Book Title: Trilok Tirth Vandana
Author(s): Hemchandrasuri
Publisher: Sanghavi Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020837/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobar.org 131 . 2 3 1 જા.... એ રીતે અરજી ભટ્ટાચાઇ For Private and Personal Use Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Matavi Jain Aradhana Kendra www.kobarinth.org Acharya Shri Kalasagasun Garmandir |ી શકે છે. દર | T ( | SOCTOR || 2_ | | T S S S. | ર ર ર ર | |ી કમ મ શર કરી રહી છે રોક | - ટિકિટ પર ર ર ર ર ર | | ગીરનાર પર કર ર ર ર ર ર રર | ર ર ર ર ર ર | | અરિjdST fold 0 2 ddછે. ની]8સ્થાપની દિવ્ય-હIT થી ચાર For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavis Jain Aradhana Kendra www kobarth.org Acharya Shri Kalassagarsur Garmandir મારી આ રીતે કામ | રા છે પણ ટી | ) TO હેત TI (C)))))) થી 6 \ || ) || ( તે વચન ( ) || GAMા છે [ 0 0 0 0 0 2 S) ) | | વિચને રિટ 0 ની ની ] Cળી નહ. * * * * * રાણી પ દિ | | શી રીત | ળિોપે “અરિહંતની ઉપાસના” કરતા સાધક સ્વયં અરિહંત ળની જાય છે. For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir ni maa Bala Ra Tirth Pandana in Mindana Trilok Pandana Jagat Bandara ત્રણ લોકના સવિ તીર્થને કરૂં ભાવથી હું વંદના For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir | $$ થ થ અહં નમઃ | || નમો નમઃ શ્રીગુરુમસૂરયે | ત્રિલોક તીર્થ વંદના ચતુર્નિક્ષેપે અરિહંતપદની આરાધના | - 3 /S3 1 - 0 3 અહ નમઃ પ. પુ. વેરાગ્યદેશનાદા આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય હેમચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ ACHARYA SRIKALA R KOC T For Private and personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Ken Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir 1 M ડ66 પર 7, f* કમિહર્ષ ય EM પુસ્તક : વોક તીર્થ વેઠના લેખક પરિચય સિદ્ધાંતમહોદધિ સુવિઘલગચ્છસર્જક શ્રીમદ્વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મ. ના શિષ્યરત્ન વર્ધમાનતપોનિધિ શ્રીમદ્વિજય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મ. ના શિષ્યરત્ન સમતાસાગર પંન્યાસપૂવર શ્રી પદ્મવિજયજી ગણિવરના શિષ્યરત્ન વૈરાગ્યદેશનાદશ આચાર્યક્રવ શ્રીમદ્વિજય હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ USIQS 210 પ્રાCિતથા ન કરે Re { મિનીટ માનવતા દર રહિજા પ્રકા2ીક સંઘવી અંબાલાલ રતનચંદ જૈન ધાર્મિક ટ્રસ્ટ સંસ્થયેક શ્રાદ્ધવર્યા મૂળીબેન અંબાલાલ ' મહામહિમ પ્રાક્ષ સ્થાને હેમ બી. એ. શાહ એન્ડ બ્રધર્સ ૨, અરિહંત એપાર્ટમેન્ટ, એસ. વી. રોડ, ઈલાં, પાર્લા (વેસ્ટ), મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૫૬, ફોન : ૨૬૨૫૨૫૫૭ પી. એ. શાહ ક્વેલર્સ ૧૧૦, હીરાપન્ના, હાજીઅલી, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૨૬ ફોન : ૨૩૫૨ ૨૩૭૮/૨૩૫૨ ૧૧૦૮ શ્રી બી. સી. જરીવાલા ૫/૮૨, બદ્દીકેશ્વર હા. સોસાયટી, ‘ઈ’ રોડ, મરીન ડ્રાઈવ, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૦૨. ફોન : ૨૨૮૧૭૭૭૦/૨૨૮૧૮૪૨૦ મુળીબેન અંબાલાલ રતનચંદ જૈન ધર્મશાળા બસ સ્ટેન્ડ સામે, સ્ટેશન રોડ, વીરમગામ. શ્રી પ્રેમ-ભુવનભાનું આરાધના ભવન cl૦ શ્રી જિનશાસન આરાધના ટ્રસ્ટ, શત્રુંજય પાર્કની ગલીમાં, તલેટી રોડ, પાલીતાણા - ૩૬૪૨૭૦. બાબુભાઈ બેડાવાલા સિદ્ધાચલ બંગલોઝ, સેન્ટ એન હાઈસ્કૂલ પાસે, હીરા જૈન સૌ , સાબરમતી, અમદાવાદ- પ. મો. ૯૪૨૬૫ ૮૫૯૦૪ દિલીપ રાજેન્દ્રકુમાર શાહ ૬, નંદિત એપાર્ટમેન્ટ, ભગવાન નગરનો ટેકરો, પાલડી, અમદાવાદ - ૩. ફોન : ૨૬૬ ૩૯૧૮૯ ચંદ્રકાંત એસ. સંઘવી ૬/બી, અશોકા કોમ્પલેક્ષ, ગરનાળા પાસે, પાટણ - ૩૮૪૨૬૫ (ગુજ.) ફોન : (૦૨ ૭૬૬) ૨૩૧૬૦૩ વિક્રમ સં : ૨૦૬૪ પડતર કિંમત : 500/ મલ્ટી ગ્રાફિક્સ ૧૮, ખોતાચી વાડી, વર્ધમાન બિહડીંગ, ત્રીજે માળે, પ્રાર્થના સમાજ, વી. પી. રોડ, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૦૪, ફોન : ૨૩૮૭૩૨૨૨૨૭૮૮૪૨૨૨ For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsu શોધણી HTJUdIn - લગભગ ૮ ૯ વર્ષની ઉમરે મને ચારિત્રના ખૂબ ભાવે થયા, હું પુજય ગુરૂદેવોની પાસે જ રહેતો પણ મારા પિતાશ્રી તથા વલ બંધૂને આ વેરાગ્ય દૂધના ઉમરા જેવો લાગ્યો તેથી વિશેષ કસોટી કરવા તે સમયે ચારિત્રની અનુમતિ ન આપી. | બન્યું પણ તેવું જ. થોડા જ વર્ષોમાં વેરાયે શમી ગયો, માકડના ઉછાળા ચાલું થયા, સંસારના નાકર્ષણ થવા માંડયા અને કો' કે વ્યક્તિ પ્રત્યે વિશેષ માકપાણ થવા માંડયું. પરસ્પરના એ નાકપણ સંસારના સંબંધમાં સપાગરૂપે) પરિણમ્યા, પરસ્પર નું ખેંચાણ વધતા તા. સંસારના મોટા { લગ્ન ) સબંધની પણ તૈયારી થઈ રહી હતી, તેમાં જ એક જાદુગર માયા, જાણે કોઈ દેવદૂત પ્રભુને મોકલ્યો. જાદુગરની બંસરી ( વાણી ને માના ઉછાળા કાન ઉધ. 1૬ બાર પ પૂ. ભાનુ વિજય મારાજ || શમી યે લો વેરચું પાછો આt Jત થયો અને એક નવલી પ્રભિાને સંસારના સર્વસંવાનો પાસ થયો. ૧૫૪ પાદ સિદ્ધાંતમws દધિ સ્વ. માયાદેવ શ્રીમદ્ વિ જ ય પ્રેમસુરીશ્વર જ મહારાજાના પુનિન પર સંયમ જીવનની પ્રાનિ થઈ ને પવિત્ર દિવસ માટેનો, સે, ર ના જેઠ સુદ્ધ પાચ ના, | મા સંયમપાન અને સંસાર ત્યાગબ્ધી માં બે ઠેકાણે તુરંન નેસરે ઈ સંસારી વધુ મણિની જયાબેન કે જેનું મચાણ પtes સંસાર નરક | નતુ, ન તેર તાણી, પરિવર્તન -નાધુ, સંયમની નીવ માલના નમન ચM પરંતુ, માંડવરા માતા તથા કમાઈ મી મે તમને અમારે ખ્યા બંધનમાં જ ૬ ઠી દીધા, રથનું લગ્નગ્રંથીથી જોડી દીધા. પરંતુ લગ્ન થયા છતાં પણ સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરતા મા બેને સંયમ માટેની મક્કમતા છોડી નહિં. છેવટે નિંતરાય તૂટતા તેઓ ચારિત્ર પ્રાપ્તિમાં સફળ થયા. જેમની સાથે સંસારના સંબંધ થયા હતા તે સરસ્વતીબેને પણ મારા સંયમની પ્રાપ્તિ પછી તુરંત જ પુજ્યપાદ રાચાર્ય લધિસૂરિ મ. ની પાસે સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્યવ્રતને ઉરચરી લીધું. પોતાના જીવનને પણ આ દિશા તરફ વાઇયું. સાધ્વીજી ખોનો સંપર્ક ચાલું કરી વેરાગ્યભાવ જાગૃત કર્યો. થોડી કુટુંબની પ્રતિકૂળતાઓ વચ્ચે પણ મક્કમતાથી આગળ વધ્યા અને ચારિત્રપ્રાપ્તિમાં સફળ થયા. ના બન્ને પાયા મારો મે ખંભાત મુકામે સંવત ૨0૧ ૧ ના વૈશાખ સુદ 9 ના પુણયદિવસે ચારિત્રપ્રાપ્તિ કરી. સાધ્વીજી શ્રી વસંતપ્રભાશ્રીજી ( હાલ પ્રવતિ ની) તથા સાદેવી જી શ્રી સ્વયંપ્રભાશ્રીજી થયા. સંયમપ્રાપ્તિ પછી બન્ને કમાણીઓએ સંદરે ભક્તિ કરી ગુરૂને સમર્પિત થયા, વેયાવચ્ચ ગાડામાં બાગળ વયા, સ્વાધ્યાય સુંદર ર્યો અને તપ ત્યાગમાં પણ ખુબ આગળ પ્રગતિ દરી. અનેક મા-માનોને પ્રતિબોધ કરી સાધ્વીખોના વિશાળ પરિવારને પણ ધારણ કરી પોતાની ખારાધના સાથે સાથીગણને સંયમની સુંદર ખારાધના હાલ પણ તેનો કરાવી રહ્યા છે. નિર્મળ સંયમ સાધનાના પર વર્ષ આ જ વર્ષે વેસું. ૩ ના પૂર્ણ કર્યા છે. તેમના ના બાવન વર્ષના દીર્ષ સંયમજીવનની અનુમોદનાર્થે, તેનો સાધનામાં ખૂબ આગળ વધે, પ્રગતિ કરે અને શીઘ મુક્તિ પામે તેવી ભાવનાથી આ વિશિષ્ટ ગ્રંથ તેમને અર્પિત કરાય છે. - આ. હેમચંદ્રસૂરિ For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અમારા કુટુંબના રસનો પૂ.આ. શ્રી હેમયદ્રસૂરિ મ., પ્રવર્તિની પ્રી વસંતપ્રભાશ્રીજી મ. અને સાધ્વીજી પી સ્વયંપ્રભાશ્રીજી મ, નો પરિવાર... / ૧) પ.પુ. આચાર્ય શ્રી હેમચન્દ્રસૂરિ મ. ૧) પુ. પ્ર. સાધ્વીજી શ્રી વસંતપ્રભા શ્રીજી મ. ૧) ૬. સાધ્વીજી શ્રી સ્વયંપ્રભા શ્રીજી મ. ૨) પૂ.. શ્રી નિપુણચંદ્ર વિ. ગણિ. ૨) ૬ સાધ્વીજી થી પ્રિયંવદ થી ૫ - ૨) પૂ સાથીજી શ્રી વિશ્વમમા થીજી મ. ) , મુનિથી મેટુચંદ્ર વિ.મ.સા. ૩) પૂ સાથ્વી થી સૂર્યપશા શ્રીજી મ. ૩) પૂ. સાધ્વીજી થી કઠયાણપુરા શ્રીજી મ. ૪) ૫ મુનિશ્રી હિતવર્ધન વિ.ઇ.સ. * ૪) ૬ સાધ્વીજી ધી સુશીલા થીજ ય, * ૪) ૫ અધ્વીજી શ્રી ઈદ્રા થી ૫ ૫) ૫૫ શ્રી અક્ષયબોધિ વિ. મણિ. ૫) સાથીજી ની સુવર્ણમા શ્રીજી મ. ૫) 5 સાવવીજ રી દેવાનંધ થી ૫ ૬) ૫૫ બી પટ્ટામોધિ વિ મણિ. ૬) પૂ સાથીજ થી જથપંથઘ શ્રીજી . ૬) પૂ સાધ્વીજી શ્રી તત્વ શ્રીજી મ. ૭) પૂ મુનિથી સંવેગવર્ધન વિ.મ.. ) ૫ અસ્વીજી થી જીતેંઢ થી ૫. ) ૫. સાધ્વીજી શ્રી જયપાલા મીજી ૫ ૮) પં. શ્રી હિરણયભોલિ વિ. મણિ. ૮) , સાધ્વીજી શ્રી સુમંગલા થીજી મ ૮) ૬ સાધ્વીજી શ્રી પુરુષપ્રભા થીજી મ. 6) પૂ મુનિશ્રી અનંતબોધિ વિ.મ.સા. ૯) 5 શાની થી દિયપયા છીજ , ૯) સાધ્વીજી શ્રી દિધુપોતિ થીજી મ. ૭) પં. શ્રી કલ્યાણબોધિ વિ. ગણિ. ૧૭) પૂસાધ્વીજી થી દિલ્થપ્રભા થીજી મ. ૧૦) પૂ સાથીજી ઘ દર્શનરત્ના થીજી મ. ૧૧) પૃપં. થી અપરાજીત વિ. ગણિ. ૧૧) પૂ. સાધ્વીજી થી મુકિન્નરના શ્રીજી ૫ * ૧૧) 9 સાધ્વીજી થી મેચુધરા શ્રીજી મ. ૧૨) પૂ. મુનિથી સંયમબોધિ વિમ.સા. ૧૨) પૂ શાવીજ થી નિર્મળશા થી ૬ ૧૨) ૬ સાધ્વીજી હૈ મુનિપરા થીજી મ. ૧૩) પૂ મુનિશ્રી સંથમદર્શન વિમ.સા. ૩) પૂ સાથીજી થી ચારિાર્થના કૌજી મ. 19) પૂ. સાધ્વીજી થી યુક્રયદર્શના થીજી ૫ * ૧૪) પૂ મુનિશ્રી હેમદર્શન વિ.મ.સા. ૧૪) પૂ સાધ્વીજી મી થોતિવર્ષના મૌજ મ ૧૪) ૫ સાધ્વીજી ધ આત્માના થીજી મ. ૧૫) ૬ મુનિશ્રી ઉદયદર્શન વિ.મ.સા. ૧૫) 5 સાધ્વીજી થી ચૈતન્યથા થીજી મ. ૧૫) ૫સાધ્વીજી થી હદયરના શ્રીજી મ. ૬) પૂ મુનિશ્રી નિભોધિ વિ.મ.સા. ૧૬) 5 શાની થી જાનવર્ષના થીજી મ. ૧૪) ૬ વતનીજ થી મૈનીવર્ષના શ્રીજી મ. ૧૭) પૂ મુનિથી રત્નબોધિ વિ.મ.સા. ૧૭) પૂ સાનીજી થી સંયમવર્ષના થીજી ૫. ૧૭) પૂ. શાહીજી ધ હિતરક્ષા શ્રીજી . ૧૮) પૂ. મુનિશ્રી સર્વભૂષલ વિ.મ.સા. ૧૮) ૬ સાધ્વીજી શ્રી અમિતવર્ધના થીજ ય. ૧૮) સાનીજી ધ કુલર ધ બીજી ૫ é) યુનિથી સત્વબોધિ વિ.મ.સા. ૧૯) પૂ સાડી થી વિરલવર્ષના થીજી મ. ૧૯) ૬ સાધ્વીજી શ્રી ધર્મરના થીજી . ૨૦) મુનિશ્રી મુનિદર્શન વિ.મ.સા. ૨૦) 5 સાવીજ મી માંગધવર્ષના થી ૫ ૨૦) 5 સાવીજી શી જિનડ્ડપા શ્રીજી મ. ૨૧) ૫ મુનિશ્રી યશકલ્યાણ વિ.મ.સા. ૨૧) ૬ સાધવીજ મી ડીષયશા બીજી ૫ ૨૧) 5 સાલવીજી થી વીરકૃપા થીજી મ. ૨૨) ૬ મુનિશ્રી ભક્તિવર્ધન વિ. મ.સા. ૨૨) ૬. માની પી બથગુહ્ય બીજ ૬ ૨૨) ૬ સાધ્વીજી શી ભક્તિા ધજી ૨૩) 5 મુનિથી કૃપારેન લિમ સ્વ. ૨૩) ૫, સાધ્વીજી થી ખાદિન્યથા શ્રીજી મ. ૨૩) પૂ સાલવીજી થી સૌમ્પગેના થીજી મ. ૨૪) 5 મુનિથી સૌમ્યરત્ન વિ.મ.સા, ૨૪) પૂ સાધ્વીજી થી હિતકા થી ૫ ૨૪) 5 સાલવીજી થી સિદ્રિકૃપા થી ૫ ૨૫) પૂ મુનિશ્રી નયÀમ વિ.મ.સા. ૨૫) ૫ સાધ્વીજી થી પ્રશમરસ પીજી મ. ૨૫) 5 સાવી થી કહeષમભા થીજી ૫ ૨૬) ૬ યુનિથી જિનપ્રેક વિ.મ.સા. ૨૬) ૬ સાધ્વીજ થી નયા થીજી મ. ૨૪) 5 સવવીજી થી પરમગધ ધજી ૫ ૨૭) ૬ યુનિથી થાનકેમ વિ.મ.સા. ૨૭) ૬ સાધ્વીજી શ્રી હર્ષચેતિ થીજ ૫ ૨૭) ૬ સાધ્વીજી થી મયુરગિરા થીજી ૫ ૨૮) ૬. મુનિશ્રી હર્ષપ્રેમ વિ.સા. ૨૮) ૬ વીજી પી નૌનયોતિ થી ૫ ૨૮) ૬ સાધ્વીજી થી નીરના થીજી ૫. ૨૯) પૂ મુનિશ્રી ધર્મવેય વિ.મ.સા. ૨૯) ૫. સાધ્વીજી કી આગમકૃપા થીજી મ. ૨૯) પૂ સાવીજી શ્રી સંયમન્ના થીજી ૫ ૩૦) 5 મુનિશ્રી મુકિતશેષ વિ.મ.સા. 30) ૬ સાધ્વીજી થી પધળા શ્રીજી મ. 30) પૂ સાલવીજી શ્રી પોકારત્ના થીજી ૩૪) પૂ મુનિશ્રી તીર્ષોથ વિ.મ.ઇ. 91) | સાધ્વીજી થી નયથા બીજી ૫ ૩૧) ૬ સાધ્વીજી થી દિલ્યાદર્શન થી ૫ ૩૨) પૂ મુનિશ્રી ભાગ્યચંદ્ર વિ.મ.સા. ૩૨) પૂ સાધ્વીજી શ્રી પુષ્પવર્ષના બીજ મ. ૩૨) : સાલવી થી પ્રખ્યધરા થી ૫ 33) 5 મુનિથી અષય વિ.મ.સા. ) ૬ સાધ્વીજી શ્રી રાજશા બીજી ૫ as) સાધ્વીજી થી અમીઠના થી ૫ ૩૪) ૫ મુનિધી ભાવપેમ વિ.પ.વ. ૪) . સાલવીજી શ્રી જિનામકથા થીજી ૫. ૩૪) ૬ સાધ્વીજી શ્રી પ્રેમમય થીજી મ ૫) 5 મુનિશ્રી મિજા, 9૫) ૫. સાધ્વીજી શ્રી વિપ્લજોતિ થીજી ૫. ૩૬) 5 મુનિથી કાબોધિ વિ.મ.સા. ઉ૬) ૬ સાધ્વીજી થી ૨નયોતિ થી ૫ ૩) ૫ મુનિથી ભવ્ય પ્રેમ વિ.કે. સા, ૩૭) ૫. સાનીજી પી આત્મા શ્રીજી . * ૮) 5 મુનિશ્રી તિપેય વિ.પ.સહ, ૧૮) સાધ્વીજી થી ધૃતવર્ષના થીજી ૫. * આ નિશાનીતાળા માઇ-સાdીક શાળામાં પામેલ છે. | ) 5 મુનિશ્રી નિર્મલએમ વિ.મ.સા. ૧૯) શ્વસ્વીજી થી નિષશા શ્રીજી મ. 6) પૂ મુનિશ્રી ધર્મચંદ્ર વિ.મ.સા. ૪૦) સાધ્વીજી થી પ્રેમપ્રભા કરીજી મ. જs) યુનિલી સંમધ્યેય વિ.મ.સા. ૧) પૂ સાચવીજી કી નિવૈદયમા ચૌજી મ ૪૨) પૂ. મુનિથી જપÀય વિ.જ.જા. ૧૪૪ પિતામના તપસ્વી સકસર ખાસ ૪૨) પૂ સાધ્વીજી શ્રી સચિપણ થીજી મ. પૂ.સા.શી તown flo મ. તથા ૪૩) સાધ્વીજી શ્રી મહેશયમય થીજી મ. પૂ.સા.nી સુગંગા તીષ મ.. ૪૪) ૬. માણ્વીજી શ્રી જયોતિ કોઇ મ. ૫) ૫ સાધ્વીજી થી નશુલ્લા થીજ છે. પૂજયોના ય રણૉમાં કોટિણાઃ વેદના લી. સંધવી અંબાલાલ રતનચંદ પરિવાર.. Far Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kalassagarsun Garmandir 'ઉપકારી ! ઉપકાર તમારો કદી ન વિસરે..... ' bhagwant પૂજ્યપાદ. સિદ્ધાંતમહોદધિ સુવિશાલ ઠકસંજે કે ગચ્છાઘિપતિ વાચાર્યદેવ ધીમદ્વિજય પ્રેમસરીશ્વરજી મારી સૂરિએમ ના પટ્ટાલંકાર વૈરાગ્યવારિધિ પ.પૂ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્વિજય યશોદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજા & RAS, યુવા શિબિરના આઘપ્રોતા પાવિશારદ. પ.પૂ. ગચ્છાધિપતિ અચાર્યદેવ શ્રીમદ્વિજય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મeઠરાળ ગુરુસમર્પિત ગુણગાણનિધિ પ.પૂ. પંન્યાસપ્રવર શ્રી પદ્મવિજયજી ગણિવર્ય સ્વ. ૫. પ્રવર્તિની શ્રી રંજનશ્રીજી મ. સિદ્ધાંત દિવાકર પ. પૂ. ગચ્છચ્છાધિપતિ રજાચાર્યદિન વિજય જયઘોષસૂરીશ્વરજી ભંડારાત. સ્વ. પૂ. પ્રવર્તિની થી ઈદ્ર બીજી મ. For Private and Personal use only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ફક www.kmbtirth.org/ For Private and Personal Use Only રત્નાભ ભોર પર્વન ધાડી ખંડે Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir જંબુ ટ્રીપ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir Q પ્રશ્ન સ્વાને ગરમ નરમ Rીર્થંકર જેવાંક્તવ્યસ્વામિ ભs 882 Kat/ W e મમતા ' જ , દ્રષ્ય તીર્થકટ Dા તથા|પય સંવત ૨૦૦૮ માં દિક્ષા લઈ પ્રથમ પ્રત્યેક વિજયમાં તીર્થંકર વિદ્યમાન હોઈ ફલ ચિત્રો બતાવી તેમાં ચૈત્યો- પ્રતિમા પણ દર્શાવીને ચાતુર્માસ લાલબાગ (સી.પી.ટંક) પુજ્યપાદ ૧૬૦ તીર્થકર થયા. ૨૦ વિહરમાન થઈ કલ સર્વેને ભાવથી વંદના કરેલ છે. છેલ્લે સર્વ શાશ્વત ' પરમગુરૂદેવ સિદ્ધાંત- મહોદધિ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ નવસો તીર્થકરોના નામ થયા. મા તીર્થંકર ચેત્યોનું એક સાથે મિત્ર બતાવેલ છે. વિજય પ્રેમસુરીશ્વર જી મ. તથા પરદેવ ભગવંતોના ક્ષેત્રોનો પણ નકશો બતાવી શાશ્વત ચૈત્ય પછી અશાશ્વત તીર્થોમાં ન્યાયવિશારદ પૂ. મુનિરાજ શ્રી ભાનુવિજયજી મ. પરમાત્માના ચિત્રો આપ્યો છે. નામો પણ શત્રુંજય, તેની નવટુંક. ગીરનાર, આબ, અષ્ટાપદ, (આ. ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મ.સા.) તથા ગુરુદેવ નમ:પૂર્વક રજૂ કર્યા છે. જેથી નમસ્કાર પણ સમેતશિખર વગેરેના ચિત્રો બતાવી ૧૦૮ તીર્થો પૂ. મુનિ શ્રી પદ્મવિજયજી મ. (પંન્યાસજી સારી રીતે થઈ જાય. આમ તો માત્ર નામો જ | તથા કેટલાક અર્વાચીન તીર્થોના ચિત્ર બતાવી શ્રી પદ્મવિજયજી ગણિવર્ષ) ની પાવન નિશ્રામાં મૂકવાની ગણત્રી હતી પણ આરાધકોનો વંદના કરી છે. કર્યું. બીજુ ચાતુર્માસ પણ મુંબઈ ઈલમાં ભાવોલ્લાસ વધે વળી યોગ્ય વાસક્ષેપ પૂજાદિ. e ત્રીજા ભાગમાં દ્રવ્ય તીર્થંકરો એટલે પરમગુર દેવની નિશ્રામાં કર્યું. ત્રીજું ચોમાસુ પણ કરી શકે માટે ભગવાનની પ્રતિકૃતિ પણ નિગોદ, પૃથ્વીકાયાદિમાં જ્યાં જ્યાં તીર્થંકરોના અહમદનગરમાં ચોથું પુનામાં કરી પાંચમું મુંબઈ માપેલ છે. વળી પરમાત્મા જે ક્ષેત્રોમાં બિરાજમાન જીવો છે તેમને યાદ કરી વંદના કરી છે વળી ભાયખલામાં બિમારી ના કારણે કર્યું. સં. ૨૦૧૨ છે. તેનો ખ્યાલ આવે તે માટે લોક, અલોક, આવતી ચોવીશીમાં થનાર તીર્થકરોના જીવોને નું ચાતુર્માસ પૂર્ણ કરી સં. ૨૦૧૩ માં પૂજ્ય તિથ્યલોક, મનુષ્યલોક, જંબૂ દ્વીપ, ધાતકીખંડ, પણ તેમના નામ અને ચિત્રો તથા ભાવિમાં થનાર ગુરુદેવોની સાથે જ મુંબઈથી વિહાર કર્યો. ત્યાર પુષ્કરાઈ દ્વીપ વગેરે ભૂગોળ પ્રારંભમાં સચિત્ર તીર્થંકરપણાના નામ અને ચિત્રો સાથે વંદન પછી ગુજરાત, રાજસ્થાન, સૌરાષ્ટ્રમાં પૂજ્યોની સમજાવેલ છે. કર્યા છે. ઉપરાંતમાં ભૂતકાળમાં થયેલ તીર્થકરો નિશ્રામાં અથવા તેઓની આજ્ઞાથી ૧૯ ચાતુર્માસ નામ નિક્ષેપોના ૯૦ તીર્થકરોને ભાવથી ભવિષ્યમાં થનારા તીર્થંકરો તેમજ વર્તમાનમાં કરી પમ્પ ગરદેવશ્રીની મારાથી સં. ૨૦૩૨ના નમસ્કાર કર્યા પછી સહસ્રફટના ૧૦૨૪ તીર્થંકર પણ દેવ-મનખ નરક ગતિમાં તીર્થંકર નામકર્મી ચાતુર્માસ માટે મુંબઈ આવવાનું થયું. મુંબઈ યાદ રખાવ્યા. સહઅફટમાં આ ૯૦૦ ભગવાનનો નિકાચિત કરી રહેલ જીવોને ચિત્રમાં બતાવી વંદન પ્રવેશ કરતાં જ ગોરેગામ મુકામે પૂજ્ય પંન્યાસજી તો સમાવેશ થઈ જ જાય છે, ઉપરાંત ૨૪ કર્યા છે. શ્રી ચરણવિજયજી ગણિવરનો સંસર્ગ થયો તેઓ ભગવાનના ૫-૫ કલ્યાણકના થઈ ૧૨૦ તીર્થકર | ચોથા વિભાગમાં ભાવ તીર્થંકરની સવારે રાઈ પ્રતિક્રમણમાં શાવિત અશાશ્વત તથા શાશ્વત ચાર જિનેશ્વર ભગવંતો- ઋષભ, ઓળખાણ આપી વર્તમાનમાં વિચરતાં ૨૦ ચેત્યોને તથા પંચપરમેષ્ઠિને વિસ્તારપૂર્વક વંદના ચંદ્રાનન, વારિપેણ અને વર્ધમાન વધારે છે. આ તીર્થંકર ભગવંતોના જીવનની સંક્ષિપ્ત ઝાંખી કરાવી કરતા. સાથે અનેક ભાવુકોને કરાવતા. તેઓએ વધારાના ૧૨૪ ભગવાનના ચિત્ર પણ આપેલ મા પરમાત્મા જ્યાં છે તે સ્થળોના નિર્દેશપૂર્વક પ્રભાતે ૩.૦૦ વાગે ઉઠાડી રાઈપ્રતિક્રમણમાં છે. આમ પ્રથમ વિભાગમાં ૧૦૨૪ તીર્થકર પરમાત્માના ચિત્રો બતાવી વંદના કરી છે. આ વંદના કરાવી લગભગ બે કલાક ચાલી. ભગવંતોને ભાવથી નમસ્કાર કરાય છે. આજે સમવસરણ અને વિચરતા ભગવાનનું ચિત્ર તથા મનમાં આ આરાધના ગમી ગઈ. પછી માટુંગા માં જેન સંઘમાં અનેક પૃધ્યામાઓ (મોટા ભાગે ૮૪ ગણધરો વગેરે પ્રભુના પરિવારનું ચિત્ર પણ સં. ૨૦૩૫ ના ચાતુર્માસમાં સામુદાયિક કરાવાની સાધ્વીજીઓ) ૧૦૨૪ ઉપવાસ કરીને આ આપેલ છે. તથા તેમને વંદના કરી છે. ભાવના થતા બોર્ડ પર ચૌદ રાજલોક, ઉદ્ભૂલોક, સહુસફૂટના ૧૦૨ ૪ તીર્થકર ભગવંતોની આ રીતે ચારે નિક્ષેપાથી અરિહંત પદની અધોલોક જ્યોતિષ ચક્ર, નંદીશ્વર તીપ, મેરુ પર્વત આરાધના કરે છે. તે બધાની ખુબ ખુબ અનુમોદના મહાવિદેહ ક્ષેત્ર વગેરેના ચિત્રો દોરાવી શાવિત કરીએ છીએ. ખારાધનાનું આ ભવ્ય સચિત્ર પુસ્તકનું નિર્માણ ધયેલ છે. ચૈત્યોની ભાવયાત્રા કરાવી. પછી તો રેકઝીન પર | નામ અરિહંતની આરાધના પૂર્ણ થયા પટો બનાવી ના યાત્રાને વિસ્તૃત કરી. અનેક પછી બીન વિભાગમાં સ્થાપના મરિહતની નાના પદાર્થોનું સંકલન મેં કહ્યું છે પરંતુ સંઘોમાં કરાવી. વળી અશાશ્વતા અન્ય ચૈત્યોની આરાધના બતાવી છે. આમાં બે ભેદ પાડ્યા છે ? માના ચિત્રો વગેરેની ગોઠવણી માટે મારા શિષ્ય પણ યાત્રા ઉમેરી વળી આ તો સ્થાપના તીર્થંકરની ૧) પ્રારંપમાં શાશ્વત સૈન્યોની વંદના પછી પંન્યાસ કહ્યાણબોધિ વિ. ગણિ તથા અન્ય મારા આરાધના થઈ. તેમાં નામ તીર્થંકરની આરાધના ૨) અશાયત ચેત્યોની વંદના શિષ્ય પ્રશિષ્ય વગેરેએ ખૂબ પરિશ્રમ લીધો છે. ઉમેરી. દ્રવ્ય તીર્થંકર અને ભાવ તીર્થંકરની પણ ૨ જા વિભાગમાં ૧ લા ભદમાં ચૌદ e આ પુસ્તકને એમ ને એમ પાના ફેરવી આરાધના ઉમેરી ચતુર્નિક્ષેપે ભવ્ય આરાધનાનો રાજલોકનું ચિત્ર બતાવી તેની સમજણ આપી ચિત્રો જોઈ લેવાના બદલે ક્રમશઃ સંપૂર્ણ આરાધના અનુષ્ઠાન થવા માંડ્યા, આ રીતે લગભગ પ્રતિવર્ષ છે. પછી મશ? ) ઉર્વલોક (વૈમાનિક), વારંવાર કરવાથી મારાધના અાત્મસાત થશો પછી સંપોમાં ઘતી આરાધનાને પુસ્તકરૂઢ કરવા વિચાર્યું છે) અધોલોક (ભવનપતિ તેમાં જ સાથે અંતર વગર પુસ્તક પણ બાપ ગમે ત્યારે રાત્રિ વગેરેમાં અને તે મુજબ કરવા માંડયું. નિકાય) ૩) જયોતિષ મંચક્ર, ૪) માનુષોત્તર પર્વત, પણ ચાર નિષેપે પરમાત્માની આરાધના કરી આ પુસ્તકમાં ચારે નિક્ષેપથી અરિહંતની ૫) રૂચક દ્વીપ, ફેડલ દ્વીપ, ૬) નંદીશ્વર દ્વીપ, શકશો. આરાધના સચિત્ર બતાવી છે. નામ નિપાની ) જંબુ દ્વીપ (માવિ8 સિવાય), ૮) પૂર્વ- e અનેક ભવ્યજીવો આ રીતે ચાર નિક્ષેપે આરાધનામાં પાંચ ભરતક્ષેત્ર પાંચ ઉમેરાવત ક્ષેત્રમાં પશ્ચિમ મહાવિદ ક્ષેત્ર, '૮) મધમકદાવિદ, અરિહંત પરમાત્માની આરાધના કરી સમ્યકૃત્વ ત્રણ ચોવીશીના કુલ ૨૦ ભગવાન થયો. વળી ૧૦) જંબુ વૃક્ષ - શાલિ વૃક્ષ, ૧૧-૧૨) મે નિર્મળ કરી જ્ઞાન દન ચારિત્રને પ્રાપ્ત કરી અજિતનાથ પ્રભુના કાળે પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં પર્વત, ૧ ૩) ધાતકી ખંડ, ૧ ૪) પુષ્કરાઈ દ્વીપના મુક્તિને શીધ્ર પામો એ જ માત્ર અભ્યર્થના.. - અ. હેમચંદ્રસૂરિ 13) પાનકી અલિ વૃક્ષ, "અમહાવિદા Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra રાણકપુર મંદિરના દિવ્ય પરિસરમાં પગ મૂકતા જ રોમાંચ વિકસ્વર થયા, આદીશ્વર દાદાને જોતા www.kobarth.org શાશ્રુત તીર્થોની સરે આંખો સ્તબ્ધ થઈ ગઈ. બાંધણી કલાલેખવ, મેઘનાદ મંડપો વિશાળતા વિ. નિરખી દિલ ઠરી ગયું. પાંચ પાંચ સૈકાથી ઘુમરાતા પવિત્ર પરમાઓની સ્પર્શનાથી કોક અગમ્ય અલૌકિક-અવર્ણનીય સ્પંદનાની અનુભૂતિ થઈ. ચારે તરફ હૃદયમાંથી ઉદગારો સરી પડ્યા. નદી-ઝરણા-હરિયાળી વર્તુળાકારે પધરાયેલ પર્વતો વિ. નું કેવું અનુપમ પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય ! શું મંદિરની બાંધણી ! રૂપરૂપના અંબાર જેવો કેવો અનુપમ કલાવૈભવ ! સૌમ્યતાનો ધોધ વરસાવતુ કેવું દાદાનું મુખારવિંદ...નીરવ શાંતિ... દીવડાઓના ઝગમગાટ અને ઘંટારવોના નાદ વચ્ચે થતી આરતી... આહા... એ ક્ષણો... એ વાતાવરણ... એ પવિત્ર પરમાઓનો પ્રભાવ... જાણે કો'ક અગોચર સૃષ્ટિમાં આવી ગયા હોઈએ એવું અચૂક લાગે... Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir leur i બીજી ક્ષણે વિચાર સ્ફુર્યો... આ લોકનું જિનાલય જો આવું બેજોડ છે. તો દેવલોકના જિનાલયો કેવા હશે ?.. આ તો માનવ શક્તિથી સર્જિત, તે તો સર્જનાતીન... આ તો આરસ પત્થરથી સર્જિત, તે તો સોના ચાંદીથી સર્જિત... અહીં તો સંગેમરમરના પ્રતિમા, ત્યાં તો હીરા માણેક-રત્નોના પ્રનિયા, અહીં તો ગમે તેમ તોય બધુ પત્થરનું, લાકડાનું, ઘેંટ ગુના ને માટીનું... ત્યાં તો થાંભલા કહો કે કાંગરા કહો, છત કહો કે તિળયુ કહો દીવાલ કહો કે દરવાજા કહો... બધુ જ રત્નોનું, સોનાનું... તેય હીરા, માણેકને મોતીયો જડીત... અહી દીવડાના પ્રકાશનો આવો સૌમ્ય અને અલ્હાદક ઝગમગાટ છે તો ત્યાંના રત્નોના પ્રકાશની ભવ્યતા અને દૈદીપ્યમાનતા કેવી હશે ? અહીંનો ઘંટારવ મૈગર્જિત જેવો મધુર અને કર્ણપ્રિય છે તો ત્યાંના સેંકડો મણના મોતીઓથી જડેલા અને પરસ્પર અથડાતા ઝુમ્મરોના રણકારો કેવા મીઠા અને મધુરા હશે ? ઉત્કૃષ્ટ ભવ્યતા સંપન્ન છતા અહીંના મંદિરો નાશવંત... દુષ્ટોના આક્રમણો કે કાળકૃત થપાટોની અસર તેના અસ્તિત્વને ક્યારેક તો નામશેષ કરવાની જ, જ્યારે દેવલોકના મંદિરી તો શાતા, પ્રતિમાઓ પણ શાશ્વતી, અહીની મનોહર કલાકૃતિ અને પરિસરની ભવ્યતા દિલને અનેરી ઠંડક... મનને પ્રસન્નતા આપતી હોય, હૃદયને ભક્તિના ભાવોથી ઝંકૃત કરતી હોય તો દેવલોકના જિનાલયોની ભવ્યતામાં ભાવિત-પ્લાવિત થતા ભક્તિના ભાવોનો કેવો ગગનસ્પર્શી ઉછાળો સર્જાતો હશે ! દેવલોકના દેવાલયોની પરિકલ્પના પણ હૃદયને જો બેહદ આનંદથી પુલકિત કરતી હોય તો સાક્ષાત્ શાપતા જિનાલયોની સ્પર્શના ભક્તિના કેવા રોમાંચક પરિશ્ચંદનાની અનુભૂતિ યજ અહીના પાલીતાણા, રાણકપુર, આબુ, દેલવાડા, અચલગઢના જિનાલયો જોતા મોઢામાંથી “અદ્ભુત અદ્ભુત” એ શબ્દ સરી પડે છે તો દેવલોકના જિનાલયો જોતા કદાચ આંખો સ્થિર જ થઈ જાય... વાચા સ્તબ્ધ જ થઈ જાય. For Private and Personal Use Only તિÁલોકની જેમ ઊર્ધ્વલોક અને અધોલોકના દેવલોકમાં શાતા જિનમંદિરો છે. શાશ્વતી જિન પ્રતિમાઓ છે, જેનું સર્જન કોઈએ કર્યું નથી. અનાદિ છે અને જે સદાકાળ માટે રહેવાની છે. સમ્યગ્દષ્ટિ દેવાત્માઓ આ પ્રતિમાજીની ઉછળતે ભાવે સેવા-ભક્તિ-દર્શન-વંદન કરી જીવનને ધન્ય બનાવી રહ્યા છે. ત્રણે લોકમાં ક્યાં ક્યાં અને કેટલી કેટલી શાયતા-અશાશ્વતી જિન પ્રતિમાજીઓ છે ? તેની સંપૂર્ણ માહિતી ચિત્રો અને ચાર્ટો સાથે આ ગ્રંથરત્નમાં બતાવવામાં આવી છે અર્થાત્ આ બુકનું ધ્યાનથી વાંચન કરવામાં આવે તો ત્રણે લોકના તારક તીર્થોની ભાવપાત્રા-ચૈત્યપરિપાટી ઘર બેઠા બેઠા થઈ જાય છે. આપણે શત્રુંજય - સમેતશિખરજીની કે જુહારેલા તીર્થોની ભાવપાત્રા અવસરે કરીએ છીએ, પણ ત્રણે લોકના તીર્થોની ભાવયાત્રા ક્યારે ય કરી ખરી ? આ બુકના ધ્યાનાત્મક પઠનથી ત્રણે લોકનો એક એક પ્રતિમાજીને નામપૂર્વક ગણનાપૂર્વક વંદના થઈ જાય છે. એક પણ પ્રતિમા બાકાત રહેતી નથી. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobrirth.org ‘ભાવયાત્રા’ એ અત્યંત પાવરફુલ ભક્તિ યોગ છે. તેનાથી આત્મા પ્રભુભક્તિમાં તરબોળ બની જાય છે. મન એક પરમ શુભ યોગમાં સ્થિર અને એકાગ્ર બનતા લખલૂટ નિર્જરા થાય છે. પરમાત્મા પ્રત્યેના હાર્દિક બહુમાન નિત ભક્તિ અને સદભાવથી પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય ઉપાર્જન થાય છે. પરમાત્માને ભાવવંદનાથી અહંભાવના બુભુક્કા બોલાય છે, અને વંદના જનિત પુન્ય અને ગુણોના પ્રભાવે પૂજક સર્વત્ર પ્રીતિપાત્ર આદરપાત્ર બને છે, 17. ભાવયાત્રા એ લય સ્વરૂપ છે, એટલે આ યાત્રાના લયમાં અંતે સાધક સ્વયં અતિમય બની જાય છે. આવુ પ્રચંડ સાર્મથ્ય છે ભાવયાત્રાનું..! અરિહંત આ વિશ્વનું શ્રેષ્ઠ તત્વ છે. તેમને ભાવ વંદના કરવી એ જીવનનું શ્રેષ્ઠ કર્તવ્ય છે. મારા પરમોપકારી ગુરુદેવશ્રી પૂજ્ય આચાર્ય ભગવંત શ્રી હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. “અરિહંત” ના પરમ ઉપાસક છે. તેમના રોમે રોમે અરિહંતનો વાસ છે. શ્વાસે શ્વાસે અરિહંતનું ધ્યાન છે. અને વચને વચને અરિહંતનો નાદ છે. આ બુક, તેમના જીવનની સાધનાનો ‘નિસ્યંદ’ કહી શકાય, તેમના હૃદયની ભાવનાનો “શબ્દદેહે સાક્ષાત્કાર” કહી શકાય, તેમના વર્ષોના અનુભવનું ‘અમૃતફળ’ કહી શકાય, તેમના દ્વારા આલેખિત આ આખી બુક તેઓને અક્ષરશઃ કંઠસ્થછે. હૃદયસ્થ છે. અર્થાત્ ત્રણે લોકની તમામ પ્રતિમાજીઓના સ્થાન સંખ્યા તેઓના હૃદયમાં સ્વનામવત્ અંકિત છે. ઘણીવાર રાત્રે બાર-એક વાગે ઊઠી “શાયતા તીર્થોની ભાવપાત્રા” એ ઉપડી જતા તેઓને નિહાળ્યા છે. અસ્ખલિત પણે બોલી બોલીને એક એક પ્રતિમાજીને યાદ કરતા જાય. પ્રભુજીને આંખ સામે જાણે પ્રત્યક્ષ લાવતા જાય અને વાંદતા જાય... રાત્રિની નીરવ શાંતિમાં લગાતાર ૨ થી ૩ કલાક ચાલતી આ ભાવયાત્રામાં ઓળપોળ બનવાની મસ્તી અને આનંદ કેવો અલૌકિક હશે એ તો માણનારા જ અનુભવી શકે. નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય અને ભાવ આ ચાર નિક્ષેપે “અરિહંતની ઉપાસના” અહી સવિસ્તાર રજૂ કરાઈ છે. નામ નિક્ષેપમાં પાંચે ભરતક્ષેત્ર, પાંચે ભૈરવતક્ષેત્ર, પાંચે મહાવિદેહક્ષેત્રના ઉપલબ્ધ રૂષભ-અજિત વિ. વર્તમાન, અતીત, અનાગત ચોવીશી, બત્રીશી વગેરેના નામો દ્વારા પરમાત્માને વંદના, સ્થાપના નિક્ષેપમાં ત્રણે લોકના શાશ્વત-અશાશ્વત પ્રતિમાને વંદના.. દ્રવ્ય નિક્ષેપમાં ભૂતકાળમાં થએલા અને ભવિષ્યમાં થનારા શ્રેણિક વિ. ના જીવરૂપ પદ્મનાભાદિ જિનને વંદના અને ભાવ નિક્ષેપમાં વર્તમાનકાળે વિચરતા સીમંધરસ્વામી આદિ વીશ તીર્થંકરોને ચિત્રપૂર્વક વંદના કરવામાં વર્તમાનમાં પ્રસિદ્ધ તીર્થો અને પાર્શ્વનાથભગવાન વિ. પણ સંકલિત નયોગની સાધના માટે આ સચોટ, સવિસ્તાર અને સચિત્ર વિગતો સભર આ વિષયનું આ સૌ પ્રથમ પ્રકાશન છે. ન ધ્યાનમાં રહે... કે એક વાર વાંચીને શો કેસમાં મુકવા જેવુ આ પુસ્તક નથી. રોજ... તે ન બને તો વારંવાર વાંચવા જેવું છે. જેઓ ઘરડા-માંદા, અશક્ત અને પથારીવશ છે તેમણે તો પુનઃ પુનઃ આ પુસ્તકનું પારાયણ કરવું જ રહ્યું. કારણ... પાને પાને... પંકિત, પંક્તિએ પરમાત્માને વંદના કરાઈ છે. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે આ વંદનાનો ભાવ જ પ્રકૃષ્ટ પુન્ય સર્જન કરે છે. મનને અશુભમાં જતુ રહી શુભમાં પ્રવૃત્ત રાખે છે. રોગાદિની પીડામાં સ્વસ્થતા-પ્રસન્નતા આપે છે. અને અંત સમયે અપૂર્વ સમાધિ આપે છે. કિંમતી આર્ટ પેપર, આકર્ષક ફોર કલર ડિઝાઈનીંગ અને સુંદર પ્રિન્ટીંગ સાથે એક નવલુ નજરાણુ પ્રકાશિત થઈ રહ્યું છે. તે આનંદનો વિષય છે જ પણ... મારે મન તો... પૂજ્ય ગુરુદેવશ્રીની વર્ષોની ભાવના અને મહેનત આજે સાકાર થઈ રહી છે. તે તેના કરતાં પણ અતિ આનંદનો વિષય છે. આવી છે. આ સિવાય પણ શત્રુંજય, ગિરનારાદિ તીર્થપતિઓ, ૧૦૮ અન્ય તીર્થો, ૧૦૮ કરવામાં આવ્યા છે. એટલે જ ભક્તિયોગ અને પુસ્તક બેનમૂન નજરાણા સમાન છે. મુનિ રત્નબોધિ વિજય, મુનિ કૃપારત્ન વિજય, મુનિ સૌમ્યરત્ન વિજય, મુનિ નયપ્રેમ વિજય, મુનિ તીર્થપ્રેમ વિજયજીએ આ કાર્યમાં પોતાની સુઝ-બુઝને સારી કામે લગાડી છે. પ્રારંભિક તબક્કે રાજુલ આર્ટ (મુંબઈ) વાળા રાજુભાઈ તથા એમ. બાબુલાલ પ્રિન્ટરીવાળા ધવલભાઈનો પણ અનુમોદનીય પ્રયત્ન રહ્યો. બાઘ રૂપ-રંગથી પણ આ ગ્રંથનું આંતર સૌદર્ય ઘણું ખીલી ઉઠયુ છે. અંતે એટલી જ ભાવના વ્યક્ત કરીશ કે આ પુસ્તકના શબ્દે શબ્દની રટણાથી અનેક પુન્યાત્માઓ ત્રણ લોકના તારક તીર્થોની વારંવાર ભાવ્યાત્રાઓ કરી અરિહાના અનન્ય ઉપાસક બનવા દ્વારા અંતે અરિહંતમય બને. એજ... For Private and Personal Use Only BEI Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir ૫.પૂ. આચાર્ય વિજય હેમચંદ્રસૂરિશિય પંન્યાસ કલ્યાણબોલિ વિજય Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra શ્રી સુપાર્શ્વનાથ પૈત્ય (નડિયાદ) પ. પૂ. પિતાણી શ્રાદ્ધવર્ય અંબાલાલ રતનચંદ સંઘવી તથા સ્વ. પૂ. માતુથી શ્રાદ્ધવર્યા મૂળીબેનનો સંક્ષિપ્ત પરિચય પૂજ્ય પિતાશ્રીનો જન્મ સ્થંભતીર્થની પુદ્ધભૂમિ પર માણેકચોકમાં યુનોનાની કુક્ષિાએ થયો. ખંભાતની ભૂમિ અનેક મૈત્યો ઉપાશ્રયોથી મંડિત છે. માત્ર માણેકચોકમાં જ તે વખતે આઠ દેરાસરો તા. 5 કલિકાલ સર્વશની દીશા પણ ટ્યુબન તીર્ષમાં થયેલ, દરસૂરિજી મ, સેનસૂરિજી વગેરે ના વિચરણ પણ ના પાવનભૂમિમાં થયેલા છે. તથા તેનોના લીસ્તે અનેક મંદિનની પ્રતિષ્ઠા પણ કાઈ છે. યંભતીર્થનો સેંકડો વર્ષ પ્રાચીન ગૌરવવંતો 15તિહાસ છે. પનાવી પુરુષ ભૂમિમાં જન્મ પામેત પૂ. પિતાશ્રી નાની ઉંમરમાં પિતા રતનચંદનું છત્ર ગુમાવ્યું. પ્રથમ લગ્ન અને બેન સાથે થયે , તેમનાથી એક દીકરી ચંપામેનનો જનમ થયેલ, અરજૈન શૈકા જ પોંમાં વાસને પામ્યા. ખંભાતના ઝવેરી પ્લપતભાઈ ખુશાલચંદના પુત્રી મુળીબેન સાથે તેમોનું દ્વિતીય લગ્ન થયું. આર્ષિક સંયોગોના કારણે મુંબઈ જવાનું થયું, ત્યાં પાયા જ છપા. મોદીના દાગીના પરોવાનું કામ નિભ્યો. તે કરવા લાગ્યા. સ્વાસ્થવની અનુકુળતા મોળી રોટેશાથી ઘણી વાર વતનમાં આવીને રહેતા. નામ અવરજવર રહેતી. મૂળીબેને પાંચ પુત્રો ના ત્રણ પુત્રીને જન્મ નાખો. એક પુત્રી કુસુમ નાની ઉમરમાં જ સ્વર્ગવાસને પામી. પાંચ પુત્રો અનુક્રમે તારાચંદ, બંસીલાલ, હીરાલાલ, પરબૅન્ક, પુંડરિક, બે પુત્રીઓ જયા શ્રી ખાદિનાથ (સ્તગિરિ) પૂજ્ય પિતાપી શારિરિક અસ્વસ્થતાના કારણે ૫ - કન્યા- thયાનો વગેરે માં છું કરી શકતા, પરંતુ તેમની ધમંદ્રા નક્ષત્ર મડતી. દેવ ગુરુ પ્રત્યે «રંત નકુમાન રોતું. પરમાત્માની પૂજા કદી ન છોડતા. પરમાત્માની પૂજા માવવિભોર થઈને કલાકો સુધી કરતા. શાકુંજ, ના, યાત્રાનો પણ ખુબ કિલ્લાસપૂર્વક કુટુંબ સાથે કરતા. ગુરુનને સુપાબાપનની તેમની ભાવના ખૂબ જ રહેતી. એક્વાર મુનિબગવંતને દૂધપાક વહોરાવતા તેમને ભાવ થઈ ગયો કે મારે પણ દૂધપાક પાનામાં જ વાપરવો અર્થાત્ દીક્ષા ન લેવાય ત્યાં સુધી દૂધપાક બંધ કર્યો શાંતિસ્નાત્ર કરવું જ્યાં સુધી ધીખંડ ત્યાગ ક્રપૌં. તેઓને જિનવાણી શ્રવણ કરવાનો પણ અત્યંત રસ હતો. અનેક માચાર્ય ભગવંતો તથા મુનિયાના પાપાન વાત કરતા. માંદગી દરમ્યાન પૂ.ના પ્રેમસૂરિ મ.સા. આદિ અનેક મુબિગવંતોને પર બોલાવી માંગલિક વણ, ગુરૂપુજના સુંદવી પરિવારનું (ાનું સર્જન | પૃગોને ધ્યાપાર માટે તેમને સધળા દાગીના વગેરે માપી દીધા. તેમના પુણ્યોદયે માર્ષિ % સ્થિતિ અનુકુળ થતા અનેક સુફતો તેમના હાથે થયા. પોતાના પતિની સ્મૃતિ - ધંધામાં મોતીના દાગીના પરોવતા આગળ વધતા મોતીનો લપાપાર પણ શાનું કૌં. બે મોટા પુત્રો નારીયં, નયા બંસીધરને પોતાની હાજરીમાં જ ધંધામાં જોડી પોતે અસ્વસ્થ સ્થાપના કારણે પરશું ખભાત જેવા લાગ્યા, પૂર્વના મંર કરો અને જિનવાણી વર્ણના કારણે તમને ચારિ ધર્મ પર પાર અથાક રાગ હતો. તેમની ઈચ્છા ટ્રેનમાંથી કોઈ પણ ચારિત્ર જો તેવી હતી. તેમના વનમાં નંબી ઉપકા પૂર્ણ ન થઈ પરંતુ તેમના સ્વર્ગવાસ પછી તેમના ત્રીજા નંબરના પુજ થી હારજો તથા ૬ની વિજયાએ પુત્રવધૂ સરસ્વતી ખેન (સગીરાલાલ જો સગપણ થયેબ) અને પૌત્રી દિવાએને પારિજ લીધું આજે આ યારે મા-બાનો ભવ રીતે ચારિત્રની આરાધના કરી રહ્યા છે. એટલું જ ન વિક પરિવારને પણ પરત કરી રહ્યા છે. લોકમાં રાંદલા નેનો પણ ના જોઈને અત્યંત માનંદ અનુમથી રહ્યા +1શે. | પૃ. માતુશ્રીને અનેકવિધ તપસ્યા. આરાધનામાં છે. પિતાશ્રી દિપાત મંતરાય ન કરતા તે જલાર માતુશ્રીને નવપદની નોળી ચાલતી. પિતાજીની માંદગી ખીર બની અને સગા સંબંધીઓને ઓળી ૧ી પારણું કરી લેવા જણાવ્યું પણ પૂજ્ય પિતાથી ને ચાલુ રાખવા ડુિં મત માપી, પૂજય ધાતુથી પણ પિતા ઝંની સંપૂર્ણ સેવા કરના વચ્ચે વચ્ચે વિધિ-ક્ષિા વગેરે કરી બેતા. પોતાના સંતાનોને પિતાજી અને માતુ થીને ખુબજ સંમાનિ નથી કે જેના કારણે આજે રામ મેં સારું પરિવાર વર્તમાન વિષમકાળમાં પણ ધર્મ શ્રદ્ધા ધારણ કવા સાથે કાઝધ ધર્મ ખાચરેણા કરી કૃષ્ણ છીને. પુનમ પિતાશ્રી નવકાર મળનું ચવણ કરતાં અત્યંત સમાધિ પૂર્વક સં. ૧૯૪૪ના શ્રાવણ વ. ૧૧ સ્વર્ગવાસને પપ્પા | આજ સુધીમાં અમારાથી જે કંઈ મુકૃતો પા કે તેમાં પૂજ્ય ગુરૂદેવોની પ્રેરણા સાથે પૂજ્ય પિતાશ્રી અને માતુર્થીના ઉપકરનું નામ છે પૃપ માતુ યીનો જ-મ ખંધ્યાનના ઝવેરી દલપતભાઈ ખુશાલચંદના પત્ની રતનબેનની કુર્મિ સં. ૧ ૫ ૬ ના કા.સુ, " ( કાનપંચમીના) ધો. બાળપણમાં જ ખુબ ધર્મસંકારોથી વદતિ તેમનું લગ્ન અંબાલાલભાઈ સાથે થયું. માનુષીના જીવનમાં બે મુખ્ય ગુણ #tતા. ૧) કાનશીલતા ૨) સેવા, પૂજ્ય પિતાશ્રીનો ઘોડો ઉa સ્વાધ્યાય કરતો તથા લાંની બિમારીના કારણે પણ ક્યારેક તેમનામાં લગ્નના આવી જતી, પણ મલતુ થી સલ સમતા અને સાનથલતા પૂર્વક પતિને અનુકૂળ બની જતા, પોતાના સંતાનો પ્રત્યે તેમને મન મક્કમાવ અને પ્રેમ હતો. | પુત્ર !ીરાલાલની દીક્ષા માટે તેમનો સુરંત સંમત ન થયા પણ પુત્રની અત્યંત મમતાના ૨૪ અનુમતિ આપી, પુત્રી વિજપાના પણ દીકણા બાથ મોત થી પરણાવી દીધી પરંતુ લગ્ન પછી પણ સંપૂર્ણ હમચર્યનું પાલન વગેરે મક થના કાગળ તેનો ઝુકી પકાયા અને માં સવ દીધા માપી. પાછળથી . ગુરુદેવશ્રી ભાનુવિજય મ ા યાધાન કરવાથી તેમને મા બંનેને ઝંતરાય કરવા બદલ ધનુષ પથાલાપ થયો. તેમાં મને એનું પાલન કર્યું અને મકથી કોઈને પણ દબામાં અંતરાય ન કરવાનો નિયમ દ્વીપ, પુજીની સાથે જ પુત્રની દીક્ષા થતા તેનો અત્યંત માનનિ જયા, ના દીક્ષાની પાછળ તેમનું જન પરિવર્તન થયું મતને પામુ મકિન, સામાયિકો, 1 મલિન વૈષકnય તપ, જામ, રાધમધ વન્ મનાવી દીધું કે તો પૌત્રો દિપકની જો અશ્વત સાસથી જ માં મનોત્સવ વગર કથા પૂર્વક કરી. સ્થાપના કરવી જેના અન્વયે અનેક મુકતોની પરંપરા ચાલી. જે સંક્ષેપમાં નીચે મુજબ છે. ૫) સંમાનમાં ૫ ૬, ગુરુદેવ નાચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્વિજય યુ વનમાનુસૂરીશ્વરજી મ. અા%િ દ0 મુનિનો નયા મતાધિક વીજ ભગવંતોની નિશ્રામાં લગામ અઢીસો પતિમાજા મોની રંજનમાકાકા મતદોત્સવ - ( ૨) નડિયાદમાં ખ્યા વધી સુપાર્શ્વનાથ પરમુના [faખર નધિ વેધનું નિમર્ણિ. || બામ ન જાણનગર મહાવીર પ્રભુના ત્વના ભારતમા પી સી મધર સ્વામી પ થા અતીત નનામૃત થોલીકીના ૬૦ માંથી ૪ 9 મગથાન અરેવી પ્રવેશ કરે ધો. | | મસ્ત મરિમા દીશા કહપાલકના પેજનું નિર્માણ બુ નાયક પ્રભુ મ ય વાનો તથા પ્રતિષ્ઠાનો લાભ રજનીભાઈ દેવી સાથે ભાગમાં લીધો. - ૬) મુંબઈ બાણગંગા વિમય સોસાયટીમાં શ્રી મિલનાથ પ્રભુના કુક પેજનું નિર્માણ કરાવ્યું તેમાં વિમલનાથ બાપું વગેરે વિનોની દલપતષ્ઠા કરી તથા જીરે fપા કોઈનાં ભાગમાં કર્યો. For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mateman Ardhana Kendr ૨૮) મધ્ય પ્રદેગામાં પી નરેન્દ્રસાગર સૂરીશ્વરજૂ મહારજ સામોન નાં પાણી એક 'પાપનો જીર્ણોદ્ધાર નો લાભ. ( ૨ ) નું ખાતે થી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથ જી દેરાસર માં પૂજ્ય દાદીમાં યુનીનાકે ચાંદીની નાની 'પ્રતીમા બકવી કયાં કોરાસર માં પધાધા | 39) શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથજી નીરાસર જ માં જમીનમાંથી નીકળેલા સાંપ્રતિ રાજાના મરવેલા પી આદિશ્વર ભગવાનની પ્રતિષ્ઠાનો લાભ લીધો. '14૨ દત વિવિધ એવો ઉપાપોમાં દાનો, સંપુજનો, પ્રભાવનાનો, વેપાવચ્ચ, નાનુભક્તિ, સાધર્મિક ભક્તિ વગેરે મામીને ) ખોજન કરાયું, મા અમંગ મારતમાં મૈતિessસિક થઈ ગપી. ૧૬ ) વિરમગામ ધર્મશાળામાં ઉપરના ભાગે ૫. પદ્મવિજયજી ગણિવર્ય* જ્ઞાનમંદિર નું નિર્માણ કર્યું. ૧૩) જામનેર (મહારાષ્ટ્ર) ઉપાશ્રયમાં ક્યાખ્યાન મહોલનો લાભ લીપો. ૧૮) વિકોબી (મુંબઈ) ઉપાશ્રયમાં પણ શાન મંદિરનો લાભ લીધો. ( ૬ ) અમદાવાદમાં પૂ. પ્રવતિની થી વસંત પ્રભા બીજ ના ઉપદેશથી નિર્માણ થયેલ ખાપંબિલ વનમાં વિશિષ્ટ લાભો લીધા. ૨) જેન ગામ માં મૂળનાયક “ી ખાદિનાથ તથા શ્રી વાસુપૂજય સ્વામી ભમરાવવાનો તથા ન જ માં “કાસમપુરામાં શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાપ્ર ભરાવવાનાં ધામ લીપી. બાલુસણા ગામે મુળનાયક શ્રી પાર્શ્વપ્રખુ બરાધા. | ૨૧) અંધેરી (પૂર્વ)માં બંને નારાપના ભુવનમાં ૩) વિરમગામમાં થી સંભવનાથ પ્રભુનું નામ તળાનું મૈત્વે કરાવ્યું, તથા સાધર્મિકો માટે ધર્મશાળાનું નિર્માણ કરવું. | ૨) રેજિસ્થાન અનંત કુરે જણામાં બકદાકત ખાતે વિમલનાથ પ્રભુનું જ કરાવ્યું. ૯) શંખેશ્વર તીર્થમાં મૂળનાયક પાનાથ પ્રભુને રંન્નજડિત મુગટ ચડાવ્યો. | ૧૦વરસો સુધી ખંભાતમાં વિચરતાં સર્વે માપુ સાધ્વીજી ભગવંતોની વેપાવણ્ય (ષષ) નો લાભ લીધો. ૧૧) અનેક સાધર્મિકોની ગુપ્ત રીતે ભક્તિ કરી, ૧૨) ગીરનાર તીર્થ સહસાવનમાં સમવસરણ મંદિરમાં નેમિનાથ પ્રભુ ભરાવવાનો લાભ લીધો. ૧૩) અમદાવાદ દિપકુંજ સોસાયટીમાં સ્વદ્રવ્યથી ઉપાધ ક્રાયો. ૧૪) પૂજ્ય ગુરુદેવથી માં. મુળનામાનુ સૂરીશ્વરજી મ. સા. ના વર્ધમાન તપ ઈટ મી તોળીના પારણા પ્રસંગની બળે ઉજવણી મુંબઈમાં થઈ, ના નિમિત્તે ૬og જદ્ધમાનતપના પાયા ન નાયા જાર જેટલી નવી / રમો પઈ, વિશાળ મોત્સવનું આયોજન થયું. રમા બધો લાભ પાંચ મકનો તરફથી લેવાવો તેમાં સો પધમ પોતાનાં પતિનું નામ લખાવ્યું. ૫) પુ. મા. ખચંદ્રસૂરિ મ. ની નિધામાં પ્રતિવર્ષ થી સીમંધરસ્વામીના વિશાળ સંખ્યામાં ક મ તપ ઘતાં તેમાં ધાણા વર્ષોસુધી મનરવારણાનો કામે લનીધો. પ્રારંજનમાં કોઈકના માગમાં હરામ લેવાતો હતો અને પાછળથી પોતે એકલા હકીધો તમે એ ગીત .તરથી વધુ અને તપના અનરધારણાનો લાભ લીધો. | (૬) પૂ. રેમચંદ્રસૂરિ મ.સા.પૂ. સાવી દી વસંત, ભાથીજી મ., 5. સા. શ્રી સ્વયંપ્રભાશ્રીજી, સા. થી દિવ્યપરાથી વગેરેનું સપરિવાર ખંભાતમાં ૨૩૩૨૦૧૮ માં બે ધાતુમાંસ કરાયા અને તે દરમિયાન બંને ચોમાસામાં સાધર્મિક ભકિતનો લાભ લીધો વળી સ્વયં રોજ માપુ સાથીજ ભગવંતોને વિનંતિ કરી લઈ માવતાં મને ઉલ્લાસથી ગોચરી પાણી વગેરે જોરાવાનો લાભ લેતાં. ૧) ખંભાતમાં પુત્ર મુનિની ગણિવદ તથા બાયખલામાં અમાચાર્ય પદ પ્રસંગે વિશિષ્ઠ લામ લીધો. ૧૮) મલાડ હીરસૂરિ ઉપાશ્રયમાં પૂ. ગુરૂદેવ ના, મુવમીનું સૂરીશ્વરજી મ.સા. તથા જયપોપ મૂરિ મ. સા. ની નિશ્રામાં થયેલ ચામુ%aધિક પબુની મંજન - પ્રતિષ્ઠા મહોત્સવમાં થી સીમંધર સ્વામી, થી ચંદ્રપ્રભ સ્વામી, બધી વાસુપૂજ્ય સ્વામી, પી અનંતનાથ પભુ, થી વિમલનાથ, સંભવનાથ, સુમતિનાથ વગેરે અનેક પ્રતિમા બનેલા અનેક ગામોમાં વપરાયા. ( ૧ ) અમદાવાદ દિવ્યદર્શનભુવનમાં હોલનો લાભ લીધો. ૨૦) ખંભાતના સર્વચૈત્યોમાં દેવસરે માધારણની યોજનામાં લાઇમ લીધો. | ૨૧) ખંમાત મુકાયું ધી યાંસનાથ જૈન સુકતોથી તેનોયીને જીવન મધમપાપમાન બનાવી દીધું. મનુધીના સ્વર્ગવાસ પછી પાડ્યું અમારા કુટુંબમાં પપાશક્તિ સૂકતો ચાલુ રહ્યા છે, તેની આછી ઝલક. ૧) ખંભાતમાં બહારથી પધારતાં યાત્રિકો માટે મધ ધર્મશાળા તથા ભોજનશાળાનું નિર્માણ કરાવ્યું. | 3) દિપકુંજ સોસાયટીના ઉપાશ્રય તરીકે રાખેલ બંગલો તોડી ત્યાં થી ચિંતામણિ પાર્શ્વનાથ (+$1ટકના વગેરે પ્રતિમાજ યુક્ત મેશ્વચેત્ય તથા “તેમ પ્રભાAિ મારાધના ભવનનું નિમાંp fધું. ( ૩) મુંબઈ માંતિનાથ ચૈત્વમાં મૂળનાયક શાંતિનાથ પ્રભુની પ્રક્રિષ્ણા તથા શ્રી સીમંધરસ્વામી, મોનમસ્વામી, પુંડરિ સ્વામીની પ્રતિષ્ઠા કરી. ૪) મુંબઈ ચંદનબાળામાં (વાલકેશ્વર) અનાથ પ્રભુની પ્રતિષ્ઠા કરી, વાસણા ( અમદાવાદ) નાપ, મંદિરમાં સુપાર્શ્વનાથ, અનંતનાથ પ્રભુ ભરાવવાનો તથા પ્રતિષ્ઠાનો જામ લીધો. માથેરાન :ચેપમાં મૂળાપક શ્રી સુમતિનાથ પ્રભુ પોતાના ભાવેલા પ્રતિષ્ઠિત કંપ, બાપુનગર નર્મદાવાદમાં થી સાકે અહણી પાર્શ્વનાથ મૂળનાયક અને મધ્યા. ૫) શ્રી સિદ્ધગિરિ ઉપર ડેરીમાં શ્રી નમિ-વિનમિના પગલા ભરાવી પ્રતિષ્ઠિત કર્યા. ૬) મુંબઈ વાલકેશ્વરમાં ઉપધાનતપ ક્રોઈ એક અન્ય ધતિ સાથે માર્ગમાં કરાયા તે દરમિયાન ભારતભરના ૧૦૮ દીક્ષાર્થીઓનો સન્માન સમારોહ માં અનેક મુમુક્ષુઓના ૨૨) અનેક શિબિરોનું આયોજન કરાયું. ૨૩) જીરાવાલા તીર્થ (રાજ,) જીદ્વારમાં એક દેરીનો લાભ અન્ય કોઈની સાથે ભાગમાં લીપી. ૨૪) ખંભાત મુકામે તીર્થધામ થી મન પાર્શ્વનાથ દેરાસરમાં શ્રી ગૌતમ સ્વામીની મુર્તિ ભરાવી + માલ-સવ સાથે પ્રતિષ્ઠા. ૨ ૫) પેટલાદ મુકામે ઉપાશ્રય નું નિર્માણ ૨૬) રાણીપ (અમદાવાદ) મધે દોરાસરજી તથા ઉપાધવનું નિર્માણ કરાવ્યું | ૨૭) મુંબઈ બોરીયમી કાર્ટર રોડ નં. ૧ માં દહેરાસરમાં કાયમી ધક્ત દંડનો લાઈન લીધો. ૨૮) ૨તલામ મહાવીરસ્વામી જિનાલય માં એક (ભગવાન અને વ્યા, | ૨૯) જયેષ્ઠ પુત્ર શ્રી તારાચંદભાઈને બાવપુર્વક ૫ કરોડ પર લાલન નવકાર મંત્રનો જાપ કર્યો છે, જY જાય | 31 ડબિલિમાં તથા ઘાટકોપર (સાંઘાણી નેસ્ટેર) માં સંપૂર્ણ કામ લઈ ઉપધાન કરાયા, વડોદરા પારડીમાં ઉપધાનતપમાં વિનિય લાભ લીધા. | ૮) વડોદરાથી સ્તંભન પાર્શ્વનાથતીર્ષ છ'રી પાલિત સંધમાં વિશિષ્ઠ લાભ લીધો. | e ) નડિપાઇ.માં દહેરાસરની પાછળ પ્રેમ-ભુવનભાનું આરાધના ભવન’નું નિમાઁણ સ્વાદ્રવ્યથી કરાવ્યું. 30) મોડાસર નીર્ષમાં સ્વતં૫થી ઉપાશ્રયનું નિર્માણ કરવું ગલિસાણા ગામે પુજયોની વ્યક્તિનાં વર્ષોથી સળંગ લાભ ( ૧૨ ) પાલી મુકામે ૫ઇટ થી યમદ્ધિ દીક્ષાર્થીનીનો વરસીદાનનો વરઘોડો તથા સન્માનના કાર્યમાં મુખ્ય લામ્ મા સિવાય બીજા પણ નાના મોટા અનેકવિધ સુકૃતો કરવાનું મદ્ ભાગ્ય પ્રાપ્ત થયું છે તથા જીવન થોડું ઘણું પણ જિનધર્મના આચારમય રહ્યું છે. તે પૂજ્ય ગુરુદેવો તથા પૂજ્ય પિતાબ્દી અને માનુષીનો ઉપકાર છે, ના ઉપકારનો બદલો ક્યારેય પણ વાળી શકાય તેમ નથી. | \, માતુશ્રીને સ્વકીય મારાધનામાં નિન્ય નવકારેલી, ચડેવિકે.ધર, સચિનન્યામ, પ્રખ્યા , મનેક સામાયિકો, jભપ રંક પ્રતિક્રમણ વગેરે તેમની નિક મર્યા રડતી. જવનમાં નવપદની બોલી, વર્ધમાન તપનો પાયો, બસ ઉપધાન તપ, સીમંધર સ્વામીના અનેકવાર અકમતપો અને ૬ વર્ષની ઉમરે મઠાઈ તપ કયો. વળી કપાપોને તો તેનોને જીવનમાંથી જાણેને સંપૂર્ણ દેશવટો આપી દીધો હતો. ક્યારેય તેનોના મુખ પર ધામની માત્રા અમે કોઈ નથી ઉપરાંત દેવ-ગુરુ સંય સાધર્મિક પ્રત્યે અત્યંત નાદરભાઇ, પાપનો અત્યંત ખય, જીવો પ્રત્યે મે નીભાવ, ગુણીજનો પ્રત્યેનો પ્રયોદ, માવા, જીવો પ્રત્યેનો કદાભાવ, મ પરથભાવ વગેરે અનેક ઉત્તમગુણો અને દેખાવોપી તેનોનું જીવન મધએ પાપમોન વુિં કંતું કે જીવનમાં છેલ્લા બે ત્રણ વર્ષ તેમને લકવાની નિમારી હતીઆમ છતાં પણ તેમની નાંતર જાગૃતિ રસોડતી જે કાર દિના ધવન તથા ગુરવોના ઉનમાં જણાતી ૬. કીમચંદ્રસૂરિ મહારાજ મુંબઈ અનેક ચાતુર્માસ કરીને તેને સમાધિ માપતા. અનેક રૂપે ગુરુવર્ય પણ આ વારનવાર પધારી વાસક્ષેપ તેરા નામીચંદ બાપા તથા માંગલિક વયા તથા સમાધિ બંને પ્રેરાયા બાપતા. મનાવા ઉત્તમ પરમોપકારી માતુથી પણ સં. ૨૦૪૫ ના નામો સુદ- પ ના પુય દિવસે પૂજય ગુરૂદેવના મુખે માંગલિક હલાણ કરી સર્વે કુટુંબીજનોના મુડનથી નવકારનું શ્રવણ કરતા સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામી. - પૂજ્ય પિતાશ્રી તથા માનુધીના ચરણોમાં ભાવપૂર્ણ કરી આદિશ્વર પરમાત્માની પ્રતિષ્ઠ. ૨ ૨ ) નું માન મુ%ામે યો કસીની પોળમાં થી ગૌતમસ્વામી દોરાસરનો જીર્ણોદ્ધાર. ૨૩) ખંભાત તારવાડામાં એક પ્રભુષાની મૂર્તિ ૩) [મઢબિમરિ મુકામે સ યાલિકા રતનબૅન વેલજીભાઈ બાવો ની માÉદારીમાં પૂ. દમયંકમૂરિ મ. ગાદિ . ૫૪, ૬. Rાવો થી વસંતમાં ની ક. ૨૩ અને ૬. હાથીજ થી સ્વયંપ્રભા મીલા , ૨ નું લભગ યુજી મારા કો માથે થાતુમાંસ બુન 3ષ ગાથી ૨ કહ્યું, ચાતુર્માસના અંતે ઉપધાન પણ કરાઘા, ( ૧૪ ) પાલતીતાણામાં ગિરિરાજ ઠાઠાની ટૂંકમાં અઢાર | ૨૪) અમદાવાદ માણીનગરમાં એક પભુજની મુક્તિ | ૨ ધ ) બાપનાનક થયે ચોથીમ જીનાલય માં નીર થી નાનનાય શા માથાનની મુક્તિ થી પ્રતિષ્ઠ4 કરી નાખી તેરીનો કાબ પણ સાથે લીધો. ' ૨ ૬ ) મુંબઈ પરેલ મળે વિકાસ એપાર્ટમેન્ટ માં જૈન ઐરામર માં નનનવિધિમાં ૧ ક્રિયા નો દામ, ( ૨ ) મુંબઇ પટેલ મધ્યે વિકાસ પાર્ટમેન્ટમાં રેન દોર માજ માં થી શાજિના પણ મળી ધનિકની બર, | ૨ ૫) પ્રમાણમાં પ્રસિદ્ધ છે જોકેન્સલ કરાવ્યો. મહોત્સવ દરમિયાન અનેક પૂળનો, શાલિનાન સાથે ખંમાલના માર્ગ પોમાં એક જ સાથે એક જ દિવસે બહાર અમારે કરાવ, કયા દિવસે મેળા રંથપાત્ર સાથે સમજ ધ્યાન મારે કોમને લગભગ ૬ . મારે લી. પરિવારજનો.. For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuryamandir શ્રાદ્ધવર્ય અંબાલાલ રતનચંદ સંઘવીનો પરિવાર શ્રાદ્ધવર્ય અંબાલાલ રતનચંદ સંઘવી ચુનીબા રતનચંદ સંઘવી (માતા) કેસરબેન અંબાલાલ (પત્ની) મૂળીબેન અંબાલાલ (પત્ની) પુત્રો : તારાચંદભાઈ અંબાલાલ શાહ, ધર્મપત્ની તારાબેન બંસીલાલ અંબાલાલ શાહ, ધર્મપત્ની પુષ્પાબેન ધરણેન્દ્ર અંબાલાલ શાહ, ધર્મપત્ની રસિલાબેના પુંડરિક અંબાલાલ શાહ, ધર્મપત્ની રમાબેન પુત્રીઓ : ચંપાબેન કેસરીચંદ શાહ જયાબેન રાજેન્દ્રભાઈ શાહ કુસુમબેન અંબાલાલ શાહ પૌત્રો : મુકેશ બંસીલાલ શાહ ..... ધર્મપત્ની અંજુ, પુત્ર : હેમાંગ • પુત્રવધૂ ? શીખા • પુત્રી : જિનાલિ • દોહીત્ર : અહીંના ઉપેન્દ્ર તારાચંદ શાહ ..... ધર્મપત્ની અસ્મિતા | પુત્રી : કિંજલ, પાયલ, કુંજીતા નિપુણ બંસીલાલ શાહ ..... ધર્મપત્ની ચારુ | પુત્રી : પ્રાચી • પુત્ર : રુષભ દિનેશ તારાચંદ શાહ ..... ધર્મપત્ની હેમંતી પુત્ર : મંથન • પુત્રી : હેતલ, બીનલ પિયુષ બંસીલાલ શાહ ..... ધર્મપત્ની અર્ચના પુત્રી હતા, હેત્વી નિલેશ ધરણેન્દ્રભાઈ શાહ ..... ધર્મપત્ની મનિષા પુત્ર : અક્ષત • પુત્રી ; અનેરી સંદીપ ધરણેન્દ્રભાઈ શાહ ..... ધર્મપત્ની પૂજા પુત્ર : આગમ * પુત્રી : લબ્ધિ શર્મેશ પુંડરિકભાઈ શાહ ..... ધર્મપત્ની ખ્યાતિ પુત્ર : મલય • પુત્રી : દશ For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www kobalth.org charya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir આના પ્રકાશમાં ખંભાત નિવાસી વિશા ઓસવાળ જ્ઞાતીય, મોતીશા શેઠના સગોત્રીય શ્રાદ્ધવર્ય અંબાલાલ રતનચંદ સંઘવી પરિવારે પ્રેરણાથી અરિહંત ભકિત નિમિતે મુખ્ય લાભ લીધો છે. શ્રાદ્ધથઈ અંબાલાલ રતનચંદ સંઘવીના પરિવારમાંથી પગ્ર ઢિરાક્ષાત દીક્ષા લઈ આચાર્યશ્રી પ્રેમચંદ્રર થયેલ છે. પણી વિજયાબેન દીક્ષા લઇ પ્રતની શ્રીવસંતપ્રભાશ્રીજી થયેલ છે. પુષ્યવધુ સરસ્થતીબેન દીક્ષા લઈ સાધ્વીજી શ્રીશ્રયંપ્રભાશ્રી: થયેલ છે. પૌત્રી દિવ્યાબેન દીક્ષા લઈ સાધ્વીજી શ્રીદિવ્યયશાશ્રીજી થયેલ છે. ' પૌત્રીઓ : સૂર્યા વિનોદકુમાર શાહ પુત્ર : રાકેશ, મયંક • પુત્રી : મુક્તિ • પુત્રવધૂ : શૈલા, રૂપા • પૌત્રી : હિતાક્ષી, ધૃતિ ચંદ્રિકા રમેશકુમાર ઝવેરી પુત્ર : રાઝેશ, જિનેશ • પુત્રી : મનિષા, તેજલ પુત્રવધૂ : નિલમ • દોહિત્ર : અર્પિત • દોહીત્રી : પ્રાંજલિ, મનાલિ શોભના મહેશકુમાર શાહ પુત્ર ઃ હિરેન, મિતેન • પુત્રવધૂ ઃ જિજ્ઞા, રિના • પૌત્ર : ભવ્ય પુત્રી : અલ્પા (સાધ્વીજી શ્રી દર્શનયશાશ્રીજી) કિશોરી સુરેશકુમાર ઝવેરી પુત્ર ઃ દીપેશ • પુત્રવધૂ ભાવિષા • પૌત્રી : ક્રિષિ ઈંદિરા દિનેશકુમાર શાહ પુત્ર : ધર્મેશ, નિરવ, જીગર • પુત્રવધૂ રીન્ક, ભાવિની પૌત્ર : પ્રથમ • પૌત્રી : જીયા, માહિ જાગૃતિ ભરતકુમાર શાહ પુત્રી : કાજલ, પૂજા, ફોરમ • દોહિત્ર : દર્શ ભારતી પ્રદીપકુમાર દોશી પુત્રી : પરીન્દા, અમી. કેતકી પંકજકુમાર શાહ પુત્ર : મનન, ભાવિક પ્રેરણા દેવેશકુમાર શાહ પુત્ર : મેઘ • પુત્રી કુંજીતા પ્રીતિ રાજેશકુમાર શાહ પુત્ર દેવાંગ • પુત્રી નિર્જરા દોડીવ્ર જયેન્દ્રભાઈ કેસરીચંદ ..... ધર્મપત્ની રસીલાબેન પુત્ર : શશીકાંત, દક્ષેશ • પુત્રવધૂ ? જયશ્રી, પારૂલ પૌત્રી ઃ બીનલ, દીપાલી, નીમા, કિંજલ ચંદ્રકાંત કેસરીચંદ શાહ ..... ધર્મપત્ની મધુબેન પુત્ર : સંદીપ • પુત્રી ઃ નિરીક્ષા • પુત્રવધૂ ઃ નીપા પૌત્રી : ક્રિયા, રાજવી • દોહિત્રી : રચિતા, મોક્ષા દિલીપ રાજેન્દ્રકુમાર શાહ ..... ધર્મપત્ની વિભૂતિ પુત્ર : કેયુર વિજય રાજેન્દ્રકુમાર શાહ, ધર્મપત્ની નિલમ પુત્રી : આકાશી દોહીત્રી અલ્પા દક્ષેશકુમાર શાહ પુત્ર હર્ષલ • પુત્રી ઃ શિલ્પી For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SUMARISES भग20252 ટો ગલોડ तया7292४ि225 Maanibhadr,Vir भाएमवीर | Grid या जापमन्त्रdo * असिआउसा नमः श्री माणिभद्र दिशतु मम सदा सर्वकार्येषु सिद्धिम्। For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ San M a in Aradhana Kendra Acharya Sh.Kalassagarsunarmandie Aટલીક વિશેષ વાતો ૧) પ્રસ્તુત ગ્રંથરત્નમાં ચૌદરાજ લોક, તિચ્છલોક, દ્વીપસમુદ્રો વગેરેના માપ સ્કેલ મુજબ બધે લઈ શકાયા નથી. ૨) નામ-નિક્ષેપે અરિહંતની આરાધનાના વિભાગમાં ભગવાનના નામોમાં મતાંતરો પણ જોવામાં આવે છે અહિં યથાયોગ્ય લીધેલ છે. ) ચૈત્યો-પ્રતિમાજી ના દર્શન સારી રીતે થઈ શકે તે માટે, કેટલાક ઠેકાણે ભૌગોલિક પરિસ્થિતિનોને ગૌણ કરી છે. ૪) પ્રભુના, ચૈત્યોના અને તીર્થોના ચિત્રો, ફોટોગ્રાફ માટે અનેક સંસ્થાનો, મહાનુભાવોનો સરાહનીય સહકાર મળેલ છે. ન) મદ્રાસની સુપ્રસિદ્ધ સંસ્થા જૈન પ્રાર્થના મંદિર ટ્રસ્ટ અને તેના પ્રમુખ શ્રીમાનું મોહનલાલજી વેદનો વિશેષ આભાર, (બ) કેટલાક તીર્થો તરફથી પણ તી- મુળનાયકજીના ફોટા મળેલ છે, ફોટા પાડવાની અનુમતિ પ્રાપ્ત થયેલ છે, તેઓ સર્વ પ્રત્યે કૃતતાનો ભાવ પ્રદર્શિત કરીએ છીએ. નામ તીર્થંકરની આરાધનામાં વસ્તુતઃ નામ નિક્ષેપની આરાધના પ્રધાન છે છતાં પ્રભુના દર્શન- વાસક્ષેપ પૂજાથી વિશેષ ભાવો લાસ થાય તેથી ઘણા સ્થાને પ્રભુની પ્રતિકૃતિગો મુકી છે તેથી નામ નિક્ષેપ સાથે સ્થાપના નિક્ષેપનું મિશ્રણ લાગે ત્યાં વ્યામોહ ન કરવો. | | ચાલો કુપના | તીર્થની યાત્રાએ • એક સુંદર મજાનું સ્મૃતિ પરિસર. • જેમાં ચારેય દિશાઓમાં દૂર-સુદૂર વિસ્તૃત એવા પ-૫ માળના ૪ ચેત્ય. જેમાં પ્રથમ ચૈત્યમાં દરેક માળે પ્રત્યેક ભરત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશીના ૭૨ પ્રતિમા હોય. બીજા ચૈત્યમાં દરેક માળે પ્રત્યેક ઐરાવત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશીના ૭૨ પ્રતિમા હોય. ત્રીજા ચૈત્યમાં દરેક માળે પ્રત્યેક મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રી વિજયની બત્રીશી હોય. ચોથા ચૈત્યમાં દરેક માળે પ્રત્યેક મહાવિદેહ ૪ વિહરમાન જિન હોય તથા શાશ્વત પ્રભુ ઋષભ-ચંદ્રાનન, વારિપેણ-વર્ધમાન હોય. • ખામાં વર્તમાનમાં પ્રાપ્ત થતા ૯૦૪ તીર્થંકર ભગવંતો સર્વેના દર્શન-વંદન-પૂજનનો લાભ મળે. આ ગ્રંથમાં પ્રથમ મામ નામ નિક્ષેપમાં ના સર્વ તીર્થંકરોના ઉલ્લેખ સાથે સહાસકૂટમાં ૨૪ ભગવાનના પાંચ કલ્યાણકરુપ ૧૨૦ તીર્થંકરોના પણ સચિત્ર ઉલ્લેખ છે. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyarmandir Shri Malawian Aradhana Kendra ૧. વિશ્વમાં સર્વશ્રેષ્ઠ પદ અરિહંત છે......૦૦૧ ૨. મોક્ષમાર્ગની આરાધના.................૦૦૩ ૩. પ્રભુની આજ્ઞાનું પાલન................૦૦૪ ૪. ચાર નિક્ષેપે જિન આરાધના...........૦૦૫ વિભાગ ૧ .. નામ નિક્ષેપ આરાધના વિભાગ ર .. સ્થાપના જિનની આરાધના 007 - 068 169 - 124 ૬. વિશ્વદર્શન. ૭. તિષ્ઠલોક, ૮. મનુષ્યલોક, કનકાઇ.. ૧૧ કામ કરે * + + + + ] ૧૦. જંબુ દ્વીપનું મહાવિદેહ ક્ષેત્ર.... ૧૧. ભરત ક્ષેત્રમાં કામ કર જન કાજ ૧૩. પુકરવાર્ધ દ્વીપ કાના .............૦૨૦ ૧૪. નવસો જિનોને નામ!ણપૂર્વક નમરકાર મકર - ૧૫, જંબુ દ્વીપના ભરત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી ,.. ૧૬. જંબુ દ્વીપના ખેરવત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી ....................૦૨ ૭ ૧ ૭. જંબુ દ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશી ........................૦૨૯ ૧૮. પૂર્વધાતકી ખંડના ભરત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી કકક કકકકકકકકક ૦૩૧ ૧૯, પુર્વધાતકી ખંડના ઐવિત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી.................૦૩૩ ૨૦. પૂર્વધાતકી ખંડના મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશી ..૪૦૦૦૦૦૦૦૦૦.૦૩૫ ૨૧. પશ્ચિમ પાતકી ખંડના ભરત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી. કાકા કકકકક ક.૦૩૭ ૨૨. પશ્ચિમ ધાતકી ખંડના ઐરવત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી ....૦૩૯ ૨૩. પશ્ચિમ ઘાતકી ખંડના મહાવિદેટ ક્ષેત્રની બત્રીશી. ૪ ૫ ૬ કકકક ૦૪૧ ૨ ૮, પૂર્વ મુકરવરાર્ધ દ્વીપના ભરત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીસી ...૦૪૪ ૨ ૫. પૂર્વ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના એરવત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી ........૦૪૭ ૨૬, પૂર્વ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશી ......૦૪૯ ૨૭. પશ્ચિમ પુજકરવરાર્ધ દ્વીપના ભરત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી.........૦૫૧ ૨૮. પશ્ચિમ પુક્કરવાર્ધ દ્વીપના નૈરવત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશી ......૦૫૩ ૨૯. પશ્ચિમ yકરવરાર્ધ દ્વીપના મહાવિદ ક્ષેત્રની બત્રીશી........O૫૭ 30. વીશ વિકારમાન જિનના નામને નમરકાર...=========૦૫૯ ૩૧. સહઅટાન્તર્ગત વર્તમાન ચોવીશીના ચોવીશ ભગવંતોના પાંચ કલ્યાણકો . ૩૨. સોફટ દિન પ્રતિમા સ્તવન.. ૩૪. ચૌદ રાજલોક.... કાકા ૩૫. ઉર્વલોકના ચૈત્યોને વંદના ..... ૩૬, વૈમાનિક દેવલોકમાં શાશ્વત ચેત્યો તથા પ્રતિમાઓ . . . ૩૭, શાસ્વત પ્રતિમાનોનું અદ્ભુત રુપ - ૩૮. ભવનપતિ-યંતરના શાશ્વત જ્યોને વંદના..... ૩૯, જયોતિષચક્રના શાસ્વત એન્યોને વંદના.. ૪૦. તિછલોકનું સ્વરૂપ,********* ૮૪ ૪૧. માનુષોત્તર પર્વત પરના શાવત એવોને વદના.મકર - ૪૨. કેડો વીષ, દ્વીપ, નંદીશ્વર દ્વીપના શાશ્વત ન્યોને વંદના.૦૮૫ ૪૩, જંબૂ દ્વીપના (મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સિવાયના) શાસ્વત ચેત્યોને વંદના.૦૮ ૪૪. જંબૂ દ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રના શાશ્વત ચૈત્યોને વંદના ........૮ ૪૫. જંબૂ દ્વીપના મધ્યમહાવિદેહ ક્ષેત્ર (જંબૂ વૃક્ષ, શાહ્મલિ વૃક્ષ, | મેરુ પર્વત સિવાય)ના શત ચેત્યોને વંદના સરસ ૪૬. જંબુ વૃક્ષ-શાહમલિ વૃક્ષ પરના રેયોને વંદના..ને. ૪૭. મેરુ પર્વત પરના ચેત્યોને વંદના. કકકકક . ૪૮. અદ્રશાલવનના ચૈત્યોને વંદના નામ કેમ ન ૪૯, ધાતકી ખંડના ૧,૨૭૨ ચેત્યોને વંદના..... ૫૦. પુકરવરાઈ હીપના ૧,૨૭૨ ચેત્યોને વંદના .. ૫૧. શાશ્વત ચેત્યોની યાત્રાનો કળશ.... ૫૨. અશાશ્વત ચેત્યોને વંદના ) શત્રુંજય મહાતીર્થ મજા ૫૩. અશાત ચૈત્યોને વંદના ૨) નવટુંક.... પત, નશાયત ચેમ્પોને વંદના ) નાબૂ તીર્થ ૪) અષ્ટાપદ તીર્થ પગિરનાર તીર્થ ૬) સમેતશિખર તીર્થ ..૧૧૧ પપ. નશાત એજ્યોને વંદના ) ૧૦૮ તીર્થ પ૬, અશાશ્વત સૈન્યોને વંદના ૮) અર્વાચીન તીર્થો ..કકકકકકક કામ ૫૭. અશાશ્વત ચૈત્યોને વંદના ) ૧૦૮ પાર્શ્વનાથ ......... (1થી SEVATE +]]> કારણ અંબિ સ્વામિ, ૧દ્ર પીવજ સપાસ સામને કામ, T ઉપશાd | સા8િ1ને ચમન ટાપાસ 0 1 2 જાને નામ સાયિક e ju Personale Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ San Martin Ardhan Kend Acharya Shri Kalassagarsur Gyarmandir Contents શું શેરો વિભાગ ૪ .. ભાવ જિનની આરાધના વિભાગ 3.. દ્રવ્ય તીર્થકરોને વંદના 125 - 130 131 - 143 ૧૩૩ ૧૫ ૫૯. તીર્થંકર નામકર્મની નિકાચનામાં કારણભૂત વીશસ્થાનકો ... *** ઝાવતી ચોવીશીમાં થનારા તીર્થકરોના જીવો અને તેમના નામો..... ૬૧, તીર્થંકરના જીવોની ભાવના વનને વિશેષતાઓ . ૬૨. વીસ રિમાન તીર્થંકર ભગવંતોની જીવન-ઝાંખી , ૬૩. પ્રભુનો પરિવાર નાક ૬૪. વીશ વિકારમાન જિનને વંદના.... ૬પ, તીર્થંકરના ચોત્રીસ અતિશય ,ઇન ૬૬. વાણીના રૂપ ગુણ ૬૩. વીશ વિહરમાન જિનની કેટલીક વિગત .. For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyarmandir ‘વિશ્વમાં સર્વશ્રેષ્ઠ પદ રહંત છે.’ અનંત ઉપકારી એવા શ્રી અરહંત ભગવંતોને ભાવથી નમસ્કાર કરું છું. અનંત ઉપકારી એવા શ્રી ગર ભગવંતોને ભાવથી નમસ્કાર કરું છું. પાંચ પરમેષ્ઠીઓને ભાવથી નમું છું. વર્તમાન અવસર્પિણીના ઋષભદે ચોવીશ તીર્થકર ભગવંતોને ભાવથી નમું છું. અતીત ચોવીશીના કેવલજ્ઞાની આદિ તીર્થકરોને ભાવથી રમું છું. અનાગત ચોવીશીના પાનાભસ્વામી આદિ તીર્થકરોને ભાવથી નમું છું. 2. વિમોગા વિદારક એવા વિપ્રોના વિદારક એવા શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુને નમું છું. વર્તમાનતીર્થના સ્થાપક અસીમ ઉપકારી એવા શ્રી મહાવીર પ્રભને નમસ્કાર કરું છું. વર્તમાનકાળે હ્યદે મવિદેહક્ષેત્રમાં વિચરતાં શ્રી સીમંધરસ્વામી આદ વીશ ભાવ તીર્થકરોને નમું છું. અનંતલબ્ધિનધાન શ્રી ગૌતમસ્વામી | આદિ સર્વ ગુરુભગવંતોને ભાવથી રમું છું. ભીમભયોદપિતારક એવા પરમગુરુદેવ, સિદ્વાંતમસોદધિ, પરમબgf4૪, સુવિશાળગઝ૩૪s, આચાર્યદય શ્રીમદ્ વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મારા'કાને ભાવથી વંદન કરું છું. પૂજ્યપાદ, વર્ધમાનતપોનિધિ, ચાર્લાવશારદ, પ્રચુદેવ આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્ વિજય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મારાજાના ચરણોમાં ભાવભય વંદન કરું છું. ભીમભયોદર્ષિતારક, સમતાનપાન, રોગાદપરિપકોના થિજેતા પૂજ્યપાદ દેવ પંખ્યામાં શ્રી પાર્વજયજી ગણિવર્યને ભાવથી નમસ્કાર કરું છું. • નમઃ૪રણીય સર્વને નમું છું. • પૂજનીય સર્વને પૂજું છું. • વંદનીય સર્વને વંદુ છું. • ગુણરત્નના નિધાન ચતુર્વિધ સંઘને નમું છું. Far Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Ga માં નવા મકલી 8 પરિવાર માર મા છે ? ન હા TRISI we%ec कुर्दिदुगोक्खीर-तुसार जसास्वन्ना,सराजहत्था # નર્ભ: कमले निसन्ना। बाएसिरि पुत्था - a p6 1 2 tsp miટે કદ કે I !! I हैं नमः Int/ r ચાર નિક્ષેપેરિકતની આરાધના” વિષયક આ ગ્રંથનું સુંદર આલેખન થાય તે માટે સાંaધ્ય કરવાની પ્રાર્થના સાક શ્રુતાધિષ્ઠાયિકા શ્રી સરસ્વતીદેવીનું પ્રણિધાન કરું છું. છે દેવી ! સાન્નિધ્ય કરજો...આટલું મંગલ કર્યા પછી ગ્રંથનો પ્રારંભ કરું છું, વે) ન પર For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Moksha May % uldhana મોક્ષમાર્ગની આરાધના ૐ નમોહંતે વેઠના હો તે અરિહંતને.. પરમીત્મને... પરમજ્યોતિષે અનાદિકાળથી આ વિશ્વ છે. અનાદિકાળથી સંસાર પણ છે. સંસારમાં ચારગતિમાં અનંતાનંત જીવો પરિભ્રમણ કરી રહ્યાં છે. આમાં જે ભવ્ય જીવો નિયતિના પ્રભાવે અનાદિનિગોદમાંથી બહાર નીકળી વ્યવહારરાશિમાં આવ્યા છે, વ્યવહાર રાશિમાં પણ અનંતા પુદ્ગલ પરાવર્તનો કાળ પસાર કરી ચરમાવર્તમાં આવેલા છે, અને તેમાં પણ જેઓએ કર્મની લઘુતા પ્રાપ્ત કરવા દ્વારા મનુષ્યભવ, આર્યદશ, ઉત્તમકુળ, જાતિ, જૈનધર્મ વગેરેને પ્રાપ્ત કર્યા છે, તેવા જીવોએ જન્મ-મરણથી છુટી સિદ્ધિગતિના અનંત સુખને પ્રાપ્ત કરવા મોક્ષમાર્ગની આરાધના કરવી જોઈએ. મોક્ષમાર્ગની આરાધના માટે જ આ ઉત્તમ મનુષ્યભવ મળ્યો છે. આ ભવ ખૂબ કિંમતી છે, જીવન ક્ષણભંગુર છે. માટે જે અવકાશ મળ્યો છે તેને આરાધના દ્વારા સફળ કરવો જોઈએ. | મોક્ષમાર્ગની આરાધનામાં મુખ્ય આરાધના મોક્ષમાર્ગને પ્રગટ કરનારા દેવાધિદેવ તીર્થંકર ભગવંતોની કરવાની છે. તીર્થકર ભગવંતોનો આપણા ઉપર અનંત ઉપકાર છે. તીર્થકર ભગવંતો જગતના સર્વશ્રેષ્ઠ જીવો છે. ચતુર્વિધ સંઘને તીર્થ કહે છે. એવા તીર્થની સ્થાપના કરવા દ્વારા પ્રભુએ આપણા ઉપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે. વિશ્વમાં સૂર્યનો સ્વભાવ જ જેમ પ્રકાશ આપવાનો છે તેમ તીર્થકર પરમાત્માનો સ્વભાવ જ જગતનું કલ્યાણ કરવાનો છે. પંચસૂત્રમાં કહ્યું છે, "अचिंतसत्तिजुत्ता हि ते भगवंतो वीयरागा सवण्ण, परमकल्लाणा परमकल्लाणहेउ सत्ताणं ।।" તે વીતરાગ (અરિહંત) ભગવંતો અચિંત્ય શક્તિથી યુક્ત છે, સર્વજ્ઞ છે. સ્વયં કલ્યાણ સ્વરૂપ છે અને જીવોના કલ્યાણમાં કારણભૂત છે. આવા અચિંત્યશક્તિયુક્ત તથા અચિંત્યપ્રભાવયુક્ત દેવાધિદેવ શ્રી તીર્થકર ભગવંતોની આરાધના દ્વારા તેમનું નેકટ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. અને જેમ-જેમ તેમની નિકટતા થાય છે, તેમ-તેમ આત્મિક અનંત રિદ્ધિઓ, જ્ઞાન-દર્શન- ચારિત્રરૂપ સંપત્તિઓ પ્રગટ થાય છે. તેમજ ઉત્કૃષ્ટ પુણ્યની પ્રાપ્તિ દ્વારા ઉચ્ચ કોટિના ભોતિક સુખોની સામગ્રીની પણ પ્રાપ્તિ થાય છે. fagal Aalyan 3 ત્રિલોક તીર્થ વંદના Far Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Garmandir પ્રભુની આજ્ઞાનું પાલન મહોપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજા દશમા શ્રી શીતળનાથ ભગવાનના સ્તવમાં જણાવે છે... ‘તુમ જ્યારે તખ સબ હી ન્યારા, અંતર કુટુંબ ઉદારા, તુમ ઢિ નજીક નજીક હૈ સબ હી, રિદ્ધિ અનંત અપારા..." હે ભગવાન ! આપ જો અલગ છો – દૂર છો તો અમારુ ક્ષમાદિ ગુણો રુપી આંતર કુટુંબ પણ દૂર જ છે, તમે નજી કે છો તો બધી જ રિદ્ધિ-ગુણો બધુ જ નજીક છે. | યોગશાસ્ત્રમાં કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય હેમચંદ્રસૂરિ મહારાજા પણ જણાવે છે કે, “જો તારામાં બુદ્ધિ હોય, સમજણ હોય તો આ જ અરિહંત દેવની હે જીવ ! તું ઉપાસના કર, આ જ દેવની સેવાભક્તિ કર, શરણ સ્વીકાર અને તેમની આજ્ઞાની આરાધના કર.'' આવા અચિંત્ય પ્રભાવવાળા દેવાધિદેવની આરાધના એ જીવનનો લ્હાવો છે. પ્રકૃષ્ટ પુણ્યોપાર્જનમાં કારણ છે. મોક્ષનું સાધન છે. અનેક જીવોએ અરિહંત પરમાત્માની આરાધના કરી કલ્યાણ સાધ્યું છે. • શ્રેણિક મહારાજાએ મહાવીર પરમાત્માની આરાધનાથી તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું, • રાવણે અષ્ટાપદ તીર્થ ઉપર પરમાત્માની ભક્તિ કરતાં તીર્થકર નામકર્મ બાંધ્યું, • નાગકેતુએ પરમાત્માની પૂજા કરતાં-કરતાં કેવળજ્ઞાન લીધું, • કુમારપાળ મહારાજાને પૂર્વ ભવમાં પાંચકોડીના કુલથી અરિહંત પરમાત્માની પૂજા કરવા દ્વારા બીજા ભવમાં અઢાર દેશના સામ્રાજ્ય સાથે જૈન ધર્મની પ્રાપ્તિ થઈ. કુમારપાળના ભવમાં પણ કલિકાલ સર્વજ્ઞ આચાર્યદેવ હેમચંદ્રસૂરિ મ.સા. જેવા ગુરુ મળ્યા. અનેક ચેત્યોના નિર્માણ, જીર્ણોદ્ધાર વગેરે શાસનપ્રભાવનાના કાર્યો સાથે સ્વઆરાધના પણ સુંદર કરી વ્યંતરનિકાયમાં દેવ થયા. ત્યાંથી ચ્યવી આવતી ચોવીશીના પહેલા તીર્થકર શ્રીપદ્મનાભસ્વામીના ગણધર થઈ મુક્તિમાં જશે. આજે પણ સેંકડો, હજારો, લાખો જીવો અરિહંત પરમાત્માની આરાધના દ્વારા વિદનોનું વિદારણ કરી બાહ્ય-અત્યંતર સંપત્તિની પ્રાપ્તિ કરી રહ્યા છે. પ્રભુની શ્રેષ્ઠ આરાધના પ્રભુની આજ્ઞાનું પાલન છે. સર્વ આશ્રવના ત્યાગ અને સંવરના સ્વીકારરૂપ આજ્ઞાપાલન એ પ્રભુની શ્રેષ્ઠ ઉપાસના છે. પૂજ્યપાદ કલિકાલ સર્વજ્ઞ આચાર્ય ભગવંત શ્રીહેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા વીતરાગ સ્તોત્રમાં પણ આજ વાત જણાવે છે - વીતરા સપuથાસ્તવજ્ઞાપતનં ઘરા મારી&ા વિરલા જ, શિવાય ચ મવાર જ ના હે વીતરાગ પ્રભુ ! તમારી પૂજા કરતા પણ તમારી આજ્ઞાનું પાલન શ્રેષ્ઠ છે. કેમકે તમારી આજ્ઞાની આરાધના અને વિરાધના (ક્રમશઃ) મોક્ષ અને સંસાર માટે થાય છે. અર્થાત્ પ્રભુ ! તમારી આજ્ઞાની આરાધનાથી જીવનો મોક્ષ થાય છે. તમારી આજ્ઞાની વિરાધનાથી જીવ સંસારમાં ભટકે છે. પ્રભુની આજ્ઞાની પાલનરૂપ સર્વ આશ્રવનો ત્યાગ કરનારા મુનિઓ પણ પરમાત્માના દર્શન-વંદન વગેરે કરી પરમાત્માની ઉપાસની કરે છે. રાવ આમ્રવની ત્યાગનું સQ જેઓમાં નથી તેવા શ્રાવકો પણ તેવું સત્વ પ્રાપ્ત કરવા તથા મોક્ષમાર્ગની આરાધના માટે પરમ ઉપકારી એવા દેવાધિદેવના વંદન-પૂળ-દર્શન, ચૈત્યll નિર્માણ, પ્રતિમાઓના નિર્માણ, દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ, રસાત ક્ષેત્રની ભક્તિ વગેરે દ્વારા અરિહંત પરમાત્માની ઉપાસના કરે છે. વિલોક તીર્થ વંદના Far Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 2 ચાર નિક્ષેપે જિન આરાધના www.katirth.org ટેજ નામને આવી રચનાને દ્રવ્ય ભાવ થકી પ્રભુ. પણ ભુવનને પાચન કરે કરૂણા ના જતિ વિષ્ણુ. શુભનામથી જે સોહતા મન મોહતા પણ લોકની ત્રણ લોઠના અને રીર્યને કરૂં માનથી હું ના દેવાધિદેવ શ્રીસીમંધરસ્વામી આદિ વીશ તીર્થંકર ભગવંતો હાલ સદેહે મહાવિદેહક્ષેત્રમાં વિચરી રહ્યા છે. ભરત-એરવત ક્ષેત્રમાં હાલ પાંચમાં આરામાં પ્રભુનો વિરહ છે. આમ છતાં પ્રભુના નામગ્રહણપ્રતિમાજીની પૂજા વગેરે દ્વારા પરમાત્માની આરાધના થાય છે. ચાર નિક્ષેપે અરિહંત પરમાત્માની આરાધના કરવાનું પૂજ્યપાદ કલિકાલસર્વજ્ઞ આચાર્ય ભગવંત શ્રીમદ્વિજય હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ફરમાવે છે - नामाकृतिद्रव्यभावैः पुनतस्त्रिजगज्जनम् । क्षेत्रे काले च सर्वस्मिन्त्रर्हतः समुपास्महे ।। અર્થ નામ, સ્થાપના, દ્રવ્ય અને ભાવથી (ચાર નિક્ષેપોથી) જગતના જીવોને પવિત્ર કરી રહેલ, સર્વક્ષેત્રમાં અને સર્વકાળમાં પેલ અરિહંતોની અમે ઉપાસના કરીએ છીએ. અથવા સર્વક્ષેત્રમાં સર્વકાળે થયેલ અરિહંતોની નામ-સ્થાપના-દ્રવ્ય અને ભાવ (નિક્ષેપા) થી અમે ઉપાસના કરીએ છીએ. કુ ત્રિલોક તીર્થ વંદના કોઈપણ વસ્તુના ચાર નિક્ષેપા થઈ શકે છે. આપણે અરિહંત પરમાત્માના ચાર નિક્ષેપો સમજીએ... नामजिणा जिणनामा ठवणजिणा पुण जिणिदपडिमाओ। दव्वजिणा जिणजीवा, भावजिणा समवसरणत्था ।। અરિહંત, જિન, તીર્થંકર વગેરે એકાર્થી શબ્દો છે, અહીં જિન એટલે કે, અરિહંતના ચાર નિક્ષેપોની વ્યાખ્યા આ ગાથામાં આપી છે. ચાર નિક્ષેપા આ પ્રમાણે છે. ૧) નામ ર) સ્થાપના ૩) દ્રવ્ય ૪) ભાવ. પરમાત્મા જિનેશ્વર દેવના યારે નિક્ષેપોની વ્યાખ્યા આ મુજબ છે. 3 For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir ર્નિચર ભગવાનના નામ મૈં નામ જિન-ષભ-અજિત વગેરે 2 સ્થાપના નામ 1 શ્રી અજિતનાથ સ્વામિને તમા શ્રી સુમતિનાથ વામને મ શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામને ન ને નમઃ શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામિને નમન શ્રી શ્રેયાંસનાથસ્વામિને ન આ વિભાવામિ શીતલનાથ સ્વામિને તમા શ્રી શાંતિનાથવા મને નમન કરતા સિ વિયનામામા રા શ્રી અરનામસ્વામિ ન શ્રી મુનિસુ મને મા અમ જો પાછનાયામિતે નમઃ કરાવાયા મને ser : " શ્રી વર્ધમાન સ્વામિન શ્રી સુવિધિનાથસ્વામિને નમઃ શ્રી મિ જિનેશ્વર ભગવાનના પ્રતિમાજી, છબી, ફોટા, સ્થાપનાજી વગેરે સ્થાપવાનિ Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsurl Gyanmandir ભાવ દિનની અવસ્થા સિવાયની અવસ્થામાં રહેલા જિર્નચર પ્રભુના જીવો તે દ્રવ્યજન, અર્થાત્ ભાજિત પૂર્વેની કે પછીની અવસ્થામાં રહેલા જિનેચર પ્રભુના જીવો તે દ્રવ્યજન, જેમકે પદ્મનાભસ્વામીનો જીવ શ્રેણિક મહારાજા તથા ઋષભાદિ ચોવીશે પ્રભુ. ટૂંકમાં, ભૂતકાળમાં થઈ ગયેલા અતે ભવિષ્યમાં થનારા ર્નિચરદેવો હાલ દ્રવ્યન કહેવાય. દ્રવ્ય વર્તમાનકાળે સદેહે તીર્થકરરૂપે વિચરતા દિન તે ભાવરિત અર્થાત્ સમવસરણમાં બેસીને દેશના આપતા અથવા કેવળજ્ઞાત પામ્યા પછી તીર્થકર નામકર્મના ઉદયતે ભોગવતા સાક્ષાત્ વિચરતા તીર્થકર ભગવંતો હૈ ભાવન, જેમકે શ્રીસીમંધરસ્વામી વગેરે વીશ વિહરમાન જિન. ભાવે ચાર નિક્ષેપામાં રહેલા અરિહંતો આપણા માટે આરાધ્ય છે. ખૂબ ભાવથી તેમની આરાધના આપણે કરવી જોઈએ. સામાન્યતઃ રોજ પ્રભુ સમક્ષ કરાતા ચૈત્યવંદનમાં સંક્ષેપથી આ ચારે નિક્ષેપમાં રહેલા અરિહંતની આરાધના થઈ જાય છે. લોગસ્સસૂત્રમાં ચોવીશ તીર્થકર ભગવંતોના નામ છે. તે સૂત્ર દ્વારા નામજિનની આરાધના થાય છે. અરિહંતચેઈઆણં સૂત્ર દ્વારા જે પ્રતિમાજી સન્મુખ આપણે ઊભા રહી આ સૂત્ર બોલીએ છીએ તે સ્થાપનાઅરિહંતની આરાધના થાય છે, વળી મોટા દેવવંદનમાં ‘સવ્વલોએ અરિહંત ચેઈઆણં’ કહીએ છીએ તે દ્વારા લોકમાં રહેલા સર્વ જિનપ્રતિમાજીની એટલે સ્થાપનાનિલેપાની ઉપાસના થાય છે. ' ‘નમુત્થણંસૂત્રની છેલ્લી ગાથા - ગે મ ગર્ગ સિદ્ધા, રે ગ મણિશઢિ નાTQ છારા ગ gorg, સર્વે સિવિટ્રા પૅવાઈ ! | આના દ્વારા દ્રવ્ય તીર્થકરોની આરાધના થાય છે. અતીતકાળમાં જે તીર્થકરો સિદ્ધ થયા, અનાગત કાળમાં થશે અને વર્તમાનમાં રહેલ સર્વને ભાવથી વંદન કરું છું. અહિં ‘વર્તમાનમાં રહેલ’ કહેવા દ્વારા વર્તમાનમાં પણ જેઓ ગૃહસ્થાવસ્થામાં છે છમસ્થપણામાં રહેલા છે તેવા દ્રવ્ય તીર્થકરોને વંદના છે. નમુત્કૃષ્ણની ૧લી નવગાથા દ્વારા પરમાત્મા અરિહંત પ્રભુના વિશેષણોને યાદ કરવાપૂર્વક ભાવ અરિહંત ભગવંતને નમસ્કાર થાય છે. એટલે આ સૂત્ર દ્વારા દ્રવ્ય-ભાવજિનને નમસ્કાર કરાય છે. આમ રોજના ચૈત્યવંદન દ્વારા પણ ચાર નિક્ષેપે અરિહંતની આરાધના કરાય છે. અહીં વિશેષ વિસ્તારથી આરાધના કરવા આપણો પ્રયત્ન છે. Bals de cok 6 For Private and personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Maharan Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsu Oyarmandie વિભાગ-૧ નામ-નિક્ષેપ-આરાધના અAT પ્રથમ, પ્રભુના નામ નિક્ષેપાની આરાધના કરીએ, તીર્થકર ભગવંતોના નામો પણ અત્યંત પવિત્ર છે, પ્રભુના નામના જાપ અાજે પણ આપણે કરીએ છીએ. 5 || ફ્રી શ્રી ઉગતનાથાય નમઃ || | || Bકૂી શ્રી ઋષમવેવાય નમઃ || | H ની શી પનામ || H 3ી શ્રી રાંરવેરવર || 3ી શ્રી મહાવીરાય નમઃ || || દ્વી પ્રભુ નામના સ્મરણથી અનેક વિઘ્નો નાશ પામે છે, ઉપદ્રવો શાંત થાય છે, પાપોનો નાશ થાય છે, પુયની વૃદ્ધિ થાય છે, સદ્ગતિ સુલભ બને છે અને મુક્તિ નિકટ થાય છે. જેનેતરોમાં ‘રામ’ નામનો મહિમા ઘણો છે. રામ નામની ધૂન પણ તેનો અખંડ લગાવે છે. જૈનશાસનમાં પણ ‘અરિહંત' અથવા પાર્શ્વનાથ, સીમંધરસ્વામી, મહાવીરસ્વામી વગેરેના નામની ધૂન પણ લગાવાય છે. જાપ વગેરે પણ થાય છે. ભક્તામર અને કલ્યાણ મંદિર સ્તોત્રોમાં પણ પ્રભુના નામનો અપૂર્વ પ્રભાવ વર્ણવવામાં આવ્યો છે. મુજ રોમે રોમે વનાથ | TI| Oનામનો રાણISાર હો. મુજ શ્વાસે શ્વાસે નાથ ! તારા રમણનો ધબકાર હો. પ્રગટ પ્રભાવી નીમ રે Gરમ નિકદના. ત્રણ લોકની સવિ તીર્થને છે નાવથી હું વંદના. त्वत्राममंत्रमनिशं मनुजाः स्मरन्तः, सद्यः स्वयं विगतबंधभया भवन्ति ।। આપના નામમંત્રનું નિરંતર સ્મરણ કરનાર જીવ શીધ્ર સ્વયં બંધનના ન્યથી મુક્ત થાય છે. ( શ્રી એક્તામર સૂત્ર ગાથા ૮૨ ) आस्तामचिन्त्यमहिमा जिन ! संस्तवस्ते, नामापि पाति भवतो भवतो जगन्ति । હે પ્રભુ ! તારા ગુણની સ્તવનાનો તો અપૂર્વ મહિમા છે જ, {ી. પણ તારુ નામસ્મરણ પણ સંસારના ભયથી ભવ્ય જીવોનું રક્ષણ કરે છે. (શ્રી કલ્યાણ મંદિર ગાથા ૭) | 1 ais off it.ohi Fornate and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir સ્વામિને નમ્: || पार्श्वनाथाय नमः || શ્રી સીમંધરસ્વામિને નHઃ || વગેરે પદો દ્વારા મંથરૂપે પણ પ્રભુ નામનો જાપ બતાવેલ છે. નામનો મહિમા પર બંધુઠત્તનું દષ્ટાંત બંધુદત્ત નામનો શ્રેષ્ઠિપુત્ર સાથે સાથે પોતાની પત્નીને લઈને જતો હતો. વચ્ચે ચોરોની ધાડ પડી. ભાગાભાગમાં બંધુદત્ત નાસી ગયો. પરંતુ તેની પત્ની ચોરોના હાથમાં પકડાઈ ગઈ. ચોરોએ પલ્લીપતિને ભેટ ધરી. પલ્લીપતિએ પોતાની પત્ની બનાવવાનો વિચાર કર્યો. તેનું નામ વગેરે પૂછ્યું. તેના પિતાના નામને જાણતાં જ પલ્લીપતિ તેના પગે લાગ્યો અને બોલ્યો કે ‘તું મારી બેન છે” તારા પિતાએ મને મૃત્યુથી બચાવેલ છે. દારૂ પીને રસ્તામાં પકડાઈ જતા મને રાજાએ ફાંસીની સજા કરેલી. પૌષધ પારીને ઘરે જતા તારા પિતાના જોવામાં હું આવ્યો. તેમણે રાજાને ભેટમું ધરીને આજીજી કરી અને મને છોડાવ્યો. માટે હે બેન ! હવે તારી શું ઈચ્છા છે તે કહે? હું પૂર્ણ કરું, તેણીએ કહ્યું, ‘મને મારા સ્વામિનો મેળાપ કરાવી આપો.' પલ્લીપતિએ ચારે બાજુ ચોરોને દોડાવ્યાપત્તો ન લાગ્યો - તેથી પલ્લીપતિએ દેવીની માન્યતા કરી કે ‘એક મહિનામાં આ મારી બેનનો પતિ મળશે તો હે દેવી, ! તને દશ પુરુષોનું બલિદાન આપીશ’ મહિનો થવા આવ્યો છતા પત્તો લાગતો નથી, છેવટે દશ પુરુષોનો બલી આપવા ગમે તે દસ પુરુષોને પકડી લાવવા હુકમ કર્યો. દશ પુરુષોને ચોરો પકડી લાવ્યા. તેમાં તે જ બંધુદત્ત અને તેના મામા પણ પકડાયા હતા. દેવી આગળ હાજર કરાયા, લાઈનબંધ બધાને ઉભા રાખ્યા. ચોરો તલવારના ઘા ઉગામે છે. બંધુદત્ત નવકારમંત્ર અને પાર્શ્વનાથ ભગવાનનું નામ યાદ કરે છે. ઘા નિષ્ફળ જાય છે. પુનઃ પુનઃ ચોરો ઘા કરે છે. પરંતુ ઘા તદ્દન નિષ્ફળ જાય છે. છેવટે ચોરો બંધુદત્તને પલ્લીપતિ પાસે લઈ જાય છે. પાસે જ રહેલી તેની પત્નીએ પતિને ઓળખી કાઢ્યા. પગમાં પડી. પલીપતિ આશ્ચર્ય પામ્યો. હકીકતની જાણ થતા બધાને છોડી મુક્યા, બંધુદત્તનું સન્માન કર્યું. પલીપતિ પૂછે છે, “મણિમંત્ર-જડીબુટ્ટી જેવું તમારી પાસે શું હતું કે જેથી તલવારના ઘા પણ નિષ્ફળ ગયા. બંધુદને કહ્યું -માત્ર ‘પાર્શ્વનાથ ભગવાનનું નામ’ - આ છે ભગવાનના નામનો મહિમા, ભગવાનનો આટલો જ મહિમા નથી પરંતુ નામસ્મરણથી કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષ સુધીની પ્રાપ્તિ થાય છે. હાલમાં આપણને તીર્થકર ભગવાનના ૯૦૦ નામ મળે છે. જેમ આપણા અહીંના આ ભરત ક્ષેત્રમાં ૨૪ તીર્થકરો થયા છે. તેમ તે જ રીતે બાકીના ચાર ભરત ક્ષેત્રો (કુલ ૫ ભરત ક્ષેત્ર છે.) તથા પાંચે ઐરવત ક્ષેત્રમાં પણ ૨૪ તીર્થકરો થયા છે. કુલ ૨૪૦ તીર્થકરો દશ ક્ષેત્રના આ ચોવીશીમાં થયા, તે જ રીતે ગઈ ચોવીશીના દશ ક્ષેત્રના ૨૪૦ તીર્થંકરો અને આગામી ચોવીશીના પણ દશ ક્ષેત્રના ૨૪૦ તીર્થકરોના નામ અત્યારે ઉપલબ્ધ થાય છે. આમ કુલ ૭૨૦ તીર્થકરોના નામ થયા. વળી અજિતનાથ ભગવાનના કાળે ૧૭૦ તીર્થંકરો ઉત્કૃષ્ટથી હતા. (ઉત્કૃષ્ટા એકસોને સિત્તેર) તેમાંથી ૫ ભરત ક્ષેત્રમાં અને ૫ એરવત ક્ષેત્રમાં અને ૧૬૦ તીર્થકર ભગવંતો પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં હતા. આ ૧૬૦ તીર્થકર ભગવંતોના નામ પણ અત્યારે ઉપલબ્ધ થાય છે. તેવી જ રીતે હાલ વર્તમાનમાં વિચરતા વીશ તીર્થકર ભગવંતો પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં જ છે. તે બધા તીર્થંકરોના નામ મળે છે. એટલે કુલ ૯૦૦ તીર્થકરોના નામ આજે ઉપલબ્ધ છે. તે સિવાય ચરિત્રો આદિમાં, ક્યાંક-ક્યાંક તીર્થકરોના નામ મળે તે જુદા. | નવસો નામોમાંથી દરેકના નામ લઈને નમસ્કાર કરવાનો છે. દરેકના નામને અંતે ‘નમઃ' બોલી તે વખતે ‘નમો જિણાણં' બોલવાનું. સામુદાયિક આરાધનામાં એક જણ નમઃ સુધી બોલે. સર્વએ ‘નમો જિણાણં' બોલવાનું. આ બધા ક્ષેત્રો એટલે કે પાંચ ભરત ક્ષેત્ર, પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર અને પાંચ ઐરવત ક્ષેત્ર ક્યાં આવેલા છે તેની ભૌગોલિક દૃષ્ટિએ સમજણ હવે પછીના પ્રકરણમાં આપીએ છીએ. ત્રિલોક #lled પં.ના છે For Private and personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 શwas = અસંખ્ય યોજના વિશ્વનું સેવ અનંત છે. એનો છેડો નથી. જેમ કાળ અનંત છે તેમ સેલ પણ અનંત છે. આ અનંત ક્ષેત્ર બે ભાગમાં થર્ટેચાયેલું છે. [૧) લોકાકાશ અને (૨) આયોકકાશ. જેટલા આકાશના વિભાગમાં ૧. ધમસ્તિકાય, ૨, અધમહ્નિકાય, ૩. જીવ, ૪. પુદગલો હોય છે, તેને લોકકાશ કહેવાય છે. તે સિવાયનું ક્ષેત્ર અલોકાકાશ કહેવાય છે. લોકાકાશ અસંખ્ય યોજન પ્રમાણ છે. અયોકાકાશનું પ્રમાણ અનંત છે. અલોકાકાશ ખાલી ક્ષેત્ર છે, તેમાં કશુંજ હોતું નથી. લોકાકાશની ચારે બાજુ લોકાણકારી છે. [િશ્વન • લોકાકાશ સામે લોકાકાશનું ચિત્ર આપેલ છે. લોકાકાશની ઊંચાઈ ૧૪ રાજલોક જેટલી છે. ૧ રાજલોક = અસંખ્ય યોજન. લોકાકાશની લંબાઈ, પહોળાઈ સર્વત્ર એક સરખી નથી. જે સામે ચૌદ રાજલોકના ચિત્રમાં જોઈ શકાય છે. | લોકાકાશની મધ્યમાં તિøલોક છે, જેની લંબાઈ પહોળાઈ ૧ રાજલોક જેટલી છે. ૯૦૦ યોજન ઉપર તથા ૯00 યોજન નીચે સુધી તિચ્છલોક ગણાય છે. તિર્થાલોકની ઉપર ઊર્ધ્વલોક છે, જેની આગળ પહોળાઈ વધતા કા રાજલોક સુધીમાં પાંચ રાજ જેટલી પહોળાઈ થાય છે. પછી ઘટતી જાય છે, અને છેક ઉપર પહોંચતા એક રાજલોક જેટલી થાય છે. | લોકના ઉપરના છે. મધ્યમાં ૪પ લાખ યોજનના વ્યાસવાળી સિદ્ધશિલા છે. સિદ્ધ ભગવંતો લોકમાં છેક ઉપર રહે છે. અહીંથી જીવનો મોક્ષ થતા જીવ ઉપર જાય છે અને લોકના ઉપરના છેડે આવી જાય છે, કેમકે અલોકમાં જીવ કે પગલથી જઈ શકાતું નથી. ધર્માસ્તિકાય અને અધર્માસ્તિકાય હોય ત્યાં જ જીવની ગતિ કે સ્થિતિ હોય છે. જીવોને તથા પુદગલોને ગતિમાં સહાય કરતુ શ્રેષ્ય તે મ સ્તકાય . જીવોને તથા યુગલોત્રે સ્થિતિમાં સહાય કરતુ દ્રવ્ય તે વિસ્તકાય લોકની બહાર અલોકમાં ધર્માસ્તિકાય અને અધર્માસ્તિકાય ન હોવાથી જીવની તથા પુદ્ગલની ગતિ કે સ્થિતિ નથી. તિરછલોકની નીચે અધોલોક છે તેમાં પ્રથમ રાજમાં રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં તો ભવનપતિ દેવોના ભવનો અને ૧લી નરકના નરકાવાસો છે, પછી એક એક રાજના અંતરે બીજી આદિથી છેક સાતમી નરકના નરકાવાસો હોય છે. વિષ્ણુલોકની પહોળાઈ ૧ રાજલોક જેટલી છે. તે નીચે વધતા વધતા લોકના નીચેના છેડે સાતરાજલોક જેટલી થાય છે. ઊર્ધ્વ-અધોલોકની વાત સ્થાપના નિક્ષેપની આરાધના (શાશ્વત ચેત્યોને વંદના)માં વિસ્તારથી વિચારીશું. અહીં તીર્થકરો પાંચ ભરત, પાંચ ઐરાવત અને પાંચ મહાવિદેહમાં થાય છે, અને તે તિøલોકાન્તર્ગત મનુષ્યલોકમાં જંબૂ દ્વીપ, ધાતકી ખંડ અને પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપમાં હોય છે, તેથી હમણા તેની જ વિચારણા કરીએ. 9 ત્રિલોક | વંદના Far Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kend Acharya Shri Kalassagar url Gyanmandir ૧૪ રાજલોક ) પોથ તરી નર નૈવેયક 11 ડેવલી કે રહેવલોક ૯ દેવલોક પ Ai 18 દેવલોક દેવલોક, હદેવા?! કે $ &વલોક જહેવલોક ૩વરોક જદેવલોક દેવલોક ૪ દેવલોક તિષ્ઠલૉક નેટ શ્રીનીલી લીફીશી POKAL «{રક-૨ - શર્કરામભાઈ ઘનોદધેિ વલય વનવી વલય તેનૈવીત વલય રેસકોરી વા(તુ કપ્રિભ તરફ હાજી ફી લીલ SUG નરક- ૫ • કે- { નરક-ઈ તીન નદીના સનાડી For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સ્વયંભૂરમણ સમe સાઘનુરમામાં જીપ મા જ પુછcર સમક | પરવા બંને - દાહોદધિ સમ, I adઈ મક ' લdણ સમક છે કે તિરછલોક તિષ્ણુલોકની મધ્યમાં જંબૂ દ્વીપ છે. તેની લંબાઈ પહોળાઈ ૧ લાખ યોજન છે તેને કરતો ચારે બાજુ ડબલ વિસ્તારવાળો લવણ સમુદ્ર છે. તેને ફરતો ચારે બાજુ ડબલ વિસ્તારવાળો ધાતકી ખંડ છે. તેને કરતો ચારે બાજુ ડબલ વિસ્તારવાળો કાલોઠો સમુદ્ર છે, તેને ફરતો પુષ્કરવર દ્વીપ છે, તેને ફરતો પુષ્કરવર સમુદ્ર છે એક ટ્રીપ - એક સમૃદ્ર એમ પૂર્વથી ઉત્તરોત્તર ડબલ વિસ્તારવાળા કુલ અસંખ્ય દ્વીપ - સમુદ્રો છે. છેલ્લો સ્વરાંકૂરમણ દ્વીપ છે. તેને ફરતો સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર છે. અધિઈ લોકાકાશનો છેડો આવે છે. સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર પછી અલોકાકાશ આવે. 11 ત્રિલોક ની વંદના For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir મનુષ્યલૉક ત્રીજા પુકરવર દ્વીપની મધ્યમાં ગોળ વર્તુળાકારે માળુષોત્તર નામનો પર્વત આવે છે. | મહૈિં સુધીનું ક્ષેત્ર મનુષ્યલોક કહેવાય છે. અર્થાત્ જંબુ દ્વીપ, લવાણ સમુદ્ર, ધાતકી ખંડ, પુષ્કરવર દ્વીપ એડધો જેને પુકરવરાર્ધ કહેવાય છે, | આટલું ક્ષેત્ર મળું વલોક કહેવાય છે. મનુષ્યની ઉત્પત્તિ જન્મ-મરણ વગેરે મનુષ્યલોકમાં જ થાય છે. મનુષ્યલોકની બહાર ક્યારેક લબ્ધિ વગેરેથી કે દેવાદિની સહાયથી મનુષ્ય જઈ શકે પણ ત્યાં તેનું જન્મ કે મરણ ક્ષેત્રના પ્રભાવે થતું નથી. , પૂર્વે કહેલ પાંચ ભરતુ હશે પાંચ રેવત ક્ષેત્ર અને | | | | આ મનુષ્યલોકમાં જ પહ પુષ્કરશરણાઈ ની 4 અને પાય મહાવ, Eાલોદધિ mislu મહાવિદેહ ક્ષેત્ર આવેલ છે હવે તે બધા ક્યાં ક્યાં છે ? કઈ રીતે છે ? તે વિચારીએ. ત્રિલોક તીઈ પંtent in For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jambu dweep ઉચ્છલોકની મધ્યમાં જંબૂ દ્વીપ છે તેનું ચિત્ર સામે આપેલ છે. તેની લંબાઈ - પહોળાઈ ૧ લાખ યોજનની છે. જંબૂ દ્વીપની મધ્યમાં મેરુ પર્વત છે. તેની ઊંચાઈ ૧ લાખ યોજન છે. પૃથ્વી પર તેનો વિસ્તાર દશ હજાર યોજન છે. તેની જમીનમાં ઊંડાઈ ૧૦00 યોજન છે. ટોચ ઉપર તેની પહોળાઇ ૧ ઇ00 યોજન છે. જંબુ દ્વીપ છ પર્વત અને સાત ક્ષેત્રમાં વહેંચાયેલો છે. તે ક્રમશઃ દક્ષિણથી ઉત્તર તરફ આ પ્રમાણે છે... (૧) ભરત ક્ષેત્ર (૨) લઘુહિમવંત પર્વત (૩) હિમવંત ક્ષેત્ર (૪) મહાહિમવંત પર્વત (૫) હરિવર્ષ ક્ષેત્ર (૬) નિષધ પર્વત ( ૭) મહાવિદેહ ક્ષેત્ર (૮) નીલવંત પર્વત (૯) રમ્યક ક્ષેત્ર (૧૦) રૂમી પર્વત ( ૧ ૧) હિરણ્યવંત ક્ષેત્ર ( ૧૨ ) શિખરી પર્વત (૧૩) એરવત ક્ષેત્ર | સોથી દક્ષિણે ભરત ક્ષેત્ર છે. સૌથી ઉત્તરે એરવત ક્ષેત્ર છે. મધ્યમાં મહાવિદેહ ક્ષેત્ર છે. ક્ષેત્ર એટલે જમીન. જેમાં ગામ-નગરો વગેરેમાં લોકોનો વસવાટ વગેરે હોય છે. આમાં ભરતક્ષેત્ર, મહાવિદેહ ક્ષેત્ર અને ઐરવત ક્ષેત્ર ત્રણ કર્મભૂમિ કહેવાય છે. આમાં અસિ-મસિ-કૃષિ વગેરે વ્યવહારો હોય છે. વ્યાપાર-ખેતી નોકરી વગેરે આ ક્ષેત્રોમાં હોય છે. તેવી જ રીતે મોક્ષ માર્ગ પણ આ જ ક્ષેત્રોમાં હોય છે, તેથી તીર્થંકરો વગેરે આ જ ક્ષેત્રમાં થાય છે. બાકીના ચાર ક્ષેત્ર અકર્મભૂમિ કહેવાય છે... આમાં પુરુષ સ્ત્રી-યુગલ સાથે જન્મે છે. યુવાનીમાં આવતા તે જ પતિ-પત્ની રૂપે બને છે. ત્યાં ખેતી-વ્યાપાર વગેરે હોતું નથી. કલ્પવૃક્ષો હોય છે તેમાંથી બધુ જ મળી રહે છે. લોકો સરળ સ્વભાવી હોય છે, મૃત્યુ પામીને નિયમા દેવલોકમાં જાય છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રના મધ્યભાગમાં પણ ઉત્તરમાં ઉત્તરકુરુ, દક્ષિણમાં દેવકુરુ નામની અકર્મભૂમિ છે. 13 કિલોક તકે વંદના For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyarmandir જૈસલ હૈ , શિખરી પર્વત, હિરાચતક્ષા રુોિ પર્વત ચફલેકા નીલવંત પર્વત મહાવિહ@g નિષધ પર્વત હરિવર્ષા મહિમવત પર્વત હિમવતદ્દા લઘુહિમવંત પર્વત ભરતાથી વૈતાઢયા પર્વત pas cfle cell 14 For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Si Kasagar Gyarmandir Shri Maw ain Aradhana Kendra જમ્બુ પિતાવિદેહ ક્ષેત્ર ૮મી વિજયમાં સીમંધરસ્વામી જંબુદ્વીપની બરાબર મધ્યમાં નિષધ અને નીલવંત પર્વતની વચ્ચે મહાવિદેહ ક્ષેત્ર છે. સામે ચિત્ર આડુ બતાવેલ છે. પૂર્વ-પશ્ચિમ લાખ યોજન વિસ્તાર છે. ઉત્તર દક્ષિણ ૩૩,૬૮૪ યોજન વિસ્તાર છે. મધ્યમાં મેરુ પર્વત છે. નિષધ-નીલવંત પર્વતમાંથી બે- બે ગજદંત પર્વતો (હાથીના દાંતના આકારવાળા) નીકળે છે અને તે મેરુ પર્વત સુધી પહોંચે છે. આમાં નિષધ પર્વતમાંથી નીકળેલ બે ગજદંત પર્વતોના નામ વિશુ—ભ-સોમનસ છે. તેમની વચ્ચેનું ક્ષેત્ર દેવકર ક્ષેત્ર છે નીલવંત પર્વતમાંથી નીકળેલ બે ગજદંત પર્વતોના નામ ગંધમાદન અને માહ્યવંત છે. તેમની વચ્ચેનું ક્ષેત્ર ઉત્તર ક ક્ષેત્ર છે. આ બંને ક્ષેત્રો યુગલિક ક્ષેત્રો છે. અહીં યુગલિકો રહે છે અને કલ્પવૃક્ષ દ્વારા પોતાની જોઈતી વસ્તુ મેળવીને સંતોષમય જીવન જીવીને આયુષ્ય પૂર્ણ કરી દેવલોકમાં જાય છે. દેવપુર-ઉત્તરકુરથી પૂર્વ બાજુનો વિભાગ એ પૂર્વ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર. tog-ઉત્તરકુરથી પશ્ચિમ બાજુનો વિભાગ એ પશ્ચિમ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર. મહાવિદેહની દક્ષિણમાં રહેલ નિષધપર્વત પરના તિબિંછી દ્રહમાંથી નીકળી સીતાદા નદી નીચે દેવકુમાં પડે છે. ત્યાંથી ઉત્તરમાં મેરુ તરફ આગળ વધી મેથી પશ્ચિમ તરફ વહી પશ્ચિમ મહાવિદેક્ષેત્રના બે ભાગ કરતી છે કે લવણ સમુદ્રને મળે છે. અહિં પશ્ચિમ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સીતાદા નદીથી ઉત્તરનો ભાગ તે પશ્ચિમ-ઉત્તર મહાવિદેહ. સીતાદા નદીથી દક્ષિણનો ભાગ તે પશ્ચિમ દક્ષિણ મહાવિદેહ. આ જ રીતે ઉત્તરમાં રહેલ નીલવંત પર્વતના કેસરી દ્રહમાંથી સીતા નદી નીચે ઉત્તરકુરુમાં પડે છે. ત્યાંથી દક્ષિણ તરફ આગળ વધતા મેરુથી પૂર્વ દિશામાં વહી પૂર્વ મહાવિદેહ ક્ષેત્રના બે ભાગ કરતી છેક લવણ સમુદ્રને મળે છે. સીતા નદીથી ઉત્તરનો ભાગ તે પૂર્વ-ઉત્તર મહાવિદેહ, સીતા નદીથી દક્ષિણનો ભાગ તે પૂર્વ-દક્ષિણ મહાવિદેહ. આમ મહાવિદેહ ક્ષેત્રના કુલ ચાર ભાગ થયા, ૧) પૂર્વ-ઉત્તર મહાવિદેહ ક્ષેત્ર ૨) પૂર્વ-દક્ષિણ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર 3) પશ્ચિમ-ઉત્તર મહાવિદેહ ક્ષેત્ર ૪) પશ્ચિમ-દક્ષિણ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર આમાં પૂર્વ ઉત્તરમાં ઉત્તરકુરના માલ્યવંત નામના ગજદંત પર્વત પછીથી મહાવિદેહ ક્ષેત્રની ૧લી વિજય શરૂ થાય. વિજય પછી પર્વત આવે. પછી બીજી વિજય આવે, પછી નદી આવે, પછી ત્રીજી વિજય આવે, પછી પર્વત આવે, પછી ચોથી વિજય આવે, પછી નદી આવે. આમ એક-એક વિજય પછી એક વાર પર્વત આવે, બીજી વાર નદી આવે. કુલ એક વિભાગમાં ૮ વિજય, ૪ પર્વત, ૩ નદી આવે છેલ્લી વિજય પછી વનખંડ આવે. આ રીતે પૂર્વ ઉત્તર મહાવિદેહની પૂર્ણાહુતિ થાય. આમાં છેહલી પુષ્કલાવતી નામની વિજય છે અને આમાં શ્રીસીમંધરસ્વામી પ્રભુ હાલ વિચરે છે. આ રીતે પૂર્વ-દક્ષિણ વિભાગમાં, પશ્ચિમ-ઉત્તર વિભાગમાં અને પશ્ચિમ-દક્ષિણ વિભાગમાં દરેકમાં આઠ-આઠ વિજય, ચાર-ચાર પર્વત, ત્રણ-ત્રણ નદી, આમ કુલ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં ૩૨ વિજય થાય. આ વિજયોની ગણત્રી શાસકાર ભગવંતોએ પ્રદક્ષિણાવર્તથી કરી છે. એટલે પહેલા પૂર્વ-ઉત્તર મહાવિદેહના માલ્યવંત પર્વત તરફથી શરૂ કરી ક્રર્મશઃ ૧ થી ૮ વિજય ગણવી. પછી પૂર્વ-દક્ષિણ મહાવિદેહમાં વનખંડ પાસેથી ૯મી વિજય શરૂ કરી સોમનસ ગજદંત પર્વત પાસે ૧૬મી વિજય બાવે. પછી પશ્ચિમ-દક્ષિણ મહાવિદેહમાં વિદ્યુ—ભ ગજદંત પર્વત પછીથી ૧૭મી વિજય શરૂ કરી છેલ્લે વનખંડ પાસે ૨૪મી વિજય આવે છે. પછી પશ્ચિમ-ઉત્તરમાં વનખંડની બાજુથી ૨૫મી વિજય શરૂ થાય અને છેક ગંધમાદન ગજદંત પર્વત પાસે છેલ્લી ૩૨ મી વિજય આવે... સામે ચિત્રમાં ૩૨ વિજય બતાવેલ છે. આમાંથી • ૮મી પુષ્કલાવતીવિજયમાં સીમંધરસ્વામી • ૯મી વત્સવિજયમાં બાહુસ્વામી • ૨૪મી નલિનાવતીવિજયમાં સુબાહુસ્વામી * ૨ પમી પ્રવિજયમાં યુગમંધરસ્વામી આમ ચાર તીર્થકર ભગવંતો હાલ વિચરે છે. અજિતનાથ પ્રભુ જ્યારે ભરત ક્ષેત્રમાં વિચરતા હતા ત્યારે બત્રીશે વિજયમાં તીર્થંકર પ્રભુ વિચરતા હતા. ઘાતકી ખંડમાં બે મહાવિદેહ ક્ષેત્ર તથા પુકરવરાર્ધ દ્વીપમાં પણ બે મહાવિદેહ ક્ષેત્ર થઈ કુલ પાંચે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં અજિતનાથ પ્રભુના કાળે મહાવિદેહ ક્ષેત્રોમાં ૧૬૦ તીર્થંકર ભગવંતો વિચરતા હતા તે સર્વના પણ નામ યાદ કરી આપણે નમસ્કાર કરીશું. ૯મી વિજયમાં બારસ્વામી ૨૪ મી વિજયમાં રબારસ્વામી ૨૫મી વિજયમાં યુગમંધરસ્વામી આમ ચાર તીર્થકર ભગવંતો હાપ્ત વિચરે છે. 15 ત્રિલોક tfleઈ વંશના For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Matavis Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir [1 AT } ૮. પુષ્ઠલાતીવિજય E. સવિજય 19. પુષ્કલવિજય ૧૦. સુdfસવિજય દ. મંગળcલીવજય ૧૧. મહાપસવિજય છે. . ૫. આuídજય ૧૨. વસાવતીવિજય નીલdd પર્વત સીતા નદી ૪. કચ્છાવતીવિજય ૧૩. રમ્યવિજય / 3. મહાકચ્છવિજય ૧૪. રમ્યવિજય ૨. સુકાછવિજય ૧૫, રમણીયવિજય ૧. કચ્છવિજય ol ૧૬. મંગલાવતીવિજય માયddhયા કિશોખનસગિરિ F ) ઉત્તર : | | | pQ વિલુપ્રભગિરિ ગંધમાદનગિરિ ૩૨. ગંધિatવતીવિજય ૧૭. પક્ષમવિજય ૩૧. મંપિવિજય ૧૮. સુપકમવિજય ૩૦. સુવાણિજય ૧૯. મહાપમવિજય ર૯. વષ્ણુવિજય ૨૦, પક્ષમાવજીવિજય સીતોદા નદી Pph Rhile ૨૮. ઇઝાવતીવિજય ર૧. શંખવિજય ર૭, મહાવપ્રવિજય રર. નલિનવિજય ર૬. સુવપ્રવિજય ૨૩. કુમુદવિજય ર૫. ઉપ્રવિજય ૨૪. નલિનાતીવિજય | વનમખા વનમુખ ત્રિલોક ttlef વંદના 16 For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અહીં ખંડ ૧, ૨ અને ૬ દક્ષિણા ભરત છે અને ખંડ ૩, ૪ અને ૫ ઉત્તર ભરત છે. લઘુહિમfavda ઉત્તર ભરતી વૈરાપર્વલા દક્ષિણાભરતા T 2 // 1 ની ની જે બૂ શ્રી ૫ ની સૌ થી ૬ ક્ષિ ણે ભ ર ત ો _ છે. ભરત ક્ષેત્રમાં પણ બરાબર મધ્યમાં પશ્ચિમથી પૂર્વ વૈતાદ્ય નામનો પર્વત છે. તેનાથી ભરત ક્ષેત્રના બે ભાગ થાય છે. ઉત્તર ભરત ક્ષેત્ર અને દક્ષિણ ભરત ક્ષેત્ર. ને વળી ઉત્તરના લધુ હિમવંત પર્વત પરના પઇસરોવરમાંથી પૂર્વ-પશ્ચિમ બંને દિશામાં ગંગા-સિંધુ નામની નદીઓ નીકળે છે. તે પર્વત પર ૫00 યોજન વહી દક્ષિણ તરફ વળે છે. પર્વત પરથી નીચે કુંડમાં પડી તેમાંથી નીકળી ઉત્તર-ભરતમાં વહી વૈતાઢય પર્વતને ભેદી દક્ષિણમાં આગળ વધી લવણ સમુદ્રમાં ભળે છે. ગંગા નદી પૂર્વ સમુદ્રને તથા સિંધુ નદી પશ્ચિમ સમુદ્રને મળે છે. આ બે નદીના કારણે ઉત્તર ભરતના અને દક્ષિણ ભરતના ત્રણ-ત્રણ ભાગ થાય છે. આ છ ખંડ કહેવાય છે- ચક્રવર્તીરાજા છ ખંડના પ્રભુત્વને ધારણ કરે છે. વાસુદેવો દક્ષિણના ત્રણ ખંડના પ્રભુત્વને ધારણ કરે છે. છ ખંડમાં થઈ કુલ ૩૨,૦૦૦ દેશો હોય છે. આમાં દક્ષિણમાં જે મધ્યખંડ છે, e તેમાં ૨ પા આર્ય દેશો છે. તેમાં જ તીર્થકરો, ચકવર્તાઓ, વાદેવો, બળદેવો થાય છે. આ જ રીતે ઉત્તરમાં ઍરવત ક્ષેત્ર વિષે પણ સમજવું. માત્ર તેમાં શિખરી પર્વત પર પુંડરીક સરોવરમાંથી પૂર્વ-પશ્ચિમ બે નદીઓ નીકળી ઉત્તર તરફ વળે છે અને વૈતાદ્યને ભેદીને ઉત્તરમાં વહી ક્રમશઃ પૂર્વ-પશ્ચિમ લવણ સમુદ્રને મળે છે. બંને નદીઓના નામો રક્તા અને રક્તવતી છે. | ભરત ક્ષેત્રની ત્રણે ચોવીશીના ૭૨ તીર્થકરોના નામ લઈને આપણે પ્રણામ કરીશું. તેવી જ રીતે ઐરાવત ક્ષેત્રના પણ ૭૨ તીર્થકરોને ભાવથી નમીશું. મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં પણ અજિતનાથ પ્રભુના કાળે બત્રીશે વિજયોમાં થયેલ તીર્થકરોના પણ નામનું સ્મરણ કરી તેમને પણ ભાવથી નમસ્કાર કરીશું. 11 ત્રિલોક till iteના Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Ma r athana Kendra Achana Shei Kalassagarsu armander ત્રણ વચોવીશી * . . , , યુમલિકની ઈચ્છા અને જરૂરીયાતોને સંતોષતા દસ કલ્પવૃક્ષો ભરત ક્ષેત્ર અને ઐરાવત ક્ષેત્રમાં કાળ પરાવર્તિત થતો હોય છે, અવસર્પિણી કાળમાં બધુ ઉતરતુ હોય છે (ઘટતુ જાય છે) ઉત્સર્પિણી કાળમાં બધુ ચઢતુ (વધતુ) હોય છે. ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી બંને કાળના છ-છ ભાગ થાય છે તેને આરા કહેવાય છે. અવસર્પિણીના ૧ લા, ૨ જા, ૩જા આરામાં યુગલિક કાળ હોય છે. સ્ત્રી-પુરુષ-યુગલ સાથે જ જન્મ પામે છે. કલ્પવૃક્ષો તે કાળે હોય છે, તેની પાસેથી તેમને બધુ જ મળી રહે છે. એટલે કૃષિ (ખેતી) વ્યાપાર વગેરે કંઈ કરવાનું હોતુ નથી. સરળ સ્વભાવી યુગલો આયુષ્ય પૂર્ણ થયે અંતે મૃત્યુ પામી દેવલોકમાં જાય છે. ત્રીજા આરાના અંતે કલ્પવૃક્ષો ઓછા થતા જાય છે. ત્રીજા આરાના અંતે પ્રથમ તીર્થંકરનો જન્મ થાય છે. (જેમ આપણા આ ભરત ક્ષેત્રમાં ઋષભદેવ પ્રભુનો થયો) ધીમે ધીમે કલ્પવૃક્ષો ખતમ થઈ જતા પ્રથમ તીર્થકર ભગવંત (ગૃહસ્થાવસ્થામાં) કૃષિવ્યાપાર-શિ૯૫ વગેરે વ્યવહાર પ્રવર્તાવે છે. આગળ જતા ચારિત્ર લઈ તીર્થ સ્થાપે છે. અહિંથી અવસર્પિણી કાળમાં તીર્થ (શાસન)નો પ્રારંભ થાય છે. ત્રીજા આરાના ત્રણ વર્ષ સાડાઆઠ માસ બાકી હોય ત્યારે પ્રથમ તીર્થંકર નિર્વાણ પામે છે. ચોથા આરામાં ક્રમશઃ બીજા, ત્રીજા આદિ ત્રેવીસ તીર્થંકરો થાય છે. આને આપણે ચોવીશી કહીએ છીએ. ૪થા આરાના ત્રણ વર્ષ સાડા આઠ મહિના બાકી રહે ત્યારે ચોવીશમાં ભગવંતનું નિર્વાણ થાય છે. ત્રણ વર્ષ સાડા આઠ મહિના પૂર્ણ થયે ચોથો આરો પૂર્ણ થાય છે. પાંચમો આરો શરૂ થાય છે. પાંચમા આરામાં ચોવીશમા ભગવાનનું શાસન ચાલે છે. પરંતુ પાંચમા આરામાં જન્મ પામેલ કોઈ પણ જીવ તે ભવમાં મુક્તિને પામી શકતો નથી. પાંચમો આરો ૨ ૧ હજાર વર્ષનો હોય છે, તે પૂર્ણ થતા ધર્મ-શાસન-સંઘનો વિચ્છેદ થાય છે. પછી પાપમય છઠો આરો શરૂ થાય છે, તે પણ એકવીશ હજાર વર્ષનો હોય છે, તે પૂર્ણ થતા અવસર્પિણી કાળ પૂર્ણ થાય છે. હવે ઉત્સર્પિણી કાળ શરૂ થાય છે. આમાં અવસર્પિણીથી વિપરીત ક્રમ હોય છે. ૧લો આરો અવસર્પિણીના છઠ્ઠા આરા જેવો જ હોય છે. એકવીશ હજાર વર્ષનો છે. બીજો આરો પણ એકવીશ હજાર વર્ષનો હોય છે. બીજો આરો પૂર્ણ થતા ત્રીજા આરાના ૮૯ પખવાડીયા વીતે પ્રથમ તીર્થકર ઉત્પન્ન થાય છે. ત્રીજા આરામાં તેઓ શાસન સંઘની સ્થાપના કરે છે. ઉત્સર્પિણીમાં અહિંથી હવે શાસનનો પ્રારંભ થાય છે. ઉત્સર્પિણીનો આ ત્રીજો આરો અવસર્પિણીના ચોથા આરા જેવો હોય છે. આમાં ક્રમશઃ બીજા બાવીશ તીર્થંકરો થાય છે. ચોથા આરાની શરુઆતમાં ચોવીસમાં તીર્થંકર થાય છે. આમ કુલ ચોવીશ તીર્થંકરો ઉત્સર્પિણીમાં થાય છે. આને આપણે ચોવીશી કહીએ છીએ. ચોથા આરાના સંખ્યાના વર્ષો ગયા પછી યુગલિક કાળનો પ્રારંભ થાય છે. ૪થા, પમા, ૬ઠા આરામાં યુગલિક કાળ હોય છે. અવસર્પિણીના ૩જા, ૨ જા અને ૧લા આરા જેવો કાળ હોય છે. વર્તમાન અવસર્પિણીના ત્રીજા આરાનાં અંતે અને ચોથા આરામાં જે ચોવીશ તીર્થંકરો થયા તે વર્તમાન ચોવીશી કહેવાય છે. ગઈ ઉત્સર્પિણીના ત્રીજા આરામાં અને ચોથા આરાના પ્રારંભના વર્ષોમાં થઈ જે ચોવીશ તીર્થંકરો થયા તે અતીત ચોવીશી કહેવાય છે. આવતી ઉત્સર્પિણીમાં જે ચોવીશ તીર્થંકરો થશે તે અનાગત ચોવીશી કહેવાય છે. | ભરત-ઐરાત ક્ષેત્રોમાં દરેક અવસર્પિણી-ઉત્સર્પિણીમાં આ જ રીતે ચોવીશ ચોવીશ તીર્થકરો થાય છે. આ જ રીતે ભૂતકાળમાં અનંત અવસર્પિણી અને ઉત્સર્પિણીમાં અનંત ચોવીશી તીર્થકરોની થઈ છે અને ભવિષ્યમાં પણ આ જ રીતે અનંત ચોવીશી તીર્થંકર પરમાત્માઓની થશે. આ અનંત ચોવીશીઓને આપણે ભાવથી વંદન કરીએ છીએ, પણ આપણી પાસે વર્તમાન ચોવીશી, ઉપરાંત ગત ચોવીશી (અતીત) અને ભાવિ ચોવીશી (અનાગત)ના પ્રભુના નામો ઉપલબ્ધ થાય છે. તેથી આ ત્રણે ચોવીશીના પ્રભુના નામોને યાદ કરી નમસ્કાર કરીએ છીએ. પાંચે ભરત ક્ષેત્ર અને પાંચે ઐયત ક્ષેત્ર માટે આ બધી હકીકત જાણવી. એટલે ત્રીશ ચોવીશીના ૭૨૦ તીર્થકર ભગવંતોના નામ યાદ કરી આપણે નમસ્કાર કરીશું, Aિોક તીર્ણ વંદની 18 For Private and personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ધાતડી ખંડ ઐરવત ક્ષેત્ર ઐરવત ક્ષેત્ર હિરણ્યવંત ક્ષેત્ર kia pbraasj e રમ્યફ ક્ષેત્ર peph - શિશખર પર્વત & ડાં રક્ષિ , પર્વત રમ્યા ક્ષેત્ર બે પર્વત જ તાલdt પE - અનીલid પર્વત પશિયમ Kia 92019 મેરુ પર્વત મહાવિષ્ટ ક્ષેત્ર (૧બૂઢીપ , નિષધ પdi નિપપ પt iામ રામ મહilહમવત પdd . - BA BpftpJight હરિવર્ષ aોત્ર Uplhi Upti]nD, હરિવર્ષ aોત્રા Pph disk લઘુહિમg tી પર્વતો દિમic ક્ષેત્ર ભરત ક્ષેત્ર હિમવત ક્ષેત્ર ભરત ક્ષેત્ર કાવો.ધિ સમઢ પિરવાઈ દ્વીપ માનુષોતટ પર્વત - ઇંબૂ દ્વીપને ફરતો લવણ સમુદ્ર, તેને ફરતો ધાતકી ખંડ આવ્યો છે. તેનો વિસ્તાર ચાર લાખ યોજનનો છે. આની મધ્યમાં ઉત્તરમાં અને દક્ષિણમાં બે મોટા પર્વતો છે, જેને ઈપુકાર પર્વત કહેવાય છે. આ પર્વતોના કારણે ધાતકી ખંડના બે ભાગ પડી જાય છે. ૧) પૂર્વ ધાતકી ખંડ ૨ ) પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ. | બન્ને ધાતકી ખંડમાં જંબુ દ્વીપની માફક જ દક્ષિણથી ઉત્તર ભરત ક્ષેત્રથી એરવત થોત્ર સુધીમાં છે. પર્વતો અને સાત ક્ષેત્રો તે જ નામવાળા હોય છે. એટલે ક્રમશઃ ભરત ક્ષેત્ર, લઘુહિમવંત પર્વત, હિમવંત ક્ષેત્ર, મહાહિમવંત પર્વત, હરિવર્ષ ક્ષેત્ર, નિષધ પર્વત, મહાવિદેહ ક્ષેત્ર, નીલવંત પર્વત, રમ્યક ક્ષેત્ર, રૂકિમ પર્વત, હિરણ્યવંત ક્ષેત્ર, શિખરી પર્વત અને એરવત ક્ષેત્ર આવે. એટલે પૂર્વ ધાતકી ખંડમાં આ રીતે છ પર્વત અને સાત ક્ષેત્ર આવે. તે જ રીતે પશ્ચિમ ધાતકી ખંડમાં પણ જાણવું. પૂર્વ ધાતકી ખંડમાં ભરત ક્ષેત્ર, ઐરવત થોત્ર અને મહાવિદેહ ક્ષેત્ર આવ્યા છે. એ જ રીતે પશ્ચિમ ધાતકી ખંડમાં પણ થયેત્ર, ઐરાવત ક્ષેત્ર અને મહાવિદેહ ક્ષેત્ર આધ્યા છે. એટલે ઘાતકી ખંડમાં બે ભરત ક્ષેત્ર, બે ઐરવત ક્ષેત્ર અને બે મહાવિદેહ ક્ષેત્ર આવ્યા. અહિં પણ આપણે બંને ભરત થોત્રમાં, બંને એરવત ક્ષેત્રમાં ત્રણ ત્રણ ચોવીસી તથા બંને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં બત્રીશ બત્રીશ તીર્થકરોને નામ લઈને નમસ્કાર કરીશું. વર્તમાનમાં પણ આ ધાતક ખંડ ના બંને માવિદેહમાં ચાર ચાર તીર્થકરો વિચરે છે. છેલે વીશ વિસરમાન જિનમાં તેમના નામ લઈને નમઃકાર કરીશું. 19 ત્રિક «{થે વંદળા $9pJY9k REE For Private and personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsur Garmandir થાતકી ખંડને ચારે બાજુ ફરતો કાળોદધિ સમુદ્ર છે. ધાતકી | ધાતકી ખંડની માફક પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપમાં પણ ઉત્તર દક્ષિણ ખંડથી તેનો વિસ્તાર ડબલ હોઈ કુલ આઠ લાખ યોજના એક એક ઈપુકાર પર્વત આવેલા છે, તેનાથી પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના વિસ્તારવાળો છે. તેને ફરતો પુષ્કરવર દ્વીપ છે. તે પણ કાળોદધિ પણ બે ભાગ થાય છે. ૧) પૂર્વ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ૨) પશ્ચિમ સમુદ્રથી ડબલ વિસ્તારવાળો હોઈ તેનો વિસ્તાર સોળ લામ્ યોજન પુરવરાર્ધ દ્વીપ થાય છે. રમામાં બરાબર મધ્યમાં વલયાકાર માનુષોત્તર પર્વત | રબા દરેકમાં પણ ધાતકી ખંડની માફક દક્ષિણથી ઉત્તર ભરત આવેલો છે, જે પુષ્કરવર દ્વીપના બે ભાગ કરે છે. માનુષોત્તર શેત્રથી એરવત ક્ષેત્ર સુધી છ પર્વતો અને સાત ક્ષેત્રો બાવલા છે. પર્વતની અંદર જે પુષ્કરવર દ્વીપ છે તે સ્વંતર પુકરવરાર્ધ દ્વીપ એટલે પુકરવરાર્ધ દ્વીપમાં પણ બે ભરત ક્ષેત્ર, બે ઐવિત ક્ષેત્ર અને કહેવાય છે. માનુષોત્તર પર્વતની બહાર જે પુષ્કરવર દ્વીપ છે તેને બે મહાવિદેહ ક્ષેત્ર થયા. અહિં પણ બન્ને ભરત ક્ષેત્ર - એરવત બાહ્ય પુકરવરાર્ધ કહેવાય છે. ક્ષેત્રમાં ત્રણ ત્રણ ચોવીશી અને બંને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં બત્રીશ અત્યંતર પુષ્કરવરાધના અંતે મનુષ્યલોક પૂર્ણ થાય છે. - બત્રીશ પરમાત્માના નામ યાદ કરીને ભાવથી નમસ્કાર કરીશું. આમ મનુષ્યલોકમાં જંબુ દ્વીપ-ધાતકી ખંડ- પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ કુલ ૨ લા દ્વીપ અને લવણ સમુદ્ર અને કાળોદધિ સમુદ્ર થયા. આ બધાનો | વર્તમાનમાં આ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપનાં બંને મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વિસ્તાર થઈ મનુષ્યલોકનો વિસ્તાર ૪પ લાખ યોજનનો થાય છે, ચાર ચાર તીર્થકરો વિચરે છે. જેમના નામપૂર્વક પાછળ વીશવિહરમાન જિનમાં નમસ્કાર કરીશું. જંબૂ દ્વીપ | 0૧ લાખ યોજન લવણ સમુદ્ર ( બે બાજુ થઈને) ૮૪ લાખ યોજન હવે આપણે નામ લેવા પૂર્વક ક્રમશઃ તીર્થકર ભગવંતોને ધાતકી ખંડ ( બે બાજુ થઈને) ૧૮ લાખ યોજન નમસ્કાર કરીશું. દરેક નામના અંતે નમઃ બોલીએ ત્યારે નમો કાળોદધિ સમુદ્ર (બે બાજુ થઈને) ૧૬ લાખ યોજન જિણાણે બોલવાનું. જંબૂ દ્વીપમાં ૧૭૬, ઘાતકી ખંડમાં ૩૫૨, પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ (બે બાજુ થઈને) ૧૬ લાખ યોજન પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપમાં ૩૫૨ તથા વીશ વિહરમાન થઈ કુલ નવસો | કુલ ૪૫ લાખ યોજન તીર્થકરોને નામપૂર્વક આપણે નમસ્કાર કરીશું. પુષ્પવરાર્ધ દ્વીપ ઐરાત ક્ષેત્ર ઐરાત ક્ષેત્ર હિરણ્યad #> . હિરણ્યવંત ક્ષેત્ર રમ્ય ક્ષેત્ર કે શિખરી પર્વત pphalshs શિખરી પdt. રભિ પર્વત, મ્ય ક્ષેત્ર રકમ પર્વ લીલીંત પર્વત નીલવંત પરીત huh મહાવિદેહ ક્ષેત્ર મેરુ પતિ K2 93pJisk નિપપ પર્વત જનું ટીપ વિક સમુદ્ર પાતડી ખડે કાલોદધિ સમુદ્ર મહિમવત પર તેની મહાશિમઉ પdલ. હરિવર્ષ ક્ષેત્ર e હરિવર્ષ ક્ષેત્ર Bhi Dire]E uph aishi લઘુહિમના પર્વત હિમવંત ક્ષેત્ર ભરત ક્ષેત્ર હિમાંત ક્ષેત્ર ભરત ક્ષેત્ર માનપોર પર્વત નિપૌy 1ીe[ jના 20 For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyarmandir അ - H - - in സന്യസ്യന്യസ്യ സന്യസ്യന്യന്യസ്യ - - - ക - - - - - = ന - = 2 = 1 2 - 2 - പി. For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsur Gyan mandir ( ૧ C નવસો જિનોને નામગ્રહણપૂર્વક નમસ્કાર CC ) | થી ૨૮ જંબૂ દ્વીપ જંબૂ દ્વીપ જંબુ દ્વીપ જંબૂ દ્વીપ જંબૂ દ્વીપ જંબૂ દ્વીપ જંબૂ દ્વીપ ૨૪ ૨૪. | ભરત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી ૨૪ ભરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ભરત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી ઐરવત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી ઐરવત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ૨૪ ઐવિત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી | ૨૪ મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશ વિજયમાં ૩૨ કુલ ---- ૧૭૬ ૨૪. | ૨૪ ધાતકી ખંડ ધાતકી ખંડ ધાતકી ખંડ ધાતકી ખંડ ધાતકી ખંડ ધાતકી ખંડ ધાતકી ખંડ મુરત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી ભરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ભરત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી ૨૪ ઐરાવત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી ઐરાવત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ૨૪ એરવત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશ વિજયમાં ૩૨ કુલ ----- ૧૭૬ - ૨૪ | ૨૪ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડ ભરત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી - ૨૪ ભરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ભરત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી ૨૪ ઐરવત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી ૨૪ ઐરાવત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ઐરવત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી ૨૪ મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશ | વિજયમાં - ૩૨. કુલ ----- ૧૭૬ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ભરત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ભરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ૨૪ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ભરત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ઐરવત ક્ષેત્રની - વર્તમાન ચોવીશી પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ઐરાવત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી ૨૪ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ એરવત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી ૨૪ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશ વિજયમાં ૩૨ કુલ ----- ૧૭૬ પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ભરત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ભરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ભરત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ઐરાવત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ ઐરવત ક્ષેત્રની તાત ચોવીશી ૨૪ પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ એરવત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી ૨૪ પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશ વિજયમાં ૩૨ કુલ ----- ૧૭૬ 600 ગવાતું ગણો... પાંચ મહાવિદેહમાં વિહરમાન જિનને વંદના... ૨૦ --- ૯૦૦ ત્રિલોક તીર્થ વંદના 22 For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsu નઈ જન નjમને નઝસ્કાર જહોન 11મળે મા ભૂ૭૬ જિ) ખૌ of 21°5/૨ ૪ બ હશયના | ઉપર જંબૂ દ્વીપનું ચિત્ર છે. આમાં દક્ષિા ભરત ત્રિની ત્રણ ચોવીશીના ૭૨ જિન, ઉત્તરમાં એરવત ક્ષેત્રની ત્રણ ચોવીશીના ૭૨ જિન તેમજ મધ્યમાં અજિતનાથ પ્રભુના કાળે થયેલા મહાવિદેહની | ૩ર વિજયોના ૩ર જિન એમ જંબૂ દ્વીપના કુલ ૧૭૬ જિનના નામને યાદ કરી નમસ્કાર કરીએ. પછી ધાતકી ખંડનો નકશો બતાવીને ત્યાંના તીર્થંકર ભગવંતોને નામપૂર્વક નમીશું. તે જ રીતે પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપનો નકશો બતાવી ત્યાંના તીર્થકરોને અને છેલ્લે વીશ વિહરમાન જિનને નામ લઈ નમસ્કાર કરીશું. અહિં નામની પ્રધાનતા હોવા છતા ભાવની વૃદ્ધિ થાય માટે પ્રતિકૃતિ ઘણા ઠેકાણે મુકી છે, ક્યાંક એકલા નામ પણ આપ્યા છે. અહિં દક્ષિણ ભરત ક્ષેત્ર (૧)ના મધ્યખંડમાં ચોવીશે તીર્થકર થયેલ છે. લત કરત ઉપર જંબુ પણ મન' આ વિડMા પિગમાંથ) (ખરત ને પી Ms5) 0. ભરત ટક્ષેત્ર 21 ત્રિલોક 1 વંદના For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsun છે) શું ષભદેવ - વમને અર્જતનાથ સ્વામિને સંભવનાથ ' પર છે. તેને અભિનંદન વામને વામને પદ્મપ્રભ -વામિને. સુપાર્શ્વનાથ ર-વામૈિને ચંદ્રપ્રભ સ્વામૈિને શીતલનાથ. વિધિનાથી સ્વામિને. | મ ? It f/2 શ્રેયાંસનાથ. સ્વામિને વારપૂજય વૈમલનાથ -વામિને અનંતનાથ સ્વામિને | કમી છે. ધર્મનાથ વામને શ્રી | શાંતિનાથ વામિને કંથનાથ વામને અરનાથ આવીને અને મલીનાથ -વાર્મને રો : નો થી નેમિનાથ નિવ્રત . અને, નમિનાથ. વામને, પાર્શ્વનાથ વામને મઢાવીર ક્વામિને -વામૈિને નમ: જંબૂ દ્વીપના ભરત ડ્રોત્રની વર્તમાન ચોવીશી ત્રિલોક «{lef iના 24 For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shrikal માથી 'રી 11 ઑન ની થી ૪મો ૧ ગ્રામને ગમઝ તે મિfણી ધાને ગમે; પી શ્રીદાન વામને નમ્ર થી થwામાની મિટે ની: પી પ્રિક મuJt4૨ ચમ જી શિવગAિ afીને મમ: ધી સળમિતિ વ્યાધિમે નમ: જી શમા થામનૈ નમ જો વિમમાણ લgraણે નમઃ શ્રી મુના, ઘાનને : થી ગુલાઈ ચામિને નમઃ થી અમીરાશ થાયને મદ થી થાપર (વામિ ના; Id | થી થલેજ કક્ષાદળને મટા થી મળલદે થીમને unfirm થાયવે નમ: 15 થી નમીષ્મ વ્યાધિને ; Aી ઠંડવરાય વ્યાયે મધ દt tવા કવામિને ગમ જી શીથીલ થઇદમ નથી 20 'જંબૂ હીપના ભરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી વીએસનલ પર 25 દિપો dl=1 વંદના Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobaith.org જાથમિદાકિ દા.તે, મધ, જંબૂ દ્વીપના ભરત ક્ષેત્ર નાગd ચોવીશી મૌ સરળ, શાપિ &મ: જી પર્વનાશ વાવને ; થઈ ગ55 31 એને ગમે થી પડેલ વાસે કહ્યું: fી વો કાયો કartળને નય. પી શ૧ળા ઋમિત્રે ૧૧ થી પેઢાવાદ વાવે નમ: { fમર્મમ ઇ.9f% શ્રમ ધી હદયનાથ attપને નમ: નવી ક્રિષrs મગજે ચંપા પીપાવાવથઈવઢે ગર પd fજીદ થયાદી ચમ થી અમમ Artiણે એક (12) ? વષિા ઢ૨fમને . થી વામને થય. જી સંવદેશ ઘામિને ગમ પી મનtan attમને (1) થી 4 કાર્ય કafમકે નથી જ દેશપથ ઇવીર્યને અડ થી મrnયtળ વાળીને વેએક Bcas de 26 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઐરવત ક્ષેત્ર jયરૂ૫ સ્વામિને દક્ષિણ ચટdf विवाशापति ઉત્તર ઐસાd શિખરી પર્વત સંપટિક જંબુ દ્વીપમાં ભરત ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ ઐરવત ક્ષેત્ર ઉત્તરમાં છે. તેથી મધ્યખંડ પણ ઉત્તર ઐરવત ક્ષેત્રમાં તે અપેક્ષાએ ગણાય પણ ‘‘સર્વેમાં ઉત્તરો મેરૂ'' એમ શાસ્ત્રમાં જણાવેલ છે. તે અપેક્ષાએ દેખાતો ઉત્તર ઐરવત દક્ષિણ એરવત જણાવેલ છે. uૉમિને નમઃ Íી ચંદ્રાનન | ચંદ્રનાથ અશ્ચિપેણ સસ્વામિને | સામિન | સ્વામિને નમ: નમ: નંદિક્ષણ સામિને નમ: ષિદg સવામિને નમ: ddયર સ્વામિને અધિષ્ઠાયક સ્વામિને નમ: નમ: oil થી થી સોમચંદ્ર સ્વામિને અર્થસેન સ્વામિને શતાયુષ સ્વામૅિને નમ: અંગુઝિક સ્વમિને [મ: જંબૂ દ્વીપના નૈરવત ડ્રોત્રની વર્તમાન ચોવીશી ની oણી થી શીવસત સપાર્મિને શ્રેયાંસનાથ સ્વામિને સ્વયંજલ સ્વામિન નમ: સિંગસેન સ્વામિને | ofમ: ઉપશાળd. સ્વામિને નમ: ગમસેનું વામિને નમ: પ્રદત્તનાથ સ્વામિને નમ: નમ: I: જી. Dણી iી થી થી પ્રાણ સ્વામિને મઠાવીર્ય સામિને નમ: 23rd અભિયાન સામિને સ્વ સૌભાગ્ય સવામિને નમ: નમ: I: થી સામઉંબુ સામિને શ્રી થી અશિપ્રભ | અગ્નિદત્ત વીસેન સ્વામિને. સ્વામિને સામિને શારીરિક સસ્વામિને મ: શ્રી શ્રીધરનાથ દ્વામિને નમઃ 27 Picis del coll Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri થી oil જિનગર સિટાઈલ સિદ્ધાર્થનાથ વિમલનાથ વિજયઘોષ નંદિBણ , છી સેવામિને સામિને સ્વામૈિને નેમ: વામિને સામિને [: નમ: મ: | pણી વ જં] દ્વીપની શ્રી રૌરવt! ક્ષેત્રની સુમંગલ qજધરનાથ નિર્વાણનાથ સ્વામિને માર્મિને સ્વામિને અdld. મોતીની ધર્મધ્વજ સ્વામિને નિમ: મ: [H: શ્રી ઉજજયંતિક સ્થામિને નમઃ શી થી ણી (મન) અભિનંદન રનેશનાથ સવામિને | સ્વામિને | થી રામેશ્વર સિલ્સન મંડાસન સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમ: નમ: થી gી જવું કીપના થી. | ઐવિત ક્ષેત્રની વીરમિત્ર વિન્યાસકનાથ સસ્વામિને અરોષનાથ સ્વામિને સુવિધાનું સ્વામિને નમઃ નમઃ નમઃ એનીગત સાામિને ચોવીશી શ્રી સત્યક્ષેત્ર સ્થામિને નમઃ oil ગ્રીકુમારનાથ સસ્વામિને સર્વશલ સ્વામિને પ્રભજનનાથ સ્વામિને ચંદ્રવિભુ સ્વામિને | નમ: મહેન્દ્રનાથ સ્વામિને સ્વયંજલ દેવસેન સ્વામિને | સ્વામિને નમ: નમઃ HI: થી oil થી દિનકરદેવ સ્વામિને સંવતનાથ . વતાધિનાથ સામિને નમ: oણી સિદ્ધિકર સ્વામિને fમ: જિનેન્દ્રદેવ સુપાર્શ્વનાથ સુકોશલ સ્વામિને સામિને નમ: તે નમ: નમઃ [મઃ શી Seyga નંd તીર્થાધિનાથ, સ્વામિને ફલેશનાથ સ્વામિને સ્વામિ વિમલનાથ સ્વામિને નમઃ અગ્નિદત્ત સ્વામિને સસ્વામિને મ; અજિતસેન સ્વામિને ofમ: નમઃ પોલ «fle! વંદના 20 For Private and Perse Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 29 જંબુ દ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રની શ્રી શ્રી કે લક્ષ્મીર્પત અનંતવીર્ય સ્વામિને સ્વામિને નમઃ નમઃ અજિતના પ્રભુના કાળે બત્રીસે વિજયમાં થયેલ તીધર ભગવતો) શ્રી વરદત્ત સ્વામિને નમ ત્રિલોક તીર્થં વંદની 14 શ્રી ગભગતનાથ સ્વામિને નમઃ 10 12 Mahavischa Kahetra ATAL ATH 1. શ્રી શ્રી ગંગાધર વિશાલચંદ્ર, स्वामिने સ્વામિને શ્રી પદ્મનાભ સ્વામિને નમ શ્રી શ્રી જલપરદેવ યુગાદિત્ય મિને સ્વામિને નમ 'નમઃ મ નમઃ For Private and Personal Use Only 11 13 चंद्रकेतु સ્વામિને નમ 15 17 Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir શ્રી શ્રી જયદેવ કર્ણભટ્ટ स्वामिने स्वामिने ન મ જંબુ દ્વીપના ચિત્રોથી મહર્શવદેહ ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. પ્રિયકર સ્વામિને નમ શ્રી શ્રી અમરાદિસ્ય કૃષ્ણનાથ સ્વામિને સ્વામિને નમઃ નમ શ્રી શ્રી અમરકેત અરણ્યવાસ સ્વામિને સ્વામિને નમ નમ: 9 શ્રી મહાકાય સ્વર્ગામને નમઃ 16 18 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra અનંતત fa નમઃ 22 શ્રી. દરર સ્વામિને નમ 19 23 27 ઋષભદેવ स्वामिने નમઃ www.kobarth.org શ્રી શ્રી ગજેન્દ્રનાથ સાગરચંદ્ર થમને સ્વામિને નમ નમઃ રામરુનાથ શાંતિદેવ स्वामिन ન મ સૌમ્યકાંતિ A स्वामिने નમઃ 31 20 શ્રી મહીધર, 32 24 28 For Private and Personal Use Only સ્વામિને મ 21 શ્ર લક્ષ્મીચંદ્ર સ્વામિને નમઃ 25 29 શ્રી રાજેશ્વાર સ્થામિને મ स्वामिने Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir નૈમિપ્રભુ જયપ્રભ स्वामिन EXPRE નમ મહેશ્વરદેવ स्वामिने - ત્રિલોક તીર્થં વત્તા 26 30 30 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ધાતી ખંડના જિન નામો cat શ્રી સિદ્ધાંતનાથ શ્રી યુગાદિનાથ : સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ 31 9 શ્રી અભયનાથ શ્રી પદ્મનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી અપ્રકંપનાથ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ 17 10 ત્રિલોક તીર્થ વંદના પૂર્વ ધાતકી ખંડમાં ૧૭૬ જિનોના નામને નમસ્કાર પૂર્વ ધાતકી ખંડના ભરત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી 18 શ્રી મહેશનાથ સ્વામિને નમઃ 11 શ્રી પંયમુષ્ટિ શ્રી ગાંગિકનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી ત્રિમુકિ સ્વામિને નમઃ શ્રી પ્રણવનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી પરમાર્થનાથ સ્વામિને નમઃ 19 4 12 શ્રી સમુદ્ધરનાથ સ્વામિને નમઃ 20 13 સ્વામિને નમઃ શ્રી સર્વાંગનાથ સ્વામિને નમઃ ઘાતકી ખંડના ચિત્રમાંથી પૂર્વ ઘાતકી ખંડનું ભરત ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. For Private and Personal Use Only શ્રી ભૂઘરનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી ભદ્રેશ્વર શ્રી મુનિચંદ્ર શ્રી પ્રિયંકરનાય શ્રી પદ્માનંદ સ્વામિને નમઃ શ્રી સુકૃતનાથ સ્વામિને સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ નમઃ 6 Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir 22 લઘુમિયન પર્વન શ્રી ઉદ્યોતનાથ સ્વામિને નમઃ 15 શ્રી બ્રોન્દ્રનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી ઈન્દ્રદત્ત સ્વામિને નમઃ શ્રી આર્જવનાથ સ્વામિને નમઃ 23 16 24 ઉપર ધાતકી ખંડનું ચિત્ર છે. જંબુ દ્વીપ અને લવણ સમુદ્રને એ વીંટળાયેલો છે. તેની મધ્યમાં ઉત્તર અને દક્ષિણે ઈયુકાર પર્વતો આવેલા છે. તેથી ધાતકી ખંડના પૂર્વ-પશ્ચિમ બે ભેદ થાય છે. આમાં પૂર્વ ઘાતકી ખંડમાં પણ ભરત એરવત અને મહાવિદેહ ક્ષેત્રો છે, તે જ રીતે પશ્ચિમમાં પણ ભરત એરવત-મહાવિદેહ ક્ષેત્રો છે. દરેકમાં થયેલ ભગવાનને નામસ્મરણ પૂર્વક નમસ્કાર કરશું. શ્રી જિનપતિ સ્વામિને નમઃ Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsurl Gyarmandir પૂર્વ ધાતકી ખંડના ભરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી 5' 1. શ્રી અમિતનાથ શ્રી રત્નપ્રભ સ્વામિને નમ: સ્વામિને નમઃ શ્રી અસંભવનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સત્યનાથ શ્રી અકલંકનાથ ! શ્રી શુભંકરનાથ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમ: શ્રી યંત્ર સ્વામિને નમઃ | સ્વામિને નમઃ શ્રી સુંદરનાથ સ્વામિને નમઃ | 1 હUN 2પલ્લેજ઼ શ્રી પ્રતિ ///* h] શ્રી પુરંદરનાથ શ્રી દેવદત્ત 10' સ્વામિને નમઃ શ્રી સ્વામીનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી શ્રેયાંસનાથ શ્રી પ્રતિબોઘનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી વાસવદત્ત સ્વામિને નમઃ શ્રી વિશ્વરૂપ સ્વામિન સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ [ G Pી શ્રી સિદ્ધાર્થનાથ શ્રી અમલનાથ શ્રી વિશ્વસેન” સ્વામિને નમઃ શ્રી સંયમનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી દેવેન્દ્રનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી મેઘનંદન ! સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ શ્રી પ્રવરનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સર્વજ્ઞનાથ 5 0 સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ T) પર્વ ધાતકી ખંડના ભરત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી શ્રી સમ્યગૂનીથી શ્રી સિદ્ધનાથ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ CCT શ્રી વિશિષ્ટનાથ શ્રી મુનિનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સંપ્રતિનાથ શ્રી જિનેન્દ્રનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સર્વનાથ વામિને નમઃ | સ્વામિને નમઃ શ્રી અપરનાથ સ્વામિને નમઃ | | શ્રી બ્રહ્મશાંતિ શ્રી કાર્યકનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી પર્વતનાથ સ્વામિને નમઃ વામિને નમઃ શ્રી સ્વસ્થનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી આનંદનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી કલ્પનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સંવરનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી ધ્યાનવરનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી રવિચંદ્ર શ્રી સન્નિધિનાથ શ્રી અમનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી પ્રભવનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સુકર્ણનાથ કમ સ્વામિને નમઃ શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ -વામિને સ્વામિને નમઃ શ્રી શાશ્વતનાથ નમઃ ITUT સ્વા એને હમ ત્રિપોક નીર્થ વા.ના 32. For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જાપશ્ચિમમતીથ અમેકિમી દેવ KIL[ સુચત્રિ R' The રિહીkiદ Kiાર્મિ..] 18. Sinીસા Ropa 'ઘાતકી ખંડના રાંત ક્ષેત્રની વર્તમાન યોદશી, પ્રધ61) રા 121] Gિuiાટા RવાAિ રુડમેર પાd} પોહER.11 Ridu પICIબાટી સવ!!?ો રnlી. રે ના પાdડી ખંડ ! D]Bada SિC મો!11.11ણા allોરી ઐરવત ક્ષેત્ર ધાતકી ખંડના ચિત્રમાંથી પૂર્વ ધાતકી ખંડનું એરવત ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. મે 11.1 - all uph als "લ 31/12/ રિલા! (151151 ૧૧ [1 | શિખરી પર્વત 18 3,118'' 30/15 દિરોયન 31 ત્રિ તોક તીf Kil.all For Private and Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir વ8 રયા|| વિDયપ્રભ 1.INAY નારાયણ રાત્રિ રીયપ્રણ રા'ને પુરવ જ વાતો રવામિનાય રાવબોધ સ્વામેિટો સામે પાદરે રવામિને ચિંતામણી રડવાઈvોમને યાણૉયિત રા]િ કે વિકમસેન સ્વાર્ષિને દિiઢ નાણ. | સ all રીનાથ રામિણે ધર્મે. ઉપવાસિત ne વાણિી પડીયર રામિણે કામિય ( ર ( ર ૭ ૧ | પૂર્વ ઘાતકી ખંડના ઐરવત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી પ્રહેરિક ti[hો વિણનાથ iા]િ ધર્મg Ri[+]ો ગોધકેહ રપાીિને ચિંતાહિક સ્વામિણે ઉત્તરાહિક રહવામિકે, in 11 છે ચતુર્મુખનાણા સ્વામિડો નિવૃત૬. - iષ રવા6િ)ો. રવયં વાર્ષિો પર્વ ધાdડી ખંડના ઐરવત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી પાશિત Ramમિત્રો દેવ રવામિ તારકollણ રાNિ/ 0 ધી દેવભણે ઘરણેકહૅનાથ નીવો પણ વિમળાદિરા રાોિ સામોદાકાય રઘાણે | બાગેલ%||ea in tવાnિi - 11 રવા[11] G - ઉદયoiઇ ઉભટોબol/ નીટનાથ રવામિની શિવનાય સાથિી સાપકપનાથ રવામિને પુરોહિત સ્વામિ) 20 વિયોપિત ધાર્મિકolia વાણિી હરિશંહ રાષિી પાતાળ જાજિક નિર્વાણું (I/ળેિ IIમીતે Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir ૯ જિપ Mielet દકિપ ધાdડી ખંડ | રામા | રસનોઘ નદી - Rા પd a ધાતકી ખંડના ચિત્રમાંથી પૂર્વ ધાતકી ખંડનું મહાવિદેહ ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. હું નિષ્પાપ વામને નમે 11, કે વીરચંદ્ર કવન્સમેન 33મીનાથ ક્ષેમકર Eલામાં મેં स्वाभिनेनन स्वामिने नमः स्वाभिनेनमा diasilod | મૃગાંકનાથ મુંજકેશી स्वामिने नमः વયે ને મેં મને ન થી 13 14 આંતનાથ 15 વિમલનાથ કેબલબૂત स्वाभिनेनम स्वाभिनेनम स्वाभिनेन મુનમૂતિ 10. નાગમિકનાથ © Cી 35 ત્રિલોક તીર્થ quell For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mateman Ardhana Kend પૂર્વ ધાતકી ખંડળી મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશી વસુંધરાધિપ જ કમ્પશાખ જેનોલનીઠT રયામને નમ 39 કીર્મિનું ઝમ | 0 ઋવિદ્યાપતિ : અમૃતવાહન ) પૂર્ણભદ્ર તેવા એને નમી 16 17 | स्वाभिनेनम E - વોક્ત સુપાર્શ્વલાલ રેવાંકેત I ) સુપાર્શ્વનાથ स्वाभिने नमः રયા મળે મેં 2 Cigdia ŞSI&U વિશિષ્ટનાથ -ભૂતાનંદ स्वाभिननमः स्थाभिनेनन પ્રભંજનનાથ 26 - ઋષિપાલ થી 1 3 સ્વામન નમ: મહાવીર 32 . 9તીશ્વર અજીતપ્રભollઈ. स्वामिनेनम || મેં જ મેં स्वामिलेनमा - મુનિચંદ્ર Rીને ત્રિલોક તીed પંદન| 36 For Private and Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobairt.org પશ્વિમ ધાતડી ખંડoll oભરત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી ht faષેમાને શામિત્રે વર્ષ ધ ક્ષમતાથ થામને મe ધી દરવાજનામા શૈ1મને એક થી 8 થપગાથ યારો થશે થતી રશમોન ચામિને વય 12 - પી વાવાય થાકને તમ ( પ્રમ17:ક૬ સ્વાદને વૈમ શ્રી મંજુકેશી દાંfમયે થમ બી પીવાસા દ્વા'મૈને મણ ધો ચારને સમા થી થા મા થામને રડ થી ૧૫ જ થrfah૧ મ” थी शिनसिंह स्वामिने नमः થી બાર ગ્રાઈમયે ચા | થી 31શરમાર શા મથે ગમ ઘઉં વો સાવ થામયે મમ | 17 જો વા મનાથ 11 RP નેમ પી x1માં૨૫ જનtfમને ૧૫ થી રથના? વાતમામૈ ગઇ મોડયાથ દવા મથે ગમ. || 63 = M 41મી સ્થાનિક કમ ૧ી અજિતનાથ સ્થfમને નમઃ tહયુકિંમત પર્વત ધાdડી ખંડ ભરત મેઘ ધાતકી ખંડના ચિત્રમાંથી પશ્ચિમ ધાતકી ખંડનું ભરત ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. પશ્ચિમ ધાવડી ખંડના પી રાજા ગામને ગમ! થી ઘABEશ થાણે મધ્યક જીતનાર રામને ગમ થી વધેશ્વર ગામમાં મદદ જી મંગાથ થ્થાબ4 ગમન થી ઘણtrગાશ શામેગે નમ: થી 13નારો કafમને ઘી થવાશ થઈ . થી ૪થાપિડવા ગામને ગર થી પસાણ કળાવને ૫ થી ગામથી કોને મા St. AT માય વ્યામિતે ગળ 31 ત્રિલોક ની વંદના For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Garmandir પશ્ચિમ ધાdડી ખંડની પુરત ક્ષેત્રની અતીત ચોવીશી | TO TO COCO [] ]] [ ] IT TT TT Kી કૃષય મા ૨૧મ જી હafમ જ થા/મને યર श्रीमान्तत्स्वाधिनमा જથી વાઘ થાકીયે યમક થી ખર્ષીય યાથ રવાને મન પણી થી મનાથ થામી મમ પી લ#ક શાળfથ કે કમ થી વાજયગાથ સ્થાયિને નમઃ | થી ચોપર્મના સ્થામિતે મર્મ પી. તમોતીહાથ થામને નમઃ થી પમ્ પાત્રને માય, થી શ્વયાશ થાઉ મને ગમ પી પ્રપનાશ થામને એક જી રતનાથ મને ગમત થી પ્રખવાય દાઢને ગમ પી પાયોપમાનtfમને નમક જી કાપ પ્રમાણ વધ્યા 4 ના થી ગજ્જતનાથ સ્થાને ગમ! પી તાધિ પ્રથામિને એક શ્રી દેવેન્દ્રમ સ્થાગતે સમડી થી પ્રથમથ થાને મમ. કી શિવનાથ સ્થાપિળે મય: પશ્ચિમ ધાતકી ખંડના ૧૦૬ જિનોના નામ નમસ્કાર ભરd ફ્રોત્રની અનાગત ચોવીશી નવી શરૂ કરાશને જ પી મ 1શનાશ વ્યffમળે જી ગાકાર થાણે થઈ જી ગાણ થifમે થમ, ' છે વાસણ વામને કમ થી 12 ર017 િગઈ. ધી મા-વાઇ થી અષાના રથમને ૧૨ થી પગFર થdળ4 મઘ चीनय स्वामिन મથે મા, થી સ્થળમાળ ચામર્થ बीवनामा स्वामिने नमः fails thlઈ વંદના 38 For Private and Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડના ઐવિત ક્ષેત્રની ... વર્તમાન ચોવીશી થી ઉપાહિત સ્વામિને નમઃ દીક્ષિત (જય) સ્વામિને સમ ધી સમ સ્વામિતે નમઃ ધી ઇક્તિ સ્વામિને નમ M પદનાશ સ્વામિને નમઃ જી મંદિડનાથ સ્વામિને નમઃ | ચંદ્રપાલ અશ્વબોધ પ્રભાનંદનાથ મદનસિંહ હસ્તીન્દ્ર સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ | નિકાદિનાથ સ્વામિને નમઃ - સ્વામિને નમઃ ••••.ધાતકી ખંડ ધાતકી ખંડના ચિત્રમાંથી પશ્ચિમ ધાતકી ખંડનું ૌત કો અલગ બતાવેલ છે. ઐરયત સેa..... | શિખરી પર્વત | | થી વિભૂતિક રવામિને નમઃ શ્રી કુમારચંદ્ર સ્વામિને નમઃ ધી સૌવર્ણનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી હરિઝમ સ્વામિને નમઃ શ્રી પ્રિય મિત્ર સ્વામિને નમઃ થી પમદેવ સ્વામિને નમઃ ધર્મચંદ્ર સ્વામિને નમક પ્રવાહિત સ્વામિને નમઃ નદીનાથ સ્વામિને નમઃ | (અશ્વામિક સ્વામિને નમઃ અપૂર્વનાથ ચિત્રકનાથ સ્વામિને નમઃ | | સ્વામિને નમઃ 39 વિરોઇ તીર્થ વંદના For Private and Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahan Ardhana Kendra Acharya Shri Kalaysagarturl Gyanmandir પશ્ચિમ ધાતકી ખંડના ઐરવત ક્ષેત્રની ... અતીત ચોવીશી થી જિ ના કશ વામને નામ - - - શ્રી સ્વયુદ્ધ સાયિને નમ - શ્રી કુટિલઉંનાથ સ્વામિને નમ ---- સુમેરુક સ્વામિને નમ, | |નિર્મમનાથ સ્વામિને નમઃ વામને નમઃ પી અમૃતત્ સ્વામિને નમાં -- થી કાચાણતંત સ્વામિને નમ -- શ્રી બાથ સ્વામિને નમઃ વિધમાને સ્વામિને નમઃ શિખાનઠ સ્વામિને નમ: હિરનાથ સ્વામિને નમઃ ધી સુભદ્રનાથ સ્વામિને નમ -- પી વિશોષિત સ્વામિને નમ - પી અસંખ્યગતિ સ્વામિને નમઃ - - (ભાર્ગવનાથ સ્વામિને નમઃ પિયપાઠ સ્વામિને નમઃ (બ્રહ્મચારી સ્વામિને નમઃ - થી પરિણામિત સ્વામિને નમઃ --- .in.. - - બી નિધિનાથ સ્વામિને નમઃ ---- ધી પર્મેશનાથ સ્વામિને નમઃ યારિત્રેશ સ્વામિને નમઃ કંબોજનાથ સ્વામિને નમઃ (કૌશિકનાથ સ્વામિને નમઃ A. 19 - - - - - પશ્ચિમ ધાતકી ખંડના ઐરવત ક્ષેત્રની ... અનાગત ચોવીશી -- શ્રી સુફમાલ સ્વામિને નમઃ થી કુહાપુરા સ્વામિને નમઃ પ્રી પ્રિયસોમ સ્વામિને નમઃ ---- રવીન્દ્રનાથ વામને નમ: પૃથ્વીવંત સ્વામિને નમઃ ધર્મનાથ સ્વામિને નમ ----- પી અભિનંદન સ્વામિને નમઃ - થી સુનાથ સ્વામિને નમઃ ----- ------- શ્રી સુવણકતુ સ્વામિને નમઃ વિરાણદૈવ સ્વામિને નમઃ સ્વભનુ સ્વામિને નમઃ મૌષ્ટિકનાથ સ્વામન નમક - થી ત્રાધિપ સ્વામિને નમઃ - શ્રી કૂર્મેષs સ્વામિને નમઃ - - શ્રી દેવતામિત્ર સ્વામિને નમઃ ---- |સોમચંદ્ર સ્વામિને નમ / જિનેન્દ્ર સ્વામિને નમઃ તમોસ્પિ સ્વામિને નમ - is બી ખનંદ સ્વામિને નમઃ બી રિફંચિકનાથ સ્વામિને નમ ----- થી હજૈશનાથ સ્વામિને નમઃ - (કૃતપા Ele અધોરિક (વામને નમ: સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ ત્રિલોક તીર્થ વંદના 40 For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ધાતડ ખંડ શ્રી મણિપતિ કાશને કાર્ય - શ્રી એરદત્ત સ્વામિને. આ નમઃ ધર્મદા સ્વામિને પણ નમ: श्रीषेशनाथ મહેવિદેહ ક્ષે તમઃ ધાતકી ખંડના ચિત્રમાંથી પશ્ચિમ ધાતકી ખેડનું મહાવિદેહ ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. સ્વામિને. ‘સુમિત્રતાથ સ્વામિને, જો તમઃ | પશ્ચીકર, ગ્રામને જ તેમ | B પ્રભનંદ | 8 મહાધોષ સ્વામિને, આ તમઃ | * સી - kie iN CHી . ચંદ્રપ્રલ સીનો વતી સ્વામિને. નમ: _ - મા .. નમુખ સ્વામિને. તેમ _ 10 - ભૂમિપાલ ઝી અતિપ્યુa) श्री तीर्थभूति સ્વામિને. IT "सुमतिषेश સ્વામિને. તમ સ્વામિત્ર છે. તેમાં નર્મ श्रससितांग | સ્વામિને ના રૂમ સ્વામિનેશન રૂમ 41 દ્વિતો વંદના For Private and Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra www.b org Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir શ્રી અમરચંદ્ર પંચમ ધાતકી ખંડની મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશી. વામને તેમe શ્રી સમાધિનાથ સ્વામિને, તમઃ મુનિચન્દ્ર બની મહેન્દ્રનાથ સ્વામિને : 20 સ્વામિને. નમઃ ઝામિને. શ્રાકનાથ તૈમ' - શ્રી_wાદશ છે કે તો વામિને, જી. નમઃ સ્વામિને, તેમ તેમ श्री देवेन्द्रनाथ સ્વામિને. તમઃ re શ્રઉદ્યોતનાથ 24 તીરાયણ સ્વામિને. તમઃ. 22, થી ગુણનાથ प्रभार e 26 સ્વામિને સૂમઃ સ્વામિને. તમઃ _ સ્વામિને. તેમ શ્રપત્રાર્થ श्रीहिनदीक्षित (વિદિત) સ્વામ. તેમ સ્વામિ. મઃ _ 2 શ્રી સંકલન ઝામિત્ર 3ી - ઝીરતાથી શ્રી વઘર સ્વામિને.. સ્વામિને. નમઃ . श्रीसहवार ત્યામને, કે તેમ શ્રીગોકતાથ સ્વામિ નમઃ | ત્રિોક તીર્થ વંદના 42 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir KR PD2B ઐરવત ક્ષેત્ર પુષ્કરથરાઈ દ્વીપ ka praeg હિરણ્યવત ક્ષેત્ર ભ્ય Gરી પરત સત્ર રામ્ય ક્ષેત્ર E? 93Jllt મહાવિદેહ ક્ષત્ર હરિવર્ષ ક્ષેત્ર હરિવર્ષ ક્ષેત્ર હિમત ક્ષેત્ર - હિંમત ક્ષેત્ર મિરત ક્ષેત્ર ભરત ક્ષેત્ર માનુષોત્તર પૂર્વ કુકરવારા પિd] ૧૬ નનામોને નમસ્કાર પૂર્વ પુષ્કરરાઈ દ્વીપના જિનોના નામને નમસ્કાર જંબૂ દ્વીપ- લવણ સમુદ્ર-ધાતકી ખંડ અને કાલોદધિ સમુદ્રને વીંટળાયેલ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપનું ચિત્ર ઉપર છે. આમાં પણ ઉત્તર-દક્ષિણમાં ઈપુકાર પર્વતો બે ભાગ કરે છે. દરેકમાં ભરત- એરવત અને મહાવિદેહ ક્ષેત્રો છે. બંને (પૂર્વ અને પશ્ચિમ) પુષ્કરવરાધના ભરત ક્ષેત્રો, ઐરવત ક્ષેત્રોની ચોવીશીઓને તથા મહાવિદેહ ક્ષેત્રોની બત્રીશીખોને ભાવથી નમીએ. . . . . . . . . . . . . . . . . . ભરત ક્ષેત્ર પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના ચિત્રમાંથી પૂર્વ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપનું મત ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. લઘુહિમવંત પર્વત પ્રnh મgha Pph R2IPR 43 Beistellt For Private and Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir જગાથ શ્રી જગન્નાથ, સ્થાયિને નમઃ પ્રભાસગાથ પ્રધારનાથ, ચામને નમઃ સંવર રથામિને નમ: થર ભારતેશગાથ ભરતેશનાથ સ્થામિળે. : ધમનન ક્યામને નમ: વિખ્યાતનાથ થામને : અવસાનકનાથ ચામિને નમઃ પ્રબોધકનાથ स्वामिने नमः તપોનાથ, સ્થામિક પાઠકનાથ. स्वामिने नमः ઝિંકરનાથ afમને : સાગરનાથ, થામિને નમઃ શ્રીવાસ સ્થાત્રિ શ્રીસ્વામી સ્થામને નમઃ : જે 13 પૂર્ણ પુષ્કરઘરાઈ દ્વીપત્રો ભરતક્ષેત્રમાં વર્તમાન ચોવીશા - Tયગાથ થી સકર્મેશનાથ શાર્મિને નમ: કમર્તિકનાથ સ્થાયિને નમઃ અમધ્યેન્દ્રનાથ. स्वामिने नमः varius વામિને નમઃ પ્રસાદનાય. વ્યાયિને નમઃ વિપરીતનાથ માઉનાથ, स्वामिने नमः કપાટિક स्वामिने नमः ગજેન્દ્રનાથ મને નમઃ દયાનાનાર્થ. થાય છે ત્રિ પોક તીર્થ વંદના વ4 For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મદગનનાથ શ્યામને નમઃ મૂર્તિ નિરાગ સ્થામિને નમઃ શ્રી પ્રબિંતનાથ સ્થામિને નમ: પૂર્વીપતિ સ્થામિને નમઃ સ્વામૈિને નમઃ ધી ચારિત્રનિધિ સ્થામિને નમઃ અપરાજીત વામિને નમઃ સુબોધક @ાર્મિને નમઃ પેશનાથ, દ્વામિને નમઃ વૈતાર્તિકનાથ स्वामिने नमः ત્રિમર્દિકનાથ સ્થામિને નમઃ મનિબોધનાથ, સ્વામિત્રે નમઃ વી. તીર્થ સ્થામિત્રે નમ: ધમધક વામિને નમઃ 13 પૂર્વ પુષ્કરવરાઈ દ્વાયતા ભરતક્ષેત્ર અતીત ચાવીશી - શ્રી થી ગ્રમેશનાથ સ્થામિને નમઃ સમાધિકનાથ સ્થામિને નમ: પ્રભનાથ. સ્થામિતે નમ: અનાદનાથ સ્વામિને નમઃ સર્વતીર્થનાથ ચામને નમઃ 17 18 ોિ થી "નિરૂપમનાથ નિંરૂપમનાથ સ્થામિને નમઃ કુમારકનાથ સ્થાર્મિને નમઃ મારકગાથ ટ્વિટરષ્યનાથ ગ્રામને નમ: થકારણનાથ ધરણેશ્વરદેવ ચયિને નમઃ થી વૈકાસનાથ સ્થામિને નમઃ 45 Pib dlec For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir જી. વસંતધ્વજ વ્યાધિને ૧૨: Mિ /@ àિમાતd. વ્યાયિને નમઃ S 00 વિષભનાથ સ્વામિને નમઃ 00% અઘટિત. સ્થામિને નમઃ | અચેતનાથ. arમને નમઃ ( ITT પ્રવાદિકનાથ સ્થાને મક ભમાનંદ સ્થામિને નમઃ ત્રિયન વામને ૧૨: સિદ્ધાંતનાથ વામિને નમઃ પથગનાથ સ્વામિને નમઃ ભટ્રેશનાથ. સ્થામિને નમઃ ગોલ્વામીનાથ afમને નમઃ થી પ્રવાસિકનાથ સ્થામને નમઃ મંડલીકનાથ @ામને નમઃ ') |-પૂર્વ પુષ્કરવરોધ ટ્રીપલા ભરતક્ષેત્રની અવાગત ચોવીશી મટવેર વ્યામને નમઃ ઉધ્યાર્થ શ્વામિત્રે નમ: દર્દારિકનાથ @ામને નમઃ પ્રબોધનાથ સ્વામિને નમઃ અભયાંકનાથ. શ્રામને નમઃ - / પણી શ્રી ત. દવામને નમ: નિધાનનાથ. સ્થાયિને નમઃ ત્રિકર્મકનાથ સ્થામિને નમઃ પ્રમોદનાથ દારેકનાથ સ્થા[મને નમઃ સ્થામને નમઃ [/ UR SOUP ત્રિલોક તીર્ષ વેદના 46 For Private and Personal Use Or Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થી ણી પૂર્વ પુષ્કરધરાઈ દ્વીપના ઐરવત ક્ષેત્રની વર્તમાન ચોવીશી નિશામિતનાથ સ્વામિને નમઃ અાપણ સ્વામિને નમઃ અચિંતકર સ્વામિને નમઃ થી PAી નયાદિનાથ સ્વામિને નમઃ પર્ણપંડ્રનાથ સ્વામિ નમઃ વર્ણનાથ રkinમિને નમઃ પુષ્કરવાર્ધ દ્વીપ | શ્રી cપોનાથ સ્વામિને નમઃ પુપતું સ્વામિને નમઃ શી ધાર્મિકનાથ સ્વામિને નમઃ થી થી ચન્દ્રકેતુ સાાર્મિને નમઃ પ્રણારિતનાથ સ્વામિને નમઃ oણી વીતરાણ સ્વામિને નમઃ 13. 1 wા થી જી ઉદ્યોતનાથ સ્વામિને નમઃ થી (પોધિકનાથ સ્વામિને નમઃ અdવનાથ સ્વામિને નમઃ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના ચિત્રમાંથી પૂર્વ પુકરવરાર્ધ દ્વીપનું એરવત ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. ઐરવત ક્ષેત્ર શી મરુદેવ સપાનિ નમ: દામિકનાથ સ્વામિને નમઃ શિલાદિત્ય સ્વામિને નમઃ PH 20 સ્વસ્તિકનાથ. સ્વામિને નમઃ વિષ્યનાથ સ્વામિને નમઃ શતકનાથ સવામિને નમઃ શિખરી પર્વ8 plી સમ્રાદિનાથ જી. તમોકિંત સ્વામિને નમઃ બ્રહ્માંકનાથ સ્વામિને નમઃ 47 ત્રિલોક ttled For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir શી ! ? રી શ્રી ઘડી શ્રી કૃતાન્તનાથ અંબરિકનાથ દેવાદિત્ય અનિધિ સ્વામિને નમઃ - સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ * સ્વામિને નમઃ થી શ્રી 5 પૂર્વ પુષ્કરવરાઈ દ્વીપના ચંદ્રનાથ. - ઐરવુત ક્ષેત્રની સ્વામિને નમઃ અતીત ચોવીશી ી . શી છે' થી, sી 10 11 બી. | શ્રી વેકનાથ બ્રિભાનુનાથ બ્રહ્માદિનાથ વજગનાથ તિરોહિતનાથ અપાપક લોકોત્તર સ્વામિને નમઃ * સ્વામિ નમઃ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ ટી સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ ટી સ્વામિને નમઃ શી 13 14 pી 18 10 pી 17 18 શી જલધિનાથ વિદ્યોતનું સ્વામિને નમઃ સ્વાઇિને નમઃ સુમેરુ . શી સુભાષિત વત્સલનાથ જિનેન્દ્રનાથ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ - 19 20 શ્રી I 23 24 TI તુષાર સ્વામિને નમઃ @g[ની સ્વામિને નમઃ થી 21 22 થી સુકાલિક દેવાધિદેવ સ્વામિને નમ: સ્વામિને નમઃ શી પ્રકાશિક અંબિકદેવ સ્વામિને નમ: સ્વામિને નમઃ Wી. | પૂર્વ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના ઐરવત ક્ષેત્રની અનાગત ચોવીશી યશોધર સ્વામિને નમઃ oil શી | થી સંવતનાથ અભયઘોષ નિર્વાણિIક વતવયુ સ્વામિને નમ: જે સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ જે સ્વામિને નમઃ oil e થી 12 અતિંરાજ સ્વામિને નમઃ ઐરાવતનાથ અર્જુનદેવ સ્વામિને નમઃ - સ્વામિને નમઃ થી 10 11 થી, તપશ્ચંદ્ર શારીરિકનાથ મહાસન સુથાવ સ્વામિને નમઃ | સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ - સ્વામિને નમઃ 13 14 શ્રી, શી શ્રી 17 18 a tauહાર | અંબંકિ સ્વામિને નમઃ - સ્વામિને નમઃ થી 15 16 બી વૃષાત તુંબરૂનાથ સવામિને નમઃ ૯ સ્વાળિને નમઃ સર્વશીલનાથ સ્વામિને નમઃ uland સ્વામિને નમઃ ની 19 20 થી જ જિતેન્દ્રિય તપાદિનાથ * સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ 21 22 થી શી કેરી ઘણી રત્નાકર સભse) દેવેશનાથ લાંતિનાથ પ્રવેશનાથા સ્વામિને નમઃ | સ્વાદ્ધિને નમ: સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ ત્રિલોક 1ઈ વંદના 48 For Private and personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પુBરવરાર્ધ દ્વીપ મી RIGH mah. TY in | શ્રી, મહેણદેહ સ્વૈત્ર જગત્પષ્ય સ્વામિને નમઃ કુકરવરાર્ધ દ્વીપના ચિત્રમાંથી પૂર્વ પરિવરાર્ધ દ્વીપનું દાવિદા ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. શ્રી શૂરસિંહ રસ્વામિને નમઃ શ્રી મૃમાંનાથ રવામિને 5 | નમ: રમણનાથ રવામિને | નમ: શ્રી મેઘવીને સ્વામિને નમઃ પીપર રવામિને 61મઃ વારિણ રવામિને G : | શ્રી મહાપુરુષ વિજયદેવ 5] વામિને કુમારચંદ્ધ રવામિત્તે sn૫: રવામિને 611: નમ: | શ્રી જીવરક્ષ5 રવામિકો s[++: અમરભૂતિ રવામિને 31 @ Gી: રોલીયા રવામિ G+: - |15 તw i.ના For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir મહામહેન્દ્ર સ્વામિને સિદ્ધાર્યનાથ રસ્વામિને 1] 7 કિ. ofમઃ સુમતિનાથ રવામિને છે મરતું રવામિને નમઃ શ્રી ચિગુપ્ત સ્વામિને 2001, |મઃ શ્રી | શ્રી નચલનાથ વામિને નમ: ૧] ચંદ્વતિપ રવામિને 61મ: શ્રી (greises શ્રી રવયંભૂ સ્વામિને ૧ , નમઃ વૃદારક રવામિને નમઃ રંવાભિવે કે - રવામિતે 28 છે. રવામિને નમઃ શતાનંદ રવામિને 21 પૂર્વ પુWવરાધ દ્વીપના મહાવિદેહ ફોગની બત્રીશી નમઃ નરસિંહ રવામિને નમઃ શ્રી ઉષ્માંનાથ રવામિને 27 Gનમઃ કામદેવ રવામિ શ મઃ શ્રી મહાયશા વામિ G : પુષ્પતું રવામિ નમઃ શ0િ થી દ્ધરા રવા મહાતેજ રવાપિને 9) શ્રી સમરતું રવામિળે છે નમ: facts dીf út.ના 50 ate and Personal use only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 148506 51 હતુ (૧૪) *ફેક પુરવાઈ દ્વીપ ભારત ફોન પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના ચિત્રમાંથી પશ્વિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપનું ભરત ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. 13 યુરિંગમાં પર્યંત ત્રિલોક તીર્થ વંદના 5 a વૈતાઢ્ય પર્વતી Zeror 21 Gave Ques www.kobarth.org વર્ષ શ્રી પદ્મપદ સ્વામિને નમઃ પશ્ચિમ પુસ્ડરવરાર્ધ દ્રીપતા ૧૭૬ જિોતા તાઝતે તમાર મુશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના ભરત ફોનની વર્તમાન ચોવીશી શ્રી પ્રભાવક સ્વામિને નમઃ 7 શ્રી સુષમાંગનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી બલાતીત સ્વામિને નમઃ શ્રી મૃગાંકનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી લંબડનાથ સ્વામિને નમઃ 10 11 12 શ્રી બ્રહ્મનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી નિષેધડનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી પાપહર સ્વામિને નમઃ 14 15 16 શ્રી મુક્તિય, સ્વામિને નમઃ શ્રી અપ્રાપ્તિક સ્વામિને નમઃ શ્રી નદીતટનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી મલધારીનાથ સ્વામિને નમઃ 17 18 ધી પ્રાચ્છનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી આગમિકનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી વિનીતનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી યોગેશ્વર સ્વામિને નમઃ શ્રી ખલનાથ સ્વામિને નમઃ For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir શ્રી સુસ્વામી સ્વામિને નમ 19 શ્રી સુસંયમ સ્વામિને નમઃ શ્રી મલયસિંહ સ્વામિને નમઃ શ્રી અક્ષોભનાથ સ્વામિને નમશ્રી દેવધર સ્વામિને નમઃ 22 23 24 શ્રી રતાનંદનાથ સ્વામિને નમઃ 20 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir પશ્ચિમ પુરવરાર્ધ દ્વીપના ભરત કોત્રની અતીત ચોવીશી હતી પણ સ્વામિને નમઃ થી તાંગનાથ સામિને નમ શ્રી અયોગિકનાથ સ્વામિને નમ પી સTઈનાથ સ્વામિને નમા થી ઋષિનાથ સ્વામિને નમ 10 11 હી હરિભદ્ર સ્વામિને નમઃ 12 શ્રી ગણાઘિપનાથ સ્વામિને નમ પી પારકિનાથ સ્વામિને નમ થી પ્રામનાથ સ્વામિને નામ ઘી મુનીનાશ સ્વામિને નમ પી દીપકનાથ સ્વામિને નમા થી રાજર્ષિનાથ સ્વામિને નમઃ 14 15 થી વિશાખનાથ સ્વામિને નમ બી અચિંતિતનાથ સ્વામિને નામ 15 થી વિ સ્વામિને નમ 20 પી સોમદત્ત સ્વામિને નમઃ પી જયનાથ સ્વામિને નમ શ્રી મોમનાથ સ્વામિને નમઃ - 21 22 TET T | શ્રી અગ્નિામાન સ્વામિને નમઃ શ્રી ઘનુષ્કાંગ સ્વામિને નમઃ થી રોમાયિત સ્વામિને નમઃ શ્રી મુક્તિનાથ સ્વામિને નમઃ થી પ્રસિદ્ધનાથ સામિને નમઃ શ્રી જિનેશનાથ સ્વામિને નમઃ પશ્ચિમ પુષ્કરવરાઈ દ્વીપના ભરત કોત્રની અનાગત ચોવીશી શ્રી પ્રભાવક સ્વામિને નમઃ ધી હિનયેદ્ર સ્વામિને નમઃ શ્રી સુભાd સ્વામિને નમઃ ધી દિનક્કર સ્વામિને નમન થી અગતેય સ્વામિને નમા થી ધનદનાથ સ્વામિને નમઃ - 10 બી પીરવનાથ સ્વામિને નમ થી જિનદત્ત સ્વામિને નમઃ ઘી પાર્શ્વનાથ સ્વામિને નમ પી મુનિસિહ સ્વામિને નમઃ થી આસ્તિકના સ્વામિને નામ પી ભવાનંદનાથ સ્વામિને નમઃ 15 16 થી અપનાથ સ્વામિને નમ: ધી નારાયણ સ્વામિને નમ ભવભીરક સ્વામિને નમઃ પી પ્રથમ ક્ર સ્વામિને નમઃ ઘી ભુપતિનાથ સ્વામિતે નમ 22 - 23 પી teiદુનાથ સ્વામિને નય 2 થી નદનનાથ સ્વામિતે નમ શ્રીં માળનાથ સ્વામિને નમો શી પસાસુ મામિને નમા બી ડિવિવાદ સ્વામિને નમા થી નાનાશિક મUાયિને નમ થી મરતેશ સ્વામિને નમઃ ત્રિલોક તીર્થ ઘરના 52 For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sinn kalassagarsur Gyarmandir શ્રી સુભદ્રતાથ સ્વામિને નમઃ પશ્ચિમ પુષ્કરવાઈ દ્વીપd) ઐરવત ક્ષેત્રની વર્તમ)4 ચોવીશ શ્રી ગાંગેયનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સ્વામિનાથ સ્વામિત્રે તમઃ બાળ પુકરવરાધ ખંડ શ્રી બલભદ્ર સ્વામિને નમઃ ઐરાવત ક્ષેત્ર શ્રી હિતકનાથ સ્વામિને નમઃ PPR RIPE ppk elshup શ્રી અજિતનાથ સ્વામિને નમઃ | શિખરી પર્વત શ્રી નંદિઘોષ સ્વામિને નમઃ પૂhકરવરાર્ધ દ્વીપના ચિત્રમાંથી પશ્ચિમ પુરવરાર્ધ દ્વીપનું એરવત હોનું અલગ બતાવેલ છે. શ્રી ધ્વજાધકનાથ સ્વામિને નમઃ 53 ત્રિા નો 1 titમાં For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsur Garmandir શ્રી સ્થાદિતાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી અકોપકનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી ક્ષેમવા સ્વામિને નમ: શ્રી રૂપવીર્યનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી વીરચંદ્ર સ્વામિને નમઃ શ્રી દયાનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી અકામનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી વજનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી અમોધ સ્વામિને નમઃ શ્રી કીર્તિનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સંતોષિતનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સંતોષતાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સ્વચ્છતાથ (સ્વચ્છનાથ) સ્વામિને નમઃ શ્રી ગુમનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી શત્રુસેન સ્વામિને નમઃ શ્રી સુધર્મા સ્વામિતે નમ: ત્રિલોક 1ી" વંદ11 54 For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 55 {{$(p(te P{Lke {tc{a Podle (ho leoèsh teletનુn શ્રી સુસંભવનાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી પચ્છાણનાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી પૂર્વાશાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી સૌંદર્યતાથ સ્વામિતે નમઃ 2 શ્રી ગરિકતાથ સ્વામિતે સમ ત્રિલોક તીર્થ વંદના શ્રી ત્રિવિકમતાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી સિંહવાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી મૃગવસુ સ્વામિતે નમઃ શ્રી સોમેશ્વર સ્વામિતે નમઃ શ્રી સુભાનુનાથ સ્વામિતે નમઃ 9 10 શ્રી વિમલ સ્વામિતે નમઃ શ્રી વિબોધરાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી સંગમકતાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી સમાધિનાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી અશ્વતેજા સ્વામિતે નમઃ For Private and Personal Use Only 12 13 15 શ્રી વિદ્યાધરતાથ સ્વામિતે સમ 16 શ્રી માસિંધ સ્વામિતે નમઃ 17 શ્રી સુલોચન સ્વામિતે નમઃ 18 શ્રી પુંડરીક સ્વામિતે નમઃ Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir શ્રી ચિત્રાંગ સ્વામિતે નમઃ શ્રી માણિભદ્ર સ્વામિતે નમઃ શ્રી સર્વકાલતાથ સ્વામિતે નમઃ શ્રી સૂરિશ્રવા સ્વામિતે નમઃ શ્રી પુણ્યાંગાથ સ્વામિતે નમઃ 21 22 24 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી અદોષિતનાથ સ્વામિને તમઃ શ્રી દેવાંગનાથ સ્વામને 7મઃ શ્રી શતાનંદ સ્વામિતે નમ: શ્રી મુનશુદ્ધતાથ સ્વામિતે નમ: શ્રી ચંદ્રકેતુ સ્વામિને નમ: પશ્ચિમ પુbડરવરાઈ દ્વીપ4) ઐરાવત ક્ષેત્રી) અ450 ચોવીશ. શ્રી વૃષભનાથ સ્વામિતે નમ: શ્રી વેદાર્થનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી મરીચિકનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી પ્રબોધતાથ સ્વામિને તમઃ શ્રી વ્રજાદિત્ય | સ્વામિત્રે નમઃ શ્રી વિજયાનંદ સ્વામિને નમઃ | શ્રી સુધાનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સુજીવનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી શતાનિકનાથ સ્વામિને નમઃ | શ્રી વસુબોધ સ્વામિને તમઃ શ્રી મુનિનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી જ્યોતિર્મુખ સ્વામિને નમઃ | શ્રી યશોધર, સ્વામિને તમઃ | | શ્રી ચારિત્રતાથ સ્વામિને તમઃ શ્રી વસુકીર્તિ સ્વામિત્રે તમઃ શ્રી ઈન્દ્રનાથ સ્વામિતે નમ: શ્રી સૂર્યાકનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી ગૌતમ સ્વામિને નમ: શ્રી ધર્મબોધ સ્વામિને નમઃ ત્રિલો «tીર્ય વંદના કઈ For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ- વનમુખ વનમુખ 57 r મે uda dition Nda Pacis de citet નિષય પર્વત -મહાવિદેહ ક્ષેત્ર પુષ્કરવરાઇ દ્વીપના ચિત્રમાંથી પશ્ચિમ પુષ્કરયરાર્ધ દ્વીપનું માવિદેહ ક્ષેત્ર અલગ બતાવેલ છે. श्री સુવર્ણબાહુ સ્વામિને નમઃ યુવક દ શ્રી વિમલચંદ્ર સ્વામિને નમઃ શ્રી કુચંદ્ર સ્વામિને નમઃ શ્રી વિમલનાથ સ્વામિને નમઃ www.kathirish.org 12 શ્રી વજ્રનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી યશોધર સ્વામિને નમઃ श्री વજ્રવીર્ય સ્વામિને નમઃ શ્રી ભીમનાથ સ્વામિને નમઃ श्री પ્રસન્નચંદ્ર સ્વામિને નમઃ 16 શ્રી ભદ્રગુપ્ત સ્વામિને નમઃ For Private and Personal Use Only શ્રી મહાબલ સ્વામિને નમઃ श्री સુવ્રતનાથ સ્વામિને નમઃ શ્રી સુદૃઢસિંહ સ્વામિને નમઃ શ્રી વજ્રસેન સ્વામિને નમઃ 10 Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir 13 શ્રી મહાસેન स्वामिने नमः શ્રી મેરૂપ્રભ સ્વામિને નમઃ Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપના મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બત્રીશી 24 20 श्री હિતકરનાથ સ્વામિને નમઃ 27 શ્રી કનકકેતુ સ્વામિને નમઃ श्री 31 હરિશ્ચં स्वामिने नमः 28 નાગેન્દ્રનાથ स्वामिने नमः श्री 18 श्री અજિતવીર્ય સ્વામિને નમઃ શ્રી પ્રતિમાધર स्वामिने नमः श्री મહીધરનાથ स्वामिने नमः 22 www.kobarth.org શ્રી વર્ધમાન સ્વામિને નમઃ श्री ફલ્ગુમિત્ર સ્વામિને નમઃ 25 32 29 For Private and Personal Use Only श्री અતિશ્રય સ્વામિને નમઃ (અજિતનાથ) 23 श्री વરુણદત્ત स्वामिने नमः श्री બ્રહ્મભતિ स्वामिने नमः श्री સુરેન્દ્રદત્ત સ્વામિને નમઃ 26 श्री કૃત ક્ષમ સ્વામિને નમઃ શ્રી યશઃકીર્તિ स्वामिने नमः Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir श्री મહેન્દ્રનાથ स्वामिने नमः 30 ત્રિલોક્ષ તીર્થ વના 58 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 59 વીશ વિહરમાન ઇિતના નામને નમસ્કાર હવે વર્તમાન કાળે વિચરતા વીશ તીર્થંકરોના નામને યાદ કરી નમસ્કાર કરીએ. આ તીર્થંકર ભગવંતો હાલ સદેહે પાંચ મહાવિદેહ ક્ષેત્રોમાં વિવિધ વિષયોમાં વિચરી રહ્યાં છે. દેવોએ રચેલા સમવસરણમાં બેસી દેશના આપે છે. લાખો જીવીને પ્રતિબોધ કરે છે. દરેક તીર્થંકર ભગવંતના પરિવારમાં ૮૪ ગણધરો- ૧૦ લાખ કેવળજ્ઞાની મુનિઓ તથા ૧ અબજ સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતોનો પરિવાર છે. શ્રાવક શ્રાવિકાઓ પાર વગરના છે. આપણે એવા ભાવથી નમસ્કાર કરીએ કે આપણને અહીંથી સીધા એ ભગવંતો વિચરતા હોય ત્યાં જન્મ મળે. તેમની પાસે ૮ વર્ષની ઉંમરે ચારિત્ર પામીને ૯મા વર્ષે કેવળજ્ઞાન પામી એજ ભવમાં મુક્તિને પામીએ. આ વીરા તીર્થંકર ભગવંતોને સ્થાનના નિર્દેશપૂર્વક વંદન થાય છે. જિલ્લો {{it શ્રી સીમંધર સ્વામિને નમઃ થી બાર સ્વામિને નમઃ www.kobarth.org 6 શ્રી સ્વયંપ્રણ સ્વામિને નમઃ જંબું છીપલા મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વિચરતા હૈ કિંત 5 શ્રી સુજાત સ્વામિને નમઃ પૂર્વ ધાતકી ખંડતા મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વિચરતા સ િ For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir 2 શ્રી યુગમંધર સ્વામિને નમઃ 4 શ્રી સુબાહુ 8 શ્રી અનંતવીર્સ સ્વામિને નમઃ સ્વામિને નમઃ 7 શ્રી કષભાનન સ્વામિને નમ Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra આ રીતે આપણે નવસો તીર્થંકર ભગવંતોના નામ યાદ કરી નમસ્કાર કર્યા. જો કે અનંતી ચોવીશીમાં અનંતા તીર્થંકરો થયા છે. વળી, ભવિષ્યમાં અનંતી ચોવીશીમાં અનંતા તીર્થંકરો થવાના છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં તો સતત ચોથો આરો ચાલુ હોઈ અનંતા તીર્થંકરો થયા છે. અનંતા થવાના છે. આપણે તે સોને ભાવથી નમસ્કાર કરીએ છીએ. જો કે ત્રણે કાળના અનતા તીર્થંકરો હોવા છતાં તેમના નામ અનંત ન હોઈ શકે, સંખ્યાતા જ હોય છે, કેમકે નામ અક્ષરના સંયોગોથી બને. અક્ષરો બાવન જ રોવાના કારણે તેના સંયોગી માંગા સંખ્યાના જ થઈ શકે. હા ! પ્રત્યેક નામવાળા અનંતા તીર્થંકરો હોઈ શકે. એટલે પ્રભુના સંખ્યાતા નામોને નમસ્કાર કરવા દ્વારા આપણે અનંત તીર્થંકરોને નમી શકીએ છીએ. આમ નામ નિક્ષેપાની આરાધના પૂર્ણ કરીએ છીએ. છેલ્લે પ્રભુના નામના મહિમાને સૂચવતા સ્તવનને ભાવપૂર્વક ગાઈને આપણે નામ નિક્ષેપાની આરાધના પૂર્ણ કરીએ. 15 શ્રી ભુજંગદેવ સ્વામિને નમઃ 18 શ્રી મહાભયું સ્વામિને નમ 10 શ્રી વિશાલપ્રભ સ્વામિને નમઃ 13 શ્રી ચંદ્રબા સ્વામિને નમ: www.kobarth.org 17 થ્રી વીરોન સ્વામિને નમઃ શ્રી. સુપ્રભ સ્વામિને નમઃ પૂર્વ પુષ્કરવરાધ ીપા મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વિચરતા ૪ વિ પશ્ચિમ ધાતકી ખંડના મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વિચરતા 8 જિવ 16 શ્રી નેમિપ્રભ સ્વામિને નમઃ સિમ પુકારાઈ દ્વીપના મહાવિધ ક્ષેત્રમાં વિચરતા 8 સિદ્ધ 20 શ્રી અર્જિતવીર્ય સ્વામિને નમ A For Private and Personal Use Only 12 શ્રી માંટાનન સ્વામિને નમઃ 14 શ્રી ઈØર સ્વામિને નમઃ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir 11 શ્રી વપર સ્વામિને નમઃ શ્રી પદ્મપ્રભના નામે હું, જાઉં નિત્ય બલિહારી, નામ જપતા દિહા ગયું રે, ભવ ભય ભજનહાર રે... મીલે મન ભીતર ભગવાન (૨) નામ સુર્ણતા મન ઉલ્લુસે હૈ, લોયણ વિકસિત હોય, પંચમ કાળે પામવો રે, દુર્લભ તુમ દેદાર, 19 શ્રી દેવયશા સ્વામિને નમઃ સ્તવન રોમાંચિત હુએ દેહડી રે, જાણે મીલ્યો સોય રે... મીલે.. ૨ મીલે ૩ મીલે..૧ તોયે તારા નામનો રે, છે મોટો આધાર ચક નામ ગ્રહે આવી મીલે હૈ, મન ભીતર ભગવાન, મંત્રબળે જિમ દેવતા રે, કીધો રે આહવાન રે... મીલે..૪ ધ્યાન પદાપ્રભાવથી રે, ચાખ્યો અનુભવ સ્વાદ, માનવિજય વાચક કહે છે, મૂકો બીજો વાદ .... મીલે..૫ આવતા હતા જે કંઇ પણ વિધિ if હોય કે પ્રભુના નામનો છે પ્રભુનો મો, વિનય, આપના થઇ હોય તો તેનું આપણે મિચ્છામિ દુક્કડમ દઈએ છીએ. મિચ્છામિ દુક્કાન મિર્ઝા ગુસ્સા મા દુડમ નામ સિક્ષપાની આરાધના સમાધ Fichs del citenl 60 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સિદ્ધાચલગિરિ પર મૂળ ટુંકની બાજુમાં સહસ્ત્રકૂટના આપણે સૌએ દર્શન કરેલ છે. અન્યત્ર પણ ઘણા ઠેકાણે સહસ્ત્રકૂટની રચના જોવામાં આવે છે. ઘણા સાધુ સાધ્વીજી ભગવંતો વગેરે સહસ્ત્રકૂટમાં રહેલ ૧૦૨ ૪ ભગવાનની ઉપવાસ વગેરે તપ દ્વારા આરાધના કરે છે. | આ સહસ્ત્રકૂટમાં આપણે અત્યાર સુધી જે નમસ્કાર કર્યા તે ૯૦૦ ભગવંતોના પ્રતિમાજી છે ઉપરાંત વર્તમાન ચોવીશીના ચોવીશ ભગવંતના પાંચે કલ્યાણક નિમિત્તના કુલ ૧૨૦ પ્રતિમાજી છે તથા ‘ઋષભ-ચંદ્રાનન-વારિણવર્ધમાન'' આ ચાર શાશ્વતજિન પ્રતિમાઓ છે. આમ કુલ ૧૦૨ ૪ ભગવંત થાય છે. આ ચાર નામના જિનેશ્વર ભગવંતો હંમેશા વિહરમાન જિન અથવા ચોવીશીઓમાં હોય છે. તેથી આ ચાર જિનોને શાશ્વત ભગવાન કીધા છે. આના પછી સ્થાપના નિક્ષેપ શ્રીજિનની આરાધનામાં શાશ્વત અશાશ્વત ચેત્યોને આપણે જુહારીશું. તેમાં સર્વ શાશ્વત ચૈત્યોમાં આ ચાર નામના શાશ્વત (હંમેશ માટેના) પ્રતિમાજી હોય છે. અહિં તેથી જ સહસ્ત્રકૂટમાં ખૂટતા બાકીના ૧૨૦ અને ૪ શાશ્વત જિનોના પણ ચિત્ર આપ્યા છે. ચાર શાથતુ જનને પણ આપણે ભાવથી નમીએ. 1 tષભ સ્વામિને .. 2005 ૧ વરિપેણ સ્વામિને થી ચંદ્રાનન સ્વામિને ના, ૦ ૦ ૦ ધી વર્ધમાન શ્વાન સ્વામિને નખ: 61 બે લોક ||| ft.ના For Private and Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra સહસ્રકૂટાતુત વર્તમાન ચોવીશીના ઋષભાઈક ચોવીશ ભગવંતોને પાંચ કલ્યાણક યાદ કરવાપૂર્વક આપણે નમસ્કાર કરીએ. 1 થી ૪ષભદેવ પરમેષ્ટિને નમઃ 2 પી અજીતનાથ પરમેઝિગ્યે નમઃ 3 થી ગંભળવાઘ પરમેઝિને ત્રમ ૧ થી અભિનંદન પરમેઝિને નમઃ 5 થી રમાનાથ પરમેઝિને નમ: | થી પપ્રલ પરમેષ્ટિને નમઃ થી સુપાર્શ્વનાથ પરમેઝિને નમ: થી ચંદ્રપ્રભ પરમેષ્ટિને નમ: ૪ પી શafપનાથ પરમેઝિનૈ નમ: U થી શીતલનાથ પર મેfઝવે નમઃ '' થી થેયાંસનાથ પરમેઝિને નમ: ચ્યવન કલ્યાણક જાપમંત્ર : ૐ હ્રીં શ્રી ઋષભદેવ પરમેષ્ઠિને નમઃ | આ રીતે ૨૪ ભગવાનનો જાપ જાણવો. - શ્રી થાપૂજ્ય પરમેઝિનૈ નમ: 5 શ્રી વિમલનાથ પરમેજિત્રે નમ: 14 થી અનંતનાથ પરમેઝિને નમઃ થી ઘર્મનાથ મેઝિને ગમે છ થી શા મનાથ પરમેષ્ટિને નમ, '' થી કંગાથ પરમેઝિવે નમઃ | થી રમાય પરમેઝિને મમઃ 'ર થી મહિનાથ પરમેઝિનેં મમ: 20 પી ગરિમથક પર મેઇને ગમ: ૮ી કી ગમિનાથ પર્મદિને નમઃ * પી ગેમિનાથ પરમેઝિને મમ: | ૮ થી પાર્શ્વનાથ પરમેઝિમે તમઃ થી થમ્પમાન પરમેશને નમઃ (માથીર) Bો રામ | મંત્ર : ૩ હા" થી મામદેવ પરમેરિંડો :: » શામjત્ર : [ ધી બર્જિતનાથજી પૌષિનો મૂડ • બામંત્ર: 5 tI" ણી પંદમાતાળ પરગેરેનો 1., જાપja : છે " sણી અarદot ત્રિલોક tall dદના 62 For Private and Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri જન્મ કલ્યાણ જાપમંત્ર : ૐ હ્રીં શ્રી ઋષભદેવ અઈતે નમઃ ખા રીતે ૨ ૪ ભગવાનનો જાપ જાણવો. જાપમંત્ર = 3 ફી શ્રી ઋષભદેવ આહુતે નમઃ જ એની કીમી કાપ જાતેના થી અપભદેવ અને નમ: પી જવાથ અને નમક થી સંભવનાથ અર્ક નમ: થી અભિનંદન અકય નમઃ થી મતગાય અત નમ થી પાપ્રભ અતિ નમઃ થી સુપાર્શ્વનાથ એ ત નમ: શ્રી ચંઢપ્રભ અર્કતે નમઃ 10 તાળા VVVVાળા XXXXXXXX શ્રી રવપિનાથ અAત નમઃ પી શીલાયનાથ અતિ નમ: - 12 પી કોયરાય અત્રે નમઃ થી વારજય અકતે નમ: 13 14 થી યિમયનાથ અર્થત નમન 15 થી અમેં તેનાથ અર્થ તે મમ: થી પર્મનાથ કે ગમ પી શાંતિનાથ અ તે સમ: 19 | 20 થી કંગાળ અકતે નમઃ પી અગાથ અડકે મમ: 22 21 થી માતાથ અર્થ છે યમ થી મઘા અતિ નમ: - 23 Nી નેમિનાથ મ કત નમ: પો પાર્શ્વનાથ - 63 ત્રિલોક ની વંદન! - - થી ગોગાશ કે થી થર્ટમામ નમ: (માર) For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra શ્રી જગદેવ ગાથાય નમ 5 શ્રી યુતિનાથ નાથાય નમઃ 8 શ્રી ઘંટપણ નાળાથ નમઃ 11 શ્રી અનંતનાથ નાથાય નમઃ 17 શ્રી કુંથુનાથ ગાથાય ગમ 21 2 શ્રી ગમનાથ નાથાય નમઃ શ્રી પ્રવાસગાથ નાથાય નમઃ શ્રી વાસુપૂજ્ય ગાથાય નમઃ 14 15 થી પરપણ ગાવાવ ગમ 9 શ્રી વેલનાથ ગાથાય નમઃ શ્રી સંભવનાથ ક્રાય નમઃ શ્રી અભિનંદન ગાથાય ગમ 6 7 શ્રી ધર્મનાથ નાથાય નમઃ 18 www.kotharirth.org શ્રી વિપનાથ નાથાય નમઃ શ્રી શીનાથ નાથાય નમઃ 12 13 શ્રી ખેરાળ ગાથાય નમઃ 22 3 શ્રી નેમિનાથ ગાથાય નમઃ શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ગાય નમઃ 10 શ્રી વિમલનાથ ગાથાય નમઃ 16 શ્રી શાંતિનાથ નાથાય નમઃ 19 શ્રી ગિનાથ નાથાય નમઃ શ્રી મુનિયા નાથાય નમઃ 23 24 શ્રી પાર્શ્વનાથ ાચાય ગમઃ 20 શ્રી થŚમાન નાશાય નમઃ (ઝાયીર) For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir જાપમંત્ર : મૈં હીં શ્રી ઋષભદેવ નાથાય નમઃ દીક્ષા કલ્યાણક જાપમંત્ર : શું હી શ્રી ઋષભદેવ નાથાય નમઃ જાપમંત્ર : મૈં હીં શ્રી ઋષભદેવ નાથાય નમઃ આ રીતે ૨૪ ભગવાનનો જાપ જાણવો. Picas del citeu 64 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri થી જપમદેથ ઈનાય નમ: થી અતિનાથ પર્વતાય નમઃ થી સંભથતાથ યર્થાય નમ પી એભનંદન સમાય નમ: થી મતનાથ સર્વનાય નમઃ થી પpપ્રભ પર્યાય નમ: કચાક થી પાર્શ્વનાથ સર્વગાય નમઃ 10 શ્રી ચંદ્રપ્રભ સર્વગાય મમઃ થી થપિનાથ સાથ નમ: થી શીલાયનાથ પર્યાય નમ: થી થયાંયનાથ પર્વનાથ મમ પી થાપુજય પર્યાય નમઃ થી વિમલનાથ ર્યગાથ મમ: જાપમંત્ર : ૐ હીં* શ્રી ઋષભદેવ સર્વત્તાય નમઃ ના રીતે ૨ ૪ ભગવાનનો જાપ જાણવો. થી અનંતનાથ યર્થાથ મમ થી પર્યનાથ સર્યગાથ મમ થી શાંતિનાથ સર્વગય નમ: 20 ઘી શ્વગાય ચર્થતાય નમઃ થી અથવાથ ૫ર્વગાય નમ હી મલિયનાથ પર્યાય નમઃ થી મનàત શર્થનાથ મમ મિનાથ પર્યાય નમ: 23 જી પાર્શ્વનાથ યર્થાથ ચમ થર્પમાન (માથીર) સર્વગાથ મમ: થી લઈ માઘ મર્થનાથ નમ: 65 ત્રિલોક 1ીel jest! For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mah alin Aradhana Kendra થી ૪ષભદેવ પાગલાય નમ: થી 7થે પાતેય નમ: પશે સમયનાથ પારાવાય નમ થી અભિનંદન પારસાય મ પી સુમતિનાથ પાર સાથ રમી થી પરપભ પામતાય નમ: નિર્વાણ કલ્યાણક પી પાર્શ્વનાથ પારતાથ નમ: થી યંપ્રભ પારગતાથ મમ થી સfપનાશ પારગવાય નમ પી શકાયનાથ પારગતાથ નમ: થી થાયનાથ પારગાય નમઃ મહી વાયુપૂજ્ય પારગતાય નમઃ ધી થિમાનાથ પારગતાય નમ: | 16. જાપમંત્ર : ૐ હીં શ્રી ઋષભદેવ પારગતાય નમઃ આ રીતે ૨૪ ભગવાનનો જાપ જાણવો. થી સ્ત્રમાણ પામનાથ નેમ ધી પર્મનાથ પાતાય નમ થી શાંતિનાથ પાય નમઃ થી શનાળ પર સાથ ચૂમ થી નાશ પાદાય નમ: ધી માદયમાશ પારગાથ ગમ: ધી મઢિત પારગમથ થી નમિનાથ પાર થાય નમ: થી ગેમિનાથ પારગમાઘ મા પી પાયાથ પારગાથ : પી પમાન (યથી પારંગતાય નમ: ત્રિલોક તીઈ પં.ના 66 For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 67 Fleas crf con 013 Les gras Sahasrakut jin pratima સહસ્રકૂટ જિન પ્રતિમા ALALALALALAL GLAVARALALAHA ARNALALATAL ALALALALALALO ALADARBIAHARAVALAY For Private and Personal Use Only 337 52 Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir છે) (રાગ : શíત જિનેશ્વર સાચો સાબિ...] tavoldeld સહસી ...૧ સહુસ0...૨ સહસ0...૩ સહુચ0... ૪ સહસ્ત્રી ...૫ સહસ્ર...૬ સહસ્ત્રી ...૭ સહસકૂટ જિનપ્રતિમા વંદીયે, મન ધરી અધિક જગીશ વિવેકી, સુંદર મૂરતિ અતિ સોહામણી, એક હસને ચોવિશ વિવેકી. અતીત અનાગત ને વર્તમાનની, ત્રણય ચોવિસી હો સાર વિવેકી, બહોતેર જિનવર એક એક ક્ષેત્ર મેં, પ્રણમીજે વારંવાર વિવેકી. પાંચ ભરત વળી ઐરવત પાંચમેં, સરખી રીત સમાજ વિવેકી, દશ ક્ષેત્ર થઈ થાએ સાતમેં, વીસ અધિક જિનરાજ વિવેકી. પાંચ વિદેહે જિનવર સાઠ સો, ઉત્કૃષ્ટ એહી જ ટેવ વિવેકી, જિન સમાન જિન પ્રતિમા ઓળખી, ભક્તિ કીજે હો સેવ વિવેકી. પંચ કલ્યાણક જિન ચોવીસના, વીસસો તેહી જ થાય વિવેકી, તે કલ્યાણક વિધિશું સાચવી, લાભ અનંત કહાય વિવેકી. પંચ વિદેહ હો હમણાં વિહરતા, વીસ અછે અરિહંત વિવેકી, શાશ્વત જિન ઋષભાનન આદિદે, ચાર અનાદિ અનંત વિવેકી. એક સહસ ચોવીશ જિનવર તણી, પ્રતિમા એકણ કામ વિવેકી, | પૂજા કરતા જન્મ સફલ હોવે, સીઝે વંછીત કામ વિવેકી. તીનકાલ અઢાઈ દ્વીપમાં, કેવલનાણ પહાણ વિવેકી, કલ્યાણક કરી પ્રભુ ઈહાં સામઠાં, લાભે ગુણમણી ખાણ વિવેકી, સહસ્ત્રકૂટ સિદ્ધાચલ ઉપરે, તિમહિ જ ધરણી વિહાર વિવેકી, તેથી અદ્ભુત એ છે સ્થાપના, પાટણ નગર મઝાર વિવેકી. તીર્થ સકલ વળી તીર્થકર સહુ, એણે પૂજાતે પૂજાય વિવેકી, એક જી દ્વાથી મહિમા એહનો, કિણ ભાતે કહેવાય વિવેકી. શ્રીમાળી કુળદીપક જેતસી, શેઠ સુગુણભંડાર વિવેકી, તસ સુત શેઠ શિરોમણી તેજસી, પાટણ નગરમેં દાતાર વિવેકી. તેહીં એ બિંબ ભરાવીયા ભાવશું. સહસ અધિકા ચોવિશ વિવેકી, કીધી પ્રતિષ્ઠા પુનમગચ્છધરૂ, ભાવપ્રભસૂરીશ વિવેકી. સહસ જિનેસર વિધિશું પૂજસે, દ્રવ્યભાવ શુચિ હોય વિવેકી, એ ભવ પરભવ પરમ સુખી હોવે, લહર્ચે નવનિધિ સોય વિવેકી. . જિનવર ભક્તિ કરેં મનરંગણું, ભવિજનની એ છે રીત વિવેકી, દીપચંદ્ર સમ શ્રી જિનરાજજી, દેવચંદ્રની એ પ્રીત વિવેકી. સહસ્ર...૮ સહસ્ત્રી ...૯ સહસ0... ૧૦ સહુ0. ૧૧ 1] સહસવ...૧૨ સહસી...૧૩ સ0... ૧૪. Bas de cien 68 For Private and personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra banho Acharya Shri Kalassagarsur Gammande claul- དེ་རིང་རྗེ་བ་ For Private and Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir સ્થાપના દિનની આરાધના અચિંત્યશક્તિયુકત દેવાધિદેવ અરિહંત પરમાત્માની આરાધના એ જ આ જીવનનું કર્તવ્ય છે. આપણે ચાર નિટ્ટોપાથી અરિહંત પરમાત્માની આરાધનાનો પ્રારંભ કર્યો છે. એમાં નામનિક્ષેપાની આરાધના કરી. હવે સથાપના નિક્ષેપાથી પ્રભુની આરાધના કરીએ. ठवणजिणा पुण जिणिंदपडिमाओ। સ્થાપના જિન એટલે વીર્થકર ભગવંતની પ્રતિમાજી. ભાવ તીર્થકર ભગવંતોનો આપણને વિરહ છે. તે સ્થિતિમાં તેમની પ્રતિમાજીને વંદનાદિ કરવા દ્વારા આપણને ભાવ તીર્થકરોની વંદનાનો લાભ મળી શકે છે. જિનપ્રતિમાને વંદન-પૂજન કરતાં આપણને પ્રભુ પ્રત્યેના વધdી ભક્તિ અને બહુમાનની ભાવનો સ્પષ્ટ અનુભવ થાય છે. જિનપ્રતિમાજીની પૂજા કરતાં કરતાં શુભભાવની વૃદ્ધિ થતાં નાગકેતુને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપિત થઈ છે. રાવણને પાણ પ્રભુભક્તિ કરતાં કરતાં તીર્થંકર નામકર્મનો બંધ થયો છે. જિનપ્રતિમાની જિન ચૈત્યની ભક્તિ કરતાં શુભ ભાવોની વૃદ્ધિ, પુણ્યાનુબંધી પુણ્યનો બંધ, કર્મનિર્જરા થવાના અઢળક દષ્ટાંતો શાસ્ત્રોમાં પણ આવે છે. અનુભવો પણ થાય છે. રોજના ચૈત્યવંદનમાં સામાન્યથી આપણે સર્વ જિન પ્રતિમાઓને જાવંતિ ચેઈઆઈ સૂત્ર દ્વારા વંદન કરીએ છીએ. જાવંતિ ચેઈઆઈં, ઉઠે આ અહે અ તિરિઅ લોએ આ - સવ્વાઈ તાઈ વદે, ઈહ સંતો તત્થ સંતાઈં.' અર્થ :- ઉર્વલોકમાં, અધોલોકમાં અને તિરસ્કૃલોકમાં જે કોઈ જિન ચેત્યો છે, અહીં રહેલો હું ત્યાં રહેલા તે સર્વને વંદન કરું છું. આ ગાથા બોલ્યા પછી ખમાસમણ દઈ આ રીતે ત્રણે લોકમાં રહેલા સર્વ ચૈત્યોને વંદન કરાય છે. આપણે અહિં વિસ્તારથી વિશ્વમાં રહેલા સર્વ ચેત્યોને વંદન કરીએ. અર્થાત્ સર્વ ચેત્યોની ભાવયાત્રા કરીએ. સ્થાપના નિક્ષેપોમાં ખાસ કરીને શ્રી જિનપ્રતિમાજીઓને આપણે નમસ્કાર વંદન કરવા છે. જિન મંદિરો તથા જિનપ્રતિમા બે પ્રકારના છે. (૧) શાશ્વતા અને (૨) અશાશ્વતા... પહેલાં આપણે શાશ્વત ચેત્યોની ભાવયાત્રા કરીશું. શારત સૈયોની ભાવયાના જે જે જિનમંદિરો જિનપ્રતિમાઓને કોઈએ પણ નિર્માણ કરેલ હોય તે અશાશ્વત છે. જ્યારે આ જગતમાં તથાસ્વભાવે જ અનાદિકાળથી જેમ સૂર્ય ચંદ્રાદિના વિમાનો, દેવલોકના વિમાનો, મેરુપર્વત વગેરે નિશ્ચિત આકારો છે તેમ અનાદિકાળથી જિનચૈત્યો તથા જિનપ્રતિમાજીઓ પણ નિશ્ચિત આકારવાળા છે. આ શાશ્વત ચેત્યોમાં શાશ્વત પ્રતિમાજી છે. આ શાશ્વત મંદિરો કે પ્રતિમાજી કોઈએ નિર્માણ કર્યા નથી. હંમેશ માટે તે તે રૂપે જ રહેલા છે. અનાદિકાળથી શાશ્વત છે અને ભવિષ્યમાં પણ હંમેશ આ રીતે રહેવાના છે. તેનો નાશ પણ થવાનો નથી. આવા શાશ્વત ચૈત્યો અને તેમાં રહેલ શાશ્વત જિન પ્રતિમાજીને પહેલાં વંદન કરવાનો પ્રારંભ કરીએ છીએ. સર્વત્ર શાશ્વત પ્રતિમાજી ચાર નામવાળા જ હોય છે. (૧) ઋષભ (૨) ચંદ્રાનન (૩) વારિપેણ (૪) વર્ધમાન. આ શાશ્વત ચૈત્યો ક્યાં છે તે જાણવા માટે પહેલા થોડી વિશ્વની ભોગોલિક પરિસ્થિતિ પણ જાણવી પડશે. ત્રિલોક 1ઈ પં.11 70 For Private and Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.koba .org Acharya Shri Kalassagarsun Garmandir દેવલોકના વિમાનો नमोऽहते लोकोतमाय लोकनाथाय लोकहिताया लोकपदीपाय लोकप्रद्योतकारिणे लोकचूडामणये...। નક ક્ષયUા જીવો ૫૨વી. ચૌદ રાજલોક જેટલા પ્રદેશોમાં જીવો અને પુદગલો હોય છે, જીવ અને પુદગલો અવરજવર કરી શકે છે, તથા જીવ અને પુગલોને ગતિ કરવામાં કે સ્થિર રહેવામાં સહાયક ધર્માસ્તિકાય અને અધર્માસ્તિકાય છે, તેટલા પ્રદેશને લોકાકાશ કહે છે. લોકાકાશ બહારનું ક્ષેત્ર અનંતુ છે જેને અલોકાકાશ કહે છે. પણ તેમાં ધર્મા) અધર્માતું નથી હોતા. તેથી જીવ કે પુદગલો ત્યાં જઈ કે રહી શકતા નથી. અલોકાકાશમાં માત્ર આકાશ જ છે. માત્ર જગ્યા, બીજુ કંઈ જ નહિ. લોકાકાશમાં બધું જ છે, દેવલોકના વિમાનો, નરકો, પટવી, સઘળા જીવો, પદગલો વગેરે. | લોકાકાશનું માપ ઊંચાઈમાં ૧૪ રાજલોક જેટલું છે. એક રાજલોક અસંખ્ય યોજનનો છે. લંબાઈ પહોળાઈ લોકાકાશની અનિયત છે. મધ્યમાં લોકાકાશ ૧ રાજ લાંબો પહોળો વર્તુળાકારે છે. તેને તિસ્તૃલોક કહેવાય છે. વ્યાસ વધતા વધતા છેક નીચેના છેડે ૭ રાજ | જેટલો લાંબો પહોળો થાય છે. તેવી જ રીતે મધ્યમાંથી ઉપર જતા પણ લંબાઈ પહોળાઈ વધતી જાય છે. અને હા રાજ જતા પાંચ રાજ જેટલી લંબાઈ પહોળાઈ થઈ પછી પાછી ઘટતા ઘટતા છેક ઉપરના છેડે ૧ રાજ જેટલી થાય. તિøલોકના જેટલી એક રાજ લાંબી પહોળી અને ચૌદ રાજલોક ઊંચી લોકના મધ્યમાં એક લંબગોળ નાડીની કલ્પના કરીએ. આને ત્રસનાડી કહેવાય છે. આ ત્રસનાડીમાં જ ત્રસ જીવો હોય છે, તેની બહાર માત્ર સ્થાવર જીવો જ હોય છે. અહીં સામે લોકકાશની આખી આકૃતિ આપી છે. ને આમાં મધ્યમાં જે ૧ રાજ લાંબો પહોળો છે તે તિøલોક છે. તેની ઉપર ૯00 યોજન પછી ઉર્વલોક છે અને નીચે પણ ૯૦૦ યોજન પછી અધોલોક છે. ઉર્વલોકમાં ૧૨ વૈમાનિક દેવલોકના વિમાનો, નવચૈવેયક, પછી પાંચ અનુત્તર દેવોના વિમાન છે. તેની ઉપર સિદ્ધશિલા છે. અધોલોકમાં ભવનપતિના ભવનો તથા સાત નરકો છે. તિચ્છલોકની પ્રથમ પૃથ્વીને રત્નપ્રભા કહે છે, તેનું પડ ૧,૮0,000 યોજન જાડુ છે. તેમાં ૧ હજાર યોજન નીચે, ૧ હજાર ઉપર છોડી મધ્યમાં ૧,૭૮,000 યોજનમાં ભવનપતિના દશ 'નિકાયોના ભવનો છે. તથા પ્રથમ નરકના નરકાવાસો પણ છે. વૈમાનિક દેવના વિમાનો વગેરે, યાવત્ ૭ નરકોના નરકાવાસો તથા ભવનપતિના ભવનો, વ્યંતરના નિવાસો વગેરે બધુ ત્રસનાડીમાં જ હોય છે. સાતે પૃથ્વીમાં નરકોના કુલ ૮૪ લાખ નરકાવાસો છે. તેમાં અસંખ્ય નારકીઓ પાપના ઉદયને ભોગવે છે. તિચ્છલોકમાં રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પડમાં ૧00 યોજન નીચે જતા વ્યંતર-વાણવ્યંતરના નિવાસો છે તે બીજા ૮૦૦ યોજન સુધી હોય છે એટલે અહીંથી ૯૦૦ યોજન સુધીમાં. (આ તિચ્છલોકમાં ગણાય છે.) | ઉર્વલોકમાં ૧ રાજ ઉપર જતા એટલે ૧ રાજના છેડે ૧લો ૨ જો દેવલોક દક્ષિણ-ઉત્તર એક જ સપાટીએ છે. તેમાં દક્ષિણ તરફ ૧લો અને ઉત્તર તરફ ૨જો દેવલોક છે. પછી ઉપર એક રાજ જતા બીજા રાજના છેડે ૩જો ૪થો દેવલોક પણ દક્ષિણ-ઉત્તર એક જ સપાટીએ છે. પછી અર્ધા રાજે એટલે કે તિછલોકથી ૨ા મા રાજે પમો દેવલોક, ૩જા રાજે ૬કો દેવલોક, સા રાજે ૭મો દેવલોક. ૪થા રાજે ૮મો દેવલોક છે. આગળ જતા ૪ રાજે ૯મો ૧૦મો દેવલોક દક્ષિણ-ઉત્તર એક જ સપાટીએ છે. ૯મો દક્ષિણમાં અને ૧૦મો ઉત્તરમાં તેવી જ રીતે પમા રાજના અંતે ૧૧મો ૧ ૨મો દેવલોક દક્ષિણ-ઉત્તર એક જ સપાટીએ છે. દક્ષિણમાં ૧૧મો ઉત્તરમાં ૧૨ મો. ત્યારપછી ૬ઠ્ઠા રાજે નવરૈવેયક, ૭મા રાજે પાંચ અનુત્તરના વિમાનો એક જ લાઈનમાં છે. વચ્ચે સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાન છે તથા ચાર | દિશામાં બાકીના ચાર છે. અને તેની ઉપર બાર યોજન જતા સિદ્ધશિલા આવે છે. સિદ્ધશિલાનો ૪૫ લાખ યોજન વ્યાસ હોય છે.' સિદ્ધશિલાની ઉપર અલોકને અડીને સિદ્ધ પરમાત્માના જીવો હોય છે. અહીં લોક પૂર્ણ થાય છે. આમ લોકનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન કર્યું છે.' જંબદ્વીપ, મહાવિદેહક્ષેત્ર, ધાતકીખંડ, પુષ્કરાર્ધદ્વીપ વગેરેમાં ચિત્ર સાથે જરા વિસ્તારથી વર્ણન ત્યાંના ચેત્યોને જહારતી વખતે સમજાવીશું. આખા લોકનં વર્ણન સમજ્યા પછી તમને હવે શાશ્વત ચેત્યો ક્યાં છે તે સહેલાઈથી સમજાઈ જશે અને તેને ભાવથી આપણે જહારી , શકીશ. શાશ્વત જિન પ્રતિમાજીને ભાવથી વંદન કરીશું. આપણે હવે પછીના પ્રકરણથી જિનચૈત્યોને જહારવાનો પ્રારંભ કરીએ. 11 ત્રિલોક ની વંદના Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 14 13 12 11 10 8 7 O 5 3 2 1 ઊલોક તિર્થાલૉક આખો લોક 1 દેવલોક ઘનોંધ વલય નવાત વાય તનવાત વાય બારી નવીવેચક ા દેવલોક ક્વોડ દેવલોક પદેવીક 3 દેવલોક www.kohtirth.cg SAMARRAKE રામભા કેરાપ્રભા વાલુકાપ્રભા 45 ઘૂમપ્રભા તમભા તમામ પ્રમા કંસનાડી For Private and Personal Use Only પાંચ અનુદાર ૧ર દેવલોક 10 દેવલોક દેવલોક વલોક હેવલોક -125-1 રહેવલોક વરકર 4425-3 ૧૪ રાજલોક નક ૪ 4425-4 Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir નીતા લોકકથાથી •રક-૨ 425-9 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઉર્વીલોકના ચૈત્યો પાંચ અનામત મા ની દઇ પ એસો. પણ કરી ૯ રૈવેયક ૩૧૮ ચૈત્યો ૩૮,૧૬૦ પ્રતિમાજી ? ૧૨ .રી ૧૧ અને ૨માં તેવલોકમાં મળીને કુલ ૩૦૦ ચૈત્યો અને પ૪,૦૦૦ પ્રતિમાજી ૧૦. ૯ અને ૧૦માં દેવલોકમાં મળીને કુલ ૪૦૦ ચૈત્યો અને ૭૨,૦૦૦ પ્રતિમાજી ૮માં દેવલોકમાં ૬.૦૦૦ ચૈત્યો અને ૧૦,૮૦,૦૦૦ પ્રતિમાજી ૭માં દેવલોકમાં ૪૦,૦૦૦ ચૈત્યો અને ૭૨,૦૦,૦૦૦ પ્રતિમાજી sફા દેવલોકમાં પ૦,૦૦૦ ચૈત્યો અને ૯૦,૦૦,૦૦૦ પ્રતિમાજી પમાં દેવલોકમાં ૪,૦૦,૦૦૦ ચૈત્યો અને ૭,૨૦,૦૦,૦૦૦ પ્રતિમાજી ૩જા દેવલોકમાં ૧૨,૦૦,૦૦૦ ચેત્યો અને ૬૦,૦૦, ૦૦૦ પ્રતિમાજી Yથા દેવલોકમાં ૮૦e, ooo ચૈત્યો અને 1 e ,૦૦, પ્રતિમાજી ૨ જલા દેવી માં ૨ શ શ શ શ ણી ની ,૪૦,,પ્રતિમાજી રજા દેવલોકમાં ૨૮, શહ,૪૭૭ ચૈત્યો અને ઈશ, .૨૦,૦૦૦ પ્રતિમા કલ ચેત્યો : ૮૪,૯૭, ૦ ૨ ૩ ૦ પ્રતિમાજી : ૧,૫૨,૯૪.૪૪.૭૬૦ Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra સામે ચોદ રાજલોકમાંથી જુદુ કરી ઉર્ધ્વલોકનું સ્વતંત્ર ચિત્ર આપેલ છે. તેમાં પણ ત્રસનાડી વિશિષ્ટ રીતે બતાવી છે. આમાં સૌથી નીચે અસંખ્ય દ્વીપ સમુદ્રમય તિÁલોક છે. તેની ઉપર ૧લો રાજ પૂર્ણ થતાં ૧લા ૨જા દેવલોકના વિમાનો એક જ લેવલમાં છે તથા તેમાં જિનમંદિરો રહેલા છે. દક્ષિણ દિશામાં ૧લો દેવલોક છે. ઉત્તર દિશામાં ૨જો દેવલોક છે. ઉ ધ્વ ઈ લો લો ક ૧લા દેવલોકમાં ૩૨ લાખ વિમાનો છે. દરેકમાં એક એક જિનમંદિર હોઇ કુલ ૩૨ લાખ શાશ્વત ચૈત્યો છે. દરેક ચૈત્યમાં ૧૮૦ જિનબિંબો છે. એટલે કુલ ૫,૭૬૦ લાખ એટલે કે ૫૭ ક્રોડ 90 લાખ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... આ પ્રતિમાજી ઋષભ, ચંદ્રાનન, વારિપેણ અને વર્ધમાન નામના હોય છે. સર્વત્ર શાશ્વત ચૈત્યોમાં આ જાણવું. • ૨ જા દેવલોકમાં આજ રીતે ૨૮ લાખ વિમાનોમાં કુલ ૨૮ લાખ ચૈત્યો છે. તે દરેકમાં ૧૮૦ શાશ્વત જિનપ્રતિમાજી હોઈ કુલ ૫,૦૪૦ લાખ એટલે કે ૫૦ ક્રોડ ૪૦ લાખ જિનેશ્વર ભગવંતોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... 11 વલા ૨જા દેવલોકની ઉપર વળી એક રાજલોક જતાં ઉર્ધ્વલોકમાં બીજા રાજના અંતે એક જ લેવલમાં ત્રીજો ચોથો દેવલોક છે. ત્રીજો દેવલોક દક્ષિણ તરફ છે, ચોથો દેવલોક ઉત્તર તરફ છે. ત્રીજા દેવલોકમાં ૧૨ લાખ વિમાનોમાં કુલ ૧૨ લાખ શાશ્વત જિનમંદિરો છે. દરેકમાં ૧૮૦ જિનપ્રતિમાજી હોઈ કુલ ૨,૧૬૦ લાખ એટલે ૨૧ ક્રોડ ૬૦ લાખ જિન પ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... (બાર દેવલોક સુધી પ્રત્યેક ચૈત્યમાં ૧૮૦ જિનપ્રતિમાઓ છે.) આજ રીતે ચોથા દેવલોકમાં ૮ લાખ વિમાનોમાં ૮ લાખ જિનમંદિરો છે. તેમાં બિરાજમાન કુલ ૧,૪૪૦ લાખ એટલે ૧૪ ક્રોડ ૪૦ લાખ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... વળી અહીંથી (૩જા ૪થા દેવલોકથી) ના રાજ ઉંચે જઈએ એટલે પાંચમો દેવલોક એક જ સપાટીએ છે. તેમાં ચાર લાખ વિમાનોમાં ચાર લાખ જિનમંદિરો છે. તેમાં બિરાજમાન ૭૨૦ લાખ એટલે કે ૭ ક્રોડ ૨૦ લાખ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નો જિણાણું... પાંચમા દેવલોકથી વળી જા રાજ ઉપર એટલે ઉર્ધ્વલોકના ૩જા રાજલોકે પહોંચતા છટ્ઠો દેવલોક આવે છે. અહીં ૫૦ હજાર દેવિમાનોમાં તેટલા જ શાશ્વત ચૈત્યો છે. કુલ ૯૦ લાખ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... છટ્ઠા દેવલોકથી વળી બા રાજ ઉપર જતા ૭મો દેવલોક આવે છે. અહીં કુલ ૪૦ હજાર દેવ વિમાનો છે. તેમાં તેટલા જ શાશ્વત ચેત્યો છે. તેમાં બિરાજમાન ૭૨ લાખ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૭મા દેવલોકથી વળી બા રાજ ઉપર જતાં એટલે કુલ ચોથા રાજના અંતે ૮મો દેવલોક આવે છે. આમાં છ હજાર દેવવિમાનોમાં છ હજાર જિનચૈત્યો છે. તેમાં બિરાજમાન ૧૦ લાખ ૮૦ હજાર જિનપ્રતિમાજીને મારી ભાવભરી વંદન...નમો જિણાણાં... A ૮મા દેવલોકથી બા રાજ ઉપર જતા નવમો દશમો દેવલોક એક જ સપાટીએ છે. તેમાં દક્ષિણ તરફ ૯મો દેવલોક છે. ઉત્તર તરફ ૧૦મો દેવલોક છે. નવમા તથા દેશમા દેવલોકમાં બેમાં ભેગા થઈ કુલ ૪૦૦ વિમાનો અને ૪૦૦ જિનમંદિરો છે. દરેકમાં ૧૮૦ જિનપ્રતિમાજી હોઈ કુલ ૭૨,૦૦૦ જિનબિંબો છે, તે સર્વને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૯-૧૦મા દેવલોકથી અડધા રાજ ઉપર એટલે ઉર્ધ્વલોકમાં N www.kathitirth.org A ચૈ ત્યો ૫મા રાજના અંતે ૧૧-૧૨મો દેવલોક એક જ સપાટીએ છે. દક્ષિણમાં ૧૧મો દેવલોક છે. ઉત્તરમાં ૧૨મો દેવલોક છે. બંનેમાં થઈ કુલ ૩૦૦ વિમાનો અને ૩૦૦ જિનમંદિરો છે. તેના કુલ ૫૪,૦૦૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... વ Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir E ना ૧૧-૧૨મા દેવલોકની ઉપર ૧ રાજ જેટલુ જઈએ એટલે ઉર્ધ્વલોકના છઠ્ઠા રાજના છેડે નવગ્રેવેયકના વિમાનો આવે છે. નવે શૈવેયકના થઈ કુલ ૩૧૮ જિનચૈત્યો છે. દરેક ચૈત્યમાં ૧૨૦ જિનપ્રતિમા છે. તેમાં રહેલા ૩૮,૧૬૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... નવ ચૈવેયકથી એક રાજલોક ઉપર એટલે ઉર્ધ્વલોકના ૭મા રાજના છેડે પાંચ અનુત્તરવાસી દેવના વિમાનો છે. ચાર દિશામાં ચારે બાજુ એક એક વિમાન છે. વચ્ચે ૧ લાખ યોજનનું સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાન છે. પાંચે વિમાનો એકજ લેવલમાં છે. એવા પાંચે વિમાનમાં એક એક ચૈત્ય હોઈ કુલ પાંચ શાશ્વત ચેત્યોમાં બિરાજમાન ૬૦૦ જિન પ્રતિમાજીને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ.. આમ ઉર્ધ્વલોકમાં કુલ ૮૪,૯૭,૦૨૩ શાશ્વત જિન ચૈત્યો થયા. તથા તેમાં કુલ ૧,૫૨,૯૪,૪૪,૭૬૦ એક અબજ બાવન ક્રોક, ચોરાણુ લાખ, ચુમાલીશ હજાર, સાતસો સાઈઠ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... પાંચ અનુત્તર દેવના વિમાનોથી માત્ર ૧૨ યોજન દૂર જ સિદ્ધશિલા છે. જે ૪૫ લાખ યોજન લાંબી પહોળી છે. જે મધ્યમાં ૮ યોજન જાડી છે તથા બંને છેડે અંગુલના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલી થાય છે. ઉપર અનંતા સિદ્ધ પરમાત્માના શુદ્ધાત્માઓ શાશ્વત સુખોને ભોગવતા અનંત જ્ઞાનાદિ ગુણોથી યુક્ત બિરાજમાન છે. હું પણ શીઘ્રાતિશીઘ્ર આ સિદ્ધશિલા પર સિદ્ધપણાને પામીને પહોંચી જાઉં તેવા જ એક શુદ્ધ ભાવથી અનંતા સિદ્ધ ભગવંતોને ભાવપૂર્વક વંદન કરું છું... નમો સિદ્ધાણું... For Private and Personal Use Only બાર દેવલોક સુધીના દરેક શાશ્વત ચૈત્યોમાં ૧૮૦ જિનબિંબો છે. શાશ્વત ચૈત્યોની મધ્યમાં એક મણિપીઠિકા હોય છે. આ મણિપીઠિકા ઉપર એક દેવછંદક હોય છે. આ દેવછંદકની ઉપર ચારે દિશામાં રત્નસિંહાસન ઉપર રહેલી શ્રી અરિહંત પરમાત્માની ૨૭૨૭ શાશ્વત પ્રતિમાઓ છે. આ રીતે ૧૦૮ જિનબિંબો થયા અને ચૈત્યોની પશ્ચિમ સિવાયની ત્રણ દિશામાં ચૌમુખજી હોય છે. તેથી ૧૨૦ જિનબિંબ થયા. જ્યાં ૧૨૦ જિનબિંબનું કથન હોય ત્યાં આ પ્રમાણે સમજવું. દેવલોકમાં ચૈત્યોની પછી ઉપપાત, અભિષેક, અલંકાર, વ્યવસાય, સુધર્મ નામની ૫ સભાઓ હોય છે. ત્યાં પણ પશ્ચિમ સિવાયની ૩ દિશામાં ૧-૧ ચોમુખજી થતાં ૧૨ x ૫ = ૬૦ જિનબિંબો. જ્યાં જ્યાં ૧૮૦ જિનબિંબોનું કથન હોય ત્યાં પૂર્વવત્ ૧૨૦ + ૬૦ (૫ સભાના) = ૧૮૦ જિનબિંબ થાય. જ્યારે નવગ્રેવેયક તથા ૫ અનુત્તરમાં સભાઓ ન હોવાથી માત્ર ૧૨૦ પ્રતિમાજીઓ હોય છે. અહિં વૈમાનિક દેવલોકમાં ચૈત્યો ૧૦૦ યોજન લાંબા, ૫૦ યોજન પહોળા અને ૭૨ યોજન ઉંચા હોય છે. Ficus clef citen 74 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દેવલોક ચૈત્યો ઝિન પ્રતિમાજી - ૧લો દેવલોક જો દેવલોક ૩છે દેવલોક ૩૨,00,000 ૨૮.0000 ૧૨,00,000 00,000 ૪,00,000 - થો દેવલોક પણો દેવલોક પ૭,૬૦,૦૦,૦૦૦ પ૦, ૪૦,૦૦,૦૦૦ ૨૧,૬૦,00,000 ૧ ૪,૪૦,00,000 a ,૨૦,૦૦,૦૦૦ ૯0,00,000 ૭૨,00,000 in ૧૦,૮0,000 ૭૨,000 પ૪,000 000 ) ૭મો દેવલોક , દ.00 | ૮મો દેવલોક (૯મો-૧૨મો દેવલોક ૧ ૧મો- ૧૨ મો દેવલોક નવ વૈવેયક . - પાંચ અનુત્તર, 3૧૮ કુલ ૮૪,૯૭,૦૨ ૩ ૧,૫૨,૯૪,૮૪,૭૬૦ | 2માનિક ઢેવલોકમાં રાત ચચો તથા જનપ્રતિમાજીઓ | સકલ તીર્થ ચંદુ કર જોડ, જિનવર નામે મંગલ કોડ, ન પટેલે થર્ગે લાખ બત્રીશ, જિનયર ચૈત્ય નમું વિશદશ. બીજે લાખ એઠાથીશ કરતાં, ત્રીજે બાર લાખ સદહai, યોથે ચર્થે અડલખ ધાર, પાંચમે વંદુ લાખ ૪ ચાર. છઠે ઘર્ગે સરસ પચાસ, સાતમે ચાલીસ રેસર્સ પ્રાસાદ, આઝમે શૈર્ગ છ હજાર, નવ દશમે વંદુ શત ચાર. ૩. અગ્યાર બારમે વણસે સાર, ગ્રંથયદે વણસે અઢાર, પાચ અતર સર્વે મriી, યમુખ ચોરાશી અધિકા થUળી. સર સતાણુ વૈયરિશ સાર, જેનાર ભવન ણો અધિકાર. લાંબા સો જોજન થિસાર, પચાસ ઊંયા બોંતેર પાર. એકસો એંશી બિંબ પ્રમાણ, સભા સહિત એક ચેત્યે જાણ, સો ઝોડ બાથર ડોડ રસંભાત, રાખ ચોરાણું ટાટર ચોઆણ. ૬ સાતમે ઉપર સાઝ થશાસ, સંવ બિંબ પ્રણમું વણે કાળ.... | | ત્રિલોક પર્વ વેદના For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir શરીરનો વર્ણ - સુવર્ણમય નખો ---- અંકરનમય-સફેદ નાખના ખૂણા - - - લોકિતાયારત્ન જેવા લાલ હથેળી, પગના તળિયાં, નાભિ ----- - -- તપનીય સુવર્ણમય લાલ જીમ, શ્રીવલ્સ, સ્તનની ડીંટી, તાળવું ---------- તપનીય સુવર્ણય લાલ દાઢી, મુંછ, રોમરાજી ----- --- રિષ્ટ રત્નમય શ્યામ બે હોઠ - - - - - - - પરવાળારત્ન જેવા લાલ નેત્ર --- -- - અંકરમા સફેદ નેત્રના ખૂણા ------- લોહિતાક્ષરત્ન જેવા લાલ દીકી, પાંપણ, ભવાં - - - - - - - રિષ્ટ ર શ્ય શ્યામ લલાટ, કાન, ગાલ ---------- સુવર્ણવર્ણ પીળા માથાનો ભાગ ---------- તપનીય સુવર્ણમય લાલ શીર્ષઘટિકા-શિખા ---------- વજરત્નમય શ્વેત ગળુ, હાથ, પગ, જંઘા, પાની, સાથળ ---------- સુવર્ણમય | | ટાયતી પ્રતિમાનું અદ્ભુત 30 | દરેક શાશ્વતી પ્રતિમાની પાછળ એક છaધારી પ્રતિમા હોય છે. તે સુંદર સફેદ છ૩ ધારણ કરીને ઊભેલી છે. શ્રી જિનપ્રતિમાની બંને બાજુ ચામધારી પ્રતિમા છે. તે ચંદ્રપ્રભ, ૧૪, વૈર્ય વગેરેથી જડેલી સોનાના દંડવાળી અને | ખૂબ ઉજજવળ વર્ણવાળા વાળથી યુકત ચામર ઈંઝતી હોય તેમ ઊભેલી છે. | શ્રી જિન પ્રતિમા આગળ બંને બાજુ એક એક યક્ષ પ્રતિમા, નાગ પ્રતિમા, ભૂત પ્રતિમા અને કુંજપરપ્રતિમા હોય છે. તે બધી વિનયપૂર્વક માથું નમાવીને બે હાથજોડીને નીચે બેઠેલી હોય છે. આ બધી પ્રતિમા રહ્મમય, મનોર અત્રે સુંદર હોય છે. ''ત્રિલોક ||ી વીના 76 For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gamandir Hthયોગ અને દવાનોગની સાધના માટે.... - ર ) આ છે કે છે . For Private and personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobarth.org Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir 000 . 0 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri anand asawat Chaityo ભવ/પતે વ્યતરની શાશ્વત ચેત્યો. - ભવનપતિ વ્યંતરની ૮ની શાશ્વત ચૈત્યોને વંદof ધનોદધિ પ્રતિમા') ૧૩,૮૯,૬૦,૦૦, ૦ ૦ Rવત નકારા V૮ળા આકારા થી ૭,૭ર.૦ ૭.૦ ૦ ૦ - પ્રેત ચૌદ રાજ લોકના ચિત્રમાં તિરછલોકથી નીચે સાત પૃથ્વીઓ છે. પણ તેમાં સર્વત્ર શાશ્વત ચૈત્યો નથી. પરંતુ માત્ર પ્રથમ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પિંડમાં જ ભવનપતિના ભવનો અને વ્યંતરના નગરો (આવાસો) છે. તેમાં જ શાશ્વત ચૈત્યો છે. એટલે સામે આખા અધોલોકનું ચિત્ર નથી બતાવ્યું. પણ માત્ર રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પિંડનું જ ચિત્ર મોટું કરીને બતાવ્યું છે. | આપણે જે રહીએ છીએ તે રત્નપ્રભા પૃથ્વી છે. તેની જાડાઈ ૧,૮૦,૦૦૦ યોજન છે. લંબાઈ પહોળાઈ ૧ રાજ જેટલી છે. તેમાં ઉપરના ૧ હજાર યોજન છોડી તથા નીચેના ૧000 યોજન છોડી મધ્યમાં ૧,૭૮,૦૦૦ યોજનના પિંડમાં ભવનપતિ દેવોના ૭ ક્રોડ ૭૨ લાખ ભવનો આવેલા છે. આમાં દશ પ્રકારના ભવનપતિ દેવો વસે છે અને પર્વોપાર્જિત પય કર્મના ઉદયથી દિવ્ય સુખ ભોગવે છે. સમવનો જઘન્યથી જંબુ દ્વીપ સમાન, મધ્યમથી સંખ્યાત યોજન પ્રમાણ, ઉત્કૃષ્ટથી અસંખ્ય યોજન પ્રમાણ હોય છે. દરેક ભવનમાં એક કે શાશ્વત ચૈત્ય છે. પ્રત્યેક ચૈત્યમાં ૧૮૦ પ્રતિમાજી છે. ભવનપતિ દેવો દશ પ્રકારના છે દશે પ્રકારમાં ઉત્તર અને દક્ષિણમાં થઈ કુલ નીચે મુજબ ભવનો તથા ચેત્યો છે. 39 ત્રિપોક નીર્થ વખા. Far Private and Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobanno Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir ૧) અસુરકુમારના ૬૪ લાખ ભવનોમાં દરેકમાં એક એક ચેત્ય હોવાથી કુલ ૬૪ લાખ ચેત્યો થયા. દરેકમાં ૧૮૦ જિન પ્રતિમાજી હોઈ કુલ ૧,૧૫, ૨૦ લાખ અર્થાત્ ૧ અબજ ૧ ૫ કોડ ૨૦ લાખ શાશ્વત જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણં... આજ રીતે ૨) નાગકુમારમાં ૮૪ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ પ૧ ક્રોડ ૨૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણં... | ૩) સુવર્ણકુમારમાં ૭૨ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૨૯ ક્રોડ ૬૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૪) વિધુતકુમારમાં ૭૬ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૩૬ ક્રોડ ૮૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું...' ૫) અગ્નિકુમારમાં ૩૬ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૩૬ ક્રોડ ૮૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૬) દ્વીપકુમારમાં ૭૬ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૩૬ ક્રોડ ૮૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૭) ઉદધિકુમારમાં ૭૬ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૩૬ ક્રોડ ૮૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૮) દિકકુમારમાં ૭૬ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૩૬ ક્રોડ ૮૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૯) વાયુકુમારમાં ૯૬ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૭૨ ક્રોડ ૮૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૧૦) સ્વનિતકુમારમાં ૭૬ લાખ શાશ્વત ચેત્યોમાં ૧ અબજ ૩૬ ક્રોડ ૮૦ લાખ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... | કુલ ૭,૭૨,૦૦,૦૦૦ ચૈત્યોમાં ૧૭,૮૯,૬૦ લાખ (૧૭ અબજ ૮૯ ક્રોડ ૬૦ લાખ) જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણં... રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પિંડના પ્રથમ ૧ હજાર યોજનમાં સો-સો યોજન ઉપર નીચે છોડી વચ્ચેના ૮૦૦ યોજનમાં આઠ પ્રકારના વ્યંતર તથા આઠ પ્રકારના વાણવ્યંતરના અસંખ્યાતા રમણીય અને સુંદર નગરો (આવાસો) છે. આ નગરો જધન્યથી ભરત ક્ષેત્ર જેટલા, મધ્યમથી મહાવિદેહ ક્ષેત્ર જેટલા અને ઉત્કૃષ્ટથી જંબૂ દ્વીપ જેટલા માપવાળા આમાં વ્યંતર તથા વાણવ્યંતર દેવો દિવ્ય ભોગોને ભોગવી રહ્યા છે. આમાં દરેક નગરોમાં એક એક શાશ્વત ચેત્યો છે. દરેકમાં ૧૮૦ શાશ્વત જિન પ્રતિમાજીઓ છે. આ રીતે વ્યંતર નિકાયમાં રહેલા અસંખ્ય શાસ્થત ચૈત્યોમાં રહેલ ભાવભરી વંદના... તમો જિણાણું, અસંખ્ય જિન્નબિંબોને મારી મારી સાત ક્રોઝને બોંતેર લાખ, ભqfપતમાં દેqલ ભાખ, | એકસો એંસી બિબ પ્રમાણ, એક એક ચૈત્ય સંખ્યા જાણ, 3 8 તેમ્સ કોડ નોવ્યાણી કોક, સાઠ લાખ વંદુ કર જોડ. તેરસે ક્રોડ નેવ્યાસી ક્રોડ, સાઠ લાખ વંદુ કર જોડ. વ્યંતર જ્યોતિષીમાં વળી જેહ શાશ્વતા જિન વંદુ તેહ. ટિપ્પણ - સનખમાં રવીની ૬ રાજ પંખાઈ પહોળ1ઈ અને ૧,૭૮, 0 0 8 1511માં પાટે ખાજુ ,(૬ર,, ૭૭ છે ભવનપતિના ભવનો છે. તે જ રીતે ૮૪ લાખ નહાવાસ પણ છે. ત્રિલોક તીર્થ વંઇel 90 For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Vaildu zSHİ સામે ચિત્રમાં છિલોકના અસંખ્ય દ્વીપ સમુદ્રો બતાવ્યા છે. આ બધાની વચ્ચે જંબુદ્વીપ છે અને તેની મધ્યમાં મેરુ પર્વત છે. મેરુ પર્વત ૧ લાખ યોજન ઉંચો છે. તેમાંથી ૧ હજાર યોજન જમીનમાં છે. પૃથ્વીતલથી ૭૯૦ યોજન ઉંચેથી જ્યોતિષ ચક્ર શરૂ થાય છે. તે ૯૦0 યોજન સુધી હોય છે. મેરુ પર્વતની ચારે બાજુ સૂર્ય-ચંદ્ર, ગ્રહ-નક્ષત્ર અને તારાના વિમાનો ફરે છે. આ વિમાનો સ્ફટિક રત્નના બનેલા હોય છે. ૧ ચંદ્રના પરિવારમાં ૧ સૂર્ય, ૨૮ નક્ષત્ર, ૮૮ ગ્રહ, ૬૬,૯૭૫ કોડા કોડી તારાઓ હોય છે. • જંબૂ દ્વીપમાં ( ૨ સૂર્ય ૨ ચંદ્ર છે. • લવણ સમુદ્રમાં ૪ સૂર્ય ૪ ચંદ્ર છે. • ઘાતકી ખંડમાં ૧૨ સૂર્ય ૧૨ ચંદ્ર છે. • કાલોદધિ સમુદ્રમાં ૪૨ સૂર્ય ૪૨ ચંદ્ર છે. • અત્યંતર પુષ્કરવરાર્ધમાં ૭૨ સૂર્ય ૭૨ ચંદ્ર છે. • મનુષ્યલોકમાં કુલ ૧૩૨ સૂર્ય ૧૩૨ ચંદ્ર છે. અઢી દ્વીપમાં કુલ ૧૩૨ સૂર્ય તથા ૧૩૨ ચંદ્ર છે. તેવી જ રીતે નક્ષત્રો, ગ્રહો, તારાદિની સંખ્યા પણ જાણી લેવી. અઢી દ્વીપની બહાર પણ ચંદ્ર-સૂર્ય-નક્ષત્રો-ગ્રહો-તારાઓ છે. પરંતુ અઢી દ્વીપમાં રહેલા ચંદ્ર-સૂર્ય વગેરે મેરુ પર્વતની ચારે બાજુ ફરે છે. તેના કારણે દિવસ-રાતનું નિર્માણ થાય છે. જ્યારે બહારના ચંદ્ર-સૂર્યાદિ જ્યાં છે ત્યાં સ્થિર છે. આ ચંદ્રો-સૂર્યો વગેરે જ્યોતિષ દેવોના વિમાનોમાં જ્યોતિષ દેવો રહે છે અને પોતાના પૂર્વોપાર્જિત પુણયના ઉદયથી દિવ્ય સુખો ભોગવે છે. સમસ્ત તિøલોકમાં આવા અસંખ્ય સુર્યો-ચંદ્રો છે. એ દરેકમાં એક એક શાશ્વત જિનમંદિર છે. દરેક શાશ્વત જિનમંદિરમાં ૧૮૦-૧૮૦ શાશ્વત જિનપ્રતિમાજી છે. ભવનપતિ અને વૈમાનિકમાં થઈ કુલ સંખ્યાના પ્રતિમાજી છે, જ્યારે વ્યંતરમાં અસંખ્યાત પ્રતિમાજી છે. વ્યંતર કરતા પણ જ્યોતિષમાં સંખ્યગુણ ચેત્યો અને પ્રતિમાજી છે. આ ઘ૪/ળી અસંખ્ય જિનમંદિરો તથા અસંખ્ય જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિગાણું યંતર જયોતિષીમાં વળી જેe, શાશ્વત જિન વંદુ તેટ... દેવલોકમાં શાશ્વત ચેત્યોનું આહપ-બદ્ધત્વ ૧) વૈમાનિક દેવલોકમાં શાશ્વત ચેત્યો .. થોડા ૨) તેથી ભવનપતિ દેવલોકમાં શાશ્વત ચેત્યો .. સંખ્યાત ગુણા ૩) તેથી વ્યંતર દેવલોકમાં શાશ્વત ચેત્યો .. અસંખ્યાત ગુણ ૪) તેથી જ્યોતિષ દેવલોકમાં શાશ્વત ચેત્યો .. સંખ્યાત ગણ 81 ત્રિલોક તીર્ષ નં.ના For Private and Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalasagasul Garmander જર્યોતિષ યમાં શાશ્વત ચૈત્યો વિદન a . છે કે ' ક્ષમા રાજી કરી For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ તિøલોકનું સ્વરૂપ દ રાજલોકની મધ્યમાં તિøલોક છે. તિષ્ણુલોકની મધ્યમાં ૧ લાખ યોજન લાંબો પહોળો જંબૂ દ્વીપ છે. તેની પણ મધ્યમાં મેરુ પર્વત છે. જંબૂ દ્વીપને ફરતો ડબલ વિસ્તારવાળો લવણ સમુદ્ર છે. લવણ સમુદ્રને ફરતો ડબલ વિસ્તારવાળો ધાતકીખંડ છે. ધાતકીખંડને ફરતો ડબલ વિસ્તારવાળો કાલોદધિ સમુદ્ર છે. કાલોદધિ સમુદ્રને ફરતો ડબલ વિસ્તારવાળો પુષ્કરવર દ્વીપ છે. પુષ્કરવર દ્વીપને ફરતો ડબલ વિસ્તારવાળો પુષ્કરવર સમુદ્ર છે. उपम આ રીતે કુલ ઉત્તરોત્તર ડબલ વિસ્તારવાળા અસંખ્યાત દ્વીપ સમૂદ્રો તિલોકમાં છે, જેમાં સૌથી છેલ્લા સ્વયંભૂરમણ દ્વીપની ચારે બાજુ ફરતો સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર આવેલો છે. અહીં તિચ્છલોકનો અંત આવે છે. આના પછી અલોક છે. આમાં ત્રીજા પુષ્કરવર દ્વીપની બરાબર મધ્યમાં વલયાકારે માનુષોત્તર નામનો પર્વત આવેલો છે, આનાથી પુષ્કરવર દ્વીપના બે ભાગ થાય છે. માનુષોત્તર પર્વતની અંદર રહેલા અઢી દ્વીપ અને બે સમુદ્ર એ મનુષ્ય લોક કહેવાય છે. આ જ રીતે ૧૧ મા કુંડલ અને ૧૩મા રુચક દ્વીપના મધ્ય ભાગમાં પણ વલયાકારે કુંડલ અને રુચક પર્વતો છે. તિસ્કૃલોકમાં કુલ ૩૨ ૫૯ શાશ્વત જિનમંદિરો નીચે મુજબ છે. _ ૧. જંબૂ દ્વીપમાં. . . . . . . . . . . . . . . ૬ ૩૫ ૨. ધાતકીખંડમાં. . . . . . . . . . . ૧,૨૭૨ ૩. પુષ્કરાર્ધ દ્વીપમાં. . . . . . . . .૧,૨૭૨ ૪. માનુષોત્તર પર્વત પર. . . . . . . . . . .૪ ૫. ૮મા નંદીશ્વર દ્વીપમાં. . . . . . . . . ૬૮ ૬. કુંડલ પર્વત પર. . . . . . ' ૧૨* * * * * * . . . . . . . ૪ ૭. રુચક પર્વત પર. . . . . . . . . . . . . . . ૪ ફલ. . . . . . . . . . . . . . . . . . ૩,૨૫૯ મિર પદ્ધતા આમાં જંબૂ દ્વીપ, ધાતકીખંડ અને પુષ્કરાઈ દ્વીપમાં અનેક ચૈત્યો હોઈ તે તે ચેત્યો ક્યાં છે તે ચિત્રો પૂર્વક સમજવા સાથે પાછળથી વંદન કરીશું. પહેલા માનુષોત્તર પર્વત, રુચક પર્વત, કુંડલ પર્વત, નંદીશ્વર દ્વીપના શાશ્વત ચેત્યોને જુહારીશું. તિલૉક 83 ત્રિલોક thીર્થ iદના For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir પુષ્કરાર દ્વીપ હોધિ, મુકે પાતળી ખાક TER માનુ ષોત્તર પર્વત પરના શાશ્વત રમૈત્યોને વંદના ચૈત્ય ૪, પ્રતિમાજી ૪૮૦ ચ્ચે જંબૂ દ્વીપ, લવણ સમુદ્ર. ધાતકી ખંડ અને કાલોદધિ સમુદ્ર છે. સૌથી છેલ્લો અર્ધ પુષ્કરવર દ્વીપ છે અને તેને ફરતો વલયાકાર માનુષોત્તર પર્વત છે. આ પર્વત પર ચારે દિશામાં એક એક શાશ્વત જિન ચૈત્ય છે. દરેક જિનચૈત્યમાં ૧૨૦૧૨૦ જિન પ્રતિમાજી છે. અત્યંત દર્શનીય, આહલાદનીય પ્રતિમાઓ છે. દર્શન કરતા ખૂબ આનંદ થાય તેવા છે. ઋષભ, ચંદ્રાનન, વારિપેણ અને વર્ધમાન નામના તીર્થકર ભગવંતોની આ મૂર્તિઓ છે. ચારે મંદિરમાં થઈ કુલ ૪૮૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... માનુષોત્તર પર્વત વારિણ આ માનુષોત્તર પર્વત મનુષ્ય લોકની મર્યાદા બતાવનારો છે. આની અંદરનું ક્ષેત્ર એટલે જંબૂ દ્વીપ, લવણ સમુદ્ર, ધાતકીખંડ, કાલોદધિ સમુદ્ર અને અડધો પુષ્કરવર દ્વીપ આટલા ક્ષેત્રને (અઢી દ્વીપ અને વચ્ચે બે સમુદ્રને) મનુષ્યલોક કહેવાય છે. આની બહાર અડધો પુષ્કરવર દ્વીપ અને અસંખ્ય દ્વીપ સમુદ્રો એ મનુષ્યલોકની બહાર છે. મનુષ્યોની સ્થિતિ મુખ્યતયા મનુષ્યલોકમાં જ હોય છે. ક્યારેક લબ્ધિ વગેરેથી કે દેવતા અપહરણ કરીને લઈ જાય તો મનુષ્યલોકની બહાર મનુષ્ય જાય છે પણ ત્યાં જન્મ કે મરણ થઈ શકતા નથી, તે મનુષ્યલોકમાં જ થાય છે. વર્ધમાન | ત્રિલોક «lel ciદના 24 For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir ૧૧મો કુંડલ દ્વીપ ૧૩ મો સુચક દ્વીપ કુંડલ દ્વીપ.....સુચક દ્વીપ..... રચક દ્વીપમાં શાશ્વત ચૈત્યોને વંદના કુંડલ દ્વીપમાં શાશd ચૈત્યોને વંદના ઉપર ચિત્રમાં ૧૦ દ્વીપો તથા ૧૦ સમુદ્રો નાના બતાવ્યા છે. ત્યાર પછી અગ્યારમો કુંડલ દ્વીપ થોડો મોટો બતાવેલ છે, તેમાં બરાબર મધ્યમાં કુંડલ પર્વત છે. તેના પર ચારે દિશામાં એક એક શાશ્વત જિનચૈત્ય છે. આ ચારે શાશ્વત ચેત્યોમાં દરેકમાં ૧૨ ૪-૧૨ ૪ શાશ્વત જિન પ્રતિમાજી છે. કુલ ચારે જિનચેત્યોના ૪૯૬ જિન પ્રતિમાજીને ભાવપૂર્વક વંદના કરું છું... નમો જિણાયું... ત્યાર પછી ૧૩મો રુચક દ્વીપ થોડો મોટો બતાવેલ છે. તેની વચ્ચે વલયાકાર રુચક પર્વત છે. આ ટુચક પર્વત પર ચારે દિશાએ એક એક શાશ્વત જિનમંદિર છે. દરેક ચૈત્યમાં ૧૨૪ જિન પ્રતિમાજી છે. રુચક પર્વત પરના ચારે મંદિરના થઈ કુલ ૪૯૬ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... તિøલોકમાં કુંડલ દ્વીપ, રૂચક દ્વીપ અને નંદીશ્વર દ્વીપના પર ચેત્યોમાં (કુલ ૬૦) પ્રત્યેકમાં ૧૨ ૪-૧૨૪ પ્રતિમાજીઓ છે. અન્યત્ર ૧ ૨૦-૧૨૦ પ્રતિમાજીઓ છે. 85 ત્રિલોક ૧/w} cil.ના For Private and Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kmbtirth.org/ ......નંદીશ્વર દ્વીપના શાશ્ર્વત ચૈત્યોને વંદના ૮મો નંદીશ્વર દ્વીપ ટુચક દ્વીપ કુંડલ દ્વીપ નંદીશ્વર દ્વીપ ચૈત્યો પ્રતિમાજી ૪ res YES ૮૩૬૮ ४ For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir Fe નંદીશ્વર દ્વીપમાં શાશ્ર્વત ચૈત્યોને વંદના ચિત્રમાં નંદીશ્વર દ્વીપના ચૈત્યો બતાવવામાં આવ્યા છે. અંદર જંબૂ દ્વીપાદિ ૭ દ્વીપો તથા ૭ સમુદ્રો નાના બતાવ્યા છે. ત્યાર પછી ૮મો નંદીશ્વર દ્વીપ મોટો બતાવ્યો છે. આ નંદીશ્વર દ્વીપની ઉત્તર દિશામાં મધ્યમાં અંજનગિરિ નામનો પર્વત છે. તેની ચારે દિશામાં દધિમુખ પર્વતો છે અને વચ્ચે વિદિશાના ખૂણામાં બે બે રતિકર પર્વતો છે. આમ કુલ ૧૩ પર્વત થયા. દરેક ઉપર શાશ્વત જિનચૈત્યો છે. દરેક ચૈત્યોમાં ૧૨૪ શાશ્વત જિન પ્રતિમાજી છે. ઉત્તર દિશામાં જે રીતે ૧૩ પર્વતો ૧૩ ચૈત્યો બતાવ્યા તે રીતે ચારે દિશામાં છે. એટલે કુલ ૫૨ ૫ર્વત, ૫૨ ચૈત્યો થયા. દરેકમાં ૧૨૪-૧૨૪ જિન પ્રતિમાજી હોઈ કુલ ૬,૪૪૮ શાશ્વત જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતોના કહ્યાણકા ઉજવવા ઈન્દ્રો, દેવો વગેરે આ મંદિરમાં આવીને મહોત્સવ કરે છે. નંદીશ્વર દ્વીપમાં ચારે દિશામાં મળીને આ રીતે ૫૨ (બાવન) પર્વતો ઉપર ૫૨ (બાવન) ચૈત્યો છે. દરેક વિદિશામાં ચાર ચાર ઇંદ્રાણીની રાજધાની છે. કુલ સોળ રાજધાનીમાં પણ એક ઐક શાશ્વત જિનમંદિર છે. આ દરેક ચૈત્યમાં ૧૨૦-૧૨૦ જિન પ્રતિમાજી છે. એટલે કુલ ૧,૯૨૦ શાશ્વત જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના...નમો જિણાણું... આમ નંદીશ્વર દ્વીપમાં કુલ ૬૮ ચૈત્યો થયા તેમાં રહેલ ૮,૩૬૮ પ્રતિમાઓને મારા ભાવભર્યા વંદન... નમો જિણાણું...... Bicis del citon 86 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | datવાણી fી સE, રિધeh eh બિ પીત હE) તોffice * Iકવિ , lE બ્રિા પતિ રિહર્સને આ મહાદિમી પવો (ઉ.તા થી) : વતા વાપર્વત કી, A R૫ શહોરી, પતિમાં 1500 (મહાવિદેહ હોગ સિવાય) - ચૈત્યો 30, પ્રતિમાજી 1,500 by s ftત્રાલય વર્ષઘર વૈતાય વર શરિશ૮માં 9 ટકોના ઘર મય પર વાળ બાર નદીના કુંડમાં મિ 31શ ચેન્યા શાઘતા મમતા કુરમર્નિકંદની વણ વોકના ભવિ તીર્થને કુ? ભાવથી વેદના જંબુ ટ્રીય બિરાજતા ભકતોના બને ભય માંજતી ચર 2િખ2 52 92૪તા જલમંદિરોમાં દૃીયતી છ¥રે સો પ્રભુ વંઠRટ &ઠામાં સમરથ ને? પણ લટૅકને? સીરે એને ક મ રી હું તો 87 cas de det For Private and Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir સામે જંબૂ દ્વીપનું ચિત્ર છે. જેનું દ્વીપ ૬ લાખ યોજન લાંબો પહોળો ગોળ છે. જંબૂ દ્વીપમાં કુલ પૂર્વ-પશ્ચિમ લાંબા ઉત્તર-દક્ષિણ પહોળા છ વર્ષધર પર્વતો છે અને સાત ક્ષેત્રો છે જે ચિત્રમાં બતાવેલ છે. દક્ષિણથી ઉત્તર જતા ક્રમશઃ ૧ ) ભરત ક્ષેત્ર ૨) લઘુ હિમવંત પર્વત ૩) હિમવંત ક્ષેત્ર ૪) મહાહિમવંત પર્વત ૫) હરિવર્ષ ક્ષેત્ર ૬) નિષધ પર્વત ૭) મહાવિદેહ ક્ષેત્ર ૮) નીલવંત પર્વત ૯) રમ્યક ક્ષેત્ર ૧0) રુમી પર્વત ૧ ૧) હિરણ્યવંત ક્ષેત્ર ૧૨) શિખરી પર્વત ૧ ૩) રમેરવત ક્ષેત્ર, લઘુહિમવંતાદિ છ પર્વતોને વર્ષધર પર્વતો કહેવાય છે. જંબૂ દ્વીપમાં કુલ ૬ ૩ ૫ જિનચેત્યો છે. આમાંથી ૬૦૫ જિન ચેત્યો મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં છે, બાકીના 30 તે સિવાયના ક્ષેત્રો તથા પર્વતો પર છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રના ચેત્યોને જુદા ચિત્રોમાં બતાવીને આગળ જુહારીશું. આ ચિત્રમાં મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સિવાયના ૩૦ શાશ્વત ચેત્યો બતાવ્યા છે. એના સ્થાન આ મુજબ છે. (૧) લઘુહિમવંતાદિ છ વર્ષધર પર્વતોમાં પૂર્વ દિશા તરફ છેલ્લા કૂટ શિખરો પર એક એક શાશ્વત ચેત્ય છે. આ દરેક ચેત્યમાં ૧૨૦ જિનબિંબો છે. કુલ ૭૨૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના., નમો જિણાણ... | (૨ ) છયે વર્ષધર પર્વતોની મધ્યમાં એક એક સરોવર છે. દરેક સરોવરની મધ્યમાં કમળ છે. તેની ઉપર એક એક શાશ્વત ચેત્ય છે. આ છ ચેત્યોના કુલ ૭૨૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... | (૩) મહાવિદેહ ક્ષેત્રની મધ્યમાં મેરુ પર્વત છે. તે સિવાયના છ ક્ષેત્રોમાંના ભરત ક્ષેત્ર તથા એરવત ક્ષેત્રની મધ્યમાં પૂર્વ પશ્ચિમ લાંબો વેતાદ્ય પર્વત છે. આ બંને વેતાદ્રય પર્વત પર નવ નવ કૂટો (શિખર) છે. તેના પૂર્વ દિશાના કૂટ પર એક એક સિદ્ધાયતન (શાશ્વત ચેત્ય છે) બાકીના ચાર ક્ષેત્રો (હિમવંત ક્ષેત્ર, હરિવર્ષ ક્ષેત્ર, રમ્ય ક્ષેત્ર, હિરણયવંત ક્ષેત્રોમાં વચ્ચે ૧,000 યોજન લાંબો, પહોળો, ઊંચો વૃત્ત વૈતાદ્ય પર્વત છે. ચારે વૃત્ત વેતાય પર્વત ઉપર પણ એક એક શાશ્વત ચૈત્ય છે. છયે ચેત્યના કુલ ૭૨૦ જિન પ્રતિમાજીને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... | (૪) ભરત ક્ષેત્ર તથા એરવત ક્ષેત્રમાં લઘુ હિમવંત અને શિખરી પર્વત પરના સરોવરમાંથી બે નદીઓ પર્વત પર પૂર્વ પશ્ચિમ પ00 યોજન વહીને નીચે ક્ષેત્રમાં નદીના નામના ફંડોમાં પડે છે. બાકીના ચારે ક્ષેત્રોમાં એક એક નદી ઉત્તર તરફના પર્વત પરના સરોવરમાંથી નીકળી દક્ષિણ તરફ આગળ વધી તથા બીજી દક્ષિણ તરફના પર્વત જંબૂ દ્વીપના 80 શાશ્વત ચૈત્યોને વંદના પરના સરોવરમાંથી નીકળીને ઉત્તર તરફ આગળ વધી નીચે નદીના નામના કુંડોમાં પડે છે. છયે ક્ષેત્રોમાં કુલ બાર ફંડો છે. આ દરેક કુંડની મધ્યમાં દ્વીપ છે. અને તે દ્વીપો પર એક એક જિનમંદિર છે. બાર કુંડના બાર દ્વીપ પરના બાર ચૈત્યોમાં કુલ ૧૪ ૪૦ જિન પ્રતિમાજી છે. આ ૧,૪૪૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ.. આમ જંબૂ દ્વીપના ફલ (મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સિવાયના) 30 શાશ્વત જિન ચેત્યોમાં બિરાજમાન ૩,૬૦૦ જિન બિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું... | મંદિર પ્રતિમાજી ૬ વર્ષધર પર્વતો પર ૬ ૭૨૦ ૬ વૈતાદ્ય પર્વતો પર ૬ ૭૨૦ ૬ સરોવરમાં કમલ પર ૬ ૭૨૦ ૧૨ નદીના કુંડોમાં ૧૨ ૧,૪૪) ચંદ્રાનન વારિપેણ વર્ષમાન કુલ ૩૦ ૩,૬૦૦ ત્રિલોક ની વંદના પણ For Private and Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પૂર્વ પશ્ચિમ મહાવિદેહમાં શાશ્વત ચૈત્યોને વંદના... થયો ૧૨૪, પ્રતિમાજી ૧૪૮૦૦ સામેના પાનામાં બે ચિત્રો છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રનું આખુ ચિત્ર છે. બીજુ મહાવિદેહ ક્ષેત્રની એક વિજયનું ચિત્ર છે. ચિત્ર મોટું હોવાથી આડું લીધું છે. જંબૂ દ્વીપના ચિત્રમાંથી મહાવિદેહ ક્ષેત્રનું ચિત્ર અલગ અહીં આપણે લીધું છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રની ઉત્તરમાં નીલવંત પર્વત છે. દક્ષિણમાં નિષધ પર્વત છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રની મધ્યમાં મેરુ પર્વત છે. તેમજ નીલવંત અને નિષધ પર્વતમાંથી નીકળેલા બે બે ગજદંત પર્વતો મેરુ પર્વત સુધી પહોંચે છે અને આ બે બે ગજદંત પર્વતોની અંદરના ક્ષેત્ર તે ઉત્તરકુરુ તથા દેવકુરુ ક્ષેત્રો છે. વળી નીલવંત પર્વત તથા નિષધ પર્વતના કેસરી દ્રહ અને તિગિચ્છી દ્રહમાંથી નીકળીને સીતા-સીતોદા નામની નદીઓ પણ મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં પડી મેરુ તરફ આગળ વધી મેરુથી પૂર્વ તથા પશ્ચિમ તરફ વહીને લવણ સમુદ્રને મળે છે. દેવકુ, ઉત્તરકુરુ તથા મેરુ પર્વત પર રહેલા જિનમંદિરોને પછીથી જુહારીશું. આ સિવાયના પૂર્વ પશ્ચિમ મહાવિદેહમાં ૧૨૪ શાશ્વત ચેત્યોને આ પ્રકરણમાં આપણે વંદન કરીશું. મેરુની પૂર્વ તરફના મહાવિદેહ ક્ષેત્રને આપણે પૂર્વ મહાવિદેહ કહીશું. પશ્ચિમ તરફના મહાવિદેહને પશ્ચિમ મહાવિદેહ કહીશું. આ બંને વિભાગના પણ સીતાદાસીતા નદી ઉત્તર-દક્ષિણ વિભાગ કરે છે. ' એટલે આ મહાવિદેહના કુલ ચાર ભાગ થાય છે. ૧) પૂર્વ ઉત્તર મહાવિદેહ, ૨) પૂર્વ દક્ષિણ મહાવિદેહ, ૩) પશ્ચિમ ઉત્તર મહાવિદેહ, ૪) પશ્ચિમ દક્ષિણ મહાવિદેહ. e આ દરેક ભાગમાં એક વિજય પછી વક્ષસ્કાર પર્વતપુનઃ વિજય પછી નદી પછી પાછી વિજય પછી વક્ષસ્કાર પર્વત એમ એક વખત વિજયની પછી વક્ષસ્કાર પર્વત બીજી વખત વિજયની પછી અંતર્નદી. એ ક્રમથી કુલ ૮ વિજય ૪ વક્ષસ્કાર પર્વત અને ૩ અંતર્નદી આવે. ચાર વિભાગમાં થઈ કુલ ૩૨ વિજય, ૧૬ વક્ષસ્કાર પર્વતો તથા ૧૨ અંતર્નદીઓ થઈ. છેલ્લી વિજયના અંતે વનખંડ આવે છે. વિજય એટલે છ ખંડનો સમૂહ. તેની રાજધાની હોય છે, ઉપરાંત અનેક ક્રોડો ગ્રામ વગેરે હોય છે. ૧ થી ૩૨ આંકડા લખ્યા છે, તે ૩૨ વિજયો છે. (૧૬) દરેક વક્ષસ્કાર પર્વતો પર ચાર ચાર ફૂટ છે. તેમાં નદી તરફના કૂટ પર શાશ્વત ચેત્યો છે. દરેકમાં ૧૨૦ પ્રતિમાજી છે. આ રીતે કુલ ૧૬ ચૈત્યોમાં બિરાજમાન ૧,૯૨૦ જિનપ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી વંદના...' નમો જિણાણ... (૧૨) બારે અંતર્નદીઓ પર્વત પરથી કુંડમાં પડે છે. દરેક કુંડની મધ્યમાં દ્વીપ છે. તેના પર એક એક જિનમંદિર છે. બાર જિનમંદિરમાં કુલ ૧,૪૪૦ જિન પ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું... બનીશ વૈતાઢયે તથા ચોસઠ અરિંતા કુંડમાં દ્વાદશ તથા અંતરનદીના કુંડમાં દો શાશ્વતા થોડા જિનાલય સોળ વકૃત,518 121રે 1$ખરના ત્રણ લોકના સર્વ તીર્થને ૧૬ માસથી હું ચંદન! 89 ત્રિલોક તીર્વ વંદના For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sri Mahave an Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kalamagarsunarmandie ૨છે,કસો ને ચોરદા મંદિરો જયાં ઝળહળે પાક માં ! સીતા નદી નીલવંત પર્વત એકસો ને રાજા જેન શાશ્વત: પ્રતિમા પમાગઃ રૂપમાં ! એમ ચૌદ હ૦૪૨ ને એંશી કૅપર આકરો જિન ચંદના ત્રણ લોકના રસોડ્ય તીર્થને શું માગી હું ગંદના | યમ ચંદ્રાનન માટે સૌ યારિયેvi જિનેશ્વર થો શરમાળ ર” નામના છે ચાર રાજત જૈનવરા દમ પૂર્વ કે પશ્ચિમ મહાથિદેહમાં કરી વંદના ત્રણ લોના સર્વ તીર્થને કશું ભાગથી હું વંદના GEEEET TEEEEE એક વિજય.... વિક્ષર કરા ર૮ Releasir નિષધ પર્વત પર્વત સીdોદા નદી .....પૂર્વ-પશ્ચિમ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર (૯૬) દરેક વિજયની મધ્ય ભાગમાં પૂર્વ પશ્ચિમ લાંબો વૈતાઢ્ય પર્વત છે. તે જ રીતે દરેક વિજયમાં રહેલ નદીના બે બે કુંડોમાં પર્વત પરથી નદીઓ પડે છે અને કુંડમાંથી નીકળીને ઉત્તરની વિજયની નદીઓ દક્ષિણ તરફ તથા દક્ષિણની વિજયમાં નદીઓ ઉત્તર તરફ વહીને સીતા-સીતોદા નદીને મળે છે. એક વિજયના જુદા ચિત્રમાં આ બે નદીઓ તથા વૈતાદ્ય પર્વત બતાવ્યા છે, વૈતાદ્યના પૂર્વ દિશાના છેલ્લા કટ પર એક શાશ્વત ચૈત્ય છે. તથા બે નદીના કુંડોમાં પણ બે શાશ્વત ચેત્યો છે. મહાવિદેહની પ્રત્યેક વિજયમાં આમ કુલ ૩ શાશ્વત ચેત્યો છે. બત્રીશ વિજયોમાં કુલ ૮૬ ચૈત્યોમાં બિરાજમાન ૧૧,૫૨૦ શાશ્વત જિન પ્રતિમાઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાાં ... આમ કુલ પૂર્વ અને પશ્ચિમ મહાવિદેહમાં થઈને ૧૨ ૪ શાશ્વત મંદિરની ૧૪,૮૮૦ જિનપ્રતિમાઓને મારી ભાવભરી વંદના... સ્થાન : ૧૬ વક્ષસ્કાર પર્વત પર ૧૬ ચૈત્ય, ૧૯૨૦ પ્રતિમાજી : ૧૨ અંતર્નાદીના કુંડોમાં ૧૨ ચૈત્ય, ૧૦ પ્રતિમાજી ૩૨ વિજયોના વૈતાઢચ પર ૩૨ ચૈત્ય, ૩૮૪૦ પ્રતિમાજી • ૩૨ વિજયમાં નદીના કુંડો પર ૬૪ ચૈત્ય, ૭૬૮૦ પ્રતિમાજી કુલ : ૧૨૪ ચૈત્ય ... ૧૪૮૮૦ પ્રતિમાજી વિજય | વકરકાર પર્વત નદી પ્રોક લીd વંદના 90 For Private and Personal use only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsurl Gyanmandir નીલવંત પર્વત . - - ન S S S. - a a lit સીતા નહી . 3 . ની િ . સલા કાકી - પરdhan પર ના " * * કાર કંચનગિરિ , નિષધ પર્વત 91 ત્રેals «{}ર્થ it. For Private and personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobarth.org Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir સામે મહાવિદેહ ક્ષેત્રના મધ્યભાગનું ચિત્ર ગરજદના ઘર શીણા સીસોદા કુંડામા દઈ રહ્યા છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રના વિજયો વક્ષસ્કાર તથા ક્રયાવિશ્વરિ હિe દલા તમ જિનકે દિશત સોઢા છે ચાર nિs વિધિના ને ધમકામા2િ1રિ દાણા અંતર્નાદીનોમાં રહેલા ૧૨૪ શાયત ચેત્યોને ગણ રોકના શહિ તીર રુ માયથી હું વંદના ગતપ્રકરણમાં જુહાર્યા. હવે દેવકર ઉત્તરકમાં દશ ટહોમાં દમ તથા બે અન્ય llaો પણ હા રહેલા ૨૨૨ શાશ્વત ચેત્યોને વંદન કરીશું. ખસો ને બાવીસ નિર્મળા સર્વે મળી પૈદ્ય થયા ગજદત પર્વતો નિષધ નીલવંતમાંથી નીકળીને કalીસ હજર ને કસો ચાલીન ખિન છે સોહામણા મેરુપર્વત સુધી જાય છે, આ પર્વતો શરૂઆતમાં aણ લોકના સહિ તીઈને કરુ ભાવથી હું વંદના પહોળા પછી સાંકડા થતા થતા હાથીદાંતના આકાર જેવા છે. આ દરેક ગજદત પર્વત પર ચાર ચાર કૂટો (શિખરો) છે. તેમાં મેરુ પર્વત તરફના કૂટ પર એક એક સિદ્વાયતન અર્થાત્ શાશ્વત ચૈત્ય છે. આ ચારે સિદ્ધાયતનો પરના ૪૮૦ શાશ્વત જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણે... નિષધ નીલવંત પર્વત પરથી પડતી સીતોદા અને સીતા નદી તેમના નામના કુંડોમાં પડે છે. આ બંને ફંડોની મધ્યમાં એક એક શાશ્વત મંદિર છે. બંને ચૈત્યોના કુલ ૨૪૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું... સીતોદા તથા સીતા નદી મેર તરફ આગળ વધે છે. ત્યાં ૮૩૪ યોજન જતાં દક્ષિણે સીતોદાના બંને કિનારે ચિત્ર વિચિત્ર તથા ઉત્તરે સીતાના બંને કિનારે યમક-સમક નામના બે બે પર્વતો છે. આ ચારે પર્વત મુખમાં ૧,૦ળ યોજન લાંબા પહોળા તથા ઊંચા છે. ઉપર ૫% યોજન પહોળા છે. દરેક પર એક એક શાશ્વત ચેત્ય છે. આ ચારે ચેત્યોમાં બિરાજમાન ૪૮૦ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું... મૃદય મJJcjes (જંબૂવૃક્ષ-શામસિવૃક્ષ-મેરુ પર્યત સિવાય) કૅની 9J[ચૈત્યોને ઈદની ચૈત્યો ૨૨૨, પ્રતિમાજી ૨૬,૬૪૦ આ બને નદીઓ મેરુ તરફ આગળ વધતા પાંચ પાંચ સરોવરોને ભેટે છે. એક બાજુથી પ્રવેશ કરી બીજી બાજુથી નીકળી જાય છે. દરેક સરોવરમાં વચ્ચે કમળ પર એક એક શાશ્વત ચેત્ય છે. કુલ દશ ચેત્યોમાં ૧૨૦૦ પ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું.... આ દરેક સરોવર ૧ હજાર યોજન ઉત્તર-દક્ષિણ લાંબા તથા પ0 યોજન પૂર્વ-પશ્ચિમ પહોળા છે. દરેક સરોવરના કિનારે ૧0 યોજન દૂર બે બાજુ દશ દશ કંચનગિરિ છે, જે મૂળમાં ૧ યોજન લાંબા-પહોળા, ૧ યોજન ઊંચા અને ઉપર પ0 યોજન પહોળા છે. જગાના અભાવે માત્ર ટપકા જ બતાવ્યા છે. એક સરોવરની વચ્ચે કમળ પરના ચૈત્ય તથા બે કિનારે વીશ કંચનગિરિ સાથે ચિત્ર જુદુ આપેલું છે. દરેક કંચનગિરિ પર એક એક સિદ્ધાયતન છે. કુલ બસો કંચનગિરિના બસો સિદ્વાયતનમાં બિરાજમાન ૨૪,૦૦૦ જિનેશ્વર ભગવંતોના પ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... સ્થાન ચૈત્યો પ્રતિમાજી દેવકુ ઉત્તરફ બંને ક્ષેત્રોમાં એક શાશ્વત ચેત્ય છે બંને ચૈત્યના ૪ ગજદંત પર્વતો ૪૮૦ કુલ ૨૪૦ જિનપ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના... નમો ૨ સીતોદા - સીતાના કુંડો. ૨ ૨૪૦ જિણાણું... ચિત્ર-વિચિત્ર-ચમક-સમક પર્વતો : ૪૮૦ આ સિવાય દેવકુરુમાં પશ્ચિમ ભાગે જંબુ વૃક્ષ તથા ઉત્તરકુરુમાં દશ સરોવર પર ,૨૦૦ ૨૦૦ કંચનગિરિ ૨૦૦ ૨૪,૦૦૦ પૂર્વ તરફ શામલિ વૃક્ષ આવેલ છે. તેમાં રહેલ ૨૩૪ સ્વતંત્ર ચૈત્યો | ૨૪૦ જિનચેત્યો તથા મેરુ પર્વતના ૨૫ જિન ચેત્યોને હવે પછીના કુલ ૨૨૨ ૨૬,૬૪૦ પ્રકરણોમાં જુહારીએ છીએ... પરી રોમે રોમે સ્પદના ની ભવળામણની મંજના (બ મધ્ય મહાશિtહના જિનબિંખને કરી વંદના કુલ બસો બાવીશ ચૈત્યના ૨૬,૬૪૦ જિન પ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના....નમો જિણાયું... પ્રત્યક્ષ દક્ષિણની હદયમાં એક છે બસ ગંખના ત્રણ લોકના સતિ તીન ૬ ભાવથી હું વંદના | દિલોક ની વંદના 02. For Private and personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ th Acharya Shri Kalassagarsur Garmandir જંબુ વૃક્ષ-શાલ્મલિ વૃક્ષ પરના ચૈત્યોને વંદના | થે યો ૨ ૩ ૪, પ્રતિ મા જી ર ૮, ૭ ૮ ) જંબૂવૃક્ષ • ચેયો ૧૧૭, પ્રતિમાનું ૧૪,૦૪૦ | ઉત્તરફરમાં પૂર્વાર્ધના મધ્યભાગમાં જંબુ વૃક્ષ છે. તેનું સ્થાન ગત ચિત્રમાં બતાવેલ છે, અહીં તેનું સ્વતંત્ર ચિત્ર આપ્યું છે. જંબુ દ્વીપના અધિષ્ઠાયકનો પ્રાસાદ આ વૃક્ષ પર છે. | ઉત્તરકરના પૂર્વાર્ધમાં પ00 યોજન લાંબી, પહોળી, વચ્ચેથી ૧ ૨ યોજન જાડી તથા છેડે વા યોજન જાડી એવી જંબુપીઠ છે. આના મધ્યભાગમાં મણિમય પીઠિકા પર જંબુ વૃક્ષ છે. આ વૃક્ષ એટલે વનસ્પતિકાય નથી, પરંતુ રનમયા પૃથ્વીકાયનું છે. આ વૃક્ષનું મુળ જમીનમાં વણા યોજન છે. ઉપરનું થડ ૨ યોજન ઊંચુ છે, વા યોજન જડ છે. થડ ઉપર વિડિયા નામની એક ઉર્વશાખા ૬ યોજન ઊંચી છે. ચાર દિશામાં ચાર શાખાઓ ફા યોજન લાંબી છે. ઉર્વશાખા ઉપરા એક સિદ્ધાયતન (શાશ્વત ચેત્ય છે) આમાં બિરાજમાન ૧૨૦ જિન પ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... ચાર શાખાઓ પર મહેલ છે. - જંબુ વૃક્ષની ચારે બાજુ બીજા જંબુ વૃક્ષોના છ વલયો છે. પ્રથમ વલયમાં અડધા માપવાળા ૧૦૮ જંબુ વૃક્ષો છે. ga ત્રિલોક Iણ વંદના or Private and Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Materiain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir આ દરેકની ઉપર એક એક જિનચૈત્ય છે, આ ૧૦૮ જિનચૈત્યોના કુલ ૧૨,૯૭૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ.. જેમાં વૃક્ષને ફરતા ત્રણ વન છે, તેમાં પ્રથમ વનમાં ચાર દિશામાં ચાર ભવન તથા ચાર વિદિશામાં ચાર પ્રસાદ (દરેક પ્રસાદની ચારે બાજુ વાવડીરો) છે, આ માટેની નીચે એક એક કટ (શિખર) છે, દરેક કટ ધો જન ઊચા મૂળમાં ૧૨ યોજન પહોળા, ઉપર ૪ યોજન પહોળાં છે. દરેક કટ ઉપર એક એક સિદ્વાયતન છે. માટે કૃટ પરના આઠ ચેત્યાના ૯૬૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું.. જેવી રીતે જંબુ વૃક્ષને લગતા ૧૧ ૭ ચેન્યો થયા અને ૧ કઇ કઇ પ્રતિમાજી થયા. એ જ રીતે દેવકરના પશ્ચિમાધા ભાગમાં શક્તિલિ વૃક્ષ છે અને તેને લગતા ૧૧ ૭ શાશ્વત સૈન્યો છે. આ ૧૧૭ ચૈત્યોના ૧૪,૦૪૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... [ જે બુ વૃક્ષ અને શાલ્મલિ વૃક્ષ પરના થઈને કુલ ૨૩૪ ચેત્યોમાં રહેલા ૨૮૦૮૦ જિનપ્રતિમાઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... (CE - T૮ શાલિ વક્ષ થયો ૧૧૭, પ્રતિમાજી ૧૪,૦૪૦ ૦ જંબૂ ત ને શામલિ વૃક્ષો પ્રભુજી સોહતા જે પીઠ હશસ્તે ચાલીસે નિજરૂપથી જરા મોતી જગનાથને નમતા બને ભોગી અનય આનંદના ત્રણ લોકના સવિ તીર્થને કહુ ભાવથી હું વંદના તે વૃશામાં ને વલયમાંથી આઠ સો તરુ ઉપરે પહેલે વને ફુટ મઠ છે એ સર્વની પણ ઉપરે એકસો અને સત્તર જિનાલય રાજતા મહારત્નના ત્રણ લોકના સવિ તીર્થને કહુ ભાવથી હું વંદની Elas de tell 94 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir Vleru Taivat મેરુ પર્વત પર ચૈત્યોને વંદના-૧ સામે મેરુ પર્વતનું ચિત્ર છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રની બરાબર મધ્યમાં (જંબૂ દ્વીપની પણ બરાબર મધ્યમાં) મેરુ પર્વત છે. આ મેરુ પર્વત ૧ લાખ યોજન ઊંચો છે. તેમાંથી જમીનમાં ૧ હજાર યોજન છે એટલે પૃથ્વીતલથી ૯૯,૦૦૦ યોજન ઊંચો છે. મેરુ પર્વતની લંબાઈ પહોળાઈ જમીનતલ પર ૧૦ હજાર યોજન છે. જ્યારે સૌથી ઉપર હજાર યોજન છે. જેમ જેમ ઉપર જઈને તેમ તેમ લંબાઈ પહોળાઈ ચારે બાજુથી સમાન રીતે ઘટતી જાય છે. ચૈત્યો દ, પ્રતિમાજી ૧,૦૮૦ મેરુ પર્વતના ત્રણ કાંડ (વિભાગ) છે. પ્રથમ કાંડ જમીનની અંદર ૧000 યોજન છે. તેમાં પૃથ્વી, પત્થર, વજ અને કાંકરા રહેલા છે. બીજો કાંડ જમીનથી ૬૩,000 યોજન સુધીનો છે. બીજા કાંડમાં રજતની બહુલતા અને કોઈ ઠેકાણે જાતરુપ સુવર્ણની બહુલતા તથા અંકરત્નો અને સ્ફટિકરત્નો પણ આવેલા છે. ત્રીજો કાંડ ૩૩,000 યોજન છેક પાંડકવન સુધીનો છે. આ જાંબુનદ સુવર્ણમય કંઈક લાલ વર્ણનો છે. વળી મેરુ પર્વતમાં પૃથ્વીતલથી ઉપર ૫00 યોજન જતા ચારે બાજુ ૫૦૦ યોજનનો એક ખાંચો આવે છે. આ ખાંચાને નંદનવન કહેવાય છે. વળી નંદનવનથી ૬૨, ૫૦૦ યોજન ઊંચે જતા આજ રીતે વળી પાછો ચારે બાજુ ૫૦૦ યોજનનો ખાંચો આવે છે. આને સોમનસ વન કહે છે. આનાથી ૩૩,૦૦૦ યોજન ઉપર જતા મેરનું ઉપરીતલ આવે છે. આ ૧,000 યોજન લાંબુ પહોળુ છે. આને પાંડકવન કહે છે. પાંડકવનની બરાબર મધ્યમાં ૪૦ યોજન ઊંચી ચૂલિકા છે. જે મૂળમાં ૧૨ યોજન લાંબી પહોળી તથા ઉપર ૪ યોજન લાંબી પહોળી છે. મેરુ પર્વતની ચૂલિકાનો ઉપરનો ભાગ જમીનથી ૯૯,૦૪૦ યોજન ઊંચાઈએ આવ્યો છે. આની મધ્યમાં ૧ ગાઉ લાંબુ વડા ગાઉં પહોળુ, ૧,૮૪૦ ધનુષ્ય ઊંચુ અનેક મણિમય સ્થંભોથી યુક્ત શાશ્વત ચૈત્ય છે. રેખામાં બિરાજમાન ૧ર૦ રનમય શાશ્વત જિનપ્રતિમાઝઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું... મેરુ પર્વતની ચૂલિકાના આ ચૈત્યમાં માત્ર દેવ-દેવીઓ જ દર્શન-પૂજન કરે છે. કેમ કે વિઘાચારણ અને જંઘાચારણ મુનિઓ પણ પાંડકવન સુધી જ આવી શકે છે. એની ઉપર જવાની એમની પણ શક્તિ નથી. અહિં મેરુ પર્વતની તળેટીથી ૫00 યોજન ઊંચે જે નંદનવન છે ત્યાં ચારે દિશામાં એક એક ચૈત્ય છે. આપણે ત્રણ ચેત્ય સામેના બતાવ્યા છે. એક પર્વતની પાછળ જાય છે તેથી ચિત્રમાં સામે દેખાય નહીં, તેથી બાજુમાં કાઢીને બતાવ્યું છે. આ ચારે દિશાના ચારે ચેત્યમાં રહેલ ૪૮૦ જિન પ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું...! બીજા ૬૨,૫00 યોજન ઉપર જતા જે સોમનસ વન છે તેમાં પણ ચારે બાજુ એક એક ચૈત્ય છે. ચારે ચૈત્યમાં રહેલ કુલ ૪૮૦ જિન પ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું... | સોમનસ વનથી ઉપર ૩૩,000 યોજન જતા મેરુનું જે ઉપરીતલ છે જેને પાંડકવન કહે છે તેમાં ચાર બાજુ ચાર ચેત્ય છે તથા ચૈત્યની ચારે બાજુ પરમાત્માની અભિષેક શિલાઓ છે. એ બધાના વ્યવસ્થિત દર્શન થાય તે માટે તેનું અલગ ચિત્ર પાછળ બતાવી વંદન કરશું. આ જ રીતે મેરુ પર્વતની તળેટીમાં ભદ્રશાલ વન છે તેમાં પણ બાર ચેત્યો છે. તેને પણ સ્વતંત્ર ચિત્ર બતાવી વંદન કરીશું. ગિતા હો દેવ81 સુરતીને હુણ સમ ગણી જે ઘામમાં નિત આવતા ત્રિભુવનમહી અનુપમ ગણી તે મેગારિહા હાથ ! કરો કાર ઇલમાં ડુઘરામણIT ત્રણ લોકo11 સવે તીર્થો કરું ભાવણી હું વંદ11 95 ત્રિલોક «{l al.11 For private and Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalasagarsur Gamandir પાંડક્વન સોમનસવન નંદનવન - ર For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મેર પર્વ .. પાંssઘન મેરુ પર્વત પર પાંડકવનના ચૈત્યોને વંદના થયો ૪, પ્રતિમાઓ ૯૦ ચિત્રમાં મેરુ પર્વતના ઉપરીતલ પર રહેલું પાંડકું વન બતાવેલ પર એક એક સિંહાસન છે. આ સિહાસનો રત્નમય છે અને પ00 છે. વચ્ચે ગોળ ભાગ મેરુ પર્વતની ચૂલિકાનો છે. ચૂલિકાના મૂળથી ધનુષ્ય લાંબા, ૨૫0 ધનુષ્ય પહોળા, ૪ ધનુષ્ય ઉંચા છે. ભરત ચારે દિશામાં પ0 યોજન દૂર જતા એક એક સિદ્વાયતન (ચેત્યો) ક્ષેત્રના તીર્થકર ભગવંતોના અભિષેકો દક્ષિણની શિલા પર થાય છે. માવેલ છે. આ ચારે સિદ્વાયતનો પ0 યોજન લાંબા ૨૫ યોજન જ્યારે એરવત ક્ષેત્રના તીર્થંકર ભગવંતોના અભિષેકો ઉત્તરની શિલા પહોળા ને ૩૬ યોજન ઊંચા છે. દરેક સિદ્ધાપતનમાં ૧૨૦ પર થાય છે. પૂર્વ મહાવિદેહના તીર્થકર ભગવંતોના અભિષેકો પૂર્વી પ્રતિમાજી છે. તરફની શિલા પર થાય છે, અને પશ્ચિમ મહાવિદેહ ક્ષેત્રના તીર્થંકર પાંડકવનમાં ચાર સિદ્વાયતનમાં બિરાજમાન કુલ ૪૮૦ જિન ભગવંતોના અભિષેકો પશ્ચિમની શિલા પર થાય છે. જંબૂ દ્વીપના પ્રતિમાજીઓને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાયું... મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં એક સાથે ચાર તીર્થકરોનો જન્મ થતો હોઈ પૂર્વ પશ્ચિમની શિલા પર બે બે સિહાસનો તેમના અભિષેક માટે છે, જંબુ પાંડકવનમાં આપણે એક મહાન અને મહત્ત્વની વસ્તુના દ્વીપમાં થયેલા સર્વ તીર્થકર ભગવંતોના અભિષેકો આ શિલાઓ પર દર્શન કરવાના છે. અને તે છે ચારે સિદ્ધાપતનની ચારે દિશા તરફ થયેલા છે અને ભવિષ્યમાં થનારા તીર્થકર ભગવંતોના અભિષેકો આવેલ અભિષેક શિલાઓ, જેના પર દેવાધિદેવ શ્રી તીર્થકર પણ આ શિલાઓ પર થશે. આમ અનંતા તીર્થકર ભગવંતોના ભગવાનના જન્મ વખતે ઈદ્ર પ્રભુજીને લાવે છે. અને અસંખ્ય ઈંદ્રો ! જમાભિષેકથી પવિત્ર થયેલ આ શિલાખોના ભાવથી દર્શન સ્પર્શન કરી ચાલો દિવો દેવીઓ પ્રભુજીને કરોડો કળશાઓથી અભિષેક કરે છે. પૂર્વ આપણો પણ એ આપણે પણ આપણી જાતને પવિત્ર કરીએ... દિશામાં પાંડુ કંખલા, પશ્ચિમ દિશામાં રક્તકંબલા નામની શિલા છે. येषां मन्दररत्नशैलशिखरे, जन्माभिषेकः कृतः, ઉત્તર દિશામાં અતિરક્તકંબલા અને દક્ષિણ દિશામાં અતિપાંડકંબલા सर्वः सर्वसुरासुरेशरगणे-स्तेषां नतोऽहं क्रमान।। નામની શિલા છે. આ ચારે શિલાઓ પ00 યોજન લાંબી, ૨૫૦ યોજન પહોળી (મધ્યમાં) તથા ૪ યોજન જાડી અર્ધ ચંદ્રાકારે છે. સર્વ સુર અસુરના ઈંદ્રગણોએ જેઓનો મેરુ પર્વતના શિખર A પર જન્માભિષેક કર્યો છે, તેઓના (અરિહંતોના) ચરણોમાં હું નમું સફેદ સુવર્ણમય; મોતીના હાર જેવી ઉજ્જવળ છે. પૂર્વ પશ્ચિમમાં રહેલી શિલાઓ ઉત્તર-દક્ષિણ લાંબી અને પૂર્વ-પશ્ચિમ પહોળી છે. જ્યારે ઉત્તર-દક્ષિણમાં રહેલી શિલાઓ પૂર્વ-પશ્ચિમ લાંબી અને ' ધાતકી ખંડ તેમજ પુષ્કરાર્ધ દ્વીપના તીર્થકર ભગવંતોના ઉત્તર-દક્ષિણ પહોળી છે. પૂર્વ પશ્ચિમમાં રહેલી બંને અભિષેક અભિષેકો ત્યાના મેરુ પર્વત પરના પાંડકવનમાં આવેલી શિલાખો શિલાઓ પર બે-બે સિંહાસનો છે. જ્યારે ઉત્તર-દક્ષિણની શિલાઓ પર થાય છે, 97 ત્રિલોક ttle| પં: anti Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ગુરુની તળેટીમાં ભદ્રશાલવનના ચૈત્યોને વંદના વળી મેરુની ચારે વિદિશામાં ચાર પ્રાસાદ છે અને આ ચાર કુલ ૮ ફૂટ થયા... આ આઠે કૂટ પર એક એક ચૈત્ય છે. વંદના.... નમો જિણાણું. www.kathatirth.org/ રીત્યો ૧૨. પ્રતિમાજી ૧૪૪૦ મેરુ પર્વતની તળેટીમાં ભદ્રશાલવન છે. મેરુના મૂળથી ચારે દિશામાં ૫૦-૫૦ યોજન જઈએ એટલે - એક એક શાશ્વત ચૈત્ય આવે છે. જો કે ચારે દિશામાં સીધી સીતોદા સીતા નદી આવે છે, પરંતુ આ ચૈત્યો નદી કિનારે આવેલા છે. આ ચારે શાશ્વત ચૈત્યમાં બિરાજમાન ૪૮૦ જિનપ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... મશાલ ન Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir ૪ આ રીતે કુલ મેરુ પર્વત પર ૨૫ ચૈત્યો થયા... ૧ ચૂલિકા પર, ૪ - પાંડવનમાં, ૪ - સૌમનસવનમાં, ૪ - નંદનવનમાં, ૪-ભદ્રશાલવનમાં, ૮-ભદ્રશાલ ફૂટ પર કુલ ૨૫... ૨૫ જિનચૈત્યોમાં બિરાજમાન ૩,૦૦૦ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ચૂલિકાએ એક ને ચાર પંડક સોમનસ નંદનવની વળી ભદ્રશાલવને ચતુષ્કો બાત છે ફૂટ ઉપરે પચ્ચીસ ચૈત્યોમાં બિરાજે ત્રણ સહસ તીર્થંકરા ત્રણ લોક્ના સવિ તીર્ધન કર્યું ભાવથી હું વંદના ચૈત્યો તથા ચાર પ્રાસાદોની વચ્ચે એક એક ફૂટ (ટેકરો) આવેલ છે. આવા આ આઠે ચૈત્યોમાં બિરાજમાન ૯૬૦ જિનપ્રતિમાજીઓને મારી ભાવભરી આ રીતે મહાવિદેહ ક્ષેત્રના ૬૦૫ જિનચૈત્યોને પણ આપણે જુહાર્યા અને કુલ જંબુ દ્વીપના ૬૩૫ જિનચૈત્યોને પણ આપણે વંદના કરી. હવે આગલા પ્રકરણમાં ધાતકી ખંડ અને પુષ્કરાર્ધ દ્વીપના ચૈત્યોને જુહારીશું... For Private and Personal Use Only ઉજ્જવળ સુવર્ણથિલા જ્હિાં પાંડક્વને શોભી રહી જિનરાજના સંસ્મરણથી જાણે બહુ હરખી રહી અત્યંત તીર્થંકર તણા અભિષેકના ઓવારણા ત્રણ લોકના સર્વિ તીર્થને કર્યું ભાવથી હું વંદના ત્રિલોક તીર્થં વૃંદા 98 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ચૈત્યો ૧૨૭૨ પ્રતિમાજી ૧, પર,૬૪૦ ધાતડીખંડના ૧,ર૦ર ચૈત્યોને વંદના અહીં નીચે ધાતકી ખંડનું ચિત્ર છે. જંબૂ દ્વીપને ફરતો લવણ સમુદ્ર છે. તેને ફરતો ધાતકી ખંડ છે. ધાતકીખંડનો વિસ્તાર ચારે બાજુ ૪ લાખ યોજન છે. ધાતકીખંડની બરાબર મદયમાં ઉત્તરમાં તથા દક્ષિણમાં બે ઈષકાર પર્વતો છે. આ પર્વતો પણ ૪ લાખ યોજન લાંબા છે. એનો એક છેડો લવણ સમુદ્રને બીજો છેડો કાલોદધિ સમુદ્રને સ્પર્શે છે. આ પર્વતોથી ધાતકીખંડના પૂર્વ તથા પશ્ચિમ બે વિભાગ પડે છે. પૂર્વ ધાતકીખંડમાં એટલે કે બે ઈષકારની પૂર્વ દિશામાં જંબુ દ્વીપની માફક છ પર્વતો તથા સાતક્ષેત્રો છે. તેવી જ રીતે પશ્ચિમ ધાતકીખંડમાં પણ જાણવું. અહીંયા પર્વતોનો વિસ્તાર (પહોળાઈ) જંબૂ દ્વીપના પર્વતો કરતા ડબલ જાણવો. બારેય વર્ષધર પર્વતોની લંબાઈ ૪ લાખ યોજન લવણ સમુદ્રના છેડાથી કાલોદધિ સમુદ્રના છેડા સુધી અને પહોળાઈ સર્વત્ર સરખી છે. વર્ષધર પર્વતોની વચ્ચે સાત ક્ષેત્રો (ભરતાદિ) ગાડાના વિવર જેવા લવણ સમુદ્ર આગળ સાંકડા તથા પાછળ પહોળા થતા છેક કાલોદધિ સમુદ્ર તરફ વધુ વિસ્તૃત છે. અહીં પણ જંબુ ટ્રીપની માફક ભરત ક્ષેત્રથી મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સુધી ચાર ચાર ગુણ અને મહાવિદેહ ક્ષેત્રથી ઐરવત સુધી ચોથા ચોથા ભાગનો વિસ્તાર થાય છે. (લંબાઈ સર્વેની ૪ લાખ યોજન છે.) ધાતકીખંડ ક્ષેત્રોના નામ ચિત્રમાં લખેલ છે. ER ble KR.PRO 12 POR મહાવિદ6 ૧. ઇષકાર પર્વત ૨. શિખરી પર્વત ૩. રુકિમ પર્વત ૪. નીલવંત પર્વત ૫. નિષધ પર્વત ૬. મહાહિમવંત પર્વત ૭. લઘુહિમવંત પર્વત ૮. ઇષકાર પર્વત ૯, લઘુહિમવંત પર્વત ૧૦. મહાહિમવંત પર્વત ૧૧. નિષધ પર્વત ૧૨. નીલવંત પર્વત ૧૩, રુકિમ પર્વત ૧૪. શિખરી પર્વત મહાuિbe જ દીપા gિણસમ'' મિરલ સેઝ KR Perd ફલોધિ સમુa ઈપુકાર શિખરી રુમી નીલવંત વિષધ બે હિમવંત છે સાતે ગિરિ બમણા હ્યા છે ફોર ધાdડીખંડ છે dણ મરતકે સંગલિસમ બિબો દીધે ગdcott ત્રણ લોક્ના સવિ તીર્થધે ભાવથી હું વંદના 99 ત્રિલોક વર્ષ દdદના For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ જંબૂ દ્વીપના મહાવિદેહમાં મેરુ પર્વત, ગજ દંત પર્વતો, દેવકુ, ઉત્તરકુર, વિજયો, વક્ષસ્કાર પર્વતો, રમંતર્નદીઓ, વિજયની મધ્યમાં વૈતાઢયો, નદીઓ, જંબુ વૃક્ષ, શાલ્મલિ વૃક્ષ સરોવરો, કંચનગિરિ-યમક-ચિત્રગિરિ વગેરે પદાર્થો કહ્યા છે. તેજ રીતે અહીં પણ મહાવિદેહમાં સમજવા. તેવી જ રીતે બાકીના ક્ષેત્ર અને પર્વતો વિષે પણ તાત્ય પર્વતો, નદીઓ, નદીના કુંડો, સરોવરો, કૂટો વગેરે પદાર્થ જાણવા. એટલે જંબૂ દ્વીપના મહાવિદેહમાં જેમ ૬૦૫ શાશ્વત ચેત્યો છે તેમ અહીં પણ પૂર્વ ધાતકીખંડના મહાવિદેહમાં તથા પશ્ચિમ પૂર્વ વિભાગ ધાતકીખંડના મહાવિદેહમાં ૬૦૫-૬૦૫ શાશ્વત ચેત્યો જાણવા. તેવી રીતે બાકીના છ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર - ૭૦૫ ક્ષેત્રોમાં તથા સાત પર્વતો પર થઈ કુલ ૩૦ભરતક્ષેત્ર - ૩ ૩૦ શાશ્વત ચેત્યો જાણવા. દરેક ક્ષેત્રો તથા લઘુહિમવંતપર્વત - પર્વતો પર ચૈત્યોની સંખ્યાનો આંકડો પણ હિમવંત ક્ષેત્ર - બાજુમાં લખેલ છે. કુલ ૧૨૭૦ ચેત્યો થાય. મહાહિમવંત પર્વત - વધારામાં બે ઈપુકાર પર્વત પર કાલોદધિ હરિવર્ષ ક્ષેત્ર સમુદ્રની દિશાના કૂટ પર એક એક શાશ્વત ચૈત્ય નિષધ પર્વત વધારે છે એટલે કુલ ૧૨૭૨ ચૈત્યો ધાતકી નીલવંત પર્વત - ખંડમાં થયા દરેકમાં ૧૨૦ પ્રતિમાજી છે. આ ૨મ્ય ક્ષેત્ર સર્વે ચેત્યોના કુલ ૧,૫૨,૪૪૦ (એક લાખ બાવન હજાર છસો ચાલીશ) શાશ્વત જિન રુમી પર્વત પ્રતિમાજીને મારી ભાવભરી વંદના... હિરણયવંત ક્ષેત્ર - નમો જિણાણું... શિખરી પર્વત ઐરવત ક્ષેત્ર -— • આ રીતે પશ્ચિમ વિભાગમાં પણ ૬૩પ ચૈત્યો જાણવા, ઈષકાર પર્વત - ૨ કુલ ૧૨૭૨ ૩૫ વિરહમાં છરસો બે પાંચ ઝિનાલયો છે શાતા પ્રત્યેકમાં પણ ગણ કહ્યા ભરતાદિ ક્ષેત્રોમાં તથા ઈપુકાર આદિ પર્વતે બે બે ઝિનોની સ્થાપના ત્રણ લોકના રાવિ તીર્થને કરુ ભાવથી હું વંદon ઈમ બારરસો બોતેર વૈયો સોહતા સર્વે મળી ચોક ના બાવન સહણ છસો ચાllો પ્રતિમા વળી ofમો #િણાણે નમો શિણાયું નમો &િણાણે વંદના ઝણ વોકળી સવિ વીelો રુ ભાવણી હું વંદના Bals die deel 100 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra માણોતર પર્વતા રઘe 1 ઐરહત ક્ષેત્ર e poraj KR Rej સામેઝ રખ્યક ક્ષેત્ર મહાઢિt6, ક્ષેત્ર પુષ્કરવાર્ષદ્વીપ - મઠાધિbe કાન was as હરિહર્ષ 1 હરિયા ERROR હિમgs an (ભરત ક્ષેત્ર ચૈત્યો ૧,૨૭૨, પ્રતિમાજી ૧,૫૨,૬૪૦ પુWવરાધ દ્વીપની ૧,ર૦ર ચૈત્યોને વંદના જંબૂ દ્વીપની ચારે બાજુ ફરતો લવણ સમુદ્ર છે. લવણ સમુદ્રને ફરતો ધાતકીખંડ છે. ધાતકીખંડના ચૈત્યોને ઉપર આપણે જુહાર્યા છે, ધાતકીખંડને ફરતો કાલોદધિ સમુદ્ર છે અને કાલોદધિ સમુદ્રને ફરતો પુષ્કરવર દ્વીપ છે, પુષ્કરવર દ્વીપની બરાબર મધ્યમાં માનુષોત્તર પર્વત છે. ચિત્રમાં માનુષોત્તર પર્વત સુધીનો અડધો જ પુષ્કરવર દ્વીપ બતાવ્યો છે. માનુષોત્તર પર્વતની બહારનો અડધો પુષ્કરવર દ્વીપ મનુષ્યલોકની બહાર છે, એટલે તેમાં ક્ષેત્રો પર્વતો વગેરે વ્યવસ્થિત નથી. તેની અત્યારે આપણે કાંઈ વિચારણા કરવાની નથી. અમૅતર પુષ્કરવરાર્ધમાં ચેત્યો છે. તેને જુહારવાના છે. આ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપમાં પણ બે ઈપુકાર પર્વતો છે. તે ૮ લાખ યોજન લાંબા (કાલોદધિ સમુદ્રથી માનુષોત્તર પર્વત સુધી) પ00 યોજન ઊંચા તથા ૧ હજાર યોજન પહોળા છે. આ ઈપૂકાર પર્વતની પૂર્વ બાજુએ પૂર્વ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ છે. તથા પશ્ચિમ તરફ પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધ દ્વીપ છે. દરેકમાં ધાતકી ખંડની માફક ૬ પર્વતો તથા ૭ ક્ષેત્રો આવેલા છે. દરેક ૮ લાખ યોજન લાંબા છે. પર્વતો સર્વત્ર સરખી પહોળાઈવાળા છે. ધાતકીખંડના પર્વતો કરતા અહીંના પર્વતોની પહોળાઈ ડબલ છે, જ્યારે ક્ષેત્રોની પહોળાઈ અનિયત છે. ક્ષેત્રો અંદરની બાજ (કાલોદધિ સમુદ્ર તરફ) સાંકડા અને બહાર (માનુષોત્તર પર્વત તરફ) પહોળા થતા જાય છે. ધાતકીખંડની માફક અહીં પણ કુલ પૂર્વ પુકરવરાર્ધમાં ૬ ૩૫ શાશ્વત ચેત્યો છે. પશ્ચિમ પુષ્કરવરાર્ધમાં પણ ૬ ૩૫ ચેત્યો છે. તથા બે ઈષકાર પર્વતમાં બે શાશ્વત ચેત્યો છે. કુલ ૧,૨૭૨ શાશ્વત ચૈત્યોમાં બિરાજમાન ૧,૫૨,૬૪૦ (એક લાખ બાવન હજાર છસો ચાલીશ) શાશ્વત જિનપ્રતિમાજીઓને અમારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણં... 101 ત્રિલોક ની વંદના For Private and Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsurl Gyarmandir . શોર રાતતિ ને દોય ઝિન ચૈત્યો તથા એક બાવત રહણ છસો ચાલીસા પ્રતિમા હિાં શ્ચિમ ઘાતકીખંડે કહ્યા તિમ પુષ્પરાર્થે વંદના પણ લોકના સવિ વીથ કરુ ભાવથી હું વંદના ભિખારી પર્વત કિમ પર્વત નીલવંત પર્વત નિષેધ પર્વત મહાશિવંત પર્વત લઘહિમાવંત પર્વત ક્ષેત્રોના નામ ચિત્રમાં લખેલ છે. ઇષકાર પર્વત ઘુ લઘુહિમવંત 10 મહાહિમવંત 11 નિષદ પર્વત પર્વત પર્વત નીલવંત પર્વત રક્રિમ શિખરી પર્વત પર્વત પૂર્વ વિભાગ મહાવિદેહ ક્ષેત્ર - ૬૦૫ ભરતક્ષેત્ર - ૩ લઘુહિમવંત પર્વત - ૨ - હિમવંત ક્ષેત્ર - ૩ મહાહિમવંત પર્વત - ૨ હરિવર્ષ ક્ષેત્ર નિષધ પર્વત નીલવંત પર્વત રમ્ય ક્ષેત્ર રુમી પર્વત - હિરચવંત ક્ષેત્ર શિખરી પર્વત - ૨ ઐરાવત ક્ષેત્ર - છે આ રીતે પશ્ચિમ વિભાગમાં પણ ૬૩પ ચૈત્યો જાણવા, ઈપુકાર પર્વત પર ૨, કુલ ૧૨૭૨ ૬૩૫ તિષ્ણુલોક્તા ચૈત્યો ૩,ર૫૯, પ્રતિમાજી ૩,૯૧,૩ર) આમ અઢી દ્વીપના (૬૩૫ + ૧૨ ૭૨ + ૧,૨૭૨) = ૩, ૧૭૯ શાશ્વત ચેત્યોમાં બિરાજમાન ૩,૮૧,૪૮૦ જિનબિંબોને ભાવભરી વંદના કરી તે પૂર્વે રુચક દ્વીપના-૪, કુંડલ દ્વીપના-૪, નંદીશ્વર દ્વીપમાં- ૬૮ અને માનુષોત્તર પર્વતના-૪, કલ-૮૦ ચૈત્યોને પણ જુહાર્યા તેમાં બિરાજમાન ૯,૮૪૦ જિનબિંબોને વંદના કરી નંદીશ્વર દ્વીપના-૨૨, સૂચક દ્વીપના-૪ તથા કંડલ દ્વીપના-૪ કુલ ૬૦ ચૈત્યોમાં એકસોને ચોવીશ જિનબિંબો હોવાથી અહીં ૮૦ ચૈત્યોમાં કુલ બિંબો ૯,૬૦૦ ને બદલે ૯,૮૪૦ થાય. આમ તિøલોકમાં કુલ ચેત્યો ૩૨ ૫૯ થયા અને તિચ્છલોકમાં ફલ જિપ્રતિમા ૩.૯૧,ર૦ આ સર્વ જિન પ્રતિમાઓને મારા ભાવભર્ચા વંદન. નમો જિણાણં... બત્રીરો ને ઓગાળસાઠ, દ્વિચ્છલોકમાં વૈયonો પાઠ, ત્રણ લાખ એકાણુ હon', ત્રણસો વીશ વિલંબ સહાર... ત્રિલોક તીર્ણ વંદના 102 For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsur Ganmandir ત્રણલોળી " ૧, '' વૈમાનિક દેવલોકમાં કુલ જિનમં%િ ૮૪, ૭,૦૧૭ વૈમાનિક દેવલોકમાં કુલ જિનબિંબ ૬,૫૨,૪૪,૪૬,૭૬૦ શાશ્વત ચૈત્યો. જ્યોતિષમાં અસંખ્ય મંદિર અસંખ્ય બિંબ ધોતિષ શા For Private and Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir 'શાશ્વત ચૈત્યોની યાત્રાનો કળશ થી કપાખ વામને નમ શ્રી ચંવાન સ્વામિને નમા થી વારિત્ર વામિને જમક થી વર્ધમાન સ્વામિને ન 'હવે ચોદ રાજલોકના સર્વ ચેત્યો તથા તેમાં (રહેલા જિનબિંબોની ગણત્રી કરી સમસ્ત બિબોને એક સાથે છેલ્લે ભાવભરી વંદના કરી લઈએ, . સામે ચિત્રમાં ચૌદ રાજલોકના સર્વ ચેત્યો સંક્ષેપમાં બતાવેલ છે. | વ્યંતર જ્યોતિષમાં અસંખ્ય જિનચેત્યો તથા અસંખ્ય જિનબિંબો છે તેને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... બાકીના ચૈત્યો ને પ્રતિમાજીઓની ગણત્રી નીચે મુજબ છે. સ્થાન ચૈત્યો પ્રતિમાજી 'ઉર્વલોક ૮૪,૧૭, ૦૨૩ ૧,પર,E૪૪૪૭૬ 0 | 'અઘોલોક 9,9ર,ooooo ૧૩,૮૯,૬૦,૦૦૦૦૦ તિર્થાલોક ૩૨૫ ૩, ૧૩ર શાશ્વત ચૈત્યોના પ્રમાણ .. શાશ્વત ચૈત્યો પાંચ પ્રકારના પ્રમાણવાળા છે. કુલ ૮,૫૭,૦૦ર૮ર ૧૫૪૨,૫૮,૩૬૦૮૦ લંબાઈ પહોળાઈ ઊયાઈ ચૈત્યો જુઓ જગચિંતામણી સૂત્રની ૪થી ૫મી ગાથામાં આ સંખ્યા બતાવેલ છે. 'સtiણવ સહસ્સા, લખા છપ્પન અહ છોડીઓ | 'ખrીસસ) બાસિઆઈ. તિઅલોએ પેઈએ વંદે... I 'પનરસEોડી સયાઈ. કોડી ખાયાલ લખ અડવના ! 'છત્તીસ સહસ અસીdસાસય બિબાઈ પણમામિ || ગાથા ૪માં પૂર્વાર્ધમાં ૮ ક્રોડ ૫૬ લાખ '૯૭ હજારની સંખ્યા બતાવી પશ્ચિમાર્ધમાં ૩૨૮૨ બીજા બતાવ્યા છે તે પૂર્વાર્ધની સંખ્યામાં ઉમેરતાં ૮,૫૭,૦૦,૨૮૨ (૮ ક્રોડ ૫૭ લાખ (૨૮૨)ની સંખ્યા પૂર્વોક્ત પ્રમાણે બરાબર થઈ જાય, છે. ગાથા પમાં બરાબર ૧૫૦૦ કોડ તથા ૪૨ કોડ, ૫૮ લાખ, ૩૬ હજાર, ૮૦ શાશ્વત બિબોને પ્રણામ કરુ છું. એમ સ્પષ્ટ જણાવેલ છે. આ રીતે ઉપરોક્ત ૮, ૫૭,૦૦,૨૮૨ '(આઠ કોડ સત્તાવન લાખ બસો ખ્યાશી) જિનચૈત્યો તથા તેમાં બિરાજમાન ૧૫,૪૨,૫૮,૩૬,૦૮૦ (પંદર અબજ બેંતાલીશ કોડ અઠ્ઠાવન લાખ છત્રીશ હજાર એંશી) જિનબિંબોને હું ભાવભરી વંદના કરુ છું... 'નમો જિણાયું... આ રીતે ત્રણ લોકના શાશ્વત ચૈત્યોને ભાવભરી વંદના પૂર્ણ થઈ.. 'ઈમ ત્રિભવનમાંહિ સર્વે. આઠ છોડી સત્તાવન વાખ લલના, 'બર્સ બીયાંસી આગલાં દહેરા શ્રી જિનશાખ લલના, 'પનર્સ કોડી બિંખનામાં, બૈતાલીશ છોડી વળી પણ, (અઠાવન લાખ સકસ નીશ એશી અધિs જિન જાણ લલના. ૧૦૦ . ૫૦ થો. 9ર યો. વૈમાનિક દેવલોકમાં, નંદીશ્વર દ્વીપના-૧૮, સુચક દ્વીપના-૪, કુંડલ દ્વીપના-૪ ૫૦ યો. રપ યો. ૩૬ યો. વર્ષઘર પર્વતો પરના-૩૦, દેવકુ ઉત્તરકુરના-૧૦, મેરપર્વતના-૮૦, ગજદંત પર્વતના-૨૦, વક્ષસ્કાર પર્વતના-૮૦, ઈન્ફડાર પર્વતોના-૪, માનુષોત્તર પર્વતના ૪, અસુરકુમારના ૬૪ લાખ. ર૫ યો. ૧રયા યો. ૧૮ યો. નાગકુમારદિ નવ નિકાયના છ કરોડ ૮ લાખ ૧૨ાા યો. ફા યો. દ યો. યંતર નિકાયના અસંખ્ય ૧ ગાઉ oણા ગાઉ ૧,૪૪૦ ધનુષ્ય કરિફૂટના ૪૦, મહાનદીના ૭૦, દીઈ ઉતાયના ૧૭૦, સરોવરના ૮૦, કંચનગિરિના ૧,૦૦૦, અંતર્નાદીના કુંડના ૩૮૦, યમ-સમક ચિત્રાદિના ર૦, મેયૂલિકાના ૫, જંબૂ આદિ દશ વૃક્ષોના ૧,૧૭૦, વૃત્ત વૈતાયના ૨૦ જયોતિષ ચૈત્યોનું પ્રમાણ કહ્યું નથી. શાશ્વત જિનપ્રતિમાજીનું પ્રમાણ .. ઉર્વલોક અપોલોકના જિન પ્રતિમાજી સાત હાથ ઊંચા છે. જ્યારે તિજી(લોકના જિનપ્રતિમાજી પાંચસો ધષ્યના પ્રમાણવાળા છે. ચૈત્યોમાં પ્રતિમાજીના નામ છે, અપભ, ચંદ્રાનન, થારપેણ, થર્ધમાન આ ચાર ગામના જ જિનપ્રતિમાજીઓ સર્વ શાશ્વત ચૈત્યોમાં હોય છે. દિલોક પીel jદના 104 For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir AS HASH WATCH ALTYDNEVA NDANA માત્ર પરમા-માની પ્રતિમા ચિલમાં સુંદર ૨૫મીfa અaf પ્રશદાસ સ્થસ્થતા ઉત્પન્ન કરે છે માટે તેમનૈ અ ર્થ થાય છે. અJાઈન ૧ ચૈત્યવંદના 105 Aિોક નીર્ષ વંદના For Private and Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsurl Gyarmandir અરિહંત પરમાત્માના શાશ્વત ચેત્યોને વંદન કર્યા. અશોકવૃક્ષ આદિ આઠ પ્રાતિહાર્ય વગેરે સ્વરૂપ પૂજાને યોગ્ય અથવા દેવેન્દ્રોની પૂજાને યોગ્ય તે અહંતુ અર્થાત્ અરિહંત કે તીર્થકરો. તેમના બિંબ પ્રતિમાજી એ અર્ધચૈત્ય. ચૈત્ય શબ્દની વ્યાકરણકારોએ વ્યુત્પત્તિ કરી છે. ચિત્ત એટલે અંતઃ કરણ. તેનો ભાવ તે ચેત્ય. અહીં શુભ અથવા સમાધિપૂર્ણ ભાવ લેવાનાં છે. આવા ચિત્તના સમાધિભાવને ઉત્પન્ન કરનાર હોવાથી કારણમાં કાર્યનો ઉપચાર કરી જિન પ્રતિમાને ચેત્ય કહેવાય છે. તાત્પર્ય : અરિહંત પરમાત્માની પ્રતિમા યિત્તમાં સુંદર સમાધિ અર્થાત પ્રશસ્ત સ્વસ્થતા ઉત્પન્ન કરે છે માટે તેમને અહંતસ્થત્ય કહેવાય છે. ! જો કે ઈન્દ્રિયના વિષયોના ભોગ કે સંપત્તિ વગેરે ઈષ્ટ વસ્તુની પ્રાપ્તિ વગેરેથી સંસારના જીવોને સ્વસ્થતાની લાગણી થાય છે પણ એ સ્વસ્થતા રાગથી વ્યાપ્ત છે એટલે મલિન છે, અપ્રશસ્ત છે. વળી એ સ્વસ્થતા ક્ષણિક છે અને ભવિષ્યમાં અનેકગણી અસ્વસ્થતાને ઊભી કરનારી છે. માટે એ અહિં અભિપ્રેત નથી. અહિં રાગાદિના હાસથી અથવા પ્રશસ્ત રાગથી ઊભી થતી પ્રશસ્ત સ્વસ્થતા અભિપ્રેત છે અને આવી પ્રશસ્ત સ્વસ્થતા રૂપ ચિત્તની સમાધિને ઉત્પન્ન કરવામાં કારણભૂત પરમાત્માની પ્રતિમા હોવાથી તેને ચૈત્ય કહેવાય છે. દેવચંદ્રજી મહારાજ સ્થંભન પાર્શ્વનાથપ્રભુના સ્તવનમાં જણાવે છે... ઉપશમરસ ભરી, સર્વજન શંકરી, મૂર્તિ જિનરાજની આજ દીઠી, કારણે કાર્ય નિષ્પત્તિ શ્રદ્ધાન છે, તેણે ભવસમણની ભીડ મેટી. | ઉપશમ રસથી ભરેલી સર્વ મનુષ્યોને સુખને આપનારી જિનેશ્વર ભગવંતની મૂર્તિ આજે મેં દીઠી. કારણથી અવશ્ય કાર્ય થાય છે. તેવી મારી શ્રદ્ધા છે એટલે ભવભ્રમણની પીડા હવે મટી ગઈ અર્થાતુ પરમાત્માની પ્રતિમાના દર્શન એ ભવભ્રમણ મટાડી મોક્ષની પ્રાપ્તિમાં અવંધ્ય કારણ છે એટલે હવે મારે ભવભ્રમણની પીડા મટી ગઈ. ઉદર્વ લો કે માં ૮૪, ૯ ૭,૦૨ ૩ જિ ન ચૈત્યો માં ૧,૫૨,૯૪,૮૪,૭૬૦ જિન પ્રતિમાને ભાવથી વંદન કર્યા; વ્યંતર જ્યોતિષમાં અસંખ્ય શાશ્વત જિનમંદિરોમાં રહેલ અસંખ્ય પ્રતિમાજીને જુહાર્યા. ભવનપતિમાં ૭ ક્રોડ ૭૨ લાખ ચૈત્યોમાં રહેલા ૧૩,૮૯,૬૦ લાખ પ્રતિમાજીને વંદન કર્યા. તિસ્તૃલોકમાં ૩,૨૫૯ જિન ચેત્યોના ૩,૯૧,૩૨૦ પ્રતિમાજી ભાવથી વંદન કર્યા. આ બધા શાશ્વત પ્રતિમાજી છે એની યાત્રા આપણે પૂર્ણ કરી. હવે રાજા-મહારાજા કે શ્રેષ્ઠિ, સગૃહસ્થ વગેરેએ ભરાવેલા કે દેવોએ પણ નિર્માણ કરેલા જિનપ્રતિમાજી જે અશાશ્વત કહેવાય છે તેને નમસ્કાર કરવાનો પ્રારંભ કરીએ. આવા ચેત્યો અને પ્રતિમાઓ પણ કરોડો-અબજોની સંખ્યામાં છે અને કરોડો અબજો લોકો પણ આવા જિનમંદિરોના દર્શન-વંદન-પૂજનથી પોતાના સમ્યકત્વને નિર્મળ કરી રહ્યા છે. કેટલાય જીવો તો ક્ષયોપશમ ભાવમાં આગળ વધીને દેશવિરતિ કે સર્વ વિરતિના પરિણામને (ભાવને) પણ પામે છે. કેટલાક ક્ષપકશ્રેણી પ્રાપ્ત કરી કેવળજ્ઞાન મેળવે છે. કેટલાક પ્રભુ-દર્શન-વંદન-પૂજનથી તીર્થકર નામ કર્મ જેવો ઉત્કૃષ્ટ પુયબંધ પણ કરે છે. ૧) વૈમાનિક દેવલોકમાં દેવોએ નિર્માણ કરેલા કે મનુષ્યલોકથી પ્રાપ્ત થયેલ એવા સર્વ જિનબિંબોને ભાવથી નમસ્કાર કરું છું... નમો જિણાણ... ૨) ભવનપતિના દશે નિકાયમાં પણ જે અશાશ્વત જિનબિંબો છે તેમને પણ મારા ભાવભર્યા પ્રણામ... નમો જિણાયું... | 3) વ્યંતરનિકામાં અસંખ્ય નગરો (વ્યંતરના આવાસો)માં પણ રહેલા અશાશ્વત જિન પ્રતિમાઓને મારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... ૪) જ્યોતિષ ચક્ર વિશાળ છે, સૌથી વધુ અસંખ્ય જ્યોતિષના વિમાનો છે તે શાશ્વત ચેત્યોમાં રહેલા શાશ્વત પ્રતિમાનોને પૂર્વે વંદન કર્યા છે. હવે તે સિવાય પણ દેવોએ નિર્માણ કરેલા કે બીજા અશાશ્વત ચેત્યો હોય તો તેમાં રહેલ જિનપ્રતિમાઓને ભાવભર્યા વંદન... નમો જિણાયું... ૬ ૫) મનુષ્યલોકમાં પણ અઢીદ્વીપમાં ૧૭૦ વતાય પર્વતો છે તેના પર વિદ્યાધરો તથા દેવો છે. તેઓએ નિર્માણ કરેલા ઉત્તમ રત્ન વગેરેના જિનપ્રતિમાઓને ભાવથી વંદના... નમો જિણાયું... ૬) પાંચે મહાવિદેહ ક્ષેત્રની એકસો સાઠ વિજયોમાં ક્ષેમાદિ નગરીઓ વગેરેના વિષે રહેલા ચક્રવર્તિઓ-બળદેવોવાસુદેવો-રાજાઓ- શ્રેષ્ઠિઓ વગેરેએ નિર્માણ કરાવેલ હજારોલાખો-કરોડો જિન ચેત્યોમાં બિરાજમાન રત્નોના, સુવર્ણના, રજતના, હાથીદાંતના, આરસના, પાંચધાતુ વગેરેના લાખો કરોડો જિન પ્રતિમાઓને ભાવભર્યા વંદન... નમો નિણાણ... ૭) પાંચ ઐરવતક્ષેત્રોમાં હાલ ૨૪મા તીર્થકર ભગવંતનું શાસન ચાલે છે ત્યાં હાલ પાંચમો આરો છે. આપણા અહિં જેવી જ વ્યવસ્થા છે એટલે કે તીર્થકરો, કેવળજ્ઞાની ભગવંતો, પૂર્વધરો વગેરેનો વિરહ છે. આમ છતાં ત્યાં શાસન ચાલે છે. ગીતાર્થ આચાર્ય ભગવંતો શાસનને વહન કરે છે ત્યાં પણ અહીંની જેમ લાખો-કરોડો ચેત્યો અને જિનપ્રતિમાઓ છે તે સર્વેને અમારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણ... ૮) પાંચે ભરતક્ષેત્રમાં પણ અનેક ચૈત્યો છે તે બધામાં પદ્માસન મુદ્રામાં કે કાઉસગ્ગ મુદ્રામાં બિરાજમાન સર્વ જિનપ્રતિમાઓને ભાવભર્યા વંદન.., નમો જિણાયું... આ સર્વ ઠેકાણે જિનચેત્યોના અધિષ્ઠાયકો આદિને પણ યાદ કરી ભાવભર્યા પ્રણામ કરીએ છીએ. - આ ચેત્યોમાં પરમાત્માના દર્શન-વંદન-પૂજન ભક્તિ કરતા ઉત્તમ શ્રાવકોની જિનાજ્ઞા પ્રતિબદ્ધ કરણીની પણ ભાવભરી અનુમોદના... | હવે વર્તમાનમાં આપણે જ્યાં વસીએ છીએ ત્યાં રહેલ તીર્થો, ગામ, નગરો, વનો વગેરેમાં રહેલ જિન પ્રતિમાઓને ભાવથી વંદન કરીએ... ત્રિલોક 1ઈ વંદના 106 For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SRI પાલિતાણા નગરમાં રહેલા સર્વ ચેત્યોમાં રહેલા સર્વ ચેત્યોમાં બિરાજમાન જિન પ્રતિમાનોને ભાવભરી વંદના. નમો જિણાયું... પ્રથમ જયતળેટીમાં રહેલ આદિનાથપ્રભુ વગેરેની પાદુકાને ભાવથી નમું છું. નમો જિણાયું... જપનોટી- પાદુકા ( મદીનાપસી બાબુના દહેરાસરમાં રહેલ આદિનાથપ્રભુ તથા સહસ્ત્રક્ટ, જલમંદિર અને સર્વ દેરીમાં બિરાજમાન જિન પ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના. નમો જિણાયું... | | આગમ મંદિરમાં બિરાજમાન મૂળનાયક શાશ્વત ચૌમુખજી (શ,ષભ- ચંદ્રાનન-વારિણ-વર્ધમાન) તથા બીજા ચોવીશ ભગવાનનાવીશ વિહરમાન જિનના સઘળા ચૌમુખજી તથા અન્ય પ્રતિમાઓ તથા પ્રભુની વાણી સ્વરૂપ આગમોને ભાવથી નમું છું. નમો જિણાયું... નમો સુઅસ્સ... સમવસરણ મંદિરમાં બિરાજમાન મહાવીરપ્રભુ તથા અન્ય સર્વે ભગવંતોને ભાવથી નમું છું. નમો જિણાણ... અહીંથી દાદાની ટૂંક સુધી પહોંચતા બંને બાજુ અનેક ચેત્યોમાં ધર્મનાથપ્રભુના ચૈત્યમાં રહેલ સર્વ પ્રતિમાઓને ભાવથી નમું છું.. | બિરાજમાન જિનપ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના. વળી દેરીઓમાં નમો જિણાયું... બિરાજમાન કવડયમ, પદ્માવતી, ચકેશ્વરી, સરસ્વતી, નિર્વાણી, ગિરિરાજ ઉપર ચઢતાં વચ્ચે આવતી સર્વ દેરીઓમાં પગલાં લીમીજી વગેરે સમ્યગ્દષ્ટિ દેવ-દેવીઓને સબહમાન પ્રણામ કરીએ. તથા મૂર્તિઓ, મુનિઓ વગેરે સર્વેને ભાવથી નમું છું. નમો જિણાણ... શત્રુંજય ગિરિરાજ ઉપર રતનપોળમાં પ્રવેશ કરતાં જ સામે વચ્ચે ‘પદ્માવતી ટૂંકમાં બિરાજમાન પદ્માવતી માતાના મસ્તકે હકિાના મુખ્ય દૂક ઉપાય છે. શાસ્થત તોય શકુંજયમાં મૂળ ટૂંકમાં રહેલા પાર્શ્વનાથ પ્રભુને ભાવભરી વંદના. નમો જિણાણ... બિરાજમાન કરેલ... તથા માતા પદ્માવતી, માણિભદ્રવીર વગેરે સમ્યગ્દષ્ટિદેવદેવીઓને પ્રણામ કરીએ છીએ. (નકો સમજીઠ્ઠિવાળ) | ગિરિરાજ પર પહોંચતા સહુ પૂર્વે રામપોળમાં પ્રવેશ થાય છે. અહીંથી અનેક ચેત્યો શરૂ થાય છે તેમાં રહેલ સર્વ જિનપ્રતિમાઓને થી શાંતિનાથ જિનાલય ભાવભરી વંદના. નમો જિણાયું... આગળ જતાં શાંતિનાથપ્રભુનું ચૈત્ય આવે છે. પ્રત્યેક યાત્રામાં અહિં ચૈત્યવંદન કરાય છે. અહીં બિરાજમાન શાંતિનાથપ્રભુ વગેરે અનેક જિન ભગવંતોને ભાવભરી વંદના. નમો જિણાયું... થી નાતના શ્વાન 107 ત્રિલોક thuf it of For Private and personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra SHATRUNJAYA EXBURY www kahatirth.cg રાયણ. MAHATURTH શત્રુજય મહાતીર્થ ૧) કર્માશાહે (સં. ૧૫૮૫માં) નિર્માણ કરેલ શ્રી આદિનાથપ્રભુને ભાવપૂર્ણ વંદના. નમો જિણાણું... ૨) શ્રી રાયણપાદુકાને ભાવપૂર્ણ વંદના. નો જિણાણું... ૩) શ્રી નવા આદિનાથને ભાવપૂર્ણ વંદના. નાં જિણાણું... રાત મા ૪) બાજુમાં શ્રી આદિનાથને ભાવપૂર્ણ વંદના. નમો જિણાણ... ૫) સામે શ્રી આદિનાથને ભાવપૂર્ણ વંદના. નમો જિણાણું... ૬) ચૌમુખજી દહેરાસરમાં આદિનાથ વગેરેને ભાવપૂર્ણ વંદના. નમો જિણાણ... ૭) નવી ટુંકમાં દહેરાસરમાં આદિનાથ વગેરેને ભાવપૂર્ણ વંદના. નમો જિણાણું... ૮) સહસ્રકૂટ, પુંડરીકસ્વામી, અષ્ટાપદ, વીશ વિહરમાન વગેરે અનેક મંદિરોમાં બિરાજમાન તથા ત્રણે ભમતીમાં આવતા સર્વ જિન પ્રતિમાઓને ઉપરના માળે રહેલ જિનપ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના... આ મુખ્ય ટુંકમાં આવેલ સર્વ જિનપ્રતિમાઓને ભાવભરી વંદના. નમો જિણાણું... For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir શ્રી પુંડરીકામી ત્રણ કાળમાં ત્રણ લોકમાં પુત્ર મ તીને કોઇ નથી, તો પણ શું તને મેં મોહથી અહંકમાનારી, તુજ પરમપાન સેકની અનુમતી નહીં ના ત્રણ વોડના કાર્યાર્વતીનો વાથી હવેના હૈ સિદ્ધગિરિ ! તુજ કાચમાં આવીને ભાવી ભાવના, In! 5{ વા તરી and a loan[} તુ ત્રણ લોકના સુધિ તીર્થને ગ્યા પણસુખ હોનાર મારી ઍક અંl, કર માવથી હું વંદના. કે સિદ્ધગિરિની સ્વરંગી ટોચ પર વિાદતા, યુગાદિત જિનેશા, પુંડરિક આદિ ગણધરા, રાયણ તરૂની છાંયડી વળી શાંતિનાથ સુહકા, ત્રણ લોકના સર્વિતીતિ કર્યું ભાવથી હું વંદના, Ashr) citt 108 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra હૂંડની મણ સૃષ્ટિ જો તું le સાકવણી, પ્રેમાવવી. વી. બી. ચૌમુખજી, ઉજમફઈની ટૂંડને વળી મોળા ત્રણ લોકા સહિ ત ક માતથી હું વ નાકનું રમણીટા શ્યા 109 hits તીર્થ વંદના www.kathitirth.org/ શ્રી શત્રુંજ્ય મહાતીર્થની નવ ટૂંડોની યાત્રા મૂળનાયક ર મુખ્તાવની દુકા મૂળનાયક શ્રી આદિનાથ પ્રભુ તથા અન્ય સર્વ જિનબિંબોને મારી ભાવભરી વહના... નમો જિણાણું... - ચૌમુખજી ટૂંક છીપાવસહી ટુમાં મૂળનાયક શ્રી આદિનાથ પ્રભુ તથા અન્ય સાર્વ જિનબિંબાને મારી ભાવભરી વન... નમો જિણાણ છીપાવાહી ટૂંક Acharya Shri Kalassagarsuri Oyanmandir For Private and Personal Use Only ચૌમુખજી (રાવાસોમાં) ટુકમાં મૂળનાયક શ્રી આદિનાય પ્રભુ તથા અન્ય સર્વ જિનબિંબોને મારી માવભરી વદના નમો જિાણ્યું . ચૌમુખજીના મૂળનાયક Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kendr Acharya Shri Kalassagarsun Gyantander નટી ઘર પર ઉગલ.ઈ)ની ડગી બાવન દરીયા બિરાજમાન કર્ય (જોડિત બને તથા મ ત૮ થી 3 fથ મગાવાન, જી શility માથાના ઘરે પાર્વ નિMિણોને માપણી વ૮ના રૂમો આ છેઝમJalી હકક રી| att.મી) પાકનાથ એનું તથા જન રામ હવામી પ ભગામ સ્વામી આદિ જિનબિલો? માયામ કરી વંદના નમો જિર્માણ. સાકરવરાહી હું ની. હિમાવદાહી ટુમા મૂળમદાયક થી આજતનાવ વામીને મયર થી વઢા જામો IિE , ખા ટુંકમાં બિરાજમાન કુંડરી સ્વામી, ચીમુખ જી. Mwt ચીમુખા રંગરેટ અન્ય હર્ષ નિપ્રતિમા ખો[ માવાકરી વંદના *મો. જિગાણી, મિ વરસડી? 5મ! મૂળનાયક થી ૨૪૫.માર૩LAીની ગાવ ભટ્ટ વર્ણના ખા રિંક્રવાર ના ટુકમાં સુંડરીકાવામી, સયર ૨૨ કાજે માર મારી વંદન વળી 21svફL પા ઈનાય બીજા સાઇ, પી ધમકાય ની #triy થરા, ધ પ્રમ, પામે. રંગ રે - મા હી ન તથા ઉર્વરાટકાય એવા કરી છબડુ જીહાદાન માયમી વહના નમો “હાણ - હેમાભાઈની ટૂંક પ્રેમાભાઈ મોદીની ટ્રેક | બાદ!! મા હની ટ્રકમાં બિરા'દયાનું મૂળના૨ક થી બાટલાંચમું તથા પુડરીકસ્વામી, ધીમુખ'T), થી મુખ્ય વાર્મી અજિતના પર વામી. Bitવા રવામિ) આદિ સર્વે ભગવતી જો માહબર્ટી વંદના નમો જિગાણ - Cl! IJણીતી બ્રેક * [ રે દેવળ કમી – 1.૨ ૬ થી / 168 પામી 1ણા નજર, લખહિમામોને માર મારી વંદની મોદી શા દોઢ-tી દૂકમાં મૂરિનાક ની આ ડ્રિના ખેડયું ઉપર ઉt મા ' હું કમ ની જન અપ મુની પીઠ માં દિકરીમ. બe f=ાન ની મf) [fી કરી કા ને છે, જો ગુખ જી જય ભવ રીમુખજી મહિનાથ, પાનું બા વાય પણ બિરાજમાન છે કે નાના મોટા આપના 27@vળા વગેરે પ્રષ્ટિોમા ઓ છે તે સર્વેને મરથમ રે વેદની નમી BELI વે થી ઢાગના વીed wદીચે ઉતરી થી બિરાજમાન શ્રી આદિનાથ પ્રભુની પર પાઠુ કાશ્મીને માઘ મરી * સુપર ઈ-નારા માટે જણા પગ વ Hક ની પક્રિોમ માં છે તે પૈકી મારી મા વ ની દૂન 1 મે !ો. {/e1 શેઠની * ઉપરાશ ન પાણી વહ૪ ઇમગારક, ધનું જાગર કે રંગીરે બીન હરી ગયા છે તે રામ બિરાઘAM જિs Mઈ મા રનોને જીવ મ રી વદનની કમી ALTA * | Site પર અteો મુનિને ખ) મુકિતમાં વાવી છે તો રીને અમારી માવભરી વહની નમો કિકામાં * [°યની ગુફામ થી મરતય વર્ગ શિક્ષણ કાર જઇ દાજગુરૂના રjaઈના માઢનાથ પ્રભુની પ્રતિમાજી છે તોના દર્શન આજે ટૂર છે. આદિનાથ ધામુને વાવ મરી પદના કામો 21 મારા &લોક «{wf પંદની 110 For Private and Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavia Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagaur Gan અષ્ટાપદ ગિરદ્વાર - માવ IT ID : નીકળી થી શાક.uk tel | દેલવાડ (રમાબૂcil). | (heiાર તીર્થ - પી સiરિનર તીર્થ શત્રુંજયની ભાવયાત્રા કરી. હવે આપણે બીજા તીર્થોની પણ ભાવયાત્રા સંક્ષેપમાં કરીએ. ઉપર ચિત્રો પણ આપ્યા છે. માપા સિરાઝ પર મય1 ચqkd[ો 1િમણોણ કરે! fhઋષિઘા મૈથમાં રક્ત સ્વ સ્વ અવગાહal છેલ્લી છ સાતમાક્ષltવાળા, -રવ વર્ણમય રduોતા ચારે દિક્ષામાં રk Rા ગોw Ilણે 4.3ષાર " "મા1મરી પf... નમો જિણાયું.. મિનાર તીર્થ પર પૂરા ટુંકમાં પૂnતા.14 થી ઢોDિollથે પ્રભુ Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir સિમેતશિખર કાનૂની રામ ન cil જ ||રી ‘‘આબુ અષ્ટાપદ ગિરનાર સમેતશિખર શત્રુંજય સાર, પાંચે તીરથ ઉત્તમ કામ, સિદ્ધ કર્યા તેને કરું પ્રણામ...'' ૩) ખીમાણાકૅ મિણ કરેલ પctવર ચૈતામાં મૂળ.iાય, પંયatતુના નાટિostપ્રભુ પરિકર સહિત રા1 સુંદર છે હો હાથા તે મંદિરમાં આવેલ રાઠ્ય પ્રતિfમારો] ભાવભરી વંદvat... નમો જિણાણે ) મહાવીર પ્રભુતા ઐયમાં મબરિટciામી વગેરે સર્વ કરો] ભાદાભરી બંદ... નમો જિણાણું. પ) ખરસરાસહીમાં રૌમુખજી ભગવંત છે, જાણે માળ પર ચૌમુખા કે નીચે ચારે પાપાથ પ્રભુ છે, રાવ 8િ.hોટો ભાવભરી વંદો.નમો જિણાયું સમુ0 જdi દયાઢ આવે છે. ત્યાં : ) તરો રચત્રમાં દિવા પ્રભુ આtી. સઈ કિતેશ્વર ક્ષમતાંનો પાવભરી દiદમ્બા નમો જિણાણે ) પિર રામપુર (3ીe takiા ધરણાલી મ ર 11સાકે રોળમાં રીકામાં દિગમાંક કરેલ પંયalk [વા મધ્ય પ્રમાણો છે. રૌમુછાળા 1) નાટિકા, ૨) નાટિkiાથ, ૩) શાંતિiધાય, (૭) સા.િધાથ પ્રભુ છે. વળી દરેકw.ll till pમાં કમલા પણ ભણIo1 , 1) ળાદિનાથ, ) પાપીરસવા (બો ઉરા ||ખા). 3) પાલારા 65) પાણાથ (બો કાણિ»»[ીઆ), પ) સુપાધtપથ, ) પાલા, 5) આ?િ.11, ૮) નાદિkita. આ પc ukhwારનો ભાદારી ધatો.. નમો જિણાપ્ત બાકમાં બેટરીમાં હોીિ.સાથ પ્રભુ પાપ સાથે પ્રભુ મૂJanયક છે રાહુ નાણુ બે પ્રk1મારનો છે. પાટીયા પધારામાં રોક, tak{kt પ%િ3મો છે. મારા/d.iા નમો જિણાયું (ઉપર પંચધાતુના ગ્રમુખછે કોક પાખfiાય થી દબા55lot ળાદિનાથ પ્રભુ છે, થવખરી દis... નમો જિહાણ આ સિવાય પરમામાની કાણક ભૂમિઓમાં રદ્ધા 1િ પ્ર1િમાણો દાણા કાનની માપદ « llી, ધર્મચક તીર્થ, સાહિઝા Ilief, રથાdf 4{ી, ચમરૌપાત વગેરે પરિહું તીર્થોમાં રા &િા પ્રk1મારોટે ભાડભરી બંદ..લા. નમો જિણાણે અબુદકિરિ દર્શન છે સંસારની તૃષા નસી, વિમલયસી, કિગથરીની શરણી મુજ મન સી, ને અયમમિરની રમ યુષ્ટિ કાપે બધા દિન, પણ હોના જિ તીર રે ભાવની વંદના સમેતશિખરે રીશ જિનસ મુક્તિરમીને થઈ, અમતિ તવર મુનિવરો સાથે પરમપદ્ધ થાય, પાઈનાજિક અમ બંધન હો સામના, જાણ વોકના સથિ તીર્થન ક ભાવથી હું વંદના. ત્રિલોક Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyarmandir આ રીયla એકસો આઠ તીર્થોને થી નવાઇ પામવાયાય નમઃ પી નાગાથાથ સમા પીનારાય નમ: - પ પાર્શ્વનાથાય નમ જગિરિ પ વર્ષનાવાય નમઃ Nી માં માયાળ તમr થી મનnકયા પાર્શ્વનાથાર નમ: શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથાય નમઃ - મને થી ૨૪' મારાથા ના પી utવાગ્યાથ નમ: થી માથી ફ્લાઈમેગે નમ: પી અજિતનાથાય નમઃ htter D કી મસ થયા વર્તમાયાથ નમ: થી મસમોસમ પાર્શ્વનાથાન ના | થી માર વામને ગમ થી પાયગાથાય નમઃ | TET 1 ભીલડીપso i13 ત્રિલોક 1ીe in For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mata Ardhana Kend Acharya Shri Kalassagarsuri વંદના પી ના રામ પણ થી થઇ શકે છે થકી w ધી શા મયથાવ યમ श्री महावीर स्वामिने नमः થી 11 Aવાધ્યાય મમ: 1 કામમાશાય નમ છેતી 1. * મકte ratriaો મમ Nી જાખેટ પાર્શ્વનાથાય પી માયાગાથ ગમ ન ! ! થી પદયથીયા પાર્શ્વગાથા સર ઉપર લખેલા ૧૦૮ તીર્થના મૂળનાયક ભગવંતોને તીર્થનું નામ અને પરમાત્માને નમઃ કરી નમસ્કાર કરેલ છે, તે મુજબ કરી શકાય. | કોક નીf it is For Private and Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyarmandir થી પંપાયા પાનાશાય થય ! watu ક fpafat થી 31 મામા મામી શ્રી નેમિનાથ ના શરિયા सोनामनायाय नमः પાnિil કુંભાઈtato પણી અrikગાથાથ સમાજ, થી મકાથી રામને નમઃ | જાથી ધી યુગપ્રત કથાયિત્રે નમઃ | 9 fમાવતી થી 1 ગાગા ગામ 50 gય स्वोटर 115 ત્રિલોક ની વંદના For Private and personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyarmandir જાઓ TET 1 a[ T[ { " થી પગપાળા પર aa 2 | થી શરુtવવા ઘrkગાથાથ સમ છે a tપણ શ્રી મકાથ+ fમને નમ: (1) tarif થી માલીસ જવાઉ4ળે ગમ છે છે. આમ Tal૨. ગમે છે વીર રામવાવ ગમ III TET, નહીથા જી વિલોક /f item 116 For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahan Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir FARAR Aरस्थति सोरी Jोपी मिनायन की UNE मिनम ter tal SARAPE 5) 57 मोसिया वीर स्थगित KAR महावीर AMAR स्वनि म. COL58 स्वानगिरि कारो) अंगहर बारस्वत AAनाव AR 56 स्वमिहिर Caयाय AITHI 60 सवि IATER MAI स्वामिन 117 त्रिोsill dtni Far Private and Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra TIRTH VANDANA तीर्थ वृघ्ना rust જમ્મુ મૂળા માથી 1 સગા 69 70 ૧૫મ શ્રી મકવ હોમગાર આ માટ 5 કમને થયું મ Q18+1=q 24 ગાય ઍચ 94 Q ૧૫૫ ૧૫ For Private and Personal Use Only も વાચાળ ૧. પાંચમા થાય પંચમયure - ૧ મે ક્ ધી વાર સ્વામિને ૧૫ 174494 79 Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir ויסטרים Faze Enr નવલખ અજામિકા KAN વરવડી (nre) દોડ લઈ હૈના 118 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir પી શthયયાષણ સમી થી થાણાક્ષી પાર્ષવાઘાથ ગયા Nયકતા થી કરેડા પાર્શ્વનાથાથ ચમક થી મણી પાર્ષમાથાથ સમગ્ર થી ૪ ગાયકવ નેમ થીયા છે થી મુનિસુવ્રત સ્વામિને નમઃ થી વિશાલગાગાય નમ હાજણી પાટલીપુર થી મારાથાય નમ: પી આદિનાથાથ ગમતું उपिायपुर થી ગાગેકાર પાકનાથાય નમ: થી પાવાથાવ નમ: જોકે, જી મહાવીર સ્વામીને નમ: પી અસામાય નમ: વાયુપૂજ્ય સ્થામિને નમઃ નાધિ વધારી iig લિોક તીર્થ વંદના For Private and personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir AND જ થી ના ધી? જal.૧ના હાથ થી ૪ થથાશ્વબા પાર્શ્વગાણાાથ યગ ધtપાઈ થી કપાયાંયાઝથે મમ: Vandana થી મોટ? પાનાથાય નમઃ પthણ સ્થાને મમ: ) જી કામાય નમ: ' ' ILLI [ an& | થી પાર્મમga1થ ગયા ખી માલ યાનને ચમ: | થી TTTTગાઘાણ વધી ૧ પાછળ પાછળ મમ: મને ! શ્ચિક 1]વંદના 120 જ જિમ ની For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ઍટલા તીર્થો કેટCH અર્વાચીન IITI થી પાથમાથાય નમ: પાચાણી (રાજ.)- - થી મનાત યામી નમ: થી પાર્શ્વનાથાય નમ: થી પાર્શ્વનાથાય નમઃ પાએ પ્રમાય, હાયેગા પણ શrfકરાયા છે થી માથીર શ્યામÀ ગમ: . પોથન, થયાણી થી ખાદગાથાય નમ: થી આનાથાય નમઃ તપોવન, નમદાવાદ 121 ત્રિલોક +1ીel jLHI For Private and Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir દી મિરાય ૧૫ થી થથર થfમને % BE ક ક fP AIIB, t૧૩૧ થી તthદાય નમઃ જી પંચવશ્રેજી વાકે મમત 1ીમ Man mo પી મકાથી સ્થામિમે મ. પી મળત ળાર્ધમાકૅ સમક પર્યકાર ની અદાથ નમ. કી થાપણુ રચવને મા રીતે મનાવાય છે; આ સિવાય પણ કાર્યમાનમાં આપણે જયાં વટએ શકીએ તે Mાસમાં 1થા પરદેશમાં પણ થઈ’ (લાનો જે પ્રતિમાઓ છે. | મારૂંનો માવપૂર્વક વંદન કરીએ છીએ આમ અહં અશા પત જન પuતેમા ઉદડનો અદીકનાર પૂર્ણ થયો. આ સમામાના પંકજ' માં કેદી" અdી નાણા1ના થઈ 8ોમાં તો તે ગાદલ ખેરછામે દુકકડ!... Pcis del 122 For Private and personal use only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra શ્રી અજાહરા પાર્શ્વનાથ, અજાહરા શ્રી વતી પ્રાર્થનાથ ઉજ્જૈન (મધ્ય પ્રદે નમો નમઃ શ્રી ચિતામણી પાર્શ્વનાથ નાસિક (હારાષ્ટ્ર) શ્રી સમીર પાર્શ્વનાથ મર શ્રી પાર્શ્વનાથ રેજર શ્રી જીવન પાનાચ શ્રી ધીવાડી ખાતે નથ leis શ્રી ધુલ પાનાથ હાલોલ (જ.) શ્રી હૉવા પાકનારા ધી કલિકુંડ પાર્શ્વનાથ, ધોળકા ૧૦૮ પાર્થનાથ ભગવાન Heartmanath /od/ Neills સમપુરા (મધ્ય પ્રદેશ) શ્રી જામા પનિ જાન ચાંપા પામ શ્રી પરદા પાત્રનાય . (રાજ.) શ્રી બાબરીયા પાર્કન જન્મપાલન પાય કુંભોજનમાર (બ્રહ્માષ્ટ્ર) શ્રી નવખંડ પાર્કમાંથ ઘીયા શ્રી ગામિતપુરા પાત્રના ઇલ (as પ્રદેશ) www.knbirh.pg શ્રી ઓઝરા પાર્શ્વનાથ સંવા શ્રી ડેપર પાર્કના વાહ ભા જો પાત્રમા Grqપુર (જ.) શ્રી ધીંગામી પાપાય શ્રી hai is snieg શ્રી કંકણ પાના શ્રી અમૃતઝા નામ શ્રી ભરવા તપનાબે શ્રી યશોક પાય સુવા શ્રી વિશ્ચ પાર્થના અમાનેર (મહારાષ્ટ્ર) શ્રી જીરાવલા પાર્શ્વનાથ, જીરાવલા શ્રી પાર્થનાથ suh For Private and Personal Use Only શ્રી ના પાના ઉંબરી શ્રી ખેંચાયંત્રન પાર્થનાથ શ્રી ગોડી પાર્કનાથ વાવ (વન સવાર) શ્રી કારીગર પીનાર પુર શ્રી ચારૂપ પાતિનાથ, ચારૂપ શ્રાવણ પારનોય વીસનગર શ્રી રા પાના mikinine (liv) Bhagwa શ્રી તીસ બાકનાય પુર (shore) શ્રી પીડાજન પામનાર ને કા શ્રી મોટીએ પાનાય મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર) લી દ્વારા પાધર શ્રી કંબોઈયા (પીયા) પાનામ Mico Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir શ્રી કારીયા પોકાય cind) (nhiાષ્ટ્ર) શ્રી. આવા પુરા પાત્રનાય શ્રી ભાડીયા પ્રાચીના விரியா શ્રી ડીસા પા9 થ પોતા માયા GEN ન દુખભંજન પાનાચ सुरत શ્રી પણ પ્રાઈ મથુરા (ઉતર પ્રદેશ) કાકીડા પડની G Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પી ક પ ર જ મન કી કયા કરી કાયાક એના ERRA | A સાઇ (કય રે ) જી ન કા નયા ના (NO) He fી નામ પર થી વાર પાનામ પu flu. એ કમ વાર , નમ કેરા બીક રીતે પ ના પt પર બી પત કરાંનો છે પી પીળીમાં પણ રાજા 40 કtlોકો પા ના MINEN ક પ ન 1 જીપી NIL RTI શ્રી ગોપાનાથ પી મમરીના પાકને ન જ રમીને (૪ ) શ્રી પ્રભાવી પાર્શ્વનાથ, ડભોઈ rી માનીતાએ એક હિંસા કમાન (જામ) (-) દthe Ruth મન નથી ન જ થી . નાના હતા જી ના નામ આદ 11 અને મન કા કરી પરત જ ત| IPR LI રીત Rese(r ) NamoNaman એ તપ કરી રહી Aી ના ની ન કર મ પ પ નાથ ન કરતા ન જન ન હતી પણ હો | | તરત ના રામ મા થી વરી | | (મન કાય) C'ARRUUD ની સિરીજા (નો) પારાજ થી અવમાં શું પરિણા SIVE (ur .) WIE Ret> [lsko Railajših rešute la સા ટીવે દરેક માતાનના દર્શન sી, ભાવથી નમસ્કાર કરવા. જીવન માં થી પસાર થ થા ની થી કારનો પક નામ MASININ મા હોલીકા પી લાઇનની પ એન . બનારસ (ઉત્તર પ્રદેશ) (MR) For Private and Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra વિભાગ 3 VIBHAG 3 જે આ અઈયા સિદ્વા દ્રવ્ય તીર્ણકરોને વંદના વિના વિનીયા। તીકકર પરમાત્માના જીવોને દ્રવ્ય તીથર કરવા છે. ભાનીશંકર સિવાયની અવસ્થામાં રહેલા પરમાત્માના જીવ્યે દ્રવ્ય તીર્થંકર ગણાય છે. અરે જે ભવિષ્યમાં તીર્થંકર થવાના છે પદ્મનાભસ્વામી વગેરે અથવા ભૂતકાળમાં તીર્થંકર થઈ ગયા છે--ઋષભદેવ પ્રભુ વગેરે તે બધા દ્રવ્ય તીર્થંકરો કહેવાય છે. નમુન્ચુર્ણની છેલ્લી ગાથામાં આ દ્રવ્ય તીર્થંકરોને વંદના કરેલી છે. जे लिखा, जे अ भवित्संति का 19 થઇ એ વમાની સવ્વુ તિવિહેણ વંદામિ અતીત (ભૂત) કાળમાં જે તીર્થંકરો સિદ્ધ થયા છે (મોક્ષમાં ગયા છે) અનાગત (ભવિષ્યમાં) જે તીર્થંકરો સિદ્ધ થવાના છે, વર્તમાનમાં પણ જેઓ વિદ્યમાન છે. (છપ્રસ્થાવસ્થા વગેરેમાં) તે સર્વને ત્રિવિધ એટલે મન-વચન-કાયાથી વંદન કરું છું. આ ઉપરાંત અહીં ચિત્રમાં હાલમાં પણ સર્વ જીવો પ્રત્યેની કરુણાના ભાવધી દેવલોકમાં અને નારીમાં તીર્થંકર નામ કર્મ નિકાચિત કરી રહેલા જીવો બતાવવામાં આવ્યા છે, જેઓ દેવલોક અને નારકીમાંથી નીકળી સીધા તીર્થંકર થવાના છે, તે સોને અમારી ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... આપણે હવે વિસ્તાર થી વંદના કરીએ... ૧) ભૂતકાળમાં પાંચે ભભરતક્ષેત્રમાં અનંત ચોવીશીમાં થયેલ જે અનંત તીર્થંકર ભગવંતો મોક્ષમાં ગયા છે તે સર્વેને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૨) ભૂતકાળમાં પાંચે એરવતક્ષેત્રમાં અનંત ચોવીશીમાં થયેલ અનંત તીર્થંકરો મુક્તિમાં ગયા છે તે સૌને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું. 15 ત્રિલોક તીર્થના Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir જે એ ભવિસંતિ ભાગએ કાલે ૩) ભૂતકાળમાં પાંચે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાંથી જે અનંત તીર્થંકર ભગવંતો મુક્તિમાં ગયા છે તે સૌને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ।। ૪) આપણા જંબુદ્રીપના ભરતક્ષેત્રમાં આવતી ચોવીશીમાં થનારા તીર્થંકર શ્રી પદ્મનાભ સ્વામી (શ્રેણિક મહારાજા) વગેરે સર્વને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૫) આ જ રીતે પાંચ ભરતક્ષેત્રમાં આવતી ચોવીશીમાં થનારા સર્વ તીર્થંકર ભગવંતોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... ૬) પાંચે એરવત ક્ષેત્રમાં આવતી ચોવીશીમાં થનાર સર્વ તીર્થંકર ભગવંતોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું.. NA M2 ૭) પાંચે ભરતક્ષેત્રમાં તથા પાંચે એરવતક્ષેત્રમાં અનંત ચોવીશીઓમાં થનારા અનંત તીર્થંકરોને ભાવભરી વંદના... નમો જિણાણું... For Private and Personal Use Only ૮) પાંચે. મહાવિદેહક્ષેત્રમાં ભવિષ્યમાં થનારા અનંત નીર્થંકર ભગવંતોને ભાવભરી વંદના... નમો જિર્ણાણું... જિણાણું Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra નિગોદાદિ સર્વજ્ઞ હેલા તીર્થંકર પ્રભુના જીવોને વંદના વ્યવહાર રાશિમાં નિગોદમાં રહેલા અનંતા તીર્થંકર પ્રભુના જીવોને ભાવભરી વંદના... સૂમ નિગોદ અવ્યવહાર રાશિમાં અનંતા જીવો છે કે જે ભવિષ્યમાં તીર્થંકર થવાના છે તે સર્વ તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... પૃથ્વીકાયમાં રત્નો વગેરેમાં રહેલા ભવિષ્યમાં તીર્થંકર થનારા અસંખ્ય જીવોને ભાવભરી વંદના... અકાયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થંકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... “મો , " A NE તેઉ (અગ્નિ) કાયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... વાઉકાયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... ની ની પ્રત્યેક વનસ્પતિકાયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... NA MON A તંદના. ** નમો દિ ણા | બેઈન્દ્રિયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના...* * ઇ . તેઈન્દ્રિયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... | ચઉરિન્દ્રિયમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થંકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના..."" :: •.. N A * * = * . ! | A A A A A * શા છે 12 સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના...'' નરકમાં વર્તમાનમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... દેવલોકમાં રહેલા અસંખ્ય તીર્થકર ભગવંતના જીવોને ભાવભરી વંદના... વૈમાનિક દેવલોકમાં અસંખ્ય દેવો છે જેમણે તીર્થંકર નામકર્મ નિકાચિત કરેલ છે અને દેવલોકમાંથી અવીને સીધા તીર્થંકર થવાના છે. તે સર્વ જીવોને ભાવભરી વંદના... આ જ રીતે ૧લી ત્રણ નરકમાં અસંખ્ય જીવો છે, જેમણે તીર્થંકર નામકર્મ નિકાચિત કરેલ છે, પણ પૂર્વે આયુષ્ય બંધાઈ ગયુ હોવાના કારણે હાલમાં નરકમાં છે. આ જીવો પણ નરકમાંથી નીકળી સીધા તીર્થંકર થવાના છે તે જીવોને અમારી ભાવભરી વંદના... N A અઢી દ્વીપમાં રહેલા અબજો મનુષ્યોમાંથી એવા કેટલાક જીવો છે જે ભવિષ્યમાં ગમે ત્યારે તીર્થકર થવાના છે. આવા મનુષ્યગતિમાં રહેલા અનેક તીર્થકરોના જીવોને ભાવભરી વંદના... “ “ “ 'શા " * * * છે વળી વર્તમાનમાં મનુષ્યલોકમાં એવા લાખો મનુષ્યો છે, જેઓએ તીર્થકર નામકર્મનો નિકાચિત બંધ કર્યો છે. તેઓ અહિંથી દેવલોકમાં થઈને ત્રીજા ભવે તીર્થકર થવાના છે તે સર્વને ભાવભરી વંદના... કળા પાંચે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વર્તમાનમાં હાલ ગૃહસ્થપણામાં કે છદ્મસ્થપણામાં જે તીર્થંકર ભગવંતો છે જેઓ આ જ ભવમાં ચારિત્ર લઈ કેવળજ્ઞાન પામી ભાવ તીર્થંકર થવાના છે તે સર્વેને ભાવભરી વંદના... " , " છે . * * સામાન્યતઃ તીર્થંકર નામકર્મ નિકાચિત થયા પછી દ્રવ્ય તીર્થકર ગણાય છે, પરંતુ અત્રે નથવિશેષ (સ્થૂલ મૈગમ નય) ની અપેક્ષાએ નિગોદાદિમાં રહેલા પરમાત્માના જીવને તેમનામાં રહેલ તીર્થકરપણાના ભાવિ પર્યાયની અપેક્ષાએ વંદન કરાય છે. Aિcપોષ નીef it.ની 126 22/ ટો ! ફરે | DJ જ છો ? જેણારું. . / / 20, 2.2 જી / ના ? //y (22) For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1. અરિહંતપદ 2. સિદ્ધપ 123AAAA 4. ખાચાર્યપદ ... મ 7. સાધુપદ 11. ચારિત્રપદ विंशतिस्थानड चित्र 127 lઈ વંદના તીર્થંકર નામકર્મની નિકાચનામાં કારણભૂત 36; 3. 444-145 5. વિપદ मति शास h पर्यय केवल श्रुत ज्ञान ज्ञान ज्ञान 8. સાનંદ H अवधि ज्ञान 12. બ્રહ્મચર્યપદ વીશસ્થાનક વિધિયોં તપ કરી, એસી ભાવદયા દિલમાં ધરી. જો હોવે મુજ શક્તિ ઈસી, સવિ જીવ કર્ શાસન રસી. www.kathirth.org 18. અભિનવ તાન પડે 6. ઉપાધ્યાયપદ દર્શનપ 13. કિયાપદ 16. જનપદ 17.સંપદ વીશ સ્થાનકો MIKE YOUR 10. વિનયપદ For Private and Personal Use Only 4. તપ. 19. ધૃતપદ 20. તીર્ષપદ જો હોવે મુજ શક્તિ ઇસી, રાર્વિ જીવ કટુ શાસન સી, RA Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir 15. ગોધમા Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Matean Ardhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsurl Gyarmandir स्था પએ યામી પf re સ્પાર્ષ પમ્ થવા fil In થી 18.A. દવામી થી પેટા ચામ? શ૧મ થાય થી શરીરમાં થાકી પી જાળમ 481મી કી બાથ મી. AS Nas ta HIRE શણ થાય આવતી માં થનારા ચોવીશે તીર્થપતિઓને ભાવભરી વંદના... 1મો જિગાણ... તીર્થકરના જીવો અને તેમના નામો થી નકકથા ચામડી થી નિરૂTHIક ચચાથી પૌ fમ થાય? જી થિમક કવાયી યુવા કાળst રોણી | પી શકાઇfપ થકમી થી થઇ જવાની श्रीमार धामी શ્રી જય સાતમી WAR પાવન बीजनंतवीर्य स्वामी ન મી માદ ૬૧દમી વદમી દ્વારમાં | 32 પિસ આ નામો ત્રિષષ્ટિશલાકાપુરૂષ ચરિત્ર પર્વ ૧૦ ના આધારે લખ્યા છે. અન્ય ગ્રંથોમાં પોડો ફેરફાર પણ જણાય છે, તન્ય કેવળી ગખ્ય છે, uિોષ તીર્થ વંદuatu 128. For Private and Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir તી ઈ ક) ૨) ના મ ક ર્મ બાં ધ ના ૨ જી વ ની ભા વ ના મનેન મનિષથે જqરથી મહાકાથડ ! तथाभव्यत्वयोगेन विचित्रं चिन्तयत्यासी ।। તીર્થંકર નામકર્મ બાંધનાર જીવો પ્રશસ્ત પરિણામવાળા હોય છે. તેઓ સમ્યગ્દર્શન પામ્યા પછી એ સમ્યગ્દર્શન વડે જન્મ જરા મરણાદિથી ભયંકર એવા સંસારની નિયુર્ણતાને જુવે છે. એ જોયા પછી તેનો તથાભવ્યત્વના યોગે વિચિત્ર (વિશિષ્ઠ) ચિંતન કરે છે. अहमेतानतः कृयायचायोग कथञ्चन । अनेनोत्तास्थामीति बरबोधिसमन्वितः ।। करुणादिगुणोपेतः परार्थव्यसनी मदा । તથષ ટન પામાપમાનમાલય: I ભયંકર અવશ્વમાણથી પીડીત જીવોને મા કંદદાયક સંસાર માંથી ગમે તે રીતે ના ધર્મપ્રકાશ વડે પાર ઉતારુ આ પ્રમાણે બ્રેષ્ઠ સભ્ય દર્શનના ધણી, કરુણાદિ ગુણોથી યુક્ત, પરાર્થવ્યસની, બુદ્ધિશાળી, વધતા માન ઉદયવાળા (પ્રતિક્ષણ નવનવા પ્રશસ્ત ગુણોને પ્રાપ્ત કરતા તે જીવો સદા વિચારે છે અને તે જ પ્રમાણે આચરણ કરે છે. मोहान्धकारगहने संसारे दुःखिता बत। सत्त्वाः परिभ्रमन्त्युच्चः सल्यस्मिन्धर्मतजसि ।। તેઓ આ પ્રમાણે વિચારે છે - સર્વજ્ઞ ભગવંતોએ પ્રકાશલ ધર્મનો પ્રકાશ જગતમાં વિધમાન હોવા છતા જીવો મોરુપી અંધકારથી ભરેલા એવા આ સંસારમાં દુઃખી થઈને ખુબ ભમે છે. तत्तत्कल्याणयोगेन कुर्वन्सत्त्वार्थमेव सः। तीर्थकृत्वमवाप्नोति परं सत्त्वार्थसाधनम् ।। તે જીવો તે તે અતિશાયી ધર્મદેશના વગેરે કલ્યાણયોગથી જીવોનું પિંડત જ કરતા જીવોના હિતના શ્રેષ્ઠ સાધનરૂપ તીર્થંકરપણાને પામે છે. તીર્થકટ ભગવંતના જીવો તીર્થંકરયણા-2 પૂર્વેના 28ભરમાં જગતના સર્વ જીવોને ઘર્મ પમાડી સંરરાષ્ટat? ટુઃખોથી છોડota’ની આરdી ઉત્કૃષ્ટ ભાdના અને તેને અન્ય પ્રવૃતિગ્રી તીર્થંકટ નામ કર્મનો વૈકાચિત બંધ ક2ી વચ્ચે એક દૈવનો ભવેઠી તીર્થંકર થાય છે. જે હોવે મુઝ શકિત ઇસી, સવી જીવ કરું શાસન રસી. તી ઈ ક ૨) ભ આ ગ કા વા ન લી ન ના દ જી વો શ વિ ની શ ષ તા ઓ | 94 5 0, आकालमेते परार्थव्यसनिनः • उपसर्जनीकृतस्वार्थाः • उचितक्रियावन्त: अदीनभावाः • सफलारम्भिणः • अदृदानुशयाः • कृतज्ञतापतयः अनुपहतचित्ताः • देवगुरुबहुमानिनः • गम्भीराशयाः 91ોળ // 0 0 0 - ૧) પરાર્થધ્યસની ઃ એમને પરોપકાર કરવાનું વ્યસન હોય, એટલે કે એમને પરોપકાર કર્યા વગર ચાલે જ નહી. ૨) સ્વાર્થને ગૌણ કરનારા ? એ જીવો મહંમેશા પોતાના સ્વાર્થને મુખ્ય ન બનાવે, પણ ગૌણ કરે. ૩) ઉચિત ક્રિયાવાળા પોતે જે ભૂમિકામાં રહ્યા હોય તેને ઉચિત જે [ક્યારનો | હોય તેનું પાલન કરનારા હોય, ૪) અદીન ભાવવાળા એમના ભાવોમાં દીનના ન હોય, 8 મેશા ઉંચા ભાવોમાં તેરમો રમતા હોય. ૫) સફલાભી તેઓ જે કાર્યની શરૂઆત કરે છે તેને અવશ્ય પૂર્ણ કરે છે, અને જે કાર્ય સફળ થવાનું હોય તેવા કાર્યની જ તેનો શરુઆત કરે છે. ૬) આડ મનુગાયવાળા અન્ય જીવો સાથે એમના વેર વિરોધ દઢ ન હોય. ૭) કૃતજ્ઞતાપતિ : કોઈએ પોતાની ઉપર કરેલા નાના પણ ઉપકારને ક્યારેય ભૂલે નહી, એનો બદલો વાળવા અવશ્ય પ્રયત્ન કરે, ૮) અનુપહત ચિત્તવાળા. એમનું મન ક્યારેય હતોત્સાહ થતુ નથી. ઉલ્લાસ અને ઉમંગ એમના અંતરમાં ઠાંસી ઠાંસી મર્યા હોય. ૯) દેવ ગુરુ બનતુ માની તેમો દેવ અને ગુરુ ઉપર અત્યંત બકમાનવાળા હોય, એમના અંતરમાં એ બાહુમાન સમાતુ ન હોય, ઉભરાતું હોય, ૧૦) ગંભીરાણાયવાળા ! એમનું હૃદય ખૂબ વિશાળ અને ઉડુ હોય, સાંકળ કે છીછરું ન હોય. તેથી સન્માનને અને અપમાનને સમભાવે ગળી જવાની કળા એમણે હસ્તગત કરી હોય છે. આ ઠરા પ્રહારને? ટ્વિટોષતાઓ તીર્થકરોના જીવોને સંસારમાં દરેક ભરોમાં હોય છે. 129 ત્રિલોક તીર્થ વંદના For Private and Personal use Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsur Gyanmandir आकालमेते परार्थव्यमनिनः उचितक्रियावन्तः उपसर्जनीकृतस्वार्थाः अदीनभावाः सफलारम्भिणः अदृदानुशयाः कृतज्ञतापतयः अनुपहतचित्ताः देवगुरुबहुमानिनः गम्भीराशयाः For Private and Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XBURG E www Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir GOLX VIBHAGA અશોકતરૂની શીળી છાંચથી શોક સહુ દૂરે ટળે, રિમઝિમ થતી વૃષ્ટિ કુસુમની સુરભિ અનુપમ પાથરે, દિવ્યધ્વનિના સ્પંદનોથી હૃદય મુજ ઝંકૃત બને, તે સમવસરણમ્ ભવ્યશરણમ્ નાથ ! મુજ ભવભવ મળે. ચામરયુગલ શોભે ઘણાં જિમ રાજહંસની શૃંખલા, જે પુરૂષસિંહ થઈને સિંહાસન પર વિરાજે નિર્ભયા, ભામંડલમ્ મહાસૂર્યસમ મહામોહના તિમિરો ગળે, તે સમવસરણમ્ ભવ્યશરણમ્ નાથ ! મુજ ભવભવ મળે. ભૂiqર્જિનની MI PI 4 11 જ્યાં દેવદુંદુભિ દેવદેવનો જયજયારવ ઘોષવે, જયાં છત્રત્રય દેવાધિદેવની પુણ્યઋદ્ધિ સૂચવે, એ પ્રાયપુણ્યપ્રકર્ષ નિરખી હદયને ટાઢક વળે, તે સમવસરણમ્ ભવ્યશરણમ્ નાથ ! મુજ ભવભવ મળે. भा व जि णाममबम ण त्या। નામ-સ્થાપના-દ્રવ્ય તીર્થકરોની આરાધના કરી. હવે, આપણે ચારે નિક્ષેપાઓમાં મુખ્ય એવા ભાવ તીર્થકરોની આરાધના કરીએ. જેઓનો ભાવ નિક્ષેપો શુદ્ધ હોય છે તેમના જ બાકીના ત્રણ નિક્ષેપા આરાધ્ય છે. કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્તિ પછી સમવસરણમાં બેસીને દેશના આપતા તીર્થકરોને ભાવ તીર્થકર કહેવાય છે. કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થયા પછી મોક્ષમાં જાય ત્યાં સુધી પૃથ્વીતલ પર વિચરીને દેશના વગેરે દ્વારા અનેક જીવોને પ્રતિબોધ કરતા તીર્થકર ભગવંતોને ભાવ તીર્થકર કહેવાય છે. તીર્થંકર પ્રભુના જીવો અનાદિકાળથી આપણી માફક સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતા હોય છે, પરંતુ તેમનું તથા ભવ્યત્વ (આત્મદ્રવ્ય) વિશિષ્ટ કોટિનું હોય છે. તેથી તેઓ સંસારમાં યાવત્ સમ્યકત્વ પામતા પૂર્વે પણ પરાર્થવ્યસનીપણું, કૃતજ્ઞતા વગેરે વિશેષતાને ધારણ કરનારા હોય છે. સમ્યકત્વ પામ્યા પછી તીર્થકર થવાના પૂર્વના ત્રીજા ભવે કરુણાવંત એવા આ મહાપુરૂષો જગતને દુઃખી જોઈ તેનો ઉદ્ધાર કરવા પ્રકૃષ્ટ ભાવનાપૂર્વક પ્રકૃષ્ટ પુરુષાર્થ કરે છે અને તેના દ્વારા તીર્થંકર નામકર્મ નામનું ઉત્કૃષ્ટ પુણ્ય બાંધે છે. ત્યાંથી તેઓ દેવલોકમાં (અથવા પૂર્વબદ્ધ આયુષ્યના યોગે ક્યારેક નરકમાં) જઈ છેલ્લા ભવમાં તીર્થકર થાય છે. તેમના ચ્યવન (માતાના ગર્ભમાં આવવું), જન્મ, દીક્ષા, કેવળજ્ઞાન, નિર્વાણ કલ્યાણકોની ઉજવણી દેવો કરે છે. કેવળજ્ઞાન થયા પછી તેઓ દેશના આપે છે. તીર્થ (ચતુર્વિધ સંઘ)ની સ્થાપના કરે છે. કેવળજ્ઞાનથી નિર્વાણ સુધીના કાળમાં તેઓ ભાવ-તીર્થકર કહેવાય છે. આપણાં ભરત ક્ષેત્રમાં આ રીતે ચોવીશ તીર્થકરો જે થઈ ગયા તેઓ જ્યારે કેવળજ્ઞાન પછી આ ભરત ક્ષેત્રમાં વિચરતા હતા ત્યારે ભાવ-તીર્થકર હતા. હાલમાં તેઓ દ્રવ્ય-તીર્થકર છે. મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં હમણાં આવા વીશ તીર્થકર ભગવંતો વિચરી રહ્યા છે. તેઓને કેવળજ્ઞાન થઈ ગયું છે. તેઓ ભાવ તીર્થકર કહેવાય છે. તેઓના જીવનની સંક્ષિપ્ત ઝાંખી કરી તેમને ભાવથી વંદન કરીશું... ત્રિલોક તીર્થ વંદની 132 For Private and Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ISSN વીશ વિમોર્ન તીર્થકર જગતોની જીવન ઝાંખી ! 133 નિરવોસ till cities For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SM Mala Ja Aradhana Kendra Acharya Si Kalassagarsu armandir Ilatetanu : સા.11 He dep[Wikiા ક થવાઘead પાર્થ પ્રવકતા - આપણા ભરત ક્ષેત્રમાં ૧ ૭મા કુંથુનાથ ભગવાન મોક્ષે ગયા અને દેશના બાપે છે ત્યારે દેવો દિવ્ય ધ્વનિ સાથે પૂરી રહ્યા હોય છે. ૮મા અરનાથ ભગવાનનો જન્મ થતા પૂર્વે આજથી લગભગ ૮૩ લાખ પૂર્વથી ( ૧ પૂર્વ = ૩૦૫ ૬૦ અબજ વર્ષ) અધિક જેટલા વર્ષ ૧) અશોક વૃક્ષ, ૨) પુષ્પવૃષ્ટિ, ૩) દેવદુંદુભિ, ૪) ચામર, પૂર્વે આ વીશ તીર્થંકર ભગવંતોનો જન્મ મહાવિદેહ ક્ષેત્રોની વિજયોમાં ૫) સિંહાસન, ૬) ભામંડલ, ૭) દિવ્યધ્વનિ, ૮) છત્ર, પ્રભુજીની રાજકુલમાં થયો હતો. પ્રભુજી માતાના ગર્ભમાં અાવતા માતા ચૌદ સાથે સતત રહેતા આ આઠ પ્રાતિહાર્ય કહેવાય છે. સ્વપ્ન જુએ છે. તેથી પ્રભુનું ચ્યવન થયું તે વખતે ચૌદ રાજલોકમાં રાગ-દ્વેષ-મોહના સંપૂર્ણ વિજેતા આ પ્રભુજી વીતરાગ અજવાળા થયેલા તથા નારકીના જીવોએ પણ ક્ષણ માટે સુખનો અવસ્થાને પામેલા છે. કેવળજ્ઞાન કેવળદર્શનથી સુશોભિત પ્રભુજી અનુભવ કરેલો. જન્મ વખતે પણ આ જ રીતે વિશ્વના તમામ જીવોને સર્વજ્ઞપણાને પામેલા છે. દેવેન્દ્રોથી પ્રભુ સતત પૂજિત છે અને સુખનો અનુભવ અને ચૌદ રાજલોકમાં પ્રકાશ થયો, જન્મ વખતે સમવસરણમાં બિરાજમાન થઈ યથાવસ્થિત વસ્તુ-પદાર્થને બતાવવા છપ્પન્ન દિકકુમારીકામોએ વિવિધ દિશાઓમાંથી આવી પ્રભુનો જન્મ દ્વારા મોક્ષમાર્ગને બતાવનાર છે. આમ વીતરાગતા, સર્વજ્ઞપશું, મહોત્સવ ઉજવેલ, ત્યારપછી અનેક દેવોથી પરિવૃત ઈન્દ્રો પાંચ રૂપ કરી દેવેન્દ્રપૂજિતતા, યથાવસ્થિત પદાર્થ પ્રરૂપકતા એ પ્રભુજીની વિશેષતાઓ પ્રભુજીને મેરુ પર્વત પર લઈ ગયા ત્યાં અસંખ્ય દેવો ભેગા થયા. I પણ છે. આ ચારને શાસ્ત્રીય ભાષામાં ચાર અતિશયો કહેવાય છે. પ્રભુજીનું જન્મ કલ્યાણક ઉજવ્યું. રાજકુળમાં જન્મેલ આ મહાપુરૂષોનો ૧) વીતરાગતા એટલે અપાયાપગમાતિશય. ૨) સર્વશપણું જન્મ રાજ્યમાં પણ રાજા, પ્રજાએ ભવ્ય રીતે ઉજવેલ. એટલે જ્ઞાનાતિશય. ૩) દેવેન્દ્રજિતતા એટલે પ્રતિશય. બીજના ચન્દ્રની જેમ બાહ્ય અત્યંતર કળાઓથી વૃદ્ધિ પામતા ૪) યથાવસ્થિત પદાર્થ પ્રરુપકતા એટલે વચનાતિશય, પ્રભુજી આ આ વીશે મહાપુરુષો યુવાવસ્થામાં આવતા નિકાચિત ભોગકર્મના ! ચાર અતિશયો અને આઠ પ્રાચ્છિાર્ય થઈ કુલ બાર ગુણને ધારણ ઉદયથી પાણિગ્રહણ કરે છે અને અનાસક્તપણે નિકાચિત કર્મને કરનારા છે. ખપાવવા માટે જ ભોગોને ભોગવે છે. અનાસક્ત અને નિર્લેપપણે | પ્રભુજીનો અચિંત્ય પ્રભાવ છે. પ્રભુજી જ્યાં જ્યાં વિચરે છે ત્યાં સંસારીજીવન પસાર થતા જન્મથી ૮૩ લાખ પૂર્વ થયે આ મહાપુરષો ચારે બાજુ સવાસો યોજન સુધીમાં મારી, મરકી, અતિવૃષ્ટિ, અનાવૃષ્ટિ, રાજ્યાદિ સઘળી ભોગ સમૃદ્ધિનો ત્યાગ કરીને ચારિત્ર લે છે. દેવો- સ્વચક્ર (બળવો), પરચક (બીજા દેશાદિનું યુદ્ધ), દુકાળ વગેરે હોતા રાજાઓ-મનુષ્યો વગેરે પ્રભુજીની દીશાને ભવ્ય રીતે ઉજવે છે. વળી નથી. રોગાદિ ઉપશાંત થઈ જાય છે, પ્રાણિઓ વચ્ચેના જાતિ વૈર પણ દીક્ષા વખતે પણ રચ્યવન અને જન્મકાળની માફક ચૌદ રાજલોકમાં શાંત થઈ જાય છે. હિંસક પ્રાણીઓ પણ શાંત થઈ જાય છે. પંખીઓ અજવાળા પથરાય છે. ચારે ગતિના જીવો ક્ષણમાત્ર માટે સઘળા ય પ્રદક્ષિણા દે છે. કાંટા ઉંધા વળી જાય છે. વૃક્ષો નમસ્કાર કરે છે. દુઃખના અનુભવથી છૂટીને સુખને અનુભવે છે. આપણા ભરત ક્ષેત્રમાં અચિંત્ય પ્રભાવશીલ પરમાત્માની દેશના માટે દેવો એક યોજન આ વખતે મુનિસુવ્રતસ્વામિ ભગવાન નિર્વાણ પામ્યા પછી તેમનું પ્રમાણવાળા ત્રણ ગઢવાળા સમવસરણની રચના કરે છે. નીચે થી શાસન ચાલતું હતું ત્યારે વીશે પ્રભુજીની દીક્ષાનો કાળ હતો. ગણતા... ૧) પ્રથમ ગઢ ચાંદીનો ભવનપતિદેવો રચે છે. તેને | ઉગ્રચારિત્રનું પાલન કરતા એક હજાર વર્ષનો બધ્ધકાળ પણ સુતોના કાંગરા હોય છે. ૨) દ્વિતીય ગઢ સવર્ણનો જ્યોતિષદેતો થતા આ વીશે પરમાત્માને કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થાય છે અને તે વખતે રચે છે. તેને રત્નના કાંગરા હોય છે. ૩) તૃતીય ગઢ રત્નનો પણ પૂર્વની માફક ચૌદ રાજલોકમાં અજવાળા થાય છે અને નારકીના ! વૈમાનિકદેવો રચે છે. તેને મણિના કાંગરા હોય છે. તોરણો વગેરે જીવો પણ ક્ષણમાત્ર સુખને અનુભવે છે. વ્યંતર દેવો રચે છે. પરમાત્માના કેવળજ્ઞાનથી આસન કંપિત થતા ઋદ્ધિયુક્ત ઈદ્રો, • ત્રીજા ગઢની મધ્યમાં રત્નજડિત સુવર્ણમય સિંહાસન સ્થાપિત દેવો... વગેરે પરિવાર... તે તે ક્ષેત્રોમાં પધારે છે. પ્રભુજીના કરાય છે. તેની ઉપર પૂર્વ દિશા સન્મુખ બિરાજમાન થઈને પ્રભુજી સમવસરણની રચના કરે છે. પ્રભુજી દેશના આપે છે, અનેક જીવો દેશના આપે છે. બાકીની ત્રણ દિશામાં પ્રભુની આબેહુબ પ્રતિકૃતિ દેવો પ્રતિબોધ પામે છે. પ્રભુજી શાસન અને સંઘની સ્થાપના કરે છે. અનેક પ્રભુના જ અચિંત્ય પ્રભાવથી રચે છે. તૃતીય ગઢમાં સાધુ-સાધ્વીઆત્માઓને ચારિત્ર આપી સાધુ-સાધ્વી બનાવે છે. તથા અનેક શ્રાવક-શ્રાવિકાનો તથા ચારે નિકાયના દેવ-દેવીઓ પ્રભુજીની દેશના આત્માઓને સમ્યકત્વ સહ અણુવ્રતો આપી શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ બનાવે સાંભળે છે. • બીજા ગઢમાં બેસીને પશુ-પંખીઓ વગેરે એકતાનપૂર્વક છે. મુખ્ય ૮૪ સાધુઓને ત્રિપદી આપે છે, તેના આધારે તેઓ પ્રભુજીની દેશના સાભળ છે. પ્રથમ ગઢમાં વાહનો ગોઠવાય છે. દ્વાદશાંગીની રચના કરે છે, પ્રભુ તેમને ગણધર પદ પર સ્થાપન કરે છે, દેવ-દેવી-મનુષ્યો-પશુ-પંખી સૌને પ્રભુની વાણી પોતપોતાની પૃથ્વીતલ ઉપર વિચરતા પ્રકૃષ્ટ પુણયના સ્વામી પ્રભુજીની સાથે ભાષામાં પરિણમે છે. પ્રભુજીની વાણી સાંભળીને સેંકડો-હજારોઅસંખ્ય દેવો પણ વિચરે છે. જઘન્યથી ક્રોડ દેવો તો હંમેશા સાથે જ લાખોની સંખ્યામાં રાજાનો, રાજકુમારો, શ્રેષ્ઠિઓ, શ્રેષ્ઠિપુત્રો, રાણીઓ, હોય છે. પ્રભુજીના પગ પૃથ્વી તલને સ્પર્શ કરતા પૂર્વે જ દેવો સુવર્ણ શ્રેષ્ઠિનીમો, રાજ કુમારીઓ વગેરે વૈરાગ્ય વાસિત બની ચારિત્ર ગ્રહણ કમળની રચના કરે છે અને સુવર્ણ કમળ ઉપર પદન્યાસ કરતા કરતા કરે છે. ચક્રવતી જેવા પણ છે ખંડના રાજય ત્યાગીને સંયમી બને છે. પ્રભુજી વિચરે છે. પ્રભુના મસ્તક ઉપર ત્રણ મોટા છત્રો સતત શોભી | સંયમ ન લઈ શકે તેવા ઘણા મનુષ્યો દેશવિરતિ ધર્મ એટલે રહ્યા હોય છે. પ્રભુજીની આગળ ચામર પણ વીંઝાતા હોય છે. શ્રાવકના વ્રતો ગ્રહણ કરે છે. ઘણા મનુષ્યો સમ્યગ્દર્શનને પણ પામે છે. સિંહાસન પણ પ્રભુજીની સાથે જ ચાલે છે. મસ્તકની પાછળ હજારો તિર્યંચો પણ પ્રભુની વાણીનું શ્રવણ કરતા વ્રતો વગેરે સ્વીકારે છે તથા સૂર્યથી પણ તેજસ્વી ભામંડલ શોભી રહ્યું હોય છે. પ્રભુજીની પાછળ સમ્યગ્દર્શનને પામે છે. આવા દેવાધિદેવ વીશ તીર્થંકર ભગવંતો વિશ્વના શોકને દૂર કરવું અશોક વૃક્ષ પણ શોભી રહ્યું હોય છે. પ્રભુજી હાલમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ પાંચે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં વિચરે છે. આ જ્યાં જ્યાં વિચરે છે ત્યાં દેવો ઉપરથી સુગંધિદાર પુષ્પની વૃષ્ટિ વીશે તીર્થકર ભગવંતો ભાવજિન છે. હવે આપણે જેમને હંમેશા યાદ કરતા જાય છે. કેટલાક દેવો ચોતરફ ફૅબિના નાદ દ્વારા લોકોને કરીએ છીએ તે શ્રી સીમંધર સ્વામી ભગવંતને સપરિવાર વંદન કરીએ, પ્રભુજીના આગમનના સમાચાર આપતા હોય છે, પ્રભુજી જ્યારે અને પછી વીશે ભગવાનને તથા તેમના પરિવારને પણ વંદન કરીશું. આઠ મહાપાવિહાર્ય ત્રિલોક તીર્થ વંદના 134 tણામ DUR For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રી સીમંધર સ્વામીના સમવસરણમાં આવી વંદન-સ્તુતિ આર્ટ કરી પ્રભુની દેશના સાંભળતા ચોરાડ ઈન્ડો-ઈંદ્રાણીઓ, અસભ્ય દેવીઓને સગાને એકા | સીમંધર પ્રભુના અવિsામક ચાંદ્રામણ દેવ તથા પંચાંગુલી દેવીને સબહુમાન છે 802 6288 28. Ex Can Bian go A 800 6008 16. 8. 3103 CO an 1. GIG) G GIGI GF GF G H PD 21 શ્રી સીમંધર સ્વામીના અબજો જાવક-શ્રાવિકાઓ છે, તે સર્વેને સબહુમાન પ્રણામ.... Om D) O અબજ સાધુ-સાધ્વીજી ભગવંતો છે. તે સૌને ભાવભરી વદન!«» G! GGT G) GP GO === 3) 15 AATVT MOVICIO શ્રી સીમંધર સ્વામીને ૮૪ ગણધરો છે, તેઓને ભાવભરી વંદના. તે સર્વ ગણધર ભગવંતોએ રચેલી દ્વાદશાંગીને ભાવભરી વંદના... 00000 E શ્રી સીમં સમવસરણમાં આવી પ્રભુની વાણીનું અમૃતપાન કરતા દેશવિરતિ, સભ્ય Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir છે કo R UNUI સીમંધર સ્વામીના સમવસરણમાં અાવી વંદન નિખ કરી પ્રભુની રાધના સાંભળતા પોસઠ જો કિનની અસંખમાવીને અને મન મક ધી રીમેધા પ્રભુના અધિષ્ઠાયક વિ તથા ષયાંકીરીને સતત પ્રણામ દ સ્વામી " છે. BORD ન શ્રાવક-શ્રાવિકાઠો છે, તે સર્વે Kolejb2 2R V છેતે સીને બાવની પવા. તો છેતે માટે . હ અASાદથી પાણીની પરવા જમીનમાંથી નામ - શાશ્વ મા એવા તપોની પણ લાવલી બનીછ* | For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobanit.org arya Shri Kalassagarsur Gya एण्द्धीपना महाविटेह क्षेत्रमा यार टिनने, वंदना..... ૮મી પુણ્યલાયસી થિજથમાં ... ૨ પમી થપ્પા થિ૪થમાં .. ૯ મી શ્રા વિજયમાં . ૨ ૪મી ગરિમાળતી વિજયમાં , જે ષ છે ણી ની ઝીં ( 8 થી વીગૂંપી * *ી ગઝલ ને / અ परस्यामिने नम પણ ગ્રી (KRBરહ્યા ઉમરે ૧૨fમને ગમે : पश्यिमघातळीपंडना महाविहेह क्षेत्रमा यार ष्टिनने, वंहना.... ૮મી પsણાવતી વિજયમાં ... ૨ પમી વપ્રા વિજયમાં .. ૯ મી થa fથયમ રામ મક જે રી એક / Afી & કરી વિશાલ)ને પર પમાયfમને એ afપ કે શ્રી પિરસ્થામિને ન पूर्व पुष्ठरार्घद्वीपना ૮મી પુણ્યશાળી વિજથમાં ... &વીંદની * જી શ્રી અર્થ છે. रतस्यामिन पश्यिम पुष्ठरार्घ द्वीपना महाविठेहमांयार टिनने वंटना ...... ૮મી પુષ્કસાવલી થિજથમાં ... ૨ પમી વપ્રા વિજયમાં ... ] ડ્રીં જ થી અ8 ધી એ 131 લિોક તીર્થ વંદના ( અ ને થી નીર રોનમને શ્રેષ્ઠ અધિકહ્યામને ગમે Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobairth.org Acharya Shri Kalassagarsun पूर्व घातही मंना महाविह क्षेत्रमा यार टिनने वंदना.. ૮મી પુણ્યથાથણી વિજથમાં , ૨ પથી થવા શિ૪થમાં . ૯મી થશ્ય ૪િથમાં . ૧૪મી ગયગાથAી વિજથમાં છે ? # 1 / અ થી ( અર્થ થી દાંડી આઈ શ્રી નાઘnયાત્રી ' અર્થ જી પત્રક ની વિવારે મદ રિદિગામ ન ૨૪મી મારવાથસt fથ૪થમાં .. પીમંધર1 યુગમંધરા બાહુ સુબાહ સુજાતને, શ્રી સ્વયંપ્રક્ષા રાખો આ દાસને, અનંતવીર્યપશુ તથા સુરપ્રભ વિશાલની ધારામા, તે વિહરમાન #િiદને હોજો સદા મુજ વંદના... શ્રી વ્રજધર ચંદ્રાનનેશ્વર ચંદ્રબાહુ છાજતા, ભુજંગ ઈશ્વર નેમિપ્રભને વીરસેન વિરાજતા, મહાભદ્ર દેવયશા વળી અજીતવીર્ય સોહામણા, તે વિહરમાન શિeiદને હો સદા મુજ વંદના... 8 મી શ્રી . જ' માં થી ચૈજ્ઞાની જૈન નથfa महाविहां यार ष्टिनने वंदना .. ૨ ૫થી થur fથજથમાં .. ૯ મી થાય થિ૪થમાં .., ૨૪મી ગણવામી વિજયમાં એક | | જ થી અ ની પ્રી | [ એક ૨૨મર એક " પર ચાfમને ગમે & થી ગેમિગ્ર (૨૨fમને ગમે ૯મી થા વિજયમાં કા. ૨ સુમી ગયગાથની થિજપમાં .. વિશ વિઠ્ઠમાન શિoloણી પરિવારને ભાવભરી વંદના કુલ x ૧૮ ગણધર ભગવંતોને તથા તેઑ ધ તદષાંગીને કાયમરી વેદના... x ૦ લાખ * હોઠ કેવળજ્ઞાની ભગવંતોને બાબી વંદના બજ * ૦ અબજ સાધુ-સાધ્વીજી ભગતતાને બાહભરી વંદના અબજો - બની જાવક જાવિકાનીને જયપૂર્ણ પ્રણામ પ્રભુના સમયસરણમાં પાણી વંદન-સ્તુતિ આદિ કી પ્રભુની રાશના સાંભળતા. થોસઠ ઈબ્લો-6f%ાણીઓ, અસંખ્ય દેવ-દેવીઓને સલમાન પ્રણામ આ વીષે પ્રભુના અધિષ્ઠાપવીઓને બાવજય પ્રણામ સમાપસણમાં પધાર્થ પ્રભુની વાણીનું અમૃતપાન કરતા વિરતિ, સમષ્ટિ સમકય સનમુખ એવા સિયોની પણ બાદમી અનુમોદના,કમ ણી ગ્રી | ત્રિક તીર્થ વંદના 138 એ/ શ્રી અંજલી. : ચી દેથયા प्यस्यामिने नमः वास्यामिने नमः For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya S a gar Gyanma Shri Ma a Aradhana Kendra તીર્થંકરના ચોત્રીથ અતિશય ચાર અતશય મૂળ અરિહંત પરમાત્માને જન્મથી વર્તતા ચાર મૂળ અતિશયો :૧) પ્રકૃષ્ટ પુણ્યના સ્વામી અરિહંત પરમાત્માનું રૂપ-લાવણ્ય તો ઈન્દ્રને પણ શરમાવે તેવું અદ્દભૂત અને અલૌકિક હોય છે. જેમના નખમાં પણ રોગ નથી. તેમના શરીરની સુગંધ તો દિવ્યકુસુમમાલાની સુરભિ કરતાંય વધુ ચિત્તને આહાદક હોય છે, જ્યાં પ્રસ્વેદ અને મલનું તો નામોનિશાન પણ ક્યાંથી હોય !.. ૨) પ્રભુના શ્વાસોશ્વાસ તો કમલાકરથી અધિક સુગંધિ હોય છે. ૩) દેવાધિદેવનું રૂધિર અને માંસ... ચંદ્ર જેવા ના.. ના.. ગાયના દૂધ જેવા, નહીં, તે તો સ્વર્ગલોકની સુરભિ ગાયના દૂધ કરતાં પણ વધુ શુભ્રવર્ગીય અને સહજ સુગંધિ હોય છે. ૪) બાલપણથી જ પ્રભુની આહાર-વિહાર ક્રિયા ચર્મચક્ષુને અગોચર હોય છે. કર્મ અધ્યાથ} અગ્યાર કર્મશયથી ઉદ્ભૂત અગ્યાર અતિશયો:૫) માત્ર એક યોજન પ્રમાણ ક્ષેત્રમાં પણ કોટાકોટી દેવ, મનુષ્ય, તિર્યંચો સુખ-સુખે સમાઈ શકે એવો પ્રભુનો અચિંત્ય પ્રભાવ છે. ૬) ધર્મદશક પરમાત્મા અર્ધમાગધી ગિરામાં અનરાધાર વરસે છે અને પરમાત્માના અવર્ણનીય મહિમાથી દેવ, મનુષ્ય અને પ્રાણી યોજનગામિની વાણીને સ્વ-સ્વ ભાષામાં સમજી શકે છે. ૭) પરમ તેજસ્વી પરમાત્માના મસ્તકની પાછળ સહસ્ત્ર સહસ્ત્રકિરણ સૂર્યોના તેજને ક્યાંય ગળી જાય એવું પ્રભામંડલ હોય છે. ૮) જ્યાં પ્રભુના પરમપાવન પદનો સંચાર થાય ત્યાં તો બધાને સુખશાતા હોય જ, પણ ત્યાંથી ૧૨૫ યોજન સુધીમાં પણ કોઈ | રોગ ને સ્થાન રહેતું નથી. ૯) તેમજ ૧૨૫ યોજનમાં ભલભલા વૈરી એવા જંગલી પશુઓના પણ સમસ્ત વૈરો શાંત થઈ ગયા હોય પછી ત્યાં વૈરનો છાંટો'ય | ક્યાંથી હોય ? ૧૦) ધાન્યાદિને નુકશાન પહોંચાડનાર મૂષક, શલભ, પતંગ વગેરે જીવોની ઉત્પત્તિ સ્વરુપ ઈતિ ઉપદ્રવની ત્યાં ઈતિથી થયેલ હોય છે. ૧૧) અકાળ- ઓચિંતા મૃત્યુ = મારિની જ્યાં કોઇ જ શક્યતા રહેતી નથી. ૧૨) કરુણાની અતિવૃષ્ટિ કરનારા નાથના ૧૨૫ યોજન ક્ષેત્રમાં અતિવૃષ્ટિ એ તો નામશેષ જ હોય છે. ૧૩) જેમની કરુણા જગત પર અનરાધાર વરસી રહી હોય એવા દેવાધિદેવના સાનિધ્યમાં અવૃષ્ટિ તો શાબ્દિક ઘટના જ હતી બાકી લોકોને અવૃષ્ટિની ચિંતા હોય જ શું ? ૧૪) જ્યાં કરૂણાનિધાન પરમાત્મા વિચરતાં હોય ત્યાં તો નિત-નિત કુશળ-મંગળ અને આનંદ-મંગળ હોય જ તેમાં શી નવાઈ ? પણ પ્રભુના અવગ્રહથી ૧૨૫ યોજન સુધી ક્યાંય અકાળ કે દુઃકાળ નો ભય જ નહીં. બધે હરિયાળી-હરિયાળી, લીલુછમ લીલુછમ, સુકાળ-સુકાળ. ૧૫) જ્યાં વીતભય પ્રભુ વિચરે ત્યાં સ્વચક્ર (બળવો) અને પરચક (અન્યરાજા વિ.) નો કોઈ જ ભય સંભવી શકતો નથી. (૮ થી ૧૫ અતિશયોના પ્રભાવ ૧૨૫ યો. ક્ષેત્રમાં જાણવો.) 139 ત્રિલોક તીર્થ વંદના and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalassagarsurl Gyarmandir ઓગણીસ દેવ45 ડીપ દેવકૃત ઓગણીસ અતિશયો :૧૬) ચક્રવર્તિનું ચક્ર જેમ ચક્રવર્તિના આગમનની ચાડી ખાતુ આકાશમાં આગળ ચાલે છે તેમ ધર્મચક્રવર્તિ અરિહંત પરમાત્માના આગમનનો નિર્દેશ કરતું ધર્મચક્ર પણ આકાશમાં પરમાત્માની આગળ ચાલે છે... ૧૭) પરમાત્માને નતિ કરનારની અસંદિગ્ધતયા ઉન્નતિ થાય જ, એના જીવંત ઉદાહરણ સ્વરૂપે ચામરયુગ્મ તો સતત અવિરતપણે ઊંઝાયા જ કરે છે. - ૧૮) પુરુષસિંહ એવા પરમાત્માના ચરણોની ચાકરી માટે જાણે વનરાજ સિંહો ઉપસ્થિત ન થઈ ગયા હોય એવા સુંદર મજાના બે સિંહો અને પાદપીઠથી યુક્ત એવા સુવર્ણમય સિંહાસનની વાત જ શું કરવી !... ૧૯) પ્રાજય પુણ્ય પ્રકર્ષના સ્વામી પરમાત્માની ઉત્તરોત્તર વૃદ્ધિગત પુણ્યક્તિનો નઝારો એટલે ક્રમશઃ ઋદ્ધિની વૃદ્ધિથી ઉપેત છત્રાતિછત્ર ' જ જોઈ લ્યો... ૨૦) પ્રભુની અમિત યશ-કીર્તિને સમગ્રવિશ્વના ચોકમાં જાણે લહેરાવતી ન | હોય એવી રત્નમય પતાકા ! એની શોભા તો જુએ તે જ જાણી શકે, ' શબ્દમાં તો એ શી રીતે સમાય ? ૨૧) ‘દેવાધિદેવને પૃથ્વી પર પગ જ ન મૂકવો પડે’ એ માટે દેવો સ્વયં જ્યાં પ્રભુનો પગ પડે ત્યાં નવસુવર્ણકમળની રચના કરીને સ્વને કૃતકૃત્ય અને કૃતપુર્ણય માને છે... ૨૨) ત્રણલોકના સમ્રાટ અરિહંત પરમાત્મા જ્યારે રજત, સોના, રત્નના ત્રણ ગઢવાળા સમવસરણમાં આસીન થઈને રાજરાજેશ્વરની છટાથી રાજતા હોય ત્યારનો નઝારો વર્ણવવો એ તો સુરગુરુ બૃહસ્પતિના પણ ગજા બહારની વાત છે, ૨૩) દાન, શીલ, તપ, ભાવ એ ચાર ધર્મોનું એક સાથે આખ્યાન કરવા માટે જ જાણે પરમાત્મા ચાર રુપ દ્વારા ધર્મદેશનાનું પૂર વહાવે છે ત્યારના વાતાવરણનું આલેખન એ શું કોઈ દ્વારા શક્ય છે ? | ૨૪) પાપ, તાપ, સંતાપ અને શોક-સંકલેશનો સમૂળગો નાશ કરનાર એ ચૈત્યવૃક્ષની બાહ્ય-અત્યંતર ઠંડક તો ખરેખર અવાચ્ય છે. ૨૫) ચેતનની તો શી વાત કરવી ? જ્યાં પ્રભુના આગમનને જાણીને સીધા એવા કાંટાઓ પણ પ્રભુભક્તિથી આકૃષ્ટ થઈને ઉંધા થઈ જતા હોય... ૨૬) મિથ્યાત્વીઓને શરમાવે એવા તે ધન્ય વૃક્ષો... જે પ્રભુના આગમનથી પોતાની સ્તબ્ધતાને તિલાંજલી આપીને પરમાત્માને ઝુકી પડે છે... ૨૭) પ્રભુ નામનો જયઘોષ જાણે દિગંત પયંત ફેલાવતા ના હોય તેવા દેવદુંદુભિનો નિનાદ તો સાંભળ્યા જ કરીએ, સાંભળતા જ રહીએ... ૨૮) પંચેન્દ્રિયપણું પામ્યા પછી પણ જેણે પરમાત્મા પ્રત્યેની વક્રતા છોડી નથી એ જોઈલો :- આ વાયુ પણ ત્રણલોકના નાથની જાણે આગતા-સ્વાગતા ન કરતો હોય એ અદાથી મંદ-મંદ ગતિએ, અનુકૂળ રીતે વાય છે... ૨૯) એ પંખીડા !... અહાહા... ધન્ય છે... ધન્યાતિધન્ય છે... ભમ્પ્રદક્ષિણાનો અંત આણવા કાજે ત્રણલોકના નાથને જેઓ અંતઃકરણના ભક્તિભાવપૂર્વક પ્રદક્ષિણા કરે છે... ૩૦) પ્રભુના પાવન પદસંચારથી પૃત થનાર પૃથ્વીને જાણે પૂજતા જ હોય એ રીતે દેવતાઓ સુગંધી દ્રવ્ય વડે અધિષ્ઠિત જલથી ધરાને સિંચે છે... ૩૧) પઋતુના પંચરંગી દિવ્યકુસુમોની વર્ષ તો જાણે સાક્ષાત્ ધોધમાર વરસતો પુષ્કરાવર્તનો મેલ જ જોઈ લ્યો !... ૩૨) જગતભરના કોઈ પણ દેવો જોઈ લ્યો, દેવાધિદેવની તોલે તેઓ ક્યાંથી આવી શકે ? પ્રભુના ધોગનો તો બાહ્ય પ્રભાવ પણ એટલો છે કે તેમના કેશ, રોમ, શમશ્ર, નખની વૃદ્ધિ થતી નથી. ૩૩) સમસ્ત વિશ્વની ભીડ ભાંગનારા નાથ પાસે તો દેવેન્દ્રોની-દેવોની ભીડ લાગેલી હોય છે... ઓછામાં ઓછા એક કરોડ દેવતાઓ તો ખડે પગે પ્રભુની સેવામાં હંમેશ તહેનાત હોય છે... ૩૪) અનાદિ-અનંત કાળથી કંદર્પને સહાય કરવાના પ્રાયશ્ચિત્ત રૂપે જ જાણે છ'યે ઋતુઓ પરમાત્માને અનુકુળ થઈને વર્તતી હોય છે... A. દર્મ ખયાથી યાર, યોગી, . મા એમ તથિ , મU/જારી ૧ ઓગણીસ દેવના ડીષ, દમ, બ્રિૉક નીff વંદના 140. , શારીરીથી મોત For Private and personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ વાણીના 35ગુણ સ્રવ જીવ 33 શાસનરસી એ ભાવનાની ફલશ્રુતિ સ્વરૂપ કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ બાદ એક માત્ર જગતના જીવોના હિત કાજે પરમાત્મા દિવસમાં બે વાર ૧-૧ પ્રહરની દેશનાનો અવિરત ઘોધ વહાવે છે. આ ઘર્મદેશકના એટલે મોહનાથી છૂટકાંત માટે પુનરાવર્તનો મેઘ, આ ધમીદશના એટલે ભવભ્રમણથી ઢાંત માટે કહપવૃક્ષની છાંયડી, આ ધમદશના એટલે ભૂખ્યા માટે ઘેબર અને તરસ્યો માટે અમૃત.. આ ઘર્મદાના એટલે ગમે તેવા ભાષણ નહીં પણ વાણીનું ભૂષણ... આ ધર્મદેશના એટલે ઘમદશક-ધર્મચક્રવતીપરમાત્માનો વચનાતિશય... આ ધર્મદેશનાની અનેકાનેક-અગણિત અને અસંખ્ય વિશેષતાઓ હોય છે, તેમ છતાં અમીય સમાણી એ વાણીની પાંત્રીશ વિશેષતાઓ તો એવી હોય છે કે..... પ્રભુની વાણી સાંભળ્યા જ કરો... સાંભળ્યા જ કરો... તેનું પાન કર્યા જ કરૉ,.. કર્યા જ કરો... તો આ રહ્યા પ્રભુની-અમીય સમાણી, ગુણ ખાણી વાણીના ૩૫ ગુણો - હી છે પી લીધી છે વર્ષ . pletid |ી , ફી વીપલ s kah ia fos para હું પણ જીવું હશે ૧) પ્રભુની વાણી સંરકારિત હોય છે... ૨) વાણી ઉદાત્ત સુરવાળી હોય છે.... ) તેમાં ગ્રામીલપણાનો સર્વથા અભાવ હોય છે... ૪) પ્રભુની વાણી એટલે મેઘનાદ જેવો ગંભીર ધ્વનિ જ સમજો... ૫) અને વળી પડઘા પડતી એ વાણી તો શું કર્ણપ્રિય લાગે છે !... ૬) પાંડિત્યના કાઠિન્યથી રહિત એ વાણીનું પ્રકાશન લોકભોગ્ય સરળ શૈલીમાં થાય છે... ૭) માલકોશ આદિ શ્રુતિપ્રિય રાગ-રાગિણીઓથી યુક્ત વાણી હોય છે... ૮) પરિમિત શબ્દોમાં મહાન અર્થ સમાયેલો હોય છે... ૯) પ્રભુની વાણી પરસ્પર અવિરોધી વાયોથી સંદબ્ધ હોય છે... ૧૦) તેમાં શિષ્ટતા-સભ્યતા તો અચૂક સમાયેલી જ હોય છે... ૧૧) તેમાં સંદિગ્ધતાનો સર્વદા-સર્વથા-સંપૂર્ણ અભાવ હોય છે... ૧૨) વળી દૂષણોનું દલન કરનારી હોય છે એ વાણી... ૧૩) એ મનોહર અને મનોરમ વાણી હૃદયંગમ અને ચિત્તને હરનારી હોય છે...' ૧૪) શબ્દ પદ-વાકયોમાં પરસ્પર સાપેક્ષતાવાળી એ વાણી હોય છે... ૧૫) દેશ-કાળને અનુસરીને પ્રરૂપિત એ વાણી હોય છે... ૧૬) મૂળ વાતને છોડી આડે- અવળે ન જતાં ઈષ્ટતત્વને અનુસરનારી એ વાણી હોય છે. ૧૭) ક્રમબદ્ધ સંબંધવાળી અને અપ્રસ્તુત વિસ્તાર વગરની હોય છે એ વાણી... ૧૮) અને વળી તેમાં આત્મસ્તુતિ અને પરનિંદાનો છાંટો'ય જોવા ન મળે... ૧૯) વક્તા અને પ્રતિપાધભાવને ઉચિત એવી એ વાણી હોય છે... ૨૦) અત્યંત સ્નેહપૂર્વક બોલાતી એ વાણીની મીઠાશ તો એવી હોય છે કે જ્યાં શેરડી, દ્રાક્ષ યાવતું સુરલોકનું સુધામૃત પણ ફીકું લાગે... ૨૧) વિશ્વમાં અદ્વિતીય હોવાથી આ વાણી પ્રશંસનીય હોય છે... ૨૨) અરિહંતની વાણી માર્મિક હોય, પણ મર્મવેધક ન હોય... ૨૩) વળી આ વાણી મુદ્રતા અને તુચ્છતા વિનાની ઉદાર અને વિશાળ હોય છે... ૨૪) ધર્મની ઉપદેશક અને સમ્યમ્ અર્થ સાથે સંબંધ ધરાવતી આ વાણી હોય છે... ૨૫) કા૨૬, કાળ, વચન, લિગ વગેરેમાં ખલના વિનાની વાણી હોય છે... ૨૬) ભ્રમ, વિર્યાણ આદિથી રહિત આ વાણી હોય છે... ૨૭) ડગલે ને પગલે અચરજ અને અચંબો ઉત્પન્ન કરનારી એ વાણી હોય છે... ૨૮) ત્વરિત ગતિથી ન બોલાતી હોય... ૨૯) અતિ મંદગતિથી ન બોલાતી હોય... ૩૦) અનેક પ્રકારની વિચિત્રતાઓથી યુકૃત વર્ણનોવાળી એ વાણી હોય છે... ૩૧) અનેક પ્રકારના સુંદર વિશેષણોથી વિશિષ્ટ આ વાણી હોય છે. ૩૨) તાત્વિક અને ધાર્મિક એવી જિનેશ્વરદેવોની વાણી સાત્વિક હોય છે... ૩૩) પ્રભુની વાણીમાં અકાર, પદ, વાય છુટાં છુટાં હોય છે... ૩૪) વાણીનો અખલિત પ્રવાહ ચાલ્યા કરે... ૩૫) વળી તેમાં ક્લાન્તિ અને શ્રાન્તિનું તો નામોનિશાન પણ જોવા ન મળે... -- 141 Fidis die deel For Private and Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arya Shri Kalassagarsuri Gyanmandir વય પિતા જિશે , - કુલે અવતરીયા ન્ય માતા ક્રિષ્ણ . - ઉંદરે ધરીયા વીશ વિહરમાન ઝિનની કૅટર્લીક વિગતે સૂર્ય ગજ નામ લંછન : પિતાનું નામ માતાનું નામ પત્નીનું નામ ૧, શ્રી સીમારસ્વામી વૃષભ શ્રી શ્રેયાંસ રાજા શ્રી સત્યકાદેવી શ્રી રૂકમણી રાણી ૨. શ્રી યુગન્ધરસ્વામી ગજ શ્રી સુદઢ રાજા શ્રી સુતારાદેવી શ્રી પ્રિયમંવાલા રાણી ૩. શ્રી બાહુસ્વામી મૃગ ઝરણ) શ્રી સુગ્રીવ રાજા | શ્રી વિજયાદેવી શ્રી મોહના રાણી ૪. શ્રી સુબાહુસ્વામી મર્કટ (ઋષિ) શ્રી નિષમ રાજા શ્રી સુનન્દાદેવી 2 શ્રી ક્રિપુરુષા રાણી ૫. શ્રી સુજાતસ્વામી શ્રી દેવસેન રાજા શ્રી દેવસેનાદેવી શ્રી જયસેના રાણી ૬. શ્રી સ્વયંપ્રભસ્વામી ચન્દ્ર શ્રી મિત્ર રાજા શ્રી સુમંગલાદેવી શ્રી વીરસેના રાણી ૭. શ્રી ષભાનનસ્વામી સિાહ શ્રી કીર્તિ રાજા શ્રી વીરસેનાદેવી શ્રી પ્રિયસેના રાણી ૮. શ્રી અનન્તવીર્યસ્વામી શ્રી મેઘરાજા શ્રી મંગલાવતીદેવી શ્રી વિજયાવતી રાણી ૯. શ્રી સુરપ્રભસ્વામી ચન્દ્ર શ્રી વિજય રાજા શ્રી વિજયાદેવી શ્રી નન્દસેના રાણી ૧૦. શ્રી વિશાલસ્વામી of સૂર્ય શ્રી નભરાજ રાજા શ્રી ભદ્રાદેવી શ્રી વિમળા રાણી ૧૧. શ્રી વજધરસ્વામી શંખ શ્રી પદ્મરથ રાજા શ્રી સરસ્વતીદેવી શ્રી વિજયાવતી રાણી ૧૨. શ્રી ચન્દ્રાનનસ્વામી શ્રી વાલ્મિક રાજા શ્રી પ્રભાવતીદેવી શ્રી લીલાવતી રાણી ૧૩. શ્રી ચન્દ્રબાહુસ્વામી પદ્મ (કમળ) શ્રી દેવાનન્દ રાજા શ્રી રેશુકાદેવી શ્રી સુગન્ધા રાણી ૧૪. શ્રી ભુજંગદેવસ્વામી - પદ્મ (કપાળ) શ્રી મહાબલ રાજા શ્રી સરીયાદેવી શ્રી ગન્ધસેના રાણી ૧૫, શ્રી ઇશ્વરસ્વામી શ્રી રાજસેન રાજ શ્રી યશોવલાદેવી શ્રી ભદ્ધાવતી રાણી ૧૬. શ્રી નેમિપ્રભુસ્વામી શ્રી વીરમહારાજા શ્રી સેનાદેવી શ્રી મોહના રાણી ૧૭. શ્રી વીરસેનસ્વામી શ્રી ભૂમિપાલ રાજા શ્રી ભાનુમતીદેવી શ્રી રાજસેના રાણી ૧૮. શ્રી મહાભદ્રસ્વામી ગજ શ્રી દેવરાજ રાજા શ્રી ઉમયાદેવી થી સૂર્યકાન્તા રાણી ૧૯, શ્રી દેવયશઃસ્વામી बन्द्र શ્રી સર્વભૂતિ રાજા શ્રી ગંગાદેવી શ્રી પ્રભાવતી રાણી ૨૦. શ્રી અજીતવીર્યસ્વામી સ્વસ્તિક શ્રી રાજપાલ રાજા શ્રી કર્ણિકાદેવી શ્રી રત્નમાળા રાણી વૃષભ - ચન્દ્ર સૂર્ય વૃષભ વીશ વિહરમાન દિનની તેનેટી 2224 દઠ વર્ણ ન સુવર્ણ કિંઈ માન ન પર ધનુષ્ય જન્મ રાશિ - ધનરાશિ જન્મ નક્ષત્ર - ઉત્તરાષાઢા યવન મૂલ્યાણક - શ્રાવણ વદિ ૧ જન્મ કલ્યાણક - વેરશાખ વદિ ૧૦ દીક્ષા કક્લાર્ક - ફાગણ સુદિ ૩ કેવળજ્ઞાન કલ્યાણક - ચેત્ર સુદિ ૧૩ નિર્વાણ કલ્યાણક - શ્રાવણ સુદ ૩ at is lef <3.5 142. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobaith.org Acharya Shri Kalassagarsun Gyanmandir & હાવ વીર્થકર ની પરમાત્મા ! આથી મારા ઘરે દ&િ કરો. | અમાણ ડ્રયા ..૦ અમારા ઘર પ્રસાદ કરો.. કવિ પ્રસ0ના મ000 I અહીં ‘‘તિસ્થયરી ને ઘસીમંત'' ની ધૂન લગાવવી. આમ અહીં ભાવતીર્થંકર વંદના પૂર્ણ થાય છે. ભાવતીર્થંકર પરમાત્માની આરાધના પૂર્ણ થાય છે.' આમ થતાં ચારે નિમેષે થતી અરિહંતની આરાધનાની પૂર્ણાહુતિ થાય છે.' n અનુમા જે કંઈ અવધિ થઈ, પરમાણમાની આજ્ઞાથી વિપરીત થયું હોય, તો છે બદાસ પરમારમા પાસે ક્ષમા યાચીએ છીએ. મિચ્છામિ દુક્કડમ 143 ત્રિલોક તીર્ણ વંના For Private and Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahawan Aradhana Kendra www.kabash.org Acharya Shri Kalassagarturl Oyarmandir મન ને ૧૨ થી નિવનિત થતા ? ક ક ક ક જે જ અથથતિ વર્તમાન અવસર્પિણિના ચોવીશમાં તીર્થકર શ્રી મહાવીર પ્રભુ જયવંતા વર્તો. પ્રભુની પાટે પંચગણધર સુધર્માસ્વામી જય પામો. પાટપરંપરાને ૭૬ મી પાટે સ્વ. આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય પ્રેમસૂરીશ્વરજી મહારાજા થયા જેમના સિદ્ધાંતના વિશાળ જ્ઞાનના કારણે ગુરુએ તેમને સિદ્ધાંતમહોદધિ પદથી અલંકૃત કર્યા. વળી જેમના ઉગ્ર બ્રહ્મચર્ય અને સંયમની સુવાસથી અનેક ભય જીવોએ તેમનો આશ્ચય કર્યો. એક વિશાળ સંયમી સાધુ-સમુદાયનું તેઓએ સર્જન કર્યું. તેઓની પાટે આચાર્ય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મહારાજા થયા. જેઓ ગુરૂકૃપાથી અને તીક્ષણ બુદ્ધિથી અભ્યાસ કરી અહલ્પકાળમાં શાસ્ત્રોના પારગામી થયા. વળી જેઓએ સ્યાદ્વાદશૈલીથી જિનાગમોના રહસ્યોને પ્રકાશિત કર્યા. તેમના વિશાળ શાન, ઉગ્ર સંયમ અને ઘોર તપની સાધનાનો ત્રિવેણી સંગમ જોઈ પંચમકાળના જીવો આશ્વર્ય મુગ્ધ બન્યા. તેઓ વર્ધમાન આયંબિલ તપની ૧૦૮ ઓળીના આરાધક બન્યા. તેઓના સંસારી બંધુ અને હક્રિક્રિત પ્રથમ શિષ્ય પં. પપવિજયજી ગણિવર થયા તેનોએ બાવીસ વર્ષની ઉંમરે ચરિત્ર પાણી છવીશ વર્ષ ગુરુસેવાપૂર્વક પાનદર્શન-ચારિત્ર-તપની ઉગ્ર સાધના કરી, કેન્સર જેવા ભયંકર રોગમાં સમતાપૂર્વક માસખમણાદિની તપસ્યા દ્વારા વિપુલ કર્મનિર્જરા સાથી. તેઓના શિષ્ય આ. હેમચંદ્રસૂરિએ પૂજ્યપાદ પ્રગુરુદેવશ્રી આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય ભુવનભાનુસૂરીશ્વરજી મહારાજાએ બતાવેલ સમવસરણ અરિહંતના ધ્યાનની પ્રક્રિયાના અભ્યાસથી પ્રાપ્ત થયેલ વિશેષ બોધના આધારે આ સમસ્ત ‘ત્રિલોક તીર્થ વંદના” ગ્રંથનું સર્જન ક્યું. વળી આમાં પૂજ્યપાદથીએ નિર્માણ કરેલ પ્રતિક્રમણ સૂત્ર ચિત્ર ખાધ્યમ ના ચિત્રોનું પણ આલંબન લીધું છે. નાના ચિત્રો વિગેરેના સંકલનમાં શિય-પશિખ્યાદિ મુનિઓએ પણ સારો સહયોગ કરેલ છે. આ ગ્રંથની આલંબનથી થતુર્નક્ષેપે ‘રિહંત' પદની આરાધના કરી ભવ્યજીવો સમ્યગ્દર્શન પામી, . | સમ્યગ્દર્શનને નિર્મળ કરી,,,, * સંયમની સાધના કરી _ તેની પીકી * એજ અમાત્ર ગુમાભિલાષી, આમાં કંઇ પણ જિનવયન વિરુદ્ધ અનાભોગ કે અજ્ઞાનથી થયેલ હોય તો તે બદલ મિચ્છામિ દુક્કડમ ' For Private and personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mate Jain Aradhana Kendra www.kobanth.org Acharya Shri Kalassagarsun Garmandir Iો હો િઆજ આનંદ ભયો... પ્રભુ કો દશ લયો... રોમ રોમ શીતલ ભથો... ટીવી , િહે મારા વ્હાલેશ્વર ! રાજ રાજેશ્વર ! આપના આજ આનંદ ભયો... પ્રભુ કો દશ લયો... રોમ રોમ શીતલ ભયો... આ નામના | હન ' એજ મારે મન સુખની શ્રેષ્ઠ અનભૂતિ છે. આજ આનંદ ભયો... પ્રભુ કો દશ લયો... રૌમ રોમ શીતલ ભયો... હરીશ Tો કોણ : આજ આનંદ ભયો... પ્રભુ કો દશ થી... રોમ રોમ આજ આનદ ભયો... પ્રભુ કો દશ યો..રોમ રોમ શીતલ યો.. For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kabatirth.org Acharya Shri Kalassagarsul Garmande આજ આનંદ ભૈયો... પ્રભુ કી દઈ લો... રોમ રોમ શીતલ ભયો... | | ਕੇਕ 'એજ મારા હૃદયની ધડકન છે, 8 8 8 8 8 8 8) L AAA 2 છે કે જે છે ? तीनों लोक में विराजमान शावत-अशात असंशय जिननिजों की भावतंदना के लिए यह प्रस्तुति एक सर्वोत्कृष्ट आतंबन है। પ્રશ્ન છે : પ્રભુ કો દઈ લો... રોમ રોમ શીતલ ભૂથો... 12. વિલોક તીર્થ વૃદન | મિલન એજ મારી જીવન યાત્રાની અંતિમ મંજીલ છે. આજ આનંદ ભયો... પ્રભુ કો દળી લો... રોમ રોમ શીતલ ભયો... . શતલ બથો... . . . For Private and Personal use only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobarth.org - C /////// ખર્યું ને તોડી મરું પૂરું પામવાનો સુઇગાવ્યું છે. - એક અરિહંતને ‘વંદા ' નો ખાંડ અને પરિશ્ચમ પણ કલ્પનાતીત હોય તો... ત્રણ લોકના... તમામે તમામ તી અને તીપતિઓને વંદનાનો ભાવ-પ્રભાવ કેવો હોય !!!.... બમણો વનમાં રહેલા શાશ્વત અઢાયત અગણિત &િાબિબોની નામ અને સંખ્યા સાથે ભાવવંદના માટે આ પુસ્તક એક માસ્ટર પીચા છે... વર્ષોની મહેનતનો અર્થ અહીં ક્લવાયો છે... પાને કાને તીર્થયાત્રાની સફર... બીટીએ લીટીને વંદના... વંદના... વંદના.. પળી -1 કક્ષની નિકંદના... એક ઘર હલી જવા માટે આ પુસ્તક નથી, રીજ.. વારંવાર વાગોળવા માટે છે. બનવા જોબ છે. જુના પાઠ શી જિનતાની આપણને જળતંત્રીય નાની રે... Santhan 140606