke jIvahiMsA thAya e te ghaNuM anucita kahevAya. eTale pU. sUrijIe Dema khAtAnA adhikArIone jaNAvyuM. pU. sUrijInA upadezanA prabhAvathI tyArathI haMmeza mATe mAchalAM pakaDavAnuM baMdha thaI gayuM. (ra) vihAramAM jyAre sAthe gADuM hoya tyAre potAnA mANasone pUchaparacha karIne baLadane khavarAvavA-pIvarAvavA saMbaMdhI khAsa preraNA karatA. A eka-be nAnA dAkhalA parathI ApaNane samajAze ke sUrijI keTalA dayALu hatA. gajhanI sArasaMbhALa rAkhavAne guNa paNa emanAmAM khUba sAro hate. a. naya eTale nyAyanIti. A guNa teonA jIvananuM bhUSaNa hatuM. pitAne virodhI hoya chatAM jyAre te salAha levA Ave tyAre kaI paNa jAtanA pakSapAta vinA sAmI vyaktinuM hita thAya te rIte teo salAha ApatA hatA. surya jevA pratApI ApaNuM sUrijI hatA. ripu eTale duzmana (bAhya ane atyaMtara). pU. sUrijI aMdaranA ane bahAranA zatruone jItavA haMmezA jAgrata rahetA hatA ane e mATe cAra bhAvanAonuM AcaraNa karavA mATe prayatnazIla rahetA hatA. A cAra bhAvanA eTale (1) mitrI-jagatanA jIvamAtrane teo mitra mAnatA hatA ane badhAM ja manuSya teozrIne pUjya mAnatA hatA. eTale mahArAjazrIne sau pratye mitrIbhAva ja hato. (2) pramoda-pU. sUrijIne dareka vyaktimAMthI kevaLa guNagrahaNa karavAnI ja daSTi hatI ane guNa joIne teozrInA hRdayamAM khUba ja AnaMda thato hato. (3) kAruNya-duHkhI jInuM duHkha dekhIne pUjyazrInuM hRdaya dayAthI pIgaLI jatuM hatuM. ane tenA duHkhane dUra karavA pitAthI banate prayatna karatA hatA. () ane mAdhyacya-kadAca kaI durguNa AtmA teonA jovAmAM ke jANavAmAM Ave te paNa teone na te te vyakti pratye tiraskAra thato ke na to teo enA tarapha TheSabhAva dharatA. A dareka bhAvanAone pU. sUrijI lagabhaga dareka vyAkhyAnamAM rasapUrvaka pIrasatA hatA. For Private & Personal use only
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekha tathA kAvya [37] vanasaritA amIrasathI bharapUra haMmezAM vahetI rahI hatI. caturvidha saMdha te saritAmAM amRtarasanuM snAna-pAna karI Atmazuddhi ane manazuddhi karate hato. mahAna siddhAMtarUpI sAgarane pAra pAmelA sUrijI svadarzana ane paradazananAM zAstronA mahAna jJAtA hatA. hasya e te teozrInA mukhakamaLa upara haMmezA khIlelAM puSpanI jema vilasI rahetuM hatuM. kALadharma pAmyA pachI paNa pUjyazrInuM mukha smita-hAsya karI rahyuM hatuM. rAjA samAna pUjya sUrijI hatA. eTale ke badhA ja samudAyamAM teo meTA hatA. paNa ATalA moTA hovA chatAM paNa, teo nirabhimAnI ane gaMbhIratAnA dAkhalArUpa hatA. jyAre jyAre koI teozrInA satkAryonI prazaMsA kare tyAre sUri bhagavaMtanA mukhakamalamAM A eka ja zabda svarUpe uccArAte hato ke, "deva, guru, dharmanA pasAyathI nemisUrIzvarajI mahArAjanI kRpAdraSTithI ja AvAM zubha kAryo thAya che." vagatamAM mahApuruSe jyAM jyAM janme che, tyAM tyAM sva-para AtmAnuM kalyANa kare che. A sUribhagavaMte A pRthvI para janma laIne, pitAnuM ane bIjAnuM kalyANa karyuM che. pRthvI para teo eka nararatna hatA. zrIsaMghanuM e ratna chinavAI gayuM ane ApaNe anAtha jevA banI gayA ! karI eTale jeone vRddhAvasthA nathI evA svarganA deva. AvA dharma prabhAvaka mahApuruSanI kItine jarA ke maraNane bhaya hoto nathI. zarUpI deha teono adazya hovA chatAM paNa pratyakSa ane ujajavaLa che. A dehanuM eka Azcarya e che ke, teNe potAnI anupama ujajavaLatA vaDe daze dizAone prakAzita karI che. pAralaukika ane uttama sukha pAmelA pU, sUrijInI zubha preraNuo vaDe jIvamAtranuM sadA kalyANa thatuM rahe evI bhAvanA amArA aMtaramAM jAgatI rahe evI prArthanA karIe chIe. jotI jemAM samudranI aMdara khUba ja UMDANamAM chIpanI aMdara paDeluM hoya ane e chIpane keI bhAgyazALI jIva samudramAMthI bahAra kADhIne emAMthI motIne mukti apAve che, tevI rIte pUjyapAda naMdanasUrIzvarajI mahArAja, saMsArarUpI samudramAM DUbelI karmarUpI chIpanI aMdara baMdhiyAra thayelA ApaNA AtmAne mukta karavAnuM sAmarthya ApaNAmAM pragaTAve e ja abhyarthanA.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ (308] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha suMdara kAyA choDa co vaNajhAro" lekhaka-pa. pU. A. zrI vijayarAmasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya 5, 5, mu. zrI abhayacaMdravijayajI mahArAja sAmAnya bInA hota te ATalo badho kheda na thAta, mukha plAna na banata, uramAM udveganAM AMsu na UbharAta, paNa je chatranI chAyAmAM rahIne zUnyamAMthI sarjana karavAne, ane sAdhanAmAM AgaLa vadhavAnuM puNyaga prApta thayuM hatuM, tevA TANe e chatra chinavAI gayuM, ane pragatinI AgekUcamAM avarodhe UbhA thayA. amUlya cIja khovAyAnA khedamAM sUnamUna banelI ane UbharAyelAM AMsuvALI Akhe chatranA khAlIkhama paDelA sthAnamAM Tagamaga joyA karatI hatI. ane eka UMDe niHzvAsa naMkhAI gayo: re kALa! have te tane Thapako devA mATe zabda paNa nathI maLatA ! jemanAM tapa-tyAga-jJAna-dhyAnarUpI puponI sugaMdhadAra havA cAre tarapha prasaratI hatI; ane evA sugaMdhamaya khuzanumA vAtAvaraNamAM aneka puNyAtmAo jIvanane saurabhamaya banAvatA hatA, emanA upara kALanAM vAdaLa, jhaMjhAvAtanI senAne laIne, dhasI AvyAM ane e joradAra vaMToLiyAmAM, khIlIne smita veratuM, sugaMdha prasarAvatu e puSpa UkhaDIne taNAI gayuM-bIjAone mATe vilApanA valepAta mUkIne ! zaka ane vedanAne prasarAvatA e divase zAsananA tirdhara, pUjaya AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjazrIne anaMta zaktinidhAna AtmA potAnI kAyAnI mAyAne choDIne anaMtanI yAtrAe cAlyo gayo, ane bhaktithI bhAvita banelA bhaktonAM hRdayane bhagna banAvate gaye ! mahApuruSanuM jIvana ja nirALuM hoya che. temanA jIvana upara prakAza pAtharavAnI keI AvazyakatA rahetI nathI. teo svayaM tejapuMja hoya che ane te tejapuMjamAMthI nIkaLatAM kiraNonA prakAzamAM ApaNuM Atmadhana ApaNe javAnuM hoya che. | mArA pUjya gurudevanI sAthe pUjyazrInAM darzanArthe-vaMdanArthe javAnuM banatuM tyAre, teozrInA svabhAvanI saumyatA, nikhAlasatA, jinezvara paramAtmAnA zAsananI sevA ane prabhAvanAnI utkaTa manekAmanAnI UbharAtI Umi e joIne mana praphullita banI jatuM hatuM. pUjyazrIne AtmA agAdha jJAnasarovaramAM DUbela hatA. teozrInA jJAna dvArA aneka jJAnapipAsu AtmAe potAnI jJAnapipAsAne dUra karatA hatA; aneka dhArmika kAryomAM e jJAnane lAbha uThAvatA hatA. sArAMzamAM, pUjyazrIne pavitra AtmA zAsananI jaLa
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ [308] prazasti lekhe tathA kAvya haLatI jyoti samAna hatuM. te ta sadAkALane mATe bujhAI gaI ane, uranA UMDANamAMthI uddabhavelA zabdo sarI paDyA- " bhUTI Ayu tesa ne muY 4 mattIyAM, mahimA 57yu 25 yA." su42 4 / 5 // ch| yakSya! 1 N.... pUjyazrInA patitapAvana AtmAne zubha zuddha bhAvathI keTakaTi vaMdanA. sacce santa lekhikA-pa. pU. sAdhvIjI zrI nirmalAzrIjI mahArAja, ema. e., sAhityaratna. . isa vizAla bhUmaNDala para anekAneka puSpa khilate haiM, jinameM se kucha to khilane se pUrva hI vidA ho jAte haiN| kucha khilate hI karAla kAla kI capeTa meM A jAte haiN| kucha viziSTa AtmAeM hI aise phUla banakara khilatI hai, jo ahiMsAdi vratoMke patha para calate hue svaya sugadhita hotI hI haiM, aura dUsaroM ko bhI apanI jJAnAdirUpa saurabha pradAna karatI hai| jaina samAja ke udyAna meM aka puSpa khilaa| vaha anavarata apanI mahaka dUsaroM ko detA rahA / usane AgatukoM ko apanI ora AkarSita kiyA / sadguNarUpa suvAsa kI-pipAsu bhaktamaDalI bhramaravat vahAM maDarAtI rahI / eka dina kAla ne Akara usa phUla ko toddaa| phUla apanI saurabha luTAkara mastIse calA gyaa| phira bhI udyAna kA vAtAvaraNa usI sugadha se otaprota thaa| parama zraddheya AcArya deva pU. na'danasUrIzvarajI ma. sA. aise hI eka suga'dhita puSpa the| Apake dIrghakAlIna cAritra paryAya se, jJAna-dhyAna kI avirata ArAdhanA se samAja ko sahI mArgadarzana milA / Apake anubhavarUpa parAgakaNa se janasamUha. suvAsita rahA / Apake netRtva meM ziSyasamudAya ko navacetanA evaM navajAgRti milii| bhAratIya saMskRti meM tyAgI sata kA mahattvapUrNa sthAna hai| sata apane jIvana meM sadguNoM kA sacayakara sva-kalyANapUrvaka vizva kA kalyANa karate haiN| isI zramaNa-zRMkhalA meM AcArya zrI kA nAma bhI avismaraNIya rhegaa| Apane zrIsaMgha ke prati jo jo upakAra kiyA hai vaha cirasmaraNIya banA rhegaa| ApakI avasarocita niDaratA, zAstravizAradatA aura muhUrtAdi viSayaka jyotiSa-zilpazAstra kI pAra gatatA sabake lie zraddhA kA kendra thii| zarIra vinazvara hai| isa akATya siddhAnta para hajAroM dArzanikoM, vaijJAnikoM, dharmadhura dharoM evaM cikitsakoM ne apane Dhaga se prayoga kiye / parantu koI bhI isa siddhAnta ko anyathA siddha nahIM kara skaa|
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ [31]. A. vi.naMdanasUrismArakagraMtha jisa prakAra pAnI me bulabule banate haiM aura naSTa hote hai, usI prakAra jIva janma lete hai aura marate hai| sadhyA hone ke pazcAt gaganamaDala meM tAroM kA AvirbhAva hotA hai, kintu prabhAta meM sUrya kI prathama kiraNoM ke sAtha ve nisteja hokara chipa jAte haiN| yahI krama saMsAra ke jIvoM kA hai| isa nazvara deha kA koI bharosA nahIM hai| jo jIva janmA hai vaha avazya hI maregA, kyoMki " janminAM prkRtimRtyuH|" maraNa kA koI miTA nahIM sktaa| mRtyu na kisI kA pakSapAta karatI hai aura na hi yaha pratIkSA bhI karatI hai ki kisIne apanA kArya pUrNa kara liyA hai yA nahIM / sayogakI vAta hai ki AcArya zrI ke sambandhame bhI yahI ghttaa| Apane ahamadAbAda se pAlItANA kI pratiSThA ke liye prayANa kiyA, para vidhi kI vakratA kaisI ki, unakI mana kI bhAvanA mana meM hI raha gaI aura pratiSThA karAne se pUrva hI tagaDI gA~va meM AcArya zrI kAladharma paaye| saccA sata eka vyakti nahIM, eka sasthA hotA hai| vaha eka saMgha kA sadasya nahIM apitu prANI-jagata kA sadasya hotA hai| vaha marakara bhI amara hotA hai / Apake batalAye sumArga se janajana kA preraNA milatI rahe, isI bhAvanA ke sAthamaiM una svargastha AtmA ke prati apane zraddhA-sumana arpita karatI huuN| jevuM nAma tevA guNo lekhikA-pa. pu. sA. zrI narendrazrIjI mahArAja tathA pa. pU. sA. zrI vighubhAzrIjI mahArAja amArA jevA pAmara che AvA mahAna puruSane kaI rIte aMjali ApI zake? tepaNa teozrInA guNo pratyakSa joyA-anubhavyA che, tethI be zabdo lakhavA mana thaI Ave che, kAraNa, je guNInA guNonuM varNana na karIe to ApaNe kRtaLa kahevAIe. parama pUjya, divaMgata, AcArya bhagavaMta zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAjazrI tagaDI gAme kALadharma pAmyAnA samAcAra vAyuvege prasarI gayA hatA, e sAMbhaLatAM bhAre AMcake anubhavyuM. Aje (vi. saM. 203ranA jeTha vada 14nA roja) e vAtane che mAsa pUrA thAya che. pU. naMdanasUri mahArAjanuM nAma koNa nathI jANatuM ? samagra jaina samAjamAM teozrInuM, agra sthAna hatuM ane saunAM hRdayamAM teo vasI gayelA hatA. eTale emaNe pitAnA nAmane yathArtha karyuM" kahevAya. saune AnaMda pamADavAno guNa to teomAM gaLathuthIthI ja pragaTeluM hatuM. teo jyAM birAjatA hoya tyAM, AnaMdanI Urmio. UchaLatI ja hoya, nayanomAMthI lAgaNInuM amRta varasatuM dekhAtuM ja hoya; aMtarAtmAmAMthI vAtsalyanAM jharaNAM vahetAM ja hoya. AkhuM simata veratuM emanuM mukhakamala
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ prasti : lekhA tathA kALyA [ 311 ] sadAya khIleluM ja jovA maLe. savAre jAe, sAMje jAe, nAnA jAe, meTA jAo, peAtAnA jAo, parAyA jAe----sadA saunA mATe pAtApaNAnA eka ja bhAva, eka ja dRSTi; emAM kAI parAyu' lAge ja nahi. AvA AvA te aneka guNA teozrIne varelA hatA. temAMthI anubhavelA thoDAka prasaMgeA uparathI khyAla AvI jaze. sauthI prathama amAruM cAmAsuM pANItANAmAM hatuM tyAre saM. 2017mAM teozrI tyAM birAjamAna hatA. amArI pAse eka bAlikAnI dIkSA thavAnI hatI, tethI teozrI pAse ame vadana karavA gayAM ne vAta karI, teA tarata ja hA kahIne dIkSA sArI rIte karI ApI. sAthe eka prauDha bahenanI paNa dIkSA thaI hatI. te pachI teA paricaya vadhatA gayA, kAraNa, amArA sa`sArI bhAI pU. AcAryadeva zrIyazeAbhadrasUrIzvarajI mahArAja teozrInA samudAyamAM ja che. ane teozrInA gurudeva, paramapUjya AcArya bhagava'ta zrI vijayakastUrasUrIzvarajI mahArAja sojItrA mukAme kALadharma pAmyA te vAtane Aje eka mahinA thayA. pU. AcArya deva zrI kastUrasUrIzvarajI mahArAja te cothA ArAnA mAnavInA namUnArUpe prazAMtamUrti ane prAkRtanA, vizArada hatA. teozrInA guNAnu vana thaI zake tema nathI. e beu pUjyazrIenA pAMca mahinAmAM dehavilaya thayA ane zAsana, saMgha ne samudAya mATe na purAya tevI jakhkhara khoTa AvI gaI. teozrI tA jyAM haze tyAM AnaMdamaMgaLa ja haze, paraMtu teozrInA guNAmAMthI ApaNA jIvanamAM je ekAda guNu paNa AvI jAya te ApaNu kalyANa thaI jAya ane emane kharekharI aMjali ApI kahevAya. vacce viSayAMtara thavAthI kadAca vAMcavAmAM takalIpha paDaze, paraMtu 'kAraNe kAraja nIpaje'e nyAye sayukta lakhAya che. kudarate kevA sayAga nirmANa karyAM ke, pU. naMdanasUrIzvarajIe siddhagirinA pratiSThA-mahotsava mATe prayANa karyuM! ane teoe aDadhe aTakIne potAnuM AyuSya pUrNa karyuM ! te kAryane pUrNa karavA pU. kastUrasUrIzvarajI pRdhAryo ane bhavya pratiSThA karAvI rAjanagara pAchA pharatAM, pote paNa jANe teozrIne maLavA icchatA na hoya tema, teoe e ja tithie (vadi caudaze) paraleAka prayANa karyuM". A che saMsAranI vicitratA ane asAratA ! pU. naMdanasUrIzvarajI mahArAjasAhebamAM vAtsalyanA guNa sAthe hRdayanI vizALatA kevI hatI, te eka dAkhalAthI samajAI jaze. potAnA gacchamAM sauthI meATA gaNAtA ane sapUrNa AsthA dharAvatA hovA chatAM para gacchanA pUrvAcAryAMmAM je joyuM ne jANyuM te emaNe jagatanI pAse jAhera karI batAvyuM hatuM, saM. 2026mAM rAjanagara-amadAvAdanI mAMDavInI pALamAM lAlAbhAInI
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ [312] A. vinadanasUri smArakagraMtha piLe vimaLanAtha prabhunA jinAlayane jIrNoddhAra thayA pachI enI puna:pratiSThA thaI, tyAre je AmaMtraNa patrikA chapAvela, temAM zrI mULanAyaka dAdA vimaLanAtha prabhunI bhavya mUrtinI aMjanazalAkA aMcaLagachanA AcArya bhagavaMta zrI dharmamUrtisUrIzvarajI mahArAja sAhebe paMdaramA sikAmAM potAnA hAthe karAvela, teno ullekha karavAmAM AvyuM hatuM. A ullekha vAMcatAM lAgyuM ke, AvA guNavAna AcAryadeve AvI satyapriyatA ane udAratA dAkhavIne kharekhara, pitAnuM mahattva vadhAryuM hatuM. nahitara, emanAmAM evAM zakti ane adhikAra hatAM ke jethI pheraphAra karIne lakhI zakata. AvI vizALatA Aje kyAM jovA maLaze ? ' , aMcaLagacchanAM sAdhvIjI mahArAjenI dIkSAo paNa teozrInA hAthe thaI che. keTalAMka sAdhvIjIoe mAsakSamaNanAM pAraNAM teozrInI nizrAmAM karyA che. keTalAMkane dara mahine vAsakSeparUpe maLatI emanI zubhAziSathI sArI ArAdhanAo prApta thatI. karachamAM keTalAMka nUtana jinAlanAM khAtamuhUta, zilAropaNa, pravezanAM muhUrtI, aMjanazalAkA tathA pratiSThAonAM zubha muhUrte teozrInA ja svahaste apAyAM hatAM. game tevI nAjuka tabiyata chatAM kacchanI kaI paNa vyakti jAya te tarata kArya patAvI temane rajA ApI detAM. kaccha sivAyanA gujarAta, saurASTra, mAravADa ke mahArASTrathI AvelA lAInabaMdha mANase emanI pAse AvA dharmakAma mATe beThelA ja jovA maLatAkeI dIkSA mATe, keI upAzraya mATe, koI jinAlaya mATe te kaI aMjanazalAkA ke pratiSThAdi mATe muhUrto puchAvavA ne vAsakSepa levA mATe AvelA mahAnubhAvone ApaNe jayAM ja karIe, tyAre ema ja lAge ke AvA mahAna puruSanuM jIvana te kharekhara, para upakAra mATe ja sajAyeluM hoya che. e jIvanamAMthI ApaNe kaMI maLavIe te te ApaNuM sadbhAgya gaNAze. bAkI to vizeSa amArA jevA pAmara zuM lakhI zake ? "sAgaranA guNo gAgaramAM zai samAya ?' - aMtamAM, pharI pharI teozrInA pavitra guNone yAdamAM lAvI vaMdana karI viramIe chIe. tA. ka. teozrImAM je joyuM che te lakhAyuM che. aMzamAtra atizayoktithI nathI lakhAyuM. aMjali keTalI hoya ? alpa. bAkI teozrInA guNonA varNana mATe te meTa graMtha paNa eAchA paDe. AvA mahAna ucca AtmAne viraha kema karI sahevAya ke bhulAya ?
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [33] mahAna jainAcAryanAM thoDAMka samaraNa lekhaka-zrI bAlAbhAI vADIlAla kApaDIA, amadAvAda (1) citra mahinAnA divase. prabhAtane samaya. amadAvAda eTale jainapurI. temAM pAMjarA, piLane upAzraya eTale jaina saMpradAyanI pravRttinuM kendrasthAna. upAzrayamAM pATa para eka pratibhAsaMpanna AcArya birAjelA che. bALaka-bAlikAo AcArya mahArAjane vaMdana karavA AvatAM hoya che. vArSika parIkSAnA divase hoya che. AcArya mahArAja temane sahune bhAvapUrvaka vAsakSepa nAMkhe che. vidyAthIonI daSTie vAsakSepacUrNa mahAtmAnA hAthe mastaka para paDyo eTale parIkSAmAM siddhi. kevI ananya zraddhA ! kevo bALaka pratye mahAtmAne premabhAva! A dazya smRtipaTamAMthI kema karIne khase? AvI hatI pUjya naMdanasUrIzvarajI mahArAjanI bALake pratye prIti ! pistAlIsa varSa pahelAMnI vAta che. bI. enA vargamAM saMskRta mAre vaikalpika viSaya. mImAMsAne eka graMtha bhaNavAne. pustakanuM nAma "arthaprada. bhAre kaThaNa. gurumahArAjane vinaMti karI: "sAheba, A graMtha mane samajAvazo? huM roja niyamita ApanI pAse AvIza." javAbamAM "hA" maLI. upAzrayamAM roja pATha levAnuM zarU karyuM. guru mahArAje badhA muddAo vizadatAthI samajAvyA. teozrImAM mane eka vidvAna phena saranI chaTA ane UMDANa mAlUma paDyAM. tarka ane tatvajJAnanA agharA viSayane ghaNuM ja saraLatAthI samajAvyA. A gurumahArAja te vijayanaMdanasUrIzvarajI. bhale sadehe ApaNI vacce na hoya, paNa emanI samajAvavAnI zakti ane UMDANa kema karI vIsarI zakAya? (3) pAMjarApoLane upAzraya. jJAnazALAmAM eka AcArya pATa para birAjatA. baporane 3thI 4 vAgyAno samaya. pATanI AsapAsa ziSyavRnda pATha levA besatuM. sAdhusamudAyane guru pratye ananya bhaktibhAva. guru paNa khUba hRdayanI lAgaNIthI pATha Ape. dareka zAstramAM guru niSNAta. bhASA para paNa addabhuta kAbU. ziSyone vacce vacce pUcheH "kema, samajyo ne ?" je ziSya barAbara na samajyA hoya te bIjAM dRSTAMta ApI zAstranA siddhAMta pharIthI samajAve. ziSyone bhaNAvI tayAra karavA e gurunuM jIvanasUtra hatuM. ke addabhuta gurU 40
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ [314], A vinaMdanasUri-smAraka ziSya vacce mIThe saMbaMdha ! ghaDIbhara vedakALanA AzramamAM gurunI nizrAmAM bhaNatA ziSyAnuM smaraNa thaI Ave. AvI hatI AcArya deva nandanasUrIzvarajInI adhyApananI dhagaza. parvAdhirAja paryuSaNanA pavitra divase hatA. gaNadharavAdane divasa AvyuM. pAMjarApiLanA upAzraye barAbara baporanA traNa vAge AcArya mahArAja pATa para birAjyA. AkhI sabhA jaina ane jainetara zrotAgaNathI cikAra hatI. gaNadharavAda eTale bhagavAna mahAvIra ane indrabhUti Adi agIAra vidvAna vipra varace jIvananA UMDA darzanane saMvAda, pravacana zarU thayuM. guru mahArAje vizvabharanAM darzana ane dArzanikanA AdhAre jIva, karma, puSya, pApa, Ihaloka, paraloka vagerenI ane jIvananAM gUDha tanI vizadatAthI spaSTatA karI. zrotAgaNa maMtramugdha banI gayo. anekanAM hRdayamAM rahelI zaMkAonuM nivAraNu thayuM. zrotAo kahevA lAgyA, "gaNadharavAdanA pravacanamAM AcArya mahArAje kevI majAnI jJAnanI rasalahANa pIrasI ! zuM talasparzI jJAna ! kevI vApaTutA ! eka vAra gurumukhe gaNadharavAdanuM zravaNa karyuM hoya te ene kadI na bhUlI zake. kharekhara, pUjya nandanasUrIdharajInI tatvanA gUDha viSayane anya zAstro ane darzananA AdhAre samajAvavAnI zakti kadI manamAMthI bhUMsAze nahIM. (5) pAMjarApoLanA upAzrayamAM jainAcArya vijayanemisUrIzvarajInuM cAturmAsa hatuM. teozrI jaina AlamamAM "zAsanasamrATa" tarIke oLakhAtA. temane avAja eTale siMhanI garjanA. vAkayanA Are AvelA eTale tabiyata nAdurasta rahetI. be zikhya be paDakhe ananya bhAvathI khaDepage rahetA. zikhyo na jue tarasa ke na jue bhUkha, na jue UMgha ke na jue ArAma. jIvananuM eka ja jANe ke dhyeya : gurumahArAjanI sevAzuzraSA. A be zikhyAmAM eka pU. udayasUrIzvarajI ane bIjA pU. nandanasUrIzvarajI. gurunA mukhethI nandana" zabda uracArAya ke tarata ja ziSyanA mukhethI "jI, sAheba" javAba hoya ja. kevI ananya sevA ! gurunI vinayapUrvaka sevA karavI e ja jANe ke temanuM jIvana dhyeya hoya! AvA vinayaguNasaMpanna pU. nandanasUrIzvarajIne kema bhulAya? (6) pAMjarApoLanA upAzraye gurumahAjanuM cAturmAsa hatuM. cAturmAsa pUrNa thaye mAgazara mahinAmAM gurue vihAra AraMbhe. zubha coghaDiye vahelI savAranA prayANa. aneka ziSya vihAramAM sAthe. rastAne cheDe eka zALAnA prAMgaNamAM gurumahArAje sahu koIne maMgaLika saMbhaLAvyuM. maMgaLikane leka paNa keTale kalyANakArI ;
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ [315] prazasti : lekhe tathA kAvya dine dine maMgalamaMjulAvali, susaMpadaH saukhyaparaMparA ca / iSTArthasiddhiH bahulA ca buddhiH, sadA sudharmaH sRjatAM narANAm / / vidAya vakhatanI A hatI AcAryazrInI kalyANakArI zIkhaH "dharma ArAdhanA karajo. tamAre AMgaNe sukhanI paraMparA AvIne UbhI raheze !" sAdhusamudAya AgaLa prayANa kare. vasamI vidAyanA bhAra sAthe janasamudAya zIkha laI pAcho phare. paNa zlokamAM guMjatI kalyANabhAvanA kevI rIte bhulAya? AvI hatI sahukoIne mATe kalyANabhAvanA pU. AcArya vijayanaMdanasUrIzvarajInI. girirAja zatruMjaya para, 450 varSe, mahApratiSThAne prasaMga Avyo. ANaMdajI kalyANajInI peDhInA vahIvaTadAroe pU. AcAryazrIne pratiSThA karAvavA zatruMjaya padhAravA vinaMti karI. AcAryazrIe tarata ja saMmati ApI-tabiyata ke kaMIka kathaLelI hatI. nazvara dehanI nabaLAI ane tIrthasevAnI UMDI bhAvanA vacce manamAM draDha cAlyuM. Akhare tIrthasevAnI bhAvanA vijayI banI. AcAryazrIe saMkalpabaLanA AdhAre pAlItANa tarapha prayANa karyuM, vihAra AraMbhyo. bhAvinA garbhamAM zuM chupAyuM che te koNa jANI zake ? dhaMdhukA pAse tagaDI mukAme AcAryazrInI ekAeka tabiyata bagaDI, dehavilaya thayo. bhAratabharanA jaina saMghamAM zokanI gherI lAgaNI prasarI gaI. teozrIne agnisaMskAra teonI janmabhUmi beTAdamAM thayo. AkhAye nagaranI janatAe jANe ke kaI priyajana gumAvyA hoya tema sahajabhAvathI zokanI gherI lAgaNI pradarzita karI. nAdurasta zarIramAM rahelA bhAvanAzIla AtmAe tIrtha pratiSThAnI udAtta bhAvanAmAM ramaNa karatAM nazvara deha cheDa. kevI udAtta bhAvanA ! kevI ucca gati! zuM A zeka-prasaMgane najare jonAra ene kadI bhUlI zake? pU. nandanasUrIzvarajIe marIne amara banavAne maMtra Apyo. "akhaMDa e jyota bujhANI" racayitA-zrI rasika desAI, boTAda, (rAga--amArI yAda ne Ave) bujhAye dIpa zAsanane, jagatanI jIta bujhANI; tUTaye jyAM tAra AyuSane, akhaMDa e jata bujhANI. .... 1
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ (316]. A. vinandanasUri-smArakagraMtha pitA hemacaMdanA jAyA, jamunAnI kUkhe AyA; narottama nAma sahAyA, akhaMDa e jota bujhANI. .. lIdhuM saMyama laghu vayamAM, sUri padavI yuvAvayamAM lIdhAM sau zAstra pichANI, akhaMDa e ta bujhANI. ... surisamrATanA sthAne, hatA gurumAnya bahumAne; hatA ziratAja sahu gaNamAM, akhaMDa e ta bujhANI. ... pratiSThA kArya karavAne, jatA siddhAcaLe kAme AvyuM jyAM gAma eka tagaDI, akhaMDa e ta bujhANI. . 5 hato parivAra saMgAthe, kare jJAna-dhyAna guru sAthe; paDI tyAM rADa eka evI, akhaMDa e ta bujhANI. .. 6. gayA sahu zvAsabhera doDI, UbhA jaI hAtha be joDI pharI daSTi are chellI, akhaMDa e zveta bujhANI. ..... pUche sahu vidya-DaoNkaTarane, thayuM che zuM guruvarane ? nathI kaMI Aza jIvavAnI? akhaMDa e jAta bujhANI. dIdhuM arihaMtanuM zaraNuM, dIdhuM tyAM siddhanuM zaraNuM dIdhuM jina dharmanuM zaraNuM, akhaMDa e ta bujhANI. ... kare upacAra karanArA, vahe tyAM azrunI dhArA; UDayuM tyAM prANapaMkheruM, akhaMDa e ta bujhANI. .... paDyAM caMdana taNAM chAMTA, zukana zubha sAmaTAM thAtAM; lIdhe Adeza thaI tAnI, akhaMDa e ta bujhANI. .... 11 maLyA kaMI gAmanA saMgha, "rasika"sau sAtha le aMDe; thaye saMskAra ahIM chelle, vatanabhUmi karI pyArI. .12 puSpAMjali lekhaka--zrI phUlacaMda haricaMda dozI, "mahuvAkara, muMbaI jaina zAsananA mahAprabhAvaka tidhara zAsanasamrATa AcAryapravara zrImada vijayanemisUrIzvarajInA vidvAna praziSya tathA tiSamA AcArya zrI vijayasUrIzvarajInA ziSya AcArya pravara zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja cirazAMtimAM piDhI gayA, camakatA sitArA asta thayA!
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [317] teo tiSazAstranA nAmAMkita jJAtA hatA. jaina saMghanA yugakSema tathA samAjanA samutthAna ane kalyANanA sAcA mArgadarzaka hatA. pratiSThAo, aMjanazalAkAo, pUjana AdinA muhUrta ApanAra mahAna prabhAvaka hatA. temanAM muhUrto evAM to maMgaLamaya hatAM ke, badhe zAsanane jaya jayakAra thate ane AnaMdanI lahera laherAtI, sukha-zAMti ane samRddhinA dhodha vahetA ane saMgha dina-pratidina navanavAM prasthAna karavA bhAgyazALI banate. teo tapagacchanA adhipati ane zAsananA ziratAja hatA. tithicarcAnuM samAdhAna karavAnI temanI jhaMkhanA teozrInA hRdayamAM hatI, eTaluM ja nahi, sukhada samAdhAnanI pharmyulA paNa teoe taiyAra karI hatI. pU. AcArya vijayarAmacaMdrasUrijIne paNa saMtoSa thAya evI phormyulAnA teo ghaDavaiyA hatA, paNa tapagaccha saMghanI ekatAnuM emanuM svapna sAkAra thaI zakayuM nahi tenuM temane bhAre duHkha hatuM. aneka AcAryo, padastha, munivarenA teo sAcA salAhakAra hatA ane saMghanA mahAna nAyaka hatA. teozrInA svargagamanathI jaina saMgha, jaina jagata, jaina samAja, jaina saMsthAo, jaina tIrtho ane hajAre gurubhaktone teone mArgadarzana AzIrvAda ane preraNAnI na purAya tevI khoTa paDI che. rAta-divasa jaina saMgha ane zAsananA zubha ane kalyANanI ciMtA karanAra mahArathI mahAtmAnA cAlyA javAthI jaina saMgha nirAdhAra banI gayo che. kudaratanI pAse manuSya lAcAra che. ApaNe sau teozrInA parama pavitra AtmAnI zAMti mATe prArthanA karIe. - e ucca zAsanaprabhAvaka AtmAnAM samAdhimaMdira to thaze, paNa A jyotirdharanA amara smAraka tarIke maMdiranA nagara pAlItANAmAM sAdhu-vidyApITha sthapAya to ApaNane vidvAna vaktA, uttama lekhaka ane samAjakalyANanA preraka munirane maLe ane zAsanane jaya jayakAra thaI rahe. ApaNA jJAnavAridhi pU. AcArya zrI vijayadharmadhuraMdharasUrIzvarajI A sAdhu-vidyApIThanA kulapati bane ane jaina samAjane vidvAna sAdhuonI bheTa Ape. pUjya gurudevanA parivAranA AcAryazrIo ane padastha dInadAtAone A mATe preraNA Ape ane bhakta dAtAo dAnanI varSA varasAve te AvuM eka amara ane uttama smAraka sahelAIthI banI rahe. A rIte zrIsaMgha teozrIne zraddhAMjali Ape e ja abhyarthanA.
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ [318] A. vi.naMdanasUri smAragraMtha pratibhAsampanna pU. AcArya deva lekhaka-paM. zrI kapUracaMda raNachoDadAsa vAraiyA, pAlItANuM parama pUjya AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba pAse adhyayana prasaMge prazna upasthita thatAM jJa zarIra ane bhavya zarIra eTale zuM?--e aMge vAtacIta karatAM pU. AcAryadeve naMdIsUtra upara cAra nikSepo ghaTAvI suMdara rIte sAdI bhASAmAM tenuM svarUpa samajAvyuM hatuM. te aMgenI noMdha te vakhate ja meM karI lIdhI hatI. te A sAthe ApI che. AthI pU. AcAryadevazrInI samajAvavAnI ajoDa zakti jaNAI Ave che. pa. pU. AcAryadeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI amRtavANImAMthI AgamathI-noAgamathI jJa zarIra, bhavya zarIra, tavyatirikta zarIranI samajaNa A pramANe prApta thAya che thAya 1. nAmanandI keAI jIva ke ajIvanuM nAma nandI. eTale nandI evuM nAma rAkhyuM hoya te te vyakti nAmanandI kahevAya. jemAM nandI ga - 6 e pramANe akSarAvalI e paNa nAmanandI kahevAya. 2. sthApanAnandI-nandInA arthane jANanAra vyaktinI je sAkAra sthApanA hoya, eTale tenI mUti hoya, athavA akSa-varATaka vageremAM je nandInI, eTale nandInA arthane jANanAra vyaktinI, anAkAra sthApanA hoya, athavA DhAla, mRdaMga vagere vAjiMtranI je sthApanA citro vagere hoya te sthApanA nandI kahevAya. 3. dravyanandI-1 Agamata, 2 noAgamata , AgamathI dravyanandI: nandInA arthane bhaNanAra-jANanAra hoya, paNa atyAre tema upaga na hoya, te AgamathI dravyanandI kahevAya. noAgamathI dravyanandInA traNa prakAra cheH jJazarIra, bhavya zarIra ane taddavyatirikta. (4) jJazarIra dravyanandI-A jIve je zarIrathI nadIno artha jA hato te jIva marI gayA pachInuM je zarIra, te zarIranA je pugalaskache jyAM jyAM hoya, yAvat upara siddhazilAnA bhAgamAM gayelA hoya, te tamAma te zarIre nA pudagalasko jJazarIra dravyanandI kahevAya. (1) bhavya zarIra dravyanandI-A jIva vartamAna kALe bALaka avasthAmAM raheluM che. ane atyAre vartamAna kALe A bALaka zarIrathI nandano artha jANato nathI, paNa bhaviSyamAM pravajyA levAne che ane nandIne artha bhaNavAno che ane A
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvyo [39] zarIrathI ja nandano artha bhaviSyamAM jarUra jANavAnuM che, eTale vartamAna je bALakanuM A zarIra te bhavya zarIra dravyanandI kahevAya. () jJazarIra ane bhavya zarIra te banethI vyatirikta eTale banethI bhinna je dravyanandI-eTale vartamAna kALe vagADAtAM bAreya prakAranAM vAjiMtra, je maMgaLarUpa che, te nandI kahevAya. ane je bhAvarUpa nathI eTale te dravya kahevAya. ane te vAjiMtromAM nandInA arthanuM jJAna bhUtakALamAM thayuM nathI ane bhaviSyamAM thavAnuM paNa nathI eTale vagADavAnI kriyAvALAM vAjiMtra jJazarIra-bhavyazarIrathI vyatirikta dravyanandI kahevAya. 4. bhAvanadI 1 AgamathI, ra AgamathI. (4) AgamathI bhAvanandInandInA arthane jANanAra tathA nandInA arthanA jJAnamAM upagavaMta je vyakti hoya, je sAdhu-sAdhvI mahArAja hoya te AgamathI bhAvanandI kahevAya. (gA) ne AgamathI bhAvanadI-ne AgamathI bhAvanandI pAMceya jJAna te AgamathI bhAvanandI kahevAya athavA pAMceya jJAnanA svarUpane pratipAdana karanAra je A adhyayanarUpa naMdIsUtra te paNa pAMceya jJAnanA svarUpane jaNAvanAra hovAthI grAmyamAM jJApakane upacAra karavAthI nandIsUtra paNa ne AgamathI bhAvanandI kahevAya. bhAvanandI, je pAMceya jJAnane pratipAdana karanAra hovAthI bhAvanandI kahevAya. nandI sUtra sarva je AgamAM tene eka deza che, eTale eka vibhAga hovAthI noAgama kahevAya. ahIM Agamane eka bhAga te Agama artha thayo. upara pramANe nadInA cAreya nikSepa samajavAthI nAAgama jJazarIra, bhavya zarIrane artha ane svarUpa samajAI jaze. "zrI naMdanasUrivara caraNe vaMdana he..." racayitA-pa. pU. sA. zrI pUrNabhadrAzrIjI mahArAja jJAnI dhyAnI tyAgI guruvara ama haiyAM kerA hArA, vAtsalyadhAri para upakArI vaLI karuNAnA avatAra bhavobhava maLaje e gururAjA muja AtamanA ujIyArA, pUrNa bhAve naMdana sUrivara caraNe vaMdana he mArAM. 1
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ [320] A vinaMdanasUri smArakagraMtha (rAga : mere vatana ke loga) e jJAnI masta guruvara enI yAda Ave paLapaLa, zrI naMdasUri gururAyA vaMdana karuM ziza namAyA; ama AtamanA uddhArA upakArI guruvara pyArA, akalaMka cAritra dharanArA e taraNatAraNahArA; guru zAsananA zaNagArA batalAvyAM mukti minArA...zrI naMdasUri beTAdanI bhUmi rasALI jagyA gurujI puyazALI, hemacaMda bhAI kula sahAya jamanAmA kukSi dIpAyA; narottamabhAInAma dharAyA nAma sArthaka karavA AvyA....zrI naMdanasUri0 bAlyavayamAM vairAgya raMga lAge ene uttama Atama jAge, zAsanasamrATanI pAse lIye saMyama mana ullAse; zrI udayasUri gururAyA svIkArI zILI chAyA...zrI naMdanasUri zAsanamAM kohInUra hIrA vAdI jItavAmAM zUrA, e aDaga nIDara gururAyA bhAratabharamAM paMkAyA; gacchadherI jeha kahAyA dharmanA vija pharakAyA...zrI naMdanasUri zAsanano DaMke bajAvI jIvana Adarza vitAvI, Dema-kadaMbane vikasAvI zrI caMbhanapurane gajAvI vIranA pacIse ujavAvI rAjanagaranI bhUmi zobhAvI zrI naMdanasUri zAsananI sevA karIne navakArane hRdaye dharIne, be hajAra batrIsa varase mAgazara vadi caudasa divase tagaDImAM svarge sidhAvyA bhAratamAM zoka phelAyA...zrI naMdanasUri suNatAM ama dilaDAM dubhAyAM "pUrNa"bhAve guruguNa gAyA, guru prANa thakI che pyArA jhare AMsuDAMnI dhArA; haiyuM raDe sahunuM Aja kayAM maLaze e gururAja ?.zrI naMdanasUri
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ [31] prazasti: lekhe tathA kAvya vAtsalyamUti gurUdeva lekhikA-zrI raMjanabahena tathA zrI rekhAbahena naTavaralAla, kalakattAvALAM ame kalakattA rahIe, paNa jyAre gujarAta tarapha jaIe tyAre pa. pU. nandanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA darzana-vaMdana mATe amadAvAda amAruM sTezana hoya ja; pachI ja bIje prayANa. eka samayanI vAta che. ame A ja pramANe amadAvAda pAMjarApoLa upAzraye pUjyazrInAM darzana-vaMdana mATe gayAM. AcArya mahArAjanA sukomala dehamAM haMmezA gesa vagerenI takalIpha hoya, chatAMya teozrInuM kArya to cAlyA ja karatuM hoya. amArA jevA keTalAyane premapUrvaka nehathI javAba devAnA hoya. teozrInI AvI namratA bhalabhalA sAdhu ma. sAdhvIjI ma. ke gRhasthanA mastaka anAyAse namAvI de. tapAgacchanA sahuthI mahAna jJAnavRddha, saMyamavRddha, AcArya ma. paNa bALaka sAme bALaka jevA lAge. ame joyuM ke, amadAvAda, muMbaI vagerenA moTA zeThiyAo khUba gahana vAta karI rahyA hatA, tyAre pUjyazrInI tabiyata sArI nahatI. ame eka tarapha UbhAM rahyAM. badhA vicAraNA karI cAlyA gayA. amee kahyuM ke, "sAhebajI, Apa ArAma to kare. tabiyata kevI che?" tyAre pUjyazrIe nikhAlasa hAsya sAthe kahyuM ke, "mane sAruM che, kaMI nathI." pharI ame kahyuM, "sAheba, Apa ghaDIne paNa ArAma nathI karatA. DI vAra ArAma karo." te kahe, cAle tyAre. ArAma karuM"ne kAmaLI oDhIne saMthArI gayA. amo upAzrayanI bahAra nIkaLyAM, daravAjA najIka gayAM, tyAM sAmethI bIjA zeThiyAo AvyA. upAzrayanA pagathiyAM caDhatAM pUjyazrIne saMthArelA joI teo vicAramAM paDI gayA. ame UbhAM rahI gayAM ne joI rahyAM. tyAM te pUjyazrI tarata ja pATa para birAjI gayAM ne pAchA zeThiyAonI sAthe kArya mATe vAta karavA lAgyA. AvA mahAna gurudevanI mahAnatAmAM paNa keTalI namratA ! teozrInA pavitra haste mahAna kArya Dema upara zrI zatruMjaya pArzvanAthanuM thayuM. jaMgalamAM maMgala banAvyuM. 2028mAM zrI zatruMjaya pArzvanAthajInA nUtana bhavya jinAlayanI pratiSThA-aMjanazalAkA mahotsava cAle. ame savArathI sAMja sudhI pUjyazrInI nizrAmAM thatAM vidhi-vidhAne AnaMdathI nihALatAM. ame kalakattAmAM dUra rahIe tethI jIvanamAM kadI nahi joyeluM te joIne dila bahu khuza thAya. A zubha prasaMge gAmegAmathI loke AvelA. tyAre ame reja vaMdana karavA jatAM, te samaye AcArya mahArAjanI mahAnatA, vizALatA, namratAno khUba anubhava karyo. pitA jevuM premALa vAtsalya temanI divya AMkhomAM joyuM. mugdha hAsya ane nikhAlasatA teozrInA kathanamAM jovA maLI. 41
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] A. vinadanasUri smArakagraMtha eka divasa amee kahyuM ke, "gurudeva! A mahAna tIrthanI Ape sthApanA karI. bhavya jinAlaya ApazrInI zubha preraNAthI taiyAra thayuM. chatAM kyAMya ApazrInuM nAma kema nathI?" ame praznabharI najare joI rahyAM, te javAbamAM pUjayazrI kahe ke, "jyAM jyAM nAma na hoya, tyAM mAruM nAma samajI levuM." kevI hRdayanI udAratA ane vizALatA ! pote badhuM kare, chatAM nAmanI te kaI kAmanA nahi! keTalA mahAna jJAnI, dhyAna, tapAgacchanA sarvoparI AcArya ma. ke jemanA guNonuM varNana karavAnI ApaNI zakti nathI. vAmana virATanA svarUpanuM zuM varNana karI zake ? paNa re kRra kAla ! saMghanA tAraNahAra, kauzalyAdhAra, prabhAvazALI amArA gurudevane amArI vaccethI te zA mATe laI lIdhA ? amone pUchavuM te hatuM. amAru AyuSya ApI deta, kAraNa, amArI ahIM zuM jarUra hatI ? AvA mahAna puruSanI duniyA AkhIne jarUra hatI. suMdara pitA jevuM vAtsalya gumAvyAnuM mahAna duHkha. aMtamAM, pUjyazrI jyAM hoya tyAMthI AziSavarSA varasAve e ja abhilASA. sAthe ajJAnI bALAonAM pUjya vAtsalyavAridhi gurudevezanA caraNasarejamAM bhAvabharyA keTIkoTI vaMdana. gururAjane vaMdana racayitA-pa. pU. mu. zrI dharmavajavijayajI mahArAja vANI mIThI guru! tuja taNuM tattva varSAvanArI, ne zreAtAne zravaNa karavA sarvadA preranArI; siddhAMtanA gahana viSaye jANanArI prabhAvI, naMdanasUrIzvara-caraNamAM vaMdanA he amArI. jenI kRpA sakala jananAM vibane chedanArI, jenA puNya bhAvikajana sau pAmatAM sukha bhArI; jenA nAme parama puruSe puNyane dhAranArA, naMdanasUrIzvara-caraNamAM vaMdanA hA amArI. jenI mudrA adhika janane toSane ApanArI, jenI daSTi bhavikajanane supathe lAvanArI; jenI smRti adhikAra che svAntane kheMcanArI, nadanasUrIzvaracaraNamAM vaMdanA ho amArI. jeo vidyAvihita thaIne bhavyane bedha detA, muktipaMthe gamana karavA zuddha AziSa detA;
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ [323] (4) prazasti : lekhe tathA kAvyo jenI zailI sakaLa jananA Atma-uddhAranArI, naMdanasUrIzvara-caraNamAM vaMdanA he amArI. jenuM darzana sujana janane zAMtine apanAruM, jenA kAye nikaTavatI parama AnaMda pAme; jenA muhUrta bhagatajana sau kAryane zIdhra sAdhe, naMdanasUrIzvara-caraNamAM vaMdanA he amArI. jeo nAnI vaya mahIM sadA jJAnege virAje, jenI buddhi prativiSayamAM sapta bhege prakAze; jenI zakti svapara samaye pUrNatA yukta sAhe, sUrinandana-padakamalamAM vaMdanA he amArI. jenI kIti vimala gagane pUrNa candra zI epe, jenAM kAryo tribhuvana mahIM sarvamAM prema re; jenA tyAge bhAvikajana sau dharmane zuddha pAme, naMdanasUrIzvara-caraNamAM vaMdanA he amArI. (6) (7) preme praNamuM naMdanasUrIzvara" racayitA-pa. pU. mu. zrI bhadrasenavijayajI mahArAja zAsanasamrATanA paTTadhArI, vijayasUri saubhAgyazALI; tehanA cho paTTaprabhAvaka, zAsanaziremaNi pratibhAzALI, preme praNamuM naMdanasUrIzvara. (1) , nija ne paranA kalyANakArI, sakaLa saMghanA che upagArI; AbAlabahmateja dhArI, zAsananA AdhAra sUrIzvara. preme (2) parama dayALu, guNavAridhi, jJAnataNa cho akSaya nidhi, anupama bhaktirasanA sAgara, zAsananA ziratAja sUrIzvara. preme (3) tapa, japa, jJAna, dhyAne vilAsI, paramapadanA je abhilASI, guNagrAhI vaLI gauravavaMtA, zAsanarakSaNakArI sUrIzvara. preme(4) vacanasiddhi nikaTamAM vasatI, ghaDIbhara paNa aLagI nA khasatI; upadezadhArA amIrasa jharatI, puNyakAraja nitanita karatI. preme(5)
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] jaLanI upamAdhArI; ka-dAvAnala khujhAvavAne, zItaLa agAdha bhajavala taravAne, pyArI sayama naukAdhArI preme. (6) durjaya mAhirapune haNavA, apramattatA vijana-mana-AnaMdgaddAyaka, citta sadA vikaTa bhava-vana-mAraga-jJAtA, svapara zAstranA gacchanAyaka yazasvI, jayavaMtA varatA cyA. vi.na"nasUri-smArakama'tha zastradhArI; diladArI. preme (7) 3 jeha sujJAtA; sUrIzvara. preme. (8) dhanya mAtA jeNe uttare dharIyA, dhanya pitA jene kule avatarIyA; dhanya guru jenuM zaraNu grahIyA, ihabhava parabhava sala karIyA, preme. (9) hu saleA cAlyA sahu taracheADI; mAnavabhavanA pathane cheDI, vinati karIe e kara joDI, darazana dejo re ! surIzvara ! preme. (10) trikaraNa bhAve tuma stuti karIe, zraddhAMjali gurucaraNe dharIe; AziSa keATI sUrinI varIe, bhAva thakI sUripada japIe. preme. (11) aneka pAsAMothI bharapUra jIvana lekhaka--zrI harIcaMda jIvanalAla dozI 1974nuM varSa, amadAvAda, prakAza hAIskUlanA madhyastha khaMDa; judA judA vaktAo, eka AcAryanI 77mI varSagAMTha nimitta, guNAnuvAda karI rahyA che. vakatAe jaina kAmanA ja na hatA, paNa jainatara paNa hatA ane te paNa samatha vicAraka, ziSTAcArane na gAMThe tevA prinsipAla yazavata zukala jevA paNa hatA, madhyastha kha Da AbAlavRddhothI bharacaka bharAI gayA hatA. e guNAnuvAda bIjA koInA nahi paNa sva. pUjya vijayanadanasUrIzvarajInA hatA. A dRzya virala ane avismaraNIya hatuM. paNa kone amagaLa kalpanA Ave ke A lahAvA ApaNA mATe chellA che ! mane pU. vijayanAMnasUrIzvarajInA paricaya 1929nI sAlathI thavA mAMDayA. temanA praguru vijayanemisUrIzvarajI peAtAnI mAtRbhUmi-mahuvAmAM cAmAsu` hatA. mArI jamabhUmi paNa mahuvAmAM.hu' kaoNlejanuM vekezana kADhavA mahuvAmAM hatA. pU. nemisUrIjI joDe sasArI saMbaMdhane lIdhe temanA ziSyasamudAya sAthe sahaja rIte AtmIyatA anubhavI zakatA. te uparAMta 1972thI 68 sudhI mArI karmabhUmi amadAvAda rahI. pAMjarApALa upA
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [35] zrayathI mAruM raheThANuM, jhaverIvADa, paTaNInI khaDakI, dUra na hatuM. tethI temanI kRpA, AzIrvAda, vidvattAne lAbha meLavavAnI aneka take maLyA ja karatI. pUjya nemisUrijI suMThane gAMgaDe gAMdhI thanArane AcArya padavI Ape tevA na hatA; eTaluM ja nahi, paNa pote samartha vidvAna AcAryuM hovAthI, temanI kasoTI jevI tevI na hoya. A hakIkata, pUjaya naMdanasUrijInI vidvattA upara mahora mAravA pUratI che; temanA te vakhatanAM vyAkhyAna sAMbhaLanArAone te bAbatanI pratIti anAyAse thaI jatI. khaMbhAtamAM naMdIsUtra" upara ApelAM vyAkhyAna pUravAra kare che ke e vidvattAne pravAha dehanA aMta sudhI pahelAMnA jevo ja vaheto rahyo hato. mahAvIre tathA buddha pitAne lAdheluM AtmajJAna sarva koIne sulabha bane ane jaladI pace te mATe ziSTa samAjanI saMskRta bhASAne badale lokonI bolImAM te viSe upadeza Apyo. AjanA yugamAM paraMparAgata bhASA, kathA, dAkhalA dhArI asara nathI upajAvI zakatA. eTale vijJAnanI bhASAmAM mahAvIranA AtmajJAnanI viziSTatA vAraMvAra samajAvavAmAM Ave to te samAja upara vadhAre asara karI zake ema hovAthI ema karavAnI khAsa jarUra che. matalaba ke, Aje jyAre vijJAnanA vikAsane lIdhe world culture -jagatasaMskRti-jevuM kaMIka baMdhAvA mAMDyuM che tyAre to AnI khAsa ane tAtI jarUra che. alabatta, Ama karI zakavA mATe vijJAnanA pUrvagraha vinA karela talasparzI abhyAsanI apekSA rahe che. ane mahAvIranA kathana ane vijJAna meLavelA jJAnanuM paryAyapaNuM samajAvI zakavA mATe aMgrejI bhASA uparanuM prabhutva paNa hovuM joIe. prathama vAta to e che ke, vijJAnanuM jJAna meLavavuM ja rahyuM ane tenA DhAMcAmAM AtmajJAna reDIne prajA-khAsa karIne UgatI prajAne ApavuM joIe, tevuM svIkAravA ApaNe taiyAra chIe ? UgatI prajAnI avagaNanA karIzuM to jainadharma ane saMskRtine, tenI tAjagI ane vedhakatA sahita, TakAvI rAkhavAM azakya nahi to agharAM thaI paDaze. Aje ApaNe ghaNA sAdhuo ane AcAryonA jJAnanA sImADA ThIkaThIka vistarelA dekhAya che, eTaleupale vicAra Ave che. dhAre te AjanA badhA nahIM to keTalAka sAdhuo ane AcAryo A kAma sahelAIthI karI zake tevA che. meM pU.naMdasUrijIne mArA pacAsa varSanA nikaTanA saMbaMdhane lIdhe aneka rUpe-ziSya tathA gururUpe, vyAkhyAtA, samAjanA netA vagere rUpe-joyA che. ziSya tarIke zAstramAM varNavelAM badhAM guNo temaNe jIvanamAM utArelA. gurune savAramAM nakArasInA paccakakhANa choDAve, mAMdA paDyA hoya tyAre pitAne dIkare paNa na kare tevI sevA kare, AvA do
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3ra6] A vinadanasUri-smArakagraMtha mArI AMkha samakSa Aje paNa tare che. "udaya-naMdana" ema gurumukhethI zabdo nIkaLe ane baMne eka ja kSaNe temanI AjJAnI rAha jotAM UbhA rahI gayA hoya evAM preraNA pAmavA jevAM da meM joyA che. A dazyo savAramAM paNa jovAya ane rAtrInA keI paNa samaye paNa jovAya. huM ghaNI vAra temanI pAse rAtre sUto tethI upara pramANe lakhuM chuM. udaya-naMdana baMne gurunA alter-ego (paryAyarUpa) jevA thaI gayA hatA. dA.ta. gAMdhIjI ane mahAdeva desAInI sahI na hoya te lakhANa konuM che te kahevuM muzkela paDe. tevI rIte guru je kahe te ja udaya-naMdana kahe ane ethI UlaTuM paNa sAcuM hatuM. alabatta, altef-ego banI zake te vizALa ziSya samudAya pU. nemisUrIzvarajI pAse hatuM. paNa A baMne AtmA RNAnubaMdha pramANe te sthAna prApta karavAne bhAgyazALI banyA ane chevaTa sudhI sAcavI zakyA. eka na bhulAya te prasaMga yAda Ave che gurujInI tabiyata khUba lathaDI gaI che. sAvacetIthI vicAra karavAno che. be mANasanA TekA vinA DagaluM bharI zakatA nathI. chatAM cAlIne vihAra karavAnI jIda lIdhI che. pU. naMdanasUrijI vageree DALIne upayoga karavAnI vAraMvAra vRthA vinatI karI, kAkalUdI karI, raDayA. ane mAMDamAMDa DeLI vAparavAnI hA pADI. A dazya mAnavajIvananI sArthakatA kone kahevAya te batAvavA uparAMta aneka Urmione jagAvI jatuM hatuM. eka bIjI vAta paNa jANavA jevI che: pU. naMdanasUrijI pittAzayanI patharInA dardathI varSothI pIDAtA hatA. De. kuka ane bIjA sarjanane abhiprAya hate ke parezana karI pittAzayanI kathaLI kADhayA sivAya bIjo koI upAya nathI. chellAM trIseka varSathI A darda sahana karyuM; pUruM khavAya nahIM, apaco rahyA kare ane tethI gesa thAya, te hRdaya upara asara kare. oparezana na karAvavAnuM kAraNa guru na chUTake davA levAnA himAyatI hatA, te hatuM. oparezanamAM teo lAbha karatAM alAbha-sAcI ke khoTI rIte -mAnatA. paNa gujJA zirasAvaMgha te AnuM nAma. uMmara vadhatAM ane ziSyasamudAya vyAkhyAnanI javAbadArI svIkArI zake tevo hovAthI pite te kAma ochuM karela. paNa dhArmika vidhi-vidhAne karavA mATe muhUrta jaI devAnI temanI phAvaTa kahevatarUpa banI gaI hatI. savAra, bapora, sAMja-game te vakhate jAo ane muhUrta joI ApavAnI vinaMtI kare te kADhe paMcAga. gAmanuM nAma, karAvanAranuM nAma zuM? ane caMdra vagerenI sthiti-gatino AMgaLIne Terave hisAba mUkI kahI de muhUrta. pachI pUchavAnuM ja nahi. A nAmanA temanI eTalI badhI phelAyuM hatI ane siddha thaI hatI ke keI ADe divase pAMjarApoLa upAzraye nahi caDanAra paNa AvA kAma
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [37] mATe (muhUrta mATe) acUka ahIM ja AvatA. jotiSazAstrane ke abhyAsa ! A paNa virala siddhi gaNAvI joIe. paNa muhUrta jenAra tarIke ja temanuM mUlyAMkana thatuM na rahe te jovuM joIe. emaNe jevo Ardaza ziSya tarIke bhAga bhajavyo hato, te ja guru tarIke paNa bhAga bhajavyo hato. jiMdagInA chellA varSa sudhI potAnA ziSyone umaMgathI, utsAhI jJAtA gurunI mAphaka zIkhavatA meM emane joyA che. keTaluM badhuM jJAna teone kaMThastha hatuM te joI mane Azcarya thayeluM. huM jema jema pU. nemisUrijInA sahavAsamAM Avate gayo tema tema mane thayuM ke teozrInA jIvananI vikAsakathA zabdadehe baddha karI devI joIe. meM pU. naMdanasUrijI pAse e vicAra mUkyo. temaNe te kAma mAre karavuM tevI preraNA ApyA karI, kAraNa ke, mahArAja sAheba (pU. nemisUrijI) svamukhe potAnA viSe vAta nahi kare tevI emane bhIti hatI. paNa mane teo potAnI vAta kahe te nA nahi tevuM temanuM kahevuM hatuM. huM zani-ravi baporanA sAmAyika laI emanI pAse besato. huM savAla pUchuM ane teo javAba Ape ane huM TUMkamAM utArI lauM. kaIka evI vAta nIkaLe ane huM lakhavA jAuM ke reke ane kahe ke A tane samajavA upayogI thAya mATe kahI che, e lakhAya nahi; off the record rAkhavI. te rIte prAthamika taiyArIrUpe meM ne taiyAra karI. huM te nedhane upayoga karavA bhAgyazALI na thaye, kAraNa ke, mAre khyAla e che ke mahAna puruSane samajavAmAM ApaNAmAM mahAnapaNuM suSupta hevuM joIe. TAgoranuM jIvanacaritra lakhavuM hoya te tame keIka daSTibiMduthI choTA TAgera hovA joIe. huM evo nathI tenI mane khAtarI hatI. bIjuM, AvI mahAna vibhUtine kharekharA arthamAM samajavI, e mATe pUratI taiyArI karavI, te pAchaLa vakhata ane sAdhanano bhega Ape vagere mATe mArI pAse sagavaDa na hatI. trIjuM kAraNa e hatuM ke Aje Validity of language viSe vicAraka zaMkAmAM paDayA che. dA. ta. ApaNe be miniTa belIe ke lakhIe. temAM amuka zabda, dA.ta. "dharma" zabda, be-pAMca vAra vAparIe. paNa dareka vakhate ApaNA manamAM "dharma" zabdane artha judo hoya. eTale zabdane content (artha) badalyA ja karatA hoIe chIe. ApaNe bhASAne varNanAtmaka rIte vAparIe chIe; Definitive (zabda eka ja arthamAM vApara) nahIM. je kahevuM hoya te ja artha sivAya bIjuM kAMI na kahI javAya teTalI hada sudhInI bhASA uparanI prabhutA Aje paNa mArI pAse nathI. A badhuM huM Defence Mechanism tarIke te nahi lakhate houM? je hoya te kharuM; paNa e na pU. zrI zIlacaMdravijayajIne kAma lAgI ane zrI vijayanemisUrijInuM caritra lakhavAnuM bhagIratha kAma temaNe pUruM karyuM tethI Vicarious (second hand) AnaMdanI lAgaNI meM anubhavI che.
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 328 ] A. vi.na danasUri-smArakamatha mArI dRSTie pU. naMdanasUrijInu` chellu kArya emanA jIvananI kalagIrUpa banI raheze. zrI mahAvIra bhagavAnanI pacIsamI nirvANu zatAbdI UjavavAmAM sarakArI rAhe je samAra thAya temAM bhAga levA ucita gaNAya ke nahi te viSe sa`ghamAM bhAre UhApeAha thayela. UhApoha karanArAnI dalIla-je pramANe huM samajI zakayA chu. te pramANe-e hatI ke, jainadhama bIjA dharmathI sUkSma rIte kAM judA paDe che te jainetara-non-Jain-na pakaDI zake ane tethI jainadharmanI lAkSaNikatA bhulAI jAya ke tenI avagaNanA thAya. ane te sAcu* hoya te, AvI ujavaNIthI lAbha karatAM geralAbha vadhAre thAya. tenA javAbamAM ema kahI zakAya ke keTalIka agatyanI khAkhatA-meAkSa, svarga vagerebadhA dharmomAM sarakhI hoya che. te pAmavA mATe judA judA dharma pravartI kI judA judA rastA batAve che. te tarapha dhyAna dAravAnuM ane tenA upara bhAra mUkavAnuM kArya ApaNe e samArAmAM bhAga laI ne vadhAre sArI rIte karI zakIe. Aje kAI mAnavI island nathI, koI deza isolationmAM rahI zakatA nathI; te| sthaLa-kALanA vicAra karI, dhane jarA paNa hAni thavA dIdhA vinA, emAM bhAga levA joI e tema kahI pU. naMdanasUrijIe lIlI jhaDI batAvIne, mArA mate, cAgya karyuM che. tethI ApaNe gumAvyA karatAM vadhAre meLavyu haze. zrI vinekhA bhAve evu khelyAnuM smaraNa che ke, mArI keTalIka zakAonuM samAdhAna mane jainadharma - mAMthI maLyu che. svAmI AnaMde paNa zu kahyu hatu. te saue vAMcyuM haze. e prasage AcArya zrIe TUMkuM pravacana karyuM. tenuM mahattva jeTaluM gaNIe teTalu AdhyuM che. Aje ApaNe sapATI para jIvanArA jIvA chIe eTale pararaMparA pramANe vidhividhAnA, pUjA vagere karIne satASa mAnIe chIe. dhArmika punarutthAnanA gAtAnI jarUra che. te temaNe amuka aMze kayu gaNAya; athavA e tarapha AMgaLI cIMdhI gaNAya. mUti Arasa, kASTha, are, citharAnI banAvIne pUjo che temAM mUrti agatyanI nathI, bhAra pUjA upara mUkavAnA che, pUjA kesara, caMdana siMdUra vaDe karI che te mahattvanuM nathI, kayA bhAvathI karo che te agatyanu che. sAdhanane gauNa gaNA; sAdhya niraMtara najara samakSa rAkheA. temane kahevAnA haragija evA Azaya nahi hoya ke sAdhana-sAmagrI pramANe pUjAnAM sAdhanA kalAtmaka, suMdara na karavAM; e jarUra karo. pUjAnAM bhAvane puSTi Ape tevuM badhuM karA, upayAgI karI; paNa sAdhana-sAmagrIne abhAve rakhe pUjArahita rahetA. A vAta Aje nahi te! kAle ApaNe kharAkhara samajavI paDaze ja. e rIte e vyAkhyAna bahu agatyanu` hatu`. aneka pAsAMothI bharapUra jIvana pU. naMdanasUrijI jIvI gayA. beTADhamAM temanA nazvara dehane agnisa skAra thatA hatA tyAre leAkeA ka'Ipha nIcenA bhAva pradarzita karatA hatA H
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvyo [39] As long as he lived we honoured and respected him; now we almost worship him." teo jIvatA hatA tyAre ame emane bahu mAnathI jotAM; have to ame lagabhaga pUjIe chIe te AtmAne ! jJAnasya phalaM virati // lekhaka-pa. pU. A. zrI vijayasuryodayasArajI mahArAjanA ziSya pa. pU. mu. zrI naMdighoSavijayajI mahArAja, "Knowing is not enouh, we must apply; Willing is not enough, we must do." TUMkamAM, ApaNe jene jJAnanI pariNati-Application of knowledge--kahIe chIe te AcAra-Behavior-mane pa. pU. vAtsalyavAridhi, AcArya mahArAja zrImadvijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjamAM savizeSapaNe jovA maLe. A paMcama kALamAM paNa mana, vacana ane kAyAnI ekAgratA pUjyazrImAM jovA maLI. teozrI je kAMI vicAratA, te ja pite kahetA, eTaluM ja nahIM paNa te ja pramANe vartatA paNa kharA; pitAne je kAMI jJAna maLyuM, e jJAnane pote amalamAM mUkayuM ane pitAnA jIvananAM kAryomAM kApaDanA tANAvANAnI mAphaka ekarUpa karI dIdhuM. AvI viziSTatAthI bhareluM nirdabha, mAyA ane kapaTarahita cAritranuM yathArtha rIte ane temAM paNa vyavahAradakSatA sAthenuM pAlana te kaIka viralA ja karI zake. pUjyazrImAM jJAna, dhyAna, tapa, gurubhakti, vinaya, kriyAzuddhi, sahiSNutA, vatsalatA, samatA, nirabhimAnatA vagere agaNita guNo hatA. teonI vAtsalyabhAva ane anekAMtavAdapaddhatithI vicAra karI, khUba ja vizALatAbharI daSTi rAkhI ane hitAhitane dIrgha daSTipUrvaka vicAra karI nirNaya levAnI anokhI rIte vidvAnone tathA sAmAnya janane pUjyazrI pratye pUjyabhAva, AdarabhAva keLavavA prere tevI hatI. teozrI- zame nA verathI vera, TaLenA pApathI pApa; auSadha sarva duHkhonuM, mitrIbhAva sanAtana." -e bhAvanAne barAbara samajatA hatA. mATe ja teoe potAnA vicAranA koI paNa virodhIne pratikAra karyo nathI. kAraNa, mAtra eTaluM ja ke tenA pratikArathI mAtra dveSa tathA vairabhAvane ja poSaNa maLatuM hatuM. A rIte rAga-dveSane poSaNa ApI, sva-para ubhayanuM 42
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ [330] A vinaMdanasUri smAragraMtha leza mAtra akalyANa thAya ema pUjayazrI kyAreya irachatA na hatA. pUjyazrI te saune vAraMvAra yAda karAvatA ke-- jevuM cAhe avaranuM, tevuM potAnuM thAya; na mAne te karI juo, jethI anubhava thAya." A rIte pUjyazrI bIjAnuM kalyANa karavA vaDe potAnuM paNa kalyANa karavA harahaMmeza kaTibaddha rahetA. pUjyazrInI A bhAvanAmAMthI ja temanI saubI uparanI vAtsalyabharI amadaSTie janma lIdhe hate. pUjyazrI nAnAM nAnAM bhUlakAM sAthe ke 80 varSanA vRddha sAthe, garIbamAM garIba mANasa sAthe ke kroDapati sAthe, sau sAthe, ekasarakhI vAtsalyabharI amIdraSTino dhodha varasAvI vAta karatA. je rIte pUjyazrIne zeThazrI kasturabhAI lAlabhAI sAthe vAto karatA jovA ke sAMbhaLavA te eka jIvanane lahAvo hato, te ja rIte pAMca-sAta varSanAM nAnakaDAM bhUlakAM sAthe, baparanA ArAmanA samaye, nirAMte vAtsalya ane premALatAthI vAta karatA jevA ane e nirdoSa vAto sAMbhaLavI e paNa jIvanano lahAvo hato. pUjyazrI kaI paNa vyakti, pachI bhale te potAnA vize jAheramAM ke khAnagImAM game tema belatI hoya ke lakhatI hoya, chatAM tenI sAthe paNa e ja vAtsalya ane premALatAthI vAta karatA. e viSe pUchatAM teozrI mAtra eTaluM ja jaNAvatA ke ApaNane te vyaktinA vicAra, mata ke mAnyatA sAthe virodha che, nahIM ke te vyakita sAthe ke tenA AtmA sAthe. Ama pUjyazrI saukeI upara ekasarakho vAtsalyabhAva rAkhatA. pUjyazrI je rIte tithicarcAnA gahana prazno aMge saMghanA AgevAno ke saMdhanAyakene samajAvatA, te ja rIte teozrI eka nAnA bALakane sAmAnya praznane paNa tene saMtoSa thAya e pratyuttara ApatA. A rIte pitAnI tIvra, kuzAgra buddhithI game tevA gahana ke vikaTa praznone bALakanA praznanI mAphaka sAva saraLa banAvI tene saMtoSakAraka uttara Ape e to emane mana DAbA hAthano khela hatuM. A rIte pUjyazrI, "khorAka pIo, dUdha cAvo" nI mAphaka gahana praznane syAdvAdanA mALakhAmAM mUkI ati saraLa banAvI tene ukela lAvatA ane dekhItI rIte ja sAva saraLa prazno ane nAnA bALakane nA praznane paNa e ja gaMbhIratApUrvaka vicAra karI, ene paNa eTaluM ja mahattvane gaNI uttara ApatA. pUjyazrInI A anerI viziSTatA hatI. pUjyazrIe kaI divasa koI paNa kAryane jAheramAM viredha karyo nathI. kAraNa, virodha karavAthI paraspara vyaktio, samudA, go ke phirakAo vaccenuM aMtara ane cheSa tathA vairabhAva ghaTavAne badale vadhatAM jAya che, te pUjyazrI barAbara jANatA hatA.
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [331] mATe ja teozrI, sAmA pakSe vaDIla hoya to emane jAte maLI athavA bolAvI, premathI, ekabIjAnA vicAranI Apa-le karI, pitAnuM dRSTibiMdu samajAvI, pitAnI bhUla hoya te te paNa svIkArI, zAstrapATha ApI samAdhAna karatA. pUjyazrI ekalA zAstrapATha ja na ApatA, pUrve thayela mahAna AcArya bhagavaMte ke mahAna puruSoe karela nirdeza ane kAryanAM paNa udAharaNa ApatAM. Ama teozrI premathI saune jItI letA. mATe ja kaI paNa gaccha, samudAya ke phirakAnAM sAdhu-sAdhvI ane zrAvaka-zrAvikAo pUjyazrI pAse AvatAM Dara, kSobha ke saMkeca anubhavatA nahotA. Ama pUjyazrInuM samagra jIvana ja premamaya-vAtsalyamaya hatuM. have e vAtsalyamaya, premabharyA mita ane hAsyathI chalochala AzIrvAda kyAM maLavAno che ! pUjyazrI koI paNa bAbatano nirNaya karatAM pahelAM syAdvAdanI daSTie saMpUrNa vicAra karI, tathA enAM dUragAmI pariNAmeno paNa dIrghadRSTipUrvaka vicAra karI nirNaya karatA. AthI ja dareka bAbatomAM pUjyazrInA nirNaye AkharI ane sarvoparI gaNAtA hatA. vaLI temanI vilakSaNa viziSTatA to e hatI ke, A rIte lIdhela nirNayamAM teo aMta sudhI aDaga rahetA. pUjyazrIno A prakArano anubhava chelalAM be varSomAM be niNa mATe te samagra jaina samAjane barAbara thaI gayo che. prathama nirNaya pUjyazrIe bhagavAna mahAvIra paramAtmAnI 25mI nirvANa zatAbdInI rASTriya stare thanAra ujavaNI aMge lIdho hato. pUjyazrI pite lIdhela nirNayamAM cheka sudhI aDaga rahyA. pariNAme zrI caturvidha saMghe pUjyazrInA mArgadarzana heThaLa, netRtva nIce, bhagavAna mahAvIra paramAtmAnI 25mI nirvANa zatAbdInI sArI rIte ujavaNI karI hatI. bIje nirNaya pUjyazrIe, zrI zatruMjaya girirAja upara taiiyAra thayela nUtana jinamaMdiramAM jinapratimAjIne gAdInazIna karavAnA Adeza zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe nakarA paddhatithI ApyA hatA, tene Teke ApavAne lIdho hato. ane temAM paNa pUjyazrI jIvananA aMta samaya sudhI-cheka chellA divasa sudhI-aDaga rahyA hatA. jema paramAtmAnI ane emanI mUrtinI bhakti ane pUjA karavAthI ApaNane temanA jevA thavAnuM mana thAya che, ane ApaNAmAM evA guNa ane zaktine Do-ghaNe paNa aMza Ave che, tevI ja rIte ApaNe guNavAna banavA mATe mahAna puruSanI guNastuti karIe chIe. e pramANe ApaNe pUjya AcArya mahArAja zrImadvijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanA guNanI stuti karavAnI sAthe sAthe te guNone ApaNA jIvanamAM utAravA prayatna kare joIe. je te guNone ApaNA jIvanamAM utAravA keziza karIzuM te ja ApaNe temane sAcI zraddhAMjali apI gaNAze.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ [332] mA. vi.nainasUri-smA2 atha vartamAna jinazAsana ke karNadhAra lekhaka-zrI nemi-lAvaNyacaraNopAsaka pa. pU. mu. zrI manoharavijayajI gaNi niSkAraNa jagabandhu samasta jIvoM ke paramopakArI karuNAnidhAna paramatAraka bhagavAna zrI jinezvara deva saMsAra ke duHkhavidagdha samasta jIvoM ke uddhAra va kalyANa hetu zAsana kI sthApanA karate hai / isa prabhuzAsana kI dhurA ko samaya ke sujJAtA, prabhAvaka, dharma pracAraka saMyamaniSTha AcArya bhagavana vahana karate haiN| zAsana ke sAmane AnevAle Antara-bAhya tUphAnoM kA sAmanA AcArya karate hai| aura una sabhI ko zAMta kara ke zAsana kI naiyyA ke khevaiyyA bana kara zAsana ke dhvaja ko sadaiva UMcA UcA laharAte rahate hai; zAsana ko gati-pragatizIla rakhate hai eva' thAmI huI zAsana kI bAgaDora ko saphalatApUrvaka samhAlate hai| vartamAna kAla ke sabhI AcAryoM meM apanI pracaNDa buddhipratibhA, dIrgha dRSTi, saccI sujJabujha, bahuzrutatA, svaparazAstrapAragAmitva, samaya ke pratyeka prasaMga ke dhyeya va lAbhAlAbha ko tatkAla parakhanevAle, yathAsamaya niDaratApUrvaka zAsana ko sahI mArgadarzana denevAle, zAsana ke hita hetu kisI kI bhI paravA na karake spaSTa nirNaya lekara usa anusAra saphala kadama uThAkara icchita pariNAma lAnevAle, zAsana kI rakSA hetu sadaiva sajaga rahanevAle, zAsana hetu apane zarIra kI kataI paravA na karanevAle, sadA apramatta kAryarata rahanevAle aura painI buddhi ke dhanI pa. pU. AcArya bhagavan zrImad vijayanandanasUrIzvarajI ma. sA. aka mAtra bejoDa sarvapriya AcArya zreSTha the jinakA mArgadarzana prAyaH sabhI sAnada svIkAra karate the| isa mahAmanA mahApuruSa ke mana meM sabhI ke prati sadaiva sadabhAva hI rahatA thA; kisI ke prati abhAva kA nAma bhI unhoM meM nahIM thaa| prAyaH pratyeka gacchavAle-sthAnakavAsI, terApaMthI yA digabara-isa udAracetA deva se apanI samasyA kA hala pAne ko sarideva ke pAsa Ate, AcArya zrI unheM binA kisI bhedabhAva apanA hI samajhakara sahI mArgadarzana dete / ve samasyA lekara Ate va usakA hala pAkara jAte / aura vaha hala bhI zAstranirdiSTa hI rahatA / zAstra se pare jAnekA vicAra bhI AcArya zrI ko kabhI nahIM AtA / dUsaroM ko prasanna rakhane hetu yA apanA banAne hetu zAstra va paraparA se pare jAnA AcArya zrI ke svabhAva meM hI na thaa| AcAryazrI vyavahAravijJa hone para bhI zAstrIya mArga ke hI sadaiva prastotA rahe / AcArya zrI kabhI bhI kumatAgrahI nahIM rhe| satya kA pakSa sadA lene para bhI yadi dUsarA na mAne to vAda-vivAda kA jhamelA khaDA karake pakSavAda ko prabala karanA va zAsanasagha meM azAnti kI holI jalAye rakhanA AcArya zrI ke svabhAva se viruddha thA / una ke nirNaya para kabhI kabhI apanA alaga aDDA calAnevAle kUdate the, khijate the; phira bhI zAsanasaMgha ko AcAryazrI kA nirNaya hI sadA mAnya rahatA thA!
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [333] AcAryazrI jitane komala the utane hI kartavyapathame kaThora the| AcAryazrI kA vyaktitva jahAM himAlaya ke zikhara se kaI gunA ucA thA, vahAM choTe-se-choTe vyaktise bhI AtmIya vRtti se hotI madhura bAte' una kI nirabhimAnI sarala vRtti va namratA ko batAtI thI! tIrtharakSA hetu kisI bhI cIja kA tyAga karanA yA kaSTa sahenA una ke lie AsAna bAta thI! AcAryazrI atyata kuzala prazAsaka va saMgaThaka the / sAdhu-sAdhvIoM kA prazAsana eka atyaMta kaThina kArya hai| AcAryazrI kI paddhati itanI sudara va vAtsalyabharI thI ki, sAdhu-sAdhvI svayaM AcArya zrI kI AjJA ke pAlana meM apane jIvana kI surakSA mAnate the / sAdhu-sAdhvIoM ke saMyama-jIvana ke rakSaNa kI ora AcAryazrI kA hamezA dhyAna rhtaa| pratyeka sAdhu-sAdhvI ke sAtha una kA vyavahAra itanA madhura rahatA ki, apane gacchasamudAya kA to kyA, para kisI bhI samudAya yA gaccha ke sAdhu-sAdhvI bejhijhaka AcAryazrI ke pAsa Akara apanI bAta prastuta karate, AcAryazrI dhIraja va zAMti se unheM sunate, prema, vAtsalya va zAMti se unhe mArgadarzana dete' va unake madadagAra banate / pratyeka saMyamI ke lie AcAryazrI kI udAratA bejoDa thii| bAla sAdhu ko dekhakara AcAryazrI prasannatA se jhuma uThate / use paDhAne ke lie svayaM vAcanA dene ko bhI sadA tatpara rhte| AcAryazrI kI vAcanA bhI sva-para zAstrajJAna, anubhavajJAna va vyavahArajJAna ke apUrva saMgama jaisI rahatI thii| kisI bhI prazna ko samajJAne kI una kI zailI aisI sudara thI ki bAlaka bhI saralatA va sahajatA se tatkAla padArtha ko grahaNa kara le| una ke pratipAdana meM kliSTatA na hokara saralatA rahatI thii| kaThina se kaThina padArthoM ko saralatA ke sAtha samajhAnA AcAryazrI kA naisargika guNa thA / AcArya zrI pratyeka sAdha-sAdhvI ke sAtha aise tAdAtbhya se bAta karate va unakI bAta sunate ki, pratyeka yaha hI samajhatA ki AcAryazrI basa mujhe hI cAhate haiM, mere upara hI pUjyazrI kI kRpA hai / __ AcAryazrI ko pUche gaye praznoM kA pratyuttara itanA spaSTa rahatA ki, jisame zakA kI koI gujAyaza nahIM rahatI thii| masale ke javAba ke sAtha una pahaluoMko bhI ve spaSTa kara dete jo Apane pUche na ho, para masale ke sAtha saMbaMdhita ho / ___ AcAryazrI kI nirabhimAnavRtti bhI Adarza thii| jaba koI bhI mahAnubhAva una ke sAmane una kI prazaMsA yA anumodanA karatA, to AcAryazrI tatkAla kaha dete, "bhAI ! yaha te| gurumahArAja kI kRpA hai, isame apanA kucha nhiiN|" basa tatkAla boja se halake ho jAte / sAkSAt gurukRpA kA daNDa lekara hI usa ke sahAre sarvatobhAvena samarpita hokara calanA AcAryazrI kI sahaja pravRtti banI thii| isa pravRtti ke kAraNa apane bhavodadhitAraka
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ [334] A. vinaMdanasUri smAragraMtha pU. gurubhagavaMta ko ve sadA apane pAsa hI samajhate-mAno ki pratyeka kArya gurunizrA meM va gurudRSTibhe ho rahA ho / AcArya zrI ne apane jIvana meM apane nAma se jJAnabhaNDAra athavA apanA koI sthAna kabhI khaDA nahIM kiyA / AcAryazrI ne na koI apanA pakSa khaDA kiyA, na koI apanA kendra khaDA kiyaa| una kI najaroM me jina-zAsana kA pratyeka sthAna apanA nijI sthAna thA / vartamAna kAlame', guru se sAmAnya vicArabheda yA kahAsunI ho jAya to jhaTapaTa apanA nijI aDDA khaDA karane para jaldI utAru ho jAnevAle ThekedAroM ke sAmane AcAryazrI kA jIvana eka anupama Adarza hai| zilpa aura muhUrtoM ke lie sabhI samajhadAra jainI AcAryazrI ke nirNaya yA mArgadarzana ko jaina zAsana kI suprima korTa kA nirNaya yA mArgadarzana kahate the va mAnate thejyotiSa va zilpazAstra ke AcArya zrI itane pratiSThita vidvazreSTha, anubhavajJAnI va marmajJa the / aisI hI sthiti thI Agamika jJAna ke bAre me / vatamAna zAsanapati bhagavAn zrI mahAvIra deva kA 2500 vA nirvANe tsava rASTriya stara para manAnA, pAlitAnA siddhakSetra kI vartamAna aitihAsika pratiSThA kA nirNaya va pathadarzana, vi. sa. 2014 ke munisammellana ke avasara para lie gaye nirNaya ityAdi prasaMga jaba jaba zAsana ke sAmane Aye taba AcAryazrI ne spaSTa nirNaya diye| vastusthiti ke sahI hArda ko samajhakara spaSTa nirNaya lenA va usa para se kabhI na haTanA, AcAryazrI ke jIvana kA mudrAlekha thA / itane mUrdhanya mahApuruSa hone para bhI gurubhakti kA guNa AcArya zrI meM ThaMsa TaMsa kara bharA huA thA / isa kAla ke mahAn jyotirdhara, 'nemiyuga' ke janaka, zAsanasamrAT pU. AcArya bhagavaMtazrI kI sevA kisa ekAgratA se jAcArya zrI karate the vaha asaMkhya mahAnubhAvoM kI dekhI huI bAta hai| AcArya zrI kA jIvanamatra thA, prathama gurubhakti va usa meM se bace usa samaya adhyyn| isa guNa ke kAraNa gurukRpA kA apUrva varadAna AcArya zrI ko milA thaa| AcAryazrI kI yogyatA ke kAraNa kevala 16 varSa kI vaya meM dIkSA pAkara 27-28 varSa kI umra meM to pU. zAsanasamrATzrI ne inhe' AcArya pada para pratiSThita kiyA thaa| isI suyogya prazAsana va sa'gaThanazakti ke kAraNa zAsana-samrATUzrI ne apane samudAya kI jimmedArI AcArya zrI ke kauMdhoM para DAlI thI, jise AcArya zrI ne jIvana kI AkhirI sAMsa taka bakhUbI nibhAyI thI, aura zAsanasamrATazrI kI saMghakalyANakArI praNAlikA ko rozana kiyA thA / AcArya zrI ke svargavAsa se eka aisI sarvagrAhI riktatA jaina zAsaname paidA huI hai, ki jisakI pUrti kaba hogI yaha kevalajJAnI bhagavAna hI jAne / Aja to AcAryazrI kI anupasthiti ke kAraNa jaina zAsana ke samAdhAnoMkA kendra rikta huA hai, vaha dUsare sarvamAnya mahApuruSa kI pratIkSAme hai| . koTI koTI vandana ho ina samartha yugapuruSa, vartamAna zAsana ke senApati pU. AcArya devezako /
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti :lekhA tathA kALyA lAkha lAkha vaMdana racayitA--pa. pU. sA. zrI yazeAdAzrIjI mahArAja ( rAga-jjainaDA sa`bhAre! khammA) guNu gAe re khammA sata puruSanA sahevAsamAM; e....saurASTra dezamAM beTAi gAma che, jyAM janma lIdhA che, zubha sthAnamAM hojI re (2); mAta-pitAnA lADakavAyA nAma hatu. narottama bhiva AtamA; [ 335 ] eya re bAlyavaya jenI pUrI thavA AvatAM ne saMyamanAM sANalAM tyAM AvIyAM... guNa. [1] kevA kevA guruvara maLIyA, sayama sukAna mATe, eka re jANe che mArA AtamA hAjI re(2); A ph janamanAM zAsanasamrATa sUri nemi-ya jene maLIyA bhavi AtamA; eya re gurujInI sevA karatAM re karatAM varSonAM varSo vItyAM sayama pathamAM... guNu. [2] mIThI mIThI laherA letI, Anada ubharAte, devA Ave che, nanavanamAM hAjI re (2); tevA tevA preme bharIyA, mAnavanA thAka Ave, naMdana gurujInI pAsa bhiva AtamA; eya re jIvanamAM je zAstravizArada mahAna jgyAtira kahevAyA.... guNa0 [3] kevAM kevAM sAhaseA karatAM, Agamane kaThe dharatAM jIvana vItAvyu jJAna-dhyAnamAM hAjI re (2); vikarAla rUpa karIne 'kAla' AvyA tyAre kSaNamAM haryA che tenA prANa bhavi AtamA; eya re gurujIne lAkha lAkha vaMdana jIhAM re gA che eneA AtamA, eya re gurujIne zraddhAMjali apuM chuM, jIhAMre gayA che eneA AtamA; guNa gAo re khammA saMta puruSanA sahevAsamAM. [4] jaina zAsananA mahAna jgyAtira lekhikA--pa. pU. sA. zrI eMkArazrIjI mahArAja ApaNe evI duniyAmAM vasIe chIe ke je duniyA duHkha ane ajJAnatAnI sAthe khAhya ADa'barAthI bharapUra che. Adhunika bhautikavAdanA jamAnAmAM adhyAtmikavAda kema TakAvavA ? kema vikasAvavA ?--te kAyaDA ati kaparo che. chatAM AdhyAtmika jIvanane TakAvavA tathA vikasAvavA mATe saMta-mahaMta puruSonI jIvanarekhA dIvAdAMDI jevI gaNAya che. te kAraNathI sata puruSonAM jIvanacaritro vAMcIne temanA jIvanamAM tANAvANArUpe vaNAyelI ucca bhAvanAomAMthI preraNA levI joI e. satAnAM jIvanacaritro ucca ciMtananI nyAtanA prakAza pAthare che.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ [336 ] A. vinadanasUri smArakagraMtha jaina zAsananI prabhAvanAnI suvAsa mahAna prabhAvazALI vicakSaNa dhUraMdhara AcAryoe ja pitAnA kAryakSetra ane buddhibaLathI comera phelAvI che. saurASTranI pavitra bhUmimAM boTAda gAmamAM jamanA mAtAnI kukSimAM, chIpane viSe svAti nakSatranA bindu tulya, pa. pU. naMdanasUrIzvarajI mahArAja ane vi. saM. 155mAM janma thayo. mAtA-pitAnA pavitra saMskArasiMcanathI teozrIne jIvanarUpI bagIco navapallavita thayo. sAcAM mAtA-pitA te te ja kahevAya ke je pitAnA saMtAnane dharmane aNamela vAraso Ape. A mahAna vibhU tie bAlyAvasthA vaTAvIne yuvAvasthAnA prAraMbhamAM dharmanI bAlyAvasthAne tyAgI dharmanI yuvAvasthAmAM praveza karyo. kumaLI vayamAM cAritrane paMthe vicaravA jIvananaukAne vahAvI ane pUjya zAsanasamrATa zrI vijayanemisUrIzvarajI ma.nA vacanAmRtanA pAnathI jIvanane saMyamanA raMge raMgI lIdhuM. saM. 1970mAM zrI vijayedayasUrIzvarajI ma. nA caraNe jIvana samarpaNa karI, emanA atevAsI banI, ratnatrayIne sAdhavA lAgyA, zrI naMdanavijayajI ma.nA nAme vikhyAta thayA. cAritra svIkAryA bAda teo jJAnopAsanAmAM khUba lIna rahetA hatA. eka samayanI vAta mane yAda Ave che ke, pa. pU. svargastha AgamaprabhAkara zrI puNyavijayajI ma. kahetA hatA ke, ApaNA sAdhu samAjamAM pa. pU. vijayanaMdanasUrIzvarajI ma.ne AgAme kaMThastha che. A uparathI ApaNane jANavA maLe che ke teozrI jJAnopAsanAmAM keTalA badhA rata hatA. teozrIne saM. 1980mAM paMnyAsa padavI ApI. saM. 1983mAM AcAryapadathI vibhUSita thayA. A mahAna vibhUtinuM nAma "naMdana", eTale kharekhara naMdanavana je AnaMda devAvALA hatA; saune pitAnI mIThI-madhurI vANInuM pAna karAvIne AnaMdagaMgAmAM magna banAvatA hatA. jyAre paNa darzana-vaMdana mATe jaIe tyAre temanuM mukhAraviMda khUba saumya ane AnaMdita dekhAtuM. pU. AcAryazrI mahAna tirdhara hatA. jaina samAjanA pratyeka kAryanAM zubha muhUrto teo game tevI pratikULatAmAM paNa kADhI ApatA hatA. game teTalA mAnavIo Ave te paNa pUjyazrI kaMTALatA nahi. paraMtu badhAne zAMtipUrvaka muhUrta kADhI ApatA hatA. kharekhara, te ja jJAna kahevAya ke je jJAna bIjAne zAMti Ape. temanAmAM nirabhimAnatA e moTAmAM mATe guNa hate. samudAyanA ke gacchanA keI paNa bheda vinA nAnAM sAdhu-sAdhvI sAthe nAnAMnI rIte ane moTAnI sAthe moTAnI rIte rahIne darekanI yogya jarUrane teo saharSa pUrNa karatA. be varSa pahelAMnI vaizAkha mahinAnI vAta che. muMbaImAM rahetA eka bhAIne mAtara
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhA tathA kAncesa [339] za'khezvarajInA saMgha kADhavA hatA. te bhAI ne muhUta kaDhAvavA mATe amadAvAda pU. A. zrI naMdanasUrIzvarajI ma. pAse javu' hatuM. pU. AcArya bhagavaMtanA te bhAgyazALIne kAI paricaya na hatA. te kAraNathI ameAe te bhAgyazALIne pU. AcArya mahArAja upara ciThThI lakhIne ApI. A bhAgyazALI ciThThI laI ne amadAvAda AcArya mahArAja pAse gayA. ciThThI vAMcIne teo khelyA ke, " bhAgyazALI! tamAre koInI ciThThI lAvavAnI AvazyakatA nathI. huM koI vyaktinA nathI, paraMtu samAjane chuM. samAjane mATe te mArA prANa che. zramaNa tA niHspRha hoya che. teo kAInI spRhA rAkhatA nathI. niHspRhAthI zAsananAM kAryo kare che. tamA ciThThI na lAvyA hota tApaNu kArya pUrNa thAta." A rIte teoe nirmAhabhAve, kevaLa dhakatavyanI buddhithI, karmonI nirjarA karavAnI vRttithI, zrIsaMgha ane samAjanI sevA karI. zramaNa bhagavAna zrI mahAvIrasvAmInI 25mI nirvANu zatAbdInA samaye rAjanagaranA AMgaNe sekaDo AkSepa sahana karI teozrI svastha ane aDaga UbhA rahyA hatA. tema ja girirAja upara jinezvara bhagavatanAM 504 khAnI pratiSThA samaye jAgela vizadha sAme paNa khUba dRDha rahyA hatA. A be dAkhalA uparathI teozrImAM dRDhatA ane sahanazIlatAne guNa keTalA vyApaka hatA, te jaNAya che. pa. pU. AcArya bhagava'ta zrI naMdanasUrIzvarajI ma. rAjanagarathI vihAra karIne peAtAnA saurASTra dezamAM dAdAnI pavitra chAyAmAM vihAra karI rahyA hatA tyAM tagaDI mukAme samAdhipUrvaka, sadhyA samaye, peAtAnA prANane cheDI, saunI vaccethI dehanI mamatA cheADI, temaNe sa'yamanI sAdhanA sAdhI lIdhI. kALe vikarAla banIne sa'ta puruSanA jIvanane bharakhI lIdhu...! amAre jyAre paNa dIkSA, pratiSThA vagere prasaMga mATe muhUta kaDhAvavu heAya tyAre ame pUjya zAMtamUrti zro vijayasamudrasUrIzvarajI ma. ne pUchAvatAM, tyAre teo pharamAvatAM ke "tamAre koI paNa muhUta kaDhAvavuM hoya teA pa. pU. zrI vijayana'nasUrIzvarajI ma. pAse kaDhAvavuM. teozrI khUba udAra dilanA che, vAtsalyamUrti che. huM paNa pU. naMdanasUrIzvarajI ma.ne lakhI daIza." A pramANe AcArya bhagavaMta kahetA hatA. amArA guruvaryAM te paMjAba-mAravADamAM hAya, eTale amAre koI paNa muhUta kaDhAvavu hoya te ame teezrIne ja puchAvI letAM hatAM. Aje amAre paNa moTAmAM moTI khoTa paDI gaI. Aje ApaNA samAjamAM e mahAna jgyAtira AcAryazrInI mATAmAM mATI khATa paDI gaI che. ApaNe eka aNumAluM ratna gumAvyu che. mahAna puruSAnA jIvananA ekeeka prasa`ga preraNArUpa hAma che. mahAna puruSonA guNAnuvAda karavAnA prasaMga paNa jIvanamAM mahAna puNyAye ja maLe che. Aje huM paNu mahAna jyaMtira gurujInA yatkiMcit guNagAna karIne mArA AtmAne dhanya mAnuM chuM. 43
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3i38] A vinaMdanasUri smArakagraMtha vaMdana saha samarpaNa racayitA-zrI baMsIlAla ratilAla zAha, godharA pa. pU. suvizuddha gacchAdhipati tiSa-zilpazAstraniSNAta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba! mana Irache meLApane, darzana icche neNa; kAna cAhe suNavA, he sUrijI! tuma veNuM. jeo mahAna gaNadhArI, amRtanA jharaNAnI jema bhUtalanA mAnavInuM niraMtara siMcanapAlana kare che, te navarasanA sArathi AcAryazrIne kaTikoTi vaMdanA. gIta (rAga-raghupati rAghava rAjA rAma) zrI naMdanasUrijI guru cAlyA gayA, bhakta-nayanamAM AMsu saryA; sahu saMghamAM zeka chavAI gayo, staMbha zAsana kere tUTI paDe. hAthathI hIre khovAI gayo. (1) guru vAtsalyanidhAna hatA, vaLI dhIra, vIra, gaMbhIra hatA; guru sva-para zAstranA jANa hatA, vaLI vyAkhyAnamAM ajoDa hatA. (2) mukhamudrA zAMta prabhAvI hatI, vaLI bALaka jevI saraLatA hatI; sUri ziSya-praziSyanI joDa hatI, jyotiSamAM jenI jeDa nItI. (3) zAsanano dhvaja pharakAvI gayA, kIti jagamAM prasarAvI gayA godharA nagara aMjali ape, "baMsI" bhakta aMjali arpe. (4) zAsana ke nandana ko zata zata vaMdana lekhaka-zrI hIrAcandajI vaidya, jayapura jaina zAsana kI nIMva to bhagavAna mahAvIra ne dRDha banA dI, sArI vyavasthA zramaNa saMgha ke hAtho meM sauMpa kara / gata 2500 varSo meM anekAneka zramaNa saMgha ke AgevAna AcAryoM ne apane jJAna, dhyAna, tapa, japa va sAdhanA se jaina zAsana kI dhvajA ko pharakAye rkhaa| vaha paramparA abAdha gati se cAlU hai| gata 25-50 varSoM meM aneka pratibhAzAlI, samartha aura mahAna ciMtakoM ne jaina zAsana
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [33&j kI abhUtapUrva sevA kI hai, sAtha hI jaina zAsana ko yazasvI banAne meM bhI unakA mahattvapUrNa yogadAna rahA hai| ___ A0 vijayAnandasUrIzvarajI, A0 vijayanemisUrIzvarajI, A0 vijayanItisUrIzvarajI, A0 buddhisAgarasUrIzvarajI, A0 sAgarAnandasUrIzvarajI, A0 vijayavallabhasUrIzvarajI Adi ne vibhinna kSetroM meM jo mahattvapUrNa bhUmikAye prastuta kI hai, ve hamArI pIDhI ke liye atyadhika gaurava kI anubhUti hai| "viSama kAla jina bimba, jinAgama, bhaviyanako AdhArA" ko mUrtarUpa meM jana 2 meM adhiSThita karane meM ina AcAryadevoM ne jo kArya kiye haiM, Aja usa hI kA pariNAma hai ki paMjAva, gujarAta, goDavADa, mAravADa va mevADa pradeza meM jinazAsana kA DaMkA baja rahA hai, sAhitya kI ora abhiruci jAgRta huI hai, suSupta jaina zAsana ne karavaTa badalI hai aura eka bAra phira Aja usa ke tIrthoM eMva gaganacumbI derAsaroM, ArAdhanAsthaloM, upAzrayoM, pAThazAlAoM, zAstrabhaNDAroM ne sAre zAsana meM naI AstA paidA kara dI hai| AcArya bhagavantoM kI yaha paramparA nirbAdha gati se pravAhita hai| AcArya vijayanemisUrIzvarajI mahArAja to jaina zAsana ke loha-purupa ho hI gaye haiM, para apane pIche ziSya-samudAya kI itanI unnata zaMkhalA choDa gaye haiM, ki jo Aja bhI sAre deza meM jaina zAsana ke sAtha hI unakI kIrti ko cAra cAMda lagA rahe haiN| __ AcArya vijayadarzanasUrIzvarajI, AcArya vijayodayasUrIzvarajI, AcArya vijayapadmasUrIzvarajI Adi Aja hamAre bIca vidyamAna nahIM rahe, to bhI jaina zAsana ke prati una saba kI mahAna sevAye svataH hI hama ko natamastaka hone ko prerita karatI haiN| usI bhavya evaM mahAna zRMkhalA meM do AcArya deva aura abhI abhI svargastha huse haiM, jina ko kabhI bhulAyA nahIM jA sakatA : AcArya vijayanandanasUrIzvarajI eva AcArya vijayakastUrasUrIzvarajI mahArAja / AcArya nandanasUrIzvarajI mahArAja sAre zramaNasamAja me saba se vRddha, jJAnI aura bahuzruta rUpa meM jAne jAte the| una kI saumyatA, vANI meM madhuratA, zAntacittatA evaM gambhIratA se pratyeka milane vAlA prabhAvita huye bagaira rahatA nahIM thA / ' gata varSoM meM aneka bAra pAlItAnA aura khaMbhAta meM ApazrI ke darzanoM kA saubhAgya prApta huaa| kitane hI praznoM para carcA bhI huii| una kI sulajhI huI vicAradhArA, turaMta nirNaya lene kI sujhabujha ne saba ke diloM me jo sthAna banAyA vaha kabhI miTa nahIM sakatA / 78 varSa kI Ayu meM bhI kArya meM juTe rahane, hara patra kA javAba dene, Ane vAle saba bhAI-bahenoM ke praznoM kA samAdhAna karane jaisI pravRtti yuvakoM ko bhI zarmAye bagaira rahatI nahIM thii| ... abhI kucha samaya pUrva hI jaba ApazrI kA cAturmAsa khaMbhAta meM thA, hama jayapura se karIba 300 bhAI-bahenoM kA saMgha lekara pahuMce the| AcArya bhagavaMta usa vakta asvastha
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ [40 A. vi.naMdanasUri smAragraMtha the| jaise hI saMgha ke yAtrI bhAI upAzraya pahuMce, ApazrI ekadama baiThe ho gye| sAtha ke munirAjoM ne ApazrI ko leTa jAne ko kahA, para ve bole, "ye saba bhAI itanI dUra se Aye hai ujjvala bhAvanA ke sAtha, aura maiM leTA rahu?' unhoM ne saba se bAtacIta kI aura turaMta samIpa hI upasthita muni zrI sUryodayavijayajI mahArAja (aba AcArya) ko maMgala pravacana karane ko kahA / Apa pravacanakAla taka baiThe hI rhe| jayapura kI dhArmika, sAmAjika sthiti ke bAre meM bhI Apane jAnakArI prApta kii| una ke svargavAsa kA samAcAra jAna kara yAtrI saMgha ke bhAIyoM ko jayapura me' bahuta duHkha huA; kAraNa, ve una kI mRdutA aura saumyatA se atyadhika prabhAvita huA the| pAlItANA kI pratiSThA unake hAthoM nahIM ho sakI, aura mArga meM hI una kI AtmA nazvara zarIra ko choDa kara calI gaI / una kA nAma nandana thA, ve vAstava meM jaina zAsana ke nandana hI the| 15 varSa kI Ayu meM vi. sa. 1969 meM kheDA meM AcArya vijayanemisUrIzvarajI mahArAja ke zrIcaraNo meM ve samarpita ho gaye the; aura taba se hI ve garottamabhAI ke sthAna para nandanavijaya kahalAye the| 14 varSa ke dIkSA-payArya ke bAda hI jainapurI ahamadAbAda me gurudeva ne, apane jJAnacakSu se unakI yogyatA parakha kara, unhe' AcArya pada se vibhUSita kiyA thaa| mahAvIra ke zAsana meM yaha sarvocca sammAna haiM, jo unhoMne kevala 28 varSa kI umra me' prApta kiyA thaa| aba ve siddhAntamArtaDa, kaviratna, nyAyavAcaspati, zAstravizArada jainAcArya vijayanandanasUrIzvarajI bana cUke the| apane guru bhagavata kI taraha ye bhI aneka jinamadiroM evaM tIrthoM ke preraNAsrota rahe / mahuA meM apane gurudeva ke janma evaM svarga sthala para cAra majilA bhavya zikhara yukta derAsara ApazrI kI hI bhakti kA pratIka hai / zatrujaya mahAtIrtha ke nikaTa kadambagiritIrtha kI pratiSThA kA sArA bhAra Apa ke gurudeva ne Apa para hI DAlA thA; aura jisa zAlinatA se vaha kArya sampanna huA thA, usa se Apa kI kIrti sAre deza meM phaila gaI thii| sambata 1990 me ahamadAbAda me Ayojita sAdhu-sammelana meM, 34 divasa kI lambI vicAraNA ke bAda, 11 pramukha viSayoM para paTTaka taiyAra karane kA dAyitva jina cAra santoM para DAlA gayA thA uname ApazrI pramukha the| Apake sAtha anya tIna santa -zrI paM0 rAmavijayajI ma0, zrI puNyavijayajI ma. evaM zrI caMdrasAgarajI ma. the| saM. 1992 meM do tithi ke samAdhAna hetu jo vArtA AcArya vijayanemisUrIzvarajI va AcArya vijayalabdhisUrIzvarajI meM huI thI usakA sArA saMcAlana bhI ApazrI ke hAtha thA / apane gurudeva ke antima vakta taka ve unake sAtha rahe / AcArya bhagavaMta kA una para apAra sneha thA; antima vakta meM bhI unake ye zabda the : " nandana! tuM mArI pAse besa, mane goThatu nthii"| For Private & Personal. Use Only
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [341]. ___ jaisA una kA nAma thA vaisA hI guNa bhI una me' thA; aura una ke guNoM me una ko saba kA-" pyArA" banA diyA thA / ve Aja nahIM rahe, una ke jAne se zAsana kI apAra kSati huI hai / jaina zAsana kA eka saMvedanazIla netRtva uTha gayA hai| Aja gaccha, saMghAMDe aura samudAyoM ko sarvamAnya moharta dene vAlA vyaktitva calA gayA hai| una kA udAra dRSTikoNa mahAvIra bhagavAna ke 2500 ve nirvANa kalyANaka para sAre hI jaina zAsana ko spaSTa dRSTigocara huA thaa| pragati ke liye kiye jAne vAle hara kArya meM una kA AzIrvAda thaa| aise the ve " nebhi ke nandana" jo bana gaye sAre zAsana ke nandana aura jinako kara rahA sArA jagata vndn| jayapura kA sArA saMgha natamastaka hai usa mahAmAnava ke caraNoM meN| zAsanadeva unake batAye mArga para calane kI zakti va preraNA de hama sabako / puna zata zata namana va zata zata vaMdana / naMdanamAM naMdanavana lekhikA-pa. pU. sA zrI sUryaprabhAzrIjI mahArAja naMdana" nAma ja haiyAne harSavibhora banAve evuM AnaMdadAyI che. suragirinuM naMdanavana te devone mATe ja kIDAMgaNa; jyAre A te bhAvanaMdana! bhavyajIvone-dhamIjanene darzana mAtrathI ja bhAvanaMdananI prasAdI Ape. game tyAre jaIne sUrIzvarane nihALe, evI ja apUrva prasannatAbharI mukhamudrA! sarva sAthe evo ja AtmIyabhAva--jANe khIleluM puSpa ja joI le ! game teTalAM zAsanakAryomAM pravRtta hoya, chatAM AgaMtuka prati dharmalAbhanI maMgaLa sudhA varSAvatA mamatALu vAtsalyabharyo punita kara prasAre. ciMtAmaNi te tene maLe je bhAgyavaMta hoya; prabhuzAsana to tene ja saMpAdana thAya je Asannasiddhi hoya; samyaktvanI prApti tene ja saMbhave jenI bhavasthiti paripakva banI hoya; tema janmajanmAktaranI apUrva sAdhanA dvArA prakRi puNyavaMta AtmAne ja AvA sarvotkRSTa mahAna zAsanaprabhAvaka sUripuMgavanAM darzana thAya. vi. saM. 1955mAM boTAda nagaramAM temano janma thayo hato. svAti nakSatranuM pANuM sIdhuM jhilAya te motI pAke, tema bAlyavayathI ja nattamabhAInA jIvanamAM mAtA jamanAbahena ane pitA hemacaMdabhAIe dharmasaMskAranA bIjanuM vAvetara karyuM. puNyanA paripAkarUpe pU. pA. zAsanasamrATanA paricayamAM AvatAM ane pU. pA. AcArya udayasUrIzvarajI ma. sA.nA upadezarUpI amIvarSAthI temAM tyAga-vairAgyanA aMkura phUTyA ane bhAvanA puSTa thatAM bhogavilAsanA kSetra samI 16 varSanI yuvAna vaye bhAgavatI dIkSA grahaNa karI pU. pA. A. vijayasUri ma. sA.nA ziSya naMdanavijayajI tarIke jAhera thayA.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] A. vinadanasUri-smArakagraMtha - TUMka samayamAM ja pitAnA tIvra kSaye pazamathI, zAstrano UMDo abhyAsa karIne aneka zAstranA pAragAmI thayA ane siddhAMta mArtaDa, nyAyavAcaspati, kaviratna ane zAstravizArada ItyAdi birudathI alaMkRta banyA. tiSa-zilpamAM paNa pUjyazrI ajoDa hatA. bAvIsa hajAra maMgaLa muhUrtone vitaraNathI pUjyazrIe bhAratabharanA saMghomAM prasiddhi meLavI hatI. sAthe sAthe gurubhakti-gurusamarpaNabhAva evo ja prazaMsanIya hato. vinaya-vaiyAvaracAdi kAryomAM paNa evA ja sajAga rahetA. zAsanasamrATazrI jayAre jyAre bolAvatA tyAre "udaya-naMdana" e be nAmo mukhamAMthI nIkaLatAM ane tarata ja e guru-ziSyanI belaDI pUjyapAdazrInI sevAmAM hAjara thatI. zAsanasamrATazrIe atyuttama guNothI pUjyazrImAM zAsanennatinAM kAryonI yogyatAnAM darzana karyA. ane 13 varSanAM saMyamaparyAyamAM ja emane AcArya padavIthI vibhUSita karyA. jyAre jyAre pUjyazrI vyAkhyAna ApatA tyAre tyAre nyAya, tattva ane siddhAMtanAM rahasya ane anubhave zretA samakSa suMdara zailImAM evA rajU karatA ke, enA zravaNamAtrathI jIvo potAnA javAba meLavI letA; keTalAka anumodanAthI samyagadarzana pAmatA; keTalAka bhadrika pariNAmI thatA, te keTalAka aNagAra banavA prerAtA. pUjyazrIe zuddha vidhi-vidhAna sAthe suvyavasthApUrvaka tIrthoddhAra, aMjanazalAkA, pratiSThA tema ja anya paNa aneka zAsanakAryo karAvIne zAsananI mahAna sevA bajAvI hatI. kakyAreka koI mahAna kAryamAM saMkaTaya AvatAM, paNa te sarvane potAnI apUrva zakti ane kArya-kuzaLatAnA prabhAvathI sAmano karI, rAta-divasa athAga parizrama uThAvI, jaMgalamAM paNa maMgalarUpa tIrtho UbhA karyA che. zAsanasevA e to emanA jIvanamAM tANavANAnI jema vaNAI gayela maMtra hato. pUjyazrInA hAthe aneka mumukSuonI dIkSA-vaDIdIkSA-padavI pradAna mahotsava UjavAyA che. temanA varada haste dIkSA ke padavInI prApti thavAmAM che pitAnuM saubhAgya mAnatA. jyAre jaIe tyAre, dUra dUrathI maMgaLamUhUrta mATe AvelA loko te sUrIzvarane valayAkAre vIMTaLAIne beThelA ja hoya. teo saune zAMtithI javAba ApatA ane saMtoSatAbhale pachI ema karatAM ArAma mATe jarAya avakAza na rahe. pUjyazrIne zAstrAbhyAsa uparAMta vAcanAne paNa khUba rasa hato. emanI pAse rahenAra sAdhune teozrI nyAya ane siddhAMtanI vAcanA ApatA hatA. zrI zIlacaMdravijayajI ma. sA. ne avAranavAra sUrIzvarajI pAse abhyAsa karatA nihALyA che, e paNa vAcanA pratye temane anurAga sUcave che. svagacha ke paragara cha-game te ga7nAM sAdhu hoya ke sAdhvI, zrAvaka hoya ke zrAvikA
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [343] hoya, ke pachI janetara hoya, saunI nAnI nAnI vAto paNa zAMtithI dhyAnapUrvaka sAMbhaLatA ane tenI paristhitine vicAra karI ucita salAha ApI mArga batAvatA. eTalA mATe te sUrIzvara "vAtsalyavAridhi" kahevAyA. zAsananAM aneka mahAna kAryo karAvavA samartha chatAM teo svakIrtinI apekSAthI rahita hatA. zAsanasamrATanA nAme temanAM adhUrAM kAryo pUrNa karAvyAM, paNa pitAnA nAme-svakIti kAje-pitAnuM juduM karAvavAnI icchA pUjyazrIe svapnaya sevI na hatI. A yugamAM sarvasAmAnya A deSa sarvatra najare paDe che, je pUjya sUrIzvarajImAM azeya jovAmAM nahoto Avyo. mahelanA kAMgarA banavA karatAM pAyAnI IMTa banavAnuM teo vadhu pasaMda karatA. - AthI ja pUjyazrI jaina zAsanamAM lADIlA mahApuruSa hatA; audArya, dhUrya ane gAMbhIryanA nidhAna hatA; prauDhapratibhAthI bhAsura hatA. sAmarthya chatAM pArakAnA upadrava sAme mauna rahI, mauna bhAve ja ene pratikAra karatA-teozrInI A viziSTatA jevI tevI na hatI. A rIte pUjyazrIno 62 varSano sudIrdha saMyamaparyAya sakala janane prazaMsanIya ane AdaraNIya hato. "je oLaMge tApI, te thAya pApI" e zAsanasamrATanI uktine AjIvana pUjyazrIe apanAvI hatI. muMbaI-suratavALA bhAvika ja ghaNI vinaMtI karatA ke, "amArA mahAna kAryo ApazrI padhAre te pUrNa thAya." chatAM paNa svaprazaMsAnI upekSA karI teoe kadIye e tarapha javAno vicAra karyo na hato, eTaluM ja nahIM pUjayazrIne pUchanArane paNa teozrIe kadI AjJA ApI nathI; mauna rahyA haze. teo AjIvana zAstrane ane guruAjJAne vaphAdAra rahyA, ane aMtasamaye paNa zAsanasevA kAje pUjya sUrIzvare Atmabhoga Apyo. sADA cAra varSe girirAja upara dAdAnI TrakamAM thanAra pratiSThA mahotsava prasaMge javAnI pUjyazrInI bhAvanA thatAM, nAdurasta svAcya chatAM, vihAra karyo. sahavataone kahetA ke -"zAsanakAryo karatAM dehane vicAra e to pAmara jIvanI kuceSTA che, AdhyAtmika kSetramAM saMjogone banAvanAra ane bagADanAra ApaNe ja chIe. prANanA bhoge paNa zAsanakA to pahelAM ja karavAM ghaTe. chevaTe amadAvAda-pAlItANAnI barAbara adhavacamAM dhaMdhukAthI tagaDI gAme padhAratAM sUrIzvare ekAeka pUrNa samAdhipUrvaka A pArthivadehano tyAga karyo-emane AtmA virATanA mAge cAlI nIkaLyo ! emanI A vihArayAtrA te aMtima yAtrArUpe pheravAI gaI! aMtamAM prArthanA, ke teozrInI puNyasmRti ApaNane zAsanane mATe samarpita thavAnI preraNA Ape. e paropakArI prabhAvaka mahApuruSane anekAneka vaMdana.
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] a, vinadanasUri smArakama vAtsalyavAridhi lekhikA-pa. pU. sA. zrI pravINAzrIjI mahArAjanAM ziSyA pa. pU. sA. zrI vinItayazAzrIjI mahArAja A bhAratabhUmi haMmezA punita saMtenA caraNa-kamalonA sevanathI ujajavala banatI rahI che. saMtamahAtmAo dharmanA dhorI unata mAgane batAvatA hoya che. evA eka tirdhara saMtanI vAta ApaNuM dila-dimAgane raMjita kare tevI che. guNanA guNe te lakhyA" lakhAya ke gAyA gavAya tevA hetA nathI, chatAM upakArI mahAna saM tenuM alpa RNa vALIe, ema mAnI kAMIka lakhavA kalama lekhanakaLA zarU kare che. beTAdanI pavitra bhUmimAM saM. 1955mAM eka saMtano AvirbhAva thayo. jainadharmanA saMskAre ene kuLaparaMparAthI prApta thayA hatA. pitA hemacaMdabhAI tathA mAtA jamanAbahenanA kuLamAM bhaviSyanA mahAna zAsananetAno janma thaye. "vANa belA jANI" e anusAra bhAvine keI agamya saMketa hoya ema te suputranuM nAma nattama pADayuM. saMsAra e ghara saLagatI khAI che, emAM paDavAthI cerAzInA pherA pharavA paDe che; AtmA ghaNuM gumAve che, A bIjarUpe paDelA vicArane pU. zAsanasamrATa zrI nemisUrIzvarajI ma. sAhebanA sAMnidhyathI vega maLe. saMsAranI asAra avasthA temanA hRdayamalamAM zalyanI jema bhakAMtI hatI. paNa e zalyathI UgarI jaIne muktinA paMthe prayANa karavA nattame saM. 1977mAM pU. naMdanavijaya tarIke-nave avatAre-ananya ArAdhaka pU. A. udayasUrIzvarajI ma. sAhebanI mIThI godamAM AvI, ArAdhanAnI pagadaMDIe prayANa karyuM, matijJAnanA tIvra kSapazamanA prasAdathI ghaNA TUMkA samayamAM dareka zAstramAM pAraMgata banyA. jyotiSa viSe teozrInuM jJAna ajoDa hatuM. pUjyazrInAM nayanemAMthI ane vANInA pUramAMthI avirata vAtsalyanI dhArA vahetI hatI. yogedavahana karI teo saM. 1983mAM AcArya padavI pAmyA. agamya jJAnagarimA, ajoDa dherya, advitIya vAtsalyabhAva, jyotiSamAM nipuNatA, zilpamAM vicakSaNatA Adi guNone krame kame vikAsa thaye. ane phakta 13 varSanA dIkSita samayamAM AcArya padavI prApta karI. mAnavanI mahAnatA janmamAM nahIM paNa mRtyumAM hoya che; jIvavAmAM nathI hotI, saMgharSamAM hoya che. saMyamajIvananA mahAna Adarzone pUjyazrIe jIvanamAM sAkAra karI batAvyA hatA. ajoDa vibhUtie grISmakALanA madhyAhnanA sUryanA prakAzathI na bhedAya tevA yauvanakAlIna moharUpI aMdhakArane aMtaracakSunA dvArophaghATanathI bhedI nAMkhyo hato. A saMgharSe teozrIne mahAna banAvyA hatA; A mahAnatAne prazamabhAve pacAvIne teo mahAnatAnA zikhara upara pahoMcyA hatA ane tyAM paNa aDaga-alipta rahyA hatA.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [34] A mahAtmAno prazamarasano je pravAha hato temAMthI nircAja vAtsalyane jhare vahyA ja karato hato. varSo to comAsA pUratI ja sImita hoya che, paNa pUjyazrInI vAtsalyavarSo te dareka RtumAM e ja pravAha, e ja gatie varasyA karatI hatI. chatAM Azcarya e hatuM ke A vAtsalyavarSomAM bhIMjAtA munivaragaNa kyAreya tRpti anubhavatA na hatA. pUjyazrIe prema ApIne prema meLavyo hato; premALa hadaya dvArA munivare upara kAmaNa karyuM hatuM. vaLI emanA dvArA maLatI preraNA paNa kevI ! AtmanidhinA nimIlita dvArane unmIlita kare evI. AvI preraNA teo jJAnapipAsu sAdhuone ja apatA hatA ema nahi, paNa jeNe jyAre mAgyuM tyAre tene jJAnagaMgAnuM preraNAnuM pANI pAyuM hatuM. aneka munivarone pitAnA varada haste taiyAra karyA hatA. tiSazAstramAM teozrI sarvamAnya vidvAna hatA. karmaphilosophInA prAthamika jJAnathI mAMDI karmaprakRti vagere tamAma upalabdha tAMbara paraMparAnA graMthanuM teo advitIya jJAna dharAvatA hatA. AcArAMga, bhagavatI, uttarAdhyayana Adi pistAlIze AgamanuM jIvatuMjAgatuM svarUpa darzAvavAmAM teozrInuM dIrdhadaza paNuM hatuM. zruti, smRti, cAra veda, upanipada Adi jainetara graMthonI tulanAtmaka daSTine dhArApravAha emanI mIThI vANIthI jANavA maLato hato. muhUrta, zilpa, vidhi-vidhAnonI bAbatamAM je koI zrIsaMghanA sabhyo AvatA teo khUba saMtoSa anubhavatA hatA. pUjyazrInI mAMgalyamayI prabhAvakatA jyAre emanA ciMtanazIla cittamAMthI madhura vANIrUpe vahetI tyAre emanI vANI ane mukhamudrA emanI AMtarika pratibhAnI pratIti karAvatI hatI. bhAratIya AdhyAtmika saMskRtine jIvana sAthe jaDI levAne emane Adarza paNa emaNe mRtyune miTAvavA mATe ja apanAvyo hato. tIrthAdhirAja zatruMjayanA bhavya maMdiranI pratiSThA karavA zreSThI zrI kastUrabhAI lAlabhAInA Agrahe vacanabaddha thayA. kAyA kAma na ApI zake evI hovA chatAM, enI paravA karyA vinA, zAsananI khAtara teozrIe zatruMjaya tarapha zubha dine prayANa zarU karyuM. ane A vihAra karatAM karatAM ja pU. AcAryazrI tagaDI mukAme svarganA vihAre saMcarI gayA! AjIvana zAsananI sevA bajAvanAra aMte paNa zAsananI sevA bajAvI kRtArtha thaI gayA ! pUjyazrIjIne koNa oLakhatuM na hatuM? hasatuM mukhaDuM, kSaNavAramAM sAmAnA dilane jItI le evI vAkpaTutA, haLavI ramUjabharI vAtacItanI chaTA, sahu koIne AMjI zake evo buddhi vibhava-AvA AvA aneka guNarUpe Aja paNa teozrI jana-gaNu vacce jIvaMta che. UrdhvagAmI banelA teozrI ApaNA upara ane zAsana upara amIjharaNuM varasAvatAM raho ! 44
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ [346] A. vi. naMdanasUri smArakagraMtha jIvanagAthA racayitA-zrI naTavaralAla esa. zAha, muMbaI bhUmi ujajvaLa bhAratanI punita saMta pratApe, dharmanA dhArI dhUraMdhara sahune unnata rAha batAve; karma kaSAya haratA khUda AtmaramaNamAM ramatA, bhavasAgarathI pAra karavA addabhuta ta jagAve. zItala guNa jemAM rahyo evA prabhu zItalanAtha, sahAya kare mujane tame Apo zakti amApa; devI sarasvatI muja pare dayA karaje Apa, naMdanavana sama gurudevanI gAthA suNAvuM Aja. huM gAthA suNAvuM Aja. suNaje sarve hoMsathI bhavya bhAva bharapUra mahAna saMtanI jIvanagAthA, jhaLakAve che nUra. jhaLakAve che nara. dhanya saurASTra dharaNI emAM dhanya gAma beTAda, sitera varSa agAune vAMcI rahyo ItihAsa vaNika kemamAM narasiMha samA hemacaMda zAmajI zAha, jamanAbena bhAryA jenI ujajavaLa ubhayanA rAha, ogaNIsene paMcAvanamAM caritranAyakane janma thayo, naramAM uttama evA nattamano saMsAre saMcAra thayA. saMsAre saMcAra thaye. nAma nattama dIpAve, mAbApanI sevA karatAM, samaya vItAve, nAma narottama dIpAve; khaMta ane susaMskArothI jJAnapipAsA chipAve, nAma narottama dIpAve; jJAnagaMgAnA vAri pIne aMtarane malakAve, nAma narottama dIpAve; bhavya bhAvinA bhaNakAre jIvanAta jagAve, nAma narottama dIpAve. bAlya vayamAM bIja vavAyuM, samakitanA phUTyA aMkure; vijayanemisUrIzvarajInA sAnidhye UmaTa dharmakuMvAre. UmaTyo dharmakuMvAre. cAra varSanI sAdhanA phaLatAM sitteramAM dIkSA lIdhI; naMdanavijaya udayane maLIyA, sakaLa saMghe sammati dIdhI. saMjama paMtha nirALa, samajIne nA je cAlo (to); niSphaLatAmAM mahAla (ne), bAda thaI jAye saravALo. saMjama paMtha nirALo.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekha tathA kAvya [37] naMdana jenuM nAma, kAma kuMdana sama karatA, ugra vihAra ne zAstranuM paThana aneruM karatA; dasa varSanA samayamAM kIdhuM zAstrajJAna saMpAdana, gaddavahana dharIne eMsImAM pada paMnyAsane varatA. kAma kuMdana sama karatA. panyAsa padavI pAmyA pachI traNa varSano kALa vahyo; vyAsImAM AcArya padavI arpatA sakaLa saMgha harakhyo. paMdara varSanI vaye jemaNe saMjama pada svIkArIne dIpAvyuM, soLa varSanI dIkSita vayamAM AcArya pada jeNe hAvyuM; naMdanavijaya banyA vijayanaMdanasUrIzvara nirahaMkArI, sArA jagane paDe dekhADI che gurubhaktinI rUDI kyArI; guru bhagavaMtane smaraNa karIne aMtaramAMhe enuM dhyAna dhare, zubha kAryamAM saraLa bhAvathI dina-rAta gurunuM smaraNa kare. dina-rAta gurunuM smaraNa kare. naMdanasUrIzvarajInA nAmane koNa bhalA nA pichANe ? nAnA, moTA, sakaLa saMghanA vaMde che jene hareka ThekANe. jenuM hasatuM mukhaDuM, kRpAnuM jharaNuM khaLakhaLa vahAve che, tapAgacchIya zramaNa saMghamAM je pramukhapada sehAve che; jyotiSazAstranA jJAtA ane zilpazAstra vikhyAta, jenI karuNAmaya amI dRSTi maMgalamaya kArya karAve che. je bhaktonA smaraNamAM nitye Ave che. unnata kAryanAM mahAna zugonI dUra dUra jhaLakI rahI che ti, rAjanagara sthabhatIrtha sahu bhAratavAsInI aNamela hatI e zakti; karma rAjAnI adabhuta karAmata ne pUrva karmanI ajaba gati, naMdanasUrIzvara parama paMthe vicare ne mUMjhAI jAye sahunI mati. mUMjhAI jAye sahunI mati. siddhakSetranA paMthe jAtA tagaDI gAme mukAma karatA; choDI gayA adhavaca sahune sakaLa saMghamAM zoka vyApe. mAgazara vada caudasano dina deha choDe rahI AmalIna; naMdanasUrIzvara ane mUkI Ape navalI vATa ja lIdhI.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ [348] Avi. naMdanasUri-smArakagraMtha zAsana nAyaka saMta ziromaNi have mAtra smRtinI saravANI; virahadanA UramAM apAra nayanethI vahe che azrudhAra; paMthe pradarzaka cAlyA gayA taTastha nirIkSaka kAM dUra thayA? kAM dUra thayA ? namana namana, guru bhagavaMta, tujane smaruM he karuNavaMta; namana namana guru bhagavaMta. * tArI kRpAno pAmuM eka taMta, mArA duHkhano Avate aMta; namana namana guru bhagavaMta. dhIra vIra pAvanakArI saMta, zAsanaziromaNi guNavaMta; namana namana guru bhagavaMta. aMtima pratiSThA ke anaMtanI maMjila? lekhikA-pa. pU. sA. zrI rAjaprajJAzrIjI mahArAja ("zazirAja, bI.e.) sukAyelI dharatIne mahekAvavA jema varSA Ave che, ziyALAnI ThuMThavAI gayela vanarAjIone navapallavita karavA jema vasaMta Ave che, nisteja banelI mAnavatAnI hadayake jene praphullita karavA payaMgabare janme che, tema sohAmaNuM seraTha dezamAM Avela addabhuta zobhAne dhAraNa karatA, zUravIratA, dAnavIratA ne dharmavIratAbharyA ItihAsanI gAthA gAtA evA beTAda zaheramAM virala eka vyaktine janma thaye. choDane jema vALIe tema vaLe, te ja rIte mAtA-pitAnA dharmasaMskAranA siMcanathI bALapaNathI ja narottama dharmamAge vaLyA. zaizavanA zaNagAra hajI zarIra para caDe te pahelAM ja eNe aNagAra jIvananI jhaMkhanA potAnI mAtA pAse rajU karI ane saMyamanI ArAdhanA ne zratanI upAsanA e temane jIvanamaMtra banyA. janamajanamane A jJAnagIo saMyamasAdhanAnI keDI para caDhI jJAnanI akhaMDa dhUNI dhakhAvI. je viSayane emanI prajJA ane kalamane sparza thayo, e viSaya caLakI UThayo ane Agama, nyAya, vyAkaraNa, kAvya, sAhitya, zilpa, jyotiSanA kSetramAM emaNe AgavI siddhi meLavI ane anukame eka ekathI bheTI padavI prApta karI. saMyama ane sarasvatInA saMgame emanA jIvanane tIrtha svarUpa banAvI dIdhuM hatuM "yathA nAma tathA guja" e pramANe emaNe pitAnuM jIvana naMdanavana sama mahekatuM karyuM.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [34] temanAM rUMvADe rUMvADe, haiyAnA khUNe khUNe ne AtmAnA pradeza pradeze anekAMtavAdano nAda hato. pUjyazrInA haiyAmAM zAsana mATeno taravarATa hatuM, apUrva tamannA hatI, vANInI madhuratA hatI, haiyAmAM kalyANanI bhAvanA hatI, jJAnanI vizALatA hatI. zi9pakaLA ne tiSanA teo agraNI banyA. emanAmAM lokeSaNanI lAlaca na hatI, svArthanI gaMdha na hatI, ne pramAdanI pAmaratA na hatI. pUjyazrI caMdra jevA nirmaLa, haMsa jevA ujajavala, vRSabha jevA baLavAna, siMha jevA duSa, kAcalA jevA guptendriya ane bhAraMDapakSInI jema apramatta hatA. temanuM netrayugala prazamarasamAM nimagna hatuM, vadana kamaLa sadAne mATe prasanna hatuM. pUjyazrInA jIvanamAMthI aneka guNorUpI pu cUMTavA jevAM che. zrAvaka-zrAvikA parane niHsvArtha prema, pratyeka sAdhu-sAdhvI pratyene saddabhAva tathA lAgaNI ajoDa hatAM. sArAye bhAratamAM dharmanA aneka kAryanAM zubhamuhUrto pUjyazrInAM hAthe nIkaLatAM hatAM. teozrInuM muhUrta zreSTha gaNAtuM hatuM. aneka AtmAone temaNe dIkSAnuM dAna ApyuM che. pUjyazrInI smaraNazakti eTalI tIvra hatI ke dareka nAnA-moTA sAdhu-sAdhvIjInAM nAme paNa emane yAda hatAM. zAsananAM aneka zubha kAryo-jevA ke jINoddhAra, tIrthoddhAra, pratiSThAe-teozrInA varada haste thayelAM che. rAjanagaranA pAMjarApoLanA upAzraya para teozrIne ananya upakAra che, aneka muni mahArAjAe pUjyazrInI nizrAmAM rahetA hatA. anaMta siddhInA pavitra tIrthasthAnamAM chellI pratiSThAnAM vAjAM vAgavA lAgyAM. e aMtima pratiSThA paNa AgamavAcanAdAtAra zrI pUjayapAda gacchAdhipati naMdanasUrIzvarajI ma. sA. nA varadahaste thaze, e samAcAra sAMbhaLatAM haiyAM AnaMdanA hiloLe caDhayAM. tabiyatanI asvasthatA chatAM paNa amadAvAdathI pAlItANA tarapha maMgaLa prasthAna karyuM. vihAranAM gAme puNyazALInA caraNasparzathI pAvana thatAM hatAM. pU. AcAryadeva tagaDI mukAme AvyA. e gAmanI bhUmi eka bAju saMtanA pAdAgamanathI pavitra banI to bIjI bAju e ja bhUmi para kALa trATakI paDyA ane emano jIvanadIpaka olavAI gaye! kSaNa pahelAMnuM guMjatuM vAtAvaraNa zokamaya banI gayuM. kevo che kudaratane nyAya-nIkaLyA hatA aMtima pratiSThA karAvavA ne vidAya thayA anaMtanI maMjile ! jANe svapna UDI gayuM, enI smRti rahI gaI. vizvavibhUti alepa thaI gaI. keTakeTalA mumukSuone Ape dIkSita banAvyA che ! keTakeTalAM jINoddhAra, aMjanazalAkA, pratiSThA karAvI zAsananI zAna vadhArI che ! kadambagiri tathA Dema Aje tIrtha dhAme banI gayAM che. dhanya che ApanA e athAga parizramane. amArI bhAvabharI smaraNAMjali ApanA padapaMkajamAM arpaNa karIe chIe. ApanA nodhArA bAlaziSyane AzIrvAda ApatA raheze ne amadaSTi varasAvatA raheze. kharekhara-
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ [350] A. vi. naMdanasUri-smArakagraMtha ApanI yAdathI bhInAM haju cakSu amArAM che; aMjali nahIM paNa ekAda-be azru amArAM che ! - naMdanavanane parimala lekhikA-pa. pU. sA. zrI pUrNabhadrAzrIjI mahArAja pUjyapAda vijayanaMdanasUrijI mahArAja eka zAsana prabhAvaka AcArya hovA chatAM, guru AjJA e emano jIvanamaMtra hato; ane gurubhaktimAM jarA paNa khAmI AvavA pAme nahIM enI teo hamezAM jAgRti rAkhatA. saM. 2001mAM meM mArI seLa varSanI vaye joyela eka prasaMga pUjyazrIne guru pratyene samarpaNabhAva kevo hato tenuM preraka darzana karAve che. tyAre amAre amadAvAdamAM zrI uttarAdhyayana sUtranA joga cAlatA hatA. eka divasa ame nIce pAMjarApoLa upAzrayamAM kriyA mATe beThAM hatAM. pU. zAsanasamrATa zrIjInI pATa bAraNuM pAse ja hatI. tyAMthI upara pustaka mATe gayelA A nandanasUrijIne mahArAjajIe bUma mArI : "nandana !" A sAMbhaLI, badhAM kAma paDatAM mUkIne, dAdara te evI tvarAthI UtaryA ke jenArane lAge ke jANe uparathI paDatuM mUkayuM ke zuM ! mane lAgyuM, pUjyazrI, "nandana" zabda sAMbhaLatAMnI sAthe ja kevI rIte nIce AvI gayA ? AvI te jemanAmAM guruvacana jhIlavAnI tamannA hatI ! kevo samarpaNabhAva ! tevI ja rIte vinaya-vaiyAvacamAM paNa sadA khaDe page tiyAra ! zAsanasamrATazrIjIe kadambagirinA uddhAranuM kArya zarU karyuM. tyAre teozrI kAyama mArasupaNuM sudhI gocarI mATe jatA. kAmarelamAM adhyayana mATe zAsanasamrATazrIjIe sthiratA karI, tyAre paNa kAmarolathI talAjA gecarI mATe jatA. tevI ja rIte khaMbhAtathI deDha mAIla para sakarapurAmAM jinamandirane jIrNoddhAra cAlato tyAre paNa sakarapurAthI kAyama khaMbhAta sudhI gocarI AvatA ne jatA. rojanA be ghaDA pANI lAvavuM ne eka vakhata gocarI javuM-A niyama teoe varSo sudhI jALavyo hato. sAthe vIsa sthAnakano tapa paNa cAlato hato. gacchanA sukAnI tarIkenI javAbadArI ghaNuM ja udAra hRdaye uThAvI hatI. sva samudAya, anya samudAya ke anya phirakAnA koI paNa sAdhu ma. ke sAdhvIjI ma. hoya te darekane saMyama payagI upakaraNa mATe pUche. jene je jarUra hoya te udAra ane premALa hRdaye pUrI pADatA. pAMjarApoLa teozrInAM vaMdanArthe AvatAM sAdhvIjI ma. sosAyaTImAMthI AvyAM hoya temane pUche, "kyAre nIkaLyAM ? kyAM vAparavAnuM che ? pAchAM
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazAMta : lekhe tathA kA. [31] kyAre javAnuM che?" badhI ja khabara rAkhe. anya samudAyanAM zramaNIo pratye paNa eTale ja vAtsalyabhAva. thoDA ja samaya pahelAMne eka prasaMga. pU. valabhasUri ma.nA samudAyanAM nAnI uMmaranAM be sAdhvIjI ma. vihAra karIne amadAvAda AvyAM hatAM. temanAM gurujI kALadharma pAmyAM hatAM. temane dUra javAnuM hatuM. temanAM bIjAM vaDIlanI pAse jatAM amadAvAda AvyAM hatAM. ame pAMjarApoLe pUjyazrInA vaMdanAthe jatAM hatAM. mane pAMjarApioLanI bahAra maLyAM, pUchayuM ke, "pU. A. bha. zrI nandanasUri ma. rahe che te upAzraya kyAM che?" meM kahyuM, "cAle batAvuM, paNa tamAre UtaravAnuM sthAna vAghaNapoLamAM zeTha upAzraya che." te kahe, "bhale, paNa amAre te pahelAM AcArya ma. pAse javuM che." mArI sAthe te baMne sAdhvIjI ma. pAMjarApoLa upAzraye AvyAM. pUjya gurudeve vihAranI vigata tathA sukhazAtA pUchI. pachI samIyAjIne kahyuM, "bhAI, A sAdhvIjI ma.ne zeThanA upAzraye mUkI Ava; tyAM temanA vaDIla sAdhvIjI ma. ne barAbara soMpaje." sAdhvIjI vayamAM bALa hatAM, mArA khyAla pramANe ekanI vaye tera varSanI ane ekanI paMdara varSanI haze. te kahe ke, "bApajI! amane ahIM ApanI najIkanA upAzrayamAM sthAna maLe to sAruM." mahArAjajI kahe, "hAla tamane samIyAjI tamAre tyAM javAnuM che te sthAne mUkI jAya, tyAM jAva. huM tamArI barAbara saMbhALa rAkhIza." A prasaMga jotAM mane lAgyuM ke, jeNe, pU. gurudezane prAye joyA paNa nathI evAM sAdhvIjI ma. ne mahArAjajI upara keTalI zraddhA ane keTale vizvAsa che ! A ja eka bIjo prasaMga. chelle pAlitANa pratiSThA mATe pUjayazrI jaI rahyA hatA tyAre cAMgodaramAM sthAnakavAsI saMpradAyanA sAdhvIjI, pAMca ThANuM vihAra karatAM AvelAM. temanA mATe paNa ucita bhalAmaNa zrAvakone karI. pUjyazrInI vANImAM amRta ane haiyAmAM vAtsalya hatuM. teozrInI pAse AvanAra nAnAM-moTAM, garIba-zrImanta, mUkha-paMDita-badhAM ja ekasarakhI zAnti ane saMtoSa laI jatAM. , buddhinI pratibhA paNa ajabanI. pAse AvanAra vyaktine pagamAMthI ja pArakhI jatAM chatAM gaMbhIratA paNa gajabanI. prathama vAra ja teozrInA paricayamAM AvanAra vyakti paNu maMtramugdha banI jatI. aneruM AkarSaNa karavAnI zakti to teozrInI ja ! e vizALa dilanA mahApuruSa pAse te jANe jheranA ghUMTaDAne amRta banAvavAnI AvaData hatI. vaLI saraLatA, nikhAlasatA ane nirabhimAnatA e triveNI saMgamanuM sthAna eTale pU. AcArya ma. zrI nandanasUrIzvarajI ma. saM. 202nA khaMbhAtanA cAturmAsane eka prasaMga. e varSanuM cAturmAsa khaMbhAtamAM khUba ja dharmArAdhanA karAvavA pUrvaka AnaMda-utsAhathI karyuM, jenA phaLarUpe khaMbhAtamAM zrI lADavADA saMghe pUjyazrInI pAvana nizrAmAM upadhAna tapa karAvavAno nirNaya karyo.
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ [35] A. vi. naMdanasUri-smArakagraMtha cAturmAsa pUrNa thaye gurudeva zrI caMdulAla vADIlAla chaganalAlanAM dharmapatnI zrImatI nirmaLAbahenane tyAM mahatsava prasaMge, teonI Agraha bharI vinaMtithI, amadAvAda padhAryA. tyAM mahotsava vagere zAsanaprabhAvanAnAM kAryo karAvI pUjyazrI pAchA khaMbhAta padhAryA. teozrInI puNya nizrAmAM zrI upadhAna tapanI ArAdhanA utsAhapUrvaka nirvidane pUrNa thaI ane mALAropaNa prasaMga anerA ullAsathI ujavAyo. tyAra pachI prabhu zrI mahAvIra paramAtmAnA ra500mAM nirvANu varSanI ujavaNInA kArya mATe vi. saM. 2030nuM cAturmAsa amadAvAda karavAnuM hatuM. jeTha suda 6no vihArano divasa hatuM. koI paNa kAraNe pUjyazrInA manamAM khaMbhAta cAturmAsa karavAnI bhAvane thaI. A vicAra pote koIne jaNAvyuM paNa na hato. jeTha suda panA pU. zrI sUryodayasUrijI ma.nA ziSya muni zrI naMdighaSavi. ma. nI vaDI dIkSA pUjyazrInA varada haste thaI. vaDI dIkSA pUrNa thayA bAda, saMghanA AgevAna sekreTarI zrI cImanalAla cekasI pUjyazrInA vihAra aMgenI jAherAta karavA mATe UbhA thayA. temanI bhAvanA evI hatI ke, pUjyazrI te zAsananA kArya mATe amadAvAda padhAre che; ApaNe ahIMnA cAturmAsamAM dharmArAdhanA karAvavA mATe be muni bhagavaMtane pUjyazrI mUkIne jAya tevI vinaMti karavI. cekasI UbhA thayA, paNa teo bolavAnI zarUAta kare te pahelAM ja gurudeva bolyA ke, "cekasI ! kSetrasparzanAe huM ahIM comAsuM karuM te kema ? tamArA badhAMnI zuM bhAvanA che?" A sAMbhaLatAM ja zrIsaMgha Azcaryacakita thaI gaye. ane cImanabhAI to AnaMdavibhora banIne belyA ke, "gurudeva! dhanya bhAgya amArAM ane ApazrI ahIM comAsuM raho te amArA mATe khUba harSanI vAta che. amArA zrIsaMghanI saMpUrNa bhAvanA che ke ApazrI ahIM cAturmAsa kare." vyAkhyAnamAM beThelA samasta saMghane lAgyuM ke, A pUjya gurudevezanI keTalI badhI saralatA ne nikhAlasatA che! abhimAnane to aMza paNa nahi! vinaMti ke mAnapAnanI kaI jarUra nahi. AvA samartha zaktizALI mahAna AcArya mahArAjane te keTakeTalI vinaMti karavI paDe! tenA badale pUjyazrI jevuM manamAM che, tevuM sarala bhAve, nikhAlasatAthI saMgha samakSa rajU kare che. AvA sarala, saumya, vAtsalyamUti guru deva te A kALamAM virala ja jovA maLe. Aje paNa cImanabhAI cokasI A prasaMgane yAda karI azrubharI AMkhe kahe che, "A prasaMga mArI smRtimAM jaDAI gaye che." - bhavitavyatAnA yoge vi. saM. 2030nuM cAturmAsa anivArya kAraNe amadAvAdamAM thayuM. zeThazrI kastUrabhAIne saMdeza laI phUlacaMdabhAI AvyA ke, "prabhu zrI mahAvIra paramAtmAnA 2500mA nirvANa varSanI ujavaNI bhAratabharamAM thAya te uttama ane te kArya mATe ApazrI amadAvAda padhAre. pUjyazrI lAbhAlAbhane vicAra karI, khaMbhAtanA saMghanI
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyo [ 353 ] rajA laI, vi. sa'2030nA cAturmAsa mATe amadAvAda padhAryA. tyAM pUjyazrInA upadeza mujaba bhAratabharamAM 2500mA nirvANu varSanI ujavaNI thaI. rAjanagaranA itihAsamAM paNa aneruM prabhAta UgyuM. jANe bhaviSyavettA hoya ema teozrI kathAreka kahetA ke, "mane te zAsanasamrATa pU. gurudeva jeTalAM-77 varSa thavAnA che." atyu' paNa tevu ja. 78mA varSanI zarUAtanA dADha mahinAmAM ja teozrI ApaNI vaccethI cAlyA gayA ! jJAnInI agamya vANIne kAI samajI zakatu nathI. teozrInI agAdha kAryazakti, akATaca tejasvI dalIlA, zAnta ane smitabharI prasanna mukhamudrA, zAsana pratyenI sapUrNa vaphAdArI, zAsanaprabhAvanAnAM saMgIna kAryAM, aneka muhUrtonI sUma jhINavaTabharI chaNAvaTa, saraLatA, nIDaratA, spaSTavAditA vagere kayAkayA guNAne yAda karIe ? temanA nAjuka deha zaktionA bhaDAra hatA. vividha svarUpe e zaktie pragaTa thaI hatI. e zaktithI teoe jema aneka rIte zAsananI sevA karI, tema jJAna, darzana, cAritranI nirmaLa ArAdhanA karI jIvana dhanya banAvyu, ane Atmazreya sAdhI lIdhu'. vi. sa. 2032nA mAgazara vida caudase kALe emanA para vijaya meLavyeA; paNa hAramAMca emanI teA jIta ja hatI. jenA mRtyuthI hRdayane vedanA thAya che tenu mRtyu maoNMgala gaNAya che. A mahAna saMtanI ciravidAya sArAya jaina samAjane mATe vedanAkAraka ane vasamI banI che. divasanA ajavALAmAM khIlatAM ane suvAsa ApatAM phUlA te lokanajaramAM satata ramatAM hoya che, paNa rAtarANInuM phUla tA, kAI paNa jAtanI prazaMsAnI AkAMkSA rAkhyA vinA, suvAsa Ape ja jAya che. evA hatA vAtsalyavAridhi pa. pU. AcArya deveza zrImad vijayanandanasUrIzvarajI ma. nandanavana jevI parimalathI mahekatA pAtAnA jIvananI suvAsa dUra-sudUra sudhI vistArI, samAdhipUrvaka jIvana vitAvI, sahune rAtAM mUkI pote smita verI cAlyA gayA ! aMtamAM, parama kRpALu, vAtsalyavAridhi gurudevezanA caraNasarAjamAM agaNita vaMdana. 45 jaina zAsananA eka tejasvI sitArA lekhaka--zrI bhadrika je. kApaDIyA, khaMbhAta saMvata 2032nI mAgasaravadI 14nI kALarAtrI zarU thAya te pahelAM kALadevane
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ [354] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha kAramo paMjo jaina zAsananA eka tejasvI sitArA upara paDyo ane gaganagokhethI eka camakato sitAro kharI paDyo ! ane eka puNyavaMtA kAma mATe tIrthadhAma pAlItANA jaI rahelA pUjaya AcArya bhagavaMtane jIvanadIpa rastAmAM ja tagaDI gAme bujhAI gaye! jena samAjanA e tejasvI camakatA tArA emanI anokhI tejalekhA mUkI kharI gayA ! : mAnavIne deha nAza pAme che, paNa tenA jIvanakALa daramyAna thayelAM kAryo-kIrtinAM keTaDAM-kALAMtareya nAza pAmatAM nathI ! pUjya AcArya bhagavaMtane jIvanadIpa bhale bujhAI gaye, paNa temaNe dIrgha jIvanakALa daramyAna kIrtinI je leibaMdhIo racI che tenA kAMgarA kadI khare tema nathI ja ! janme tenuM mRtyu nizcita, e nyAye mRtyuno zoka paNa zo karaze ane tethI ja jaina zAsananA A tejasvI tAralAe je rItanuM jIvana jIvI jANyuM tenuM Aja abhivAdana karuM chuM--alabatta, jaina zAsanane emanI vidAyathI eka moTI khoTa paDI che, eka mahAmUlI mUDI gumAvI hoya tevuM duHkha ApaNe anubhavIe chIe. pavitra bhUmi saurASTranA beTAda gAmamAM saMvata 155mAM janma dhAraNa karI teo eka evuM uttama jIvana jIvI gayA ke jenAM saMbhAraNAM cirakALa sudhI cAlu raheze ! - bAlyakALathI anokhA saMskAra temane sAMpaDyA hatA ane jIvanane dharmamaya mAge AgaLa dhapAvyuM rAkhyuM hatuM. zAsanasamrATa zrI nemisUrIzvarajInA upadezAmRtanuM te jANe temaNe akhaMDa pAna karI lIdhuM hatuM. ane tethI emanuM jIvana temanA caraNomAM mUkI gayuM hatuM. zAsanasamrATanA saMdezane emaNe jIvanamAM mUrta karyo hato ane ene lIdhe teozrI sauInA Adarane pAtra banI gayA hatA. mAtra 28 varasanI uMmare to teozrI AcArya padavI pAmyA hatA. pUjya AcArya bhagavaMta zrI naMdanasUrIzvarajIne kaNa nahIM oLakhatuM hoya? temanuM hasatuM premALa mukha, paLavAramAM sAmAnuM dila jItI le evI vAkpaTutA, temane vivekazIla svabhAva, temanuM saujanya, temanI haLavI ramUjabharI vAtacItanI chaTA, saukoIne AMjI zake tevo buddhibhava-AvA AvA guNone lIdhe eka vakhata paNa temanA paricayamAM AvanAra kadI paNa temane bhUlI zake tema nathI ja ! jaina dharmanA utkarSa mATe teozrI khUba ja lAgaNI ane dhagaza dharAvatA hatA ane te mATe temaNe temanA jIvanakALa daramyAna karelI kAryavAhI cirasmaraNIya banI rahe evI che. jyotiSazAstra mATe to temanI khyAti bhAratabharamAM prasarI hatI ane muhUrta mATe pUjya AcArya bhagavaMta zrI naMdanasUrIzvarajI zuM kahe che, te jANavA uraca kakSAnA jyotiSIo paNa Atura rahetA hatA,
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyo [ 355 ] gacchAdhipati anyA pachI, zArIrika rIte thADA azakata banyA heAvA chatAM, temanI pAse janAra ke patro lakhI temanuM mArgadarzana meLavanAra kadI nirAza thayA nathI, ane te kAraNe tA saukAInA pUjyazrI prItipAtra banelA hatA. 77 varasanI uMmare paNa yuvAnane preraNA Ape evI sphUrtithI teo satata pravRttizIla rahyA hatA. pUjya AcArya bhagavaMte emanA jIvanakALa daramyAna jIvataranA aneka khaDA ajavALyA che. vividha kSetre aneka kaLIone emaNe sugadhita kusumamAM palaTI che. anekanI bhAvanAenA pUjyazrI zilpI che. kaMIkanA AdarzonA e kalAdhara che. emanuM jIvana jIvanasAdhanAnI kaLAthI kRtArtha khanyuM hatuM. emanI jiMdagI yAgasAdhanAnA AdarzarUpa hatI. jIvanasAdhanAnA kalAdhara, karmacAgI ane bhAvanAonA mahAna zilpI pUjya AcArya bhagavaMta zrI naMdanasUrIzvarajIne vaMdana ho ! saunA tAraNahAra racacitA--zrI bhAlacandre dayAzaMkara kavIzvara, khaMbhAta ( rAga-deza ) naMdanasUrIndrezvara saunA tAraNahAra che re, sAnAgAra che re.....na duna0 vatsalatAnA e tA sAgara, zItalatAmAM apara sudhAkara; sArasvata vaibhavanA e avatAra che re....nadana0 1 dhare samasta upara e samatA, leAka badhA Ave che namatA; apUrva zAntitaNA e teA AgAra che re....naMdana0 2 rAjasa, tAmasa ne sAttvika gaNu, dvandvAtIta ane tyAM e paNa; hRdayagranthibhedanatA bhArobhAra che hita mita priya amRta sama mIThI, vANI e anyatra na dIThI; nayana viSe premAmRta pArAvAra che re....nana0 4 rai....nana0 3 e sUrIndranu dana evuM, cittasamAhitatAnA jevuM; zAsananA advitIya hIraka hAra che re....nana0 p sUrivareNya-samAgama siddhi, kalpavRkSanI tyAM che riddhi; mAkSamAga mAM tyAM saunA sa'cAra che re....na'na0 6
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ f356] A vinaMdanasUri smAraka kauzalyAdhAra gurudeva lekhikA-pa. pU. sA. zrI pradazrIjI mahArAja zrI zaMtrujaya, zrI giranArajI jevAM tIrthothI pavitrita soraTha dezanI bhUminuM boTAda nagara ApaNA gurubhagavaMtanI janmabhUmi. pitA hemacaMdabhAI tathA mAtA jamanAbahenanI kukSie vi. saM. 1lpapanA kArtika sudi 11nA divase janma thaye. koNa jANI zake ke bhAvi zAsananuM ratna utpanna thayuM ? nAma enuM nattama. kuTuMbanA dharmasaMskAronuM siMcana tema ja bhavAntaranI ArAdhanAnA pariNAmarUpe saMsAra pratyenI udAsInatA tema ja vairAgya pratyenI mamatAnAM bIja narottamanA AtmArUpI udyAnamAM vavAyAM. pU. gurudevanA vairAgyanA bIjane pANI ane khAtara samI zAsanasamrATazrInI amRtamaya vANIe siMcana karyuM, jenA phaLarUpe narottamamAM saMyamaprAptinI tamannA jAgI. vacamAM saMsAranA keTalAka avarodho AvatA rahyA, paNa chevaTe AtmazraddhA, ratnatrayInI ArAdhanAnI adamya bhAvanA tema ja zAsananI sevAnA manorathane paripUrNa karavA mATe emaNe amadAvAda pAse vaLAda mukAme zAsanasamrATazrInA paTTAlaMkAra pU. upAdhyAya (pachI AcArya) udayavijayajI mahArAjanA ziSya tarIke dIkSA grahaNa karI ane nattama muni naMdanavijayajI banI gayA. kizorAvasthAmAM prApta thayelAM ratnonA vikAsa mATe teozrI satata jJAnAbhyAsa, kriyA, tapa, svAdhyAya, gurubhakti, vinaya, vaiyAvacca jevA guNone AtmasAt karavA lAgyA. pU. gurubhagavaMtanA hArdike AzIrvAdathI, potAnA pazamathI tema ja zAstrAbhyAsanI tamannA, nyAya, vyAkaraNa, Agama, Sadarzana tema ja jyotiSazAstramAM teo pAraMgata banI zakyA. dhanya che gurudevanI jJAnAbhyAsanI tamannAne tema ja gurubhaktine. alpa samayamAM prApta karela gurubhagavaMtonI prIti tema ja vidvattAne pariNAme zAsanasamrATazrIe mAtra 13 varSanA dIkSA paryAyamAM emane vi. saM. 1983mAM AcArya pada para ArUDha karyA hatA. advitIya kSayopazamanA kAraNe pUjyazrI aneka graMthonA racayitA banyA. zAsanasamrATa zrIjInA jAjaramAna vArasAne jALavavAnuM saubhAgya teozrInA phALe adhika AvyuM. Azare 50 varSa jeTalA dIrdha AcArya pada ane 62 varSanA saMyama paryAyamAM teozrIe saMkhyAbaMdha aMjanazalAkA, pratiSThAo, udyApa, upadhAna tapa, dIkSAdAna vagere dvArA zAsananI ghaNI sevA bajAvI hatI. jyotiSazAstramAM prApta karelI vidvattAnA pariNAme zAsananA prAyaH badhAM ja pavitra kAryonAM zubha muhUrto meLavavA mATe temanI pAse asaMkhya loke AvatA hatA. emanI premALatA dAkhalArUpa banI rahe evI hatI. zAsana ane saMghanI moTAmAM moTI muzkelIonuM nivAraNa karavA teo sadA sajaja rahetA hatA. dhanya che zAsananA jhaLahaLatA e sitArAne !
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvyo [357] vRddhAvasthAne kinAre AvelA A mahApuruSa aMtima cAturmAsa rAjanagaramAM vyatIta karI mahAna pavitra girirAja upara seMkaDe pratimAjIonI pratiSThA nimitta, saMghanA ane zrAvakavarganA ati Agrahane vaza thaI, tabiyata nAdurasta hovA chatAM paNa, ghaNA utsAha ane anerA umaMgathI pAdaliptapura tarapha prayANa karI rahyA hatA. paNa kALa, kudarata ane karmasattA pAse paramAtmAnuM paNa kAMI cAlI zakatuM nathI, to ApaNA jevA pAmara prANInI zI vAta? dhaMdhukA pAse tagaDI mukAme gurudeva acAnaka hRdayaroganA humalAthI svarga purImAM padhArI gayA ! nAyaka vinAnA sinyanI jema jaina samAja nirAdhAra banI gaye. teozrI te A jIvananI sArthakatA sAthe mahAna ArAdhaka ane prabhAvaka banI gayA, paNa emanA guNonI suvAsa cira kALa sudhI visaroya tema nathI. emanA AzIrvAda zAsana upara sadA varasatA raho (1) 8 stuti-ekavIzI racayitA-zrI amaracaMda mAvajI zAha, taLAjA jhUlaNA chaMda saurASTra dezamAM aneka saMto, ItihAsanA pAne paMkAya; zAsanasamrATa nemisUrIzvara, mahuvAnA e ratna gaNAya. tIrthoddhAraka zAsanaprabhAvaka, aneka tIrtha uddhAra karAyA kadaMbagiri, valabhIpura, mahuvA, yAtrAdhAma bahu vakhaNAya. vacanasiddha sUrIzvaranI, siMhanAda thI garjanA thAya; rAjA-rajavADAM ne zrImate, guruvaryanAM pAya vaMdAya. anekaziSya ratnothI zobhe, sUricakacakravatI gaNAya; * jaina zAsanamAM jenI AjJA, keI thakI nA kadI lepAya. tasa paTTadhara vijayedasUri, zAstravizArada saMta gaNAya, tasa paTTadhara vijayanaMdanasUri, zAstromAMhI nipuNa kahAya. zAsanasamrATanA mukhamAM ramatI, "udaya-naMdanInI joDI sadAya tIrthoddhAranAM mahAna kAryo, tripuTInA saMgamathI thAya. tiviMda naMdanasUrIzvara, muhUrtamAM e ajoDa gaNAya; jaina zAsananAM zubha kAryomAM, emanuM muhUrta pramANita thAya. 8 (4) 8 9
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 358 ] saraLa svabhAvI, nibha yatAnA nirahaMkArI, hitazikhAmaNa salAha levA, kAThAsUjha, vyavahArakuzaLatA, nirNayazakti dhAryA. kAnA karavaiyA e, spaSTavaktA sAhasazrA, dravya-kSetra ne kALa-bhAvathI, sAcA mArga batAve naya-nyAya ne syAdvAdathI, samaya nAyaka padavIthI karAya; tapagacchanA zramaNasaMghamAM, sakaLa saghamAM sUrIzvaranI, saurabha cAdeize sa'gha-zAsananA matabhedomAM, taTasthatAthI Ape lIdhela nirNayane daDhatAthI, vaLagI rahetA e sUri gurudevanAM apUrNa kAryo, bhAva-bhaktithI pU gurubhiktanA smAraka rUpe, gurujInAM diza adhAya. 'naMdana" 'naMdana" kahe upakAra temane! paLa paLa samare, nasUri jIvanamAMya. siddhakSetra-zatrujaya upara, nUtana bAvana jinAlaya thAya; pratiSThA tenI mahAsuda sAtama, muhUrta Ape zrI gururAya. zeTha ANaMdajI kalyANajInI, peDhI bhAratabharanA zrIsaMghe nI, zAsanasamrATa nemisUrIzvara, sadAya; pakAya; lekhAya. e tA pratiSThA mATe AcArya zrIne, vinatI peDhInI thAya; saMgha-sukAnI kasturabhAI, saMghataNA zirachatra gaNAya. vihAra karatA tagaDI mukAme, paheAMcyA zrI naMdanasUrirAya; hRdayathaMbhanA humalA thAtAM, svargagamana vacce thaI acAnaka A manAva anatA, sAmAM hAhAkAra ullAsa sthAne udAsInatA, sakaLa saMghamAM vyApI khATa paDI te Thera Thera gurubhakti mATe, nAnA-moTA dharma prabhAvaka naMdanasUrinI, ekavIsa kaDImAM jhUlaNA "amara" kahe kara joDI vyakta karAya; chaMdamAM, Urmi Ane bhAvathI, aMjali svIkAraze gururAya ! pratibhAsa panna e sUrirAya; Ave mahAnubhAvA ka vyaniSTha Agamane sahune, A. vi.naMdanasUri-smAragraM"tha ajama guNa jIvana nusare dIrgha dRSTiva ta pArakhI karatA bhAratamAM pratinidhi utsava ze' sadAya. (<) gaNAya; vakhaNAya. (9) jivAya; sadAya. (10) gururAya; nyAya. sAhAya; pasarAya. nyAya; sadAya. jAya; thAya; jAya. thAya; E purAya (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) (18) (19) (20) (21)
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [35] sitAro kharI paDayo ! lekhikA-pa. pU. sA. zrI tilakaprabhAzrIjInAM ziSyA pa. pU. sA. zrI anaMtapUrNAzrIjI mahArAja zrI jaina zAsanamAM aneka nararatna pAkyAM kare che. AvuM ja eka amUluM nararatna pRthvI para prakAza pAtharI ApaNI vaccethI vidAya thaI gayuM. e camakato sitAre lAkhone lADakavAyo hato. pUjyazrI jaina zAsananA mahAna staMbharUpa hatA; samartha vyAkhyAnakAra, jyotiSavizArada, vAtsalyavAridhi, sAhityaniSNAta ane samartha keTinA vidvAna hatA. jaina zAsanamAM bhAgye ja koI emanA nAmathI anajAna haze. teozrInuM vakatRtva atyaMta prabhAvazALI hatuM. bhalabhalA kaThera mAnavIne kamaLatAmAM, kRpaNa mAnavIne udAratAmAM ane kuTila janane saraLatAmAM palaTavAnI apUrva zakti teo dharAvatA hatA. emanuM vyaktitva bhalabhalAne AkarSe tevuM hatuM. bhAre bimArImAM paNa AtmIya zakti na varNavI zakAya tevI hatI. teo potAnA siddhAntamAM eTalA badhA aDaga hatA, ke keInI tAkAta na hatI ke emane DagAvI ke DarAvI zake. emane jotAM ja mastaka namI paDe tevA te mahAna puruSa hatA. teo taddana nikhAlasa, nirdoSa ane svabhAve zAnta hatA. vihAra karatA teo gAmaDe gAmaDe pharI vaLatAM ane gAme gAma meTe janasamUha ekatra thata. emanAM darzana ane upadezathI mAna ane dharatI pAvana thatAM. AvuM prakAMDa pAMDitya hovA chatAM teo ekadama saraLa ane nirAbhimAnI hatA. AbAlavRddha ane virodhI sAthe paNa teo hasIne vAta karatA hatA. game te vyavasAyamAM beThA hovA chatAM koI paNa tattvajijJAsu zaMkAnuM samAdhAna meLavavA Ave te turata ja atyaMta vAtsalyabhAvathI te AvanAra vyaktine saMtoSajanaka khulAse ApatA. game te kaThera svabhAvI ke kutarkavAdI hoya to paNa te teozrInI prabhAvazALI mukhamudrAthI zAnta banI jato. teozrInI viruddha bolanAra pratye paNa teozrI kyAreya kaSAyabhAva na rAkhatA H AvuM dariyAva dila svargastha gurudeva dharAvatA hatA. keInI evI divya zakti nathI ke janmane sthira banAvIne mRtyune khALI zake. AtmA amara che, zAzvata che, paNa janmavuM, jIvavuM ane maravuM te te kudaratane aphara krama che. janmIne jIvI jANIne maraNane mahatsava banAvanAra AvA virala puruSo ja hoya che. saMga pachI viga Ave ja che. paNa A viyogathI te ema ja thAya che ke, zAsanane eka tejasvI sitAre kharI paDo ! e sitArAnuM smaraNa ApaNA aMtaramAM dharmane prakAza pAthare e ja abhyarthanA.
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 360 ] pUjya gurudeva lekhikA--pa. pU. sA. zrI ravIndrazrIjI mahArAja jagata Akhu` ja anAdikALathI cAlatA ane atakALa sudhI cAlu rahenAra nATakanI ragabhUmi jevu' che. tenA para aneka pAtrA Ave che ane potapotAnA pATha bhajavI cAlyA jAya che. A nATaka evu che ke jeneA paDadA kadApi paDavAneA nathI, ane je kadApi pUruM thavAnu" nathI. evA A nATakane viSe A jagatarUpI ra'gamaca upara aneka AvI gayA. paNa emAM keTalAMka virala pAtra evAM Ave che ke jeo pote bhajavela pATha bIjAone mATe preraNArUpa ane yAdagAra banAvI jAya che. A. vi.naMdyanasUri-smArakagra'tha evA mahAtmAo ane satAnAM pAtro paikI parama pUjya gurudeva AcAya zrImad vijayana"danasUrIzvarajI mahArAja paNa eka hatA. teoe peAtAnu samagra jIvana pApakAramAM ja vyatIta karyuM hatuM. jevI rIte puSpa khIle che paNa te jANe bIjAnA manane ja praphulrita karavA mATe khIlyu* na hoya tema potAnI suvAsa cAtarapha phelAvI murajhAI jAya che, tema mahAna dharmAtmAnuM jIvana paNa tevu ja hAya che. teo janme che tyArathI jIvananA aMta paryaMta pAtAthI ane teTalAM satkAryA karIne sukRtarUpI puSponI suvAsa ceAtarapha phelAvatAM jAya che. sAcuM ja kahyuM che ke-- " jalI jAtI che ne, jIvana-dhUpasaLI mheMkatI mheMkatI A." pUjyazrInuM jJAna ajoDa hatuM. koI ne kaI paNa za`kA thai hAya, keAI e prazna pUchavA hAya, teA teo zAnta citte peAtAnA jJAnathI zakAnuM samAdhAna karatA. teozrI zAsananAM mahAna kAryAmAM rokAyelA hovA chatAM koI paNa sAdhu, sAdhvI ke jJAnanA pipAsu Ave te temane AgaLa vadhAravAmAM satata mahenata karatA ane preraNA ApatA. svargastha pU. gurudevanA aneka jIvanaprasaMgA smRtipatha upara pavananI laherakhInI jema eka pachI eka pasAra thaI jAya che. teozrInA kayA jIvanaprasagane yAda karIe ane kayAne na sa'bhArIe te samajAtuM nathI. teonI smaraNazakti paNa tevI ja tIvra hatI. game teTalAM varSo pahelAMnI vAta hAya, athavA te teozrInI hAjarImAM evA koI prasa`ga banyA hAya, te tenI yAda teozrInA hRdayapaTa parathI bhUMsAtI ja na hatI; kAI paNa samaye yAda karIne kahetA hatA. eka prasa'ga mane yAda Ave che. pU. zAsanasamrATa amadAvAda pAMjarApoLe birAjamAna hatA. te samaye amArA dAdIguru sAthe, prAye sa. 2001mAM, ame vaDhanArthe gayAM hatAM. tyAra pachI lagabhaga 15 varSa sudhI teozrInAM darzana-vaMdananA lAbha maLyA na hatA.
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [31] tethI amArA pU. gurujIne darzana-vaMdananI bhAvanA thaI tyAre teozrI dAdAjInI zItaLa chAyAmAM siddhakSetramAM birAjamAna hatA. tethI amee amadAvAdathI pAlItANA tarapha vihAra karyo. ame saNosarA gAmamAM AvyA tyAM sudhI amane khabara na hatI ke, pU. gurudeva Aje ahIMyA padhAravAnA che. anAyAse darzana-vaMdanane lAbha tyAM ja maLI gayo ane amArI bhAvanA paripUrNa thaI. ghaNAM varSe amone joyA, chatAM paNa amAro paricaya Apavo na paDyo tethI amArA Azcaryane pAra na rahyo. kharekhara, tyAre amone thayuM ke, temanI smaraNazakti keTalI jAgrata che. teozrInI vANInuM guMjana atyAre paNa jANe manamAM thAya che. mane lAge che ke, AvI bejoDa smaraNazakti prApta karavA mATe te bhavobhavanI jJAnasAdhanA ja joIe; te vagara AvI smaraNazakti prApta na thaI zake. jIvanamAM emane kevaLa jJAnano ja vyAsaMga hato evuM paNa na hatuM; dharmakriyA, prabhubhakti, bimAra hoya tene dharmazravaNa karAvavuM vagere dareka kAryamAM teozrIne UMDo rasa hato. pUjyazrI vAsakSepa nAkhatA kaMTALatA ja nahIM. teozrI kahetA, "ApaNu vaDe kaI dharma pAmato hoya ke dharma pratyenI koInI zraddhA vadhu dRDha thatI hoya to ApaNe zA mATe pramAda kare joIe? kAraNa, e dharma pAme ke enI dharma pratyenI AsthA vadhe emAM ApaNane paNa maTe lAbha che. leke pakAra, popakAra ane parakalyANanI emanI bhAvanA AvI suMdara hatI. kharekhara, teo alaukika ane ane khI vyakti hatA. zAsanano hIre ApaNI najara samakSathI jato rahe to kone duHkha na thAya? temanA avasAnathI atyAre jaina zAsanamAM moTI khoTa paDI gaI. dIrdhAyu hota to ghaNAM zAsananAM kAryo karata. khera ! bhAvI AgaLa keInuM cAlatuM nathI. have teozrInAM darzana azakya che. chatAM paNa teo saMgharUpI vADImAM evAM bIja ropatA gayA che ke ApaNI saMgharUpIvADI harahaMmeza hariyALI raheze. ane bhaviSyamAM enAM mIThAM phaLa ApaNane maLaze.. teozrIno mahAna AtmA jyAM birAjamAna hoya tyAMthI parekSarUpe darekane satkAryo karavAnI preraNA Ape ane ame paNa dharmanA sAcA rAhe prayANa karIe e ja abhilASA. vaMdanA lekhaka-zrI maphatalAla saMghavI, DIsA jyavaMtA zrI jaina zAsananA nirmaLa gaganamAM jhaLahaLatA tAraka zA pU. AcAryadeva zrImad vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja Aje sadehe ApaNI vacce vidyamAna nathI e
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ [36] A. vi.nadanasUri-smArakagraMtha hakIkatanuM smaraNa ghaNuM zAsanapremI AtmAone vyathita kare te sAcuM hovA chatAM, teozrInI AtmasAdhanAnuM je sUkama baLa Ajeya ApaNuM vacce vidyamAna rahIne ApaNane gurubhaktinI ananya preraNA ApI rahyuM che, ApaNA jIvananI paLepaLa zAsana kAje sArthaka karavAnuM bhAna ApaNane karAvI rahyuM che, te paNa ochA AzvAsananI vAta nathI. upakArI gurumahArAjanI benamUna bhaktino jAjvalyamAna je Adarza teozrIe piotAnA jIvanamAM sthApya tema ja tene aNizuddhapaNe dIpAvyo te AjanA viSamaya vAtAvaraNa vacce ApaNuM mATe pathapradarzaka dIpaka samAna che. upakArI vaDIlonI AziSamAM je amogha zakti che, tenI upekSA karIne ApaNe durbhAgyanA zikAra banIe chIe, amaMgaLanA cakkaramAM phasIe chIe ane pachI tenA deSane Tepalo bIjAne mAthe DhaLI paNa daIe chIe. jyAre divaMgata AcAryadeve to sva-IcchA jevuM kazuM rAkhyA sivAya gurvAjJA sarvesarvA"ne maMtra gajavIne ApaNane Azcaryacakita karI mUkyA che. sadeva sattvavaMtA vadana para nihALavA maLatI e samatAnuM darzana, Ajeya dilamAM DahApaNanA dIvA peTAve che, viSaya-kaSAyanA vAvAjhoDAne jhabbe karavAnuM pavitra baLa prANemAM pragaTAve che. paramatAraka zrI vItarAga paramAtmAnA zAsana kAje zvAsozvAsa lenArA mahAtmAo kevA hoya tene javalaMta Adarza sthApIne jeozrIe kALane eno dharma bajAvavA dIdhe, te pa. pU. AcAryadevano janma vikrama saMvata 155mAM boTAdamAM hemacaMdazAne tyAM thayo hato. tyAga-vairAgyasamRddha jIvananuM gajabanuM AkarSaNa bAlyakALathI ja temanA aMtaHkaraNamAM hatuM. kALa pAkatAM, 15 varSanI vaye bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karIne, teozrI zAsanasamrATazrInA parama vinaya paTTadhara pUjyapAda AcArya mahArAja zrI vijayadayasUrIzvarajInA ziSya banyA. ane jotajotAmAM evA te AgaLa vadhI gayA ke mata pUcho vAta. nyAya, vyAkaraNa, Agama sAhitya AdinuM talasparzI jJAna teozrIe dIkSA pachInAM 12 varSamAM ja, samyapha prakAre upArjana karI lIdhuM. chatAM e jJAnano muddala ahaM teozrIne have nahi, paNa phaLabhAre namatA AmravRkSanI jema yathArtha vinamratA teozrImAM sa-rasa rIte puSTa thaI. AcArya padanI saghaLI yogyatAo mAtra 27 varSanI nAnI vaye teozrImAM pragaTapaNe vartAtAM, 27-28nI vayamAM teozrI AcArya pada para pratiSThita thayA. A pratiSThAe teozrInI zAsanaprabhAvaka kSamatAmAM ghaNuM vadhAre karyo. saMgha, zAsana, zAstro ane tIrthonAM UMDAM mULane vadhu data, asarakAraka tema ja AmonnatipradAyaka banAvavAmAM teozrIe
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyeA [33] peAtAnI AgavI sUjha, pratibhA, medhA tema ja zaktinA saphaLa sadupayAga karyAM. AcAryapadmanI javAbadArInA pAlana vacce, dainika jIvananI ArAdhanAnuM apramattapaNe pAlana karavAmAM teozrIe je vI kArakhyuM, tenI jeTalI anumAdanA karIe teTalI Acho, prabhunA zAsanamAM pUjya AcArya bhagavaMtAdinA zire zrIsaMghanAM vividha kSetronI javAbadArInA bhAra rahetA hovA chatAM tenA vaDe gherAI jaIne AtmasAdhanAne gauNa na ja karI zakAya, e satya pUjyazrIe kharekhara dIpALyuM. paDatA A kALamAM, caDhatA pariNAme prabhuzAsanane samarpita thaI ne nija jIvananI pratyeka paLanA sva-para hitAya je sadupayoga divaMgata AcArya deva karI gayA te ApaNane kahI rahyo che ke, " uMgha, AhAra ane viSaya-kaSAya pAchaLa samaya na veDapheA." AvA apramatta AcAryadeva zrI vijayanadanasUrIzvarajI mahArAja, gaI sAle amadAvAdathI vihAra karI zrI siddhagirijI mahAtIrtha upara 504 bhavya jinabi benI pratiSThA karavA mATe padhArI rahyA hatA. jayaNApUrvaka vihAra kamAvatA dhaMdhukA najIka AvelA tagaDI mukAme padhAryA tyAM kALanA ghaTa vAgyA. ane ArAdhanAmaya jIvananA AsmAnamAM jhaLahaLatA e AcArya bhagavaMte sva-sthatApUrvaka kALane eneA dharma bajAvavA dvIdhA; vi.sa. 2032nA mAgasara vada 14 ne sAmavAre teozrI svargavAsI thayA. ananya upakArI AcAryadevanI vasamI A vidyAyanA kArI ghA ApaNA kALaje kapa pedA kare tenI nA nahi, paraMtu tenA sacATa ilAja tA teozrIe dIpAvelA tyAga-vairAgyasamRddha jIvananI trividha ArAdhanAmAM raheleA che. samayane sAdhe te sAdhu' e uktine sArthaka karI janArA pa. pU. AcArya devanA asIma upakArone sAcI aMjali tyAre apI kahevAya, jayAre ApaNe sahu zrI jinezvaradevanI tAraka AjJAnA ajavALe jIvana jIvavAnA prAraMbha karIe, sasArarasikatAne phagAvI daI ne zAsanarasikatAne agIkArI karIe, viSaya-kaSAyanA bhayaMkara vAvAjhoDAne parAsta karanArI pracaMDa pApapratikArazakti khIlavIe. praNamu` chuM, pUrA bhAve divaMgata AcAya daivane. upakArInuM smaraNa lekhikA--pa. pU. sA. zrI ratnamAlAzrIjI mahArAja ('ravinduzazu ') pUjyapAda zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja jaina zAsanarUpI mAnasarovaramAM haMsa samAna hatA. teo jJAnaguNunA dhAma, kAmadevanA abhimAnane toDanArA, dharmanI dhurAne
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] A. vi. nanasUri-smArakazra'tha vahana karanArA, saghaLA doSarUpI dAvAnaLane zAMta karanArA, aSTa pravacanamAtAnuM samartha rIte pAlana karanArA ane AcAryapadanA chatrIza guNAthI vibhUSita hatA. ane AvI guNasapatti ane zaktinA baLe emaNe 28 varSanI nAnI uMmaramAM AcArya pada prApta karyuM" hatuM. temane guru-samarpaNabhAva evA hatA ke, je vicAra zAsanasamrATa sUribhagava'tane Ave te ja vicAra udayasUri mahArAja sAhebane tathA nadanasUri mahArAja sAhebane Ave ! kAI paNa zakAzIla vyakti Ave te gurudeva sumadhura vANIthI, zAstrane anulakSIne, tenI zaMkAne dUra karatA, saraLa ke aTapaTA dareka praznone sahelAIthI ukelavA e emanI buddhinuM manapasaMda kAryaM hatu. teo mukhAkRti uparathI paLavAramAM darekane pArakhI letA. nIDaratA, niHspRhatA, nibhatA ane saraLatA-e guNA emanA svabhAvamAM pariNamelA ja hatA. mAtra mAnava pratye ja nahi paNa, kIDIthI kuMjara sudhInA sarva jIvA pratye niSThAraNu karuNAbhAva ane vAtsalyabhAva emane AtmasAt thayelA hatA. dharmagurupadane chAje tevA adhA guNA temaNe meLavelA ane keLavelA, tethI ja te eka adanA sAdhumAMthI jaina samAjamAM moTA jainAcArya banyA ane tapAgacchAdhipati kahevAyA. kAI paNa kArya karavAnuM hoya tyAre pahelAM pUrA vicAra kare ane zarU karyA pachI, vinA ke aDacaNo Ave teApaNu, makkamatA ane kuzaLatApUrvaka ane pUrNa kare, bhaNavA ane bhaNAvavAnA upayegamAM Ave evA viziSTa graMthe paNa temaNe banAvyA hatA, tema janmyAtiSa-zilpazAstranA teo pAragAmI hatA. a'janazalAkA, pratiSThAdi zAsananAM avanavAM kAryA temanA ApelAM muhUrtothI thatAM; ane tethI AvAM kAryo navapalavita thatAM. pUjayazrInuM jIvana nadInA nirmaLa nIranI jema pragatizIla hatuM. pUjyazrIne gesane vyAdhi chellAM keTalAMka varSothI hAvA chatAM paNa pAte jarA paNa pramAda na karatA. game te vyakti game te samaye muhUrtA kaDhAvavA Ave teA kADhI ApatA ane koI neya nArAja na karatA. jaina zAsana taraphanI bhakti temanI rageragamAM vyApta hatI. tethI jaina zAsananA praznone prANaprazno mAnIne ene pUrI mahenata laI ukelatA. pUjyazrInA sacamanI suvAsathI temanA moTA bhAIe paNa dIkSA lIdhI hatI, ane upApAya sumitravijayajI banyA hatA. Ama anekAneka guNAthI pUjayazrInu jIvana advitIya ane AzcaryakAraka banyu hatuM. jainazAsanarUpI nabhamaMDaLamAM dinakara samAna ane jIvAnA AdhAra samAna dhIra, vIra ne gabhIra sUrIzvarajInA guNAnu varNana karavA mATe mAnavIe sadguNanA bhaMDAranI zreNIe caDavuM joI e. jo peAtAnA jIvanamAM sUrya-caMdra jevI pratibhA pragaTe te ja e mahApuruSanuM jIvana AlekhI zakAya. jema gujarAtanA mahAma`trIzvara dAnavIra zrI vastupAla pavitra tIrthAdhIrAja zatrujaya mahAtIrthaM ne charI pALatA sa`gha laI ne nIkaLelA ane akevALIA gAme svargavAsa
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyo [35] pAmyA, tema tapAgacchAdhipati, sa`ghakauzalyAdhAra, paramapUjya, AcArya bhagavaMta zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba, saMghanA pramukha zeTha zrI kasturabhAI Adi jaina saMghanA AgrahathI zatruMjaya mahAtIrtha uparanA nUtana jinAlayanI pratiSThA mATe nIkaLelA ane nemisavata 27 ane vikrama savata 203ranA mAgazara vada caturdazInI sAMje, tagaDI mukAme, ekAeka hRdayaroganA humalA thavAthI navakAramaMtranI dhUnamAM kALadharma pAmyA ! sAMbhaLanAra darekanA dilamAM kAramA ghA lAge tevI adhita ghaTanA banI gaI! he jJAnasAgara gurudeva ! ApanI sAdhanA ajaba keTinI hatI. Apanu. cAritra haNIya hatuM. Apa parama vaMdanIya vibhU ti hatA. paramAtmAnA zAsana mATenI ApanI dhagaza ane lAgaNI apUrva hatI. Apa aneka bhavyAtmAonA hRdayakuMjamAM jJAnanA divya prakAza pAtharanArA hatA. zAsana upara Ape keTalA badhA upakAra karyA che ! ApanA e upakArAnuM ane ApanA pavitra jIvananuM smaraNa e ja amAruM zaraNu hA ! keDiTa keTi vaMdana lekhikA--pa. pU. sAdhvIjI zrI rAjendraprabhAzrIjI ma. nAM praziSyA pa. pU. sAdhvIjI zrI harekhAzrIjI ma. dhUpasaLI maLIne paNa suvAsa Ape che, dIvA svaya' maLIne paNa ujAza Ape che, ema mahApuruSA pAtAnA jIvananA bhAge paNa paropakAra ane paramArtha kare che. jaina zAsanamAM AvA ja parApakArI mahApuruSa hatA AcArya bhagavaMta zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja. emanA pApakArI svabhAvanu' varNana mArA jevI pAmara ane abudha kaI rIte karI zake! eka saskRta subhASitamAM kahyuM che ke-- vidyAvAna mahAna puruSonA jIvananI badhI vAtA lokeAttara-alaukika ja hoya che. emanuM mana haMmezA jagatanA hitane ja vicAra karyA kare. emanAM vacanA paNa lokone Anada Ape tevAM ane lokone kalyANamAge laI janArAM hoya che. emanA puruSArtha paNa badhA jIvAnA kalyANa mATe ja thAya che. ane emanu dana karIne paNa duHkhI jIvAnA saMtApa nAza pAme che. A badhI vAtA pUjya nanasUri mahArAja sAhebane kharAkhara lAgu paDe che. emanAM tana ane mana rAta-divasa parApakAra ane paramAmAM ja pravRttivALAM hatAM.
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ [366] A. vi.naMdanasUri smArakyatha amArA jevA aneka jIvonA teozrI mahAna upakArI hatA. amane saMsAramAMthI ugArIne, amArA bhAvaprANane uddhAra karyo, amane svahaste bhadadhi tAriNI dIkSA arpaNa karI, ane amArA para akhaMDa kRpAnI vRSTi karI. e pUjya gurudevanA A alaukika upakAranuM varNana zabdomAM kaI rIte huM karuM ? emanA aMtaramAM mAtA same vAtsalyabhAva hato, gulAbanA puSpa jevI emanA cAritranI suvAsa hatI. jinazAsananI ArAdhanA ane prabhAvanA mATe e gurudeve emanuM jIvana samarpita karI dIdhuM hatuM. AvA e gurudevanI aMtaratamanI vANI jeNe sAMbhaLI che, tevA che emanA parama pavitra jIvananA prabaLa puruSArthane kadApi nahi bhUlI zake. vadhu lakhatAM AvaDatuM nathI. zabdo khUTI jAya che. AvA mahAna AtmA mATe zuM lakhavuM enI mUMjhavaNa thAya che, eTale chelle aMtaranI prArthanA karuM chuM ke, he guNanidhi sUrideva! Apa jyAM che tyAMthI amArA para amadaSTi varSAvatAM raheje ane amArAM jIvana ujamALa bane tevA AzIrvAda pAThava. ApanA caraNe koTi koTi vaMdana! eka pavitra saMsmaraNa lekhikA- pa. pU. sA. zrI mRgAvatIzrIjI mahArAja pUjya AcArya mahArAjanAM darzana eka vAra pAlItANAmAM karyA hatAM. khAsa kaMI vAtacIta thaI nathI. vizeSa paricaya nathI. zuM lakhuM? vaLI lakhatAM AvaDe nahIM, moTI vAta A che. smArakagraMthamAM vaMdanArUpe nIcenI thoDIka lAIno lakhavI yogya lAge to Apazo. A vAta eka pavitra saMsamaraNarUpa manamAM saMgrahAI gaI che ane te sva. pUjya AcArya mahArAjanA mananI vizALatAnI sAkSI pUre che. pAlItANAmAM jAhera vyAkhyAnane eka prasaMga AvyuM. nagarazeTha zrI cunIbhAI vagerene meM kahyuM ke, "ahIM pUjya AcArya mahArAja zrI naMdanasUrijI mahArAja Adi aneka mahAna AcArya mahArAje, munibhagavaMte tathA sAdhvIjI mahArAje birAje che, te huM vyAkhyAna ApuM te barAbara nathI." A uparathI zrI cunIbhAIe pU. AcArya mahArAjane kahyuM ke, "sAdhvIjI Ama kahe che." Ama kahIne nagarazeThe AjJA paNa mAgI; to. pUjya AcArya mahArAja sAhebe kahyuM ke, "sAdhvIjI sukhethI vyAkhyAna Ape amArI
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvyo [37] AjJA che." A pachI pAlItANAmAM zeTha motIzAnI dharmazALAmAM tathA cAra-pAMca sthAne mAM jAhera vyAkhyAno thayAM hatAM. A prasaMga uparathI pU. AcArya mahArAja samayanA kevA pArakhu hatA te amane pratyakSa anubhavavA maLyuM. teonI samayajJatAnI tathA udAratAnI UMDI chApa amArA mana upara paDI che. A vAta sane 1964nI che; ane e varSe ame rara varSa pachI girirAjanI yAtrAe gayAM hatAM. jeozrI samayanA AvA jANakAra ane udAra hatA ane jemaNe jaina zAsananI aneka varSo sudhI ghaNI sevA karI hatI, evA mahAna AtmAnI khoTa purAvI muzkela che. e mahAna zAsanaprabhAvaka AcAryazrInA caraNomAM amArI bhAvabhInI zraddhAMjali arpaNa karavA sAthe emane ame savinaya, sabahumAna anekAneka vaMdanA karIe chIe. gurustuti racayitA-zrI jayaMtIlAla mehanalAla jhaverI, amadAvAda re, kALa tArI gati nyArI, naMdana guru cAlyA gayA; yogasAdhaka banI AtmA, jagamAM amara banI gayA. (1) AtmA ne cAlI chatAM, uttama suvAsa mUkI gayA; bhaktibhAve smarI sUrine, sau zakAtura thaI gayA. (2) nirmaLa hRdayanA svAmI teo, nayane azru vahAvI gayA; zAsananA zirachatra gurujI, paLamAM ghAyala karI gayA. (3) siddhagirinuM smaraNa karatAM, tagaDImAM kALa karI gayA; tIrthonA uddhAra karIne, nija AtmAne tArI gayA. (4) * zAsanasamrATa nemisUri, udayasUri paNa cAlyA gayA; naMdanasUrijI paNa e ja mArgo, kalyANa sAdhI gayA. (5) pAvakapathapradarzaka lekhaka-zrI naTavaralAla esa. zAha, muMbaI mAnavInA manamAM jyAre vicAranA vaMToLa jAge, enuM aMtara jyAre akathya mUMjhavaNa anubhave ane jyAre citta caMcaLa banIne vicAra-vaMToLamAM aTavAI jAya, tyAre ene
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ [368]. AvinaMdanasUri smArakagraMtha keI nirbhaya, anubhavI ane daDhanizcayI vyaktinA sAtha ane sahakAranI jarUra rahe che. evA samaye koI dhIra, vIra, gaMbhIra, jJAnI, dharmanA jJAtA, parama upakArIne meLApa thAya tyAre ene sAcA mArgadarzaka sAMpaDe che, enI mUMjhavaNa dUra thaI jAya che ane asvastha manane zAMtI maLI rahe che. AvI vyakti puNyodaye prApta thAya che. satsaMgano mahimA anero che. satsaMgathI mAnavI duHkha, ke je mananI eka sthiti che, tene visAre pADIne ananya bhaktimArge vaLe che. saMsAramAM rahIne paNa virakta ane vizuddha bhAve AtmAnA raMge raMgAIne AgaLa vadhe che. deva-guru-dharmane pichANanArAo anubhave che ke, mahAna guru pratyenI zraddhA-bhakita mAnavIne saMkaTa samayanA rakSaNanI garaja sAre che. dUra hovA chatAM paNa gurunuM nAmasmaraNa anerI zAMti arpe che, vicAra, vartana ane vANImAM ajaba parivartana ANe che. je vAta mAnavI mATe kahI zakAya e ja saMgha ane samAja mATe paNa zakya che. dUradazI ane cAritryazIla sadaguru saMgha ane samAjane doravaNI Ape che, AvatAM eMdhANane pArakhe che ane musIbatamAMthI mArga kADhe che. emanI AMtarakuraNA chUpA AzIrvAda "Blessings in disguise" jevI hoya che. mahAna saMtanA manamAM e ja bhAvanA hoya che ke sarvathA sahu sukhI thAo, samatA sahu samAcare; sarvatra divyatA vyApa, sarve kalyANa meLavo. parama pUjya AcArya mahArAja zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAja potAnI kArya kuzaLatA, tejasvitA, avarNanIya daDha zakti, ananya sabhAva ane saraLatAthI saMtaziromaNi saMdhanAyaka banyA ane pathapradarzaka banyA hatA. teo hatA tyAM sudhI sahu nirbhaya hatA. zirachatra salAmata hoya ane bALaka bephikarAIthI harIpharI zake tevI saMgha ane samAjanI sthiti hatI. zatruMjayagiri upara pratiSThA mahotsava prasaMge pAlItANuM tarapha vihAra karatAM, saMvata 203ranA mAgasara vada 14nA divase, tagaDI mukAme sahu sAdhusamudAya ane bhaktone cheDI e virala vibhUti dUra vahI gaI! vAtsalyanA avirata pravAhanuM eka jharaNuM lupta thaI gayuM ! mahAna jyotirdharanI zAsanane na purAya evI moTI khoTa paDI. muhUrta, zilpa ane vidhi-vidhAnonI bAbatamAM dareka saMpradAyanA mahAnubhAvo teozrIne pUchatA hatA, te savene tema ja nAnA-moTA sahune teozrInI gerahAjarI sAlaze. zrI naMdanasUrijI kuMdana samuM kAma karatA hatA ane aneka kaparI kasoTImAMthI kuMdananI mAphaka aNIzuddha pAra UtaratA hatA. A AcArya mahArAja emanAM agaNita satkAryothI Aje paNa vikhyAta che. teozrInuM hasatuM mukhaDuM Aje paNa najara samakSa taravare che. teozrInI karuNAmaya
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [36] amadaSTi jANe maMgalamaya mArga cIMdhatI rahe che. teozrI pArthiva dehe atyAre vidyamAna nathI, chatAM teozrI aneka pAvanakArI mahAna guNethI jIvaMta che. samayanA satata vahetA pravAhamAM aneka priyajane dUra dUra vahI jaIne adazya thAya che, paraMtu cittaphalaka upara aMkAyelI temanI mUti lopAtI nathI. guruvaryanA javAthI anekoe mahAmUlI mUDI gumAvI hoya ane vaDIlanI chatrachAyA sarI gaI hoya tevI pratIti thAya che, kiMtu temano vikazIla svabhAva, haLavI ramUjabharI vAtacItanI chaTA ane rAhu koIne AMjI zake tevo buddhivaibhava Aje paNa mArgadarzaka bhomiyAnI garaja sAre che. teozrInAM saMbhAraNAM A saMsAraraNamAM mIThI vIraDInI jema sAMvana ane zAMti Ape che. apratima jIvanakalAdhara, kagI ane bhAvanAonA mahAna zilpI parama pUjya guru bhagavaMta vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjane keTI koTI vaMdana. pratiSThAnuM prasthAna ke anaMtanI maMjila? lekhikA-pa. pU. sA. zrI zaziprabhAzrIjI mahuvAvALA varSA samaye kALAM ghanaghora vAdaLo ane vIjaLInI camakadamakathI AkAza ApI UThe, meralA madhura TahukAra karavA lAge, varSAnI buMda rimajhima rimajhima varasavA lAge ne loke AnaMdathI nAcI UThe, tema anaMta siddhonA pavitra dhAmamAM pratiSThA thavAnAM vAjAM vAgavA mAMDyAM. pratiSThA paNa zilpazAstrI, mahAna tirdhara, dharmazAstrajJa evA paramapUjya zAsanasamrATanA paTTaprabhAvaka pUjyapAda zrI vijayadayasUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pUjyapAda zrI naMdanasUrIzvarajI mahArAjanA varada haste thaze e samAcAra sAMbhaLatAM saunAM haiyAM AnaMdanA hiloLe caDhayAM. jeoe potAnA lehInuM TIpeTIpuM zAsana kAje chAvara karyuM hatuM, jIvananA dhabakAre dhabakAre vItarAganI AjJA ghUMTI hatI ne jIvananI paLepaLa zAsanasevAnI bhAvanAthI otapreta banAvI hatI, evA pU. AcArya devazrIe zarIranI asvasthatA chatAM pratiSThA mATe hA pADI. ane amadAvAdathI pAlItANA tarapha maMgala prasthAna paNa karyuM. paNa vacamAM mAgasara vadI 14nA roja sAMjanA, tagaDI mukAme, pUjyazrI zrI saMghane zokagrasta banAvI sadAne mATe vidAya thaI gayA-emanI siddhagiri taraphanI yAtrA jIvananI mahAyAtrA (samApti) rUpa banI gaI! nIkaLyA hatA pratiSThAnA maMgala prasthAna mATe ne UpaDI gayA anaMtanI maMjile ! pU. zAsanasamrATane samudAya nirAdhAra banI gaye. jemanA haiyAmAM zAsana mATe taravarATa hato, apUrva tamannA hatI, sarvanA kalyANanI bhAvanA hatI, jJAnanI vizALatA hatI evA pUjya gurudeva saMyamanI suvAsa phelAvI 47.
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ [370] A. vi. naMdanasUri smArakagraMtha cAlyA gayA. temanA jIvanamAM IcchA, Asakti ke AzA-tRSNA-pRhAnI pAmaratA ke leSaNAnI lAlaca na hatI, svArthanI gaMdha na hatI. teozrI caMdra jevA nirmaLa, haMsa jevA ujajavala, vRSabha jevA baLavAna ne bhAraDa pakSInI jema apramatta hatA. temanuM netrayugala prazamarasamAM nimagna hatuM. vadana kamaLa sadA mATe prasanna hatuM. kharekhara, pUjyazrI jaina saMghane eka samartha sukAnI, pAlaka pitA ane hRdayanA svAmI tarIkenuM gaurava prApta karI svarganA mArge prayANa karI kRtArtha banI gayA. aMtamAM, pUjya svargastha AcArya mahArAjanA puNyAtmAne bhAvapUrvaka bhUrisUri vaMdanA sAthe prArthanA karIe chIe ke, zrIsaMghamAM e mahAna puruSanA pagale cAlavAnI zakti ne saddabuddhi pragaTe. kharekhara, hRdaya mUka rudana karIne pokAre che ke teozrI te- zUnyamAMthI sRSTi sajI parama tejane pAmI gayA; janma e dhAraNa karI jIvanane dIpAvI gayA. dharma zuM? premabhAva zuM? saune e samajAvI gayA; are prabhu, tujane gamyA, bhale laI lIdhA. paraMtu amane saune raDAvI cAlyA gayA ! zAsanaratna sUrijIne aMjali lekhikA-zrI "priyaka5 ? zAsanasamrATanA lADakavAyA sva. pU. pA. AcArya vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba hatA, eTaluM ja nahi, zAsananAM mahAmUlA ratna hatAM. vartamAnakAlIna zrIsaMghanA AdhArasthaMbha hatA. sane 1898mAM bATAdanagaramAM mAtA jamanAbahene, pUrva dizAnA sUryanI jema, A putraratnane janma ApyuM. pitA hemacaMdabhAIne kuladIpaka evA te bALakanuM pheIe "narottama" evuM guNagrAhI nAma pADyuM-jANe bhAvimAM puruSamAM uttama thavAne na hoya! ane banyuM paNa evuM ja. narottamabhAI zaizavakALathI evA susaMskAra pAmyA ke temanA jIvanamAM Atmika bhAvanuM kalpavRkSa UgI nIkaLyuM. ratnane te jhaverI ja pArakhe ane mUlave. A tejaratnane pArakhanAra zAsanasamrATa kaMI jevA tevA na hatA. jagatamAMthI ratno vINI vINIne emaNe zAsanane samarpita karyA hatAM. tyAga-tapa-saMyama ane jJAnanA nidhAna pU. pA. A. vijayasUri jevA jhaverIe emanuM mUlya karyuM ane muni naMdanavijayajI tarIke emanA ziSya jAhera karyA.
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekha tathA kAvya (371] tyAre pUjyazrInI uMmara 16 varSanI. TUMka samayamAM te tIvra pazamathI nyAya, vyAkaraNa tema ja siddhAMtone talasparzI abhyAsa karyo ane gya jaNAtAM 13 varSanAM saMyamIne sUrisamrATe AcAryapadathI vibhUSita karyA. na te puSpanI sugaMdha, na caMdananI sugaMdha ke na gulAba ke camelInI sugaMdha pavananI viruddha dizAmAM jAya che. paraMtu puruSanI sugaMdha viruddha dizAmAM paNa jaI zake che. arthAt teo sarva dizAmAM potAnI saurabha phelAve che. surideve zAsanasamrATanA pUrNa kRpApAtra banI, temanI nizrAmAM ane svazaktithI, aMjanazalAkA, tIrthoddhAra, pratiSThA, udyApana, ujamaNAdi aneka zAsanakA bhagIratha prayAse karAvI, apUrva zAsanasevA ApI che, ethI ja teo jagaprasiddha thayA che. rItabhAta te pUjyazrInI evI hatI ke potAnI pAse AvanArane prasannatAthI belAve; dhyAnapUrvaka tenI vAta sAMbhaLIne ucita mArgadarzana Ape. teo AbAlavRddha saunA prItipAtra hatA; saune AtmIya bhAve jenAra hatA; ethI ja vAtsalyavAridhi kahevAyA. jIvananAM chellA zvAsozvAsa sudhI teo zAsanasamrATanAM svapnane sAkAra banAvavAmAM ane zAsanasevAmAM nimagna rahyA hatA. nemisUrIzvarajI ma. sA. nA lADakavAyA sUrideve mAgasara vada 2 ne zanivAre, amadAvAdathI pAlItANA tarapha, 450 varSe girirAja para, dAdAnI TrakamAM thanAra, pa04 jinabiMbane bhavya pratiSThA-mahotsava prasaMge pitAnA varada haste karAvavAnI zubha bhAvanA sAthe ullAsapUrvaka vihAra karyo. aMjaLa ane bhavitavyatAe juduM ja vicAryuM hatuM. je manuSyanI badhI dhAraNAo siddha thatI hoya to te pachI dharma ane mokSano puruSArtha kare ja kezu? kamanI vizvavyApI sattA nIce dabAyelA jIvonI dhAraNAo adhUrI rahI jAya che. pUjyazrInuM paNa ema ja thayuM, ane teo sAva aNadhAryA svage-paraloka sidhAvI gayA! janmavuM, jIvavuM ane maravuM e te bAjIgaranA khela jevI sarvasAmAnya ghaTanA che. to paNa te mAnava saMsArane mATe mahApuruSa banI jAya che, je potAnA udAtta guNo ane AcaraNathI AdarzarUpa banI jIvananuM lakSya samajAvI de che. lipsAthI mukta e mahApuruSe "lIdhelA kAryane Atmabhoge paNa pAra pAmavuM," e siddhAMtane svajIvanamAM apanAvyuM hatuM. utsAhabhera girirAja tarapha padhAratAM pUjyazrIne dhaMdhukAthI tagaDI AvatAM hArTanA humalAe gherI lIdhA ane tyAM ja mAgasara vada 14nA kAramA dine teo samAdhipUrvaka kALadharma pAmyA ! saMghanA kauzalyAdhAra sUrIzvaranA vige samagra janatAmAM ghere zeka vyApI gayo ! ane chatAM amArA surIzvarajI Ajeya amara che, ane amara raheze ! amArAM koTI koTI vaMdana che e vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebane!
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1392] A vinaMdanasUri smAra pyA re naMda na sU ri jI racayitA-zrI bAlacaMdra, khaMbhAta juga juga jIvo pyAre, naMdanamUrijI amara raho re. boTAda gAme janma liyA aura prakAza phailAye, camake the jagame jaise cAMda sitAre; cAMda sitAre-se ho naMdana pyAre. amara raho re...1 nemisUri ke tuma the prANa pyAre, hama sabake ho AMkhoM ke tAre; AMkhoM ke tAre naMdana jagase ho nyAre. amara raho re...2 jagako tumane saccA mArga dikhAyA, jJAnako baDhAyA ajJAna haTAyA: ajJAna haTAyA saccA mArga dikhAyA re. amara raho re...3 sthaMbhatIrtha ke sAmaiyeme dharmI janoMko AnaMda hove; upadhAna karAkara zAna baDhAI, jayanAda khUba gajAye. amara raho re...? udayamRrijIke smAraka heta, mArgadarzana kiye nirAle; gurujIke the ziSyavara pyAre, bAlajIvoMko rAha batAye. amara raho re...5 jaba mAgasara badI caudasa dina AyA; taba akhiyoMne AMsu bahAyA; AMsu bahAyA 'naMdana' terI yAda Aye re. amara raho re...6 kaLikALanA vIra lekhaka-prAdhyApaka zrI kavIna zAha, khaMbhAta jaina zAsanano eka tejasvI sitAre mAgazara vada 14nA divase kharI paDyo. ghaDIbhara aMdhakAranuM AvaraNa chavAI gayuM-jANe ke, prakAza A avani parathI adazya thaI gaye ! caturdazInA divase pratikramaNanA samaye pUjyazrInA kALadharmanA samAcAra sIkeIna bhAIone mATe hRdayadrAvaka ane Azcarya mugdha karI de tevA hatA. AMsubhInI Abee A dazya nihALyuM. ____yoyshriin| panI vividhatA marevI vAtAne mAM zusavI ! 'yomA pA' e nyAye pUjyazrInA jIvanane samajavA "kaLikALanA vIra" e nAma emane mATe aucityapUrvaka mUkI zakAya tema che.
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [373] manuSyajIvanamAM cAra puruSArthonI sAdhanA karavI joIe. temAMya dharma ane mokSapuruSArtha sAdhanArA bhavyAtmAo viralA ja hoya che. dharma-puruSArthanI varasanI sAdhanA dvArA mokSamArgane paMthe dinapratidina caDhate pariNAme pUjyazrIe je ArAdhanA karI che, te avismaraNIya che. - pUjyazrI dAnavIra hatA. dAnavIra e arthamAM ke pote akhaMDa jJAnopAsanA karIne teoe, pitAnI nizrAmAM rahelAM sAdhu bhagavaMto ane sAdhvIjIone jJAnanI bakSisa ApI hatI. vidyAdAna e zreSTha dAna che ane tenA dvArA jJAnadIpaka pragaTAvIne jinazAsananA anuyAyIone pragatinA zikharo sara karavAmAM tema ja dharmanA mArge sthira thavAmAM teozrIe ananya preraNA ApI hatI, jenA pariNAme saue potapotAnI rIte AdhyAtmika mArge pragatI sAdhI hatI. lakSmIdAna to A jIvanamAM maLyA pachI kharcAI jAya che, jyAre apUrva evuM vidyAdAna bhavAMtaramAM paNa bhavya jIvone upayogI nIvaDe che. A arthamAM pUjyazrI kharekhara dAnavIra hatA. pUjyazrI eTale dayAnA sAgara, dayAvIra! mokSamArganI ArAdhanAmAM upakAraka evuM cAritra aMgIkAra karIne teoe jene abhayadAna ApyuM hatuM, pAMca mahAvrata grahaNa karIne, prANAtipAta viramaNavrata dvArA skUla ane sUkSma jIvonI rakSA karI hatI ane ahiMsA paramo dharmanA vizvavikhyAta sUtranI sArthakatA siddha karI batAvI hatI. saunI sAthe sahaja saraLatA ane dayAnA bhAvathI vartana karIne teo saune natamastaka karI detA. virodhI vicArasaraNIvALAne paNa ghaDIbhara mitrI ane dayAnA pavitra jharaNumAM vizuddha karI detA hatA. pUjyazrInA ojasvI vyaktitvanI chAyA ne darzanathI jIvanane dhanya gaNatAM naranArIone A vAtane sAkSAt anubhava thato hato. jIvana e eka saMgrAma che. harapaLe vyaktine vividha prakAranA saMgharSamAM UtaravuM paDe che. pUjyazrIe saMsArarUpI dAvAnaLamAMthI chUTavA mATe cAritra aMgIkAra karIne kamarUpI zatruonI mahAna senA sAme yuddha AdaryuM hatuM. vaLI temAM jJAna, dhyAna, upAsanA, tapa ane japanI utkRSTa ArAdhanAthI dharmadhyAna ane zukaladhyAnanA pariNAma dvArA karmazatruone sakhata parAjaya Apyo hato. AtmAnA mULabhUta svarUpane prApta karavA mATe janmajanmAMtaranAM karmonI nirjarA karavAnuM bhagIratha kArya pUjyazrIe pitAnA jIvanamAM karyuM hatuM. saMyama-jIvanamAM A pramANe karmo sAme yuddha karIne teozrI "yuddhavIra"nA birudane varyA hatA. eTale karmanA atyaMta bhArathI ladAyele emano AtmA haLukama paNane ane AlAda anubhavI zakyA hatA. A rIte aneka prakAranA vIratvane varelA pUjyazrIe "dharmavIra nuM biruda prApta karyuM hatuM. sarvavirati dharmane svIkAra karIne jJAnopAsanA dvArA potAnI asAdhAraNa buddhi,
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ (374] A. vi. naMdanasUri-smArakatha zakti ne pratibhAne jaina samAjane uccatama paricaya karAvyA hatA. teozrInuM tarka, nyAya, dharmazAstro, jyAtiSa ane zilpasnu jJAna pravartamAna vidvAneAnI sarakhAmaNImAM ucca koTinuM hatuM. temAM paNa nyAya, zilpa ane jyAtiSamAM te te ajoDa sthAna dharAvatA hatA. game tyAM muhUta kaDhAve, paNa chelle te pUjyazrI pAse AvIne ja nakkI karavuM paDatuM. teoe tapanAM ujamaNAM, pratiSThA, upadhAna tapa ane jinAlayAnI racanA, punarudvAra, dIkSA, sAdhu-sAdhvIne vAcanA Adi kArya karIne pAte vicarelAM kSetromAM jinazAsananI ghaNI prabhAvanA karI hatI ane pratiSThA vadhArI hatI. kharekhara, sAcu' ja kahyuM che ke, ' dhana dhana zAsana Dana munivarA ! ' mahArAjazrI satata pravRttizIla rahetA hatA. teonA nAmazravaNamAtrathI aMtarAtmA jAgRta anIne namastaka thaI jatA ane maneAmana sAkSAt darzana karI ' mantheNa vadyAmi ' jevAM vAkayA sahaja nIkaLI paDatAM. savata 2032nI sAlamAM khaMbhAtanA nivAsa daramyAna eka pachI eka upadhAna tapa, zAMtisnAtra, siddhacakrapUjana pUjA-bhAvanA, vyAkhyAna Adi dharmakaraNIonI je helI varasI hatI, te teA khabhAtanA itihAsamAM suvarNa akSare aMkita thaI rahe evI ane khabhAtanA jaina ane jainetara bhAI AnA smRtipaTa para sadAne mATe kAtarAI rahe evI che. chevaTe, eka ja vAkayamAM kahIe te, pUjyazrI dharmavIra hatA; pote dharmane varIne dharmamaya banyA hatA ane leAkeAne dharmamaya banAvyA hatA. AvI AvI aneka cira'jIva smRtionA vizALa samUha cheADIne teee vidAya lIdhI ane 'savi jIva karuM zAsanarasI'nI bhAvanAne sva-paranA upakAra mATe ciratArtha karI batAvI. A rIte AcArya mahArAjanA jIvananI vINelAM meAtI jevI vAtA ajarAmara che. tenA bhautika deha ApaNI samakSa nathI, paNa emanA pavitra AtmA ane tenA ANue jyAM heAya tyAMthI sakaLa jaina saMghane punita chAyA dvArA adazya preraNA ApIne magalamaya banAve, e ja abhyarthanA. AvA upakArI mahApuruSanA upadezane AcaraNa dvArA ApaNe ApaNA jIvanamAM yat kicit ' sArthaka karIe tA e kaLikALavIra puruSane sAcI zraddhAMjali ApI gaNAya. 6 pUjyapAda sUrIzvaranuM prathama darzana ane thoDuka smaraNa lekhikA--zrI " sUrya reNu ' smRtine vAgALavI, bhUtakALamAM bhamavuM e mAnavajIvananI eka khAsiyata che. temAM anero AnaMda prApta thAya che. mArA TacukaDA jIvanane bhavya bhUtakALa tA kayAMthI hoya !
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvyo [375] mArA jIvanane haju uSAkALa che, madhyakALa ane sadhyAkALa haju bAkI che. huM jyAre smaraNa karuM chuM tyAre mArA mAnasapaTa para aneka smRtionI hAramALA UpasI Ave che ane vilIna thaI jAya che, paNa paropakArI sUrIzvaranI smRti to cirasthAyI ja banI rahevAnI che. vi. saM. 2004nA e puNya divase! zAsanasamrATa aMtima cAturmAsa karavA mahuvA padhAryA. pU. AcArya vijayasUrIzvarajI ma., pU. AcArya vijayanaMdanasUrIzvarajI ma, pU. AcArya amRtasUrIzvarajI ma. Adi suvizALa munimaMDala sAthe teo padhArelA. daramyAna pAkistAnanA bhAgalA paDatAM, amAruM karAMcIthI mahuvA AvavuM thayuM. munibhagavaMtanAM e prathama darzana hatAM ema kahuM te khoTuM na kahevAya. tyAre ja sva. pU. pA. AcAryazrI naMdanasUrIzvarajI ma. sA.nAM punita darzanane prathama lAbha maLyo hato. tejasvI nAjuka deha, prasanna mukhamudrA, kuzaLa buddhi ane evI ja vANInI vicakSaNatA. zAsanasevAnAM kAryo karatA jAya ane zAsanasamrATanI evI ja advitIya vaiyAvacca paNa karatA rahe. jyAre jyAre sUrisamrATazrI asvastha thatA tyAre tyAre "udaya-naMdana'nA sUra emanA mukhamAMthI saratA ane jotajotAmAM guru-ziSyanI belaDI AcAryazrI pAse AvI pahoMcatI, ane vaiyAvaccamAM lAgI jatI. e dhanya divaso smRtipaTa para calacitra banIne Aje paNa haiyAne hariyALuM banAvI jAya che. teo nAnI sarakhI oraDImAM pATa para besatA, paNa AkhAye divasa zAsanasamrATanI chAyAmAM ja. jotAM haiiyAM jhukI jAya evI kevI namratA ! gurujana prati kevAM Adara ane bahumAna! vi. saM. 2014mAM sva. pU. AcArya devezanuM maThThAmAM cAturmAsa hatuM. jJAnAbhyAsanI avAranavAra pRcchA karatAM eka divasa "vairAgya zataka" ane "deva-saubhAgya' ema be pustaka abhyAsa arthe ApyAM. "mArA tArAdAra mi" e nyAye te pustako ja mArA mATe AzIrvAdarUpa banI rahyAM, ane jIvanamAM tyAga-vairAgyanuM jharaNuM vahAvavAnuM nimitta banyAM. vi. saM. 2016mAM saMyama grahaNa karavAnI pUrvataiyArI cAlatI hatI. daramyAnamAM pAlItANA yAtrA karavA gayela, tyAre pUjyazrI sAhityamadiramAM birAjamAna hatA. mumukSu evA amane (baMne bahenane) zubhAziSa varSAvatA maMgalamaya vAsakSepathI pulakita karyA hatA. sAhityamaMdira jotAM e smRti Aje paNa manane prasannatAthI bharI de che. vaDIdIkSA paNa pUjayazrInI nizrAmAM ja thayela. vi. sa. 201lmAM amAre pAMcane vaSItapanAM pAraNAM hatAM. pUjyazrI sva. pU. pA. vijayeAdayasUri ma. sA. sAthe caturvidha saMgha sahita paMjAbI dharmazALAmAM padhArela;
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ [376] Avi.naMdanasUrismArakagraMtha maMgalika ane vyAkhyAnathI saune tapanuM mAhAsya samajAvyuM hatuM ane amane pAMceyane svanizrAmAM pAraNuM karAvela. vi. saM. ra0raramAM pUjyazrI amadAvAdamAM birAjamAna hatA. ame karacha bAjuthI vihAra karIne AvyAM hatAM. aMcalagacchanA pU. sA. vidyaprabhAzrIjI. ma. paNa amArI sAthe AvyAM hatAM. teozrI paNa sUrIzvaranAM darzanathI khUba prabhAvita thayAM ane kahetAM ke- pUjyazrInI caryA ane svabhAva kevo nikhAlasa ane vAtsalyabharyo che..." pUjyazrI svagacha ke paragara cha-sarva sAthe evA ja AtmIyabhAve vAta karatA-pachI te sAdhu hoya, sAdhvI hoya ke gRhastha hoya ! tenA mananI gUMcavaNa dhyAnathI sAMbhaLI teo anokhuM mArgadarzana ApatA. ekavAra samAgamamAM AvanArane pUjyazrInI buddhipratibhAnuM evuM te cuMbakIya AkarSaNa thatuM ke e AmA prasaMga maLatAM sUripuMgavanAM darzana karavAnuM kyAreya na cUke. vi. saM. 2023mAM amadAvAda pAThazALAe bhaNavA javAnuM rahetuM eTale samudAya sAthe niyamita vaMdana karavA javAnuM azakya thaI jatuM; rajAnA divase jaI zakAtuM. eka divasa pUjyazrIe pUchyuM : "tuM ahIM ja che?" tarata ja vaMdana karavA nahIM AvavAnI mArI kSati mane samajAI gaI ane meM mArI kSatinuM kAraNa jaNAvyuM. ATalA zabdoe mane niyamita vaMdana karavA AvavAnI preraNA sAthe nizcaya karAvyo. vaMdana karavA jatAM eka divasa pUchayuM : "tuM zuM bhaNe che?" mArA viSayo ane mArI pragati-pravRtti meM nivedana karyA; eTale noTa lAvavAnuM pUjyazrIe pharamAvyuM. bIje divase huM "kamapayaDI" ane "muktAvalI nI noTo laIne gaI. teozrIe vAMcI ane tenA pRSTha para prasannatAthI ATha-dasa paMktimAM zubhAziSa lakhI; sAthe abhyAsa aMge amuka sUcana paNa karyA. zAsananAM aneka kAryomAM rokAyela mahApuruSane anya pravRtta tarapha DokiyuM karavAne jarAya avakAza paNa na hoya, te paNa teo ATalI jhINavaTathI jJAnAbhyAsanI pUchaparacha karatA ane dhyAna ApatA e ja emanA svabhAvanI nikhAlasatA ane mamatA bhAvanuM darzana karAve che. pUjyazrInA mahAmUlA, durlabha evA hastAkSarethI aMkita e noTa jotAM Aje paNa zekamizrita harSa anubhavuM chuM. pUjyazrInuM kAyika svAthya te ghaNA vakhatathI evuM ja rahetuM. gyAsanI Trabala te teozrIne avAranavAra rahetI. tepaNa zAsananAM kAryomAM avirata lAgelAM rahetA. are ! muhUrta jevaDAvavA mATe te dUradUrathI bhAvuke AvI AvIne valayAkAre vIMTaLAyelA ja hoya, chatAM ArAma karyA vinA saune tvarita ane zAMtipUrvaka javAba ApatA ane AnaMdita karI saMtoSatA. A emanI viziSTatA hatI.
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [377] vi. saM. 2023mAM jeTha suda panA divase mArAM gurubahenanI dIkSA ane vaDIdikSAne prasaMga pUjyazrInA varada haste thayela. zAsanaprabhAvanAnA AvA prasaMge prApta thatAM ApaNAM zAsanaprabhAvakane haiye AnaMdane avadhi UchaLI UThato, pATa parathI UtarIne teo avAranavAra abhinavasaMyamIne vAsakSepa karatAM-jANe potAnuM svajana na hoya ! ke AtmIyabhAva ! e vakhate mAre laghuvRttino abhyAsa cAlato hato. temAM keme karI joIe tevI gati thatI na hatI. bhANuM paNa manamAM aneka mathAmaNa rahyA kare karavuM zuM ? evAmAM pUjyazrIe 10 adhyAyapUrNa "laghuvRtti" mane bhaNavA ApI. ane pachI to AcAryazrInA prabhAve mArI pragati saraLa banI gaI. mahApuruSone prabhAva acitva hoya che, te A vakhate pratyakSa anubhavyuM. vi. sa. 2031mAM vIra-nirvANa 2500 varSanI ujavaNI mahotsava sarva gacchonA samavayapUrvakana amadAvAdamAM pUjyazrInI nizrAmAM UjavAyela. sAmarthya chatAM pArakA upadravane khamavA, vidvAna hovA chatAM garva rahita pravartAnA ane apUrva buddhimattA chatAM mauna rahI, maunamAM ja vidhione pratikAra ane parAbhava karavAnI AvaData ane prabhAva pUjyazrIne asAdhAraNa hatuM. te vakhate divALIne divase nIkaLela vIranirvANukalyANakanA varaghoDAmAM pAMjarApoLathI mAMDIne AkhA zaheranA vistAramAM pharavA sAthe yAvata bahAranI vADI sudhI teo padhAryA hatA. AvI rIte tabiyatane vicAra karyA vinA zAsanaunnatinA kAryamAM teo jhukAvatA. jyAre jyAre saMghano koI prazna gUMcavAto tyAre sUrIzvarajI potAnA kSeyopazamathI evo ukela raju karatA ke sAMbhaLanArA cakita thaI jatA. zAsanasamrATa sAthe rahIne teozrInA pratyeka jIvanamaMtrone sUrIzvare AjIvana apanAvyA hatA, ane te anusAra, eka paNa Adazane lepyA vinA, chellA zvAsa sudhI apUrva zAsanaprabhAvanA karI hatI. zAsanasamrATanAM adhUrAM rahelAM kAryone pUjyazrIe sva. guru deva AcArya zrI vijayodayasUri ma. sA.nI sahAyatAthI ane svazaktithI paripUrNa karyA hatAM. kadaMbagirI, Dema, mahuvA vagere tIrthone jIvananA chellA zvAsa sudhI surakSita ane suvyavasthita karyA hatAM. ATaluM sAmarthya chatAM sva-kIti ke prazaMsAnI mahattvAkAMkSA to emane jarAya na hatI; je kaMI karyuM te gurujanonI kRpAthI ane gurujanonAM nAme. A kALamAM AvA mahApuruSa virala hoya che. vi. saM. 2028mAM pUjyazrIe zatruMjaya vihAramAM khUba ThAThamAThapUrvaka aMjanazalAkA mahotsava karAvela ane tyAra pachI karAvela Demano aMjanazalAkA-pratiSThA mahotsava 48
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ [378] A vinaMdanasUri smArakatha te paNa evA ja suvyavasthita vidhi-vidhAna ane suMdara vyavasthA sAthe ! "jaMgalamAM maMgala" jevuM DemanuM mahAna tIrtha teoe athAga parizrama veThI taiyAra karAvyuM hatuM. AvA te aneka sthaLe tIrthoddhAra, aMjanazalAkA, pratiSThA, pUjana, ujamaNAM, udyApanAdi anuSThAne vidhipUrvaka karAvyAM hatAM. pUjyazrI dvArA thatI kriyAo ane e mATe emane utsAha joI jainetare paNa maMtramugdha banatA ane jaina zAsanathI prabhAvita banatA. zAsanasamrATanA AzIrvAda kaho ke vAraso gaNo, emano samudAya vidhi-vidhAnanI zuddhatA ane vyavasthitatA mATe khUba prasiddha che. sarva zubha anuSThAnanAM muhUrta mATe teozrI ananya gaNAtA hatA. kahevAya che ke, pUjyazrIe 22,000 maMgaLa muhUrtonA vitaraNathI bhAratabharanA saMghomAM jayajayakAra pravartAvela che. vi. saM. 2031nAM piSa, vada, 11nA dine mArA papa1 AyaMbiMlanAM pUrNAhuti-pAraNA nimitte, saMsArI svajanonA AgrahathI, amAre mahuvA (saurASTra) tarapha javAnuM thayuM. sUrIzvarano maMgalamaya vAsakSepa aMgIkAra karI vihAra karIne dazAporavADa sosAyaTImAM gayA. bIje divase saMdeze AvyuM ke, "tamane saune zaheramAM bolAvyAM che. AcArya zrInI tabiyata gaMbhIra che; ane pUjyazrInAM kahevAthI ja tamane batAvyAM che." tarata ja amArAM pUjya guruNIjI mahArAja sAthe ame sau pAchAM AvyAM; pAMjarApoLa vaMdanArthe gayAM. pUjyazrInI AMkhe te baMdha hatI. ghaNI asvasthatA hatI. ATalI asvasthatAmAM paNa emaNe amArI je saMbhALa ane smRti karI tethI ame dhanyatA anubhavI. be divasa bAda kaMIka svasthatA thaI. zrIsaMghanA bhAgyodaye nyumoniyAnA humalAmAMthI vaLatA bhAva thayAM. haju paNa DaoN. nI salAha mujaba teo saMpUrNa ArAma karatA ane jarUra pUratuM ja belatA; sAme ubhelA amArA gurudevazrIne joyAM ane vANIne prakAza pAtharyoH "sUryA ! meM tamane pAchA bolAvyAM hatAM. have mane sAruM che." pU. gurudevazrIe tarata pratyuttara Apyo : "sAruM thayuM. ApazrInI kRpA ke ame AvI pahoMcyAM." tabiyata sudhArA para AvatAM bIjuM muhUrta kADhI ApyuM ane amane vihAranI anujJA ApI. ame paNa vaMdana-vAsakSepa maMgalika zravaNa karI vihAra karyo. tyAre pU. AcArya mahArAjazrInAM "A aMtima darzana che" evI svapneya kalpanA na hatI. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInI vinatine svIkAra karI AcAryazrI girirAja para dAdAnI TrakamAM thanArI, pa04 jinabiMbanI pratiSThA kAje amadAvAdathI pAlItANu padhArI rahyA hatA. sADAcAraso varSe UjavAte A pratiSThA mahotsava pUjyazrInI nizrAmAM UjavavAnA bhavya svapnA sevatA pAlItANAnAM nagarajane ane zrIsaMgha abhUtapUrva taiyArI karatAM haryAnvita jaNAtAM hatAM. duSamakALe uddhAra samI pratiSThA karAvavAnuM saubhAgyA
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [37] prApta thatAM AcArya zrImAnane haiye paNa anAkhI hoMza hatI. roja roja saMdezA AvatA ke, "Aje A mukAme AcAryazrI che, kAle amuka gAma padhAraze." AthI comera harSanuM vAtAvaraNa prasarI rahetuM hatuM ane AcAryadevanI pAlItANAmAM padharAmaNI thAya enI sau utsukatAthI rAha joI rahyAM hatAM. evAmAM A vihAra daramyAna dhaMdhukAthI tagaDI mukAme AvatA pUjyazrIne hATane humalo thayo ane teoe pArthiva dehane samAdhipUrvaka tyAga karI svargamAM prayANa karyuM. badhA jevA avarNanIya harSollAsamAM hatA evA ja gahana zokamAM kALarAjAe saune mUkI dIdhA ! saune thayuM, zAsananAM sidAtAM kAryo have koNa pAra pADaze? gUMcavAtA prazno ane aNa ukelyA koyaDAmAM mUMjhAyela, zrIsaMghane have koNa mukta karaze ? vAtsalyabharyA haiyAthI ene koNa Teke karaze ? koNa AvakAra Apaze? saMgha sUno banI gaye, paNa sUrirAja amara thaI gayA. kho jAnevAlI AtmA svaya' kI anubhUtiyoM kI khoja meM kho jAne vAlI AtmAoM meM AcArya zrImada vijayanandanasUrIzvarajI mahArAja kI bhI gaNanA hotI hai / mujhe kaI bAra ina ke darzana karane kA saubhAgya prApta huA thaa| jaba bhI maiMne dekhA, inhoM ke milane meM saujanyatA evaM saralatA apanI kalAoM kI vRddhi para thii| aisI saujanyamayI sarala AtmA ke prati zubha kAmanAeM hai aura unake pArthiva deha ke prati bhAvabhInI zraddhAJjali hai| -jinazAsanaratna pa. pU. AcArya zrImad vijayasamudrasUrIzvarajI mahArAja ke praziSya pa. pU. mu. zrI jayAnaMdavijayajI mahArAja visaryA na visarAya lekhikA-zrI " cAritrazim jagatanA cekamAM cha udaya pAme che ane asta pAme che. paNa janma ane maraNa tenAM ja saphaLa thAya che ke jene jIvana jIvatAM AvaDavuM hoya! dhUpasaLI jAte baLIne bIjAnA jIvanamAM sugaMdha prasarAve che. puSpakaLI cImaLAI jatAM pahelAM pamarATane mUkI pitAnA nAnakaDA jIvananI sArthaktA meLavIne ja vidAya le che. evI ja rIte gacchAdhipati svargastha sUridevane sthUla deha bhale ApaNI vaccethI vidAya thaye, paNa temanA punita dIrgha saMyamI jIvananI suvAsa to jaina tema ja jainetara samAjamAM cirakALa sudhI prasarelI raheze. kharekhara, e puNya puruSanA jIvananA ekeka prasaMga bhavasAgaramAM jholA
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 380 ] A. vi.naMdanasUri-smAraka tha khAtI ApaNI jIvananaukAne dIvAdAMDI sama banI ApaNane bhavasAgarathI pAra UtaravAnI dizA batAve evA che. teozrIe satyAtera varSanI jiMdagImAM aneka khaDA ajavALyA che. emanAM zubhAnuSThAnAthI vidhavidha kSetramAM khuza phelAI che. anekanI bhAvanAnA zilpI banI pUjazrIe temanI jiMdagInu suMdara ghaDatara karyuM. hatuM. e zAsanaprabhAvaka mahApuruSanA paricayamAM AvanAra vyakti kI paNa temane bhUlI zake tema nathI.jyAtiSazAstra ane khAsa karIne muhUta mATe bhAratabharamAM tee jANItA banyA hatA. kharekhara, vAdIone jItavAmAM zUravIra, tArkikazirAmaNa e gurudevanI zAsanane na purAya tevI khoTa paDI che. amArA parama upakArI ane mArgadarzaka AcAryaM bhagavatanA AtmA amArA saunA upara ArzIvAda varasAvIne amane AtmakalyANanA magalamaya mAge preratA rahe evI atima prArthanA karIe chIe. naMdanavana sukAyu lekhikA--pa. pU. sA. zrI suzIlAzrIjI mahArAja, kheDAvALAM sAraDa dezanI pavitrabhUmi beTADha gAme zrI hemaca'dabhAI zAmajIne tyAM jamanA bahenanI ratnakukSie eka ratnane janma thayA. jagatamAM ghaNA janme che ane mare che, paNa janma dhAraNa karI jee jagatamAM ucca koTInuM jIvana jIve che, potAnA AtmAnu kalyANa kare che ane jagatanA jIvA para paNa upakAra kare che, eNe ja jIvI ane marI jANyu' gaNAya che. e ratnanuM nAma narAttama. e kevuM sArthaka thayuM! khAlyakALa eTale ramatagamatane samaya. paNa narottama bAlyakALathI ja dhArmika saskArI meLavavA tyAgI guru bhagava`ta pAse javA lAgyA. bhAvi ujjavaLa hAya tema dhIme dhIme sArA gADha thatA gayA. ane chevaTe zAsanasamrATa zrImad vijayanemisUrIzvarajI mahArAja pAse 15-16 varSanI nAnI vaye dIkSA lIdhI ane pUjyapAda AcArya zrI vijayAdayasUrijI mahArAjanA ziSyaratna anyA. jJAna, dhyAna, kriyA, bhaktibhAva, vaiyAvacca vagerethI sayama mArgamAM AgaLa vadhyA, ane nAnI umaramAM ja sacama laI ne thADAM varSamAM-vi. sa. 1983mAM-AcArya padmathI vibhUSita thayA. pachI tA jiMdagI sudhI, gurudevanA pagale cAlI, zAsananI ekasarakhI sevA karI. muhUrta mATe je kAI AvatA emanuM kArya pUjyazrI sArI rIte karI ApatA. samaya taNI kevI alihArI kahevAya ke pUjya AcArya bhagavaMta saMvata 2032mAM pAlitANAM mukAme girirAjanI upara zeTha ANaMdajI kalyANajInA pratiSThA-mahotsavamAM
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvyA [31] padhArI rahyA hatA ane vacamAM tagaDI mukAme kALadharma pAmyA! pite jIvI jANyuM ane jagatane dharma mArge vALI jANyuM. dhanya che gurudevane ! teono upakAra jagatamAM anero hato. AvA mahApuruSane amArI keDa koDa vaMdanA ho ! keTi koTi vaMdanA ! racayitA-zrI cImanalAla ema. zAha, "kalAdhara', pAlItANuM are, AghAtajanya banI gaI ghaTanA, naMdanasUrinA dehavilayathI vistarI stabdhatA; pracaMDa, prakAMDa prakhara hatA jatiSattA, kaviratna ne nyAya-vyAkaraNanA ajoDa draSTA. (1) zAsanaratna, zAsavizArada ne hatA saMghanAyaka, samabhAvI, saMyamI ne hatA vacanasiddha; aneka upakArI yugadraSTA, puNyazlekI, tava nAma maraNathI vadhaze dharmati . yuga yuga sudhI tama nAma nA bhulAze, tava zAsanasevA ama hadayathI kema vIsarAze ? phUTyAM amArAM bhAgya kharekhara ratna joyuM, AjIvana saMtanI ame chAyA khoI boTAda nagara janma ApI kRtArtha banyuM, tagaDI mukAma svargagamanathI dhanya banyuM tuja dehavilayathI Aja zAsana raMka banyuM, bhIMjAya nayane dharma-pratibhA taNuM teja khAyuM. udayasUri dAdA taNA ziSya savIyA, surisamrATanI zAnane sAcavanArA; dharmateja sarvatra vadhAranArA, koTi koTi vaMdana ho amara AtmA.
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ f382] A vinaMdanasUri smAraka pUjya AcArya zrI naMdanasUri mahArAja sAhebane smaraNAMjali lekhaka--zrI dattAtraya somezvara keLakara, zilpI, amadAvAda pUjya AcAryazrI naMdanasUri mahArAja sAhebane paricaya mane ghaNAM varSothI hata-lagabhaga pAMtrIsa varSa thayAM haze. zrI moTA mahArAja sAheba tathA AcAryazrI udayasUri mahArAja sAheba, A badhA AcArya sAhebano paricaya ane sAre hato. mane emanI sevA karavAno lAbha sAro maLyo che. emano mArA upara agaNita prema hatA. vizeSamAM, koI paNa kArIgara, pachI te peITiMga karanAra hoya ke pachI mUrti ghaDanAra hoya, tene teo ekasarakhI uttejanA ApatA hatA. zrI naMdanasUri mahArAja sAheba mArA guru tarIke ja hatA ane Aje emanA svargavAsathI mane te ghaNuM ja duHkha thayuM che. eka jUne pasaMda yAda Ave che. jyAre huM ghaNAM varasa pahelAM kadambagirimAM zrI moTA mahArAja sAheba tathA zrI naMdanasUri mahArAja sAheba sAthe be-traNa mahinA rahevA gayA tyArano prasaMga che. guru ane ziSyane saMbaMdha ane gurusevA ane gurubhakti zuM, te mane tyAM pratyakSa jovA maLyuM. eka vakhata evo prasaMga jovA maLe chezrI moTA mahArAja sAheba,naMdanasUrI mahArAja sAheba zrI udayasUri mahArAja sAheba ane ame badhA sevako rAtanA nava vAgyAthI vAto karatA beThA hatA. te vakhate AcAryazrI udayasUri mahArAja sAheba khaDe page, paMkho laI, zrI nemisUri mahArAja sAhebanI sevA karavAmAM ekalIna thaI gayA hatA. e vakhate badhA ja nidrAvaza thaI gayA. ekalA zrI udayasUri mahArAja sAheba barAbara be vAgyA sudhI hAthamAM paMkhe laIne pUjya zrI meTA mahArAja sAhebane pavana nAkhatA hatA. pa jarA paNa baMdha karyo nahi ane pote eka sekaMDa paNa ArAma lIdhe nahi. lagabhaga rAtanA be vAgyA pachI huM acAnaka jAgI gayo. ane meM zrI udayasUri mahArAja sAhebane kahyuM ke, "tame UbhA ne UbhA che, eTale have mane paMkho Ape ane tame ArAma kara." eTalAmAM zrI meTA mahArAja sAheba jAgyA ane moTethI bolyA, "are, udayasUri, tuM nava vAgyAthI atyAra sudhI Ubhe ne Ubho chuM ! jA, have ArAma kara." zrI meTA mahArAja sAhebanI AjJA thayA bAda emaNe (zrI udayasUri mahArAja sAhebe) ArAma karyo. guru pratyene keTale prema ! ane guru pratyenI keTalI aDhaLaka zraddhA ! AvA to aneka dAkhalAo mane jovA maLyA che. moTA AcAryo sAthe rahevAnA mATe aneka prasaMgo banyA che. temAM pUjya zrI naMdanasUri mahArAja sAheba khUba ja premALa hatA. A badhA AcAryonA mane AzIrvAda maLyA che ane Aje huM tenAthI sukhI thayo chuM.
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [383] zrI moTA mahArAja sAheba tathA pU. zrI naMdanasUri mahArAja sAhebe mane kAma karavAnI khUba chUTa-svataMtratA ApI hatI. mahuvAmAM mArA hAthe ghaNuM kAmo thayAM che; dhAtunI mUrtio ane dhAtunA sTeyuonAM aneka kAmo meM mahuvAmAM karyA che. mane mArA manamAM je dhUna, je vicAra Ave, te pramANe kAma karavAnI saMpUrNa chUTa hatI. mahuvAnA gurumaMdira sAme eka moTI ekavIsa phUTanI mUti simenTa koMkrITamAM banAvela che. cha phUTanI to bhagavAnanI mukhAkRti che. A ane AvA badhAM kAma karavA mATe zrI naMdanasUri mahArAja sAhebe mane vAraMvAra preraNA ApI che. temane pahela paricaya mane I. sa. 1935mAM, bAbubhAI maganalAla bhAvanagarI, phoTogrAphara dvArA thayo hato. emaNe mane meTA mahArAja sAhebanA phaTAo ApyA ane emanuM paheluM sTecyuM meM banAvyuM. te pAsa thayA pachI te mane avAranavAra ekasarakhuM kAma maLyA ja karyuM che. ane lagabhaga te pachI to ghaNuMkharA AcAryonI mUrtinAM kAma mane maLyAM che ane hajI paNa jainonuM kAma cAlu ja che. sonagaDhamAM zrI cAritra ratnAzramamAM zrI cAritravijayajI mahArAja sAhebanuM dhAtunuM sTecyuM mArA hAthe ja thayuM che. eTaluM ja nahi, mArA dIkarAne paNa jenonAM kAmano sAre lAbha maLe che. mAro ci. rameza da. kelakara kAca upara upasAvelA dareka jAtanA paTa, game te sAIjhamAM, karI zake che. mane AnaMda thAya che ke, mArI pAchaLa, amArA vArasAmAM, mArA dIkarAne paNa kAma karavAnI taka maLyA kare che, ane mAre dIkaro te AnaMdathI kare che. jaina samAja paNa ene mATe lAgaNI dharAve che. zrI moTA mahArAja sAheba tathA zrI naMdanasUri mahArAja sAhebe mArA mAthA upara vAsakSepa nAkhIne mane AzIrvAda ApyA ke tAruM kalyANa thaze. kevo RNAnubaMdha hoya che! huM mahArASTrIyana (dakSiNa), vaDodarAne vatanI, muMbaImAM zilpakalAnuM jJAna laI pitAnA sthAne rahI zilpanuM kAma karuM chuM. ahIMnI (amadAvAdanI) jANItI saMsthA zrI sI. ena. kalA mahAvidyAlayamAM zilpakalAnA mukhya adhyApaka tarIke 10 varSa sudhI sevA ApIne I. sa. 1994mAM nivRtta thayo. have ghare Arasa tathA dareka jAtanA sTemyunuM kAma karuM chuM. AmAM jaina samAja sAthe keTale saMbaMdha Ave! paNa AcArya zrI naMdanasUri mahArAja sAheba ane evA ja bIjA jainAcAryo sAthenA saMbaMdho RNAnubaMdhane kAraNe ja baMdhAyA che, ema huM mAnuM chuM. atyAre paNa jANe temanI chatrachAyAmAM ja kAma karato houM ema lAge che. prabhu emanA AtmAne zAMti Ape e ja eka mAtra apekSA ame rAkhIe chIe.
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ [384] A vinaMdanasUri smAragraMtha parama pUjya AcArya mahArAjazrInuM jIvanajyotiSazAstranI daSTie lekhaka-paM. zrI amRtalAla lakSmIcaMda zAha (bhUtapUrva sahasaMpAdaka : "janmabhUmi khagoLasiddha paMcAMga," muMbaI) parama pUjya AcArya zrI naMdanasUrIzvarajIne janma I. sa. 1998nA navembaranI TA 24 tArIkha ne guruvAra, vi.saM. 1955 kArtika zukala ekAdazInA dine azvinI nakSatramAM thayo hatuM. janma-lagna siMha rAzinuM hoI, te netA tarIke doravaNI ApavAnuM zaktisAmarthya, paDa chaMda UMco bAMdho, prabhAvazALI cahere, lAMbu {ii AyuSya ane netAgIrI darzAve che. caMdra bhAgya | bhuvanamAM bhAgyeza maMgaLa sAthenA parivartanayegamAM meSarAzimAM rahela hoI daDha nizcayabaLa, lIdheluM kArya koI paNa bhege pUruM karavAnI tamannA, muzkelIthI kadI paNa na DaranAra, haThIlA svabhAvane banAve. ahIM caMdra para gurunI daSTi hevAthI dekhAve ugra hovA chatAM hRdayamAM vAtsalya ane prema kAyama rahe. A lekhakane temanA svabhAva saMbaMdhI ane svabhAvanI ugratA saMbaMdhI vAta sAMbhaLavA maLI hatI. paraMtu amadAvAdamAM pAMjarApoLa upAzrayamAM temanA prathama darzanano lAbha maLatAM ane temanI sAthe kalAko sudhI jJAnacarcA thatAM temanAM prema ane vAtsalya pratyakSa anubhavavA maLyAM. vajI jevA kaThaNa dekhAvA chatAM puSpathI paNa komaLa hRdaya teo dharAvatA hatA. ( ? lagneza sUrya sukhasthAnamAM zaniyukta hoI pragatinA saraLa mArgamAM avarodha oLaMgavAnuM sUcana kare che. janmakuMDalInA cAra trikoNo-dharma, artha, kAma ane mokSa e cAremAM A kuMDalImAM mokSa vikeNa ke je caturtha, aSTama ane dvAdazama darzAve che, te baLavAna banyA hoI artha ane kAma trikoNa nabaLA banyA che. mekSa trikeNu baLavAna banatAM te mArge prayANa karavA, te mATenAM sAdhano Avazyaka hoya che. bhegana tyAga ane tyAgane svIkAra, e mATenAM mukhya sAdhana banI rahe che. A kuMDalImAM caturtha sthAnamAM cAra graho zani sahita hovAthI pravajyAga bane che, ke je yogane kAraNe teo saMsAratyAga karI samartha gurudeva pAse dIkSA grahaNa karI tyAgamAganA paMthe AgaLa vadhyA. ahIM A tyAgamAM rAjayoga paNa thato hoI sAdhu samudAyamAM paNa teo netAgIrI prApta karI potAnI vidyAthI yaza-kIti pAmyA. vidyA
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti :lekhA tathA phAvye [ 385 ] mATenu sthAna pAMcamu' ane vidyAnA kArakagraha budha ahIM pa'cama sthAnamAM AvatA hoI, tema ja pacama sthAnamAM dhanu rAzi, je gurunA AdhipatyanI rAzi che te, gUDha zAstra, jayatiSa, muhUta vagere vaNakheDAyelAM zAstramAM UMDA UtarI saMAdhanakAryamAM saphaLatA apAvanAra anate hAI, muhUrta zAstramAM AcAryazrI samasta jaina samajamAM ajoDa rahyA. lekhakane muhUta viSayanu mArgadarzana temanA taraphathI kAcama maLatuM rahetuM, eTale e viSayane temane UMDA abhyAsa tema ja uttama prakAranI yAdadAsta-e kharekhara ajama jevAM hatAM, pratiSThA tema ja dezasanA nirmANa mATenAM dareka muhUrto sapUrNa paNe doSarahita hAvAM ja joIe evA temanA kaDaka Agraha rahetA hatA. maMdirAnAM khAtamuhUrtamAM tathA pratiSThA muhUrtamAM je ekavIsa mahAdoSo tyAgavAnA hoya che, temAM eka paNa mahAdoSa rahetA hoya te tevuM muhUta kadApi calAvI letA nahi. teenu e spaSTa matavya hatu ke, devadeiza e zakavatI diza che, eTale sakAo sudhI paNa te TakI rahe tevAM zuddha ane zubha muhUrto ja tenA AraMbha mATe Avazyaka ane. samasta jaina samAjanAM AgevAno pratiSThA Adi muhUrto temanI pAsethI ja meLavI te mujaba amala karatAM hatA. teonA javAthI jaina samAjane A bAbatamAM temanI meATI kheATa jaNAya che. lekhake tAjetaramAM evu* anubhavyu che ke, dIkSA, aMjanazalAkA, pratiSThA Adi muhUrtomAM sagha ane samAjanI sagavaDa mujabanAM doSayukta muhUrto paNa Aje levAI rahyAM che ane dhIme dhIme sapUrNa zuddha, ekavIsa dASA TALIne meLavelA muhUta sa'badhI Agraha have gauNa khanatA jAya che, kAraNa ke nagna satya ke zAstranA AdhAre kaDavuM satya kahenAra, nIDara ane ni:svAthI vyaktio A kSetranI ane khAsa karIne muhUrta viSayanI bahu ochI sakhyAmAM jovA maLe che, 6 temanuM avasAna hRdayaroganA humalAthI eTale ke hArTapheIlathI thayuM. A lekhake saM. 2025nA janmabhUmi paMcAMga ' mAM saMzAdhana-vibhAgamAM hRdayaroga para je lekha Apela che, temAM darzAvela che ke mukhyatve hRdayarAganA vicAra bIjA dreSkA vibhAgathI vicArI zakAya. ahIM lagnamAM khIju` dreSThANu uya pAme che. vadhArAmAM siha rAzi lagna ane paMcama sthAnamAM dhanu rAzi che. ahI siMha rAzi lagnamAM che. temAM pApagraha zaninI dRSTi che. pacama sthAnamAM dhanu rAzi che. ane temAM pApagraha rAhu rahelA hoI hRdayaroganA sa bhava darzAve che. para`tu hRdaya aMdha paDavAthI mRtyu thavAnA yAgeAmAM mukhyatve sthira rAzi si`ha tathA kubha pApagrahonI yuti ke STithI dUSita banatI hoya te te hArTa pheIla thavAthI jIvananA aMta thavAnu sUcana kare che. ahIM lagnamAM sthira rAzi siMha pApagraha zanithI dRSTa che. tema ja kuMbha rAzi pApagraha magaLathI dRSTa hAI dehatyAganuM kAraNa hArTapheIla ane che. 49
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ [386] A vi.naMdanasUri-smAragraMtha A lakhatI vakhate, pa. pU. A. sAthe thayelI mulAkAta ane temaNe khUba ja premapUrvaka pratiSThA ane devAlaya-nirmANa saMbaMdhInA jaina siddhAMtagraMthamAM AlekhAyelA muhUrta mATenA niyamo samajAvyA hatA, te Aje paNa daSTi samakSa tAjAM che. pa. pU. gurudeva A. zrI vijayapratApasUrinuM cAturmAsa muMbaImAM thatAM temanA dvArA AcAryazrIne parokSa paricaya thayo hato. ane tyArathI temanI pAse patra dvArA muhUta saMbaMdhI zAstrIya niyamo ane pramANenuM zikSaNa meLavavAnuM sadabhAgya mane prApta thayuM hatuM- huM pAMca varSa amerikA rahyo tyAre paNa. have huM nivRtta thaye hAI bhArata pAchA pharyA bAda satata pa. pU. A. zrI naMdanasUrIzvarajInI sevAmAM rahI muhUrtazAstra saMbaMdhI temanA mArgadarzana vaDe vadhAre saMzodhana karavAnI mArI icchA hatI. paraMtu mananI manamAM rahI ! teja prasArato dIpaka bujhAI gaye ane mArI sAdhanA adhUrI rahI ! ghaNuM ghaNuM temanA viSayamAM lakhavAnuM magajamAM bharyuM che, paraMtu hArTanI takalIpha ane anya rogathI gherAyeluM zarIra tema thavA detuM na hoI A TUMkA lakhANathI ja saMtoSa mAnavAne rahe che. pa. pU. AcAryadevanI kuMDalImAM budha caturtha sthAnamAM vRzcika rAzinA 28 aMze lakhAyela che te gaNita mujaba barAbara che. mULa kuMDalIne dhanu rAzimAM lakhAyela budha gaNita mujaba barAbara nathI. naMdana lekhaka-zrI "jinendrazizu" ("kIrtirAja"). sArAye janasamUhanAM vaMdana svIkAranAra e nandana ! svabhege, caMdanathIye adhika zItalatA apanAra o nandana ! kevaLa kalyANanI ja kAmanAmAM manane raMjana rAkhanAra; e nandana ! tane A zuM sUjhayuM? zuM vItarAga devanI sthApanA kAje saMcaratAM saMcaratAM ja te tAruM cirasthAna nakkI karI lIdhuM hatuM ? zuM vihAranI vATe vicaratAM vicaratAM ja te anaMtanI vATe viharavAnuM vicArI lIdhuM hatuM? zuM jaMgalamAM maMgala karavAnI kAmanAe ja tagaDI mukAme AvavAnI IcchA karI hatI ? are, AkaMdana karatAM aneka aMtare Ape na nihALyAM, chAnA saMvedanabharyo dilonAM
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [387] dardoya nA pichAnyAM, are ! nehanItaratAM nayano nIranItaratAM banyAM e paNa na joyuM ane aNadhAryA, e cIMtA, ekAkI cAlI nIkaLyA ! puSpa zI punita parimala pyArA parivAra para prasarAvanAra e pyArA naMdana! saurASTranI bALazizu jevA boTAdanuM bahumUluM rana banIne ene badhe khyAta banAvanAra o jaina dharmanA javalaMta dIpakanI jhaLahaLatI jyota bananAra e jagatanandana! surisamrATazrIne sarvasva svArpaNa karI, zAsananI zAna bananAra, e zAsananandana ! virATa vizvanA, akhila bhAratanA, sArAye dharmo para syAdvAda daSTithI samabhAva rAkhanAra o sUrIzvara zrI nandana ! Apa te amane nirAdhAra mUkIne cAlI nIkaLyA, mAyA-mohamamatva visArI vidAya thayA, paraMtu ApanI caMdana zI zILI chAyA, vAtsalyabharI manaDAnI mAyA, ane guNa-gaurava bharelI, AtamanA raMge raMgAyelI e paramapAvanI kAyA amArAthI zuM vIsarAya? nA-nA-nA, kadApi nahi vIsarAya ! maheka maheka thatI e guNapunI parimala, saumya ne zAMta mukhamudrA, apUrva vatsalatA, svamAM saune samAvavAnI aciMtya zakti, e badhAMnuM mApa kADhavAnuM amArA jevA alpajJanuM zuM gajuM? chatAM e vipula vatsalatAna virATa guNa aharniza aMtarapaTa para aMkita thAya che, ane A nAnakaDI jIbha guruguNastuti karavA taiyAra thAya che. nandana ! jevuM tAruM raLiyAmaNuM nAma evuM ja tAruM raLiyAmaNuM kAma ane evuM ja tAruM hariyALuM sthAna ! je kaI tArI pAse AvIne bese tene zILI chAyA maLe--jANe chAyAnuM nandanavana. je kaI tArI vatsalavANI sAMbhaLe tene zItalatA maLe--jANe caMdananuM nandanavana, je kaI para tArI daSTi paDe, tene mIThuM amRta maLe--jANe amRtanuM na danavana. je kaI tArA haiyAnI hariyALI bhUmine nihALe, tene apUrva zAMti maLe--jANe zAMtinuM nandanavana. ane je kaI tArA AtmAnI aciMtya zakti nihALe, tene te AtmakalyANanI keDI maLI jAya-jANe kalyANanuM nandanavana ! zAsanane jhaLahaLatA ratna samAna guruvara ! sva-janmabhUmimAM utpanna thayela amArA jevA bALako upara atyaMta AtmIyatA rAkhI, pitRvAtsalya darzAvI, mITho Thapako ApI, preraNApIyUSanAM pAna pAI, suhita zikSAnAM dAna daI ane mukti-maMjilanAM sopAna batAvI, amArA saMyamajIvananA Apa rakhavALa banyA, amArA zirachatra banyA, amArA parama AdhAra banyA. Aje Apa amane nirAdhAra mUkI cAlI nIkaLyA, paraMtu ApanA amUlya guNone vAraso amane ApatA gayA cho, enuM satata smaraNa-ciMtana-manana
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ [388] Avi. naMdanasUrismArakagraMtha karIne yatkiMciMtu guNo meLavIzuM, ane zAsanasevAnAM adhUrAM kAma pUrAM karavAno namra prayatna karIne kAMIka RNa adA karIzuM. vizeSa te A mahApuruSanA mahAna guNonuM varNana huM zuM karI zakuM? mahAprabhAvaka AcArya lekhaka-zrI kezavalAla vADIlAla zAha, vakIla, amadAvAda parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja ApaNA jaina zAsanamAM ane tapAgacchamAM pragaTelI zaktizALI ane tejasvI AcAryonI hAramALAnA eka mahAprabhAvaka AcArya mahArAja hatA. paramapUjaya zAsanasamrATe je AzA ane zraddhAthI emanuM ghaDatara karyuM hatuM. te AzA ane zraddhAne emaNe saMpUrNa paNe saphaLa banAvI hatI--huM to tyAM sudhI kahuM ke naMdanasUri mahArAja pUjya zAsanasamrATanI nAnI AvRtti ja hatA ! zAsanasamrATanI dIrdhadarzitA, asAdhAraNa kaTinI buddhipratibhA, gUcano ukela lAvavAnI AgavI koThAsUjha, mANasanI parakha ane vidvattA vagere aneka guNo pUjaya naMdanasUri mahArAjamAM barAbara UtaryA hatA, ane e badhAne paricaya amane tathA zrIsaMghane aneka prasaMgee thayela che. - jUnI peDhInAM udAtta Adarzo ane ucca mUlyone AjanA yuga tathA peDhInA hitamAM upayoga kare, e mATe pUjya naMdasUri mahArAja vikhyAta hatA. emanI AvI zANI samajaNa ane dIrdhadaSTino paricaya bhagavAna mahAvIra paramAtmAnI 25mI nirvANa zatAbdInA avasare vizeSa prakAre thaye hato. teo ekatAnA cAhaka hatA ane kyAreya saMgharSane irachatA na hatA. emaNe syAdvAdanA siddhAMtane sAra barAbara pacAvIne jIvanamAM utArI jANyo hato. AvA mahAna zaktizALI AcArya bhagavaMtanI khoTa ApaNA jaina saMghane tema ja samAjane ghaNAM lAMbA kALa sudhI sAlaze, e niHzaMka vAta che. emanA pavitra AtmAne vaMdanAMjali ho ! aMjaligIta racayitA-pa. pU. mu. zrI nayakItivijayajI mahArAja (rAga-janAruM jAya che jIvana, e gajhalano) zraddhAMjali arpatA Aje, karuM guNagAna sUrivaranAM; puNyAtmA sUrivarajInI, paDI gaI khoTa zAsanamAM. (1)
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [389]. camakatA jaina zAsananA, hatA e kImatI hIrA; sidhAvyA svargamAM sahasA, mUkI saMghane nirAzAmAM. (2) hatA e saMghanA nAyaka, dIrghadraSTi taNA svAmI, vasamI vidAya veLAe, khovAyuM mahAmUluM e ratna. (3) vAtsalya karuNA maitrInuM, sadA vahetuM hatuM jharaNuM juo jyAre game tyAre, hatuM hasatuM sadA mukhaDuM. (4) ane kone pratibodhyA, kIdhAM kAMI kAma zAsananAM sadAye mAna ke niMdA, hasIne e sahI letA. (5) na lakhatAM pAra ke pAme, hatA evA guNI guruvAra hRdayanI UminAM puSpa, vaNI laIne gUMthI mALA. (6) saMvata be hajAra batrIsanA, mAgasara vadI caudaze sAMje tagaDImAM svarganI pAmyA, jhUTavAyuM ratna kalikAle. (7) chavAyuM zokanuM vAdaLa, sakaLa zrIsaMghamAM tyAre, kharekhara jJAnI sUrivaranI, paDI gaI cheTa zAsanamAM. (8) janmelAnuM maraNa nakakI, phare che kALanI cakkI rahe che nAma amara tenuM, jIvana paMkaja samuM jenuM. (9) sama bhAvathI Aje, huM A aMjali bhAve; puNyAtmA naMdanasUrivarane, karuM huM vaMdanA koDa. (10) nemi-vijJAna sUrIzvara, paTTadhara kastUrasUrivara kRpA kIrticandrasUrinI, race "nayakIrti" rahI pATaNa, (11) mArI daSTie pUjya surivara lekhikA-sva. pa. pU. sAdhvIjI zrI jasavaMtazrIjI mahArAjanAM ziSyA pa. pU. sA. zrI tiratnAzrIjI mahArAja dhanya che e bhUmine, e nagarane, e gRhane, ke jyAM A mahApuruSe deha dharyo. dhanya che e mAtAne ke jenI kukSiAethI A mahApuruSe janma lIdho. mahAbhAgyavAna e pitA ke je pitAnA e kuladIpaka thayA. e mAtapitAne paNa dhanyavAda ghaTe che ke jemaNe pitAnA A panotA putraratna narottamane jinettamane caraNe arpaNa karyo. A samaye e
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 390 1 A. vinandanasUri-smArakatra tha mahApuruSanuM paNa smaraNa karavuM cegya ja che ke jemaNe samAjarUpI kAcA hIrAnI khANamAMthI AvA aneka nara-hIralAone zeAdhI, pAtAnA kaDaka anuzAsanamAM rAkhI, jJAna, dhyAna, tapa, sacama, samatA, vinaya, vaiyAvaccanAM pahela pADI, jhaLahaLatA hIrA banAvI jaina samAjane arpaNa karyo. e mahApuruSanuM nAma hatuM paramapUjaya zAsanasamrATa AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja ane emanA ja A praziSyanuM nAma hatu. paramapUjya tapAgacchanAyaka AcAya zrI vijayana MdanasUrIzvarajI mahArAja, e mahApuruSanAM puNyadarzanathI dareka mANasa potAne kRtakRtya mAnatA. e emanA cakSune prabhAva hatA. e cakSuemAM sadA prema chalakAtA hatA. emanAmAM sneha hatA, vAtsalya hatu, AzIrvAda hatA. ane bhalAnI bhalAI, murAnI burAI, kapaTInA kapaTa ane sajjananI sajjanatAne pArakhavAnI tIkSNa dRSTi emanAmAM hatI. emanAM leAcanamAMthI vahetA vAtsalyajharaNAnA amRtane svAda jeNe mANyA che, te dhanyatA anubhave che. e mahApuruSanI smaraNazakti tathA samajazakti bejoDa lekhAtI. emanI STi samakSa anelA banAvA ane vArtAlApone tee akSarazaHsthAnanAM varNana sAthe chellI 'mare paNa kahI zakatA hatA. emanI e ja smaraNazaktie zAsanasamrATa " jevA aitihAsika jIvanacaritragraM'thanu* nirmANa karAvyu` hatu`. e ja magajamAM jaina darzana, vedAnta, upaniSada, purANeA, mahAbhArata, gItA, karmaprakRti, jaina AgamA ane enA pAThA akba'dha sacavAI rahetA ane jyAre tene upayAga karavA hoya tyAre zRMkhalAbaddha rIte e sa'bhaLAvI zakatA. kharekhara, adbhuta hatI emanI yAdadAsta. mATe ja ghaNA paDitA, AcAryA emane jIvaMta jJAnabhaMDAra kahetA hatA. 75 varSanI vRddhAvasthAe paNa e jyAre vyAkhyAna ApatA tyAre zreNIbaddha zAstrapAThA ane zlokA Avye jatA hatA. temanu eka paNa vAkaya AdhAra rahita nahotuM AvatuM, te emanI khyAkhyAnazailInI aneAkhI viziSTatA hatI. ** AvA virala mahApuruSa ApaNI vaccethI gayA e vicArathI uMcu* kapI UThe che ane savAla thAya che ke, zu. A khATa hamezane mATe vaNapurAyelI raheze ? te khATa jema ane tema jaladIthI purAya e ja zubhecchA ane e ja zraddhAMjali svargasthane apI ne viramuM chuM. eka adbhuta vyaktitva lekhaka-pa. pU. su. zrI sadguNuvijayajI mahArAja keTalIka virala vyaktionu vyaktitva ja evuM adbhuta hoya che ke, tame tenI pAse jAe eTale tamAruM potApaNuM bhUlI jAo ane emanI ja daSTie nihALatA
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [31] thaI jAo. tamane e samaye ema ja lAge ke manuSya potAnI daSTi choDIne AvA mahApuruSanI daSTithI jue te sarva koyaDA kSaNavAramAM ukelAI jAya. kaI paNa jAtanA keyaDAne- dezanA, zAsananA, samAjanA ke vyaktinA keyaDAne-jarAya gUMcAyA vinA, dhIraja, khaMta, svasthatA ane sacoTa samajaNapUrvakanI prajJAthI ukela ane zuddha mArgadarzana ApavuM, emAM jJAnanI pIDhatA ane varSonA anubhavanI mUDInI jarUra paDe che. evI addabhuta prajJAnA svAmI hatA pUjyapAda AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja. emanI pAse tame jAo eTale tamArA hRdayano bhAra haLave thaI jAya ane eka sacoTa ukela laIne tame, prasana mane, temane AbhAra mAnatA, pAchA phare. samAjanA aneka prazno hoya ke jyotiSanA muhUrtanA vivAda hoya, sau e ja prazna pUche ke AmAM pUjyapAdazrInuM zuM maMtavya che? pUjyazrIne tame joyA che? munimaMDalanI madhyamAM. nAnI pATa para birAjamAna! nAnI vRddha kAyA chatAM pUrvanA maharSionA gauravathI opatA beThelA pUjyazrI samAjanA anekavidha praznone ukela lAvavA mATe himAlaya zA ullaMga chatAM saritA jevA nirmaLa ane sUrya jevA tejasvI chatAM caMdra jevA zItala hatA. kharekhara, pUjyazrInI bahumukhI pratibhAnAM darzana jeNe karyA hoya te enuM thoDAMka vAkyomAM kevI rIte varNana karI zake? gADha timirane bhedatI camakatI vIjaLInI jema ghaNI vAra teo gADha aMdhakAramAM tejarekhA doratA hoya, te kaI vAra sthira, zAMta ane svastha jJAnane dIpa banI madhura madhura prakAza relAvatA heya; te kaI vAra khaDakhaDATa mukta hAsyathI sAroya upAzraya gajAvatA hoya ! vizAla vaDalAnI chAyA jevA vAtsalyamUrti, te kaI vAra doSane dUra karavA tIrNa kaThora mUrti! kharekhara, emanA avanavA rUpanI ti ane AtmAnA tejanAM motInI jene jene prasAdI malI che, te to eka ja vacanamAM kaheze ke e to siddha puruSa hatA, ApaNA AtmIya hatA, ApaNA guru deva hatA, ApaNA vizAla parivAranA chatra hatA. teo na hatA? emanI kRpAdRSTi jeNe prApta karI che, tene pUchaze te kaheze ke e to amArA svajana, mAtA-pitA ane sarvasva hatA. ane kaI vidvAnane pUchaze to e kaheze ke teo bahumukhI pratibhAnA dhAma hatA. pUjyazrInI A sarva mAnyatAnuM asAdhAraNa kAraNa zuM ? eka ja ke, teozrInuM jIvana udAra ane viziSTa hatuM. hitaciMtA ane paropakAra te emanA jIvananA tANuMvANu hatA. Aje teozrI nathI. zAsanane Aje mahAna beTa paDI che, paNa amArA jevA nAnA munione te na purAya evI moTI khoTa paDI che.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ [32] A. vinadanasUri-smArakagraMtha - jyAM sudhI sUryanI oLakhANa na thAya tyAM sudhI ene mahimA na samajAya ane jyAre oLakhANa thAya tyAM acAnaka astAcaLe pahoMcI jAya, tyAre mananI kevI sthiti thAya? kharekhara, evI amArA mananI paristhiti che. amArI janmabhUminI dharmayAtrAnI vinaMtInA samaye teoe Apela muhUrta ane sahaga-e upakAra kadApi na visarAya tevo che. Aje emanA agaNita guNanI yAda ane emanI racelI dIvAdAMDIo ApaNane mArgadarzaka banI rahI che. e pUjya maharSinAM kAryone AgaLa vadhArI ApaNe paNa e adabhuta vyaktitvanA svAmIne aMjali ApI zAsananA rathane AgaLa vadhArIe te ja e mahArathInuM sAcuM smaraNa karyuM gaNAze. mArAM saMsmaraNo lekhaka-prajApati camanAjI devAjI (samiyAjI) vi. saM. 2009nI sAlamAM parama pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAheba sAdaDI (rAjasthAna) mukAme padhAryA hatA. sAdaDInA zrI jaina saMghanA AgevAnonI--zeTha caMdanamalajI bhaMDArI, zeTha mIThAlAlajI pRthvIrAja navalAjI, zeTha dIpacaMdajI sajamalajI, zeTha caMdanamalajI, zeTha saubhAgyacaMdajI paMDyA, zeTha gulAbacaMda kApaDIyA, zeTha caMdanamalajI senAnI ITavALA, e badhAnI-AgrahabharI vinaMtine svIkAra karIne zrI rANakapurajI mahAtIrthanI pratiSThA karAvavA tathA te pachI zrI sAdaDI gAmamAM comAsuM karavA mATe pitAne pUjya gurudeva zrI vijyodayasUrIzvarajI mahArAja sAheba sAthe teozrI padhAryA hatA, sAdaDI padhAryA pachI pUjya mahArAja sAhebane lAgyuM ke, ApaNI pAse eka vizrAsapAtra sArA mANasa hoya te sAruM. emaNe AgevAna zrAvakone A vAta karI. AgevAnee sArA mANasanI tapAsa AdarI. e vakhate huM sAdaDInA jena zeTha mIThAlAlajI pRthvIrAjane tyAM nokarI karate hato. e zeThano ane temanA kuTuMbane mArA para ghaNo vizvAsa ane bhAva hate. e kAraNe gAmanA bIjA zeThiyAo paNa mane oLakhatA hatA. mArI uMmara te vakhate tera varSanI hatI. sAdaDInA AgevAnone lAgyuM ke, A camanajIne (mane) mahArAja sAhebanI sevAmAM rAkhIe to ThIka paDaze. chokaro huMziyAra che. sAhebanI sevA sArI karaze-A. vicAra karIne emaNe zeTha mIThAlAlajInI rajA lIdhI. pachI mane pUchayuM ke, "chokarA ! tuM amArA mahArAja sAheba pAse rahIza? emanI sevAbhakti karIza?"
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvya [33] meM kahyuM : "hA, zeThajI! huM khuzIthI rahIza. paNa mArA bApAnI rajA levI paDaze." eTale zeThiyAoe mArI mAraphate mArA gAma mAMgalika guDA" thI mArA bApA prajApati devAjI aMdAjIne bolAvyA, ane pUchayuM : "devAjI! tamArA chokarA camanAne amArA meTA gurumahArAja pAse rAkhavAno vicAra che. e sAdhupuruSanI sevA karavA mATe ene rAkhavAno che, je tamArI rajA hoya te e rahevA taiyAra che. tame rajA Apaze?" A sAMbhaLIne mArA bApAe mahArAja sAhebanAM darzana karavAnI IcchA jaNAvI. emane laIne badhA nyAtI nauharAnA upAzraye gayA. tyAM pUjya mahArAja sAheba birAjatA hatA. emanAM darzana karIne mArA bApA khUba rAjI thayA. emaNe tarata ja AgevAnone kahyuM ke, "mArA chokarAne ghaNI khuzIthI A mahArAjanI sevAmAM rAkho ! AvA mahApuruSanI sevA karIne mAre chokarI paNa sukhI thaze." pachI mane paNa kahyuM : "alyA camanA ! A sAdhu puruSanI barAbara sevAcAkarI karaje. ema karavAthI tuM ne huM bane sukhI thaIzuM." meM mArA bApAnuM vacana mAnyuM ane te ja divasathI mahArAja sAhebanI sevAmAM rahI gayo. zarUAtamAM huM upAzrayamAM kAje kADhave, mahArAja sAhebanI bhakti karavI, kAma hoya tyAre zeThiyAone bolAvI lAvavA, TapAla nAkhI AvavI-AvAM badhAM nAnAMmeTAM kAma karato ne zeThiyAone tyAM jamI leto ne rAta-divasa upAzrayamAM rahete. mahArAja sAheba paNa mane khUba sAcavatA ane kAmakAjanI vigata premathI samajAvatA. (1) eka divasa sAMje pAMca vAgyAnA sumAre nyAtI nauharAmAM mahArAja sAheba beThA hatA. emanI sAme huM beTho hato. bIjuM kaI tyAM nahotuM. e vakhate, mahArAja sAhebe pUchayuM : "alyA camana ! tane TapAla nAkhatA AvaDe che ?" meM kahyuM : "hA sAheba." rastAmAM koI vyakti tArI pAse TapAla mAge to tuM ApI de kharo ne?" nA, sAheba." alyA! kema na Ape ? " sAheba! koInI TapAla mane nAkhavA ApI hoya te mArAthI vaMcAya paNa nahi, ane moTA zeThano dIkaro mAge te paNa huM ApuM nahi."
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ [34] A. vi.naMdanasUri smArakagraMtha A sAMbhaLIne mahArAja sAheba thoDI vAra sudhI kazuM bolyA nahi. pAMca-dasa miniTa pachI kaheH "camanA, tArI vAta barAbara che. keInI TapAla vaMcAya nahi ane keIne apAya paNa nahi." (2) have rANakapurajInI pratiSThAnI taiyArIo zarU thaI. mAravADI samAjamAM jAjama pAtharavAnI mahattA ghaNI. sArA coghaDiye jAjama pAthare, to ghInI Upaja ghaNI sArI thAya ane kAma nirvidane saphaLa thAya, evI zraddhA. rANakapurajInA kArya mATe paNa sAdaDInA saMghe pUjya udayasUrIzvarajI mahArAja tathA pUjya mahArAja sAheba(naMdanasUrIzvarajI mahArAja)nI pAsethI zubha muhUrta laIne tyAM nyAtI nauharAnA meTA khaMDamAM jAjama patharAvI ne mITIMga bharI. rAtano samaya hato. gheDI vAte-vicAraNAo thaIne, game te kAraNe, zeThiyAomAM matabheda paDyo. bolAcAlI thavA mAMDI. rAtanA bAra vAgavA AvyA, paNa ugratA ghaTavAne badale vadhI gaI. eTale mahArAja sAhebe mane sUcanA karI ke, A loke bhale tyAM beThA, tuM bahArathI daravAjo baMdha karI de, ane tALuM mArI de. ugratA ochI thaze, e loko thAkaze, tyAre kholaje, meM e pramANe karI dIdhuM. savAranA cAra vAgyA sudhI saMghanI mITiMga cAlI. chevaTe e lake thAkyA, zAMta thayA, ne daravAjo kholavA jaNAvatAM meM daravAjo ughADyo. badhA mahArAja sAheba pAse AvyA, beThA ne vAta karI ke "AvuM banyuM che, kAMI nakakI karI zakyA nathI." mahArAja sAhebe kahyuM : "ApaNe hamaNAM pratiSThA karavI ja nathI. have te tamAre je vicAra karavA hoya te karI lo. ane chevaTe badhA ekamatanA thaIne Ave, tyAre ja vicAra karIzuM." zeThiyAoe kahyuM: "sAheba ! have ame badhA ekamata thaIne ja AvyA chIe. Apa pharamAvo tema ja kArya karavAnuM che. have ame pharI vinati karIe chIe ke, amane jAjamanuM bIjuM zreSThamAM zreSTha muhUrta kADhI Apo. amane lAge che ke ame rAtanAM muhUrtana samaya cUkI gayA chIe, mATe ja Ama banyuM." mahArAja sAhebe bIjuM zreSTha muhUrta ane cokkasa samaya kADhI ApyA. e pramANe bIjI mITiMga mahArAja sAhebanI sAme ja maLI, ane kalpanAmAM na Ave evI belI bolAI. badhAe ekamata thaIne nirNa lIdhA. (3) A pachI eka vAra sAdaDI saMghanA AgevAnonI vinatithI temanI sAthe pUjya mahArAja sAheba rANakapura padhAryA. tyAM pratiSThA-mahotsava aMgenI badhI pUrvataiyArI karAvavA mATe jagyA vagerenuM nirIkSaNa karavAnuM hatuM. huM paNa sAthe hate. maMDapa kyAM ane kevo bAMdho, raDu kyAM rAkhavuM, jamavA mATenI vyavasthA
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [35] vagere badhI jagyAo mahArAja sAhebanI draSTimAM lAvIne teozrIno vAsakSepa e bhUmi para karAvyA, ane kAmakAja zarU karavAnuM zubha muhUrta laI lIdhuM. e vakhate mahArAja sAheba zrAvakone kahyuM: "juo, tame lAkho mANasane jamADavAnI, rahevAnI, pANInI ne bIjI badhI vyavasthA bhale kare, paNa eka dhyAna rAkhaje ke, ahIM to aDhAre varNanI prajA Avaze. e badhAne mATe khAvA-pIvA ne rahevAnI chUTa rAkhavI paDaze; to ja pratiSThA sArI thaze ne amane paNa pratiSThA karavAnI majA Avaze." zrAvako kahe : "bApajI ! ApanI vAta barAbara che. ame badhA loko mATe pUrI vyavasthA karIzuM." A pachI vyavasthAnuM kAma jozabhera zarU thayuM. cAlIza hajAra mANase besI zake te vizALa maMDapa baMdhAya. lAkha mANasane jamADavAno prabaMdha thaye. pANI mATe najIkanI eka vAva upara mazIna gaThavyuM. e pANI pIvA ane nahAvAnA upayogamAM AvatuM. jyAre pratiSThA mahotsava pUro thaye tyAre vIza divase e vAvamAMthI eka pagathiyA jeTaluM pANI ochuM thayeluM. raja paMcotera hajAra jeTaluM mANasa enA pANIne nahAvA ane pIvA mATe upayoga karatuM. rasoDA mATe paNa maTe, pAko mAM baMdhAye. mukhya maTI be cUle khodAvI. emAM eka cUlamAMthI eka mATe, nAnA kAcabA je vIMchI-kALotara vIMchI-jIvato nikaLyo hato. A be moTI cUla upara be moTA kaDA goThavAyA. mahArAja sAhebe ekanuM nAma zrAvaNa ne bIjAnuM nAma bhAdara pADayuM. emAM zIre-lApasI banAvavAmAM AvatAM. roja hajAronI saMkhyAmAM loko saMghajamaNamAM jamatAM. zAkanA vaghAramAM roja aDhAra DabbA cokhA ghIne vaparAtA. - pUjya sAdhu-sAdhvIjI mahArAje mATe paNa taMbUo, rAvaTIo vagerene suMdara baMdobasta karavAmAM AvyuM. jyAre pratiSThA-prasaMge seMkaDo sAdhu-sAdhvIjI mahArAje padhAryA, tyAre pUjya mahArAja sAhebe sauthI pahelAM AvIne eka rAvaTImAM pitAno utAre rAkhyo. e joIne AgevAnoe khUba vinati karI ke, "sAheba ! Apa te meTA AcArya mahArAja che, ane ahIM AvI rAvaTImAM raho, te ThIka na lAge. Apa upAzrayamAM padhAro." tyAre mahArAja sAhebe pharamAvyuM: "ApaNA hajAre, sAdharmika ane leke Avaze, e badhA taMbU-rAvaTIomAM ke bahAra rahe, ane huM upAzrayamAM jaIne besuM, e zobhatuM nathI. mane te ahIMyA lokonI vacamAM ja rahevuM phAvaze."
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 396 ] A. vi.naRRnasUri-smArakatra tha pratiSThA prasaMge hajArA leAkA-puruSo ane srIo-AvyAM hatAM. emAM strIonA zarIra para hajArA rUpiyAnI kiMmatanA sAnA-cAMdInA dAgInA hoya. e paherIne paNa e leAkeA nirbhayapaNe khullA medAnamAM ne maMDapamAM rahetAM ne sUI jatAM. sAdaDI gAma AkhuM gharabAra baMdha karIne rANakapuramAM ThalavAyuM hatuM. A badhuM joI ne mahArAja sAhebane satata ciMtA rahetI ke, nirvighne patI jAya, ane kAI ne UnI AMca paNa na AvavI joI e. satata zrI AdIzvara prabhunu' ane zAsanasamrATa gurudevanuM dhyAna dharatA. daramiMyAna, eka divasa paDhiye savA pAMca vAge, zeTha chaganalAlajI ghANerAvavALA, jee rANakapura tIrthanA baMdhAvanAra zeDa dhanAzAnA vaMzaja che, temane svapna AvyuM. emAM emaNe joyu ke, udayapurathI mahArANA pratApasiMhajI, gheADesavAra thaI ne ane khAMdhe DhAla, hAthamAM bhAleA ne mAthe mugaTa dhAraNa karIne, rANakapurajInA derAsaranA AkhA ceAgAnamAM cakkara mArIne AdIzvara bhagavAnanA mukhyadvAra para AvyA, ane gheADA parathI nIce utarI pagathiyAM caDhe che, eTalAmAM ja tyAM emaNe pUjya zAsanasamrATa gurudevane UbhelA joyA. rANAjIe emane daMDavat praNAma karyA, ne UbhA rahyA. e ja vakhate derAsaramAMthI hAthInI savArI upara kAI mahAna devatAI strI tyAM AvI paheAMcI. hAthI parathI nIce UtarI e paNa zAsanasamrATanI pAse UbhAM. e pachI tarata ja derAsaramAMthI indrarAjA jevA koI moTA deva AvyA. e paNa praNAma karIne zAsanasamrATanI sAme UbhA. pachI e traNee pUchyuM: " zAsanasamrATa ! Ape amane kema khAlAvyA che ?" zAsanasamrATe javAbamAM kahyuM: " nadanasUrijIe ApaNane yAda karyA che. emanA para pratiSThAnuM mATu' kAma AvyuM che. jaMgalamAM maMgala karavAnuM che. prajAne badhI rIte sAcavavAnI che. rANA pratApane te vaMzaparaMparAthI A bhUminuM rakSaNa karavAnu che ja; ane ame traNe jaNu paNa ahIM' amISTa rAkhIzu'' ATalI vAta karIne cAre jaNA adRzya thaI gayAM. 66 A ma'gala prasaMga A mATe teozrI enI sAthe ja kayAMkathI eka mAtAjI ( svapnamAM ja ) AvyAM. e kahevA lAgyA H " are chaganalAlajI ! tamAre have keTalI vAra suvu che ? tame jaladI UMDA ane naMdanasUrijIne kahI Ave ke tame rANakapuranA pratiSThAnAM muhUrto kADhaLyAM che, te seAnAnA akSare lakhAI gayAM che, tamArA lekho pharaze nahI. ane huM nadInI vacamAM rANakapuranA adha pAse eDI chuM. naMdanasUrijIne kahejo ke mane bhUle niha. emane gADe evI cuMdaDI mAre mATe mAkalI Ape, ' Avu... svapnuM joI ne chaganalAlajI zeTha jAgyA, ane tarata ja mahArAja sAheba pAse AvIne vAta karI. eTale mahArAja sAheba ane zeTha chaganalAlajI banne jaNA
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyA [ 397 ] nadImAM baMdha pAse gayA. tapAsa karIne chaganalAlajIe eka mAtAjInI mUrti zekhI kADhI. e mUrti retImAM daTAyelI hatI, tene khullI karAvI. pachI vidhipUrvaka zeThajIe eka ATalA jevu banAvIne temAM e mUrtine sthApI. ane pahelAM jamaNavAranA divase chaganalAlajI, potAnA dIkarA-dIkarIone laI ne, vAjate gAjate tyAM gayA, ne navedya tathA cuMdaDI vagere samarpaNa karyuM. pachI to dararoja niyamita rIte tyAM naivedya vagere dharAtuM hatuM. (4) sAdaDImAM eka zrAvikA bahena rahe. pAnIbAI nAma. sthitie sAdhAraNa hoya evu lAge. emanA pati gAmamAM vAsaNanI pherI kare. cemAsAmAM pAnIkhAI kAyama vyAkhyAnamAM Ave ane gahulI gAya. vyAkhyAna pachI mahArAja sAhebane vAMdavA Ave tyAre roja kAmakAjanuM pUche ane kahe khApajI, kAMI sevAbhakti batAvo." ane mahArAja sAheba kahe : "bahena, atyAre kAMI nathI. haze teA khatAvIzuM. Ama ne Ama cAmAsu pUruM thavA AvyuM ne mahArAja sAhebe kAMI kAmakAja na cIdhyu., eTale eka divasa pAnIbAI pAtAnA amuka dAgInA eka pATalImAM bAMdhI upAzraye AvyAM. mahArAja sAhebane pUcheH "bApajI, samiyA katyAM che? mAre ene A poTalI ApavI che. ' mahArAja sAhebe mane sAda pADIne khelAvyA. emane ema ke A bahena samiyA mATe kAMI nAkhtA lAvyAM haze. huM gayA te mane kahe ke, "A pAnIbAI tArA mATe kAMIka nAstA lAvyAM che, laI le. pAnIbAI e mane peTalI ApIne kahyu' : "camanAjI ! A poTalI tamAre ApajInI bhaktimAM vAparavAnI che." meM poTalI hAthamAM lIdhI tyAM ja mahArAja sAhebe pharI kahyuM : " samiyA ! poTalImAM zuM che e joI le." me 'hA jI' kahIne pATalI khelI te temAM sonA-cAMdInA dAgInA ! meM tarata ja mahArAja sAhebane kahyuH "sAheba ! AmAM nAstA nathI, AmAM te ghareNAM che." Ama kahIne me' teozrIne e pATalI dekhADI. teozrIe tarata ja pAnIbAI ne kahyuM : " bahena, AvuM kema karyuM ? A dAgInA zu kAma lAvI ?" pAnIbAI kaheH "ApajI! moTA zeThiyAe ApanI ghaNI bhaktisevA kare che. ame te ApanI zuM sevA karI zakIe ? chatAM mane khUba bhAvanA hatI ke ApanI theADIka sevA karavI, eTale A lAvI chuM. Apane jyAM ThIka lAge te kSetramAM AnA upayAga karAvo." e ghareNAM pAchAM laI javA pAnIyAIne ghaNu samajyAM, paNa teo ekanAM e na thayAM. tyAre chevaTe mahArAja sAhebe ratA kADhavA ke, "jyAre
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 38 ] cyA. vi.na...danasUri-smArakama tha tame pAlitANA jAtrA, karavA Ave, tyAre A ghareNAmAMthI eka hAra manAvIne tyAM lAvajo. tyAM AdIzvara dAdAne paherAvo." A vAta pAnIbAI e svIkArI. teo dAgInA pAchA laI gayAM. paNa te pachI teo khUba sukhI thayAM ne jyAre mahArAja sAheba pAlitANA birAjatA hatA, tyAre teo hAra laIne tyAM AvelAM. e hAra mahArAja sAhebanI pAse rajU karyAM eTale mahArAja sAhebe peDhInA munIma sAhebane belAvIne hAra peDhImAM pAnIbAInA nAme jamA karAvyA, ane bIjA divase mahArAja sAheba pAnIbAInI vinaMtithI DuMgara upara jAtrAe padhAryA, tyAre teozrInI rUbarUmAM zrI AdIzvara dAdAne te hAra pAnIbAi e paherAvyeA. pachI nIce AvIne mane kahe " samiyAbhAI ! AvA mahAna gurudevanI sevA-bhakti jiMdagI sudhI cheDaze nahi. " : (5) sAdaDInAM cAmAsAmAM AsA mahine zrI jIrAvaLA pArzvanAtha tIrthanA TrasTIo peDhInA khaTArAmAM AvelA. emane rANakapurajIthI bhagavAnanI mUrtie jIrAvalAjI laI javAnI hAI tenuM muhUrta pUchavA AvelA. emanI icchA evI hatI ke, cAmAsu` UtaryAM pachI prabhujI laI javA. emaNe mahArAja sAhebane muhUta kADhI ApavA vinaMtI karI. mahArAja sAhebe divase joyA te temane te ja divasa sauthI uttama jaNAyA. emaNe TrasTIone pUchyuM : "tame muhUta levA AvyA che ke vAttA karavA AvyA che ? " TrasTIe kahe : " sAheba ! ame muhUrta mATe ja AvyA chIe. Apa pharamAve! e pramANe karIzuM." eTale mahArAja sAhebe kahyuM : "te AjanA divasa ja khUba sAro che. tame jAva ne mUrti e laI Ave." TUsTIe kahe : " paNu ApajI! hAla te ceAmasu' che rANakapurajI jatAM pAMca vAra nadI oLaMgavI paDe che. nadIo bharelI che, eTale atyAre kema javAya ? divALI pachI rastA ripera thAya tyAre javAya." 66 mahArAja sAhebe emane utsAha caDAvatAM kahyuM: madade khudA. tame Daro che! zuM kAma ? tamAre jarUra hoya te laI jAva. bAkI mane AjanA divasa ghaNA uttama lAge che. ahIM mUrti e laI ne AvI javAze." TrasTIe paNa utsAhamAM AvI gayA; 'tatti' kahIne ravAnA thayA. khaTArAmAM mane paNa sAthe lIdhA. traNeka mAIla gayA pachI nadI AvI. khaTArA pANImAM UtaryA te kharA, paNa vacamAM thaMbhI gayA. phasAI gayAnI bIka saune lAgI. saunA kahevAthI huM nIce UtaryAM, joyu' to eka moTo paththara ADA AvatA hatA. mahenata karIne tene dUra khaseDatho. e alyA bhAI! hi'mate mardA te sAthe mArA mANasa samiyAne tame atyAre jaze te sAMje
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [38]. pachI tarata khaTAre nadI pAra karI gayo. rANakapurajI jaI pratimAjI laIne sAMjanA cha vAgatAmAM pAchA sAdaDI upAzraye pahoMcI gayA. pachI TrasTIoe mahArAja sAhebane jIrAvaLA javAno samaya pUchaLyA, to mahArAja sAheba kaheH "zI utAvaLa che atyAre javAnI? have rAta paDavAnI taiyArI che. ArAma kare. mane ThIka lAgaze tyAre kahIza." TrasTIo to "jI sAheba, je Apane hekama" kahIne nyAti naharAmAM ja sUI gayA. mahArAja sAheba pratikramaNa vagere kriyA karIne beThA ne mane besADIne tarehatarehanI vAta karavA lAgyA. nava vAgyAnI vAtoe caDyA, te eka vAgyA sudhI vAto cAlI. huM hAjI hAjI karyA karuM ne vacce vacce jhokAM khAdhAM karuM ! eka vAgyAnA sumAre nyAti nauharAnA DelAnI sAme jamaNe hAthe AvelA zaMkara bhagavAnanA maMdira pAsenA pIpaLAnA jhADa upara rava" (cIbarI) pakSI belavA mAMDyuM. eTale tarata mahArAja sAheba bolyA: "samiyA ! A paMkhI jamaNe hAthe belyuM che, kharuM? tuM enI bolI jANe che?" meM nA kahI te kahe, "e atyAre khUba suMdara vANuM bolyuM che. atyAre ja je kaI mANasa kArya kare te te saphaLa thAya. ene verI-duzmana na pajave tuM Ubho thA. pelA jIrAvaLAjInA zeThiyAone bolAvI lAva." huM doDato jaIne badhA TrasTIone bolAvI lAvyA. e loko AvyA ke tarata mahArAja sAhebe kahyuM: "tame pAMca miniTamAM taiyAra thaI jAva, atyAre khUba sArA zukana thAya che, tame prabhujI laIne ravAnA thAva." zrAvako tarata skUtibaMdha taiyAra thaI gayA, ne khaTArAmAM besIne ravAnA thayA. pachI mane kaheH "alyA, Aje tAre khUba jAgavuM paDavuM, kharuM ?" meM kahyuM : sAheba, Apa jAge te mATe sUI javAya?" pachI doDha vAge ame sUtA. (6) mahArAja sAheba, comAsA daramyAna, nyAti nauharAnA vyAkhyAna-khaMDamAM sUtA, ane pU. gurumahArAja zrI udayasUrIzvarajI mahArAja DelAnA bAraNA pAse saMthAre karatA. huM rAtanA kAyama mahArAja sAhebanI sevA karavA jauM, te mane pUche ke, "guru mahArAja pAse jaI Avye? emanI sevA karI A ?huM nA kahuM te tarata kaheH "jA, pahelAM tyAM jA. gurumahArAjanI sevA karIne pachI ja ahIM AvavuM." huM UThIne gurumahArAja pAse jA ne sevA karavA mAMDe, to gurumahArAja pUche: "keNa? camano ? naMdanasUrijInI sevA karI Avyo." huM nA kahuM to teozrI kaheH "jA, emanI tabiyata naramagarama rahyA kare che, pahelAM emanI sevA karI Ava." Ama ghaNIvAra mAre cAra-pAMca vAra AMTA thAya. baMne guru-ziSyano ekabIjA upara ke premabhAva hato, te mane AvI rIte jovA maLato.
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ [40] AvinadanasUri-smArakagraMtha vaLI, ghaNI vAra mahArAja sAheba rAtanA vakhate gurumahArAja pAse besatA ne mahattvanI vAto karatA. ghaNI vAra emane gesane upadrava thaI Ave tyAre teozrIne Asane gurumahArAja padhAre, bese, khabara pUche, hIMga, nIlagIrI tela vagere lagADavAnuM sUcana kare, ne miDI rAte pAchA Asane padhAre. (7) sAdaDInuM mAsuM pUruM thayA bAda amadAvAda tarapha vihAra karavAno hato, eTale te pahelAM eka vAra rANakapurajInAM darzana karavAnI bhAvanA mahArAja sAhebane thatAM teozrI mane laIne tyAM javA nIkaLyA. emanuM Asana vagere meM lIdhuM ne emaNe dAMDe hAthamAM lIdho. gurumahArAjane kahIne nIkaLI gayA. sAMje ja pAchuM AvavuM'tuM eTale bIjuM kazuM na lIdhuM. savArano samaya hato. cAreka mAIla cAlyA tyAre mArgamAM eka dharmazALA ane vAva AvI. tyAM dazeka miniTa visAmo laI thoDA AgaLa vadhyA, tyAM ja sAmethI pAMceka bhIla jAtinA mANaso AvatA jaNAyA. emanA hAthamAM tIra-kAmaThAM hatAM. zikAra karavA jatAM hoya evuM lAgyuM. mahArAja sAhebane dUrathI joIne e leke UbhA rahyA. ame najIka gayA to e loko pAMce jaNa praNAma karavA lAgyA. ane emanI bhASAmAM bolyA ke " he bAvajI, amAruM bhaluM karaje." hatA te e zikArI. paNa emanuM bhoLuM ne bhaluM vartana joIne mahArAja sAhebe paNa emane dharmalAbha ApyA ne gAmaThI bhASAmAM kaI jIvanI hiMsA na karavAno, dAru nahi pIvAno ne bIjAM kaI kharAba kAma na karavAno bodha Apyo. e lokone A vAta jacI gaI hoya ke game tema, emaNee pAMce bhalee-mahArAja sAhebane vacana ApyuM ke "AjathI ja ame zikAra-dAru baMdha karIe chIe. tame amAruM bhalu kara." mahArAja sAhebe kahyuM "bhagavAna tamAruM bhaluM karaze. pachI ame AgaLa cAlyA, tyAre e leko ghaNe dUra sudhI amane mUkI gayA. (8) A pachI sAdaDIthI amadAvAda tarapha vihAra thayo. baMne AcArya mahArAje tathA munimaMDaLa vihAra karatAM karatAM AburoDa thaI delavADA padhAryA. AburoDathI delavADA jatAM vacamAM be mukAma karelA. pahele mukAma DuMgaranI talATI upara dharmazALAmAM ne bIje mukAma DuMgaranI adhavacce sarakArI geTamAM karyo. tyAM hiMsaka janAvarano bhaya hato, tethI zirohInA zeTha acalamalajI modIe rAjya taraphathI pAMca polIsamenone baMdebasta karAvyo hato. delavADAnI jAtrA karIne bIje divase savAre acaLagaDha javAne vihAra karyo. mahArAja sAheba DeLImAM vihAra karatA hatA. Aje savAre nIkaLatI vakhate mane kahyuM ke, "samiyA Aje tuM mArI sAthe cAlaje. thAke tyAre vAhana maLe temAM jatA raheje."
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kA. [401]. huM sAthe rahyo. be-traNa mAIla paMtha kapAyA pachI rastAnI baMne tarapha khUba jhADI ne hariyALI AvI. eka keDI pAse mahArAja sAhebe DoLI nIce mukAvI ne mane kahyuM samiyA, tuM mArI sAthe cAla. DoLIvALA ahIM bese." ' huM emanI sAthe pelI keDI para cAlavA mAMDyo. rastA parathI 2-3 pharlAga aMdara gayA, tyAM ekAeka mArI najara, sAmethI AvI rahelA eka saMta puruSa upara paDI. khUba rUpALA, sapheda kapaDA paherela, mAthe ne dADhIe sapheda vALavALA e saMtane joIne huM khUba Azcarya pAmyA. tyAM te e saMta puruSe ApaNA mahArAja sAhebane hAtha joDIne praNAma karyA ne "padhAro, padhAre", kahIne AvakAra ApyuM. e pachI huM paNa e saMtane page lAge. pachI e saMta puruSa mahArAja sAhebane tathA mane baso-traNaso DagalAM dUra AvelA emanA eka guphA jevA sthAnamAM laI gayA, tyAM eka oTalA jevA sthAna para bane birAjyA, ne vAtoe vaLagyA. huM AsapAsanuM vAtAvaraNa jovAmAM mazagUla bane. ekAda kalAke vAta pUrI thaI eTale pelA saMta puruSe mane bolAvIne kahyuM "camanAjI, tame naMdanasUrijI mahArAjanI sevA barAbara karaje; tame ghaNA sukhI thaze." A pachI emaNe eka glAsa bharIne dUdha ApyuM. meM te lIdhuM. e ja vakhate kyAMkathI eka dazeka varSanI rUpALI kanyA AvI ane mane prasAda ApI gaI. e pachI mahArAja sAheba ane huM pAchA javA nIkaLyA, tyAre pelA saMta puruSa amane thoDe sudhI vaLAvavA AvyA ne ame Deka AgaLa gayA pachI meM pAchaLa joyuM to koI dekhAya nahi ! mane acaMbe . meM mahArAja sAhebane pUchyuM : "sAheba! A kayA mahArAja hatA ? e kyAM gayA ? " tyAre sAhebe kahyuM : "have tAre pharI ahIM AvavuM nahi. AvIza to kAMI jevA nahi maLe. A vAta tAre koIne kahevAnI nahi." meM mUMgA moMe svIkAra karyo. ame jyAre saDaka pahoMcyA, tyAre khuba moDuM thayuM hatuM, eTale mahArAja sAhebane jhaTajhaTa DeLImAM besArIne vihAra zarU karI dIdho. - pUjya mahArAja sAhebanI sevA meM lagabhaga trevIsa varSa karI. emanA jIvananAM, emanI tabiyatanAM ane bIjAM keTalAMye prasaMgo ne ghaTanAomAM huM hAjara rahyo chuM, meM bhAga lIdho che. emanI sevAno e vakhate thoDo ghaNe meM lAbha lIdhe che. A badhA prasaMge huM emanI pAse rahyo tenA prAraMbhanAM varSonA che. A lakhavA pAchaLa mahArAja 6 51
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ [402]. A. vi. naMdanasUri smArakagraMtha sAhebanuM jIvana keTaluM badhuM maMgalamaya hatuM te batAvavAne ja mAro Azaya che. emanA AzIrvAda sadAne mATe maLatA rahe evI zubhecchA sAthe pUruM karuM te pahelAM mAre eka pharaja bajAvavAnI che, eTale mArI e vAta ahIM rajU karavAnI rajA mAguM chuM. ame banne bhAIo (huM ane mArA moTA bhAI rAmAjI) jainetara kuTuMbamAM jamyA hovA chatAM, amArA puNyage ane nAnI uMmarathI ja paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayasUrIzvarajI mahArAja, parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja tathA parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayapaghrasUrIzvarajI mahArAja -e pUjya mahArAja sAhebanI sevA-bhakti karavAne lAbha maLe che. Aje 23 varSathI A lAbha amane akhaMDa maLatuM rahyuM che. ane e pUjya mahArAja sAhebanA AzIrvAdathI ane puNyapratApathI ame khUba sukhI chIe. e pUjya mahArAja sAhebanA AzIvaMdanA phaLasvarUpe amane bannene, pUjya AcArya mahArAja zrI vijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI, nIce jaNAvelA saddagRhasthoe TIpa karIne, rU. 65017 nI rakama bakSIsa ApI che- 1. godharA, zrI jaina saMghanA bhAIo, godharA. 13. zrI ramaNabhAI DAhyAbhAI zAha, muMbaI 2. zAha khAte, pa. pU. AcAryadeva zrI (pArlA.) vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanI 14. zrI mahAsukhalAla hirAcaMda zAha, preraNAthI, muMbaI bhAvanagara. 3. zrI hanumAnacaMda mizrImala coparA, 15. zrI panAlAla lallubhAI paTTaNI, amadAvAda. 16. zrI niraMjanabhAI cunIlAla rAyacaMda, , 4. zrI jezIMgabhAI ratanacaMda zAha, , 17. zrI maMgaLadAsa giradharalAla zAha, , 5. zrI rasikalAla lAlabhAI zAha, ,, 18. zrI khImacaMda parazottamadAsa zAha, , 6. zrI vinodacaMdra enDa ku, , 19 zrI praphullacaMdra ramaNikalAla zAha, 7. zrI ramaNalAla caMdulAla gAMdhI, , 20. zrI rasikalAla kezavalAla zAha, 8. zrI bAbubhAI mohanalAla paTTaNI, , 21. zrI narottamadAsa motIcaMda zAha, 9. zrI prakAzamalajI samadaDiyA, madrAsa. rara. Ara. pratAparAya vAsaNavALA, 10. zrI pravINacaMdra naMdalAla bhegIlAla, ra3. rAkeza sTorsa, khaMbhAta. 24. zrI chaganalAla ratanazIbhAI 11. zrI vADIlAla khuzAladAsa, ha. kAMtibhAI, 25. zrI manasukhalAla parazottamabhAI khaMbhAta. ha. caMpakabhAI , 12, zrI kAMtilAla mohanalAla zAha, 26. zrI giradharalAla velacaMda, ha, jasubhAI , muMbaI
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvyo [403] 27. zrI amRtalAla jeThAlAla, bhAvanagara 36. zrI jeThAlAla dIpacaMda umarALAvALA, 28. zrI dhanavaMtarAya ratilAla, bhAvanagara 29. zrI vrajalAla bhagavAnadAsa 37. zrI laheracaMda saubhAgacaMda mahetA umarALAvALo, kuMbhaNavALA, , 30. zrI mohanalAla meghajIbhAI vorA, 38. zrI amaracaMda dayALajI, ha. jayasukhalAla lAlacaMda 31. zrI caMdrakAMta kAMtilAla zAha, koLiyAkavALA, , hetala kalotha sTesa, , 39 zrI jayasukhalAla lAlacaMda 32. zAradA sAyakala sTorsa, ha. pratApabhAI , koLiyAkavALA, 33. zrI bhegIlAla mAstara, >> 40. zrI bhUpatarAya haragoviMdadAsa, 34. zrI bAlubhAI premacaMda zAha, , 41. zrI mIThAlAla azokakumAra, amadAvAda. 35. zrI ratilAla jAdavajIbhAI, , 42. zrI zAha khAte. pUjya mahArAja sAhebo taraphanI bhaktithI prerAIne A sadagRhasthoe amArI bane bhAIonI A kadara karI che, te badala ame teonA khUba RNI banyA chIe. pUjya mahArAja sAhebanA caraNe vaMdana karIne emanA AzIrvAda amArA para varasatA rahe tevI prArthanA karIe chIe. bahumukhI pratibhAnA dhAma samA sUrIzvarajI lekhaka-paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayadevasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayahemacaMdrasUrijI mahArAja - pUjya AcArya bhagavaMta zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanuM nAma letAM eka bahumukhI pratibhA ne pracaMDa tAkAta dharAvatI vyakti AMkhanI sAme khaDI thAya che. AvA puruSe svarUpathI bhale sarvajana-sAmAnya jaNAtA hoya, paNa teonI vilakSaNatA te teomAM rahelA AgavA guNavaibhavanA kAraNe ja hoya che. - jaina zAsanamAM vIsamI sadImAM je aneka mahAna sUrIzvaro zAsananI prabhAvanAunnati karanArA thayA, temAM A sUrIzvarajI gaNanApAtra sthAna dharAvatA hatA. teonuM jIvana anekavidha viziSTatAonA subhaga samanvayarUpa hatuM. teonuM janmasthAna saurASTramAM paMkAyeluM boTAda gAma, jenA kaNa kaNamAM saMte, mahete ne kavione pedA karavAnI tAkAta che. vi. saM. 1955mAM pitA zrI hemacaMdabhAIne mAtA zrI jamanAbahenanI kukSie janma
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 404 ] A. vinadanasUri-smArakagra Mtha dharanAra bALakanuM, bhAvInA koI agamya sakete ja, narottama evuM nAma pADavAmAM AvyuM. traNa bhAI emAM sauthI nAnA, paNa pUnA prabaLa sa`skAre badhA karatAM judA tarI AvatA. zAsanasamrATazrIjInuM Agamana eTAdamAM thayuM tyAre temanI vaya phakta agiyAra vanI, paNa te vayamAMya cAturmAsa daramiyAna pU. zAsanasamrATazrInA samAgama ne upadeze temanAmAM vairAgyanA ava bIjanu vAvetara karyu.. A samaya pachI emane peAtAnA jIvanane saMyamanA mArge laI javAnI tAlAvelI lAgI. AvaraNa ane atarAyA te ghaNAM hatAM, paNa te badhAMne siMhavRttithI sAmanA karI, sa. 1970mAM vaLAda mukAme sAyamanA niMta paMthe saMcaryA----bhAI nAttamamAMthI muni zrI naMdanavijayajI anyA. nUtana muni guruvara zrI pUjya uddayavijayajI ( udayasUrIzvarajI )ma. tathA paramaguru zAsanasamrATazrInI avirata sevA-upAsanA karIne, samarpaNa bhAvathI, teonA hRdayamAM AgavuM sthAna pAmyA. guruvarAnI kRpA Utare pachI bAkI zuM rahe ? bahu ochI mahenate ne AchA parizrame teo nyAya, vyAkaraNa, sAhitya ane syAdvAda darzananA hAI-mane pAmI zakavA. telamAM paDelA pANInA biMdunI jema temanI buddhimAM te te padArtho khUba vistAra pAmyA. pote je graMtha je rIte bhaNyA hoya tenA karatAM ghaNI vizadatA ne spaSTatAthI tee bhaNAvI zakatA. varSo sudhI zAsanasamrATazrInI akhaMDa sevA bajAvI, ane, te gurukRpAnA yAge ja, sa. 1980mAM gaNi-panyAsapa ane sa. 1983mAM AcArya pada jevA mahAna padanI javAbadArI temanA zire mUkavAmAM AvI. apUrva vidvattA ne vyAkhyAnazakti hovA chatAM, varSo sudhI vAyu-gesa-zaradI vagerenA kAraNe, teonI tabiyata nAdurasta rahetI ane tethI ja zAstronuM pragADha pAMDitya chatAM te ekadhAro vyAkhyAnane zrama laI zakatA nahIM, paNa AcArya padArUDha thayA pachI jaina vidyAzALAmAM cAturmAsa daramiyAna teoe je vidvattApUrNa pravacana ApyAM tethI te vakhatanA pIDha jANakAra gaNAtA zrAvake temanI vidvattA upara ane pUjya zAsanasamrATazrInI parakhazakti upara ApharIna AkArI UThatyA, dIkSAparyAyanAM zarUAtanAM varSomAM ja teoe je graMtharacanA karI che te atyAre paNa bhalabhalAne mugdha khanAve tevI che. sUrizataka ane steAtrabhAnunI racanA tA temaNe dIkSA pachI be-traNa varSe ja karI che. bIjA paNa samughAtatattva, jaina muktAvalI, jaina tarkasaMgraha, kada'bagiri steAtra, dvitIya karmagraMthanI sauMskRta TIkA vagere tenA prakAzita graMthA temanAmAM rahelA maulika saiddhAMtika jJAnanI sAkSI pUre che. hajI teA teonA keTalAka granthA apragaTa che. te jyAre pragaTa thaze tyAre te jaina sAhityanA alakArarUpa banI raheze.
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvyo [45] temanI dRSTi ghaNI vedhaka ane sUkSma hatI. vi. saM. 1990 ne sa. 2014mAM amadAvAda khAte bharAyelA aitihAsika munisammelanamAM teoe ghaNA mahattvanA bhAga bhajabyA hatA. zilpa ane jayAtiSa viSayanu' tenu' jJAna agAdha hatuM. chellAM keTalAMka varSomAM bhAratabharamAM thayelA pratiSThA, aMjanazalAkA, dIkSA jevAM mAMgalika prasaMgAnAM muhUrto teo pAsethI meLavavAmAM AvatAM hatAM. pUjya haribhadrasUrijI ma., pU. upA. zrI yazeAvijayajI ma.nA SoDazaka, akajI, cAgaSTisamuccaya ane adhyAtmasAra tathA jJAnasAra vagere graMthe vAraMvAranA ciMtana-manana dvArA temaNe AtmasAt karyA hatA. tenI sAthe sAMkhyakArikA ane pAMcaDhazI tathA paDitarAja jagannAthanA bhAminIvilAsanA ghaNAkharA zleAkeA teone kaMThastha hatA ane tene upayAga teo vyAkhyAnamAM tema ja vAtacItamAM ahu sarasa rIte karatA. zAsanamAM upasthita thatA te te praznomAM teo je valaNa apanAvatA te ahujanamAnya ne ziSTajanasammata banatuM. keTalAka prasaMgeAmAM teonA dIrgha draSTibharyA yuktiyukta vicArA sAMbhaLI zANA puruSo paNa mAthu' halAvatA. pUjaya zAsanasamrATazrInA samudAyamAM ja nahIM, paNa samasta zramaNusaMghamAM chellAM sAteka varSa daramiyAna temaNe 'sarvazreSTha' tarIkenI ja saphaLa kAmagIrI bajAvI hatI e avismaraNIya raheze. A pUjya puruSanA sAMnidhyamAM rahevAnA ne varSo sudhI nikaTatama paricayamAM AvavAne ne teonA vAtsalyapravAhamAM nira'tara nahAvAne je lahAvA maLyuM che e tA vIsaryAM vIsarAya evA nathI. vi. sa. 2020mAM, zrI kadragiri tInA zAMta ne pavitra vAtAvaraNamAM, zrI nandIsUtranI vAcanA tee ApatA hatA tyAre temAM, zarUAtamAM, nyAyanI zailithI karavAmAM AvelI Atmasiddhi tathA AgamanA apauruSeyapaNAnu khaMDana sAmAnya buddhithI agrAhya hovA chatAM te viSayane paNa teo evI saraLatAthI samajAvatA ke vagara mUMjhavaNe te padArtho buddhimAM sthira thaI jatA. zukala pakSanA pAchalA evA keTalAya divase yAda che ke jemAM sAMje pratikramaNa karyA pachI teozrI pAse beThA hoIe ne vAtacItamAM tee suMdara zlokA khele ne te ja vakhate cAMdanInA prakAzamAM te zrlAke kAgaLamAM utArI laI e. teozrI upara aneka saMskRta gadya-padya patrA lakhyA hatA, te paikI vi. saM. 2028nA
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ [46] A. vi. naMdanasUri smArakagraMtha dolatanagaranA cAturmAsa daramiyAna teozrI upara pAlItANA lakhela eka zlekabaddha patra prastuta karyo che te vAcakone vAMca avazya AnaMdadAyaka nIvaDaze. te hi no divasA gatAH lekhaka-paramapUjya munirAja zrI zIlacaMdravijayajI mahArAja game tema, paNa emanAM darzana mane thayAM, tyAra pahelAM ja mane emanA saMbaMdhI vAta sAMbhaLavI gamatI. emanA svabhAvanI, emanI buddhipratibhAnI vAto sAMbhaLavI huM kadI cUkato nahIM. jema jema e vAta sAMbhaLavA maLI, tema tema emanAM darzananI jhaMkhanA vadhatI gaI. e jhaMkhanA saM. 2020mAM phaLI. tyAre mArI uMmara cauda varSanI ane dIkSA lIdhe be varSa thayelAM. mArA pUjya gurumahArAja sAthe ame sAta sAdhuo muMbaIthI vihAra karIne pAlItANA AvyA, tyAre emanAM prathama darzana pAme. vaizAkha zudi bIjane e dhanya divasa Ajeya mane barAbara yAda che. ame tyAM pahoMrayA, ne tarata ja emanA vAtsalyano romAMcaka anubhava mane thayo. vihAramAM mArA DAbA page kAMTo vAge hoI, cAlavAmAM takalIpha paDatI hatI. e vAtanI khabara e pUjyavarane maLI gayelI, eTale ame badhA emane vaMdana karatA hatA, emAMthI mAruM nAma laIne mane AgaLa bolAvyo, pAse besADI premathI mAthe hAtha pheravIne khabara pUchayA. mAruM haiyuM e vakhate harSathI bharAI gayeluM. pachI te, ame eka mahino pAlitANa rahyA te daramiyAna, gocarI vakhate, mane pitAnI paDakhe ja besADe ne premathI vaparAve. rAtre kAyama belAve, abhyAsa ane AvaData viSe pUche, bhaNelAM sUtra, amarakoSa, vyAkaraNa, prakaraNAdi bolAve. sAthe AnaMda-gammatanI vAto karatA jAya. eka vAra meM emanI pAse mAgaNI karIH "mAre ApanA nAnA nAnA pheTAo joIe che." mane ema ke, teo bhUlI jaze. moTA puruSane AvI vAta kyAMthI yAda rahe? paNa mArI dhAraNuM juDI TharI. traNa-cAra divasa pachI mane bolAvIne kavara ApyuM. kaheH "AmAMthI joI e eTalA pheTA laI le." huM rAjInA reDa thaI gayeluM. eka sAdhvIjI mahArAjane varSItapanuM pAraNuM hatuM. e vRddha hatAM, eTale emanI vinatithI tyAM vAsakSepa karavA padhArelA. e sAdhvIjIe eka vATe emane Ape. * saMskRta bhASAmAM lakhAyela A patra pariziSTamAM ApavAmAM Avyo che. - saMpAdaka,
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhA tathA phAvyA [ 407 ] emaNe e mane ApI dIdhA, vAvA maLyA. eTale mArA lAbha vadhyA. meM sAhityama`dire jaI ne kahyuM, "sAhebajI! AmAM Apane maMtrelA vAsakSepa bharI Ape." A sAMbhaLIne hasatAM hasatAM mane kahe "tuM te jakharA nIkaLyA ! " ane tarata premathI e vATavA vAsakSepathI bharIne mane ApyA. e vATavA Aje paNa huM sAcavIne rAkhu chuM. mahinA pachI ame pAlitANAthI vihAra karyAM, tyAre emanAthI chUTA paDavu' mane khUba vasamuM lAgyuM hatuM.. A pachI, bhAvanagaramAM pU. AcArya zrI vijayayazeAbhadrasUrijI mahArAja tathA pU. AcArya zrI vijayadevasUrijI mahArAjanI AcArya padavI vakhate teo vaizAkha vadamAM bhAvanagara padhArelA, vaizAkha vada agyArazanA AcArya padavIpradAna veLAe abhinava AcAryane hitazikSA ApatA zleAkeA elIne te para emaNe khUba vizada ane hRdaya-gama vyAkhyAna karelu. emanI khelavAnI ane samajAvavAnI paddhati sau karatAM nirALI-AgavI hatI, ema mane te vakhate, bALaka hovA chatAM, lAgelu. joke, e vakhatanI samajaNa avyakta hatI, paNa e vyAkhyAna te mane eTalu gamyu ke tee pAlItANA gayA pachI meM emane patra lakhyA ke, "mane hitazikSAnA e zlokA artha sAthe lakhI mokalavA kRpA karo." bIjA munine vizvAsa naheAte, paNa mane pUrA vizvAsa hatA ke teo zlokA mekalaze ja. ane emaNe e mAkalyA tyAre pelA munivarA AgaLa huM khUba bhUkha khIlIne e dekhADavA mAMDelA. bhAvanagaranA cAmAsA pachI ame mahuvA gayA, ne tyAMthI kadambagiri gayA. tyAM e pUjyavara khirAjatA hatA. emanA sAMnidhyamAM nava divasa rahyA. kadambagirinI yAtrA mAre e vakhate pahelI ja vAra karavAnI hatI. me emanI pAse lADamAM haTha karI : " Apa padhAro mArI sAthe, te ja mAre jAtrA karavI che; bIjAnI sAthe nahi." mane yAda che ke te mArA sateSane khAtara kadambagiri upara pahelI TUke tema ja vAvaDI plATe padhArelA, ane mane khUba zAMtithI ne gammata sAthe badhuM dekhADeluM ne samajAvelu emanI sAthe pasAra karelA e divase ane anubhavelA prasaMgAne jIvananAM amUlya sabhAraNAM anAvIne sAcavI rAkhyA che. e yAda Ave che tyAre thAya che: "te hina vivanA hatAH '' A pachI sa. 2022mAM emanI nizrAmAM khaMbhAtamAM cAmAsuM rahevAnu... thayuM. tyAM teo lADavADe ane ame esavALa upAzraye hatA. cAmAsAnA doDheka mahinA pUrva pU. munizrI proAdhacaMdravijayajI mahArAja vagere traNeka munie zakhezvaranI yAtrAe jaI AvavAnuM nakkI karyuM. emAM huM paNa eka hatA. nakkI thaI gayu. vaDIleAnI rajA-AjJA
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ (408] AvinadanasUri-smArakagraMtha maLI gaI. pUjyavaranI paNa saMmati meLavI. paNa, vihAranI AgalI rAtre naveka vAge pUjyavare kahAvyuM: "nAnA sAdhune laIne A unALAmAM kyAMya javuM nathI, rahevA do." A prasaMge emanA nAnAmAM nAnA muninI jhINI-jADI pravRtti tarapha vAtsalyapUrNa lakSya ApavAnA svabhAvanAM mane darzana thayAM. emanI pAse lagabhaga kAyama sAMje vaMdana karavA javAnuM thatuM tyAre mane bolAve, raghuvaMza, kirAtanA zloka pite bole, kayAreka mArI pAse bolAve, ane pachI kAMI kAme hoya to kahevAnuM pharamAve. Ama emanI pAse jato tyAre, sAcesAca, lAgaNInA amIphUpA pAse gayAne avazya AnaMda huM pAmata. comAsA pachI saM. 2023mAM badhA amadAvAda AvyA. tyAM eka mahino rahyA. e daramiyAna, meM eka paMDitajI pAse tarkasaMgrahano abhyAsa zarU karyo. roja rAtre pUjyavara pAse jaIne besuM. teo mane rojeroja pATha pUche, samajAve. eka dahADo emaNe mane be vAra A zleka belA vAyornavaikAdaza tejaso guNA, jalakSitiprANabhRtAM caturdaza / dikkAlayo paJca SaDeva cAmbare, mahezvare'STau manasastathaiva ca // trIjI vAra mane ApameLe bolavA kahyuM. huM bolI gaye. khUba khuzI vyakta karI; kaheH "kAle pharI bolAvIza. yAda raheze ne!" meM hA kahI, ne bIje divase rAtre belI paNa gayo. pachI te teo mane kAyama navuM navuM samajAvatA rahyA. mArA pU. gurumahArAjanI gaNipadavI khaMbhAta ane paMnyAsapadavI amadAvAda emanA pAvana hAthe thaI hatI. te pachI amAre eka kumArikA bahenane dIkSA ApavA vejalapura (paMcamahAla) javAnuM hatuM. tenuM muhUrtAdi badhuM kADhI ApyuM; pachI kaheH "sUryodayavijayajI! mArI bhAvanA A vakhate pAMjarApoLe comAsuM rahevAnI che. jo tame sAthe raho to mane anukULatA ane AnaMda Avaze." mArA gurumahArAje potAnI IcchA vyakta karatAM kahyuM: "sAheba! ApanI bhAvanA zire dhArya. mArI icchA paNa che ke Apa pote zIlacaMdrane bhaNo to sAruM." tyAre kaheH "emAM tamAre kahevAnuM hoya ja nahi, meM pahelethI ja e manamAM dhAryuM che; mAre ja ene bhaNAvavAnuM che." vAta nakakI thaI gaI. A pachI ame vihAra karyo tenI AgalI rAtre huM emanI pAse gayo. kahyuM: sAheba! ATalA divasomAM mAre avinaya thayela hoya te mAphI mAgavA Avyo chuM." eTale kaheH "tAre vaLI mAphI kevI mAgavAnI? evuM badhuM vicAravAnuM ja nahi. tAre jaladI
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhA tathA kAvya [ 49 ] jaladI ahIM AvI javAnuM che ne mArI pAse bhaNavAnuM che." ane mArA mastaka para premALa hAtha pheravyA. ame vejalapura gayA. tyAM UMjhAnA sa`ghe mArA gurumahArAjane cAmAsAnI vinati karI. emaNe pUjyavarane e vAta lakhI jaNAvI. e vakhate huMya teozrIne patra lakhatA. moTA para kema patra lakhAya, tenI hajI mArI khALakabuddhimAM samajaNa na hatI, paNa emaNe mane lakhelA zabdo mane akSarazaH yAda che. emaNe lakhelu : tamArA niHspRhatA, saraLatA ane vinaya vagere guNA mane bahu gamI gayA che. have tamAruM UMjhA ke bIje kAMya javAnA vicAra karyA vinA ahIM ja AvavAnu` che, rahevAnuM che. tamArA gurumahArAjane paNa A mATe patra lakhyo che." 66 ane ame kayAMya na jatAM sIdhA amadAvAda gayA; tyAM emanA amRtamaya punita sAMnidhyamAM sthira thayA. emanI nizrAmAM satata dasa varSa rahevAnA apUrva avasara maLyeA. mane yAda che tyAM sudhI, jeTha vikra bIjathI emaNe mane tarkasaMgraha bhaNAvavA cAlu karelA. sAthe pU. muni (hAla panyAsa) zrI vikAsavijayajI tathA pU. munizrI kuMdakuMdavijayajI paNa besatA. khAre kalAka-be kalAka pATha calAvatA, emanI pAse jyAM sudhI ame pATha letA hoI e, tyAM sudhI game te zrAvakADhi AvyA hAya, teA emanA tarapha emanuM dhyAna jatuM nahi; AvanArane kAma hoya teA besI rahe, javu hoya teA khuzIthI jAya, paNa pAThamAM khalela pADIne pUjyavara emanI sAthe vAta karatA niha. amane bhaNAvatI vakhate teo AvA tanmaya thaI jatA, ane kayAreka ame thAkIe, paNa te te jarAya thAkayA ke kaMTALyA vagara, cAlu viSaya ke padArtha pUrA karIne ja cheADatA. tarkasaMgraha pachI kArikAvalI karAvIne muktAvalI karAvI. IzvaravAda, maMgalavAda vagere divaseAnA divase sudhI samajAvyA. divase teA be kalAka pATha cAle, paNa rAja rAtreya acUka javAnuM. rAtanAM AThathI dasa-agiyAra vAgyA sudhI avirata samajAve, sAMbhaLe. taka saMgraha mULa, kArikAvalI ane muktAvalI AkhI mane mADhe karAvelI. e rAja kalAka kalAka sAMbhaLe ane emAM kAMya paNa koI zabda ke phakaro ke kAriyA bhUlI jaIe, tA tarata puravaNI kare. emane muktAvalI cheka sudhI yAda hatI. koI paNa vastu ke padArtha samajAvavAnI emanI paddhati eTalI saraLa ane svastha hatI ke me' meTAmeTA paDatAmAM paNa evI zakti ne paddhati nathI joI. sAmeA mANasa jyAM sudhI sAcesAca saMtASa na pAme, pUrepUruM na samaje, tyAM sudhI e paTTA ane ekathI so vAra samajAvatAMya teo kaTALatA nahi. A mAza jAtaanubhava che. ane sAmAne samajAI jAya, sASa thAya tyAre emanAmAM utsAha utsAha chavAI jatA. para
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ [41] A. vi.naMdanasUri-smArakagraMtha - muktAvalI AkhI mane be vAra emaNe karAvI. emAMya AtmanirUpaNavALo bhAga mane kemeya samajAte nahi; emAM bauddha ane vedAntanI carcA che. A carcA mane emaNe sAbaramatImAM (saM.2024), rAtanA AThathI bAra vAgyA sudhI, khUba ja rasamaya rIte samajAvI. bauddhonA cAra vibhAganuM pratipAdana karato leka 'atha jJAnasamanvita' paNa khUba vizada rIte samajAvyo. ane jyAre meM kabUla karyuM ke Aje A vAta mane samajAI che, tyAre teo khUba prasanna thayelA. eka vAra mane Takora karI: "muktAvalInI arthathI AvRtti hamaNAM karI che?"meM nA kahI. mane khUba lajA AvI. meM tarata e mATe niyama karyo, ne AvRttimAM macI paDayo. AkhI AvRtti thaI, paNa emAM pravRtti-nivRtti (prayatna)nuM prakaraNa na samajAyuM. e vakhate ame khaMbhAta taraphanA vihAramAM hatA. e divase lIMbAsI gAmamAM bAvAjInA bhAMgyAtUTyA maThamAM mukAma hato. tyAM teozrIe savAranA dasa vAgyAthI sAMjanA pAMca vAgyA sudhI e moTuM prakaraNa mane samajAvyuM evuM ThasAvyuM ke emAM kadI bhUla ja na paDe. huM jyArathI samajato thaye, tyArathI mane aharniza lAgyA karatuM ke "kyAM vidyA" -bhaNavAmAM kaI sahAdhyAyI to joIe ja, paNa mAre niHsaMkoca kahevuM joIe ke A pUjyavare mane sahAdhyAyInI boTa kadI lAgavA nathI dIdhI. teo khuda mArA sahAdhyAyI banI jatA. divase zuM ke rAtre zuM, lagabhaga pAMca-cha kalAka kAyama mArA mATe kADhatA ja. aMtaranA A anirvacanIya hetane zabdomAM zuM UtAruM? vimAsaNa thAya che. muktAvalI pachI syAdvAdamaMjarI bhaNAvI. pUjyavara pite to mane bhaNAvatA ja, taduparAMta paMDita pAse paNa anyAnya viSayanuM mAruM adhyayana teo cAlu rakhAvatA. eka vAra saM. 2025mAM khaMbhAta gayelA, tyAre tyAM eka chApela patrikAmAM koIka sAdhunA nAma sAthe vyAkaraNAcArya, nyAyatIrtha vagere vizeSaNe joDelAM. e vAMcIne mane kaheH "tuM vyAkaraNAcArya thaI jA ne!" meM nA kahI, parIkSA ApavA mATe mArI anicchA (napharata) vyakta karI. eTale kaheH "kaI divasa AvI parIkSAo ApavI nahi, emAM zo mAla che? ane AvI padavIo levI nahi. ApaNe to gurumahArAja Ape te padavI levI. tuM vyAkaraNa bhaNI gayo che ne! lAva, huM tane vyAkaraNAcArya banAvI dauM. amaneya moTA mahArAje AcAryapadavI vakhate AvI padavIo ApelI. huM tane ApI dauM." huM zaramAI gaye. meM nA kahI. paNa e pachI emanI kRpA anarAdhAra varSavA
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekhe tathA kAvya [11] lAgI. e ja rAtathI mane karmagraMthanA artha karAvavA mAMDyA. huM mULa gAthA baluM ne teo ene artha samajAve. Ama cha karmagraMtha karAvyA. A pahelAM cAra prakaraNa paNa karAvelAM. ApaNane na samajAyuM hoya ne emane se vAra pUchavA jaIe te teo nArAja thavAne badale UlaTA AnaMda pAmatA, AnaMdathI-kaMTALA vinA-samajAvatA. teo tyAre ja kaMTALatA ke jyAre ApaNane na samajAyuM hoya toya samajyA hovAnI hA kahIe. A vAtanI emane bhAre cIDa hatI. zatruMjayamAhAbhyane amuka bhAga, jIvasamAsa prakaraNa, dazavaikAlika hAribhadrIyavRtti, naMdisUtra malayagirIyavRtti, kammapayaDIne amuka aMza ane guNasthAnakakramA reha, bhAvaprakaraNa, paMcanirmathI prakaraNa vagere aneka nAnA-meTA graMthono abhyAsa emaNe svayaM aMtaranI vizuddha lAgaNIthI mane karAvyo hato ane paMDitAdika pAsenA mArA abhyAsamAM paNa pUre rasa laIne emaNe mArgadarzana ApyuM rAkhyuM hatuM. abhyAsa uparAMta emanA vAtsalyanA amRtapAnanA asaMkhya nAnA-moTA prasaMge meM mApyA che. ziyALAmAM ne comAsAmAM rAte-aDadhI rAte-mane teozrI kAyama acUka kAmaLI oDhADI jatA. rAtre pote jyAM hoya tyAM AsapAsamAM ja mAre saMthAro karavAnuM kahetA. savAra-sAMjanAM pratikamaNa varSo paryata sAthe karyA che. e vakhate thatI vAtamAM paNa emanI nikhAlasa vRtti, sarvotkRSTa udAratA, emane asAmAnya buddhivaibhava, emanI anokhI dIrghadraSTi ane emanA nircIja vAtsalyanI mane sadA sarvadA pratIti thatI rahI che. pa. pU. zAsanasamrATa paramagurubhagavaMtanuM jIvanacaritra taiyAra karAvIne chapAvavAnI emanI bhAvanA atiutkaTa hatI. A bhAvanAne saphaLa banAvavA mATe emaNe lagabhaga bAvIzathIye vadhu varSe paryata tapa karyuM hatuM. e gALA daramiyAna e mATe anekavidha prayatna paNa karyA hatA, paNa e phaLavAna na banyA. chevaTe saM. 2026mAM teo thAkyA. AnuM kAraNa e hatuM ke anya loko taraphathI emanA para evuM dabANa AvavA mAMDayuM ke "Apa ja e taiyAra nathI karAvatA ane nathI chapAvatA." potAnI utkaTa bhAvanA ane A prakAranA kaMIka dabANane vaza thaIne emaNe pote tathA pU. gurudeva zrI vijayasUrijI mahArAje saMyukta rIte karAvelo zAsanasamrATanA jIvananI vistRta noMdhane AdhAre zrI phUlacaMda haricaMda dozI (mahuvAkara)e taiyAra karela jIvanacaritrane pustakarUpe chapAvavAne emaNe vicAra karyo. e pite e AkhuM lakhANa vAMcI gayA. pachI, e lakhANa mArA pU. gurujI (pU. paMnyAsa zrI sUryodayavijayajI gaNi)ne ApyuM. e ApatI vakhatanA emanA zabdo hatA : "tame A badhI noTa vAMcI jAva. emAM ThIka lAge te sudhArA karIne mane Ape, eTale huM e chapAvI devA cAhuM chuM. jevuM che tevuM chapAvI devuM
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ [42] A. vinadanasUrismarakyathI che. have vATa nathI jevI. A uparathI pachI jene sAruM lakhavuM haze e lakhaze. atyAra sudhImAM AvuM kaI e taiyAra nathI karyuM, mATe mAre te A ja chapAvI devuM che." e noTo mArA pU. gurujI vAMcavA lAgyA. kutUhala ane jijJAsAvRttie mane paNa e jovA-vAMcavA preryo. zAsanasamrATa tarapha svAbhAvika AkarSaNa thayuM. manamAM thayuM ? ApaNe na lakhI zakIe? zA mATe nahi? mahenata karIe te badhuM thaI zake." pUjyavaranA pelAM vacanano DaMkha tAjo ja hato. mArA A vicArane ADakatarI rIte meM anya munirAjone jaNAvIne ekAkI ke mizra sAhasa kheDavA vinati karI. paNa e amAnya TharI. chevaTe meM koIneya kahA sivAya svayameva jIvanacaritra lakhavuM zarU karyuM. e zarU karavA mATe zubha muhUrtanI manamAM IrachA chatAM pUjyavarane pUchayuM nahi, paNa emaNe ghaNA lokone vividha zubha kAryo mATe poSa vadi bIjI chaTha (saM. 2026)no divasa Apele, e magajamAM rAkhIne te divase lakhavAnuM AdaryuM. traNa prakaraNa lakhyAM. cAra divasa pachI eka rAte pUjyavara pAse laI . tyAM bIjuM koI na hatuM, eTale e lakhANa pUjyavarane batAvyuM, ane vAMcI saMbhaLAvIne pUchayuM : "AvuM lakhANa na cAle sAheba?" pUjyavaranA meM para khUba prasannatA chavAI gaI; pUchayuM: "keNe lakhyuM che? te?"meM zaramAIne hA pADI, to mane thAbaDe. khUba rAjI vyakta karyo. kaheH "lakha, pUruM kara !" meM natamastake e Adeza svIkAryo ne Agekadama baDhAvyA. pUjyavaranI khuzIe mArA cittamAM utsAha vahAvyo ane e pachI aDhI varSa lagabhaganI mahenatane aMte jIvanacaritra samApta karyuM. caritranA pratyeka prakaraNane akSarazaH jAte ja vAMcI jaI, temAM dareka prakAranA sUcana sAthe sudhArA-vadhArA pUjyavare pUrI kALajIthI karyA hatA. mane yAda che ke kAparaDA tIrthanuM prakaraNa teo tabiyata ane kAmakAjane lIdhe divase sudhI nahotA vAMcI zakyA. eka vAra meM vizeSa Agraha karyo, to te divase samaya na maLatAM rAtre bArathI benA gALAmAM samiyAne pAse besADIne prakAzanA upayogamAM e vAMcI gayA, ne jarUrI sudhArA karI ApyA. caritralekhana pUruM thayuM, tyAre pUjyavara pAlitANA hatA. temaNe chellAM prakaraNe vAMcyAM pachI e viSe mArA pU. gurujI upara lAgaNIbharyA patro lakhelA. evA eka patramAM emaNe lakhyuM ke "caritranI zarUAtamAM mAre nAnA mahArAjane AzIrvAda ApavAnA che ane caritra nAnA mahArAje potAnA nAmathI zAsanasamrATane caraNe ja samarpaNa karavAnuM che; mane samarpaNa nathI karavAnuM." samarpaNa mATe emane A Agraha emanI sva pratyenI udAsInatA ane guru pratyeno avihaDa rAga ja darzAve che. paNa pachI te, badhA Akha maMDaLanI salAha maLatAM, e caritra emane ja samarpaNa karyuM.
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti lekhe tathA kAvyo (413] AzIrvAdanuM lakhANa svayaMskaraNathI, svayaMpreraNAthI ne svahaste lakhIne emaNe jyAre kahyuM, te divasa ane te ghaDI-paLa mArA jIvananA anivArcanIya AnaMdAnubhavanA advitIya divasa ane ghaDo-paLa tarIke mArA smaraNapaTamAM aMkAI gayAM che. mArA jevI nA cIja vyakti mATe A jevItevI ghaTanA na hatI. A ghaTanAe, pUjyavaranA A aMtaranA AzIrvAde mArA jIvanamAM ane mArA svabhAvamAM asAdhAraNa parivartana ANyAM che ane e virala ane jIvanaspazI ghaTanAno ullekha karavA mATe ja A AkhIye vAta ahIM nedhavA prerA chuM. emanI pAse aneka kSetronA anekavidha mAna AvatA. emanI sAthenI emanI vAtenAM phalaka vividha bhAtanA rahetAM. e vAtomAMnI keTalIka mane yAda rahI che, te ahIM nedhuM chuM - (1) saM. 2016mAM eka vAra zrI amRtalAla kAlIdAsa dezI emane vaMdana karavA AvyA. baMne jJAnacarcAmAM magna banI gayA. emAM cAra Azramane viSaya carcA. e vakhate pUjyavare cAra AzramanI vizada vyAkhyA karatAM kahyuM : manue cAra Azrama batAvyA che. pahelA brahmacaryAzrama, bIje gRhasthAzrama, trIjo vAnaprasthAzrama, ce saMnyAsAzrama. emAM pahelo Azrama saravALA jevo che. emAM eka dhyAnathI hamezAM ne navo vidyAdino saMcaya thato ja rahe che, vadhyA ja kare che. Aje dasa te kAle vIsa, pachI pacIsa, trIsa ema vadhyA ja kare che, mATe e saravALA je che. bIjo Azrama bAdabAkI je che; kAraNa ke, pahelA AzramamAM je meLavyuM hoya, tene AmAM ghaTADo ja thato jAya che. vidyA ane saddaguNe, saMsAramAM ghaTatAM ja rahe che, mATe te bAdabAkI jevo che. trIje Azrama guNAkAra je che; kAraNa ke emAM ekalA tattvajJAna ane paramArthanI ja buddhi che. pahelA AzramamAM je bheguM kareluM, temAM pa4525 ema guNAkAranI jema tAtvika jJAna umerAtuM ja jAya che, mATe e guNAkAra samAna che. ane cotho Azrama bhAgAkAra jevo che emAM mIMDAMmaDAM-ajJAnanAM ane saMsAranAMeka bAju kADhe che, ane zuddha tattvarUpI "bhAga" rAkhI mUkIne emAM ja tatpara bane che. mATe te bhAgAkAra jevo che. paNa, manuno Agraha che ke dareke cAre Azrama kamasara karavA ja joIe. traNa Azrama karyA pachI ja saMnyAsa levAya, te sivAya nahi; jyAre manuno ja eka ziSya jAbAli" nAma che, te kahe che ke, manue kahyuM te utsarga mAge che. tene apavAda paNa che. " va vimeta, tava pravrata, vAyadA-keIne cAra Azrama ryA vinA pahelA ke bIjA AzramamAMthI ja saMnyAsa levo hoya te paNa laI zakAya che. anyathA cAra paNa karI zake che. paNa cAra Azrama karavA ja joIe, evuM nathI."
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ [14] A vinaMdanasUri smAragraMtha A pachI zrI amRtabhAI e nigamazAstra saMbaMdhamAM pRcchA karI ke A nigamazAstro zuM che? te kyAM che? kyAMthI AvyA? AnA uttaramAM pUjyavare kaheluM ke jema brAhANudharmamAM veda ane upaniSada che, tema ApaNAmAM Agama ane nigama che. nigamazAstro bahu prAcIna ane prAyaH bharata mahArAjAe racyAM hovAnuM manAya che. eka vAra kaccha-koDAyanA vatanI ane saMskRtanA khUba zokhIna zrAvaka paMDita ravajIbhAI moTA mahArAja pAse keDAyanA bhaMDAramAMthI nigama laIne AvelA. ravajIbhAI sArA jANakAra hatA ne emane sAhitya bheguM karavAno khUba zokha hato. emanA lIdhe ja koDAyamAM bhaMDAra thayo hato. emaNe kAMcIpurI ke nadiyA (navadvIpa) mAMthI A nigamonI prato meLavI hatI.' "teo eka vAra nadiyA gayelA. tyAM te vakhate (AjathI 50-60 varSa pahelAM) saMskRtano khUba pracAra ane abhyAsa hato. tyAMnA vidyArthIo viSe emaNe tyAMnA loko pAsethI sAMbhaLyuM ke eka vAra be panihArIo pANI laIne jatI hatI. emAM eka strInI chAtI paranuM vastra saheja khasI gayuM. e joIne bIjIe kahyuM: "vasa sarakhuM karI le, sAme vidyAthIo Ave che." tyAre pelI strI kaheH "ApaNu gAmanA vidyAthI onuM dhyAna haratAM pharatAM paNa vidyA sivAya kyAMya hoya ja nahi. mATe temanAthI bIne vastra DhAMkavAnI jarUra nathI. emane ApaNI khabareya nahi hoya." A vAta emaNe (ravajIbhAI e) moTA mahArAja AgaLa kahelI eTale amane khabara che." A pachI zrI amRtabhAIe pUjayavarane kahyuM: "sAheba! uvasaggahara stotramAM "baMgAbAvA" ane "vitAmavizvapAyamadig" A be paMktiomAM zrI pArzvanAtha bhagavAnanAM cAra nAmo yojAyAM che. maMgalapArzvanAtha, kalyANapArzvanAtha, cintAmaNipArzvanAtha ane kalpavRkSa ke kalpadrumapArzvanAtha. AmAMthI atyAre kalyANa ane cintAmaNi be nAma prasiddha che; bIjAM be aprasiddha che. paNa koIne A nAmanA A mULasthAnanI khabara nathI. Apane dhyAna hoya te Abu-acaLagaDha upara A cAra nAmanA cAra pArzvanAtha che." pUjyavare hA kahI. pachI mane kahe ke, "A vAta dhyAnamAM rAkhaje, noMdhI rAkhaje." ane pachI beeka mahinAmAM ja pAlitANA-zatruMjaya vihAramAM pUjyavaranA haste zeTha savAIlAla kezavalAla taraphathI aMjanazalAkA thaI tyAre, uparyukta cAre nAmanA pArzvanAtha nAM biMbonI paNa khAsa aMjanazalAkA pUjyavare karI, ne kadambagiri taLe tenI pratiSThA karI.
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti : lekho tathA kAvya [15]. (2) saM. 2028mAM saMvatsarIbheda AvyuM, tyAre zarUAtamAM muMbaIthI sAmA pakSa taraphathI eka patrikA bahAra paDelI. emAM-"mahAmithyAtvanA mArgethI sanmArge AvavuM che? virAdhakamAMthI ArAdhaka banavuM che? kuguruonI mithyAbharelI vAjALamAMthI chUTavuM che?" -A paMktio hatI. te vakhate ane te pachI ra500mA varSanI ujavaNI vakhate "vIraparinirvANamAM sthAnakavAsI saMghanA upAdhyAya zrI amaramunino hiMsA aMgeno eka lekha chapAyela, te laIne tene pratIkAra karavAnuM kahevA zeTha jIvatalAla pratApazI AvelA, te vakhate pUjyavare hasatAM hasatAM kaheluM : A loko mithyAtvanI vAta kare che, A amaramunie A lekhamAM je vidhAna karyo che, tenAthI ApaNe mithyAtvI karIe chIe mATe teno virodha karavAnI vAta kare che, paNa emanA ja pakSavALAe Aja sudhI amane badhAne mithyAtvI kahyA che ne gaNyA che, te emane kazuM kahevA jAya? eka vAra (saM. 2006mAM) kadaMbagirimAM aMjanazalAkA hatI. tenI kArya-pravRtti mAre khUba rahetI. e daramiyAna yazodevasUri tyAM AvelA. emane mArI sAthe nirAMte besIne vAto karavI hatI. paNa mane aMjanazalAkAnI pravRttimAMthI samaya nahote maLata. have emane vihAra kare hato, eTale mArI joDe vAto karavAnI utAvaLa ane IcchA vyakta karI. eTale eka divasa rAtre meM samaya kADho, ne huM ja emanA Asane gaye. huM, yazadevasUrijIne trilocanavijayajI-traNa hatA. emaNe pahelAM vAta kADhIH "A tithicarcAnuM kyAre patAvavuM che? patI jAya te sAruM. kAMIka karo." meM kahyuM : ame te taiyAra ja chIe. lAve, hamaNa patAvI daI e. paNa tamArA gurune patAvavuM nathI. pitAnuM pakaDI rAkhavuM che, eTale zuM thAya !" A pachI bIjI vAto cAlI. vAtavAtamAM yazodevasUri mane pUcheH "tamane lAge che ke A vallabhasUrijImAM samakita hoya ? ane puNyavijayajImAM samati hoya ema lAge che?" meM kahyuM mane kAMI evuM avadhijJAna nathI ke huM amuka mANasamAM samakita che ke nahIM, e jANI zakuM. paNa huM eka vAta pUchuM ke rAmacaMdrasUrijImAM samati hoya ema tamane lAge che? "A sAMbhaLatAM ja yazedevasUrijI ciDAI gayA. e gussAmAM kaheH "A zuM Apa bele che?" meM kahyuM ke huM barAbara kahuM chuM mahArAja ! jeNe bhAratamAM ghare ghare, gAmagAmamAM, mA ne bApamAM, bApa ne dIkarAmAM-badhe ThekANe matabheda paDAvIne kaSAyavRddhinI
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ [16] A. vi.naMdanasUri smArabhraMtha ja pravRtti karI che, ane kevaLa kaSAyanI ja paraMparA vadhArI che, tevA mANasamAM samakita kaI rIte heI zake ! ane huM pUchuM chuM ke valabhasUrijI ne puNyavijayajI arihaMta mahArAjane potAnA deva mAnatA hatA ke nahi? e koI khudAne, rAmane ke kRSNane pitAnA bhagavAna nahotA mAnatA ne? ane, AtmArAmajI mahArAjane potAnA guru mAnatA hatA ke nahi? kAMI bAvA, phakIra, jevI ke saMnyAsIne te guru nahatA mAnatA ne? ane, arihate kahyuM te ja satya che, ema mAnatA hatA ke nahi? je teo arihaMta mahArAjAne deva mAnatA hatA, AtmArAmajIne pitAnA guru mAnatA hatA ne bhagavaMte kahyuM te ja sAcuM che, evI emane zraddhA hatI, te pachI emanAmAM samati nathI ema koNa kahI zake ? thayuM. e rAta rahIne bIjI savAre e leke vihAra ja karI gayA." ATaluM kahIne pUjyavare umeryuM: "e loko koInAmAM samakti mAnatA ja nathI; amArAmAMya nahi. Ane pahelAM khulAso karo, pachI amaramuninI vAta kare." A sAMbhaLIne jIvAbhAI zeTha paNa niruttara rahyA. (3) sAdhuo ke sAdhvIo muMbaI jAya, e tarapha pUjyavarane aMgata rIte aruci hatI. emanI pAse muMbaI taraphanA vihAra mATe, ke muMbaI praveza mATe kaI (potAnA samudAyanA sAdhu-sAdhvI) muhUrta maMgAve te teo muhUrta to ApatA, paNa sAthe sAthe spaSTa jaNAvatAM ke "tame dareka samaje che ke muMbaI javAnA vicAranA ame nathI. muMbaI javAmAM keIne paNa amArI saMmati nathI. tema muMbaI javAmAM amArI AjJA ke anumati che tema keIe paNa samajavAnuM nathI." eka vAra meM pUcheluM: "Ama kema, sAheba?" e vakhate kaheH ApaNe muhUrta mokalavAmAM vAMdho nathI. paNa muhUrta mokalIe eTale e artha thAya ke mahArAje muMbaI javAnI rajA ApI, saMmati ApI. keI Ama na mAnI le eTalA mATe muhUrtanI sAthe AvI cokhavaTa karavI sArI. pachI jene javuM hoya e jAya; ApaNo virodha nathI. paNa eno artha ApaNI saMmati che, e na thavo joIe." (4) ujavaNInA virodhe jyAre mAjhA mUkI tyAre eka dahADo pUjyavare eka vAta kahIH "mAkubhAI zeThanA saMghamAM lIMbaDImAM eka-be mRtyu thayelAM. e pachI kaIka utAvaLiye belelo ke zeThe saMgha kADhIne zuM puNya bAMdhyuM? be jaNe to marI gayAM. A te dharama karAtuM haze ? e vakhate mahuvAnA eka hAjI tyAM hatA, emaNe pelAne vAryo ke,
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [417] "alyA, AvuM bola mA. zeThe te dharmabuddhithI saMgha kAryo eTale emane te puNya ja thayuM che. paNa e dharmanuM kAma karatAM AvuM je pApa ajANatAM thaI gayuM haze ne, e zeThane nahi maLe, e tArA jevA nirdakane maLaze. mATe koI sAruM kAma kare enI niMdA na karavI." ATaluM kahIne hAjIe eka vArtA kahI : eka zeTha hatA. sukhI ne dayALu. eNe pitAnA gAmamAM dAnazALA kholI. je Ave ene jamADe. eka dahADe baporanA asUrA be saMnyAsI AvI caDyA. thAkelA hatA. zeThe tarata rasoIno baMdobasta karyo. lADavA banAvavAnuM rasoIyAne kahyuM. rasoyo ghI levA gaye. ghI laIne pAchA vaLatAM khullI tapelImAM kAMIka jhera-garala paDI gayuM enI ene khabara na paDI. eNe te lADavA banAvyA. zeThe pUrA bhAvathI baMnene jamADyA. jamIne beya UMghI gayA. paNa UMDyA te UMdhyA ja; pachI jAgyA ja nahi; baMne marI gayA ! | "zeThane phALa paDI. emane thayuM nakkI meM mahApApa karyuM. e to tyAM ja annajaLa tyAga karIne dhyAnamAM beThA. A vAtanI gAmamAM khabara paDatAM loko jAtajAtanI vAto karavA mAMDayA. have, zeThanA puNya, idranuM Asana DolyuM. i badhI vAta jANI. zeThane bacAvavA gharaDA brAhmaNanuM rUpa dharIne e gAma bahAra AvyA, tyAre ene vicAra Avyo ke zeTha to puNyavaMta che. ene to puNya ja maLyuM che. paNa A be maryA, enI hatyAnuM pApa kone khAte jamA karavuM ? A vicAramAM cAlatAM cAlatAM enI najare eka DezI paDyAM. DozIne pUchayuM : "mAjI! phalANA zeThanI dAnazALA kayAM AvI?" eTale DozI tADukI : "jA, tuMya jA! be to lAMbA thaIne paDyA che, have tuya maravA jA!" ane e te zeThanI be jIbhe niMdA karavA lAgI. "iMdrane enI zaMkAno ukela maLI gayo. eNe hatyAnuM pApa DezIne khAte jamA karavAnuM nakkI karI lIdhuM. pachI zeThane tyAM jaI samajAvIne emanA upavAsa choDAvyA. vAta pUrI karatAM pelA hAjI pelA utAvaLiyAne kahe: "e DozInI jema tuM niMdA karIza, te e be mRtyunA pApano bhAgIdAra tuM banI jaIza. mATe koIne sArA kAmanI niMdA na karato."" ane ATaluM kahIne pUjyavare umeryuM: "A ujavaNImAM thoDeghaNe sAvadya vyApAra te thavAne ja. enuM pApa kone mAthe? ApaNe te zuddha buddhithI ujavaNI karI che." | (5) eka jApAnIjha bauddha sAdhu "cU-cI-hA-sI" nAmanA AvelA. emane Agamana abhyAsa cAlu hato. ekavAra DaoN. sI. epha. zAhane laIne te pUjyavara pAse AvyA. pUjyavare emane pAMca mahAvrata, yama-niyama, cAra bhAvanA vagere padArtho samajAvyA. pachI emaNe eka prazna rajU karyoH "AjanA vaijJAnika yugamAM dharmane upayoga ze ? dharmanI zI jarUra?" 53
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 418 ] . vi. naMdanasUri-smArakagra'tha pUjyavare khUba saraLa ane sarasa javAba ApyA : " anIti tarapha janArane nItine raste laI Ave enuM nAma dhama, anIti karanArane sarakAra kAyadA dvArA zikSA-sajA kare che, paNa tethI anIti ghaTatI nathI. dharma paNa A ja kAma kare che; paNa te premathI. dharma, premapUrvaka anIti aTakAve che, ane janatAne nIti tarapha dore che. mATe A yugamAM dharmanI khAsa jarUra che." A javAbathI e bauddha sAdhu prasanna thayA. (6) eka divasa pUjyavare mane kahyuM H " mArI nAnI uMmaramAM mArI bhAvanA hatI ke kalpasUtra ane naMdisUtra-khane kaThastha karavAM. paNa e karavA jevA samaya-sayAga na maLyA ne karI nathI zakyo. tuM natri mATe kara." meM e Adeza svIkAryA. mULa nadisUtra kaThastha karyuM. e arasAmAM pUjyavara Dabala nyumeniyAnI gaMbhIra bimArImAM paTakAyA. teo mane pAse besADatA, ne rAja traNa vAra paMcasUtra-prathama sUtranuM zravaNa karatA; nadisUtra paNa kAyama sAMbhaLatAM; sAMbhaLatI vakhate khUba ekAgrabhAva rAkhatA ne ghaNA AhlAda pAmatA. (7) zAMtivana (amadAvAda)nA derAsaranI pratiSThAneA prasaMga hatA. tyAM zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA vagere AvelA. emanI joDe AgamAnI aneka vArtA pUjyavare karI. emAM vacce vacce zleAkeA paNa ghaNA khelyA. e prasaMge kahe : " vidvAnAnA AnaMda karoDapati kadI na laI zake. paNa vidvAna dhAre teA karoDapatinA AnaMda jarUra laI zake che. vidvAnamAM ne karoDapatimAM ATalA taphAvata che." (8) zrI kalyANabhAI DiyAnA nAnA bhAI mahendrabhAInA putranu breIna-TyumaranA rogamAM nAnI umare avasAna thayelu. e pachI eka vAra DiyAnI vinaMtIthI pUjyavara emanA khagale padhArelA. te vakhate saMsAranu` svarUpa samajAvIne emane zeka A karavA emaNe eka dAkhalA ApyA : " che.TAlAla lallubhAI jhaverI amadAvAdanA eka nakharanA AgevAna zeTha ane zrAvaka hatA. vidyAzALAnA vahIvaTadAra hatA. emane aDhAra ke vIsa varSanA dIkarA acAnaka gujarI gayA. emanI pratiSThA evI ke AkhuM gAma emane tyAM patharaNe AveluM, e samaye cheATAbhAI e eka mALAnA Dakhkho rAkhI mUkelA. je Ave ene kahe : ' e mArA mahemAna banIne AvelA, e pAche cAlyA gayA che. have enI pAchaLa zeka karavAthI zu ? A eka mALA leA ne navakAra gaNA. enA AtmAne ethI zAMti maLaze.' " (9) eka vAra kAIke pUchAvyu ke, pUjArInA pagAra devadravyamAMthI ApI zakAya ke nahIM ? ghaNA nA pADe che, ApanA javAba para niya avalaMbe che. A vAMcIne pUjyavara kahe H " majAnI vAta che A. zrAvakanA dIkarA vAsaNanA vepArI hoya. e trigaDA taiyAra karIne vece ne devadravyanA paisA le, emAM ene koI doSa nahi, kema ke eNe vastu ApIne paisA lIdhA che. to pachI pUjArI enA mahenatANAnA pagAranA
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [19]. paisA devadravyamAMthI zA mATe na laI zake ? e to enI mahenatanA paisA le che, emAM zuM vAMdho ? mane to jarAya vAMdho nathI lAgatuM." (10) pUjyavaranI pAse mahopAdhyAya zrI vinayavijayajI mahArAje racelA lokaprakAza graMthanA temaNe pitAnA hAthe ja cItarelAM citra-yaMtrAdikanA aThThAvana ke eTalAM pAnAM hatAM. e pAnAM jemAM hovAM joIe e AkhI prati na hatI, mAtra emAMnAM ATalAM pAnAM ja hatAM. pUjyavare eka vAra AgamaprabhAkara munirAja zrI puNyavijyajIne e dekhADelAM. A pachI keTalAMka varSa bAda kaIka gAmanA bhaMDAramAMthI puNyavijayajI mahArAjane lekaprakAzanI vinayavijayajI mahArAje svahaste lakhelI AkhI prati maLI AvI. e pratimAM pUjyavara pAse hatAM, eTalAM ja pAnAM khUTatAM hatAM. puNyavijayajI mahArAje pUjyavarane A vigata jaNAvIne pelAM pAnAM jevA maMgAvyAM. pUjyavare e mokalI ApyAM. puNyavijayajI mahArAje e pAnAne pelI pratinI sAthe meLavyAM to tarata ja prati saMpUrNa banI gaI. emaNe e vigata pUjyavarane jaNAvI. e jANIne pUjyavarane thayuMH A aThThAvana pAnAM mArI pAse raheze to AkhI prati guTaka ane vibhAjita raheze. maneya AnaMda nahi Ave ne emaneya majA nahi Ave. A karatAM A pAnAM emanI pAse raheze te emane emanA saMzodhanamAM upayogI thaze ne prati paNa eka ThekANe akhaMDa banI raheze. A vicAra karI emaNe puNyavijayajI mahArAjane lakhyuM ke, e aThThAvana pAnAM tamArI pAse e pratimAM ja rAkhaje; pAchAM mokalavAnI jarUra nathI. (11) ganI ArAdhanAne pUjyavara sAdhujIvananI sarvottama ane Avazyaka ArAdhanA mAnatA. e ArAdhanA apramatta bhAve karavAne teo khAsa Agraha ane cIvaTa rAkhatA. khaMbhAtamAM saM. 2030mAM emanI nizrAmAM, emanA hAthe, zrI uttarAdhyayanasUtra tathA zrI AcArAMgasUtranA jega karavAnI mane dhanya taka maLI. e daramiyAna, ganI pratyeka kiyA vizuddha ane apramatta-aplAnabhAve thAya, gocarIpANImAM badhA niyamo kaDakapaNe paLAya, kriyAmAM saheja paNa garabaDa rahe nahi, e mATe emanI cokasAI ane kALajI meM barAbara anubhavI. teo kahetAH "joga ane tapa e te devatAdhiSita che. kaI mANasa mahinAnA upavAsa kare, enA zarIramAM amuka divaso pachI zakti, skUti ne teja kema vadhatAM hoya che? eno tapa devAdhiSThita banI jAya che tethI. e ja rIte joga e to sAdhujIvananI utkRSTa ArAdhanA che. emAM saheja paNa khAmI ke pramAda ke aticAra sevavA nahi, e sevazo te e ArAdhanA viphaLa banaze." joga na karyA hoya tevA munine padavI ApavAnI teo nA kahetA. keTalAka loke, vagara jega karyo, padavI levA mATe pUjyavara pAse saMmati meLavavAne sIdhI ke ADakatare
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ [40] A. vi. naMdanasUri-smArakagraMtha prayAsa karatA. paNa eve vakhate gADha saMbaMdhone paNa vacamAM lAvyA vinA, e vAtamAM saMmati ApavAno spaSTa ne kaDaka zabdomAM InkAra teo karI detA. (12) pUjya AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA samudAyanAM vRddha sAdhvIjI zrI vinItAzrIjI mahArAja pAlanapura pAse metA gAme kALadharma pAmatAM temanAM be nAnI uMmaranAM ziSyAo amadAvAda AvyAM. baMne saMsArI avasthAthI pUjyavaranAM paricita. uMmara khUba nAnI hatI, tyAre pUjyavare pAlitANumAM emane khUba sAcavelAM. e bALAone dIkSA paNa pote ja ApelI. e baMne sAdhvIo amadAvAda AvyAM, tyAre pUjyavare emane khUba AzvAsana te ApyuM, paNa e sAthe emane joItI tamAma sagavaDo paNa karAvI ApI. emane je upakaraNAdi joIe te Ape. emane je agavaDa hatI te dUra karAvI. emanI vAto premapUrvaka sAMbhaLe ne emane khUba sAMtvana Ape. e sAdhvIone pUjyavare amadAvAdamAM rahI javAnuM khUba kahyuM, paNa emano vicAra haidarAbAda tarapha emanA vaDIle pAse pahoMcI javAno hato. eTale pUjyavare emane vihAramAM joItI sAmagrInI tathA anya anukULatAo karAvI ApI. pAlItANAthI emane anukULa paDe evI bAInI goThavaNa karI apAvI. emanA vaDIla para pite tAraTapAla lakhIne samAcAra paNa mekalI-meLavI ApyA. Ama, emaNe eTalI badhI kALajI ne sArasaMbhALa karI ke e joIne thayuM ke gacchanAyaka hoya te nAnAM-moTAM sva-paranAM sAdhu-sAdhvIonI premALa vizrAmaNA kare evA-AvA ja hoya. AvA AvA te kaMIka prasaMgothI pUjyavaranuM jIvana vizeSa bhAyamAna baneluM che. meM te, mane yAda che emAMnA keTalAka prasaMge ja ahIM ApyA che. A prasaMgamAM emanI vAtsalyabharI sAdhutAnAM darzana thAya che. ane, mArA aMgata anubhavanI vAta kahuM te, meM emanAmAM gheghUra vaDalAnI zILI chAyAnI ThaMDaka anubhavI che; jharaNAnA nirmaLa jaLanI mIThapa mANI che; kuTuMbanA pitAmahanI chatrachAyA emanA sAMnidhyamAM prApta karI che; mAtAnA haiye hoya evI vahAlapa emanA caraNomAM besIne huM pAmyo chuM. A badhuM Aje sAMbhare che tyAre haiiyuM ghaNIvAra viSaNu banI jAya che. re! e premALa hAtha have mAthe kaNa pherave? aMtamAM eTaluM ja kahIza ke mArA jIvananA ghaDataramAM agrabhAga bhajavanAra, pUro rasa dAkhavanAra e paramadiyAlu pUjyavaranI kRpAnA sahAre sahAre emanA unnata jIvanane ane udAtta AcaraNane anukULa jIvana pasAra karI zakavAnuM sAmarthya mane prApta thAya.
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazasti: lekhe tathA kAvya [4ra1] bhAvavaMdanA racayitA-pa. pUmu. zrI zIlacaMdravijayajI mahArAja (harigIta) nirdaza, nirmaLa nIra zA, nirbhaya ane nirdoSa je, vAtsalyanA gheghUra vaDalA sama, suguNanA kaSa je; zAsanataNuM ziratAja, bhAjana sajajananI prItinAM, te pUjya nandanasUrivarane bhAvathI karu vaMdanA...1 uttuMga girinI godamAM jyama nIranuM jharaNuM vahe, niSpakSa ne niddhabhAve khelatuM hasatuM rahe; ema jemanAM haiye vilasatI saMghahitanI bhAvanA, te pUjya nandanasUrivarane bhAvathI karuM vaMdanA..2 he gaccha ke paragacchane, yA eka ke be tithitaNe, vaLI jaina ho ke itara ho, anukULa ke pratikULa he; paNa, mAmaka A pArake - e dharAve bheda nA, te pUjya nandanasUrivarane bhAvathI karuM vaMdanA...3 cAhe bhaluM jaga-jIvanuM, karuNA dhare duHkhI prati, najare caDhe je anyanA avaguNa, uvekhe e prati; jemAM jue e saddaguNa tenI kare anumodanA, te pUjya nandanasUrivarane bhAvathI karu vaMdanA...4 kevI alaukika dIrdhadaSTi ! sRSTi zI suvivekanI ! zILI acala ejasvI pratibhA saMghamAM e ekanI tethI banyA bahumAnya ne mUrdhanya ziSTa jana taNA, te pUjya nandanasUrivarane bhAvathI karuM vaMdanA...5 je prakRtithI Rju saumya ne vaLI zAntarasa-heme rasyA, nA bAhya ADaMbara ce, niHspRhapaNe je ulasyA paramata sahiSNu ne puraskartA samanvayavAdanA, te pUjya nandanasUrivarane bhAvathI karuM vaMdanA
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ [422] A vinaMdanasUri smAraka kaviratna ne siddhAntamAM mArtaDa, zAstravizAradA, ne nyAyavAcaspati pramukha che biruda kerI saMpadA; prajJAnidhAna mahAna, je niSNAta darzana taNA, te pUjya nandanasUrivarane bhAvathI karuM vaMdanA...7 jeNe sadA se anAgrahabhAva nijajIvana viSe, je saMghanAkaka, te ya nA abhimAna leza hRdaya viSe tethI karuM tama pAsa he ! huM AzinI yAcanA, bhAvo, mamA 5 pa nivadhi sasAna.....8 Adha; ta. 18-8-77 zrI nandanasUrayaH (stutikAvyam) kartA-pU. mu. zrI candrasenavijayaH (bAlamuniH) nandyAt zrInandano nAma, sUrivaryazciraM hi yaH / jyotirvijJAnavikhyAtaH, prajJAvAna kavitArkikaH // 1 // dakSiNAkSe tu dAkSiNyaM, vAmAkSe tejasAM cayaH / dRSTvA pratIyate gacchA-dhipatyaM yasya nirbhayam // 2 // namanti manasA vAcA, kAyena ya janA mudA / triyogazuddhA jAyante, te janAH sukhinastathA // 3 // sUtrANAM zrIjinoktAnAM, pAragAmI munIzvaraH / zrImannandanasUrIzo, jayatAjinazAsane // 4 // ripuSaDvargadalane sakriyo dadatAcchivam / pakSa-ratnatrayI-zUnya netravarSe divaMgataH // 5 //
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa ri ziSTa pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAjanI hayAtI vakhatanI keTalIka sAmagrI
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ bh sAdaDI hm my nG pa. pU. AcArya zrI vijayanaMdanasUrijI mahArAjanAM cAturmAsanI yAdI cAturmAsa sthaLa varSa saMkhyA rAjagaDha (mALavA). vi. saM. 170 jAvAla (rAjasthAna) 1971, 1990 1972, 2009 phalodhI 1973 pAlI 1974 amadAvAda 175, 1977, 1979,1980, 1983, 1986, 1987, 1992, 2001, 2002, 2007, 2008, 2010, 2011, 2012, 2023 thI 2027, 2030, 2031, udayapura 1976 khaMbhAta 1978, 1984, 2000, 2021, 2022, 2029 cANamAM 1981 pATaNa 1982 mahuvA 1985, 1991, 1999, 2005, 2013 boTAda 1988, 198 bhAvanagara 1989, 1994, 197 jAmanagara 13 pAlitANuM 195, 2014 thI 2020, 2018 valabhIpura 196 sAbaramatI 2003 surendranagara (vaDhavANa kempa) 2004, 2006 62 kula saMkhyA
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrthAdhirAja zatru jyanI pratiSThA mATe amadAvAdathI prasthAna (vi. saM. 2032, mAgazara vadi 3, tA. 21-12-75 ) amadAvAda, pAMjarApoLamAM chelluM mAMgalika saMbhaLAvatAM
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMjarApoLamAM chelluM ISTasmaraNa pAMjarApoLamAMthI chellI ravAnagI
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIrtha yAtrAe jatAM jIvananI mahAyAtrA mATe prasthAna ( tagaDI, tA. 31-12-1975) , , , DI che. pI .
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ mRtadehane tagaDIthI boTAda lai AvyA tyAre ( tA. 1-1-1976 ) aMtima yAtrAmAM zeTha ANaMdajI kalyANajInA TrasTIo vagerenI hAjarI
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaya jaya naMdA ! jaya jaya bhaddA ! aMtima vidAyamAna ApatA ja namusadAya.
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtima saMskAranI taiyArI kAyAne nAmazeSa karatI pAvakavALA
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ amadAvAdamAM catuvidha zrIsaMghanI guNAnuvAda sabhA ) 6 zaru vizALa zramaNasaMgha, A, zrI vijayakasturasUrijI maMgalAcaraNa kare che. sabhAmAM zrIsaMghanA agraNIo tathA vizALa janasamudAya
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ A. zrI vijyavikramasUrijI aMjali Ape che. zreSTivaye kasturabhAi lAlabhAInI zraddhAMjali
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramapUjya AcArya zrI vijyanandanasUrIzvarajI mahArAje racelA grantho saMskRta kRtio racanAvata racanA sthaLa vi. saM. 127ra sAdaDI 1975 1976 amadAvAda udayapura 1979 khaMbhAta 2. nainastotramAnuH | 2. jainasiddhAntamuktAvalI tattvakalpalatAbhidhaTIkopetA rU. 9tapravAH | | (caturtha karmagraMtha TakA) che. phArmatavIrA (dvitIya karmagraMtha TIkA) 1. sUritavarAtarAma da. samurAtatatvam | 0 7. tIrthamAmavivAraH 0 8. pratiSThAtaram ! 0 6. munibesTaniyAnuvAH. 0 20. cAdArIpatravirAma . 0 22. paryuSatithiiinazcayaH | 0 22. TAyatama | 0 rU. milivyArA 1979 1984 1985 1989 khaMbhAta khaMbhAta mahuvA kadaMbagiri amadAvAda kadaMbagiri jAmanagara khaMbhAta amadAvAda ke khaMbhAta 1992 24. jainatamaMdaH . 19. zrIpAvatIttotram | 16. zrIkadambagiristotram / (eka ja divasamAM racyuM) pATaNa jAmanagara amadAvAda gujarAtI kRtio 1. tapAgacchIya tithipraNAlikA vi. saM. 2028 2. zrI naMdisUtranAM pravacano: pravacana varSa vi. saM. 2029 (pUjyazrInAM 17 pravacana saMgraha) dha:- A cihnavALA graMtho mudrita nathI thayAM; bAkInA mudrita che. prabhAta 54
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ [421] A. vi. naMdanasUri smArakagraMtha pU. A. zrI vijayanaMdanasUrIzvarajInI thoDIka sAhitya-prasAdI [1] zrIstambhanapArzvanAtha jinASTakam zrImatstambhanapArzvanAthabhagavan ! lagnaM mano me tvayi, tRptiM yAti tathApi tacca taralaM nAdyApi saMmRcchitam / tannAtha ! tvaravA kRpaikasudhayA mAM siJca siJca prabho ! yena tvanmayatAM gate nu hRdaye nApnomi durvedanAH // 1 // zrIpArzvaH pragaTaprabhAvakalitaH zrIstambhanAdhIzvaro, klezAnno vividhAn kaSAya janitAnirmalamunmUlayan / saccidbrahmamayo vizuddhaparamajyotirmayo'rhan sadA, premAdvaitamayastanotu kuzalaM 'so'haM' padAdhyAsitaH // 2 // aizvarya na manoramaM mama tathA rAjyaM na bhAti priya, naivAhlAdakarANi me'tra hRdaye ramyANi hANi ca / cintAratnamapi prabho ! bhavati no preyaH punaH supriyaM, cakaM te caraNAmbujasya zaraNaM zrIstambhanAdhIzvara ! // 3 // nAtha ! tvatpratibimbadarzanakRte pAdau samutkaNThitau, netre nAtha ! tavAsyadarzanapare cAJcalyapUrNa sadA / hastau stambhanapArzva ! te stutitatibaddhAdarau me prabho ! sAkSAtkAramathAhamekamanaghaM vAJchAmi te dhyAnataH // 4 // tvallAvaNya nirUpaNe ca kuzale svasthe vibho ! cakSuSI, tvannAmAmRtakumbhapAnakavidhau zrotre samullAsinI / yasya tvaccaraNAmbujaikaviSayA bhaktidRDhA mAnase, dRSTiH stambhanapArzva ! te sakaruNA dhanyasya tasyopari // 5 // nIrogo'bhayadevasaribhagavAn pArzva ! prabhAvAcca te, yenAkAri navAgamAGgavivRtizcaityapratiSThA purA / vedASTAGkamahIsame punaraho zrInemisUrIzvaraH, prAsAdaM vizadaM pratiSThitavidhiM cAkArayatsotsavam // 6 //
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ [427] pariziSTa : A. manI hayAtInI keTalIka sAmagrI zrIpArveza ! tavAbhivandanadhiyAM mAsopavAsa phalaM, SaNmAsakSapaNaM ca darzanaphalaM sAkSAjjanAnAM dhruvam / svalo ke jaladhau ca kAntinagare seDhItaTe stambhane, pAyAnnaH sa surebhyakRSNavaruNairnAgArjunenArcitaH // 7 // nityAnandamayAya zuddhamanasAM dhyeyAya tubhyaM namo, bhavyAnAM bhavanAzanAya bhavatastrANAya tubhyaM namaH / AdhivyAdhiharAya duHkhaduritadhvaMsAya tubhyaM namaH, zrImatstambhanabhUSaNAya bhagavan ! pArthAya tubhyaM namaH // 8 // pAyAnnandanasUriNA viracitaM zarmapradaM zAntidaM stotraM stambhanapArzvanAthacaraNAmbhokabhaktipradam / pRthvInetranabhaHkarAGkitazubhe varSe mudA vaikrame, zrImatstambhapure tato bhavatu naH suprINitaH zrojinaH // 9 // [2] sakalatIrthasArvabhauma-zrIsiddhagiribhagavadvibhUSaNa zrIRSabhaprabhuvijJaptipaJcaviMzatikA jaya tvaM jagadAnanda ! jagattAraNavatsala ! / zatrujayamahAtIrtha-zAzvatArcApravartaka ! // 1 // kevalajJAnanirvANa-zAzvatAnandadAyine / puNDarIkagirIzAya, zAzvatAya namonamaH // 2 // DhaGkakAdambamukhyAni, yasya kUTepu paMca vai / rasakUpyauSadhI ratna-khAnibhirbibhrate zriyam / / 3 / / bhavanavyantarajyoti-vaimAnikasurairnaraiH / sevitAya namastasmai, sarvatIrthAtizAyine // 4 // saMkhyAtItA: samuddhArAH, kAritA bharatAdibhiH / uddhAraH kAritazcAtra, karmAzAzreSThinA hyayam // 5 //
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ [428] A. vi. naMdanasUri smAraka ihAdyAvadhi yA nAtha ! jJAtA'jJAtAstathA'parAH / lepazilpyAdibhirjAtA:, kAzcidAzAtanA: khalu // 6 // zilpikAruprabhatayo'kAdhuryadriMkhaNa kutaH / vayamajJA na jAnIma ete'pi matimADhyata: / / 7 // bimbAnAmiha lepAdi-vidhAne sthApane tathA / yA jAtA avivekenA-zAtanAnAM paramparAH // 8 // parihArakRte tAsAM, sarvAsAM vidhinA satA / jainadharmakaniSThenA-hammadAbAdavAsinA // 9 // zreSThicImanalAlena, lAlabhAIsusununA / abhiSekakriyA''rabdhA, nemisUrIzazAsanAt // 10 // aSTAhikotsava: zreyaH, kumbhasya sthApana tathA / graha-dikpAlapUjA ca, rathayAtrA mahoddharA // 11 // zAstroktA ca bRhannandyA-vartapUjA subistarA / abhiSekakriyA mukhyA, zAntisnAtramahotsavaH // 12 // sUrimantrairmUlamantrai-mudrAmaNDaladarzanaiH / abhiSekavidhAnAdA-zAtanA yAntu dUrataH // 13 // kalpoktavidhinaitacca, yathAzaktyakhilaM kRtam / prasIdAdimatIrtheza ! zatrujayaziromaNe ! // 14 // pramAdAjJAnanirmagnA, vayaM nAthAvivekinaH / bhaktiyoge'pi sammUDhAH, prasAdaM kRpayA kuru / / 15 // tvameva zaraNaM nAtha ! tvameva ca kRpAmbudhiH / zAntiM tuSTiM ca puSTiM ca, prasAdAt kuru ca kSamAm // 16 // dainyaM rogazca doSazca, duritaM yAntu ca kSayam / saumanasyaM zubhaM siddhi-rjAyatAM tvatprasAdataH // 17 //
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa A. ma.nI hayAtInI keTalIka sAmagrI / 428 sarve zAsanadevAzca, sarve sUryAdayo grahAH / cakrezvarI kapardizca, prasannAH santu sarvadA // 18 // zrIcaturvidhasaMghe'smin , jJAnAditritayaM prabho ! / vardhatAM te prasAdena, jAyatAM maGgalAvalI // 19 // putrapautrAdisantAne, saubhAgyaM dharmadhIryazaH / puNyAnubandhinI lakSmI-vardhatAM ca dine dine / / 20 / / siddhAntazAstrasiddhAya, trikAlAbAdhitAya ca / namaste tIrtharAjAya, zatrujayamahAgire ! // 21 // AzAtanA yA: kila devadeva ! mayA tvadarcAracane'nuSaktA / kSamasva tAM nAtha ! kuru prasAda, prAyo narA: syu: pracurapramAdA: / / 22 / / na dhanaM na hi rAjyasampadaM, na hi vidyAmidamekamarthaye / mayi dhehi manAgapi prabho ! karuNAbhagitaraGgite dRzau // 23 // marudevAkukSisaro-'mbhoruha ! kSitipAvana ! kSamasva RSabhasvAmin ! kRpApIyuSavAridhe ! // 24 // OM hI zrI RSabhasvAmin ! namaste tvatprabhAvata: / RddhivRddhizca kalyANaM, zrIsaMghe jAyatAM sadA // 25 // (2yana : vi. sa. 1886 mA 12; pAlitA!; 5'yavizima varNavela mahotsava avasare. 22 zleka prAcIna che.) [3] zrIkadambagiritIrtharAjastotra-bhAMnA 884 shyo| kadAhaM kAdambe vimalagirizRGgAratilake,, vasAnaH santApaM trividhamapi tIvra prazamayan / parAtmanyAtmAnaM samarasavilIna ca vidadhat , samAneSye so'ha dhvanitahRdayo'zeSadivasAna // 2 // ghasan kAdambAdreH paramaramaNIye parisare, sthito yogAbhyAse zamadamasamAdhAnasubhage /
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ [40] A. vinaMdanasUri smAraka jagannAtha ! bAtazcaramajinanAtheti pralapana avizrAnta tatva' niravadhi gamiSyAmi hi kadA // 13 // stuve prAcyAM tAladhvajagirivibhu paJcamajina', ___ itazca zrIvIra madhupuramaNi dakSiNa dizi / pratIcyAM zrInemi gaganazikhare raivatagirau, udIcyAM nAbheya vimalagiritIrthazvarapatim // 24 // mayUrANAM vRnda madayatu navA nIradaghaTA, cakorANAM citte vidadhatu muda' candrakiraNAH / mayi tveSa dveSapraNayapraNidhAnakakuzale, samRddhaH kAdambaH prakaTayatu lokottaramudam // 28 // namaste kAdambAmaranaranamasyAya ca namo. namaste kAdambAdharitaparatIrthAya ca namaH / namaste kAdambAvanitalalalAmAya ca namo namaste kAdambAdabhutaguNanidhAnAya ca namaH // 30 // siddhakSetraM zarIra tribhuvanatilaka mukhyazRGga ziro me, bAhustAladhvajAdriH prathama iha tathA hastisenaH paro'yam / puNyA zatruJjayeya zamadamalaharI dhyAnayogaH kadambo, jyotiSmAnantarAtmA'pyatha jayati tanau nAsti kizcid bahirme // 33 // (vi. saM. 1993nA jAmanagaranA cAturmAsa daramiyAna, phakta eka ja divasamAM racela cotrIsa zlekenuM A "zrIkadambagiritIrtharAjastotra' vAMcIne atIva prasanna banI gayelA pUjya zAsanasamrA A. zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAje pUjya AgaddhAraka A. zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAjane mAre jAsaTa sAthe 4 : "dumI, saa2|27 maa2|04 ! bhA2. nane 2 me divasamAM manAyu cha.") [4] samudghAtatattva-thanA bhagavAnyanA sA vaitADhye naminA tathA vinaminA bhaktyA samArAdhita', zakrendRSNagabhastinAgapatibhiH svIye vimAne'citam / zrIkRSNena jarAnivAraNakRte snAtreNa saMpUjita', zrIzaMkhezvarapArzvanAthamanagha staumISTasaMsiddhaye // 1 // kIrtiryasyAskhalitamavanI dIpyate sarvadikSu, pIyUSAmbhonidhilaharikA bhAratI sArvabhAvA / dhIsAmrAjyaM paricitasamasvAnyazAstraprapaJca, so'stu prauDhaprakaTamahimA nemisaride naH // 2 // (2yanA : sa. 1884)
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa : A. mAnI hayAtInI keTalIka sAmagrI [431] [5] Acelakyatattva-yayana matima bhagata prauDhaprabhAvasubhagA suvizuddhavaNo pUrNAbhilASavivudhezaniSevanIyA / vANI kavegvi muda vitanotu puNyA, zrIstambhanAdhipatipAdanakhAvalI vaH / / 1 / / budhajanaruciramya' nanditAnandavRnda, zamitasakalatApa bodhazuddhiprakAzam / vacanamamRtasAra zrItapAgacchapasyAnaghamahama bhinaumi zrImato nemisareH / / 2 // siddhAntAzca nayA: kaNAdakapilavyAsAkSapAdodbhavA mAyAsaunavajaiminIyasamayA yenAkhilA veditA: / tattannavyamahArthazAstraracanAsaMprAptasadgaurava:, so'ya zrIgurune misaribhagavAna bhaTTArako na: zriyai // 3 // (2yanA : sa. 1884) jainatarkasaMgraha-anu matima bhagata zrImadvIrajino jIyAta, sallabdhirgautamaH prabhuH / yadvacaHsudhayA siktA, vibudhA amarA: sadA // 1 // sAmrAjya' yasya prauDhaprakaTamahimasajjJAnakarma pradhAna, syAdvAdAdhyAtmaramyA mitinaya vizadA zuddhabhAvA ca vaannii| so'ya proddAmadhAmA paramaguNanidhiH sarvatantrasvatantra:, . svapne vA jAgare vA zaraNamanudina nemisarirmamAstu // 2 // (2yanA : sa. 1883) [7] jainasiddhAntamuktAvalI-thanA prAramiTa bhgt-saa| bhavyasatvatamogranthi-bhedako jinpunggvH| dharmanAthaH zivaM dadyAt , kevalAlokabhAskaraH // 1 // yaddhayeNa samAnabhAvakalito merustu dADhAnvito, gAmbhIryeNa samo'pi yasya jaladhiH kSAreNa sNpuurit:| yadvaktrAnuvidhAnakAryapi sadA candraH kalaGkI khalu, so'ya' sarvaguNAkaro vijayate zrIvarddhamAno jinaH // 2 //
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ [432] mA. vi.nanasariramA yauM dhyAyanti sarasvatI tribhuvanasvAminyatha zrImatI, zrIyakSAdhipatiH surAdhipatayazcAzeSasampatpradam / sarvA labdhaya Azrayanti zaraNa' ya caiva nitya mudA, vande taM bhagavantamAdimamuni zrIgautamasvAminam // 3 // Ardra yasya manaH sudheva carita' candraprabhevAmala', mRvIkeva sadA vaco madhurimAdhurya pramANAnugam / samyaksAdhitaskRrimantrapravaraH zrImattapAgacchapaH, so'ya' zrIgurunemisUribhagavAna bhUyAt satAM zreyase // 4 // (zyanA : sa. 1875) [8] pratiSThAtattva-thanA bhaas-yaa| samagraizvaryasaMpannaH, pUjita stridazaiH zriye / zrImAna serIsakAdhIzaH, pAzcoM me'stu bhavApahaH // 1 // zrImAn vIrajino jIyAda , yacchAsanarasAyanam / rasayitvA'bhavannUna', zithilA me bhavArttayaH // 2 // zrIgautamendrabhUti: stAd bhavyAnAmindrabhUtaye / kavalaiH kevalAloka-kartA yo'bhUttapasvinAm // 3 // yannAmasmRtimAtreNa, sidhyanti sarvakAmanA: / sudhAdhAropamA yadgI-ramoghA bhavyadehiSu // 4 // pUjyAste zAsanoddhAra-dhurINA dhIrabuddhayaH / pavitraprauDhasAmrAjyA, jayanti nemisUrayaH // 5 // (yugmam ) (2yanA:sa. 1889) [4] zrIparyuSaNAtithivinizcayamaGgala lokau / serIsakapurottaMsaM, saprabhAvAJjanaprabham / naumi serIsaka pArzva', sarvamaGgaladAyinam // 1 // vande'ha sUrisamrAja', nemisariM jagadgurum / yatkRpAlezato'pyatra, siddhiM yAmi na saMzayaH // 2 // ___ atimamaGgalazloko zrIzatruJjayatIrtharAjataraNiM zrImArudevaM prabhu, zrImacchAnti jina ca jAmanagare, zrIraivatAdhIzvaram /
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa: A. manI hayAtInI keTalIka sAmagrI [433] zrInemi prakaTaprabhAvanibhRtaM, pArzva' ca serIsakam / zrIkAdambakamauliratnamaniza zrIvardhamAna stuve // 1 // pRthvIputro'pi yo'sAvaticaraNapadAtItarUpeNa ramyo, rAgAtItasvabhAvo mRgagamanamRte'pyuccabhAvaM dadhAnaH / sarvasthAnasthito'pi prakaTitakuzalo naiva vakro na cAstaindrAya'zcandrabhUtirbhavatu sa gaNabhRgautamo maGgalAya // 2 // ("paryuSaNAtithivinizcaya granthanA prAraMbhanA tathA aMtanA lokomAMthI) (racanA : saM. 1993) AcArya mahArAje racela stavana (1) zrI AdIzvarajina stavana (saMvata eka aThavaMtare re-e rAga; mAmeruM bhale AvyuM.) nAbhinRpasuta vaMdIe re, AnaMdIe cirakAla; janma jarA mRtyu vAmIe re, pAmIye saukhya vizAla. ho prabhujI! pApa pratyuhane vAraje re, jJAnaprakAza vistAra re, | lokadIpaka jinarAja. (1) sAMnidhamAM siddhi chatAM re, bhavyanuM hita karavA ja; caviyA sarvArthasiddhathI re, bhUmitale bhUparAja. he prabhujI jANI jJAnathI AvIyA re, deva sahita surarAya; vaMdI paMca rUpI thayA re, jina prabhu hasta dharAya. ho prabhujI divya duMdubhinA nAdathI re, garjatA gagana mejhAra; suravara vRndathI zobhatA re, cAlyA surapati sAra. ho prabhujI kaMcana girivara gAjato re, sthira thaye saba parivAra zaMga upara jina thApIyA re, harSa hRdaya apAra. ho prabhujI, kSIrapAdhithI bharyA re, kAMcana kalaza vizAla; snAna kare bhakti bhare re, bhede bhavabhaya jAla. ho prabhujI che che ? che 55
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ [434] A. vinaMdanasUri smArakagraMtha janmotsava harSa karI re, AvyA jinAjananI pAsa; zIza namAvI vaMdIne re, zaka AvyA AvAsa. ho prabhujI vaya thaye rAjya bhogave re, traNa bhuvana lokapAla; lokAtika deva vinave re, tIrthakara ujamAla. he prabhujI saMyamI thaI siddhi varyA re, tisvarUpa jinarAya, zrI nemisUri taNe re, udaya "naMdana " guNa gAya. ho prabhujI pApa pratyuhane vAra re, jJAna prakAza vistAra re, lokadIpaka jinarAja, (9) (racanA: vi. saM. 1980 AsapAsa) (2) zrI RSabhajina stavana (viharamAna bhagavAna suNe muja vinatie rAga ) . AdIzvara Adi tIrthapravartaka tuM thaye, Adi lokAlekanA bhAvabhAsaka thaye; Adi dharma dhuraMdhara kahapazAkhI same, Adi mohanivAraka bhavya janA ! name. (1) Adi atizayavaMta vizAla guNe bharyo, AdisAI anaMta saukhyane tuM varyo; Adi deva nareza samUhathI parivaryo, Adi bhArata bhUmi pAvana karI vicaryo. (2) Adi cauvi saMdha-sarAja vikAsa, Adi hema siMhAsana bhAnu tuM bhAsate; Adi karmanA marma vidAraka dharmane, Adi repakanAthe vidAyaka zamane. (3) Adi vaNa anaMta saMsAramAM huM bhamyo, Adi devana zuddha svabhAva mane game; AdivAna anaMta akSaya sukha sAMbhaLI, AdIzvara jina Avyo pApa dukhe baLI. (4) zaraNe Agata sevaka pApa nivArIne, tAraka ! tAra tuM dAsa dayA dila dhArIne; tapagaccha vyoma namaNi nemisUrIzva, vAcaka udaya aMteSada "nandana" sukha karuM (5) zrI zAntinAtha jina stavana (vIrajI suNo eka vinati morI-e rAga ) zAnti jinezvara tAraka mAharA, araja karuM eka jagadhaNI re; A sevaka zaraNe tAharA, hoMza dharI manamAM ghaNI re. prabhu ! mane tAre, bhavajala pAra utAre ne re. (1)
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa: A. manI hayAtInI keTalIka sAmagrI [35] samatA suMdarInA prabhu bhegI, traNa ratna muja Apa ne re; dInadayAla kRpApara tAraka, janmamaraNa duHkha kApa ne re, prabhu ! mane tAre. (2) jema pArevA paMkhInI upare, svAmI tame karuNA kIdhI re; tIma je nija sevaka saMbhAra, te tame padavI sAcI lIdhI che. prabhu ! mane tAro. (3) arthI thAe utAvaLe Aje, kSaNa lAge so varSa samI re; samakti sukhaDI gho ne prabhujI! Apane tyAM to nathI kamI che. prabhu! mane tAro. (4) naraka-nigedamAM bahu bhava bhamI, AthI ajJAnamAM re, kAla anate INa pere gamI, moha surAnA pAnamAM che. prabhu! mane tAre. (5) mRgalaMchana manaharaNI mUrati, surati suMdara prabhu tAharI re; candra cakora taNI pere nIrakhI, AzA phaLI Aja mAharI re. prabhu ! mane tAre. (6) vizvasena nRpa nayanAnaMdana, tuma pada sevA pAmIne re, tapagaccha nAyaka nemi-udayano, "nandana" kahe zira nAmI ne re. prabhu! tAre. (7) 2 (4) zrI neminAthajina stavana (bhekha re utAro rAjA bharatharI-e rAga) rAjimatI raMge bhaNe, pyArA prANa AdhAra che; muja suNI prabhu ! mAhare, Ave A muja dvAra che. rAjimatI pazuno pikAra sAMbhaLI, mUkI ane nirAdhAra che; nava bhava kerI prItaDI, teDI prabhu ! palavAra che. rAjimatI zAne kAraNe prabhu! AvIyA, jAvuM hatuM je nAtha! jI; chetarI cheha dIdhe mune, paNa choDuM nahi sAthe che. rAjimatI. varasIdAna daI karI. cAlyA gaDha giranAra che; sahasAvane saMyama laI, varIyA kevala sAra che. rAjimatI tArA jIvana-saMgItamAM, mAruM haiyAnuM gIta che; sAthe saMyama AdarI, karuM zivalakSmInI prIta che. rAjimatI 8 8 8 8
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ [436] A vi.naMdanasUri smArakagraMtha Atma-abhedapaNe karI, timAM ti milAya che; sAdianaMta sthiti varI, siddha sthAne sahAya che. rAjimatI nemarAjula mukti varyA, prIti abhaMga kahAya che; nemiaoNSada udayane, "nandana" kahe citta lAya che. rAjimatI. (7) zrI pArzvanAtha jina stavana (prANathI pyAre mune re, purisAdANI pAsa-e rAga) Aja AnaMda ati thaye re, bheTA zrI prabhu pAsa; mUrati manohara tAharI re, pUre muja mana Aza. prabhuzrI staMbhanapati pAsa. azvasenane lADale re, Ape atihi AnaMda, vAmajIne naMdale re, mukha zAradane caMda. prabhuzrI mastake muguTa sehAmaNo re, kaMThe navasare hAra; bAMhe bAjubaMdha berakhA re, AMkhalaDI avikAra. prabhuzrI, ravi zazi maMDala jIpaka kuMDala-yugala manahara jhalake; tuma pare ahoniza udita kare prabhu ! Ima kahetAM guNa mahake. prabhuzrI zAnta mUrati prabhunI pyArI, muja mana atIhi suhAya, kamanIya kAnti nilama kyArI, prasaryo saMdala sachAya. prabhuzrI staMbhanapurapati pAsa nihALI, badhi bIja thayuM zuddha bhavabhava sevA tuma paya kerI, mAguM ehi ja buddha. prabhuzrI vAmAnaMdana pArzva prabhujI! pUre mananA keDa, nemisUri udaya vAcakane, "nandana* name kara jeDa. prabhuzrI ? ? ? ? ? ? zrI mahAvIrasvAmIjina stavana (bhekha re utAro rAjA bharatharI-e rAga ) trizalAnaMdana prabhu! mAharI, vinaMtI avadhAra che; zravaNe suNa guNa tAharA, A tuma darabAra jI. trizalA 1
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa : A ma,nI hayAtInI keTalIka sAmagrI rAga-dveSa mahA mAhamAM, mUMjhavo kAla anaMta jI; cUro cagaI mAharI, mahera karI jagatAta ! jI. tAraka biruda che tAharuM, tuM zakrama bhaMDAra jI; karuNAnAtha dInAnAtha jI, sakala guNanA AgAra jI. rila chana gata laIneA, siddhAratha jasa tAta jI; kAyAnI mAyA siva cheADIne, thayA mune avaDhAta jI. saMgama surAdhama devanA, upasarga bahu vAra jI; upazama rasa mAMhI jhIlatA, sahyA prabhu aNugAra jI. nijapadmapa'kaja dazatA, caDakeAzIyA caDe nAga jI; karuNA karI prabhu uddharyo, gayA devalAka subhAga jI. ghAtI ka khapAvIne, pAmyA kSAyika nANu jI; traNe jagatanA bhAvane, prakAze jinabhANa jI. kanaka ramaNa maNI seAhatuM, samavasaraNa racyuM sAra jI; ceAsaTha surapati nAthane, AvI praName udAra jI. cauvayaNa bhalI dezanA, sAvanavarNa prabhurAja jI; dIye jagatanA jaMtune, sakaLa sa`zaya bhAMje jI. cautIsa atizaya ze|bhatA, pAMtrIsa vANI guNadhAma jI; bhAmaMDala atidIpatu, Aditya pare lalAma jI. traNa bhuvananA nAthane, mAthe traNa chatra virAje jI; ubhaya pAsamAM be cAmaro, zeAbhe ati mahArAja jI. surakRta kanakAraviMdamAM, have pagalAM abhirAma jI; caraNakamala prabhu! tAharA, seve sura koTI grAma jI. yajJa mATe thayA ekaThA, vipra ekAdaza pradhAna jI; saMzaya TAlI sahu tehanA, kIdhA Apa samAna che. naya nidhi prabhu! tAharI, mUti zAnta avikAra jI; dekhI rIje bhava AtamA, kaThina ka nivAra jI. yAnidhi ! yA dhArIe, tuja anupa pratApa jI; pApa nivArA prabhu ! mAharAM, zaraNe rahyo have Apa jI. [ 437 ] trizalA 2 trizalA 3 trizalA 4 trizalA 5 trizalA 6 trizalA 7 trizalA0 8 trizalA 9 trizalA 10 trizalA 11 trizalA 12 trizalA 13 trizalA 14 trizalA 15
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ [38] A vinaMdanasUri smArakatha Adi anaMta pada jaI varyuM, nahi duHkhane lavaleza jI; "nandana" kahe prabhu mAharI, mAnI lo aradAsajI. trizalAnaMdana prabhu! mAharI16 jJAnadravyanA upayoga saMbaMdhI khulAso Apate eka patra namo nama: zrI gurunemisUraye jaina sAhitya maMdira, pAlItANuM (saurASTra) tA. 19-6-61 li. vijayanaMdanasUri vi. tava zrI devagurubhaktikAraka zA. bhogIlAla bulAkhIdAsa vagere yogya dharmalAbha. (amadAvAda) - parama pUjya paramopakArI prAtaHsmaraNIya zAsanasamrATa bAlabrahmacArI pUjyapAda paramakRpALu zrI gurubhagavaMtanA puNyapasAyathI ahIM sukhazAtA varte che. tamAre tA. 17-6-61ne patra malyo. tamArA kuzalAdi samAcAra jANe saMtoSa. javAbamAM- tamAre tyAM "prAcya vidyA bhavana"jJAnabhaMDAra mATe pustaka ApavA-levA-sAcavavA sAru rAkhela je zrI vItarAga bhagavAnano anuyAyI mANasa che, tene mahenatANuM te saMsthAnA jJAnakhAtAmAM Avela rakamamAMthI ApIe to te barAbara che, pUchAvyuM te te rIte ApavAmAM amane koI jAtano bAdha lAgatuM nathI. ApI zake che. vizeSamAM, te mANasa pustaka sivAyanuM bIjuM kaMI kAma tamAruM ke sAyaTInuM karatA hoya ke karAvAtuM hoya to temAM amuka bhAga mahenatANuM sAdhAraNa khAtethI ApavuM, jethI ApaNe ApaNuM kaMI AMTAviMTAnuM karAvatA hoIe to te bAbatane paNa doSa rahe nahi. jema 12 AnA jJAnakhAtAmAMthI, 4 AnA sAdhAraNa khAtAmAMthI. athavA 14 AnA jJAnakhAtAmAMthI, 2 AnA sAdhAraNa khAtAmAMthI ApavA jevuM je khAtAnuM kAma. hAla e ja, sAdhvIjI mahArAjanA svAdhyAya arthe mokalAvela zrI uttarAdhyayana pustaka 1 mokalyuM, te paNa pahoMcyuM che. te sAdhvIjI mahArAjane mokalAvI ApIzuM. dharmakaraNImAM yathAzakti udyamavaMta rahevuM. jana sesAyaTI sakaLa zrIsaMghane amArA dharmalAbha. tA. ka. upara pramANe mahenatANuM lenAra mANasane paNa te pramANe khAtAmAMthI mahenatANuM levAmAM saMkoca ke zaMkA lAvavAnI jarUra nathI. te te khAtAmAM mahenata karIne te te khAtAmAMthI mahenatANuM levAnuM che. e ja.
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ au ahaM namaH anantatIrthakaragaNadhAvisamata. siisiddhgiribhgvtenmaa| shriikaambgiritiishijaaynmH| samaliSasampannabhIgautamasvAmine nmH|| sarvatilasvatanmAsanasanATa maricaka cAvartitapAgacchAdhipatibhaTTArakAcAtriImavijayanemisaribhagavayabhyo / prtisstthaattyn|| sabhovyaryasampannaH ejitliyonim|| zrImAna serIsakAdhIzaH pAz imstubhvaaphH| // 1 // sImAvIrajinojIyA- ya chaansnrsaaynm|| rasamityAbhavAnaM zithilA me bhvaayH|| bhIgautabhenTrabhatistAi-bhavyAnAmindrabhUtaye / / kc:kevlaasok-kaayo'bhuuttpsvinaam|| // 2 // pU. A. zrI vijayanaMdanasUrijInA devanAgarI hastAkSara
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ viya umAzI --ganIya-pattanAuna harmanAzAsanasama -- vartamAna matyugapradhAjasvamAnamAdhyayayAyA samaMDa mamatyaryanA mAnapacalaMta te yaMta sTarItanAmacaMya-pa-e-zAsana samAre bhaviSya ne miravarISyaNamarAne sarapa yo mArAma upajArI cha mArArapanAdhanA nAtha -- mArAmadhAralanA zaraecha mAnA paramauchAragcha mArI tara tArabAracche mana ramAune mAghamApanAnecha mana samyAharzana-jJAna -vyArila ratnatrayApamAnA teratha raUranAra manTe uttarAntaramA pamAnAracha --mane vItarAmazAsanamA sArayA uralATIryA prakalAvanAre mane mAmara joDIne uparasparapamanAyanAnate mArApanA gare bhagavaMtano upaucarano pahalo -moDAjogIrapadA pAkA rAjAyatemanA teramomAjA (mulachallAsthAsAyAsa uzappdama uThya- nAma ratA pU. A. zrI vijayanaMdanasUrijInA gujarAtI hastAkSara
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryaguNasaMkIrtanam [1] zAstravizArada-nyAyavAcaspati-kaviratna-siddhAntamArtaNDa-pUjyapAdAcArya zrIvijayanandanasUrIzvaramahArAjAn prati dolatanagarAt prahita dalam / / preSaka :-paramapUjya-AcArya-zrIvijayadevasUrIzvarANAM ziSyaH paramapUjya-paMnyAsa-zrIhemacandravijayo muniH yadupajJa dharmanAvamadhiruhya taranti bhImabhavajaladhim / bhavyAstamarcaye'ha jinarAja rAjarAjinatam // 1 // nagare dolatasaMjJe virAjina' prasRmaraprabhAvADhyam / zrIzaGkezvarapArzva bhaktyA praNipatya pArcyim // 2 // labdhinidhAna dhyAtvA gaNabhat zrIgautama surendranatam / 'zrInemi 'mantrameva smRtvA sarveSTakAmaghaTam // 3 // zrIpAdaliptanagare shtrnyjytiirthraajsaaNnidhye| sAhityanilayasaudhe virAjamAnAna vibudhavaryAn // 4 // nija-parasamayAmbhonidhimanthanalabdhAdvitIyacidratnAn / kRtigaNanAyAM prathamasthAnApannAna paramapUjyAna // 5 // zrIjinazAsanabhAsanakRtodyamAna santata ca tatra ratAn / zrInandanasUrIzAna sthavirAnapyasthaviracittAn // 6 // bhaktyA natottamAGgo yojitakarakuTamalaH saromAzca: / paM. hemacandravijayo guruvaradevAighripadmAliH // 7 // vandanakoTisanAtha' kuzalodantena saMyuta patram / zrImadolatanAmnI varyAnnagarAnnivedayati // 8 // varivarti sAMprata za' tIrthoddhRtidattacittavRttInAm / zAsanasamrAjAM zrIgurupAdAnAM prasAdena // 9 // 53
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ [442] A vinaMdanasUri smArakagrantha dalakamala' bhavadIya sukhasAtodantabodhaka prAptam / tenAsmadIyacetaH pramodabharabhAjana' jAtam // 10 // atrAsmadaguruvaryAH maMprati kuzalAnvitA virAjante / bhavyajanAJjinamArga pravartayanto girA zubhayA // 11 // adhyayanAdhyApanayoH saMyojitamAnaso muniH svasthaH / pradyumnA''khyastapasaH sAdhitavAnolikA dazamIm // 12 // janakamunihIMrAkhyaH satyapyavagaNya dehaduHsthatvam / sadAcanamAlAdau sukhamAste vyApRtasyAnta: // 13 // munidarzanavijayAkhyo dIrghavihArakSama vinodayitum / kizcidU vizramya tadanu svAdhyAyacikI: sasukhamAste // 14 / / karmagrantha tathA sUtramuttarAdhyayana paThan / kurute puNDarIkAkhyo vardhamAnAbhidha' tapaH // 15 // kRtAbhidhAnakozo'ya candrakIrtimunistathA / dRDhIkaroti sattarkasaMskArAn bhUriyatnataH // 16 // vidyAdharo'pi zrIvardhamAnA tapa Acarana / tattvArtha saMskRta cApi samadhIte sthirAzayaH // 17 // vinayapurassaramete vandanamAvedayanti sarve'pi / tat svIkArya kRpayA guNaratnAmbhodhinA bhavatA // 18 // tatra bhavantaH pUjyA bhavyAmbhoja vibodhayanto drAka / vartiSyante kuzalA ityAzAse'hamanavaratam // 19 // tatratyA munivaryAH same'pi sAtAnvitA bhaviSyanti / nAmagrAha' tebhyo vAcyo me vandanAdividhiH // 20 // prArapsyete zrImajambUcarita' ca pazcamAGgamiha / Avazyake tRtIyaH pravibhAgaH vAcyate hyadhunA / / 21 // paMnyAsazIlabhadrA nirupAya rAjapattana' prahitAH / tasmAta zUnya' sthAna tatpratimAyAditi spaSTam // 22 / / tadapi na kAryA bhavatA prAkRtajanavat kadApyadhRtibhAvaH / api virahaH katikRtvaH prItikaro jAyate'pUrva: // 23 // jAnantyeva bhavantaH zAstredamparyavedinaH pUjyAH / bhramati sadA'smin bhuvane saMyoga-viyogayozcakram // 24 //
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ [447] pariziSTa : A. mAnI hayAtInI keTalIka sAmagrI atha ca atratyA vArtamAnikI sthitiHA nakSatrAdanu prAyaH samavaiti pratyaha' megha: / auSNya tato'panIta parito bhUH zAvalA jAtA // 25 // dinakRtakiraNaH svIyaH kSaNapUrva tApayed bhuvaM yAvat / tAvat tAM jalapUrNAmadhaM kurute kuto'pi saMgatya // 26 // na jAne ko'pyayaM rAgo bhuvyasyAM vAridasya yat / vAraMvAramavizrAnta enAmAzleSTumicchati / / 27 / / dakSiNottaradigbhAge gavyUtyardhAntare gate / puruSottamapArkAkhyaM sthAnaM grAmo dahIsaraH / / 28|| vate te tatra rAjete zrIzAntiH sambhavaprabhuH / tApatritayasantaptabhavyazAntividhAyakau / / 29 / / bodhipallipuraM bhAti pratIcyAM tAvadantare / tatra caityaM mahottaGgaM rAjate sambhavaprabhoH // 30 // itazca dizi pUrvasyAM rAjate parvatAvaliH / tathA drumaughasaMkIrNamudyAnaM sumahattarama // 31 / / puruSottamapAke 'bhUta pratiSThAyA mahotsavaH / sampatto'dya mahotsAhapUrvakaM jinabimbayoH // 32 // patrottarapradAnenAnugRhyo'yaM janaH svakaH / asmayogyA ca nidezyA kAryasevA kRpAvatA // 33 / / bhavanti kRtapApmAna: puNyavanto yadIkSaNAt / tagirirAjayAtrAyAM smaraNIyA vayaM sadA // 34 // (vi0 saM0 2028, varSAkAla:) / [2] // vNdnaanyjliH|| racayitA-paNDitapravara zrI becaradAsa jIvarAja dozI Agate'vasare ramye, pramodabharakAriNi / pravAsakriyayA ruddho, nAgantuM tatra prAbhavam // 1 //
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ [444] A vinadanasUri smAraka darzayAmyata evAha-mevaM na: vo'numodanam / adhiSThAtuH prasAdAcca, dharmasyApi prabhAvataH // 2 // saMghasya puNyato nUna, tathA vo bhAvanAbalAt / sAphalyaM nizcitaM yAyAd, yaH prArabdho mahAmahaH // 3 // tatra rAjanagare api a-rAja-naga-re virAjamAnAnAM, dhanarahitAnAM api tapodhanAnAM dhIdhanAnAM vA, aparigrahavatinAM api zrutaparigrahANAM zIlaparigrahANAM vA saMyamaparigrahANAM vA, dhIrANAM, vIrANAM, sArvadharmAcAryakuJjarANAM, suzIlacandrANAM api akalaGkAnAM, akalaGkAyamAnAnAM api samastasitapaTapaTalapaTiSThAnAM, varSANAM saptasaptatiM atikramya aSThasaptatiM pravizatA, dhanyajIvanAnAM, saMyamasAdhanAlabdhamanujajanmasuphalAnAM, sarvanandanAnAM sArvAnurAgigaNanandanAnAM vA zrIvijayanandanasUripUjyAnAM pavitrapAdapadmaSu asmAkaM zrAddhI-zrAddhAnAM vandanAvistAraH prasaratu sAdaraM savinayaM ca / tatrabhavatAM bhavatAM tatra ArogyaM vardhatAM iti vAJchAmaH / bhavatprasAdAddhi vayaM atra kuzalAH smaH / 0 0 0 asmAkaM dharmamitraM yo, dharmanetA guNAkaraH / sadA jIyAcca jIvyAcca, nandanAt sUrinandanaH // 1 // pramodabharaM prApnumo, yaM dRSTvA mAnase vayam / / sa surivaro varSANA-masaMkhyaM jIvatu zatam // 2 // dIpayatu zAsanaM jainaM, karotu pronnati tathA / zrAddhAnAM sAdhvI-sAdhUnAM, zrAddhInAM ca vizeSataH // 3 // dezakAlAnusAreNa, vacaH zodhayatu jainam / prakharayA svazemuSyA, rUDheH syAt tAnavaM yataH // 4 // prArthayAmo vayaM nityaM, evaM zAsanasvAminam / sUrirArogyapUrNaH stAt, zrImAn vijayanandanaH // 5 // (siddhapu2; tA. 13-11-1875) -bhavatAM upAsakaH becaradAsaH (vi. saM. 203ranA kArtaka suda 11ne pUjya AcArya mahArAjanA 78mAM varSa praveza prasaMge Avela zubhecchA-putra.)
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa : A. manI hayAtInI keTalIka sAmagrI [445 [3] / AcAryapravarazrImannandanasUrIzvaraguNAnukIrtanam // racayitA-paNDita bhAlacandra dayAzaMkara kavi, khaMbhAta bhaktiyana garIyasI kila satAmAhlAdayitrI parA, zrImat staMbhanapArzvanAthacaraNAmbhojadvaye sthApitA / evaM yena munIzvareNa jananaM najaM kRtaM satphalaM, zrImannandanasarirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 1 // zrIsiddhAntarahasyavarNana kriyAvyAkhyAvidhau kauzalaM, vANI sajjanakarSaNekarasikA cetazcamatkArakRt / nairmalyaM manasaH paraM vijayate yogakriyAyAmaho, zrImannandanasUrirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 2 // zAntaH sadguNarAjirAjitatanurvidyAvatAmagraNItsilye janakopamazca kSamayA rArAjate dharmarAT / gAmbhIrye'dbhutabhAvabhAjinitarAM yo'stIha nIrezvaraH zrImannandanasarirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 3 // bhavyAnAmabhayaGkarazca guNinAM mUlyAGkanAdhAyakaH, sArAsAravicAracAraparamo vidvanmahiSThaH sudhIH / bhUtAnAmanukampane sthiramatinityaM tvahiMsAvatI, zrImannandanasUrirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 4 // nityaM vijJajanAnuraJjanaparA vijJAnapiyUpiNI, Atmaikyasya vivarSiNI sahRdayAnAlAdayantI bhRzam / mohAndhyasya vinAzinI vitanute yadvAgvinodaM paraM, zrImannandanasU rirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 5 // yo'sau zrIjinapAdapadmayugalaM dhyAtvA nije mAnase, sAmrAjye viraterabhUdanupamaH samrATpadAdhIzvaraH /
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ [446) A. vi.naMdanasUri smAraka vidvadvandavariSThamUrtiranaghaH sAralyapAthonidhiH, zrImannandanasUrirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 6 // saumyaH zAntaguNAkaro matimatAmAkhaNDalaH sAravit , saMsArAmayaghorajAlajaTilaM duHkha pinaSTi sthiram / siktvA vAgamRtaM janeSu satataM yo'sau dayAlurmudA, zrImannandanasUrirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 7 // . jyotiHzAstravizArado'tinipuNo yogakriyAbhAsuraH, sanmArgAzrayatAM nayatyanupalaM lokAnazokAn sadA / yaddhAsyaM tanute mudaM bahutaraM sattvaprakarSAdbhavaM, zrImannandanasarirAT sa jayatAt saccakracUDAmaNiH // 8 // kavinA bhAlacandreNa, dayAzaMkarasUnunA / kRtaM zlokASTakaM ramyaM, staMbhatIrthAdhivAsinA //
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ muMbaI paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI smAraka graMthanA mudraNa mATe dravya sahAya karanAra zrIsaMgha, TrasTI tathA sathrahonI zubha nAmAvalI preraka : parama pUjya AcArya mahArAja zrI vijayasUryAyasUrIzvarajI mahArAja rakama nAma thaLa 1500 zeThazrI haDIsIMga kesarIsIMga upAzraya TrasTa, amadAvAda pa001 zrI vilepArle mUrtipUjaka jaina saMgha enDa cerITIjha, 2500 zeThazrI jesIMgabhAI kAlIdAsa zeradalAla cerITI TrasTa, amadAvAda 2500 bAI samaratha jaina zvetAmbara mUrtipUjaka jJAnoddhAra TrasTa, amadAvAda 1001 zrI mahAvIra jaina zve. mU. saMgha, operA sesAyaTI, amadAvAda 1001 zrI luhAranI piLa jaina upAzraya TrasTa, amadAvAda 1101 zrI mahimAprabhavijaya jJAnamaMdira TrasTa, pU. mu. zrI surendravijayajI tathA pU. mu. zrI jayacaMdravijayajI gaNinA upadezathI, amadAvAda 1001 zrI jUnA mahAjanavADA jaina saMgha jJAnakhAtuM, haste zrI navInacaMdra lAlabhAI, amadAvAda 1001 zrI goDIjI pArzvanAtha jaina zve. mU. tathA derAsara TrasTa, pUjaya A. zrI durlabhasAgarasUrIzvarajI ma. nA ziSya bALamuni zrI premaprabhasAgarajI ma. nA upadezathI, bhAvanagara 51 zrI ke. mU. jaina saMgha, dAhoda 501 zrI caMpA prabhAzrIjI jJAnazALA, cokasInI piLa, pU. sA. zrI puSpAzrIjInA upadezathI, khaMbhAta 501 zrI jaina zve. mU. TrasTa, lAlAbhAInI poLa, amadAvAda 501 zrI jaina saMgha godharAnA jJAna khAtAmAMthI, godharA 501 zrI vizA ozavALa tapagaccha jaina saMgha, khaMbhAta 501 zrI jaina saMgha, bAlamuni zrI zIlaguNavijayajInA upadezathI, peTalAda 500 zrI ghATake para jaina ve. mU. tapAgaccha saMgha, 500 zrI tapagaccha jaina upAzraya, zAmaLAnI piLa, ha. zA. kAMtilAla sAMkaLacaMda. amadAvAda 500 zrI staMbhatIrtha tapagaccha jaina saMgha, khaMbhAta pa00 zrI luhAra cAla jaina saMgha, 251 zrI jaina saMgha, umarALA muMbaI muMbaI
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ vejalapura [48] A vinaMdanasUri smArakagraMtha 251 zrI jaina saMgha valabhIpura 251 zrI jaina saMgha, pU. sA. zrI jinendrazrIjI ma. nA upadezathI dharmaja 251 pU. sA. zrI ravIndraprabhAzrIjI ma. nA upadezathI, khaMbhAta 251 zrI kIrtizALI jaina upAzraya, pU. sA. zrI pUrNabhadrAzrIjI ma.nA upadezathI, khaMbhAta 251 zrI bhaMpaLanA upAzraya taraphathI, khaMbhAta 251 zrI pArasa vihAra jaina derAsara jJAnakhAtAmAMthI, pArasabAga sosAyaTI, ha. zrI nAraMgI bahena, amadAvAda 251 zrI jaina sesAyaTI, amadAvAda 251 zrI kezavalAla vADIlAla vakIla, amadAvAda 251 zrI zakaracaMda maNilAla, amadAvAda 251 zrI phUlacaMda chaganalAla selota, amadAvAda 251 zrI surendrabhAI cImanalAla gokaLadAsa, ha. zrI sunaMdAbahena, amadAvAda 251 zrI prabodhakumAra cImanalAla vakIla, amadAvAda 201 zrI vejalapura jaina saMgha, ha. mAstara zAMtilAla gulAbacaMda, pU. sA. zrI kavIndrazrIjInA upadezathI, 151 zrI vardhamAna . jaina saMgha, cekasI pArka, amadAvAda 630 zrI zAha khAte, ha. pravINabhAI amadAvAda 600 zrI zA. navInacaMdra lAlabhAI vagere, jUnA mahAjanavADA, amadAvAda 501 zrI zA. cImanalAla gokaLadAsanA smaraNArthe, ha. mANekabahena, amadAvAda 501 zeThazrI prakAzamalajI samadaDiyA, madrAsa 501 zeThazrI dIpacaMda jeThAlAla umarALAvALA, bhAvanagara 501 zeThazrI cImanalAla umAjI mAlavADAvALA, ha. zrI gulAbacaMdajI, pU. A. bha. zrI vijayazubhaMkarasUrIzvarajI mahArAjanA upadezathI 500 zA. panAlAla lalubhAI paTaNI. bhAvanagara 500 zA. bAbubhAI mohanalAla paTaNI. amadAvAda 501 zrI pravINabhAI naMdalAla bhegIlAla parIkha, 500 zeThazrI rAmasIMgajI caudharI, amadAvAda 251 zrI zAMtAbahena ramaNalAla caMdulAla gAMdhI, amadAvAda 251 zrI jesIMgabhAI ratanacaMda, amadAvAda 251 zrI maNilAla tribhavanadAsa gAMdhI, ha. mANekalAla maNilAla, amadAvAda 251 zrI bhegIlAla lallubhAI cuDagara, amadAvAda 251 me. araviMda vastra bhaMDAra, ratanapaLa, ha, kAMtilAla gAMDAlAla zAha, amadAvAda muMbaI khaMbhAta
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahAyakenI nAmAvalI [44] 251 zrI trikamalAla DAhyAbhAI zAha, pArasa bAga sosAyaTI, hi. zrI nAraMgIbahena, amadAvAda 251 zrI hiMmatalAla choTAlAla kApaDIyA, pU. sA. zrI kaMcanazrIjInA upadezathI, khaMbhAta 251 sva. pU. sA. zrI kaMcanazrIjI ma. nA upadezathI, khaMbhAta 251 pU. sA. zrI jinendrazrIjI ma. nA upadezathI, khaMbhAta 251 pU. sA. zrI lAbhazrIjI ma. nA upAzrayanI bahene taraphathI, pU. sA. zrI kAMtAzrIjInA upadezathI, bhAvanagara 251 zAha khAte, pU. sA. zrI suzIlAzrIjI ma. nA upadezathI, khaMbhAta 251 zAha khAte, pU. sA. zrI muktiprabhAzrIjI ma. nA upadezathI, khaMbhAta 251 Ara. pratAparAyanI kuAM, bhAvanagara 251 zAha rasikalAla kezavalAla, bhAvanagara 251 zAha nattamadAsa motIcaMda, pU. muni zrI bhadrasenavijayajInA upadezathI, bhAvanagara 251 zAha jayaMtIlAla parasottamadAsa, bhAvanagara 251 zA. mahAsukhalAla hIrAcaMda, bhAvanagara 251 zrI naMdakuMvarabahena bAlubhAI premacaMda, bhAvanagara 251 zA. vrajalAla bhagavAnadAsa umarALAvALA, bhAvanagara 251 zAha caMdulAla dalasukhabhAI kapaDavaMjavALA, amadAvAda 251 zA. nattamadAsa metIcaMda, ha. zrI IrachAbahena, pU. muni zrI naMdi SavijayajInA upadezathI, bhAvanagara 251 zAha khAte, pU. sA. zrI vidyuprabhAzrIjI(aMcalagacchIya)nA upadezathI, karacha 250 zAha amRtalAla jeThAlAla, bhAvanagara 250 zAha dhanavaMtarAya ratilAla, bhAvanagara 201 zAha khImacaMda parasottamadAsa, bhAvanagara 201 zAha vanamAlIdAsa goradhanadAsa pacchegAmavALA, bhAvanagara 201 zAha cunIlAla rAyacaMda, bhAvanaga2 201 zAha chaganalAla ratanazIbhAI bhAvanagara 201 zAha ramaNIkalAla jeThAlAla umarALAvALA, bhAvanagara 201 eka sadagRhastha taraphathI, 201 zAha premacaMda mAdhavajI, bhAvanagara 201 zAha kapuracaMda uThIcaMda, bhAvanagara 57
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 450 ] 201 zrI gAMdhI DahelAnA upAzrayanI baheneA taraphathI, cyA. vina'danasUrizmArakamatha pU. sA. zrI kavIndrazrIjInA upadezathI, 201 zAha amaracaMda DhIyALajI khaDasalIyAvALA, zAhu khAte, ha. lAlabhAI phulacaMda ghIyA, 201 dezI dalIcaMda parasAttamadAsa, ha. zrI meAMghIkhahena, 201 201 zAha khAte, pU. sA. zrI kamaLaprabhAzrIjInA upadezathI, pU. sA. zrI rAjendraprabhAzrIjInA upadezathI, 201 bhAvanagara 201 zrAvikA upAzrayanI baheneA taraphathI, pU. sA. zrI jinendrazrIjInA upadezathI, boTAda 151 zrI giradharalAla velacaMda zAha, ha. jasavaMtarAya, 151 zAha manasukhalAla paraseAttamadAsa, ha. caMpakalAla, zrI raLiyAtakhAI upAzrayanI baheneA taraphathI, bhAvanagara 151 pU. sA. zrI sadguNAzrIjInA upadezathI, zrI AdinAtha jaina mahilA maDaLa, ha. kusumabahena, 151 151 eka sagRhastha taraphathI, pU. sA. zrI sUrya prabhAzrIjInA upadezathI, 151 zrI hanumAnamala mIzrImala cAparA, 151 zrI amRtalAla manasukhalAla pArekha eTAdavALA, zAha laheraca' saubhAgyacaMda mahetA kubhaNavALA, 117 zAha ratilAla aMbAlAla lI'edarAvALA, 151 101 sva. vaidya naTavaralAla giradharalAla TrasTa, ha. zrI ramaNalAlabhAI, pU. sA. zrI ramyazIlAzrIjInA upadezathI, 101 saMghavI jasava'tarAya ratilAla, 101 mahetA kAMtilAla premacaMda gheTIvALA, 101 zAha khAte, pU. sA. zrI kumudRzrIjInA upadezathI, 101 vArA meAhanalAla meghajIbhAI, pU. sA. zrI jyAtiratnAzrIjInI dIkSA nimitte, 101 mAdI jayaMtIlAla vADIlAla, pU. sA. zrI zIlaguNAzrIjInA upadezathI, 101 ca'dulAla rAyacaMda mAnA, ha. zrI gulAkhaca'dajI, 101 eka sagRhastha taraphathI, pU. sA. zrI tIrthodayAzrIjInA upadezathI, 100 sva. mane khAI vAlacaMdajI, ha. zrI hasamukhalAla vAlacaMda khaMkha, 101 zrI rasikalAla lAlabhAI zAha, 101 zrI bAbubhAI kAlIdAsa zAha, 101 pUrva vibhAganI baheneA taraphathI, bhAvanagara bhAvanagara amadAvAda eTAda bhAvanagara e galeAra amadAvAda amadAvAda muMbaI bhAvanagara amadAvAda U bhAvanagara bhAvanagara bhAvanagara bhAvanagara vejalapura pUnA amadAvAda jhAlAda, lImaDI amadAvAda amadAvAda surendranagara
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahAyakanI nAmAvalI [4pa1] 101 zAha devarAja mIThAlAla pRthvIrAja navalAjI meLAvALA, ha. hulIbAI sAdaDI 101 a. sau. prabhAvatIbahena naTavaralAla mUlajIbhAI kalakattAvALA, bhAvanagara 77 a.sau. tIjabAI camanAjI (samiyAjI) devAjI prajApati, mAMgalika kA guDA (rAjasthAna) 51 zAha harilAla vADIlAla khaMbhAtavALA, amadAvAda 51 zAha sumatilAla kezavalAla unAvAvALA, pU. sA. zrI ramyazIlAzrIjInA upadezathI, UMjhA 51 zAha ramaNalAla zaMkaralAla, pU. sA. zrI zIlaguNAzrIjInA upadezathI, UMjhA 50 zrAvikAbahene taraphathI, dholerA 11 huDAkUvAvALAM eka bahena taraphathI, 101 zA. naTavaralAla mULajIbhAI kalakattAvALA, ha. a. sau. prabhAbahena, bhAvanagara vi. saM. 2033 nA cAturmAsanA paryuSaNa parva daramyAna godharAnA zrIsaMghe smArakagraMtha mATe ekatra karela rakamanI neMdha 1001 zrI jaina saMgha (gedharA) nA jJAnakhAtAmAMthI. 1001 zrI mahAvIra jaina sosAyaTInA jJAnakhAtAmAMthI. 501 zrI AratIbahena ramezacaMdra maNilAla cokasI (aThThAI tapa nimitte). 501 zrI paradhAnabahena maNilAla cunIlAla bAMDIbAravALAM. 501 gaM. sva. caMpAbahena nagInadAsa cunIlAla bAMDIbAravALAM. 501 zrAvikA upAzrayanI bahena taraphathI. 201 sva. nagInadAsa chaganalAla. 201 zrI kusumabahena araviMdabhAI nagInadAsa. 201 zrI vizA nImA jaina paMca, godharA, ha. zrI bAbubhAI vADIlAla chaganalAla zarApha, pU. sA. zrI caMdrakAMtAzrIjInA upadezathI. 201 sau. caMdanabahena ramaNalAla choTAlAla parIkha. 101 ku. tarubahenanA mAsakSamaNa nimitte, mAdI nagInadAsa mANekalAla. 101 a. sau. guNavaMtIbahena ramaNalAla vADIlAla gAMdhI vejalapuravALAM. 101 zrI abhayakumAra kAMtilAla DokaTara (16 upavAsa nimitte). 101 a. sI. sumitrAbahena kanubhAI giradharalAla (16 upavAsa nimitta). 101 a. sa. caMdanabahena zaMkaralAla semacaMda (zreNI tapa nimitta). 101 a. sau. prabhAvatIbahena zAMtilAla cunIlAla.
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ [5] A. vi.naMdanasUri smArakagrantha 101 zA. maganalAla narasIdAsa. 101 a. sau. lIlAvatIbahena ramaNabhAI maNilAla. 101 a. sI. kusumabahena cImanalAla pAnAcaMda gAMdhI. 101 zrI zAMtAbahena zAMtilAla vADIlAla gAMdhI. 101 zrI prabhAvatIbahena zAMtilAla mahAsukhalAla muMbaIvALAM, pU. sA. zrI vinItaprabhAzrIjInA upadezathI. 101 zrI nItAbahena hasamukhalAla ramaNalAla ma. bApujI (mAsakSamaNa nimitte). 101 zarApha vADIlAla chaganalAla, pU. sA. zrI matiguNAzrIjInA nava upavAsa nimitte. 101 zrI vimaLAbahena bAbulAla, 101 zrI trizalAbahena kAMtilAla DokaTara (16 upavAsa nimitte). 101 zrI kamaLAbahena zAMtilAla pAnAcaMda gAMdhI. 101 sva. pAnAcaMda maganalAla bApujI. 101 zrI padmAbahena kAMtilAla khemacaMda kApaDiyA. 101 zrI cetanAbahena araviMdabhAI vADIlAla zarApha. 101 a. sa. hIrAbahena zAMtilAla cokasI. 101 a. sau. zAradAbahena maphatalAla cokasI. 101 sva. kAMtilAla maMgaLadAsa. 101 zrI haMsAbahena kAMtilAla khemacaMda (siddhi tapa nimitte). 101 a. sau. caMpAbahena kAMtilAla amRtalAla. 101 zrI vimaLAbahena zAtilAla davAvALAM. 101 zrI kezavalAla pAnAcaMda ghIvALA (gadharAvALA), - pU. sA. zrI kalpaguNAzrIjInA upadezathI. 101 zrI kaMcanabahena zAMtilAla gAMdhI. 101 zrI padmAbahena Ara. zAha. 101 zrI kezavalAla pAnAcaMda ghIvALA (gadharAvALA), pU. sA. zrI IndrayazAzrIjInA upadezathI. 101 zrI kAMtilAla maMgaLadAsa giradharalAla, 101 zrI zAradAbahena ramaNalAla pAnAcaMda. 101 zrI kamaLAbahena kAMtilAla ma. amIcaMda. 101 a. sau. caMpAbahena vADIlAla chaganalAla zarApha, pU. sA. zrI matiguNAzrIjInA upadezathI.
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ saunA mAnya mahApuruSa [53] sInA mAnya mahApuruSa lekhaka-zrI phUlacaMdabhAI chaganalAla selata amArA parama upakArI, paramakRpALu, prAtaH smaraNIya gurubhagavaMta zAsanasamrATa paramapUjya AcArya mahArAjAdhirAja zrI 1008 zrI zrI zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAja sAhebanA pavitra AzIrvAda mAtra mArA pitAjI ke mArA upara ja nahi, paNa mArA samagra kuTuMba parivAra upara sadA varasatA ja rahyA che ane e AzIrvAdanA ja pratApe ame Aje paNa yathAzakti dharmakaraNI karI zakIe chIe. pUjyapAda zAsanasamrATa gurumahArAjanA AzIrvAda hoya eTale teozrInA ziSyapraziSyAdi samagra samudAyanA paNa amane AzIrvAda maLatA rahyA che, ane ene ja ame amAre puNyadaya mAnIe chIe. pUjya zAsanasamrATa gurumahArAje zrI kadambagiri tIrthano uddhAra karAvyo hato ane e pavitra tIrthanI vahIvaTI vyavasthA mATe zeTha jinadAsa dharmadAsanI peDhInI sthApanA paNa karI hatI. pU. zAsanasamrATanA svargavAsa pachI, teozrInI AjJAnusAra, A peDhI pa. pU. paramopakArI AcArya mahArAja zrI vijayaudayasUrIzvarajI mahArAja sAheba tathA pa. pU. paramApakArI AcArya mahArAja zrI vijayanandanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI preraNA ane doravaNa anusAra tIrthanI sevA ane unnatinAM kAryo karatI rahI. A zubha kAryomAM pU. zAsanasamrATanI parama kRpAthI yatkiMcit phALo ApavAnI taka ane paNa sAMpaDI. ane e ja saMdarbhamAM pU. zAsanasamrATanA samudAyanA sevaka tarIke, jema pU. zAsanasamrATa gurudeva tathA pU. gurudeva zrI udayasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI, tema pa. pU. gurudeva zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI paNa nikaTamAM AvavAnuM zarUthI ja banatuM hatuM. pUjya gurubhagavaMtonuM nikaTatama sAMnidhya prApta karavAne A gALe lagabhaga pacAsa varSa jeTalo che, je amArA mATe eka dhanyatA ane kRtArthatAnA anubhava samAna che. pa. pU. AcArya mahArAja zrI vijayanaMdanasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI dIrghadaSTi ane hRdayanI udAratAne kAraNe saMgha ke gacchamAM kaI paNa vivAdAspada bAbata UbhI thatI, te tenA niSpakSa nirAkaraNa mATe sAmAnya janatAthI mAMDIne moTA moTA AgevAne tathA AcArya bhagavaMta vagerenI najara teonI tarapha ja jatI, A vAta hajAre vAra ame e anubhavI che. naMdanasUri mahArAja A bAbatamAM zuM kahe che?
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ (454] A vinadanasUri smArakyathI teo je kahe ne mAne, te amAre paNa svIkArya che, AvAM vacano vAraMvAra aneka agraNIonA mukhe sAMbhaLyAM che. AvA dIrghadRSTivALA mahAna AcArya mahArAjanI khoTa saMghane keTalI vasamI che tene anubhava teozrInA kALadharma pachInA doDha varSanA TUMkA gALAmAM ja ekathI vadhu vAra thayela che. ane e ja batAve che ke pUjya AcArya mahArAja pAse hareka bAbate AzcaryakAraka haiyAukalata, koThAsUjha, saraLatAthI bharelI dUraMdezI vRtti ane samAdhAnapriya svabhAvanI umadA saMpatti tathA zakti hatI. AvA mahApuruSanA svargavAsane AghAta pU. zAsanasamrATanA samudAyane tathA samudAyanA bhakta gRhasthavargane avazya ane asahya lAge ja; paNa kALanI gati AgaLa ApaNe keI upAya nathI. teozrIne cAritrathI pAvana e AtmA samudAya para tathA amArA para satata AzIrvAda varSAvata rahe ane pU. zAsanasamrATano mahAna samudAya paNa amArA para kRpAnI varSA karato rahe evI namra vinaMti che.
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhipatraka [45] zuddhipatraka pRSTha pati 3 azuddha teo beeka vAra judA paDyA eka vAra hatA. saM. 1955mAM vijayanaMdasUrijI zrI bU herAyajI zrI dayArAma mahArAja kSaya kakavAne vaiSNava dRzyate ya bhave'smin hi, 108 teo beeka vAra judA paDayA hatA. eka vAra saM. 1995mAM vijayAnaMdasUrijI zrI bU TerAyajI zrI dayAvimaLajI mahArAja kSaya karavAne vaiSNava nirIkSyate bhave'traiva 108 131 135 paLa paNuM 169 174 188 188 211 zIrSaka 15 220 254 301 21 360 zIrSaka 377 382 382 sarI paDyA sarI paDyo huM doDayA huM deDayo parama tArtha parama tIrtha zulka mahAvratagharo mahAvratadharo tyAgenaikene tyAgenaikena ravIndrazrIjI kavIzrIjI 10 adhyAyapUrNa aDhI adhyAyapUrNa khaDe page, paMkhe laI, khaDe page, zrI nemisUri mahArAja zrI nemisUri mahArAja be vAgyA sudhI hAthamAM paMkhe laIne be vAgyA sudhI pUjyazrI moTA mahArAja pUjyazrI meTA mahArAja sAhebane sAhebanI sevA karatAM hatA. pavana nAkhatA hatA. paMkho jarA paNa baMdha karyo nahi. mane paMkho Apo mane sevA karavA de ujavaNInA 25mI vIra nirvANazatAbdInI ujavaNInA saMghanAkaka saMdhanAyaka padmAvatI padmAvatI tvaravA tvarayA bizuddha vizuddha cAzcalyapUNe cAJcalyapUNe stutitati stutitatau 382 416 425
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 459 ] pR' 426 ,, " 33 428 430 431 432 434 437 441 441 441 442 442 442 443 444 444 444 445 445 445 446 446 yakti 20 25 27 27 13 7 3 28 19 16 67 4 OM 11 7 8 24 18 du 8 17 20 20 1 8 azuddha bibho ! bivRti bizadaM bidhi subistarA bRndaM suvizuddhavaNAM atima devana prabhurAja prahita bijayo gaNabhat satyapyavagaNya dehaduHsthatvam / vihArakSama' pravibhAgaH sampattI taparigrahANAM aSTasaptatiM vyAkhyAvidhau vidvanmahiSThaH bijJajanA bijJAnapiyUSiNI bid sanmArgAzrayatAM zyA, vina'dRnasUri-sbhArambha tha zuddha vibho ! vivRti vizadaM vidhi suvistarA vRndaM suvizuddhavarNA antima deva na prabhu rAje jI prahitaM vijayo gaNabhRt satyapyavagaNayya dehaduHsthatve / vihArazrama pravibhAgo sampanno zrutaparigrahANAM aSTasaptati vyAkhyAvidhau vidvanmahiSTha: vijJajanA vijJAnapIyUSiNI vidvadU sanmArgAzrayiNo
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ warbeide nwoor ( Suomen IN in Education International For Private Personal Use Only jalnelibrary.org