Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ (oNvIsa tIrthaMka jaga rakavaNa bandhavA pratyavA IAN jana SU OINTIMATION AAYAYVANWAVA LUGUSALI jaganA aTrAvaya ThAvayarUpa cavIsapi jiNagara s bhAvaviyana jayaMta tAmAUTI AAMKC appADahaya sAsArA MILAM haviNAsa usara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ tevIsa tIrthakara lekhakaH prophesara cimanabhAI bhAIlAlabhAI zeTha, ema. e. bI. ela. ela. bI. nijara AvyA pacha: rAmane ItihAsa vibhAganA adhyakSa ela. DI. ArTasa koleja, amadAvAda jenIjhama Ina gujarAta ane mahAvIra caritranA kartA.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahayAga A pustaka prAphsara cimanabhAI bhAIlAlabhAI zeTha ane zrI. kItI karabhAI cunIlAlabhAI zAhanA sahAgathI prasiddha thAya che. lekhaka prAphsara cimanabhAi zeThe pAtAnA pustaka mATe kAMIpaNu vetana lIdhuM nathI eTaluM ja nahi paNa prakAzana a MgenuM ardhuM ja kAma vinA vetana karyuM che zrI kIrti karabhAI cunIlAla zAhe prakAzana aMgenI Arthika javAbadArI sabhALI che. *
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhakanA "jainIjhama Ina gujarAta" viSe keTalAka abhiprAya muMbaI samAcAra, muMbaIne abhiprAya. gujarAtamAM jaina dharma | (aMgrejImAM) lekhakaH phesara cImanalAla bhAIlAla zeTha, ema. e., ela. ela. bI, bI. TI. pRSTha saMkhyA-282 kiMmata-pAca rUpiyA prakAzakaH zrI vijaya devasUra saMdha, gADI jena maMdira, pAyadhunI, muMbaI3. gujarAtanA ItihAsa viSe AMgaLInA veDhA upara gaNI zakAya eTalA paNa maulika pustaka nathI. tyAre temAM pro. cImanalAla zeThanuM aMgrejI bhASAmAM lakhAyeluM uparokta pustaka AvakAra dAyaka umero kare che. A pustakanA prakAzanathI gujarAtanA I.sa. 1100thI 1600 sudhInA ItihAsa paranuM sAhitya kharekhara samRddha banyuM che. "ItihAsa eTale rAjAonA jIvananI ja kathA nahi, paNa mAnava jIvananI kathA " e daSTi bindu A pustakamAM svIkAravAmAM AvyuM che ane jenoe gujarAtanA sAmAjIka tathA sAMskRtika jIvanamAM ApelA yazasvI phALAnI ahIM savistara neMdha levAmAM AvI che. prophesara cImanalAle saMskRta, prAkRta, junI gujarAtI, phArasI vageremAM upalabdha evA sAhityano abhyAsa karIne A pustaka lakhyuM che. ane dareka vigata mATe dastAvejI purAvAo ApyA che. gujarAtanA rAjAonI dhama sahiSNutA ApaNuM khAsa dhyAna kheMce che. kumArapALa rAjAe jaina dharma svIkAryo hato. chatAM te rAjA tarIkeno pitAne dharma bhUlyo na hato ane jyAre bhAva bRhaspatie kumArapALane vinaMtI karI ke somanAthanuM maMdira samarAvavAnI jarUra che tyAre kumArapALe te navuM bAMdhI ApyuM hatuM. AmAM jenAcArya zrI hemacaMdrAcAryanI udAratA paNa tarI Ave che. teozrIe paNa kahyuM ke somanAthanuM maMdira samarAvIne teNe pitAne rAjadharma bajAvavo joIe. gujarAtanA rAjAoe dharmane nAme koInA para julama gujAryo nathI. ajayapALa eka apavAda hato.) siddharAja jayasiMhanA pUrvajo devadharma
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ pALatu hatu chatAM teNe siddhapuramAM mahAvIra svAmInuM ane aNahilavADamAM pArtha nAI bhagavAnanA daherAsare baMdhAvyA hatA. rAjAonA pagale pagale temanA maMtrIe pAlatA hatA. vastupALa tejapALa bane custa jana hatA chatAM temaNe aya dhamaone upayogI thAya evAM ghaNuM kAryo karyA hatAM. jena maMtrIonI e vItone lagavagano upayoga ekalA jene mATe nahi paNa samAjanA badhA vargo mATe karyo che. - gujarAtamAM musalamAnonA Agamana pachI brAhmaNee sarasvatI pUjana baMdha karyuM hatuM. paNa jenAcAryoe viSama kALamAM paNa sarasvatI apUja rahevA dIdhI na hatI Aje paNa saMskRta, prAkRta ke jUnI gujarAtImAM jaina munioe lakhelAM seDe pustako upalabdha che. prophesara cImanalAle A pustakamAM kALakrama pramANe temane ullekha karyo che. , A pusaka gujarAtano ItihAsanA abhyAsIone ja nahi paratu madhyakAlIna hidanA abhAmane pUrNa ati upayogI thaI pahaze. aMgrejI na jANanArAone paNa upANI thaI paDemATe tenuM gujarAtI bhaiSAmAM bhaNatara thavuM joIe gujarAtano ItihAsa pare evuM abhyAsa pracura pustaka lakho mATe ane lekho temaja tene bahAra pADavA mATe zrI vije devabhAI saMgha zAna sajitine-ebhinaMdana ApIe chIe. mubaI sAicAra, muMbaI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ RNa svIkAra A pustaka lakhavAmAM aneka pustakono AdhAra levAmAM Avyo che. kalikAla sarvajJa hemacaMdrasUrinuM triSaSTizalAkA purUSa caritra, jaina dharma prasAraka sabhA, bhAvanagare karela hemacaMdrasUrinA pustakano gujarAtI anuvAda zrI maphatalAla jhaveracaMda paMDite AcArya hemacaMdranA upayukta pustaka parathI lakheluM laghu triSaSTizalAkA purUSa caritra, tIrthaMkara caritra, judA judA tIrthakaronA caritro, kapasUtra, paMcapratikamaNusUtra, zrI hemacaMdrAcArya jaina sabhA, pATaNa, prasiddha kareluM "jaina darzana", AcArya bhuvana bhAnusUrinuM pratikramaNa sUtra citra Albama, zrI siddhacakra hata pUjanavidhi, paMDita dhIrajalAla TokaransInuM pArzvanAtha caritra, vividha pUjA saMgraha, zrI jena-sAhitya-vardhaka-sabhya amadAvAda, taraphathI prasiddha thayeluM zrI zAntisnAtrAdi vidhi samuccaya tathA zrI siddhacaka yaMtradvAra pUjana vidhiH jaina rAmAyaNa, jaina mahAbhArata vagere mukhya graMtha che. A badhA graMthanA lekhaka ane prakAzakono huM AbhAra mAnuM chuM . - lekhaka mudraka : 5 1 thI 400, viThThalabhAI parIkha dIpaka prinTarsa, ghIkAMTA, amadAvAda, mudraka : 5 401 thI 405 tathA prastAvanA, anukramaNikA vagere-mukundabhAI brahmabhaTTa, mahilA presa, zAhapura, amadAvAda.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhi patraka zuddha 24 kulakara azuddha kulahera pAtAnI dizAthA 4/ aka 58 pitAnI dizAmAM eka gauNa chatAyo chuM, paDato eTale haiye Ape nAme gANa chatAya che paDane aTale dhIya Avyo gu 177 nAkhe svazraya svaya 98 112 128 162 162 zatra putrane 1/4 zatru putra eTale dhanapUjA taiyAra caDelA rAjAne aTale ghatapUjA tayAra caThelA rAmane 197 142 212 213 mArImAtAe . 215 220 247 jana mArA pitAe jana bharatAM zISarI , bhAratamAM zirISa 248
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ tayAra taiyAra jIla 249 255 255 255 kSatramAM zatruoe jIva nakSatramAM zatruo 255 pata ta5 255 257. 268 anya cakravattI anyatra cakravatI cakra 259 260 262 262 caka uga cAda caMcalapura caMcaLapura caMcaLapura janadharma viSe sanya udvega cauda acalapura acalapura acalapura jainadharma viSa 293 263 265 - 267 canazana anazana 268 matrIne maMtrIne aka aka 270 271 272 272 276 277 277 278 kAma rUpa tenuM ciravata panIonIovI rAMkhakumArane kahyuM dIkSA ane svargagamana thayo kALa tenuM rUpa citravata panIothI zaMkhakumAre cekInA thayA. tene 281 chellI samudravijaya cekInAkho samudravijaya maLavA gayo 283 18 maLavA gayA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasudevane 284 288 289 tyAre rAjA vasudevane samudravijaye ma dIdho kanakavatInA araNya nirdoSa kadaMba rAjAoe 291 samudravijaya tha dIdhA kanakavatInA caraNya nidoSa kedI rAjaee thata 293 296 296 297 297 ghuta 297 varInI virInI 303 mRtyu mRtyu 304 catyamAM caityamAM rU 305 305 306 307 arasAmAM bhogAvyuM dhIdhe mukSa nasikA mArA 310 arasAmAM bhogavyuM lIdhe putra nAsikA mArI cityo garva 313 215 320 co 321 322 zrIkRSNa 322 prava zrakRSNa pratijJA kaMI vakhata rAjAoe aSTanemi 330 333 pratimA keIvakhata rAjAe ariSTaneri bhagavAne 335 35 bhagavAna
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 : 336 : 337 : 330 : : 338 : 341 : 342 : 343 345 350 351 355 356 358 358 359 361 362 364 365 366 368 368 370 372 374 20 11 4 14 17 chellI 22 p meTalI OM 3 6 24 10 chellI 13 chellI 22 ja 9 15 16 * chuM " huM svIkAya vicAya ciMtAtara neminAtha tI kare paraNAvA nAmakamArate kALanuM phA sAMbhaLava mUchyu pUrva bhavAM yeAgya hAya pratya vAsudenA atarAkama thayeluM vazAkha svaya pacamANa pathI svIkAryuM" vicAyu. sAya kAme ciMtAtura naminAtha tItha kare paraNavA temIkArata 3) nA kAkA sAMbhaLavA pUchyuM pUrva bhavamAM yeAgya heAyate prayatna vAsudevanA aMtarAyakama thayelA vazAkha svazreya paccakhANa pachI sAMya kALe tene tenA meTA mATe upArjane upArjana aMta:pura aMtaHpura mathALAvALI AkhI lITI cekI nAkho.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 375 378 380 380 381 385 389 390 394 396 396 15 15 1} 18 16 5 13 11 chellI 9 13 (2) cImanabhAI bhAIlAlabhAI zeTha, (3) sarasvatI pustaka bhaMDAra mathALuM cekI nAkho brahmadatta brahmadatta zreSThi datane mRtyu (4) jaina prakAzana maMdira, aTataratasa prAlambabhad carcALa nivAsa, 197, AjhAda sAsAyaTI, AMbAvADI, amadAvA-pa sanA sakkare AvI (5) meghajI hIrajI jaina, mukaselara, prApti sthAna (1) krIti karabhAI cunIlAla zAha, 10 Adaza seAsAyaTI, navaraMgapurA, amadAvAda-9 12, hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAda-1 jasavaMtalAla gIradharalAla, DezIvADAnI poLa, amadAvAda. brahmadatta brahmadatta 219-A prIkAsTroTa, goDIjI cAla, mubai nar zreSThI dUtane mRtyu aTaDutarasaya prAlambabhad saune lazkare ApI
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnapipAsu kIrtikarabhAInI jIvana parimala jJAnI purUSee mAnavajIvanane zreSTha jIvana kahyuM che. mAnava pitAnAM jIvanane zreSTha samajIne samaye samayanI kiMmata AMke te mahAna banI zake che. jJAna pipAsu kIrtikarabhAIne janma I.sa. 1998mAM surata zaheramAM thayuM hatuM. dharmaniSTha cunIlAlabhAIne tyAM thayela. mAtAnuM nAma maNIbena hatuM. nAnI uMmaramAM ja mAtAviyegI banyA. temanA pitAzrI suratathI amadAvAda dhaMdhArthe AvI vasyA ne kIrtikarabhAIne vidyAbhyAsa mATe sI. ena. chAtrAlayamAM mukyA. zALAne abhyAsa pUrNa karIne kolejamAM dAkhala thayA. Arthika paristhitine kAraNe abhyAsa choDIne keliko milamAM sarvisa zarU karI. nyAya-nIti -pramANikatA ane kArya kuzaLatA joIne milamAlike iMgalenDamAM mokalyA. paradezamAM vyavasAya nipuNatA prApta karIne svadezamAM pAchA pharyA. vyApAranI javAbadArI pitAnA putrone soMpI nivRtti laIne dharmaparAyaNa jIvana zarU karyuM. navaraMgapurA jainasaMghamAM temanuM sthAna agragaNya che. saMghanA TrasTI ane upapramukha che. svabhAve khUba ja saraLa-milanasAra prakRti, bhakti parAyaNa, papakAra-gaMbhIratA-nispRhatA udAratA Adi aneka guNe teozrImAM che. baMne samaya pratikramaNa -sAmAyika-pUjA-namaskAra mahAmaMtrane tathA legassa-uvasaggahara. strotrane jApa, gurUsevA-saMghasevA, rAtrI bhejana tyAga, anuSThAne sAthe samyajJAna meLavavAne-vAMcavA-vaMcAvavA-kharIdavAne khUba ja rasa levAthI pustakAlaya ghare banAvyuM che. kiMmatI pustake paNa
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ peAtAnI lAyabrerImAM maLe ja. A temanI jJAnapipAsA keTalI che, te jaNAve che. temanAM dharmapatni zAradAbena paNa temanI dareka dhArmika pravRtimAM sahayoga ApI rahyAM che. teo paNa dharmiSTha ane saraLa svabhAvanAM che. . lakSmInI sAcI kamANI karavA mATe temaNe aneka sAMsthAomAM jemake mahesANA simaMdharasvAmi jinAlayamAM rU. 1100000, caMdrasUrIzvarajI jaina jJAnamadaramAM rU. 5000-00, zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmi trevIsa tIrthaMkarAnu jIvanacaritra lakhAvavAmAM rU. 9000-00, hIrasaubhAgyanAM prakAzanamAM rU. 4000-00, pAlItANA gIrIvihAramAM rU. 5000-00, navaraMgapurAnAM ane upAzrayamAM rU. 4500-00, dhyAnadipikAmAM rU. 5000-00, nArola upAzrayamAM rU. 1000-00, sI.ena. vidyAlayamAM rU. 13000-00, svajJAtimAM Arthika vaSa~ne sahAya karavA mATe rU. 10,000. Ama Arthika, sAmAjika, dhArmika kSetromAM uttAratApUrvaka temanA hAtha laMbAyelA che ane sadaiva dareka kSetromAM sakriya lAbha letAM rahe tevI namra vinaMti. kIti karabhAine samyagdnAna-darzana-caritramArga tarapha abhirUcinu'-vAtAvaraNa maLelu' hAvAthI temanAM suputromAM paNa vAtsalyapremathI vinaya, namratA, sabhyatA, saraLatA, Adi saMskArarUpa guNAnu siMcana karyuM che. vRdhdhAvasthAnI Toce pahoMcelA heAvA chatAM te dareka-kAryAmAM sphUrti vALA ane paramAtha nA kAmeAmAM rakata che, .. jJAna-dhyAna-yA-DhAna ane zIlathI jemaNe svajIvanane, phulanI phoramanI jema suga Mdhita banAvyu` che. te kIrtikarabhAI vizeSAdhika satkAryAM karI uttarAttara sAdhanA dvArA AtmAlita sAdhe ane parama kRpALu paramAtmA temane dIrghAyuSya banne eja maMgalamaya maneAkAmanA.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ gauhati yunivarsiTI jarnala, gauhatti (AsAma)nA abhiprAya ! Jainism in Gujarat (1100 to 1600 A. D) by Chimanlal Bhailal Sheth, M. A., L L B., B. T. Ahmedabad. Published by shri Bigay devsur Sangh, Pydhoni, Bombay-3. 1953 p. p. 282 Rs. 5 In the eight chapters of Jainism in Gujart. prof. Chimanlal Bhailal Sheth traces the growth of Jainism in Gujarat for five centuries from 1100 A. D. to 1600 A. D. The author has derived his materials from authoritative primary and secondary Sources and he has ably established his thesis that Jainism was in a flourishing Condition in Gujarat during the period under review, receiving the patronage of the rulers of Gujarat, their ministers, and the leading citizens of the state, merchant princes, ladies of the aristocracy and the generous public. The book throws interesting light on the political and cultural history of Gujarat during the ascendancy of Jainism. Jainism was so deeply rooted in the heart of the people that even political disruptions could not disturb the full vigour of the religion. It not only survived the onslaught of Alauddin khilji, emper or of Delhi but it also spread in and around Delhi and the Jain monks and scholars were honoured by Akbar The great, Moghul Emperor. The Jain monks were eminent Scholars and they wrote valuable treatises of various types, such as
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ commentary biography prabandha, poem, kavya, grammar, logic. This book of Mr. sheth will be useful not only to the students of Jainism but be indirectly helpful to the students of Teachers' Training Colleges in our Country, inasmueh as it adds to our knowledge of the Educatonal activities of the time D. C. Dasgupta GAUHATI UNIVERSITY Journal prophesara kezavalAla hiMmatarAma kAmadAra, vaDedarAne abhiprAya I read wiih great interest the comprehensive and well-documented narrative of the Jain Contribution to the history and culture of Gujarat and Saurastra written by Mr. Chimanlal B. Sheth in English. The writer has consulted all a vailable literature which is extant in Sanskrit Prakrit anj Gujarati on the subject and he has tried, his utmost to connect it with the relevant persian literature of the period. The Treatment is lucid and balanced K. H. Kamdar, Professor of History and Politics, Baroda College,
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa cArA parama upakArI pU. pitAzrI, sva. cunIlAla uttamarAya zAha, sava. mAtuzrI raMbhAbahena, sva. bhAIzrI manubhAI tathA sva. bhatrIjA zrI caMdrakAntabhAIne A purataka arpaNa karuM chuM. eja li. nehAdhIna, kItikara cunIlAla zAha kA: , karI zako : sva. raMbhAbena cunIlAla zAha sva. manubhAI cunIlAla zAha , , rAja ka sva. caMdrakAnta manubhAI zAha zrI kIrtikara cunIlAla zAha
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA A pustakamAM AdinAthathI pArzvanAtha sudhInA trevIsa tIrthaMkara bhagavAna ane temanAM zAsanamAM thayelA cakravatI, vAsudeva, muLadeva ane prativAsudevanA caritra ApavAmAM AvyA che. A mahAmAnave meAkSapada pAmyA che athavA pAmavAnA che, trevIsa tIrthaMkarA te teja bhave mALe gayA che. khAra cakravatI emAMthI ATha te teja bhave meAkSa pada pAmyAM che. vAsudeva ane prativAsudeva have pachI mANe jaze. baLadevAmAMthI keTalAka mAkSe gayA che, ane khAkInA have pachI mAkSa padma pAmaze. mAkSagAmI jIvA paNa sukhaduHkhathI para na hatA pazu temanA duHkhA mATe temaNe khIntane doSa dIdhA nathI. teoe duHkhane dUra karyuM" nathI paNa duHkhane sukhamAM pheravI nAkhavAnI kaLA te jANutA hatA. arthAt teoe manane evI rIte ghaDayuM hatuM ke duHkha ane sukha khannemAM teeAnA mananI samatA TakI rahe. pustakamAM jainazAstronA AdhAre mAhitI ApavAmAM AvI che chatAM anupAge jIna AjJA virUddha kaMI paNuM lakhAyuM hoya te tenI mAphI mAgu chuM ane te sudhAravA AcAya bhagavantA ane jaina gItArthIne vinaMtI karu chuM. sAdhAraNa bhaNeleA mANusa paNa pustakane lAbha laI zake e hetuthI bhASA sAdI vAparavAne prayatna karavAmAM AvyeA che. pustakanu kada mATuM na thaI jAya mATe mahAvIra svAmInuM caritra jIdu` chapAvavAmAM AvyuM che. mekSa pada pAmelA athavA pAmavAvALA mahAmAnavAnA jIvana caritromAMthI preraNA meLavI sau sukhI thAo, pArakAnuM hita karavAnI bhAvanAvALA ane ane rAga dveSathI vimukta thaI mukti sukha meLave eja abhilASA. zrAvaNa suda AThama, vIra nirvANa pacIsamI zatAbdi varSa 14-8-75 -cImanalAla bhA, zeTha
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA kASabhadeva caritra ane bharata cakravartI caritra 2Sabhadeva svAmInA pUrva bhava-(pR-2-10) prathamabhava-vanasArthavAha (pR.2) -cethe bhava-mahAbaLa vidyAdhara (pR.3-4)-pAMcamo bhavalalitAMga deva (pR.4) -chaThThobhava vajabaMgha rAjA (pR.5-6)- navamo bhava chavAnaMda vaidya (pR. 6)-agiyAramo bhava vanAtha cakravatI (pR.-10) AdinAthanA cyavana ane janma kalyANaka (pR.10-13)-chappana di kumArikAoe karele janma mahotsava (pR.14-17)-64 Indro ane devee karelI prabhunI snAtra pUjA (pR.17 thI 22) - AdinAtha prabhune gRhasthAzrama (23-28) - prathama rAjA (28-31) -agninI utpatti ane kuMbhakAra Adi kalAnuM prabhue kareluM pravartana (31-33) sAMvatsarika dAna ane dIkSA (34-36) zuddha AhAranI aprApti ane kaccha mahAkaccha vagerenuM jaTAdhArI tApasa thavuM (37-38) nami vinaminI bhagavAna pAse rAjyanI mAgaNI (38-39) nami vinamite dharaNendra vidyAdhara banAvyA (39-40) zreyAMsakumAre prabhune karAvela pAraNuM (43-44) RSabhadevane kevaLajJAnanI prApti. kevaLajJAnane mahatsava, samavasaraNanI racanA ane prabhune samavasaraNamAM praveza (45-48) bharatanuM marUdevI mAtA sAthe samavasaraNa tarapha prayANa (50-510-caturvidha saMghanI sthApanA (21-53) gaNadharanI sthApanA ane baliullepa (53-54) prabhunA putronI dIkSA (54-56) bAhubalinuM tapa ane kevaLajJAna (56-57) puMDarika vagere munione zatruMjaya upara kevaLajJAna ane mokSa prApti (58-59) prabhune parivAra (59) prabhunuM nirvANa (59-60) bharata cakravartIne digavijaya (61) suMdarInI dIkSA ane bharata cakrIne arisA bhuvanamAM kevaLa jJAna (61-62).
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga mIjo zrI ajItanAthajIthI zrI zItalanAthasvAmI sudhI nava tIrtha"karAnA caritra tathA sagara cakravatI caritra. ajItanAthanA pUrva bhava-65. ajItanAtha caritra-65-73. sagara caritra 73-79. sa'bhavanAtha caritra 80-83. abhinaMdana svAmI caritra, 84-86. sumitanAtha caritra 87-90, padamaprabhu 90-93. supArzvanAtha 93-196. caMdraprabhu-6-9. suvidhinAtha 99-102. zItalanAtha 104-6. vibhAga trIjo zreyAMsanAtha-107-110. vAsupUjya svAmI 110-14-khIjA vAsudeva dvipRSTha, baLadeva vijaya ane prativAsudeva tAraka caritra -114-17. vimaLanAtha-117-20. trIjA vAsudeva, trIjA khaladeva ane trIjA prativAsudeva -120-23. ana tanAtha 123-27-ceAthA vAsudeva, ceAthA khaLadeva ane ceAthA prativAsudevanAM caritrA 127-30. dharmanAtha-131-34. pAMcamA vAsudeva purUSasiMha, baladeva sudana ane prativAsudeva nizubha caritra 134-38. madhavA cakra vatI 138-40, sanatakumAra cakravatI 140-46. -- zrI zAntinAtha caritra - stuti -146-50. prathama bhava zrISeNurAjA 150-52. ceAtheA bhava vidyAdhara 155 152-54. chaThTho bhava -57 AThamA bhava vAyuddha cakravatI 157-59 dazamA bhava megharatha rAjA -159-61 zrI zAntinAtha bhagavAna ane zAntinAtha cakravatI 161-64. - - 1 - - pUrva bhave - amitateja aparAjita aLadeva - -
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kuMthunAtha svAmI chaThThA cakravatI ane sattaramA tItha - 124-27. sAtamA cakravatI ane aDhAramA tItha kara zrI aranAthavAsI caritra - 167-70. chaThThA khaladeva, chaThThA vAsudeva ane chaThThA prativAsudeva caritra -170-7ra. subrUma cakravatI caritra 172-75. naMdana balabhadra, datta vAsudeva ane prahvAda prativAsudeva caritra 175-77. kara zrI mallinAtha caritra zrI munisuvratasvAmI caritra 182-87. navamA mahApadama cakravatI caritra - - - - 187-190. 177-82. - vibhAga cAthe jaina rAmAyaNa prativAsudeva rAvaNanA janma 191-92. rAvaNa digvijaya 192-3. rAvaNa, vibhISaNa ane ku MbhakarNenI vidyA sAdhanA 193-94. ma dAdarI vagere sAthe lagna 194-95. rAvaNane laMkAnI prApti - vaizravaNunI dIkSA 196-97 rAvaNe yamarAjane karele parAjaya 197. vAlInu rAvaNa sAthe yuddha 197-98, rAvaNe karelI aSTApada para prabhubhakita - 198-99 rAvaNe aTakAvela marUta rAjyanA yajJa 2001 aja'nA abhedathI thayela yajJahiMsA-201 rAvaNanA vijaya 201-2. pavana jaya ane ajanA 202-6 hanumAnanuM parAkrama 206. - - -- khaladeva, rAma ane vAsudeva lakSmaNanA janma 209, rAmanu parAkrama 209-11, darArthanA vairAgya 212, rAmanI vanavAsa javA mATe mAgaNI 212-14. si MhaiAdaranI 214-15 vijayapuranA rAjA mahidharanI hAra vatanA rAjA ativIyanA parAbhava ane DhIkSA saga mAMthI rAma lakSmaNe munione macAvyA - - lakSmaNane hAthe hAra 216-17 naMdA217 devanA u5 - - 218-9. 4'DAyanI *
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ utpatti - 21-21 sItAnuM haraNa - 222-3 - paranuM lakSamaNane hAthe maraNa - 224. sAhasagatine rAme karelo saMhAra - 225, lakSamaNe keTizilA upADI - 226-7, hanumAnanA parAkrame - rara7-8, azeka vanamAM hanumAna - rara9-30, bibhISaNanI rAvaNane salAha - 231-ra, bibhISaNa rAmanA sevaka tarIke - 23ra, hasta, prahasta, ane vajhodarane vadha - ra32, kuMbhakarNa ane sugrIvanuM yuddha - 232-3, lakSamaNanI mUcha - 235, rAvaNano vadha - 235-6. Indrajita, meghavAhana ane maMdarIne pUrvabhava - ra37. rAma sItAnuM milana - 238. sItA upara khoTa kalaMka - 239-41. sItAne tyAga - 24ra. sItAe rAmane mokalAvela saMdeza (24ra-3) lavaNa, aMkuza rAma lakSamaNane batAvela para - 244-45. sItAnA satItvanI sAbitI ane dIkSA-245-6, rAma, lakSmaNa, sItA, rAvaNa ane bibhISaNanA pUrvabhava-247. lakSmaNanA putranI dIkSA - 248 -9. lakSamaNanuM mRtyu ane rAmanI dIkSA - 24-para, rAmane abhigraha ane mukti - 252-3. vibhAga pAMcama naminAtha caritra - 254-7. haripheNa cakravata caritra - 257-9, jaya cakravartI caritra 259-60. bAvIsamA tIrthaMkara zrI ariSTanemI (nemInAtha) prabhunA pUrva bhava. pahele bhava-dhanakumAra - 261-64. trIjo bhava-citragati vidyAdhara - 264-67. pAMcame bhava - aparAjita rAjA - 264-73. sAtamo bhava - zaMkha rAjA - 274-77. vasudevano pUrvabhava - 278-79 kaMsane pUrva bhava-279-80 mathurAne rAjA kaMsa 281-82, vasudevane gRhatyAga - 283-4 zyAmA vagere strIo sAthe vasudevanA lagna - 284-7, navakAra maMtrane prabhAva - 287, kanakavatI - 288-9, vasudeva ane kanakavatInAM lagna - 289-91.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ kanakavatInA pUrvabhava. pahele bhava mammaNa rAjAnI vIramatI rANI - 291-92 trIje bhava - dhanya AhIranI dhuMsarI nAme patnI - 292-93. chaThTho bhava naLa rAjAnI damayaMtI rANI. damayaMtIne svayaMvara - 25 - naLe gumAveluM rAjya - 297-8, damayantIno tyAga - 29-300, tApasapuranI sthApanA - 300-1damayanatI mAsIne tyAM-302-3. jaina dharmane prabhAva - 303. mAtA, pitA ane putrInuM milana-303-4. damayantIne tyAga pachI naLane vRttAnta - 304- 5. naLa damayantI milana-305. naLa damayatInuM svargArehaNa-305-6. samudravijaya ane vasudevanuM milana - 307. kRSNa vAsudeva ane baLabhadra rAmanA pUrvabhava-307-8. vasudeva ane devakInAM lagna - 309-0. kRSNane janma - 310. gepUjAnI utpatti - 311. neminAtha bhagavAnane janma - 312, kRSNanA parAkrama - 313-16. kaMsano vadha - 316-17, yAdave ane jarAsaMdha - 318-19 dvArakAnI sthApanA-320. kRSNanI paTarANIo - 321-23. pradyumna - 323-26. zAkha - 327-32. pAMDanI utpatti ane draupadI svayaMvara - 332-33. pAMDane vanavAsa334. kRSNane rAjyAbhiSeka-334. zaMkhezvara pArzvanAthatIrtha - 334-35. bAvIsamA tIrthaMkara zrI ariSTane micaritra - neminAtha ane kRSNanI baLa parIkSA - 336-7. kRSNanI paTarANIoe prabhune paraNavA mATe manAvavA karelA prayatno 338-40. pazuone ArtAvAra sAMbhaLI neminAthanuM pAchA pharavuM - 343. vivAha mATe Agraha karatA zivAdevIne prabhue Apela uttara - 744. rAmatIne vilApa - 344-45. vivAha mATe Agraha karatA samudravijayane prabhune uttara 346-7. ariSTaneminI rakSA - 347. rathanemine vRttAnta 34-8. zrI nemiprabhune kevaLajJAna-348 tIrtha sthApanA - 348-.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ dropadI haraNa-3450. devakIne cha putrone meLApa-350-51. gaja sukumAla caritra-351-53. nabhasene sAgaracaMdrane karela upasarga-353. kRSNane devI bherInI prApti-353-4. varSAkALamAM rAja maMdiramAM rahevAne kRSNa lIdhela abhigraha-355. vIre sALavI 355-7. kRSNa municaMdanathI upajela tIrthaMkara nAma karma-357 DhaMDhaNa muni-358-9. rAmatI ane rathanemI-359-60. pAlaka ane zAMbanuM neminAtha prabhune vaMdana 360. dvArakAne nAza 361-4 kRSNanuM mRtyu-364-5 neminAtha prabhune parivAra -366-7. neminAtha prabhunA tIrthamAM thayelAM zrI brahmadatta cakravatI caritra pUrvabhava-367-72 janma-372. brahmadattane gRhatyAga-373. RSinA AzramamAM brahmadattano vidyAbhyAsa-374-5. brahmadattanAM lagna-375-6. brahmadattanA mitra varadhanune vRttAnta-376-80. brahmadattane cakavartItvanI prApti-381-82. brahmadattane pUrva bhanuM samaraNa-383-4. nAgakanyAne durAcAra jeI brahmadatte karelI zikSA-384-5 brahAdattanuM mRtyu 386-7. zrI pArzvanAtha caritra. -stuti -387-90 pArzvanAtha prabhunA pUrvabhava-pahele bhava-purehita putra marUbhUti390-91. ceAtho bhava -kiraNaga vidyAdhara-391-92. chaThTho bhava-rAjakumAra vAnAbha muni -392 AThamo bhava -suvarNa bahu cakravatI-392-3. dazame bhavapArzvanAtha prabhu. janma-394. kaliMganA rAjAe kuzasthalane ghero ghAlyo35. kuzasthalanA rAjAnI vinaMtIthI azvasene pAWkumAranI saradArI nIce madada mokalI-396-kaliMga rAjAe ghere uThAvI lIdhe-36. pArzvakumAranuM lagna-397. kamaTha-398-99 pArvaprabhue sarSane bacAvI dharaNendra banAvya-398 pArzvanAtha prabhunI dIkSA-39-400. kaliDatIrtha-401. ahi chatrA tIrtha-401. kurkaTezvara tIrtha-402-3. pArtha prabhune kevaLajJAna-404-5. pArva prabhune parivAra-405. pArva prabhunuM nirvANa-405.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhadeva caritra ane bharata cakravartI caritra salAha ta pratiSThAna, madhiSThAna' zivazriyaH / bhUrbhuvaH vastrayIzAna, mAhattva pradimahe ! --hemacaMdrAcAya bhAvArtha : sarvane pUjAnA sthAna rUpa, meAkSa lakSmInA nivAsarUpa, manuSyaleAka, pAtALalAka ane devalAkanA svAmI evA aMtanA bhAvanu' (samUhatu) ame dhyAna dharIe (karIe) chIe. nAmAkRti dravya bhAvaiH punata strijagajjana... / kSetre kAle ca sami nahutaH samupAmahe / / --amacadrAcAya bhAvArtha : sa kSetrane viSe ane bhUta, bhaviSya tathA vamAnakALane viSe nAma nikSepa, sthApanA nikSepa, dravya nikSepa ane bhAva nikSepa vaDe (karIne) traNa jagatanA leAkAne pavitra karatA evA ahu ta prabhunI vaMdanA, satkAra ane sanmAdikathI (ame) sevA karIe chIe. Adima pRthivInAtha, mAdima' niparigraha... / Adima tIrtha nAthaM ca, RSabha svAmina` tumaH // --hemacaMdrAcAya bhAvAtha : pahelA pRthivInA pati (rAjA), prathama parigrahatyAgI sAdhu ane pahelA tIthaMkara evA RSabha svAmInI ame smruti karIe chIe.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI RSasadeva svAmInA pUrvabhava vAha prathamabhava--dhanasA dhanasA vAhane samyaktva prApti : jaMbudrIpamAM merU parvatanI pazcimamAM, videha kSetramAM kSiti pratiSThita nAmanuM nagara hatuM. A nagaramAM priyaMkara (prasannaca'dra) nAme rAjA rAjya karatA hatA. te nagaramAM dhana nAme dhaNe| dhanADhaya zeTha rahetA hatA. te eka vakhata ghaNA mANasA sAthe vepArArthe vasantapura javA nIkaLyA. te vakhate dharmAMdhASara nAmanA AcArye paNa dhaNA sAdhue sAthe javAnI temanI icchA jaNAvI. zeThe dhaNA ha sAthe AcAryane sAthe lIdhA. cAmAsu beThu eTale sAvAde aTavImAM taMbu nAkhI mukAma karyAM AcAryane maNibhadra nAmanA sAvAhanA mitre nirjIva jagyA joI Azrama ApyA. cAmAsAnA cAra mAsa gayA tyAM sudhI zeTha AcAya ne bhUlI gayA ane temanI kAMI khabara lIdhI nahI. cAmAsu puru thaye dhanasAtha vAha AcArya pAse gayA ane peAtAnI bhulane pazcAtApa karI, temanA be ziSyone AhAra vaDhAravA teDI lAvyeA. bIjI kAMI vaheAravA yogya vastu nahIM DhAvAthI zeThe ghaNA utkRSTa bhAvapUrvaka tAjI dhI vaDhArAvI vaMdana karI samakIta prApta karyuM. cAmAsu pUru thayA pachI zeThe prayANa kyuM ane te vasaMtapura paheoMcyA ane dhaNuM dravya upArjana karI kSiti pratiSThita nagare pA AvyA ane AyuSya pUrNa thatAM ArAdhanApUrvaka mRtyu pAmyA. bIjo ane trIjo bhava-yugalika ane devasava dhanasA vAha mRtyu pAmI munidAnanA prabhAvathI uttara kurukSetramAM yugalika thayA ane tyAM yugaLiyAtu' AyuSya pUrNa karI. dhana zeThanA jIva pUrva janmanA dAnanA phaLathI, saudhama devalAkamAM deva thayeA.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ cotho bhava-mahAbaLa vidyAdhara svayaMsuha maMtrIne upadeza : devalathI cyavI, dhanasArthavAhane jIva pazcima mahAvidehanI gaMdhIlAvatI (maMgalAvatI) vijayamAM vaitAya parvata upara, gaMdha samRddhi nagaramAM, zatabala rAjAnI mAryA rANI caMdrakAntAnI kUkhe putrapaNe utpanna thaye. rAjAe tenuM mahAbaLa evuM nAma pADayuM. kuMvara moTA thayA pachI eka divasa zatabaLa rAjAe A zarIra kSaNabhaMgura jANI, mahAbaLane rAjya seMpI dIkSA lIdhI. mahAbaLa rAjA kumaMtrIonA vege viSayAMdha ane dharmarahita banavA lAgyo tethI tene sAcA rAhe lAvavA svayaMbuddha nAmanA mukhya maMtrIe bhara rAjya sabhAmAM kahyuM: "he mahArAja ! jema kASThathI agni, nadIothI samudra, samudranA jaLathI vaDavAnaLa ane jaMtuAthI yamarAja tRpti pAmatA nathI tema A jIva viSayathI tRpti pAmato nathI. je mANasa uttama kuLamAM janma pAmI dharma nathI karatA te bIjA bhavamAM biDAla, sarpa vagere nIca nimAM jAya che. mATe Apa sujJa cho te saMsAranI vAsanAomAM moha nahIM pAmatA dhamane Azraya kare." A sAMbhaLI rAjAe kahyuM, "he maMtrIzvara! tame dharma grahaNa karavAnuM kahyuM te yukta che. yogya avasare dharma kare jaIe. paNa atyAre mArI yuvAvasthA che ane temAM te raMgarAgane piSaka vastu ja avasaracita che." maMtrIe kahyuM, "mahArAja! Apa yuvAvasthAmAM cho te huM jANuM chuM, chatAM meM Apane avasara sivAya dharma karavAnI vijJapti karI tenuM kAraNa e che ke Aje naMdanavanamAM be cAraNa muni padhAryA hatA. meM temane ApanuM AyuSya hAla keTaluM bAkI che te pUchayuM
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ hatuM. temaNe mane ApanuM AyuSya eka mAsa bAkI che ema jaNAvyuM hatuM. AthI huM Apane dharma karavAnI vinaMtI karuM chuM." mahAbaLa rAjAe kahyuM, "he svayaMbuddha! he buddhinA samudra ! mAre khare baMdhu to tuM ja che. teM mane meha nidrAmAMthI jAgRta karyo. have mane kahe ke huM kevI rIte dharma karyuM. AyuSya thoDuM rahyuM che te teTalA vakhatamAM mAre keTale dharma sAdhavo? agni lAgyA pachI tatkALa kUvo khode te kema bane ?" mahAbaLe lIdhelI dIkSA svayaM budde kahyuM, "mahArAja, kheda na kare, eka divasanI paNa dIkSA pALanAra mANasa mekSa prApta karI zake che, te hajI eka mAsa to ghaNe che." pachI mahAbaLa rAjAe tenuM kahevuM mAnya karI potAnA putrane gAdI para besADI dIkSA aMgIkAra karI. bAvIsa divasanuM aNasaNa pALI mahAbaLa rAjarSisamAdhipUrvaka mRtyu pAmyA. pAMcame bhava-lalitAMgadeva mRtyu bAda, mahAbaLa bIjA devalokamAM zrIprabha vimAnanAM adhipati lalitAMga devapaNe utpanna thayuM. tyAM teNe prANathI paNa vahAlI ravayaMprabhA devI sAthe krIDA karatAM ghaNe kALa pasAra karyo. samaya jatA svayaMprabhA devI cyavana pAmI. lalitAMga deva zoka vihvaLa banI revA lAge. A avasare eka mitre AzvAsana ApatAM jaNAvyuM, "he mahAnubhAva, tame kheda na kare. tamArI devI hAlamAM yugadhara muni pAse aNasaNa karIne rahelI che. tame tyAM jAo ane tamAruM rUpa dekhADo jethI tamArAmAM Asakti pAmI niyANApUrvaka mRtyu pAmI tamArI patnI thAya." lalitAMgadeve tema karyuM ane svayaM prabhAdevI meLavI AnaMda pAme ane krIDAmAM Asakta bane.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThTho bhava--vajraja gha rAjA lalitAMga deva devaleAkathI cyavI, jaMbudrIpanA pUrva videhamAM, pulAvatI nAmanI vijayamAM, lAhAla nAmanA nagaramAM, suvarNa jaMdha rAjAnI lakSmI nAme srInI kukSithI putrapaNe janmyA. ahIM mAtA-pitAe tenuM nAma vajaMdha pADayuM. vaya prabhA daivI paNa tyAMthI cyavI, te ja vijayamAM, puMDarikiNI giri nagarInA vajrAsena cakravatI rAjAnI rANI guNavatInI kukSithI putrIpaNe utpanna thaI. mAta-pitAe tenuM nAma zrImatI pADayuM. samaya jatAM eka vakhata peAtAnA mahelanI geAkhamAM beThI hatI tyAre teNe nagaranA udyAnamAM eka munivaranA devaLajJAna utsavamAM jatA devene joyA. devatAAne jotAM ja tene mUrchA AvI ane tene jAtismaraNa jJAnathI peAtAnA svA pUrvabhava yAda AvyeA. bhagavA peAtAnA pUrvabhavanA jIvananA prasaMgAnuM citrapaTamAM Alekhana karAvI paMDitAdhAtrI dvArA rAjamAmAM teNe te citrapaTanu pradarzana myu. dhaNA leAkAe te citrapaTane joyuM ane tenA vakhANa karyAM. eka vakhata vAjra dha kumAra te citrapaTa AgaLa AvI caDyo. citrapaTa jotAM ja tenuM magaja lAgyuM ane mUrchA khAI ekadama te jamIna para paDayo. zitApacAra pachI jAgRta thai teNe jaNAvyu ke, " A citra mArA pUrva bhavatu che. A huM lalitAMgadeva ane A mArI prANa priyA svayaM prabhA; mArA jIvananuM yathArtha svarUpa eLakhanAra te svayaMprabhA devI ja DhAvI joIe. A vAta sAMbhaLI vajrasena cakravatI evAja dhane bAlAyeA ane tene zrImatI paraNAvI. rAjAnI rajA lai vajra dha lAhAla gayeA ane tyAM tenA ""
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitA suvarNave tene rAjagAdI soMpI dIkSA lIdhI. thoDA samaya pachI sAgarasena ane munisenanA saMparkathI vajAja che dIkSA levAno nirNaya karyo. rAtre te "savAre putrane gAdI ApI mAre dIkSA grahaNa karavI' tevA ciMtanapUrvaka sUte; paNa rAjagAdI mATe talapApaDa thayelA rAjakumAre viSa dhUpathI tenA zayanakhaMDane vAsita karI pitAnA mAtA-pitAnA prANa lIdhA. sAtame ane Ame bhava-yugalika ane devabhava vajabaMdha ane zrImatI banne mRtyu pAmI uttara kurukSetramAM yugaliyApaNe utpanna thayAM. yugalika AyuSya pUrNa thaye saudharma devalokamAM te bane mitra devapaNe utpanna thayAM. navamo bhava-jIvAnaMda vaidya devaka saMbaMdhI bega bhogavI, AyuSya pUrNa thaye vAbaMdhane jIva tyAMthI cyavI kSitipratiSThita nagaramAM suvidhi vighane ghera chavAnaMda nAme putrapaNe utpanna thayo. zrImatI jIva devalothI evI, Izvaradatta zeThane tyAM kezava nAme putrapaNe utpanna thayo. pUrvabhavanA saMrakArathI jIvAnaMda ane kezava mitra thayA. mahIdhara, subuddhi, pUrNabhadra ane guNAkara paNa temanA mitra hatA. chavAnaMde karelI muninI sAravAraH eka vakhata vaidya putra jIvAnaMdane ghera eka munirAja vaheravA padhAryA. temanuM zarIra tapathI sukAI gayuM hatuM ane zarIre kaDhane roga thayo hato. to paNa te auSadhanI yAcanA ke pRhA karatA na hatA. javAnaMdane vyAdhinuM ane auSadhanuM sAruM jJAna hatuM. cikitsAmAM paNa te kuzaLa hatA. mahIdhara mitranI preraNAthI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ chavAnaMda muninI rajA laI temanI sAravAra karI. AthI muni nirogI ane krAntivAna thayA. keTalAka samaya pachI chae mitroe vairAgya pAmI dIkSA aMgIkAra karI ane anazanavrata grahaNa karI potAne deha choDyo. | dazama bhava-azruta devalokamAM deva chavAnaMda vidyane jIva mRtyu pAmI ayyata nAmanA bAramA devalokamAM IMdrane sAmAnika deva thaye kezava vagere chavAnaMdanA mitro paNa te ja develakamAM IndranA sAmAnika deva thayA. agiyAramo bhava-vajanAbha cakravatI jaMbuddIpanA pUrva videhamAM puSkalAvatI vijyamAM puMDarikiNI nAme eka nagara hatuM. tyAM vasena nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene dhAriNI nAme rANI hatI, devalethI ovI, chavAnaMda vidyane jIva dhAriNInI kukSi viSe putrapaNe utpanna thayA. A samaye dhAriNI rANue cauda mahAravapna joyAM. svapnalakSaNapAThakae jaNAvyuM ke rANIne kuMvara cakravatI thaze. egya avasare dhAriNIe putra ratnane janma Apyo. rAjAe tenuM nAma vajAnAbha pADyuM. chavAnaMda vighanA cAra mitro-mahIdhara, subuddhi, pUrNabhadra ane guNakara-nA cho paNa dhAriNInI kukSi viSe putrapaNe utpanna thayA ane zivane jIva suyazA nAmane rAjaputra che. vajasenanI rakSAH lokAtika devatAoe eka divasa vasena rAjAne vinaMtI karI, "he svAmI, dharmatIrtha pravartA" pachI vasena rAjAe vajanAbhane gAdIe besADI sAMvatsarika dAna ApI dIkSA lIdhI. pachI pRthvIjaLane pavitra karatA vihAra karavA lAgyA,
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajanAbhe potAnA dareka bhAIne judA judA deza ApyA. suyazAne sArathi banAvyo. vajasena prabhune kevaLajJAna utpanna thayuM te ja vakhate vanAbha rAjAnI AyudhazALAmAM cakra ratna utpanna thayuM ane tenI sAthe bIjA tera ratno paNa utpanna thayAM. A cauda ratna dvArA vajInAme samagra puSkalAvatI vijya sAtha ane sarva rAjAoe tene cakravatIpaNAne abhiSeka karyo. vajanAbhanI dIkSA : eka vakhata vajasena tIrthakara bhagavAna samavasaryA. vajanAbha cakravatI baMdhava ane sArathi sahita bhagavaMtane vAMdavA gayo bhAgavaMtanI dezanA sAMbhaLI janAbhanuM hRdaya vairAgya vAsita thayuM ane bhagavAna pAse dIkSAnI mAgaNI karI. tIrthakara bhagavAne kahyuM, sArA kAmamAM DhIla na karavI." vajAnAbhe putrane gAdI upara besADI cAra bAMdhe ane sArathi sAthe dIkSA lIdhI. vajanAbha munine prApta thayelI labdhio : vajanA muni utkaTa vratanuM pAlana karatA hatA. temane aneka labdhio utpanna thaI. tapa, tyAga ane karUNAnA pravAhathI taraboLa banela muninA zleSma vagere samagra jagatanA prANuonA bhayaMkara regone nAza karanArA thayA (khelauSadhi labdhi). temanA pAda sparza bhayaMkara yAtanAthI pIDAtA mANase navIna te ja pAmI yAtanA rahita thavA lAgyA. te munine spazIne Avato pavana paNa je mANasane sparzate te mANasa roga rahita ane zuddha pariNAmavALo banate (savoSadhi labdhi). A uparAMta aneka jAtanI zaktio vajanama munine pragaTa thaI. seyanA nAkAmAM paNa taMtunI peThe praveza karavAne samartha thAya evI aNurva zakti temane prApta thaI. merU parvata paNa jAnu sudhI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ave evI pitAnA zarIrane moTuM karavAnI mahattva zakti temane prApta thaI. pitAnA zarIrane pavanathI paNa halakuM karI zake evI ladhutva zakti pragaTa thaI indrAdika de paNa sahana karI zake nahi evuM vAthI paNa bhAre karavAnI gurutva zakti temane prApta thaI. pRthvI upara rahyAM chatAM paNa jhADanA pAMdaDAnI jema merUnA agra bhAgane ane hAdikene sparza karI zake evI prApti zakti temane pragaTa thaI. bhUminI peThe jaLamAM gati thaI zake ane jaLanI peThe bhUmikAne viSe unmajajana nimajajana karI zake evI prAkAmya zakti temane prApta thaI. cakravatI ane indranI Rddhi viratAravAne samartha evI Izatva zakti temane pragaTa thaI. jethI svataMtra evA dUra jaMtuo paNa vaza thaI jAya evI apUrva zakti temane prApta thaI. chidranI jema parvatanI madhyamAMthI gamana karI zake evI apratighAtI zakti temane pragaTa thaI. pavananI peThe sarve ThekANe adazyarUpa dhAraNa karI zake evuM apratihata aMtardhAna sAmarthya temane prApta thayuM (bIjA zabdomAM kahIe te vajanA munine vaikriya labdhi pragaTa thaI.) Adi, aMta ke madhya evuM eka pada sAMbhaLavA mAtrathI vajInA muni AkhA graMthane kahI zakatA (padAnusAriNI labdhi) pAtramAM paDelA a85 bhojanathI seMkaDe munione jamADI zakatA. (akSINa mahAnAsI labdhi) karma rAjA jema rAyane raka ane raMkane rAjA kare tema muni sarva karI zakatA. Ama aneka zaktio hevA chatAM te zaktione upayoga muni karatA na hatA. kema ke mumukSu puruSe prApta thayelI vastuomAM paNa AkAMkSA rahita hoya che. vajanA muni zaktio-labdhiono prAdurbhAvathI aTakyA nahi temaNe to 'savijIrUM zAsanarasInI bhAvanA daDha karI
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane vIza sthAnakanI ArAdhanA vaDe tIrthaMkara nAma-gotram upArjana karyuM. bAramo bhava anuttara vimAnamAM deva vajanAbha muni khaDaganI dhArA samAna saMyamavrata pALI, aNasaNa karI, sarvAthasiddha anuttara vimAnamAM deva thayA. 3Sabhadeva bhagavAnane janma mAdinAthanuM cyavana H trIjA ArAmAM corAsI lAkha pUrva, traNa varSa ane sADA ATha mAsa bAkI rahyA tyAre aSADha mAsanI kRSNa catuthIne divase vajanAbhano jIva AyuSya pUrNa karI savArtha siddha vimAnamAMthI cyavI, nAbhI kulakaranI strI marUdevInI kRSimAM avataryo. prabhu garbhamAM AvyA tyAre prANI mAtranA duHkhane uccheda thavAthI geleksamAM sukha thayuM ane sarva sthAnake maTe ughAta thayA. maradevI mAtAe dIThelA cauda svane : je rAtrIe prabhu devomAMthI avIne mAtAnI kukSimAM avataryA te ja rAtrIe nivAsa bhavanamAM sUtelI marUdevIe cauda mahAvapna dIThAM. prathama svapna ujajvaLa, puSTa rakaMdhavALo, dIdhe 1. vajAbha munie (1) arihaMta (2) siddha (3) pravacana (4) AcArya (5) sthIra (6) upAdhyAya (7) sAdhu (8) jJAna (8) darzana (10) vinaya (11) cAritra (12) brahmacarya (13) samAdhi (14) tapa (15) dAna (16) vaiyAvacca (17) saMyama (18) abhinavajJAna (19) zrutapada ane (20) tIrtha padanI ArAdhanA karI A vIsa padamAMthI eka padanI paNa utkaTabhAve ArAdhanA karavAmAM Ave sarva jIvanI kalyANa bhAvanAne jhaMkhatA "tIrthakarapadane te jIva meLavI zake che. vajanAbha munie vIse padanI ArAdhanA karI tIrthaMkarapada nAma karmane baMdha karyo.
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ temaja sarala pRcchAvALo, suvarNanI ghUgharamALavALo ane jANe vidhuta sahita zarada Rtune madha hoya tevo vRSabha joyo. bIje svapna vetavarNavALo, kamathI UMce, niraMtara jharatA madanI nadIthI ramaNIya ane jANe cAlato kailAsa parvata hoya te cAra dAMtavALA hatI ja. trIje svapna pILA netravALA, dIrgha chaCvAvALa, capala kezavALIvALo ane jANe zUravIrane jayadhvaja hoya tema pUchaDAne ulALatA kezarI siMha dIThe. cothe svapna, pA jevA locanavALI, patramAM nivAsa karanArI ane digagajendroe pitAnI sUDhathI upADelA kuMbhothI zobhatI lakSmIdevI dIThI. pAMcame svapna nAnA prakAranA devavRkSonAM puSpathI gUMthelI, saraLa ane dhanuSya dhArIe ArahaNa karelA dhanuSya jevI lAMbI puSpamALA diThI. chake svapna jANe potAnA mukhanuM pratibiMba heya tevuM, AnaMdanA kAraNarUpa ane kAti samUhathI jeNe dizAone prakAzita karelI che evuM caMdramaMDaLa dIThuM. sAtame svapna sarva aMdhakArano nAza karanAra ane viratAra pAmatI kAntivALA sUrya joyo. AThame svapna capaLa kAna vaDe jema hastI zobhe tema ghugharIonI paMktinA bhAravALI ane calAyamAna evI patAkA vaDe zobhate mahAdhvaja dIThe. navame ravapna vikasita kamaLothI jene mukhabhAga arcita kare che evo samudra maMthana karavAthI nIkaLelA sudhAkuMbha jevo ane jaLathI bharelo-suvarNane kalaza dIThA. dazame svane jANe Adi ahaMtanI stuti karavAne aneka mukhavALuM thayuM hoya tema bhramaronA guMjAravavALA aneka kamaLothI zobhatuM mahAna padmAkara (pA sarovara ) joyuM. agyArame ravapna pUthvImAM vistAra pAmelA zaradaRtunA meghanI lIlAne coranAra ane UMcA taraMgone samUhathI cittane AnaMda ApanAra
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 kSIra nidhi (kSIra samudra) dIThA. bArame svapne pRthvanA snehathI AvyuM DhAya, tevuM kAMtivALuM vimAna DhIThuM'. teme svapne jANe kAi kAraNathI tArAonA samUha ekatra thayA DhAya tevA ane ekatra thayelI niLa krAntinA samRha ra` ja dI| caudame svapne zaileAkyamAM rahelA tejasvI padArthonuM piMDI bhUta thayeluM teja DhAya tevA prakAzamAna nima agni mukhamAM praveza karatA dITho. AvI rIte cauda svapnA joi marUdevI mAtA jAgrata thayAM ane temaNe sarva vRttAMta nAbhi rAjAne kahI sabhaLAvyA. nAbhi rAjAe svapnano vicAra karI kahyuM, "tamane uttama kulakara putra thaze". kAraNa ke te samaye nAbhikulakara AgaLa moTAmAM meru sthAna manuSya leAkamAM kulakara hatuM. te vakhate indranA Asane! kapAyamAna thayA eTale temane upayAga detA bhagavAnanA cyavananI khabara paDI ane tatkALa sava ekaThA thaI bhagavAnanI mAtAne svapnanA artha kahevA mATe tyAM AvyA. pachI be hAtha joDI vinayapUrvaka svapnanA artha kahelA lAgyA. indre kahelA svapnanA artha: " huM svAmini ! tame pahelA svapne vRSabha joyA tethI tamArA putra meharUpI kADhavamAM khUMcI gayelA dharmarUpI rathanA uddAra karavAmAM samartha thaze; hastinA darzanathI tamArA putra dhaNA baLanA eka sthAnarUpa thaze. siMhanA darzanathI puruSAmAM sihu jevA parAkrama vALA thaze. lakSmIdevonA darzanathI tamArA putra baileAkyanI sAmrAjya lakSmInA prabhu thaze. puSpamALA joI tethI tamArA putranI AjJA mALAnI peThe AkhuM jagata mastaka para vahana karaze, caMdra dIThA tethI maneAhara ane netrane AnaMda ApanAra thaze.su dIThe tethI tamArA putra mAharUpI aMdhakAranA nAza karI jagatamAM udyota karatAra thaze.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 mahAdhvaja dIThI tethI tamArA putra ApanA vaMzamAM mATI pratiSThAvALA dharmadhvaja thaze. pUrNa kuMbha joyA tethI tamArA putra atizayAne dhAraNa karanAra thaze. padma sarAvara joyu tethI Apane putra saMsArarUpI aTavImAM paDelA manuSyAnA pAparUpa tApane haraze. samudra dvI| tethI tamArA putra jenI samIpa na jaI zakAya temanI samIpe paNa avazya javA yAgya thaze. vimAna joyuM tethI tamArA putranI vaimAnika devA paNa sevA karaze. ratnanA DhagalA joyA tethI tamArA putra sa`gurUpa ratnAnI khANa tulya thaze. mukhamAM praveza karatA agni joyA tethI tamArA putra anya tejaravIenA tejane dUra karanArA thaze. he mAtA ! tame cauda svapnA joyAM te evuM sUcave che ke tamArA putra cauda rAjaleAkanA svAmI thaze." AvI rIte svapnanA artha kahI, marUdevI mAtAne praNAma karI, sarva indro peAtAnA sthAnake gayA. AdinAthane janma : have marUdevI mAtA suthI jema medha mALA zAbhe, muktA phaLathI jema chI pa zAle ane siMhathI jema patanI guphA zAbhe tema zAlavA lAgyAM. ganA prabhAvathI temanuM lAvaNya vizeSa vRddhi pAmavA lAgyuM. e pramANe nava mAsa ane sADA sAta divasa thayA. pachI caitra mAsanI kRSNa pakSanI aSTamInA divase, arAtrIe, sarva gaDhA ucca sthAnamAM AvyA hatA ane caMdranA cAga uttarASADhA nakSatramAM AvyA hatA te vakhate, marUdevI mAtAe jarAyu ane rUdhira vagere kalathI rahita, yugaladharmI putrane, sukhe karI janma Apyo. te vakhate vIjaLInA camakArAnI peThe traNa jagatamAM, udyota thaI rahyo ane AkAzamAM devatAnA deva duMdubhI vAgavA lAgyA,
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ chappana digga kumArikAonuM Agamana ane temaNe karelo janmotsava A diga kumArikAoe saMvarta vAyuthI kacaro dUra karyo : te samaye dikumArikAoe AvI bhagavAnanA janmane mahatsava zarU karyo. adhe lomAMthI ATha dikumArikAo bhagavAnanA sUtikAgraha pAse AvI tIrthaMkaranI mAtAne traNavAra pradakSiNA karI, vaMdana karI kahevA lAgI, "he mAtA, ame Apane praNAma karIe chIe. ame alakane viSe rahenArI ATha digU kumArikAe chIe. tIrthakaranA janmane avadhijJAnathI jANI, temanA prabhAvathI temane janma mahimA karavA mATe atre AvyA chIe. tethI tame amArAthI jarApaNa bhaya pAmaze nahi.' ema kahI IzAna bhAgamAM jaI te di kumArikAoe tyAM pUrva dizA tarapha mukhavALuM ane eka hajAra thAMbhalAvALuM sUtikAgraha racyuM pachI saMvarta nAmanA vAyuthI sUtikAgrahanI catarapha eka jina sudhI kAMkarA ane kAMTA dUra karI, saMvata vAyuthI saMkarI bhagavAnane praNAma karI, gIta gAtI gAtI temanI najIka ubhI rahI. AThe sugadhI jaLanI vRSTi karI ? tevI ja rIte AsananA kaMpavA vaDe prabhuno janma jANuM merU parvata para rahenArI ATha Urva lekavAsI digakumArikAo 1. adhe lekamAMthI bhogakarI, bhogavatI, subhagA, bhogamAlinI, suvatsA, vatsamitrA, puSpamAlA ane aniMditA nAmanI A kiga kumArikAo AvI hatI. suvatsA ane vatsamitrane badale keTaleka ThekANe toyadhArA ane vicitrA AvI hatI ema jaNAvavAmAM AvyuM che. 2. urva lekamAMthI megharA, meghavatI, sumeghA, meghamAlinI, toyadhArA, vicitrA, vAriNA ane balAhikA nAmanI mera parvata para rahenArI A digyumArikAo AvI hatI.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAM AvI ane jinezvara tathA jinezvaranI mAtAnI stuti karI, sugaMdhI jaLanI vRSTi karI eka jana sudhI chaMTakAva karyo ane DhIMcaNa sudhI pacaraMgI puthI pRthvIne zebita karI, ucita sthAne UbhI rahI. A darpaNa laI UbhI rahI: pUrva rUcakAdri upara rahenArI ATha dikamArikAe vegavALA vimAnamAM besI tyAM AvI ane potAnA hAthamAM paNa rAkhI, mAMgalika gIta gAtI gAtI pUrva dizAmAM UbhI rahI. AThe hAthamAM kaLaza lIdhA ? dakSiNa rUcakAdri para rahenArI digu kumArikAo pramoda pAmatI tyAM AvI ane prathamanI diga kumArikAonI jema jinezvara ane temanI mAtAne namana karI potAnuM kArya nivedana karI, hAthamAM kaLaza dhAraNa karI, dakSiNa dizAmAM gIta gAtI UbhI rahI. mATe paMkhA lIdhA H pazcima rUcaka parvata para rahenArI ATha diga kumArikAo' 3. rUcaka nAmanA 13 mA dvIpamAM cAre dizAomAM tathA cAre vidizAomAM parvato che, temAMnA pUrva dizAnA parvata para rahenArI digU kumArikAo prathama AvI hatI. 4. naMdA, dattarA, AnaMdA, naMdivardhanA, vijayA, jayantI, jayantI ane aparAjitA nAmanI ATha dipha kumArikAo pUrva cakA diparathI AvI hatI. 5. samAhArA, supradattA, suprabuddhA, yazodharA, lakSmIvatI, zeSavatI, citraguptA ane vasudharA nAmanI ATha diga kumArikAo dakSiNa rayakAdri parathI AvI hatI. 6. ilAdevI. surAdevI, pRthvI, pAvatI, ekanAsA, anavamikA, bhadrA ane azokA nAmanI ATha diga kumArikAo pazcima racaka parvata parathI AvI hatI.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 tvarAthI AvI ane prabhu tathA mAtAne namI, vijJapti karI, hAthamAM paMkhA dhAraNa karI, gIta gAtI pazcima dizAmAM UbhI rahI. AThe cAmara lIdhA H uttara rUcaka parvata parathI ATha diga kumArikAe vegathI tyAM AvI ane bhagavata tathA temanI mAtAne namaskAra karI. peAtAnuM kArya vidita karI, hAthamAM cAmara grahaNa karI, gIta gAtI gAtI uttara dizAmAM UbhI rahI. cAre dIpaka lIdhA : vidizAmAM rahelA rUcaka parvata parathI cAra digakumArikAo paNa AvI ane hAthamAM dIpaka rAkhI izAna vagere vidizAomAM gAtI gAtI UbhI rahI. prabhu tathA mAtAne rakSA pATalI bAMdhI : rUcaka dvIpathI cAra dig kumArikAo AvI bhagavAnanA nAbhI nALane cAra AgaLa rAkhI chedana karyu" ane eka khADA kheAdI temAM te nAkhI khADAne ratna ane vajrathI pUrI dIdho ane tenA upara dhrAthI pIThikA bAMdhI. pachI bhagavAnanA janmagRhane lagatA pU, dakSiNa ane uttara dizAmAM traNa kadalIgRha karyAM. te dareka gRhamAM moTA sihAsanAthI AbhAyamAna cAka racyA. pachI prabhune peAtAnA hAthamAM laI jina mAtAne TakA ApI, dakSiNa dizAnA cAkamAM lai gaI, tyAM baMnene sihAsana upara besADI, sugaMdhI lakSapAka telathI mana karavA lAgI. 7. ala'jIsA, mizrakezI, puMDarikA, vArUNI, hAsA, sa`prabhA, zrI ane dvI nAmanI ATha kumArikAe uttara rUcaka parvata parathI AvI hatI. 8. citrA, citrakanakA, saterA ane satrAmaNi nAmanI cAra diga kumArikAo vidizAmAM rahelA rUcaka parvata parathI AvI. 9. rUpA, rUpAsikA, surUpA ane rUpakAvatI rUcaka dvIpathI AvI hatI.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI divya pIThIthI temaNe bannene udvartana karyuM ane pUrva dizAnA cokamAM laI jaI, siMhAsana para besADI, nirmaLa jaLathI bannene snAna karAvyuM. pachI sugaMdhI vastrothI aMga lUchIne, gazIrSa caMdananA rasathI temane aciMta karyA ane AbharaNe paherAvI, uttara dizAnA cokamAM jaI siMhAsana upara besADyA. tyAM araNInA be kASThathI agni utpanna karI, gazIrSa caMdananA kASThathI hema karyo ane tenI bhasmanI rakSA piTalI karI, bannene hAthe bAMdhI. je ke bhagavAna meTA prabhAvavALA hatA te paNa diga kumArikAone evo bhaktikrama che. pachI "tame parvata jevA AyuSyavALA thAo" evuM prabhunA kAnamAM kahI, pASANanA be goLA aphaLyA. ane prabhune tathA mAtAne sUtikAgrahamAM zaiyA upara sUvADI teo mAMgalika gIta gAvA lAgI. janma mahotsava mATe saudharmendranuM Agamana have te samaye sIdharma devalokanA IndranuM Asana calAyamAna thavAthI avadhi jJAna vaDe teNe joyuM te RSabha prabhune janma thayo che evuM tenA jANavAmAM AvyuM. tatkALa siMhAsana uparathI UThI, sAta ATha pagalAM prabhunAM sAmA cAlI paMcAMga na sarakAra karI, namutyu stotra vaDe bhagavAnanI stuti karI, badhA devatAone bhagavAnanA janma mahotsava mATe belAvavAnI pitAnA senAdhipati devane AjJA karI. te senAdhipatie suSA nAmanI ghaMTA traNa vakhata vagADI. tene avAja thatAM bIjA sarva vimAnanI ghaMTAone avAja thavA lAge tethI vimAnanA devatAo sAvadhAna thaI tyAM AvyA. temane IndranA senAdhi patie kahyuM, "he devatAo ! Indra AjJA kare che ke devI vagere
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 sarva parivAra sahita jaMbudrIpanA dakSiNa bhAratanI madhyamAM nAbhirAjAne tyAM cAle. kAraNa ke temane tyAM Adi tIrthaMkaranA janma thayA che ane ApaNe janma kalyANakanA mahAtsava karavAnA che." indranA hukrama thatAM sarva devatAo dhaNA harSa thI taiyAra thaI tyAM AvyA. eTale indre pAlaka nAmanA daivane anupama vimAna racavAnI AjJA karI. tarata ja te dhruve IcchAnugAmI vimAna racyuM. te vimAnamAM indra pAtAnI ATha paTarANI sahita, siMhAsanane pradakSiNA daI, pUrva taraphanA pagathIethI siMhAsana upara caDhayo ane pUrvAbhimukha thai, peAtAnA Asana upara beThe. vimAnanI AgaLa patAkAothI zALatA eka indradhvaja pharakI rahyo hatA. duMdubhInA avAjothI ane gAnA vAjIMtronA avAjathI garjanAtrALu' te vimAna, bIjA vimAnA sAthe, indranI IcchAthI saudharma dhruvaleAkanA madhyamAM thaI vAyu vege cAlyuM. thADIvAramAM asaMkhya dvIpa samudra ullaMdhana karIne naDhIzvara dvIpa AvyuM. te dvIpanA ratikara parvata upara indre vimAnane saMkSipta ryuM. tyAMthI AgaLa vadhatAM keTalAka dvIpa samudrane ulladhI, indra jaMbudrIpanA dakSiNa bhAratamAM Adi tIrthaMkaranA janmannuvane AvI poMcyA. tyAM teNe te vimAnamAM prabhunA sUtikAgRhanI pradakSiNA karI, IzAna khUNAmAM te vimAna sthApana kyu. pachI vimAnamAMthI utarIne zakrendra prabhu pAse AnyA, ane mAtA sahita prabhune praNAma karI pradakSiNA ine marUdevI mAtAne kahyuM, "huM saudhama devalAkanA indra chuM. tamArA putranA janmAtsava karavA huM atre AvyA chuM. mATe tamAre bhaya rAkhavA nahi, ' "
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca rUpa karI saudharmendra prabhune merU parvata para laI gayo. evI rIte kahI, saudharmendra mAtAne avaravApinIkA nAmanI niMdA ApI, prabhunuM eka pratibiMba karI temanA paDakhAmAM mukyuM, ane pitAnA pAMca rU5 vikavI, eka rUpe bhagavaMtanI samIpe AvI praNAma karI, vinayathI namra thaI bolyA, he bhagavana AjJA Apa. pachI bhagavAnane potAnA be hAthamAM lIdhA. eka rUpe bhagavAnane chatra dharyuM, be rUpe suMdara cAma dhAraNa karyA ane eka rUpe bhagavAnanI AgaLa vaja. dhAraNa karyuM. A rIte Indra deva sahita AkAza mArge cAlyo ane merU parvata para gaye. tyAM pAMDuka vanamAM, dakSiNa cUlikAnI upara, atipAMDukaMbalA nAmanI zilApara siMhasanamAM prabhune pitAne khoLAmAM laI beThe. saudharmendra uparAMta bIjA tresaTha indra paNa potAnA parivAra sAthe janmotsavamAM bhAga levA AvyA. Ama vaimA ninA daza Indra, bhuvanapatinI dazanikAyanA vIsa Indra, vyaMtaranA batrIza indra ane jatiSkanA be indroe prabhunA janma kalyANakanI ujavaNImAM bhAga lIdhe hate. pachI acUta IndranA hukamathI Amigika devatAoe eka hajArane ATha, ATha jAtanA suMdara kaLazo banAvyA. ane teTalI ja saMkhyAnI suvarNAdi vastuonI jhArIye, darpaNa, ratnanA karaMDiyA, dAbaDA, thALa, patrikA ane phUlanI caMgerIo vagere tatkALa tyAM lAvyA temaja sarva kSetromAMthI jaLa, puSpo ane sugaMdhI vastuo grahaNa karI merU parvata upara lAvyA.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ devAe karelI prabhunI snAtra pUjA tyAra bAda amRta Indra uttarAsaMga karI, pArijAta kalpavRkSa vagerenA phUlonI kusumAMjalI grahaNa karI, sugaMdhI dhUpanA dhUthI dhUpita karI, prabhunI pAse te kusumAMjalI mUkI, pachI devatAoe puSpamALAothI acita karelA sugaMdhI jaLanA kaLaze tyAM lAvIne mUkyA, te kaLaza laI ayyata Indra prabhune abhiSeka karavAno prAraMbha karyo. te vakhate devatAo duMdubhInA nAda karavA lAgyA. ane "he jagannAtha, he kRpAsAgara ! tame jaya pAmo, tame AnaMda pAme "ema cAraNa munio belavA lAgyA. A rIte amRta Indra atyaMta bhaktipUrvaka bhagavAnane kuMbhanA jaLathI abhiSeka karato hato. te vakhate Amigika devatAo te kuMbhane bIjA kuMbhanA jaLathI pUratA hatA. ema vAraMvAra khAlI thatA ane bharAtA kuMbhathI ayyata InDe prabhune abhiSeka karyo. pachI divya vastra vaDe prabhunA aMgane lUchayuM. te snAtranA jaLamAMthI keTaluMka de pitAnA mastaka upara siMcana karavA lAgyA ane bAkInuM thoDuMka, sumaMsa, naMdana tathA bhadrasAla vana-udyAnamAM, nadIo peThe pravAha thaI vahevA lAgyuM. pachI gazIrSa caMdananA rasathI prabhunA aMga upara vilepana karyuM. te samaye keTalAMka deva uttarAsaNa dhAraNa karI, dhUpa hAthamAM rAkhI UbhA rahyA. keTalAMka chatra dhAraNa karavA lAgyA. keTalAMka cAmara viMjhavA lAgyA. keTalAMka paMkhA vaDe prabhune pavana nAkhavA lAgyA. keTalAMka divya puSpanI vRSTi karavA lAgyA keTalAMka suvarNanI vRSTi karavA lAgyA ane keTalAMka madhura ravAthI bhagavAnanuM stavana karavA lAgyA. keTalAMka nAcavA lAgyA, to keI kudavA lAgyA. evI rIte aneka rIte deve potAne harSa pradarzita karI rahyA hatA,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 tyAre acUta indre prabhune vilepana karyuM. tyAra pachI bIjA bAsaTha indroe paNa tevI ja rIte prabhunI pUjA karI. ja pachI saudharmendranI peThe IzAna indre peAtAnA pAMca rUpa karyAM, temAnAM eka rUpe prabhune kheALAmAM grahaNa karyAM. ekarUpathI chatra dhAraNa karyuM. be rUpe, be bAjue prabhune cAmara viMjhavA lAgyA. ane eka rUpe hAthamAM trizuLa rAkhI prabhunI AgaLa UbhA rahyo. pachI saudharmendra prabhunI cAre dizAe cAra UMcA vRSabha banAvyA. temanA zuMgamAMthI jaLanI dhArAo cAlavA lAgI. te jaLanI dhArA UMce jaI, bhegI thai, prabhu upara paDavA lAgI. te vaDe zakrendre bhagavAnane abhiSeka karyAM pachI indre vRSabhAne saharI lIdhA. prabhunA zarIrane devaduSpa vaDe luchyu, uttama aMgarAgathI vilepana karyuM, ane divya vastrothI pujA karI, prabhunA mastaka upara vA mANekanA suMdara mugaTa, kAnane viSe kuMDaLA, kaMThane viSe divya mAtInI mALA, hAthe bAjubaMdha, kAMDe kaThaNa, kammare sAnAnA dArA, caraNe tADA vagere AbhruNAthI prabhune alakRta karyAM. pachI pArijAtanA phUleAnI mALA paherAvI, pachI prabhunI sanmukha UbhA rahI, jarA pAchA khasI, traNa vAra AratI utArI zakra tapa vaDe prabhune vaMdana karyuM. pachI saudharmendra, pAMca rUpa karI, AkAza mArge cAlI, marUdevI mAtAnA ma Mdire AvyA. prathama mUkela tIrthaMkaranu pratibiMba laIne te sthAna mAtAnI pAse prabhune mukyA ane marUdevI mAtAnI avasthApinI nidrA dUra karI. pachI divya ane rezamI vajra yugala ane ratnamaya kuMDaLa prabhunA AzI mUkyAM ane eka ratnajaDita sAnAnA geDIdaDA tyAM mUko. pachI indre kuberane AjJA karI ke batrIsa kATi suvarNa, batrIsa naMdAsana, bhadrAsana tathA bIjA ati maneAhara vajra vagere saMsArika sukhane ApanArI vastuo
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ' prabhunA bhavanamAM muMThA. kubere tarata ja te pramANe mraMbaka nAmanA devatA pAse te vastuo mukAvI. pachI indre AbhiyAgika devatA ene AjJA karI ke tame cAre nikAyanA devatAomAM uddeASaNA karI ke arhutanu' ane temanI mAtAnuM je kAI azubha ciMtavaze tenuM mastaka akamaMjarInI peThe sAta prakAre bhedAze'Abhiyogika vee bhuvanapati, nyatara, jyAtiSI ane vamAnika vAne indranA hukama kahI saMbhaLAvyeA. pachI indre prabhunA aMguThAmAM amRtanA sa`cAra karyo ane bhagavAnanuM sa prakAranuM dhAtrIkama karavA pAMca apsarAne tyAM rahevA AjJA karI. indra bhagavaMtane mUkavA AvyA te samaye dhaNA devA merU zikharathI sIdhA naMdIzvara dvIpa gayA ane tyAM temaNe judA judA aMjanigira parvatAmAM zAzvatI pratimAonA utsava karyAM. indra bhagavAnanA gRhathI naMdIzvara dvIpa gayA tyAra pachI sarva devA svasthAne gayA.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AdinAtha prabhuno bAlyakALa ane gRhasthAzrama zrI kaSabha devane bAlyakALa marUdevI mAtA prabhAte jAgyA eTale temaNe devanA AvAgamana saMbaMdhI rAtrInuM vRttAnta nAbhI rAjAne kahyuM. prabhunA urUne viSe kaSabhanuM cihyuM hatuM, temaja mAtAe sarva vanomAM prathama gaSabha joyo hato, tethI prabhunuM RSabha evuM nAma pADayuM. te sAthe yugmadharma prasavelI kanyAnuM sumaMgaLA evuM nAma pADayuM. zrI kaSabha deva prabhu adbhUta svarUpavALA hatA. aneka devadevIothI parivarelA ane sakalaguNe vaDe te yugalika manuSyothI utkRSTa evA prabhu anukrame vadhavA lAgyA. bAlyAvasthAmAM prabhune jyAre AhAranI abhilASA thatI tyAre deve saMkamAvelA amRtanA rasavALA aMguThAne prabhu mukhamAM nAkhatA. evI rIte bIjA tIrthakare paNa bAlyAvasthAmAM AhAranI IcchA thatAM deve saMkramAvelA amRtanA rasavALA aMguThAne potAnA mukhamAM nAkhe che ane bAlyAvarathA vyatIta thatAM teo agnithI pakAvelA AhAranuM bhajana kare che, paNa zrI RSabha deve te dIkSA lIdhI tyAM sudhI dee ANelA uttara kurukSetranA kalpavRkSanA phaLonuM bhajana karyuM hatuM. prabhunA vaMza ane gotranuM sthApana IvAku vaMza-kAzyapa gotraH prabhunI uMmara eka varSathI kAMIka ochI hatI tyAre prathama tIrthakaranA vaMzanI sthApanA karavI e zakane AcAra che." ema vicArI tathA "prabhu pAse khAlI hAthe kema jAuM"
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema vicArI zakendra eka meTa kSayaSTi (zeraDIne sATha) laIne nAbhi kulaharanA khaLAmAM beThelA prabhu pAse AvIne Ubho rahyo. zeraDIne sAThe dekhI harSita vadanavALA prabhue pitAne hAtha lAMbo karyo, tyAre vAmInA bhAvane jANanAra Indra prabhune praNAma karI, "Apa zeraDI khAzo ?" ema kahI bheTAnI peThe te IkSayaSTi svAmIne arpaNa karI. tyAra pachI "prabhune IkSane abhilASa ke tethI temane vaMza IvAku nAmane thAo ane temanuM gotra kazyapa nAmanuM thAo' ema kahI zakendra prabhunA vaMzanI sthApanA karI. - anukrame bALavayanuM ullaMghana karI prabhu yauvanAvasthAne prApta thayA. bhagavAnanuM zarIra, aneka ratnathI ratnAgAranI peThe, nAnA prakAranA aneka asAdhAraNa lakSaNathI zobhatuM hatuM. indra temane hasatAvalaMbana Apato. yakSo cAmara viMjhatAM. dharaNendra temane dvArapALa hato ane bIjA asaMkhya deve ghaNuM che, ghaNuM jIvo" ema bolatA ca tarapha vIMTAIne rahetA. prabhunI AgaLa de tathA asarAo aneka prakAranAM nATaka vagere karI prabhune khuzI karatA hatA. te saghaLuM bhagavAna anAsaktipaNe jetA. sunaMdA-Sabha patnI tarIke yugalikanuM akALa maraNaH eka divasa bALapaNane gya, paraspara krIDA karatuM koI yugaliyAnuM joDuM tADa vRkSa nIce gayuM. te vakhate karmane tADa vRkSanuM moTuM phaLa tenA upara tUTI paDayuM. tene mastaka upara prahAra thatAM temane bALaka-puruSa maraNa pAme ane bAlikAne tenA mAtA-pitA ghera lAvyA ane tene ucherI ane temane hAra na ApatA lakSaNathI
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 moTI karI ane sunaMdA evuM tenuM nAma pADayuM. keTaleka divase tenAM mAtA-pitA maraNa pAmyAM. mAtA-pitA maraNa pAmatAM ekalI paDelI te bALA vanamAM bhramaNa karavA lAgI. te joI keTalAMka yugaliyAee tene nAbhi rAjA pAse lAvI sarva hakIkata kahI. A bAlikA RSabhanI patnI thAo ema kahI nAbhi rAjAe te bAlikAne peAtAne tyAM rAkhI. prabhunA vivAha '' saudharmendra prabhunA vivAha samayane avidha jJAnathI jANI prabhu pAse AvyA ane vinaMtI karI ke he nAtha ! huM ApanA abhiprAya jANyA sitrAya kahu chuM. tethI Apa mArA upara aprIti karaze nahi. huM jANu chuM ke Apa ga`vAsathI ja vItarAga che| ane anya puruSArtha nI apekSA nahi DhAvAthI cAthA puruSA je meAkSa che tene mATe sajja thayelA che. tathApi hai nAtha! mAkSamArganI peThe lAMkAneA vyavahAra mArga paNa ApanAthI ja prakaTa thavAnA che. tethI te lAvyavahAranA pravartana mATe huM ApanA pANigrahaNa maaAtsava karavAnI icchA rAkhuM chuM. Apa prasanna thAJA. hai svAmI! jIvanamAM bhUSaNarUpa rUpavatI ane mApane yogya evI sunaMdA ane sumagaLAne Apa paraNavAne yAgya che. ka lagna vidhi : te samaye RSabhadeva bhagavate avadhi jJAna vaDe peAtAne tyAzI lAkha puratra sudhI bhe!gavavAnu dRDha bhAga krama che ane te avazya bhAgavavuM ja paDaze ema jANI nIcuM joi rahyA. indre svAmInA abhiprAya jANI lagnanA Arabha karavA mATe vene bolAvyA. turata ja devatAe hAjara thaI eka suMdara maMDapa
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ rae ane tene sudharma sabhA jevo zaNagAryo ane devIe ane apsarAo te maMDapamAM AvI ghaNA harSathI lagnanI sAmagrIo taiyAra karavA lAgI. keTalIka devIoe sunaMdA ane sumaMgaLAne aneka uttama dravyothI atyaMga karI ratnAna karAvyuM. tyAra pachI divya vastrAbharaNe paherAvI te devIoe temane teDI, mA bhuvananI aMdara senAnA Asana upara besADI. eka tarapha devatAo prabhune snAna vilepana karI, AbhUSaNathI zaNagArI, divya vAhanamAM besADI, maMDapa samIpa lAvyA. pachI prabhu vAhanamAMthI utarI maMDapa dvAra pAse AvIne UbhA rahyA. turata ja maMDapanI strIomAMthI keIe, agni ane mIThuM aMdara hovAthI, taDataDATa karatuM eka sarAva, saMpuTa dvAranA madhya bhAgamAM mUkyuM. temaja maMgaLa padArthovALo rUpAne thALa prabhunI AgaLa mUkyo. eka strI kasuMbI vastra paherI, jANe pratyakSa maMgaLa hoya evA paMca zAkhe yukta ravaiyAne UMce karI, ardha ApavA UbhI rahI. "he ardha ApanArI, A artha ApavA lAyaka varane ardha Apa. kSaNavAra mAkhaNa uDADa. thALamAM dahIM lAvIne pheMka. A vararAjA toraNa dvAramAM AvI ubhA che. temaNe dehane uttarIya vastranA aMtarapaTathI AcchAdita karyo che. vAyuthI puSpo kharI paDe che. ane caMdana sUkAI jAya che. mATe have varane ghaNIvAra rekI na rAkha." evI matalabanA gIta gAtAM gAtA eka devIe vararAjAne ardha Ape. pachI te devIe dhavalamaMgaLanI peThe zabda karatA potAnA kaMkaNa sahita prabhunA pALane, traNavAra ravaiyAthI cuMbana karyuM. pachI prabhue pitAnI vAma pAdukA vaDe sarAva saMpuTa bhAgI nAkhyuM. hastameLApa-aSTa maMgaLa pUrA thatAM sudhI agni pradakSiNA : pachI ardhanArI devIe kaMThamAM kasuMbI vastra nAkhIne prabhune mAtR bhuvanamAM kheMcI jaI siMhAsana upara besADayA. suMdarIoe
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zamIvRkSa ane pIMpaLAnI chAlanuM cUrNa karI tene lepa bane kanyAnA hAthamAM karyo. jyAre lagna samaya che tyAre sAvadhAna thayelA prabhue zubha muharta bane bALAonA hAtha potAnA hAthathI grahaNa karyA. te veLA Indra banenA harata saMpuTamAM eka vIMTI nAkhI. lagnanI kriyA cAlatI hatI tyAre sAmAnaka devatAo prabhu pAse aNavara thaI rahyA hatA. kanyA taraphathI strIomAM je mazkarI karavAmAM catura hatI teo aNavara upara kautuka dhavala gAvA mAMDI, te sAMbhaLI devatAo sthira thaI gayA. lekane viSe A vyavahAra banAve thagya che ema dhArIne vivAdamAM nimAyelA madhyastha mANasanI peThe prabhu tenI upekSA karatA hatA. pachI prabhunA cheDA sAthe bane vadhunA cheDA InDe bAMdhyA. tyAra pachI Indra pite bhaktithI prabhune keDe besADI dIgRhamAM laI javA cAlyA. eTale turata ja be IndrANIo AvI be kanyAone teDI svAmInI sAthe cAlI. traNa jagatanA ziromaNI rUpa te vare pUrva taraphanA dvArathI praveza karyo eTale turata ja eka deve agni pragaTa karyo. pachI strIo maMgaLa gIta gAtI hatI te vakhate prabhue sunaMdA ane sumaMgalA sAthe aSTamaMgaLa purA thatAM sudhI, agninI pradakSiNA karI. pachI AziSanA gIta gavAtAnI sAthe Indra, cheDA cheDI paNa choDI. pachI prabhunA lagnotsavane harSa dekhADavA inDe IndrANIo sahita nAcavA mAMDayuM. temane joI bIjA devatAo paNa nRtya karavA lAgyA. kaI jaya jaya zabda karavA lAgyA. keI gAvA, kaI vAjIMtra vagADavA, koI kUdavA ane kaI pratihAranI peThe lene dUra khaseDavA lAgyA. tyAra pachI prabhu sunaMdA ane
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 suma gaLAnI sAthe divya vAhanamAM besI svasthAne gayA. devatAo paNa pAte pAtAne sthAne gayA. evI rIte prabhue batAvelI vivAhanI vidhi leAkamAM pravatI. prabhunA putra, putrI Adi parivAra sunaMdA ane sumaMgaLA sAthe bhega bhAgavatA prabhune lagabhaga cha lAkha pUrva vyatIta thayAM. te samayamAM suma-gaLAe bharata ane brAhmIrUpa yugalane janma ApyA tathA sunaMdAe bAhubali ane suMdarIrUpa yugalane janma ApyA. tyAra pachI sumaMgaLAne khIjAM AgaNu pacAsa putra yugala eTale aThThANuM putra thayA. prathama rAjA kuMlakarAnA samayamAM cAlatI daMDa nIti : pahelAM yugaliyAe dhaNA saraLa hatA, tethI temAM vivAda thatA nahi. paNa kALanA prabhAvathI teomAM anukrame kaSAya vadhavA lAgyA ane te pararapara vivAda karavA lAgyA. tethI vimalavAhana nAmanA pahelA kulakara ane cakSuSmAna nAmanA bIjA kularanA vakhatamAM hakArarUpa daMDanIti thaI. te vakhate je yugaliyA aparAdha karatA, tene hakArarUpa daMDa nItithI zikSA karavAmAM AvatI. jema samudranI bharatInuM jaLa maryAdAne ullaMdhe nahi tema haMkAra zabdathI zikSA karela yugaliyA tenI maryAdA ulladhatA nahi. tyAra pachI anukrame vadhAre paDatA kharAba kALa AvatA gayA, tethI cazasvI nAmanA trIjA kulakara ane abhicaMda nAmanA cAthA kulakaranA vakhatamAM yugaliyAe te hakArarUpa daMDa nItinuM ullaMdhana karavA lAgyA. tethI te trIjA ane cAthA kulakaranA vakhatamAM thoDA aparAdha thatAM hakArarUpa daMDa nIti ane moTo aparAdha thatAM makArarUpa krUDa nIti thaI. tyAra pachI
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 tethI paNa vadhAre paDato kALa Ave, ane yugaliyAo te banne daMDa nItine gaNakAravA na lAgyA tethI prasenajita nAmanA pAMcamA kulakara, marUdeva nAmanA chaThThA kulakara ane nAbhi nAmanA kulakaranA vakhatamAM alpa aparAdha thatAM hakArarUpa daMDanIti, madhyama aparAdha thatAM makArarUpa daMDa nIti ane utkRSTa aparAdha thatAM dhikkArarUpa daMDanIti thaI. nAbhi kulakara yugaliyAono aparAdha thatAM e traNe daMDanIti vaDe zikSA karatA; paraMtu paDatA kALanA prabhAvathI yugaliyAomAM krodhAdi kaSA adhika vadhavA lAgyA tethI teo traNe daMDa nItinuM ullaMghana karavA lAgyA. divase divase aparAdha vadhavA lAgyA, tethI yugaliyAe ekatra thaI pabhune jJAnAdi guNothI adhika jANe temane hakIkta nivedana karI. prabhue kahyuM, "lekamAM jeo maryAdAnuM ullaMghana kare che temane zikSA karanAra rAjA hoya che, ane te rAjA abhiSeka kareluM hoya che ane tene salAha ApavA pradhAnamaMDaLa hoya che. A pramANe prabhunA vacano sAMbhaLI yugaliyA belyA, "amAre paNa A rAjA che. prabhue kahyuM, "tame nAbhi kulakara pAse jaI rAjAnI mAgaNI kare. "tyAra pachI yugaliyAoe nAbhi kulakara pAse jaI rAjAnI mAgaNI karI, tyAre nAbhi kulakare kahyuM, "tamAro rAjA RSabha ja thAo." te sAMbhaLI harSa pAmelA yugaliyAoe prabhu pAse jaI te hakIkta nivedana karI, prabhune rAjyAbhiSeka karavA mATe pANI levA sarovara tarapha gayA. indra karelo prabhune rAjyAbhiSeka: A samaye zakrendranuM siMhAsana kaMpyuM. avadhi jJAnathI prabhune rAjayAbhiSeka jANuM ane prathama tIrthakarane rAjyAbhiSeka karavAne
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 peAtAnA AcAra jANI, turata devatAo sahita prabhu pAse AnyA. pachI te saudharmendra, suvarNanI vedikA karI te upara siMhAsana sthApyuM ane devAe lAvelA tIrthaMjala vaDe prabhune snAna karAvyuM. pachI teNe praznane divya vastro paherAvyA ane cAgya sthaLe ratnanA alaMkAra) tathA mastaka upara mugaTa paherAvI prabhune rAjyAbhiSeka karyAM. eTalAmAM yugaliyA 8maLanA patramAM jaLa lai AvyA. te prabhune divya vasro ane AbhUSaNAthI alaMkRta thaI siMhAsana upara beThelA dekhI vismaya pAmyA "drivya vasro ane AbhUSaNAthI ala'kRta thayelA svAmInA mastaka upara jaLa nAkhavuMna dhaTe 'ema kSaNavAra vicAra karI teoe prabhunA caraNu upara jaLa nAkhyuM. te dekhI saMtuSTa thayelA indre vicAryuM, "ahA ! A manuSya vinIta eTale vinayavALA che ema vicAro teNe kuberane AjJA karI ke, ahI' khArayeAjana lAMbI ane navayAjana pahALI evI vinItA nAmanI nagarI banAve. e pramANe kuberane AjJA karI, indra peAtAne sthAne gayeA indranI AjJA mujaba kubere bhArayeAjana lAMbI ane nava cAjana vistAravALI, havelInI paMktithI tathA pharatA killAthI suzAbhita evI vinItA nagarI vasAvI. RSabhadeva prabhu pAtAnA saMtAna peThe prajAnuM pAlana karavA lAgyA. temaNe UMcI jAtanA gheADA, hAthI, baLada ane gAyA vagerenA sagraha karyAM. vaLI ugra, bhAga, rAjanya ane kSatriyarUpa cAra kuLa sthApyAM, teemAM je ugra daMDa karanArA hatA. temane ugra kuLamAM sthApyA. kATavAla vagerenA A ugra kuLamAM samAveza thatA jema bhAgane cAgya hatA temane bhAga kuLamAM sthApyA. jeeA samAna vayavALA hatA temane rAjanya kuLamAM sthApyA ane bAkInA pradhAna
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajAlakane kSatriya kuLamAM sthApyA. agninI utpatti ane kuMbhakAra Adi kalAnuM prabhue karela pravartana have kALanI uttarottara hAnithI zrI RSabhadeva prabhunA samayamAM kalpavRkSanA phaLo maLatAM na hatAM; tethI leke ghaNuM kharuM vRkSonAM patra, puSpa ane phaLAdi khAtA. vaLI te vakhate agni na hovAthI teo cokhA vagere dhAnya kAcuM khAtA. te paNa na pacavAthI teo prabhunA kahevA pramANe, cokhA pramukha dhAnyane hAthathI masaLIne, tenA photarAM kADhI nAkhI, pAMdaDAnA paDIyAmAM jalathI bhIMjAvI, keTaleka vakhata mUThImAM garamI lAge tema rAkhI, pachI khAvA lAgyA. te paNa na pacavAthI, pUrvokta vidhi pramANe dhAnyane jalathI bhIMjAvI, keTaleka vakhata kAMkhamAM garamI lAge tema rAkhI, pachI khAvA lAgyA. A pramANe dhAnyane pacAvavA teo ghaNA ghaNA upAyo karavA lAgyA. evAmAM eka vakhata, vRkSo ghasAvAthI navIna agni utpanna thayA ane tRNa kASTAdikane bALavAthI tenI javALAo vadhavA lAgI. keIpaNa vakhata na dekhelA te agnine joI vismita thayela yugaliyAoe, navIna ratna samajI, tene grahaNa karavA hAtha lAMbA karyA, paNa ulaTA teo baLavA lAgyA. agnithI hAthe dAjhelA teoe bhayabhIta thaI prabhu pAse AvI te vAta jaNAvI. prabhue agninI utpatti jANI teone kahyuM, "he yugalike! e agni utpanna thaye che, mATe have tame te agnimAM cokhA vagere dhAnya sthApana karIne pachI khAo, jethI te dhAnya tamane sukhethI pacaze." A pramANe prabhunA vacana sAMbhaLI, ajIrNathI kaMTALelA teo harSa pAmyA, paNa pakvavAne abhyAsa na hovAthI, upAyane
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ barAbara na jANatA evA teo, cikhA vagere dhAnyane agnimAM nAkhI, kalpavRkSa pAsethI jema phaLa mAgatA hatA, tema agni pAsethI te dhAnya bhAgavA lAgyA. paraMtu agnithI te badhuM dhAnya baLI gayeluM joIne, "are! A pApAtmA pote ja badhuM ja khAI jAya che. ApaNane koI paNa pAchuM ApatuM nathI, mATe tene A aparAdha prabhune kahI tene zikSA karAvIzuM." A pramANe bolatA agnine zikSA karAvavAnI buddhivALA te bheLA manuSya prabhu pAse javAne cAlyA. teo rastAmAM cAlatA prabhune hAthI upara besIne sAmA AvatA joI, prabhune yathAsthita hakIkata nivedana karatA belyA, he svAmina ! e agni te nAkhelA samagra dhAnyane bhUkhALe thaI ekale ja khAI jAya che. amane koI paNa pAchuM Apato nathI" prabhue kahyuM, "tamAre vAsaNa banAvI dhAnyane agni upara pakAvavuM joIe ane pachI ja khAvuM joIe." ema kahIne prabhue yugali pAse ja bhInI mATIne piMDa maMgAvyuM. te piMDane hAthInA kuMbhasthala upara mUkAvI,mAvata pAse tenuM vAsaNa banAvarAvI, prabhue paheluM kuMbhAranuM zilpa pragaTa kyuM. pachI prabhue teone kahyuM, AvI rIte bIjA paNa pAtro banAvo ane agni upara rAkhI temAM dhAnyane pakAvI, pachI bhakSaNa kare." prabhue batAvelI kalAne barAbara dhyAnamAM rAkhI, te yugaliyAo te pramANe vAsaNa banAvavA lAgyA. evI rIte pahelI kuMbhAranI kalA pravatI. tyAra pachI prabhue luhAranI, citArAnI, vaNakaranI ane nApitanI kalArU pa cAra kalAo pragaTa karI. A pAMca mULa zinAM pratyekanA vIsa bheda thavAthI ese zilpa thayAM. lekenI jIvikA mATe bhagavate tRNahara, kASTahara, kRSi ane vyApAra karmo utpanna karyA. bhagavAne moTA putra
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 bharatane 72 kaLA zIkhavI ane bharate te kaLA peAtAnA bIjA bhAIne tathA anya putrone samyaka prakAre zIkhavI. bAhubaline prabhue hasti, azva, strI ane puruSAnA aneka prakAranA bhedavALA lakSaNAnuM jJAna ApyuM; brAhmIne jamaNA hAtha vaDe aDhAra lIpi batAvI ane suMdarIne DAbA hAthathI gaNita batAvyuM. vastuonA mAna, unmAna, apamAna ane pratimAna paNa prabhue batAvI loSThAne nipuNa banAvyA. A pramANe puruSanI baheAMtera lA, strInI cAsaTha kalA ane sA ziAne upadeza prabhue prajAnA hita mATe karyAM. leAkAMtika devAnI vijJapti che e RtuonA sukhapUrvaka vaibhava, rAjya Rddhi ane putra parivAranA AnaMdathI prabhue tresaTha lAkha pUrva gRhastha avasthAmAM gALyA. pachI temanu bhAgAvalI kama kSINa thayuM ane te vakhate temane adhijJAnathI anuttara vimAnanA sukhanuM smaraNa thatAM mAha baMdha gaLI gayA. temanuM hRdaya vairAgyaraMgita thayuM ane meAkSanI sAdhanA mATe tatpara banyuM. Aja samaye nava le!kAMtika devatAe prabhunA caraNa samIpa AvI vijJapti karavA lAgyA ke, " he prabhu! Apa jaya pAmeA, jaya pAmeA. huM bhagavAna, Apa beodha pAmeA, dIkSA svIkArA. tame jema leAkanI A satra vyavasthA prathama pravartAvI tema have dhama tI pravartAvA" A pramANe devatAe prabhune vijJakSi karI svasthAne gayA. bharatanA rAjyAbhiSeka naMdana udyAnamAMthI peAtAnA rAjamahela tarapha pAchA vaLI prabhue turata ja peAtAnA sAmanta vagerene tathA sa putrone bAlAvyA pachI bharatane kahyu, " he putra ! tuM rAjya grahaNa kara." Ave prabhune "L 3
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34. Adeza thatAM, bharate rAjaya ravIkAryuM; devatAoe bharatane rAjayAbhiSeka karyo. rAjamaMDaLe navA rAjAne praNAma kya. prabhue bAhubali vagere navANuM putrone gyatA pramANe deza vaheMcI ApyA. sAMvatsarika dAna pachI prabhue sAMvatsarika dAna ApavAne prAraMbha karyo. ane evI udaghoSaNA karAvI ke je jeno artha hoya, teNe AvIne te grahaNa karavuM. svAmIe dAna ApavAnuM zarU karyuM, te vakhate Indra Adeza karavAthI kubere tirthana mA re rAjA sarva jagyAethI dravya lAvIne varasAda jema pANI pure, tema prabhunA AvAsamAM dravya puravA mADayuM. haMmezAM sUryane udaya thAya tyAMthI te bhajananA samaya sudhImAM prabhu eka kATi ane ATha lAkha sonaiyAnuM dAna ApatA hatA; e pramANe eka varSamAM prabhue traNase AyAzI karoDa ane eMzI lAkha senayAnuM dAna karyuM. dIkSA mahatsava dIkSAne varaghoDa: vArSika dAnane aMte potAnuM Asana calita thavAthI, Indra bhaktipUrvaka bhagavaMta pAse AvyA. bIjA indronI sAthe rAjayAbhiSekanI peThe, teNe prabhune dIkSA utsava saMbaMdhI abhiSeka karyo. bhagavAne divya alaMkAra tathA vastro dhAraNa karyA. nAjuka vimAna hoya tevI sudarzanA nAme eka zibikA Indra prabhu mATe taiyAra karI. prabhu paNa jANe leThAgrarUpI maMdiranI pahelI nIsaraNI upara caDhatA hoya tema te zibikA upara ArUDha thayA. prathama manuSyae ane pachI devatAoe potAne puNyabhAra hoya, tema te zibikAne upADI. be cAmaro prabhunA banne pArzva bhAgamAM vIMjhAI rahyA hatA. evI
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 rIte bhagavaMtane jAtA joI sarve nagaravAsIo, bALake jema pitAnI pachavADe deDe, tema deDavA lAgyA. prabhu Ave che ema dhArI temane jovAnI IcchAvALI keTalIka strIo, bALakone teDI UbhI rahI hatI; keTalIka strIo nAbhikumAra upara dhANuM nAkhatI hatI. teo potAnA puNyabIja vAvatI hoya ema jaNAtI hatI. A bAju pitAnA moTA vimAnothI pRthvItalane chAyAvALuM karatA cAre prakAranA devatA, AkAzamAM AvavA lAgyA. pitAnA gAme pahocelA vaTemArgu mAphaka A svAmI, A svAmI ema paraspara bolatA teo potAnA vAhanone sthira karatA hatA. vimAnarUpI havelIothI ane hAthI, gheDA tathA rathI AkAzamAM jANe bIjI vanitA nagarI vasI hoya tema jaNAtuM hatuM. prabhu aneka devatAo ane manuSyothI viMTAI rahyA. temanI baMne bAju bhArata ane bAhubali zobhatA hatA. mAtA marUdevI, patnIo (sunaMdA ane sumaMgaLA) putroe (brAhmI ane suMdarI) ane bIjI strIo, jANe himakaNa sahita padamInIo hoya tema, azra sahita, prabhunI pAchaLa AvatI hatI. A rIte siddhArtha nAmanA udyAnamAM prabhu padhAryA. mamatArahita manuSya jema saMsArathI utare tema nAbhikumAra te zibikAratnamAMthI, azoka vRkSa nIce utaryA ane kaSAyanI peThe temaNe vastra ane AbhUSaNe tatkALa tyajI dIdhAM. te vakhate Indra pAse AvI ujajavaLa ane jhINuM devaduSya vastra prabhunA kaMdha upara AropaNa karyuM, coTalIne leya na karavAnI idranI vijJapti prabhue svIkArIH tyArabAda caitra mAsanA kRSNa pakSanI aSTamIne divase, uttarASADhA nakSatrane viSe, asaMkhya devatA ane manuSya samakSa, prabhue cAra muSThithI. potAnA kezane leca karyo. prabhunA kezane sIdhamapatie potAnA vastramAM grahaNa kya. prabhue pAMcamI muSThithI bAkInA coTalInA kezane leca karavAnI IcchA karI. eTale Inse prArthanA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 karI ke 'ke prabhu ! eTalI kezavalI rahevA dyo, kema ke jyAre pavanathI te tamArA suvarNa jevI kAntivALA khabhAnA bhAga upara Ave che tyAre maNinA jevI zAbhe che'prabhue te yAcanA svIkArIne tene tevI rIte ja rahevA dIdhI, kAraNa ke svAmIe peAtAnA ekAMta bhaktonI yAcanAnuM khaMDana karatA nathI. saudharma patie tyArabAda te dezane kSIra samudramAM padharAvyA. cAra hajAra rAjAo sAthe prabhunI dIkSA pachI nAbhikumAre deva, asura ane manuSyA samakSa 'namA siddhA" siddhane namaskAra karIne saghaLA sAvadyayeAganuM paccakhkhANu karuM chuM,' ema kahI, mekSa mArganA rathatulya cAritra grahaNa karyuM. prabhunA dvIkSA samaye nArakInA jIvAne paNa kSaNabhara sukha thayuM. pachI dIkSAnI sAthe saata karIne rahelu DhAya tema, sasajJI. paMcadriyavAnA mane dravyane prakAza karanAruM mana:paryava jJAna paNa turata ja utpanna thayuM. A samaye, kaccha, mahAkaccha vagere cAra hajAra rAjAee harSathI prabhunI sAthe dvIkSA lIdhI. janmAbhiSeka samayanI peThe, devatAe naMdvIzvara dvIpe jaI aThThAI mahAtsava karI, svasthAne gayA. bharata, bAhubali vagere, prabhune praNAma karIkhinna vadane, peAta peAtAnA sthAna tarapha gayA. A pachI prabhu kaccha, mahAkaccha vagere rAjAe sAthe pRthvI para vihAra karavA lAgyA.
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNa avasthA zuddha AhAranI aprApti pAraNAne divase prabhu eSaNIya bhikSA mATe nIkaLyA; paNa leke te vakhate bhikSA ane bhikSAcArathI ajJAta hevAthI temane nirdoSa bhikSA na maLI. koI bhagavAnane suMdara hasti ApatA, te kaI atha ApatA hatA keI ghareNAM, te koI suMdara vastro ApatA hatA. bhagavAna te sarva choDI AgaLa vadhatA hatA ane upavAsa karatA hatA. bhagavAna bhUkha, tRSA ke parisaha gaNakAryA vinA tapa karatA hatA. kaccha, mahAkacha vagerenuM jaTAdhArI tApasa thavuM bhUkha, tarasathI pIDAtA prabhune ziSyonI muMjhavaNa bhagavaMtanI sAthe dIkSita thayelA rAjAo potAnI buddhi pramANe vicAravA lAgyA ke "bhagavAna suMdaramAM suMdara phaLanA Dhaga hevA chatAM ArogatA nathI. miSTa jaLane samudranA pANI samAna mAnI pItA nathI. ugra tApamAM vihAra kare che, TADhane gaNatA nathI, nidrAnuM nAma letA nathI. bhUkha, tarasanI darakAra rAkhatA nathI, ane ApaNe temanA sevaka haiovA chatAM ApaNI sAme najara sarakhI nAkhatA nathI. ApaNe Ama keTalA divasa kADhazuM ? prabhue putra, kalatra, rAjayaddhi sarva tyAguM che, chatAM koNa jANe khaDe page zuM ciMtavana kare che tenI paNa ApaNane khabara paDatI nathI."dhIraja khUTatA teo pitAnA mukhya kaccha, mahAcchane kahevA lAgyA, "tame prabhunA dIrdha paricayavALA sevaka che AthI tamane khabara haze ke prabhu zuM ciMtavana kare che. joke Dagalene pagale jAta jAtanA bhedaNa dhare che, chatAM bhagavAna kema kaMI letA nathI? bhagavAna te bhUkha, tarasa
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahana karI zake che. ApaNe te anna vinA maravA paDIe chIe. have ApaNe ghera jaIe to paNa ApaNuM phajetI thAya; ApaNuM rAjya bharate laI lIdhAM. zuM have ApaNe bharatane zaraNe jaI pharI mAgaNI karIe ke amane amAruM rAjya pAchuM Ape ?" kaccha mahAkae javAba Ape, "je jAtane tamane vicAra Ave che te ja amane Ave che. bhagavAnanA ame sevaka chIe, tethI bhagavAna je Adeza Ape te mujaba ame kArya karIe. paNa bhagavAna to bIlakula belatA ja nathI; ane have ghera pAchA javAmAM ApaNI zI mahattA rahe? svayaMbhUramaNa samudranuM taLiyuM jema agAgha che tema prabhu zuM vicAre che te jANavuM amAre mATe muzkela che. jema tame muMjhAo cho tema ame paNa muMjhAIe chIe ?' Akhare te sarve eka vicAra karI, gaMgA nadInI najIkanA vanamAM gayA ane tyAM teo zuSka, patra phaLAdika khAI jIvana nirvAha karavA lAgyA ane jaTAdhArI tApase thaI vicAravA lAgyA. nami vinaminI bhagavAna pAse rAjyanI mAgaNI karacha mahAkacchane nami vinami nAme be putro hatA, te banne bhagavAnanI AjJAthI bhagavAnanI dIkSA pahelAM dUra dezAMtara gayA hatA. teo pAchA AvatAM vanamAM potAnA pitAne joIne vicAravA lAgyA, "rAjya vaibhavamAM rAcatA, sevakonI khamIkhama pikArAtA ApaNA pitA Aje khullA page jaMgalanA ghAsanI peThe ADAavaLA vALathI kadarUpA banelA ane retathI vyagra zarIravALA jaMgalamAM kema phare che?" temaNe namratAthI pUchyuM "RSabhadeva jevA nAtha chatAM ApanI AvI dazA kema thaI ?" javAbamAM temaNe kahyuM, "bhagavAne dIkSA lIdhI tethI ame temanI sAthe dIkSA lIdhI che. dIkSAnA divasathI ja prabhu mauna rAkhe che. TADha, taDake, bhaya
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 vagere kAMI gaNatA nathI. ame pUchIe chIe tene kaI javAba paNuM temanI pAsethI maLatuM nathI, AthI ame temanA jevA utkaTa parisaha nahi sahana karI zakavAthI A tapovanamAM vasIe chIe." A javAba sAMbhaLI nami vinami prabhu pAse gayA ane temane vaMdana karI kahevA lAgyA, "prabhu Ape amane dezAMtara mokalyA ane pachIthI Ape bharata vagerene sarva rAjaya viheMcI ApyuM. Ape amane te yAda karyA ja nahIM. Apane amAre zo aparAdha lAge? he prabhu! amane to Apane ja AdhAra che; amAre bIjo koI svAmI nathI ke tenI pAse mAgIe." bhagavAna te muddala uttara ApatA nathI nami vinami prabhunI AgaLa traNa kALa puSpathI ane kSetranI zuddhithI sevA karI, "he bhagavana! rAjya Ape e rIte mAgaNI kare che. nami vinamite dharaNendra vidyAdhara banAvyA eka vakhata nAgakumArane adhipati dharaNendra bhagavAnane vandana karavA tyAM Avyo. teNe te banne rAjakumAra ne rAjyalakSmInI yAcatA karatA ane prabhunI sevA karatA AzcaryathI joyA. nAgarAje temane pUchayuM, "tame koNa cho? niHsaMga prabhu pAse rAjyanI mAgaNI karo cho te bhagavAne sAMvatsarika dAna ApyuM tyAre tame kyAM gayA hatA ? hAla te svAmI AkAMkSA rahita ane rAga dveSathI mukta thayA che. A paNa prabhune sevaka che ema dhArI banne kumAroe mAnapUrvaka tene kahyuM, prabhue AjJA karI amane keI sthAne mokalyA. pachI bharata vagere pitAnA putrone rAjya vaheMcI ApyuM. amane zraddhA che ke prabhu amane rAjya Apaze ja. temanI pAse che ke nathI evI sevake zA mATe ciMtA karavI? sevakee te sevA karavI." pachI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharaNendra kahyuM, "tame bharata pAse jAo ane yAcanA kare." tyAre nami vinamie kahyuM, "A vizvanA savAmIne prApta karyA pachI ame bIjo svAmI karIzuM nahi. bharata vagerenuM kalyANa thAo. je maLaze te prabhu pAsethI ja maLaze. Apa amArI jarA paNa cintA na kare" dharaNendra temanA javAbathI prasanna the ane kahyuM, " tame satya kahe che. prabhu sevA sAmAnya rAjya te zuM paNa traNa lokanuM sAmrAjya apAvI zake che. tamArI svAmi bhaktithI saMtuSTa thaI huM tamane vidyAdharanI rAjya Rddhi ApuM chuM. e tamane prabhunI sevAthI ja prApta thayuM che ema jANaje ema kahI gaurI, prajJapti vagere gaNavA mAtrathI ja siddha thAya evI vidhAo ApI. A prabhu bhaktine pratApa potAnA pitA tathA bharatane jaNAvI pitAne parivAra sAthe laI, bane kumAra vaitADhaya tarapha upaDayA. tyAM vidyAnA baLe namie vaitADhaya parvata upara dakSiNa eNimAM pacAsa nagara vasAvyAM ane vinamie uttara zreNimAM ATha nagara vasAvyAM namie pacAsa nagaranI madhyamAM Avela rathanupUra cakravAlamAM potAnI rAjadhAnI sthApI ane vinamIe sATha nagaranI madhyamAM Avela gaganavallamamAM potAnI rAjadhAnI sthApI dareka nagaranI madhyamAM RSabhadeva prabhunA biMbane sthApana karyuM. dharaNendrane Adeza vidyAdhara vidyAthI chakI jaI kaI anartha na kare mATe dharaNe temane jaNAvyuM, "tamane vidyAo prApta thaI che, , chatAM paNa tamArAmAMthI koI e abhimAnathI akkaDa banI jinezvara bhagavAna, jinacaitya, carama zarIrI ane kAussagnamAM rahelA munionI AzAtanA karaze, te ALasune jaya lakSmI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAga kare, tema tamArI vidyAone nAza thaze temaja je kAI baLAtkAre parastrI gamana karaze ke strInA patine mArI nAkhaze tenI pAsethI vidyAo cAlI jaze. A zikhAmaNa harahaMmeza smRtimAM rahe mATe ratnabhittimAM pazaktirUpe lakhAvI. pachI vidyAgharonA rAjA tarIke nami vinamine sthApana karI Idra svarasthAne gayo. prabhunuM gajapuramAM Agamana bhagavana nirAhAra paNe apramata bhAve potAne vihAra kare che ane vicAre che ke karmane dUra karavA tapa sivAya bIjo mArga nathI kAraNa ke sarva mamatvamAM dehanuM mamatva prabaLa che ane te dehane AdhAra AhAra pANI che. pANI na maLavAthI lIlAchama choDavAo paNa thoDA vakhatamAM karamAI jAya che ane baLavAna hAthIo paNa AhAranA abhAve narama paDI jAya che. AthI tapa karatAM deha mamatvane abhAva ane tenA dvArA kamane nAza thAya che. chatAM mArI sAthe dIkSA lenArA bIjAo kaccha mahAkacchanI peThe hatAza thaI bhAvamunio muni paNAne tyAga na kare mATe mAre zuddha AhAranI eSaNA karI temane TakAvavA joIe ema vicArI prabhu gajapura pure padhAryA. zreyAMsa, samaprabha ane mubuddhine AvelAM svapna gajapuramAM bAhubaline putra samaprabha rAja karato hato tenA rAjakumAra zreyAMsane gaI rAte eka svama AvyuM hatuM temAM teNe evuM joyuM hatuM ke merU parvatane teNe dUdhanA ghaDAothI abhiSeka karI ujavaLa karyo. somaprabha rAjAe te rAtre svamamAM (1) hemAcAryanA kathana pramANe dharaNendra nami vinamine 4,800 vidyAo ApI hatI. bIjAo A saMkhyA 16,000 athavA 64,000nI batAve che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ ema joyuM ke "ghaNuM zatruothI vIMTAyela kaI mahAna rAjAe zreyAMsanI sahAyathI jya meLavyo. ane te nagaranA subuddhi zeThe paNa svamamAM ema jeyuM ke "sUryathI cavelAM hajAra kiraNe zreyAse pAchA sUryamAM joDI dIdho. A traNe jaNAe rAjasabhAmAM prabhAte potAnA svapna no vicAra karyo paNa temAMthI, zreyAMsane keI apUrvalAbha thaze ethI vadhu rahaya zodhI zakyA nahi. prabhunuM lakethI karAtuM Atithya have prabhu te ja divase bhikSA mATe hastinApura (gajapuranuM bIjuM nAma) nagaramAM AvyA. prabhune joI pIrajano ghaNA hetathI temanI AsapAsa vIMTaLAI vaLyA koI kahevA lAgyA che prabhu, amArA ghara upara anugraha kare, kemake vasaMta RtunI jema tame cirakALe dekhAya che keAI kahe, "svAmina! nAna karavAne yogya jaLa, tela vastra ane pIThI vagere padArtho taiyAra che. tethI Apa snAna kare ane prasanna thAo" kaI kahe, "he jagata ratna ! kRpA karI mArA ratna alaMkArane ApanA aMgamAM dhAraNa kare kaI kahe, "svAminuM ! devAMganA jevI mArI kanyAne Apa grahaNa kare; ApanA samAgamathI ame dhanya thayA chIe kAI kahe, "he rAjakuMvara ! Apa page zA mATe cAlo cho ? parvata jevA mArA kuMjara upara ArUDha thAo" keI kahe, "sUryA samAna mArA ghaDAne Apa grahaNa kare, Atithya grahaNa na karavAthI amane agya kema kare che" kAI kahe "A jAtavaMta ghoDAo joDelA mArA rathane svIkAra kare; Apa svAmI jayAre pagathI cAle tyAre e rathanI amAre zI jarUra che ?" keI kahe, "he svAmI! ame ze aparAdha karyo che ke Apa sAMbhaLatA ja na hoya tema uttara ApatA nathI ?"
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ evI rIte leke temanI prArthanA karatA hatA. tathApi te sarva vastune akathya jANI, prabhu temAMnuM kAMI paNa ravIkAratA na hatA. zreyAMsa kumAre prabhune karAvela pAraNuM-akSaya tRtIyA A samaye zreyAMsa potAnA AvAsamAM gekhamAM beThA hatA tevAmAM teNe dUra dUra thatAM lekene kelahila sAMbhaLe; lekenI madhyamAM merU samAna nikaMpa prabhune teNe joyA. prabhune jotAM ja gekha choDI ughADe page doDe ane bhagavAnane namyo tene jAti maraNa (pUrva bhava maraNa) jJAna thayuM. jJAnathI teNe jANyuM pUrva bhave A prabhu vajanAbha cakravatI hatA ane huM temane suyaza nAmano sArathi hatA. bhagavAnanI sAthe meM paNa dIkSA lIdhI hatI. vajAbha tIrtha kare te vakhate kahyuM hatuM ke vanAbha avasapINInI pahelI covIsInA prathama tIrthakara thaze." bhAgavAnane kevI bhikSA jaIe te zreyAMsanA khyAlamAM AvI gayuM teNe potAnI pAse Avela eSaNIya IkSarasa vahoravA vinaMtI karI. yogya AhAra jANI bhagavaMte aMjalI gharI, zreyAMsakumAre samagrarasa prabhunI aMjalImAM nAkhe. te sarva temAM samAye. dAna detAM zreyAMsa thanathana nAcI UThaze. tenA harSane pAra na hato. tene potAne janma, vaibhava ane rAjaya Rddhi bhagavaMtane Apela dAnathI kRtArtha lAgyAM. devoe "ahedAnanI uoSaNa pUrvaka paMca divya pragaTa karyA. zreyAMsakumAre A IkSarasa prabhune vaizAkha suda trIjane divase vaherAvyo hato. tethI te tIthI akSayatRtIyA tarIke prasiddha thaI ane jyAM AgaLa prabhune IkSarasa vaherAvavAmAM Avyo tyAM zreyAMsakumAre ratnapIThikA (oTalI) karAvI. te ratnapIThikA jate divase Aditya maMDaLa tarIke oLakhAvA lAgI. joke te ratnapIThikA upara rahela prabhunA harata ane caraNa
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLanuM pUjana karyA pachI ja ucita kArya karatA hatA. prabhue karela pAraNAthI ane te vakhate thayela ratnAdikanI vRSTithI viramaya pAmI rAjAo ane nagara leke zreyAMsanA maMdiramAM AvavA lAgyA. kaccha ane mahAkacha vagere tApase paNa prabhunA pAraNanI vAta sAMbhaLI tyAM AvyA. rAjAo, nAgariko vagere prayAsane A pramANe kahevA lAgyA "he kumArA tame dhanya che ane puruSomAM ziromaNi che, kemake tamAro Apela IkSarasa paNa svAmIe grahaNa karyo ane ame sarvarava ApatA hatA to paNa tene tRNa tulya gaNuM prabhue svIkAryuM nahi ane amArA upara pote prasanna thayA nahIM prabhu eka varSa sudhI grAma, Akara, nagara ane aTavImAM pharyA te paNa amArUM keIinuM Atithya grahaNa kyuM nahI; tethI bhaktapaNAnuM mAna dharAvanAra amane dhikkAra che. amArA maMdiramAM vizrAma kare tathA amArA vastunuM grahaNa karavuM te to dUra raho; paNa Aja sudhI vANIthI paNa prabhue amane saMbhAvita karyA nahIM. jemaNe pUrve varSo sudhI amArUM putranI peThe pAlana karyuM, te prabhu jANe paricaya ja na hoya tema amArI sAthe varte che." zreyAMse karelo khulAse zreyAMse kahyuM, "tame zA mATe ema kahe che? A svAmI pUrvanI peThe hAlamAM parigrahadhArI rAjA nathI; paNa hAlamAM te teo saMsAra samudra pAra karavA mATe yati thayelA che. jene bheganI IcchA hoya te snAna, aMgarAga, AbhUSaNa ane vastrane upayoga kare, paNa tethI virakta thayelA prabhune te vastuonI zI jarUra heya. jeo kAmane vaza hoya te kanyAne svIkAra kare, paNa kAmadevane jItanArA svAmine te kAminIe atyaMta paNe pASANa
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAna che. je pRthvInA rAjyanI IcchAvALA heya te hAthI, gheDA vagere grahaNa kare, paNa saMyamarUpI sAmrAjayane grahaNa karanArA prabhune te e sarve dagdha thayelA vastra jevA che. je hiMsaka hAya te sajIva phalAdi grahaNa kare. A dayALu prabhu te sarve jIvane abhaya ApanArA che. teo phakta eSaNIya, kalpanIya ane prAsuka annAdikane grahaNa kare che, paNa tame te jANatA nathI. pramunA darzanathI mane jAti maraNa jJAna thayuM che. tethI eSaNIya AhAra kene kahevAya tenI mane khabara paDI. eTale meM prabhune eSaNIya IkSarasa vaherAvyo." bAhubalie karelI dharmacakranI sthApanA. pAraNA bAda vihAra karatA karatA prabhu takSazilAnA pari saramAM AvyA ane takSazilAnI bahAra udyAnamAM kAusaga dhyAne rahmA. udhAnapAlake rAte bAhubaline vadhAmaNI ApI ke " prabhu udyAnamAM padhAryA che... bAhubalie mahotsava pUrvaka prabhune vaMdana karavA javAno vicAra karyo ane te aMge rAtorAta taDAmAra taiyArIo paNa karAvI; paNa udyAne pahoMcatA bAhubaline khabara paDI ke "bhagavaMta vihAra karI gayA che. bAhubalinA pazcAtApane pAra rahyo nahi. pazcAtApa karatA bAhubaline AzvAsana ApatA pradhAne kahyuM, "prabhunI A pAdarekhAne prabhunuM pratIka mAnI tenuM pUjana kare" bAhubalie te pagalAne vaMdana karyuM ane tene kaI ullaMghana karI AzAtanA na kare e buddhithI tyAM hajAra ArAvALu ratnamaya dharmacakra banAvI pratiSThita karyuM. prabhune kevaLajJAnanI prApti. prabhu pavananI peThe apratibaddhapaNe vihAra karatA hatA. pitAnA darzanathI anArya lekene paNa bhadrika pariNAmI banAvatA temaNe
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka hajAra varSa anArya dezamAM pasAra karyA. tyArabAda anukrame vihAra karatA aSAnA purimatAla parAmAM padhAryA. tyAM aThThamane tapa karI vaDanA jhADa nIce bhagavana kAussagrudhyAne rahyA. phAgaNa vada agiyArasane divase prabhAtakALe prabhune anaMta vastunA viSayavALuM athavA avinAzI ane anupama evuM pradhAna kevaLajJAna ane kevaLadarzana utpanna thayuM. kevaLa jJAnane mahotsava-samavasaraNanI racanA IndrAdi devenuM Agamana. A samaye sarva idronA Asana kaMpAyamAna thayAM. devalamAM suMdara zabdavALI ghaMTA vAgavA lAgI. devatAo avadhijJAnathI prabhune kevaLajJAnane samaya jANI samavasaraNamAM AvavAnI taiyArIo karavA lAgyA. prathama sIdharmendra Ave bIjA Indro paNa ghaNI tvarAthI tyAM AvI pahoMcyA. samavasaraNanuM varNana. te samaye vAyukumAra devatAe samavasaraNane mATe eka yojana pRthvI kAMTA-kAMkarA kADhI sApha karI. meghakumAra devatAoe te bhUmi upara sugaMdhI jaLanI vRSTi karI. vyaMtara devoe suvarNa, mANeka ane ratnanA pASANathI bhUmitaLa bAMdhyuM ane tenI upara pacaraMgI sugaMdhIdAra pu ryA . tema ja ratna, mANeka ane suvarNanA tAraNe bAMdhI dIdhAM. samavasaraNanI aMdaranA bhAgane prathama gaDha vimAnavAsI dee ratnamaya banAve; madhyamAM jatiSa devatAoe suvarNane bIje gaDha ane tenI upara ratnamaya kAMgarA banAvyA. trIjo rUpAne gaDha bhavanapati dee bAhya bhAga upara ra. dareka gaDhamAM cAra cAra daravAjA hatA. te daravAjAne cAra ratAvALI suvarNakamaLanI vApikAo karI hatI. bIjA gaDhamAM izAna khUNe prabhune vizrAma karavA mATe eka devachaMda racyuM hatuM. aMdaranA prathama gaDhamAM, pUrva
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAramAM, bane tarapha, suvarNanA jevA varNavALA, bevaimAnika deva dvArapALa thaIne rahyA hatA. dakSiNa dvAramAM baMne bAjue pratibiMba hoya tevA ujajaLa vyaMtara devatA dvArapALa thayA hatA. pazcima dvAramAM sAyakALe jema sUrya ane caMdra sAmasAmA AvIne rahe tema, raktavarNa jayaMtiSka devatA dvArapALa thayA hatA. ane uttaradvAre kRSNa varNavALA bhuvanapati devatAo dvArapALa thaIne UbhA rahyA hatA. bIjA gaDhanA cAre dvAre banne devIo pratihAra thaI UbhI rahI hatI. chellA bahAranA cAra dvAre cAra devatAo dvArapALa thayA hatA. samavasaraNanI madhyamAM vyaMtare e traNakeza UMcuM eka caitya vRkSa racyuM hatuM. te jANe jJAna, darzana, cAritranA udayane jAhera karatuM hoya evuM jaNAtuM hatuM. vRkSanI nIce vivigha ratnanI eka pITha racI hatI. ane te pITha upara apratima maNimaya eka chaMdaka ra hatA. chaMdanA madhyamAM, pUrva dizA tarapha pAda pITha sahita siMhAsana racyuM hatuM ane tenI upara, traNa jagatanA svAmI paNanA traNa cinha hoya tevAM traNa chatro racyAM hatAM. siMhAsananI be bAjue be yakSe ujavaLa cAmaro laI UbhA rahyA hatAM sama vasaraNanA cAre dvAranI upara adbhuta krAMtinA samUhavALuM ekaeka dharmacakra suvarNanA kamaLamAM rAkhyuM hatuM. samavasaraNamAM praveza have prAtaHkALe cAra prakAranA asaMkhya devatAothI vIMTAyelA prabhu samavasaraNamAM praveza karavA cAlyA. te vakhate dee sahastrapatra vALA suvarNanA nava kamaLo racyAM. be kamaLa upara prabhu paga mUtA hatA. ane bAkInA kamaLo devatAI prabhAvathI AgaLa AvatAM hatAM. A rIte kamaLa upara pAnyAsa karatA prabhue pUrva dvArathI praveza karI catyavRkSanI pradakSiNA karI ane pachI "namo tityasa"
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 kahI bhagavAna siMhAsana para ArUDha thayA. A vakhate vyaMtarIe, khAkInI traNadizAe, ratnanA traNa siMhAsana upara prabhunA traNa pratibiMba karyAM. te prabhunA prabhAvathI prabhunA jevAM ja thayA hatA. prabhunI samIpa eka ratnamaya dhvaja hatA. te jANe dhame A eka ja prabhu che. ema kahevAne pAtAnA eka hAtha UMcA karyAM DhAya tevA zAkhatA hatA. have vaimAnika devatAonI strIoe pradvArathI praveza karI, traNa pradakSiNA daI tIrthaMkara tathA tIne namaskAra karI prathama gaDhamAM sAdhu sAdhvInuM sthAna cheADI dai, teenA sthAnakanA madhya bhAgamAM, agnikhUNe UbhI rahI. bhavanapati,jayetika ane vyaMtarAnI srIe dakSiNa dizAnAdvArathI pravezI, pUrva pramANe vidhipUrvaka vAyavya dizAthI beThI. vaimAnika devA, manuSyA uttara dizAnAdvArathI praveza karI, pUrva vidhi pramANe kramathI IzAna dizAmAM beThA. tyAM prathama AvelA, apaRddhivALA je DhAi Ave tene namatA ane AvanAra prathama Avela haiAya tene namIne AgaLa jatA. prabhunA samavasaraNamA kAIne pratibaMdha nathI, kAI jAtanI vithA nathI. vidhIone paNa paraspara baira nathI. tema kAine ekabIjAnA bhaya nathI. khIjAgaDhanI aMdara tiyacA AvIne beThA. trIjA gaDhanI bahAranA bhAgamAM keTalAya tirthaM cA, manuSyo ane devatAo praveza karatA ane nIkaLatA dekhAtA hatA. marUdevAmAtAnA vilApa-bharatanu AzvAsana bhagavAna RSabhadevanI dvIkSA bAda, nira'tara temanI jhaMkhanA karatA marUdevAmAtAne ayAdhyAmAM azrupAtathI AMkhe paDaLa AvI gayAM hatAM. have te AMkhe dekhI zakatAM na hatAM. eka vakhata pAtaH kALe mAtAmahIne vaMdana pharavA bharata mahArAjA AvyA. temaNe
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 mAtAnA caraNane sparza karI kahyuM, "he mAtA ! huM bhArata Apane kuzaLa che ne ?" A zabda sAMbhaLatAM mAtAnuM hRdaya bharAI AvyuM ane temaNe AMkhamAM AMsu sAthe bhAratane AzIrvAda ApyA ane pachI kahevA lAgyAM, "he bharata ! mAro putra RSabha mane, tane ane saghaLI rAjayaRddhi choDI cAlate the. gahana vanamAM ekAkI pharata, tADha taDake sahana karato ane bhUkha tarasathI pIDAto sAMbhaLuM chuM tyAre mane thAya che ke huM sAMbhaLyA chatAM kema jIvuM chuM ke tuM mane roja pUche che "mAtA ! kuzaLa che ne!" mArI kuzaLatA RSabhanI kuzaLatAmAM che. hara haMmeza jene mAthe ujavaLa caMdrakAnti jevA chatra rahetAM, tenuM mAthuM Aje sUryanA tApathI tapI rahyuM che. ratha ane hasti upara bIrAjI seMkaDo mANasothI jevAte mAre RSabha kAMTA, kAMkarA ane jhAMkharAmAM temaja parvata, khINa ane jaMgalamAM ughADe page rakhaDe che. jenA AhAra ane khAnapAna mATe kalpavRkSanA phaLa ane kSIra samudranA pANI hAjara thatAM, te mAre RSabha ghera ghera bhikSA mATe rakhaDe che. ane te bhikSA paNa koIka vAra maLe ane keIvAra na paNa maLe. mAre RSabha jyAre traNe RtuomAM nirAdhAra bhIlonI peThe duHkha sahana karI rahyo che, tyAre tame bharata, bAhubali vagere rAjyabharamAM rAce che. mArA putranI tame thoDI ja darakAra lo che. mArA bhAgyane ja dhikkAra che. RSabha jevA putrane pAmI chatAM tethI viyegI banI. te putra paNa jJAna, nidhAna ane vAtsalyapaNuM hovA chatAM mane sAva visarI gayo che. huM tenI sAra saMbhAra levA jAuM. paNa meM tenA duHkhane laI athupAtathI AMkha gumAvI che eTale lAcAra chuM. bharata, tuM mane tenI khabara to ApyA karaje" Ama belI marUdevAmAtA raDI paDyA. bharata mahArAjA zairya dhAraNa karI mAtAne kahevA lAgyA, "Apa
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 50 * , tribhuvanasvAmI RSabhadevanI mAtA che. traNa jagatanA AdhAra satvazALI je prathama tIrthakara thavAnA che te AdInAthanI Apa jananI che. jenA nAmanA smaraNathI bIjAne upadra nathI thatA, te tamArA putrane upadra zAnA thAya ? temane vanamAM vAgha, varU ke hiMsaka prANIne bhaya nathI. te jaMgalamAM tADha, taDake, varasAda vagere sahana kare che te kevaLajJAnanI prApti mATe che ane te temane thavAnuM ja che. Apa manamAM ochuM na lA. jagatane tAranAra putra ratnanA kAryanI anumodana kare." kevaLa jJAna ane cakanI utpattinI vadhAmaNI A pramANe bhArata mAtAne AzvAsana Ape che teTalAmAM yamaka ane samaka nAmanA be rAjapuruSe bharata mahArAja pAse AvyA. yamake kahyuM, "he rAjana purimatAla nAmanA parAmAM zakaTAnana udyAnamAM prabhu RSabhadevane kevaLajJAna pragaTa thayuM che." pachI samake kahyuM, "he narAdhipa! ApanI AyuddhazALAmAM sUrya maMDaLa sarakhuM tejasvI ane hajAra ArAvALuM cakraratna utpanna thayuM che." A banne vadhAmaNuo sAthe sAMbhaLI bharata mahArAjA kSaNavAra vicAramAM paDyA ke, mAre A bemAM prathama pUjA DenI karavI; turata ja vicAra karyo ke "jagatane abhaya ApanAra pitAjI kyAM ane prANIone ghAta karanArA cakra kyAM?' ema vicArI prathama prabhunI pUjA karavAne nizcarya karyo. bhAratanuM marUdevA mAtA sAthe samavasaraNa tarapha prayANa - yamaka samakane vadhAmaNI badala yogya InAma ApI, bharata mahArAjAe potAnA sAmaMtone kevaLajJAnanA mahatsava mATe prayANa karavAnI AjJA ApI. tyArabAda bharate marUdevA mAtAne kahyuM, "hara haMmeza jenuM hRdayamAM duHkha dharI citA kare che te tamArA putra
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - cheSabhadeva kevaLajJAna pAmyA che. asaMkhya deva ane mAnava temanA kevaLajJAnane mahesUva karavA upaDayA che. Apa mArI sAthe putranI Rddhi jevA padhAre ema kahI, marUdevA mAtAne hAthI upara besADI, bharata mahArAjA caturaMga sainya sahita samavasaraNa tarapha cAlyA. dUrathI sathavasaraNamAM rahela IMdravaja dekhAvA lAge. ratnagaDhanI ta AkAzamAM jhaLahaLatI dekhI, bhArata mAtAne kahelA lAge, "he mAtA ! juo AkAzamAMthI A de tamArA putrane " pahele jouM, huM pahelo jouM" ema kahI padha pUrvaka vegathI deDI rahyA che. tamArA putrane kevaLa jJAna thayuM che tenA mahatsava nimitte devatAo deva duMdubhI vagADI rahyA che ane gaMdha gIta gAya che samavasaraNanI racanA thaI che. he devi ! ekavAra tamArA putranI. Rddhi juo." A sAMbaLI marUdevA mAtAne harSanA AMsu AvavA lAgyAM, AnaMdAzru vaDe AMkhanA paDaLa dhovAI gayAM ane pitAnA putranI atizaya sahita tIrthakara paNAnI lakSmI potAnI AMkhothI joI ane temAM ekatAna thaI gayAM. temane lAgyuM, "meM putrane zeka phogaTa karyo. te te tribhuvanasavAmI the che. rAgadveSa tajI teNe kevaLa jJAna upArjana karyuM che. huM kevaLa mehamUDha banI. jagatamAM koInuM koI nathI." Ama vairAgya bhAvanAnI zreNImAM AgaLa vadhatAM kevaLajJAna pAmyAM ane teja vakhate AyuSya pUrNa thavAthI mekSe gayAM. A rIte avasarpiNamAM marUdevA mAtA prathama siddha thayA jANI devatAoe temanA zarIrane satkAra karI, temanA mRtakane kSIra samudramAM padharAvyuM. catuvidha saMghanI sthApanA bharata rAjya cinhone tyAga karI, paga pALA cAlI, uttara dizAnA samavasaraNamAM praveza karyo. prabhune traNa pradakSiNA daI,
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ para paMcAMga praNipAta karI, pachI saheja pAchA khasI, te iMdranI pAchaLa beThA. jota jotAmAM prabhunI paSA traNa lekanA jIvAthI bharapura banI. sau vairabhAva tajIne, kevaLa prabhunA mukha sAme dRSTi rAkhI, temanA upadeza sAMbhaLavA tatpara thayA eTale bhagavAne dezanA ravA mAMDI. RSabhadeva prabhunI dezanA ane tenI thayelI asara " Adhi, vyAdhi, dhaDapaNa ane maraNarUpI sekA javALAAthI AkuLa evA A saMsAra prANIone agni samAna che. tethI temAM vidvAnAe leza mAtra pramAda karavA nahi. "A manuSya janma prApta thavA dhaNA durlabha che. paralAnI sAdhanA karavAthI prANIone manuSya bhava saphaLa thAya che. AyuSya, dhana ane yauvana e sava nAzavaMta che ane javAnI tarAvALAM che. A saMsAranI cAre gatimAM kaI paNa sukha nathI; chatAM prANIo vAraMvAra ajJAnathI A saMsAramAM paribhramaNa kare che. dUdha vaDe sattu pASaNa karavAnI peThe, tame tamArA manuSya janma vaDe saMsAranu` pASaNa karazeza nahIM'. samyaka jJAna, samyaka darzana ane samyaka cAritrarUpI traNa ratnAnuM pAlana karI meAkSa meLavA." A pramANe prabhunI dezanA sAMbhaLI, bharatanA putra RSabhasaine namaskAra karI vinaMtI karI ke " he svAmI! tame tattvAmRtane varasAvI A sava prANIo upara mATA upakAra karyAM che ane A saMsArathI bhaya pAmelA prANIone Apa Apta thayA che. A saMsAranAM sarva sagA saMbaMdhI saMsAra bhramaNamAM eka hetu rUpa che, tethI mAre temanI jarUra nathI. meM ja Azraya levAnA nirNaya karyAM che. mATe mane dIkSA Apane "" Ape|. "
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa A pramANe kahI RSabhasene bharatanA bIjA pAMcase putro ane sAtasA pautronI sAthe vrata grahaNa karyuM. vaLI sura asurAe karelA prabhunA devaLajJAna mahimA joI bharatanA putra ricie paNa dIkSA lIdhI. bharate AjJA ApavAthI brAhmIe paNa DhIkSA lIdhI. bAhubalIe mukta karelI suMdarIne paNa vrata grahaNa karavAnI IcchA hatI, paNa bharate rA na ApI tethI te zrAvikA thaI. bharate paNa zrAvakapaNu' aMgIkAra kyuM. A rIte kAI e DhIkSA, kAIe zrAvakapaNu tA kAIe samakti maheNuM kyuM. kaccha mahAccha sivAya sarva rAjatApasAe prabhu pAse AvI pharIthI DhIkSA grahaNa karI. Ama caturvidha saMdhanI vyavasthA tyArathI cAlu thaI. gaNudharAnI sthApanA khali kSepa prabhue RSabhasena vagere cArAsI buddhivAna ziSyAne, sava zAstra jemA samAyelA che evI utpAda, vyaya ane dhruva nAmanI pavitra tripadInA upadeza karyAM. te tripadIne anusAre cauda pUrva ane dvAdazAMgI racAI. pachI iMdra divya cUMthI pU bharelA eka thALa laIne prabhunA caraNa pAse Ubhe| thaI rahyo eTale bhagavate UbhA thaI temanI upara sUkSepa karI sUtrathI arthAta sutrA thI, dravyathI, guNathI, paryAyathI ane nayathI, anuyAga, anujJA tathA gaNunI anujJA ApI. tyAra pachI devatAoe duMdubhInA nAdapUrvaka temanA para cAtaraphathI vAsakSepanI vRSTi karI. pachI sarva gaNadharo aMjila joDI UbhA rahyA. prabhue pUrvAbhimukha siMhAsana para besI pharIthI dezanA ApI te vakhate pahelI pArasI pUrI thai. pachI cakravatI e karAvelA ane devatAoe suga Mdhita karelA akhaMDa phetarA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahita banAvele zAline bali uchALavAmAM AvyA. balinA ardha bhAgane devatAoe aMtarikSamAM ja grahaNa karyo. nIce paDe temAMthI ardha bhAga bharata rAjAe lIdhe ane bAkIne lokee vaheMcI lIdhe. pachI prabhu siMhAsana parathI UThI uttara dvAranA mArgathI bahAra nIkaLyA ane deva chaMdamAM vizrAma levA beThA. te samaye mukhya gaNadhara kaSabhasene, bhagavAnanA pAda pITha upara besI, dharmadezanA ApI. gaNadhare dezanA samApta karI eTale sarve prabhune praNAma karI svasthAne gayA. A pramANe tIrtha utpanna thatAM, gemukha nAme yakSa ane cakezvarI nAme zAsanadevI utpanna thaI. pachI prabhue tyAMthI vihAra karyo. ane saMsArI jIne upakAra karatA te prabhu vAyunI peThe pRthvI upara apratibaddhapaNe vihAra karavA lAgyA prabhunA aThThANuM putronI dIkSA bharata cakravatIe saMpUrNa bharatakSetra sAdhyA bAda pitAnA bhAIone pitAnI AjJA pALavA kahevaDAvyuM tyAre te bhagavaMtane pUchavA gayA. prabhu pAse jaI temaNe kahyuM, "he prabhu! Apa saune dezanA bhAga pADI ApyA che. bhAratane sau karatAM moTuM rAjaya ApyuM che. chatAM te lebhI AvI amArA upara tenI AjJA pALavAnuM kaheNa mokale che; ame zuM karIe ?" prabhue temane kahyuM, "jIvana caMcaLa che, lakSamI keI sthaLe sthira rahenArI nathI. ane A rAjaya paNa eka pachI eka ne AdhIna thanAruM che. samaju puruSoe te AtmA ramaNamAM citta parevI vizreya sAdhavuM joIe prabhane A upadeza sAMbhaLI vairAgya vAsita banelA aThThANuM putroe prabhu pAse dIkSA lIdhI.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharata mahArAjA aThThANu bhAIonA dIkSAnA samAcAra sAMbhaLI dIlagIra thayo. A arasAmAM eka divasa suSeNa senApatie mahArAjA bharatane AvI kahyuM, "he nararatna, hajI tamAruM caka AyuddhazALAmAM praveza karatuM nathI." bharate kahyuM, "ApaNe cha khaMDa sAyA te have keNa bAkI rahyuM haze ke caritna aMdara nathI praveza karatuM?" thoDIvAra vicAra karI senApati bolyA, "he cakravatI, Apane nAno bhAI bAhubali jItavo bAkI che" tyAre bharate dUta mAraphate bAhubaline pitAne tAbe thavA kahevarAvyuM. paNa teNe tenI avagaNanA karI yuddhanI jAherAta karI. devonI vijJaptithI saMhAramaya mANasanuM paraspara yuddha baMdha rAkhI banne bhAIonuM daSTi yuddha, bAhuyuddha muSTiyuddha vAgayuddha ane daMDayuddha thayuM. A darekamAM bharata mahArAjA hAryA. A pramANe badhA yuddhamAM parAbhava thavAthI lajijata thayelA bhArate hAthamAM cakra laI bAhubali upara choDayuM; parantu sagotrI upara caka kaMI paNa karI zake nahIM, tethI te bhAratanA hAthamAM pAchuM AvyuM. pachI bAhubali krodhAtura thaI, muSTi upADI bharatane mAravA doDyo. A samaye sone bharatanA jIvitanI zaMkA thaI. paraMtu bAhubali bharatanI najIka AvatAM sthira thaI gayA ane vicAra karavA lAgyo ke cakravatInI peThe rAjayamAM lubdha thaI, moTAbhAIne vadha karavA taiyAra thayelA evA mane dhikkAra che. kSaNavAramAM nAza thanArI evI rAjyalakSmInI IcchAe huM mahA anartha karavA taiyAra thaye chuM. te have mArAthI bIjo puruSa adhama kahevAya? ema vicArI te bhAratane kahevA lAge, "he vaDIla baMdhu, me Apane ghaNe kheda pamADyo che. rAjayalamInI lAlace meM ghaNuM adhama kArya karyuM che; Apa moTA che tethI A kaniSTha baMdhunA aparAdhane kSamA karajo " ema kahI te ugAmelI muSTi vaDe pitAnA mastaka uparanA kezane leca .
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa6 eTale devatAoe "sAdhu, sAdhu' kahI puSpavRSTi karI ane AkAzavANumAM bolyA ke "baLathI moTAbhAIne jItI bAhubalie bane bhAIo vacce bheda karanAra mehane paNa kharekhara ja che" bAhubalinuM tapa ane kevaLa jJAna bAhubalie raNAMgaNa bhUmine kAusagga dhyAnanI bhUmi banAvI ane kevaLI thayA. paNa prabhunI pAse na gayA. kAraNa ke te nAnA bhAIone vaMdana karavA mAgatA na hatA ane kevaLa jJAnanI prApti mATe tyAM kAusaga dhyAne rahyA. eka cite nizcaLa merUsamAna rahI UMDuM Atma ramaNa karatAM bAhubalie divase upara divase pasAra karyA. ziyALo unALo pasAra thaI comAsuM beThuM. temanA zarIrane lADAnuM thaDa mAnI AsapAsa lattAo vIMTAI pakSIoe temAM mALA kya, paNa dehadhArI bAhubali acetana huMThAnI peThe rithara rahyA. ugratapa, tyAga ane dhyAnathI temaNe karmone kSINa ryA chatAM "kevaLajJAna pragaTa thayA pachI huM pitA pAse jAuM jethI mAre nAnA bhAIone vaMdana karavuM na paDe te bhAvanA rahI tyAM sudhI kevaLajJAna na pragaTayuM. eka vakhata prabhunA kahevAthI brAhmI ane suMdarI jyAM bAhubali hatA tyAM AvI kahevA lAgI, prabhu kahe che, "vIrA re gaja thakI utara, gaja thakI kevaLa na heya" pachI bAhubalinA utapane anumodana ApI brAhmI ane suMdarI svarathAne gaI. bAhubalinA manamAM vicAra Avyo ke, " araNyamAM chuM. ahIM keI hAthI nathI. prabhunA vacanamAM paNa pheraphAra na hoya. kSaNamAM tene samajAyuM ke prabhu mArA upakArI che. mane jaNAve che ke nAnA bhAIone na vAMdavA rU5 abhimAna hAthIthI heThe utara. huM bhUlya; moTe huM ke te bhAIo. temaNe pahelAM rAjyagaDaddhi cheDI. pahelAM pitAnI sevA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 svIkArI, pahelA tapa tapyA, pahelAM dIkSA lIdhI ane pahelAM jJAna pAmyA. huM tyAM jAuM ane temane vaMdana karUM ane mArA AtmAne kRta kRtya banAvuM." Ama beAlI temaNe paga upADayA ane paga upADatAMja kevaLajJAna pragaTayuM. bharatanuM bhAione geAcarI mATe AmaMtraNa eka vakhata bhagavAna RSabhadeva aSTApada pava ta upara samavasaryAM. parvatanA rakSakAe A samAcAra bharata mahArAjAne ApyA. tyArabAda cakravatI sarva parivAra sahita aSTApada parvate gayA ane tyAM prabhune pradakSiNA daI vAMDhI dezanA sAMbhaLI. dezanAnA anta mahAvratane pALanAra peAtAnA bhAione joI manamAM kheda dharI bharata rAjA vicAra karavA lAgyA, " agninI peThe huMmezAM atRpta evA meM A bhAionA rAjyAne grahaNa karI dhaNuM khetuM karyuM che. mATe mAre temane temanAM rAjya pAchAM ApavA joie " ema vicArI te prabhu pAse gayA ane bhAI Ane rAjyo pAchA ApavAne peAtAnA nirNaya jAhera karyAM. bhagavate kahyuM, 6 bhakrika bharata ! zarIra ane mananI paNa darakAra na karanAra A uttama muni puMgavA vamana karelA bhAgarUpa rAjyAne prema grahaNa kare ? " bharate turata AhAra vagere sAmagrI lAvI munione ApavA mAMDI. tyAre prabhue kahyuM, " munione temane mATe banAvela AhAra na khape." bharata bhagavaMtane pAtAne tyAM temane mATe nahi banAvelA AhAra vaDhArI kRtArtha karavAnI mAgaNI karI. bhagavate kahyuM, " bharata munione rAjapiMDa na ka9pe." A sAMbhaLI bharata cakravatI ne Ne pazcAtApa thayo. indra ane bharate munione peAtAnA kSetrAmAM vicaravAnI ApelI chUTa indre bharatanu du:kha ochuM karavA prabhune pUchyuM, " prabhu ! avamahu keTalA che ! '' bhagavate kahyuM, "indra saMbaMdhi, cakravatI
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 58 saMbaMdhI, rAjA saMbaMdhI, gRhastha saMbaMdhI ane sAdhu saMbaMdhI Ama pAMca prakAre avagraha che. IndranI gerahAjarImAM cakinI anujJAthI, cInI gerahAjarImAM rAjAnI anujJAthI sAdhuo vicarI zake" pachI inka UbhA thaI kahyuM, "mArA avagrahamAM je munio vicare che temane mArA kSetramAM vicaravAnI meM rajA ApI che. tyArabAda bharata cakravatIe kahyuM, "mArA kSetramAM vicaravAnI huM paNa munione rajA Apu chuM". mAhana brAhmaNenI utpatti - bharatane lAgyuM ke rAjapiDa hovAthI mAre tyAM munio vaheArA zake nahi tethI teNe zrAvakone bolAvI kahyuM, "tame mAre rasoDe haMmezA bhajana ko AraMbha samAraMbhane tyAga karI svAdhyAya karajo ane mane jAgRta rAkhavA, "tame jItAyelA che. bhaya vRddhi pAme che. mATe kaMI jIvane ke tamArA AtmaguNane nahaNe ane sAvadha raho (nitA mAna martha mUri. tatA mAna, mAdara ) ATalA zabdo kahejo. A zrAvake haMmezAM A pramANe zabdo kahe che ane A zabdo sAMbhaLatAM bhAratanA hRdayamAM kSaNavAra "huM kaSAyathI jItAye che. maraNa ane saMsArane bhaya mAthe che vagere vagere vicAra Ave che ane bhaya pAme che. mAhana mAhana kahenArA A zrAvako jate divase mAhana e nAmathI prasiddha thayA ane temAMthI brAhmaNe thayA. puMDarIka vagere munione zatruMjaya upara kevaLajJAna ane mekSa prApti eka divasa bhagavAna puMDarIka vagere gaNadharo sAthe zatruMjaya parvata upara padhAryA. tyAM devoe samavasaraNa racyuM. prabhue upadeza Ape. prathama pirasI purI thaI eTale prabhu devachaMdamAM jaI beThA eTale puMDarIka gaNadhare pAdapITha upara besI bIjI pArasI pUrI (1) avagraha. eTale rahevA tathA vicaravAnA sthAna mATe AjJA levI te
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa thatAM sudhI upadeza ApyA. pachI prabhue vihAra karyAM. anukrame puMDarIka gaNadhara koTi munisahita, zubhadhyAnathI kama' khapAvI, caitra suda punamane divase kevaLajJAna pAmyA. zukala dhyAnanA gAthA pAye rahelA te munie bAkI rahelA adhAtI kaJA kSaya karI mekSapada pAmyA. tyArathI zatruMjaya parvata prathama tIrUpa thayA. e parvata upara bharata mahArAjAe eka caitya karAvyuM ane temAM puMDarIkchanI pratimA sahita zrI RSabhadeva bhagavAnanI pratimA sthApana karI. RSabhadeva prabhunA parivAra (1) sAdhue (2) sAdhvIe (3) zrAvako (4) zrAvikA (5) caudapUvI (6) avadhijJAnI (7) kevaLI (8) vaikriyalabdhivALA (9) manaHpavajJAnI (10) vADhI 84000 dhArAsI hajAra 300000 traNa lAkha 3,50,000 traNa lAkha pacAsa hajAra 5,54,000 pAMcalAkha cApana hajAra 004750 cArahAra sAtasA pacAsa 009,000 navahAra 020,000 vIsahajAra 000,600 cha sA 012,650 bAra hajAra cha seA pacAsa 012,650 bAra hajAra cha seA pacAsa (11) anuttara vimAnavAsI 022,000 bAvIsa huMjAra mahAtmAo. prabhunu' nirvANu have dIkSA samayathI lakSapUrva varSa vyatita thayAM te samaye peAtAnA meAkSa kALa jANI prabhu aSTApada parvata para padhAryAM. tyAM daza hajAra munie sAthe prabhue cha upavAsa karI pAdApagamana asaNu zarU karyuM. A vRttAnta sAMbhaLI bharata cakravatI atyaMta
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 zAkAtura thayA, ane AMkhamAMthI AMsu varasAvatA, page cAlatA, aSTApa gayA. tyAM prabhu pakAsane beThelA hatA temane pradakSiNA i, paDakhe besI upAsanA karavA lAgyA. A samaye iMdronA Asana calita thavAthI badhA indro tyAM AvyA. mahAjJAnI prabhu anukrame zukala dhyAnanA cAthA pAyeA dhyAvatA mAhavada terasane divase meAkSa pAmyA. A samaye pAse beThelA bharata cakravatI mUti thaI pRthvI upara DhaLI paDayA. eTale indra paNa rUdana karavA lAgyA ane temanI pAchaLa sava devatAe rUdana karavA lAgyA. tyArathI bharaNu pAchaLa rUdana karavAnA pracAra praoN. IMdre bedha ApI bharata cakravatI ne zAnta karyAM. pachI indre AjJA karavAthI devatAo vanamAMthI geAzISa caMdananA kASTha lAgyA ane prabhunA dehanA agni saMskAra karyAM. tyArabAda kSIra samudranA jaLa vaDe agni zAnta karI saudharmendre pUjAne mATe prabhunI upalI jamaNI dADhA caheNu karI izAne DAbI, camarendre nIcalI jamaNI ane balInke nIcalI DAbI dADhA grahaNa karI. bIjA IMdroe dAMta ane devatAoe asthi grahaNa karyA. keTalAka zrAvakAe mAgaNI karavAthI devatAoe temane agni ApyA, tethI jate divase teo agni lenArA agniTThAtrI brAhmaNA thayA. keTalAka citAmAMthI bhasma laI cALatA hatA tethI jate divase tee: bhasma bhUSaNadhArI tApasA thayA. pachI citAsthAne devatA stupanI racanA karI nIzvaradvIpa gayA. tyAM aThThAI mahAtsava karI te sthAne gayA. bharata cakravatI e saMskAra pAsenI jamIna upara UMcA prAsAda rAjyeA. temAM prabhunI pratimA sthApanA karI, pUjA karI dhera AvyA. keTalAka divasa cakravatIe zAkamAM ja nimana karyo, ja
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI maMtrI vagere puruSoe aneka prakAre samajAvI, temane rAjyakAryamAM pravartAvyA. bharata cakravatI bharata cakravatIne digavijaya aSabhadeva prabhune jayAM sudhI kevaLa jJAna thayuM na hatuM tyAM sudhI bharata mahArAjA mAMDalika rAjA hatA. prabhune A bAju kevaLa jJAna utpanna thayuM ane A tarapha bharatezvaranI AyudhazALAmAM hAra ArAvALuM, suryasamAna dedIpyamAna cakraratna utpanna thayuM. bharata mahArAjAe, cakara na utpanna thayuM che ema sAMbhaLyA chatAM, A jagatanA vaibhavanI IcchAne gaNa karI, jagatabharanuM kalyANa karanAra RSabhadeva prabhunA samavasaraNamAM, parivAra sahita, prabhune vaMdana karI, temanI dezanA sAMbhaLI, pachI AyudhazALAmAM AvI cakaratnanI pUjA karI. bharata mahArAjAe (1) dakSiNa bharatAI ane (2) uttara bharatArdha sA. (3) dakSiNa sidhuniSphaTa, (4) uttara sidhu niSphaTa, (5) uttara gaMgA niSphaTa ane (6) dakSiNa gaMgA niSphaTa nAmanA cAra kSetro suSeNa senApatine mokalI sadhAvyAM. Ama cha khaMDa sAdhI saMpUrNa bharata kSetra sAdhyuM. suMdarInI dIkSA cha khaMDa sAdhI, cakravatI paNAnA abhiSeka bAda, bharata cakrI pitAnA vajanane maLyA. temAM bAhubalinI sAthe janmelI suMdarI, ke je ghaNuM tapa karavAthI kRza ane durbaLa banI hatI, ane jenuM rUpa tathA lAvaNya beDoLa banyuM hatuM tene nihALI zakI gRhanA adhikArIone kahevA lAgyA, "zuM mArA mahelamAM rAka auSadhanI khAmI hatI ke jethI suMdarI AvI dazAne prApta thaI che?" niyagIe namrapaNe cakIne kahyuM, "mahArAja ! devo jene sAdhya che tevA Apane tyAM zAnI khAmI hoya; paNa Apa dim vijya mATe nIkaLyA tyArathI suMdarI AyaM bila tapa kare che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ape dIkSA mATe kyAM tethI te dIkSA na laI zakyAM, paNa bhAva dIkSA rAkhI vicare che." bharate suMdarIne pUchayuM, "tuM dIkSA levA icche che?" suMdarIe hA kahetAM bhArate rajA ApI. ane ATalA divasa aMtarAya ryA badala pacAtApa karyo. bharatanI rajA maLI eTale suMdarIe bhAvapUrvaka dIkSA grahaNa karI. A arasAmAM bhAratanA nAnA aThThANu bhAIo bAhubali ane svajanoe dIkSA lIdhI. bharata cakrIne arisA bhuvanamAM kevaLajJAna eka vakhate bharata cakrI vastraparidhAna bAda pitAnuM rUpa nirakhavA AsiA bhuvanamAM padhAryA. pitAnuM rUpa jue che tevAmAM acAnaka ratna jaDita vIMTI AMgaLImAMthI sarakI paDI. AbhUSaNa vinAnI AMgaLI zobhA rahita lAgI. cAkIe mAthA uparane muguTa dUra karyA ane mAthAne ArisAmAM joyuM. tyAra bAda bAju baMdha ane gaLAnA hAra dUra mUkyA. cakInI vicAra dhArA UMDI UtarI. tene samajAyuM ke mArI bhUSA ghareNAMnA pratApe che. te dUra thatAM samagra deha zobhA vinAne che. ane A dehamAMthI AtmA jatAM te zarIra paNa gharamAM rAkhavA yogya rahetuM nathI. A ddhi, siddhi ane vaibhava mAre nathI. temAM keLaveluM mamatva khoTuM che. A bhAvanA uttarottara vRddhi pAmI ane te eTalI badhI AgaLa vadhI ke teja ArissA bhuvanamAM bharata cakIne kevaLa jJAna prApta thayuM. - bharata kevaLInuM nirvANa iMdranuM Asana kaMpyuM. avadhi jJAnathI bharata cakrIne kevaLa jJAna thayAnuM jANI teNe cakrIne muniza Ave. bharate vayameva paMcamuSTi leca karI sAdhu veSa grahaNa karyo. temanI sAthe bIjA daza hajAra mAMDalika rAjAoe paNa dIkSA lIdhI. eka lAkha pUrva sudhI jagatanA jIvone pratibadhI bharata kevalI aSTApada para padhAryA ane aNasaNa karI nirvANa pAmyA.'
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga bIje * zrI ajItanAthajIthI zrI zItalanAtha svAmI sudhI nava tIrtha karenAM caritra tathA zrI sagara cakravatI caritra ajItanAtha caritra araI raI timira virahie muvaraya jara maraNuM sura asura garUla bhuga vaI payaya paNivaIe ajIe mahamavinA sunaya naya nilaNama bhayakara saraNa muvasaria vi divija mahie sayaya muvaName saMgaryA bhAvArtha : arati, rati tathA ajJAna rahita, nAza pAmyA che ghaDapaNa ane maraNanA dukha je thakI evA, vaimAnika bhuvanapati ane suvarNakumAranA svAmIe namaskAra karAyelA, manuSya tathA devatAethI pUjita ane abhayadAnanA karanArA ajItanAthane huM niraMtara namaskAra karuM chuM.' vimala sasi kalAI re sAme vitimira sUra karAI e te tiasa vaI gaNAI rea rUva dharaNidharappavarAI rea sAra-kusumalayA satta a sayA ajIe sArIre a bale ajIaM tava saMjame A ajIba esa thuNAmi jINuM ajIe - bhAgapaririMgi
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvArtha : nimala caMdrakaLAthI adhika semyatA che jenI evA, aMdhakAra rahita sUryanA kiraNothI paNa adhika che teja jenuM evA, devatAnA pati iMdra karatAM adhika rUpavALA, parvatemAM zreSTha evA merUparvata karatAM paNa adhika vairyavALA, satyane viSe sadA achata, zArIrika baLa viSe achata, tapa ane saMyama viSe ajIta evA zrI ajItanAtha jInezvaranI huM stuti karuM chuM. asura garUla parivaMdiaM kinnaroga namaMsiaM, deva keDisaya saMyu samaNa saMgha parivaMdiaM-sumuhaM abhaya aNuuM, arayaM arUyaM ajiyaM ajiyaM payao paName -vijajIvilasi bhAvArtha : asura, suvarNakumAra Adi bhavanapati devatA vaDe karI samasta prakAre vaMdita, kinnara ane uraga Adi vyaMtara devatA vaDe karI namarakAra karAelA, zramaNa saMdhathI sarva prakAre vaMdanA karAelA, bhaya rahita, pApa rahita, meharahita ane rAgAdi dethI parAbhava nahi pAmelA evA ajItanAtha bhagavAnane huM AdarapaNe praNAma karuM chuM. ahaMnta majita vizva-kamalAkara bhAskarama amlAna kevalAdarza saMkrAnta jagataM tuve A vizvarUpI kamaLavALA sarovarane prakAza karavAmAM sUryanA jevA ane jeNe potAnA nirmaLa evA kevaLajJAna rUpI darpaNamAM traNa jagata pratibiMbita kareluM che evA pUjana karavA yogya ajItanAtha bhagavAnanI huM rastuti karuM chuM.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvabhava-pahele bhava-vimalavAhana rAjA jaMbudvIpanA bharatakSetranI A vIsImAM bIjA tIrthakara ajItanAtha bhagavAna thayA. ajItanAtha prabhu pUrvajanmamAM vatsa nAmanA vijyamAM, suzIlA nAmanI nagarImAM, vimalavAhana nAme rAjA hatA. vimalavAhana rAjA nyAyapriya, kuzaLa ane dharmadakSa hatA. gRhatha dharmamAM, rAjya dharmamAM ane lekottara dharmamAM keIne bAdha na Ave te rIte pUruM dhyAna ApatA hatA. eka vakhata rAjAnI vicAradhArA vairAgyamArge vaLI. tene lAgyuM ke mAnavabhava, sAruM kuLa, AryakSetra ane suMdara zarIra hovA chatAM tenAthI jo mAtra A bhoga sukhamAM ja rakta rahIza te kyAM jaI paTakAIza. mATe sAdhune paricaya karavo joIe ane zarIra tathA A vibhavathI mAre sukRta karavuM joIe. Ama vicAre che evAmAM keIe khabara ApyA ke aridamana nAmanA sUri mahArAja udyAnamAM padhAryA che. surinI dezanA sAMbhaLI vimalavAlana rAjAe, putrane gAdI ApI dIkSA lIdhI. bIjo bhava-deva vimalavAhana rAjarSi bAvIsa parisaha temaja upasarga sahana karavA lAgyA. vividha prakAranA ekAvalI, ratnAvalI, kanakAvalI vagere tapo karyA ane siddha, gurU, bahu zrata vIra, tapasvI, zrutajJAna vagere vIsapadanuM ArAdhana karI tIrthaMkara nAma karma upArjana karyuM ane aNazaNa karI vimalavAhana rAjarSi vijaya nAmanA anuttara vimAnamAM devapaNe unna thayAM. ajItanAtha bhagavAna zrI RSabhadeva prabhunA IkvAku vaMzamAM asaMkhya rAjAo siddhi gati pAmyA ane asaMkhya devalekamAM gayA. tyArabAda
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ IkvAku vaMzamAM vinItA nagarImAM jitazatra rAjA thayA. sumitra vijaya nAme yuvarAja temanA nAnAbhAI hatA. jitazatru rAjAne vijayA nAme rANI hatI. A rANInI kukSimAM vaizAkha suda terasane divase, vimalavAhana rAjAne jIva vijya vimAnamAMthI vI, putrapaNe utpanna thayuM. tyAre A putra garbhavAsamAM Avyo tyAre vijayA rANIe cauda mahA svapna dIThAM. jitazatru rAjAnA nAnAbhAI sumitra vijayanI patnI vijayantI athavA yazomatIe paNa teja rAtre cauda mahA ravapna joyAM. savAre rAjAe svapna lakSaNa pAThakane bolAvyA. temaNe kahyuM. "amArA zAstra mujaba A cauda mahA svapno tIrthakara ane cakravatInI mAtA jue che. paNa ekI sAthe be tIrthakara kebe cattI saMbhave nahi. AthI AhaMta AgamathI ame jANIe chIe te mujaba bIjA ajItanAtha tIrthakara vijyA rASTranA putra thaze ane bIjA cakavartI sagara vaijayantInA putra thaze. savapna phaLa jANa sI AnaMda pAmyAM. ravapna lakSaNa pAThane pAritoSika ApI rAjAe vidAya ApI. jema jema divase pasAra thayA tema tema vijayA rANInI kAti vadhavA lAgI. chIpamAM matInI peThe putra vRddhi pAmavA lAge. ATha mAsa ane pacIsa divasa pasAra thayA pachI mahA suda AThamane divase jyAre sarva graha ucca sthAne hatA tyAre vijaya rANIe, gajalAMchanathI aMkita putrane janma Ape. teja rAtrie yuvarAja sumitra vijayanI patnI vaijyantIe paNa putra ratnane janma ApyuM. zubha divase rAjAe pitAnA putranuM nAma achata ane bhAInA putranuM nAma sagara pADayuM.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ umara thatAM rAjAe putrane bhaNavA mUkyA vicAra karyo. paNa ajItanAtha prabhu traNa jJAna sahita hovAthI svayameva sarva kaLA nyAya, zabda zAstra vagere zikhyA. sagarakumAre rAjAnI AjJAthI sAre divase upAdhyAyanI pAse adhyayana karavAno AraMbha karyo. sagarakumAranI keLavaNI samudra jema nadIonA jaLanuM pAna kare tema sagarakumAre paNa zabda zAstronu thoDA divasamAM pAna karyuM. dIpaka jema bIjA dIpakathI jayotine grahaNa kare, tema sagarakumAre sAhitya zAstranuM jJAna upAdhyAyanI pAsethI vagara prayAse grahaNa karyuM. buddhinI pratibhAnA samudrarUpa e pramANu zAstrone teNe, pote mUkI rAkhelA nidhinI jema, avilaMbe grahaNa kya. arthazAstra rUpa meTA samudranuM teNe sArI rIte avagAhana karyuM. auSadhi, rasa, vIrya ane tenA vipAka saMbaMdhI aSTAMga AyurvedanuM, teNe kaSTa vinA adhyayana karyuM. cAra prakAre vAgavAvALuM, cAra prakAranI vRttivALuM, cAra prakAranA abhinayavALuM ane traNa prakAranA tUryajJAnanA nidAnarUpa vAdyazAstra paNa teNe grahaNa karyuM. daMtadhAta, madAvasthA, aMgalakSaNa ane cikitsAe pUrNa evuM gaja lakSaNa jJAna paNa teNe upadeza vinA jANI lIdhuM. vAhana vidhi ane cikitsA sahita azva lakSaNa zAstra teNe anubhavathI ane pAThathI hRdayaMgama karI lIdhuM. dhanurveda tathA bIjA zAstronuM lakSaNa paNa zravaNa mAtrathI ja lIlA vaDe potAnA nAmanI peThe teNe hRdayamAM dhAraNa karI lIdhuM. dhanuSa, phalaka, asi, charI, parazuM, bhAle, gadA, kRpALu, daMDa, zakti, zaLa, haLa, musaLa, yaSTi, gophaNa, trizuLa, zaMku ane bIjA zastrothI te sagarakumAra, zAstranA anumAna sahita yuddhakaLAmAM kuzaLatAne pAmyo. parvaNInA caMdranI jema te sarva kaLAomAM pUrNa thayo ane bhUSaNonI jema vinayAdika guNethI zobhavA lAgyo.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. zAstrone abhyAsa karI sagarakumAre niyogI puruSanI jema prabhunI pAse pitAne niga nivedana karyo. upAdhyAye nahIM bhAgelA saMza, sagarakumAra ajIta svAmIne pUchavA lAgyA. ajitakumAra mati, zrata ane avadhi jJAna vaDe tenA saMdehane chedI nAkhatA hatA. meTA taphAnI hAthIne vaza karI sagarakumAra prabhune pitAnI zakti batAvato hato. paryANuvALA athavA paryANa vinAnA tophAnI ane te pAMca dhArAthI gatithI) prabhunI AgaLa vahana karato hato. bANa vaDe rAdhAvedha, zabda vedha, jaLanI aMdara rAkhelA lakSyane vedha ane cakra tathA kRtikAne vedha karIne pitAnuM dhanuSya baLa te ajIta svAmIne batAvatuM hatuM. hAthamAM phalaka ane khaDaga laI, AkAzanA madhya bhAgamAM caMdranI jema phalakanA vacamAM rahelo te, pitAnI pAda gati prabhune batAvI, AkAzamAM caLakatI vIjaLInI rekhAnA bhramane ApanArAM bhAle, zakti ane zavelAne vegathI bhamAvate hate. sarva prakAranI churIka sabaMdhI vidyA paNa teNe ati svAmIne batAvI. bIjA paNa zastronI kuzaLatA teNe guru bhaktithI ane zikSA levAnI IcchAthI ajita svAmIne batAvI. pachI sorakumArane kaLAmAM je kAMI nyUna hatuM te ajitakumAre zikhavyuM. ajItakumAranuM lagna prabhue yauvanamAM praveza karyo eTale jitazatru rAjAe vivAha mATe Agraha karyo. bhegAvalI karma bAkI hevAthI prabhu mona rahyA. eTale jitazatru rAjAe rAjakanyAo sAthe bhagavAnanA lagna karyA. sagarane paNa rAjakanyAo paraNAvI. jitazatru rAjAne kevaLa jJAna jitazatru rAjAne vairAgya bhAvanA jAgRta thaI eTale temaNe
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ajitakumArane rAjyAbhiSeka karyo ane sagarane yuvarAja banAvyuM. rAjavI ajitanAthe pitA jitazatrune bhavya dIkSA mahesava karyo ane jitazatra rAjAe RSabhadeva prabhunA tIrthamAM vartatA vira munirAja pAse dIkSA lIdhI. dIkSA bAda ugra tapazcaryA AraMbhI kevaLa jJAna prApta karyuM ane ane siddhi gati pAmyA. rAjA ajitanAtha rAjA ajitanAthe nyAya, nIti ane premathI prajAnuM pAlana karavA lAgyA. temanA rAjyamAM vadha, baMdhana, tADana, dahana vagere zikSAo keIpaNa vakhate karavAno prasaMga Avate nahi tevI rIte prajA vartatI hatI. tyAre rAjanItimAM nipuNa hovA chatAM ajitanAtha rAjavIne daMDa ke bhedanItine upaga karavo paDaye na hatA. prajA ane rAjA vacce khuba ja meLa ane vAtsalya bhAva UbharAte hatA. Ama rAjya pALatAM ajita prabhune trepana lAkha pUrva thayA. uMmaranA paripAka sAthe bhegAvali karma paNa paripakva thayuM ane ApoApa vairAgya bhAvanA jAgrata thatAM temaNe vicAryuM, "A rAjyanI suMdara vyavasthA, bhAIone bhrAtRprema ane rAjya Rddhigame tevI sagavaDatA bharI hoya te paNa tethI AtmAne zuM upakAra karanArI che? AtmAne upakAra karanAra vastu to jJAna, darzana ane cAritrane piSaka pravRtti ja che. mAre pApa pioSaka pravRtti tyajI Atma pravRtti tarapha vaLavuM joIe." sAMvatsarika dAna Ama vicArI ajitanAtha rAjavIe sagarane bolAvI tene rAjyAbhiSeka karyo. ane pachI sAMvatsarika dAna AraMbhya. ceke coka ane cauTe cauTe khulle hAthe dAna ApyAM chatAM eka varSamAM bhagavAnane hAthe traNa aThayAsI kareDa ane eMzI lAkha saiyA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja dAnamAM gayA. kAraNa ke varasAda game teTale varase paNa pAtra jeTaluM hoya teTaluM ja bharAya tema bhagavAna game teTaluM Ape paNa yAcaka potAnA bhAgya jeTaluM ja meLavI zake che. vArSika dAnane ane IndranuM Asana kaMpyuM. inda parivAra sahita prabhunA niSkramaNa mahatsavamAM AvyuM. parama AbhUSaNathI susajaja thayelA prabhu suprabhA nAmanI zibikA upara ArUDha thaI sahasrAmravanamAM padhAryA. jJAna, darzana, cAritra rUpa kiMmatI AbhUSaNa dhAraNa karavA mATe alpa mUlya pArthiva AbhUSaNone tyAga karyo; achata prabhunI dIkSA ane mahA suda nomane divase caMdramAM rohiNI nakSatramAM hatA tyAre saptapUrNa vRkSanI nIce, paMcamuSTi loca pUrvaka, "karemi sAmAIya'nI udaghoSaNA sAthe, eka hajAra rAjAonI sAthe, chaThatApUrvaka dIkSA lIdhI. turtaja, dIkSAnuM sahodara hoya tema, prabhune mana:paryavajJAna utpanna thayuM. devoe ane sagara vageree bhagavAnanI stuti karI, zokasahita sthAne gayA ane ajIta prabhu, jagatane pavitra karatA, vihAra karavA lAgyA. ajItanAtha prabhune kevaLa jJAnanI prApti pavananI peThe apratibaddha vihAra karatA prabhu bIje divase brahmadattane ghera AvI caDyA ane kSIrAnathI hastapAtramAM pAraNuM karyuM. bhagavAne je sthaLe UbhA rahI AhAra grahaNa karyo te pavitra thAnane sAcavI rAkhavA teNe ratnapIThikA banAvI. A sthAnane pUjyA vagara brahmadatta bhojana paNa karato na hato. samadaSTi prabhue pavananI peThe apratibaddha vihAra Avyo je jaMgalamAM pazuonI bhayaMkara rADo paDatI ane jayAM sapanA
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ guMcaLA paDayA rahetAM tevI bhayaMkara aTavImAM ane UMcA UMcA zikharavALA ane najara na pahoMce tevI khANavALA pradezamAM, jaMgalanI UMca, nIcAnI aravAbhAvika sthitine vicAra karavA prabhu vicaravA lAgyA. koI vakhata pavananA ThaDA sUsavATAthI pANuM paNa thIjI jAya tevA bhAgamAM bhagavAna khullI kAye kAusagga dhyAne rahetA. to kaI vakhata je sthAnathI jotAM mANasa cakarI khAI nIce paDe tevA zikhara para, parvata samA prabhu dhyAnArUDha banatA. Ama vihAramAM temaNe aneka tapa, abhigraha, ane niyamo dhAraNa karI bAra varSa pasAra karyA. tyArabAda temane poSa suda agiyArasanA divase, rehiNI nakSatramAM kevaLajJAna thayuM. prabhue hatakamaLanI peThe jagatanA sarva bhA jANyA. samakitane prabhAva eka vakhata ajItanAthaprabhu kauzAMbI nagarInA parisaramAM padhAryA. devoe samavasaraNa racyuM. prabhu siMhAsana upara besI dezanA Ape che tevAmAM tyAM eka brAhmaNa yugala AvyuM. temAMthI brAhmaNe bhagavAnane pUchayuM. "he bhagavAna, AvI rIte kema che. bhagavAne kahayuM "te samakatane mahimA che sabhAne AmAM kAMI samaja na paDI. sabhAnI zaMkA TALavA mukhya gaNaghare pUchayuM, "A brAhmaNe zuM pUchayuM ! ane Ape che uttara Ape?" bhagavAne kahayuM, zAligrAma nAme eka gAmaDuM che. tyAM zuddha bhaTTa nAme brAhmaNa che. tene sulakSaNA nAme bhAryA che zuddha bhaTTa eka vakhata duHkhI thatAM paradeza gaye pAchaLa rahela sulakSaNa sAdhvInA paricayamAM AvI ane samakitavaMta thaI. keTalAka kALe zuddhabhaTTa ghera pAcho pharyo. teNe strIne kahayuM, "mArA vinA tArA divaso kema pasAra thayA ? strIe javAba Ape, "sAdhvInA paricaye mane samakti prApta thayuM tethI jagatanI sArAsAratA samajI viveke upaja ane meM mArA divase pasAra
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ karyA. zuddha samakti pAmyuM. te divase temane eka putra thaye. A gAmaDAmAM badhA mithyAtvI hatA. eka vakhata putrane laI zuddhabhaTTa brAhyaNanI sabhAmAM gaye. sau A zrAvaka che. dUra khasa kahI tene tirarakAra karavA lAgyA. zuddhabhaka lAgaNIvaza thaye ane belI UTha, jinekta dharma zuddha dharmanahoya te mAro putra bharimabhUta thajo' ema kahI baLatA agnikuMDamAM putrane nAkhe. jota jotAmAM eka devI tene hAthamAM laI bahAra AvI. sabhA dimUDha banI. brAhmaNa AnaMda pAme. ghera AvI patnIne vAta karI. paNa patnIe kahayuM; "AvuM pharI tamAre na karavuM joIe kAraNa ke koIka vakhata zAsanadeva jAgRta na hoya te dharmanI nindA thAya" brAhmaNane dharmamAM vadhu sthira karavA sulakSaNA tene sAthe laI ahiM mArI pAse AvI ane brAhyaNe pUchayuM, "A putra uge te samakitane prabhAva che ke kema ? meM tene kahayuM, "hA temaja che; parSadA AnaMda pAmI" koIe vrata keIe samakti grahaNa karyuM. potAne nivArNa samaya najIka AvatA ajitanAtha prabhu sameta zikhara padhAryA ane hajAra muniye ajitanAthanuM nivaNi sAthe pApagamana aNasaNa svIkArI, rautra suda pAMcame nirvANa pAmyAM. sAthe aNasaNa karanAra munie paNa kAlAnukrame nirvANa pAmI siddhi sukhane varyA. achata nAtha prabhune parivAra ajitanAtha prabhune parivAra nIce pramANe hato: 100000 eka lAkha sAdhvI 3,30,000 gaNalAkha trIzahajAra caudapUrvadhArI 003700 traNahajAra sAtase. mana:paryavajJAnI 001450 ekahajAra cAraso pacAsa sAdhu
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 avadhijJAnI valI 009400 navahAra cArasA 022,000 bAvIsa hAra 012400 bhArahAra cArasA 020,400 vIhAra cArasA vAdI vaikriyaladdhivALA zrAvaka zrAvikA 2,98,000 be lAkha aThThANuM hajAra 5,45,000 pAMcalAkha pIsatAlIsa hajAra 000095 paMcANu ajItanAtha prabhunA zAstranamAM mahAyakSa nAme zAsana deva thA ane ajItabalA nAme zAsana devI thaI gaNudharA sagara cakravatI ajItanAtha prabhue dvIkSA letA pahelAM sagaranA rAjyAbhiSeka karyA hatA tyAra bAda eka vakhate sagaranA zastrAgAramAM cakaratna utpanna thayuM eTale cakIe tenI pujA karI A pachI chatra, daMDa, khaDaga, kAkiNI, maNi, ca vagere paNa caDhIne prApta thayA. chakhaMDanI sAdhanA zubha muhute sagaracaDhIe bharatakSetranA cha khaMDa sAdhavA prayANa karyuM uttara bharatamAM ApAta jillA sivAya kAIe cakInA sAmanA na karyAM ApAta jille paNu thADA vakhata herAna thaI cakrI samajI zaraNe AvyA. Thera Thera satkAra pAmatA sagara cakrIe batrIsahajAra varSa cha khaMDa sAdhyA ane vinitA nagarInA parisaramAM paDAva nAkhyA. strIratna sukezA sAthe lagna eka divasa sagaracakrI azvArUDha thai dhADAne pheraveche tevAmAM gheADAne bhUta AvyuM. DhAya ane nAse tema nAsavA mAMDayo jotajotAmAM te adrazya thayA ane cakI ne dhAra jaMgalamAM
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ ha4 lAvI Ubho rAkhyo. cakI nIce utaryo ke turata ghoDo gujarI gaye. cakI pagapALA AgaLa vadhe. tyAra pachI sarovaramAM snAna ane jalapAna karI laTAra mAre che tevAmAM teNe deva kanyA samI rUpavatI strI joI ekabIjAnA nayane eka bIjAmAM maLyAM te sAthe ja baMne kAmabANathI ghavAyA strI sakhIo sAthe cAlI gaI paNa turata eka dAsI sagara pAse AvI kahevA lAgI chesvAminA gagana valama nAmanA nagaramAM sulocana nAmane vidyAdhara che tene sahastra nayana nAme putra ane sukazAnAme putrI che. eka vakhata nimittiyAe sulocanane kahelake tamArI putrI cakravatInI paTarANI thaze. AthI game tevA mAgAM AvyA paNa te sarvane vidyAre pAchAM ThelyAM. ekavakhata rathanupuranA rAjAe sukazAnI mAgaNI karI sucane te na svIkArI eTale turta te larakara sahita sucana upara caDhI AvyuM. A laDAimAM sulocana bharI gaye paNa tene putra sahastra nayana, zatra na jANe te rIte sukazAne laI A jaMgalamAM rahayA che. jayArathI sukezoe tamane joyA che, tyArathI te tamArUM raTaNa kare che A arasAmAM sahastranayana paNa tyAM AvI pahoMcyo ane teNe sagarane cakkI jANI sukeza paraNAvI. tyArapachI sahasranayana ne sAthe laI sagaracakrI vimAnamAM besI gaganavama nagare AvyA ane tyAM tene rAjyAbhiSeka karyo. tyAra bAda cakI sukezAne sAthe laI vinItA AvyA. aThThama tapa ryo ane mahatsava pUrvaka nagaramAM praveza karyo devoe ane rAjAoe cakipaNAne abhiSeka karyo. A cakrIpadane mahatsava bAra varSa cAlyo. samaya jatAM sagara cakane
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 sATha tujAra putro thayA. A putro cauvana ya pAmyA ane temane vidlAsa khIlI nIkaLyA temaNe pitAne kahayuM, ame Apa kaDhA te deza jItI ce' pitAnI AgaLa na hatA DhAi deza sAdhavAnA bAkI ke na hatA kAI duya rAjya bAkI, AthI temaNe kahayuM "putro, bhAgyazALI purUSane sukha bhAgavavA prayatna karavA paDane nathI. temane mATe tA bIjAe prayatna pUrvaka sukha hAjara rAkhavu paDe che. tame tamArI IcchA mujaba vicarA ane sukha bhAgavI kALa pasAra karA" sagaraputronu' aSTApada samIpa Agamana rAjAe temane rajA ApI eTale tee zrI ratna sivAya cakravatI nA saghaLAM ratnA laI cAlyA. rastAmAM dhaNA apazukana thayA pharatApharatA teo aSTApadapAse AvyA. suvarNa mukuTasamA caityathI zAkhatA te parvatane joI maMtrIone puchyu, "A kayA parvata che ane tenA upara caitya kANe khaMdhAvyu che " matrIee kahyu, "tamArA pUrvaja RSabhadevanA putra bharata cakrIe A caitya banAvela che. ATha pagathAr aAvAthI A aSTApada parvata kahevAya che. A caityamAM ravarava dehapramANa cAvIsa tIrthaMkara bhagavAnAnI ratnamaya pratimA ane bharata cakrInA navANu bhAIonI pAdukA tathA murtio karAvI bharatezvare pratiSThApurvaka pratiSThina karela che. aSTApada pharatI khAI khAdavAthI nAgapatine thayela kApa-sagaraputronuM bhasmobhUta thavu sagaranA sATha hajAra putro aSTApada para caDhayA. darzana karI vicAravA lAgyA ke ApaNA vaDIloe banAvela AvA maMdiranI sadAkALa rakSA thAya evuM kAMika ApaNe karIe kAraNa ke viSamakALamAM jate divase mANasA prabhunI ratna pratimAne uThAvI jaze prusake dhana bhUkhyAne kAIpaNu atAcaraNIya heAtuM nathI.'
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 badhAe aSTApada pharatI khAI karI maMdiranI rakSA karavAnA niya karI, da'DaratnathI pRthvIne kheADhavA mAMDI jotajotAmAM hajAr caiAjana kheADhI nAkhyuM. tyAM tA nAgaleAkAnA utpAtathI kAdhAtura thayela nAgarAja bahAra AvyA ane kahevA la!gyA, "tame unmata thaI A dhaNuM adhaTatakA karA che" teoe kahayuM, "huM nAgarAja tamArA sthAnAnA bhaMga karavA ame A kArya karatA nathI parantu A parvatanA rakSaNa mATe karIe chIe. mATe mApha karaze" te sAMbhaLI nAgarAja zAnta thayA ane strapAne gayA. pachI te kumArI e te khAI pANIthI puravAne daDaratna vaDe, gaMgAnadInA pravAha tyAM vALyA. tethI nAgakumArAnAM sthAna pANIthI bharAI gayAM. A banAvathI javalana prabha indranA kApe mAjhA mUkI. te nAgakumArI sAthe bahAra AvyA ane sagarakumArAnA tiraskAra karI kahevA lAgyA, Dhe sagaraputra! tame pitAnA vaibhatrathI chakI gayA che tethI tame zApane ceAgya nathI. parantu gadheDAnI peThe DaphaNAneja cAgya che. ekavAra tamArA aparAdha ame sahana karyAM aTale tame pharIthI aparAdha karyA" ema kahI daSTiviSa vaDe sagaranA sATha hajAra putrone bhibhUta karyo. sagarakumAronI samagra chAvaNI rAkakaLathI gAjI UThI. senApati ane sanikA zA mAMDhe pAchuM pharavu... te na sUjhavAthI maravA taiyAra thayA. tevAmAM eka bhamavA vastravALA brAhmaNe temane AzvAsana ApyuM ane hyuM, "huM cakravatInA zAka AchA karI tene zAnta pADIza. tame AvA akALa mRtyune na vA. '' sagaranu' duHkha ochu karavA brAhmaNanu yuktiyukta thana "hu luMTAyeA chuM. mArUM kAi rakSaNa karo. bacAvA, bacAve ema mA pADatA bALamRtakane lai eka vRddha brAhmaNa rAjamAmAM DUsake DUsake raDatA hatA. A zabdo sagaracakrIe sAMbhaLI tene ""
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 rAjasabhAmAM bolAve ane pUchayuM, "he vipra ! mAre rAjyamAM tane keNe lUMTe che? tuM keNa che? tAre zuM duHkha che?" viSe javAba Ape, "huM abhadra nAmanA gAmaDAne agnihotrI brAhmaNa chuM. putrane tenI mAtAne seMpI huM vadhu abhyAsa karavA bIje gAma gayo. tyAMthI pAchA pharatAM gharamAM peThe tyAre patnI sake DUsake retI hatI ane eka bAju sarpa daMzathI mRtyu pAmelA putranuM mRtaka paDayuM hatuM. meM ane mArI patnIe rokakaLa karI mUkI. madhyarAtrie kuladevI pragaTa thaI ane kahevA lAgI, "tuM mUMjhAIza nahi. jene ghera mRtyu na thayuM hoya tenA gherathI maMgalika agni lAva eTale tArA putrane huM turta jIvate karIza. mane AzA pragaTI tethI maMgalika agni mATe huM ghera ghera bhaTakuM chuM. paNa koIne tyAMthI maMgalika agni maLatA nathI. Apa cakI che, kRpALu che, te A prajAnA bALakane jIvADavA maMgalika agni maLatuM nathI. te game tyAMthI maMgAvI Apa. "sagara cakIe zamya chatAM vivekI vANIthI kahyuM, "he vipra ! amAruM kuLa UcuM che chatAM amArA kuTuMbamAM paNa RSabhadeva, bharata vagere pratApI pUrvajo mRtyu pAmyA che. tuM game tyAM phare, paNa keInuM kuTuMba ke ghara mRtyu vinAnuM nahi maLe. A jagatamAM sarva jI kALavaza che. je janme che te avazya mRtyu pAme che. tame paMDita ane dhIra cho te darya dhAraNa karI jagata sthitine vicAra karo." viSe kahyuM, "huM A badhuM samajuM chuM. paNa mArI dhIraja rahetI nathI. rAjana! zAstravacana ane dhIrajanI vAte jyAM sudhI potAne sAkSAta anubhava nathI thayo te tyAM sudhI rahe che, paNa jyAre duHkha potAne mAthe AvI paDe che tyAre nathI rahetI. huM samajuM chuM ke jene thoDA putrI hoya tenA
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 thaDA nAza pAme ane jenA vadhAre hoya tenA vadhAre mRtyu pAme che rAjana! ApanA vacanathI huM have zoka nahi karuM paNa Apa ApanA badhA putronA mRtyu samaye zaka na karaze. te have sAMbhaLo he ravAmina! ApanA sATha hajAra putro nAgarAjanA daSTi viSathI mRtyu pAmyA che." A samAcAra sAMbhaLI sagara zakatabdha banI jaDAI gayA. ghaNI dhIraja rAkhavA chatAM rAjA dhIraja na rAkhI zakyA ane jamIna upara DhaLI paDe. sarvatra zeka phelAyA. prajA paNa rAjAnA zokamAM sAmela banI. sagara samajI gayo ke A vRddha vipra mArA putronA mRtyu samAcAra ApavA AvyuM hatuM, paNa teNe mane vadhu AghAta na lAge mATe potAnA putranA mRtyunI vAta AgaLa karI hatI. subuddhi maMtrIe sagaranA AMsu luMchayA. sarvee judAM juMdA daNa ApI rAjAne zeka rahita banAvyA. gaMgA nadInA pravAhathI ghaNA gAma DUbI javA lAgyAM. prajAe bUmarANa karI mUkI eTale sagare jahunA putra bhagIrathane mokalyA. bhagIrathe aThThama tapa karI, gaMgAne samudramAM vALI prajAne surakSita karI. AthI tyArabAda bhagIrathanA nAmathI gaMgA bhAgIrathI kahevAI. bhagIrathIne prApta thayela kevaLa munine samAgama gaMgAne samudramAM meLavI bhagIratha pAcho phare che tevAmAM teNe mArgamAM kevaLI bhagavaMtane joyA. temane vaMdana karI bhagIrathe pUchayuM, "he bhagavaMta! kyA karmathI mArA pitA ane kAkAe ekI sAthe mRtyu pAmyA ?" bhagavate kahyuM, "he bhagIratha ! eka vakhata zrAvakone eka saMgha jAtrA karavA nIkaLe. rAtre eka gAmamAM koI kuMbhAranA ghara pAse utAre karyo. te gAmanA leke cera hatA. teo A saMdhane luMTavAthI puSkaLa ghana maLaze ema dhArI lUMTavAne taiyAra
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79 thayA. kuMbhAre temane samajAvI tema karatA aTakAvyA. tethI te saMdha bacI gaye. eka vakhata gAmanA rAjAe cAra lakethI kaMTALI pitAnuM AkhuM gAma bALI mUkyuM tethI sarva leke baLI gayA. phakta pele kuMbhAra bahAragAma gaye hato tethI bacI gaye. te sarvaka mRtyu pAmI virATa dezamAM janmyA ane kuMbhArane jIva temane rAjA thaye. tyAMthI te lake saMsAramAM bhamatA bhamatA tArA pitAo ane kAkAo thayA ane huM temane putra thayo." sAramuni mokSa pada pAmyA A vRttAMnta sAMbhaLI bhagIratha ghera Avyo. tene sagara cakavarIe rAjyAbhiSeka karI rAjaya sepyuM ane pote ajitanAtha prabhu pAse vrata aMgIkAra karyuM. anukrame cAritra pALI, kevaLa jJAna pAmI mekSe gayA.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMbhavanAtha jina caritra pUrvabhavanu varNana prathama bhava-vimalavAhana rAjA ghAtakI khaMDanA arAvata kSetramAM kSemaparA nAmanI nagarI hatI. te nagaramAM vipulavAhana nAme rAjA rAjya karatA hatA. eka vakhata te rAjAnA rAjayamAM mahA dukALa paDayo ane hajAro leke bhUkhathI marI javA lAgyA. jyAM tyAM bhUkhe maratA mANasenA lAhalathI rAjAne bahu kheda thaye. pitAnA chatAM caturvidha saMghane kSaya thata joI rAjAnuM aMtaHkaraNa dayAthI pIgaLI gayuM ane raseIAne AjJA karI ke mAre mATe rAMdheluM anna munione vaherAvavuM ane bIjA annathI zrAvake jamADavA. rAjAnI AjJA thatAM rasoIyA haMmezAM navAM navAM bhejana banAvI zrAvakAne jamADavA lAgyA ane rAjA dararoja temanI dekharekha rAkhavA lAgyA. A pramANe jyAM sudhI dukALa rahyo tyAM sudhI caturvidha saMghanI bhakti karavAthI rAjAe tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. eka vakhata rAjA pitAnA mahelanI agAzImAM beTho hato, tevAmAM AkAzamAM vAdaLa caDhI AvyuM ane thoDI ja vAramAM vikharAI gayuM. A joI rAjAne vairAgya utpanna thaye. te vicAravA lAge, "jagatanI sarva saMpatti ane lIlA A vAdaLa jevI che te bhegI thAya che. paNa kALane jhapATe AvatAM jaladI vikharAya che. mUrkha mANasa ja tene kAyamI mAnI tenI aMdara gAMDAdhela bane che. A vAdaLanI chAyAnI peThe sarva saMsAranI sthiti che. mATe mAre tenI Asakti choDavI joIe." ema vicArI pitAnA kuMvara
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimalakItine rAjyane bhAra zeMpI ravayaMprabha nAmanA AcArya pAse dIkSA lIdhI. zuddha cAritra pALI vIsa sthAnakanuM ArAdhana karI tIrthakara nAma karmanuM sArI rIte peSaNa karyuM. bIje bhava-devalokamAM deva AyuSya pUrNa thatAM vimalavAhanamuni maraNa pAmI Anata nAmanA navamA devalemAM devapaNe utpanna thayA. zrI saMbhavanAtha bhagavAna-trIje bhava vizva bhavya janArAma-kulyA tulyA jayaMtitAH dezanA samaye vAcaH zrI saMbhava jagatpateH bhAvArtha : samasta jagatanA bhavyajane rUpI bagIcAne siMcana karavAmAM pANInI nIka samAna evI jagatapati zrI saMbhavanAtha bhagavAnanI upadeza vakhatanI vANI jayavaMtI varte che. yuvana navamA deva lokanAM sukha anubhavI, vipulavAhana rAjAne jIva A jaMbu dIpanA pUrva bharatAmAM Avela zrAvatI nAmanI nagarIne viSe, chatArI rAjAnI rANI senAdevInI kukSine viSe phAgaNa suda AThamane divase putra paNe utpanna thaye te vakhate rANIe cauda svapna joyAM. anukrame nava mAsa ane sADA sAta divasa vyatIta thatAM, mAgazara suda caudazanA divase azvanA janma lAMchana vALA suvarNa vaNI pUtrane senA devIe janma Apyo digakumArikAo,Idro ane AcAra pramANe janmotsava ujave bhagavAna jyAre mAtAnI kukSimAM hatA tyAre sebA (sIMga maga, maTha vAla, ceLA vagere) anAja ghaNu utpanna thayuM hatuM tethI pitAe temanuM nAma saMbhavanAtha athavA saMbhavanAtha pADayuM
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu bAlyakALa pasAra karI yauvanane pAmyA tyAre pitAe temane devakanyAo jevI rAjakanyAo paraNAvI. temanI sAthe aneka prakAranA sukha bhogavatA prabhune paMdara lAkha pUrvanirgamana thayAM te vakhate jitArI rAjAe saMbhava prabhune rAjaya seMpI dIkSA lIdhI sa bhavanAthane pitAnI prajAnI peThe prajAnuM pAlana karatAM cAra pUrvAga sahita cuMvAlIsa lAkhapUrva vItyAM. prabhu potAne rAjya kALa sukhamAM pasAra karatA hatA. chatAM teo vicAravA lAgyA ke "A saMsAramAM viSayasukha viSa mizrita madhu anna sarakhuM che. madhura ana khAtAM sAruM lAge che paNa viSa mizrita hevAthI maraNa pamADe che. tema A viSayo bhegavatAM game teTalA sArA lAgatA hoya te paNa pariNAma mahA anartha utpanna kare che. mATe A sarvane tyAga karavo joIe." evuM bhagavAna vicAre che tevAmAM leketika devAe vijJapti karI, "he nAtha ! tIrtha pravartA', prabhue sAMvatsarika dAna devAnI zarUAta karI ane eka varSamAM traNa aThyAsI kareDa ane eMzIlAkha suvarNa mudrAonuM dAna ApyuM. dIkSA vArSika dAna ApI prabhue mAgazara suda punamane divase dIkSA lIdhI. AcAra pramANe IMdrAdika devatAo dIkSAmahesUva karI svasthAne gayA. bIje divase prabhue teja nagaramAM surendra datta rAjAne ghera kSIrathI pAraNuM kyuM. te vakhate paMca divya pragaTa thayAM. prabhue jyAM pAraNuM kyuM hatuM tyAM surendra datta maNipITha cA. tyAra pachI prabhue grAma, nAra, vana, parvata, droNa mukha vagere aneka sthaLe vicarI cauda varSa pasAra karyA. bhagavAna navA navA abhigrahe dhAraNa karatA hatA. gupti ane samitine yathArthapaNe pALatA prabhu pharI sahasrAmravanamAM padhAryA. tyAM sALa vRkSa nIce
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArataka vada pAMcamane divase prabhune kevaLa jJAna thayuM. IndronAM Asane calAyamAna thayAM eTale temaNe tyAM AvI samavasaraNanI racanA karI. prabhue tIrthane namI dezanA ApI. saMbhavanAtha prabhune parivAra vihAra karatAM prabhune nIcene parivAra thaye - gaNadhara 102 (ekaso be) sAdhu 200,000 (be lAkha) sAdhvIo 3,36,000 (traNa lAkha chatrIsa hajAra) cauda puvI 002,150 (be hajAra ekaso pacAsa) avadhi jJAnI 009 600 (nava hajAra chaso) mana:paryavajJAnI 012,150 (bAra hajAra ekaso pacAsa) kevaLa jJAnI 015,000 (paMdara hajAra) vaikilabdhivALA 019,800 (ogaNasa hajAra AThaso) vAdI 012000 (bAra hajAra) zrAvake 2,93,000 (be lAkha trANuM hajAra) zrAvikAo 6,36,000 (cha lAkha chatrIsa hajAra) saMbhavanAtha svAmInA zAsanamAM trimukha nAkhe yakSa ane duritAri nAme zAsanadevI utpanna thayAM. nirvANa kevaLa jJAna thayA pachI prabhue cAra pUrvIga ane cauda varasa nyuna lAkha pUrva sudhI vihAra karyo. pachI prabhu potAne mekSa kALa najIka jANa, parivAra sahita, sametazikhara para AvyA. tyAM eka hajAra munio sAthe pAdapagamana anazana zarU karyuM. eka mAsane ane pautra suda pAMcamane divase prabhu mokSapada pAmyA. temanA dehano agni saMrakAra IMdroe yathAvidhi karyo.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI abhinaMdana svAmI caritra anekAMtamatAMbhAdhi, samullAsana candramAH dhyAtmamAna, bhagavAna abhinaMdanaH syAdvAda mata rUpI samudrane sArI rIte ullAsa karavAmAM caMdra jevA bhagavAna abhinaMdana svAmI, amane, dhaNA AnaMda Ape|. pUrva bhava mahAbalarAjA; mIjo bhava deva prathama bhava A jaMbudrIpanA pUrva mahA videhamAM maMgalAvatI nAme vijaya che. A vijayamAM ratna sacayA nAmanI nagarI hatI. temAM mahAbala nAme rAjA rAjya karatA hatA. A rAjA buddhi nidhAna, parAkramI ane dha parAyaNa hatA. eka vakhata tene vairAgya bhAvanA jAgRta thaI. tethI teNe vimala suri nAmanA AcArya pAse dIkSA lIdhI. DhIkSA bAda teNe ekAvalI, ratnAvalI vagere tapa vaDe peAtAnA AtmAne bhAvita karyAM ane vIza sthAnaka tapanI ArAdhanA karI tIrthaMkara nAma krama upArjana karyuM. ante asaNuM karI, mahAkhala rAjarSiM mRtyu pAmI, vijaya vimAnane viSe deva paNe utpanna thayA. 1 zrI abhinaMdana svAmI cyavana ane janma jaMbudrIpanA A bharata kSetramA aAdhyA-kaiAzalA nAme nagarImAM IzvAku vaMzanA savara nAme rAjA hatA. A rAjAne ziyaLavatI siddhArthaM nAme rANI hatI. tenI kukSimAM mahAbala rAjAnA jIva vijaya vimAnamAMthI cyavI, vaizAka suda ceAthane divase putra paNe utpanna thayA. nava mAsa ane sADA sAta divasa pachI, siddhArthA rANIe, mahA suda bIjane divase, sUrya jevA tejavI, vAnara laIna
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALA putrane janma Ape. prabhu jayAre garbhamAM hatA tyAre sarva nagarIne abhinaMdana (harSa) thaye hato tethI mAtA pitAe zubha muhu temanuM nAma abhinaMdana pADyuM. dIkSA bAlya kALa pasAra thayA bAda, potAnuM bhagAvalI karma jANI, mAtA pitAnA AgrahathI, prabhu rAjakanyAo paraNyA. saMsAra sukha bhegavatAM, prabhu jyAre sADA bAra lAkha pUrvanI vayavALA thayA tyAre saMvara rAjAe temane rAjyAbhiSeka karyo ane pote cAritra grahaNa karyuM. rAjyanuM pAlana karatAM prabhue ATha pUrvAga sahita sADIchatrIsa lAkha pUrva pasAra karyo. anukrame prabhune dIkSA levAnI IcchA thaI eTale vArSika dAna ApI, mahA suda bArase eka hajAra rAjAo sAthe, sahasrAmravanamAM dIkSA aMgIkAra karI. te ja vakhate prabhune mana:paryavajJAna utpanna thayuM. kevaLajJAna bIje divase prabhue ayodhyAnA rAjA Indra dattane tyAM, hastapAtramAM, kSIranuM pAraNuM karyuM. paMca divya pragaTa thayAM. tyAMthI prabhue apramattapaNe vihAra karatAM aDhAra varSa pUrNa karyA. parisaha, upasarga ane abhigrahane dhAraNa karatA prabhu pAchA sahasrAmravanamAM padhAryA. ane chaTha tapa karI, rAyaNa vRkSanI nIce, kAraNa dhyAne rahyA. tyAM zukala dhyAne vartatAM, ghAtI karmane kSaya thavAthI, prabhune poSa suda caudase kevaLajJAna utpanna thayuM. avadhijJAnI indroe prabhunuM kevaLa jJAna jANI, tyAM AvI samavasaraNanI racanA karI. prabhue siMhAsana upara besI dezanA dIdhI. tripadI anusAra gaNadharoe dvAdazAMgInI racanA karI. prabhunA tIrthamAM yakSezvara nAme yakSa ane kAlikA nAme zAsanadevI thaI
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhune parivAra praNane vihAra karatAM nIcene parivAra ke - gaNadharo 116 eso soLa sAdhuo 3,00,000 traNa lAkha sAdhvIo 6,36,000 cha lAkha chatrIsa hajAra avadhijJAnIo 009,8,00 nava hajAra AThaso cauda pUvI 001,5,00 eka hajAra pAMcaso mana:paryava jJAnI 011,650 agIyAra hajAra chaso pacAsa vAdalabdhivALA 014,000 cauda hajAra zrAvake 2,88,000 be lAkha aThayAsI hajAra zrAvikA 5,27,000 pAMca lAkha sattAvIza hajAra nirvANa pitAne nirvANa kALa samIpa AjANuM prabhu sameta zikhara parvata para AvyA. tyAM eka mAsanA anasanane anta, eka hajAra munio sAthe, vaizAka suda AThama, abhinaMdana svAmI ekSapada pAmyA. devatAo temanA dehane agnisarakAra karI, naMdIzvaradIpe jaI aThThAI utsava karI, potapotAne sthAne gayA. pusat kirITa zANAgottejitAMghi nakhAvaliH bhagavAna sumati svAmI tatvamimatAnivaH bhAvArtha-devatAonA mukuTa rUpI zarANanA agrabhAga vaDe jemanAM caraNanA nakhanI zreNI ghaNI tejavaMta thayelI che evA bhagavAna sumatinAtha tamArA manavAMchita vistAre.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sumatinAtha caritra pUrvabhava pahelo bhava-purUSasiMha rAjakumAra-bIje bhava-deva jaMbudvIpanA pUrva videhamAM, puSkalAvatI nAme vijyane viSe, zakhapura nAmanA nagaramAM vijyasena nAmanA rAjA hatA. tene sudarzanA nAme eka rANI hatI. tene koI saMtAna na hatuM. eka vakhata naMdiNa zeThanA sulakSaNa putro joI sudarzana rANIne kheda the, ane rAjA AgaLa pitAne kheda pragaTa karyo. tapa karI, rAjAe kuladevInI ArAdhanA karI. devIe darzana dIdhAM eTale rAjAe putranI mAgaNI karI. devIe varadAna ApyuM ke vilemAMthI devatA cyavIne tAro putra thaze." anukrame rANune, siMha svapna sacita, garbha rahyo, garbhanA prabhAvathI rANIne dayA paLAvavAno tathA cAmAM aThThAI utsava karAvavAne dehada utpanna thaye. rAjAe te pUrNa karAvyuM. pachI divasa purA thatAM putrane janma thayo. rAjAe tenuM nAma purUSasiMha pADayuM. umaralAyaka thatAM, rAjAe tene rAjakanyAo paraNAvI. putra ane putravadhu dekhI rAjA rANI AnaMda pAmyAM. eka divasa purUSasiMha kIDA sArU udyAnamAM gayo. tyAM teNe vinayanaMdana nAmanA sUrine joyA. temane vaMdana karI dezanA sAMbhaLavA beThe. dezanAne ane ghera AvI, dIkSA levAnA vicArathI pitA pAse jaI rajA mAgI. pitAe ghaNuM samajAvyuM, paNa purUSasiMha daDha nizcayI hato eTale teNe muni pAse dIkSA lIdhI ane vIza sthAnakanA ArAdhanathI tIrthakara nAma kama upArjana karyuM ane aNasaNa karI purUSasiMha muni vaijayanta nAmanA vimAnamAM deva thayA.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sumatinAtha bhagavAna trIje bhava cyavana - jaMbudvIpanA bharata kSetramAM vinitA nAmanI nagarI hatI. temAM megha vAhana nAmane rAjA rAjya karatA hatA. tene maMgalA nAme maMgaLa bhUti rANI hatI. tenI kukSimAM, anuttara vimAnamAMthI purUSasiMhane jIvayavI, zrAvaNa suda bIjane divase utpanna thayo. maMgaLA mAtAe cauda mahAsvapna dIThAM ane zeSa rAtri dharmajAgaraNamAM pasAra karI. A arasAmAM eka zeTha potAnI be patnIone laI paradeza gaye hato. tyAM eka patnIne putra thaze. baMne patnIe te putrane ucherI meTa karyo. ghara tarapha pAchA pharatAM, zeTha daiva vege mRtyu pAmyA. strIo ghera AvI. temAM putra vagaranI strI kapaTI hatI. te kahevA lAgI, "A putra mAre che. A phariyAdane InsApha ghaNe ThekANe karAvyo paNa tene koI nirNaya na Avyo. chevaTe A phariyAda rAjadvAre meghavAhana rAjA pAse AvI. meghavAhana rAjA paNa tene nirNaya na karI zakyA. maMgalA rANIe A vAta rAjAnA mukhathI jANI. teNe be strIone bolAvI kahyuM, "he strIo, mArA garbhamAM rahela putra traNa jJAna dhAraNa karanAra che. te janma pAmyA pachI tamAro sAce nirNaya karaze. atyAre A putrane nirNaya kaI karI zake ema nathI. kAraNa ke tamAruM rUpa ane AkRti sarakhAM che. thoDo vakhata tame thobhI jAva to sAco InsApha maLaze." A sAMbhaLI aparamAtA mauna rahI, paNa kharI mAtA bolI UThI, "devI, teTalA samaya sudhI mArAthI putra vagara kema rahI zakAya? mATe Apa ja nyAya Apa" pachI maMgaLA mAtAe kharI mAtAne kahyuM, "tArAthI putra vagara rahI zakAtuM nathI mATe tuM ja kharI mAtA che ema kahI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 tene putra soMpI banne srIone vidAya karI. sabhA Azcaya pAmI, ane sau dAi rANInI A buddhi garbhanA prabhAvane laIne che ema jaNAvavA lAgyA. janma pR mAse maMgalA mAtAe vaizAka suda AThamane divase, kauMca pakSInA lakSaNavALA ane suvarNa sarakhA varNavALA putrane janma ApyA. rAjAe ane devee maDhe|tsava karyAM. prabhu gabha mA hatA tyAre mAtAne sArI mati utpanna thayelI hAvAthI pitAe prabhunu' sumatinAtha nAma pADayuM. dIkSA anukrame meTA thatAM rAjAe rAjakanyAe paraNAvI, temanI sAthe sukha bhAgavatAM prabhue daza lAkha pUrva ni mana karyAM, tyAre pitAe temane rAjyanA bhAra soMpyA. prabhue ogaNatrIsa lAkha pUrva sudhI rAjya karyuM. pachI leAkAMtika devAnI vinaMtIthI vASika dAna ApI, vaizAka suda nAmane divase, sahasrAmravanamAM dIkSA lIdhI. kevaLajJAna bIje divase padya rAjAne ghera pAraNuM karyuM. parisaaAne sahana karatA prabhu, vausa varSa sudhI pRthvI tala para vijJAra TharI sahasrAmravanamAM AvyA. tyAM rAyaNavRkSa nIce kAryAtsage rahyA. caitra suda agiyArasane divase, chaTha tapavALA prabhune kevaLajJAna thayuM, te samaye devAe samAvasaraNa racyuM ane prabhue dezanA dIdhI. nirvANu prabhune vIsa varSa ane bAra pUrvAMge aaN eka lAkha pUrva vihAramAM gayAM. pachI peAtAnA meAkSakALa samIpa jANI sameta zikhara upara gayA. tyAM eka hajAra munie sAthe aNusaNa laI, eka mAsane ante, caitra suda nAmane divase, punarvasu nakSatre eka
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajAra munio sAthe ekSapada pAmyA. iMdroe temane zarIra sarakAra vagere yogya karma yathAvidhi karyuM. sumatinAtha prabhune parivAra vihAra karatAM prabhune nIcene parivAra ke - sAdhu 3,20,000 traNa lAkha vIsa hajAra sAvI 5,30,000 pAMca lAkha trIsa hajAra caudavI 002,400 be hajAra ane cAraso avadhijJAnI 011,000 agiyAra hajAra mana:paryavajJAnI 010,450 daza hajAra cArase pacAsa kevaLajJAnI 013,000 tera hajAra kriyalabdhivALA 18,400 aDhAra hajAra cAraso vAdalabdhivALA 10,450 daza hajAra cAraso pacAsa zrAvaka 2,81000 be lAkha ekAsI hajAra zrAvikA 5,16 000 pAMca lAkha ane soLa hajAra prabhunA tIrthamAM tuMbarU nAme yakSa ane mahAkAlI nAme zAsana jevI thaI. zrI pada prabhu jina caritra pUrvabhava prathama bhava-aparAjita rAjA dvitIya bhava-deva ghAtakI khaMDanA pUrva videhamAM, vatsa nAmanA vijayamAM, susImA nAme nagarI hatI. tyAM aparAjita nAme rAjA zatrane parAjya karavAthI yathArtha nAma vALo hato. A rAjA tatvajJa, samyakatvavaMta ane buddhizALI hate. saMsArathI vairAgya pAmI teNe pihitAzrava AcAryanI pAse dIkSA lIdhI. pAMca samiti ane traNa mi dhAraNa karatA rAjarSie khaDaganI dhArA peThe ghaNu samaya sudhI saMyamanuM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlana karyuM; temaja vIza thAnaka tapanI ArAdhanA karI tIrthakara nAma karma upArjana . ane zubha dhyAne mRtyu pAmI navamA geyalmAM devapaNe utpanna thayA. padama prabha prabhedeha bhAsaH puNtu vaH zriyaM aMtaraMgAri mathane kApATopA divArUNaH bhAvArtha - atyaMtara (aMdaranA) zatraone nAza karavA, krodhanA prabaLapaNAthI jANe lAla thaI hoya tevI, padama prabha prabhunA zarIranI kAnti tamArI mekSa lakSmInuM poSaNa kare. trIje bhava-zrI pada prabhu jinezvara yavana devalokanA sukha bhegavI, aparAjita rAjAne jIva, A jabudvIpanA bharatakSetrane viSe Avela zAMbI nagarImAM, dhara rAjAnI rANI suzImAnI kukSine viSe, mahA suda chaThanA divase, putra paNe utpanna thayo. suzImA mAtAe mahAravane dIThI. dee temane ghera dhana vRSTi karI. AcAra pramANe dee yavana kalyANaka ujavyuM. janma navamahinA ane sADA sAta divasa gayA bAda, suzImAdevIe kArataka vada agiyArasanA divase, caMda citrA nakSatramAM hatuM tyAre padamavarNavALA ane padamanA lAMchanavALA, putrane janma Ape. dikakumArikAo, iMde, de ane pitAe janma mahotsava karyo. prabhu garbhamAM hatA tyAre suzIlAmAtAne padamanI zaiyAmAM suvAne dehada thaye hatuM tethI pitAe temanuM padmaprabha evuM nAma pADayu. dIkSA anukrame vRddhi pAmatA prabhu yauvana pAmyA eTale mAtApitAe temane rAjakanyAo paraNAvI. prabhu sADA sAta lAkha pUrvanA thayA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre pitAe temane rAjyAbhiSeka karyo. rAjayanuM pAlana karatAM prajIe sADIekvIza lAkha pUrva ane seLa pUrvAga nirgamana karyA pachI vaTemArgune jema sArA sune cAlavAnI preraNa kare, tema saMsArane pAra pAmavAne icachatA evA prabhune lekAMtika devatAoe AvI dIkSA levAnI preraNA karI. tarata ja prabhue vArSika dAna ApavA mAMDayuM. e dAnanuM dravya kuberanI AjJAthI devatAoe lAvIne pUruM karyuM. pachI idro ane rAjAoe jemane abhiSeka karelo che evA prabhu sukhakArI zibika mA ArUDha thaI sahasrApravanamAM gayA. tyAM chaThThane tapa karI, kArtika kRSNa trayodazIne divase, citrA nakSatramAM prabhue eka hajAra rAjAonI sAthe dIkSA lIdhI. kevaLajJAna bIje divase brahmasthaLa nagaramAM somadeva rAjAne ghera prabhue parama annathI pAraNuM karyuM. tyAM devoe paMca divya pragaTa karyA; ane rAjAe, prabhue jyAM pAraNuM kyuM hatuM tyAM eka ratnapITha banAvI. cha mAsa sudhI bIje ThekANe vihAra karI prabhu pharI teja sahassAmravanamAM padhAryA. tyAM chaTha tapa karI kAussaga dhAne vaDanA vRkSa nIce rahayA ane temaNe cAraghAti kamane kSaya karI, citra suda punamanA divase, citrA nakSatramAM caMdrane vega hato tyAre kevaLajJAna upArjana karyuM. devoe samavasaraNanI racanA karI ane prabhue pUrva dvArathI pravezI dezanA dIdhI. dezanA sAMbhaLI koIe dIkSA te keIe zrAvakapaNuM svIkAryuM. nirvANa dIkSA lIdhA pachI cha mAsa ane soLa pUrvAge nyuna eka lAkha pUrva vyatita thaye pitAne mekSakALa jANIprabhu sameta zikhara
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdhu sAvI padhAryA. tyAM traNa ATha munio sAthe anasana grahaNa karyuM. eka mAsane aMte mAgasara vada agiyArasanA divase citrAnakSatramAM caMdrane vega hatuM tyAre traNaso ATha munio sAthe prabhu mekSA pada pAmyA. Idro ane deeyathAvidhi nirvANa kalyANaka ujavyuM. zrI padama prabhuno parivAra gaNadharo 107 ekaso sAta 3,30,000 traNa lAkha trIsa hajAra 4,20,000 cAra lAkha vIsa hajAra caudapUrvadhArI 0,02,200 be hajAra base avadhijJAnI 0,10,000 daza hajAra mana 5ryavajJAnI 010,300 daza hajAra traNa vaLI 12,000 bAra hajAra vaizyilabdhivALA 016,108 seLa hajAra ekaso ATha vAdalabdhivALA 0096,00 nava hajAra chaso zrAvaka 2,76,000 be lAkha chotera hajAra zrAvikA 505000 pAMca lAkha pAMca hajAra padamaprabhu svAmInA zAsanamAM kusuma nAme yakSa zAzana deva ane ayyatAnAme yakSiNI zAsana devI thaI. zrI supArzvanAtha caritra zrI supArzvajinendrAya, mahendra mahitAMzraye nazviturvaNasaMgha, gaganabhega bhAvate sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA, e caturvidha saMdharUpI AkAzanA prakAzane viratAravAmAM sUrya jevA ane jenA caraNanI Idroe pUjA karI che evA zrI supArzvajinendrane namaskAra che.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 purvabhava prathama bhava-nadISeNu rAjA; dvitIyabhava--deva ghAtakI kha'DanA pUrva videhamAM kSemapurI nAme nagarI hatI. temAM nadISeNu nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. te rAjA za jevA saumya, kubera jevA dhanADhaya ane mahAparAkramI hatA. dhaNA varSa sudhI rAjya karyAM pachI teNe aridamana AcArya pAse dIkSA aMgIkAra karI vividha tapazcaryA karI, vIsasthAnaka tapathI tIrthaMkara nAma krama upArjana karyuM. a Mte samAdhithI mRtyu pAmI chaThThA traiveyakamAM devapaNe utpannathayA. cyavana zrI supAzvanAtha prabhu trAja bhava devalAka sukha lAMbA samaya bheAgavI, nadISeNa rAjane jItra bharatakSetramAM Avela vArANasI nagarImAM, pratiSTha rAjAnI pRthvI nAmanI rANInI kukSine viSe, bhAdaravA vada AThamanA divase anurAdhA nakSatramAM caMdranA yAga hatA tyAre, putrapaNe utpanna thayA. pRthvImAtAe cauda mahAsvapnA dIThAM ane zeSarAtri dhama jAgaraNamAM pasAra karI. gabhavRddhi pAmyA te arasAmAM eka vakhata mAtAe peAtAnA AtmAne eka, pAMca ane nava phaNAvALA nAga taiyA upara sutelA jAyA. janma caMdranA yoga hatA tyAre, svastika lachanavALA, suvaNaeN varNavALA putrane pRthvImAtAe janma ApyuM. digakumArikA Idro, dhruvA ane pratiSTha rAjAe janma maheAtsava karyAM. prabhu gamamAM hatA tyAre mAtAe paDakhe sarpa royA joi hatI tethI rAjAe putranuM nAma supArzva rAkhyuM.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 dIkSA prabhu yIvana vaya pAmyA tyAre pitAe rAjakanyAo paraNavI. temanI sAthe sukha bhogavatA prabhune pAMca lAkha pUrva vyatIta thayAM. pachI pitAe temane rAjyane bhAra saM. prabhue vIzapUrvIga adhika cauda lAkha pUrva sudhI rAjyanuM pAlana karyuM. prabhuno dIkSA kALa sanmukha jANI lokAntika devoe vijJapita karI, "he nAtha ! dharmatIrtha pravartA" pachI prabhue sAMvatsarika dAna dIdhuM. bAda zibikA upara AruDha thaI sahasrAmravana AvyA. ane jeTha suda bIjanA divase, anurAdhA nakSatramAM caMdrane vega hatA tyAre, eka hajAra rAjAo sAthe, dIkSA lIdhI. kevaLajJAna bIje divase mahendra rAjAne ghera, pATalIkhaMDa nagaramAM prabhue kSArathI pAraNuM karyuM. pachI nava mAsa sudhI vihAra karI, pAchA sahasrAmravanamAM AvI kAussaga dhyAne rahyA. ahiM bhagavAnane, phAgaNa vada chaThanA divase, vizAkhA nakSatramAM caMdrane vega hate tyAre, zukala dhyAna dhyAvatAM, kevaLajJAna utpanna thayuM. nivaNa kevaLajJAna thayA pachI, nava mAsa ane vIza pUrvogenyuna evA lAkha pUrva gayA pachI potAne nirvANukALa samIpa jANI prabhu sameta zIkhare padhAryA. pAMcase munio sAthe eka mAsanuM aNuzaNa karI, prabhu phAgaNa vada sAtamane divase mokSa pada pAmyA Indro ane devoe nirvANa kalyANaka yathAvidhi ujaLyuM. zrI supArzvanAtha prabhune parivAra vihAra karatAM prabhune nIcene parivAra - gaNadhara 95 paMcANuM sAdhu 3,00,000 traNa lAkha
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvIo 4,30,000 cAra lAkha trIsa hajAra cauda pUrvadhara 02030 be hajAra ane trIza avadhijJAnI 9,000 nava hajAra manaH paryAvajJAnI 9, 150 nava hajAra ekaso pacAsa kevaLajJAnI 11,000 agiyAra hajAra vaikriyaladhivALA 15,300 paMdara hajAra traNasA vAdalabdhivALA 8400 ATha hajAra cAraso zrAvake 2,57,000 be lAkha sattAvana hajAra zrAvikAo 4,93,000 cAra lAkha trANu hajAra supArzva prabhunA zAsanamAM mAtaMga nAme yakSa zAsana deva ane zAntA nAme yakSiNI zAsana devI thaI zrI caMdraprabha svAmI caritra caMdra prabha prabhozcandra, marIciniyejajavalA mUrti mUrta sitadhyAna, nimitevaDhiyeDatuvaH caMdraprabha prabhunI, caMdranA kiraNonA samuha jevI dhaLI, sAkSAta jANe zukala dhyAna vaDe ja banAvI hoya tevI pratimA, tamArI jJAna lakSmI mATe che. pUrvabhava prathama bhava-pagharAjA bIje bhava-deva ghAtakI khaMDanA pUrva videhanA bhaMDArUpa maMgalAvatI nAme vijaya che. tyAM ratnasaMcayA nAmanI nagarImAM padama nAme rAjA rAjya karatA hatA. A rAjA khuba vilAsI hato ane harahaMmeza saMgIta, nAca ane gAmamAM mazagula raheto hato. tene rAjya kArabhAra mukhyatve maMtrIoja calAvatA hatA. eka divasa padama rAjAne vairAgya Ape ane teNe yuraMdhara AcArya pAse dIkSA lIdhI. dIkSA lIdhA bAda padama rAjarSie
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ indriyanA nigraha pUrvaka ghaNA kALa sudhI zuddha rIte cAritra pALI ane vIza sthAnaka tapanI ArAdhanA karI tIrthakara nAma me upArjana karyuM. AyuSya pUrNa thaye padharAjAne jIva baijayanta nAmanA vimAnamAM devapaNe utpanna thaye. zrI caMdraprabha svAmI - trIjo bhava vayavana jabudvIpanA bharatakSetramAM caMdrAnanA nAme nagarI che. te nagarImAM mahAsena nAmane rAjA rAjya karatA hatA. A rAjA nyAyI, dharma niSTha ane satvazALI hate. tene lakSmaNa nAme sulakSaNA rANI hatI parAjAne jIva, vijayanta vimAnamAM lAMbA samaya sudhI devatAnA sukha bhogavI, caitra vada pAMcamanA divase, anurAdhA nakSatramAM caMdrane ga hato tyAre, tyAMthI cyavI, lakSmaNa mAtAnI kukSimAM, putrapaNe avataryo. lakSamaNa rANIe cauda mahA svapna dIThAM. janma dehalAne pUrNa karI, piSa vada bArasanI rAtre, anurAdhA nakSatramAM caMdrane vega hatuM tyAre, lakSmaNe mAtAe putrane janma A. digakumArikAo, Indro ane devoe yathAvidhi janmotsava uja mahAsena rAjAe bAra divasa sudhI bhagavAnane janma mahatsava karyo prabhu jayAre mAtAnI kukSimAM hatA tyAre lakSmaNA mAtAne caMdranA pAnane doho utpanna thaye hato, tethI temanuM caMda prabhu evuM nAma pADyuM. prabhu yauvana vaya pAmyA tyAre mAtA pitAe temane rAja kanyAo paraNAvI tyArabAda prabhuno rAjyAbhiSeka karavAmAM AvyuM.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 prabhue cAvIsa pUrvAMiMga hita sADA cha lAkha pUrva sudhI rAjyapAlana karyuM, pachI leAkAMtika devatAonI vinaMtithI vArSika dAna dIkSA ApI, pASa vada terasane divase, anurAdhA nakSatramAM caMdranA yoga hatA tyAre sahasrAmravanamAM AvI, eka hajAra rAjAo sAthe cha tapa karI DhIkSA lIdhI. davAe DhIkSA kalyANakanA maheAtsava karyAM ane prabhune DhIkSA letAM ja mana:paryaMtra jJAna utpanna thayuM. ag kevaLajJAna bIje divase padamapura nagaramAM. sAmadatta rAmane ghera, prabhue kSIra annathI, pAraNuM karyuM. tyAM paMcadivya pragaTa thayAM. tyAra bAda prabhu a-yatra vihAra karI gayA. parisaha ane upasarga sahana karatA, nagara ane araNyamAM vihAra karatA zatru ane mitra para samadaSTi rAkhatA, prabhu traNa mAsa pachI sahasrA mravanamAM pharIthI padhAryA. tyAM punnAga vRkSanI nIce kAussaga dhyAne rahyA. phAgaNa vada sAtame anurAdhA nakSatramAM caMdranA yoga hatA tyAre, prabhune kevaLajJAna utpanna thayuM. A samaye prabhue chaka karyAM hatA. AcAra pramANe iMdrAdi devAe sameAvasaraNanI racanA karI. prabhue siMhAsana upara besI, amRta samAna dha dezanA ApI. cAvIza pUrvAMga ane traNa nyuna eka lAkha pUrva vihAra karI prabhu sametazikhara padhAryAM. tyAM eka hajAra munie sAthe anazana kyu. eka mAsa anazana karyAM pachI, bhAdaravA vada sAtamanA divase, zravaNa nakSatramAM caMdranA cAga hatA tyAre, prabhu muktipa pAmyA. indra ane devAe yathAvidhi nirvANa kalyANaka ujavyuM.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAvI 99, zrI caMdraprabha svAmIno parivAra prabhune vihAra karatAM nIcene parivAra thayegaNadhara 93 trANuM sAdhuo 2,50000 aDhI lAkha 3,80000 traNa lAkha eMsI hajAra cauda pUvI 2,000 be hajAra avadhijJAnI 8,000 ATha hajAra mana:paryavajJAnI 8,000 ATha hajAra kevaLajJAnI 10,000 daza hajAra viDiya labdhivALA 14,000 cauda hajAra vAdalabdhivALA 7,600 sAta hajAra chase zrAvakA 2,50,000 aDhI lAkha zrAvikAo 4,91,000 cAra lAkha ekANuM hajAra caMdraprabha svAmInA zAsanamAM vijaya nAme yakSa zAsana deva ane bhrakuTinAme yakSiNI zAsanadevI thayAM. zrI suvidhinAtha (puSpadaMta) caritra karAmalaka vadviSaM kalayana kevalapriyA aciMtya mahAsyanidhi suvidhi dhaDatuvaH je pitAnI kevaLajJAna rUpI lakSmIthI sarva vizvane hAthamAM rahelA nirmaLa jaLanI mAphaka jANe che ane je na ciMtavI zakAya evI meTAInA bhaMDAra rU5 che evA zrIsuvidhinAtha prabhu tamArA samaktine mATe thAo. pUrvabhava prathama bhava-mahApadya rAjA bIjo bhava-deva puSkaravara nAme-dIpanA puSkalAvatI nAme vijyamAM puMDarikiNI
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 nAme nagarI hatI tyAM mahApadama nAmane rAjA rAjya karate hate. A rAjA dharmiSTha hatA. dararoja navI navIna kaIne kAMI vratane svIkAra karate hato. teNe zrAvakanA bAra vrata lIdhA hatAM. nirmaLa zrAvaka dharmanuM te rUDI rIte pAlana karato hato. vyAjathI AjIvikA calAvanAra mANasa jema vyAja vagaranA paDI rahelA dhanathI kheda pAme tema virati vagara eka muhurta mAtra javAthI rAjA kheda pAmate. saMteSamAM ja niSThAvALo chatAM e rAjA dhamanA kAryamAM saMtoSa pAmato nahi ane bIjAo alpadharma karanArA hoya to paNa potAthI adhika mAnate. saMsArane pAra pAmavAnI IcchAthI teNe jaganaMda guru pAse dIkSA lIdhI ane ekAvaLI vagere tapa karI ane arihaMta bhagavantanI bhakti - vagere karIne teNe tIrthakara nAma kama upArjana karyuM AyuSya pUrNa karI mahApadama rAjarSi vaijata nAmanA vimAnane viSe devatA thayA. zrI suvinAtha prabhu (puSpadaMta prabhu) - trIjo bhava zyana A bharata kSetramAM kokadI nAme nagarImAM sugrIva nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene rAma nAme rANI hatI. devakanA sukha anubhavI, mahApadma rAjAne jIva, phAgaNa vada ne manA divase, mula nakSatramAM caMdramAno yoga hatA tyAre, rAmA mAtAnI kukSimAM putrapaNe avataryo. rAmA mAtAe cauda mahAvapna dIThAM. devoe vana kalyANakano mahatsava karyo. janma pUrNa mAse, mAgazara vada pAMcamanA divase, bhUla nakSatramAM caMdramAne vega hato tyAre rAmA mAtAe, magaranA laMchanavALA,
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 zvetavarNavALA putrane janma ApyA. dikumArikAo, indro ane devAe yathAvidhi janma maheAtsava karyAM. sugrIva rAjAe khAra divasa sudhI janmeAtsava ujaththA. prabhu jayAre mAtAnI kukSimAM hatA tyAre rAmA mAtA sa vidhie.mAM kuzaLa hu!vAthI pitAe prabhunuM nAma 'suvidhi nAtha' ane gakALa daramiyAna rAmAdevIne puSpanA de|halA thayelA DhAvAthI 'puSpa dvaita' rAkhyu. dIkSA zvetavarNa vALA suvidhinAtha bhagavAna jayAre yuvAvasthAne pAmyA tyAre pitAe temane rAjakanyAo paraNAvI. janmathI pacAsa hajAra pUrva gayAM tyAM sudhI prabhu yuvarAja rahyA. tyAra bAda temanA rAjayAbhiSeka karavAmAM AnyA. aThayAsI pRrvAMga sahita pacAsa hajAra pUrvanI vaya sudhI rAjya pAlana karyu. pachI lAkAntika devAe tI" pravartAvavAnI vinaMtI karI eTale prabhue vArSika dAna dIdhuM. tyAra bAda prabhu suraprabhA nAmanI zibikA upara besI sahasrAtra vanamAM padhAryA ane eka hajAra rAjAe sAthe, mAgasara vada chaThanA divase, mUla nakSatramAM caMdranA roga hatA tyAre, trIjA prahare dIkSA aMgIkAra karI. dIkSA lIdhA pachI turata ja prabhune mana:paryava jJAna thayuM. devaLajJAna chaThanuM pAraNuM prabhu e zvetapura nagaramAM puSpa rAjAne ghera para mAntathI karyuM... tyAM paMca dinya pragaTa thayAM. puSpa rAjAe, pAraNAnA sthaLe, ratnapIThIkA racAvI. prabhue tyAMthI grAma, nagara vagere sthaLe cAra mAsa sudhI vihAra karyAM. pachI prabhu pharIthI sahasrAma vanamAM padhAryAM ane pAlura vRkSanI nIce kAu rasaMga dhyAne rahyA. zukla dhyAnathI krama khapI jatAM, kArataka suda trIjane divase, mUla nakSatre,
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 prabhune kevaLa jJAna prApta thayuM. devoe AcAra pramANe samavasaraNuM racyuM prabhue pUrvAbhimukhe siMhAsana para besI dezanA dIdhI. nirvANa dIkSA lIdhA pachI, aThyAvIza pUrvAga ane cAra mAse uNAM evA eka lAkha pUrva paryanta pRthvI tala para prabhu vicaryA. pachI pitAne nirvANakALa najIka jANI sameta zikhara upara padhAryA. eka hajAra munio sAthe aNazaNa karI, eka mAsane anta, kArataka vada ne manA divase, bhUla nakSatramAM caMdrane vega hato tyAre, hajAra munio sAthe mekSa pada pAmyA. indroe ane dee yathAvidhi prabhu ane munionA dehane agni saMrakAra karyo ane nirvAtsava ujavyo. zrI suvidhinAtha (puSpa daMta) prabhune parivAra puSpa daMta prabhune nIcene parivAra ke - gaNadhara aThayAsI sAdhu 2,00,000 be lAkha sAththI 1,20,000 eka lAkha vIza hajAra avadhijJAnI 008,4,00 ATha hajAra cAra caudapUrvadhArI001,5,00 doDha hajAra mana:paryavajJAnI007,500 sADA sAta hajAra kevaLa jJAnI 007,500 sADA sAta hajAra vaiziyaladdhivALA 13,000 tera hajAra vAdalabdhivALA006,000 cha hajAra zrAvaka 2,29,000 be lAkha ogaNatrIsa hajAra zrAvikA 4,72,000 cAra lAkha betera hajAra suvidhinAtha ravAmInA zAsanamAM ajita nAme yakSa zAsana deva ane sutArA nAme yakSiNI zAsana devI thaI.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 mithyAtvane pracAra zrI suvidhinAtha svAmInA nirvANa pachI keTale kALa jatAM sAdhuone uccheda thaI gaye. pachI jema mArga bhraSTa thayelA vaTemArgae bIjA jANatA musApharone mArga pUche tema dharmanA ajJa lake sthavira zrAvakone dharma pUchavA lAgyA. jyAre teo pitAne anusAre dharma kahevA lAgyA, tyAre leke teonI zrAvake cita arthapUjA karavA lAgyA; evI rIte pUjA thavAthI dravyAdikamAM lubdha thaine e sthavira zrAvakoe tatkALa navAM kRtrima zAstro racI temAM vividha jAtanAM moTAM phaLavALA dAne pragaTa kyAM pratidina dravyAdimAM lubdha AcAryo thaIne teoe Aleka ane paralamAM nizcita moTAM phaLavALA kanyAdAna, pRthvIdAna, lehadAna, tiladAna, kapAsadAna, gaudAna, suvarNa dAna, rUpya dAna, gRha dAna, azvadani, gajadAna ane ziyAdAna vagere vividha dAnene mukhyapaNe gaNAvyAM, ane meTI IcchAvALA temaja duSTa AzayevALA teoe te sarva dAna devA mATe yogya pAtra pote che ane bIjA apAtra che ema jaNAvyuM. evI rIte lokonI vaMcanA karatAM chatAM paNa teo lekAnA gurU thaI paDyA. evI rIte zrI zItaLanAtha svAmInuM tIrtha pravartatA sudhI A bharata kSetramAM sarva prakAre tIrthoccheda rahyo. tethI te vakhate rAtrie ghuvaDa pakSInI jema kaniSTha brAhmaNee A bharatakSetra para pitAnuM eka chatra rAjaya calAvyuM. te pachI bIjA cha jInezvaranA aMtaramAM paNa eTale dharmanAtha ane zAntinAthanA aMtara sudhI evI rItanuM AMtare AMtare mithyAtva pravaryuM ane tIrthane ucacheda thavAthI te samayamAM mithyA daSTione akhalita pracAra the.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zrI zItalanAtha caritra sattAnAM paramAnaMda, kadAd bheda navAM budaH syAdrA dAmRta nisyaMDhI, zItalaH pAtu vA jinaH hemAcAya prANIe)nA utkRSTa AnaMdanA aMkurane utpanna karavAmAM navA megha samAna ane syAdvAda mata rUpI amRtane jharanAro zrI zItalanAtha svAmI tamArUM rakSaNa karA. pUrva bhava pahelAbhava--padmAttara rAjA; bIjo bhava-- devalAkanA adhipati puSkaravaradvIpanA pUrva mahAvideha kSetranA AbhUSaNa rUpa vatsa nAmanA vijayamAM susImA nAme nagarI hatI. tyAM padmAttara nAmanA rAjA rAjya karatA hatA. A rAjA vIra ane zAnta rasanI sAkSAt mUti hatA. teNe ghaNA | sudhI rAjyanuM pAlana karI, saMsArathI vairAgya pAmI, trisAdhanAmanA AcArya pAse dIkSA lIdhI. aticAra rahita tratAne AcaratA te rAjarSi e vIzathAnaka tapa karI tIrthaMkara nAmakarma upAna karyuM. antu AyuSya pUrNa karI dazamA prANata devalAkanA adhipati thayA. cyavana zrI zItalanAtha prabhu trIjo bhava devalAkanuM sukha bhAgavI, padmamAttara rAjAnA jIva bharatakSetranA phlipura nAmanA nagaramAM daDharatha rAjAnI nIMdA nAmanI rANInI kukSine viSe, vaizAkha vada chaThanA divase pUrvASADhA nakSatramAM caMdranA cAga hatA tyAre, putrapaNe utpanna thayA. naMdA mAtAe cauda mahA
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 svapnA dIThAM ane indrAdika devAe cyavana kalyANakanA yathAvidhi mahAtsava karyAM. janma pRNa mAse, naMdA mAtAe maha!vada bArasanA divase, pUrvASADhA nakSatramAM caMdrane yAga hatA tyAre, zrI vatsanA lAMchanavALA ane suvarNa varNavALA putrane janma ApyuM. digakumArikA indro ane devAe AcAra pramANe janma kalyANaka maheAsava karyuM. rAjAe paNa putra janma nimitte khUba dAna ApI janmAtsava ujavyeA. prabhu jyAre garbhamAM hatA tyAre rAjAne harahaMmeza je khUba garamI rahyA karatI hatI, te noMdA devInA sparzathI ekadama zAnta thai gai hatI. tethI rAjAe prabhunu' zItalanAtha evu nAma pADayuM. dIkSA prabhu uMmara lAyaka thayA tyAre, daDharatha rAjAe temane rAjakanyAo paraNAvI. jyAre teo pacIsa lAkha pUrvanA thayA tyAre rAjAe temanA rAjayAbhiSeka karyAM. pacAsa hajAra pUrvI sudhI prabhue rAjayanuM rUDI rIte pAlana kyu. pachI leAkAMtika devAnI preraNAthI vArSika dAna Apyu. vArSika dAnane anta indronA AsanA calita thayAM ane temaNe dIkSA kalyANaka sabadhI mahAtsava karyo. tyAra bAda prabhu AbhUSaNeAthI sajaja thai, caMdra prabhA nAmanI zibikAmAM besI, sahasrAmravanamAM padhAryAM, paMcamuSTi leca karI, chaTha tapa pUrvaka, eka hajAra rAjAonIsAthe, mahA vada bArasane divase, pUrvASADhA nakSatramAM caMdrane yAga hatA tyAre dIkSA aMgIkAra karI. dIkSA lIdhA pachI turata ja prabhune manaHpavajJAna utpanna thayuM. devaLajJAna bIje divase riSTa nagaramAM punarvasu rAjAne ghera paramAnathI prabhue pAraNuM karyuM. paMca divya pragaTa thayAM. rAjAe pAraNAnI
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 jagyAe suvarNa pITha racAvI. tyAMthI vihAra karatA prabhu traNa mAse pAchA sahastrApravana padhAryA ane pIpaLAnA vRkSa nIce kAusaga dhyAne rahyA. ghAtI karmano kSaya thatAM, prabhune poSa vada caudasanA divase pUrvASADhA nakSatramAM caMdrane yoga hatuM tyAre kevaLajJAna thayuM. AcAra pramANe devoe samavasaraNa racyuM. siMhAsana para besI prabhue dezanA dIdhI. nirvANa kevaLajJAna pAmyA pachI prabhu lagabhaga pacIsa hajAra pUrva pRthvI upara vicaryA. pachI pitAne nirvANa kALa samIpa jANI sameta zikhara padhAryA. tyAM eka hajAra munio sAthe aNuzaNa karyuM. eka mAsane anta, vaizAka vada bIjane divase, pUrvASADhA nakSatramAM caMdrane yoga hato tyAre, eka hajAra munio sAthe mukti pada pAmyA. Idroe yathAvidhi nirvANa kalyAka ujavyuM. zrI zItalanAtha svAmIno pAravAra zItalanAtha svAmIne nIce parivAra ke - gaNadhara ekyAsI sAdhu 1,00,000 eka lAkha sAdhvI 106,000 eka lAkha cha hajAra caudapUrvadhArI 001,400 caudase avadhijJAnI 007,200 sAta hajAra baso manaH paryavajJAnI007,500 sAta hajAra pAMcaso kevaLajJAnI 007,000 sAta jAhera vikriyalabdhivALA012,000 bAra hajAra vAdalabdhivALA005,800 pAMca hajAra AThaso zrAvaka 2,89,000 be lAkha nevyAsI hajAra zrAvikA 4,58,000 cAra lAkha aThThAvana hajAra zItalanAtha svAmInA zAsanamAM brahma nAmane yakSa zAsana deva ane azakA nAme devI zAsana devI thaI 81
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 vibhAga bIjo tIrthakara caritra-agiyAramAthI vazamA sudhI (zreyAMsa nAtha svAmIthI munisuvratasvAmI sudhI) cakavI caritra-trIjAthI navamA sudhI vAsudeva baLadeva ane prativAsudeva ! pahelAthI sAtamA sudhI cAra zrI zreyAMsanAtha caritra bhava roNArta jaMtunA, magadaMkAra darzana nizreyasa zrI ramaNa zreyAMsa zreyase Dastuva - hemAcArya jemanuM darzana saMsAra rUpI rogathI pIDAyelA ane vaidya samAna che ane je mokSa rUpI lakSmInA svAmI che, evA zrI zreyAMsa svAmI tamArA kalyANane mATe thAo. pUrvabhava pahele bhava-nalinI gulma rAjA. bIje bhava-deva puSkara vara dvIpanA pUrva mahAvideha kSetranA kaccha nAmanA vijyamAM kSemA nAmanI nagarI hatI. te nagarImAM nalinI gulma nAme rAjA rAjaya karato hato. ghaNA rAjAoe tenuM sArvabhaumatva svIkAryuM hatuM. zarIra, yauvana, ane lakSmIne te asthira mAnatA hato. rAjayamAM Asakta thayA vinA te kALa nirgamana karate hato. keTaleka vakhata rAjaya karyA pachI putrane gAdI seMpI teNe vaja datta muni pAse dIkSA aMgIkAra karI ane viza sthAnaka tapanI ArAdhanA karI tIrthakara nAma karma upAryuM.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 ane samAdhipUrvaka mRtyu pAmI mahA zukra devalokamAM deva paNe utpanna thayA. zrI prayAMsanAtha svAmI trIjo bhava yuvana A jaMbudvIpanA bharata kSetramAM siMhapura nAme nagara hatuM. tyAM viSNarAja nAme rAjA rAjya karato hato. tene viSNudevI nAme rANI hatI. nalinI gulma rAjAne jIva, mahA zukra devalenAM sukha lAMbe samaya bhogavI, jeTha vada chaThanA divase, caMdra zravaNa nakSatramAM hato tyAre, viSNumAtAnI kukSine viSe, putra paNe utpanna thayo. viSNu devIe cauda mahA svapna dIThAM ane rAtri dharma jAgaraNa karI pasAra karI. devee cyavana kalyANaka mahatsava ujave. janma nava mahinA ane sADA sAta divasa pUrNa thatAM, bhAdaravA vada bArasanA divase, zravaNa nakSatramAM caMdrane yoga hato tyAre, viSNu mAtAe geMDAnA lAMchanavALA, suvarNa varNavALA putrane janma Ape digakumArikAo, Indro ane devoe AcAra pramANe janma mahetsava ujaLe. viSNu rAjAe paNa putra janmanI vadhAmaNuM maLatAM prAMtaHkALe moTo utsava karyo. sArA muhurta pitAe zreyAMsa evuM nAma pADavuM. dIkSA samaya jatAM prabhu yuvAvasthAne pAmyA. bhogAvali kama bAkI che ema jANuM prabhue rAjakanyAo sAthe pANigrahaNa kyuM. kumAra vayamAM eka viza lAkha varSa pasAra thayAM tyAre pitAe prabhune gAdI ApI. beMtAlIsa lAkha varSanI uMmara sudhI prabhue rAjayanuM pAlana karyuM. kAtika devenI vinaMtIthI prabhue vArSika dAna devA mAMDayuM.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 sAMvatsarika dAnane ate, prabhue phAgaNa vada terasanA divase eka hajAra rAjAonI sAthe, chaTha tapa pUrvaka, sahastrApravanamAM, dIkSA lIdhI. kevaLajJAna chaThanuM pAraNuM prabhue siddhArtha nagaramAM naMda rAjAne ghera kSIrathI karyuM. e paMca divya pragaTa karyA. naMda rAjAe prabhunA pAraNAnA sthaLe ratnapITha racAvI. be mAsa sudhI chamastha paNe vihAra karI prabhu pharIthI sahasrAgra vanamAM padhAryA. zukala dhyAna dhyAvatAM mahAvada amAsane divase, zravaNa nakSatramAM caMdrane vega hato tyAre, chaTha tapamAM vartatA prabhune kevaLajJAna thayuM. AcAra pramANe devoe samavasaraNa racyuM. prabhue dezanA dIdhI. le kAe yathAzakti vrata lIdhAM. praNanA mukhathI tripadI sAMbhaLI gaNadharee dvAdazAMgInI racanA karI. prathama vAsudeva ane prathama baLadevA zreyAMsanAtha prabhunA samayamAM prathama vAsudeva tripRSa, prathama baLadeva acala ane prathama prativAsudeva azvagrIva thayA. mahAvIra ravAmInA pUrvabhavanA vRttAntamAM tripRSTha, acala ane azvagrIvanA caritro ApavAmAM AvyAM che tethI temanA caritra ane ApavAmAM AvyAM nathI. eka vakhata pitana puranA parisaramAM prabhu samavasaryA. vanapAle prabhu samavasaryAnA samAcAra tripRSTha vAsudevane ApyA. tripRddhe vanapAlane sArUM InAma AvyuM ane baladeva ane bIjA parivAra sAthe samavasaraNamAM gaye. prabhune vAMdI, stuti karI te IndranI pAchaLa beThe. bhagavAne dezanA dIdhI. dezanA sAMbhaLI tripRSTha vAsudeva ane acaLa baLadeve samakti grahaNa karyuM. nirvANa dIkSA lIdhA pachI ekavIza lAkha varSa sudhI pRthvI upara vicarI zreyAMsa prabhu potAne mokSa kALa najIka jANuM sameta zikhara padhAryA
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 76 ane eka hajAra munio sAthe eka mAsanuM aNasaNa lIdhuM. eka mAsane ane, zrAvaNa vada trIjanA divase, ghaniSThA nakSatramAM caMdrane yoga hatuM tyAre, eka hajAra munio sAthe, zreyAMsa prabhu parama pada pAmyA. zrI zreyAMsanAtha prabhune parivAra gaNadhara chotera sAdhu 084,000 rAsI hajAra sAvI 103000 eka lAkha traNa hajAra caudapUrvadhArI 00 1300 terase avadhijJAnI 006,000 cha hajAra mana:paryavajJAnI 006,000 cha hajAra kevaLajJAnI 006,500 sADA cha hajAra vaikriyalabdhivALA 011,000 agiyAra hajAra vAda labdhivALA 5,000 " pAMca hajAra zrAvaka 2,79,000 be lAkha ogaNyAeMzI hajAra zrAvikA 4,48,000 cAra lAkha aDatAlIsa hajAra zreyAMsanAtha svAmInA zAsanamAM Izvara (athavA manuja) nAme yakSa zAsanadeva ane mAnavI (zrI vatsA) nAme yakSiNa zAsana devI thaI. zrI vAsupUjya svAmI caritra vizvo pakArakI bhUta, tIrthakRta karma nimittaH surAsuranara pUja, vAsupUjya punAtu va jeNe sarva vizvane upakAra karanAra evuM tIrthaMkara nAma karma upArjana karyuM che ane je deva, asura ane manuSyane pUjavA lAyaka che evA zrI vAsupUjya svAmI tamene pavitra karo.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 pUrvabhava pUrvabhava-padyottararAjA. bIje bhava-deva. puSkarara kIpAmAM, pUrva videha kSetranA AbhUSaNa rUpa maMgalAvatI nAmanA vijayamAM, ratna saMcayA nAmanI nagarI hatI. tyAM paDyottara nAmane rAjA rAjya karatuM hatuM. bIjA rAjAo jevI rIte tenA zAsanane bhaktithI mastaka para dhAraNa karatA hatA, tevI rIte te jinezvaranA ujavaLa zAsanane haMmezAM hRdayamAM dhAraNa karatA hatA. lakSmI vidyuta jevI capaLa che, zarIra nAzavaMta che, lAvaNya kamaLanA patra upara rahelA jaLabiMdu javuM asthira che, ane bAMdhe mArgamAM ekaThA thayelA vaTemArganI jema judA judA cAlyA javAnA che, evI rIte hRdhyamAM bhAvanA karatA e rAjAne saMsAra uparathI vairAgya dazA prApta thaI. tethI teNe vajanAtha guru pAse dIkSA lIdhI ane vIza sthAnaka tapanI ArAdhanA karI tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. samAdhi pUrvaka maraNa pAmI padamottara rAjarSi dazamA devalekamAM deva paNe utpanna thayA. trIje bhava-zrI vAsupUjya svAmI yavana A jaMbudviIpanA bharata kSetramAM caMpA nAme nagarI hatI. te nagarImAM vasu pUjaya nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene jyA nAme rANI hatI. padvottara rAjarSine jIva, ravargalekanA sukha lAMbo samaya bhegavI, jeTha suda nomane divase, zatabhiSAkhA nakSatramAM, jyAM mAtAnI kukSi viSe, putra paNe utpanna the. jayA rANIe cAda mahA ravapna dIThAM ane dharma jAgaraNa karI zeSa rAtri pasAra karI. Idro ane devoe cyavana kalyANaka ujavyuM. janma pUrNa divase, jyAM rANIe, phAgaNa vada caudazanA divase, zata
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 miSAkhA nakSatramAM, rakta varNavALA ane mahiSanA lAMchanavALA, putrane janma Apyo. digakumArikAo, Idro, devo ane vasu pUjaya rAjAe janma mahotsava karyo. zubha divase pitAe putranuM nAma vAsu pUjya pADayuM. vasupUjya rAjAe dazAvela IcchA anukrame prabhu yauvana vaya pAmyA. temane mATe deza dezathI, kanyAonA pitA vivAha mATe kahevarAvavA lAgyA. vasupUjya rAjAe putrane ekAMtamAM bolAvI tenA lagna karAvavAnI potAnI IcchA pragaTa karI. prabhue kahyuM, "mArUM bhegAvalI karma kSINa thayuM che. mATe mane lagnane Agraha na kare. mArI IcchA dIkSA laIzreya sAdhavAnI che." vAsupUjya rAjAe pharIthI Agraha pUrvaka kahyuM, "ApaNe vaMzamAM thayelA aSabhadeva vagere e lagna ane rAjaya bhogavI svazreya sAdhyuM che, mATe tame paNa lagna karI rAjaya jogavI ravazraya sAdhaje. prabhue javAbamAM jaNAvyuM, "pitAjI, sIne eka mArga nathI. ogaNIsamAM tIrthakara mallInAtha ane bAvIsamA tIrthaMkara neminAthe lagna karyA vagara ane rAjaya bhogavyA vagara dIkSA leze. ane svazreya sAdhaze. covIsamA tIrthaMkara mahAvIra svAmI bhegAvali kama thoDuM hevAthI lagna karaze paNa rAjaya bhogavyA vagara dIkSA laI mukti pada pAmaze. maSabhadeva vagere tIrthakarone bhogAvalI kama bAkI hatuM. tethI teoe saMsAra mAMDa hatA ane rAjya ravIkAryuM hatuM. mArUM bhegAvalI karma kSINa thayeluM che tethI tame lagnane Agraha na kare." prabhunA upara pramANe vicAre jANI pitAe putrane paraNAvavAno vicAra paDato mUkayo.* * vardhamAna sari kRta vAsupUjya caritramAM prabhue padamAvatI sAthe lagna karyuM hatuM ema lakhyuM che. hemAcAyanA mata pramANe prabhu bAla bAcArI hatA.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 dIkSA prabhu aDhAra lAkha varSanA thayA tyAre kAtika devonA sucanathI vArSika dAna dIdhuM. pachI pRthvI nAmanI zibikAmAM ArUDha thaI, vihAragRha nAmanA udyAnamAM padhAryA. tyAM chase rAjAnI sAthe, phAgaNa vada amAsanA divase, zatabhiSAkhA nakSatramAM, caturtha tapa pUrvaka, dIkSA grahaNa karI. tapanuM pAraNuM prabhue, mahApura nagaramAM, sunaMda rAjAne ghera, kSIrAnathI karyuM. paMca divya pragaTa thayAM. prabhue pAraNuM karyuM hatuM te sthaLa para sunaMda rAjAe ratnapIThikA racAvI. kevaLajJAna vAsupUjaya prabhu eka mAsa paryanta chadma paNAmAM vihAra karI anukrame vihAragRhanAmanA udyAnamAM padhAryA ane pATala vRkSanI nIce kAusaga dhyAne rahyA. ghAtI karmane kSaya thavAthI, prabhune mahA suda bIjane divase, zatabhiSA nakSatramAM, kevaLajJAna thayuM. e samavasaraNanI racanA karI. prabhue dezanA dIdhI ane tIrthanI sthApanA karI. gaNadharoe prabhu pAsethI tripadI pAmI dvAdazAMganI racanA karI. eka vakhata vAsupUjya svAmI dvArakAnI samIpe samavasaryA. devAe samavasaraNa racyuM bhagavAnanA AgamananA samAcAra sAMbhaLI dvipRSTha vAsudeva vijayakumAra baladeva sAthe tyAM Avyo. prabhune namI, stuti karI, IndranI pAchaLa beThe. prabhue dezanA ApI dezanA sAMbhaLI kipRSTha vAsudeve samakti grahaNa karyuM ane balabhadra zrAvakapaNAne svIkAra karyo. nirvANa kevaLajJAna pachI lagabhaga cepana lAkha varSa pRthvI upara vicaryA. pachI pitAne nirvANa kALa najIka jANI prabhu caMpA nagarI padhAryA. tyA chase munio sAthe aNasaNa lIdhuM. eka mAsane anta, aSADa
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 suda caudazane divase, uttarA bhAdra pada nakSatramAM caMdramAnA yoga hatA tyAre, vAsupUjaya svAmI chasA muni vAsupUjaya prabhune nIcenA piravAra thayAH sAthe, meAkSapada pAmyA. 6 6 gaNadhara sAdhu sAdhvI chAsaTha mAMtara hajAra eka lAkha eka hajAra basA pAMca hajAra cArasA cha hajAra ekasA cha hajAra daza hajAra cAra hajAra sAtasA e lAkha ane paMdara hajAra 4,36,000 cAra lAkha ane chatrIza hajAra vAsupUjaya svAmInA zAsanamAM kumAra nAme yakSa zAsana dhruva ane caMdrA nAme yakSiNI zAsana devI thaI. vAsupUjya svAmInA samayamAM thayelA dvitIya vAsudeva dvipRSTha, baLadeva vijaya ane prativAsudeva tAraka caritra bIjA baLadeva, vAsudeva ane prativAsudevanA pUrvabhava vijaya baLadevane pUrvabhava caudapUrvadhArI avadhijJAnI manaH5 vajJAnI devaLajJAnI zrAvakA 72,000 1,00,000 10,000 vaikriyalabdhivALA vAdalabdhivALA 04,700 2,15,000 zrAvikAo 1,2,00 5,4,00 6,100 6,000 pRthvIpura nagaramAM pavana vega nAmanA rAjA rAjaya karatA hatA. dhaNAM varSoM sudhI rAjaya karyAM pachI teNe zramasiMha muni pAse dIkSA lIdhI ane duSkara tapa tapI, mRtyu pAmI anuttara vimAnamAM deva thayA. vAsudeva ane prativAsudevanA pUbhava A arasAmAM ja budvIpanA dakSiNA bharatamAM vidhyapura nAmanuM nagara hatuM. te nagaramAM vidhyazakti nAme rAjA rAjaya karatA hatA,
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 eka vakhata eka cara purUSa tenI pAse AvyA ane zaktipuranA parvata rAjAnI guNamaMjarI nAmanI vezyAnA ghaNA vakhANa karyA. tethI viMdhyazaktie potAnA maMtrIne parvata rAjA pAse guNamaMjarInuM mANuM karavA mokalyA. parvata rAjAe guNamaMjarI mokalavAnI sApha nA pADI eTale banne vacce yuddha thayuM. yuddhamAM parvatarAja parAjya pAmI nAsI chuTaye ane teNe saMbhava sUri pAse dIkSA lIdhI. parvata rAjAnA nAsI gayA pachI viMdhyazaktie parvata rAjAnA nagara sAta puramAM praveza karyo ane guNamaMjarI, hAthI, ghoDA, rane vagere laI pitAnA nagaramAM AvyuM. parvata rAjarSie dIkSA rUDI rIte pALI. paNa saMsAra vAsanAthI pUrNa paNe mukta nahi thayela hovAthI ane viMdhyazaktinA hAthe maLela parAbhava sAlato hovAthI, ugra tapa karatAM karatAM paNa,"A tapanA prabhAvathI bhavAMtaramAM viMdhyazaktino nAza karavAnI zakti ane prApta thAo" evuM niyANuM karyuM. pachI aNasaNa karI mRtyu pAmI prANuta devalokamAM deva thayA. bIjA prati vAsudeva rAjA viMdhyazakti paNa keTaleka vakhata saMsAramAM bhramaNa karI eka bhavamA dIkSA aMgIkAra karI, rUDI rIte pALI, devalokamAM deva the. tyAMthI vI, viMdhyazaktine jIva vijayapura nagaramAM zrIdhara rAjAnI zrImatI nAmanI rANInI kakSine viSe putrapaNe utpana the. tenuM nAma mAtApitAe tAraka pADayuM. te ghaNe parAkramI ane tejavI hevAthI cakraratnane meLavI, prativAsudeva thayA ane adha bharata para pitAnuM Adhipatya sthApyuM. bIjA baLadeva A arasAmAM saurASTramAM dvArikA nAme nagara hatuM. tyAM brahma nAmano rAjA rAjya karatA hatA. tene subhadrA ane umA nAme be
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 rANIe hatI. patrana veganA jIva, anuttara vimAnamAMthI cyavI, subhadrAnI kukSimAM putra paNe avataryAM. te rAtre subhadrA rANIe cAra mahAsvapno dIThAM. pUrNa mAse subhadrAe zveta varNavALA putra ratnane janma ApyA. brahma rAjAe tenuM nAma vijaya pADayuM. khIjA vAsudeva keTalAka samaya pachI, paryaMta rAjane jIva, prANata deva lAkathI cyavI UmA devInI kukSine viSe putra paNe avataryAM. UmA devIe vAsudevane sUcavanArAM sAta mahAsvapna dvIThAM. nava mAsa ane sADA sAta divasa pUrNa thatAM UmAdevIe zyAma varNavALA putrane janma ApyA. brahma rAjAe putranA janmAtsava karyAM ane zubha mUhurte tenuM dvipRSTha evu' nAma pADayu'. divase divase dvidhRSDa kumAra vadhavA lAgyA ane vijayakumAra sAthe tene gADha snehu badhAyA. A banne bAMdhavAe TuMka samayamAM sarva kalA zIkhI lIdhI ane ati parAkramI thayA. prativAsudevane ApelA parAbhava tAraka rAjAne samAcAra sAMpaDayA ke brahma rAjAnA parAkramI putro--viSaya ane dvipRSTha-tenI AjJA mAnatA nathI. turataja tArake temanA vadha mATe hukama kADhayeA. paNa maMtrInA samAvavAthI te hukama pAche| kheMcI lIdhA ane brahma rAjAne dUta mAraphata kahevarAvyuM ke, tamArI pAsenA hrAthI, gheADA, ratne vagere sArI sArI vastuo prativAsudeva tArakane mAkalI ApeA. kAraNa ke te tamArA svAmI che' dUtanA A vacana sAMbhaLI dvipRSThanA curasAno pAra na rahyo, teNe dUtane kahyuM," tArA svAmIne jaine kahe je ke tArA mastakanI sAthe hAthI, dhADA, ratna vagere ame ja levA AvIe chIe" dUta tAraka pAse gayA ane teNe dvipRSThanA zabdo saMbhaLAvyA. turataja tArake sainya sajja karI dvArikA tarapha prayANa karyuM. tenA satkAra karavA brahmarA ja
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 pitAnA kuMvare tathA sainya sAthe sAme UbhA hatA. yuddhamAM tArakanI hAra thavA lAgI eTale teNe dviSaSTha upara caka choDayuM. dipRSTha teja cakra hAthamAM laI prativAsudeva upara choDayuM. cake loka prativAsudevanuM mAthuM chedI nAMkhyuM. ane pAchuM dvipRSThanAM hAthamAM AvIne sthira thayuM ane tene yuddhamAM sarvatra jaya jaya kAra thayo. tAraka pakSanA rAjAo dvipRSThane namI paDyA ane tenuM sArvabhaumatva svIkAryuM. sarva rAjAoe maLI kripRSThane siMhAsana para besADI ardhacakIpaNAne abhiSeka karyo ane traNe khaMDamAM tenI AjJA pravaktI. lAMbo samaya rAjya karI dvipRSTha vAsudeva mRtyu pAmI chaThThI narake gaye. vAsudevanA mRtyu pachI vijya balabhadra zrI vijaya suri pAse dIkSA lIdhI. niraticAra cAritra pALI baLadeva mekSa pada pAmyA. zrI vimaLAnAtha caritra vimala svAmine vAcaH kataka loda sodarA; jayaMti vijaga to jala naimelya hetavaH kataka phaLanA cUrNa jevI, traNa jagatanA cittarUpI jaLane nirmaLa karavAmAM kAraNa rUpa, zrI vimala svAmInI vANuM jayavaMtI varte che. pUrvabhava pahele bhava-paddamasena rAjA bIje bhava-deva ghAtakI khaMDanA pUrva videhamAMbharata nAmanA vijyamAM mahApurI nAme nagarI hatI tyAM paddamasena nAme rAjA rAjaya karatA hatA. baLavAna ane vivekI janomAM A rAjA agresara hato. jaina zAsanamAM tene acaLa zraddhA hatI. naThArA gharamAM rahenAra jema khedayukta rahyA kare tema A saMsAramAM te khedayukta nivAsa karatA. nisarga saMyama
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 vALA te rAjAe keTaloka samaya rAjyanuM pAlana karI, sarva gupta nAmanA AcArya pAse dIkSA aMgIkAra karI. anukrame vidhipUrvaka ahaMda bhakti vagere sthAnane sevavAthI temaNe Atma parAkrama vaDe, tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. pachI cirakALa sudhI tIvra tapa tapI, ane AyuSya pUrNa karI mRtyu pAmI parmasena rAjarSi sahastrAra devalokamAM mahardika devatA thayA. trIjo bhava zrI vimaLanAtha bhagavAna yuvane A jaMbudvIpanA bharata kSetramAM kAMpilyapura nAme nagara hatuM. tyAM kRtavarmA nAme parAkramI rAjA rAjya karatA hatA. tene zyAmA nAme paTarANI hatI. paddamasena rAjAno jIva, sahastrAra devalokamAMthI thavI, zyAmA mAtAnI kukSi vize, vaizAkha suda bArasanA divase, uttarAbhAdrapada nakSatramAM, putrapaNe avataryo. mAtAe cauda mahA svapna dIThAM ane rAtri dharmajAgaraNamAM pasAra karI, Indroe AcAra pramANe cyavana kalyANaka ujavyuM. janma pUrNa mAse, mahA suda trIjanI madhya rAtrie, uttarAbhAdrapada nakSatramAM, zyAmA rANIe, DukkaranI lAMchanavALA, suvarNa varNavALA putrane janma Apyo. digUkumArIkAo, Idro ane devoe, AcAra pramANe, janma kalyANaka ujavyuM. kRtavarmA rAjAe paNa bAra divasa sudhI, putra janma nimitta, mahensava karyo. prabhu mAtAnI kukSimAM hatA tyAre zyAmA mAtA khUba nirmaLa thayAM hatAM, tethI pitAe temanuM nAma vimaLanAtha pADayuM. dIkSA anukrame prabhu yauvana pAmyA eTale pitAe rAjakanyAo
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 paraNAvI ane jayAre teo paMdara lAkha varSanA thayA tyAre rAjAe temanA rAjayAbhiSeka karyAM. prabhue trIza lAkha varSanI uMmara sudhI rAjyanuM pAlana karyuM. pachI lokAntika devAnI vinatIthI prabhue vArSika dAna ApI, devadattA nAmanI zibikA upara ArUDha thaI, mahA suda ceAthanA divase, hajAra rAjAonI sAthe, chaTha tapa pUrvaka dIkSA lIdhI. chaThanuM pAraNuM, prabhue dhAnya kuTa nagaramAM, jaya rAjane ghera, paramAntathI karyuM. pAMca divya pragaTa thayAM. kevaLajJAna be varSa sudhI satata vihAra karI, vimaLanAtha prabhu sahasrAmra vanamAM padhAryAM ane jaMbu vRkSanI nIce kAusaga dhyAne rahyA. dhAtIkarmanA kSaya thatAM, prabhune pAtra suda chaThanA divase, uttarA bhAdra pa nakSatramAM, kevaLajJAna thayuM. AcAra pramANe deve e samavasaraNanI racanA karI. pUdvArathI praveza karI, siMhAsana para besI prabhue dezanA dIdhI. A dezanA sAMbhaLI keTalAke sAdhuvrata ane keTalAke zrAvaka vratanA svIkAra karyAM. gaNadhara bhagavantAe, prabhu pAsethI tripadI pAmI dvAdazAgInI racanA karI. trIjA vAsudevane thayele vimaLanAtha svAmIne samAgama, vihAra karatAM karatAM vimaLanAtha prabhu dvArikA padhAryAM. devAe samavasaraNa racyuM. trIjA vAsudeva yaMbhU prabhunuM Agamana sAMbhaLI balabhadra sahita samavasaraNamAM AvyA. prabhune vaMdana karI svayaMbhue prabhunI stuti karI. pachI prabhue dezanA ArabhI. dezanAmAM bhagavAne jaNAvyuM ke,'manuSya bhavamAM dharma e bhUSaNa rUpa che ane temAM paNa samakti ratnanI prApti mahA durlabha che.' dezanA sAMbhaLI svayaMbhU vAsudeve samakti grahaNa karyuM" ane balamadre bAravratanA vIkAra karyAM.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ sattAvana 120 nirvANa kevaLajJAna pachI lagabhaga paMdara lAkha varSa pRthvI para vicarI, vimaLanAtha prabhu, pitAne nirvANakALa najIka jANuM, sameta zikhara padhAryA ane cha hajAra munio sAthe aNasaNa vrata lIdhuM. eka mAsane ananta, azADa vada sAtamanA divase caMdra puSya nakSatramAM hato tyAre prabhu cha hajAra munio sAthe mekSa pada pAmyA. vimaLanAtha prabhuno parivAra vimaLanAtha prabhune nIcene parivAra ke - gaNadharo 57 sAdhu 68,000 aDasaTha hajAra sAvI 1,00,800 eka lAkha ATha caudapUrvadhArI 001,100 agiyArase avadhijJAnI 004,8,00 cAra hajAra AThaso manaH paryAvajJAnI 005,500 pAMca hajAra pAMcaso kevaLajJAnI 005,500 pAMca hajAra pAMcase vaikipalabdhivALA 9,000 nava hajAra zrAvaka 2,08,000 be lAkha ATha hajAra zrAvikA 4,34,000 cAra lAkha cotrIsa hajAra vimaLanAtha svAmInA zAsanamAM Samukha nAme yakSa zAsana deva ane vijayA nAme yakSiNI zAsana devI thaI. vimaLanAtha svAminA zAsanamAM thayelA trIjA vAsudeva svayaMbhU, baladeva bhadra ane trIjA baLadeva, vAsu deva ane prativAsudevanA pUrvabhava bIjA baLadevane pUrvabhava A jaMbudvIpanA pazcima mahAvideha kSetramAM AnaMdakarI nAmanuM nagara hatuM. tyAM naMdI sumitra (cakSubbAna) nAmane rAjA
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 rAjaya karato hato. rAjA dhArmika vRttine hato tethI teNe suvrata nAmanA AcArya pAse dIkSA lIdhI. cAritra rUDI rIte pALI, antakALe aNasaNa karI, naMdI muni anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna Sous bIjA vAsudeva ane prativAsudevanA pUrvabhava A jaMbu TrIpanA bharata kSetramAM zrAvatI nAmanI nagarI hatI. tyAM dhanamitra nAmane rAjA hatA. eka vakhata dhanamitra rAjA pitAnA mitra bali sAthe jugAra ramatAM potAnuM rAjaya hArI gayo. bali rAjAe ghanamitranA rAjya para potAnuM Adhipatya sthApyuM. dhanamitra rAjAnI rANIo piyara gaI ane rAjaya vihuNe rAjA pRthvI para pharavA lAgyA. pharatAM pharatAM eka divasa tene sudarzana munine samAgama che. sAdhune dharmopadeza sAMbhaLI ghanamitre dIkSA lIdhI. rAjarSie tIvra tapazcaryA karI, chatAM te balinA hAthe maLelo parAbhava visarI zakyo nahi. AthI ghanamitra rAjarSie evuM niyANuM bAMdhyuM ke "mArA tapanA prabhAvathI huM bhavAMtare balirAjAne vadha karanAra thAuM." ane aNasaNa karI mRtyu pAmI bAramA devalokamAM devapaNe utpanna bali rAjAe paNa dIkSA laI rUDI rIte pALI ane aNasaNa karI, avazAna pAmI devalamAM deva paNe utpanna thaye. trIjA prativAsudeva trIjA baLadeva ane trIjA vAsudeva trIjA prativAsudeva devalokanAM sukha bhegavI, bali rAjAne jIva, naMdana nAmanA nagaramAM samara kezarI rAjAnI suMdarI nAme rANInI kukSi viSe putra paNe avataryo. pUrNamAse suMdarIe putrane janma Ape. pitAe tenuM nAma merAka pADyuM. anukrame merA prativAsudeva banI traNa khaMDa bhegavavA lAgyo.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 trIjA khaladeva A arasAmAM bharata kSetramAM dvArakA nagarImAM samudra jevA gaMbhIra rUdra nAme eka rAjA thayA. tene suprabhA ane pRthvI nAme berANIe hatI. temAMnI suprabhA devInI kukSimAM naMdana sutrinA jIva, anuttara vimAnamAMthI cyavIne, putra paNe avataryAM. sukhe sutelA suprabhAdevIe balabhadranA janmane sUcavanArAM cAra mahAsvapna rAtrInA zeSa bhAgamAM, avaleAkayAM. anukrame nava mAsa ane sADA sAta divasa pachI suprabhA devIe kAntithI caMdra jevA eka putrane janma ApyA.rUdra rAjAe tenuM nAma bhadra pADyuM. trIjA baLadeva-trIjA vAsudeva dhanamitranA jIva paNa acyuta kapamAMthI cyavIne pRthvI devInI kukSimAM putra paNe avataryAM. sukhe sUtelAM pRthvI devIe rAtrInA zeSa bhAge, vAsudevanA janmane sUcavanArA sAta mahA svapnAne mukhamAM praveza karatAM joyAM. pUrNa mAse pRthvIdevIe zyAma aMgavALA ati prakAzamAna putrane janma Apyo. rUdra rAjAe putra janmanA maheAtsatra karI tenu nAma svayaMbhU pADayuM. pAMca dhAtrIoe pAlana karAtA e putra nitya vadhavA lAgyuM. zveta ane zyAma varNavALA bhadra ane svayaMbhU, e banne kumAra, zveta tathA zyAma gaMgA yamunAnA pravAhanI jema hamezAM prItithI sAthe rahevA lAgyA. prativAsudevane parAjaya eka vakhate A banne rAjakumArA udyAnamAM krIDA karatA hatA tyAre temaNe mAru lazkara joyuM. A lazkara ziza saumya rAjAe prativAsudeva merAkane DhaMDarUpe melyu hatu. saya'bhU vAsudevane A daMDa sAkSyA, tethI merAkane zikhAmaNa ApavA tenA sainyane luTI lIdhuM. A khabara merAkane paDI eTale te sainya sahita dvArikA upara
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra3 caDhAI karavA upaDaze. ravayaMbhU vAsudeva paNa vaDIla baMdhu bhadra ane sainya sahita sAme AvyuM. banne vacce pararaparayuddha thayuM. sarva zasro niSphaLa jatAM merAke ravayaMbhU upara caka cheDayuM. svayaMbhUe te caka hAthamAM laI merAka upara choDayuM; turata ja merAkanuM mataka chedAI gayuM. tenuM sainya ravayaMbhane svAdhIna thayuM. svayaMbhue traNa khaMDa sAdhyA ane mahesava pUrvaka dvArikA padhAryA. dvArikAmAM rUThe ane sarva sAmaMta rAjAoe svayaMbhUne vAsudeva ardhacakIpaNAne abhiSeka karyo. svayaMbhU vAsudeva lAMbu AyuSya pUrNa karI chaThThI narake gaye. vAsudevanA mRtyu pachI baladevane cena paDayuM nahi. ane te municaMdra muni pAse dIkSA laI mokSapada pAmyAM. zrI anaMtanAtha caritra svayaMbhU ramaNa paddhI, karUNA rasa vAriNA anaMta jidane tAva prayacchatu sukha zriyaM. svayaMbhU ramaNa (chellA) samudranI harIphAI karanAra arthAta tethI paNa adhika, karUNA rasarUpI jaLa vaDe yukta evA zrI anaMtanAtha bhagavAna, jene aMta nathI evI mokSarUpa lakSmI tamane Apo. pahele bhava-pamaratha rAjA bIje bhava-deva ghAtakI khaMDa kapamAM prASyideha kSetranA airAvata nAmanA vijayamAM, ariSTA nAme eka moTI nagarI hatI. temAM pamaratha nAmane mahArathI rAjA rAjya karato hato. temaNe sarva zatraonA vijayathI
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 badhI Rddhi sAdhI hatI. tathApi mekSa lakSmI sAdhavAmAM utsuka thavAthI te sarvene tRNu samAna gaNavA lAgyA. teeA udyAnamAM vihAralIlA, vApImAM jalakrIDA, hAthI dhoDA vagere vAhaneAnI vicitra gatinuM ha~na, vasaMtanA tathA kaumudInA maDheAtsava jevA kAMDA utsavanuM nirIkSaNa, nATakAdika darzarUpakanA abhinayane utsava, stranA vimAna jevA maheleAmAM nivAsa ane vicitra vajranA veSa, agarALa ane AbhUSaNanu dhAraNa - e sa mAtra leAkarItine anusarIne anubhavatA hatA, paNa rAga pRthvaka kAIpaNa anubhavatA na hatA. - A pramANe keTaleAka samaya ullaMdhana karI, anne e vivekI rAjAe cittarakSa nAmanA gurunI pAse dIkSA lIdhI. pachI a MtanI bhakti vagere sthAnAnA ArAdhana vaDe tIrthaMkara nAma karmAM bAMdhI, mRtyu pAmI prANata devalAkamAM, puSpAttara vimAne deva thayA. trIjo bhava zrI anaMtanAtha bhagavAna cyavana AA jaMbudrIpanA dakSiNa bharatAmAM ayeAdhyA nAme nagarI che. tyAM siMhusena nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene suyazA nAme rANI hatI. tenI kukSine viSe padamaratha rAjAnA jIsa devale kamAthI thavI, zrAvaNa vada sAtamanA divase, revatI nakSatramAM, putra paNe avataryAM. sukhe sunelAM suyazA devIe, rAtrInA zeSa bhAge, tItha kara athavA cakravatInA janmane sucavanArAM cauda mahAsvapnA, mukhamAM praveza karatAM joyAM. suyazA mAtAe dhama jAgaraNa karyuM. janma pUrNa mAse vaizAka vada terasanA divase, puSya nakSatramAM, si'cANAnA cinhavALA ane suvarNa varNavALA putrane suyazA mAtAe
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 janma ApyA. dikumArikA, indro ane devAe janma mahe|tsava karyAM. siddhasena rAjAe paNa janmAtsava ujajgyA. prabhu mAtAnI kukSimAM hatA tyAre pitAe zatrunA atata baLane jItyuM" hatu. tethI temanuM nAma ana*tanAtha pADayuM. dIkSA prabhu cautrana pAmyA tyAre pitAe rAjakanyAe paraNAvI ane jayAre prabhu sADA sAta lAkha varSanI umaranA thayA tyAre temane pitAe rAjaya soMpyuM. paMdara lAkha varSoMnI uMmara sudhI prabhue rUDI rIte rAjayanuM pAlana karyuM. lokAntika devInA sucanathI bhagavAne vArSi'ka dAna dvIdhuM. pachI sAgara datta zibikA upara ArUDha thaI, prabhu sahasrAmra vanamAM padhAryAM. vaizAkha vada caudazanA divase, revatI nakSatramAM chaThane tapa karI, hajAra rAjAonI sAthe prabhue dIkSA aMgIkAra karI. turataja prabhune manaHparyava jJAna thayuM. chaThanu" pAraNuM, prabhue vamAna nagaramAM vijaya rAjAne tyAM karyuM. poMca divya pragaTa thayAM. vijaya rAjAe pAraNAnA sthaLe ratnamaya pIThIkA racAvI. kevaLajJAna dIkSA lIdhA pachI prabhue grAma, nagara vagere sthaLAe traNa varSa sudhI vihAra karyAM. pachI sahasrAmra vanamAM padhAryA ane azeka vRkSa nIce kAusagga dhyAne rahyA. dhAtI ka nA kSaya thavAthI, vaizAkha vada caudasanA divase, revatI nakSatramAM, prabhune kevaLa jJAna thayu. AcAra pramANe devAe samavasaraNanI racanA karI. prabhue pRdvArathI samA saraNamAM praveza karyAM ane dezanA dIdhI. dezanA sAMbhaLI keTalAke mahAvrata ane keTalAke aNuvrata lIdhAM. prabhu pAsethI tripadI pAmI gaNadhara bhagavantAe dvAdazAMgInI racanA karI.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 eka vakhata anaMtanAtha prabhu dvArikAnA parisaramAM samavasaryA. dee samavasaraNanI racanA karI. pUrvArathI praveza karI, prabhu tIrthane namasakAra karI, siMhAsana para beThA. purUSottama vAsudeva, prabhu samavasaryAnA samAcAra sAMbhaLI moTAbhAI baladeva sAthe, samavasaraNamAM Ave ane prabhune vaMdana karI IndranI pAchaLa beThe. pachI Indra, vAsudeve ane balabhadde UbhA thaI bhagavantanI stuti karI. stuti bAda prabhue dezanA AraMbhI. dezanA sAMbhaLI keTalAke dIkSA aMgIkAra karI ane keTalAke zrAvakenA vrata lIdhAM. purUSottama vAsudeve samakti svIkAryuM ane balabhadra zrAvakapaNuM svIkAryuM. prathama pirisIpUrNa thayA pachI mukhya gaNadhare pAda pITha upara besI dezanA dIdhI. ane bIjI parisI pUrNa thatAM dezanA pUrNa thaI. Indra, vAsudeva, baladeva vagere svasthAne gayA. kevaLajJAna prApta karyA pachI lagabhaga sADA sAta lAkha varSa pRthvI upara vicarI, pitAne mekSa kALa najIka jANuM anaMtanAtha prabhu sameta zikhara padhAryA ane eka hajAra sAdhuo sAthe aNasaNa vrata grahaNa karyuM. eka mAsane ane citra suda pAMcame, puSya nakSatramAM, prabhu eka hajAra munio sAthe mokSa pada pAmyAM. Idroe prabhunA temaja munionA dehane agni saMskAra karyo ane naMdIzvara dviIpa jaI nivaNatsava karI, vasthAne gayA. anaMtanAtha prabhune parivAra varSo sudhI vihAra karatAM prabhune nIcene parivAra - gaNadhara 50 pacAsa sAdhu 66,000 chAsaTha hajAra sAvI 62,000 bAsaTha hajAra
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 caudapUrvadhArI 00000 navasa avadhijJAnI 04,300 cAra hajAra traNa mana:paryavajJAnI 04,500 cAra hajAra pAMcaso kevaLajJAnI 05,000 pAMca hajAra vaikriyalabdhivALA 08,000 ATha hajAra vAdalabdhivALA 03, 200 traNa hajAra base zrAvake 2,06 000 be lAkha cha hajAra zrAvikA 4,14000 cAra lAkha ane cauda hajAra anaMtanAtha svAmInA zAsanamAM pAtALa nAme yakSa zAsana deva ane aMkuzA nAme zAsana devI thaI. anaMtanAtha svAmInA zAsanamAM thayela cethA vAsudeva purUSottama, cethA baladeva suprabha ane cethA prativAsudeva madhuranAM caritro cethA baLadeva, vAsudeva ane prativAsudevanA pUrvabhava baLadevane pUrvabhava A jaMbudvIpanA pUrva videhamAM na dapurI nAme eka nagarI hatI. temAM zatraonI strIone zoka ApanAra ane azoka vRkSanI jema, potAnA kuLarUpI udyAnamAM AbhUSaNa rU5, mahAbala nAme rAjA hate. moTA manavALo mahAbala rAjA anukrame saMsAra vAsathI virakta thaze. tethI teNe jhaSabha muninA caraNakamaLamAM jaI, paMcamuSTi vaDe kezane lonca karyo ane cAritra aMgIkAra karyuM. cAritra rUDI rIte pALI, paMcatva pAmI te rAjarSi sahastrAra devalokamAM devatA thayA. vAsudeva ane prativAsudevane pUrvabhava A arasAmAM jaMbuddIpanA bharata kSetramAMkezAMbI nAme nagarI hatI. temAM samudra datta nAme rAjA rAjya karato hato. eka vakhata
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 samudra dattanA mitra, malaya bhUminA rAjA aMDa zAsana tene tyAM AvyA naMdA rANIne dekhA tenuM citta cakaDALe caDayuM. naMdA upara teNe kudRSTi karI ane mitranA bahAnA haeNThaLa zatra thai tyAM keTalAka kALa rahyo. eka vakhata caDazAsana naMdAne upADI gayeA. samudradatto tene meLavavA dhaNAM phAMphAM mAryA paNa temAM te saphaLa na thayA. chevaTe kaTALI zreyAMsamuni pAse dIkSA aMgIkAra karI. munipaNAmAM tIvra tapazcaryA karI, paNa naMdAne haraNa karanAra caDazAsana uparanuM vaira na vasarAyu ; tethI evuM niyANuM bAMdhyuM ke A tapanA prabhAvathI AvatA bhave hu caDazAsananA vadha karanAro thAu 55 A pramANe aparimita phaLavALA tapane pirimata phaLavALA karI cha, kALayAge mRtyu pAmI, samudratta rASi, sahasrAra devalAkamAM devatA thayA. ceAthA baLadeva, ceAthAvAsudeva ane ceAthA prativAsudeva ceAthA prativAsudeva kALakrame caDazAsana paNa mRtyu pAmI, saMsAra sAgaranI jaLacakrI jevI aneka ceAniyAmAM bhaTakA pachI bharatakSetramAM Avela pathvIpura nagaramAM vilAsarAjAnI guNavatI rANInI kukSine viSe avataryAM. pU mAse guNavatI rANIe putrane janma ApyA rAjAe tenuM nAma madhu pADayuM. madhu cAthA prativAsudeva thayA. teNe traNa khaMDa sAdhyA, cakra sAdhyuM ane sa rAjAne pAtAnu sAva bhaumatva svIkAravAnI pharaja pADI. mate kaiTabha nAme eka parAkamI bhAi hatA. A arasAmAMdrArikA nagarImAM seAmanAme rAjA hatA tene sudarzanA
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 cothA baLadeva ane sItA nAme be rANIo hatI. mahAbala rAjAne jIva, sahastrAra deva lekamAMthI cyavI, sudarzanA devInI kakSine viSe putra paNe avataryo. sudarzanA devIe balabhadranA janmane sUcavanArAM, cAra mahAsvapna mukhamAM praveza karatAM jemAM ane zeSa rAtri dharma jAgaraNamAM pasAra karI. nava mAsa ane sADA sAta divase sudarzanAe, caMdra samAna kAntivALA putrane janma Apyo. soma rAjAe tenuM nAma suprabhu pADayuM. cethA vAsudeva A arasAmAM samudra dattano jIva sahastrAra devalamAMthI vI sItA rANInI kukSine viSe putra paNe avataryo. sItA devIe, vAsudevanA janmane sUcavanArA sAta mahAravapnA mukhamAM praveza karatA jemAM ane zeSa rAtri dharmajAgaraNamAM pasAra karI. pUrNa samaye sItA saNue nIlamaNinA jevI kAntivALA putra ratnane janma Ape. sema rAjAe zubha divase enuM nAma purUSottama pADayuM. anukrame suprabha ane purUSottama yauvana vaya pAmyA. bannene sArI tAlIma ApavAmAM ApI hatI. banne eka bIjAnI sAthe haLI maLIne rahetA hatA. eka vakhate nArada madhu rAjAnI sabhAmAM jaI caDyA ane soma rAjAnA putro suprabha ane purUSottamanA bahu vakhANa karyA. nAradanA A vakhANathI madhu rAjAne krodha caDe ane soma rAjAnA darabAramAM dUta kalyA. dUta soma rAjAne kahyuM, "tame pahelAM amArA rAjA tarapha khUba bhakti rAkhatA hatAM paNa hamaNAM putranAM parAkramathI badalAI gayA che. mArA rAjAe daMDa tarIke tamArI pAse je kiMmatI vastuo heAya te maMgAvI che. AvA dUtanAM vacana sAMbhaLI purUSottama kumAre roSathI kahyuM, "he dUta ! tuM dUta
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 hevAthI avadhe che, tethI AvAM kaDavAM vacana bole che. paNa A vacana bolAvanAra tAre svAmI zuM unmatta che? matta che? pramatta che? ke pizAce gRhele che? jema bALake krIDAmAM vecchAe rAjA thaIe rame che, tevI ja rIte tAre mUDha svAmI sarvane svAmI thavA pravarte che. paNa e durmada rAjAne ame svAmI tarIke kyAre paNa svIkArela nathI. daMDanI IcchAvALA tArA svAmIne yuddha karavA ahi mokala, jethI tenA prANanI sAthe tenI rAya lakSmIne huM baLAtkAre laI laIza." cothA prativAsudevane parAbhava dUta vilakha thaI pAcho pharyo ane madhu rAjAne sarva vAta kahI. madhue sanya laI dvArikA tarapha prayANa karyuM. purUSottama vAsudeva, sainya ane soma rAjA tathA suprabha baladeva sAthe sAme Avyo. banne vacce yuddha thayuM. vAsudeve zaMkha phUMka tethI madhunA sainike trAsa pAmyA. sanyane vihavaLa dekhI, madhu dhanuSya laI sAme Avyo. vAsudeva ane prativAsudeva vacce rasAkasIbharyuM yuddha thayuM. sarva zastro khUTatAM madhue purUSottama vAsudeva para caka choDayuM. vAsudeve caka hAthamAM laI prativAsudeva madhu upara choDayuM. cake madhunuM mastaka chedI nAkhyuM. madhunA bhAI kaiTabhane vAsudevanA senApatie mArI nAkhe. madhunA sainya ane rAjAoe vAsudevanuM zaraNa svIkAryuM. vAsudeve traNa tIrtho sAdhyAM,keTizilA upADI ane dvArikA AvyA. semarAjA, baladeva ane bIjA rAjAoe purUSottamane vAsudevapaNAne abhiSeka karyo. purUSottama vAsudeva lAMbu AyuSya bheLavI chaThThI nake gaye. vAsudevanA mRtyu pachI suprabha balava vairAgya pAmyA ane mRgAMkuza muni pAse dIkSA aMgIkAra karI, kevaLajJAna pAmI, lAMbu AyuSya bhagavI, mAkSa pada pAmyA.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dhanAtha caritra kalpadruma sadharmANu miSTaprAptA zarIriNAM, caturdA dha deSTAra dharmAMnAthamupAramaa. prANIone vAMchita phaLa meLavavA (madada karavAmAM) kalpavRkSa jevA ane dAna, zIla, tapa tathA bhAvarUpa cAra prakAranA dharmane batAvanAra zrI dhanAtha prabhunI ame upAsanA karIe chIe. pUrvabhava pahelA bhava--dadrastha rAjA mItte bhava--deva ghAtakI khaMDadvIpanA pUrva mahA videhamAM bharata nAmanA viSayamAM bhadriyanAme eka vizALa nagara hatuM. temAM daDharatha nAme rAjA rAjaya karatA hatA. sUryanI jema sa rAjAnA teja teNe harI lIdhA hatA. mATuM sAmrAjya heAvA chatAMe vivekI rAjA i'dranI sa pattine paNa AkaDAnA tula jevI capaLa jANI tene jarA paNa gava karatA nahi. viSayarUpI sukha te pUrNa rIte pAmyA hatA, tathApi atithinI jema saMsAravAsamAM tene jarApaNa AsthA na hatI. bhAgane viSe atya'ta vairAgyavAna ane peAtAnA zarIra upara paNa nispRha evA DhaDharatha rAjAe chevaTe zarIranA maLanI peThe peAtAnA rAjyane ekadama cheDI dIdhuM ane vimalavAhana gurUpAse cAritra grahaNa karyuM" anukrame arjunta bhakti vagere sthAnaaAnuM ArAdhana karIne sabuddhivALA te munirAje tIrthaMkara nAma karyAM upArjana karyuM. aMte anazana karI, samAdhipUrvaka mRtyu pAmI, dRDharamuni vaiyata vimAnamAM buddhi ke devatA thayA.
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 trIje bhava-zrI dhamanAtha bhagavAna yavana A jaMbuddIpanA bharatakSetramAM ratnapura nagaramAM bhAnu nAme rAjA hatA. tene sutratA nAme rANI hatI. tenI kukSine viSe, daDharathe rAmane jIva, vaijayaMta vimAnamAMthI avI, vaizAkha suda sAtamanA divase, puSya nakSatramAM caMdrano hatA tyAre putrarUpe avataryo. sukhe sutelAM sutrata mAtAe cauda mahA rakhe mukhamAM praveza karatAM. jayAM. devoe cyavana kalyANaka mahatsava karyo. anukrame pUrNa mAse mahA suda trIjanA divase, puSya nakSatramAM caMdrane vega hato tyAre vajanA lAMchanavALA, suvarNavarNavALA suputrane suvrata mAtAe janma Ape. chapana digakumArikAo, cosaTha Idro, asaMkhya de ane bhAnurAjAe janma mahotsava karyo. prabhu jayAre mAtAnI kukSimAM hatA tyAre temanI mAtAne dharma karavAne dohalo utpanna thaye hatA tethI zubha muhurta pitAe prabhunuM "dharmanAtha' evuM nAma pADayuM. dIkSA yauvanavaya pAmatA prabhu pIstAlIza dhanuSyanI kAyAvALA thayA. pitAe temanA rAjakanyAo sAthe lagna karyA. jayAre prabhu aDhI lAkha varSanA thayA tyAre bhAnu rAjAe temane rAjyAbhiSeka karyo. pAMcalAkha varSa sudhI prabhue rUDI rIte rAjayanuM pAlana karyuM. kAtika devo e tIrtha pravartAvavAnI vijJapita karI eTale prabhu vArSika dAna ApI, nAgadattAnAsanI zibikAmAM ArUDha thaI, prakAMcana udhAnamAM padhAryA ane chaTha tapa karI, mahAsuda terase, puSya nakSatramAM caMdrane vega hato tyAre hajAra rAjAo sAthe dIkSA lIdhI.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 kevaLajJAna chaThanuM pAraNuM prabhue somanasapuramAM dharmasiMha rAjAne tyAM karyuM. paMcadivya pragaTa thayAM. rAjAe prabhue pAraNuM karyuM hatuM tyAM ratnapITha racAvI. be varSa chadamayapaNe vihAra karI prabhu prakAMcana nAmanA udyAnamAM padhAryA ane dadhipaNuM vRkSanI nIce kAusaga dhyAne rahyA. ghAtI karmane kSaya thatAM prabhune piSa suda punamane divase, puSya nakSatramAM caMdrano yoga hatuM tyAre kevaLa jJAna utpanna thayuM. devoe samavasaraNa racyuM. prabhue pUrvadvArathI pravezI siMhAsana para besI dezanA ApI. dezanAne aMte keTalAke mahAvrata ane keTalAke aNu vrata lIdhA. eka vakhata prabhu azvapura nagaranA parisaramAM padhAryA. deve e samavasaraNanI racanA karI. pAMcamAM vAsudeva purUSasiMha ane pAMcamAM baladeva sudarzanane khabara paDatAM teo paNa tyAM AvI indranI pAchaLa beThA. idra, vAsudeve ane baLabhadra prabhunI stuti karI. tyAra bAda prabhue dezanA ApI. dezanAne aMte vAsudeva samakti ane baladeve zrAvakapaNuM svIkAryuM bIjI parisie gaNadhara bhagavate dezanA dIdhI. dezanA pUrNa thatAM sau potapotAnA rathAne gayA. nirvANa kevaLajJAna utpanna thayA pachI prabhue lagabhaga aDhI lAkha varSa sudhI pRthvI para vihAra karyo. pachI potAne nirvANa kALa najIka jANI prabhu sametazikhara padhAryA ane ekaso ATha munio sAthe aNasaNa lIdhuM. eka mAsane aMte, jeTha suda pAMcame caMdrano yoga puSya nakSatramAM hato tyAre, dharmanAtha prabhu, ekaso ATha munio sAthe muktipada pAmyA. Indroe yathAvidhi nirvANatsava uja.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 0 134 zrI dharmanAtha prabhune parivAra dhamanAtha prabhune nIcene parivAra :gaNadhara 43 teMtAlIsa sAdhu 64,000 cosaThahajAra sAthvI 62,400 bAsaTha hajAra ane cAra cauda pUrva dhArI navase avadhijJAnI 3,600 traNa hajAra chaso mana:paryavajJAnI 4,500 cAra hajAra pAMcaso kevaLajJAnI 4,500 cAra hajAra pAMcaso vaimpilabdhivALA 7,000 sAta hajAra vAdalabdhivALA 2,800 be hajAra AThase zrAvaka 2,40,000 be lAkha cAlIsa hajAra zrAvikA 4,13,000 cAra lAkha tera hajAra dharmanAtha bhagavAnanA zAsanamAM kinnara nAmanA yakSazAsanadeva ane kaMdarpa nAme yakSiNI zAsana devI thaI. dhamanAthaprabhunA zAsanamAM thayelA pAMcamA vAsudeva purUSasiMha, pAMcamAM beladeva sudarzana ane pAMcamA prativAsudeva nizuMbha caritra, baladeva, vAsudeva ane prativAsudevane pUrvabhava baLadevane pUrvabhava jaMbudvIpanA apara (pazcima) videha kSetrane viSe azakA nagarImAM purUSa vRSabha nAme rAjA hato. te tattvajJAnI ane sAtvika rAjAe saMsArathI virakta thaI prajA pAlaka muni pAse dIkSA lIdhI rUDI rIta cAritra pALI e rAjarSi, AyuSya pUrNa thaye kALa dharma prApta thatAM mRtyu pAmI sahastrAra devalemAM devatA thayA.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13pa vAsudeva ane prativAsudevane pUrvabhava te devanA AyuSyanA saLa sAgaropama gayA pachI pitanapura nAmanA nagaramAM vikaTanAme eka rAjA the. hAthI hAthIne jItI le, tema kaI rAjasiMha nAmanA rAjAe potAnA parAkramathI tene raNabhUmimAM jItI lIdhe, te parAkramathI lajajA pAmelA vikaTa rAjAe pitAnA putrane rAjya ApI atibhUti nAmanA muni pAse dIkSA lIdhI. pachI tIvra tapasyA karI teNe evuM niyANuM bAMdhyuM ke, A tapanA prabhAvathI huM bhavAMtaramAM rAjasiMhane ucheda karanAra thAuM. A pramANe niyANu karI kALage mRtyu pAmI, bIjA devalokamAM deva thaye. pAMcamA prativAsudeva rAjA rAjasiMha cirakALa saMsAramAM bhamI A bharatakSetramAM haripara nAmanA nagaramAM nizubha nAme rAjA thaze. lIlA mAtramAM teNe dakSiNa bharatAddhane sAcuM tethI te pAMcamo adha cI (prativAsudeva) kahevAya. pAMcamA baladevanI utpatti A avasare bharatakhaMDanA azvapura nAme nagaramAM ziva nAme rAjA the. tene vijayA ane amakA nAme be priya patnIo hatI purUSa vRSabhane jIva sahastrAra devalokamAMthI eNvI vijyA rANInI kukSimAM putrapaNe utpanna thaye, sukhe sUtelAM vijayA rANIe balabhadranA janmane sUcavatAM cAra mahA svapna joyAM. garbhakALa pUrNa thatAM rANIe putra ratnane janma Apyo. ziva rAjAe zubha divase, meTe utsava karI, sArA darzanane lIdhe putranuM nAma sudarzana pADayuM. pAMcamAM vAsudevanI utpatti vikaTarAjAne jIva bIjA devalemAMthI cyavI, amakAnI kukSimAM putrapaNe avataryo. amakA rAMNIe vAsudevanA janmane sUcavatAM
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 sAta mahAsvapna mukhamAM praveza karatAM joyAM. pUrNamAse rANIe nIlavaNa pUrNa lakSaNavALA putrane janma Apyo. A kumAra atizaya parAkramathI purUSomAM siMharUpa thaze evuM dhArIne rAjAe tenuM purUSasiMhanAma pADayuM. ghAtrI janoe lAlana pAlana karelA, tADa ane garUDanA cihnavALA e banne kumAre anukrame parapara kIDA karatA ane nIlA tathA pILA vastra dhAraNa karatA vRddhi pAmavA lAgyA. upAdhyAya pAsethI temaNe sarva kaLAo sAvadhAna paNe zIkhI lIdhI. bane kumArane eka bIjA para atyaMta sneha hato. vAsudevanA mAtApitAnuM mRtyu. eka vakhata ziva rAjAe sImADAnA rAjAne vaza karavA sudarzana baLadevane mokalyA. snehane lIdhe purUSasiMha paNa tenI pAchaLa gaye, paNa balabhadra vAsudevane sAthe AvatA rokyA eTale te rastAmAM jarahyA. vividha vinAdathI bhrAtAnA viyeganuM duHkha sahana karI vAsu deva tyAM rahyA hatA. tevAmAM pitA taraphathI saMdeze Avyo ke "mane dAha javara utpanna thaye che. mATe tuM jaladI Ava.' purUSasiMha turata ja potAnA nagaramAM pAcho pharyo. putranA darzanathI ziva rAjA AzvAsana pAmyA paNa vyAdhi asAdhya hato eTale rAjA pathArImAMthI UThI zake evI AzA ochI hatI. purUSasiMha potAnI ciMtAmAM hatA tevAmA sevake samAcAra ApyA ke rAjamAtA agniranAna karI jIvanane anta ANe che turta vAsudeva mAtA pAse deDI gayA ane gad gadda svare kahyuM, "are! mAtA! tame paNa A maMda bhAgyavALA putrane choDI deze. mAruM bhAgya kevuM viparIta ke mAtAe paNa Ama karavA mAMDayuM." amakA mAtA bolyA, "tArA pitAnA raMganI meM barAbara parIkSA karI lIdhI che. te roga avazya 'tArA pitAnA prANuM levA Avyo che. vidhavA kahevaDAvavA huM tayAra
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 nathI. tArA pitAnI pahelAM kasuMbAnA vajra oDhIne huM teA cAlI jaiza. mArI AziSathI sudarzana badhunI sAthe tuM AnaMda pAmIza. huM have agni mAge patinI AgaLa jaIza. mATe huM tane eka chellI prArthInA kara" chu ke A vidhimAM niSedha kare evu tAre kAMipaNa have kahevu nahI." Ama kahI amakA mAtAe agnisnAna karI jIvananA anya ANyA. thADA samaya pachI zivara!jA paNa mRtyu pAmyA. vAsudeva vilApa karavA lAgyA. snehIee bedha ApI purUSasaMhane AzvAsana ApyuM. pitAnA mRtyunA samAcAra maLatAM, baladeva paNa sImADAnA rAjAne vaza karI vAsudevane maLyA. purUSasiMhanA vAsudevapaNAnA abhiSeka banne kumArA pitAnA zAkathI AkuLa vyAkuLa rahetA hatA, tevAmAM nizuMbha prativAsudevanA dUta AvyA. dUte namaskAra karI kahyuM, "ziva rAjAnA svarga vAsathI tamArA svAmI nizuMbhane ghaNA zAka thayA che. tame hajI nAnA che! tethI rAjya na sAcavI zakAya. mATe tame hamaNAM mArI pAse raheA." purUSasaMhane dUtanuM vacana Akar lAgyuM. nizu Mbhane te peAtAnA ravAmI tarIke svIkAravA taiyAra na hatA. teNe dUtanuM apamAna karI tene kADhI mUko. dUte A vAta nizuMbhane kahI eTale te azvapUra para caDhI AvyA. vAsudeva vaDIla baMdhu ane sanya sAthe, tenI sAme gayA. parapara yuddha thayuM. vAsudeve zakha phUMkayA eTale nizuMbhanuM sainya hatAza thayuM. nizu Mbha pAte purUSasiMha sAme Avye. zastrAstra khUTatAM nizuMbhe pusiMha upara cakra mUkayuM. purUSasa hai cakra hAthamAM lai nizuMbha upara cheDayuM. cakra turata nizuMbhanuM mastaka cheDhI nAkhyuM, nizuMbhanA sainya ane rAjAee zaraNAgati svIkArI. tyAra bAda purUSasiddhe traNa khaMDa sAdhyA. kaiATi zilA upADI. nagaramAM pAchA pharatAM tene balabhadra ane bIjA rAjAmAe vAsudevapaNAnA abhiSeka karyo. G
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 vAsudevanu' narakagamana khaladevanI mukita lAMbA samaya rAjayanuM pAlana karI, pusiMha vAsudeva mRtyu pAmI chaThThI narake gayA. vAsudevanA mRtyu pachI balabhadre prIti dhara muninI pAse dIkSA aMgIkAra karI. ghAtI karmonA kSaya thavAthI khaLabhadra munine kevaLajJAna thayuM. aMte aNuzaNa karI muni mekSapada. pAmyA. tRtIya zrI madhavA cakravartI caritra pUrvabhava narapati rAjA A bharatakSetramAM mahImaDaLa nAme nagaramAM, zrI vAsupujaya svAmInA tItha viSe narapati nAme rAjA hatA. e uttamarAjA anAtha janAnA nAtha hatA ane nyAya ApavAmAM haMmezA sAvadhAna hatA. te kadi eka puSpathI paNa kAI janane mAratA na hatA.. kevaLa navIna puSpanI jema yatna vaDe sarvanuM pAlana karatA hatA.. e vivekI rAjA paganA AbhUSaNanI peThe atha tathA kAmane ane mugaTanI peThe dharma ne dhAraNa karatA. anuttara sukhane ApanArA arihaMta deva, susAdhu guru ane dayAmayI dhanu` ma`trAkSaranI peThe te dhyAna. dharatA hatA. ekadA narapati rAjAe rAjyane rAganI jema tyajI dai vizvane abhaya ApanArI dIkSA aMgIkAra karI. deva cira kALa vrata pALI, prAMte kALadha pAmI e mahAtmA madhyama traiveyakamAM devatA thayA.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 madhavA cakavatI - janma A jaMbudvIpamAM bharata kSetrane viSe zrAvastI nAme nagarI hatI. tyAM samudra vijaya nAme rAjA rAjaya karatA hatA. gAyanuM govALa rakSaNa kare tema yathAvidhi pRthvInuM pAlana karI, gya samaye dUdhanI jema kAMI paNa pIDA karyA vagara te kara leto hato. pavitra lAvaNyathI bhadra aMgavALI ane sarva bhadranA thAna rUpa, bhadrA nAme tene rANI hatI. tenI kakSine viSe, narapati rAjAne jIva, deva temAMthI vI avataryo. bhadrA rANIe cakavatInA janmane sUcavanArA cauda mahAsvapna mukhamAM praveza karatAM joyAM. pUrNa samaye, rANIe uttama lakSaNavALA ane suvarNanI jevA varNathI zobhatA putra ranane janma Apyo. A putra pRthvImAM madhavA (IMdra) je thaze evuM dhArIne samudra vijaye tenuM nAma madhavA pADyuM. digavijaya madhavA uMmaralAyaka thayo eTale samudra vijaye tene rAjaya gAdI soMpI. ghaNA varSa sudhI rAjayanuM pAlana karyA pachI tenA zastrAgAramAM eka vakhata cakra ratna utpanna thayuM. te pachI bIjA tera rane paNa tene AvI maLyAM. madhavAe cakra vagere ratnanI pUjA karI bahumAna karyuM. pachI cha khaMDa sAdhI parivAra sahita madhavA cakavatI zrAvatI nagarImAM AvyuM. rAjAoe teno cakravatI paNAne abhiSeka karyo. mRtyu cakravatI paNAmAM abhiSikta thayA pachI madhavA mahArAjA batrIsa hajAra mugaTadhArI rAjAothI niraMtara sevAtA hatA. navA nidhiothI temanA mane ratha pUrNa thatA hatA ane aMtaHpuranI strIenI nayanakamaLanI mALAothI nitya pUjAtA hatA. A sivAya.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 bIjA paNa aneka pramAdanAM sAdhane temane sulabha hatAM. tathApi te potAnI pitR paraMparAthI AvelA zrAvaka dharmamAM kadi paNa pramAdI thatA nahIM. temaNe vividha prakAranAM jinabiMba sahita karAvyAM. te dararoja caitya pUjA karatA. sAdharmika vAtsalya karI haMmezAM navA navA vrata niyamo dhAraNa karatA. pAchalI vaye madhavA cakravatIe dIkSA grahaNa karI rUDI rIte pALI. ane paMca parameSThInuM maraNa karatAM karatAM paMcatva pAmI, madhavA cakravatI devalokamAM devatA thayA. cothA zrI sanakumAra cakravatI caritra pUrvabhava vikamayazA rAjA-sanakumAra devalokamAM deva. jaMbuddIpanA bharatakSetramAM kAMcanapurI nAme nagarI hatI. tyAM vikramayazA nAme rAjA hatA ane nAgadatta nAme eka ghaNI samRddhi vALa sArthavAha hato. nAgadattane viSNuzrI nAme strI hatI. ekadA e suMdara strI kAkatAlIya nyAyathI vikramayazA rAjAnI dRSTie paDI. tene jotAM ja kAmadeve rAjAnuM vivekarUpI dhana harI lIdhuM. viSNu zrInuM haraNa karI vikramayazAe tene aMtaHpuramAM dAkhala karI ane potAnI kItine kalaMka lagADyuM, viSNune pati nAgadatta sArthavAha gAMDo thaI gayo. ane "viSNuthI ! viSNuthI!' ema bUma pADate jayAM tyAM rakhaDavA lAgyo. viSNuzrIne saMga pAmelA rAjAne keTaloka kALa sukhamAM nirgamana thayuM. paNa tene haMmezAM viSNuzrI sAthe ja ramata joI, tenA aMtaHpuranI bIjI rANuMoe irSAthI kAmaNa karyuM. rAjAe ghaNuM jatana ryA chatAM te na bacI ane
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 kSaya rAgInI jema dhasAI dhasAI mRtyu pAmI. viSayAzaktithI bhAna bhUlelA rAjA viSNuzrInA mRtadehane upADavA detA na hatA ane tene joI joine pralApa ane vilApa karatA. maMtrIee yuktipUrvaka mRtakane araNyamAM khaseDayuM. tee ema mAnatA hatA ke rAmane zAka dhIme dhIme AA thaze. paNa temanI dhAraNA khoTI paDI. rAjAe anna pANInA tyAga karyAM. pradhAnA rAjAne jaMgalamA laI gayA ane viSNuzrInuM klevara tene soMpyu . klevara jotAM ja rAjA camakayA. mRtadehamAMthI durgaMdha nIkaLatI hatI. cAre bAju khrIDIe hatI. mAM bihAmaNuM banyuM hatuM. mAkhIe gaNagaNuAta karI rahI hatI. netromAM kANAM paDayAM hatAM ane tenA stana gIdhAe kAcI nAkhyA hatA. rAjAne jIvananI anityatA sAthe nirasatA samajAi. te nagaramAM pA pharyAM ane mRtadeha agnidAha mATe sAMpyA. vizrI jatAM rAjAnI sarve saMsAramAyA gai ane teNe sutratAcArya pAse DhIkSA aMgIkAra karI. peAtAnA deha upara nispRha thaI teNe tItra tapazvaryAM AdarI ane peAtAnA zarIrane zeAkhavI nAkhyuM. kALayeAge mRtyupAmI vikramayazA rAjiSa sanatkumAra devalAkamAM zreSTha AyuSyavALA devatA thayA. sanatkRmAra cakInA pUrvabhava(cAlu) jinadhama zeTha ane zodhamendra devasa bA~dhI AyuSya pUrNa karI, vikramayazAnA jIva rahapuranagaramAM jinadha nAme zreSThIputra thayA. e zreSDIputra bALapaNathI ja bAra prakAra nA zrAvaka dharma ne pALatA hatA. ATha prakArI pUjA vaDe tIrthaMkaronI ArAdhanA karatA hatA. aNIya vagere dAnathI munirAja pratilAbhatA hatA ane asAdhAraNa vAtsalya bhAvathI sAdhaka janone dAnavaDe prasanna karatA hatA. A pramANe teNe keTaleka kALa nimana karyAM.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 A tarapha nAgadatta sArthavAha priyAnA virahathI duHkhI thaI mRtyu pAmI keTalAka bhava karI siMhapura nagaramAM agnizarmA nAme brAhmaNa . keTalAka kALa pachI te tridaMDI bane ane te nagarane harivahana rAjA tene bhakta banyuM. eka divasa harivAhane agnizamane bhejana mATe nimaMtraNa ApyuM. agnizarmAe daivage rAjadvAramAM AvI caDelA pelA jinadharma nAmanA vaNikumArane joye. tene jotAM ja pUrvajanmanA virathI agnizarmA RSinA netro roSathI rAtA thaI gayAM. aMjalijoDI pAse UbhelA harivahana rAjAne teNe kahyuM, "A zreSThinA pRSThabhAga upara atiuSNa dUdhapAkanuM pAtramUchI je bhejana karAvaze te bhajana karIza, nahi to akRtArtha paNa Ave tema cAlyA jaIza." rAjAe te kabula karyuM. jinadharmane suvaro ane tenA pRSTha bhAga upara uSNu dUdhapAka mUkI tridaMDIne jamADaze. jinedhame pUrvabhava saMcita karmaphaLa jANuM sahana karyuM. paNa pachI teNe dIkSA lIdhI. navakAra maMtranA dhyAnamAM tatpara rahI samyaka prakAre upasargo sahana karI, mRtyu pAmI jinadharmazeTha saudharma kapamAM Indra je. tridaMDI mRtyu pAmI Indrane airAvata -hAthI thaye tyAMthI mRtyu pAmI, vacce bhava karI asita nAme yakSarAja tha. sanakumAra cakravatI sanakumArane janma-azva sahita adazya thavuM. A jaMbudviIpamAM kurU maMgala dezane viSe hastinApura nAme nagara hatuM. temAM azvasena nAme rAjA rAjya karato hato. tene sahadevI nAme mahArANI hatI. develekanAM sukha bhogavI jinadharma zeThano jIva sahadevInI kukSine viSe putra paNe avataryo sukhe sutelAM sahadevIe cauda suhA ne mukhamAM praveza karatAM joyA. anukrame prasava samaya AvatAM rANue advitIya rUpa vaibhavavALA, suvarNanA jevI
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 kAntivALA ane sarva lakSaNe paripUrNa eka kumArane janma ApyuM. azvasena rAjAe tenuM sanakumAra evuM nAma pADayuM. A sanakumArane mahendrasiMha nAme eka mitra hatA. eka divasa banne mitro makaranda nAmanA udhAnamAM krIDA karavA gayA hatA. tyAM sanaskumAra pitAe bheTa Apela jaladhi kalela nAmanA azva upara beThe. azva turata ja doDavA lAgyA. jota jotAmAM kumAra sahita azva adazya the. azvasena rAjAe Thera Thera joDesavAro melI tapAsa karAvI paNa sanakumArane patto lAge nahi. Akhare sanakumAranA mitra mahendrasiMhe tene zedhavAnuM mAthe lIdhuM. bakulamatie kahela sanakumArane vRttAnta eka vakhata mahendrasiMhe sanakumAranI zedhamAM aTavImAM praveza karyo. dUra jatAM teNe keTalIka strIothI vIMTAyela, AnaMda karatA eka yuvakane che. yuvAne tene turata oLakhyo ane pUchyuM, "mahendrasiMha! tuM ahiM kema ane kyAMthI Ave che?" mahendrasiMhe tenA adazya thayA pachInI badhI vAta kahI ane tene vRttAnta jANavA tenI vAta pUchI. sanakumAre bakulamatIne sarva vAta jaNAvavAnuM kahyuM. bakulamatIe mahendrasiMhane kahyuM, "te azva tamArA mitrane bhayaMkara aTavImAM laI gayo ane bIje divase Ubho rahyo. azva uparathI tamArA mitra utaryA ke tuta azva maraNa pAmyA. Aryaputra jalapAna karavAno vicAra kare che teTalAmAM te vanano adhiSThAyaka yakSa jalapAtra sAthe hAjara . yakSe jalapAna karAvyuM ane mAnasa sarovaramAM snAna karAvyuM. A vakhate pUrvabhavanA zatra asita yakSe Aryaputrane joyo ane teNe aneka upasargo kya. tamArA mitra bAhu yuddhathI yakSane harAvyuM. tyAra pachI Arya putra page cAlIne aTavI bahAra AvyA. tyAM bhAnuga vidyAdharanI ATha kanyAoe
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 temane joyA. ane temanI sAthe pitAnI saMmatithI paraNI. eka vakhata ratigRhamAM Arya putra sutA hatA te samaye asita yakSe temane upADI keI bhayaMkara araNyamAM mUkyA. jAgRta thatAM temaNe eka mahA prAsAda che. te prAsAdamAM rahela caMdra yazAnI sunaMdA kumArIne paraNyA. strI ratna sunaMdA sAthe Arya putra harSathI vAta kare che teTalAmAM ja vega vidyAdhara temanA upara caDhI AvyuM. paNa Arya putre tene mArI nAkhyA. vajA vegane pitA azanivega putranA varane badale levA Arya putra upara caDhI Avyo paNa caMdraga ane bhAnuvege Aya putrane sahAya karI. bhayaMkara yuddha thayuM. chevaTe Arya putre azaniveganA mastakane chedI nAkhyuM. caMdravega vagere vidyAre Arya putrane vaitADhayagiri upara laI gayA. ane vidyAdharonA mahArAjA banAvyA. mArA pitA caMdrage mArI sAthe tamArA mitrane bIjI vidyAdhara putrIo paraNAvI. Aje ame kIDA karavA Arya putra sAthe ahiM AvyAM chIe." cakripaNAne abhiSeka bakulamatIe sanakumArane vRttAnta jaNAvyA pachI, kumAra mahendrasiMhane vaitADhayagiri upara laI gaye. mahendrasiMha mitranI Rddhi siddhi joI Ananda pAmyo. paNa tene te sanakumArane azvasena rAjA pAse laI ja hatuM eTale teNe mitrane kahyuM, "tamArA vinA tamArA mAtA pitA jhUre che." tatkALa sanakumAra vidyAdharo sAthe hastinApura gayA ane patnI ane parivAra sahita mAtA pitAne page lAgyA. putranI ddhi siddhi joI rAjA rANI AnaMda pAmyA. sanakumArane rAjyano bhAra soMpI, azvasena rAjAe dIkSA lIdhI ane svazreya sAdhyuM. sanakumArane anukrame cauda mahA ratna prApta thayAM. teNe caka ratnane anusArI bharata kSetranA cha khaMDa sAdhyA ane naisarpa vagere
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 navidhi sAdhyA. rAjAe e cakIpaNAnA abhiSeka karyAM. deve e paNa temAM bhAga lIdhe. nagaramAM bAra varSa sudhI A utsava cAlyeA. samagra hastinApura bAra varSa panta daMDa, dANu ane rAjasubhaTAnA pravezathI rahita rahyuM. kara vagerethI jarA paNa nahi pIDatA sanatkumAre peAtAnI prajAnu pitAnI jema pAlana karyuM". A traNa jagatamAM tenA jevA pratApavAna ane rUpava'ta bIjo kAi thayA nathI. sanatkumAranI dIkSA eka divasa indre sanatkumAranA rUpanI prazaMsA karatAM kahyuM, 'tenA jevuM rUpa ke kAnti deva ke manuSyamAMnathI.' indranA A zabdo sAMbhaLI e deva brAhmaNanuM rUpa dharI sanakumArane jovA AvyA. sanatkumAra te samaya snAnanI taiyArI karatA hatA. tenuM rUpa dekhI devAe mAthu' dhuNAvyuM ane manamAM kahyuM, "indra kahetA hatA tevuM ja rUpa ane kAnti che." sanatyumAre brAhmaNAne kahyuM, "mArU'rUpa nihALavA tame rAjasabhAmAM Avajo. te vakhate me' AbhUSaNA paheryAM haze." brAhmaNA sArUM" kahI rAjasabhAmAM AvyA. temaNe sanakumArane joyA. jotAM ja temanuM mukha palaTAyuM. sanatkumAre gathI kahyuM, "nAnAgAramAM tame mane joyA hatA tenA karatAM atyAre hu keTalA suMdara dekhAu' chuM." brAhmaNAe kahyuM, "mahArAja ! te rUpa tA gayuM atyAre te Apa ghaNA kadarUpA lAgeA che." sanakumAre zarIra upara hAtha pheravyA tA kAyA rogAthI grasita banI du dhamaya banI hatI. devAe peAtAnuM svarUpa jaNAvyuM ane kahyuM, "indranI prazaMsAthI ame tamane nirakhavA ahiM AvyA hatA. paNa snAnAgAranuM rUpa atyAre nathI." sanatkAra samajayA, "mArA rUpane mArA abhimAne grasita karyuM che. huM mUrkha, anitya dehamAM muSThita thai bhAna bhUlye." cakrIne vairAgya AvyA ane teNe vinayadhara muni pAse DhIkSA lIdhI. 10
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 mRtyu sanakumAra rAjarSine rAgo eka pachI eka vadhatA gayA. paNa regane te samatA bhAve sahana karatA. reganA pratikAranI temanI pAse labdhi hatI. chatAM teo deha para nimaNapaNe dAkhavatA. rUDI rIte cAritrapALI, ane aNasaNa karI sanakumAra rAjarSi devalamAM deva paNe utpanna thayA. zrI zAntinAtha caritra zAMtiM zAMti nizAMta zAMta zAMtA zivaM namaskRtya tetuH zAnti nimitte maMtrapade zAntaye staumi bhAvArtha - jenAmAM upadrava zAnta thayA che, je rAgadeSa rahita che, je zAntinA sthAna rUpa che ane je ratuti karanAranI zAtinA kAraNarUpa che evA zrI zAntinAtha prabhune namaskAra karIne zAti mATe maMtrothI temanI stuti karUM chuM. Amiti nizcita vIse name name bhagavatete pUjAma zAntijinAya jayavate yazarivane svAmine daminAma sakalAtizeSaka mahA saMpatti samanvitAya zasyAya gelekya pUjitAya ca namo namaH zAMti devAya
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 samara susamUha svAmika saMpUjitAya ni (na) jitAya bhuvana jana pAlaghatatamAya satataM namastama sarva duritIgha nAzana karAya sarvA ziva prazamanAya duSTa graha bhUta pizAca zAkinInAM pramathanAya bhAvArtha - e pramANenA nizcita vacanAvALA, pUjAne yegya, rAgadeSane jItanArA, yazavI, munionA svAmI, saMpUrNa cotrIza atizaya rUpa meTI saMpadAvALA, prazaMsavA gya, traNa lekanA jIthI pUjita, sarva devatAonA samUha ane temanA svAmi cosaTha Indro vaDe pUjAyelA devatAo vaDe paNa nahi chatAyelA, traNa bhuvananA lekanuM pAlana karavAmAM ghaNA sAvaghAna, sarva pApanA samUhane nAza karanAra, sarva upadrava zAnta karanAra, tathA kharAba graha, bhUta, pizAca ane zAkinIone nAza karanArA evA zrI zAntinAtha bhagavAnane, haMmezAM, vAraMvAra namaskAra thAo. saMtikara saMtijirNa jagasaraNuM jayasirII dayAre samarAmi bhatta pAlaga nivvANa garUDajyasevaM bhAvArtha - zAntinA karanAra, jagatane zaraNabhUta, jyalakSmInA ApanAra, bhaktane pALanAra ane nirvANa devI ane garUDa nAmanA yakSe jenI sevA karI che evA zrI zAntinAtha bhagavAnanuM huM maraNa karUM chuM.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 148 laMca-jighuttama-muttama-nittama-sattadhara, ajajava-maddava-khaMti-vimuttisamAhinihi; saMtika paNamAmi damuttamatiyare saMtimuNI mama saMti samAhita dasau. bhAvArtha-te jinane viSe uttama tathA pradhAna, ajJAnarahita ane bhAvayazane dharanArane, nirmAyikapaNuM, niraMhakAratA, kSamA. nirlobhatA ane samAdhinA sAgarane, zAMtinA karanArane tathA Indriyane davA vaDe karI uttama tathA tIrthanA karanArane huM praNAma karuM chuM. zrI zAMtinAtha muni mane zAMti ane uttama samAdhi rUpa varadAna Ape. taM saMti saMtikara, saMtirNa sAva bhayA saMti thaNAmi jirNa, saMti viheume bhAvArtha- je thakI sarva bhaye nAza pAmyA che. te zAMtirUpa ane zAMtinA karanAra zAMtinAtha jinezvaranI huM stuti karuM chuM. te mane zAMti kare. tityavarapavattayaM tamaya rahiyaM, dhIrajaNa thaagni cUakali kalusaM; saMtisuha pavattayaM tigaraNa payA , saMtimahaM mahAmuNuM saraNamuvaName bhAvArtha- uttama je tIrtha tenA pravartAvanAra, ajJAna ane karma thakI rahita, dhIra purUSo vaDe stuti karAyela tathA puSpAdake pUjA karAyela, choDayuM che kalahanuM pApa jeNe evA, mokSa sukhanA karanAra mahAmuni zrI zAMtinAthane zaraNe huM, trikaraNa zudhe, jAuM chuM.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 ta mahAmuni maMpi pajalI rAgadeAsa bhaya mAha vijraa' devadAvanadi 'kri satimuttamaM mahAtava name bhAvA - rAga, dveSa, bhaya ane mAdgha rahita, deva, dAnava ane narendrathI pUjAyela (pUjita), meATu' che tapa jevuM evA mahAmuni zAMtinAthane huM paNa hAtha joDIne namaskAra karU chu. zrImate zAntinAthAya namaH zAnti vidhAyine trailAyasyAmarAdhIza. mukuTAbhya itAMpraye zAntiH zAMtikaraH zrImAn zAnti dizatu me guruH zAMtirela sadA taiyA, yeSAM zAMtigRhe gUDha utkRSTa riSTa duSTa graha gati duHsvapnaHnimittAhi saMpAdita hita sa'pannAma grahaNa jayati zAMtaH bhAvArtha :-jJAnAdika lakSmIvALA, traNa leAkanA prANIonI zAntine karanArA, tathA indroe mukuTA vaDe pUjyA che. caraNa jemanA evA zrI zAntinAtha bhagavAnane namaskAra thAM. zAMti karanAra, jJAna lakSmIvALA ane tattvanA upadeza karanAra zrI zAntinAtha bhagavAna mane zAMti ApeA. jemanA dharane viSe zAMtinAthanI pujA thAya che te leAkanA dhera haMmezAM zAMti ja che. ja
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 dUra karyA che upadrava, duSTa grahanI gati tathA kharAba svapnAM je duHkhanA hetu apazukana vagere che tene evA tathA saMpAdita karI che hitanI saMpatti jeNe evuM zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM nAma grahaNa utkRSTa varte che. sudhA sadara vAgajanA nirmalIkRta diDamukhaH mRgalakSma tama zAnya zAntinAtha jinoDa ratuvaH pitAnI amRta jevI vANI rUpI caMdrikAthI jeNe dizAonA mukha bhAgone nirmaLa karyo che ane jemane mRganuM cihna (lAMchana) che evA zrI zAntinAtha jinezvara tamArA ajJAnanI zAnti mATe thAe. pUrvabhava prathama bhava-zrISeNu rAjA A jaMbudvIpanA bharata kSetramAM ratnapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM zrISeNa nAmano rAjA rAjya karatA hatA. tene abhinaMditA ane zikhInaMditA (siMhanaMditA) nAme rANIo hatI. eka nakhata abhinaMditA rANIe rAtre sUrya ane caMdra banene ekI sAthe svapnamAM dIThA. pUrNa mAse abhinaMditAe sUrya caMdra sarakhA be putrone janma A. rAjAe temanAM InduSeNa ane biMduSeNa evAM nAma pADyAM. anukrame bALake vRddhi pAmyA ane zastra tathA zAstra kaLAmAM pravINa thayA. A arasAmAM bharatakSetramAM acalapura nAmanuM nagara hatuM tyAM sAMga caturveda bhaNanAra ane sarvaThThImAM ziromaNi dharaNI jaTa nAme eka vikhyAta brAhmaNa raheto hato. tene yazobhadrA nAme eka patnI hatI. AnI sAthe saMsAra sukha bhogavatAM dharaNI jaTane naMdibhUti
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 ane zivabhUti nAme be putro thayA. A brAhmaNane tyAM kapilA nAme eka dAsI hatI. tenI sAthe paNa te brAhmaNa dhaNA kALathI ratikrIDA karatA hatA. svaccha Mde krIDA karatAM te duSTadrIjane krame karIne kapila nAme eka putra thayA. dharaNIja>= yazAbhadrAnA be putrone rahasya sahita sAMgaveda bhaNAvyA. ati buddhimAna kapilamAtra maunapaNa sAMbhaLI sAMbhaLIne vedasAgaranA pAragAmI thayA. kapila dAsIputra hatA tethI leAkAne ke dharaNIjaTane tene mATe mAna na hatuM; tethI kipale acalagrAma cheADayu ane peAtAnA hAthe janeAI paherI ratnapura nagaramAM AvyeA. A nagaramAM satyakI nAmanA upAdhyAya hatA, tenA saMparkamAM kapila AvyA. upAdhyAye peAtAnI satyabhAmA nAme putrI pilane paraNAvI. kapila satyabhAmA sAthe sukha bhagavate peAtAneA kAla ni mana karatA hatA. A arasAmAM kapila ane satyabhAmAnA saMsAramAM viSakaTaka UbhuM thayuM. eka vakhata kapila varSARtumAM nATaka joi mADI rAtre dhera AnyA. rastAmAM kapaDAMna bhI jAya te mATe teNe tene bagalamAM rAkhyAM paNa ghara najIka AvatAM teNe vastra paherI lIdhAM varasAdathI bhIna celA patinI ThaMDI dUra karavA satyabhAmA vajro laI sAmI AvI. kapile kahyuM, "meM vidyA prayAgathI muzaLadhAra varasAdamAM paNa mArAM vastro kaiArAM rAkhyAM che." satyabhAmA paMDita putrI aAvAthI kapilane jotAMja satya paristhiti samajI gaI. tenA sava deha bhI jAyelA hatA. zarIramAMthI pANI jhaLatu` hatu`. patinI maMtranI vAta tene bhAIonatI che ane te anidyASa nAmano vidhAdhara upADI gayA DhApAyamAnasa na karazo." ema kahI temaNe vidyAnA baLe pratAraNI
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra kapiladAsI putra che ema jyAre gharaNI jaTa pAsethI jANavA maLyuM tyAre satyabhAmA rAjAne Azrame gaI ane vividha tapazcaryA karI pitAnuM jIvana vyatIta karavA lAgI. A arasAmAM zibInA balarAjAe potAnI putrI zrIkAntA zrASaNanA putra InduSaNane ApI. zrIkAntAnI sAthe Avela anaMgamatikA nAmanI vezyA mATe zrISeNanA be kumAre laDI paDayA. putronI AvI tuccha vaDhavADa dekhI rAjA kaMTALI gaye ane teNe viSamizrita puSpa sudhI jIvanano aMta A. zrISeNanA mRtyunA samAcAra sAMbhaLI zikhinaMditA, abhinaMditA ane satyabhAmAM paNa viSamizrita maLa sudhI mRtyu pAmyA. bIje bhava-yugalika manuSya zrISeNa ane abhinaMditAe uttara kurUkSetramAM purUSastrInA eka yugalarUpe janma lIdho ane zikhinaMdItA ane satyabhAmAe bIjA yugalarUpe janma dhAraNa karyo. trIje bhava-sIdhama devalokamAM deva niSpApa yugalika jIvana jIvI zrISeNa vagere cAre che saudharma devalokamAM utpanna thayAM. ceAthe bhava-amitateja vidyAdhara amitatejane janma bharata kSetranA vaitADhaya parvata uparanA rathanupura cakravALa nAme nagarane viSe arka kIrti nAme vidyAdharone rAjA hato. tene jAtisAgarANI hatI. zrISeNa rAjAne jIva saudharmadevalokamAMthI eka vikhyAta brAhmaNa raheto hato. tene yazobhadrA nAme eka patnI hatI. AnI sAthe saMsAra sukha bhegavatAM dharaNIjane naMdibhUti
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 satyabhAmA (dAsIputra kapilanI patnI)ne jIva aka kIrti rAjAnI putrIpaNe utpanna thayA. rAjAe tenuM nAma sutArA pADayuM. zrISeNa rAjAnI rANI abhinaMditAnA jIva tripRSTha vAsudevanI rANI svayaM prabhAnA putra paNe utpanna thayA. tenuM nAma vijaya pADavAmAM AvyuM. zrISeNa rAjAnI bIjI rANI zIkhI naMditAnA jIva tripRSTha vAsudevanI putrI paNe utpanna thayA. tenuM nAma jayAtiprabhA pADavAmAM AvyuM. dAsI putra kapilanA jIva aSanidheSa nAme vidyAdharAnA rAjA thayA. eka vakhata aka prIti parivAra sahita tripRSTha vAsudevane mahemAna thayA tyAre tripRSThe peAtAnI putrI jayAti prabhAne amiteja vere paraNAvI. (Ama pRthvabhavanA rAjA zrISeNa ane rANI zikhinaMditA A bhavamAM pati patnI banyA) ane aka khrItie peAtAnI putrI sutArA tripRSTha vAsudevanA putra vijaya vere paraNAvI (Ama zrISeNanI rANI abhinaMditA ane dAsI putra kapilanI patnI satya bhAmA) A bhavamAM pati patnI banyA). -sutArAnuM haraNu eka divasa aniveSa (dAsI putra kapilanA jIva) vidyAdhare pratAraNI vidyA vikavI eka mRga banAvyeA. vijaya tene mAravA gayA. te vakhate teNe sutArA (pUrva bhavanI patnI satyabhAmA)nuM haraNa karyuM... ane kRtrima sutArA banAvI mane sape DaMza dvIdhA che' evA kRtrima pAkAra karyAM. thADI vAramAM kRtrima sutArA maraNa pAmI. patnInA mRtyunu' du:khana sahana thavAthI vijaye baLI maravA citA saLagAvI. tevAmAM be vidyAdharAe AvIne vijayane kahyuM, " tamArI patnI bhAionatI che ane te anidhANa nAmanA vidyAdhara upADI gayA kApAyamAnasa na karaze." ema kahI temaNe vidyAnA baLe pratAraNI
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 vidyA naSTa karI eTale kRtrima sutArA adahAsya karatI cAlI gaI. aSaniSa vidyAdharanuM duSkRtya jyAre amitatejanA jANavAmAM AvyuM tyAre teNe vijayane vidyAdhara sAme laDavA mokalyo ane pote aSaniSanI vidyAone cheda karanArI mahAjavALA nAmanI vidhA sAdhavA himavaMta ga. vijya ane anizeSa vacce yuddha ahiM aSaniSa ane vijaya vacce laDAI thaI. yuddhamAM zastra vaDe vijaye aSanidhiSanuM mastaka chedI nAkhyuM. eTale ekanA be aSanighoSa thayA. ane te benA mataka chedayAM eTale cAra aSanighoSa thayAM. ema thoDIka vAramAM seMkaDo aSaniSa thaI gayA. vijaya gabharAvA lAge. tevAmAM amitateja vidyA sAdhI tyAM Avyo eTale tenI mahAjavALA vidyAnA prabhAvathI eka aniSanAM saghaLAM rUpa zAnta thaI gayAM ane tenI senA nAsI gaI. aSanighoSa nAsIne bIkane mAryo baLadeva muninA samavasaraNamAM jaI beThe. A sAMbhaLI amitateja paNa tyAM gayA. tyAM muninA mukhathI pitAne pUrvabhava sAMbhaLI tathA pote bhaviSyamAM tIrthakara thaze evuM vacana sAMbhaLI amitate je zrAvakanAM bAra vrata aMgIkAra karyA. amitateja nI dIkSA eka divasa amitateje cAraNa munione pUchayuM, "mArUM AyuSya keTaluM che ?" munioe javAba Ape. "tamAruM AyuSa have chavIsa divasa bAkI rahyuM " A sAMbhaLI amitateje vijaya sAthe dIkSA lIdhI. pAMcame bhava-dazamA devalokamAM deva zrI vijaya ane amitate ja mRtyu pAmI prA eka patnI dazamA devalokamAM utpanna thayA. tyAM susthitAvarta ane naMdibhUti
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 vimAnanA savAmI maNila ane divyagula nAme devatA thaI sukhe rahevA lAgyA. - chaThTho bhava-aparAjita baLadeva aparAjita baLadevano janma jaMbudvIpanA ramaNIya vijyamAM zubha nAmanI nagarIne viSe mita sAgara nAme rAjA rAjya karato hato. tene vasuMdharA ane anuddarA nAme be rANIo hatI. amitatejane jIva devalethI cyavI vasuMdharA rANInI kukSimAM putrapaNe utpanna thaye. te samaye sukhe sUtelA vasuMdharA mAtAe baLabhadranA janmane sUcavanArA cAra mahAravane mukhamAM praveza karatAM joyAM. pUrNa samaye vasuMdharA rANIe putrane janma Apyo. rAjAe tenuM nAma aparAjita pADayuM. vAsudevane rAjyAbhiSeka | vijayane jIva devalokanAM sukha bhegavI anurAnI kukSine viSe putrapaNe utpanna thaye. anuddharA rANIe vAsudevanA janmane sucavanArAM sAta mahA svapna mukhamAM praveza karatAM joyAM. pUrNa mAse rANIe putrane janma Apyo. mita sAgara rAjAe tenuM nAma anantavIrya pAyuM. banne putra moTA thayA eTale rAjAe anaMta vIryane gAdIe besADI dIkSA lIdhI. nAradamunie damitArine uzkeryo eka vakhata anaMtavIrya vAsudeva ane aparAjita baLadeva pitAnI barbarI ane kirAtI nAme dAsIonuM ghaNuM sArUM nATaka jevAmAM lIna thayA hatA tyAre kalaha jovAmAM kutuhalavALA tridaMDI nAradaRSi sabhAmAM AvyA. nATaka jovAmAM lIna hevAthI te bane bhAIone nAradanA AgamananI khabara paDI nahi. AthI nAradaRSi kopAyamAna thaI temane kaSTa pamADavAnA irAdAthI vitADhaya parvatanA
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 pratyakSa damitAra rAjA pAse gayA. tyAM jaI temaNe bakharI ane kirAtInAM vakhANa karI temane meLavavA mitAri rAjAne uzkeryAM. prativAsudeva damitArie dUta meAkalI dAsIene mAkalI devA kahevarAvyu. thADA divasamAM mekalI daIzuM ema vAyadA karIne anaMtavIye dUtane pAchA kADhayA. pachI damitAri sAthe laDavA mATe vidyA sAdhavAnA vicAra karavA lAgyA. eTalAmAM prajJapti vagere vidyA thai kahevA lAgI ke ame tamAre AdhIna chIe. vidyA prApta thayA pachI banne bhAI ee dAsIene mAkalI nahI eTale mitAri rAjAe pharIthI kRta mADhyo tyAre vidyAnA baLathI banne bhAio be dAsIonuM rUpa karI tyAM gayA ane peAtAnI kaLAthI rAjrane tathA sajanAne meha pamADayA. rAjAe ati prasanna thaI temane peAtAnI kuMvarI kanakazrIne nATayakaLA zikhavavA rAkhyA. eka divasa te banne jaNe kanakazrI AgaLa anaMtavIyanA dhaNA vakhANa karyAM. tethI kanakazrI ana tavIya upa prabaLa rAgavALI thaI. paraMtu tenI IcchA pAra paDavI azakya dhArI niHsAsA nAkhyA eTale banne bhAIe peAtAnuM rUpa pragaTa karI kanakazrIne lai cAlatA thayA. jatI vakhate rAjAne khabara ApI ke ame kanakazrIne laI jaI e chIe rAjA damitAri sanya taiyAra karI temanI pAchaLa paDayA eTale temane sAta divya pragaTa thayAM. dArUNa yuddha thayuM; chevaTe prativAsudeva damitAritu mRtyu mitArie vAsudeva upara cakra che|Dayu'. tenAthI ana'tavIya vAsudeva kSaNavAra mUti thayA. paNa thADIvAramAM ja sAvadha dharma teja cakrathI mitArinuM mastaka DheDhI nAkhyu. pachI banne bhAie peAtAnA nagara tarapha AvavA nIkaLyA. rastAmAM kIrtidhara vaLI nAmanA muninA samavasaraNamAM dezanA sAMbhaLavA beThA. dezanAne aMte
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 kanakazrIe peAtAnA vRttAMta pUchyA. vaLIe tene tenA pUrvabhava kahyo. te sAMsaLI nazrIe vairAgya pAmI dIkSA levAnA vicAra jaNAvyA. dhera AvI utsavapUrvaka kanakazrIe dIkSA lIdhI ane aneka prakAre tapa karI meAkSa pada pAmI. aparA jatanI dIkSA pahelI samyakatva vaDe zAbhatA aparAjita ane ana'tavIya rAjya pALavA lAgyA. lAMbu AyuSya bhegavI anaMtavI nArakIe gayA. bhAInAM maraNathI duHkha pAmI aparAjita baLadeve putrane rAjya soMpI, jayadhara gaNadeva pAse dIkSA lIdhI ane rUDI rIte pALI. sAtamA bhava-devalAkamAM deva ante aNusaNa karI, samAdhipUrvaka mRtyu pAmI aparAjita baLadeva acyuta devaleAkamAM devapaNe utpanna thayA. AThame bhava-vajrAyuddha cakravatI A jaMbudrIpanA pUrva mahAvidehanA maMgalAvatI vijayamAM ratnasaMcayA nAme nagarImAM kSemakara nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene ratnamALA nAme rANI hatI aparAjita baLadevanA jIva acyuta devalAkamAMthI cyavI ratnamALAnI kukSine viSe putrapaNe utpanna thayA sukhe sutalA ratnamALA rANIe cauda mahAsvapna ane padaramu' va mukhamAM praveza karatuM joyuM. pUrNa mAse ratnamALA mAtAe putrane janma ApyA. mAtAe svapnamAM vaja joyu hatuM tethI putranuM nAma vAyuddha pADayuM. anukrame meATA thayA tyAre tene lakSmIvatI nAmanI rAjakanyA sAthe paraNAvyA. ana'tavIya vAsudevane jIva acyuta devalAkathI cavI lakSmIvatInI kukSine viSe putrapaNe utpanna thaye|. pR mAse lakSmIvatIe putra ratnane janma ApyuM. pitAe tenu nAma sahasrA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 yuddha pAyuM. tene meTo thatAM nakazrI nAme rAjakanyA sAthe paraNAvyuM tenAthI zatabALa putra thaye. vaja yuddhane upasarga eka vakhata vAyuddha vasaMtakIDA mATe udyAnamAM gayA hatA. tyAM kIDA karatA hatA tevAmAM vidyadadaSTra nAme deva je pUrvabhavamAM damitArI rAjA hato teNe verabhAvathI vajAyuddha upara eka moTo parvata nAkhe, vAyudhe te parvata muSTi vaDe pakaDI tenA cUrA karI nAkhyA. te vakhate kendra mahAvideha kSetranA jinendrane namI naMdIzvara dvIpanI yAtrA karavA jatA hatA. temaNe vAyuddhane joyA, A vAyuddha A bhavamAM cakravartI ane AvatA bhavamAM zrI zAtinAtha nAme sALamAM tIrthakara thaze" ema ghArI IMdra, temanI pUjA karI, naMdIzvaradvIpe gaye. kSemakara rAjAne kevaLajJAna kSemakara rAjAe kAMtika devatAnI preraNAthI rAjayane bhAra vajA yuddhane saMpI, vArSika dAna ApI, dIkSA lIdhI. anukrame kevaLa-jJAna pAmI pRthvI upara vihAra karavA lAgyo. vajAyuddhanI dIkSA ahIM vA yuddhane Ayudha zALAmAM cakaratna utpanna thayuM. cakanI pAchaLa pharI vajAyudhe cha khaMDa pRthvI sAdhI lIdhI. eka divasa kSemakara prabhu cakrIna udyAnamAM samo saryA. temanI dezanA sAMbhaLI, vAyudhe rAjyane bhAra sahastrA yuddhane soMpI dIkSA lIdhI. -tyAMthI vihAra karI vijayuddha muni siddhi parvata para AvyA ane huM upasargo sahana karIza evI buddhithI virocana nAmanA be thaMbha upara vArSika pratimA dhAraNa karI.
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 vajayuddha munine upasargo have acIva pranivAsudevanA putra, maNikuMbha ane maNiketu, cira kAla bhavATavimAM bhamI, ane bAla tapa karI, asurakumAra devatA thayA. teo pharatA pharatA siddhi parvata para AvI caDayA. vAyuddha munine joi, pUrvanA amitatejanA bhavanA vairathI, te bane upadrava karavA lAgyA. siMha thaI temanuM zarIra ujharaDavA lAgyA. hAthI thaI jaMtuzaLa vaDe prahAra karavA lAgyA. sapathaI temanA zarIre viMTAI caravA lAgyA. evAmAM IMdranI tilottamA vagere dAsIo arihaMtane vAMdavA jatI hatI te munine upasarga thatA joI tyAM AvI eTale asukumAre tyAMthI kSobha pAmI nAsI gayA. sahasrAyudhe ghaNAM varSa rAjyanuM pAlana karI pihitAzrava nAmane gaNadhara pAse dIkSA lIdhI. anukrame vihAra karatAM banne pitA putra ekaThA thayA ane ISata prAgabhArU nAmanA giri upara gayA. navamo bhava-deva giri upara aNasaNa karI, AyuSya pUrNa thaye samAdhipUrvaka maraNa pAmI vajAyuddha muni trIjA raiveyaka devalamAM deva paNe utpanna thayA. dazame bhava-megharatha rAjA jaMbudvIpanA pUrva videhamAM puSkaLAvatI vijayane viSe puMDarIkaNI nAme nagarI hatI. tyAM dazaratha nAme mahArathI rAjA rAjya karato hato tene priyamatI ane mane ramA nAme be rANIo hatI. vajayajIva devalathI vI priyamatInI kukSine viSe putra paNe utpanna thayo. pUrNamAse priyamatIe putraratnane janma Apyo. rAjAe tenuM nAma megharatha pADayuM. A arasAmAM sahasrAyune jIva veka vimAnathI avI maneramAnI kukSi viSe putrapaNe utpanna
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 thayo. pUrNa mAse manoramArANIe putrane janma Apyo. pitAe tenuM nAma daDharathe pAyuM. baMne bAMdhavo uMmara lAyaka thatA pitAe temane paraNAvyA. lokAMtika devatAonI preraNAthI dhanaratha rAjAe royane bhAra megharathane seMpI dIkSA lIdhI. anukame kevaLajJAna pAmI tIrtha pravartAvavA lAgyA. eka divasa megharatha rAjA poSadhamAM beThA hatA tevAmAM bhayathI thara thara dhrujatuM eka kabutara rAjAnA khoLAmAM AvI beThuM eTale rAjAe tene abhayavacana ApyuM. eTalAmAM tenI pAchaLa paDeluM eka bAjapakSI AvI rAjAne kahevA lAgyuM, "he rAjA ! mArUM bhakSya tamArI pAse AvyuM che tene choDI do" rAjAe kahyuM, "are mUrNapakSI! kSaNika sukha mATe jIva hiMsA karI zA mATe narakamAM javA che ?" tyAre pakSI be, "tame kabutarane bacAve che to mane paNa sudhAthI bacAve. huM mAMsa vinA bIjuM kaMI khAte nathI." rAjAe kahyuM, "kabutarane badale huM mArA dehanuM mAMsa tane ApuM chuM". pachI trAjavuM maMgAvI rAjAe eka palAmAM pakSI mUkyuM ane bIjA pallAmAM potAnuM mAMsa kApI kApI mUkavA mAMDyuM. jema jema mAMsa kApI mUkavA mAMDayuM tema tema kabutara telamAM vadhavA lAgyuM. eTale rAjA pote trAjavAmAM beThe! eTale sarvaloka hAhAkAra karI kahevA lAgyA, "he prabhu ! tame A zuM kare che ? eka pakSIne mATe tame Avo amUlya deha gumAve che ! amane to ema lAge che ke A pakSI kaI mAyAvI deva hovo joIe kAraNa ke kaI paNa pArevuM ATaluM badhuM bhAre heI zake nahi" eTalAmAM te te pArevAmAM adhiSThita thayelo deva pratyakSa thaI kahevA lAgyA, "he rAjA! IzAnedranI sabhAmAM tamArI prasaMzA thatI hatI te mArAthI sahana na thaI tethI huM tamArI parIkSA
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 161 karavA A pArevAnA rUpamAM AvyA hatA. mArA aparAdha kSamA karo. meM IndranI prazaMsA karatAM paNa ApanAmAM adhika satva nihALyuM". A pramANe kahI deva svasthAne gayA. bIje divase rAjAe pASadha pALyA. medharatha rAjAne pArevAnA dRSTAMtathI vairAgya utpanna thayA. peAtAnA putra medhasenane rAjaya ApI vrata aMgIkAra karyuM. agIyAramA bhava-deva medharatha rASie vIzasthAnaka tapanI ArAdhanA karItI kara nAma krama. upArjana karyuM. a Mte medharatha ane dRDharatha muni zuddha cAritra pALI, sarvArtha siddhnAmanA anuttara vimAnamAM deva paNe utpanna thayA. bAramA bhava-zrI zAntinAtha bhagavAna ane zAntinAtha cakravatI cyavana A jaMbudrIpanA bharata kSetramAM hastinApura nAme nagara hatuM. temAM vizvasena nAmanA pratApI rAjA rAjya karatA hatA. temane acirA nAmanI patiparAyaNa rUpa guNa saMpanna rANI hatI. medharatha rAjAnA jIva sarvArtha siddha vimAnamAMthI cyavI, mahAvada sAtamane divase, bharaNI nakSatramAM, acirA rANInI kukSimAM putra paNe utpanna thayA. sukhe sutelAM acirA mAtAe tIrthaM kara ane cakravatI banne padane dhAraNa karanAra putrane janmane sUcavanArAM cauda mahA svapna joyAM. rANIe zeSa rAtri dharma jAgaraNamAM pasAra karI. vAe. cyavana kalyANakanA mahAtsava karyAM. janma nava mAsa ane soDA sAta divasa pUrNa thayA bAda, jeTha vada terasane divase, bharaNI nakSatramAM caMdranA yAga hatA tyAre, acirA
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 rANIe putra ratnane janma ApyA. chappana digakumArikA, cAsaTha IMdro ane asa Mkhya deva e janma kalyANaka mahAtsava ujanmyA. vizvasena rAjAe paNa nagaramAM putra janma maheAtsava ujanmyA. zubha muhutaeN pitAe putranuM nAma zAntinAtha pADayuM, kAraNake prabhu mAtAnI kukSimAM hatA tyAre dezamAM vyApela upadrava zAnta thayA hatA. anukrame prabhu yauvana vaya pAmyA aTale rAjAe temane rAja kaeNnyA paraNAvI. temanI sAthe sukha bhAgavavA pUrvaka peAtAnA kALa ni mana kare che tevAmAM yaze!matI rANInI kukSimAM, dRDharatha rAjAne jIvaputra paNe utpanna thayA. yazAmatie svapnamAM cakra dekhyuM. AthI putranA janma thatAM, svapnane anusarI putranuM nAma cakrA yuddhu pADayuM. zAntinAtha cakravatI bhagavAta jayAre pAMca hajAra varSanA thayA tyAre vizvasena rAjAe temane rAjya soMpI dvIkSA lIdhI. pachI zAntinAtha bhagavAne rAjyanI lagAma hAthamAM lIdhI ane prajAne sukha vaibhava sAthe dha ane nItinA mArge deArI. samaya jatAM eka vakhata zAntinAtha bhagavAnanA zastrAgAramAM cakra ratna utpanna thayuM. ane tyAra pachI bIjA tera ratnA temane prApta thayAM. ratnanA prabhAvathI temaNe cha khaMDa sAdhI ane cakrI pada meLavI zAntinAtha cakravatI gayA. devAe ane mugaTa banneM rAjAee cakravatI paNAnA abhiSeka karyAM. zrI zAntinAtha cakravatI' cauda ratna, nava mahAnidhi, cArAzI lAkha hAthI, cArAsI lAkha dheDA, ceArAsI hajAra ratha, chantu karoDa gAma, channu karADa pAyadaLa, khatrIza hajAra mugaTa baTTu rAjA vagerenA rAjA hatA. dIkSA leAkAntika devAnI preraNAthI prabhue vArSika dAna ApyuM. pachI peAtAnA putra cakrAyuddhane rAjaya sAMpI jeTha vada caudazane divase bharaNI nakSatramAM caMdranA yoga hatA tyAre, sahasrAmravana nAmanA
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 udyAnamAM, eka hajAra rAjAonI sAthe, dIkSA lIdhI. chaThanuM pAraNuM prabhue, maMdirapuramAM, sumitra rAjAne ghera karyuM. eka varasa sudhI vihAra karI prabhu pAchA sahastrAmavana udyAnamAM AvyA ane chaTha karI, naMdI vRkSa nIce kAusaga dhyAne rahyA. zukala dhyAna dayAvatAM prabhunAM ghAtika kSaya thaI gayA eTale piSa suda nege, bharaNI nakSatramAM caMdrano vega hato tyAre, prabhune kevaLajJAna thayuM dee samavasaraNa racyuM. temAM besI prabhue dezanA dIdhI. dezanA sAMbhaLI cakA yudhe pAMtrIsa rAjAo sAthe dIkSA lIdhI. nirvANa kevaLajJAna prApta thayA pachI prabhu lagabhaga pacIsa hajAra varSa pRthvI para vicaryo. pachI potAno nirvANa kALa samIpa AvyuM jANI prabhu saMmetazikhara padhAryA. tyAM navaso munio sAthe eka mAsanuM anasana karI, jeTha vada terasane divase, bharaNI nakSatramAM caMdrane vega hatuM tyAre, prabhu mokSa pada pAmyA. Indroe yathAvidhi prabhunA dehane agni saMskAra karyo ane naMdIzvara dvIpe jaI nirvANa kalyANaka ujavI svasthAne gayA. zrI zAntinAtha prabhune parivAra zAntinAtha prabhune nIcene parivAra hate - gaNadhara chatrIsa - sAdhu 6,000 bAsaTha hajAra 6 1,6,00 ekasaTha hajAra chase caudapUrvadhara 00,800 ATha avadhijJAnI 03,000 traNa hajAra mana:paryavajJAnI 04,000 cAra hajAra kevaLajJAnI 4,300 cAra hajAra traNa viDiyalambivALA * 06,000 cha hajAra sAvI
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 vAdalabdhivALA 02,400 be hajAra cAra zrAvaka 2,90,000 be lAkha nevuM hajAra zrAvikA 3,93,000 @ lAkha trANuM hajAra prabhunA tIrthamAM garUDa yakSa zAsana deva ane nirvANI devI. zAsana devatA thayAM. chaThThA cakravatI ane sattaramA tIrthaMkara zrI kuMthunAtha svAmI caritra zrI kuMthunAtha bhagavAna sanADatizayiibhaH surA sura nRnAthAnA-mekanADatu vazriye cetrIza atizayenI samRddhi vaDe yukta ane deva asura tathA manuSyonA svAmIo iMdra, cakravata vagerenA advitIya patizrI kuMthunAtha bhagavAna tamane kalyANa rUpI lakSmIne arthe he. pUrvabhava pahele bhava-siMhAvaha rAjA-bIje bhava-deva A jaMbudvIpanA pUrva videhamAM Avarta nAme vijyamAM khaDDI nAme eka nagarI hatI tyAM siMhAvaha nAme rAjA rAjya karato hato. te dharmane AdhAra, pApane kuThAra, nyAyanuM kuLa gRha ane samRddhi enI janmabhUmi je hato. tenuM prabhupaNuM Indra jevuM hatuM ane utsAha viSNunA jevo hate. samudranI peThe tenI maryAdA ullaMghana thatI na hatI, paraMtu e zaktimAna rAjA vayameva A jagatane maryAdAmAM rAkhatA hatA. te dharmane mATe ja pRthvInuM rAjya karato hato, dravyane mATe nahi. anAsakatapaNe bhegabhagavatAM teNe keTalAka kALa nirgamana karyo. pachI savarAcArya pAse dIkSA lIdhI. vIsa
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 thAnaka tapanuM ArAdhana karI siMhAvaha rAjarSie tIrthakara nAma karma upArjana karyuM. kALage mRtyu pAmI e samadaSTi ane samAdhitha mahAzaya sarvArthasiddha nAmanA anuttara vimAnamAM devatA thayA. trIje bhava-zrI kuMthunAtha bhagavAna A jaMbudvIpanA bharata kSetramAM hastinApura nAme nagara hatuM. tyAM zUra nAme rAjA rAjaya karate hato. tene zrIdevI nAme rANI hatI. A zrIdevInI kukSine viSe, siMhAvaha rAjAne jIva, anuttara vimAnamAMthI cAvI, zrAvaNa suda nemane divase, kRtikA nakSatramAM caMdrano vega hato tyAre, putrapaNe utpanna the. sukhe sutelAM zrIdevI mAtAe cauda mahAsvapno mukhamAM praveza karatAM joyAM ane rAtri dharmajAgaraNamAM pasAra karI. dee cyavana kalyANa mahotsava ujavyo. janma pUrNa mAse zrI devI mAtAe, vizAkha vada caudase, kRttikAnakSatramAM, chaganA laMchanavALA ane suvarNavarNavALA putrane janma Ape. chappana dipakumArikAo,cosaThaIndro, aneka devo ane zera rAjAe janma mahetsava karyo. prabhu mAtAnI kukSimAM hatA tyAre zrIdevI mAtAe ku nAmano ratna rAzi je hatuM tethI pitAe, zubha muhurte temanuM kunthanAthe evuM nAma paDyuM. anukrame prabhu yIvana vaya pAmyA eTale pitAe temane rAjakanyAo paraNAvI. kuMthunAtha cakravartI prabhu jyAre trevIsa hajAra ane sADA sAtaso varSanA thayA tyAre pitAe temano rAjayAbhiSeka karyo. eka vakhata AyuddhazALAmAM cakraratna utpanna thayuM. prabhue cakrane anusarIne cha khaMDa sAdhyA ane
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 trevIsa hajAra ane sADA sAta varSa cakravatIne vaibhava bhega. dIkSA pachI lokAMtika devatAonI preraNAthI varasIdAna ApI prabhue vaizAkha vada pAMcame, kRttikA nakSatramAM caMdrane vega hato. tyAre, sahassAmravanamAM, eka hajAra rAjAo sAthe dIkSA lIdhI. chaThanuM pAraNuM prabhue cakrapura nagaramAM vyAghasiMha rAjAne ghera paramAtrathI karyuM. kevaLajJAna cakapura nagaramAMthI vihAra karI, pharatA pharatA soLa varSe prabhu pAchA sahastrApravanamAM AvyA ane chaTha tapa karI, tilaka vRkSa nIce kAussaga dhyAne rahyA. zukala yAna vaDe ghAtI karmono kSaya thatAM caitra suda trIjane divase, caMdra kRttikA nakSatramAM AvatAM, prabhune kevaLajJAna thayuM. devoe AvI samavasaraNa racyuM. prabhue pUrvadvArathI zI, siMhAsana para besI dezanA dIdhI. dezanA bAda keIe zrAvakapaNuM to keIe sAdhupaNuM aMgIkAra karyuM gaNadharoe prabhu pAsethI tripadI pAmI dvAdazAMgInI racanA karI. prathama pirisI pUrNa thatA svayaMbhU gaNadhare dezanA ApI. dezanA pUrNa thatAM, devo ane loke prabhune vAMdI svasthAne gayA. nirvANa kevaLajJAna thayA pachI kuMthunAtha prabhue tevIsa hajAra sAtase ne cetrIsa varSa sudhI pRthvI tala para vihAra karyo. pachI pitAne nirvANa kALa najIka Avyo jANI sameta zikhara padhAryA ane eka hajAra munio sAthe aNasaNa vratane svIkAra karyo. eka mAsane anne vaizAkha vada ekamanA divase kRttikA nakSatramAM caMdrane yuga hato tyAre, hajAra munio sAthe mukti pada pAmyA. devoe
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167 sAdhu 11nA AcAra pramANe nirvANa utsava ujavyo. kuMthunAtha prabhune parivAra pRthvI tala para vihAra karatA prabhune nIcene parivAra - gaNadhara 35 pAMtrIsa 60,000 sATha hajAra sAdhvI 60,600 sATha hajAra chase cauda pUrvadhArI 670 cha se sittera avadhijJAnI 2,500 aDhI hajAra mana:paryavajJAnI 3,340 traNa hajAra traNaso cAlIsa kevaLajJAnI 3,200 traNa hajAra baso zaikiyaladhdhivALA 5,100 pAMca hajAra ekasa vAda labdhivALA 2,000 be hajAra zrAvaka 1,79,000 eka lAkhane anyAeMsI hajAra zrAvikA 3,81,000 traNa lAkha ekAsI hajAra gaMdharva yakSa ane balA devI prabhunA zAsana devatA thayA sAtamA cakravatI ane aDhAramA tIrthakaMra zrI aranAtha svAmI caritra pUrvabhava prathamabhava-dhanapati rAjA bIje bhava-deva A jaMbudvIpanA pUrva videhamAM vatsa nAme vijyane viSe susImA nAme nagarI hatI. tyAM dhanapati nAme rAjA hatA. keTaloka samaya rAjaya karyA pachI teNe saMvara muni pAse dIkSA lIdhI. dhana
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 pati rAjarSie tIvra tapazcaryA karI ane vIza thAnaka tapa karI tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. kALa ege mRtyu pAmI e samadaSTi ane samAdhistha mahAzaya navamA devalokamAM mahardhika devapaNe utpanna thayA. trIjo bhava - zrI aranAtha bhagavAna cyavana jaMbudIpanA bharatakSetramAM haritapura nAme nagara hatuM temAM sudarzana nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene mahA devI nAme patiparAyaNa rANe hatI. phAgaNa suda bIjane divase, revatI nakSatramAM dhanapati rAjAne jIva mahAdevI rANInI kukSi viSe putra paNe avataryo. sukhe sutelAM mahAdevI mAtAe cauda mahArane mukhamAM praveza karatA joyA ane rAtri dharma jAgaraNamAM pasAra karI AcAra pramANe dee cyavana kalyANaka mahatsava karyo. janma pUrNamAse mahAdevI mAtAe, mAgazara suda dazame revatI nakSatramAM caMdrane vega hato tyAre naMdA vartana lAMchanavALA ane suvarNa varNavALA putrane janma Apyo. chapana diga kumArikAo, cosaTha indro, asaMkhya devatAo ane sudarzana rAjAe janma mahetsava karyo. pitAe temanuM nAma aranAtha pAyuM prabhu yIvana vaya pAmyA eTale pitAe temane rAjakanyAo paraNAvI. aranAtha cakravatI prabhu jyAre ekavIsa hajAra varSanA thayA tyAre sudarzana rAjAe temane rAjyane bhAra seM. ekavIsa hajAra varSa pachI temanA zastrAgAramAM cakaratna utpanna thayuM ane pachI bIjA paNa tera rane utpanna thayAM. A ratnothI temaNe cha khaMDa sAdhyA. ane
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 cakravatI pada meLavyu'. devAe ane mAMDalika rAjAee cakravatI - paNAnA mahAtsava karyAM. dIkSA "" ekavIsa hajAra varSa cakravatI nA vaibhava bhAgavyA pachI, leAkAntika devAnI tI pravartAvA"nI vijJathiI vArSika dAna ApyuM. sAMvatsarika dAnane anta peAtAnA kuMvara aravindane rAjaya sAMpI, vaijayantI zibikAmAM besI, sahasramravanamAM padhAryAM ane chaTha karI, mAgazara suda agiyArasane divase, caMdranA cAga revatI nakSatramAM hatA tyAre eka hajAra rAjAeAnI sAthe, dvIkSA caMgIkAra karI. dIkSAnuM saheAdara DhAya tema turata ja prabhune manaHpatra jJAna utpanna thayuM. chaThanuM pAraNu prabhue aparAjita rAjAne ghera paramAnathI karyu. davAe pAMca divya pragaTa karyAM. pAraNAnA sthAne aparAjita rAjAe ratnapIThanI racanA karAvI. kevaLajJAna traNa varSa vihAra karI prabhu pAchA sahAsrAmravanamAM padhAryA ane AmravRkSa nIce kAusaga dhyAne rahyA. zukala dhyAnathI dhAtI kramanA kSaya thayA eTale prabhune kArataka suda bArasane divase revatI nakSatramAM kevaLajJAna thayuM. AcAra pramANe devAe samavasaraNanI racanA karI. siMhAsana upara besI prabhue dezanA dIdhI. dezanAne anya leAkeAe yathAzakti vrata lIdhAM. nirvANu dIkSA lIdhA pachI prabhu ekavIsa hajAra varSaM pRthvI para vicaryAM pachI pAtAnA nirvANa kALa najIka jANI sameta zikhara padhAryAM ane hajAra munie sAthe aNuzaNa lIdhuM. eka mAsane ante mAgazara suda dazamane divase revatI nakSatramA eka hajAra munie sAthe mukti pada pAmyA. devAe yathAvidhi nirvANuAtsava ujavye.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 zrI aranAtha prabhunA parivAra aranAtha prabhune nIcenA piravAra thayA : 33 gaNudhara sAdhu sAdhvI cauda pUrvadhArI adhijJAnI gata:pra vajJAnI maitraLajJAnI vaikriyalabdhivALA vAdalabdhavALA 50,000 60,000 006,10 02,6,00 02,5,51 02,8,00 zrAvaka zrAvikA . teMtrIsa pacAsa hajAra pacIsAne ekAvana be hajArane AThasA 07,3,00 sAta hajArane traNase 01,6,00 eka hajArane hasA 1,84,000 eka lAkha ane dhArAzI hajAra 3,72,000 traNa lAkha ane be|tera hajAra aranAtha svAmInA zAsanamAM mukha nAme yakSa zAsana deva ane dhAriNI nAme yakSiNI zAsana daivI thaI. sAThe hAra cho! daza be hajAra chasA chaThThA AnaMda baladeva, chaThThA purUSa puDarika vAsudeva ane chaThThA bala prati vAsudevanuM caritra chaThThA baladeva chaThThA vAsudeva ane chaThThA prati vAsudevanA pUrva bhava vijayapura nAmanA nagaramAM sudarzana nAmanA rAjA hatA. keTalAka vakhata rAjaya karyAM pachI teNe damadhara muni pAse dIkSA lIdhI. ane samAdhi pUrvaka maraNa pAmI sahasrAra devaleAkamAM deva paNe utpanna thayA. A bharata kSetramAM pAtanapura nAmanA nagaramAM priya mitra nAme rAjA hatA. suketu nAmanA vidyAdhare tenI rANInu haraNa
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 karyuM. A parAbhavathI vairAgya pAmI priya mitre vasu bhUti muni pAse dIkSA lIdhI. ane rUDI rIte pALI chatAM "suketune vadhu karanAra thAu" evuM niyANuM bAMdhyuM ane e niyANAnI AlecanA karyA vagara aNasaNa karI mRtyu pAnI priya mitra rAjarSi mahendrakalpamAM mahadika deva . chaThThA baladeva, cha vAsudeva ane chaThThA prati vAsudevanI utpatti - vAsudeva ane prati vAsudeva vacce yuddha suketu keTalAke bhava bhramaNa karI bali nAme prati vAsudeva che. tenI kAyA chavvIza dhanuSyanI hatI ane dehane varNa kRSNa hate. A arasAmAM jaMbudIpanA dakSiNa bharatAmAM cakapura nagaramAM mahAzIla nAme rAjA hato. A rAjAne vijayantI ane lakSmI nAmanI be rANIo hatI. sudarzana rAjarSine jIva devalethI cyavI vaijayantI devInI kukSi viSe putra paNe utpanna the. sukhe sutelA vaijayaMtI mAtAe baladevanA janmane sUcavanArAM cAra mahA sva mukhamAM praveza karatAM joyAM pUrNa samaye rANIe putra ratnane janma Ape. mahAzIla rAmae tenuM nAma AnaMda pAyuM. priya mitrane jIva cothA devalokathI cyavI lakSmIvatInI kukSimAM putra paNe avataryo. lakSmIvatIe vAsudevanA janmane sucavanArAM sAta mahAne mukhamAM praveza karatAM joyAM ane rAta gharmajAgaraNamAM pasAra karI pUrNa samaye lakSmIvatIe putrane janma A rAjAe tenuM nAma purUSa puMDarika pADyuM. banne kumAremAM parapara khUba prema hato. vAsudeva ane prati vAsudeva vacce yuddha rAjendrapura nagaranA upendrasena nAmanA rAjAe potAnI pavA
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 vatI nAmanI kanyA puMDarika vAsudevane ApI. paNa A vAta prati vAsudeva baline na gamI tethI te kanyAnuM haraNa karavA Avyo. AnaMda ane puMDarika anyAyI balino sAmane . bali ane puMDarika vacce mahAna yuddha thayuM vAsudeve zaMkha phuko. eTale balinuM sainya hatAza thayuM. AthI bali jAte laDavA AvyuM. balinA sarvazastro khUTI gayAM eTale teNe puMDarika upara caka phekyuM puMDarike te ja cakra hAthamAM laI bali upara phekyuM. cake balinuM mastaka chedI nAkhyuM balinuM sarva sinya puMDarikane zaraNe AvyuM. vAsudevanuM mRtyu puMDarike traNa khaMDa sAdhyA koTizIlA upADI ane vAsudeva thayo. jyAre te nagaramAM pAcho pharyo tyAre mAMDalika rAjAoe tene ardhacakI paNAne abhiSeka karyo. pAMsaTha hajAra varSanuM AyuSya pUrNa karI vAsudeva chaThThI narake gaye. vAsudevanA mRtyu pachI AnaMda balabhadra keTaleka kALa vyatIta karyo. paNa tene kAMI paNa cena paDayuM nahi AthI teNe sumitra muni pAse dIkSA lIdhI. rUDI rIte cAritra pALI, kevaLajJAna pAmI, AnaMda baladeva mekSapada pAmyA. aranAtha prabhunA tIrthamAM thayelA AThamA zrI subhUma cavattI caritra pUrvabhava A bharata kSetramAM vizAla nAme nagara hatuM. tyAM bhUpAla nAme rAjA rAjya karatA hatA. eka vakhate ghaNuM zatruoe sAthe maLI tene harAvyuM. AthI vairAgya pAmI bhUpAle saMbhUti muni pAse dikSA lIdhI ane tIvra tapazcaryA karI. tapatapatAM chatAM zatruonA hAthe maLelA parAjyanuM duHkha nahi visarAyuM hovAthI teNe niyANuM bAMdhyuM ke "huM A tapanA prabhAvathI mahA bhogane bhogavanAra
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 mahArAjavI thAuM" A pApane ApyA vinA bhUpAla rAjarSi mRtyu pAmI mahAzuka lekamAM deva paNe utpanna thayA. parazurAma caritra vasaMtapuramAM agnika nAme eka duHkhiyAro chokaro hato. tenA janma pachI vaMzanA badhA mANazo nAza pAmyA. te pharato pharate eka RSinA Azrame AvI caDho. AzramanA kula pati caLa RSie tene putra tarIke rAkhe tethI tenuM nAma lekamAM jamadagni paDyuM, A jamadagni tIvra tapazcaryA karato hato tethI te agninA dusaha tejavALa tha ane lekamAM ati prasiddhi pAmyo. jamadagni nemikeSTika nagaranA jitazatru rAjAnI kuMvarI reNuMkAne paraNyA hatA. RtukALane pAmelI reNuM kAne jamadagnie kahyuM. "huM ajoDa brAhmaNa putra prApti mATe carUmaMtra sAdhu chuM" reNukAe kahyuM. "brAhmaNa carUmaMtra sAthe, mArI bahena je haritanApuranA rAjA anaMtavIryanI rANuM che, tene mATe kSatriya carUmaMtra paNa sAdhajo" munie "sArU kahI bane carU sAdhyA ane reNukAne ApyA reNukAe vicAra karyo, "brAhmaNa carU karatAM kSatriya carU huM ja khAu" ema vicArI teNe pote kSatriya carU khAdha ane brAhmaNa carU tenI bahenane ApyA pachI reNukAne rAma nAme putra che.. ane tenI bahenane kRtavIrya nAme putra janme. eka vakhata atisAra rogathI pIDAtA vidyAdharane rAme auSadhopacArathI sAje karyo tethI teNe rAmane parazu vidyA ApI. A vidyAnI sAdhanAthI rAma parazurAma kahevAya. eka vakhata reNukA potAnI bahenane tyAM gaI. rAjA anaMtavirya tene joI Asakta banyA ane anaMtavIryathI reNukAne eka putra thayo. samaya jatAM jamadagni putra sahita reNukAne pitAnA
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 Azrame teDI lAvyA. A joI parazurAma kopAyamAna thaye. ane teNe parazu vaDe mAtA ane putrane mArI nAkhyAM. anaMtavI jayAre A samAcAra sAMbhaLyA tyAre te turata tyAM Avyo ane jamadagninA Azramane nAza karyo. munione kolAhala sAMbhaLI parazurAma parazu sahita deDI AvyuM. ane teNe anaMtavIryane mArI nAkhyA. subhUma cakavattA anaMtavIryanA mRtyu pachI pradhAnoe kRtavIryane gAdI upara besADa. tene tArA nAme rANI hatI. tenI kukSine viSe bhUpAla rAjAne jIva mahAzukra devalokamAMthI ccavI avataryo. pitAnA mRtyunA samAcAra sAMbhaLI kRtavIrya pharI tApasanA Azrame AvyA teNe jamadagnine mArI nAkhyuM. A sAMbhaLI parazurAme kRtavIrya vagere tamAma kSatrine mArI nAkhyA. garbhavatI tArA chUpI rIte SionA AzramamAM gaI ane tyAM cakavarI putrane janma Ape. bhUmigRhamAM janma thayela hovAthI tenuM subhama evuM nAma pADyuM. parazurAme ghaNA kSatriyene mArI nAkhyA. paNa tene hajI bhaya bhaTa na hato. teNe koI nimittiyAne pUchayuM. "mAre koI parAbhava karI zakaze?" nimittiyAe kahyuM, "je siMhAsana upara besI, kSatriyenI dADhAne je thALa bharyo che tene kSIrarUpa banAvI pI jaze te tamAro parAbhava karaze." parazurAme dAna zALAo kholI tenI AgaLa siMhAsana padharAvyuM. ane tenI upara dADhAne thALa mUkyo. A tarapha subhama bhUmigRhamAM meTe thayo. nimittiyAnA vacanathI meghanAda vidyAre pitAnI kanyA paraNAvI. eka vakhate subhame mAtAne pUchayuM. "A leka ATale ja che ke kema ?" mAtAe pitAnI badhI pUrva ghaTanA kahI ane parazurAme pRthvIne
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 kSatriya vagaranI karI che te samAcAra jaNAvyA. subhrama bhAMyarAmAMthI bahAra nIkaLyA. dAna zALAe jaI siMhAsana para besI tatkALa kSIra rUpa thayelA dADhAneA thALa pI gayA. parazurAma parazu sAthe AnyA ane subhUma upara pazu mUkI; paNa te parazu pANImAM taNakhA bujhAya tema bujhAi gai. sukSma pAse kazuM samra na heAvAthI teNe dADhAnA thALane parazu rAma tarapha phekA. devI prabhAvathI thALa cakrarUpa banyA ane parazurAmanuM mastaka cheDhI nAkhyu.. parazurAme sAtavAra pRthvI nikSatrIya karI hatI. tenuM vera sume pRthvI ekavIsavAra nibrAhmaNI karI lIdhuM. A pachI sume cha khaMDa sAdhyA. rAjAe tathA devee tene cakrIpada para ArUDha karyAM. kALayeAge mRtyu pAmI, suma sAtamI narake gayA. zrI aranAtha prabhunA tImAM thayela sAtamA naMdana alabhadra sAtamAM dattavAsudeva ane sAtamA mahAda prati vAsudeva caritra pUrva bhava A jaMbudrIpanA pUrva videha kSetramAM susImA nAme nagarImAM vasuMdhara nAme rAjA hatA. teNe lAMbA samaya rAjaya karI sudha muni pAse DhIkSA aMgIkAra karI. ante rUDI rIte cAritra pALI brahmaleAkamAM deva paNe utpanna thayA. A jaMbudrIpanA dakSiNa bharatA mAM zIlapura nAme nagara hatuM. temAM maDharadhIra nAme rAjA hatA. tene lalitamitra nAme putra hatA. rAjAnA khalanAmanA maMtrIe, kumAra lalita mitra sabadhI ADuM avaLu` bharAvI, rAjAnA nAnA bhAIne yuvarAja banAvye. A parA bhavathI lalita mitrane varAgya AvyA ane teNe dhAyasena (bAdhasena)
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 muni pAse dIkSA grahaNa karI. lalita mitre tIvra tapazcaryA karI, paNa niyANuM karyuM ke "A tapanA prabhAvathI huM khala maMtrIne vadha karanAra thAuM." ane, niyANAnI AlocanA lIdhA vagara mRtyu pAmI, lalita mitra saudharma devalokamAM deva thayA. prati vAsudeva vAsudeva ane balabhadranI utpatti vAsudeva ane prati vAsudeva vacce yuddha lAMbo samaya bhavATavImAM bhramaNa karI, khela maMtrIne jIva tilakapura nAmanA nagaramAM vidyAdharanA Idra malhAda nAme prati vAsudeva thayA. A jaMbudvIpanA bharatArdhamAM vArANasI nAme nagarImAM agnisiMha nAme rAjA rAjaya karato hato. tene jayantI ane zeSavatI nAme be rANIo hatI. vasuMdhara rAjAne jIva devalokamAMthI cavI jyantInI kukSine viSe putra paNe utpanna thaye. jayantI mAtAe balabhadranA janmane sUcavatAM cAra mahA svapno mukhamAM praveza karatAM jeyAM, ane rAtri dharma jAgaraNamAM pasAra karI. pUrNa samaye jayantI. rANIe putrane janma Apyo. pitAe tenuM nAma naMdana pADayuM. lalita mitrane jIva devalothI evI zeSavatI rANInI kukSine viSe putra paNe avataryo. zeSavatI mAtAe vAsudevanA janmane sUcavanArAM sAta mahA vo mukhamAM praveza karatAM jayAM ane zeSa rAtri dharma jAgaraNamAM pasAra karI. pUrNa mAse zeSavatIe putra ratnane janma Apyo. agnisiMhe tenuM nAma datta pADyuM. eka vakhata alhAda prati vAsudeve naMdana ane dattanI pAse airAvaNa jevo hAthI che evuM sAMbhaLI tenI mAgaNI karI. temaNe tene A. eTale alhAde naMda ane datta upara caDhAI karI. paraspara yuddha thayuM. vAsudeve zekha phUM . eTale malhAdanuM sainya
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 177 hatAza thayuM. sarva zastrAgna khUTatAM alhAde datta upara cakra choDayuM. datte te cakra prati vAsudeva upara choDyuM. prativAsudevanuM mastaka chedAI gayuM. tenuM lazkara vAsudevanA zaraNe AvyuM pachI vAsudeve traNa khaMDa sAdhyA kATizIlA upADI ane A bharata kSetranA sAtamA vAsudeva thayA. ane pApa karma upAjI pAMcamI narake gayA. datta vAsudevanA mRtyu pachI, naMdana baladevane cena paDayuM nahi. temaNe dIkSA lIdhI ane tIvratapa tapI, kevaLajJAna pAmI, mokSapada pAmyA. zrI malinAtha caritra surAsuranarAdhIza mayUra nava vAridra karma bhUlane hatI, mallu malimamiratumaH deva, asura ane manuSyanA pati evA iMdra cakravattI Adi rUpI mayUrone ullAsa karavAmAM navIna megha samAna ane karmarUpI vRkSane ukheDI nAkhavAmAM airAvata hatI jevA "zrI mali nAtha"nI ame stuti karIe chIe. pUrvabhava pahelo bhava- mahAbala rAjA bIje bhava-deva jabudvIpanA aparavidehamAM salilAvatI vijayane viSe vItazekA nAme nagarI hatI. temAM bela nAme rAjA rAjya karate hate.. te rAjAne dhAraNuM nAme rANathI mahAbala nAme putra che. te mahAbalane acala, dharaNa, pUraNa, vasuM, vaizravaNa ane abhicaMdrae cha rAjAo mitra hatA. eka vakhata te mahAbalane dIkSA levAnI IcchA thaI. te vAta potAnA mitrone karatAM, arasaparasa nehane
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 lIdhe, tenA cha mitroe paNa dIkSA lIdhI. te sAte mahAtmAonI evI pratijJA hatI ke ApaNAmAMthI jo kAI eka tapasyA kare tA te pramANe sarvee kavI parantu temAM mahAbala, sathI peAtAne adhika phaLa maLe evI icchAthI, Aja mArU mastaka du:khe che. Aje peTamAM pIDA thAya che, evAM khATAM bahAnAM batAvI, pAraNAne divase AhAra nahIM karatAM, adhika tapazcaryA karavA lAgyA. AvA temanA mAyAmizra tapa karavA vaDe srIveda, ane ad bhakti vagere sthAnakAnA ArAdhana vaDe mahAbale tIrthaMkara nAmaka upAjaeNna karyuM". cArAsI hajAra varSa sudhI vrata pALI, te mahAmunie vaijayaMta nAme anutara vimAnamAM devatA thayA. trIje bhava zrI mallinAtha bhagavAna - cyavana A jaMbudrIpane viSe dakSiNa bharatAmAM mithilA nAme nagarI hatI. temAM kuMbha nAme rAjA rAjaya karatA hatA. tene prabhAvatI nAme rANI hatI, devalAmAMthI cyavI, mahAbala rAjiSanA jIva, phAgaNa suda cAthane divase, azvinI nakSatramAM prabhAvatInI kukSine viSe putrI paNe avataryAM. sukhe sUtelAM prabhAvatI devIe cauda mahAsvapnA mukhamAM praveza karatAM joyAM, ane zeSa rAtri dhama jAgaraNamAM pasAra karI. devAe cyavana kalyANaka utsava ujanmyA. janma pUrNa mAse prabhAvatI mAtAe, phAgaNa suda cAyane divase, caMdranA cAga azvinI nakSatramA hatA tyAre kuMbhanA laMchana sahita nIlavaNI putrIne janma ApyuM. prabhu jayAre mAtAnI kukSimAM hatA tyAre temanI mAtAne phulanI mALAnI zayAmAM suvAnA dAda thayA hatA. tethI pitAe tenu mallikumArI nAma pADyuM.
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17, mahilakumArInA pUrvabhavanA mitro malikumArInA pUrvabhavanA mitra acaLane jIva sAkeLapura nagaramAM prati buddhinAme rAjA thaye.dharaNane jIva caMpApurImAM caMdrachAya nAme rAjA the. pUraNane jIva zrAvatI nagarImAM rUkamI nAme rAjA thayo. vasune jIva vArANasI nagarImAM zaMkha nAme rAjA thayA. amicaMdrane jIva kapilapura nagarImAM jitazatru nAme rAjA thaze. have te chae rAjAe.e pUrvabhavanA snehane lIdhe mallikumArInA rUpathI mohita thaI tene paraNavA sArU kuMbharAjA pAse pota potAnA dUta kalyA. ahIM, mallikumArie potAnA pUrva bhavanA chamitra rAjAone azoka vADImAM bodha thavAno che evuM avadhijJAnathI jANI, te vADInI aMdara, mahelanA oraDAnI madhyamAM manohara ratnapITha upara pitAnI suvarNamaya zuzobhita pratimA karAvIne sthApana karI tenA marataka upara suvarNamaya kamaLanuM DhAMkaNuM kyuM. te DhAMkaNuM vATe dararoja temAM AhArano eka eka koLiyo nAkhavA lAgyA. malikumArIe potAnA upara AsakatA thayelA cha rAjAone Apela bodha have te chae rAjAonA AvelA dUtone kuMbharIjAe tiraskAra karI kADhI mUkyA. tethI te sarve pitAnuM lazkara laI, mithilApurI upara caDhI AvyA AthI kuMbha rAjA citAtura thayA. mallikumArIe pitAne kahyuM. "tame ciMtA karazo nahIM te rAjAone kahevarAvo ke tame dareka jaNa mallikumArIne oraDe Avajo kuMbharIe te pramANe goThavaNa karI eTale rAjAo AvIne tyAM hAjara thayA. pachI te badhA rAjAone kAI keIne jaI na zake evI rIte besADayA. pachI turataja suvarNa pratimAnA mastaka uparanuM DhAMkaNuM ugADayuM. eTale temAM nAkheluM anAja keho javAthI tenI durgadha badhA oraDAmAM phelAI eTale te badhA nAsikAe vastra DhAMkI
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 avaLuM meM karI beThA pachI mahilakumArie kahyuM. "he rAjAo: A pratimA te suvarNanI che. paNa te pratidina AhArane eka kALiyo khAya che. tethI tenI AvI gaMdha Ave che. eka eka kavaLanA AhAranI durgadha sahana nathI karI zaktA to A zarIra te rUdhira, mAMsa, viSTA vagerethI bhareluM che te tenI durgadha kevI rIte sahana karazo? vivekI purUSe te AvA zarIra upara moha karatA nathI, vaLI tame AjathI trIje bhave mArI sAthe dIkSA laI tapa karyo hato te kema saMbhAratA nathI?" AvAM mahilakumArInAM vacana sAMbhaLI teone jAti smaNa jJAna thayuM. ane potAno pUrvabhava yAda AvyuM. teo kahevA lAgyA, "he prabhu ? tame amane durgatimAM paDatA bacAvyA. have amane mArgadarzana Ape." "samaya Ave tyAre dIkSA lejo," ema kahI mahilakumArIe temane vidAya karyA. dIkSA ane kevaLajJAna - turata kAntidevoe AvI prabhune kahyuM, "tI 4 * dee vasu vRSTi karI ane prabhue vASika dAna devA mAMDayuM. varSane ane prabhu yaMti zibikA upara ArUDha thaI sahassAmravanamAM padhAryA ane eka hajAra purUSa tathA traNaso strIo sAthe, mAgazara suda agiyArasane divase, azvinI nakSatramAM aThThama tapa karI dIkSA lIdhI teja divase prabhune mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna utpanna thayAM. devoe samavasaraNanI racanA karI. vacce traNase dhanuSya UMcuM caityavRkSa racyuM. prabhue pUrva dvArathI praveza karyo. pachI caityavRkSane pradakSiNA karI "tIrthAya namaH' kahI saMDAsA upara beThA kuMbhArAjA, ane pratibodha pAmelA che rAjAo iMdranI pAchaLa AvI beThA. devoe ane rAjAoe stuti karyA bAda prabhue dezanA AraMbhI
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 dezanA sAMbhaLI koIe cAritra te koIe samakti grahaNa karyuM. cha mitra rAjAoe dIkSA lIdhI. kuMbha rAjAe samakti grahaNa karyuM. bhagavAnanI dezanA pachI bIjI pArasImAM bhiSaka gaNadhare pAdapITha upara besI dezanA dIdhI. pachI sI prabhune namI svasthAne gayA. nirvANa aThamanuM pAraNuM prabhue sahasrAmravanamAM rahela vizvasena rAjAne hAthe paramAnathI karyuM. pachI bhavya lokone bedha ApavA prabhu grAma, nagara, Akara vageremAM vihAra karavA lAgyA. ghaNo kALa pRthvI upara vicarI, potAnA nirvANa kALa samIpa jANI prabhu saMmeta zikhara padhAryA. tyAM pAMcaso sAdhu ane pAMcaso sAdhvIo sAthe aNuzaNa karyuM. eka mAsane ane phAgaNasuda bArase, yAmya nakSatramAM prabhu te sarva sAdhuo ane sAdhvIonI sAthe nirvANapada pAmyA. indro ane devatAoe AvIne zrI mallinAtha prabhuno yathAvidhi nirvANa mahotsava karyo. zrI malinAtha prabhune parivAra mallinAtha prabhune nIcene parivAra ke - gaNadhara aThyAvIsa 40,000 cAlIsa hajAra 55,000 paMcAvana hajAra caudapUrvadhArI 00668 chasone aDasaTha avadhijJAnI 2, 200 be hajAra base. mana:paryavajJAnI 1,750 sattarase ne pacAsa kevaLajJAnI 2, 200 be hajAra ane baso vikriyalabdhivALA 2,900 be hajAra navaso vAdalabdhivALA 1,400 eka hajAra ane cAra zrAvaka 1,83,000 eka lAkha ane vyAzI hajAra 28 sAdhu sAthvI
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 zrAvikA 3,70,000 traNa lAkha ane sIttera hajAra zAsanadeva kubera zAzanadevI virATayA zrI munisuvrata svAmI caritra jaganmahA moha nidrA-pratyuSa samaye mama muni suvrata nAthasya dezanA vacanaM tumaH jagatanA leTenI meTI moharUpI nidrAne dUra karavAne prabhAta kALanI upamA che jene evI muni suvrata svAmInI upadeza vakhatanI vANInI ame stuti karIe chIe. pahelo bhava-zara zreSTha rAjA bIje bhava-deva. A jaMbuddIpanA apara videhamAM bharata nAmanA vijayane viSe caMpA nAme eka nagarI hatI. tyAM zUra zreSTha nAme rAjA hatA. A rAjA dAnavIra, raNavIra, dharmavIra ane AcAravIra hato. keTaloka vakhata rAjayanuM pAlana karyA pachI teNe naMdana muni pAse dIkSA lIdhI ane vIsa sthAna katapanuM ArAdhana karI tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. AyuSya pUrNa thaye mRtyu pAmI zara zreSTha rAjA prANata devalakamAM devapaNe utpanna thayo. trIjo bhava-zrI munisuvrata svAmI Avana A bharata kSetramAM magadha dezane viSe rAjaha nAme nagaramAM sumitra nAme rAjA hatA. tene padyAvatI nAme paTarANI hatI. zara zreSTha rAjAne jIva prANata devalokamAMthI cyavI, zrAvaNa suda puname, caMdrane vega zravaNa nakSatramAM hatuM tyAre, padyAvatI devInI kukhe, putra paNe avataryo. sukhe sUtelAM padamAvatI devIe cauda mahA
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 svapnA mukhamAM praveza karatAM joyAM ane zeSa rAtri dharma jAgaraNamAM pasAra karI. devAe AcAra pramANe cyavana kalyANaka mahAtsava karyAM. janma pUrNa mAse, jeTha vada AThamane divase, padmAvatI mAtAe, zravaNa nakSatramAM kAcabAnA laMchanavALA ane zyAma kAntivALA putrane janma ApyA. chappana dika kumArikAo, cAsaDa indro ane asaMkhya devAe prabhunA janma mahAtsava karyAM. pitAe bAra divasa sudhI janma mahaeNtsava karyAM pachI zubha muhutaeN prabhunuM nAma muni sutrata pADayuM, kAraNake bhagavAna jayAre gamamAM hatA tyAre mAtA muni jevAM sutrata thayAM hatAM. dIkSA anukrame prabhu yauvana ya pAmyA tyAre mAtApitAe temane prabhAvatI vagere rAjakanyAo paraNAvI. temanI sAthe sukha bhAgavatAM prabhAvatI devIthI suvrata nAme eka kuMvara cA. munisuvrata svAmI jayAre sADA sAta hajAra varSanA thayA tyAre pitAe temane rAjayabhAra soMpyA. pRthvInuM pAlana karatAM prabhu jyAre paMdara hajAra varSanA thayA tyAre leAkAMtika devAnI preraNAthI vArSika dAna dIdhuM. pachI sutrata kumArane rAjya soMpI phAgaNa suda bArase, caMdrajyAre zravaNa nakSatramAM hatA tyAre, nIla guhA nAmanA udyAnamAM AvI, chaDa karI, prabhue eka hajAra rAjAo sAtheDhIkSA a MgIkAra karI. bIje divase, rAja gRha nagaramAM brahmadatta rAjAne ghera, paramAnnathI prabhue pAraNu karyuM. paMca divya pragaTa thayAM. pAraNA sthAne brahmadatta rAjAe ratnapIThIkA racAvI. kevaLajJAna agiyAra mAsa sudhI vihAra karyA pachI prabhu pAchA teja nIla guhA nAmanA udyAnamAM padhAryAM ane caMpaka vRkSanI nIce kAusaga
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 dhyAne rahyA. ghAtI karmane kSaya thatAM, phAgaNa vada bAssanA divase, prabhune kevaLajJAna thayuM. devoe samavasaraNanI racanA karI. prabhue purvakAre praveza karI, cAlIza dhanuSya UMcA caityavRkSane pradakSiNa karI, "name tityasa" kahI, siMhAsana para besI dezanA dIdhI. dezanA sAMbhaLI lekee yathAzakti trata lIdhAM. azvAva bodha tIrtha eka divasa vihAra karatA prabhu bhuguccha (bharUca) padhAryA. te nagarane jitazatru rAjA azva upara besI prabhune vaMdana karavA AvyuM. te vakhate jitazatru rAjAnA ave UMcA kAna karI prabhunI dezanA sAMbhaLI, dezanAne ane gaNadhara bhagavate prabhune pUchayuM, "vAmI A samavasaraNamAM atyAre koNa dharma pAmyuM ?" prabhu belyA, "jita zatra rAjAnA azva sivAya bIjuM koI dharma pAmyuM nathI." te sAMbhaLI jita zatra rAjA bolyA, "prabhu ! e azva koNa che te kRpA karIne kaho." prabhu bolyA, "padimanI jeDa nagaramAM jinadharmanAme eka zeTha hatA. tene sAgaradatta nAme mitra hato. eka vakhata teNe vyAkhyAnamAM sAMbhaLyuM ke je arihaMta prabhunA biba karAve te janmAMtaramAM mekSa maLe evo dharma pALe. te sAMbhaLI sAgara datte eka sonAnuM biMba karAvI dhAmadhumathI sAdhu pAse tenI pratiSThA karAvI. sAgaradatta mithyAtvI hatuM. tethI teNe nagaranI bahAra pUrve eka zivAlaya karAvyuM hatuM. eka divasa uttarAyananuM parva AvatAM sAgaradatta tyAM gayo. tyAM zivanA pUjArIo ghatapUjAne mATe prathamathI saMgrahI rAkhela ghInA ghaDA tvarAthI kheMcatA hatA. ghaNA divasathI paDI rahelA ghaDAnI nIce, pIMDAkAra thaIne ghaNI udhAI cAMTI hatI. te ghaDA levAthI mArgamAM paDI jatI hatI. te udhaIne cagadAtI jaI sAgaradatta dayAthI vastra vaDe tene khaseDavA lAgyuM. te joI eka
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 pUjArI bolyA, "zuM tane jaina munioe A navI zikSA ApI che?" ema kahI teNe udhaIne pagavaDe cagadI nAMkhI. sAgaradatta vilakha thaI teonA AcArya sAmu jevA lAge. AcAryuM paNa te pApanI upekSA karI, tyAre sAgaradatte vicAryuM. "A nirdaya pApIone dhikkAra che. AvA gurUo pote durgatimAM jAya che. ane bIjAone laI jAya che. Ama gurUo upara azraddhA rAkhatA chatAM AgrahathI zivapUjA karato hato. tethI samakti pAmyA hato. ane AyuSya pUrNa thatAM, mRtyu pAmIne sAgaradattane jIva A azva thayo che, tene baMdha karavA mATe ja huM ahiM A chuM. pUrva janmamAM teNe jina pratimA karAvI hatI. tethI ja te kSaNavAramAM bedha pAmyuM che. bhagavAnanA A vacana sAMbhaLI rAjAe azvane khamAvyo. tyAra pachI bharUca azvAva bedha tIrtha tarIke prasiddhi pAmyuM. kArtika zeThanuM vRttAnta | munisuvrata prabhu eka vakhata hastInApura padhAryA. A nagaramAM garikanAme eka tApasa hato. tyAM ne rAjA tApasa bhakta hevAthI tene jamavAnuM AmaMtraNa ApyuM. tyAre tApase kahyuM, he rAjana! kArtika zeTha mane bhejana pIrasaze to huM tamAre ghera pAraNuM karIza" rAjA te vAta svIkArIne kArtika zeThane ghera ga ane zeThanI pAse mAgaNI karI ke tamAre mAre ghera AvI garika parivrAjakane pIrasavuM. zeThe kahyuM, "he svAmI! evA pAkhaMDI parivAjane pIrasavuM te amAre yukta nathI, tathApie kArya tamArI AjJAthI karIza." ema kahI tema karavAnuM svIkAryuM. pachI zeTha vicAravA lAgyA, "je prathamathI dIkSA lIdhI heta to A kArya karavuM na paData" evo kheda karate kArtika zeTha yogya
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 samaye rAjabhavanamAM AvyuM. jyAre kArtika zeThe pIrasavA mAMDyuM tyAre parivrAjaka vAraMvAra tarjanI AMgaLI batAvI tene tiraskAra karavA lAgyo. kArtika zeThe IcchA vagara tene pIrasyA pachI vairAgya bhAvathI bhagavAna samavasaryA jANIne, eka hajAra vaNikanI sAthe, prabhu pAse dIkSA lIdhI. rUDI rIte cAritra pALI, kArtika zeTha sIdharma devalekamAM Idra paNe utpanna thaye ane garika tApasa tenuM vAhana airAvaNa hAthI rUpe utpanna thaye. Indrane dekhI tene pUrvanuM kaura tAjuM thayuM. teNe be mastaka karyA. Inaje be rUpa kyAM jema jema te hAthIe jeTalAM mastaka kya, teTalAM Indra potAnA paNa varUpa karyA. pachI tyAMthI tene palAyana thatuM, joI, Idra vajathI prahAra karI, pUrva janmanA vairIne tatkALa vaza karI lIdhe. nirvANa anukrame nirvANa kALa samIpa A jANuM prabhu sameta zikhara para padhAryA. tyAM aNazaNa karI, eka hajAra munio sAthe, jeTha vada nomane divase, caMdrano ga zravaNa nakSatramAM hato tyAre prabhu nirvANapada pAmyA. Indra ane devoe yathAvidhi nirvANa mahatsava karyo. zrI munisuvrata prabhune parivAra munisuvrata prabhune nIcene parivAra thayo che - gaNadhara 18 aDhAra 30,000 trIsa hajAra sAdhI 50,000 pacAsa hajAra cauda pUrvadhArI 005,0 pAMca avadhijJAnI 018,00 aDhArase mana:paryavajJAnI 015,00 paMdaraso kevaLajJAnI 018,00 aDhArase sAdhu 0
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 zrAvakA zrAvikA vaikriya labdhivALA 02,000 vAda labdhivALA 01,200 1,72,000 3,50,000 traNa lAkha ane pacAsa hajAra prabhunA zAsanamAM varUNa nAme yakSa zAsanadeva ane naradattA nAme cikSaNa zAsana devI thaI. zrI munisuvrata svAmInA tImAM thayela navamA mahApadya cakravatI caritra be hajAra eka hajAra ane base eka lAkha ane khetara hAra cakravatI nA pUrvabhava A jaMbudrIpanA pUrva videhanA succha nAmanA vijayamAM zrInagara nAme nagarI hatI. tyAM prajApAla nAme rAjA hatA. eka vakhata teNe akaramAta vidyutpAtane dekhyA ane tethI vairAgya pAmyA samAdhiSNupta nAmanA muninI pAse dIkSAlai suMdara cAritra pALyu. anta kALa dharmAM pAmI bAramA devaleAkamAM iMdra paNe utpanna thayA. mahApadma cakravatI cakravartI nA janma A jaMbudrIpanA bharata kSetramAM hastinApura nAme nagara hatuM. tyAM padmAta nAme rAjA rAjaya karatA hatA. tene javALA nAme rANI hatI. ane viSNukumAra nAme putra hatA. prajApALa rAjAnA jIva acyuta devalAkamAMthI cyavI javALA rANInI kukSine viSe avataryo. sukhe sutelAM javALA mAtAe cauda mahAsvapnA mukhamAM praveza karatAM joyAM ane zeSa rAtri dhama jAgaraNamAM pasAra karI. pUrNa samaye, javALA rANIe putra ratnane janma Apyo. pitAe tenuM nAma mahApadma pADayuM. viSNukumAra ane mahApaDye TUMka samayamAM sa kalAe saMpAdana karI. mahApadmane vadhu buddhizALI jANI pitAe yuvarAja banAvyA.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 jainAcAnA hAthe namucineA parAbhava te samaye ujajanamAM zrIva nAme rAjA rAjaya karatA hatA. tene namruci nAme maMtrI hatA. eka vakhata muni suvrata svAmInA tInA sutrata nAme AcAya ujajanamAM sameAsaryA. rAjA parivAra sAthe AcAryane vAMdavA nIkaLyA. rAjAnI sAthe munine vaMdana karI namuci jema tema prazna pUchavA mAMDayA. munie muktithI namucinA parAbhava karyAM. narmucine khUba lAgI Avyu. tethI rAtre talavAra laI munine mAravA gaye. paNa zAsana devIe tene sta Mbhita karyAM. savAre leAkeA tene taMbhita thayelA dekhI tenI niMdA karavA lAgyA, tethI namuci ujajaina cheADI hastinApura gayA. mahA pa kumAre tene pradhAna banAvyeA. hisabala nAmanA eka duya sAmatane vaza karI mahA padma pAsethI namucie varadAna meLavyuM. cakrInA gRhatyAga rathayAtrAnI bAbatamAM rAjA sAthe matabheda thavAthI mahApadma hastinApura cheADI cAlI nIkaLyA. ane e mahA jaMgalamAM AnyA. tyAM tApasAe tenA satkAra karyAM ane peAtAnA AzramamAM rAkhyA. ahiM patnI manAvaLInA saparkamAM AvyA. A AzramamAM thADA divasa rahI mahA padma siMdhusadana nagara tarapha cAhyA. ahi' rAjAnA hAthI gAMDA thayA hatA tene vaza karI mahAsena rAjAne prasanna karyAM. rAjAe tene ghaNI kanyAo paraNAvI. cha khaMDanI sAdhanA hastinApuramAM punarAgamana eka vakhata mahApadama vegavatI vidyAdharI sAthe vaitADhaya upara gayA.ane rAjAnI saMmatithI yacaMdrA sAthe lagna karyAM. pAchA pharatA jayacaMdrAnA mAmAnA dIkarA gaMgAdhare ane mahAre tenI sAthe yuddha karyuM. paNa mahApadma temane harAvyA. pachI cakravatI ne cauDha
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratno utpanna thayA te ratnothI teNe cha khaMDa sAdhyA ane tApasa AzramamAM rahela madanA vaLIne paraNuM tene strIratna banAvyuM. saMpUrNa Rddhi sahita mahApadma cakravatI hastinApura Avyo. mAtA pitAnA AnaMdano pAra rahyo nahi. A arasAmAM suvratAcArya hastinApura padhAryA mAtA pitAe temanI pAse dIkSA levAnI IcchA pradarzita karI. viSNukumArane rAjya ApavA mAMDayuM paNa teNe rAjyane aravIkAra karI pitAnI sAthe sutAcArya pAse dIkSA lIdhI. pachI mahApamane rAjyAbhiSeka ane cakI abhiSeka paNa thayo. mahAme potAnI mAtAno mane ratha jainaratha kADhI pUre karyo. pottara rAjarSi kevaLajJAna pAmI mele gaye. viSNu kumAra muni ugra tapazcaryAnA baLe aneka labdhio pAmyA. AkAza gAminI labdhithI vividha sthaLe tIrtha yAtrA karavA lAgyA. mahApa potAnA cakIpaNAnA kALamAM aneka jinamaMdira baMdhAvyA ane ghaNA dhArmika kAryo karyA. adbhuta labdhi prabhAvathI viSNakumAre namucine kare parAbhava eka vakhata sutratAcArya ziSyo. sahita pharIthI hastinApura AvyA namucie temane joyA ane verano badalo levAnI IcchA thaI. teNe rAjA pA mAre yajJa cAle tyAM sudhI rAjaya mArI pAse rahe tevI varadAna badala mAgaNI karI, mahApame te mAgaNI kabula karI tene rAjya soMpyuM. yajJamAM AzIrvAda ApavA sarva dharmanA AcAryo AvyA. mAtra jaina zvetAbarI sAdhuo na AvyA. namucine joItuM bahAnuM maLI rahyuM. teNe temane kahyuM, "rAjAnuM akalyANa IcchanArAo tame ahiMthI cAlyA jAva" sutratAcArye kahyuM, "hAla amAre cAturmAsa che. comAsA pachI ame jaizuM" namucie na mAnyuM. teNe munione sAta divasanI mahetala ApI suvratAcArye bharUparvata para rahela viSNukumAra pAse eka muni mekalyA. viSNukumAra
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 muni sAthe turata tyAM AvyA. namucine temaNe khUba zAnitathI samajAvyuM. paNa namuci ekane be na thayo. viSNukumAre namucine pUchayuM, "traNa DagalAM jamIna te ApIza ke nahi?" namucie javAba Aye, "huM tamane traNa DagalAM bhUmi ApuM chuM. paNa te bhUminI bahAra ja raheze tene tatkALa mArI nAkhIza." viSNukumAre tathAstu' ema kahI ravIkAra karyo namuci viSNukumArane traNa DagalAM jamIna laI levAnuM jaNAvI Ubho rahyo. viSNukumAra munie pitAnI kAyA lAkha jana vikuva. mAne, de ane sarva jagata kSobha pAmyuM. be DagalA mAtramAM munie sarva jagata rekI lIdhuM. pachI namucine pUchayuM. "bole trIjo paga kyAM mUkuM" munie trIjuM Daga namucinA mastaka upara mUkyuM. devo, Indra mahApadma ane sakalasaMdha munine kepa saMharI jagatanI rakSA karavAnuM vinavI rahyA hatA. mahApaddame kahyuM "A mAro aparAdha che. meM pUruM dhyAna na ApyuM. A mArA ane duSTa namucinA aparAdhathI bIjA na duHkhI thAya tema kare" munie saMdhanI AjJA mAthe caDAvI pitAnuM zarIra hatuM tevuM banAvyuM. guru pAse AlocanA lIdhI chevaTe kevaLajJAna pAmI viSNukumAra mekSe gayA. cakrInuM mokSagamana mahApadma cakavatI A badhA prasaMgo dekhI vairAgya pAmyo. teNe cha khaMDa pRthvI choDI dIkSA lIdhI. rUDI rIte cAritra pALI, kevaLajJAna pAmI, mele gaye.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ vibhAga ceAtheA jaina rAmAyaNa zrI rAmaca'dra (baLadeva), lakSmaNa (padama) (vAsudeva) ane rAvaNa (prativAsudeva) nAM ciratra jaina rAmAyaNu prativAsudeva rAvaNanA janma pAtALa laMkAmAM mALInA bhAI sucALIne ratna zravA nAmane eka putra hatA. te dRDha nizcayI ane tapa sAdhanAmAM pravINa hatA. eka divasa e eka maneAhara udhAnamAM tapa karatA hatA tyAre eka suMdara yuvatI tenI samakSa AvIne kahevA lAgI, " he ratna zravA, sAMbhaLa huM kautukamaMgaLa nAmanA nagaranA rAjAnI kuMvarI chu'humArA bhANeja vaizravaNa hAla laMkAnI gAdI para che. mArU' nAma kaikasI che. mArA pitAe mane ahi meAkalI che.' ratna zravA kaisI pratye anurAgI banyA ane tenI sAthe paraNyA, gheADA samaya pachI kaikasIe eka putraratnane janma ApyA e bALaka nAnA hatA chatAM eNe pAse paDelA eka mANekanA hArane pAtAnA kaMThamAM dhAraNa karyAM mAtA kaisI A joI dhaNuM Azca pAmI, ratna zravA jyAre kaikasI pAse AvyA tyAre kaisI e hAranI vAta kahI saMbhaLAvI, ratnazravAne thADA vakhata pahelAM eka . munie kaheluM vacana yAda AvatAM eNe kahyuM, "huM kaikasI rAkSasendre mArA pUrvaja medhavAhanane ApelA hAra je dhAraNa karaze te t
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 prativAsudeva thaze ema mane eka munie kahyuM hatuM" e hAramAM rahelA nava mANekanI aMdara te bALakanA mukhanAM navA pratibiMba paDayAM tethI ratnapravAe enuM nAma dazamukha rAkhyuM. anukrame kekasIe bibhISaNa ane kuMbhakarNa nAmanA be putro ane sunikhA nAmanI putrIne janma Apyo. rAvaNa digvijaya eka divasa dazamukhe rAvaNe) vaizravaNa rAjAne vimAnamAM jato je. vaizravaNane joIne rAvaNe enI mAtAne pUchayuM, "A daivI. vimAnamAM bhAre ThAThamATha ane vaibhavathI Ama nirbhayapaNe AkAza mArge janAra A vyakti koNa che?" kekasI bolI, "mArI moTI bahena kauzikAne e putra che. vizravA nAme vidyAdharonA rAjAne te kumAra che ane sarva vidyAdharonA svAmI Indra rAjAno e mukhya sumaTa che. Indra tArA pitAmahanA jayeSTha baMdhu mALIne mArIne rAkSasa dvIpa sahita ApaNuM laMkA nagarI A zaizravaNane ApI che. tyArathI la kA meLavavAne mAthe manamAM rAkhIne tArA pitA Aja sudhI ahIM rahelA che. tArA pitAnA duzmananuM mastaka kayAre dhULamAM jaIne paDe eja vicAra mane rAta divasa AvyA kare che. tArA je parAkramI ane baLavAna putra enI mAtAnuM duHkha ochuM nahi kare te anya koNa karaze ?" | rAvaNe javAba Ape, "laMkAnuM gumAveluM rAjya huM pAchuM meLavyA sivAya jaMpIne besavAnuM nathI paNa mane eka bIje vicAra Ave che ke jo huM vidyAo sAdhI lauM te vaizravaNane turataja vaza karI zakAya ane e rIte ene parAjita karI zakAya. A vighAo kaMI gharane khUNe besIne sAdhI zakAtI nathI ane e mATe amAre traNe bhAIoe koI vikaTa araNyamAM jaI ugra tapazcaryA
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 karavI paDaze Ama hasate mukhe amane javAnI rajA Ape jethI ame jIvanamAM mahAna parAkame karI zakIe." rAvaNa, bibhISaNa ane kuMbhakarNanuM vidhA sAdhavA javuM kaikasI mAtAe traNe bhAIone AzIrvAda ApyA eTale traNe bhAIoe jaMgala tarapha prayANa karyuM. eka ghara ane bhayaMkara jaMgalamAM AvIne emaNe tapanI zarUAta karI. tapanA prabhAve emaNe aSTAkSarI vidyA sAdhItyAra pachI emaNe SoDazAkSara maMtrane jApa japa zarU karyo. A traNe bhAIo A pramANe tapa karatA hatA tyAM eka deva enI devIo sAthe tyAM AvyuM ane bhAIonA tapamAM bhaMga paDAvavA devIo mokalI. paNa pelI devIo A svarUpavAna bhAI ne jotAM ja temanA mehamAM paDI gaI ane kahevA lAgI, "he vIra purUSo ! tame tamArI AMkha khUlIne amArI sAme to juo ame apsarA jevI devIe mehita thaI tamane svAdhIna chIe. tame amArI sAthe bhoga vilAsa bhege ane tamArA jIvanane sArthaka banAvo." deve rAvaNa vagerene kareluM upasarga devIothI jyAre pelA bhAIo emanA dhyAnamAMthI saheja paNa calita thayA nahi tyAre pelo devatA pate tyAM hAjara thayo ane kahevA lAge, "he vIra purUSa ! tamAre A kaSTa sAdhanAnI jarApaNa jarUra nathI. tamAre koIpaNa varadAna joItuM hoya to mAgo; huM tamane te ApIza ane tamArA mananI kAmanA paripUrNa karIza." devanA A vacana sAMbhaLIne paNa pelA traNe bhAIo dhyAnamAMthI leza mAtra paNa calita thayA nahi AthI devanA kApe mAjhA mUkI. eNe potAnA nekarane bolAvyA ane bhAIeAnuM dhyAna
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 choDAvavA vividha upasargo karavAnI AjJA karI. anucaree aneka prakAranA bihAmaNA ravarUpa dhAraNa karI tapasvI baMdhuone DagAvavA prayatna karyA; paNa emanA badhA ja prayatna niSphaLa gayA. emaNe kesI, ratnavA vagerenAM rUpo dhAraNa karyA ane e leke marI gayA hoya evAM mAyAvI do UbhAM karyA. te paNa traNe bhAIo dhyAnamAMthI leza mAtra paNa calita thayA nahi. A joI devane krodha saLagI UTha. eNe mAyAvI vidyAthI traNe bhAIonAM mAthAo chedI nAMkhelAM dekhADayAM. rAvaNanuM mAthuM kuMbhakarNa ane bibhISaNa AgaLa mUkyuM ane kuMbhakarNa ane bibhISaNanAM mAthAM rAvaNanI AgaLa nAMkhyAM. moTAbhAI rAvaNanuM mAthuM joIne kuMbhakarNa ane bibhISaNa dhyAnamAMthI saheja calita thayA. paNa rAvaNa te pitAnA sthAnamAMthI leza mAtra Dage nahi. tarataja prajJapti Adi eka hajAra vidyAo rAvaNane prApta thaIkubhakarNane samRddhi Adi pAMca vidhAo ane bibhISaNane siddhArtha Adi cAra vidyAo siddha thaI. pilA upasarga karanAra deve rAvaNane praNAma karI mAphI mAgI ane pitAnA pApanA prAyazcitarUpe eNe rAvaNane mATe svayaMprabha nAmanuM zahera vasAvyuM. vidyAo uparAnta rAvaNe cha upavAsa karI caMdrahAsa nAmanuM eka uttama khaDaga sAdhyuM. maMdarI vagere sAthe lagna te arasAmAM vaitADhaya giri para dakSiNa zreNInA AbhUSaNa bhUta sUra saMgIta nAmanA nagaramAM bhaya nAme vidyAdharono rAjA hato tene hemavatI nAme rANuM ane maMdodarI nAme kuMvarI hatI. te yauvanavaMtI thatAM tene pitA maya vidhAdhara tenA varane mATe vidhA
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 195 dharAnA guNA guNane vicAra karavA lAgyA. jyAre temAM kAI yAgya vara tenA jovAmAM AvyA nahIM, tyAre te ciMtAtura thaye. tevAmAM tenA maMtrIe kahyuM, "svAmI kheda karI nahi, ratnazravAneA baLavAna ane rUpavAna putra dazAnana tene yAgya vara che. sahasra vidhAAne siddha karanAra ane devatAeAthI paNa apita e rAvaNa jevA vidyAdharAmAM kAI rAjakumAra nathI. "te sAMbhaLI, tArI vAta barAbara che, evuM kahI, harSita thai, bAMdhava, sainya ane aMtaHpuranA parivAra sAthe maDhADharI lai, prathamathI peAtAnA AvavAnI khabara ApI, peAtAnI ku'varI rAvaNane ApavA mATe, mayavidyAdhara svaya'prabha nagare AnyA. tyAM sumALI vagere geAtravRddha mahAyA hatA. te rAvaNa ane ma dAdarInA saMbaMdha karavAne kabUla thayA. pachI zubha muhutaeN sumALI ane maya vageree rAvaNa ane madAdarInA lagna karAvyAM. megharava nAmanA parvata para AvelA kSIra sAgaramAM krIDA karavA mATe eka vakhata rAvaNa gayA. e kSIra sAgaramAM cha hajAra khecara kanyAe tyAre snAna karI rahI hatI. rAvaNanuM svarUpavAna mukha ane snAyubaddha sudara zarIra jotAMja e cha hajAra kanyA tenA para mAhita thaI gaI. rAvaNa temanI sAthe gAMdhava vidhithI parA ane kanyAone laI peAtAnA nagara tarapha pAchA pharyAM. A bAju kanyAonA rakSaka purUSAe kanyAnA mAtApitAne khabara ApI ke tamArI kanyAone paraNIne kAI ajANyo purUSa cAhyA jAya che. e sAMbhaLatAM ja kanyAnA mAtApitA vidhAdharAnA indra amarasuMdara pAse AvyA ane kAI paNa upAye peAtAnI kanyAAne cheDAvI lAvavA AjIjI karavA lAgyA tarataja amara suMdara pelI kanyAenA pitAe ane subhaTA sAthe rAvaNanI pAchaLa paDaye rAvaNe manamAM nizcaya karyAM hatA ke pelA lAThAne
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 jAnathI mArI nAkhavA nathI. eTale eNe pravapana nAmanuM astra pheMkyuM. AthI amarasuMdara, kanyAonA pitAo tathA subhaTo mohita thaI gayA. rAvaNe emane nAga pAza vaDe pazunI jema bAMdhI lIdhA. kanyAonI AjIjIthI rAvaNe ane badhAne choDI mUkyA ane pote svayaMprabha nagaramAM AvyuM. rAvaNanI rANI maMdodarIe Indrajita nAmanA eka parAkramI putrane janma Ape. thoDA samaya pachI eka bIjo putra paNa tene thayo. tenuM nAma meghavAhana rAkhavAmAM AvyuM. rAvaNane laMkAnI prApti-vaizravaNanI dIkSA kuMbhakarNa ane bibhISaNanA manamAM laMkApati vaizravaNa AMkhamAM kaNuM khUce ema khUMcI rahyo hato. e banne bhAIo laMkAvAsIone herAna karavA lAgyA.vaizravaNe dUta mokalIne sumALIne kahevarAvyuM, "A banne bhAIone upadrava karatA aTakAve. jo tame emane ema karatAM nahi aTakAvo te huM mArI sarva zaktithI emane haNI nAMkhIza. mArI zaktine hajI tame pUrepUrI jANatA nathI mATe tame tamArA hitanI khAtara te banne bhAIone upadrava karatA aTakA" AvAM dUtanA vacana sAMbhaLI mahAmanAvI rAvaNa kodhathI bolyo, "are! e vizravaNa koNa che? je bIjAne kara Ape che ane bIjAne sevaka che te chatAM AvuM uddhata belatAM kema zaramAte nathI ? tuM dUta che mATe tene mArate nathI. tuM ahIMthI cAlyo jA." A pramANe rAvaNanA kahevAthI te dUte tatkALa vaizravaNa pAse jaIne te badhe vRttAMta kahyo. dUtanA gayA pachI tenI pAchaLa tarataja rAvaNa potAnA sahadane ane sainyane laI laMkA samIpa Ave. rAvaNanA AgamananA samAcAra sAMbhaLI vaizravaNa yuddha karavA mATe meTI senA laI laMkApurInI bahAra nIkaLyo. thoDA vakhatamAM rAvaNe
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 tene sakhata hAra ApI. AthI vaizravaNane vairAgya Avyo ane teNe dIkSA lIdhI. vaizravaNa sAco sAdhu bane jANIne ane rAvaNe laMkAnuM rAjya potAnA hAthamAM lIdhuM pachI puSpaka vimAnamAM besI rAvaNa saMmeta zikhara para arihaMtanI pratimAne vAMdavA gayo. pAchAM pharatAM tene eka divya hAthI prApta thaye. rAvaNe tenuM bhuvatAlaMkAra evuM nAma pADayuM. rAvaNe yamarAjano karelo parAjaya eka divasa rAvaNa darabAra bharI beThA hatA tyAM pavanavega vidhAdhara AvyA ane yamarAjA virUddha phariyAda karI, madada mAgI. rAvaNa turataja potAnI pracaMDa senA laI yamarAjA sAme laDavA mATe ravAnA thayo ane kikiMdhApurI AvI pahoMcyo. tyAM sAta narakano nAza karI potAnA sevakone choDAvyA naranA rakSakoe e samAcAra yamarAjAne kahI saMbhaLAvyA eTale yamarAjA rAvaNanI sAme laDavA AvyA. bhayaMkara daMDa laI yamarAjA rAvaNanI sAme dhasyo paNa rAvaNe palaka mAtramAM e daMDane nakAme banAvI dIdhA. yamarAjAe tyArabAda bANone varasAda varasAvavA mAMDe chatAM phAvyo nahi. ane parAbhava pAmI yamarAjA rathanupUranA rAjA Indra pAse gaye. iMdrarAjA rAvaNa sAthe yuddha laDavA taiyAra thaye paNa maMtrIoe tene tema karatAM ra. rAvaNe kiSkindhApurI Aditya rAjAne ane kSa pura kakSarAjane ApIne laMkA pAchA pharyo. vAlInuM rAvaNa sAthe yuddha vAnareno rAjA AdityarajAne iMdu mAlinI nAmanI eka svarUpavAna rANI hatI. e rANIe vAlI nAmanA eka mahAna putrane janma Apyo. vAlI bacapaNathI dharmane anurAgI hate AdityarajAne sugrIva nAme bIje paNa putra thayo. AdityarAe rAjayane sarva
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 kArabhAra pitAnA moTA putra vAlIne soMpI dIkSA lIdhI eka divasa rAvaNanA eka anucare rAjasabhAmAM vAnarezvara vAlInA vakhANa karyA. tarataja rAvaNe pitAne eka rAjadUta vAlI pAse mokalyo ane kahevarAvyuM ke vAlIe pitAnI sevAmAM hAjara thavuM paNa vAlIe rAvaNane svAmI tarIke svIkAravAnI nA pADI eTale banne vacce tumula yuddha thayuM. yuddhamAM ghaNo saMhAra thatA joI vAlIe DhaMdva yuddhanuM sucana karyuM. rAvaNe te svIkAryuM eTale baMne ddAoe yuddhano AraMbha karyo. rAvaNe potAnI sarva vidyAe vAlI para ajamAvI paNa vAlIe e sarva vidyAone suMdara rIte sAmane karyo ane rAvaNanI eka paNa vidyA eNe kAmamAM AvavA dIdhI nahi. chelle rAvaNe daivI caMdrahAsa nAmanuM khaDaga vAlInI sAme ugAmyuM. vAlIe tarata ja khaDaga sAthe dhasI AvatA rAvaNane keDamAMthI UMca ane thoDA samayamAM rAvaNane bagalamAM rAkhIne pRthvInI cAra padakSiNa karI rAvaNane choDI mUkyo pachI potAnA bhAI sugrIvane gAdI ApI vAlIe dIkSA aMgIkAra karI. rAvaNe karelI aSTApada para prabhu bhakti sugrIve rAvaNane potAnI bahena zrIprabhA praraNAvI ane rAvaNane svAmI tarIke svIkAryo. eka divasa rAvaNa nityAka nAmanA nagaramAM nityaka nAmanA rAjAnI ratnAvalI nAmanI kanyAne paraNavA cAlyo. mArgamAM aSTApadagiri upara AvatAM tenuM puSpaka vimAna rakhalita thayuM. kAusaga sthAne rahelA vAlImunine potAnA vimAnanI nIce jaI pUrvanuM vaira yAda karI, rAvaNe vAlimunine herAna karavAno vicAra karyo paNa vAlimunie paraco batAvatAM rAvaNe muninI mAphI mAgI ane temane bhAvapUrvaka
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 vaMdanA karI. vAlimunine praNAma karI rAvaNa bharata rAjAnA karAvelA citya samIpa Avya; tyAM cityanI bahAra zastro mUkI pite aMtaHpura sahIta aMdara jaI arihaMtanI aSTaprakArI pUjA karI pachI e mahAsAhasike rAvaNe, bhaktithI potAnI naso kheMcI, tenI taMtrI karI, bhUjavINA vagADavA mAMDI. dazAnana grAma rAgathI vINuM vagADato hoya ane tenA aMtaHpuranI strIo sapta svarathI manahara gIta gAtI hatI. tevAmAM dharaNendra te cityanI yAtrA mATe AvyA. arihantanI stuti karatA rAvaNane joI dharaNendrae kahyuM, "he rAvaNa! tArI A ananya ane ajoDa bhakti joI huM tArA upara prasanna thaye chuM. tArI A bhaktinuM sAcuM phaLa athavA pariNAma mela ja hoI zake. paNa haju tuM saMsArI che saMsArane teM tyAga karyo nathI. saMsAra mATenI tArI lAlasA kSaya pAmI nathI, tethI tAre joIe te mAgI le. rAvaNe dhIra gaMbhIra svare javAba Apyo, "he nAgendra! devAdhideva arahaMta prabhunA guNa stavanathI tame tuSTa thayA te tamane ucita che, kAraNa ke te tamArA hRdayamAM rahelI svAmibhaktinuM cinha che; paraMtu jema varadAna ApavAthI tamArI ravAmibhaktino utkarSa thAya che tema varadAna levAthI mArI svAmibhakti hIna thAya che. rAvaNanA A vacane. sAMbhaLI nAgenja saMtoSa pAmyA. emaNe rAvaNane amogha vijyA zakti ane rUpavitAriNuM vighAo ApI. rAvaNe aSTApada parvata para rahelA sarva tIrthakarane bhAvapUrvaka vaMdana karI potAnI prabhu bhakti pUrNa karI. pachI te nityaka nagare geye ane ratnAvali sAthe lagna karI laMkA pAcho pharyo. te samaye vAlimunine kevaLajJAna thayuM.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahastrAMzu rAjAnI hAra ane dIkSA rAvaNa digavijya mATe nIkaLe. surpaNakhAne pati khara ane enA cauda hajAra vidyAdhara rAvaNanI sAthe hatA. sugrIva paNa pitAnI pracaMDa senA sAthe rAvaNanI sAthe cAlate hato revA nadInA paTa para arihaMtanI pratimA sthApana karI rAvaNa jayAre pUjA karato hato tyAre revA nadImAM pUra AvavAthI pUjAmAM bhaMga paDaye. tapAsa karatAM mAlama paDayuM ke sahastrAMsu rAjAe jaLakrIDA karI duSita kareluM jaLa relAvI prabhu bhaktimAM bhaMga pADa hatuM tethI tene zikSA karavA rAvaNe sainya kahyuM paNa sahasrAMzue rAvaNanI senAne harAvI eTale rAvaNa jAte sahasrAMzu sAme gaye ane teNe te rAjAne harAvI keda karyo. jayAre rAvaNane khabara paDI ke sahastrAMzu zatabAhu munine putra hatA, ane jANI joIne prabhubhaktimAM bhaMga pADe nahi tyAre teNe sahasrAMzune mukta karyo. paNa sahasrAMzune vairAgya Avyo hatuM tethI pitAne putra rAvaNane seMpI teNe dIkSA aMgIkAra karI. sahasrAMzunI dIkSAnI vAta sAMbhaLI tenA parama mitra dhyAnA rAjA anaraNya paNa putra dazarathane gAdI soMpI dIkSA lIdhI. rAvaNe aTakAvela marUta rAjAne yajJa A arasAmAM daSTinA prahArathI vedanA pAmelA nArada rAvaNanI sabhAmAM hAjara thaI bolavA lAgyA. "anyAya ! anyAya!" rAvaNe pUchayuM, "Apa zAnta thAo ane tamane koNe ane kevI rIte anyAya karyo che te jaNAvo." nArade kahyuM. "rAjapuranagaramAM marUta nAme rAjA che. te duSTa brAhmaNonA sahavAsathI hiMsaka yajJa kare che. yajJamAM homa karavA mATe niraparAdhI pazuone pUrI rAkhavAmAM AvyA che. pazuone pikAra sAMbhaLI meM marUtarAjAne pUchayuM, "A zuM AraMbhya che?" marUte kahyuM." ahIM brAhmaNoe kahela yajJa thAya che.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 devanI tRpti mATe pazuone haimavAnA che. A mahAdharma che ane te svargane hetu kahelo che. meM temane jaNAvyuM, "marUta rAjA, A badhuM mithyA che. zarIra e yajJa che ane ApaNe je kaSAye che e aMdara hemavAnA che. je mANasa potAnA kukarmone e yajJamAM heme che eja mANasa sAcA mokSane adhikArI bane che mUMgA prANIone hemavAthI te ApaNe narakanA ja adhikArI banIe chIe. Apa AvA yajJa baMdha karAvI ne pazuone abhayadAna Apo. mArUM A kathana sAMbhaLIne yajJa karAvanAra badhA purohite gusse thaI gayA ane hAthamAM daMDa ane lAkaDAM laI mane mAravA mAMDayA. tyAMthI nAsIne huM tamArI pAse Avyo chuM. tamAre e marUta rAjAne AvA pApa karmathI bacAve joIe." tarataja rAvaNa marUta rAjA pAse gayo ane hiMsAtmaka yajJa baMdha karAvyuM. aja'nA arthabhedathI thayela yajJa hiMsA ajairyakTavyama' evo gredamAM ullekha che. A "aja' zabdanA be artha thAya che. aja eTale bakarUM ane aja aTale traNa varSanuM junuM dhAnya, kSIra kaMdaLa nAmanA nAradanA gunA putra parvate ajJAnathI "ajI ne artha barUM . vasurAjAe parvatanA arthane Teke Aye. aMgata vairane badale levA mahAkALa asure paNa ajane artha barUM karyo. dhIme dhIme A khoTA matane pracAra thayo. ane yajJomAM pazuo hemAvA lAgyAM. rAvaNe meLavela nalakubararAjA para vijaya Indra rAjAnA pUrva dikapAla duladhyapuranA nalakubare nagara pharate eka agnimaya kille badhe hate. e killAne ghera
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 se yojana hatuM. dulapurane jItavA rAvaNe bibhISaNa ane kuMbhakarNane mokalyA paNa jyAre temane saphaLatA sAMpaDI nahi tyAre rAvaNa jAte gayo ane AzALI vidyA zikhI nalakuberane harAvyo. rathanupuranA rAjA IndranI hAra nalakuberane harAvyA pachI rAvaNane rathanupuranA rAjA Indra sAthe yuddha karavAnI pharaja paDI yuddhane TALavA rAvaNe indrane ghaNuM samajAvyuM paNa indra rAvaNanI salAha mAnI nahi tethI antIma upAya tarIke rAvaNe vigraha jAhera karyo. rAvaNanA lazkaranI sAme indra paNa eka pracaMDa senA laI Avyo. rAvaNane vicAra Avyo ke jo A banne lazkare sAmasAmA laDaze te ghaNuMja mAnava khuvArI thaze. evI hiMsA ucita nathI. AthI eNe Indrane kaherAvyuM ke ApaNe be ja yuddha karIe kaMka yuddhamAM je jIte teja vijayI thaye gaNAze lazkare laDAvI hiMsA zA mATe karavI ? I rAvaNanI darakhAstane svIkAra karyo. DhaMDha yuddhamAM rAvaNe Indrane parAbhava karI ene keda karI lIdho ane laMkA lAge. paNa indranA pitA sahastrAranI vinaMtIthI rAvaNe tene mukata karyo. indra pitAnA nagaramAM pAcho pharyo. thoDA samaya pachI potAnA putra dattavIryane rAjaya soMpI InDe dIkSA lIdhI. pavana jayane aMjanA sAthe vivAha mahindrapuranA rAjA mahendrane aMjanA suMdarI nAmanI eka svarUpavAna putrI hatI aMjanAnA lagna mATe be jaNanAM nAma bolAtAM hatAM eka prahalAda rAjAnA putra pavanaMjayanuM ane bIjuM hiraNyAbhanA putra vidhutrabhanu paraMtu joSIe mahendra rAjAne ema jaNAvyuM hatu ke vidhutrabhanuM AyuSya TuMke che AthI mahendrarAjAe aMjanAne
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 vivAha pavanaMjaya sAthe karavA vicAra kyo. lagna pahelAM eka vakhata pavanaMjaya aMjanAne maLavA tenA udyAnamAM gayo. A samaye tenI eka sakhI pavanaMjayanA vakhANa karatI hatI ane bIjI vidhutrabhanAM vakhANa karatI hatI lajajAne lIdhe aMjanA potAnI sakhIne vidhutrabhanAM vakhANa karatI aTakAvatI na hatI. AthI pavanaMjayane kheTuM lAgyuM. te aMjanAne paraNyo kharI paNa te tene bolAvatA nahi. pavanaMjayanuM rAvaNanI madade javuM. Aja arasAmAM rAvaNane indrarAjAnA digapALa varUNanI sAthe yuddhamAM utaravAnI pharaja paDI. varUNa rAjA baLavAna ane parAkramI hevAthI rAvaNe vidhAdhara rAjAonI paNa madada mAgI. prahalAda rAjAe putra pavanaMjayane rAvaNanI madada mokalavAne nizcaya kyo. pavanaMjaye rAvaNanI madade javAnuM kabUla karyuM, paNa jatI vakhate eNe aMjanAne be mIThA zabda paNa kahyA nahi ane tene raDatI mUkI e vidAya thayo. raratAmAM eka divasa pavana jaya eka sarovaranA kinAre beThe hato. dharatI para cAMdanIne prakAza amIdhArA relAvI rahyo hate eTalAmAM pavanaMjaye eka cakravAkIne joI. e cakavAthI potAnA patinA viyogathI bhayaMkara kalpAMta karI rahI hatI. e jotAM ja pavanaMjayane vicAra AvyuM ke, "ahe, A divasa A cakravAkIe enA pati sAthe kIDA karI haze to paNa e rAtrinA pativirahane sahI zakatI nathI ane ghara kalpAMta kare che. jo ene pativiraha ATalI badhI vedanA utpanna kare che te mArI patnI aMjanAnI zI dazA haze ? meM enA pratye udAsIna vRtti sevIne mATe aparAdha karyo che. e aparAdha mAre enI
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204: pAse kabUla karavo ja joIe." pavanaya ane aMjanAsuMdarIne meLApa A vAta pavanaMjaye potAnA mitra prahasitane jaNAvI pachI - baMne jaNa AkAzamAM UDIne aMjanAnA mahelamAM AvyA. pavanaMjaya aMjanAnI mAphI mAgI. prahasita paheregIra banI bahAra Ubhe rahyo. pavanaMjaya ane aMjanA AnaMdamAM eTalAM badhAM magna banI gayAM ke rAtrinA paheranuM paNa emane bhAna rahyuM nahi. prahasita pavanaMjyane bUma pADIne bolAve eTale te mahelanI bahAra AvyuM. pavanaMjayane manamAM bIka lAgI ke je te pitAnA mAtA pitA ke anya sagAMone potAnA AgamananI jANa karaze te te loko tene dhikkAraze. A bIke te chAne mAna sarovara bhaNI jato rahyo. aMjanA suMdarIne mAthe AvI paDeluM duHkha aMjanAsuMdarIne te divasathI caDatA divasa rahyA. sagAMvahAlAMne e vAtanI khabara paDI. enI sAsue kahyuM, "mAro putra yuddhamAM che ane tene garbha kaI rIte rahyo ? tuM vyabhicAriNI che mATe mArA gharamAMthI bahAra nIkaLa." pavanaMjaye jatI vakhate aMjanAne potAnA nAmanI saMjJAvALI eka ratnajaDita mudrikA ApI hatI e mudrikA aMjanAe batAvI ane kahyuM, "tame mArA para vizvAsa rAkhe. teo rAtre ahIM AvyA hatA. meM parapurUSano saMga karyo nathI paNa aMjanAnuM kahyuM keAIe mAnyuM nahi. rAjAnA anucare tene rathamAM besADI tenA pitAnA nagara mahendrapura najIka mUkI AvyA aMjanAnI sAthe enI priya sakhI vasaMtatilakA paNa hatI.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 aMjanAnA pitAe paNa tene Azraya Ape nahi tenA bhAI prasanna kItie aMjanAne 'kalaMkitA" kahI tene tirarakAra karyo. pratihArIe aMjanAne hAtha kheMcI ene bAraNA bahAra dhakelI dIdhI. codhAra AMsue raDatI aMjanA enI priya sakhI vasaMtatilakA sAthe pAchI pharI. pAchI pharIne e kyAM jAya ? UMce Abha ane nIce dharatI. ene Azare ApanAra keI na hatuM. enI bhagna hRdayane AdhA-- sana ApanAra paNa keI na hatuM. A arasAmAM amitagati muni maLyA. dharmalAbha ApI, aMjanAne tene pUrvabhava kahI saMbhaLAvI dhIraja ApI. hanumAnane janma pUrNa mAse aMjanAe eka parAkramI putrane janma Apyo. evAmAM pratisurya nAmane aMjanAne mAne tyAM AvyAM ane badhAMne eka vimAnamAM besADI potAnA nagara hanumAnapura javA nIkaLe. rastAmAM aMjanAno putra vimAnamAM rahelA gumakhAne pakaDavA mAtAnA khoLAmAMthI kUdI paDaze. te bALaka eka parvata para paDaze ane tenA paganA AghAta mAtrathI te parvatanA cUrecUrA thaI gayA. pratisu te bALakane pAcho tenI mAtAnA khoLAmAM lAvI mUke. te bALaka prathama hanumAna pura nagaramAM Avela hevAthI tenuM nAma hanumAna rAkhavAmAM AvyuM. ane parvatanA cUrecUrA karela hovAthI enuM bIjuM nAma zrI zila rAkhavAmAM AvyuM. anukrame hanumAna meTo the. aMjanA ane pavana jayane meLApa rAvaNanI sAthe gayela parvana jaye varUNane parAjaya ryo ane
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAvaNanI rajA laI ghera Ave tyAre tene khabara paDI ke garbha saMbhAvinAne lIdhe aMjanAne gharamAMthI kADhI mUkavAmAM AvI che. pavana jaya aMjanAnA piyara gayA. tyAM paNa ajanAne koIe satkAra karyo na hato e sAMbhaLIne pavanaMjaya ghaNo duHkhI thayo. teNe agni praveza karavAno nirNaya karyo ane enA mAtApitAne potAnA A agni pravezanA niNaryanI jANa karI. aMjanAnI zodha karavA prahAda rAjAe daze dizAmAM anucare mekalyA. anucare pharatA pharatA hanupura pahoMcyA. aMjanAe pavanaMjayane nirNaya jANa vilApa karavA mAMDayo eno vilApa sAMbhaLI pratise ene AzvAsana ApyuM eka vimAnamAM aMjanA tathA hanumAnane besADI jyAM pavanaya hatuM te jaMgalamAM AvI pahoMcyA. potAnI priyAne joI tatkALa pavanaMjya samudranI jema duHkhanI bharatIthI nivRtta thayo ane potAnI bhUlanI mAphI mAgI. varUNa sAthe rAvaNanuM bIjuM yuddha-hanumAnanuM parAkrama A arasAmAM rAvaNane varUNa sAthe bIjI vAra yuddha karavAnI pharaja paDI temAM hanumAna keTalAka sAmaMte laI yuddhamAM gaye. varUNa pitAnA so putro ne laI yuddha karavA Ave. hanumAne enA so putro ne pazuonI jema bAMdhI lIdhA. rAvaNa ane varUNa vacce bhayaMkara yuddha thayuM. ane rAvaNa varUNa ane tenA putrone keda karI pitAnI chAvaNamAM lAvyuM ane pachI badhAne choDI mUkyA. hanumAnanA parAkamathI prasanna thaI varUNe pitAnI satyavatI nAmanI kuMvarI hanumAna ne paraNAvI ane rAvaNe supanakhAnI putrI hanumAnane ApI pachI ghaNI kanyAo paraNI hanumAna ghera pAcho pharyo baladeva rAma-vAsudeva lakSamaNuM ayA nAmanA nagaramAM IkvAku vaMzamAM sUryavaMzI aneka
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 207 rAjAo thaI gayA Aja kuLamAM anaraNya nAmane rAma che. tene anaMta ratha ane dazaratha ema be putro hatA. anaraNya potAnA moTA kuMvara anaMtaratha sAthe dIkSA lIdhI ane eka mAsanA dazarathane gAdIe besADayo. anukrame dazaratha yuvAvarathA pAme. eno kIrti cAre dizAmAM phelAvA lAgI. eka mahAna rAjavI tarIke eNe nAmanA meLavI. e darbhasthaLa nagaranA rAjA sukozalanI kuMvarI aparA jitA (kauzalyA), kamaLasaMkula nagaranA rAjA subaMdhu tilakanI kuMvarI sumitrA ane suprabhA nAmanI rAjakuMvarI ema traNa suMdara kanyAo para. rAvaNanA mRtyunI AgAhI eka divasa rAvaNane eka naimittike jaNAvyuM "have pachI thanArI janaka rAjAnI putrI jAnakIne kAraNane lIdhe, dazaratha rAjAnA have pachI thanArA putrathI tamAruM mRtyu thaze" A sAMbhaLI rAvaNanA nAnA bhAI vibhISaNe dazaratha tathA janakarAjA ne mArI nAkhavAno daDha saMkalpa karyo pachI moTAbhAI rAvaNanA AzIrvAda laI potAnA A kArya mATe prayANa AdaryuM. dazaratha tathA janakanuM chupAveze paribhramaNa vibhISaNa dazaratha tathA janakarAjAne mAravA jAya che e vAtanI nAradane khabara paDI eTale tarata ja nArada dazaratha rAjA pAse AvyA ane dazarathane sarva vAtathI vAkepha karyA. dazarathe potAnA maMtrIone bolAvyA ane A viSe zuM karavuM tene teo vicAra karavA lAgyA ane ema nakakI karavAmAM AvyuM ke dazaratha rAjAnI lepyamaya mUrti banAvI rAjamahelanI aMdara rAkhavI ne dazaratha rAjAe rAjayanI bahAra chAnAmAnAM cAlyA javuM. janaka rAjAnA maMtrIoe paNa janakane AvI ja zikhAmaNa ApI. dazaratha tathA janaka pRthvI para
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 chUpAveze pharavA lAgyA. vibhISaNa adhyA AvyA ane rAjamahelamAM aMdhakAramAM rahelI dazathanI leyamaya mUrtinA matane teNe khaDagathI chedI nAkhyuM. te vakhate badhA naMgaramAM kolAhala thaI rahyo. aMtaHpuramAM mATe Akardavani thaze. sAmaMta rAjAo aMgarakSaka sahita taiyAra thaI ne tyAM doDI AvyA. maMtrIoe rAjAnI sarva prakArano uttara kriyA karI. dazaratha rAjAne mRtyu pAmelA jANI vibhISaNa laMkA tarapha cAlyo gayo. ekalA janakarAjAthI kAMI thaI zake ema nathI evuM dhArI teNe janakane mAryo nahi. kaikeyIne varadAna dazaratha ane janakarAjA chUpAvezamAM pharatA pharatA droNamukha rAjAnI bahena kekayInA svayaMvaramAM AvyA. kekeyIe dazarathane varamALA paherAvI, svayaMvaramAM AvelA badhA rAjA dazaratha para gusse thayA. emaNe dazarathanI sAthe yuddha karyuM yuddhamAM kekeyIe dazaratharAjAnA sArathI tarIke kAma karyuM. dazarathe sarva rAjAono parAbhava karyo. dazarathane lAgyuM ke A vijayano sAce yaza keyIne phALe jAya che. enI madada vinA A yuddha kadAca na jItI zakAyuM heta; AthI dazaratha rAjAe kekeyIne varadAna mAgavA kahyuM ke pIe kahyuM, "samaya Avaze tyAre huM varadAna mAgIza. tyAM sudhI e varadAna tamArI pAse thApaNa rUpe rahe " dazaratha rAjAe tema karavA kabUla karyuM. tyArabAda dazaratha rAjAe magadhapatine parAjaya karyo. e dhyA javAnuM ucita na lAgavAthI teNe magadhadezanI rAjagRhImAM ja rahevAnuM rAkhyuM adhyAthI pitAnA aMtaHpurane paNa eNe rAjagRhImAM bolAvI lIdhuM.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 baladeva rAmane janma anyadA aparAjitA paTarANIe rAtrinA zeSa bhAge baLabhadranA janmane sucavanArA hAthI, siMha, caMdra ane sUrya e cAra ravapna jayAM. te vakhate koI deva devalemAMthI cavIne aparAjitAnI kukSi viSe avataryo. pUrNa mAse aparAjitA mAtAe eka putra ratnane janma Apyo. prathama apatya ratnanA mukhakamaLane darzanathI rAjA ati harSa pAme. teNe yAcakane dAna ApyuM ane putranuM nAma padama pADayuM. lekamAM te rAma evA nAmathI prakhyAta thaye. vAsudeva lakSmaNane janma tyAra pachI anyadA rANI sumitrAe rAtrinAzeSa bhAge vAsudevanA janmane sUcavanArAM hAthI, siMha, sUrya, caMdra agni, lakSmI ane samadra e sAta svapna joyAM. te samaye eka paramarthika deva devalekamAMthI cyavI sumitrA devInI kukSi viSe putrapaNe avataryo. pUrNa mAse sumitrA mAtAe putra ratnane janma Apyo. te samaye dazaratha rAjAe arihetanA sarvanagara carcAmAM ranotrapUrvaka aSTaprakArI pUja racAvI ane kArAgRhamAM pUrelA zatruone choDI mUkyA. pitAe putranuM nArAyaNa evuM nAma pADyuM paNa lekamAM te lakSmaNa evA bIjA nAmathI prakhyAta thaye. kaikeyIe bharatanAmanA putrane janma Apyo. suprabhAnA putranuM nAma zatrana pADavAmAM AvyuM. rAmanuM parAkrama janakarAjAne ardhabarbara dezanA plecho vAraMvAra herAna karatA hatA. eTale emanI sAme yuddha karavA temaNe nizcaya karyo ane pitAnA mitra dazarathanI madada mAgI. dazarathe rAmanA AgrahathI rAma tathA bIjA kuMvarone senA sahita mokalyA. zarUAtamAM 14
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 svecchAe ghaNuM parAkrama dAkhavyuM. paNa rAme bANone varasAda varasAve eTale teo TakI zakyA nahi ane temane parAjayatha. rAmanuM AvuM adbhuta parAkrama joI janake potAnI putrI sItA tene ApI. lagna pachI rAma mithilAmAM ja thoDA divasa rahyA. sItAnAM rUpanAM vakhANa sAMbhaLI nArada aMtaHpuramAM Avyo paNa sItA naridane oLakhatI na hovAthI temaja nAradanuM vicitra svarUpa joI bhaya pAmI. sItAnI dAsIoe nAradane pakaDayA. nArada mAMDamAMDa temanA hAthamAMthI chUTyA. nAradane AthI ghaNuM lAgI AvyuM. te bhAmaMDaLane maLyA ne sItAnI chabI batAvI bhAkhaMDaLane tenI pratye anurAgI banAvyuM. bhAmaMDaLanA pitA caMdragatine A vAtanI khabara paDI. bhAmaMDaLanI IcchA sItA sAthe paraNavAnI jANuM caMdragatie janakarAjAne pitAne tyAM bolAvyA ane sItAnu lagna bhAmaMDaLa sAthe karavAnuM kahyuM. janake kahyuM ke sItA to meM rAmane ApI che paNa candragatie mAnyu nahi teNe kahyuM, "he janaka joke te sItAnuM haraNa karavA samartha chuM paNa nehavRddhi karavA mATe ja tamane ahIM bolAvIne meM tenI yAcanA karI che. jo ke tame tamArI putrI rAma mATe kalpI che. tathApi te rAma je amAro parAjaya karaze to te tene paraNI zakaze, mATe dusaha tejavALA vAvata ane avAvarta nAme be devI ghanuSya tame laI jAva. jo te be dhanuSyamAMthI ekane paNa rAma caDhAvaze to tenAthI ame parAjita thaI gayA ema samajavuM. pachI te tamArI putrI sItAne sukhe paraNe. janakarAjA mithilA AvyA. niyata divase pelA be dhanuSya rAjasabhAmAM lAvavAmAM AvyA bhAmaMDaLa paNa enA sAmato sAthe mithilA AvyuM. rAme te dhanuSyanI dorIne ghaNI ja AsAnIthI kAna
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 sudhI kheMcI tIra cheDayuM. bhAmaDaLa zaramAyo. teNe sabhAtyAga karyAM dazarathane rAmanA A parAkramanI jANa karavAmAM AvI ane temane mithilA AvavA AmaMtraNa pAThavavAmAM Avyu. dazarathe AmaMtraNa svIkAryu ane te mithilA AvyA. A samaye janakanA bhAinake peAtAnI putrI bharatane paraNAvI. pachI dazaratha mithilAmAMthI parivAra sAthe ayAdhyA pAchA pharyAM. ekadA dazaratha rAjAe meATI samRddhithI caitya mahAtsava ane zAnti snAtra karAvyA. pachI rAme snAtra jaLa aMtaHpuranA adhikArI vRddha puruSanI sAthe prathama peAtAnI paTTarANIne mAkalyuM ane pachI dAsIo dvArA bIjI rANIone snAtra jaLa meAkalAvyuM yauvana vayane lIdhe zIghra cAlanArI dAsIee uttAae AvIne bIjI rANIne snAtrajaLa pAMcADayuM eTale temaNe tatkALa tene vaMdana karyuM. pelA aMtaHpuranA adhikArI vRdrupaNAne lIdhe maMda maMda cAlatA hatA tethI paTTarANIne snAtra jaLa tarata maLyu nahI eTale te vicAravA lAgI ke "rAjAe badhI rANIAne jinendranu snAtra jaLa mAkalyuM ane huM paTTarANI, chatAM mane mekalAvyuM nAMhe; mATe mArA jevI maDha bhAgyAne jIvIne zuM karavuM che? mAnanA dhvaMza thayA chatAM jIvavu te maraNathI paNa vizeSa duHkharUpa che" A pramANe tricArI maravAnA nizcaya karI kauzalyAe aMdaranA khaMDamAM jaI vajra vaDe phAMsA khAvAnA AraMbha karyAM teTalAmA rAA dazaratha yAM AvI caDayA tene tevI sthitimAM, tenA ApaghAtanA prayAsathI bhaya pAmI rAjAe tene peAtAnA utsaMgamAM besADI pUchyuM, "teM Avu duHsAhasa kaima AraMbhyu che daivayeAge mArAthI tA kAMi tArUM apamAna nathI thayuM? te gad gad svare bolI, "tame badhI rANImAne jinanAnu jaLa meAkalAvyuM ane mAre mATe mAkalAvyu nahiAM" A pramANe te kahetI
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1ra hatI teTalAmAM pele vRddha kaMcukI, "A snAtrajaLa rAjAe mokalAvyuM che ema bolato tyAM Avyo rAjAe kaMcakIne pUchayuM, "tu ATale moDe kema AvyA ?" kaMcukI bolyA, "svAmI meDA thavAmAM mArI vRddhAvasthA ja kAraNarUpa che "rAjAne lAgyuM mAre paNa vRddhAvasthA mane pAMgaLa kare te pahelA vizreya sAdhavuM joIe. evAmAM caturdAnI muni samavasaryA. muninI dezanA tathA pitAne pUrvabhava sAMbhaLI dazarathane vairAgya Avyo. eNe badhAne bolAvyA ane potAne vicAra jaNAvyo. bharate pitAnI sAthe dIkSA levA taiyArI batAvI. kaikeyIne lAgyuM ke te pati ane putra banne gumAvaze. tethI teNe dazaratha rAmane kahyuM, "mArUM eka varadAna tamArI pAse leNu che. huM mAnuM chuM ke mArA putra bharatane tamAruM rAjaya Apo." rAmanI vanavAsa javA mATe mAgaNI bharata A sAMbhaLI ghaNe vismaya pAmya ane rAma hoya tyAM sudhI pitAthI gAdI para besAya nahi ema jaNAvyuM. rAme bharatane samajAvavAno prayatna karyo paNa temAM tene niSphaLatA maLI. AthI rAme vicAryuM ke huM haIza tyAM sudhI bhArata rAjya svIkAraze nahi. mATe mAre vanamAM javuM joIe" rAme pitAne vanavAsa javAne vicAra dazarathane jaNAvyo. te sAMbhaLI rAjA mUcha pAmyA. rAma kauzalyAnI rajA levA gayA paNa kezilyAe jyAre rAmanA vanavAsanI vAta sAMbhaLI tyAre te mUcha pAmI. sItA potAnI pAse raheze e vicArathI te bhAnamAM AvI paNa jyAre sItAe rAmanI sAthe javAnI rajA mAgI tyAre kauzalyAnI AMkhamAMthI zrAvaNa bhAdare varasavA lAge. lakSmaNa ne jayAre rAma vanamAM jAya che
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 ema khabara paDI tyAre tenA krodhe mAjhA mUkI paNa teNe rAmanI sevA karavA temanI sAthe javAne daDha saMkalpa karyo. sumitrA mAtAnI rajA laI te rAma ane sItAnI pAchaLa gayo. rAma, lakSmaNa ane sItA nagaranI bahAra nIkaLyA tyAre nagarajano premathI temanI pAchaLa doDavA lAgyA ane phUra kekeyInA atyaMta apavAda bolavA lAgyA. rAjA dazarathe paNa aMtaHpuranA parivAra sahita rUdana karatA karatA rAmanI pAchaLa cAlyA. jayAre rAma ane prajAjana rAmanI pachavADe bahAra nIkaLyA tyAre badhI adhyApurI jANe ujajaDa heya evI dekhAvA lAgI. rAme pitA ane mAtAo ne vinayathI samajAvIne mAMDa mAMDa pAchI vALyA. ghaTita vacanathI pura janone paNa visarjana karI, rAma, sItA ane lakSmaNa sahita AgaLa vadhyA. mArgamAM gAme gAma ane zahere zahere, vRddha puruSo temane rahevAnI prArthanA karatA hatA, paNa rAma koI ThekANe rekAtA na hatA. bharate rAjaya svIkAryuM nahi eTale darazathe rAma lakSamaNa ne pAchA lAvavA sAmaMto ane maMtrIo mokalyA. paNa rAme sAmaMto ane maMtrIone pAchA mokalyA ane pote gaMbhIrA nAmanI nadI pAra karI AgaLa cAlyA. sAmaMtone pAchA AvelA joI bharatane bhAre kheda . te pazcAtApa karatI kekeyI tathA anya anucare sAthe rAmane pAchA bolAvavA gayo, paNa rAma pAchA AvyA ja nahi. temaNe kahyuM, " bharata, tArI bhrAtR bhakti huM samajuM chuM paNa lIdhelI pratijJA huM teDuM te ApaNA raghu kuLanI kItine kalaMka lAge " pachI kekeyIe rAmane manAvavAno prayatna ryo. teNe kahyuM, bharatanuM vacana mAnya karI tame pAchA phare. A viSayamAM tamArA pitA ke bhAratane doSa nathI. mATe ja che. patine, putrone, temanI mAtAone ane prajAjanone atyaMta duHkha utpanna karanAruM
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra14 je karma meM karyuM che tene mATe mane kSamA kare; kAraNa ke tame paNa mArA putra cho." rAme javAba Ape, "he mAtA ! huM dazaratha jevA pitAne putra thaI pratijJAne kama bhaMga karuM ? pitAe bharatane rAjya ApyuM ane temAM huM saMmata thaye, to ame baMne jIvatAM e vANI anyathA kema thAya ? mATe amArA baMnenA AdezathI bharata rAjA thAo." pachI sItAe lAvelA jaLa vaDe sarva sAmaMtanI sAkSIe tyAM ja bharatane rAjyAbhiSeka karyo. pachI kayIne praNAma karI, sarvane ayodhyA tarapha vidAya karI, rAma dakSiNa dizA tarapha cAlyA. bharata adhyAmAM Ave ane pitA tathA vaDIla baMdhunI AjJAthI teNe rAjyabhAra svIkAryo pachI rAjA dazarathe mahAmuni satya bhUti pAse dIkSA lIdhI. rAma, lakSamaNa ane jAnakI pharatA pharatA avantIdezamAM AvI pahoMcyA. e samaye avantImAM siMhadara nAme rAjA hatA. tene vajana karNa nAmane eka sAmaMta dazAMgapuramAM rahetuM hatuM. teNe eka muninA upadezathI manamAM nakkI karyuM ke tIrthakara sivAya koIne namavuM nahi. teNe pitAnI AMgaLInI vIMTImAM tIrthakaranI pratimA rAkhI hatI. siMhedarane A chaLa saMbaMdhI khabara paDI teNe dazAMgapurane ghere ghAlya. siMhadaranI lakSmaNane hAthe hAra rAma paNa cAlatA cAlatA dazAMgapura najIka AvI pahoMcyA ane temaNe A saghaLI hakIkata jANI. emaNe lakSmaNane dazAMgapura meka ane pite sItAnI sAthe bahAra udyAnamAM rahyA vajakaNe lakSmaNane sAre satkAra karyo tyAMthI lakSamaNa siMhadara pAse gayo
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 siMhedare bhAratanI ANa svIkArI lakSmaNe siMhaidarane vajakarNa sAthe saMdhi karavA kahyuM, paNa siMhadare lakSmaNanI vAta svIkArI nahi. tethI banne vacce yuddha thayuM. lakSamaNe pitAnA adbhuta parAkramathI siMhaidarane bAMdhI lIdho ane rAma samakSa khaDe karyo, siMhedare rAmane namaskAra karI mAphI mAgI. pachI teNe vajakarNa sAthe saMdhi karI ane bharatanI ANa mAthe caDAvI. rAme vAlikhilyane choDAvyo thoDe dUra cAlyA eTale teo kalyANa nAmanA rAjAnA pradezamAM AvyA. ahIM rAjAnA atithi tarIke temaNe bhajana karyuM. pachI bIjA parivArane choDI kalyANamALA strIne spaSTa veza laI eka maMtrInI sAthe tyAM AvI. rAme te strIne kahyuM, "purUSane veza laI tArA strI bhAvane kema gopave che ?" kalyANamALAe kahyuM, "mArA pitA vAlikhilyane male harAvI pakaDI gayA te vakhate mArA pitAe mane janma Aye, maMtrIoe vicAra karyo ke putrIne janma thayo che ema jAhera karIzuM te bIjo kaI gAdI pacAvI pADaze eTale emaNe putrane janma thayo che ema jAhera karyuM. tyArathI huM rAja karuM chuM. paNa mArA pitAne hajI sudhI choDAvI zakI nathI. Apane vinaMtI karuM chuM ke Apa mArA pitAne choDAvo." AthI rAma, lakSamaNa ane jAnakI malecchanA deza bhaNI gayA ane malecchone harAvI vAlikhilyane choDAvyo. malecchanA dezamAMthI teo arUNa nAmanA nagaramAM AvyA tyAM kapila nAmanA eka krodhI brAhmaNane ghera teo rahyA. kapilanI patnI suzarmAe temane premapUrvaka jamADayA eTalAmAM kapila AvI pahoMce. teNe rAma lakSmaNanuM bhayaMkara apamAna karyuM. lakSmaNane AthI khoTuM lAgyuM. teNe kapilane gaLAmAMthI pakaDa.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 aMte rAmanI AjJAthI tene mukta karyAM. kapila ane mAkaN yakSane vRttAMta H gAka yakSanA sUcanathI rAmavagere rAmapurI nAmanI nagarImAM cAmAsA mATe AvyA. eka divasa peleA kapila rAmapurImAM lAkaDA levA AvyA ane acAnaka ge!ka yakSane maLyA. yakSe kapilane baLadeva rAma, ane vAsudeva lakSmaNa saMbaMdhI vAta karI. kapilane peAtAnA kRtya mATe paratAvA thayA. teNe baLadeva ane vAsudevanI mAphI mAgI ane peAtAnI garIbI dUra karavA rAmane vinaMtI karI. rAme tene dhaNuM dravya ApI dhanika banAvyA. pachI kapila peAtAne gAma gayA ane thADA samaya pachI DhIkSA lIdhI. cAturmAsane aMte rAme jyAre vidAya lIdhI tyAre gaN yakSe rAma, lakSamaNu ane jAnakIne suMdara bheTA ApI. vijayapuranA rAjA mahidharanI hAra vijayapuranA rAjA mahidharanI kuMvarI vanamALA nAnapaNathI ja lakSmaNane manathI varI cukI hatI; paNa rAjA mahidhare tenA vivAha bIjA sAthe karavAnuM nakkI karyuM hatu. AthI vanamALA kaMTALI vanamAM cAlI gaI ane tyAM jhADanI DALe gaLe phAMse khAvAnI taiyArI karavA lAgI eTalAmAM rAma ane lakSamaNa tyAM AvI poMcyA. temaNe tenA ApadhAtanuM kAraNa pRyuM. vanamALAe kAraNa jaNuvyuiM eTale lakSmaNe kahyuM, "huM lakSmaNa chuM ane tArA svIkAra karU chuM. eTalAmAM rAjA mahidhara sainya sahita tyAM AvI ane peAtAnI putrInuM haraNa karanAra lakSmaNane cAra mAnI eNe AkramaNa karyuM paNa lakSmaNanI laDAyaka zakti AgaLa tenu kai cAlyuM a Mte jyAre mahidharane mbara paDI ke tene pratispadhI vAsudeva che tyAre teNe yuddha madha karyuM. ane peAtAnI kuMvarI vanamALA lakSmaNane
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 paraNAvI. mahidharanA mahathI rAma, lakSmaNa ane jAnakI thADA divasa vijayapuramAM rahyA. naMdAvanA rAjA ativIyanA parAbhava ane dIkSA rAma ane lakSmaNa - vijayapuramAM mahidhara rAjAnA mahemAna tarIke rahetA hatA tevAmAM naMdAvatapuranA rAjA ativIryanA dUta rAjasabhAmAM Avye teNe bharata sAthe laDhavA mahidharanI madada mAgI. mahidhare bharata sAthenA yuddhamAM ativIyane madada ApavAnuM kahI rAjadUtane vidAya ApI paNa A sAMbhaLI rAma ane lakSmaNa navAI pAmyA. paNa mahidhare ativIya ne madada karavAne badale rAma, lakSmaNa ane peAtAnA sainya sAthe naMdAva`pura tarapha kUca karI ane zaheranA eka upavanamAM paDAva nAkhyo. zatrunA sainyanA sAmane karavA ativIye yuddha AraMbhyuM paNa tenA parAjaya. thayA baLadeva ane vAsudevane ativIye ALakhI kADhayA ane teNe temanI mAphI mAgI. peAtAnI bhUla mATe pazcAtApa thatAM, ativIye* kuMvara vijaya rathane gAdIe besADI, dIkSA lIdhI. vijayarathe peAtAnI bahena ratimALA lakSmaNane ApI ane vijayaratha bharatanI sevA karavA aAdhyA gayA rAme madhira rAjAnI ane lakSmaNe vanamALAnI rajA laI anyatra prayANa karyuM. lakSamaNunu pAMca zaktinA prahAranuM sahana karavuMjitapadmA kanyAnuM grahaNa rAma vagere tyAMthI AgaLa cAlyA. anukrame keTalAka vane 'ullaMdhana karI kSemAMjila nAme nagarInI pAse AvyA. rAmanI AjJA laI lakSmaNe te nagarImAM praveza karyAM. tyAM U Mce svare thatI eka uddhASA tenA sAMbhaLavAmAM AvI ke 'je purUSa A nagarInA rAjAnI zaktine mahAra sahana karaze tene rAja peAtAnI kanyA
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 paraNAvaze' te sAMbhaLI lakSmaNe AvI uddASaNA karAvavAnA hetu. viSe eka purUSane pUchyuM eTale teNe kahyuM, "ahIM zatruRRmana nAme eka rAjA che tene jitapadamA nAme eka kanyA che. tenA varanA baLanI parIkSA karavA rAjAe AvA Arbha karyAM che, parantu tevA vara maLatA nathI tethI dararoja uddhASaNA thayA kare che. "A pramANe te purUSa pAsethI hakIkata sAMbhaLI lakSmaNa rAjasabhAmAM gayA ane ekane badale pAMca prahAra sahana karyAM eTale jitapadamAe lakSmaNanA kaMThamAM varamALA nAkhI. pachI rAjA rAma vagerene peAtAne ghera teDI. lAnyA. ane temanA satkAra karyAM, temanA satkAra grahaNa karI rAma tyAMthI cAlyA, te vakhate lakSmaNe kahyuM, " jyAre huM pAma phIza tyAre tamArI kuMvarI jItapadamA sAthe lagna karIza." devanA upasagamAMthI rAma lakSmaNe munione bacAvyA tyAMthI nIkaLI rAma vagere vaMzazalya nAmanA girinA taTa upara rahelA vaMzasthaLa nAmanA nagara pAse AvI paheMcyA. tyAM rAjA ane sarva lAMkAne temaNe bhayabhIta sthitimAM joyA; tethI rAme eka purUSane temanA bhayanu kAraNa pUchyu. te puSe kahyuM, " ahIM traNa divasathI rAtre A parvata upara bhayaMkara dhvani thAya che. te bhayathI sarva nagarajana bIje sthaLe jai rAtri pasAra kare che. ane prAtaHkALe pAchA ahIM Ave che. evI rIte A leAkeAnI mahAdu:khadAyI sthiti che " te sAMbhaLI, lakSmaNanI preraNAthI rAma te giri para caDayA. tyAM be muni kAusaga dhyAne rahelA temanA jovAmAM AvyA. rAma, lakSmaNa ane jAnakIe temane bhaktipUrvaka vaMdanA karI. pachI rAme vINA vagADavA mAMDI, ane rAgathI mane hara evuM gAyana karyuM* ane sItAdevIe aMgahArathI vicitra nRtya karyuM. rAtre aneka vetALe ne vikIne analaprabha nAme eka dhruva tyAM
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 Avyo. ane pote paNa vetALanuM rUpa laI bane munione upadrava karavA lAge. tatkALa rAma, lakSmaNa sItAne muni pAse mUkI, kALa rU5 thaI te vetALane mAravA udyata thayA. teja vakhate temanA prahArane sahana karavAne asamartha thaI te deva tyAMthI potAnA rathAnake cAlyA gaye. A arasAmAM banne munione kevaLajJAna utpanna thayuM. pachI vaMzasthaLano rAjA suraprabha tyAM Avyo. teNe rAmanI sevA karI ane e parvata jate divase rAmagiri nAme oLakhAye. daMDakAraNyanI utpati rAmacaMdra suraprabha rAjAnI rajA laI tyAMthI cAlyA ane nirbhaya thaIne mahApracaMDa evA daMDakAraNyamAM praveza karyo. tyAM eka meTA parvatanI guphAmAM nivAsa karIne te potAnA gharanI jema svarathapaNe rahyA. eka divasa trigupta ane sugupta nAmanA be cAraNa muni tyAM AvyA. teo be mAsanA upavAsI hatA. sItAe temane pAraNuM karAvyuM. te samaye devatAoe sugaMdhI jaLanI vRSTi karI. sugaMdhI jaLanI gaMdhathI te vRkSa para rahela koI gIdha jAtine regI pakSI, mUcha khAIne pelA munionA caraNomAM paDe. eTale te munine prApta thayelI sparzeSadhi labdhinA prabhAvathI, muni caraNanA sparza vaDe te tAtkAlika nIrogI che. tenA mAthA para ratnAkaranI zreNa jevI jaTA dekhAI tethI te pakSInuM nAma jaTAyuM paDayuM. jaTAyune pUrvabhava rAme jaTAyune pUrvabhava pU. munie jaNAvyuM, "A pakSI pahelAM kuMbhakArakara nagaramAM daMDaka nAme rAjA hatA. te samaye zrAvastImAM jitazatra rAjA hatA. tene radaka nAme putra ane puraMdarayazA nAme putrI hatI. daMDakarAjA puraMdarayazAne paraNyA. eka vakhata daMDake pAlaka nAmanA brAhmaNa dUtane jita zatru pAse mokalyo.
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 pAlaka tyAM AvyA te vakhate jitazatru rAjA dhArmika carcA karatA hatA. pelA dUta jana dharmane duSita karavA lAgyA kaMkumAre tene suMdara dalIla yuktithI harAvI nirUttara banAvI DhIdhA. AthI sabhya janAe pAlakanA upahAsa kA. pAlakane kaMdakumAra para krodha caDayo. pAlakanuM kArasthAna eka vakhata skandakumAre pAMcase rAjakumArI sAthe munisuvrata prabhu pAse dIkSA lIdhI. pachI peAtAnI bahena je jitazatru rAjAnI rANI hatI, tene bAdha ApavA kuMbhakArahaTa nagare javA prabhunI rajA mAgI. prabhu beAlyA, tyAM javAthI tamane maraNAMta upasarga thaze. "kanda munie pharIthI prabhune pUchayu, " upasarga naDaze temAM ame ArAdhaka thaizuM ke nahiM? prabhue kahyuM, "tamArA vinA sarve ArAdhaka thaze. " kanheM kahyuM, "tA ghaNuM sArU' mAre badhuM pUrNa thayuM ema huM mAnIza" Ama kahI, prabhune vAMdI, pAMcase munie sAthe te kuMbhakArakaTa najIka AvyA. tenI pelA pAlakane khabara paDatAM teNe e udyAnanI jamInamAM zasrA dATayAM. muninI dezanA sAMbhaLI AvelA daMDaka rAjAne pAlake kahyuM, "kaIMka muni bagabhakta temaja pAkhaDI che. e mahAzaTha muni hajAra hajAra cAddAo sAthe yuddha karI zake tevA muni vezadhArI pAMcase purUSAne laI, tenA vaDe tamane mArI tamArU rAjya levA ahIM Avela che. A udyAnamAM e muni vedhadhArI subhaTAe peAtAtAnA sthAnamAM gupta rIte zastro dADhelAM che te Apa jAte joIne khAtrI karo." rAjAe udyAnanI jamIna khAdAvI tA temAMthI zasro maLI AvyAM. daMDake kaIMka ane anya munione zikSA karavAnuM kAma pAlakane soMpyuM. pAlake badhAja munione eka yaMtramAM pIlavA
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ rA mAMDayA A sarva munio tyAM ne tyAM aMtakRta kevaLI thayA chevaTe rakaMikane paNa pIlI nAkhyo. maratI vakhate rakaMdake niyANa bAMdhyuM ke, huM A daMDaka, pAlaka, enA kuLa ane rAjyane nAza karanAra thAuM." kALa dharma pAmI rakaMdaka muni agnikumAra nAme deva thaye teNe pAlaka, daMDaka ane nagarajanete bALIne bhasma karI dIdhA te divasathI kuMbhakArakaTa nagara daMDakAraNya banyuM. daMDaka aneka yoniomAM paribhramaNa karIne ane ahIM gIdha jAtinA rogiSTa pakSIpaNe utpanna thayo A jaTAyu tamane upayogI thaze." pachI jaTAyu sAthe rAma, lakSmaNa ane jAnakI rathamAM besI AgaLa cAlyA caMdrahAsa khaDaga vaDe zabukane lakSamaNuthI thayelo ziraccheda e arasAmAM khara ane caMdraNakhAne putra zaMbuka caMdrahAsa nAmanA khaDagane sAdhavA mATe jaMgalamAM tapa karavA cAlI nIkaLe tyAM jaMgalanI aMdara AvelI eka gADha vAMsanI guphAmAM eNe pitAnuM tapa AdaryuM. bAra varSa ane cAra divasa sudhI eNe tapa karyuM. enA ugra tapanA baLe caMdrahAsa khaDaga AkAzamAM prakAza phelAvatuM vAMsa guphA najIka AvyuM. eja vakhate tyAM lakSamaNa acAnaka AvI pahoMce. enA evAmAM peluM khaDaga AvyuM. tarata ja lakSmaNe te khaDaga hAthamAM lIdhuM ane vaMzajALa upara ghA karyo. AthI e vaMza jALamAM rahelA zaMbukanuM mAthuM kapAI gayuM ane lakSmaNanA paga pAse te mastaka AvIne paDayuM. guphAmAM praveza karI lamaNe joyuM te vaDanI DALI para mAthA vinAnuM dhaDa teNe laTakatuM joyuM. niraparAdhI
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 mANasane mAravA badala lakSmaNane ghaNA ja pazcAtApa thayo caMdrakhAnI niSphaLa yAcanA : / e samaye pAtALa laMkAmAM rAvaNanI bahena caMdraNakhAne vicAra thayo ke, " Aje avidha pUrI thai che . tethI mArA putrane khaDaga jarUra siddha thaze. mATe utAvaLathI tene mATe pUjAnI sAmagrI annapAna laIne tyAM nau" jaMgalamAM AvIne te jue che tA zabukanuM mAthuM chedAyelu tenI najare paDayuM. pachI jamIna para paDelI lakSmaNanA pagalAMnI maneAhara paMkti tenA jovAmAM AvI; jeNe mArA putrane mArI nAkhye che . tenAM pagalAMnI A paMkti che evA nizcaya karIne caMdraNakhA te pagale pagale vegathI cAlI. thADe dUra cAlatAM eka vRkSa nIce sItA lakSmaNa sAthe beThelA netrAbhirAmane teNe dIThA. rAmane joIne caMdraguptA tatkALa rativaza thai gaI eNe turata rAma sAthe paraNavA nizcaya karyo ane suMdara nAgakanyAnuM svarUpa dhAraNa karyuM. pachI teNe rAmane peAtAnI sAthe paraNavA kahyuM. rAma ane lakSmaNane khabara paDI gaI ke A sAcI nAgakanyA nathI eTale tenI mAgaNIneA avIkAra karavAmAM Avyo Ama caMdrakhAnI yAcanA niSphaLa gaI. peAtAnI yAcanA niSphaLa gaI eTale caMdrakhA pAtALalakAmAM pAchI AvI ane pati kharane zabukanA mRtyunI vAta karI. khara mahAsanya sAthe tyAM AvI paheAMcyo pachI caMdraNakhA peAtAnA bhAi rAvaNa pAse gaI ne zabukanA maraNanI vAta karI. te uparAMta sItAnA rUpanI vAta karI jethI rAvaNane sItA upara Asakti utpanna thaI. tarata te puSpaka vimAnamAM besI daMDakAraNyamAM Avyo. sItAnu' haraNa-khara sAthe lakSmaNanu yuddha-kharanu` maraNa kharanI sAthe lakSmaNa laDavA gayo hatA tyAre rAme tene
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 223 sUcanA ApI hatI ke kaSTa paDe lamaNe siMhanAda karI pitAne belAvo. pUrva saMketa anusAra rAvaNanA eka anucare lamaNanA je siMhanAda karyo, tethI sItAne ekalI mukI rAma yuddhabhUmi para gayA. sItAne ekalI joIne rAvaNe tene vimAnamAM besADI dIdhI ane laMkA tarapha potAnA vimAnane ravAnA karyuM. jaTAyue rAvaNane rokavA prayatna karyo paNa rAvaNe tenI pAMkhe kApI nAMkhI sItAnuM rUdana sAMbhaLI ratnajaTA vidyAre rAvaNane sAmane ryo, paNa rAvaNe tene harAvI kaMbudvIpa upara nAkhyA. rAvaNe vimAnamAM besIne AkAzamAge samudra para cAlatAM, kAmAturapaNe sItAne kahyuM, "he jAnakI ! sarva khecara ane bhUcara lekIne huM svAmI chuM. tenI paTarANInA padane tame prApta thayA che. te chatAM tame rUdana kema karo cho ? harSane sthAne tame zeka zA mATe karo cho ? pUrve maMda bhAgyavALA rAma sAthe tamane joDI dIdhA e vidhie gya karyuM na hatuM tethI meM have yogya karyuM che. tame mane pati tarIke svIkAre eTale sarva khecara ane khecarIo tamArA dAsa-dAsI thaIne raheze." sItAe javAba Apyo ke rAvaNane tenA apakRtya badala mRtyu maLavAnuM che. laMkAmAM rAvaNanA maMtrIoe sItAne satkAra karyo ane tene devaramaNa nAmanA eka udyAnamAM eka azokavRkSa nIce rAkhavAmAM AvI. te samaye sItAe e abhigraha lIdhe ke "jayAM sudhI rAma ane lakSmaNanA kuzaLa samAcAra Avaze nahi tyAM sudhI huM bhajana karIza nahi." sItAne pharatA cekIdAra goThavI manamAM harSa pAmato rAvaNa pitAnA rAjamahelamAM gaye. bIjI tarapha, siMhanAda suNa rAma raNabhUmi para pahoMcyA. rAmane acAnaka AvelA joI lakSmaNe pUchayuM, "ApanuM Agamana
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 atre zAthI thayuM ?" rAme kahyuM. "teM siMhanAda karyo tethI huM Avyo chuM" lakSmaNe kahyuM, "meM siMhanAda kyo nathI. jarUra koI mAyAvI puruSe sItAnuM haraNa karavA e siMhanAda karyo he joIe. mATe Apa have pAchA jAva. tyAM sItAjI ekalAM che." lakSamaNanA AvA vacana sAMbhaLI rAmacaMdra satvara potAnA sthAnaka pahoMcyA. tyAM jAnakI jovAmAM AvyAM nahi tethI tatkALa mUcha khAIne te pRthvI para paDI gayA. thoDI vAre saMjJA AvavAthI beThA thaIne joyuM te tyAM maraNamukha thayelA jaTAyu pakSIne temaNe joyo. rAme jaTAyune navakAra maMtra saMbhaLA. navakAra maMtranA prabhAve jaTAyu marIne devatA tha. raNabhUmi para lakSmaNe kharanA bhAI trirAzIne vadha karyo. te vakhate pAtALa laMkAnA rAjA caMdrodarane putra virAdha sainya laI tyAM AvI pahoMcyo. teNe lakSmaNane kahyuM, "A rAkSasoe mArA pitAne pAtALa lekamAMthI kADhI mUkyA che eTalA mATe teo mArA zatra che aMdhakArano nAza karavAmAM sUryane sahAyakArI kANa thaI zake? tathApi A tamArA zatruono nAza karavAmAM kiMcita mAtra sahAyakArI thavA mATe huM taiyAra chuM" lamaNe hasatAM hasatAM kahyuM, huM hamaNAM ja A zatruone mArI nAkhIza te tuM joI leje." have khara ane lakSamaNa vacce dArUNa jaMga jAmyo. lakSmaNe kharanuM mAthuM kApI nAkhyuM kharanA maraNa pachI kharano bhAI lakSmaNa sAthe laDavA Ave paraMtu lakSmaNe ene paNa vadha karyo. virAdhe karelI sItAnI niSphaLa zodhaH yuddha karI lamaNa virAdha sAthe rAma pAse Ave. sItAnA haraNathI rAma bebAkaLA banI vilApa karI rahyA hatA. lakSmaNe rAmane AzvAsana ApyuM. virAdhe potAnA nikAne sItAnI
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 225 zodha mATe cAre dizAbhaNI doDAvyA. sainiSThA cAre dizA joI vaLyA paNa sItAne patto lAgyo nahi eTale nirAza thaI te pAchA pharyAM. rAmanuM pAtALa lakAmAM Agamana : virAdhe rAma ane lakSmaNane pAtALalakA AvavA Ama traNa Apyu. rAma ane lakSmaNa pAtALa lakAmAM AvyA. kharanA putra sudane temaNe gAdI parathI UThADI mUkI la'kA tarapha hAMkI kADhaceA. sAhasatinA rAme karelA saMhAra sugrIvanA duzmana sAhasagatie tapa karI pratAraNI vidyA prApta karI. A vidyAnA baLe teNe sugrIvanuM rUpa dhAraNa karyu ane kiSkiMdhApurI pAse AvyA. je vakhate sugrIva krIDA karavA udyAnamAM gayA hatA te vakhate teNe tArAdevInA aMtaHpuramAM praveza karyAM thADIvAramAM sAcA sugrIva udyAnamAMthI pAchA pharyAM. tene aTakAvI dvArapALAe kahyuM", '"sugrIva rAjA teA aMdara gayA che.' ekaja svarUpavALA be sugrIvane joi vAlInA putranA manamAM saMdeha utpanna thayA. tethI aMtaHpuramAM Ai prakAranI hAni na thAya mATe te tyAM gayA ane aMtaHpuramAM pesatAM ja jAra sugrIvane aTakAvyo. meTI senA ane hanumAnathI jAra sugrIvane parAbhava na thai zakayo. eTale rAma lakSmaNanI madada meLavavA te pAtALa laMkA gayA ane manne bhAione peAtAnI vitaka kathA kahI sabhaLAvI. rAme sugrIvane sItAharaNanI vAta karI. sItAnuM haraNa thayuM jANI sugrIvane dhaNuM du:kha thayu. teNe rAmane kahyuM, "Apa mArA duHzmanane! parAbhava karazo tA huM Apane sItAnI zeAdha karavAmAM madada karIza, mArA para ApavizvAsa rAkhA.'
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 rAma lakSmaNa sugrIvane madada karavA gayA. rAmanI sAme jAra sugrIva laDavA AvyuM. rAme dhanuSpane TaMkAra karI jAra sugrIvanI pratAraNe vidyAne nAza karyo eTale jAra sugrIva enA asala rUpamAM pragaTa thayA. tarata ja rAme tenA para bANa phekayuM eTale jAra sugrIvanuM prANa paMkheruM UDI gayuM. pachI sAcA sugrIvane gAdI para besADI rAma pAtALa laMkAmAM pAchA pharyA. A bAju rAvaNanI pAse caMdraNakhA ane suMda AvyA ane pitAnI vitaka kathA kahI saMbhaLAvI. rUdana karatI potAnI bahenane samajAvIne rAvaNe kahyuM, "tArA pati, putrane haNanArane huM TUMka samayamAM mArI nAkhIza." rAvaNe evo niyama lIdhuM hatuM ke "nahi IcchatI evI kAI parastrIne huM kadi paNa bhogavIza nahi eTale te sItAne samajAvIne tenI sAthe paraNavA mAgatuM hatuM. maMdarIne teNe sItAne samajAvavA mekalI. paNa sItAe maMdodarInuM mAnyuM nahi. rAvaNe paNa sItAne potAnI sAthe paraNavA kahyuM paNa sItAe tene tirarakAra karyo. pachI rAvaNe sItAne puSpaka vimAnamAM besADI potAnI samRddhi batAvI paNa pativratA sItAe tenA para najara paNa nAkhI nahi. nirAza thaI rAvaNa sItAne azavanamAM mUkI gaye. bIjI tarapha rAma sItAnA virahathI zekamAM divase pasAra karI rahyA hatA. sugrIve rAmane madada karavAnuM vacana ApyuM hatuM paNa te bhUlI gayA hatA. paNa lakSmaNe jyAre tenI bhUla mATe Thapako Apyo tyAre te satvara mahAsainya sAthe rAmanI pAse AvyuM ane sItAnI zodha mATe sainyanA sainike mekalyA. lakSmaNe TizilA upADI sItAharaNanI jANa thatAM bhAmaMDaLa rAmane maLe sugrIvane ratnajI pAsethI khabara maLI ke sItAnuM haraNa rAvaNe karyuM che
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 ane te sItAne laMkA laI gayuM che. sugrIva pAsethI A vAta lakSamaNe sAMbhaLI eTale teNe rAvaNane mArI sItAne pAchI laI AvavAnI pratijJA lIdhI. sugrIva ane bIjA vidyAdharee lamaNane kahyuM, "jJAnInuM vacana che ke je keTizilA upADe te vAsudeva banI prativAsudevane parAbhava karaze mATe Apa kATizilA upADe." pachI lakSmaNe kaTizilA upADI tethI vidyAdhara belyA, "lakone raMjADanAra rAvaNane parAbhava tamArA hAthe ja nirmAye che." pachI sau rAmane kahevA lAgyA ke rAvaNanI sAthe yuddha jAhera kare. paraMtu yuddha kya vagara kAma pAra paDatuM hoya to yuddha na ja karavuM evuM nakkI karI rAme hanumAnane dUta tarIke rAvaNa pAse mokalyo ane rAvaNane javAba laI tathA sItAnI sthiti joI tarata pAchA pharavAnI sUcanA ApI. hanumAnanA parAkrame mahendra rAmano parAbhava vaDIle nA AzIrvAda laI vAyuputra hanumAna laMkA tarapha ravAnA . laMkA tarapha UDatAM UDatAM vAyuputra mAtAmaha mahendra rAjAnA rAjayamAM Avyo. pitAnI mAtA aMjanAne saMkaTanA samaye nahi saMdharanAra mahendra para hanumAnane kodha caDyo ane teNe rAjA mahendra sAthe yuddha jAhera karyuM. mahendra ane hanumAna vacce khUnakhAra jaMga khelA. mahendra ane tene putra prasannakIrti keda pakaDAyA. pachI hanumAne mahendra rAjAne namIne kahyuM, "huM aMjanAne putra ane tamAro bhANeja chuM. rAmanI AjJAthI sItAnI zodha karavA laMkA tarapha jatA mArgamAM ahIM AvatAM mArI mAtAne tame kADhI mukela te mane sAMbharI AvyuM. tethI kodha utpanna thavAne lIdhe meM tamArI sAthe yuddha jAhera karyuM che te kSamA karaze. have huM svAmInA kArya
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 mATe jAuM chuM. tame mArA svAmI rAmanI pAse jAo mahendra bhANejane AliMgana daI kahyuM, "prathama lekenA mukhathI tArA parAkramanI vAta sAMbhaLI hatI. Aje bhAgyeyege tuM parAkramI bhANeja amArA jovAmAM AvyuM che. have tuM zIdhra svAmInA kArya mATe jA. tAruM mArgamAM kuzaLa thAo." A pramANe kahI mahendra rAjA potAnA sainya sahita rAma pAse gayA ane hanumAna laMkA tarapha javA upaDe. mahendra tathA gaMdharvarAjanuM rAma pAse Agamana rastAmAM dadhimukha nAmane dvIpa AvyuM. tyAM be munio ane traNa kumArikAo dhyAna dharatI hatI. eTalAmAM acAnaka dAvAnaLa saLagyo. AthI hanumAne tarata ja sAgaramAMthI jaLa lAvI dAvAnaLa elavI muni tathA kanyAone bacAvI lIdhAM. pUchaparacha karatAM hanumAnane mAluma paDayuM ke teo tathA temanA pitA sAhasagati vidyAdharanA vadha karanAranI zodhamAM hatAM eTale teNe jaNAvyuM ke sAhasagati vidyAdharane vadha karanAra rAma che. kanyAoe temanA pitA pAse jaI A vAta kahI eTale gaMdharvarAja traNa kanyAo laI rAmanI pAse gaye. laMkAsuMdarI ane hanumAnanAM lagna A bAju hanumAna laMkA pahoMcyo ane laMkAne kille teDI dvArapALane vadha karyo. AthI laMkA suMdarI nAmanI dvArapALanI putrI hanumAna sAthe yuddha karavA AvI. laMkAsuMdarInA sarva zastro hanumAne niSphaLa banAvyA. hanumAnanA A parAkramathI laMkA suMdarI hanumAna para mehita thaI ane teNe hanumAnane pitAnI sAthe paraNavA vinaMtI karI. hanumAne laMkAsudarInI vinaMtI mAnya rAkhI tenI sAthe lagna karyA.
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ azoka vanamAM hanumAna - bIje divase hanumAna bibhISaNane ghera gaye. bibhISaNe satkAra karIne hanumAnane AvavAnuM kAraNa pUchayuM eTale hanumAne kahyuM, "tame rAvaNanA baMdhu cho, tethI zubha pariNAmane vicAra karIne teNe haraNa karelI rAmanI patnI satI sItAne tenI pAsethI choDAve bibhISaNa bolyA, "tame barAbara kahe che. prathamathI sItAne choDI devA meM mArA vaDIla baMdhune kahyuM hatuM ane pharIvAra paNa kahIza." pachI hanumAna tyAMthI UDIne azoka vanamAM rahelI sItA pAse gayesItAnI AMkhamAMthI Tapaka Tapaka AMsu vahI rahyAM hatAM. hanumAne jhADa upara rahI potAnI jAtane chupAvI rAme ApelI mudrikA sItAnA khoLAmAM pheMkI. rAmanI mudrikA jaI sItA AnaMdamAM AvI gaI. sItAne AnaMdita jaI tenI cokI karatI eka rAkSasIe e vAta rAvaNane karI. rAvaNe sItAne samajAvavA maMdodarIne tenI pAse mokalI paNa madadarIne tenA kAryamAM saphaLatA maLI nahi. madadarInA gayA pachI hanumAna sItA pAse AvyA ane kahyuM, "he mAtA ? tamArI zedha karavA rAmanI AjJAthI huM Avele chuM. tamArA viyegathI rAma rAta divasa paritApa pAmyA kare che. meM ja tamArA khoLAmAM rAmanI mudrikA pheMkI hatI jethI Apane vizvAsa Ave ke huM rAmane ja dUta chuM. mAre tamArI pAsethI cUDAmaNi letA javAnuM che jethI rAmacaMdrane khAtrI thAya ke huM Apane maLyo chuM." pachI rAmanA samAcArathI harSa pAmI. hanumAnanA AgrahathI ekavIza aherAtrine anta, sItAe te divase bhojana karyuM. pachI sItAbelyAM, "A mAre cUDAmaNinizAnI laI tuM satvara ahIMthI cAlyo jA. ahIM vadhAre vakhata rahevAthI tene upadrava thaze."
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 hanumAne ni yatAthI javAba ApyA, " huM mAtA! traNa jagatane jitanAra rAma lakSmaNanA huM dUta chuM. mArI AgaLa sainya sahita bicArA rAvaNa kANu mAtra che? kahe| tA rAvaNa ane tenA sainyanA parAbhava karI, Apane mArA vizALa dhi upara besADI rAma pAse laI jAva'' sItA hasIne beAhyAM, "tame tamArA svAmI rAma bhadranI zrItine lajAvaze| nahi enI mane khAtrI che. paNa mAre jarA paNa para purUSane paricaya yAgya nathI. eTale huM tamArA anya para besI zakuM nahi. mATe tame have satvara rAma pAse paDhoMcI jAva. tamArA paheMcyA pachI ja A putra rAma je udyoga karavA cAgya haze te karavA mAMDaze." pachI sItAe peAtAnA cUDAmaNi ApI hanumAnane vidAya ApI. akSayakumAranuM mRtyu jatAM jatAM potAnA parAkramanA paracA batAvavA, hanumAne azAvana ane dhruva ramaNa udyAnamAM AvelAM asaMkhya jhADA ane cheDAne mULamAMthI ukheDI nAkhyA. udhAna rakSakAnA jyAre hanumAne parAbhava karyAM tyAre rAvaNe peAtAnA putra akSayakumArane hanumAna sAme yuddha karavA mAko. hanumAne palaka vAramAM ja akSayakumArane ziraccheda karyAM. eTale rAvaNe bIjA putra IMdrajitane hanumAnanI sAme medAnamAM utAryAM. iMdrajite hanumAnane nAgapAza astrathI bAMdhI lIdhe. hanumAna dhArata tA kSaNavAramAM nAgapAzamAMthI mukta thaI zakata paNa tene teA rAvaNane peAtAnI zaktinA paracA batAvavA hatA eTale eNe nAgapAzane emane ema rahevA dIdhA. rAvaNanuM apamAna ane parAbhava hanumAnane rAvaNa samakSa hAjara karavAmAM AvyA. rAvaNe tene peAtAnuM ravAmItva ravIkAravA samajAvyA. paNa hanumAne javAba
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 Apyo, "para strI para kudaSTi karIne teM tArI nIcatAnI jANa jagatamAM karI che. tArI adhama manavRtti jarUra tArUM mRtyu lAvaze. ekalA lamaNathI ja tArI rakSA kare e kaI puruSa tArA parivAramAM mArA jevAmAM Avato nathI. te tenA vaDIla badhu rAma AgaLa to " keNu ja rakSA karaze ?" hanumAnanAM AvAM vacana sAMbhaLI rAvaNanA krodhe mAjhA mUkI. teNe potAnA sevane hanumAnane gadheDA para besADI AkhI laMkA nagarImAM pheravavA hukama karyo. tarataja hanumAne nAgapAza toDI nAkhe ane rAvaNanA mastaka para rahelA mugaTane paganI lAta mArI. mugaTanA cura curA karI nAkhyA. e joI rAvaNanA anucara ene pakaDavA doDayA paNa temane saphaLatA maLI nahi. pAda prahArathI laMkAne khedAna medAna karate hanumAna AkAza mAge UDa ane rAmanI pAse jaI, cUDAmaNi ApI. sarva vRttAnta kahI saMbhaLAvyuM. rAvaNa vadha sItAnA cokkasa samAcAra AvI javAthI sugrIva vagere subhaTothI vIMTAyelA rAma, lakSmaNa sahita laMkAno vijaya karavA mATe AkAza mArge cAlyA. bhAmaMDala, nala, nIla, mahendra, hanumAna, virAdha, suSeNa, jAMbavAna, aMgada vagere rAjAo temanA pakSamAM hatA. rastAmAM samudra, setu ane sula rAjAone parAbhava karavAmAM AvyuM. bibhISaNanI rAvaNane salAha rAmabhadra najIka AvyAnA khabara paDatAM ja rAvaNe paNa pitAnI senAne sAbadI karavA mAMDI te samaye bibhISaNe rAvaNanI pAse AvI kahyuM, "baMdhu? zubha pariNAmavALAM mArAM vacanane vicAra kara. pUrve be lekane ghAta karanArU para strI haraNanuM kAma teM vicAryA vagara kareluM che ane tethI tAruM kuLa lajajA pAmeluM che, have A
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 rAmabhadra peAtAnI strIne levA mATe AvelA che tA tenI strI tene sAMpI Dhe. A iMdrathI paNa adhika evI tamArI sa*patti eka sItAnA kAraNathI cheDI de| nahi. " bibhISaNanAM A vacaneAthI rAvaNanA krodhe mAjhA mUkI. enA putra iMdrajita bibhISaNane khAyalA kahyo. rAvaNa ane bibhISaNa yuddha karavA taiyAra thayA. paNa iMdrajita ane kuMbhakarNe temane tema karatAM aTakAvyA. pachI rAvaNe bibhISaNane laMkA cheADI cAlyA javAnuM kahyuM eTale rAvaNanA keTalAka sainikA sAthe te rAmane jai maLyA. rAme bibhISaNane sevaka tarIke svIkAryAM ane laMkAnu rAjya tene ApavA vacana ApyuM. hasta, prahastanA vadha. rAmanI senAmAM rahela vAnarAe prathama rAvaNanA lazkara sAthe yuddha karavA mAMDayuM. emAM rAvaNanA be mahA parAkramI subhaTo harata ane praharatanA vadha rAmanA be pisubhaTone hAthe thayA. rAvaNanA suTonI ghaNI khuvArI thaI. suryAsta sAthe prathama divasanuM yuddha baMdha thayu. vajhAdaranA vadha bIje divase sUryodaya thatAM rAvaNa pAte yuddha bhUmi para hAjara thayA. rAvaNanI hAjarIthI rAkSase mAM navu... joma AvyuM ane temaNe vAnara senAne pIchehaTha karavAnI pharaja pADI. A joi hanumAna pAte rAkSaseAnI sAme laDavA gayA. mAlIne teNe asra vihIna banAvI dvIdhA ane vaJadaranA vadha karyAM. vAdaranA vadhathI duSita thaI rAvaNanA putra ja bumAli hanumAna sAme AvyA. e paNa hanumAna sAme TakI zakayA nahi. pachI ghaNA rAkSase hanumAna sAme yuddha karavA AvyA. parantu parAkramI hatumAne e saneA parAbhava karyAM. kuMbhakarNa ane sugrIvanuM yuddha rAkSasAnA karUNa aMjAmathI kApita thayela kuMbhakarNa yuddha
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 medAnamAM bahAra paDyo ane vAnarene saMhAra karavA mAMDaze. vAnaree paNa kuMbhakarNanA ratha, hAthI, ane azvone saMhAra karavA mAMDyo. kuMbhakarNa gadA laI sugrIvanI sAme dharyo ane gadAnA eka ja prahAre eNe sugrIvanA rathanA cura curA karI nAkhyA. sugrIvanA vighu ta agnathI kuMbhakarNa mUchita thaI pRthvI para DhaLI paDayo. paraMtu thoDI vAramAM te turata ja beThe the ane hanumAnane gadA mArI, mUrzita karI bagalamAM laI nAsavA lAge. hanumAna ane sugrIvanI mukti eTalAmAM aMgada hanumAnane bagalamAM nAkhI laI jatA kemakarNanI sAthe yuddha karavA lAgyo. aMgadano pratikAra karavA mATe je kuMbhaNe pitAnA hAtha UMce karyo ke tarata ja hanumAna tenI bagalamAMthI chaTakI gaye. A bAju bibhISaNa Indrajita ane meghavAhana sAthe yuddha karavA Ave, paNa potAnA kAkAne yuddha karavA AvatA joI indrajita tathA meghavAhane sugrIva tathA bhAmaMDaLane tyAMja mukta kya kAraNake kAkAnI sAthe yuddha karavuM e pitAnI sAme yuddha karavA barAbara che ema e bhAIo mAnatA. rAvaNa sAme yuddha mATe bibhISaNunuM Agamana-rAvaNa ane bibhISaNa vacce saMvAda trIje divase parAbhava pAmatAM potAnA lazkarane joI rAvaNa pote yuddhamAM utaryo. rAvaNanI AgaLa kapivIremane eka paNa TakI zakyo nahi. tethI tenI sAthe yuddha karavA AvelA rAmane vinayathI rokIne bibhISaNa rAvaNa sAme Avyo. tene joIne rAvaNa belyA, "are bibhISaNa! tuM kemane Azraye gayo che ke jeNe A raNa viSe krodha pAmelA mArA mukhamAM prathama grAsanI peThe tane nAkhI dIdho ? hajI tArI upara mAro neha che. mATe tuM jaladI cAlyo jA. Aje huM e rAma lakSmaNane sainya sahita mArI nAkhIza
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 tethI te maranArAonI aMdara tuM saMkhyA pUranAra thI nahi. tuM khuzIthI svasthAne cAlyo jA." rAvaNanAM AvAM vacana sAMbhaLI bibhISaNa be, "rAma yamarAjanI peThe kodha karIne tArA upara AvatA hatA, paNa meM ja temane aTakAvyA che ane yuddhane bAne tane baMdha karavA mATe huM ahIM Avyo chuM, mATe hajI paNa tuM sItAne choDI de. huM mRtyunA bhayathI ke rAjayanA lebhathI rAmanI pAse Avyo nathI paNa mAtra apavAdanA bhayathI ja Avyo chuM, tethI jo tuM sItAne pAchI arpaNa karI te apavAda TALI nAMkhe te huM rAmane choDIne tarataja tAre Azraye AvuM. tenA AvAM vacana sAMbhaLI rAvaNa krodhathI belyA, "tuM mane bIvarAve che? meM te mAtra brAhatyAnA bhayathI ja tane A pramANe kahyuM hatuM, - bIje kaI hetu na hato. AvI rIte kahIne rAvaNe tarataja dhanuSyanuM AsphAlana karyuM. bibhISaNe javAba Aye, "meM paNa brAtRhatyAnA bhayathI ja A pramANe kaheluM che. mAre paNa bIje kaI hetu nathI" ema kahI bibhISaNe paNa dhanuSyanuM AsphAlana karyuM. pachI banne bhAIo udhatapaNe yuddha karavA lAgyA. rAma ane lakSmaNanI sAthe IdrAjata ane kuMbhakarNa yuddha karI sAmano karyo paNa thoDI ja vAramAM teo nAgapAzathI baMdhAI gayA ane rAmanI AjJAthI temane chAvaNImAM laI javAmAM AvyA. rAvaNa pitAnA mahAsubhaTone parAbhava dekhI dhuMdhavA ane amedhavijyA nAmanI zakti hAthamAM laI bibhISaNane kahevA lAgyuM ke "brAtRdrohana phaLa tane hamaNAM ja ApuM chuM. rAme A vakhate lakSmaNane kahyuM, "bibhISaNa ApaNe atithi che. te maraNa pAme temAM ApaNuM zobhA nathI AthI lakSmaNa vacce Ave. rAvaNe lakSmaNa upara amedha vijayAzakti pheMkI. lakSmaNa mUccha khAI bhUmi upara paDa rAma ane sItAne jayAre A samAcAra maLyA tyAre teo duHkhI
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 thayA anate vizalyAnA pAda jaLathI lakSmaNa bhAnamAM Avyo. lakSmaNanI mucha lakSmaNane mUchI vaLI che evI rAvaNane khabara paDI eTale tenA maMtrIoe sItAne choDI devA pharI salAha ApI. paNa rAvaNe te svIkArI nahi. ulaTuM teNe dUta mAraphata rAmane kahevaDAvyuM, "tame mArA putrone choDI mUke ane sItAne mArI sAthe paraNA. je tame mArI mAgaNane InakAra karaze te huM tamAre sarva nAza karIza." javAbamAM rAme jaNAvyuM, dUta, tArA svAmInI darakhAsta huM svIkArato nathI. lakSmaNe paNa dUtane jaNAvyuM, "tArA rAvaNane yuddha karavA mokala. tene mAravAne mATe bhuja taiyAra thaI rahelo che." rAvaNanI vidyA sAdhanA dUtanA pAchA AvyA pachI maMtrIoe rAvaNane sItA rAmane soMpI devA jaNAvyuM. paNa rAvaNe pitAne haThAgraha choDa nahi. zAtinAtha prabhunA cityamAM jaI teNe bahurUpA nAmanI vidyAnI sAdhanA karI. pachI te sItA pAse gayA ane game tevo bAda karyo. sItAe tene kahyuM, "rAma, lakSmaNa yuddhamAM maraNa pAmaze te paNa huM tAre svAdhIna to nahIM ja thAuM, paNa anazana vrata laI dehatyAga karIza" sItAnA AvAM vacana sAMbhaLI rAvaNe vicAryuM, bibhISaNa ane maMtrIonI salAhane asvIkAra karIne meM kuLane kalaMkita karyuM che, paraMtu jo have huM sItAne choDI dauM to te viveka gaNAze nahi. paNa ulaTuM 'rAmathI dabAIne sItAne ApI dIdhI. e apayaza prApta thaze; mATe rAmalakSamaNane bAMdhIne ahIM AvuM ane pachI temane A sItA arpaNa karyuM to te kArya dharma ane yaza vadhAranArUM thaze." rAvaNano vadha bIje divase rAvaNa ane lakSmaNa vacce tumula yuddha thayuM
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 bahurUnA vidyA vaDe rAvaNe aneka rUpe| vikryAM. bhUmi upara, AkAzamAM, pRSTha bhAga, agra bhAge ane banne paDakhe vividha prakAranA AyudhAne varSAvatA aneka rAvaNA lakSmaNanA jovAmAM AvyA. lakSmaNa ekalA haiAvA chatAM aneka rAvaNeAne bANA mAravA lAgyA. vAsudeva lakSmaNanA bANAthI rAvaNa akaLAI gayA. eTale teNe prativAsudevanuM cakra cheDayuM. lakSmaNe te cakra peAtAnA jamaNA hAthamAM jhIlI lIdhuM ane rAvaNa para cheDayuM. rAvaNu mRtyu pAmI cAthI narake gayA. sItAnA tyAga rAvaNanA mRtyu pachI rAkSaseA bhayabhIta thayA ane kAM nAsI javuM tenI gaDamathalamAM paDayA. tevAmAM bibhISaNe temane A pramANe AzvAsana ApyuM, " hai rAkSasavIrA! rAma ane lakSmaNa AThamA baLadeva ane vAsudeva che. teo zaraNa karavA ceAgya che, mATe niHzaMka thaIne temane zaraNe jAo." vibhISaNanAM AvA vacanathI te rAma lakSmaNane zaraNe AvyA. bibhISaNane AzvAsana have bibhISaNe maraNa pAmelA pAtAnA baMdhu rAvaNane joI zAkanA Aveza vaDe maravAnI icchAthI peAtAnI charI kheMcI. te, charIthI peAtAnA udaramAM dhA karata, parantu hai bhAI ! he bhAi ! ema UMcA svare rUdana karatA bibhISaNane rAme ekadama pakaDI lIdhe ane kahyuM, " tamAre zoka karavAnuM kAMi kAraNa nathI. tamArA bhAI rAvaNa pratApI hatA. tenI sAthe sa MgrAma khelavAnI hiMmata devatAe paNa karatA na hatA. vIravRttithI mRtyu pAmelA tamArA bandhu amara thayA che. kAine meADu tA kAIne vaheluM mRtyu tA Aveja che; mATe uve tame tenu uttara kA sArI rIte karaza." A pramANe kahrIrAme
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 kuMbhakarNa, Indrajita, meghavAhana vagerene choDI dIdhA. pachI bibhISaNa vagere sagAsaMbaMdhIoe rAvaNane agnisaMskAra karyo. ane rAma sahita ghaNAe tene aMjali ApI. A arasAmAM aprameyabala nAmanA jJAnI muni padhAryA.. temanI dezanA sAMbhaLI, Indrajita ane meghavAhane vairAgya pAmI, potAnA pUrvabhava pUchayA. indrajita meghavAhana ane maMdodarIne pUrvabhava muni bolyA, "A bharatakSetranI kezAMbI nagarImAM tame be prathama ane pazcima nAme nirdhana bhAIo hatA. kALakrame dIkSA laI pharatA pharatA pAchA kezabInA udyAnamAM AvyA. tyAM potAnI IMdumukhI rANInI sAthe rAjAne krIDA karate joI pazcima munie niyAthuM bAMdhyuM ke, "A tapasyA karavAthI AvI kIDA karanAra A rAjA ane rANune ja huM putra thAu" bIjA sAdhuoe ghaNA vAryA te paNa te AvA niyANAthI nivRtta thayA nahi tethI maraNa pAmIne te pazcima muni rativardhana nAme temanA putra thayA. prathama nAmanA muni mRtyu pAmI, niyANA sahita tapanA baLathI pAMcamA kempamAM deva thayA. temaNe avadhijJAnathI potAnA bhAI pazcimane jo ane munirUpa laI tenI pAse AvI, tene pUrvabhava kahyo. AthI rativardhane dIkSA lIdhI ane te paNa deva thayo. tyAMthI cyavI be bhava karI, prathama te rAvaNane Indrajita nAme putra thaye ane pazcima te meghavAhana nAme kuMvara thaye. Indu mukhI paNa bhava bhramaNa karI, tamArI mAtA maMdodarI nAme thaI." A pUrvabhava sAMbhaLI Indrajita, meghavAhana, maMdodarI vageree diIkSA lIdhI.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra38 rAmasItAnuM milana bibhISane maLeluM laMkAnuM rAja pachI rAme munine namaskAra karI lamaNa sahita laMkAmAM praveza karyo ane te prathama sItAne maLe. vidyAdhare harSathI belI UThayA, "mahAsatI sItAne jaya ! lakSmaNa vagere sItAne page lAgyA. pachI rAma bhuvanAlaMkAra nAmanA hAthI para besI rAvaNanA maMdiramAM AvyA ane zAtinAtha prabhunI pUjA karI. pachI Apela vacana pramANe rAme laMkAnA rAjaya upara bibhISaNane abhiSeka karyo rAme laMkAmAM cha varSa vItAvyAM. te arasAmAM vinTayarala upara Indrajita ane meghavAhana mekSa pAmyA tethI te sthaLa megharatha nAmanuM tIrtha thayuM ane narmadA nadInA kAMThe kuMbhakarNa mekSe gayA tethI te pRSTa rakSita nAme tIrtha thayuM. adhyAmAM rAmalakSmaNanI mAtAo putranA samAcAra nahi maLavAthI duHkhI thaI jIvana pasAra karatI hatI, tevAmAM akasmAta nArada tyAM AvI caDyA ane mAtAone pUchayuM, "tame kema duHkhI cho ?" kauzalyAe kahyuM, "rAma laMkA gayA che. rAvaNe zaktithI lakSmaNane prahAra karyo che. te zaktinuM zalya dUra karavA vizalyA ne tyAM laI gayA. tyAra pachI lakSamaNa jIvyA ke nahi te ame jANatA nathI." nArade kahyuM, "tamArA putranI pAse huM jaIza ane teone ahIM laI AvIza." pachI nArada laMkAmAM AvyA ane rAma, lakSamaNane temanI mAtAo duHkhI thAya che te jaNAvyuM rAma, lakSmaNa jAnakI vagere parivAra sAthe ayodhyA AvyA. bhArata ane zatrune temanuM hArdika svAgata karyuM. rAma, lakSamaNa ane jAnakI mAtAo ane svajanane maLyA ane AzIrvAda meLavyA. bharate rAmanA Agamanane ayodhyAmAM mATe utsava karyo. anyadA bharate ane keyIe dIkSA lIdhI ane rUDI rIte
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 239 pALI mokSapada pAmyA. bhAratanI dIkSA pachI rAjAoe rAmane rAjyagAdI svIkAravA vinatI karI paNa rAme temane kahyuM, A lakSamaNa vAsudeva che, mATe tene rAjayAbhiSeka kare." teoe tatkALa tema karyuM ane rAmane paNa baladevapaNAne abhiSeka karyo. pachI rAma AThamA baladeva ane lakSamaNa AThamA vAsudeva banI rAjaya karavA lAgyA. je je mitroe temane vanavAsa kAmamAM madada karI hatI temane rAme judA judA pradeza ApyA. zatrudananI IcchAthI tene mathurAnuM rAjaya ApavAmAM AvyuM. sItA upara khoTuM kalaMka sItAnuM svapna eka vakhate sItA RtusnAna karIne sutA hatA tyAre rAtrine ane svapnamAM be aSTApada prANIne vimAnamAMthI AvIne pitAnA mukhamAM praveza karatA teNe joyA. teNe te svapna rAmane kahyuM, eTale rAma bolyA, "tamAre be vIra putra thaze, paNa vimAnamAMthI be aSTApada prANI cavyA evuM je tame dIThuM che tethI mane harSa thatA nathI." jAnakI bolyA, "he prabhu ! dharmanA ane tamArA mAhAsyathI badhuM zubha ja thaze." te divasathI sItAe garbha dhAraNa karyo. sItA prathama paNa rAmane ati priya hatA, te garbha dhAraNa karyA pachI vizeSa priya thayA. zokanuM kAvanuM sItAne sagarbhA jANI tenI patnIone (zo ne) IrSyA utpanna thaI. temaNe hasatAM hasatAM eka vAra pUchyuM, "sItA, rAvaNanuM rUpa kevuM hatuM." sItAe kahyuM "meM enA paga sivAya kAMI joyuM ja nathI." zodhee kahyuM, "paga te paga oLakhI batAva sItAe kahyuM, "e pApInA paga oLakhIne zuM kAma che zoe kahyuM, "have te e gaye. ApaNe kautuka te purUM karIe Alekha!
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 Alekha ! '' ja zocAnA AgrahathI sItAe rAvaNanA be caraNa AlekhyA. te samaye akasmAta rAma tyAM AvI caDayA eTale tatkALa zoko bolI UThI, "svAmI ! jIgmA tamArI sItA adyApi rAvaNane sa`mAre che. jIA, A sItAe peAte rAvaNanA be caraNa AlekhyA che. hajI sItA tenI ja icchA kare che te Apa dhyAnamAM rAkhajo, " te joi tathA sAMbhaLI rAmega MbhIrapaNe mATuM mana rAkhyuM ane sItAthI na jaNAya tema tyAMthI tatkALa pAchA vaLI gayA. zokAe A vAta dAsIe dvArA lAkAmAM vahetI mUkI ane leA apavAda bAlavA lAgyA. '' leAkApavAda eka vakhata rAmane maLavA keTalAka adhikArIe AvyA. ane namana karI UbhA rahyA. rAme kahyuM, 'tamAre zu... kAma che? je DhAya te jaNAveA.' adhikArIo bAlI zakatA nathI ane kaThe AvelA zabdo pAchA hRdayamAM utArI jAya che. temane rAme kahyuM, ' hai nagarInA mahAna adhikArI! tamAre je kahevAnuM DhAya te kaheA. mArA taraphathI tamane upadrava thaze nahi.' rAmanA abhaya vacanathI nizcita thai vijaya nAmanA mukhya adhikArI belyA, " lokA kahe che. 'rati krIDA karavAnI IcchAvALA rAvaNe sItAnuM haraNa karIne tene pAtAnA gharamAM ekalAM rAkhyA. sItA tenA gharamAM lAMbA kALa sudhI rahyA. sItA rakta haiAya ke virakta DhAya, paNa strImAM lAlupa evA rAvaNa tene samajAvIne athavA baLAtkAre bhAgathI duSita karyAM vagara rahe nahi. te mAyAvI pizAca AgaLa abaLA sItAnuM zuM gajuM ? ApaNe prajA chIe eTale bahu bAlAya nahi. rAmane sItA upara bhale bharAsA rahyo. ApaNe teA AvI rIte strI upara bharAsA na rAkhI zakIe." rAmane adhikArIonA vacana sAMbhaLI vividha
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 vicAra AvyA. paNa te sarva manamAM samAvI adhikArIone kahyuM, huM lekAnA apavAda dura karIza ane strInI khAtara kuLanI kItine jhAMkhapa nahi lAgavA dauM." adhikArIo vidAya thayA. rAma vezapalaTo karI Thera Thera pharyA. temaNe paNa lekone maDhe sAMbhaLyuM. "rAma sItAnA rAgI che tethI tenA mAnyAmAM AvatuM nathI bAkI viSayI rAvaNanA gharamAM sItA lAMbo vakhata rahyA chatAM pavitra rahe e kema banI zake? ane ATalA vakhata rAvaNane gharamAM rahelI sItAne pavitra mAnI pharI gharamAM rAkhanAra rAma sivAya bIjo koNa rAgI jaDe ?" rAme pachI bIjA bAtamIdAre mokalyA. teoe paNa upara pramANe kApavAda kahyA. rAmanI sthiti viSama banI. te jANatA hatA ke sItA niSkalaMka che. paNa lokApavAda AgaLa zuM karavuM te temane sUjhayuM nahi. ghaDIke temane lokApavAdane tarachoDavAnI vRtti jAgI. to ghaDIka sItAnA tyAganI vRtti jAgI. aMte lokApavAdathI rAma mahAta thayA ane saMmeta zikharanI yAtrAnuM bahAnuM kADhI, sItAne rathamAM besADI, jaMgalamAM mUkI AvavAnuM kAma senApati kRtAMtavadanane sayuM. A vAta lamaNe jANI tyAre teNe rAmane kahyuM, "lakAnA kahevA uparathI sItAno tyAga karazo nahi, kema ke loko to game tema bole, koI temanA mukha baMdhAtAM nathI sArA rAjayamAM paNa loTe rAjAnA doSa zodhe che, tethI rAjAe temane zikSA karavI joIe. zikSA karavI ucita na lAge te rAjAe temanI upekSA karavI." rAme kahyuM, "huM paNa jANuM chuM ke sItA zuddha che. chatAM rAjavIe lekavirUddhane tyAga karavo joIe." lakSamaNa raDatA rahyA A bAju kRtAMtavadana sItAne rathamAM besADI madhya jaMgalamAM laI gaye. madhya jaMgalamAM ratha Ubhe rAkhI nIce utarI
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24ra AMkhamAM AMsu lAvI kRtAMtavadana kahevA lAge, "he mAtA! huM durvacana zI rIte bolI zakuM? sevaka chuM eTale mAre A akRtya karavuM paDayuM che. tame rAvaNane ghera rahyA te saMbaMdhI lokApavAdathI bhaya pAmIne rAme chevaTe A gADha jaMgalamAM tamane tyajI devAnuM kahyuM che." senApatinA AvAM vacana sAMbhaLI sItA mucha pAmyA thoDIvAre vananA zItaLa vAyuthI saceta thaI sItA belyA, "mAre ATale saMdezo mane barAbara kahejo ke; sItAe rAmane mokalAvela sadeze. je tame lokApavAdathI bhaya pAmyA hatA to mArI parIkSA kema na karI ? sarvaloke jyAre zaMkA paDe che tyAre divya vagerethI parIkSA kare che. huM maMda bhAgyazALI te A vanamAM paNa mArAM karmabhogavIza. paraMtu tame tamArA vivekane ke kuLane gya kAma karyuM nathI. jevI rIte durjananI vANIthI tame mane ekadama choDI dIdhI, tema mithyA dRSTinI vANIthI zrI jinabhASita dharmane choDaze nahi." A pramANe kahIne sItA mUcha khAI bhUmi para DhaLI paDyA. pharIvAra sAvadhAna thaI bolyA, "he vatsa! rAmane kalyANa ane lakSmaNane AzISa kaheje. mArgamAM tane nirupadravapazuM thAo. have tuM rAmanI pAse satvare jA." sItAnI zuddhi ane vrata grahaNa sItA vanamAM pharatAM hatAM eTalAmAM tyAMne rAjA vAjaMgha " hAthIo pakaDavA sainya sAthe tyAM Aje duHkhI sItAne vanamAM rakhaDatAM je te tenI pAse Avyo ane nAmaThAma pUchayuM sItAne vRttAMta sAMbhaLI vAjape sItAne potAnA ghera AvavA jaNAvyuM sItAe ene bhAI tarIke gaNune tenI sAthe puMDarika purI gaI. 1 zakti mAM ya mAtAne
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra43 bIjI tarapha kRtAMtavadana senAnI ayodhyAmAM AvyuM. teNe rAmacaMdra pAse jaI kahyuM. sItAe tamane A matalabane saMdezo kahevaDAvyo che ke "nItizAstramAM, smRtimAM ke koI dezamAM e AcAra haze ke eka pakSanA kahalA doSathI bIjA pakSane pUchayA sivAya zikSA thAya? tame sadA vicArIne kArya karanArA cho, chatAM A kArya vicAryA vagara kyuM. che, paNa temAM huM mArA bhAgyano ja doSa mAnuM chuM tame te sadA nirdoSa ja che, paraMtu nirdoSa chatAM jevI rIte durjananA vacanathI tame mAre tyAga karyo tevI rIte have mithyA daSTinA vacanathI jana dharmane tyAga karazo nahi. rAme karelI sItAnI niSphaLa zodha sItAne saMdeza sAMbhaLI rAmane ghaNuM ja pazcAttApa the. lekanA kahevAthI sItAne tyAga karyo e vicArathI kheda pAmIne, ane maMtrIo tathA svajanenA AgrahathI vimAnamAM besI rAma sItAnI zodha karavA nIkaLI paDyA. dukhI hRdaye emaNe eke eka sthAna joyuM paNa sItAne patto kyAMya lAgyo nahi. sItA jarUra maraNa pAmyAM haze ema mAnI nirAza thaI teo ayodhyA pAchA pharyA. vaja jaMgha rAjAne ghera sItAe yugala putrane janma Apyo. temanA anaMgalavaNa ane madanAMkuza evAM nAma pADayAM kALakrame banne bhAIo yuvAna vaya pAmyA ane siddhArtha nAmanA eka siddha purUSa pAsethI vidyA meLavI sarva kaLA vizArada banyA, vajAja che pitAnI putrI zazicUlA ane bIjI kanyAo lavaNane paraNAvI. madanAMkuza mATe pRthvIpuranA rAjA pRthunI putrI kanakamAlAnI mAgaNI karI. paNa e kumArene vaMza nahi jANavAthI pRthu rAjAe e mAgaNI svIkArI nahi eTale lavaNu ane aMkuza yuddha karavA gayA.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 yuddhamAM banne bhAionuM parAkrama joI pRthurAjAe tarata ja potAnI kanyA kanamALA aMkuza sAthe paraNAvI. pachI nArada pAsethI lavaNa aMkuzane vaMza jANuM pRthurAjA atyaMta harSa pAmyo. lavaNa aMkuzanI rAma lakSamaNa sAthe yuddha karavAnI IcchA lavaNa aMkuza rAma lakSmaNane paraco batAvavA mAgatA hatA. A vAta temaNe vajI aMdha tathA sItAne karI. vAjape saMmati ApI. sItAe pitA tathA kAkA sAthe yuddha karavAnI nA pADI, chatAM banne parAkramI putro na aTakyA ane sainya sAthe kuca AraMbhI ayodhyA pahoMcI temaNe rAma lakSmaNanA saunyanI sArI evI khuvArI karI. AthI rAma lakSmaNa jAte yuddha karavA AvyA. lavaNa aMkuza rAma lakSmaNane oLakhatA hevAthI saMbhALIne emanI sAthe khelavA lAgyA. paraMtu rAma lakSmaNa saMbaMdhane jANatA na hovAthI niraMkuzatAthI yuddha khelavA lAgyA. rAme vajAva dhanuSya Adi sarva amogha zastro phekI jeyAM paraMtu badhAM ja zastro pAchA AvyAM lakSmaNanAM paNa badhAM ja zastro niSphaLa nIvaDayAM. aMkuze eka bANa lakSmaNane mAryuM; AthI lamaNu mUrjI khAI jamIna para DhaLI paDyo. bhAnamAM AvatAM lakSmaNa pharI vakhata aMkuzanI sAme laDavA Avyo ane vAsudevanuM cakra aMkuza tarapha phekayu. paraMtu te caka aMkuzanI pradakSiNA karI lakSamaNa tarapha pAchuM vaLyuM. bIjI vakhata phekyuM te paNa emaja banyuM. rAma ane lakSmaNa AthI vimAsaNamAM paDI gayA. eTalAmAM nArada tyAM AvI pahoMcyA ane rAma lakSmaNane lavaNa aMkuzane paricaya Apyo eTale rAma lakSmaNanI sAthe lavaNuMkazanI pAse javA cAlyA. temane AvatA joI lavaNAMkaza tatkALa rathamAMthI utarI sarva astro tyajI daI rAma lakSmaNanA caraNamAM paDayA. temane AliMgana karI utkaMga
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 para besADI, rAme temanA mastaka para cuMbana cu'. sItAe A dRzya dUrathI joyuM eTale te harSa pAmI puDarIka cAlyAM gayAM. sItAnA agni praveza sugrIva Adi subhaTAe rAmane sItAnI vAta karI. rAme sItA ne khelAvI lAvavA setrakA mADhyA. ayeAdhyAnI prajAnA ane rAmanA atyaMta Agraha che ema jANIne sItA ayAdhyA AvyAM paraMtu nagaramAM pravezavAnI emaNe nA pADI ane peAtAnI zuddhinI sAbItI mATe divya karavAnI IcchA darzAvI rAme traNa seA hAtha paheALA eka be purUSa pramANu UMDe ekakhAdeA karAvyA ane te caMdananA kASThAthI pUrAvyeA. sItAnA satItvanA sAkhItI saLagatI citA samakSa AvI sarvajJanuM maraNa karI, sItA belyAM; 'Thu leAka pALeA hai loka! ! sava sAMbhaLeA jome rAma vinA bIjA kAI purUSanI abhilASA karI DhAya, te| A agni mane bALI nAkhe, paNa jo hu` manavacana kAyA e pavitra hAuM tA A bhaDabhada baLI rahelI agni zikhA zAMta thaI jAe " A pramANe kahI namaskAramaMtranuM smaraNa karI sItAe agnikuMDamAM praveza karyAM. jevA sItA temAM paDayA tevA ja tatkALa agni bujhAi gayA ane te khADA svaccha jaLathI pUrAine vApI rU5 thai gayA. tenA satI paNAthI saMtuSTa thayelA devanA prabhAvathI sItA lakSmInI jema te jaLanI upara kamaLa para racelA sihAsanamAM birAjamAna thayA sItAnI dIkSA peAtAnI mAtAne prabhAva joIlavaNAM kuza dhaNAM harSa pAmyA. pachI huMsanI jema taratA taratA te banne tenI pAse gayA. sItAe mastakapara suMdhIne temane peAtAne be paDakhe besADayA te vakhate
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 lakSmaNa, zatrughna, bhAmaMDaLa, vibhISaNa, sugrIva vagere vIrA e sItAne bhaktithI namaskAra karyAM pachI. rAme sItAne peAtAnI sAthe aAdhyAmAM AvavA jaNAvyu, parantu sItAe nA kahI kAraNa ke temane have sa MsAra para mAha rahyo na hatA. peAtAnI muSThithI ke zanA leAca karI te kaeNza temaNe rAmane arpaNa karyAM AthI rAmane mUrchA AvI. rAma zuddhimAM Ave te pahelAM te| sItA tyAMthI cAlI gayAM ane jaya bhUSaNa nAmanA muni pAse vidhipUrvaka dIkSA lIdhI. rAmanuM nirvANa "" mUrNita thayelA rAmane parivAre jaLa chAMTayu eTale te svastha thaI bAlyA. " e manasvinI sItA daivI kyAM che? are bhUcarA ane khecare!! jo tamAre maravAnI icchA na heAya tA mArI sItA mane satvara batAvA ! hai lakSmaNa ! dhanuSya lAva huM hamaNAMja sItAne laI AvuM. " A pramANe kahIne dhanuSya grahaNa karatA rAmane lakSmaNe kahyuM, " hai. Aya` ! A zuM karI che. A sava loka tamArA sevaka che, nyAya niSTha evA tame DhASanA bhayathI jema sItAne tyAga karyAM hatA, tema ravA niSDa sItAe saMsAranA bhayathI ApaNA sarvanA tyAga karyo che. tamArI priyA sItAe ahIM pratyakSa peAtAnI meLe peAtAnA kanA loca karI jaya bhRSNa muni pAse jai vidhipUrvaka dIkSA lIdhI che. e mahirSane hamaNAM ja kevaLa jJAna utpanna thayu che. tene mahimA karavA e tamArUM paNa kRtya che vaLI mahA vratadhArI sItA ravAminI paNa tyAM rahelAM che" lakSmaNanAM AvAM vacana sAMbhaLI rAma belyA, ' ke bandhu devaLI pAse mArA priyAe trata dhAraNa karyuM te bahu sArU karyuM " A pramANe kahI rAma parivAra sahita jayabhUSaNa munipAse gayA ane namakAra karI dezanA sAMbhaLI dezanA ne te Ame nei pRyu, " huMtuM tya chu ke cAvyA? }La c. ""
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 bolyA, "he rAma tame kevaLa bhavya cho eTaluM ja nahi paNa A janmamAM ja kevaLajJAna pAmIne siddhine paNa pAmanArA cho" rAma, lakSamaNa, sItA rAvaNu ane vibhISaNanA pUrvabhava sabhAmAM vibhISaNa, lakSmaNa, lavaNu, aMkuza vagere beThA hatA. temaNe potAnA pUrva bhava viSe pUchayuM. munie kahyuM, "A dakSiNa bharatAM kSemapura nagaramAM nacadatta nAme vANi hato. tene sunaMdA, nAmanI strIthI dhanadatta ane vasudatta nAme be putra thayA. A banne putrone yAjJavalakya nAmano mitra hatuM. Aja nagaramAM sAgaradatta zeThane guNadhara nAme putra ane guNavatI nAme putrI hatI. A putrIne vivAha dhanadattanI sAthe tenA pitAe karyo hato. tenI mAtAe dhana lobhathI lalacAI zrIkAnta nAmanA eka dhanADhayanI sAthe guptA rIte tene ApavAnuM nakakI karyuM hatuM A vAtanI khabara yAjJavalakya dvArA vasudattane paDatAM te zrIkAnta pAse gayo ane tyAM pararapara laDI bane mRtyu pAmyA Ama guNavaMtIne kAraNe vasudatta ane zrIkAntanI vairaparaMparA jAgI ane yAjJavala, vasudatta ane dhanadattanI paraspara prema paraMparA jAgI. guNavatI marI, bhavabhramaNa karI sItA thaI, vasudata bhava bhramaNa karI lakSmaNa thaye. guNavatI jene ApI hatI te bhadrika dhanadatta bhavATavImAM bhamI rAma thayA. zrIkAntane jIva bhavabhramaNa karI rAvaNa che. yAjJavalakya, pUrvabhavamAM dhanadatta ane vasudattano mitra hovAthI saMsAramAM rakhaDI bibhISaNa che ane rAma lakSmaNane mitra banya. lavaNa aMkuzanA pUrvabhava kAkaMdI nagarImAM lavaNa ane akuzanA jIva sasunaMda ane sunaMda nAme be brAhmaNa hatA, mAso pavAsI munine bhAvathI pratibhAbhI ane zubha bhAvathI mRtyu pAmI banne rAjakumArI thayAM.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 ane dIkSA laI, mRtyu pAmI devaloka jaI lavaNa aMkuza thayA A pramANe jayabhUSaNa muni pAsethI pUrvabhava sAMbhaLI ghaNA leke saMvega pAmyA. rAmanA senApati kRtAne tatkALa dIkSA lIdhI rAma lakSaNa jyabhUSaNa munine vaMdana karI tyAMthI UThIne sItA pAse AvyA. sItAne joI rAme vicAryuM "A sItA zISarInA puSpa jevI komaLa rAjaputrI che, te zata ane AtApanA kalezane kema sahana karI zakaze? vaLI A strI sarvabhArathI adhika ane hRdayathI paNa duha evA saMyamanA bhArane kevI rIte vahana karI zakaze? athavA jenA satI vratane rAvaNa paNa bhagna karI zakyo nahi evI A satI saMyamamAM paNa potAnI pratijJA pALanArA thaze" Ama vicAra karI rAme sItAne vaMdanA karI eTale lakSmaNa ane bIjA rAjAoe paNa vaMdanA karI. pachI rAma parivAra sAthe ayodhyA AvyA. sItAnuM svargagamana sItAe ugra tapa karavA mAMDayuM. ATha varSa sudhI vividha tapa karI, trIsa divasa anazana ArAdhI mRtyu pAmI ayyatendra thayA. maMdAkinI tathA caMdramukhIne svayaMvara lamaNunA putroe lIdhelI dIkSA zaitADhayagiri para AvelA kAMcanapuramAM kanakaratha nAme vidyAdharane rAjA hato. tene maMdAkinI ane caMdramukhI nAme be kanyA hatI. temanA svayaMvaramAM teNe rAma lakSmaNAdika rAjAone putra sahita bolAvyA. sarva rAjAo AvIne svayaMvaramaMDapamAM beThA. maMdAkinI svecchAe anaMgalavaNane ane caMdramukhI madanAMkuzane varI. te joI lakSmaNanA putro Bdha karI yuddha karavA taiyAra thayA
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249, temane yuddha mATe tayAra thatA sAMbhaLI lavaNaaMkuza bolyA, teonI sAthe koNa yuddha kare che kAraNa ke bhAIo avadhya che. jema mArA pitAmAM moTAne ke nAnAne kazo bheda nathI. tema tenA putro -zrIdharAhi ane ame temAM paNa bheda thAo nahi." AvAM temanAM vacane bAtamIdAro pAsethI jANIne lakSmaNanA putro, pite AvA akRtyane AraMbha karyo tene mATe potAnA AtmAne niMdavA lAgyA ane tatkALa vairAgya pAmI mAtA pitAnI AjJA laI teoe mahAbalamuninA caraNakamaLamAM jaI dIkSA lIdhI. pachI anaMgalavaNa ane madanAMkuza te kanyAone paraNI rAmalakSmaNa sAthe adhyA AvyA. lamaNanA putroe lIdhelI dIkSA hanumAnanI dIkSA ane ekSaprApti anyadA maitrI pUrNimAe, zAzvatA cityanI vaMdanA karavA mATe hanumAna merU parvata gaye hato. tyAM teNe sUryane arata thatA che. te joI tene vicAra Avyo, "A jagatamAM sarvane udaya ane arata thayA kare che. sUrya A bAbatanuM pratyakSa daSTAMta che. mATe jemAM sarva nAzavanta che evA A jagatane dhikkAra che Avo vicAra karI hanumAne potAnA nagaramAM jaI putrane rAjaya ApI dharmaratna AcArya pAse dIkSA lIdhI tenI sAthe sADA sAtaso rAjAoe dIkSA lIdhI anukrame hanumAna muni, dhyAna rU5 agnithI sarva karmone mULamAMthI bALI nAkhI, zailezI avasthA prApta karI, mokSapada pAmyA. lakSmaNanuM mRtyu hanumAne dIkSA lIdhI e khabara jANI rAma vicAravA lAgyA, bhoga sukhane tyAga karI hanumAne kaSTakArI dIkSA kema lIdhI
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 haze ? " AvA rAmanI vicAradhArA avadhijJAna vaDe jANI saudharmendra sabhA vacce kahyuM karmanI gati vicitra che. rAma jevA caramadehI puruSa atyAre dharmane hase che eTaluM ja nahi, paNa ulaTA viSaya sukhanI prazaMsA kahe che. mArA jANavAmAM AvyuM che `rAmalakSmaNane paraspara gADha sneha che tethI rAmacaMdrane saMsAra para vairAgya AvatA nathI. A vAta be devAnA gaLe na utarI. temaNe lakSmaNanI AgaLa rAmanI pAchaLa kaMda karatI e aMtaHpuranI rANI batAvI. A jotAMja lakSmaNa ati kheda pAmI bAlyA, "mArA jivitanuM paNa jIvItavya rAma mRtyu pAmyA ? chaLathI dhAta karanAra yamarAje A zuM karyu" !" A vacananI pUrNAhuti sAthe lakSmaNanA prANa nIkaLI gayA. lakSmaNa maraNa pAmavA chatAM mAhathI rAmanA maraNane asvIkAra lakSmaNane mRtyu pAmelA joI aMtaHpuranI srImA keza chUTA mUkI parivAra sahita mahAAkraMda karavA lAgI. temanuM AkraMda sAMbhaLI rAma tyAM dADI AvyA ane beAlyA, " kAMI paNa amaMgaLa jANyA vagara tame A zuM AraMbhyuM che ! huM jIvuM chuM ane mArA anuja badhu lakSmaNa paNa jIve che. DhAi rAga tene pIDe che. tA tenA upAya hamaNAM auSadhAthI karIe chIe" A pramANe kahI rAme veDhAne ane jayAtiSI Ane beAlAvyA. temaja mantrata MtranA aneka prayogA karAvyA. sa prayogA niSphaLa jatAM rAmane mUcho AvI. kSaNavAramAM saMjJA meLavI UMcA svare vilApa karavA lAgyA. kauzalyArdika mAtAe putravadhuonI sAthe azra pADatI, karUNa svare AkraMda karavA lAgI. nagarajaneAe zoka pALyA lava'kudhe rAmanI rajA lai dIkSA lIdhI ane anukrame meAkSapada pAmyA. bhAinA maraNathI ane putranA viyAgathI rAma vAraMvAra mUrchA.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 251 khAI mehathI game tema bolatA. keIvAra lakSmaNanA zabane snAna gRhamAM lAvI rAma potAnI meLe snAna karAvatA pachI svahaste caMdananuM vilepana karatA. keI vAra bhajana maMgAvI, bhejanathI pAtra purIne telakSmaNanA zabanI pAse mUkatA. koI vAra potAnA utkaMgamAM laI tenA mukha para vAraMvAra cuMbana karatA. koivAra vastra oDhADI zaiyyA para suvADatA. koIvAra pite lAvIne pote ja pratyuttara ApatA. A pramANe nehamAM unmattapaNe bIjuM sarva kAma bhUlI jaIne vikaLapaNAthI ceSTA karatA cha mAsa pasAra thayA. rAma AvA unmatta thaI gayA che e vAta avadhijJAnathI jANuM eka mitradevA rAmane bodha karavA tyAM AvyuM. manuSyanuM rUpa dhAraNa karI, pitAnA rakaMdha upara eka strInuM zaba laI, deva rAmanI pAse thaIne nIkaLe te joI rAma bolyA, "A strInA zabane aMdha upara vahana kare kare che tethI tuM unmatta thayuM hoya ema lAge che." deva . are ! tame AvuM amaMgaLa kema bole che ? A mArI priya patnI te jIvatI che. paNa tame A zabane kema vahana kare che ! jo meM vahana karelI mArI patnIne tame marelI mAne che te tamArA rakanDa upara rAkhelA mRtaka purUSane male kema nathI jANatA !" AthI rAmane cetanA prApta thaI eTale teNe tatkALa vicAryuM, kharekhara A mAro anuja baMdhu lakSmaNa jIvato nathI maraNa ja pAme che." rAmanI dIkSA pachI rAme anuja baMdhu lamaNanuM mRtakArya karyuM ane dIkSA levAnI IcchAthI zatranane rAjaya svIkAravA kahyuM. paNa zatrune dIkSA levAnI IcchA darzAvI eTale lavaNanA putra anaMgadevane rAjya ApyuM ane suvrata nAmanA mahAmuni pAse dIkSA lIdhI. jayAre
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ rapara rAmabhadra dIkSA lIdhI tyAre temanI sAthe soLa hajAra rAjAo ane - sADatrIsa hajAra strIoe paNa saMsAra tyAga karyo. rAmane abhigraha gurUnA caraNa pAse cauda pUrva ane dvAdazAMgI rUpa zratane abhyAsa karatA rAmabhadra munie vividha prakAranA abhigraha sahita sATha varSa tapasyA karI. pachI gurUnI AjJAthI rAme ekalavihArIpaNuM aMgIkAra karyuM ane giriguphAmAM rahI avadhijJAna upArjana karyuM. lakSmaNane narakamAM dekhI dhyAnamAM vadhu lIna banyA, eka vakhata temaNe candana nAmanA nagaramAM pAraNuM karavA praveza karyo. lokoe temane joI harSanI kIkIyArIo karI. nagaranI strIo temane bhikSA ApavA mATe potAnA gRhadvAre vicitra bhojanathI pUrNa evAM pAtro hAthamAM laI UbhI rahI. nagarajanenA kelAhalathI hAthIo khIlA ukheDIne nAThA ane ghoDAo UMcA kAna karIne bhaDakyA rAma tyAMthI AhAra lIdhA vagara pAchA pharyA ane rAjagRhamAM jaI zuSka AhAra lIdhe ane pachI araNyamAM cAlyA gayA. "have pharIthI nagaramAM kSobha na thAo ane koIne bhAre saMghaTa na thAo" evI buddhithI rAme abhigraha dhAraNa karyo ke "jo araNyamAM ja zikSAne avasare mikSA maLe te ja mAre pAraNuM karavuM; nahi to karavuM nahi , rAmanI mukita-rAma ane lakSamaNune AgAmI vRttAMta rAma muni bhavane pAra karavAnI IcchAe eka mAse, be mAse traNa mAse ane cAra mAse pAraNuM karavA lAgyA. keIvAra paryakAsane rahetA. koI vAra bhujA pralaMbita karI UbhA rahetA. koIvAra utkaTitA Asane rahetA. keIvAra UMcA bAhu karIne rahetA koI vAra aMguThA upara rahetA. koIvAra paganI eDI upara rahetA ema vividha prakAranAM
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 253 Asana vaDe dhyAna dharatA rAma dutapa tapa tapavA lAgyA, A A vakhate Indra banela sItAnA jIve vicAryuM. "rAma thoDA ja vakhatamAM mukti pAmaze ane amAre sadAkALano viyoga thaze. lAva, eka prayatna karuM ane temane devalokamAM lAvuM " A pachI sItendra rAmane anukULa upasargo karyA. paNa rAmabhadra mahAmuni jarApaNa kSobha pAmyA nahi jethI mAgha mAsanI zukala dvAdazIe rAtrinA chellA pahere temane kevaLa jJAna utpanna thayuM. sItendra kSamA mAgI ane bhaktipUrvaka keLavajJAnane mahimA karyo. rAma kevaLIe dezanA ApI. dezanAnA ane sItendra rAvaNa ane lakSmaNanI gati pUchI. kevaLIe kahyuM. rAvaNa ane lakSmaNa cethI narakamAM che. tuM bharata kSetramAM sarva raktapati nAme cakravatI thaIza tyAre rAvaNa ane lakSmaNanA jIva bhava bhramaNa karI tArA putro thaze rAvaNane jIva traNa bhava karI tIrthakara banaze te samaye tuM tene gaNadhara thaiza. ane tame banne mokSe jazo lakSmaNane jIva aneka gati karI ratnacitrA nagarImAM cakavatI thaI tIrthakara banI makSa pada pAmaze." rAma baLabhadra kevaLajJAna utpanna thayA pachI pacIsa varSa pRthvI upara vicarI bhavya jIne bedha karI ekSapada pAmyA. vibhAga pAMcama (1) tIrthakara caritra-zrI neminAtha thIpArzvanAtha sudhI (2) kRSNa vAsudeva, baLabhadra rAma ane prativA sudeva jarA saMgha caritra (3) vasudeva caritra
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 (4) cakavarI caritra-dazamAthI bAramA sudhI | zrI naminAtha caritra uThato namatAM mUrti, nirmalIkAra kAraNama vAriplavA Ive namaH pAMtu pAdanamAM zava; namarakAra karatA ( evA) prANIonA mastaka upara paDatA, jaLanA pravAhanI mAphika (AtmAne) nirmaLa karavAnA kAraNa rUpa, zrI nami bhagavAnane caraNanA nakhonA kiraNe tamArI rakSA kare. pUrva bhava pahele bhava-siddhArtha rAjA bIje bhava-deva jabudvIpanA pazcima videhamAM bharata nAmanA vijayamAM kAzAMbI nAme nagarI hatI te nagarImAM IdanI jevA akhaMDa zAsanavALo, ane sarva arthane siddha karanAra siddhArtha nAme rAjA hato. tenAmAM gAMbhIrya, zaurya, audArya, vIrya ane buddhi vagere abhUta guNa hatA. te rAjAnI saMpatti mArgavRkSanI chAyAnI jema vizvanA upakAra mATe hatI. tenA atyaMta nirmaLa manamAM eka gharmaja nivAsa karI rahyo hato. anyadA e siddhArtha rAjAe bhayathI virakta thaI, tRNanI jema sarva lakSmIne choDI daI, sudarzana muni pAse dIkSA lIdhI te rAjarSi virArathAna kemAMnA keTalAka sthAnake nA ArAdhana vaDe tIrthakara nAma karma upArjana karI, samyapha prakAre vrata pALI, kALa dharma pAmI, aparAjita vimAnamAM deva paNe utpanna thayA. trIjo bhava-zrI naminAtha bhagavAna cyavana A jaMbudvIpanA bharata kSetramAM mithilA nAme nagarI hatI.tyAM vijya nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene vaprA nAme rANI hatI
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 siddhArtha rAjAne jIla, aparAjita vimAnathI cavI vaprA rANInI kukSine viSe putra paNe avataryAM. sukhe sUtelAM vaprAmAtAe cauda mahAsvapnA mukhamA praveza karatAM joyAM devAe cyavana maheAtsava karyo janma pR mAse, vatrAmAtAe, zrAvaNa vada AThama ne divase, azvinI kSatramAM, nIla kamaLanA lAMchanavALA ane suvarNa varNavALA putrane janma Apyo chappanadika kumArikAe cAsaTha idro asaMkhya devA ane vijaya rAjAe janma maheAtsava karyo. prabhu jayAre garbhamAM hatA tyAre zatruoe mithilA nagarIne dherA dhAhyA hatA. te vakhate vaprAdevI maDhela upara caDhayAM ane zatruenI chAvaNI upara najara nAkhI. temane joI, ganA prabhAvathI, sa zatruAe AvI vijaya rAjAne namI paDayA te uparathI rAjIe temanu nAma nimanAtha pADayu dIkSA prabhu yauvana vaya pAmyA. eTale vijaya rAjAe temane rAjakanyA paraNAvI. aDhI hajAra varSanA thayA eTale pitAe prabhune rAjyagAdI soMpI. rAjyAvasthAmAM pAMca hajAra varSa gayAM eTale leAkAMtika devAe AvIne prabhune kahyuM, 'tIrthaM pravartAvA ' prabhu suprabha nAmanA putrane rAjayagADhI soMpI, vASika dAna ApI, deva kurU nAmanI zibikA upara ArUDha thaI sahasrAmravanamAM padhAyA azADa vaDha nAma ne divase, azvinI nakSatramAM chaThe pata karI prabhue dIkSA lIdhI. AcAra pramANe davAe dIkSA kalyANaka ujavyuM. bIje divase vIrapura nagaramAM, datta rAjAne dhera prabhue kSIrAnathI pAraNuM karyuM.. paca divya pragaTa thayAM dattarAjAe pAraNAnA sthaLe maNipITha racAvI ane prabhue tyAMthI anya vihAra karyAM. "kevaLajJAna nava mAsa vihAra karyA pachI prabhu pAchA sahasrAmavanamAM padhAryAM
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 ane chaTha tapa karI, besalInA vRkSanIce kAusaga dhyAne rahyA.. tyAM mAgazara suda agiyArasanA divase, azvinI nakSatramAM prabhune kevaLa jJAna thayuM. devoe samavasaraNanI racanA karI. tIrthane namI, siMhAsana para ArUDha thaI prabhue dezanA dIdhI. dezanAne ane keTalAke dIkSA lIdhI ane keTalAka zrAvaka vrata ravIkAryA. gaNadhara bhagavantoe prabhu pAsethI tripadI pAmI dvAdazAMgInI racanA karI. prathama pirasI bAda, bIjI pArasImAM, prabhunI pITha para besI kuMbha nAmanA gaNadhare dezanA dIdhI. dezanA pUrNa thatAM, deva prabhune namI svasthAne gayA. nirvANa kevaLajJAna prApta ryA pachI prabhu lagabhaga aDhI hajAra varSa pRthvI para vicaryA. pachI potAno nirvANa kALa najIka Avyo jANI prabhu saMmeta zikhara padhAryA. tyAM eka hajAra munio sAthe prabhue anazana karyuM. eka mAsane ane vaizAkha vada dazamanA divase azvinI nakSatramAM prabhu munio sAthe mekSa pada pAmyA. avadhi. jJAnathI prabhunuM nirvANa jANI IMdra deva sahita tyAM AvyA ane yathAvidhi nirvANotsava ujavya. | zrI neminAtha prabhune parivAra naminAtha prabhune nIcene parivAra ke - gaNadhara sAdhu 20,000 vizahajAra sAvIo 41,000 ekatAlIsa hajAra caudapUrvadhArI 450 sADA cAraso avadhijJAnI 1,600 eka hajAra ane cho mana:paryavajJAnI 1, 208 bArasone ATha, 17 sattara
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ devaLajJAnI vaikriyalabdhivALA vAdadhdhivALA zrAvaka zrAvikA zAsanadeva zAsanadevI 257 sALasA pAMca hAra eka hAra 1,600 5,000 1,000 1,30,000 eka lAkha ane sitterahAra 3,48,000 traNa lAkha ane aDatAlIsa hAra bhUTi gAMdhArI. zrI naminAtha prabhunA zAsanamAM thayelA dezamA zrI hariSaNa cakravatI caritra pUrva bhava-narAbhirAma rAjA ane deva bharatakSetramAM anaMtanAtha bhagavAnanA zAsanamAM narapura nAmanA nagaramAM narAbhirAma nAme rAjA rAjaya karatA hatA. teNe keTalAka vakhata rAjya karyAM pachI saMsArathI udvega pAmI dIkSA lIdhI. rUDI rIte cAritra pALI narAbhirAma rASi mRtyu pAmI sanatyumA devalAkamAM deva thayA. harISeNa cakravattI pAMcAla dezamAM AvelA DhAMpilgapura nAmanA nagaramAM mahAhari nAme rAjA rAjya karatA hatA tene mahiSI nAme rANInI kukSi viSe narAbhirAma rAjAnA jIva sanatyumAra devaleAkamAMthI cyavI putra paNe utpanna thayA. sukhe sutelAM mahiSI mAtAe cakravatInA janmane sUcavanArA cauda mahAvapnA mukhamAM praveza karatAM joyAM. pU mAse rANIe suvarNa samAna varNavALA putrane janma ApyA. pitAe tenuM nAma hariSeLu pADayuM. 17
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 harigheNu cakravartIne digavijaya harISeNa kumAra anukrame vRddhi pAmato paMdara dhanuSyanI kAyAvALo thayo eTale pitAe tene yuvarAja banAvyo. pitAnuM rAjya pALatA hariSaNane anyadA AyudhazALAmAM cakaratna pragaTa thayuM. pachI anukame purohita, vardakI, gRhapati ane senAnI vagere tera rane paNa pragaTa thayAM. pachI prathama pUrva dizA tarapha cakanI pAchaLa -cAlatAM mAgadha tIrthe gayA. tyAM mAdhavakumAra devane sAthe tyAMthI dakSiNa dizA tarapha jaI dakSiNa samudramAM rahelA varadAmapatine vaza karyo. pachI pazcima dizAmAM jaI prabhAsadevane sAthe tyAMthI mahA nadI sidhu samIpa jaI sidhudevIne vaza karI. pachI vaitADhayAdri kumAradevane sADyo ane tyAM ja e kRtArtha vIra tamisrA guphAnA adhiSThAyaka devane paNa sAthe. pachI senApati pAse sidhu nadInuM pazcima niSphaTa jItAvI lIdhuM. daMDa ratnathI senApatie tamisrA guphAnA dvAra ughADayAM ane guphAmAM kAMkiNa ratnathI mAMDalA daryA. AthI guphA prakAzathI jhaLahaLI UThI. hariSaNa sanya sAthe guphAmAM AgaLa vadhe ane vAIjhIrane bAMdhela pula vaDe unmajJA nadI pAra Utaryo. guphAnuM uttama dvAra ApoApa ughaDI gayuM. guphAmAMthI bahAra nIkaLI hariSaNa cakravatIe AyAta jAtinA malecchone jItI lIdhA ane senApati pAse AvI tenA adhiSThAyaka devane jItI lIdhuM. pachI kAMkiNI ratna vaDe RSabhakUTa upara potAnuM nAma lakhIne, AgaLa cAlatAM gaMgA nadI pAse ArvI. gaMgAdevIne sAdhI lIdhI vaitADhaya upara banne zreNinA vidyAdharanI bheTa svIkArI, cakravartIe khaMDaprapAtA guphAnA svAmI nATayapAla devane sAdhI lIdhe ane guphAmAM praveza karyo. te guphAmAM cakane anusarIne cAlatAM prathamanI jema bahAra nIkaLyA pachI tenA pati pAse gaMgAnuM pUrva
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 niSkRTa sadhAvI gaMgAnA kinArA upara paDAva nAkhyA. tyAM temanA "utkRSTa puNya prabhAvathI gaMgAnA mukhapAse vasanArA navinAM temane svayaM meLa prApta thayAM. A pramANe cakravInI sapUrNa lakSmI meLavI TakhaMDa bhara tanA vijaya karI. hariSaNa cakravatI kAMpilyapuramAM pAchA AvyA. devAe ane mAnavAe temane cakravatI paNAnA abhiSeka karyAM. nagaramAM khAra varSa sudhI maTThAtsava pravartyA, lAMbA samaya sudhI rAjya sukha bhAgavI cakravartIe dIkSA lIdhI. dhAtIne! nAza karI devaLajJAna pAmI hariSeNuM mAkSe gayA. nimanAtha bhagavAnanA tIthamAM thayelA agiyAramA : zrI jaya cakravatI nu' caritra pUrvabhava vasudhara rAjA-devalAkamAM deva A jaMbudrIpanA arAvata kSetramAM zrIpura nAme nagara hatuM. tyAM vasuMdhara nAme rASTra rAjya karatA hatA. tene padmAvatI nAme ati priya rANI hatI. rANInA mRtyuthI udbega pAmelA rAjAe putrane gAdIkhe besADI varadhama nAmanA muni pAse dIkSA lIdhI. cirakALa dIkSA pALI, mRtyu pAmI te sAtamA kapamAM devapaNe utpanna thayA. jaya cakravatI janma magadha dezamAM rAjagRha nAme nagara hatuM. tyAM vijaya nAmanA rAjA rAjaya karatA hatA. tene vaprA nAme zIlavatI rANI hatI. rUpalAvaNyanI saMpattithI te pRthvI para rahelI kAi devI DhAya tevI jaNAtI hatI. kaiTaleAka kALa gayA pachI vasudhara rAjAnA jIva deva
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra60 lekamAMthI evI vaprAdevInI kukSi viSe putrapaNe avataryo. sukhe sutelAM vaprArANue cAda mahAvo mukhamAM praveza karatAM joyAM. pUrNa mAse vaprA mAtAe putraratnane janma Apyo. pitAe tenuM nAma jayakumAra pADayuM. - cakravatInA cauda ratno yauvana vaya pAmyo eTale pitAe tene gAdIe besADa. anyadA tenA AyudhagRhamAM cakavatInA prathama cinha rUpa cakraratna utpanna thayuM. pachI anukrame chatraratna, maNiratna, daMDaratna, khaDaga ratna, carmaratna ane kAMkiNIratna ema kula sAta ekeMdriya rane utpanna thayAM. te sivAtha purahita ratna. gRhapati ratna, hasti ratna, atharatna, senApati ratna, vArzvakiratna ane strIratnae sAta paMcendriya rana utpanna thayAM. kevaLajJAna ane mekSa pachI jyacakavatIe cakrane anusarI cha khaMDa sAMdhyA. cakavatanI saMpUrNa lakSmI meLavI jyacakravatI pitAnA nagaramAM pAchA pharyA. devoe ane mAnavoe cakIpaNAne abhiSeka karyo lAMbo. kALa chakhaMDa bhegavI, cakavatIe dIkSA lIdhI ane rUDI rIte pALI. ghAtakI karmane kSaya karI kevaLajJAna pAmI, jaya cakvatI mokSe gayA. zrI cariSTaneminA pUrvabhavanuM varNana yaduvaMza samudre karma kakSa hutAzanaH ariSTanemirbhagavAna bhUyAdroDariSTanAzanaH yAdavavaMzarUpI samudramAM caMdra samAna ane karmarUpI vanakhaMDamAM agni samAna zrI ariSTa nemi bhagavAna tamArA upadravane nAza karanAra thAo.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 zrI neminAtha caritra pahelA bhava-dhanakumAra bIje bhava-deva A jaMbudrIpanA bharatakSetramAM acalapura nAme nagara hatuM. tyAM vikramadhana nAme rAjA rAjaya karatA hatA. tene guNa, zIla saMpanna dhAriNI nAme rANI hatI. eka vakhata e dhAriNI devIe rAtrinA zeSa bhAgamAM eka AMbAnA vRkSane phalita thayeluM svapnamAM joyu. te vRkSane hAthamAM laI kAi rUpavAna purUSe kahyuM. " A AmravRkSa Aje tArA AMgaNAmAM rApAya che, te jema kALa vyatIta thaze tema tema utkRSTa phaLavALu thaIne jude jude sthAna ke nava vAra rApAze" A svapnanuM vRttAnta rANIe rAjAne kahyuM eTale rAjAe svapna lakSaNa pADAne kheAlAvI temanI sAthe tenA vicAra karyAM. svapna lakSaNa pADAe kahyuM, " A svapnathI ema siddha thAya che ke tamAre eka utkRSTa bhAgyavAna putra thaze ane svapnagata AmravRkSa je jude jude ThekANe nava vAra rApAze ema kahyuM, tenA Azaya tA mAtra devaLI jANe, amArA jANavAmAM AvatA nathI" nimittiAnAM AvAM vacana sAMbhaLI dhAriNI devI dhaNI khuzI thai ane tyArathI teNe uttama garbha dhAraNa karyAM. pUrNamAse dhAriNI mAtAe putrane janma ApyA. rAjAe putranA janma maheAtsava karyAM ane zubha divase tenu nAma dhanakumAra pADayuM. anukrame teNe sa kaLAe saMpAdana karI ane cauvanavaya pAmyA. e samaye kusumapura nAmanA nagaramAM siMha nAme rAjA hatA. tene vimaLA nAme rANI hatI. siMharAjAne te rANIthI ghaNA putro pachI eka putrI thaI rAjAe kanyAnuM nAma dhanavatI pADayuM. anukrame kuMvarI vRddhi pAmI ane teNe sarva kaLA sapAdana karI, eka vakhate dhanavatI sakhI sAthe udyAnamAM kIDA karatI hatI tevAmAM eka
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ skara azokavRkSa nIce hAthamAM citrapaTa laI Ubho rahele eka vicitra citrakAra tene jovAmAM AvyuM. tenI pAsethI dhanavatInI eka sakhIe baLAtkAre te citrapaTa laI lIdhuM. te citrapaTamAM suMdara purUSanuM rUpa citareluM jaI viramaya pAmIne teNe citrakArane pUchyuM, sura asura ane manuSyamAM AvuM adbhuta rUpa kevuM che? teomAM keInuM AvuM rUpa saMbhavatuM nathI, tethI zuM tArUM kauzalya batAvavA mATe teM A rUpa mAtra svabuddhithI ja AlekhyuM che?" te sAMbhaLI citrakAra bolyo, "A citramAM meM jevuM rUpa joyuM tevuM ja ALekheluM che. temAM mArUM jarA paNa kauzalya nathI. caMcalapuranA vikrama rAjAnA yuvAne putra dhanakumAranuM A citra che. jeo e kumArane pratyakSa jaI pachI A citrane jue che teo mane UlaTA phUTa lekhaka kahI vAraMvAra mArI niMdA kare che. te mudde ! te kaMsArane je nathI tethI A citra joI tuM viramaya pAme che, kemake tuM kuvAnA deDakA jevI che paNa te dhanakumAranuM adabhUta rUpa joI devAMganAo paNa moha pAme che. A samaye tyAM pAse UbhelI dhanavaMtI te vAta sAMbhaLIne ane citra joIne dhanakumAra upara rAgI banI ' : : vinavatI ane dhanakumAranAM lagna eka vakhata kusumapuramAM caMcaLapurathI eka dUta Ave. siMha rAjAe potAnI kanakavatI kanyA sAthe dhanakumArane vivAha karavA mATe te ja dutane vikramadhana rAjA pAse mokalyo. bhAvatA bhojana rUpa pitAe karela A vivAhathI dhanavatI khuba AnaMda pAmI ane dhanakumAra paNa jevuM joIe tevuM maLyAthI AnaMda pAmyo zubha avasare mAtApitAe temanAM lagna karyA.. ?
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 dhanakumAranA jIva bAvIsame tI kara thaze, eka divasa caMcalapuranA udyAnamAM caturjAnI vasuMdhara nAmanA muni padhAryAM. vikramadhana rAjA kuTuMba sahita vAMDhavA gayA. dharma dezanA pUrNa thayA pachI vikramadhana rAjAe munine pRyuM, " A dhanakumAra gamAM hatA tyAre tenI mAtAe eka Anna vRkSa joyu hatuM. te vakhate kAI puSe kahyuM hatuM ke jude jude ThekANe nava vAra A vRkSa rApAze ane tene uttarAttara utkRSTa phaLa prApta thaze. e kumAranA janma thavAthI e svapnanu phaLa tA amArA jANavAmAM AvyuM che paNa nava vAra ArApaNa thavAnA zo artha che ? " munie sana:pava ane avadhijJAna vaDe vaLI pAsethI jANI laI kahyuM, "A tamArA putra dhanakumAra A bhavathI mAMDIne uttarAttara zreSTha evA nava bhava karaze ane navamA bhavamAM A bharatakSetrane viSe yadu vaMzamAM utpanna thai te bAvIzamA tIrthaMkara thaze." Avu... munit vacana sAMbhaLI sarve atizaya harSa pAmyA ane janadhama mAM vadhu dedra banyA. dhanakumAre svIkArelA gahastha dharma . eka vakhata dhanakumAra dhanavatI sAthe krIDA karavA sarAvara upara gayA. tyAM teNe eka mUrchA pAmelA munine joyA. dhatakumAre aneka prakAranA zItaLa upacAra karI temane saceta karyAM. munie dharmopadeza ApyA eTale dhanakamAre dhanavatI sahita muninI AgaLa samyakatva pradhAna gRhastha dharma svIkAryA pachI temaNe te munine ghera laI jaIne annapAnathI pratilAbhita karyAM ane dharma zikSAne mATe keTalAka kALa sudhI tyAM ja rAkhyA. aMtakALe vikramadhana rAjAe dhanakumArane peAtAnA rAjya upara abhiSikta karyo tyArathI dhanakumAra zrAvaka dharma ane pRthvInu paNa pAlana karavA lAgyA
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 dhanakumAranI dIkSA ane svamana "" anyadA ughAnapALe AvI dhanakumArane kahyuM, prathama AvelA hatA te muni udyAnamAM padhArelA che." te sAMbhaLI dhanakumAra dhanavatIne sAthe laI tatkALa UdyAnamAM gayA ane munine vAMDhI dezanA sAMbhaLI. pachI jayanta nAmanA kumArane gADhI soMpI pAte dhanavatI sAthe dIkSA lIdhI. dhanakumAra muni gurunI sAthe rahI dustara tapa karavA lAgyA. anukrame gItA thayelA dhanakumAra rAjine gurue AcArya pada ApyuM. dhaNA rAjAne pratibAdha ApI, dhanakumAra rASie dhanavatI sAthe anazana grahaNa karyuM". eka mAsane ate mRtyu pAmI te banne sau dharma devalAkamAM jaina thayA. trIje bhava-citragati vidyAdhara cAyA bhava-deva citragati vidhAdharanA janma baiTADhaya paryaMta Upara surateja nAmanA nagaramA sUra nAme vidyAdhara rAjA rAjya karatA hatA. tene vidhnmati nAmanI rANI hatI. tenI kukSine viSe dhanakumAranA jIva sau dhama deva leAkamAMthI cyavI putrapaNe Utpanna thayA. pUrNa mAse vingati mAtAe putraratnane janma ApyA. pitAe tenu nAma citragati pADayuM. ratnavatInA pati aMge bhaviSyavANI A arasAmAM ziva maMdira nAmanA nagaramAM anaMgasiMha nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene zazIprabhA nAme rANI hatI. tenI kukSine viSe dhanavatInA jIva sau dhama devalAkathI cyavI putrIpaNe avataryo. pu` mAse rANIe putrIne janma ApyA. pitAe tenuM nAma ratnAvatI pADayuM. eka vakhata anaMgasi hai eka nimittiyAne pUchyuM. " A kanyAnA vara kANu thaze. nimittiyAe
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 265 kAMIka vicArIne kahyuM, "je tamArI pAsethI khaDaga ratna laI leze ane siddhAyatanamAM vaMdana karatAM jenI upara deva puSpavRSTi karaze, te puruSa A tamArI putrI ratnavatIne paraNaze" mArI pAsethI paNa khaDaga ratna AMcakI leze evo addabhuta parAkramI mAre jAmAtrA thaze, ema jANI prasanna thayelA rAjAe nimittiyAne khuzI karI vidAya ApI. sumitrane apara mAtAe ApeluM jhera A arasAmAM cakrapura nagaramAM sugrIva nAmane rAjA rAjaya karato hato. tene yazasvI ane bhadrA nAmanI be rANIo hatI. cazaravatIne sumitra nAmane putra hatA. bhadrAnA putranuM nAma padma hatuM. sumitra guNavAna ane bhadrika prakRtine have padama krUra ane avinayI hatA. eka vakhata bhadrArANIe vicAra karyo. "jyAM sudhI sumitra jIvate che tyAM sudhI mArA putrane rAjaya maLaze nahi." ema vicArI teNe sumitrane jhera ApyuM. rAjAne AnI tarata khabara paDI. teNe bhuvA, vaidyo lAvyA paNa jhera na utaryuM. "bhadrAe sumitrane jhera ApyuM che" e vAtanI khabara nagarajanene paDI gaI tethI bhadrA nAsI gaI rAjAe putrane nimitte aneka prakAre jinapUjA ane zAMti pauSTika karma karAvyAM putranA saguNa saMbhArI saMbhArI rAjA vilApa karavA lAge. cirAgatie sumitrAne ApeluM jIvatadAna e vakhate citragati vidyAdhara AkAzamAM kIDA nimitte pharate hate te vimAna sahita tyAM AvI caDe. teNe AkhA nagarane zekAtura joyuM. pachI viSe saMbaMdhI sarva vRttAnta sAMbhaLI te vimAnamAMthI nIce utaryo ane vidyAthI maMtrita jaLa vaDe teNe kumAranI upara siMcana karyuM. tatkALa netra ughADI svastha hRdaye
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 sumitra beTho thaye ane "A zuM che?' ema pUchavA lAgyA. tyAre rAjAe tene sarva vRttAnta kahI batAvyo, A pachI citragatine vRttAnta maMtrInA putra sarvane ko badhA AnaMda pAmyA. citragati ane sumitra banne mitro banyA. A arasAmAM kevaLI bhagavAna padhAryA. temane upadeza sAMbhaLI banne mitroe zrAvakanA bAra vrata lIdhAM. sugrIvane vairAgya AvyuM. teNe tenuM rAjaya sumitrane soMpyuM ane pite dIkSA lIdhI. sumitre rAjyane thaDe bhAga padamane AvyA ane sukha pUrvaka rAjaya karavA lAge. - anyadA sumitranI eka bahena je kaliMga dezanA rAjA sAthe paraNAvI hatI tene anaMgasiMha rAjAne putra ane ratnatIna bhAI kamaLa harI gaye. pitAnI bahenanuM haraNa thavAthI sumitra zokamAM che." evA khabara eka khecaranA mukhathI tenA mitra citragatie sAMbhaLyA. eTale huM tamArI bahenane zodhIne thoDA vakhatamAM laI AvIza." A pramANe khecara dvArA sumitrane dhIraja ApI. citragati tenI zodhamAM tatpara thaye. pachI kamaLe tenuM haraNa karyuM che' evI khabara jANIne citragati sarva sanya sAthe zivamaMdira naMgare AvyA. tyAM teNe bhULane mArI nAMkhyA. AthI tene anaMgasiMha sAthe yuddha thayuM temAM citragatie anaMgasiMha pAsethI khaDage khucavI lIdhu ane sumitrane tenI bahena pAchI lAvI ApI. tyAra bAda sumitra dIkSA lIdhI ane kALa dharma pAmI sumitra muni deva che. , , , cira gati ane ratnAvatInAM lagna.' - eka vakhata citra gati kumAra yAtrA mATe siddAyatana gayo, ratnAvatI sahita anaMgasiMha vidhAdhara paNa AvyuM . te vakhate devalokyAMthI AvelA sumitra deve citragati upara puSpavRSTi karI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 becare harSa pAmIne citragatinI prazaMzA karavA lAgyA eTale aMna gasiMha rAjAe paNa potAnI putrIne vara tarIke tene oLakhe. citragatIne joI anaMgasaMhanI putrI ratnavatI kAmAtura thaI. ghera AvIne anaMgasiMha rAjAe surarAjA pAse, ratnAvatIne vivAha citragati sAthe karavA mATe eka dUta mokalyA. sura rAjAe anaMgasiMhanI mAgaNI svIkArI. pachI mahetsava pUrvaka temanAM lagna karavAmAM AvyA. citra gati ane ratnAvatInI dIkSA ane svargagamana anyadA sUracakIe citragatine gAdIe besADI dIkSA lIdhI ane dhAtIne kSaya karI suracakrI mokSapada pAmyA. citragati aneka becara patio ne pitAnA sevake banAvI pitAnuM akhaMDa zAsana calAvavA lAge. eka samaye tene koI sAmunta rAjA mRtyu pAmyA. tenA be putro pitAnA mRtyu pachI rAjayane mATe laDavA lAgyA. te sAMbhaLI citragati tyAM gayo ane bannene rAjya vaheMcI. ApyuM, temaja yuktivALI vANathI samajAvIne temane sanmArge sthApita karyA. tathApi eka vakhata teo vananA hastinI jema yuddha karI mRtyu pAmyA. te sAMbhaLI citra gatine vairAgya Ave. teNe ratnAvatIne meTA kuMvara puraMdarane gAdI ApI ratnavatI ane pitAnA be bhAIo sAthe dIkSA lIdhI. cirakALa tapa karI chevaTe canazana karI mRtyu pAme citragati mAhendra kalpamAM deva thaye. ratnavatI paNa teja devalokamAM deva thaI che pAMcame-bhava-aparAjita rAjA cho bhava-deva - pazcima mahAvidehamAM padabha nAmanA vijayamAM siMhapUra nAme nagara hatuM tyAM harinaMdI nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene priya
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 darzanA nAme rANI hatI. citragati vidyAdharane jIva mahendradevalethI cyavI priyadarzanAnI kukSi viSe putra paNa utpanna thathe pUrNa mAse priyadarzanA mAtAe putra ratnane janma ApyuM. pitAe tenuM nAma aparAjita pADayuM A arasAmAM maMtrIne vimaLabodha nAme putra che. aparAjita ane vimaLa bedha parama mitra hatA. aparAjita karelo kezaladezanA sainikone parAbhava eka vakhate te bane mitre azvArUDha thaI krIDA karavA mATe bahAra gayA. temanI tIvra gativALA azvo temane eka dUranA moTA jaMgalamAM laI gayA tyAM pahoMcatAM azvo zrAna thaIne UbhA rahyA, eTaNe teo eka vRkSanI nIce ghoDA parathI utarI paDayA. pachI rAjaputra aparAjite potAnA mitra vimaLa bedhane kahyuM, "A azvo ApaNane ahIM lAvyA te sAruM thayuM nahIM aneka AzcaryathI pUrNa evI pRthvI zI rIte je vAta ? ApaNe bahAra javAnI rajA mAgata, te ApaNAM mAtApitA ApaNane kadI paNa rajA Apata - nahIM, tethI A ThIka thayu che." rAjaputranA A vacana maMtrIputra eva mastu' kahI ke Aye. tevAmAM rakSaNa kare, rakSaNa kare ema pikAra karato ke purUSa tyAM AvyuM. tene zaraNe Avele jaI kumAre kahyuM "bhaya pAmIza nahIM" maMtrI putre kahyuM, "tame A vicAryA vagara belyA che kAraNa ke A purUSa anyAyI nIkaLaze. to sArUM nahi kahevAya" aparAjita bolyo "nyAyI hoya ke anyAyI hoya paNa je te zaraNe Ave te tenI rakSA karavI evo sadAkSAtra dharma che evAmAM "mAre, mAre" ema bolatA kozala rAjAnA sainike AvyA. aparAjite temane harAvI nasADI mUkyA. AthI sukezala rAjA jAte laDavA Avyo. paNa aparAjitane jotA khyAla Ave ke A te mArA mitra harinaMdIne putra che. teNe aparAjitanuM
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaka nAnI pAtratAmAM baroDa mahika 269 sanmAna karyuM ane pitAne tyAM laI jaI kanakamAlA nAmanI pitAnI putrI paraNAvI. sUrakAnta vidyAdharane parAbhava sukezalane tyAMthI chUpI rIte vimala bedhane laI aparAjita nIkaLI gayo ekavakhata kAlikA devInA maMdiranI najIka keI strInuM rUdana tenA sAMbhaLavAmAM AvyuM. kumAra te zabdanA anusAra cAlya. tyAM agninI pAse beThelI eka strI ane tIrNa khaDaga kheMcIne Ubhele eka purUSa tenA jevAmAM Avyo. aparAjite te purUSa ne harAvI strInuM rakSaNa karyuM. banne mitronuM parAkrama dekhI ghAyala thayele purUSa khuza thayo. ane teNe aparAjitane eka maNi ane mUlikA ApyA ane maMtrI putrane bIje vezakakarI zakAya evIguTikA ApI. kumAranA pUchavAthI ghAyala purUSe kahyuM "huM zrISeNa vidyAgharane surakAnta nAme putra chuM ane A kanyA rathanupura nagaranA amRta sena rAjAnI kuMvarI ratnamAlA che" e arasAmAM ratnamAlA ne zodhavA nIkaLelA tenA mAtApitA tyAM AvI pahoMcyA. maMtrIputre temanA pUchavAthI temane sarva vRttAnta kahI saMbhaLAvyo. amRtasena rAjAe khuza thaI potAnI kanyA ratnamAlA kumAra aparAjitane paraNAvI pachI sasarAnI rajA laI aparAjita mitra sahita AgaLa cAlya.. aparAjitanuM haraNa mArge cAlatAM banne mitro eka caTavAmAM AvyA. tyAM kumArane tarasa lAgI tethI maMtrIputra vimaLabaMdha jaLa levA gaye.. jaLa laI Avyo tyAre teNe kumArane te sthaLe joyo nahi tethI te Ama tema tenI zodha karavA lAgyA. tevAmAM tene vidhAre maLyA. temaNe maMtrIputra vimaLabaMdhane kahyuM,
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra70 "bhuvana bhAnu nAmanA vidhAdhara rAjAne kama banI ane kumudinI nAme be kuMvarIo che temane vara tamArA priya mitra aparAjita thaze evuM kaI jJAnIe kaheluM che. te uparathI amArA svAmI e tene lAvavAne mATe amane mokalyA hatA. ame te vanamAM AvyA ane tame jaLa levA gayA eTale ame aparAjita kumAranuM haraNa karI tene amArA svAmI pAse laI gayA. amArA svAmIe potAnI be putrInA vivAha mATe temane yAcanA karI paNa tamArA virahanA duHkhathI kumAra mauna rahyA. eTale bhuvana bhAnu vidhAthare tamane lAvavAnI amane AjJA karI. have UbhA thAo ane satvare tyAM cAle, kemake te baMne rAjakumArI ane rAjakumArane vivAha thavA tamAre AdhIna che. AvAM temanAM vacana sAMbhaLI vimaLabodha temanI sAthe kumAra pAse Avyo pachI zubha divase aparAjita banne vidhAdhara kanyAo para keTaleka kAma tyAM rahI rAjakumAra dezAMtara javA nIkaLyo aparAjita ane vimaLabodha cAlatA cAlatA zrImaMdirapura AvyA. tyAM charInA prahArathI pIDA pAmelA suprabha nAmanA rAjAne kumAre maNi ane mUlikA vaDe sajaja karyo. tethI prasanna thayelA rAjAe tene potAnI raMbhA nAmanI kanyA paraNAvI. kevaLanI bhaviSyavANI raMbhA sAthe kIDA karatAM keTaleka kALa nirgamana karI rAjaputra pUrvanI jema maMtrIputra sAthe gupta rIte te nagaramAMthI nIkaLI gaye. tyAMthI kuDapura samIpe AvyAM. tyAM eka kevaLajJAnI muni temanA jovAmAM AvyA. temane traNa pradakSiNA karI namI pAse besI dharmadezanA sAMbhaLI. dezanA pUrNa thayA pachI namaskAra karI aparAjite pUchayuM, "bhavya chuM ke abhavya ? " kevaLI bolyA, "tuM bhavya che. A jaMbudvIpanA bharatakSetramAM tuM bAvIzame tIrthakara
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 thaiza ane A tAre mitra vimaLabodha tArI mukhya gaNadhara thaze" te sAMbhaLI teo banne khuzI thayA. pachI te muninI sevA karavA teo keTalAka divasa tyAM ja rahyA. kevaLIe tyAMthI vihAra karyo eTale teo bane paNa rathAne sthAne jinacaityane vaMdana karatA vicaravA lAgyA. A prItImatIne svayaMvara A janAnaMda nAmanA nagaramAM jitazatra nAme eka rAjA hato. tene dhAriNI nAme rANI hatI. ratnAvatIne jIva svargamAMthI vIne dhAriNI rANInI kukSimAM putrIpaNe avataryo pUrNamAse rANIe eka putrIne janma Akhyo. pitAe tenuM nAma prItimatI pADyuM anukrame te yauvana vaya pAmI ane sarvakalA tathA vidyAmAM nipuNa banI. teNe evI pratijJA karI ke je purUSa mane vidyAmAM jitaze tene huM paraNIza rAjAe svayaMvara maMDapa racA ane deza dezanA rAjAo ane vidhAdharone AmaMtraNa ApyuM. rAjAo samayasara tyAM AvyA ane sau potapotAnA thAne goThavAyA. aparAjitakumAra paNa maMtrI putra sAthe vighAgharanI ApelI guTikAne pragathI rUpa parAvartana karI gya sthAne beThe. dharamALA sAthe prItimatI pratihArIne laI svayaMvare maMDapamAM AvI rAjAo rUpe tenuM ane teja joI ciravata sthira thayA. pratihArIe rAjAonA nAmagotra uccArI te te rAjAone oLakhAvyA. A pachI prItimatIe prazno pUchayA. sarva rAjakumAre mauna rahyA. kaI praznanA javAba ApI zakayuM nahi. turata ja aparAjita UbhA che ane teNe prItimatInA praznanA javAba ApI tene jItI lIdhI. prItimatIe tarata ja varamALA tenA kaMThamAM ApI rAjAoe talavAra kheMcI ane bolI uThyA. " AvA kubaDAne
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 ', paraNavuM hatu. tA amane zA mATe beAlAvyA ? svayaMvara maDapa yuddhamaDapa banyA. aparAjite sarva rAjAne hu'phAgyA. tevAmAM seALaprabhA nAmanA rAjAe aparAjitane eALakhyA ane kahyuM, "A sAmAnya mANasa nathI paNa niMDhI rAjAnA putra che. aparAjita ane vimaLabAdhe peAtAnuM sAcuM rUpa pragaTa karyuM eTale rAjAe zasro nIce mUkI DhIdhAM. jitazatru rAjAe utsavapUrvaka prItimatInA lagna aparAjita sAthe karyAM ane harIpharAjAe vajana thaI vivAhamaMDapamamAM AvyA. jitazatru rAmanA maMtrIe pAtAnI putrI vimalabAdhane paraNAvI. rAjAe svasthAne gayA. kumAra ane strIputra thADA samaya tyAM rahyA. "" anyadA harinadI rAjAne kRta tyAM AvyA. kumAre mAtA pitAnuM kuzaLa pUchyuM eTale dUta netramAM azru lAvI beklyA, tamArA mAtApitAnuM zarIra dhAraNa mAtra kuzaLa che, kemake tamArA pravAsa dinathI AraMbhIne temanA netra azru vaDe pUrNa rahyA kare che tamArU alaukika caritra loDhA pAsethI sAMbhaLI tee kSaNavAra khuza thAya che. paNa pAchA tamArA vicAga yAda AvavAthI mUrchA pAmI jAya che. tamArA ahIMnA vRttAnta sAMbhaLI mane tenu vAstavikapaNuM jANavA mATe ahIM mANyeA che, to have tame mAtApitAne kheDha ApavA cAgya nathI " dUtanAM AvAM vacana sAMbhaLI kumAra beA. " mAtApitAne AvuM duHkha ApanAra mArA jevA adhama putrane dhikkAra che." pachI jitazatru rAjAnI rajA lai aparAjitakumAra tyAMthI cAlyeA. te vakhate be putrIone lai bhuvanabhAnu rAjA tyAM AvyA temaja je je rAjakanyA aparAti paraNyA hatA temane laIne temanA pitAe paNa tyAM AvyA pachI prItimatI ane bIjI patnIJAnIothI tathA aneka bhUcara ane
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra73 becara rAjAothI vIMTAyele bhUcara, becara senyathI bhUmi ane AkAzane AcchAdana karate aparAjita kumAra siMhapura AvI pahe. harinaMdI rAjAe sAmA jaIne kumArane AliMgana karI khoLAmAM besADI vAraMvAra tenA mastaka para cuMbana karyuM. pachI mAtAe netramAM azra lAvI praNAma karatA kumAranI pRSTha upara kara vaDe sparza karyo ane tenA mastaka para cuMbana karyuM. prItimatI vagere vadhUoe potAnA sAsu sasarAnA caraNamAM namI praNAma kya eTale vimaLabodhe temanAM nAma laI laI saune oLakhAvI pachI aparAjite sAthe AvelA bhUcara ane khecarone vidAya ApI ane pote mAtApitAne AnaMda Apate tyAM rahI sukhe kIDA karavA lAge. aparAjitanI dIkSA ane svargArehaNa anyadA harinaMdI rAjAe aparAjitakumArane gAdIe besADI dIkSA lIdhI. aparAjita rAjAne prItimatI paTTarANI thaI, vimaLabedha maMtrI thayA ane be anuja baMdhuo maMDalezvara thayA aparAjita rAjAe prathamathI sarva rAjAone dabAvyA hatA tethI te sukhe rAjaya karavA lAge. navIna ca, rathayAtrAo ane dhArmika kAryo karavA pUrvaka aparAjita rAjA kALa nirgamana kare che tevAmAM teNe eka zreSThi putrane AnaMdapUrvaka sukha bhogavato joye, paNa bIje ja divase teNe tenA mRtyunA samAcAra sAMbhaLyA AthI rAjAne vairAgya utpanna thayuM. tethI teNe prItimatI rANI, vimaLabaMdha maMtrI ane sUra ane soma nAmanA be bhAIo sAthe dIkSA lIdhI. rUDI rIte cAritra pALI cAre jaNa agiyAramAM devalokamAM devapaNe utpanna thayA.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra74 sAtame bhava-zaMkha rAjA AThame bhava-deva A jaMbudvIpanA bharatakSetramAM haritanApura nAme nagara hatuM. tyAM zrISeNa nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene zrImatI nAme rANI hatI. anya dAte rANue rAtrinA zeSa bhAge svapnamAM zaMkhanA je ujavaLa pUrNacaMdra pitAnA mukha kamaLamAM praveza karato , prAta:kALe te vRttAnta teNe potAnA pati zrI rAmane jaNAvyuM. rAjAe viSNalakSaNa pAThakene lAvyA. teoe kahyuM, "A ravapnathI caMdranI jema rsava zatru5 aMdhakArano nAzakare te eka putra devIne thaze." teja rAtrie aparAjitano jIva AraNa devalothI eNvIne zrImatI rANInI kukSimAM putra paNe avataryo. yogya kALe sarva lakSaNethI pavitra evA eka putrane rANIe janma Ape. pitAe tenuM nAma zaMkha pADayuM. anukame te kumAra meTa theye eTale teNe sarva kaLAo lIlAmAtramAM saMpAdana karI lIdhI. zrISeNa rAjAnA maMtrI subuddhine tyAM vimaLa bedhane jIva deva temAMthI vI putra paNe utpanna thaye. tyAM tenuM nAma mati prama rAkhavAmAM AvyuM. rAjaputra ane maMtrI putrane pUrva bhavanI peThe ahIM paNa maitri thaI. pallIpatie svIkArelI zaraNAgati eka vakhata lokoe zrISaNa AgaLa phariyAda karI ke. "he rAjana ApanA rAjayamAM samaraketu nAmane pallIpati lUMTa calAve che. ame sarva tenAthI trAsI gayA chIe. Apa amArUM rakSaNa kare." sabhAmAM beThelA zaMkha kumAre pallI patine pakaDI lAvavAnuM mAthe lIdhuM maMtrI putra ane rAjakumAra lakara sahita pallI patinA kille pahoMcyA pallIpati kille cheDI bahAra saMtAya. agama buddhi
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 zaMkhakumAre thoDA laksane pahelAM aMdara mokalyuM ane lazkara sAthe pote bahAra saMtAI rahyo. pallIpati "zaMkhakumArane pakaDI pakaDo, ema bUma pADate je killAmAM peThe ke turata pAchaLathI ane AgaLathI kumAre lazkara sahita tene gherI lIdhA. pallI patie zaraNAgati svIkArI. teNe daMDa ApavAnuM kabUla karyuM ane rAjakumAranI mAphI mAgI. pahelI pati sAthe kumAra pAcho vaLe. sAyaM kALa thatAM mArgamAM teNe paDAva nAkhyo, ardhI rAtre kumAra zayyA upara hato tevAmAM keI karUNavara tenA sAMbhaLavAmAM Ave; tethI tarata hAthamAM khaDaga laI svarane anusare te cAlyA. AgaLa jatAM AdheDa vayanI eka strIne teNe rudana karatI joI eTale tene kahyuM, "he bhadra! nahIM tArA duHkhanuM je kAraNa hoya te kahe,' teNe kahyuM, he kumAra ! caMpApurInA jitAri rAjAne vazamati nAme putrI che. teNe yauvanavaya pAmatAM, zaMkhakumAranAM guNa sAMbhaLI tene paraNavAno nizcaya karyo. jitAri rAjAe putrInI vAta, kabula karI ane te haritanA pura nagaramAM zrISeNa rAjA pAse zaMkhakumAranI sAthe vivAhanuM nakkI karavA mANasa mole che tevAmAM tene maNizekhara vidyAdhare harI. huM rAjakumArInA hAthe vaLagI paDI. ahIM sudhI te huM AvI paNa teNe mane tarachoDI nIce nAkhI dIdhI. huM ya zematinI dhAvamAtA chuM. mArA vagara te bicArI duHkhI thatI haze tethI huM raDuM chuM" zaMkhakumAre tene AzvAsana ApyuM ane kahyuM, "hamaNAM ja huM yazematine lAvI ApuM chuM kumAra UpaDa ane maNizekharane vizAla parvatanA zikhara upara paDaye. maNizekhara kanyA tarapha mukha karI bolyA, "jo A zaMkhakumAra! hamaNAMja tene devalomAM mekaluM chuM"
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 eTalAmAM te zaMkhakumAranuM bANa AvyuM ane maNizekharane vaMToLathI vRkSa paDe tema jamIna para pADI nAMkhyo. maNizekhare momAM tRNa laI tenI kSamA mAgI ane kumArane dAsa banI kahevA lAgyuM, "mArA upara upakAra karI tame vaitADhaya parvata upara Ave. tyAM tame zAzvata nA darzana karI zakaze. vidyAonI paNa tamane prApti thaze, " kumAre A vijJapti kabula rAkhI ane be becarone mokalI sainya hastinApura ravAnA karyuM ane dhAvamAtAne bolAvI lIdhI. zaMkhakumAranA lagna pachI kumAra yazomati ane dhAvamAtAne sAthe laI, maNizekhara sahita vaitADhaya parvatanA devAlayone vAMdI maNizekharanA nagare ge. ahIM teNe ghaNI vidyAo meLavI. ghaNA vidyAdharee potAnI putrIo paNa zaMkhakumAre kahyuM ApavA kahyuM, "jitAri rAjAne yazomati saMpyA ke tene paraNyA vinA huM kaIne paraNIza nahi" AthI maNizekhara vagere vidhAdharo pitAnI putrIo sahita zaMkhakumAra ane yazomatine laI caMpAmAM AvyAM. jitAri rAjAe yazomatinA lagna zaMkha sAthe khUba dhAmadhUma pUrvaka karyA. pachI kumAra vidhAdharaputrIo para. caMpApurImAM vAsupUjya prabhunA nI yAtrA karI keTalAka divasa bAda yazomati vagere strIo sahita zaMkhakumAra haritanApura Avyo. zakhakumAranI dIkSA ane svagamana aparAjitakumAranA pUrvajanmanA anuja baMdhu sura ane soma je cAraNa devalokamAM utpanna thayA hatA te tyAMthI cyavIne yazedhara ane guNadhara nAme A janmamAM paNa tenA (zaMkhakumAranA) anuja badhuM thayA. samaya jatAM zrIleNe zaMkhakumArane rAjya seMpI dIkSA
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra77 lIdhI. ane ghAtI karmane kSaya karI kevaLajJAna prApta karyuM. gAmA-grAma vicaratA zrISeNa kevaLI hastinApura padhAryA. zaMkhakumAra parivAra sahita vAMdavA AvyA ane dezanAne ane pUchayuM, "he bhagavAna ! mane A zomati upara vadhu mamatva zAthI che ?kevaLIe dhanadevanA bhavathI mAMDI sAte bhavano saMbaMdha kahI batAvyuM ane kahyuM, "AgAmI bhavamAM tame neminAtha nAmanA bAvIsamA tIrthakara thaze ane A yazAmati rAjimati thaze." zaMkha rAjarSi vairAgya pAme. putra puMDarikane rAjya seMpI, be bhAIo, yazomati ane maMtrI sAthe dIkSA lIdhI. viza sthAnaka tapa ArAdhI zaMkha rAjarSie tIrthakara nAma kama upArjana karyuM. ane aNuzaNa karI. zaMkha muni tathA yazemati aparAjita vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. dIkSA ane svargagamana vasudeva caritra A bharatakSetramAM mathurA nAme eka nagarI che te nagarImAM harivaMzane viSe prakhyAta rAjA vasunA putra budhavaja pachI ghaNA rAjAo thaI gayA. pachI yadu nAme eka rAjA thayo. yadune zUra nAme putra thaze ane te zarane zauri ane suvIra nAme be vAra putro che. zUra rAjAe zaurine rAjaya seMpI, suvIrane yuvarAjapada ApI, dIkSA lIdhI. zaurI mathurA choDI kuzA dezamAM sAyapura vasAvI rAja karavA lAge. zarine aMdhakavRSNi vagere putro thaya. ane A aMdhakavRSNine subhadrAdevIthI samudravijya vasudeva vagere daza putro thayA ane e daze putro dazAnA nAme prasiddha thayA. A uparAMta aMdhakavRNine kuMtI ane mAdrI nAme be putrIo thaI teNe kuMtIne pAMDu vere paraNAvI ane mAdrI damaghoSa rAjAne ApI.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 zUranA khIjo putra suvIra je mathurAmAM rahyo hatA tene bheAjavRSNi vagere putro thayA suvIre mathurAnu' rAjaya bheAMjavRSNine Apyu ane pe|te sauvIrapura vasAvIne rahyo. bAjavRSNuine ugrasena nAme putra thayo. A rIte yadurAjAnA vaMzajo mathurA, sau pura ane sauvIrapuramAM rAjaya karavA lAgyA. vasudevanA pu bhava eka vakhata aMdhaka vRSNi rAjAe supratiSTha nAmanA avidhajJAnI munine praNAma karI aMjali joDI A pramANe pRchyuM, "mAre vasudeva nAme dazamA putra che. te atyaMta rUpa ane saubhAgyavALA che, temaja kaLAvAna ane parAkramI che tenuM kAraNa zuM ? " supratiSTha bAlyA, "magadha dezamAM naMdigrAmamAM eka garIba brAhmaNa hatA tene sAmilA nAme strI hatI. temane nadiSaNa nAme eka putra thayA tene bAlya vayamAMja nardiSaNe mAtA pitAnuM sukha gumAvyuM. nardiSaNa moTA peTavALA, lAMkhA dAMtavALA, kharAba netravALe ane cArasa mAthAvALA hatA tethI tenA svajanAe tene cheADI DhIdhA, mAmAne dayA AvI eTale tene peAtAne ghera rAkhI mATA karyAM. mAmAne sAta kanyA A paraNavA lAyaka thayelI hatI eTale tenA mAmAe tene kahyuM hatuM, 'huM tane eka kanyA ApIza ' kanyAnA lAbhathI te mAmAnA dharanuM badhuM kAma karatA hatA A khabara sAMbhaLI kanyAoe naMdizreNa te paraNavAnI nA pADI. nardiSaNane kheda thayu ane te AtmahatyA karavA upavanamAM gayA. tyAM susthita nAmanA eka munine joI ne temane vaMdana karyuM jJAnathI tenA maneAbhAva jANI muni beAlyA "raMtu AtmahatyA karIza nahi AtmahatyAthI kAMi sukha maLatuM nathI sukhanA arthIe tA dhama karavA joie. dIkSA laIe karelA dhaja
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra70 bhavabhavamAM sukhanA hetu bhUta thAya che. A pramANe sAMbhaLI te pratibodha pAme ane muni pAse dIkSA lIdhI gItatha thaIne teNe sAdhuonuM vaiyAvRtya karavAne abhigraha karyo. bALa ane glAna pramukha munionI vaiyAvRtya karanArA ane temAM kaI paNa kheda nahi pAmanArA te naMdiNa muninI anyadA IMdra sabhAmAM prazaMsA karI mithyAtvI deva tenI parIkSA karavA plAna sAdhunuM rUpa laI AvyA naMdiSeNe glAna sAdhune UpADayA ke turata viSTAthI teNe tenuM zarIra bharI dIdhuM ane gusse thaI teNe naMdiSaNane tarachoDa naMdiSeNe dhIra ja rAkhI tenI khUba cAvacca karI AthI deva tenI kSamA mAgI deva leka ge Ama nAdeNa tapa karI, tapanA phaLanuM strIone vallabha thAuM evuM niyANuM karI, mRtyu pAmI, mahAzuka devalokamAM deva thaye ane tyAMthI AvI tamAre putra vasudeva thaye che" vasudevane pUrvabhava sAMbhaLI aMdhaka vRSNi ane bheja vRSNie dikSA lIdhI kaMsane pUrva bhava bheja vRSNie dIkSA lIdhI eTale mathurAmAM ugrasena rAjA thayA, tene dhAriNI nAme rANI hatI. eka vakhata ugrasena rAjA bahAra jatA hatA tevAmAM mArgamAM beThelA keI mApavAsa tApasa ne teNe diThe te tApasane e abhigraha hato ke "mAsopavAsane pAraNe pahelA gharapAMthI ja bhikSA maLe che tenAthI mAse pavAsanuM pAraNuM karavuM; tyAM namaLe te bIje gherathI bhikSA laI karavuM nahiM AvI hakIkata sAMbhaLI ugrasena rAjA tene pAraNAnuM nimaMtraNa ApI
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 pitAne ghera gayA. tApasa pAraNA mATe rAjagRhe Ave paNa rAjA te vAta bhUlI gayA eTale keIe tene satkAra karyo nahi eTale tApasa pAcho pharyo ane teNe bIjA mahinAnA upavAsa AdaryA rAjAne tApasane pAraNA mATe karela nimaMtraNa yAda AvyuM ane te pharI tApasa pAse gayA ane temanI kSamA mAgI ane pharI pAchuM temane nimaMtraNa ApyuM devage pAchA prathamanI jema bhUlI gayA ane tApasa pAraNuM ryA vagara AzramamAM pAcho Avyo te maraNamAM AvatAM rAjAe pAchA pUrvanI jema tene khamAvyo ane pharIthI nimaMtraNa ApyuM te vakhate paNa rAjA bhUlI gayo eTale tApasane Dedha caDhaye tethI teNe niyANuM bAhyuM ke "A tapanA prabhAva vaDe huM bhavAMtaramAM Ane vadha karanAra thAuM" pachI aNazaNa karI, te mRtyu pAmyA ane ugrasenanI strI dhAriNInI kukSiviSe putra paNe utpanna thayo garbhanA prabhAvathI anyadA rANIne patinuM mAMsa khAvAno dehada thayo. dehada na pUrNa thavAthI divase divase kSaya pAmatI ane kahevAne lajajA pAmatI dhAriNIe anyadA bahu kaSTa te dohada potAnA patine jaNAvyo. pachI maMtrIoe rAjAne aMdhA rAmAM rAkhI tenA udara para sasalAnuM mAMsa rAkhI temAMthI chedI chedIne rANIne ApavA mAMDayuM jayAre tene dehada pUrNa thaye tyAre te pAchI mULa prakRtimAM AvI ane bolI ke, "have pati vinA A garbha ane jIvita zA kAmanAM che?' chevaTe jyAre te pati vinA maravAne taiyAra thaI tyAre, maMtrIoe kahyuM, "devI! AtmahatyA karaze nahi. ame tamArA patine sAta divasamAM sajIvana karI batAvazuM" sAtame divase maMtrIoe ugrasena ne batAvyA eTale rANuo mATe utsava ryo. pUNamAse rANIe putrane janma Apyo. paNa putra krarakamI hovAnI mAnyatAthI potAnA tathA rAjAnA nAmathI aMkti thayelI
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 vIMTI tathA patrikA sAthe tene peTImAM nAkhI, teNe dAsInI pAse te peTI yamunA nadInA jaLamAM vahetI mUkAvI ane janmIne mRtyu pAmyuM che ema rANIe rAjAne kahyuM. yamunA nadI pelI peTIne tANatI tANatI zauryapuranA dvArA pAse laI gaI ane te zubhadra zeThanA hAthamAM AvI. teNe peTImAMthI bALakane kADhI tenI patnI ne saMkhyA ane kAMsAnI peTImAM Avela hovAthI tenuM nAma kaMsa rAkhyuM. kaMsa ghaNe kajIyAkhora hovAthI zeThe tene vasudeva kumArane seM . sevaka chatAM jate divase te vasudevane mitra thaI gaye ane tenI pAse rahI sarva kaLIomAM pAraMgata the. A arasAmAM suvasurAje nAgapuramAM rAjya sthApyuM. tyAM tene bRhadaratha nAme putra thaye A bahadarathanA vaMzamAM jarAsaMdha nAme prativAsudeva the. teNe traNa khaMDamAM pitAnI ANa pravartAvI eka vakhata samudra vijaya rAjAnI sabhAmAM jarAsaMdhane dUta Avyo. teNe rAjAne kahyuM, "siMhapura nagaranA siMharathane badhI mArI sabhA mAM hAjara karaze tene huM jIvayazAkuMvarI ane Icchita nagara ApIza ema jarAsaMdhe tamane mArI mAraphane kahevaDAvyuM che. vasudeve samudra vijya rAjAne vinaMtI karI kahyuM "Apa mane rajA Ape te huM A kAma pAra pADuM." samudravijaye thoDI AnA kAnI bAda rajA ApI vasudeve kaMsa ane lazkara sAthe siMhapura tarapha prayANa karyuM siMha ratha lazkara sahita sAthe AvyuM. A yuddhamAM kaMsa vasudevane sArathI hato chatAM teNe kaTakaTinA prasaMge sArathI paNuM choDI daI siMha rathane bAMdhI, vasudevanA rathamAM nAkhyo ane siMha rathanuM rAjaya kabaje karyuM jIta meLavI vasudeva samudrAvijaya
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 pAse AvyA. samudravijye . vasudeva ne ekAMtamAM kahyuM, "jJAnInA vacanathI huM... jANu chuM ke jarA saMdhanI putrI jIvayazA ubhaya kuLanA kSaya karanArI thaze. mATe inAmamAM A kanyA tu kaMsane apAva je, kAraNa ke siMharathane jItavAmAM mukhyatve enA phALA che. parantu vasudeve kahyuM. ' te vaNika putra che ' AthI samudra vijaye subhadra zeThane bAlAye, ane tene kasanI utpatti pUchI. eTale teNe ka Msane sa vRttAnta ka MsanA sAMbhaLatAM prathamathI kahI ApyA pachI subhadra vaNike ugrasena rAjA ane dhAraNI rANInI mudrikA ane patrikA samudra vijya rAjAne ApI. samudra vijaye te patrikA vAMcI temAM lakhyuM hatuM ke "rAma ugrasenanI rANI dhAriNIe bhaya'kara dAhadathI bhaya pAmI, peAtAnA patinI rakSA mATe, A prANa priya putrane tyAga karyAM che ane nAma mudrA sahita sa AbhUSaNA e bhUSita evA A bALaputrane kAMsAnI peTImAM nAkhIne yamunA nadImAM vahetA mUkA che " A pramANe patrikA vAMcI samudra, vijaye kahyuM, "A kaMsa yAdava che ane ugrasenanA putra che; anyadA mathurA rAjA kaMsa tenAmAM AvuM vIya` saMbhave ja nahiM '' pachI rAjA samudra vijaya ka*sane sAthe laI ardha cakI jarA saMdha pAse gayA ane tenesiMharatha rAjA sAMkhyA. ane kasatu parAkrama paNa jaNAvyuM. jarA sa Mdhe prasanna thai ka'sane peAtAnI putrI jIvayazA paraNAvI. te vakhate kAMse mathurA purInI mAgaNI karI tethI te nagarI paNa ApI jarA saMdhe ApelA sainyane laI **sa mathurA AvyeA. tyAM peAtAnA pitA ugrasenane bAMdhI pAMjarAmAM pUryAM ane pAte rAjA thayA. upakArI subhadra zeThane beAlAvI, suvarNanuM dAna ApI tenA satkAra karyAM.
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 eka divasa dhAriNI rANIe kaMsane AvI kahyuM, meM ja tane kAMsAnI peTImAM nAkhI yamunAmAM vahetA mUkayeA hatA tArA pitA ugrasenane AmAM kAi aparAdha nathI huM ja kharI aparAdhI chuM. tAre mane je zikSA karavI DhAya te kara ' ka Mse A vAta mAnI nahi ane ugrasenane pAMjarAmAMja rAkhyA. vasudeva tarapha strIonuM AkaNu jarAsaMdhanI vidAya lai samudra vijya badhu sAthe peAtAnA nagara zauya pura AvyA. zauyapuramAM sarva svecchAe bhamatA vasudeva kumArane joI temanA sau thI me|hita thayelI nagaranI srIe jANe maMtra kRSNa DhAya tema tenI pAcha, cAlavA lAgI. vasudevanu' saundaryAM srIone kAmaNa rUpa hatuM tethI nagaranA mahAjane rAjA pAse AvI ekAntamAM kahyuM, "tamArA ladhu banyu vasudevanA rUpathI nagaranI strIoe maryAdA mukI dvIdhI che. je kAi strI vasudevane ekavAra paN jue che te paravaza thaI jAya che, teA e kumArane vAraMvAra nagaramAM pharatA jue tenI te| vAta ja zI karavI ? " rAjAe mahAjana ne kahyuM, " huM tamArI IcchA pramANe baDhDhA khasta karIza " ema sattvana ApI saune vidAya karyo eka vakhata samudra vijaya rAjAne vasudeva maLavA gayA. vasudeva ne kahyuM, " tArU zarIra kRza thaI gayuM che. have bahAra pharavAnuM na rAkha ghera rahI sarva kalAne zIkhI pravINatA meLava' vasudeve A vAta kabUla rAkhI ane dhera rahI gIta nRtyAdika vinAdamAM dvivase nimana karavA lAgyA. "1 " vasudevanA gRhatyAga eka divasa gaMdha laI kubjA nAmanI eka dAsI jatI hatI, tene vasudeve pUchyuM. " A gaMdha Ane mATe laI jAya che !'' kubjA "
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 - belI, " A gadha dravya rAjA samudravijayane mATe zivadevIe me kahyuM che." vasudeve kahyuM, "A gaMdha dravya mATe paNa kAma Avaze" ema kahI mazkarImAM teNe te gaMdha dravya dAsI pAsethI laI lIdhuM. kubajA bolI, "tamArAmAM AvA kulakSaNa che tethI te baMdhanamAM paDayA cho" vasudeve pUchayuM, "zuM lakSaNa che !" dAsIe nagarajanonI badhI vAta AdithI aMta sudhI kahI saMbhaLAvI. vasudevane lAgyuM, "zuM mArA vaDIla badhu mAre mATe evo vicAra dharAve che strIonI mArA tarapha rUci karAvavA huM nagaramAM bhaNuM chuM ! mAre ahIM rahevuM nakAmuM che. dAsIne tenuM gaMdha dravya pAchuM ApI javA dIdhI ane rAte vezapalaTa karI nagara bahAra nIkaLI smazAnamAM gaye. ane pite agnipraveza karyo che evuM thAMbhalA para lakhI brAhmaNane vezadharI vasudeve tyAMthI pRthvI upara pharavA mAMDyuM. vasudeve agni praveza karyo che e vAta nagaramAM prasaratAM rAjA prajA sau kakaLI UThayAM. rAjA tathA yAdavoe tenuM mRtakArya karyuM Ama chatAM samudravijaya vasudeva baLI mare e vAta na mAnI teNe tenA vizvAsu nimittiyAne bolAvI pUchyuM, "vasudeva jIve che ke mRtyu pAme che !" nimittioe nimitta joI kahyuM, "tamAre bhAI vasudevajIve che. lAMbA samaye tamane yuddhamAM sAme laData maLaze zyAmA vagere strIo sAthe lagna vasudeva bhamato bhamato chevaTe eka gherI mArga upara Avyo. pharato pharate te vikheTa nagaramAM AvyA. tyAM sugrIva rAjAnI sAmA ane vijyasenA nAmanI be kanyAone te kaLAmAM parAbhava
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 285 pamADI para. pachI vasudeva vikheTathI nIkaLe ane pharatAM pharatAM anukame eka aTavImAM jaLAva sarovaramAM eka hAthIne teNe kheda pamADe tethI prasanna thayelA vidyAdhare zyAmA nAmanI kanyA vasudevane paraNAvI. pharatAM pharatAM vasudevane eka brAhmaNa maLe. tenI sAthe te caMpAnagarImAM gaye. ahIM cArUdatta zeThane soMpela amita gati vidhAdharanI gaMdharvasenA nAmanI kanyAne gAMdharva vidyAmAM chatI AthI cArUda vasudatta sAthe tenAM lagna karyA pachI cArUdane gaMdharvasenAne vRttAnta kahyo. "A nagaramAM bhAnu nAme zeThanI subhadrA putrInI kRkSithI huM cArUdatta nAme putra thaye. yauvanakya pAmatAM pharavA jAtAM meM eka vidhAdharane kadalIgRhamAM eka khecarane khIle jaDele dIThe tenI sAme talavAra upara traNa auSadhionA valaya paNa meM dIThA pachI meM mArI buddhithI temAMnI eka auSadhi vaDe te khecarane khIlAmAMthI mukta karyo. bIjI auSadhi vaDe tenA ghA rUjhAvI dIdhA ane trIjI auSadhi vaDe tene saceta karyo. pachI teNe pitAnI kathanI kahetAM jaNAvyuM. "mArUM nAma amitagati vidyAdhara che. huM sukumAlikA nAmanI vidyAdhara kanyA paraNyo hato, paNa mArA mitra dhUmazikha tenA upara Asakta thayo. teNe mArI AvI dazA karI, sukamAlikAne laI te nAsI gayela che. A mahAkaSTamAMthI tame mane choDAve che, to kahe have huM tamAruM zuM kAma karuM ke jethI tamArA jevA akAraNa mitrane huM aRNi thAu" meM kahyuM. "tamArA darzane nathI kRtArtha chuM." te sAMbhaLI te vidyAdhara uDIne tatkALa cAlyo gaye ane huM mAre ghera AvyuM ane mitronI sAthe sukhe kIDA,
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 karavA lAge. anukrame huM yauvanavaya pAme eTale pitAe mane mArA mAmAnI mitravatI nAmanI putrI paraNAvI. kaLAnI AsaktithI huM strImAM bhegAsakta thayo nahi eTale mAtApitA mane mugdha jANavA lAgyA. pachI temaNe cAturyaprApti mATe mane zaMgAnI lalita ceSTAmAM joDI dIdhe, tethI huM upavana vageremAM vecchAe vicAravA ' lAge. ema karatAM vasantasenA nAmanI vezyAne ghera huM bAra varSa sudhI rahyo. tyAM ajJAnapaNe meM seLa karoDa suvarNadravya UDAvI diIdhuM. chevaTe vezyAe mane nirdhana jANIne tenA gharamAMthI kADhI mUkya tyAMthI ghera AvatAM mAtApitAnuM mRtyu thayeluM jANI dhairyathI vyApAra karavA mATe mArI patnInAM AbhUSaNo grahaNa karyA pachI mArA mAmAnI sAthe vyApAra arthe cAlIne huM UzIravatI nagarIe AvyuM. tyAM strInA AbhUSaNo vecIne meM kapAsa kharIdyo te laIne - huM tAmralipI nagarIe jato hato tyAM mArgamAM dAvAnaLa vaDe pAsa baLI gaye tethI mArA mAmAe mane nirbhAgI jANI tyajI dIdhe pachI azva upara besI huM ekale pazcima dizA tarapha cAlyo tyAM mArgamAM bhAre azva marI gaye. eTale huM pAdacArI che. cAlatA cAlatA huM priyaMgu nagaramAM AvyuM. tyAM mArA pitAnA mitra surendradatte mane jo. te mane pitAne ghera teDI gaye. meM tenI pAsethI eka lAkha vyAje lIdhA ane kariyANAM laI vahANa bharI samudra mArge cAlyA dvIpanagara vageremAM gamanAgamana karI meM ATha karoDa suvarNa upArjana karyuM. te dravya laIne huM jaLamArge ravadeza tarapha vaLe. tyAM mArgamAM mAruM vahANa bhAMgI gayuM ane mAtra eka pATiyuM mArA hAthamAM AvyuM sAta divase huM samudrakAMThe pahoMcyA. tyAM rAjapura nAmanA nagaranI bahAra eka tridaMDI sanyA
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 287 sInA saMparkamAM huM AvyuM. tridaMDInA vAsamAM rahI siddhasa meLavavAnA ane suvarNa bhUmimAM javAnAM meM ghaNuM phAphA mAryA. paNa nasIba cAra DagalA AgaLane AgaLa. AthI kaMI ThekANe saphaLatA na maLI. navakAra maMtrane prabhAva eka vakhata mArA mitra Indradatte be meMDhA mAya eka meMDhAne maratI vakhate meM navakAra maMtra saMbhaLA. rakhaDato rakhaDate huM eka parvata upara gayo tyAM pelA amitagati vidyAdhara je muni thayA hatA. temane huM namI beThe. tevAmAM eka deva Avyo. teNe pahelAM mane namaskAra karyo ane pachI munine name. ame pUchayuM. "Ama ulaTuM kema karyuM?" teNe kahyuM mArI vAta sAMbhaLo - - pUrva bhavamAM huM gheTe hate. gheTAnA bhAvamAM cArUda mane navakAra maMtra saMbhaLA, tethI huM sArA adhyavasAyathI mRtyu pAmI deva the. AthI mArA parama upakArI cArUdattane meM prathama namarakAra karyo. A arasAmAM amitagatinA putro tyAM AvyA. te emane pitAnA je mAnI temaNe temanI bahena gaMdharva senA ApI ane kahyuM ke amArA pitAe dIkSA letAM kahyuM che ke "mArA bhUcaramitra cArUdattane A kanyA Apaje. te vasudevanI vere paraNAvaze. kAraNa ke Ane pati vasudeva thavAnuM che te nizcita che. AthI he vasudeva ! A vaNika putrI che ema na mAnaze. A gaMdharvasena vidyAdharanI putrI che."
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 kanakAvatI A bharatakSetramAM peDhaNapura nAme nagara hatuM. tyAM harizcaMdra nAme rAjA rAjya karato hato. tene lakSmIvatI nAme rANI hatI. rANIne eka manohara aMgavALI kuMvarI hatI. A kuMvarIne pUrva bhavane pati dhanapati kubera hato. tethI teNe harizcaMdranA gharamAM kanavRSTi karI AthI rAjAe kuMvarInuM nAma kanakvatI rAkhyuM kanakvatInA mohathI dhanada avasare harizcaMdra rAjAne tyAM AvatA ane kanakAvatIne dekhI AnaMda pAmato. keLavaNuM anakame bAlyavayane choDI natI kaLA grahaNa karavAne gya thaI eTale harizcaMdra rAjAe tene kaLA zIkhavavA mATe zubha divase Igya kaLAcAryane soMpI thaDA samayamAM te badhI kaLAo zIkhI gaI. anukame kanakvatI yauvanavaya pAmI. tene joI tenAM mAtApitA varanI zodha mATe tatpara thayAM. jyAre ke megya vara thaLe nahi tyAre temaNe svayaMvarane AraMbha karyo. eka vakhate te mRgAkSI bALA potAnA mahelamAM sukhethI beThI hatI. tyAM akasmAta eka rAjahaMsane tyAM AveluM che. kanakavatIe te haMsane pakaDI lIdho. pachI dAsIne kahyuM, "eka kASThanuM piMjara lAva ke jemAM huM A pakSIne mUkuM, kAraNa ke pakSIo te vinA eka ThekANe sthAyI rahetAM nathI. kanakAvatInA kahevAthI dAsI kASThanuM piMjara levA gaI, eTale te haMsa mAnuSI bhASAmAM bolyA, "he rAjaputrI ! tuM catura che, chatAM mane piMjarAmAM kema pUre che. ane choDI de. huM tane eka priyanA khabara Apu." A pramANe rAjahaMsane manuSyanI bhASA bolato joI. rAjakumArI vismaya pAmI ane priya atithinI jema tene gauravatAthI A pramANe kahyuM, "he haMsa
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 289 (( tuM teA ulaTA prasAdapAtra thayeA mATe te priya kANu che te kahe " haMsa beAlyA, " kAzala nagarImAM khecarapati kaiAzala rAjAne sukAzalA nAme eka duhitA che. te sukAzalAnA yuvAna pati zreSTha saundaryanu sthAna che. tene joI sarva rUpavAnanI rekhA paNa bhagna thAya che. tenA namUnAnu rUpa jo DhAya teA mAtra darpaNamAM ja che. bIje nathI jema te yuvAna rUpa saMpatti vaDe nA zirAmaNi che, tema tuM paNa rUpa saMpattithI sa` nArImAM zirAmaNi che. tamArA bannenA samAgama thAya tevI icchAthI teneA vRttAnta meM tane jaNAvyA che. tArA svayaMvara viSe sAMbhaLI meM tenI pAse paNa tArU rUpa varNaveluM che. tethI te svecchAe tArA svayaMvaramAM Avaze. have tu' mane cheDI detA! patine mATe huM prayatna karIza.' kanakavatIe tene cheADI dIdhA, eTale te AkAzamAM UDayA ane AkAzamAMrahI kanakavatInA utsaMgamAM eka citrapaTa nAkhI kahyuM, " jevA me... te yuvAna purUSane joyA che, tevA ja A citrapaTamAM ALekhelA che. te joine ahIM Ave tyAre te purUSane tu' ALakhI leje. tamArA svayaMvaranAM divase te yuvAna tamArI pAse bIjAnA hRta thai Avaze." kuberanA duta tarIke vasudeva JayaMvaramAM hAjarI ApavA vasudeva peTAlapura AvyA harizcaMdre tene lakSmI ramaNa udyAnamAM utArI ApyA A arasAmAM AkAzamAMthI eka vimAna utaryuM ane temAMthI kubera deva bahAranI kapyA teNe sau prathama dhAnamAM rahela prAsAdamAM, bIrAjela pratimAne vaMdana karyuM. tyAra bAda tene jovAnI IcchAthI pAse UbhelA vasudevane kahyuM, " kumAra ! mArUM eka kAma kara tuM kanavatInA AvAsamAM jA ane tene kahe ke dhanapati kubera kahevarAve che ke tuM devI banI jA ane mane paraNu. mArA prabhAvathI tuM rAkaTAka vagara tenA AvAsamAM jaI 19
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 zakIza" vasudeve vicAra karyo ke je ne devo paNa IcchI rahyA che te kanakavatI kevI haze ?" Ama vicAra karatA te turata tenA AvAsamAM pahoMcyA. kanakAvatI UbhI thaI patideva! saMbodhI page paDI vasudeve kahyuM, "tuM bhUle che. tAro pati te dhanada che. huM te tene mokalela dUta chuM. teNe mArI dvArA kahevaDAvyuM che, "tuM devAMganA banI mane paraNa." kanavaMtI bolI, "te IdranA sAmAnika deva kyAM ane kITaka prAya huM mAnuSI kyAM ? teNe mArI pAse je temane dUtapaNuM karAvyuM che te anucita che, kema ke pUrve koI paNa mAnuSI strIne devatA sAthe evo saMbaMdha thayo nathI. dhanada nAma sAMbhaLavAthI mArA pUrva janmanA saMbaMdhane lIdhe mAruM mana utkaMThA dhare che, paNa A durgadhI audArika zarIranI durgadhane amRtabhojI desahana karI zakatA nathI evA zrI arihaMta prabhunA vacana che te dUtapaNanA miSathI gupta rahelA tame ja mArA pati cho. tame kubera pAse jaIne kahejo ke huM mAnuSI chuM. tamArA darzanane paNa yogya nathI. vaLI sAta dhAtumaya zarIravALI huM chuM tene tame pratimA rUpe pUjaya che," pachI vAraMvAra satkAratI kanavatIne animeSa nayane jete vasudeva turata tyAMthI aMtardhAna thaI gayo ane kuberane maLyo kubere tenA deva samakSa vasudevanI dhIraja ane satyaniSThAnI prazaMsA karI tene devaduSya vastra, kanakakAntA vIMTI, mugaTa, kaMDala, hAra, bAjubaMdha, nakSatra mALA, kaMkaNa kaMdare vagere aneka vastuo ApI tene dhanada sadaza banAvyo. harizcaMdra rAjAnA harSane pAra na hato kAraNa ke tenI sabhAmAM rAjAonI sAthe sAkSAt kubere paNa sthAna lIdhuM hatuM. rAjaputrI kanakavatI rAjahaMsanI jema maMda gatie cAlatI cAlatI svayaMvara maMDapamAM AvI eka cheDAthI bIjA cheDA sudhI teNe dhArI dhArIne
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra9 sarva rAjAo joyA paNa citrapaTamAM cinnela vasudevanI AkRtivALo keI rAjavI na dIThe. be traNa vAra joI te thAkI ane raDI kuberane kahevA lAgI, "he deva ! huM tamArI pUrvajanmanI patnI chuM, mATe tame AvI rIte mArI mazkarI na kare; kAraNa ke jene huM varavAne icchuM chuM te varane tame aMtati karI dIdhA che ema mane lAge che. pachI kubere hAsya karI vasudevane kahyuM, "mahAbhAga ! meM tamane je kuberakAntA nAme mudrikA ApI che te hAthamAMthI kADhI nAkhe. kuberanI AjJAthI vasudeve te mudrikA kADhI nAkhI. eTale te nATakanA pAtranI jema pitAnA ravarUpane prApta thayA. kanakavatIe varamALA vasudevanA kaMThamAM repI sarvatra AnaMda AnaMda phelA. kubera ane rAjAonI hAjarImAM vasudeva ane kanakvatInAM lagna thayAM. kanakavatIne pUrvabhava-naLa damayantI caritra pahele bhava mammarAjAnI vIramatI rANI vasudeve kuberane pUchayuM, "tame ahIM kema AvyA?" kubere vasudevane kahyuM, "he kumAra ! mArUM ahIM AvavAnuM kAraNa sAMbhaLo." A jaMbudvIpanA bharatakSetrane viSe aSTApada girinI pAse saMgara nAme nagara hatuM. te nagaramAM mammaNa nAme rAjA hato ane tene vIramatI nAme rANI hatI. eka vakhata e rAjA rANI sahita zikAra karavA nagara bahAra nIkaLyo. rastAmAM teNe saMdha bhegA cAlyA AvatA maLamalina sAdhune joyA eTale. "A mAre apazukana thayA" A pramANe vicArI teNe saMdha sAthe AvatA te munine rokyA. pachI zIkAra karI AvIne rAjA rANI sAthe sthAne be ane munine bAra ghaDI sudhI duHkhamaya sthitimAM rAkhyA. tyArapachI rojidaMpatIne dayA AvI; tethI munine pUchayuM, " tame
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra9ra kyAMthI AvyA che ? ane kayAM jAo cho ?" muni melyA, "huM rahitaka nagarathI aSTApada giri para rahelA ahaMta biMbane vAMdavA mATe jatA hatA, paNa tame mane rokI rAkhyo eTale huM aSTApada jaI zakyo nahIM. A dharma kArya karatAM mane aTakAvavAthI tame baTuM aMtarAya karma bAMdhyuM." A pramANe te muninAM vacana sAMbhaLI te daMpatI ladhu kamI hevAthI te zAnta thayA. munie temane jIvana dayA pradhAna zrI AhaMta dharmane upadeza Apyo tyArathI te A dharmAbhimukha thayAM. pachI temaNe te munine yogya sanmAnapUrvaka sArA sthAnamAM nivAsa karAvyo. muninA bahukALanA saMsargathI te daMpatIe zrAvakanAM vrata grahaNa karyA. keTale kALe te munI rAjArANInI saMmati laI aSTApada giri gayA. bIjo bhava-devI eka vakhata zAsanadevI vIramatIne dharmamAM sthira karavA aSTApada laI gaI. tyAM covIse arihaMtanA biMbane vAMdI potAnA nagare pAchI AvI. pachI cAvIse jInane udezI AMbela karyA. tathA tapa udyApanamAM covIse jinabiMbanA ratnayukta suvarNatilaka, snAtra pUrvaka, aSTApadagiri upara covIse jinanA bhAla upara sthApana karyA Ama tapathI bhAvita daMpatI bIje bhave devalekamAM deva devIpaNe utpanna thayA. trIjo bhava-dhanya AhIranI dhuMsarI nAme patnI mammaNa rAjAne jIva devalokamAMthI cyavI A jabuddIpa nA bharata kSetramAM bahalI nAmanA dezamAM, pitanapura nAmanA nagarane viSe, ghamila nAmanA A hiranI strI reNukAnI kukSine viSe putra paNe utpanna thayo, pUrNa mAse reNukAe putrane janma Apyo pitAe tenuM nAma dhanya pADayu. tyAra pachI vIramatI rANIne jIva
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ devalethI evI te dhanyanI dhUMsarI nAme strI thaI dhanya haMmezA araNyamAM jaI bheMso cArato hato anyadA vaSI Rtu AvI megha vato hato te vakhate kAdavanA saMparkathI harSanAda karatI bheMsa cAravA mATe dhanya caraNya gayo. varSAdanA jaLane nivAre tevuM chatra mAthe dharI bheMsane anusaratA dhanya caTavImAM paryaTana karavA lAgyo. e pramANe paribhramaNa karatAM eka page UbhA rahIne kAusaga dhyAnamAM nizcaLa rahelA eka muni dhanyanA jovAmAM AvyA. te muni upavAsathI kRza thaI gayelA hatA, vana haratInI jema vRSTine sahana karatA hatA ane pavane halAvelA vRkSanI jema temanuM sarva aMga zItanI pIDAthI kaMpatuM hatuM A pramANe parisahane sahana karatA te munine joI dhanyane anukaMpA ApI tethI tatkALa teNe potAnI chatrI temanA mastaka para dharI rAkhI jyAre dhanya ananya bhaktithI temanI upara chatrI dharI tyAre vastImAM rahetA hoya tema te muninuM vRSTi kaSTa dUra thaI gayuM. megha satata varasato hato, chatAM e zraddhALu dhanya lAbA samaya sudhI chatrI dharI rAkhI. varasAda baMdha thayo eTale dhanya munine laI nagaramAM Avyo. dhanya munine dUdhathI pAraNuM karAvyuM. ceAthe bhava yugalIka dhanya pASANa rekhA jevuM rithara samakita dhAraNa karI potAnI strI dhusarInI sAthe cirakALa zrAvaka vrata pALavA lAge. keTaleka kALe dhanya ane ghusarIe cAritra grahaNa karyuM ane sAta varSa sudhI rUDI rIte pALI samAdhithI mRtyu pAmyA. munine dUdhanuM dAna karavAthI upArjana karelA puNya vaDe teo himavaMta kSetramAM yugaliyApaNe utpanna thayA. tyAMthI zubha dhyAne mRtyu pApI teo kSIraDiMDara ane kSIrapiMDIrAnA nAme dAMpatyapaNAthI zobhatAM deva devI thayAM.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 pAMcame bhava devI tyAMthI avIne kSIraDiMDIra deva A bharatakSetrakaLA kauzala nAmanA dezamAM kezalA nagarIne viSe, IkvAkukuLamAM janma pAmelA niSadha rAjAnI suMdarI rANInI kukSithI naLa nAme putra che. te rAjAne bIje kubara nAme putra the. chaThe bhava naLarAjAnI damayaMtI rANI vidarbha dezamAM kaMDina nAme nagara hatuM. tyAM bhImaratha nAme rAjA hato. tene puSpadaMtI nAme rANI hatI. anyadA zubha samaye kSIraDiDIrA devI devalokmAMthI vI, puSpadaMtI rANInI kaSi viSe putrIpaNe utpanna thaI. te vakhate manohara zayyAmAM sukhe sUtelI rANIe rAtrinA pAchalA bhAgamAM zubha ravapna joI rAjAne jaNAvyuM. "he svAmina ! Aje rAtrIe sukhe sutA ravapnamAM vanAgnie prerele eka veta hastI ApanA gharamAM Avate meM dIThe che." A pramANe sAMbhaLI rAjAe tene kahyuM, "A svapnathI ema jaNAya che ke kaI puNyAtmA garbha Aje tamArI kukSimAM utpanna thayo che. A pramANe rAjArANI vArtAlApa karatA hatA tevAmAM jANe devalemAMthI cavIne rAvaNa hastI Avyo hoya te kai haratI tyAM Avyo. hastIe tatkALa rAjAne rANu sahita pitAnA rakatva upara caDAvyA ane AkhA nagaramAM bhamIne pAcho mahela pAse Avyo ane tyAM rAjadaMpatIne utAryA. pachI te gajendra pitAnI meLeja baMdhana sthAnamAM jaI Ubhe rahyo. garbha kALa pUrNa thaye zubha divase rANae eka kanyA ratnane janma Apyo. jyAre te kanyA mAtAnI kukSimAM hatI tyAre rANIe dAvAnaLathI bhaya pAmIne AvelA veta daMtI (haratI)ne joyo hata tethI pitAe tenuM nAma davadaMtI (damayatI) pADyuM. jyAre
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kanyAne AThamuM varSa zarU thayuM tyAre rAjAe tene zikSaNa ApavA mATe eka kaLAcAryanI nimaNUka karI. davadaMtIe TUMka samayamAM sarva kaLA prApta karI samajaNI thaI tyArathI damayantI zAtinAtha bhagavAnanI pUjA ane dhArmika kAryo dararoja karatI hatI. damayantIne yaMvara damayantI aDhAra varSanI thaI tyAre bhImaratha rAjAe svayaMvara maMDapa taiyAra karAvyuM ane deza dezanA rAjAone AmaMtraNa ApyuM. rAjAo maMDapamAM AvI. ekaThA thayA pratihArIe sarva rAjAonI oLakhANa ApI.damayantIe naLarAjAnA gaLAmAM varamALA AropI. kRSNarAjane A na gamyuM. te naLa rAjA sAthe laDavA taiyAra thaye. paNa tene pitAnI hAra kabula karavI paDI. bhImaratha rAjAe naLa damayantInAM lagna kyane damayantIne naLa sAthe kezalapura tarapha ravAnA karI. mArgamAM suryAsta thatAM sarvatra aMdhakAra phelAye, damayantIe lalATane sApha karI tilakathI prakAza phelAve lazkare AgaLa. prayANa karyuM ane anukrame maMDaLI kezalapura pahoMcI. kadaMba rAjAne parAbhava keTalAka samaya pachI niSadha rAjAe naLane rAjaya ApyuM ane kuberane yuvarAja banAvI dIkSA lIdhI. pachI naLa rAjA prajAne putra putravata pALavA lAge ane sarvadA prajAne sukhe sukhI ane dukhe duHkhI rahevA lAgyuM. eka vakhata naLa rAjAne sAmaMtoe kahyuM, ahIMthI base jana upara takSazilA nAme nagarI che. temAM kadaMba nAme rAjA che te tamArI AjJA mAnato nathI. adha bhAratanA vijayathI utpanna thayelA tamArA yazarUpa caMdramAM te eka durvi nIta rAjA mAtra kalaMkarUpa che tame tenI upekSA karI tethI ne rAjA zaktimAM vadhI paDavAthI kaSTasAdhya thaI paDI che tame tenA upara reSathI kAra
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 ' mana karI sevA karavAnuM jaNAvA ' A pramANenAM sAmantAnAM vacana sAMbhaLI naLa rAjAe eka dUtane rasainya sAthe takSazIlA mADhyA. phUla lazae tyAM pAMcyA ane teNe pAtAnA svAmI na laje tema kadaMba rAjAne kahyuM, ' hai rAjendra ! zatrurUpa vanamAM dAvAnaLa jevA mArA ravAmI naLarAjAnI sevA kareA ane vRddhi pAmeA. tamArA tejane vadha karI nahIM. tamArI kuLadevIthI adhiSThita thayelAnI jema huM tamane hita vacana kahuM chuM ke naLarAjAnI sevA karI. "dUtanAM AvAM vacana sAMbhaLI kadaMba rAjA belyo. " zuM naLarAjA mUrkha che. unmatta che ke zuM vAyaDA thaI gayA che ke mane bIlakula jANatA nathI ? ke krUta tuM sattara jA jo tArA svAmI rAjayathI kaMTALyo hAya tA bhale te yuddha karavAne taiyAra thAya 'dUte tarataja tyAMthI nIkaLI naLarAjA 'pAse AvIne kabanA ahaMkArI vacanA kahI saMbhaLAvyA eTale naLarAjA e kadaMba upara caDhAI karI. takSazilA nagarIne peAtAnA rasainyathI gherI lIdhI. yoddhAone laDatA joI naLe kadaMba rAjAne kahyuM " nidoSa rInikAne mAravAthI zA lAbha che? ApaNe banne ja zatruA chIe tA ApaNe ja krU yuddha karIe" pachI naLa ane kada Mba bhujA yuddha vagerethI kuMda yuddha karavA lAgyA kada beje je yuTThonI mAgaNI karI te te badhA yuddhomAM vijayI naLe tene harAvI dIdhA. te vakhate kabe vicAra karyAM, " A naLarAjA sAthe meM kharAkhara kSAtratrata tALI lIdhu. have teNe mane adhamuo karI nAkhyA che mATe pataMgInI jema tenA parAkrama rUpI agnimAM paDI zA mATe marI javu, tethI huM ahIMthI palAyana karI vrata grahaNa karIza." manamAM AveA vicAra karI kaMdaba tyAMthI nAsI gayA ane dIkSA laI kAusaga dhyAne rahyo. AthI naLe kaLa 'muninI prazaMsA karI. tenA satvathI prasanna thaI zira namAvyuM ane tenA putra jaya zaktine tenA rAjaya upara besADayo. pachI baMdhA "
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 297 rAjAe e maLI vAsudevanI jema sarva rAjAone jItanAra naLarAjAne bharatA pati paNAnA abhiSeka karyAM. tyAMthI naLarAjA peAtAnI kaiAzalA nagarImAM AvyA. tyAM bhaktirkazaLa sarAjAoe AvI temane bheTa dharI. naLe gumAveluM rAjya naLanA anuja baMdhu kabara kuLamA aMgArA jevA hatA tene bhAinu rAjya paDAvI levuM hatuM tethI te naLarAjAnA chidro zodhavA lAgyA. naLarAjA sadA nyAyavAna hatA tathApi tene dyuta ramavA para vizeSa Asakti hatI " huM A naLarAjA pAsethI sa pRthvI dhRta ramI jItI lauM evA duSTa AzayathI kubara haMmezAM pAsAthI naLane ramADatA hatA. teo banne dhaNA samaya sudhI jugAra ramyA temAM eka bIjAne vijya thayA karatA hatA. eka vakhata naLarAjA devadAyathI kabarane jItI zakyA nahi. ane kubara vAraMvAra tenI sAgaThIe mAravA lAgyA. naLa dhIme dhIme gAmaDAM, kama~Ta ane kasabA vagere sa dhutamAM hArI gayA. tenI lakSmIkSINa thavA lAgI. ATalI hAni thayA chatAM jayAre naLe dhuta krIDA cheADI nahi tyAre badhA leA kheda pAmavA lAgyA ane kukhara peAtAnI IcchA pUrNa thavAthI dhaNuMA ha pAmavA lAgyA. sarva lAThA naLanA anurAgI hatA tethI teo hAhAkAra karavA lAgyA. e hAhAkAra sAMbhaLI damayantI paNa tyAM AvI. teNe naLarAjA ne kahyuM " he nAtha ! huM tamane prArthanA karUM chuM ke mArI upara prasanna thAo ane dhRta krIDA cheADI de e pAsA tamArA varInI jema droha karanArA che. A pRthvI seMkaDA yuddha karIne meLavelI che te eka dhRtakrIDAmAM phuTelA pravAhanI jema sahejamAM cAlI jAya che. te mane dhaNu du:kha Ape che." damayantInI A vANI naLarAjAe sAMbhaLI nahi. jayAre patie tenI avajJA karI tyAre te rAtI rAtI kula
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 pradhAne pAse AvI ane kahyuM. "A naLarAjAne tame dhuta krIDAthI aTaka" pradhAnanA vacananI paNa naLarAjA upara asara thaI nahi. rAjya hArI gayA pachI naLarAjA damayantI sahita aMtaHpura paNa hArI gaye. pachI kabare kahyuM, "he naLa! tu sarvasva hArI gayA che mATe ahI rahIza nahi. mArI bhUmi choDI de, kemake tene te pitAe rAjya ApyuM hatuM paNa mane te vRtanA pAsAe rAjya ApyuM che." tenA AvA vacana sAMbhaLI naLa mAtra paherelAM vastra sahita ja tyAMthI cAlI nIka. te vakhate damayantI tenI pachavADe javA lAgI. kubare tene jatI aTakAvI paNa maMtrIonI salAhathI tene naLa sAthe javA dIdhI eka sArathI ane ratha sAthe naLa nagara bahAra nIkaLyo. mAmAM rahelA pAMcaso hAtha pramANavALA eka thAMbhalAnuM unmelana karI pharI tene Are. A dazya joI nagaranA vRddha lokoe kahyuM. "eka jJAnI muni kahetA hatA ke je A thAMbhalAnuM unmelana karI pharI tene Apaze te ardhabharatane svAmI thaze ane naLarAjA jIvatAM A kezalA nagarIne bIjo koI adhipati thaze nahi." te muninAM A pramANe kahelA bhaviSyamAM bharatArdhanA svAmI thavuM ane A taMbhanuM ukheDavuM e vAta te maLatI AvI. paNa kubara kozalAne rAjA thavAthI trIjI vAta maLatI AvatI nathI. paraMtu jenI pratIti ApaNe najare joI che te muninI vANuM anyathA thaze nahi, kemake hajI kubara sukhe rAjaya karaze ke nahi te koNa jANe che? kadI pAchI naLarAjAja ahIM rAjA thaI jAya; mATe e puNya bleka rAjAnuM puNya sadA vRddhi pAme." A pramANe tenAM vacane sAMbhaLatA ane damayantInA AMsuthI rathane snAna karAvato. naLarAjA kezalA nagarI choDI cAlI nIkaLyo. naLe karele damayantIno tyAga AgaLa cAlatAM naLe damayantIne kahyuM, "ApaNe kyAM jaIzu"
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra9 damayantIe kahyuM, "mArA pitAne tyAM kaMdinapura cAle." paNa azvoe kuMDinapurane mArga choDI aTavImAM praveza karyo. mArgamAM bhInA upadravamAM azva, ratha ane sArathI chUTA paDyA. naLa ane damayantIne ughADA page AgaLa cAlavuM paDayuM. rAta paDatAM pAMdaDAnI pathArImAM damayantIne suvADI naLa jAgate beTho. damayantI ghasaghasATa UMghI gaI. naLa vicAra karavA lAgyuM, "je purUSo zvasuragRhanuM zaraNa kare che teo adhama nara kahevAya che, te A damayaMtInA pitAne ghera A naLa zA mATe jAya che ? tethI have hRdayane vA jevuM karI A prANathI paNa adhika evI priyAne tyAga karI vecchAe raMkanI jema ekale huM bIje cAlyo jAuM.. A vaidabhIne ziyaLanA prabhAvathI kAMI paNa upadrava nahi thAya." Avo vicAra karI charI kADhI, naLe pitAnuM adha vastra chedI nAkhyuM ane potAnA rUdhirathI damayantInA vastra upara A pramANe akSara lakhyA, "vaDanA vRkSathI alaMkRta evI dizAmAM je mAge che te vaidarbha dezamAM jAya che ane tenI vAma taraphano mArga kozala dezamAM jAya che, mATe te bemAMthI eka mArge cAlIne pitA ke zvasurane ghera jaje. huM te temAMnA keI ThekANe rahevAne utsAha dharAvatA nathI' AvA akSare lakhI rUdana karato ane ceranI jema haLave haLave DagalAM bharate naLa tyAMthI AgaLa cAle. cAlatAM cAlatAM pitAnI UMghI gayelI priyAne jovA lAgyo. te vakhate teNe vicAryuM. "AvA vanamAM A anAtha bALAne ekalI sUtI mUkI huM cAlyo jAu chuM. paNa kaI kSudhAtura siMha ke vyAgha AvI tenuM bhakSaNa karaze to tenI zI gati thaze ? mATe hamaNAM to huM rAtri pUrNa thatAM sudhI tenI rakSA karUM; pachI prAta:kALe te mArA batAvelA be mArgamAMthI eka mArge cAlI jaze" A vicAra karI naLe tyAM rAtri nirgamana
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ N 300 karI ane patnInA jAgrata thavAnA samaye tvarAthI cAlatA adazya thai gayA. damayaMtInA vilApa (" ahIM rAtrinA zeSa bhAge damayantIne eka svapna Avyu phaLelA, ane dhATA patravALA AmravRkSa upara caDhI, bhramaranA zabda sAMbhaLatI, te phaLa khAvA lAgI tevAmAM kAI bananA hAthIe akasmAta AvI te vRkSanuM unmUlana karyuM tethI te nIce paDI gaI. AvA svapnathI damayantI ekadama jAgI gaI. tyAM peAtAnI pAse naLa rAjA joyA nahi eTale te daze dizAmAM jovA lAgI. teNIe vicAryuM", " mArI upara anivArya du:kha akaramAta AvI. paDayuM; kAraNa ke mArA pyArA patie paNa mane A araNyamAM azaraNu tyajI dvIdhI. " pachI teNe mukta kaMThe rUdana karavA mAMDayu, " are nAtha ! tame mane kema cheADI dIdhI ? zuM huM tamane bhArarUpa thaI paData? jo tame mazkarI karavA kAI velanA vanamAM saMtAI gayA hai| tA have prakaTa thAo, kemake lAMbA kALa sudhI mazkarI karavI te paNa sukhane mATe thatI nathI, huM vanadevatA ! huM tamane prArthanA karU chuM ke tame mArA para prasanna thAe ane mArA prANezane teNe pavitra karelA mAne batAve. huM pRthvI ! tuM mA Apa ke jethI huM tArA dvIdhelA vivaramAM pravezI sukhI thAuM. " A pramANe vilApa karatI damayantI peAtAnA AMsuthI araNyanA vRkSAne siMcana karavA lAgI. tApasapuranI sthApanA bhImasutA aTavImAM bhamatI hatI tevAmAM vastranA cheDA upara lakhelA akSarA tenA jovAmAM AvyA eTale tatkALa harSa pAmI te vAMcavA lAgI. vAMcIne teNe patinA Adeza pramANe pitRgRhe javAnuM nakkI karyu.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 eka vakhate damayantIe mAgamAM eka sAthe eyA. sA patine teNe saghaLA vRttAnta kahyo. eTale te tene peAtAnA taMbumAM laI gayA. thADA vakhata sAnI sAthe rahyA pachI te juTThI paDI eka guphAmAM rahI jinabiMbanI pRSTapUrvaka peAtAne samaya vItAvavA lAgI. sAtheze kramayantIne sAthamAM na dekhI tethI tenA pagalAMne anusarI teneA patto meLavavA te guphA AgaLa AvyeA. tyAM damayantIne sukhI dekhI te Ananda pAmyA ane pUchyuM, "tame A kayA devanI pUjA karI che ? '' damayantI beAlI "A arihaMta paramezvara che. te traNa leAkanA nAtha ane bhavi prANIone kalpavRkSa rUpa che. huM tenuM ja ArAdhana karU chuM ane tenA prabhAvathI ja ahIM niya rahuM chuM ane zikArI prANIo mane kaMI karI zakatA nathI. '' pachI vaidI e vasaMta sAthe vAhane arihaMtanuM svarUpa ane ahiMsA vagere AryaMta dhama kahI saMbhaLAvyA. vasanta sAthaeNvAhe tathA bIjA keTalAka tApasIe jaina dharma svIkAryuM. pachI sAvADhe te ThekANe eka zahera vasAvyu' ane temAM peAte temaja bIjA keTalAka zAhukArAe AvIne nivAsa karyAM. tyAM pAMcasA tApA pratibAdha pAmyA eTale e nagara tApasapura nAmathI prasiddha thayuM. sAvADe tyAM zAntinAtha prabhunuM caitya karAvyuM. eka vakhata madhya rAtrie damayantIe parvata para prakAza joyA ane tyAM jatA devA ane asurAne paNa joyA damayantI turata ja sA vAha tathA tApasA sAthe tyAM gaI ane tyAM rahelA munione vAMkrayA. dezanAnA ante tApasanA kula patie pUchyuM. "" bhugavAna kaDhA tame zA kAraNe dIkSA lIdhI hatI ? '' kevaLI beAlyA, "kAzalA nagarImAM naLarAjAne anuja bandhu kubara rAjaya kare che te ne huM putra chuM. saMgAnagarInA rAjAe bandhumatI nAmanI peAtAnI putrI
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 mane ApI hatI. pitAnI AjJAthI tyAM jaI huM tene paraNya. pachI te navoDhAne laI mArA nagara tarapha Avato hato tyAre mArgamAM eka muni maLyA. meM temane pUchayuM, "mAruM AyuSya keTaluM che?" eTale temaNe upayoga daI kahyuM, "mAtra pAMca divasanuM A pramANe maraNa najIka jANa huM tenA bhayathI kaMpAyamAna thayo muni bolyA, bhaya pAmIza nahi. tuM muni paNuM grahaNa kara. eka divasanI - dIkSA paNa varga ane mokSa Ape che. pachI dIkSA laI, temanI AjJAthI huM ahIM Avyo chuM. ahIM zukala thAnamAM vartavAthI mArA ghAtI karmane kSaya thatAM mane kevavajJAna thayuM che. A pramANe kahI te siMha kezarI muni yoga nirodha karI mokSapada pAmyA. eka vakhate keAI musAphare damayantI ne kahyuM, "tArA pati ne meM ahIM ja che" damayantI thoDe dUra sudhI musAphara sAthe cAlI paNa musAphara adazya thayo. damayantI guphA ane musAphara banethI bhraSTa thayelI ciMtA kare che tevAmAM tene eka sAthe mane A sAthe sAthe te acalapura pahoMcI rANI caMdrayazA potAnI mAsI thAya evI damayantI ne khabara na hatI. paraMtu caMdrayazAnI dAsI rAjakuMvarI caMdrAvatInI bahenapaNI tarIke tene laI AvI. eka vakhata caMdrayazAe potAnI putrI caMdrAvatIne kahyuM, "A tArI bahena mArI bhANeja damayantI jevI che, paNa tenuM ahIM Agamana saMbhavatu nathI, kAraNa ke je ApaNe paNa svAmI naLarAjA che tenI te patnI thAya che. vaLI tenI nagarI ahIMthI ghaNuM dura che, to tenuM ahIM Agamana kema saMbhave? ane tenI AvI durdazA paNa kyAMthI hoya ?" damayantInI IcchAthI caMdrayazAe tene dAnazALAmAM dAna ApavAnuM kAma soMpyuM te haMmezA yAcakane dAna Ape che ane potAne kALa nirgamana kare che. eka vakhata bhImaratha rAjAno harimitra nAmano
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 baTuka naLa damayantInI zodha karato acalapura Ave teNe dAna zALAmAM rahela damayantI ne oLakhI ane teNe caMdrayazAne damayantInI vAta kahI caMdrayazA gAMDI gAMDI banI gaI ane damayantI ne kahevA lAgI, "mAsIne paNa te sAcI vAta na kahI ?" teNe hetathI tenuM kapALa luchayuM eTale turata kapALamAM tilakadvArA prakAza phelA. AthI sarvane khAtarI thaI ke te damayanI ja che. jana dharmane prabhAva A arasAmAM eka deva AkAzamAMthI utarI tyAM AvyuM ane vidarbhane aMjali karI kahevA lAgyo, "tameM je cerane bacAvyA hato te piMgala cora huM ja chuM tamArI AjJAthI meM dIkSA lIdhI ane vihAra karate huM tApasapura game tyAM samAdhi pUrvaka maraNa pAmI huM deva thaye chuM. deva gatimAM upajatAM avadhijJAna vaDe jANavAmAM AvyuM ke tame ja mane mRtyumAMthI bacAvI dIkSA levAne upadeza Ape hatA. tenA prabhAvathI huM devatA the chuM. je te vakhate tame A mahApApInI upekSA karI heta to huM mRtyu pAmI narake jAta paNa tamArA prasAdathI huM svargalamI pAmyo chuM tethI tamane namaskAra karavA Avyo chuM tamAre vijaya thAo" A pramANe kahI. suvarNanI vRSTi karI te deva AkAzamAM aMtardhAna thaI gaye A pramANe zAkSAta Aheta dharmanA ArAdhananuM phaLa joI vidvAna rAjA RtupaNe te dharma aMgIkAra karyo. mAtA pitA ane putrInuM milana - harimitra caMdrayazAnI rajA laI damayantI ne kuDinapura teDI lAve davadaMtIne AvatI sAMbhaLI bhImarAjA tenI sAme gayA. sAmethI AvatA pitAne jotAM ja davadanI vAhana tyajI daI page cAlI ame deDI ane pitAnA caraNa kamaLamAM paDI pitA, mAtA ane
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 putrInA netromAM hranA AMsu AvyAM tyAra pachI rAjAe nagaramAM jai dhruvadaMtInA AgamananA utsava karyo ane sAta divasa sudhI deva ane gurupu vizeSa prakAra karAvI AThame divase vaidA patie davadaMtIne kahyuM, "naLarAjA tane zIghamaLe evA prayatna huM karIza" damayantInI tyAga pachI naLanA vRtAnta "" A bAju damayantIne cheADI naLa jaMgalamAMthI pasAra thatA hatA tevAmAM eka sapa tene hAthe jorathI DayeA. AthI naLanu rUpa kubaDuM banI gayuM. naLarAjA manamAM duHkha lAve che. tevAmAM eka deva pragaTa thayA ane tene kahyuM, tuM manamAM duHkha na dhara, me' tane kurUpa eTalA mATe banAvyeA che ke tane kAI pUtra zatru herAna na kare' A deve tene susumArapura nagaramAM mUkayA, naLarAjA te nagaranI pAse AvelA naMdanavanamAM rahyo. tyAM eka siddAyatana jevuM caitya tenA jovAmAM Avyu, te caityamAM khubaja thayelA naLe praveza karyAM. tenI aMdara neminAthanI pratimA joi eTale teNe pulakita aMge tene vaMdanA karI. pachI naLa susumAranagaranA dvAra pAse AvyA te vakhate eka unmatta hAthI baMdhana tADIne bhamatA hatA paNa rAjA tene vaza karavA asamartha hatA eTale te killA upara caDI UMce svare beTcA, "je kAI A mArA gajendrane vaza karI deze tene hu* avazya vAMchita ApIza." kubaDA naLe hAthIne vaza karyAM. rAjAe tene rAjasabhAmAM khelAvyA ane pUchyuM gaja zikSA sivAya bIjI kAi kaLA AvaDe che ? " teNe kahyuM, "huM sU pAka rasAi jANuM chu... " rAjAe tene rasAI karavA rAkhyA jotajotAmAM tenI sU pAka rasAinI vAta bhImaratha rAjAnA kAna sudhI AvI. teNe tene evA rAjapuruSa mADhyA. "rAjapuruSe pAchA AvI kahyuM, "rasAie naLanI sarva kaLA jANe che, paNa naLanu "
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 305 rUpa tenAmAM nathI " damayantIe tene jovAnA Agraha rAkhyA. bhImarAjAe kahyuM, " pharI khATA svayaMvara mAMDu sAtheA naLa haze te AvyA vinA nahi rahe." rAjAe traya vara mAMDayA. susumAra nagaranA rAjAne paNa svayaMvaramAM AvavAnuM nimaMtraNa mAkahyu. paNa dadhipaNuM rAjA vicAravA lAgyA ke eka divasamAM Dinapura daivI rIte paDhAMcAya. kubja paheAMcADI ApavAnuM vacana Apyu. rAja kubja sAthe rathamAM beThA ane azva calAvavAnI vidyAthI prAtaHkALa thatAM teNe dadhi paNa rAmane Dinapura paDhoMcADI dIdhA naLa damayantI milana bhIma rAjAne khabara paDI ke dadhi paNa munja rasAIyA sAthe AvI paheAMcyA che eTale te maLavA gayA ane sU pAka rasAI karAvavAnI dadhi paNane vijJapti karI. ku rasAi karI. damayantIe kahyuM ''naLa sivAya sUrya pAka rasoi kAI karI zake nahi tevuM muni vacana che, Ama chatAM tenA zarIranA sparze mArAM phAM khaDAM thAya teA huM mAnu ke naLa che" kabje bhImarARRnA kahevAthI damayantInA vakSasthaLane sparza karyAM. damayantInAMrUpe rUvAM khaDAM thayAM. damayantI elI, " te vakhate tA mane sutI mUkIne cAlyA gayA hatA. have kayAM jazeA ? ghaNA lAMbA kALe tame mArI dRSTie paDayA che. naLe sAcu rUpa pragaTa karyuM. sau Ana Mda pAmyA. bhImaratha rAjAe peAtAnuM rAjaya naLane sApyu. Aja carasAmAM damayantIne AsarA ApanAra dhanadeva sAthe vAtu paNa tyAM AvyA ane pachI sau upakArI ne kuDinapura bAlAvI sau e AnaMda mAnyA ,, naLa damayantInuM sva rAhUNa '' tyAra bAda naLa rAjAe kubarA parAbhava karI peAtAnu rAjya pAchu meLavyuM ane kure karelA apakAra bhUlI jai 20
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 tene kuMvarAja banAvyA. naLa rAjAe sa'pUrNa traNa khaMDanuM rAjaya meLavyuM ane lAMAA samaya bheAgAvyuM. pachI damayantI sAthe dIkSA lIdhI antakALe naLa rAjiSa e aNuzaNu karyuM... eTale damayantIe paNa snehathI tenI pAchaLa aNuzaNa karyuM. naLa rAjarSi mRtyu pAmI dhanada thayA te huM chuM ane damayantI tenI daivI thaI AyuSya pUrNa thatAM mayatInA jIva cyavI A kanakavatI thayeA. mArA ane tenA cha bhavanA snehane laI huM tenI upara prema rAkhuM chuM. he vAsudeva ! A nakavatI krama khapAvI Aja bhave mAkSa pAmaze tema mane jJAnIe kahyuM hatu." A pachI. vasudeva kanavatI ane aneka vidyAdhara kanyAo sAthe peAtAnA kALa nimana karavA lAgyA. samudravijaya ane vasudevanuM milana eka vakhata cariSTa puramAM rUdhirarAmae pAtAnI kanyA rAhiNI mATe svayaMvara racyA. svayaMvara maMDapamAM jarAsaMdha vagere aneka rAjAe padhAryA. vasudeva paNa rUpa parAvartana karI maMDapamAM dAkhala e. rAhiNI varamALA lai pratihArI sAthe svayaMvara maMDapamAM AvI teNe badhA rAjAone khArI kAIthI joyA pachI varamALA eka vAjiMtravagADanAra kubaDA vasudeva upara nAMkhI. rAjAe jhAMkhA paDayA ane "mArA, mArA" kahI bumA pADavA lAgyA ane kahevA lAgyA AvA kubaDA ane DhelIne tAre kanyA ApavI hatI te| amane zA mATe bolAvyA ema rUdhira rAmane kahevA lAgyA. vasudeva bAklyA, ti " huM kubaDA ane DhAlI bhale rahyo, paNa A srInuM haraNa karavA je Avaze tene mArU bhujAbaLa batAvIne mArUM kuLa oLakhAvIza " jarA saMghe samudravijayane tenI sAthe laDavA kahyuM. samudravijaya vasudeva sAthe laDavA taiyAra thayA, vasudeve peAtAnA nAmathI aMkti eka bANa
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 307. pheMkyuM. temAM lakhyuM. hatuM, "kapaTathI bahAra nikaLela vasudeva tamane namana kare che" samudravijaya tarata "bhAI, bhAI" kahI bheTI paDayA. rohiNane vasudeva sAthe vivAha thaye jarAsaMdha vagere sIe lagnamAM hAjarI ApI. vasudeve rohiNIne pUchyuM, "teM mane zI rIte oLakhyo ?' rahie kahyuM "meM prajJati vidyAnI sAdhanA karI hatI tethI te vidyAe mane jaNAvyuM hatuM ke "paDa vagADanAra ne tuM varamALA paherAvaje. te dazame dazAha haze" vasudeva sarva patnIo sahita sauryapura nagaramAM A samudravijaye tene Adara satkAra karyo ane te sukhapUrvaka potAne kALa nirgamana karavA lAge kRSNa vAsudeva ane baLabhadrarAma pUrvabhava hastinApuramAM koI zeTha raheto hato. tene lalita nAme eka putra hato te tenI mAtAne ghaNo vahAlo hate. eka vakhata te zeThANIne ghaNe saMtA5dAyaka garbha rahyo. teNe vividha dravyopacArathI te pADavA mAMDaye te paNa te garbha paDaze nahi. samaya pUrNa thaye zeThANIne putra Ave tene keIka sthaLe mUkI devAne mATe teNe dAsIne Apyo. te zeThanA jovAmAM AvatAM teNe dAsIne pUchayuM, "A zuM kare che?" dAsI bolI. "A putra zeThANIne apriya che tene tyAga karAve che." te jANI zeThe dAsI pAsethI te putra laI dhI ane gupta rIte bIje sthAne ucheravA A. pitAe tenuM nAma gaMgadata pADayuM. tene mAtAthI chAnI rIte lalita paNa ramADate hate. vasaMtotsava samaye lalite pitAne kahyuM, Aje gaMgadattane sAthe jamADe to sAruM." zeTha bolyA, "je tArI mAtA jue te sAruM nahi." lalite kahyuM, "mArI mAtA jue nahi te huM yatna karIza. pachI zeThe tema karavAnI rajA ApI eTale lalite gaMgadattane vasatAsa zeTha bolyA tA jAe nahi tane
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 paDadAmAM rAkhI jamavA besADacA ane zeTha tathA lalita tenI ADA beThA. teo jamatAM jamatAM gagadattane chupI rIte bheAjana ApavA lAgyA. tevAmAM akasmAta sakhata patrane pelA paDadAne uDADa eTale gaMgadatta zeThANInA jovAmAM AvyA. teNe tatkALa keza vaDe tene kheMcyA ane sArI peThe methIpAka ApI dharanA khALamAM nAkhI dIdhA. te joi lalita ane zeTha udvega pAmyA. pachI zeThANIthI chAnI rIte gaMgadattane tyAMthI lai navarAvI bIje ThekANe meAye. "" "" te samaye kAI sAdhu bhikSA mATe pharatA pharatA tyAM AvyA. temane pitAputra zeThANIne te putra upara dveSa thavAnu kAraNa pUchyuM. eTale eka sAdhu ehyo. " eka gAmamAM be bhAIo rahetA hatA. eka vakhata lAkaDAM levA te banne bahAragAma gayA. lAkaDAM bharI pAchA vaLatAM rastAmAM eka nAgaNa paDI hatI. tene joi meATAe nAnAne kahyuM, " gADuM sAcavIne hAMje. nAgaNa na marI jAya te dhyAna rAkhaje, " te sAMbhaLI pelI nAgaNane vizvAsa AvyA. tevAmAM pelA nAnA bhAI tyAM AvyA. teNe jANIbujhIne nAgaNa upara thaine gADuM hAMkayuM. " A bhArA verI che" ema ciMtavana karatI nAgaNu maraNa pAmI tamArI zeThANI thai. moTAbhAI marI lita thayA ane nAnA gatta thayA. AthI zeThANInA te banne putro hAvA chatAM pUrvabhavanA kAraNe lalita upara vahAla che. maMgadatta upara dveSa che. A sAMbhaLI zeThe banne putro sAthe dIkSA lIdhI ane ugra tapa AcaravA mAMDayuM. paNa gago mAtAne! dveSa sabhArI evu niyANuM bAMdhyuM ke " A tapanA prabhAve huM AvatA bhave vizvavallabha thAuM. '' traNe jaNa mRtyu pAmI mahAzukra devaleAkamAM devapaNe utpanna thayA.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 baLabhadrarAma tathA kRSNa vAsudevane janma ane bALakIDA lalitane jIva mahAzaka devalokathI cyavI vasudevanI patnI rohiNInI kukSi viSe putrapaNe utpanna thayo te samaye rohiNIe baLabhadranA janmane sUcavanArAM cAra mahAsvapnamukhamAM praveza karatAM joyAM. pUrNa samaye rohiNIe rohiNapati (caMdra) jevA putrane janma Apyo. pitAe tenuM nAma rAma pADayuM. paNa te baLabhadranA nAmathI prakhyAta thayA. anukrame rAme sarva kaLAo saMpAdana karI. vasudeva ane devakInAM lagna eka vakhata vasudeva kaMsanA atiAgrahathI mathurA Ave. vAtavAtamAM kaMse vasudevane kahyuM, "mArA kAkA devakane devachI nAme svarUpavAna kanyA che tene tuM paraNa." vasudevanI saMmatithI kaMsane tyAM devakIne vivAha utsava maMDAye. A arasAmAM kaMsanA nAnA bhAI atimukta muni vahoravA padhAryA. kaMsanI patnI chavayazAe te vakhate madirApAna karyuM hatuM eTale teNe muninI agya mazkarI karI. munie kahyuM, "jene nimitta A utsava maMDAye che tene sAtame garbha tArA pati ane pitAne mAraze." A sAMbhaLI AzA raDavA lAgI. kaMse AvI tene pUchayuM, "zA mATe raDe che ?" jayazAe munie bhAkhelI bhaviSya vANuM kahI. kaMse vicAryuM, "hajI kaMI bagaDyuM nathI. mArA mitra vasudevane vizvAsamAM lauM ane vacana mAgI lauM" kaMsa turata vasudeva pAse gaye ane tene kahyuM. "mArI eka mAgaNI svIkAra vasudeve kahyuM, "je hoya te kahe tArAthI mAre zuM adhika che?" kaMse devakInA prathama sAta garmanI mAgaNI karI. vasudeve te svIkArI A pachI thoDA samaya bAda atimukta muninI bhaviSya vANI vasudevanA
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMbhaLavAmAM AvI tyAre tene lAgyuM ke.kasa mane chetarI gayA. devake vasudevane devakI paraNAvI ane dAyajAmAM aneka vastu sAthe daza gAkuLanA svAmI naMDha paNa ApyA. "" A arasAmAM bhadrilapuramAM nAga nAme eka zeThe rahetA hatA. tene sulasA nAme srI hatI. te banne parama zrAvaka hatA. eka cAraNamunie sulasAnA sa MbaMdhamAM tenI bAlyavayamAM kahyuM hatuM, " A bALAne mRtaputro thaze." AthI teNe haraNuM gameSI devane ArAdhyo. deve kahyuM, "huM tane devakInA garbho janma vakhate ApIza ane tArA mRta+ devakIne soMpIza. " A pachI deve janma vakhate sulasAnA mRtagarbhA devakIne ApyA ane devakInA garbhA sulasAne soMpyA sulasAne tyAM devakInA cha putro mATA thayA. devakIe cha marelA bALakAne janma ApyA. kaMse marelAne mAravA samAna te bALakAne zilA upara pachADI Ana`da anubhavyeA. kRSNanA janma anyadA RtusnAtA devakIe nizAne ate sAta mahAsvapna mukhamAM praveza karatAM joyAM te tevakhate pelA gaMgadattanA jIva mahAzuka devalAka mAMthI cyavI tenI kukSimAMpukSa paNe avataryAM anukrame zrAvaNa mAsanI kRSNa aSTamIe madhya rAtre devakIe kRSNavarNa vALA putrane janma ApyA. putranA prabhAvathI kaMse rAkhelA paheregIrI dhasadhasATa UMdhI gayA. vasudeva devakInA zayanagahamAM dAkhala thayA ane gAkulamAM naMdanI patnI yoAdAne tebALaka sAMpyA ane turata janmelI yoAdAnI bALakI lAvI devakIne soMpI, ka`se vicAyu" "mane mAranAra sAtamA garbha thavAnA hatA te bALA che. Ane haNavAthI zA phAyado. ema vicArI te bALAnI eka bAjunI nAsikA cheDhIne devakIne pAchI sAMpI.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAra gApUjAnI utpatti " ahI* kRSNa arjIMgane lIdhe kRSNa evA nAmathI beAlAvAtA, devakInA putra naMdane ghera vRddhi pAmavA lAgyA. eka mAsa pachI devakIe vasudevane kahyuM, " he nAtha ! te putrane mAre jovA che mATe huM Aje gAphaLamAM jaiza." vasudeve kahyuM. " jo tame kAraNa batAvyA vagara tyAM jazeA tA kaMsanA jANavAmAM Avaze mATe kAi paNa kAraNa batAvIne javuM ucita che; tethI dhaNI strI ne sAthe laI gAyane mArge gApUjA karatAM karatAM tame geAkuLamAM jAo " devakI te pramANe karIne naMdanA geAkuLamAM AvI. tyAM zrIvatsanA lAMchanavALA, nIlakamaLa jevI krAntivALA, praphullita kamaLa jevAM netro vALA, karane caraNamAM cakrAdikanAM cinhAvALA ane jANe nirdeLa kareluM nIlamaNi DhAya tevA hRdayAnaMdana putra yazAdAnA utsaMgamA rahelA teNe joyA. pachI devakI gApUjAnA miSathI hamezAM tyAM javA lAgI tyArathI leAAmAM geApujAnuM vrata pravahyuM, kRSNanA parAkrama zakunta ane pUtanA nAmanI be vidhAdharanI putrIe stana upara jhera cApaDI kRSNane mAravA AvI paNa temane saphaLatA maLI nahi. sUkanA putre paNa pitAnuM vara levA kRSNane arjuna vRkSathI pIsI nAkhavA prayatna karyAM paNa khAla kRSNe te vRkSa ukheDI nAkhyu' kRSNanA udara upara doraDI bAMdhavAthI geAvALA tene dAmeAdara kahI bAlAvavA lAgyA. Ama geAkuLamAM kRSNa ati lokapriya thaI paDayA, sau kAi peAtAnuM kAma cheADI tene ramADavAmAM AnaMda mAnatA vasudeva vicAravA lAgyA, " kRSNane game teTalA sa MtADIe chIe teA paNa tenA parAkrameAthI te prasiddhi pAmatA jAya che. mATe tenAM rakSaNa mATe kAI buddhizALI ane baLavAna purUSa tenI pAse mukavA joie.'' AthI teNe
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara rAhiNInA putra rAmane bAlAvye| ane badhI vAtathI vAkaeNpha karI naMdane tyAM mUkaye! ahIM rAmakRSNane jIvanI peThe sAcavatA temaja dhanuvidyA vagere kaLAe paNa zIkhavatA. jema jema kRSNavRddhi pAmatA gayA tema tema geApAMganAAnA cittamAM temane jovAthI kAmadevanA vikAra utpanna thavA lAgyA. kRSNane vacamAM besADIne teo tenA pharatI phudaDI khAIne rAsaDA gAvA lAgI ane kamaLa pharatI bhamarIo phare tema nirbhara citte te pharavA lAgI. giri jIMga para besIne veNune madhura svare vagADatA ane nRtya karatA kRSNa balarAmane vAraMvAra hasAvatA hatA. jyAre geApIe gAtI hatI ane kRSNa nAcatA hatA tyAre balarAma hastatAla detA hatA. A pramANe tyAM krIDA karatA rAma kRSNane atyaMta sukhamAM agiyAra varSa vItI gayA. zrI neminAtha bhagavAnanA janma zauya pura nagaramAM samudravijya rAjAnI zivAdevI rANInI kukSimAM, zaMkhane jIva aparAjita vimAnathI vI kArataka vada bArasane divase citrAnakSetramAM avataryAM. sukhe sutelAM zivAdevIe cauda mahAsvapnA mukhamAM praveza karatAM joyAM devAe cyavana kalyANaka ujagyuM. pU mAse zrAvaNa suda pAMcamane divase, zivAdevIe marakata ratnanA sarakhI kAntivALA, za kha lanayukta, putrane janma ApyA. diMga kumArikA, 64 IMdrA ane asakhya devAe AcAra pramANe janma kalyANaka ujavyuM, samudravijaya rAjAe nagaramAM putra janma maTThAtsava ujanmyA. zubha divase rAjAe putranuM nAma ariSTanemi pADayuM. kAraNa ke putra gabhamAM hatA tyAre zivAdevIe cauda svapna joyA pachI ariSTa ratnanI cakradhArA joI hatI.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 313 anyadA devakI pAse AvelA kaMse tenA gharamAM nasikA chedelI pelI kanyAne dIThI tethI bhaya pAmI teNe potAne ghera AvI uttama nimittiyAne bolAvI pUchayuM. "devakInA sAtamA garbhathI mAruM mRtyu thaze ema eka munie kahyuM hatuM te vRthA thayuM che ke kema ?" naimittike kahyuM, "RSinuM kaheluM mithyA thatuM ja nathI, tethI tamAro aMta lAvanAra devakIne sAtame garbha koI paNa sthAne jIvate che ema jANaje. tenI parIkSA mATe ariSTa nAmane tamAro baLavAna baLada, kezI nAmane mahAna azva durdIta gagheDA ane gheTAne vRMdAvanamAM chUTA mUke e cArene vecchAe kIDA karatA karatA ja mArI nAkhaze te ja devakIno sAtamo garbha tamane haNanAra che ema jANajo. vaLI je kALInAgane nAthAze, cANura tathA muSTika malano vadha karaze ane tamArA potara ane caMpaka nAmanA be hAthIne mAraze te ja tamane paNa mAraze." kaMse sau prathama azva, vRSabha, gadheDA ane gheTAne chUTA mUkyA pharatA pharatA A pazuo gokuLamAM AvyA ane temaNe cArebAju ulkApAta macAve. kRSNa ariSTa vRSabhane zIMgaDAthI pakaDI mArI nAkhe. pachI kezI azva je gAyane mArate dhUmato hato tene Deka pakaDI mArI nAMkhe tevAmAM meSa ane khara bhaTaktA bhaTakatA kRSNanI sAme thayA. kRSNa te bannene paNa ekI sAthe haNI nAkhyA. zArga dhanuSa caDAvyuM kaMsane lAgyuM ke devakIne sAtamo garbha harAye he joIe ane te A kRSNa. Ama chatAM bIjA upAya ja nakkI karavAnuM dhAryuM. teNe evI udaghoSaNA karAvI ke, "je A zArga dhanuSya caDAvaze tene devAMganA jevI mArI bahena satyabhAmAM ApIza" A ghoSaNA sAMbhaLI dUradUrathI ghaNA rAjAo tyAM AvyA paNa
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 keAI manuSya caDAvavAne samartha thayo nahi. A khabara vasudevanI strI madanagAnA putra anAdhaSTie sAMbhaLI eTale te kumAra vega vALA rathamAM besI gokuLamAM AvyuM. tyAM rAma, kRSNane je temanA AvAsamAM eka rAtri AnaMdavArtA karavA rahyo. prAta:kALe mathurAne mArga batAvavA kRSNane sAthe lIdhe. rastAmAM tene rathe eka vaDanA vRkSa sAthe bharAye. anAdhuSTie ghaNI mahenata karI paNa ratha na nIkaLe. kRSNa jhADa ukheDI rathano mArga sApha karyo. anA. puSTi kRSNanuM parAkrama joI bahu khuza thaye ratha uparathI nIce utarI teNe kRSNane AliMgana dIdhuM ane rathamAM besADe anukrame yamunA nadI utarI mathurAnagarImAM praveza karI, zAvarga dhanuSyavALI sabhAmAM teo AvyA. anAdhuSTie dhanuSya pAse jaI te upADavA mAMDayuM; paNa kAdavavALI bhUmimAM jene paga AvI gayo hoya evA UMTanI jema te pRthvI para paDI gaye. tene hAra taTI gaye, mugaTa bhAMgI gayo ane kuMDaLa paDI gayA. te joI satyabhAmA ane bIjA sarve vikasita netre khUba hasI paDayA pachI kRSNa puSpamALAnI jema lIlAmAtramAM te dhanuSyane upADI lIdhuM ane tenI paNacha caDAvI. leke vAta karavA lAgyA ke naMdanA putra kRSNa dhanuSya caDAvyuM. AthI kaMsane kheda thayuM ane teNe dhanuSya mahotsavane badale bAhuyuddha karavA sarva mallone AjJA karI. rAjAe mallayuddha javAnI IcchAthI maMce upara AvIne beThA ane moTA maMca para beThelA kaMsanI sAme jovA lAgyA. kaMsane duSTa bhAva jANuM vasudeve potAnA sarva jayeSTha baMdhuone ane aphara vagere putrone tyAM bolAvyA. kaMse temane satkAra karI UMcA maMca upara besADayA. kaMsane vadha karavAnI kRSNa lIdhelI pratijJA
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 mallayuddhanA utsavanI vArtA sAMbhaLI kRSNa rAmane kahyuM, "cAle ApaNe mathurAmAM jaI makalayuddha jaIe" rAme yazodAne kahyuM, "jaladI pANInI sagavaDa kara." yazodA AvA vikaTa prasaMgathI kaMTALelI hevAthI vilaMba karatI hatI tethI pharI rAme kahyuM, "he. yazodA ? tuM amArI zeTha nathI. paNa dAsI che. humane jaladI amala kema karatI nathI?" kRSNane rAmanA A vacanathI khoTuM lAgyuM. teNe rAmane mArgamAM vinayathI pUchayuM, "mArI mAtAne tame dAsI kema kahI ?" rAme javAba ApatAM jaNAvyuM, "tuM vasudeva ane devakIne putra che. naMda ane yazodA e te tArAM pAlaka mAtA pitA che. huM tAre oramAna bhAI chuM." kRSNa pUchayuM, "pitAe mane ahIM kema rAkhe che ?" rAme javAbamAM kaMsanuM bhrAtRvadha saMbaMdhI badhuM vRttAnta kahI saMbhaLAvyuM. te sAMbhaLI kRSNa kaMsane mArI nAkhavAnI pratijJA lIdhI. phaNe kALInAga nA mArgamAM yamunA nadI AvI. kRSNa snAna karavA paDayo kalI' nAga tenI pAchaLa paDa. kRNe kamaLa nALanI peThe tene pakaDI lIdhe. pachI vRSabhanI jema tene nAsikAmAM nAthI lIdhuM ane tenI upara caDhI kRNe tene ghaNIvAra jaLamAM pheravyo. pachI tene nirjIva jevo karI atyaMta kheda pamADI kRSNa bahAra nIkaLe. rAma ane kRSNa mathurA tarapha cAlyA ane keTalAka samaye te nagarInA daravAjA pAse AvyA. rAma kRSNa be hAthIo mArA nAkhyA te vakhate kaMsanI AjJAthI mahAvate padyottara ane caMpaka nAmanA be hAthI taiyAra rAkhyA hatA tene preraNA karI tethI te banne kRSNanI sanmukha doDayA. kRSNa dAMta kheMcI kADhI muSTinA prahArathI
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 siMhanI jema pottarane mArI nAkhyo ane rAme ca'pakane mArI nAkhyo. te vakhate nagarajane paraspara vismaya pAmI batAvavA lAgyA ke A banne ariSTa vRSabha vagerene mAranAra naMdanA putro che. pachI banne bhAio matlAnA akhADAmAM AvyA. tyAM eka maMcanI upara beThelA lokeAne uThADI te para banne bhAIA bheThA. pachI me kRSNane kaMsa zatru batAvyA ane pachI kAkAe ane tenI pAchaLa beThelA peAtAnA pitAne oLakhAvyA. kesanA vadha ( kaMsanI AjJAthI prathama aa te akhADAmAM aneka malluM yuddha karavA lAgyA. pachI kaMse prerelA cANura mala UMce svare melyA, " je kAI vIraputra haiAya te mArI bAhu yuddhanI zraddhA pUrI kare. '' jayAre kAI na UThayuM, tyAre kRSNa tenI sAme jai UbhA ratho, leAkA bAra varSanA bALakanejoI beAlavA lAgyA, "A kIDI ane kuMjaratuM yuddha thAya che. A kema DhAi aTakAvatuM nathI ? A mahA baLavAna malla hamaNAM jota jAtAmAM A bALakane mArI nAkhaze. " se krodhathI kahyuM, " A gApa bALaka svecchAthI yuddha kare che temAM tene kANa vAre ! tema chatAM jene AnI pIDA thatI haiAya te judA paDIne mane jaNAve " kaMsanA AvAM vacana sAMbhaLI sajanA cUpa thai gayA cANuranA sAme kRSNe prathama vAgayuddha calAvyuM. eTale kaMsa bhaya pAmyA ane tarataja bIjA muSTika mallane paNa kRSNanI sAme laDavA AjJA karI. eTale baLabhadra tarata UbhA thaI tyAM AvyA. kRSNa ane cAthura ane baLabhadra ane muSTi A cArenA caraNa nyAsathI pRthvI kapAyamAna thaI ane karakoTanA ,, zabdothI brahmAMDa cANurane kRSNe mArI maMDaLa phUTI gayA. ghaNIvAra yuddhu cAlyA pachI nAMkhyo. A joi kaMse sulaTAne AjJA karI ke A geAvALiyAone
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 317 mArI nAkho." eTalAmAM kRSNa kahyuM, "tAre kALa najIka Avyo che ema kahI eka kUdake mArI tenA keza pakaDI bhoMya nAMkhyo ATalA nAnA bALakamAM AvuM baLa joI le ke vismaya pAmyA. badhA rAjAomAMthI koI tene choDAvavAnI hiMmata karI zakyuM nahi. pachI kRSNa tenA mAthAmAM prahAra karI kaMsane mArI nAkhe. A vakhate jarAsaMdhanuM sainya taiyAra hatuM. te kRSNane mAravAne mATe dhasI AvyuM eTale samudravijaya laDavAne mATe taiyAra thayA. samudravijayane Avato joI jarAsaMdhanuM sainya nAsI gayuM. mAtA pitA ane putranuM milana pachI samudravijyanI AjJAthI anAvRSTi rAmakRSNane pitAnA rathamAM besADIne vasudevane ghera laI ga. sarva yAdave ane samudravijaya vagere paNa vasudevane ghera gayA ane sabhA bharI beThA vasudeva ardhAsana para rAmane ane utsaMgamAM kRSNane besADI netramAM harSAzra lAvI temanA mataka para vAraMvAra cuMbana karavA lAgyA. te vakhate vasudevanA moTA baMdhuoe tene pUchyuM, "A zuM? eTale vasudeve atimukta muninAM vRttAntathI mAMDI badhe vRttAnta jaNAve. pachI rAjA samudravijaye kRSNane pitAnA ullaMgamAM besADe ane tenA pAlana karavAthI prasanna thaI rAmanI prazaMsA karI te vakhate devakI eka putrIne laI tyAM AvI ane eka usaMgamAMthI bIjA utkaMgamAM saMcaratA kRSNane teNe daDha AliMgana karyuM. bhAI ane bhrAvaputronI saMmatithI samudravijaye kArAgRhamAMthI chuTA karIne ugrasena rAjAne teDAvI maMgAthI ane tenI sAthe yamunAne kAMThe jaI e kaMsanuM pretakArya karyuM. kaMsanI mAtAe ane bIjI patnIoe yamunA nadImAM tene jalAMjali ApI; paNa tenI jIvayazA kepa karIne bolI, "A rAmakRSNa gopALane
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 ane sarvasaMtAna sahita dazArvene haNAvIne pachI mArA patinuM pretakArya karIza; nahi te huM agnimAM praveza karIza." AvI pratijJA laI te jIva zA mathurAthI nIkaLI pitAnA pitAne tyAM AvI. rAmakRSNanI anujJAthI samudravijaye ugrasenane mathurAne rAjA banAvya, ugrasene piotAnI putrI satyabhAmAM kRSNane ApI ane zubha divase tene yathAvidhi vivAha karyo. kezane chuTArAkhI rotI kakaLatI jIvayazA jarAsaMdhanI sabhAmAM AvI ane kahevA lAgI, ke "mArA patine pelA be govALa putroe mArI nAMkhe ane samudravijaya Adi daze dizAhae te vALane sAtha Ae." jarAsaMdhe kahyuM. "kaMsa DAhyo ane parAkramI chatAM bhUlya. jyAre munie kahyuM ke devakIne sAtame garbha tane mAraze. tyAre teNe devakIne mArI nAkhavI joItI hatI. kSetranA abhAve khetI kyAMthI thAya? putrI, tuM cintA na kara. tArA patinA zatruone huM zikSA karIza ema kahI sema rAjAne mathurA mokalyA ane tenI mAraphata kahevaDAvyuM ke, "kaMsane mAranAra rAma ane kRSNane amane soMpI de." samudravijaye javAba Apyo. rAma ane kRSNa nirdoSa che. sau prathama kaMsane jarAsaMdhe dabAvo joItuM hatuM, kAraNa ke teNe vasudevanA ja putrone mArI nAkhyA che. AthI ame nirdoSa ane parAkramI rAma, kRSNane ApI zakIe nahi. seme kahyuM, "tamAre tamAruM rAjya ane sukha joItAM hoya te A be bharavADa putrone sepe. svAmI bhAvamAM sevake yuktAyuktane vicAra karavAnI jarUra nathI." A sAMbhaLI kRSNa kahyuM " jarAsaMdha amAre svAmI nathI. tArA svAmIne jaI kahe che ke tAre kaMsa jevA hAla karavA hoya te utAvaLe thA." soma mathurAthI pAcho pharyo ane teNe sarva vAta jarAsaMghane kahI.
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 bIje divase dazAha patie pitAnA sarva bAMdhavone ekaThA karI kepTaka nimittiyAne bolAvIne A pramANe pUchyuM, "amAre trikhaMDa bharata kSetranA pati jarAsaMdha sAthe gharSaNa thayuM che, te have tenAM zAM pariNAma Avaze te kahe. "kepyuki bolyA, "A parAkramI rAma, kRNa thaDA samayamAM jarAsaMdhane mArI trikhaMDa bhAratanA adhipati thaze, paNa hamaNAM tame pazcima dizA tarapha samudrakinAre thaI jAo. tyAM jatA ja tamArA zatruonA kSayane AraMbha thaze. mArge cAlatAM A satyabhAmA je ThekANe be putrane janma Ape te ThekANe eka nagarI vasAvIne tame niHzaMkapaNe raheje kepTakinA AvAM vacanathI samudravijaye udaghoSaNA karAvIne potAnA sarva vajanane prayANanA khabara ApyA ane agiyAra kuLa kaTI yAdone laI AgaLa cAlyA. ugrasena rAjA paNa samudravijaya sAthe cAlyA. anukrame sarve vidhyagirinI madhyamAM thaI sukhe AgaLa cAlavA lAgyA. jarAsaMdha yAdavonuM uddhatapaNuM dekhI kopAyamAna the. teNe kAmakumArane lazkara ApI mokalyo. kAmakumAre pratijJA karI ke huM temane agni ke parvatamAM peThA haze to paNa pakaDI mArIza. viMdhyAcaLanI taLeTImAM AvyuM. tyAM seMkaDo citA saLagatI hatI. mAtra eka strI retI hatI. teNe tene pUchayuM, "tuM zA mATe raDe che?" te bolI, "kAmakumAranA bhayathI A yAdo citAmAM paThA. huM paNa temAM paDI baLI maravA mAguM chuM" kAmakumAra pratijJA pramANe citAmAM peThe ane baLI maryo. thoDIvAre raune joyuM ne na maLe parvata ke na maLe citA. rInya vilakhuM paDayuM ane kAmakumAra rahita zyAma meDhe jarAsaMdha pAse AvyuM. yAda paNa kAmakumArane vRttAnta sAMbhaLI khuza thayA. mArgamAM eka vanamAM teo
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 '' paDAva karI rahyA hatA. tyAM eka atimukta nAmanA cAraNamuni AvyA. temane samudravijaye pUchyuM, " A vipattimAM amarU zuM thaze ! " muni belyA, "gabharAro nahi. tamArA putra ariSTanemi bAvIsamA tIrthaMkara thaze ane rAma, kRSNa baLarAma tathA vAsudeva thaze ane te jarAsaMdhanA vadha karaze " pachI municche anyatra vihAra karyAM. cADhavA tyAMthI nIkaLI giranAra parvatanI vAyavya dizA tarapha chAvaNI nAkhI rahyA. ahI' satyabhAmAne be putro thayA. pachI kRSNe snAna karI samudra pUjA karI aThThama tapa karyuM. trIjI rAtrie susthita deva pratyakSa thaI kahevA lAgyA, " kahA tamArU' zuM kA karU ? " kRSNe kahyuM, " pUnA vAsudevanI dvArakA nAme nagarI hatI te tame jaLamAM DhAMkI dvIdhI che, tethI have mArA nivAsa mATe teja nagarIvALuM sthAna batAveA. pachI te sthAna batAvI deva strasthAne gayA. 11 "" kubere te sthAne bAra cAjana lAMbI ane navayeAjana vistAravALI nagarI banAvI aDhAra hAtha UMcA, nava hAtha bhUmimAM rahele ane bAra hAtha paheALA, pharatI khAivALA tenI AsapAsa kille karyAM. temAM eka mALa, be mALa ane traNa mALa vagere mALAvALA ghaNA mahela banAvyA agni dizAmAM svastikanA AkAranA samudravijaya rAjA mATe mahela banAvye!. izAna dizAmAM vasudeva mATe prAsAda racyA. rAjamAganI samIpe ugrasena rAjA mATe ati UcA prAsAda banAvyA. A sava prAsAdene killAe hatA ane temAM gajazALAmA ane adhazALAmA hatI. te sanI vacamAM cArasa vizALa dvAravALe pRthivIjaya nAme baLadetra mATe prAsAda banAvye ane tenI najIka DhAra mALane! satAbhadra nAme prAsAda kRSNane mATe racavAmAM Avyo. sarAvarA, vArSika, cahyA, ghAnA vagere nagaranI ze|bhAmAM vRddhi karatA hatAM.
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra1 kRSNanI paTarANuo eka vakhata nAradajI pharatA pharatA kRSNanA rAjamaMdiramAM AvyA. rAmakRSNa vidhithI temanI pUjA karI. pachI te aMtaHpuramAM gayA. tyAM satyabhAmA darpaNa jatI hatI tethI teNe Asana vagere ApI nAradane satkAra kyuM nahi. tethI nArada gusse thaI tyAMthI cAlyA gayA ane manamAM vicAra karavA lAgyA, "kRSNanA aMtaHpuranI badhI strIo sadA mArI pUjA kare che, paNa A satyabhAmAM patinA premane lIdhe rUpa yauvanathI garvita thayela che, tethI dUrathI mane joI UbhI te thaI nahi, paNa mArI sAme daSTi paNa karI nahi mATe ke tenAthI ati rUpavALI zakya lAvI tene garva utAruM." evuM vicArI nArada kuMDinapura nagare AvyA kaMDinapuramAM bhISmaka nAme rAjA hato. tene yazomatI nAme rANI hatI. temane rUkamI nAme putra hato ane rUkamiNa nAme bahu svarUpavAna putrI hatI. nArada tyAM gayA eTale rUkimaNue temane namaskAra karyo. nArada kahyuM, "adha bharatakSetranA pati kRSNa tArA pati thAo" kimaNIe pUchayuM, "te kRSNa koNa che ?" pachI nArade kRSNanA rUpa, saubhAgya ane zaurya vagere guNe kahI saMbhaLAvyA. te sAMbhaLI rukimaNI kRSNa upara anurAgI thaI ane kRSNane jhaMkhavA lAgI. pachI rukimaNInuM rUpa citrapaTamAM AlekhIne nArada dvArakA AvyA ane kRSNane batAvyuM. te joI kRSNa pUchayuM, "A kaI devInuM rUpa tame paTamAM AlekhyuM che ? nArada bolyA A devI nathI paNa mAnuSI strI che ane kaMDinapati rUkima rAjAnI rukimaNI nAme bahena che. zrIkRSNa rukima pAse rUkimInuM mAgu karyuM. rUkmie bharavADa putra kahI tirasakAryuM ane rUkimaNI zizupAlane ApI. zizupAla rukimaNIne paraNavA A rUkimaNanI phaie kRSNane khabara P 1
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 ApyA ke mahA suda AThamane divase udhAnamAM ame nAgapUjAne bahAne jaIzuM to tame tyAM AvI rUkamaNane laI jajo" kRSNa baLadeva sAthe te divasa kuMDinapura gayA ane rukimaNIne pitAne vRttAMta kahI rathamAM besADI dvArakAnA mArge prayANa karyuM. pAchaLathI dAsIoe kahyuM, "A kRSNa rukimaNane laI jAya che. pakaDe, pakaDe" rUkimakumAra temanI pAchaLa paDayo. kRSNa rukimaNI sahita dvArikA pahoMcyA ane baLadeva lazkarano sAmano karavA rekA aMte baLadeve rUkimakumArane harAvI tenuM mAthuM kezarahita karI, tene choDI mUkyA. ( zrI kRSNa rukimaNIne devanirmita dvArakA batAvI ane satyabhAmAnI najIkanA mahelamAM rAkhI. eka vakhata satyabhAmAe rukimaNane jovAnI IcchA darzAvI. zrIkRSNa lakSmIgRhamAM batAvIza ema kahyuM. pachI teNe samArakAmanA bahAnA heThaLa lakSmInI pratijJA dUra karI rUkimaNune tyAM goThavI. kRSNa satyabhAmAM sAthe lamIgRhamAM Avyo. satyabhAmAe lakSmIdevInA alaukika rUpanI prazaMsA karI ane vaMdana karyuM. tyArabAda teNe pUchayuM, "rUkimaNI kyAM che?" kRSNa rUmiNune kahyuM, "tuM UbhI thaI tArI moTI bahenane namaskAra ka" rUkimaNuM lakSmInA sthAnathI UDI satyabhAmAne page paDI. eka vakhata nArada pharatA pharatA AvI caDhayA ane kahyuM, "vaitADhaya giri upara jAMbavAnA nAme eka khecarendra che tene jAMbavatI nAme kanyA che, paNa traNa jagatamAM tenA jevI koI ravarUpavAna kanyA nathI. te bALA nityakrIDA karavA gaMgA nadImAM jAya che. te kanyAne joIne huM tamane kahevA mATe ja A chuM." te sAMbhaLI kRSNa turata ja baLadeva sahita gaMgA kinAre khyA ane tyAM
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 323 jAMbavatIne joI tenuM haraNa karyuM. eTale tatkALa maTe kolAhala thayo. te sAMbhaLI tene pitA khaDaga laI tyAM Avyo. tene kRSNanA bhAIe jItI lIdho ane kRSNanI pAse lAvIne mUke. jAMbavAne potAnI putrI jAMbavatI kRSNane ApI ane pote apamAna thavAthI vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. AyurakharI nAmanI nagarImAM saurASTra dezane rAjA rASTravardhana rAjya karato hato tene susImA nAme rUpasaMpattinI sImA rUpa putrI hatI. namucie astravidyA siddha karI hatI tethI te kRSNanI AjJA mAnato na hato. eka vakhata te susImA sAthe prabhAsa tIrthamAM snAna karavA gaye. tyAM kRSNa namucine harAvI susImAne laI AvyA. pachI tenI sAthe vidhisara lagna karyA. Ama zrIkRSNane satyabhAmA, rUkimaNI, jAMbavatI, susImA vagere ATha paTarANIo thaI. samaya jatAM rukimaNIne eka putra thaze. tenuM nAma pradyumna rAkhyuM pradyumnanuM tenA pUrvabhavanA vairI ghumaketu deve janmatAMja haraNa karyuM ane vaitADhaya parvata upara bhUta ramaNa udyAnamAM tene ekale mULe. tevAmAM uparathI jatA kAlasaMvara vidyAdharanuM vimAna AkAzamAM aTakyuM. te nIce utaryo ane teNe pradhumnane laI potAnI patnI kanaka mALAne Ape kanamALAe te putrane potAnA putranI peThe ucherI moTo karyo. rukimaNIe kRSNanI pAse AvIne pUchyuM, "tamAro putra kyAM che?" kRNe kahyuM, "tame hamaNuMja putrane laI gayA che" rukimaNI bolI, "huM laI gaI nathI, tyAre kRSNa jANyuM ke jarUra mane kaI chetarI gayuM. pachI tarata ja putranI zodha karAvI, paNa putranA khabara maLyAM nahi eTale rUkiMmaNI mUcha pAmI paDI
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 gaI. thoDIvAre saMjJA pAmIne te parijana sAthe UMce svare rUdana karavA lAgI. eka satyabhAmA sivAya sarva yAdave, temanI patnIo ane badhe parivAra duHkhI thaI gaye. kRSNa jevA samartha puruSane paNa putrane vRttAnta kema na maLe ? ema belatI rukimaNI duHkhI kRSNane vadhAre duHkhI karavA lAgI. e pramANe sarva yAda sahita kRSNa duHkhI rahetA hatA tevAmAM eka divasa nArada sabhAmAM AvyA. zrIkRSNa temane putrane patto meLavI lAvavAnuM kahyuM. nArade badhe tapAsa karI patto na maLavAthI teNe sImaMdhara svAmIne pUchayuM, "rUki. maNIne putra hAla kyAM che?" prabhue kahyuM. "te hAla kAlasaMvara vidyAdharane tyAM che ane soLa varSa bAda te rukimaNIne maLaze." nArade A samAcAra zrIkRSNa ane rukimaNIne ApyA ane sImaMdhara svAmI pAsethI sAMbhaLelA vRttAnta mujaba teNe rUkiMmaNIne kahyuM, "teM lakSmIvatInA bhAvamAM kautukathI mayuranA IMDAM raMgyAM hatAM. mayurI raMgelAM IMDAne oLakhI zakI nahi, tethI tene ghaNuM duHkha thayuM. paNa varasAdathI iMDAM devAyAM tyAre soLa ghaDI bAda teNe pitAnAM IMDAM oLakhyAM. Ama pUrva bhavamAM mayUrIne soLaghaDInA karAvelA virahe tane putranA soLavarSanA viraha thaze." rukimaNI tyArabAda prabhubhaktimAM lIna banI ane vicAravA lAgI ke kutuhalathI kareluM pApa seMkaDe ghaNuM vRddhi pAmI jIvane bhagavyA vinA chuTatuM nathI. pradhumnane meLApa soLa varSa pachI satyabhAmAnA putra bhAnukanA lagna levAyAM. dvArikAmAM cAre bAju AnaMda AnaMda vyApI rahyo. mAtra rUkimaNInI AMkhe AMsuthI ubharAtI hatI. te belI uThI. "mAre prazna putra hatA. Aje tenAM lagna heta ane mArA putra duryodhananI kanyA
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ paraNata. paNa mArA putranuM haraNa thayuM tethI te kenyA satyabhAmAna putra bhAnuka paraNaze." Aja arasAmAM eka brAhmaNa baTukamuni rukimaNI pAse AvyA ane kahevA lAge, "huM soLa varSane bhUkhyo chuM. mane kaMI khAvA Apa." rUmiNI belI meM varSanuM tapa sAMbhaLyuM che. soLa varSanuM tapa te meM kyAMya sAMbhaLyuM nathI" te be "janmathI meM mAtAnuM dUdha paNa pIdhuM nathI huM bahu bhUkhya chuM. tArI pAse je hoya te Apa." rUkimaNIe lADu ApyA. baTuka tyAM besI khAI gaye. evAmAM satyabhAmAnI dAsIo rUmiNI pAse AvI ane kahevA lAgI ke "jene putra pahele paraNe tene bIjIe te lagnamAM tene mAthAnA vALa muMDAvI ApavA tevI tamAre ane satyabhAmAnI vacce zarata thaI hatI te mujaba satyabhAmAe amane tamArA vALa levA mokalI che." te sAMbhaLI pelA kapaTI sAdhue te dAsIonA ja tathA satyabhAmAnA pUrve muDelA keza vaDe te pAtra bharI ApI temane satyabhAmA pAse meghelI. satyabhAmAe te dAsIone keza vinAnI joI pUchayuM, "A zuM ?' eTale dAsIo bolI, "zuM tame nathI jANatA ke jevA zeThANI hoya tevo ja parivAra hoya che. pachI bhramita thayelI satyabhAmAe keTalAka nApita lekane rUkmiNIne ghera mokalyA. eTale te sAdhue teone zIra paranI tvacA paNa chedAya tema vighAvaDe muMDIne kADhI mUkyA. te nApitAne muDelA joI satyabhAmAe kodhathI kRSNanI pAse AvI kahyuM, "tame rukimaNIne keza apAvavAnA jAmIna thayA che, mATe te pramANe mane Aja tene keza apAvo ane e kArya mATe tame pote jaIne rUkimaNInA matakane muMDita karAvo." eTale hari hasatA hasatA bolyA, "tame ja muMDita to thayA che." satyabhAmA bolI, "hamaNAM mazkarI karavI
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ chADI che ane tenA keza mane apAvo." pachI te kArya mATe kRSNa baLabhadrane satyabhAmo sAthe rUkmiNIne ghera mokalyA. tyAM pradhune vighAthI kRSNanuM rUpa vikavyuM eTale temane tyAM jaI rAma lajA pAmI pAchA vaLyA. pUrvathAne AvatAM tyAM paNa kRSNane joI te belyA, "tame mArI mazkarI kema kare che ? tame mane keza levA mATe tyAM mokalI pAchA tame pote ja tyAM AvyA ane pAchA ahIM AvatA rahyA jethI tame satyabhAmAne ane mane bannene samakALe zaramAvI dIdhAM. kRSNa segana khAIne kahyuM, "huM tyAM AvyuM na hatuM." ema kahyA chatAM paNa "A badhI tamArI ja mAyA che' ema bolatI satyabhAmAM rasa caDAvIne potAnA mahelamAM cAlI gaI. pachI tene manAvavA mATe kRSNa tene ghera gayA. nArade rukimaNIne kahyuM, "A brAhmaNa baTuka nathI paNa tAre putra pradhumna che. tene meM bhAnukanA lagnanA samAcAra ApyA ane tArUM duHkha jaNAvyuM tethI te ahIM avasare AvI pahoMcyo che. Aje bhAvuka vere paraNAvavAnI kanyAnuM teNe haraNa karyuM che. bagIce phUlarahita karyo che, ghAsanI dukAne ghAsa vinAnI banAvI che. jaLAza pANI vinAnA banAvyAM che ane badhuM bhajana jAte ja jhApaTI gayA che. tevAmAM pradhumna potAnuM deva jevuM rUpa pragaTa karI mAtAnA caraNamAM paDo. rUkimaNInA stanamAMthI dUdhanI dhArA cAlI. tatkALa teNe putrane AliMgana karyuM ane netra azra lAvI te vAraMvAra putrane marataka para cuMbana karavA lAgI. pachI pradhune kahyuM, "huM mArA pitAne kAMIka Azcarya batAvuM tyAM sudhI tame mane oLakhAvaze nahi." harSamAM vyagra thayelI rukimaNIe kAMI paNa pratyuttara Apyo nahi. pachI pradhumna rukimaNIne eka mAyA rathamAM besADIne cAle ane zaMkha phUMkIne jaNAvyuM,
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 "huM A rUkimaNInu haraNu karU chu. jo kRSNa baLavAna DhAya tA tenI rakSA kare" te sAMbhaLI, ' A kANu durbuddhi maravAne icche che ?' ema bolatA kRSNa hAthamAM dhanuSya laI rasainya sahita tenI pAchaLa dADaya!. pradyumne vidyAnA sAmarthyathI te nuSya bhAMgI nAkhI kRSNane Ayudha vagaranA karI DhIdhA te vakhate hari kheda pAmyA tyAre temanI jamaNI bhujA pharakI, eTale temaNe te vAta rAmane jaNAvI. te vakhate nArade AvI kahyuM, " A rUkimaNI sahita tamArA ja putra pradhumna che tethI yuddhanI vArtA cheADI deA. " tatkALa pradhumna kRSNane namI rAmanA caraNamAM paDayA. teoe gADha AliMgana karIvAra vAra tenA mastaka para cuMbana karyuM. nagaramAM lagnanA utsavane badale pradhumnanA praveza mahotsava ujavAye. zAmba caritra " ' dvArikAmAM pradhumnanA AvavAnA maheAtsava pravartatA hatA te vakhate duryodhana rAjAe AvI kRSNane vijJapti karI, " hai ravAmI ! mArI putrI ane tamArI putravadhUnuM kaiAIe haraNa karyu che. mATe tenI zeAdha karAve. " kRSNe kahyuM, "huM saCjJa nathI. jo sarvajJa hAu tA kAie haraNa karelA rUkrimaNInA putra pradhumnane ja huM kema na jANuM! '" te vakhate pradhumne kahyuM. "huM prajJapti vidyAthI te vAta jANI tene ahIM laI AvIza. " ema belI kanyAne hAjara karI. kRSNe te kanyA pradhumnane ja ApavA lAgyA. paNa e teA mArA nAnAbhAInI patnI thavAnI DhAvAthI vadhU samAna che.' ema kahI pradhumne tene bhAnu sAthe paraNAvI, pachI pradhumnane paNa kRSNe dhaNI kanyAo paraNAvI. anyadA pradhumnanI meATI samRddhi joine ane tenI prazaMsA sAMbhaLIne satyabhAmA kApagrahamAM gaI. tyAM kRSNa AvyA eTale tene
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 joine beolI UThayA, "huM suMdarI ! kANe tArU' apamAna karyuM che. ke jethI tuM Ama kheda kare che" satyabhAmA beAlI, " mArU kAie apamAna karyuM nathI, paNa mAre pradhumnanA jevA putra nahi thAya tA huM marI jaiza. '' kRSNe naigameSI devane ArAdhyA ane ve varadAna ApyuM ke "huM A hAra ApuM chuM. te tuM jene paherAvIne bhAgavIza te strIne putra thaze. kRSNe ha` pAmI satyabhAmAne zayyAsthAne AvavAnuM kahevarAvyuM. paNa pradhumnanI yuktithI jAMbavatI satyabhAmAnuM rUpa karI kRSNa sAthe rahI AthI jA MbavatIne je putra thayA tenu nAma zAMba pADayuM. satyabhAmAne eka bIjo putra thayo tenu nAma bharU pADayuM. eka divase rUkimaNIe pAtAnA bhAI rUkimanI vaidI nAmanI putrIne pAtAnA putra pradhumnanI sAthe vivAha karavAnuM kahevA sArU eka mANasane bheAjakaTa nagare mAkaDhyo. paNa pUrvanuM vara sabhArI rUkrima beTcA, " huM mArI putrI caDALane ApuM te sArU paNa kRSNa vAsudevanA kuLamAM ApuM te ce|gya nathI. ' te AvI rUkimaNIne rUkimae kahelAM vacanA yathArtha kahI sabhaLAvyA AthI rUkrimaNI duHkhI thaI. pradhumne tene duHkhI joI pUchyuM, 31 (1 '' mAtA ? tame kema kheda pAmyAM che ? ' eTale rUkimaNIe bhAie kahelA zabdo kahI saMbhaLAvyA. pradhumna meklyA, " mAtA ! tame duHkhI thaze nahi. huM tenI putrI paraNIza." A pramANe kahI zAMbane sAthe lai AkAzamArge pradhumna bheAjakaTa nagare gaye|. pachI eke ki karatuM ane bIjAe caMDALanuM rUpa yu". ane bannee gAyana karatA karatA AkhA zaheramAM pharIne satra nagarajanAnAM mana hira lIdhAM. te khabara sAMbhaLI kima rAjAe te madhura svaravALA gAMdhava ane caMDALane peAtAnI pAse bAlAvyA ane peAtAnA
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 usiMgamAM putrI maidabhIne besADI te bannenuM gAyana sAMbhaLyuM rAjA ane vaidabhI temanA saMgItathI Ananda pAmyA. rUmie pUchayuM. "tame koNa cho ?"teoe kahyuM, "ame deva chIe paNa dvArikAnI prazaMsA sAMbhaLI ame dvArikA, kRSNa ane kAmadeva sarakhA pradhumnane jovA AvyA hatA. pAchA pharatA ahIM AvI caDayA tevAmAM dura khasa, dura khase' te lokone avAja saMbhaLAya. lo ane rAjA vagere sau nAsavA mAMDayA. eka hAthI je Ave tene teDa, bhAMgate AkhA nagaramAM bhamI rahyo hate. A caMDAlee tene vaza ryo. rAjA prasanna thaye ane kahevA lAgyuM, "tamAre je joIe te mAgI lo." caMDAlAe kahyuM, "ApatAM hete vaidabhI Apo." rAjAne krodha caDe ane temane nagaranI bahAra kaDhAvI mUkyA. caMDAlo nagara bahAra gayA paNa rAte pradhumna vaidabhInA AvAsamAM gayo ane tene kahyuM. "tuM gabharAIza nahi huM pradhumna chuM." vaidabhIe tene oLakhe ane tyAM ja gAMdharva lagnathI daMpatI banyA, bhAga bhogavI pradhumna cAlyo gayo. vaidabhI ati jAgaraNa ane atizramathI zAnta thaI suI gaI ane moDI UThI. dAsIe vaidabhInI dazA rAjArANIne kahI. rUkima rAjA vaidabhIne kahevA lAge, "tuM sAcuM bola. tArA AvA DhaMga kema che? tuM rAjaputrI thaI durAcAriNI kema pAkI" teNe kahyuM, "tamAre je karavuM hoya te kare. huM kAMI kahevA mAgatI nathI." rAjAne krodha caDa. teNe nagara bahAra rahelA pelA be caMDAlone bolAvyA ane kahyuM, "laI jAo A mArI putrIne caMDAle tene laI nagara bahAra nIkaLyA rAjAne krodha zamyo. tenuM hRdaya baLavA lAgyuM ane manamAM babaDavA lAge, "huM ke mUrkha jayAre rUkmiNae A putrI pradhumnane mATe mAgI tyAre meM na ApI ane kodhathI caMDAla sama banI
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 73 " "" caMDAlane ApI. " tevAmAM lAThAe samAcAra ApyA ke " sImADe zAMba, pradhumna ane vaidabhIM vimAnamAM besI dvArikA tarapha javAnI taiyArI kare che. rAjA sAme gayA ane samajI gayA ke A be caDAla te pradhumna ane zAMba." rAjA pradhumnane dhera lAvye Adara satkAra karyAM ane chevaTe dvArika! ravAnA karyAM. tyAM jaI pradhumna rUkimaNIne page lAgyA ane kahyuM, "tu jene putravadhU banAvavA IcchatI hatI te A putravadhU jhaidI." zAMba haMmezAM ramatAM ramatAM bhIrUkane mAratA hatA ane jugaTu ramADI tenI pAsethI ghaNuM dhana paDAvI letA hatA. eka divasa tema thavAthI bhIrUka raDatA raDatA satyabhAmA pAse AvyA, eTale satyabhAmAe jAbanI te vartaNUka kRSNane jaNAvI. kRSNe jAMbavatIne te vAta karI eTale jA bavatI kheAlI. " meM ATalA vakhata sudhImAM zAMkhanI kharAba vartaNUka viSe kaMI vakhata sAMbhaLyuM nathI ane tame A zuM kahe che ? '" kRSNe kahyuM, " sihaNutA peAtAnA putrane saumya mAne che. paNa tenA bALakanI koDA tA hAthIeja jANuM che. avasare tArA putranI ceSTA batAvIza. ' te:phAnI zAM gArasa lye!! gArasa ye!' ema bUma pADatI eka bharavADaNane zAMke kahyu, " mAre gArasa joIe che.'' ema kahI bharavADaNane devAlaya pAse lAnyA. zabe kahyuM. ' aMdara Ava. ' bharavADaNe kahyuM, "huM aMdara nahi AvuM." zodheteneA hAMtha pakaDayA, bharavADe pAchaLathI AvIne kahyuM, "tuM mArI strIne krama pakaDe che?" tatkALa kRSNa ane jA MbavatI pragaTa thayAM. acAnaka peAtAnA mAtA pitAne joI zAMba mukha saMtADI nAsI gayA. kRSNe A pramANe zAMbanI duzceSTA jAMbavatIne batAvI. bIje divase kRSNe baLAtkAre t
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 331 zabane bolAve tyAre te eka kAkane khIle ghaDate ghaDate tyAM AvyuM. kRSNa khIle ghaDavAnuM kAraNa pUchyuM tyAre te bolyo, "ja gaI kAlanI mArI vAta karaze tenA mukhamAM A khIle nAkhavo che tethI A khIle ghaDuM chuM." AthI kRSNane krodha caDhaye ane zAbane nagara bahAra kADhI mUkyo. satyabhAmAe bhIrUkane mATe prayatna karI navANu kanyAo meLavI pachI so pUrI karavA eka kanyAnI tapAsa karavA lAgI. A khabara prajJapti vidyA vaDe jANa pradhune vidyA baLathI eka moTI senA vikavI ane pote jitazatru nAme rAjA the. zAMba devakanyA jevuM rUpa karI tenI kanyA banya. eka vakhate sakhIo sAthe krIDA karatI te kanyAne bhIrUkanI ghArImAtAe dIThI eTale te hakIkata dhAtrIe satyabhAmAne karI. satyabhAmAe duta mokalI jitazatra rAjA pAse tenI mAgaNI karI. jitazatru rAjAe dUtane kahyuM, "je satyabhAmAM hAthe pakaDIne mArI kanyAne 4 rikA laI jAya ane vivAha vakhate bhIrUnA hAthanI upara mArI kanyAno hAtha mUke, to huM mArI kanyA tene ApuM." satyabhAmAe jitazatru rAjAnI zarata svIkArI tenI chAvaNImAM AvI. te vakhate zabe prajJapti vidhAne kahyuM, "A satyabhAmA ane teno parijana mane kanyArUpe dekhe ane bIjA nagarajane zAMbarUpe ema kara." eTale prajJaptie tema karyuM. pachI satyabhAmAe zabane dakSiNa hAthe pakaDI dvArikAmAM praveza karAvyo. zAMba satyabhAmAne mahele gaye. tyAM teNe kapaTabuddhithI pANIgrahaNa samaye jIrUkanA dakSiNa kara upara potAne vAma karI rAkhyo ane navANuM kanyAonA DAbA hAtha upara potAne jamaNo hAtha rAkhe. te rIte zAbe vidhipUrvaka agninI pradakSiNA karI. vivAha thaI rahyA
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ urDara pachI bhIrUka vairAgRhamAMga, eTale zabe bhrakuTI caDAvI bIvarAvyo. jethI te nAsI gayo. teNe AvIne satyabhAmAne te vAta kahI, paNa satyabhAmAe mAnI nahi. pachI pote jAte AvI tyAM joyuM te zAMbakumAra tyAM beThela dIThe. zabe satyabhAmAne praNAma karyA eTale te bolI. "tane ahIM koNa lAvyuM?" zAMba be, mAtA? tame ja mane hAthe pakaDIne lAvyA cho ane A 98 kanyAo sAthe mAro vivAha paNa tame ja karAve che. A viSe badhA dvArikAnA leke sAkSI che." A pramANe kahyuM eTale satya bhAmAe tyAM AvatA nagarajanone pUchavA mAMDayuM. teoe kahyuM, "devI ! kepa kare nahi. amArI najare tame zAbane hAtha pakaDI dvArikA lAvyA cho ane tene ja A kanyAo sAthe tame vivAha karAve che." A pramANe lekanI vAta sAMbhaLI satyabhAmA roSathI cAlI gaI. pachI kRSNa sarva leTenI samakSa te kanyAone zAbanI sAthe paraNAvI ane jAMbavatIe moTo utsava karyo. eka vakhata zAMbe hasatAM hasatAM dAdA vasudevane kahyuM. "tame ghaNuM rakhaDI rakhaDIne kanyAo meLavI ane huM vinA mahenate ekI sAthe navANuM UThAvI lAvyA. vasudeve kahyuM. "tuM nirlajaja che. huM te bAMdhavanuM dila UMcuM dekhI nagara choDI cAlyA gaye ane vaibhavapUrvaka Avyo, tane to tArA pitAe hAtha kheMcI kADhaye chatAM pAchA deDo Avyo." zabe dAdAnI mAphI mAgI. pAMDenI utpatti ane draupadI svayaMvara baSabhadeva bhagavAnanA vaMzamAM citravIrya thayo. tene dhatarASTra pAMDu ane vidura nAme traNa putro hato. dhrutarASTra rAjya saMbhALate hatuM. te zakunI rAjAnI gAMdhArI vagere ATha bahene paraNyo. tethI tene duryodhana vagere se putro thayA. pAMDu kuntI ane mAdrI nAmanI
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 333 be strIo paraNe. kuMtIthI tene yudhiSThira, bhImu ane arjuna nAme traNa putro thayA ane mAdrIthI nakula ane sahadeva nAme be putra thayo. eka vakhata drapada rAjAe draupadIne svayaMvara ra. A svayaMvaramAM, rAma, kRSNa, pAMDu tenA pAMca putro vagere ghaNu rAjAoe ane rAjakumAra padhAryA. draupadIe pUrvabhavanA kamathI prerAIne pAMce pAMDanA kaMThamAM varamALA nAkhI. rAjAo ane rAjakumAra Azcarya pAmyA ane bolI UThayA, "eka kumArI bhara sabhAmAM pAMca patine vare e moTuM kautuka che. aupadIne pUrvabhava A arasAmAM cAraNamuni padhAryA. temane rAjAoe pUchyuM, "A draupadI pAMca patine kema varI?" muni belyA temAM pUrva-. bhava kAraNa rUpa che. pUrvabhavamAM A draupadI nAgazrI nAme strI hatI. teNe munine kaDavuM tuMbaDuM paherAvyuM hatuM ane tethI te mRtyu pAmI naramAM jaI sAgaradatta zeThane tyAM sukumArikA nAme putrI thaI. tene jinadattanA putra sAgara sAthe paraNAvavAmAM AvI. sAgara tene sparza karatAM agninI peThe dAjha ane AvAsa choDI nAThA. A pachI eka bhikhArIne sukumArikA seMpI paNa bhikhArI be, huM bhIkha mAgIza paNa Ane te sparza nahi karU" pachI sukumArikAe dIkSA lIdhI ane ugra tapa AvyuM. tapa daramyAna eka vezyAne pAMca puruSathI sevAtI dekhI niyANa bAMdhyuM ke "huM A tapanA prabhAvathI AvatA bhavamAM pAMca pativALI thAuM. "sukumArikA AlocanA vagara mRtyu pAmI A draupadI thaI che ane pUrvabhavanA niyANa mujaba pAMca patine varI che"
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 pAMDane vanavAsa pAMDu rAjAnA mRtyu pachI yudhiSThira rAjya saMbhALavA lAge. pAMDunA mRtyu pachI kaure pAMDavone gaNavA na lAgyA ane kapaTa jugAra ramI temanuM sarvasva haraNa karI temane vanamAM kADhayA. teo ghaNA varasa vanamAM bhaTakI chevaTe potAnA sALamAM samudravijaya rAjA pAse gayA. zrIkRSNane rAjyAbhiSeka rAjagRha nagaramAM keTalAka vepArIo ratnakaMbala laI pharatA hatA. pharatA pharatA temane koI jIvayazA pAse laI AvyuM. vepArIoe kaMbo batAvI. jIvayazAe ratnakaMbala aDadhI kimate mAgI. vepArIoe kahyuM, "ame A kRSNanI dvArikAmAM vecI heta to sAruM. AnA karatAM tyAM pisA vadhu upajatA hatA. chatAM vadhu lebhe taNAyA jIva zAnuM citta kaMbala parathI khasI dvArikA ane kRSNanA nAma para ceMcyuM. teNe pUchayuM, "koNa kRSNa? ane kaI dvArikA ?" temaNe kahyuM vasudeva ane devakInA putra zrIkRSNa dvArikAnA rAjA che. A dvArikA jevI suMdara nagarI ame bhUtakALamAM jaI nathI" A sAMbhaLI chavayazA jarAsaMgha pAse gaI ane kahevA lAgI, pitAjI! kRSNa ane yAdavo jIve che ane vaibhavathI rAce che." jarAsaMghe jIva zAne kahyuM, "huM hamaNAM ja prayANa karuM chuM ane zatrunI khabara lauM chuM" pachI khaMDIyA rAjAone bhegA karI jarAsaMghe prayANa karyuM. yAdavo ane jarAsaMdha vacce khUnakhAra jaMga khelA A jaMgamAM zizupAla marAyo ane kRSNanA hAthe jarAsaMgha mRtyu pAmyo jarAsaMdhanA mRtyubAda zatru sainya zaraNe AvyuM. zaMkhezvara pArzvanAtha tIrtha jItanuM ThekANuM senapallI hatuM. te yuddhane ane AnaMda
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 335 vartavAthI AnaMdapura nAme prasiddha thayuM. zrIkRSNa tenI najIka zaMkhapura nAmanuM navIna nagara vasAvI tyAM pArzvanAtha bhagavAnanuM maMdira karAvyuM. te maMdira zaMkhezvara pArzvanAthanA nAme prasiddha thayu pachI rahyuM huM samagra bharatAI kRNe cha mAsamAM jItI lIdhuM ane koTi zilA upADI. pachI zrIkRSNane ardhacakrIpaNAne abhiSeka rAjAoe karyo. prabhu zrI aSTanemi caritra zrI neminAtha bhagavAna dvArikAmAM rAma, kRSNa, zivAdevI, samudravijaya vagerene AnaMda pamADatA vRddhi pAmavA lAgyA. Ama anukrame bhagavAna yauvana vayane pAmyA ane dazadhanuSyanI UMcAIvALA thayA. yauvana vaya pAmelA prabhune mAtApitA bAMdhe ane kRSNabaLadeva vagere sau paraNavAnI prArthanA karatA hatA paNa bhagavAna te vAta na sAMbhaLI hoya tema gaNakAratA na hatA. vairAgya rasathI bhIMjAyela aMtaHkaraNavALA zrI nemikumAra kautuka rahita hatA, chatAM eka vakhata mitro sAthe krIDA karatA karatA prabhu kRSNavAsudevanI AyudhazALAmAM gayA tyAM kautuka dekhavAne utsuka thayelA mitronI vinaMtIthI zrI nemikumAre kRSNanA cakane AMgaLInA agrabhAga upara kuMbhAranA cAkaDAnI peThe pheravyuM, dhanuSyane sahelAIthI namAvyuM, kaumudikI nAmanI gadAne lAkaDInI peThe upADI potAnA khabhA upara rAkhI, ane pAMca janya nAmanA zaMkhane pitAnA mukha para dharI pUryo (vagADa). tatkALa zaMkhanAde AkAza ane bhUmine purI dIdhAM parvatanA zikhare ane mahele kaMpAyamAna thayA. kRSNa, rAma ane dazadazAhe
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 bha pAmI gayA. hAthIo baMdhana taMbhane ukheDI, sAMkaLe toDI gharonI paMktine bhAMgatA nAsavA lAgyA, kRSNanA ghoDAo baMdhane toDI azvazALAmAMthI nAThA AkhuM zahera baheruM banI gayuM nagarajane trAsa pAmyA ane zastrazALAnA rakSake mRta thayA hoya tema paDI gayA. AvA prakArano zaMkha vani sAMbhaLI, "keI zatra utpanna thaye jaNAya che evA vicArathI vyAkuLa cittavALA kRSNa turata Ayudha zALAmAM AvyA. tyAM zrI nemikumArane dekhI Azcarya pAmyA. pachI pitAnA bhujAnA baLanI tulanA karavA mATe kRSNa nemikumArane kahyuM, "he badhu! ApaNe baLanI parIkSA karIe." nemikumAre tema karavA svIkArya eTale kRSNa nemikumAra sAthe mallanA akhADAmAM AvyA. prakRtithI dayALu evA nemikumAre vicAryuM ke jo huM chAtIthI, bhujAthI ke caraNathI kRSNane dabAvIza to tenA zA hAla thaze ? tethI jevI rIte tene anartha na thAya, ane mArI bhujAnA baLane jANe, tevI rIte karavuM yogya che" A pramANe vicAra karI nemikumAre kRSNane kahyuM "vAraMvAra pRthvI para ALoTavA vALu mallayuddha ApaNane na zobhe. chatAM baLanI parIkSA karavI hoya te eka bIjAnA hAtha vALavAnuM rAkhIe" kRSNa vAta ravIkArI ne turata pitAnI bhujA lAMbI karI. kRSNa lAMbA karelA bAhune nemikumAre te netaranI latAnI peThe athavA kamaLanA nALacAnI piTha lIlAmAtramAM turata vALI nAkhe. pachI nemikumAre pitAnI vAma bhujA dharI rAkhI. te vakhate kRSNa te vRkSanI zAkhA jevA zrI neminAtha bAhune viSe vAMdarAnI peThe laTakI rahyAM ane e rIte pitAnuM nAma hari (vAMdaro) yathArtha karyuM. kRSNa potAnuM baLa ghaNu rIte ajamAvyuM, chatAM prabhunA bhujA daMDane jarA paNa namAvI zakyAM nahiM. chevaTe prabhune bAhu staMbha
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 337 cheADI kRSNanemikumArane AliMgana che A pramANe beThyA, "priya banyuM ? jema khadyabhadra mArA baLathI jagatane tRNa samAna mAne che, tema huM tamArA khaLathI jagatane tRNu samAna mAnu chuM." e pramANe kahI nemikumArane visarjana karyAM pachI (caMtAtUra thaI vicAravA lAgyA, "A mahAbaliSTha naimikumAra mArA rAjyane lIlA mAtramAM laI leze. ghaNAM kaSTA veThI meLavelA mArA rAjyanA bhAkatA tA eja thaze. sukha kevaLa kaSTanA bhAgI thAya che, paNa phaLatA buddhimAna meLave che; jue, dAMta muzkelIthI cUM kare che ane jIbha kSaNamAM gaLI jAya che. tyAra pachI kRSNa balabhadra sAthe vicAravA lAgyA, " vAsudeva haiAvA chatAM vRkSanI zAkhA sAthe laTakatA paMkhInI peThe naimikumAranI bhujA sAthe laTakI rahyo AvA mahAbaliSTha naimikumAra ApaNuM rAjya laI leze; mATe have zu karavu ?" A pramANe vicAra kare che evAmAM AkAzamAM devavANI thaI ke, ' he hari ! ' pUrve zrI neminAtha tIrthaMkare kahyuM hatu ke zrI neminAtha bAvIzamA tIrthaMkara kumArAvasthAmAM ja DhIkSA leze." AvI devavANI sAMbhaLI kRSNa nizciMta thayA. eka vakhata aMtaHpurathI parivarelA kRSNa nemikumAra sAthe jalakrIDA karavA raivatAcalanA udyAnamAM gayA. tyAM kRSNe premathI prabhune hAthe jhAlI sarAvaramAM praveza karAvyA ane sutranI pIcakArImAM kezara mizrita jaLa bharI te vaDe prabhune siMcavA lAgyA. vaLI kRSNe rUkimaNI pramukha geApIone paNa kahI rAkhyuM hatuM ke tamAre nemikumAra sAthe nizaMkapaNe krIDA karavI ane kAi paNa rIte vivAha mATe saMmati meLavavI. A pramANe peAtAnA patinI AjJAthI geApIe paNa prabhu sAthe krIDA karavA lAgI. keTalIka strIe prabhu upara kezara mizrita sugaMdhI jaLa chAMTavA lAgI 22
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 keTalIka strIo pupanA daDAothI prabhune vakSarathalamAM mAravA lAgI keTalIka strIo hRdayabhedI tIkSaNa kaTAkSa bANa phekavA lAgI; ane kAmalAnA vilAsamAM catura evI keTalIka strIo mazkarI vaDe vismaya pamADavA lAgI. pachI te badhI strIo ekaThI maLI prabhune vyAkuLa karavA mATe suvarNAdinI pIcakArIomAM sugaMdhI jaLa khUba bharI bharIne chAMTavA lAgI ane ramatamAM tamaya banI gayelI satata paraspara hasavA lAgI. eTalAmAM AkAzavANI thaI ke "he strIo ! tame bhoLI che, kemake A prabhune te bALapaNamAM paNa cosaTha IMdroe jana pramANa pahelA mukhavALA meTA hajAre kaLazathI merU parvata upara abhiSeka karyo hato, te paNa te prabhu jarA paNa vyAkuLa thayA na hatA; te pachI tame prabhune kama vyAkuLa karI zakazo ?" pachI nemikumAra paNa kRSNane tathA te sarva gopIene jaLa chAMTavA lAgyA tathA punA daDA mAravA lAgyA. evI rIte jaLakrIDA karI rahyA bAda sarevarane kAMThe AvI. zrI nemikumAra ne suvarNanA siMhAsana para besADI, badhI gepIe cAre taraphathI gherIne UbhI rahI. kRSNanI paTarANuoe prabhune paraNavA mATe manAvavA karelA prayatna. teomAMthI rUmiNa bolI "he nemikumAra ! atyaMta samartha evA tamArA bhAI te batrIsa hajAra strIo paraNyA che, chatAM tame AjIvikA calAvavAnA bhayathI DarIne kAyara banI eka paNa kanyA paraNatA nathI te ayukta che je tamArI patnInuM bharaNapoSaNa tamArAthI nahi thAya te jema tamArA bhAI potAnI batrIsa hajAra strIonuM bharaNapoSaNa kare che. tema tamArI patnInuM bharaNapoSaNa jarUra karaze tenI cintA karazo nahi." tyAra pachI satyabhAmA bolI, "sSabhadeva vagere tIrthakaroe
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 339 vivAha karyo hato, rAjya karyuM hatuM, viSa bhagavyA hatA. temane ghaNa putro paNa thayA hatA ane teo chevaTe mokSapaNa gayA che; paNa tame te Aja kAI navA mokSagAmI thayA che ! khUba vicAra kare. mane hara gRharapaNAne jANe ane lagna karI bAMdhavonAM manane svastha kare. tame gya samaye IcchAnusAra khuzIthI brahmacarya pALaje, paNa atyAre apratima rUpalAvaNyathI khIlI uThelA A tamArA navayauvanane araNyanA pupanI jema niSphaLa na gumAvo." jAMbavatIe kahyuM, "he kumAra ! sAMbhaLo ane amArAM thanane dayAnamAM lyo. pahelAM tamArA ja vaMzamAM vibhUSaNasamAna evA muni suvrata nAmanA tIrthakara thaI gayA che, teo paNa gRhasthAvAsamAM rahI putra thayA pachI mekSe gayA che. mATe tame paNa vivAha kare ane gRhasthAvAsa bhogavyA pachI IcchA mujaba karaje." padyAvatIe kahyuM "kharekhara A jagatamAM strI vagaranA purUSanI kAMI zobhA nathI. vAMDhA purUSane keI vizvAsa karatuM nathI, strI vinAne purUSa dhUrta gaNAya che. mATe kAMI samajo ane lagna karavAnI anumati Apo. gAMdhArI belI, "ghera padhArelA sagAMsaMbaMdhIonI paroNAgata, uttama mANasane meLAvaDe, parvanA utsava, gharanuM kAmakAja, vivAhanAM kRtya, poMkhaNuM ane sabhA vagere strI vagaranAM zobhatAM nathI." gaurIe kahyuM, "ajJAnI paMkhIo paNa Akho divasa pRthvI para bhaTakI bhaTakIne sAyaMkALe mALAmAM potapotAnI strI sAthe sukhapUrvaka he che. zuM tame te khIo karatAM paNa mUDha dRSTivALA che ke jethI eka paNa strI aMgIkAra karatA nathI. lakSmaNa bolI, "sarva aMge nAnAdi zabhA karavAmAM vicakSaNa, premarasathI manahara, vizvAsanuM pAtra ane duHkhamAM sahAya karanAra evuM priyA vagara bIju koNa che? susImAe kahyuM "ghera padhArela pareNu ane munirAjAnI sevAbhakti
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 tyAra pachI strI vagara bIjuM krANu kare ? ane strI vagaranA purUSa zAbhA zI rIte pAme? mATe hai diyara ! samajo, samajo ane paraNIne gRhasthAvAsa zAbhAveA " AvI rItanI bIjI paNa geApIenI vANInI yuktiethI ane yaduonA AgrahathI mauna rahelA prabhune jarA hasatA mukhathI joi aniSiddham anumatama eTale niSedha karyAM nahi mATe mAnyuM che evA nyAyathI te geApIoe harSita thai UMce svare udghoSaNA karI ke 'naimikumAre lagna karavAnu` ravIkAryuM kRSNavAsudeve ugrasena rAjA pAse jai nemikumAra mATe tenI putrI rAjImatInuM mAguM karyuM" ugrasene dhaNA ja harSathI te svIkAryuM. kRSNe turata samudravijaya pAse AvI te khabara ApyA. te sAMbhaLI khuzI thayelA mahArAjA samudravijaya beAlyA, he vatsa! tamArI pitR bhakti ane bhrAtRvAtsalya joi mane dhaNA harSa thAya che. vaLI tame nemikumArane vivAha karavAnuM kabUla karAvI amArI haMmezAMnI ciMtA dUra karI che" pachI mahArAjA samudravijaye jayAtiSIne meAlAvI lagnanA zubha divasa pUchyA. jyAtiSI eklyA, " hai mahArAja ! varSAkALamAM bIjA paNa zubha kAryo kAi karatuM nathI. te| pachI gRhasthAnuM mukhya kAryAM je vivAha tenI tA vAta ja zI karavI ? '' samudravijaya bAlyA, "huM jyotiSI ! A vakhate jarApaNa kAlakSepa karavA ceAgya nathI, kAraNa ke kRSNe dhaNI mahenate nemikamArane vivAha mATe manAvyA che; mATe vivAhamAM vighna na thAya evA najIkane divasa DhAya te kaheA" joSIe zrAvaNa suda chaThane divasa kahyo. pachI e tithi ugrasena rAjAne paNa kahevarAvI. banne ThekANe vivAha ceAgya sAmagrI taiyAra thavA lAgI. kRSNe AkhA zaherane zaNagArI svarga samAna suzobhita banAvI dIdhuM. lagnane divase zrI nemikanArane ugrasenane ghera laI javAne taiyAra karyA. uttama zaMgAra yukta banelA
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 341 prabhu ta athavALA ratha upara ArUDha thayA. prabhune mastake uttama chatra dharavAmAM AvyuM. banne paDakhe cAra vIMjhAvA lAgyA. anA haNahaNATathI dizAone gajAvI rahelA kumAre prabhunI AgaLa cAlyA. banne paDakhe rAjAe hAthI upara besI cAlavA lAgyA. pachavADe samudravijayAdi dazAhe, kRSNa, balabhadra vagere parivAra hato tyArabAda mahAmulyavALI pAlakhIomAM besI zivAdevI mAtA, satyabhAmA vagere aMtaHpuranI strIo tathA bIjI strIo maMgaLagIta gAtI gAtI cAlI AvI rIte meTI samRddhiyukta banelA zrI nemikumAre AgaLa cAlatA sArathIne pUchayuM, "maMgalanA samuhathI vyApta A sapheda mahela kone che? "sArathIe kahyuM, "kailAsanA zikhara jevo sapheda mahela ApanA sasarA ugrasena rAjAne che, ane ApanI patnI rAmatInI caMdrAnane tathA mRgalocanA nAmanI sakhIo paraspara vAtacIta karI rahI che. te vakhate zrI nemikumArane joI mRgalInAe caMdrAnanA kahyuM, "he caMdrAnanA! strI vargamAM eka rAjImatI ja prazaMsA megya che, kAraNa ke tene A suMdara vAra paraNaze, tyAre caMdrAnanA mRgalocanAne kahevA lAgI, "he sakhI ! vijJAnane viSe catura e vidhAtA AvA adbhuta rUpathI manahara evI rAmatIne banAvI je AvA uttama varanI sAthe tene meLApa na karAve to te zI pratiSThA pAme ?" vAjIMtronA zabda sAMbhaLI rAjImatI paNa mAtAnA gharamAMthI sakhIo pAse AvI ane bolI, "he sakhIo ! ADaMbara sahita AvatA koI vararAjAne jema tame joI rahI che tema zuM huM paNa jovA na pAmuMe pramANe kahI baLathI te banne sakhIonI vacce UbhI rahI. ravAbhAvika saundaryathI zobhI rahelA ane ratnajaDita AbhUSaNothI dedIpyamAna banelA nemimArane joI rAjImatI Azcarya
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 sahita vicAravA lAgI, zuM A pAtAlakumAra che? athavA zu zAkSAt kAmadeva che ? athavA zu' surendra che ?, athavA zu mArA puNyanA samUha A mUrtimAna thaine Avye che ? je vidhAtAe saubhAgya pramukha guNAthI bharelA AvA anupama varane banAvyA che, te vidhAtAnA hAthanuM huM hathI lu MchaNuM karU chuM. AvI rIte nemikumAra sAthe eDDI Tase joi rahelI rAjImatIne abhiprAya jANI mRgalAcanAe prItipUrvaka hAsyathI kahyuM, "caMdrAnanA ! joke A vara guNAthI sapUrNa che. chatAM temAM eka duSaNutA che ja; paNa varanI athI evI rAjImatInA sAMbhaLatAM te kahI zakAya nahi" tyAre caMdrAnanA beAlI OM, "sakhI mRgaleAcanA ! meM paNa te jANyu che, parantu atyAre teA mauna ja ucita che" AvI rIte peAtAnI ja upara hAMsI karatI sakhIonI vAta sAMbhaLI lajjAe karI peAtAnu... madhyasthapaNuM dekhADatI kheAlI, " hai sakhI ! jagatamAM adbhUta bhAgya vaDe dhanya evI kAi paNa kanyAnA A bhartAra hai|, parantu samagra guNA vaDe suMdara evA A varamAM duSaNa kADhavuM e tA dudhamAMthI peArA kADhavA jevu che jema kSIra samudramAM khArAza, kalpavRkSamAM durgaMdha, sUrya mAM andhakAra, suvarNa mAM zyAmatA, lakSmImAM dAridra ane sarasvatImAM mUrkhatA kadApi sabhave nahi, tema anupama vararAjAmAM eka paNa duSaNa saMbhavatuM ja nathI te sAMbhaLI banne sakhIe vinedapUrvaka kheAlI, " hai rAjImaMti ! prathama te! vara gaurava vALA jovAya, bIjA guNNA teA paricaya thayA pachI jaNAya; paNa A varamAM tA te gaurapaNu kAjaLanA raMga jevuM dekhAya che A vara sarva guNa soMpanna hovA chatAM temAM raheluM zyAmatA rUpI eka duSaNa tenA badhA guNAne DhAMkI de che." te sAMbhaLI rAjImatI banne sakhIe prate irSAsahita beAlI. "huM sakhI! Aja sudhI mane
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 343 bhrama hato ke tame mahAcatura ane DahApaNavALI cho, paNa mAre te bhrama atyAre bhAMgI gayo che, have tame sAvadhAna thaIne sAMbhaLo zyAmapaNAmAM ane zyAmavaratune Azraya karavAmAM guNa rahele che, tathA gaurapaNAmAM to kevaLa doSa rahe chekema ke bhUmi, citravelI, agara, karaturI, megha, AMkhanI kIkA, keza, mazA ane rAtri; e sarva varatuo zyAma raMganI che, paNa mahA phaLavALI che, netramAM kIkI kapuramAM aMgAro candramAM cinha, bhejanamAM marI ane citrama rekhA; e sarve kIkI pramukha zyAma padArtho netrAdi padArthone guNanA hetubhUta che. vaLI kevaLa garapaNAmAM avaguNa rahelA che dA. ta. lavaNa kharUM che, hama dahana kare che, ati sapheda zarIravALe rogI heya che ane cUno paravaza guNavALo che pazuone Artasvara sAMbhaLI neminAthanuM pAchA pharavuM ahIM neminAthe AvatAM AvatAM prANuone karUNa ravara sAMbhaLyo. tethI temaNe sArathine pUchayuM, "A zuM saMbhaLAya che?" sArathie kahyuM, "A tamArA vivAhamAM bhojanane mATe vividha prANuo lAvelA che. meMDhA vagere bhUmicaro, tetara vagere khecare ane gAmaDAnAM tathA aTavInAM prANIo ahIM bhajana nimitte paMca pALaze. teone rakSoe vADAmAM pUrelAM che, tethI teo bhayathI pikAra kare che, kAraNa ke sarva jIne prANavinAzane bhaya moTAmAM maTe che." pachI dayAvIra nemiprabhue sArathine kahyuM, yAM e prANIo che tyAM mAre ratha laI jA." sArathIe tatkALa tema karyuM eTale prabhue prANanAzanA bhayathI cakti thaI gayelAM vividha prANIo tyAM joyAM. koIne deraDAthI grIvAmAM bAMdhelAM hatAM, Ine page bAMdhyAM hatAM, keIne pAMjarAmAM pUryA hatA ane keIne pAzamAM nAkhelAM hatAM. UMcA mukhavALAM, dIna netravALAM ane
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 kaMpatA zarIravALAM prANIe neminAtha prabhune joi "pAhi pAhi rakSaNa karI, rakSaNa karA' ema pAtapeAtAnI bhASAmAM melyAM. te sAMbhaLI prabhue sArathine AjJA karI. teone che|DAvI mUkyAM. te prANIo pAtapeAtAnAM sthAnamAM cAlyAM gayAM eTale prabhue pAtAnA rathane peAtAnA dhara tarapha vaLAvyA. vivAha mATe Agraha karatA zivAdevIne prabhue ApelA uttara "" A vakhate temikumArane pAchA vaLatA joI samudra vijaya, zivAdevI pramukha vajaneAe turata rathane jatA aTakAvyA ane zivAdevI mAtA AMkhamAM AMsu lAvI kahevA lAgyAM, "hai jananI vallabha vatsa ! huM prArthanA karU chu... ke tu kAi rIte vivAha karI ane vahunuM mukha dekhADa. mArI lAMbA vakhatanI icchA pUrI kara tyAre temikumAra bAlyA, "he mAtAjI ! tame e Agraha mUkI de mAruM mana manuSya saMbaMdhI srIone viSe nathI, paNa mukti rUpI strInA saMgama karavA utkaTAvALu ane Asakta thayelu che : kemake je strIe rAgIne viSe paNa rAga rahita che te strIone kANu seve? paNa mukti rUpI strI ke je virAgIne viSe rAgavALI che tenI huM icchA karuM chuM." rAjImatInA vilApa A khabara sAMbhaLI rAjImatI mUrchA khAI pRthvI upara DhaLI paDI. tatkAla bhaya pAmelI sakhIo zItala jalathI siMcana karavA lAgI, paMkhAthI pavana vIjavA lAgI ane caMdana rasathI vilepana karavA lAgI. tethI mahAmuzkelIe rAjImatI zuddhimAM AvIne beThI thaI ane netramAMthI ceAdhAra azra vasAvatI mATA ravare vilApa karavA lAgI, "hu yAdava kuLamAM sU*samAna ! he karuNAnidhi! mane ahiM cheADIne Apa kayAM cAlyA? jo ApanA jevA TekIlA
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' 35 mahAzA paNa karelI pratijJAnA bhaMga karaze, teA jarUra samudra paNu maryAdA mUkI deze." vaLI peAtAnA hRdayane kahevA lAgI, " are ! kaTAra ane nirlajaja hRdaya ! jyAre ApaNA svAmI anyatra rAga vALA thayA che, tyAre tuM hajI paNa jIve che ? vaLI nIsAsA mUkatI rAjImatI peAtAnA ravAmIne upAlaMbha sahita kahevA lAgI "huM dhRta ! samagra siddhoe bhAgavelI mukti rUpI gaNikAmAM jo tame Asakta hatA, teA pachI AvI rItanA vivAhanA AraMbhathI tame mane zA mATe viDaMbanA karI !'' rAjImatInA AvA hRdayabhedaka vilApa sAMbhaLI sakhI belI, 'OM sakhI ? leAka prasiddha eka vAta che te sAMbhaLa. je zyAma aAya che te bhAgye ja saraLa aAya che, kadApi AI zyAma saraLa aAya tA samajavuM ke vidhAtAe bhUlathI tene saraLa karyAM che, bAkI mATe bhAge zyAmaLA kapaTI ja DAya che. AvA prIti rahitane viSe tame premabhAva kema kareA che ? tamAre tenI sAthe ze| sabaMdha che? sneha vagaranA, vyavahArathI vimukha, jaMgalI prANIonI jema ghare chatAM gRhavAsamAM bIkaNa, dAkSiNya vagaranA ane svecchAcArI evA naimikumAra kaDhei cAlyA gayA tA bhale gayA. ApaNane tenA AvA svabhAvanI pahelethI khabara paDI te ThIka thayuM. jo kaMda e tamane paraNIne mamatA rahita thayA DhAta tA pachI kUvAmAM utArIne dvAra kApavA jevuM thAta. tame naimikumArane mAtra saMkalpathI ja apAyA hatA, tethI jyAM sudhI temaNe tamAru' pANigrahaNa karyu. nathI tyAM sudhI tameA kanyArUpa ja che, mATe tame ATalA badhA khe krama karI che? prItIne viSe tatpara evA kAI bIjo pati tamArA mATe zodhI kADhIzuM. '' sakhIonAM AvAM vacana sAMbhaLI rAjImatI peAtAnA banne kAna DhAMkI kahevA lAgI. "tame mane na sAMbhaLava.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 lAyaka vacanA krama saMbhaLAvA che! mArA pavitra kuLane kalaka lAge evAM ane kulaTAnA kuLane chAje evAM vacaneA bAlI mane zA mATe du:khI karI che? kadAca sUrya pazcimamAM Uge, samudra mAjhA cheDe ane pRthvI pAtAlamAM pesI jAya, te paNa huM naimikumAra sivAya bIjo pati nahiM karU. huM' mana vacanathI temane varI cukI chu'' vaLI te rAjImatI naimikumArane kahevA lAgI, " Apa dhera AvelA cAcakAne teonI icchA uparAMna ApeA che, paNa prArthanA karatI evI me te! mArA hasta upara ApanA harata paNa na meLavyeA." have virakata thayelI rAjImatI belI, leAkaya zreSTha evA zrI nemikumAranA hasta lagnamahAtsavamAM tA mArA harata para na AvyA, te paNa mArA DhIkSAmaaAtsava samaye tA temanA hasta vAsakSepa karavA vaDe mArA mastaka para avazya thaze." ? vivAha mATe samudra vijayaneA Agraha-prabhune! uttara have parivAra sahita samudra vijaya rAjA naimikumArane kahevA lAgyA, " hai vatsa! evA DhAi nizcayavAda nathI ke na paraNelAja mekSe jAya; kema ke pUrve thaI gayelA RSabhAdi tI karI paNa vivAha karI, bhAga bhAgavIne pachI DhIkSA svIkArI mekSe gayA che; teA tamArU brahamacArInu zuM tee karatAM paNa UMcu pada thaze? zuM paraNelA mAkSe jatA nathI ? mATe huM patRlabha! atyAre vivAhaTharI amArA manAtha pUrA kara" te sAMbhaLI neminAtha prabhu melyA, " RSabhadevAdi tIya karAne bhAgAvalI arpa bhAgavavA mATe vivAha karavA paDayA hate!, paNa mArAM bhAgAvalI karmAM kSiNa thayAM che. vaLI anaMtA jaMtuoneA sahAra karanArA ane saMsArane duHkharUpa karanArA evA eka strInA vivAha mATe Apa zA mATe Agraha karI che?"
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ 347 prabhune dIkSA levAne eka varasa bAkI rahyuM tyAre pitAnA zAzvata AcAra pramANe prabhune dIkSAne avasara jaNAvavA mATe lakAMtika devoe prabhune kahyuM, "he samRddhizAlI! Apa jya pAme, jaya pAme. he kalyANavaMta! Apa jya pAme, jya pAme. he kAmadevane jItanArA ane samarata jatuone abhayadAna denArA prabhu! Apa jayavaMtA varte, ane haMmezAMnA mahetsava mATe Apa dharmatIrtha pravartA" dIkSA potAne dIkSA kALa najIka jANuM prabhue vArSikadAna ApyuM. pachI uttarakurU zibiramAM ArUDha thaI raivatagirinA sahastrApravanamAM padhAryA ane zrAvaNa suda chaThanA divase, citrA nakSatramAM eka hajAra rAjAonI sAthe dIkSA lIdhI. chaTha tapanuM pAraNuM varadatta brAhmaNane tyAM lIrAnathI karyuM. paMcadivya pragaTa thayAM varadatte pAraNAnA rathAne ratnapIThIka racAvI. pachI bAlabrahmacArI nemiprabhue tyAMthI apratibaddhapaNe jagatamAM vihAra AraMbhe rathanemine vRttAnta zrI neminAtha prabhue dIkSA lIdhA pachI temane anujabaMdhu rathane rAmatIne joI kAmAtura thaye. tethI te haMmezAM rAjamatIne apUrva vatu o mokalavA lAgyuM. rAjImatI ema mAnatI hatI ke rathanemi vaDIlabaMdhunA nehane lIdhe mArI upAsanA kare che ane rathanemi ema mAnatA ke rAjImatI mArA uparanA rAgane lIdhe mArI sevA svIkAre che. zubha AzayathI rAjImatI tene ghera jatI hatI tyAre rathanemi bhejAInI mazkarI karato. eka vakhata teo ekAMtamAM, hatAM tyAre rathanemie kahyuM, "huM tane paraNavA taiyAra chuM chatAM tuM zA mATe vRthA yauvana gumAve che? mAro bhAI te bhogathI ajJAta,
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 hate mATe tene tarachoDI. paNa huM te tArA para rAgavALa chuM" A sAMbhaLI rAjImatIe tene ghaNe bedha Ape, paNa madirA pIdhelAnI peThe tenA para baMdhanI kaMi asara thaI nahi. eka vakhata rAjImatIe tene samajAvavA mATe kaMTha sudhI dudhanuM pAna karI, rathanemi pAse suvarNa thALa maMgAvI, mIMDhaLa, khAI temAM mana karyuM. pachI rathanemine kahyuM, "A tame pI jAo" tyAre rathanemie kahyuM, "zuM huM thAna chuM ?" rAjImatIe kahyuM, "tArA vaDIlabaMdhue mane vamana karI che te mAre upama karavAne kema Icche che?" te sAMbhaLI rathanemi lajavA ane teNe rAmatInI AzA choDI dIdhI. zrI nemi prabhune kevaLa jJAna jagatanA sarva jI para samadaSTi rAkhatA bhagavAna chadamI kALamAM copana divasa vItAvyA pachI raivatagirinA sahasrAmravanamAM padhAryA ane eka vRkSanI nIce AThama tapa karI kAusaga dhAne rahyA. ahIM ghAtakarmano kSaya thatAM, Aso vada amAvAsyAnA divase, citrA nakSatramAM, prabhune kevaLajJAna thayuM. devoe kevaLajJAna mahatsava karI samavasaraNanI racanA karI. prabhu pUrvArathI pravezI, esavIsa dhanuSya UMcA caityavRkSane pradakSiNa daI, "namo tindurasa' kahI, pUrva bhimukhe siMhAsana upara ArUDha thayA. zrIkRSNa parivAra sahita samavasaraNamAM AvyA ane bhagavAnane vAMdI, IndranI pAchaLa beThA. dezanA pUrI thayA bAda zrIkRSNa rAjamatinA rAganuM kAraNa pUchayuM. bhagavAne potAne tenI sAthene ATha bhavane saMbaMdha kahyo. tIrtha sthApanA varadattakumAre be hajAra kumAra sAthe dIkSA lIdhI. varadatta vagere bhagavAnanA agiyAra gaNadhara thayA. yakSiNI vagere sAdhvIo thaI.
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 349 vAsudeva, baLadeva, zivAdevI, devakI vagere zrAvakavratano svIkAra karI zrAvaka zrAvikA thayAM. Ama caturvidha saMdhanI sthApanA thaI prabhunA zAsanamAM gamedha nAme yakSa zAsanadeva thaye ane aMbikA nAme zAsanadevI thaI. draupadI haraNa eka vakhata nArade pAMDavonI sabhAmAM barAbara cogya satkAra nahi thavAthI dhAtakIkhaMDanI aparakaMkA nagarIne potara rAjA pAse draupadInuM haraNa karAvyuM tyAre pAMDee kRSNanI madada mAgI. kRSNa lavaNasamudranA susthita devanuM ArAdhana karI, tenI madadathI samudra utarI, amarakaMkA gayA. tyAM prathama pAMDe ekalA te rAjA sAthe yuddha karavA gayA paNa temane te te rAjAe kSaNavAramAM harAvI dIdhA. pachI kRSNa phakta zaMkhanAdathI ane dhanuSyanA TaMkAthI tene harAvI nasADI mULe parAbhava pAmele te rAjA draupadIne zaraNe gaye. tyAre teNe kahyuM, "strIne veza laI, tuM mane AgaLa karIne, seMpI, mAphI mAgIza, te jIvIza." pachI teNe tema karyuM. tyAM ghAtakI khaMDamAM, muni suvrata svAmInA samavasaraNamAM kapila vAsudeva beThA hatA. temaNe kRSNane zaMkhanAda sAMbhaLI prabhune pUchayuM, he svAmI ! amArA je zaMkhanAda kone." prabhue kahyuM, "kRSNa vAsudevane kapile pUchayuM, "ekarasthAne be vAsudeva heAya ?" bhagavAne kahyuM, "eka sthAne be tIrthakara, be cakravatI temaja be vAsudeva heya nahi, paNa pottara rAjA draupadInuM haraNa karI lAve che tethI tene levA sArU kRSNa AvyA che." kapilane vicAra kRSNanuM Atithya karavAne hato paNa prabhue jaNAvyuM ke be vAsudeva eka ThekANe bhegA thAya ja nahi. pachI kRSNa samudramAM ghaNe dura gayA tyAre te rAjAe samudra kinAre AvI zaMkhanAda karI jaNAvyuM, "huM tamane maLavA AvuM
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 chu" mATe pAchA vaLe " kRSNe za MkhanAdathI jaNAvyu, "ame Ne dura gayA chIe, tethI pAchA vaLavuM azakaya che.' (( ', draupadIne lai AvatA pAMDavAne kRSNe kahyuM, "huM susthitadevanI vidAya laI AvuM chuM. tame jAo." pachI pAMDavA gaMgA utarI vicAravA lAgyA, ''kRSNanu baLa keTaluM che te joie " ema vicArI je nAvamAM AvyA hatA te nAva pAchuM nA meAkalyuM. zrI kRSNa tarI sAme AvyA ane pAMDavAne mUchyuM. "tame nAvamAM AvyA ke tarIne ?'' temaNe kahyuM, "nAvamAM.'" kRSNe pUchyuM, "tAla pAchu... kema na meAkalyu !" temaNe kahyuM. "tamArA baLanI parIkSA karavA " kRSNe kahyuM, "are mUrkhA! atyAra sudhI jarAsaMdha joDe laDatAM ane draupadIne pAchI lAvatAM mArU baLajoyuM nahiM ?' pachI leAha daMDa vaDe pAMDavAnA ya bhAMgInAkhI temane dezapAra karyAM ane temanI gAdIe abhimanyunA dikarA parIkSatane besADayA. pachI kuntIe jai kRSNane vinaMtI karI AthI vAsudeve pAMDavAne pUrva samudranA taTa upara vasavAnI rajA ApI. pAMDave| tyArabAda pAMDu mathurA vasAvI rahyA. tIrtha sthApanA pachInA prasagA devakIne cha putranA meLApa neminAtha bhagavAna vihAra karatA dripura nagaramAM AvyA. tyAM devakIjInA cha putro je sulasAne ghera meTA thayA hatA temaNe prabhu pAse dvIkSA lIdhI. tee dIkSA laI dvArakA AvyA tyAM i-me jaNa joDe vaheAravA jatAM, devakIjIne ghera traNe joDAM eka pachI eka gAcarI levA AvyA. chaenu rUpa kRSNanA sarakhuM hAvAthI devakIjI pUchavA lAgyAM, "mahArAja! Apa bhUlA paDayA che." temaNe kahyuM. "ame cha bhAie chIe tethI tamane ema lAgyuM haze." pachI nemInAtha prabhune te saMbaMdhI vRttAnta pUchyA tyAre temaNe sa
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ 351 hakIkata kahI. chae sAdhuone joi devakInA stanamAMthI dUdha jharavA lAgyu. devakIe kahyuM", "mane eTalA kheda thAya che ke merUM kAI ne ramADayA nahi" prabhue kahyuM "tame pUtra bhatrAMtamArI zAkayanAM sAtaratnA cAryA 'hatAM. pachI jayAre te rAvA lAgI tyAre mAtra eka ratna pAchuM ApyuM hatu. tethI tamArA sAte putro tamArA hAthamAMthI gayA ane kRSNa pAchA maLyA." A pramANe sAMbhaLI devakI peAtAnA pUrva bhavatuM kRtya vakhADatI, peAtAne dhera gaI ane putranI IcchAthI khedayukta rahevA lAgI. eka vakhata kRSNe AvI puchyu, " tame kema duHkhI che ! '' devakI bolyAM, "mArUM jIvana badhu niSphaLa gayuM; krama ke tame naMda ne ghera meATA thayA ane tamArA cha bhAie sulasAne ghera meTA thayA. meM tA sAtamAMthI ekane paNa ramADayA nahi. bALakanuM lAlana pAlana karavA huM' putra icchuM chuM." gaja sukumAla caritra kRSNe kahyuM, "tamArA manAratha pUrNa karIza" kRSNe nagameSI devanu ArAdhana karyuM eTale teNe pratyakSa thai kahyuM. "tamArI mAtAne putra thaze. paNa yauvana pAmatAM dvIkSA leze" eTalu kahI deva jatA rahyo pachI devakIne eka putra thayA. pitAe tenu' nAma gajasukumAra pADayuM. anukrame te meATA thatAM, peAtAnI icchA virUddha be kanyA paraNyA. temAMnI eka drumarAjAnI putrI prabhAvatI hatI ane bIjI sAmazamAM brAhmaNanI sAmA nAmanI kanyA hatI eka vakhata neminAtha bhagavAna tyAM samavasaryAM. temanI dezanA sAMbhaLI vairAgyavaMta thai gajasukumAre DhIkSA lIdhI. te mAtApitAne ativallabha DhAvAthI kRSNa, devakI vageree gADha svare rUdana karyuM". kevaLajJAna ane mekSa je divase dIkSA lIdhI te ja divase gajasukumAra muni prabhunI
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35ra AjJA laI, sAyaMkALe ramazAnamAM jaI, kAusagadhyAne rahyA. tevAmAM kAMIka kAraNe bahAra gayelA semazarmA brAhmaNe temane dIThA. temane jeI somazarmAe ciMtavyuM, "A gajasukumAra kharekhare pAkhaMDI che tene dIkSA levAne vicAra hato chatAM mArI putrIne duHkhI karavA ja tene para" Ama ciMtavI somazarmAe baLatI citAnA aMgArAthI pUrelI eka ghaDAnI ThIba tenA mAthA upara mukI tenAthI atyaMta duHkha thayA chatAM paNa gajakumAre te sarva samAdhipUrvaka sahana karyuM tethI e muninA karma rUpa sarva iMdhana baLIne bharama thaI gayA ane tatkALa kevaLajJAna prApta karI AyuSya pUrNa thavAthI te muni mekSe gayA. savAramAM kRSNa gajasukumALa munine vAMdavA neminAtha prabhu pAse AvyA ane pUchayuM, "mAre bhAI kyAM che? prabhue sarva vRttAnta kahyuM eTale kRSNa mUrNita thayA. thoDIvAre saMjJA prApta thatAM pUchayuM, "mAre somazarmAne zI rIte oLakhave " prabhue kahyuM, "e somazarmAnI upara tame krodha karazo nahi, kAraNa ke tamArA bhAIne sadya mekSa prApta thavAmAM te sahAyakArI che. have tamAre tene oLakha hoya te ahIMthI pAchA vaLIne nagarImAM praveza karatAM, tamane joI, je mastaka phATIne maraNa pAme, tene tamArA bhAIne vadha karanAra jANI lejo." pachI kRSNa potAnA bhAIno uttara sarakAra karyo. tyAMthI kheyukta citte pAchA vaLIne dvArakA nagarImAM pesatAM temaNe pelA somazamAM brAhmaNane mastaka phATIne marI jato joye; eTale tatkALa deraDA bAMdhI, mANasanI pAse AkhI nagarImAM pheravAvI, gIdha vagere pakSIone navuM balidAna ApavA mATe bahAra pheMkAvI dIdhe. gajakumAlanA zethI prabhunI pAse ghaNA yAdavee ane
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ 353 vasudeva vinA nava dazArDAe dvIkSA lIdhI. prabhunI mAtA zivAdaivIe, neminAthanA sAta saaAdara baMdhuoe ane kRSNanA aneka kumArAe paNa dIkSA lIdhI. rAjImatIe paNa DhIkSA lIdhI nakalatI, rAhiNI ane devakI vinA vasudevanI sarva sIe vrata grahaNa karyuM. kanakavatIne dharamAM ja kevaLajJAna thayuM ane eka mAsanu anazana karI te sAdhvI mekSe gayAM. nala:sene sAgaracaMdrane karelA upasa rAmanA pautra ane niSidhanA putra sAgaracaMdra virakta buddhivALA DhAvAthI prathama te aNuvratadhArI thayA hatA. te zrAvakanI agiyAra piDamA vahevA lAgyA. ekavAra teNe kAusaga karyAM hatA tyAre haMmezAM tenA chidrane jonAra nabhasene tene DhIDhe; eTale tenI pAse AvI nabhaHsena beklyA, "are pAkhaMDI ! atyAre A tuM zuM kare che? maLameLAnA haraNamAM teM je karyuM hatuM tenuM phaLa have bhAgava." ema kahI te durAzayI nabha:sene tenA mastaka para citAnA aMgArAthI pRlA ghaDAne kAMThalA mUkayA. te upasane samyagabhAve sahana karI, tenAthI dugdha thaine, sAgaracaMdra paMcaparameSThI namaskAranuM smaraNa karatAM karatAM mRtyu pAmI devaleAkamAM gayA. Indra karela kRSNa prasa'zA kRSNane daivI bherInI prApti eka vakhate Indre sabhAmAM kahyuM, "kRSNa vAsudeva hamezAM kAinA paNa doSane cheADIne mAtra guNanuM ja kIrtana kare che. ane kaDhI paNa nIca yuddha karatA nathI." IndranA vacana para zraddA nahi rAkhanAra kAI devatA! tenI parIkSA karavA mATe tatkALa dvArakAmAM AvyA. e vakhate kRSNe rathamAM besIne svecchAe krIDA karavA jatA hatA. tyAM mArgamAM te devatAe eka zvAnane marelA vikLyeoN. tenA zarIramAMthI 23
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 ghaNI durgadha phelAtI hatI ane leke dUrathI paNa te sahana karI zaktA nahi. te zvAnane joI kRSNa kahyuM, "A kRSNavaNIzvAnanA mukhamAM pAMDuvarNa dAMta kevA atyanta zobhe che?" pachI pelA deve cAra thaI kRSNanA azvaratnane harI lIdhuM, tenI pAchaLa kRSNanA aneka sauniko doDyA. temane paNa te deve jItI lIdhA eTale kRSNa pite deDI, tenI najIka jaI bolyA, "are cora! mArA atharatnane choDI de." deve kahyuM, "mane yuddhamAM jItIne azva " "kRNe kahyuM, "tuM rathamAM besa, kAraNa ke huM thI chuM." deve kahyuM, "mAre ratha ke hAthI vagerenI koI jarUra nathI; mArI sAthe yuddha karavuM hoya te bAhu (pAda) yuddhathI yuddha karo." kRSNa kahyuM "jA, azva laI jA, huM hAryo, kemake kadI sarvasvane nAza thAya te paNa huM adhama yuddha karavAne nathI" A sAMbhaLI te deva saMtuSTa thayo ane kRSNane varadAna bhAgavAnuM kahyuM, kRNe kahyuM, "hamaNAM mArI dvArakApurI roganA upasargathI vyApta che, te tenI zAnti mATe kaMIka Apo" pachI devatAe kRSNane eka bherI nagADuM). ApI kahyuM, "A bherI che cha mAse tamAre nagarImAM vagaDAvavI Ana zabda sAMbhaLavAthI pUrvanA utpanna thayelA sarvavyAdhi ane upasargo nAza pAmaze ane cha mAsa pata navA vyAdhi vagere upasarga thaze nahi" A pramANe kahI te deva sthAne gaye. zrIkRSNa cha cha mahine A bherI vagaDAvatA ane dvArikA nirupadrava rAkhatA. paNa bherI pAlakane lobha lAge; teNe bherInA TukaDA dravya laI bIjAne vecI tene sthAne banAvaTI TukaDA joDayA. Ama jate divase bherI nakAmI nIvaDI. zrIkRSNane AnI khabara paDatAM tene nAza karyo ane aThama tapa karI bIjI bherI meLavI. dhavaMtarI ane vitaraNuM vaidya kRSNa dhavaMtarI ane vaitaraNI nAmanA be vaidyone vyAdhinI
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 355 cikitsA mATe rokyA hatA. dhanvanarI pApavALI cikitsA karato hato ane vitaraNI nirdoSa cikitsA karate hato sAdhuo jyAre dhanyatarIne kahetA ke A auSadha amAre vAparavA yogya nathI tyAre teone te sAme javAba Apato ke "sAdhune egya Ayurveda bhaNyo nathI, mATe mAruM vacana mAnaze nahi ane te pramANe karazo nahi." vaitaraNI vaidya bhavya jIva hatA. te jene je cikitsA karavA yogya hoya batAvatA ane auSadha paNa tene egya ApatA prabhune pUchavAthI zrIkRSNa jANyuM ke dhanya tarI marIne sAtamI nara jaze ane vaitaraNI vaidya marI viMdhyAcaLamAM vAnara thaze ane tyAM bhUlA paDelA muninI cikitsA karI deva thaze A sAMbhaLI zrIkRSNa dhIme dhIme bhAvika ane haLavA pariNAmI banyA. vakALamAM rAjamaMdiramAM rahevAne kRSNa lIdhele abhigraha anyadA varSARtunA AraMbhamAM zrI neminAtha prabhu dvArakA samIpe AvIne samavasaryA. kRSNa prabhune pUchayuM, "tame ane bIjA sAdhuo varSARtumAM kama vihAra karatA nathI ?' prabhu bolyA. "varSARtumAM badhI pRthvI vividha jaMtuothI vyApta thAya che, tethI jIvane abhaya ApanArA sAdhuo te samayamAM vihAra karatA nathI. kRNe kahyuM "huM paNa varSAkALamAM rAjamaMdiramAM ja rahIza ane gamanAgamanathI thatI jInI virAdhanA aTakAvIza." A abhigraha laI kRSNa tyAMthI jaI potAnA rAjamaMdiramAM praveza karyo ane dvArapALone AjJA karI ke "varSARtunA cAra mAsa paryanta keIne paNa rAjamahelamAM AvavA devo nahi." vIre sALavI dvArakA nagarImAM vIro nAme eka sALavI viSNune bhakta hato
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 te kRSNanAM darzana ane pUjA karIne ja bhejana karate. kRSNanA pUrvokta hukamathI dvArapALe varSAkALamAM tene kRSNa maMdiramAM praveza karavA dIdho nahIM, tethI te reja dvAre ja besI rahIne kRSNane udezIne pratidina pUjA karatA, paNa kRSNanAM darzana na thavAthI te bhajana karato nahIM. e pramANe jyAre varSAkALa vItI gaye ane kRSNa rAjamahelanI bahAra nIkaLe, te vakhate sarva rAjAo ane vIre sALavI dvAra pAse AvIne UbhA hatA. vIrA sALavIne ati kRza thaI gayela joIne kRSNa pUchayuM, "tuM kema kRza thaI gaye che ?" eTale dvArapALee tenuM kRza thavAnuM je yathArtha kAraNa hatu te kahI jaNAvyuM. pachI kRSNa kRpA karIne tene hamezAM potAnA mahelamAM akhalitapaNe AvavA devAne hukama karyo. anyadA kRNa parivAra sahita zrI neminAthane vAMdavA gayA. tyAM bhagavate kahelo yatidharma sAMbhaLIne kRSNa bolyA, "huM yati dharma pALavA samartha nathI. paNa bIjAone dIkSA apAvavAne ane tenI anumodanA karavAne mATe niyama che. je daI dIkSA leze tene huM aTakAvIza nahi paNa tene niSkramaNatsava karIza" A abhigraha laIne viSNu avarathAne gayA. A arasAmAM eka vakhata kRSNanI kuMvarIo namavA AvI. teNe temane kahyuM. "tame dAsI thaze ke svAminI?" kuMvarIoe kahyuM, "vAmInI" kRSNa kahyuM, baravAminI thavuM hoya te dIkSA le" kuMvarIoe kRSNanuM vacana mAna rAkhyuM ane dIkSA lIdhI. paNa eka kuMvarIe mAnI zikhavaNIthI kahyuM, "mAre dAsI thavuM che." kRSNa vicAryuM, "mAruM saMtAna saMsAramAM rakhaDe tema na thavuM joIe. mAre te saMsArathI bacI saMyama mArge jAya te sarva prayatya karavo joIe." kuMvarIne te vakhate teNe rajA ApI paNa te kuMvarIne keTalAka divasa bAda sALavI vere paraNAvI
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 ane tene kahyuM, "tuM tenI pAse dhatuM badhuM kAma karAvaje ane jo tArUM na mAne teA phaTakAraje. paNa mArI kuvarI che ema mAnI upekSA karIza tA tane sajja thaze." vIrA kRSNanI kuMvarI maMjarIne peAtAne ghera laI gayA. paNa maMjarI vIrA upara hukama calAvavA lAgI ane belavA mAMDI, tu kALI jevA che, bhAna vina!ne che." vIrAe tene khUba mAra mAryAM. te rAtI rAtI pitA pAse AvI. pitAe kahyuM, "teM tAre hAthe dAsIpaNuM mAgyuM che ane dAsIpaNu tA Avuja DhAya." putrIe pitAne kahyuM, "mApha karI ane mane A jaDavIrAnA kabajAmAMthI cheADAvA ane svAmipaNu apAveA.' kRSNe tene prabhu pAse dIkSA apAvI. zrIkRSNe muniva`danathI upAjela tIrthaMkara nAma kamada eka vakhata kRSNe badhA sAdhuone dvAdazAvata vaMdanA karavA mAMDI, eTale bIjA rAjAe tA thADA thADA munione vAMDhavAthI niveda pAmIne besI gayA, paNa kRSNanI mAphaka vIrAe tA sarva sAdhuone dvAdazAvata vaMdanA karI. pachI kRSNe prabhune kahyuM, sarve munione dvAdazAvata vaMdanA karavAthI Aje mane jeTalA thAka lAgyA che teTalA thAka traNa seA sATha yuddho laDavAmAM mane lAgyA na hate." eTale sarvajJa prabhu beAlyA, " he vAsudeva ! tame Aje dhaNuM puNya, samakti ane tIrthaMkara nAmaka upArjana karyu" che. vaLI sAtamI narakane yeAgya kamapudgaLAne khapAvIne trIjI narakane yAgya AyuSya tame bAMdhyuM che." kRSNe kahyuM, pharIvAra samunine traMdana karu tA mUkhanI jema mArUM narakanuM AyuSya mULamAMthI kSaya thai jAya? prabhu bAhyA, huve je vaMdanA karI te dravya vaMdanA thaze ane phaLa tA bhAva vaMdanAthI maLe che, anyathA maLatu nathI " vIrAe tamArI sAthe saM sAdhune vaMdanA "huM bhagavana ? 35
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 - karI. chatAM dravya vaMdana haivAthI tene khAsa lAbha tha nathI." DhaDhaNa muni pUrvabhava kRSNane DhaMDhaNa nAmanI strIthI DhaMDhaNa kumAra nAme putra thayo hate. eka divasa zrI neminAtha prabhu pAsethI dharma sAMbhaLI, saMsArathI virakta thaI teNe dIkSA lIdhI. DhaMDhaNa muni prabhu sAthe vihAra karavA lAgyA, paNa pUrve bAMdhela aMtarAya karmanA udayathI te jyAM jAya tyAM tene AhArAdi kAMI maLe nahi. eTaluM ja nahi paNa je munio tenI sAthe jAya temane paNa kAMI maLe nahi. pachI sarva sAdhuoe maLI zrI neminAtha prabhune pUchayuM, "ApanA ziSya ane kRSNa vAsudenA putra hovA chatAM, DhaDhaNa munine dvArakAmAM bhikSA kema maLatI nathI ?" prabhu bolyA, "pUrve magadha dezamAM dhAnya pUraka nAmanA gAmamAM pArAsara nAme eka rAja sevaka rahetA hatA. te gAmanA le pAse rAjanA khetaro vavarAvato hato, paraMtu bhejana veLA thavA chatAM ane bhejana AvI gayA chatAM, te lokone bhejana karavA rajA ApatA nahi, paNa bhUkhyA, tarasyA ane thAkelA baLado vaDe te gAmaDIAo pAse haLa kheDAvato. hato, e kAryathI teNe aMtarAyakarma bAMdhyuM che. tenA udayathI tene bhikSA maLatI nathI" A pramANe prabhunA vacana sAMbhaLI DhaMDhaNamunine pazcAttApa thaye; tethI teNe prabhu pAse abhigraha lIdho ke "mAruM aMtarAyakarma kSaya thaze ane mArA labdhithI AhAra maLaze tyAre ja grahaNa karIza." DhaMDhaNamunine kevaLajJAna eka vakhata zrIkRSNa prabhune vAMdI pAchA pharatAM DhaMDhaNamunine dekhI, hAthI uparathI utarI page lAgyA. A joI eka zeThe temane modaka vahorAvyA DhaMDhaNamunine lAgyuM, "Aja mArUM aMtarAma
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 359 kSINa thayuM." pachI prabhu pAse jaI pUchayuM, "bhagavAna mArUM aMtarAyakarma kSINa thayuM ke nahi ?" prabhu bolyA, "kRSNa tane vaMdana karyuM tethI. bhikSA maLI che. hajI tArUM aMtarAyakarma kSINa thayuM nathI. DhaMDhaNa bhikSA nirjIva bhUmi para pAThavavA lAgyA. te vakhate "aha" nA pUrve pAjIta karmone kSaya the bahu muzkela che, ema vicAratAM te munine kevaLajJAna utpana thayuM. rAjImatI ane rathanemi eka vakhata sAvI rAjImatI sAdhvIo sAthe prabhune vaMdana karavA giranAra para jatI hatI. mArgamAM atizaya varasAda thavAthI bIjI sAvIo jude jude sthAne vIkharAI gaI. varasAdanA jaLathI bhIMjAyelA vastravALI rAmatI paNa jalanA upadrava rahita sthAna ne zodhatI hatI evAmAM eka guphA joI temAM dAkhala thaI. ane te guphAmAM pahelethI dAkhala thayele rathanemine na jovAthI teNe potAnAM bhIMjAyelA vastro sukvavAne cAre tarapha nAkhyAM. devAMganAonA rUpanI paNa hasI karanArA saundaryavALI ane sAkSAta kAmadevanI strI jevI atisuMdara rAjImatIne vastra rahita jaI kAmAtura thayelA rathanemi te vakhate potAnuM munipaNuM bhUlI gayA. zrI neminAthathI tirarakAra pAmelA kAmadeve te vairano badalo temanA bhAI rathanemi upara lIdhe ane kAma vidhavala banelA rathanemi kula lajajA tathA dhIraja choDI rAmatIne kahevA lAgyA, "he suMdarI! sarva aMganA bhegasaMgane yegya ane saubhAgyane khajAnA rUpa evA A tArA anupama dehane tuM tapasyA karI zA mATe zeSavI nAkhe che? tArI IcchAthI tuM ahIM Ava, ApaNe janma saphaLa karIe; ane pachI chevaTanI avasthAmAM ApaNe baMne tapavidhi AcaraNuM. "AvA vacana sAMbhaLI ane rathanemine joI mahAsatI rAjImatIe takALa
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ 360 vaso vaDe potAnuM zarIra DhAMkI dIdhuM ane bolI "he mahAnubhAva! narakanA mArgarUpa A nIca abhilASa tame kema kare che ? sarva sAvaghatyajI pAchA tenI vAMchA karatA tame zuM zayatAna nathI? agaMdhana kulamAM utpanna thayelA sarpo je tiryaMca jAtinA che, teo paNa prANane melAne pAchuM IcchatAM nathI. te vamelAne pAchuM IcchatA tamane koI vicAranA A rathanemi samaje, samajo. mahAbhAgyege maLelA A munivratanuM bhAna na bhUle." ItyAdi vAkyo vaDe rAjImatIe pratibaMdhita karelA mahAmuni rathanemi pAchA zubha sthAnamAM sthira thayA. ane neminAtha prabhu pAse prAyazcita AlecI tIvra tapa tapI, mekSe gayA. rAjImatI paNa vizuddha bhAvathI dikSA ArAdhI, ane mekSapada pAmyA. pAlaka ane zAbanuM neminAtha prabhune vaMdana eka vakhata neminAtha bhagavAna raivatagiri para samavasaryA te khabara jANa kRSNa pAlaka ane zAMba vagere putrone kahyuM. "je savAre vahelA UThI sauthI prathama prabhune vAMdaze tene huM vAMchita ApIza." te sAMbhaLI. zAbakumAre prAtaHkALe zayyAmAMthI UThI, gharamAM ja rahI bhAvathI prabhune vaMdana karyuM. pAlake vahelA UThI, moTA azva upara besI, utAvaLA giranAra para jaI prabhune vaMdanA karI. pachI kRSNa pAse AvI teNe darpaka nAmanA azvanI mAgaNI karI kRSNe kahyuM, zrI nemi prabhu jene prathama vaMdanA karanAra kaheze tene azva ApIza kRSNa prabhu pAse jaI pUchayuM, "Apane prathama koNe vadanA karI che? prabhu belyA, "pAlake dravyathI ane zabe bhAvathI prathama vaMdanA karI che kRSNa pUchyuM, "e kevI rIte ?" eTale prabhu belyA ke "pAlaka abhavya che ane jAMbavatIne putra zAMba bhavya che" te sAMbhaLI kRSNa kepa karI, bhAvarahita pAlakane kADhI mukyA ane zAMbane uttama azva Ape.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 361 dvArakAne agnithI nAza eka vakhata zrIkRSNa neminAtha prabhune pUchayuM, "A dvArakA, mAre ane yAdavone nAza zI rIte thaze ?" prabhu belyA, "bhAvI prabaLa che te koInAthI pheravAtuM nathI A zorIpuranI bahAra koI pavitra tApasa rahe che. eka vakhate teNe yamunA dvIpamAM jaI kaI nIca kuLanI kanyA sevI. tenAthI tene pAyana nAme eka putra thaya che. brahmacarya pALanAra ane IndriyanuM damana karanAra te dvApAyana RSi yAdanA sanehathI dvArikA samIpa raheze. tene kaI vakhata zAMba vagere yAdava kumAra, madirAthI aMdha thaI mAraze. tethI krodhAMdha thayela te pAyana, deva thaI, yAdavo sahita, dvArakA bharamIbhUta karaze ane tamArA bhAI jarAkumAranA hAthe tamAruM mRtyu thaze" zrIkRSNa jevA hajArenA pAlakanA mRtyu kalaMkathI bacavA jarAkumAre dvArikA choDI koI nirjana jaMgalamAM Azraya lIdhe ane kRSNa dvArikAmAM udaghoSaNA karI ke dArU ane sAdhanane tyAga kare dArU pInAra rAjaya gunegAra gaNAze" lekee dArU ane dArUnA sAdhane pheMkI dIdhAM. eka vakhata siddhArtha nAmanA sArathIe baLadevane kahyuM "dvArakA ane yAdavone nAza huM joI zakIza nahi, mATe mane dIkSA levAnI rajA Ape." baLadeve kahyuM, "huM tAre viga zI rIte sahana karIza? huM tane choDavAne azakta chuM tathApi tane rajA ApuM chuM paNa je tuM tapasyA karIne deva thAya te mane saMkaTa samaye sahAya karaje" ema kahI tene rajA ApI. eTale sArathIe dIkSA lIdhI. ahIM dvArakAnA leTee je kuMDamAM madirA nAMkhI dIdhI hatI tyAM vividha vRkSanA sugaMdhI puSpothI te ghaNI svAdiSTa thaI. eka vakhata, vizAkha mAsamAM zAMkumArane kAI nekara pharatA pharate tyAM
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36ra AvyuM. teNe kaMDamAMthI madirA pIdhI. tenA svAdathI harSa pAmI, temAMthI eka masaka bharI te zabakumAra pAse lAvyA. zAMbakumAre te pIdhI ane bIjA paNa ghaNA yAdavae tyAM jaI te svAdiSTa madirA pIdhI. pachI tyAM temaNe krIDA karatA kapAyana RSine che. tene joIne zabakumAra bolyA, "A amArI nagarIne bALI nAkhanAra che. mATe ene ja mArI nAMkho." eTaluM kahetAmAM te sarva yAda tenA upara tuTI paDyA. ane mRtaprAya karI daI tyAMthI ghera AvyA kRSNa A vAta sAMbhaLI manamAM ati kheda dharI, baLadeva sAthe, pAyana pAse AvyA ane dvipAyanane namravANI vaDe zAna karavA lAgyA, paraMtu tene krodha zamyo nahIM ane kahevA lAge, "he. kRSNa! meM dvArakAne bALI nAkhavAnuM niyANuM karyuM che, mATe tamAruM saghaLuM kahevuM nakAmuM che. dvArakAmAMthI tamArA be sivAya keIne chUTakAro thaze nahi." pachI kRSNa, baLadeva pazcAtApa karatA ghera AvyA bIje divase kRSNa nagaramAM ghoSaNA karAvI ke havethI sarva lokoe dharmamAM tatpara rahevuM. pachI sarva janae dharma kArya karavAne AraMbha karyo. A arasAmAM neminAtha prabhu giranAra para AvI same saryA. zAMba pradhumna vagerenI dIkSA tyAM kRSNa vagere vAMdavA gayA. dezanAne ane zAMba, pradhumna, niSedha rUkimaNI, jAMbuvatI vagere ghaNAM strI purUSoe dIkSA lIdhI. pachI kRSNanA pUchavAthI prabhue kahyuM, "pAyana AjathI bArame varSe dAraka bALaze." A sAMbhaLI kRSNa vicAra karavA lAgyA ke "samudravijaya vagerene dhanyavAda ghaTe che kAraNa ke temaNe dIkSA laI svazreya sAdhyuM. mane dhikkAra che ke huM rAjayamAM lubdha thaI paDI rahyo chuM" kRSNane Avo Azaya jANI prabhu bolyA, "kadIpaNa vAsudeva dIkSA letA ja nathI. teo hamezAM narakagAmI ja hoya che. tame paNa ahIMthI
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ 363 mRtyu pAmI trAjI nArakImAM jaze ane tyAMthI nIkaLI A bharatamAM tIrthaMkara thazo. baLabhadra ahIMthI mRtyu pAmIne brahmadevale!* jaze. tyAMthI cyavI pAchA manuSya thaze. tyAM pAchA rAjA thaI tamArA ja tIrtha mAM meAthe jaze." dvaipAyana mRtyu pAmI agnikumAra detratA thayA. pUrvanu vera saMbhALI te dvArakA AvyA, tyAM sa leA dharmakArya mAM sAvadhAna thayelA joI upasarga karavAne azakta thayeA agiyAra varSa teNe lokAnAM chidra jovAmAM gALyAM. jyAre bAramuM varSa Avyu. tyAre laoNkAe vicAryuM, " ApaNA tapathI dvaipAyana bhraSTa thaI nAsI gayA.'' ema vicArI madyapAna karatAM ane abhakSa khAtAM te svecchAe krIDA karavA lAgyAM, te vakhate chidrane jonAra dvaipAyanane avakAza maLyA eTale teNe tarataja yamarAjanA dvAra jevA ane kalpAMta kALa jevA vividha utpAtA karavA mAMDayA. rAma ane kRSNanA haLa ane cakra vagere AyudhA nAza pAmyA. pachI dvepAyane sa Mvata vAyu viSuvyuM. te vAyue kASTa ane tRNa vagere cAre dizAmAMthA lAvI nagarImAM nAMkhyAM, je leke nAsavA mAMDayA temane paNa pAchA nagarImAM lAvIne nAMkhyAM. pachI dvepAyane agni pragaTa karyo ane sa ya.vAne tathA AkhI dvArakAne saLagAvI DhIdhI. te vakhate kRSNe vasudeva, devakI ane rAhiNIne agnithI bacAvavA rathamAM besADayA. paNa rUpAyane ratha tabita karyo eTale kRSNe temane thamAMthI utArI, calAvI nagara bahAra lai javA mAMDayA eTale nagara daravAjAnA kamADA baMdha thayAM. kRSNe temane nagara bahAra laI javA mATe dhaNA niSphaLa prayAso karyAM tyAre Dha pAyana AvIne behko, " hai rAmakRSNa ! meM tamane kahyuM hatuM ke tamArA be sivAya DhAi bacaze nahi. mATe vRthA prayAsa zA mATe karI cheA ?" pachI vasudeva, devakI ane rAhiNIe.
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 kahyuM. "atyArathI ja amAre zrI neminAthanuM ja zaraNa che ane ame caturvidha AhAranA paccamANa karIe chIe." ema manamAM dharma dhyAna gharatAM agnimAM baLI gayAM ane mRtyu pAmI ravargamAM gayAM dvArakAmAM prabhaLa agni phelAyo. tenI javALAo AkAzamAM prasarI. rAmakRSNa taTastha rahI jevA lAgyA. kRSNa rAmane kahyuM, "bhAI mane dhikkAra che. A nagaranuM rakSaNa karavA huM samartha nathI. have ApaNe zuM karIzuM?" rAme kahyuM, "A vakhate ApaNuM kharA sagAM pAMDavo che mATe temane ghera javuM " kRSNa kahyuM. "meM temane deza nikAlanI sajA karI che, mATe tyAM zuM moDhuM laIne jaIe ?" rAme kahyuM, "teo evA sadaguNI che ke koIne avaguNane kadI saMbhAratA ja nathI. mATe tyAM javAthI ApaNo satkAra thaze" A pramANe vicArI banne bhAI pAMDu mathurA nagarI javA mATe naiRtya dizA tarapha cAlyA. rastAmAM hastIkA nagaramAM teo gayA. tyAM duryodhanane bhAI temane oLakhIne temane mAravA mATe AvyuM. te joI rAmakRSNa tene parAbhava karyo, paNa pitAne sage jANa tene jIvato rahevA dIdhe. tyAMthI nIkaLI AgaLa cAlatAM kRSNane ghaNI tarasa lAgI. tyAre baLarAma temane eka jhADa nIce besADI pANI levA gayA; eTale kRSNa eka paga bIjA jAnu upara caDhAvI, pILuM vastra oDhI suI gayA. eTalAmAM jarAkumAra pharatA pharatA tyAM AvyuM. teNe sutelA kRSNane mRga jANI caraNa taLamAM tIkSya bANa mAryuM bANa vAgatAM ja kRSNa vegathI beThA thaI belyA, "mane niraparAdhIne, chaLa karIne kahyA vagara keNe bANa mAryuM ?" jarAkumAre tyAM AvIne joyuM to kRSNane dIThA. mahApazcAtApa kare te jarAkumAra mATe svare rUdana karavA lAge. kRSNa kahyuM, "bhAI, bhaviSya baLavAna che. have tame ahIMthI cAlyA jAo. nahIM to rAma Avaze to tamane mAraze
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36pa yAdava kulamAM phakta tame ja rahyA che. tame pAMDavone tyAM jAohuM mArA kaustubha maNinI nizAnI ApuM chuM" pachI jarAkumAra pitAnuM bANa kheMcI laI, maNi laI cAlata thaye ane kRSNa mRtyu pAmI trIjI nArakIe gayA. ahIM rAma pANI laIne AvyA tyAre bhAIne mRtyu pAmele joI atizaya snehane lIdhe mUcha khAI, dharaNI upara DhaLI paDayA; pathI saMjJA pAmI atirUNa svare poke poka mUkI raDavA lAgyA atyaMta mehane lIdhe, kRSNanuM mRtaka khAMdhe mUkI gAMDA mANasanI jema jayAM tyAM pharavA lAgyA. ema pharatA pharatA cha mAsa thayA eTale siddhArtha nAmanA deve tyA AvI balarAmane aneka daSTAntathI samajAvyA ke kRSNa mRtyu pAmyA che. pachI balabhadre tene upakAra mAnI, kRSNanI dahanakriyA karI pite neminAtha prabhu pAse dIkSA lIdhI ane rUDI rIte pALI brahmadevaleke deva thayA, tyAM utpanna thatAM ja avadhi jJAne joyuM te kRSNane trIjI nArakImAM dIThA. brAsnehathI kriya zarIra karI tyAM AvI kahevA lAgyA "huM tamAro bhAI rAma chuM ane tamArI rakSA karavA ahIM Avyo chuM ema kahI temane upADayA eTale te vadhu duHkhI thavA lAgyAM. tyAre kaNe kahyuM, "je karma upArjana karelA che te bhogavavA paDaze. pUrve neminAtha prabhue kahyuM hatuM te hamaNAM pratyakSa che mATe tame have bharatakSetramAM jAo ane mAre tyAM tiraskAra thAya che tene badale ApaNuM pUjA thAya tema kare" pachI rAma bharatakSetramAM AvI kahevA lAgyA, "he lake! tame amArI pratimA karo pUjA karo. ame banne vidyamAna chIe. ame jagatanI utpatti, sthiti ane saMhAra karanArA chIe. ame ja dvArakA racI hatI ane pAchI saMhArI paNa ame ja lIdhI" ema kahI te pAchA svargamAM
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 366 gayA. tyArathI temanI vANI sAMbhaLI leAkeA temanA bhakta banyA. pAMDavA mAkSapada pAmyA. jarAkumAra pAMDavAnI pAse AnyA ane rAma, kRSNa tathA dvArakA saMbaMdhI satra samAcAra kahyA. te sAMbhaLI zeThamAM nimagna thaI. temaNe kRSNanI preta kriyA karI; pachI jarAkumArane gAdIe esADI dhadhAya AcArya pAse pAMca pAMDavA ane draupadIe DhIkSA lIdhI. naiminAtha prabhu nirvANapada pAmyA, sAMbhaLI zAka karatA teo siddhagiri upara AvyA ane tyAM anazana karI, kevaLajJAna pAmI, meAkSa pAmyA; sAdhvI draupaDhI mRtyu pAmI brahma devalAkamAM gayAM. teminAtha prabhunuM nirvANu. anukrame vihAra karatAM neminAtha prabhu peAtAnA nirvANa samaya samIpa jANI giranAra para AvyAM. tyAM pAMcaseA chatrIsa munie sAthe prabhue pAdeAgamana anazana zarU karyuM ane azADa suda AThame, citrA nakSatramAM, sAya kALe prabhu te munie sAthe nirvANa pada pAmyA. zrI neminAtha prabhunA parivAra zrI neminAtha prabhune nIcenA parivAra thayA. 11 agiyAra 18000 40000 * gaNadhara sAdhu sAdhvI caudapUrva dhArI adhijJAnI vaikriyalabdhivALA 400 1500 1500 aDhAra hajAra cAlIsa hajAra cArasA paMdarasA padarasA
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 367 kevaLajJAnI 1500 paMdaraso mana:paryavajJAnI 1000 eka hajAra vAdI 800 ATha zrAvaka 168000 eka lAkha ogaNa sittera hajAra zrAvikA 3390 0 0 traNa lAkha ogaNa cAlIsa hajAra zAsanadeva gamedha zAsanadevI aMbIkA zrI neminAtha prabhunA tIrthamAM thayelA zrI brahmadatta cakavarI caritra-pUrvabhava A jaMbudvIpanA bharatakSetramAM sAketapura nAme nagara hatuM. te nagaramAM caMdrAvataMsa nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene municaMdra nAme eka kuMvara hato. teNe sAgaracaMdra nAmanA muni pAse dIkSA lIdhI. eka vakhata te muni gurunI sAthe vihAra karatA cAlyA. mArgamAM bhikSA mATe eka gAmamAM gayA. bhikSA laIne Ave te pahelAM sAthe prayANa karyuM. sAthenI pAchaLa jatAM muni aTavImAM bhUlA paDayA. tevAmAM temane cAragovALo maLyA. govALAe temanI sArI sevA karI eTale munie temane dezanA ApI. te sAMbhaLI cAre jaNe dIkSA lIdhI ane rUDI rIte pALI. temAMthI be jaNe dharmanI jugIsA karI, chatAM tapanA prabhAvathI teo devalokamAM gayA. devalokamAMthI cyavI te banne govALe jIvadazapura nagaramAM eka brAhmaNanI dAsInI kukSi viSe yugalaputrapaNe utpanna thayA. yauvana vaya pAmatA pitAnI AjJAthI teo kSetranI rakSA karavA gayA.
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 rAtre teo kSetramAM sUI gayA hatA tyAre eka sapa eka bhAIne karaDayA. pachI te sarpanI bIjobhAI zeAdha karavA lAgyA eTale te sapa tene paNa karaDayA; tenA DaMzanA pratikAra nathavAthI te bicArA mRtyu pAmyA. banne bhAIe mRtyu pAmI bIjA bhavamAM hiraNInI kukSi viSe mRgapaNe utpanna thayA. ahIM paNa te parapara ati snehayukta thayA. eka divasa DhAI zikArInA khANathI mRtyu pAmI trIjAvamAM huMsInI kukSine viSe haMsapaNe utpanna thayA. te bhavamAM paNa teo paraspara snehavALA thayA. teo gaMgA kinAre rahelA kamaLanA taMtu khAI peAtAnuM jIvana pasAra karatA hatA tevAmAM kAIka zikArIe temane mArI nAMkhyA. ceAthA bhave dharmAMnI nindA kAvAnA phaLathI kAzImAM eka caDALane dhera citra saMbhruti nAme utpanna thayA. teone paraspara atyaMta sneha DhAvAthI tee kadI paNa judA paDatA nahi. te samaye kAzImAM zaMkha nAme rAjA hatA. tene namuci nAme pradhAne rAjAnA mATe aparAdha karyAM. tethI rAjAe tene mArI nAkhavA caMDALane soMpI dIdhA. teNe namucine kahyuM, "jo tuM mArA putrone bheAMyarAmAM rahIgupta rIte bhaNAve te huM tArI guptapaNe rakSA karU. " namucie caMDALanu te vacana kabUla karyu. pachI namuci citra ane sabhutine vividha kaLAonA abhyAsa karAvavA lAgyA keTaleka divase anurAgI thayelI te cAMDALanI strI sAthe namuci ramavA lAgyA. te vAta jANavAmAM AvatA caMDALe tene mAravAnA nizcaya karyAM. te vAtanI citra sa'bhutane khabara paDavAthI te cAMDALanA
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ 369 putroe bhaya batAvI namucine nasADI mukayA. tyAMthI nAsIne namuci hastinApura AvyA tyAM sanatkumAra cakrIe tene pAtAnA pradhAna banAnyeA. citra ane sa'bhUta bIjI kalA sAthe saMgItakalAmAM paNa pravINa thayA hatA. eka vakhata A banne bhAIe nagaranA cAkamA vINA vagADavA lAgyo; vINAnA nAde nagara gAMDu banyu. kAIe temanI nAtajAta joI nahi ane jema vAMsaLInA avAje haraNa bhegAM thAya tema nagaranI paDadAmAM rahenArI strIo paNa dharanuM kAma kAja mUkI temanuM saMgIta sAMbhaLavA lAgI. leAkAnAM TALe TALAM temanI pAchaLa bhamavA lAgyA. AthI AbhaDacheTathI bhaya pAmanArA lokAe rAjAne savAta jaNAvI; rAjAe te . che . bhAgmAne nagaramAM nahi pesavAnA hukama karyAM. eka vakhata kAzImAM kaumudI maDhAtsava hatA. leAkAnAM TALe TALAM gIta gAtAM gAtAM nIkaLyA; citra saMbhUta paNa mAthe chusmA eDhI nagaramAM dAkhala thayA ane tINA svare temaNe paNa ati Ara blyu, temanA gIta AgaLa sanAM gIta jhAMkhA thayAM. leAinAM TALeTALAM temanI AgaLa jamA thayAM. temAM kAI kautukIne A gAnAra kANu che te jANavAnI icchA thaI. teNe burakhA kheMcI kADhayA lAkAe joyuM teA burakhAmAMthI khIjuM kAI na nIkaLatAM caMDALa putro nIkaLyA. pachI nagarajaneAe lAkaDI ane DhekhALAthI temane phUTavA mAMDayA eTale zvAnanI jema te DADha nIcI karI nagaramAMthI nIkaLI gayA. citra sabhRtanA gAtra lekanA mArathI DhIlAM thayAM tema tenI sAthe temanAM mana paNa DhIlAM thayAM. temane lAgyu', "leDhAne ApaNI kaLA pasaMda che. paNa A zarIramAM rahela DhAvAthI tyAjya che. 24
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 lekenI daSTie ApaNAM zarIra ghaNA pAtra che te ApaNe A zarIrane rAkhI zuM kAma che?" ema vicArI AtmahatyA karavA teo eka parvata upara caDayA. tevAmAM temane eka muni maLyA. teoe munine potAne sarva vRttAMta kahI saMbhaLAvyo muni belyA, "Atma hatyA karavAthI tamArA zarIrane nAza thaze, paNa seMkaDe janmathI upArjane karelA tamArAM azubha karmone kAI nAza thaze nahi. jo tamAre A zarIrane tyAga kare hoya te svarga ane mekSAdinA kAraNarUpa parama tapa kare" muninI zikhAmaNa temane pasaMda paDI ane temaNe dIkSA lIdhI. chaTha aThama vagere tapa karIne temaNe pUrva karmanI sAthe potAnI kAyAne paNa zoSavI nAkhI. saMbhUti munine upasarga | vihAra karatAM karatAM eka vakhata teo hastinApura AvyA. bhAsa kSamaNane pAraNe saMbhUti muni nagaramAM bhikSA mAgavA gayA IsamitapUrvaka ghera ghera bhamatA te muni mArgamAM namuci maMtrInA jemAM AvyA. eTale "A caMDALane putra mAre vRttAnta jAhera karaze evI ciMtA maMtrInA cittamAM utpanna thaI. AthI teNe sevakene munine nagara bahAra kADhI mUkavAnI AjJA karI. dhAnyanA puMjane phUTe tema te sevakoe munine phaTayA, eTale te tyAMthI upavanamAM javA utAvaLA cAlyA, tathApi sevAe temane cheDayA nahi AthI munine krodha caDhe. tatkALa muninA mukhamAMthI tejalezyA utpanna thaI te vIjaLInA maMDaLanI jema AkAzane prakAzatI meTI meTI javALAothI ullAsa pAmavA lAgI. tejalezyA dhAraNa karatA munine prasanna karavA mATe nagarajane ane rAjA sanakumAra tyAM AvyA A khabara jANIne citra muni paNa AvyA temaNe madhura bhASaNa vaDe saMbhUtimunine zAnta karyA. ane temane udyAnamAM
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 371 laI gayA. pachI teo pazcAtApa karavA lAgyA ke "mAtra AhArane mATe ghera ghera pharavAthI moTuM duHkha thAya che. A zarIra AhAra vaDe piSaNa karavA chatAM paNa pariNAme nAzavaMta che tyAre yegIone - zarIranI ke AhAranI zI jarUra che ?" AvuM vicArI bane munieAe caturvidha AhAranAM paccakhANa kya munine krodha zAnta tha, paNa rAjAne tapAsa karatAM mAlama paDayuM ke namuci maMtrIe munine aparAdha karyo hato tethI tene pakaDI muni pAse lAvavAmA AvyuM. saMbhUti munie mRtyumukhamAM jatA namucine choDAvyo. Ama chatAM karmacaMDALa namucine cakrIe nagara bahAra kADhI mU . saMbhUtimuninuM niyANuM eka vakhata cosaTha hajAra sapatnIono parivAra laIne sanata cakravartInuM strI ratna sunaMdA munine vAMdavA AvI. saMbhUti munIne vaMdana karatAM tenA vALanI laTa muninA caraNane spazI; tatkALa munI romAMcIta thaI gayA. saMbhUti munie nIyANuM bAMdhyuM ke, jo mArA karelA duSkara tapanuM phaLa heya to bhAvI janmamAM AvA strI ratnane pati thAu" A vAtanI khabara citramunine paDI. teNe temane samajAvyA ane kahyuM mithyA duSkata daI tamArUM cita dhyAna mArge vALe. paNa A samajAvaTa tenI viSayecchA AgaLa niSphaLa nIvaDI. pachI banne muni paripUrNa anazatane pALI AyuH karmane kSaya thatAM mRtyu pAmI saudharma devalokamAM deva thayA citrane jIva pahelA devalokamAMthI cyavI purImatAla nagaramAM eka dhanAdhya vaNikane putra che ane saMbhUtane jIva kAMpilya nagaranA brahmarAjAnI gulanIdevInI kukSi viSe putrapaNe avataryo. sukhe sUtelAM culanI devIe rAtrinA zeSa bhAge cauda mahAsvapna joyAM. pUrNa mAse .
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 culanI mAtAe putra ratnane janma Apyo. pitAe tenuM nAma brahmadatta pADayuM. brahmarAjAne cAra priya mitro hatA. kAzI dezane rAjA kaTaka, hastinApurane rAjA karNarUdatta, kezaladezane rAjA dIdhuM ane caMpA nagarIne rAjA pupacUla. A pAMce mitro potAnA aMtApura sahita eka eka varSa eka bIjAnA nagaramAM rahetA eka vakhata A mitro kAMpilyanagaramAM AnaMdapUrvaka jIvana pasAra karatA hatA. tevAmAM acAnaka brahmarAjA zULathI maraNa pAmyA AthI cAre mitroe vArA pharatI kAMpilya nagaramAM rahI brahmadatta umara lAyaka thAya tyA sudhI rAjya sAcavavAnuM mAthe lIdhuM. prathama varSa A kAryadI saMbhALyuM paNa dIdhane culanIdevI sAthe rAjyakAryane aMge vadhu paricaya thatAM te teNamA Asakta thayo. brahmadatta dIrdha ane culanInuM duSkRtya samajI gaye. te eka vakhata aMtaHpuramAM kAgaDo ane kilAne laI gayo ane temane mAratA kahyuM, "A kAgaDA ane kokilAnI peThe je mANasa vyabhicAra karaze tene huM zikSA karIza." A sAMbhaLI ekAMtamAM culanIne dIrdha rAjAe kahyuM, "huM kAgaDo ane tuM kAkIlA che ema samajaje, tethI A kumAra ApaNane zikSA karaze culanI devI belI. "e bALakanA bola uparathI bhaya pAmazo nahi" anyadA vaLI brahmadatta eka bhadra jAtinI hAthaNI sAthe halakA hAthIne lAvI kahevA lAgyo, "AvA aparAdha karanArane huM jIvate haNI nAkhIza eka vakhata haMsInI sAthe bagalAne bAMdhI aMtaHpuramAM laI jaI brahmadatta kahevA lAge "AnI peThe keAI ramaze tene huM sahana karIza nahi" dIdhane have dhIraja rahI nahi. teNe cUlanIne kahyuM, "A kumAra meTa thaze tyAre ApaNane avazya viddhakartA thaze mATe
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 373 tene mArI nAkhavo joIe." culanI belI, "AvA rAjaya dhuraMdhara putrane kema mArI nakhAya? tirthaya paNa potAnA prANanI jema putronI rakSA kare che." dIdhuM , "tenI upara moha rAkha nahi. huM chatAM tAre putra thavA kAMI durlabha nathI dIrghanA AvAM vacana sAMbhaLI ratinehane paravaza thayelI culanI DAkaNanI jema putranuM vAtsalya tyajI daI tema karavAne kabUla thaI. teNe vicAryuM, A kumArane mArI nAkhe, paNa lemAM niMdA thavA devI nahi." pachI gupta rIte eka lAkSA gRha (lAkhanuM ghara) banAvyuM ane brahmadattanA lagna pachI jyAre temAM te suI rahe tyAre tene kuMkI mAravAnI goThavaNa karI. A vAta rAjabhakta dhanumaMtrInA khyAlamAM AvI gaI. AthI teNe vRddhAvasthAnuM bahAnuM kADhI dIrdha pAsethI rajA laI, eka dAnaza LA kADhI ane keI na jANe evI rIte lAkhanA gharanI bahAra nIkaLatuM eka gupta bhayarUM banAvyuM. pachI potAnA putra varadhanune brahmadattanI rakSA mATe sarva vAta kahI tenI pAse rAkhe. brahmadata ane badhumatInA lagna zubha muhurte brahmadattanAM lagna pupacularAjAnI kanyA puSpavatI sAthe thayAM. rAjAne kAvatrAnI khabara paDI gaI hatI tethI teNe potAnI kanyA puSpavatIne badale eka dAsIne mokalI. varavadhU lAkhanA gharamAM UMghe che ema mAnI dIrdha ane culanInA sevAe lAkSAgRha saLagAvyuM. varadhanu eka patthara upara pATu mArI, tene dUra karI bhoMyarA dvArA brahmadatta sAthe bahAra nIkaLe ane tene TUMkamAM dIdhuM ane culanInA kAvatrAnI ane potAnA pitAe banAvI rAkhela bhoMyarAnI vAta kahI. pachI banne jaNA bhAthuM muMDAvI, guru ziSya thaI, brAhmaNane veza dharI eka gAmamAM gayA. keI uttama brAhmaNe
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 temane bhAgyazALI jANa nimaMtraNa ApyuM ane teNe rAjA jevI bhakti karI bhejana karAvyuM. pachI te brAhmaNanI strIe kumAranA mastaka para akSata nAkhI be vetavastra ane eka apsarA jevI kanyA AgaLa dharI. varadhanuM bolyo, "kasAI. AgaLa gAyanI jema A parAkrama ke kaLAmAM ajJAta jananA kaMThamAM A kanyAne tuM zuM joI bAMdhe che eTale brAhmaNa bolyo, "A mArI baMdhumatI nAme kanyA che. tene A purUSa sivAya bIjo koI vara nathI, kAraNa ke nimittioe mane jaNAvyuM hatuM ke vastrathI jeNe potAnuM zrAvasa lAMchana DhAMkeluM hoya evAM je purUSa tAre tyAM bhojana karavA Ave. tene tAre A kanyA ApavI." pachI te badhumatI kanyA sAthe brahmadattane vivAha . te rAtri badhumatI sAthe rahI tene AzvAsana ApI bIje divase kumAra tyAMthI bIje javA cAle. tevAmAM tene khabara paDI ke dIrthe tenA sevakone temane pakaDavA Thera Thera mokalyA che. AthI brahmadatta ane varaghanuM mukhya mArga choDI aTavI mArge vaLyA. A arasAmAM brahmadatta tRSAtura thavAthI pANI mATe vadhatu phAMphAM mArato hatA tevAmAM dIrdhanA sainikoe tene pakaDI lIdho. brahmadatta tyAMthI nAsI chUTa ane eka RSinA AzramamAM AvyuM kuLapatie tene pUchayuM, "tamArI AkRti atyaMta manohara jaNAya che. te marUdezamAM kalpavRkSanI jema tamArUM ahIM Agamana kema thayuM ?" brahmadatte te mahAtmAne pitAne sarva vRttAnta kahI saMbhaLAve eTale kulapatie kahyuM, "huM tArA pitAno ladhu baMdhu chuM. mATe tuM ahIM rahe ane tAre kALa nirgamana kara, brahmadatta tyAM rahyA ane zastra, zAstra ane stra vagere vidyAo zikhyo. RSinA AzramamAM brahmadattane vidyAbhyAsa eka vakhata brahmadatta tApanI sAthe jaMgalamAM phaLAdi levA
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 gaye, ahIM teNe eka maTThAnmatta hAthI dekhyA. tApasakumArA nAThA paNa brahmadatta tenI sAme gayA ane tene vividha kalA vaDe vaza karyuM A arasAmAM varasAda paDayA. brahmadatta hAthI upara besI jaMgalanI nadI eLagI sAme kAMThe AvyA. tyAM teNe eka ujjaDa nagara dekhyu. nagaranI aMdara eka vaMzajALa pAse paDelI talavArane upADI brahmado vazALa upara dhA karyAM. tevAmAM tA tyAM teNe eka sAdhakanu zaba joyu. kumAra dilagIra thaI AgaLa cAlyeA. tyAM teNe eka kanyA joI tene pRthyuM, "tuM koNa che ahIM zA mATe rahe che?', teNe kahyuM, "hu puSpacUla rAjAnI puSpavatI nAmanI putrI chuM. mArA pitAe mane brahmadattane ApI che. paNa huM brahmadattane tyAM jauM teTalAmAM tA nATayAnmatta nAmanA vidyAdhara mane harI gayA ane ahI' rAkhI va'zajALamAM vidyA sAdhe che." brahmadate hasIne kahyuM, "te vidyAdhara tA mAre hAthe mRtyu pAmyA che. mArU nAma brahmadatta che" pachI banne gAMdhava lagna karI sukhamagna banyAM. puSpavatI sAthe lagna brahmadatta ane puSpavatI peAtAnA samaya sukhamAM pasAra kare che tevAmAM koIka strIgmAnA avAja saMbhaLAyA. brahmado puSpavatIne puchyu, "A kAnA avAja che ? " puSpavatIe kahyuM, "nATayAnmatta vidyAdharanI khaMDA ane vizikhA nAmanI be baheneAnA avAja che te bahene Aje temanA bhAInAM lagna karavA mATe lagna sAmagrI laI ne AvI che, paNa temane kayAM khabara che ke lagna karanAra bhAI vage sidhAvyA che tame kSaNavAra dUra khasI jA, eTale huM tamArA guNanu kI na karI temane tamArA uparanA rAga virAganA bhAva jANI lauM. jo temane tamArA upara rAga thaze teA huM tamane rAtI dhajA batAvIza ane virAga haraze te| zveta dhA batAvIza jo huM
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 zveta dhajA batAvuM te tamAre bIjI tarapha cAlyA javuM ane rAtI dhajA batAvuM, te ahIM AvavuM brahmadatta bele, "huM brahmarAjAne kumAra chuM; tethI e strIo teSa ke roSa pAmavAthI mane zuM karI zavAnI che?" puSpavatI belI, "huM te vidyAdhara kanyAo mATe kahetI nathI, paNa temanA saMbaMdhI khecaro tamArI sAthe virodha kare nahi mATe kahuM chuM" pachI brahmadatta eka bAju chupAI rahyo. thoDIkavAramAM puSpavatIe zveta dhajA batAvI eTale kumAra te joI priyAne Agraha hovAthI haLave haLave bIje cAle gaye. brahmadatta ane zrIkAntAnA lagna tyAMthI AgaLa cAlatAM te mAnasa sarovarane kAMThe Avyo. sarovaramAM snAna karI AgaLa vadhe eTalAmAM teNe eka suMdarI dIThI bannenI kIkIo paraspara maLI ane temAMthI parapara anurAga baMdhAya, kumAra devarUpa kanyAne vicAra kare che eTalAmAM te eka dAsI AvIne kahevA lAgI, "tame mArI sAthe cAle" dAsI kumArane pallIpati rAjAnA maMtrI pAse laI gaI ane kahyuM, "zrI kAntA rAjakumArIe A mahAbhAgane pati tarIke pasaMda karyo che. rAjAe kAMIpaNu pUchaparacha karyA vinA zrIkAntA sAthe brahmadattanA lagna karAvyAM ane tene juduM nivAsa sthAna ApyuM. kumAre patnIne pallIpati saMbaMdhI vRttAMta pUchaye tyAre zrIkAntAe kahyuM, "mArA pitA vasaMtapuranA rAjA zabarasenanA putra che, paNa jyAre te gAdI upara AvyA tyAre temanAM gAtrIo temane herAna karavA lAgyA, AthI kaMTALI te A pradeza jItI laI pitAne nirvAha kare che. varadhanu ne vRttAMta samaya jatAM pahelI pati sAthe brahmadatta paNa eka gAma lUMTavA gaye. tyAM acAnaka varadhanune bheTe the. te prathama te brahmadattane
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ page vaLagI DUsake DUsake revA lAge DIvAra pachI teNe kahyuM, huM tamAre mATe pANI laI AvatA hatA tevAmAM dIrthanA sainikoe mane pakaDayo ane kahyuM "tuM brahmadattane batAva" meM kahyuM, "brahmadattane vAgha khAI gayo che. teoe mane te sthAna batAvavA kahyuM. huM temane laI tame je sthaLe hatA te sthaLe Avyo ane tamane saMjJA karI bhagADyA. pachI mukhamAM guTikA rAkhI huM nizcaSTa thaI bhUmi upara paDe. thoDo vakhata temaNe mane DhaDhe. paNa pachI temane lAgyuM ke A marI gayo che tethI mane mUkI cAlatA thayA. temanA gayA pachI meM memAMthI guTikA kADhI ane tamane zodhavA pharavA lAgyo. tevAmAM eka tApase mane samAcAra ApyA ke " lAkSAgRha baLI gayA pachI dIdhe tapAsa karI to temAMthI eka ja mRtaka nIkaLyuM dIrdha camake teNe tamArI ane brahmadattanI tapAsa AraMbhI temaja tamArA pitA dhanune pakaDavA sainike mokalyA agamacetI dhanumaMtrI adazya thaI gaye paNa tamArA mAtA pakaDAI gayAM dIdhe tene hAla caMDALanA pADAmAM rAkhI che huM tyAM ge ane guTikA prAgathI tene niceSTa banAvI. rakSaka tene mRtyu pAmelI mAnI bALavA jatA hatA tevAmAM meM sAdhakanuM rUpa karI mRtaka mAgyuM. temaNe te mane ApyuM. eTale meM DIvAre guTikA kADhI mAtAne hatAM tevA banAvyAM ane pitAnA mitra devazarmAne ghera rAkhyAM A pachI tamArI zodha karate pharatA hatA tevAmAM tame mane maLyA. brahmadatta pitAne vRttAMta kahe che tevAmAM te samAcAra AvyA ke dIrdhana rInike tamArI zodha mATe AvyA che. samAcAra sAMbhaLI banne mitro jIva "bacAvavA nAThA ane zAMbI nagarI pAse AvyA. te nagarInA udyAnamAM te nagaranA rahenArA sAgaradatta zeThanA ane buddhilanA kukaDAnI laDAI thatI hatI. temAM hAra chata upara
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 eka lakSa dravyanu' paNa (zarata) karavAmAM AvyuM hatuM. te vAta banne kumAre|nA jANavAmAM AvI banne kukaDA kheMcavAnA sANasA DhAya tevA tIkSNa nakhAthI ane cAMcAthI uchaLI uchaLIne yuddha karatA hatA. sAgaradattanA kukaDA jAtivAna hatA. buddhilanA kukaDA jAtivAna na hatA thADIvAra yuddha thayA pachI brahmado buddhilanA kukaDAnA pagamAM yamarAjanA dUta jevI tIkSNa lADhAnI sAcA joI. tenI buddhilane khabara paDatAM teNe gupta rIte a lAkha dravya brahmadattane ApavAnuM kahyuM, paNa te na ravIkAratAM, te vRttAnta leAkAne jaNAvyA. pachI brahmadane pelI leADhAnI sAtheA kheMcI laI buddhilanA kukaDAne sAgaradattanA kukaDA sAme pharIvAra yuddha karavA mAkalyA eTale sAya vagaranA buddhilanA kukaDAne sAgarazeThanA kukaDAe kSaNavAramAM harAyeA. sAgara jItADanAra brahmadattane peAtAne ghera laI gayA. tevAmAM vA nAmanI tApasI AvI varadhanune kahevA lAgI, "A nagaranA zeThanI putrI ratnAvaLI brahmadattane joyA pachI becena banI che. ane teNe mArI dvArA brahmadattane paraNavA A patra mAyA che." brahmadatta tenA svIkAra karyA tevAmAM dInA rauniSThA brahmadattane zeAdhavA AvyA che evuM sAgaranA khyAlamAM AvyuM eTale teNe gupta rIte ratnAvaLI sAthe banne mitrone bhoMyarAmAM dhakelyA ane tyAMthI gupta mAge ravAnA karyAM. varadhanu guma ratnAvalI (ratnavatI)nA kahevAthI brahmadatta maMtrI putra vastune sArathI pada ApI ratha magadhapura tarapha hakALyA. mAmAM kaMTaka suka'TanAmanA be cAranA mANasAe brahmadatta vagere para AkramaNa karyuM. paNa brahmadatte vaparAkramathI temane nasADI mukayA. pachI maMtrI putre brahmadattane kahyuM, "tame thAkI gayA haze mATe A rathamAM ja be ghaDI
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 suI jAva.ratnAvatI ane brahmadatta rathamAM suI gayA. prabhAta samaye. teo eka nadI kinAre AvyA. tyA ghaDAo thAka lAgavAthI UbhA rahyA ane brahmadatta paNa jAgI gaye. jAgIne joyuM te ratha hAMkanAra maMtrI putra brahmadattanI najare na paDayo. eTale te "jaLa levA gayA haze evuM dhArI teNe vAraMvAra ghaNuM bUmo pADI, paNa tene javAba maLe nahi ane rathanA agra bhAga AgaLa tenA hAthe lehIthI kharaDAyA; brahmadattane lAgyuM ke varadhanuM mRtyu pAmyA te raDI UThayo ane varadhanu, varadhanu ema bumo pADavA lAgyA. ratnAvaLIe patine AzvAsana ApatAM kahyuM, "jaMgalanI sAme magadhapuramAM mArA kAkA rahe che tyAM jaI tapAsa karazuM." brahmadatte AgaLa prayANa karyuM. thoDA vakhatamAM te magadha dezanA sImADAnA gAmamAM AvyuM brahmadaro gAmanA nAyakane varadhanunI tapAsa karavA kahyuM. nAyake ghaNuM tapAsa karI paNa varadhanune patto lAge nahi. te rAtrie caroe gAmamAM dhADa pADI. brahmadare cerone mArI haThAvI gAmanI rakSA karI. khaMDA ane visimA sAthe vivAha bIje divase gAmaNane laI kumAra rAjagRhI AvyuM. tyAM ratnAvalIne tApasanA AzramamAM rAkhIne teNe nagaramAM praveza karyo tene joI gAmamAM beThelI strIo kahevA lAgI. he nAtha ! amane choDI kayAM cAlyA jAo cho." brahmadare kahyuM. "meM tamAre svIkAra kyAre karyo ane choDI kyAre?" strIoe kahyuM. "ame khaMDA vizimA nAmanI be vidhAdharIe chIe. puSpavatIe amane tamArA rUpa-parAkramanI vAta karI anurAgI banAvI paNa teNe utAvaLathI lAla dhajAne badale sapheda dharI tethI tame cAlyA gayA. ame tamArI khUba tapAsa karI paNa patto na lAge eTale ahIM rahIe chIe. brahmadatta gAMdharva vivAhathI temane paro . rAta rahI temane kahyuM
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 380 hAla tame puSpavatI sAthe rahe. huM rAjya meLavIza tyAre tamane bolAvI laIza. turata AvAsa ane strIo aMtardhAna thaI. naradhanunu punaH milana pachI brahmadatta tApasanA AzramamAM rAkhelI ratnAvatI (ratnAvalI) ne zodhavA gaye. paNa tyAM te jovAmAM AvI nahi. leTee kahyuM ke te tamArI rAha joI thAkI raDatI hatI tethI ame magadhapuramAM tenA kAkAne ghera rAkhI che. brahmadatta tenA kAkA dhanAvahane tyAM gayo kAkAe brahyadattane ratnAvanI dhAmadhUmathI paraNAvI. varadhana nahi maLavAthI brahmadatta ciMtAtura rahetuM hatuM. ghaNI ghaNI tapAsa pachI teNe mAnyuM ke "varadhanuM mRtyu pAme cheAthI tenA zreyArthe teNe brAhmaNane dAna devA mAMDyuM, dAnazALAmAM varadhanu baTuka thaI dAna levA AvyuM. brahmadatta tene oLakhI bheTI paDaze. varadhanue pitAnuM vRttAnta jaNAvatAM kahyuM, "te pallImAM ceranA bANathI huM ratha uparathI uchaLI ghAsamAM paDe. thaDA samaye bhAna AvyuM eTale gupta rIte jaMgala pasAra karI tamArI zodha karato ahIM Avyo chuM." brahmadatta paNa potAne vRttAnta kahI saMbhaLAvyA. magadhapuramAM brahmadatta hAthInA jhapATAmAM AvI paDela zreSThi putrI zrImatIne bacAvI AthI raMjIta thaI rAjAe potAnI putrI brahmadattane ApI. varadhanunA lagna maMtrA putrI naMdA sAthe karavAmAM AvyAM. brahmadatta vArANasImAM keTalAka divasa pachI teo vArANasI nagarImAM AvyAM brahmadattane Avelo sAMbhaLI vArANasIne rAjA kaTaka geravatAthI sAme AvIne potAne ghera laI gayo ane potAnI kaTakyatI
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ 381 nAmanI kanyA temaja caturaMga senA brahmadattane ApI. brahmadattane vArANasI Avele jANI caMpA nagarIne rAjA kahezudatta, dhanumaMtrI ane bIjA rAjao paNa tyAM AvyA. pachI varadhanune senApati banAvI brahmadatte dIrdharAjA pAsethI rAjya laI levA prayANa karyuM "te vakhate dIrgharAjAnI sAthe tamAre bAlyamaMtrI che te tamAre choDI devI joIe nahi." ema dIrdha rAjAnA dUte kaTakane kahyuM. te sAMbhaLI kaTaka rAjA bolyA, "pUrve brahmarAjA sahita ame pAMce sahedara jevA mitro hatA. brahmarAjA svarge gayA pachI, emanuM badhuM rAjya, rakSaNa karavA mATe, dIrgharAjAne saMpyuM. eTale te jANe potAnuM ja rAjya heya tema tene bhegavavA lAge mATe e dIrdhane dhikakAra che; kemake sAcavavA oNpelA padArthane te DAkaNa paNa khAtI nathI. brahmarAjAnA putra rUpa thApaNanA saMbaMdhamAM dIrdha rAjAe je moTuM pApa AcaryuM che. tevuM pApa koI caMDALa paNa kare nahi. mATe tuM jaI tArA dIrgharAjAne kahe ke brahmadatta lazkara laIne Ave che, mATe tenI sAthe yuddha kara athavA nAsI jA." A pramANe kahI dUtane vidAya karyo. culanInI dIkSA ane mukita brahmadatta lazkara laI caDhI AvyuM. tenI ane dIrgha vacce khUnakhAra yuddha thayuM. A yuddhanA samAcAra sAMbhaLI culanI lAjI uThI. tene bhAna thayuM ke jagatamAM adhamamAM adhama mANasane na zobhe tevuM kArya karI meM mArI jAta, kuLa ane pitRkulane lajavyuM che vairAgya pAmI teNe dIkSA lIdhI. kukarmanA kSaya mATe AkarI tapa karyo ane ane muktipada prApta karyuM. brahmadattane cakravatatva prApti raunikenA yuddha pachI dIrdha pite sAme AvyuM. paNa puNya,
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38ra "prabaLatAthI brahmadattanA hAthamAM turata daivI cakra AvyuM. brahmadatta te cake dIrdha para muktA dIrdha jamIna upara DhaLI paDaye yuddhamAM brahmadattane vijaya thaye varSo pachI brahmadare pitAnA nagaramAM praveza karyo. prajAe tene bhAvabhIne satkAra karyo. anukrame brahmadattane cauda rana maLyA. teNe cha khaMDa sAdhyA ane cakavI banyo. bhojana priya brAhmaNane vRttAnta eka vakhata eka garIba brAhmaNa brahmadattane dvAre Avyo. rAjapurUe tene rAjadvAramAM praveza karavA na dIdhe. AthI brAhmaNe jUnA joDAnuM teraNa banAvyuM cakavatI mahotsava pachI bahAra nIkaLyA tyAre jUnA joDAnuM tAraNa joI pUchayuM, "me pAMdaDA puSpanA teraNa joyAM che. paNa joDAnuM tAraNa pahelIvAra jouM chuM. joDAnuM tAraNa karanAra keNa che?" rakSakee kahyuM, "eka brAhmaNa ApanuM nAma raTate bAra varSathI Apane jhaMkhe che." brahmadane tene bolAvI pUchayuM, "zuM kAma che?" brAhmaNe kahyuM, "Apa vaibhava pAmI bhUlI gayA cho paNuM ApanI nAsabhAgamAM tamArI sAthe. rakhaDavAmAM mArA jeDAnA taLIyAM ghasAI tuTI gayAM che. "brahmada tene mitra tarIke oLakhe ane kahyuM, "tAre joIe te mAga." teNe kahyuM, "mane bhojana Apa." cukIe kahyuM "AvuM alpa zuM mAgyuM keI deza mAgI le. eTale jihavAlaMpaTa brAhmaNa che. "rAjyanuM phaLa paNa bhejana ja che, mATe mane tamArA gharathI AraMbhIne AkhA bharatakSetramAM ghera ghera bhejanA aMte eka dInAra dakSiNAmAM maLe e hukama kare. te sAMbhaLI cAkIe vicAryuM, "A brAhmaNanI yogyatA eTalI ja jaNAya che." pachI teNe brAhmaNane pitAne ghethI pahele divase dInAra ane bhojana apAvyuM. cakrInI AjJAthI te brAhmaNe bharatakSetramAM anukrame badhe ghera bhejana karavA
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ 383 mAMDayu ane evuM ciMtana karavA mAMDayuM ke badhe jamIne pAcho pharIne rAjAne ghera jamIza paNa tene cirakALe paNa rAja bhejana meLavyuM nahi. evI rIte vyartha kALa gumAvate te bhaTa anyadA mRtyu pAmya. brahmadattane pUrva bhanuM smaraNa eka divasa brahmadatta cakravartI rAjasabhAmAM beTho hate, tevAmAM eka dAsIe AvIne devAMganAe guMthyo hoya te eka vicitra puSpane daDe tene ApyuM. tene joI brahmadatane vicAra Avyo. "A puSpadaDe kAI ThekANe pUrve meM joyelo che. ema vAraMvAra uhApoha karatAM tene pUrvanA pAMca bhava batAvanArUM jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM. tatkALa te mUcha pAmyuM. te vakhate tene yAda AvyuM ke pUrve A daDo meM sI dharma devalokamAM je hatA. pachI svastha thai ciMtavavA lAge. have mAre pUrva janmane bhAI mane kyAM maLaze?" pachI tene oLakhavA mATe brahmadatte ardhA zlokanI samazyA A pramANe racI gaIzva vAto kR dR mAtaMga navamo tathA ane udaghaSaNa karAvI ke je A ardha zlekanI samazyA pUrI karaze tene huM mArUM adhuM rAjya ApIza, paNa ke -tene pUrI karI zakyuM nahi. A arasAmAM citrane jIva saudharma devalekamAMthI vI purimatAla nagaramAM zeThane tyAM putrapaNe janmyA hatA. tyAM teNe jAti maraNa jJAna pAmI dIkSA lIdhI. vihAra karatA karatA A muni kAMpilya nagaranA udhAnamAM padhAryA. kAusaga thAne rahela muninA kAnamAM Azva vAra mRgI" nI paMkti paDI. kAusagapaLyiA bAda teno uttarArdha gir i gfja jAtijorsLAkhyAM viyuvataH
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahI pAdapUrti karI. kezavAhake rAjane munie pUrela pUrtinI bInA jaNAvI. brahmadatta tyAM AvyuM ane chachabhavanA bAMdhavane joI AnaMda pAme. munie dezanA ApatAM jaNAvyuM, "he rAjA ! te bahAranA zatruone jItyA paNa have aMtaraMga zatruone paNa jIto ane svakalyANa sAdhe cakrIe kahyuM, "tapanA baLe maLela A rAjyalakSmIne Apa mArI peThe upayoga karI mArI bAMdhava banI rAjyalakSmInA bhAgIdAra bane." munie kahyuM, "bhavabhava rakhaDAvanAra tArI Rddhi amane na khape." cakrIne dharma mArge vALavA munie ghaNA prayatna karyA. paNa brahmadattane bhAI uparanA prema sivAya bIjo dharmaprema na jAgyo. nAgakanyAne durAcAra joI brahmadara karelI zikSA eka vakhata cakrI yavanarAja taraphathI bheTa maLela azva upara beTho ke turata te azva cakIne jotajotAmAM aTavImAM laI gaye. tyAM teNe eka svarUpavAna kanyA joI. A kanyA saMbaMdhI vadhu vicAra kare tevAmAM te teNe nAgaNInuM rUpa karyuM ane bIjA gAnasa nAga sAthe bhega bhogavavA lAgI. rAjAne A kRtyathI strI upara krodha caDayo ane tene cAbuka mArI. nAgakanyA krodhita thaI patine kahevA lAgI, "brahmadata cae mArI pAse duSTa vAsanAnI mAgaNI karI. meM na ravIkArI tethI teNe mArA upara prahAra karyo." nAgarAja priyAnuM uparANuM laI cIne tyAM AvyuM; A vakhate cakI potAnI priyAne nAgakanyAnI gAnasa sAthenA bheganI vAta karI rahyo hato. nAgadeva samajI gayo ke "brahmadatta nirdoSa che" pragaTa thaI teNe cakIne kahyuM, "mAga, mAga, je mAge te ApuM" cakIe kahyuM, "mAre kaMI joItuM nathI. mAre joIe che mAtra mArA rAjayamAM corI, vyabhicAra ane apamRtyuno nAza" nAge kahyuM,
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 385 "A mAgaNI to paropakArI thaI. tuM mArI pAse kaMI aMgata mAgaNI kara." nAganA AgrahathI cakIe pazupakSInI bhASA sAMbhaLI samajI zakavAnI mAgaNI karI. nAgadeva te varadAna keIne na kahevAnI zarate ApyuM ane jaNAvyuM ke "tuM A vAta koIne karIza to mRtyu pAmIza.' pachI nAgadeva svasthAne ge.. eka vakhata brahmadatta potAnI valalabhAnI sAthe zaMgAra gRhamAM gayA. tyAM gRhagodha (goLI)e gahagodhane kahyuM", "rAjAnA vilepanamAMthI DuM lAvI Apo jethI mAro dohada pUro thAya. gahegAdhe kahyuM, "te aMgarAga (vilepana) levA jatAM jarUra huM mRtyu pAmuM" A pramANe teonI vacce thatI vAtacIta sAMbhaLI zakI hasI paDayA eTale rANIe rAjAne pUchayuM, "tame akasmAta kema hasyA" have te kahevAthI mRtyu thAya e bhaya hevAthI rAjAe kahyuM, ema ja rANuM belI, "A hasavAnuM kAraNa mane avazya kahevuM joIze. nahi te huM maraNa pAmIza." rAjAe kahyuM, "te kAraNe tamane na kahevAthI tame te marazo ke nahIM, paNa te kahevAthI huM te jarUra marI jaIza." rAjAnA A vacana para zraddhA na AvavAthI rANI belI, "te kAraNa te mane jarUra kahe. te kahevAthI kadI ApaNe banne sAthe marIzuM to ApaNI bannenI sarakhI gati thaze, mATe bhale tema thAya." A pramANe strInA durAgrahamAM paDelA rAjAe ramazAnamAM citA racAvI. ane rANIne kahyuM, " citAnI AgaLa jaI maravA tatpara thaI huM te vAta tane kahIza" pachI cakI rANI sAthe gujArUDha thaI citA pAse AvyA. te vakhate nagarajane sajaLA netre temane joI rahyA. e vakhate cakInI koI kuLadevI eka meMDhAnu ane eka sagarbhA meDhAnu rUpa vikuvIra cakravartIne pratibodha ApavA mATe tyAM AvI. A rAjA sarva prANInI bhASA jANe che. evuM 25
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANIne garbhavatI meMDhIe pitAnI ja bhASAmAM meMDhAne kahyuM, "A javanA DhagalAmAMthI eka javane puLo tame laI Ave. mAre tenuM bhakSaNa karI mAre dehada pUro kare che. meMDho be, A javano Dhagale to cakInA cheDA mATe rAkhela che. tethI te levA jatAM to mArUM matyu thAya. meMDhI bolI, "tame e java nahi lAvaze te huM marI jaIza." eTale meMDhe kahyuM, "jo tuM marI jaIza te huM bIjI meMDhI lAvIza." meMDhI bolI, "juo brahmadatta cakavatI potAnI strIne mATe maravA taiyAra thaye che. ene ja kharo neha che tame te sneha vagaranA cha meDhe che, "e rAjA aneka strIone pati che; te chatAM eka strI mATe maravAne Icche che, te te tenI mUrkhatA ja che huM kAMI tenA je mUrkha nathI. kadI te rANI sAthe maraze te paNa bhavAMtaramAM te bannene vega thaze nahi, kAraNa ke prANIonI gati te karmane AdhIna hovAthI bhinna bhinna bhAgavALI che." meMDhAnI vANI sAMbhaLI cakvatIe vicAryuM"aho ! A meDhA paNa AvuM kahe che te pachI huM eka strIthI mohita thaI zA mATe marUM?" pachI huM tAre mATe marIza nahi, ema rANIne kahI cakI vasthAne gayA. cakInA bhejanathI brAhmaNane thayela unmAda brahmadattanuM mRtyu eka vakhata koI pUrvanA paricita brAhmaNe AvI brahmadattane kahyuM che cakI ! je bhojana tuM jame che te bhejana mane Apa cakI e kahyuM, "mArUM anna ghaNuM durjara che kadI cirakALe kare che te paNa tyAM sudhI te mahA unmAda kare che. brAhmaNa bolyA, "cakI tuM annanuM dAna ApavAmAM paNa kRpaNa che." AvuM te brAhmaNanuM vacana sAMbhaLI rAjAe te brAhmaNane kuTuMba sahita pitAnuM bhajana
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ 389 jamADyuM. cakInA AhAre te bhAna bhUlyo ane strI, putrI, putravadhUne paNa vicAra karyA vagara sau sAthe bhogAsata banyo cakI ane jIrNa thatAM nazo utaryo ane tene potAnA aviveka mATe lajajA upajI. potAnI bhUlane vicAra na karatAM brAhmaNane cakI pratye vira jAgyuM ane nizAna tAkavAmAM hoziyAra govAputrane sAdhI be kAMkarA vaDe brahmadattanI AMkha phaDAvI nAkhI cakInA ArakSakoe govALa bALakane pakaDo tyAre teNe A kAma mATenA kharA gunegAra brAhmaNane batAvyuM. brahmadatte brAhmaNa ane tenA kuTuMbane nAza karyo ane maMtrIone hukama karyo ke temaNe dararoja pitAnI AgaLa brAhmaNonI AMkhene thALa dhara. dayALa maMtrIo rAjAnI AgaLa AMkhanA jevAM zleSmAtaka phaLane thALa dharatA. cakI brAhmaNanI AMkhe mAmI dAMta pIsI pheDane A seLa varSa sudhI manathI pApa karato adhamI brahmadatta mRtyu pAmI sAtamI narake gaye. anta be bhAIomAMthI eka bhAI dharmacakrI banI muktipada pAmyuM. bIjI bAndhava SaTakhaMDa sAdhI, cakkI banI sAtamI narake sidhA. zrI pArzvanAtha caritra kamaThe dharaNendra cacitaM karma kurvati pabhutulya manovRtiH pArzvanAtha AiDatuM vA potapotAnI lAyakAta pamANe kAma karatA karmaTha ane dharaNendra deva upara sarakhI mane vRttivALA-samabhovALA zrI pArthanAthe pazuM tamArI saMpatti mATe he rega-jala-jalaNa-visa-hare- corAri-maIda-ga-raNa bhAI
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 389 pAsa-jiNanAma-saMkirUNa pasamaMti savAI rega, pANI, agni, sarpa, cera, hAthI saMgrAma (vagere)thI utpanna thatA sarva bhaye pArzvanAtha bhagavaMtanuM nAma levAthI ja nAza pAme che (zAnta thaI jAya che). uvasaggata kamaThADasurazmi jhANAu je na saMcalio sura, nara, kinnara juvaIhiM saMyuo jyau pAsa jiNe kamaTha asuranA upasarga pachI paNa jeo dhyAnathI calita thayA nathI, te de, manuSya ane kinnarenI juvAna strIo vaDe stuti karAyelA pArzvanAtha prabhu jaya pAme. uvasaga hara pAse pAse vaMdAmi kamma ghaNa muka visahara visa ninAmuM maMgala kalANa AvAsa visahara kuliMga maM tuM kaMThe dhAreI je sayA maNuo tarasa gaha-roga-mArI684-jarA jati uvasAme ciTakeu dUra aMte tu jajha paNAme vi bahu phale hoI natiri esu vi chavA pAvaMti na dukha degacce vi ghone haranAra, pArtha nAmane yakSa jemane sevaka che evA,
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ te karmAMnA beAjA vagaranA, prANIo (sarpo vagere)nA jherane nAza karanArA ane maMgaLa ane kalyANanA dhara samAna zrI pArzvanAtha prabhune huM vaMdana karuM chu. je mANasa jheranA nAza karanAra phulIMga (nAmanA) maMtra haMmezAM kaMThamAM dhAraNa kare che (bAle che) tenA duSTa graha, rAga, marakI ane vRddhAvasthA (rUpa kaTA) zAnta thAya che. (are 1 e) maMtra tA dUra rahyo, paraMtu Apane (karavAmAM AvelA) praNAma (mAtra) paNa dhaNuM phaLa ApanAra thAya che (ke jethI) manuSya tathA tiryaMcAmAMnA kAipaNa jIva duHkha ane durgaMti (DhAdri) pAmatA nathI. pAsaha samaraNa jo kaI sa Mtu hiya aNu adbhUtara tasa vAhi bhaya nAsaI tarasa dUra je pArzvanAtha prabhunuM prasanna hRdayathI smaraNa kare che, tenI 108 rogAnI bIka dUra nAsI jAya che. prAgbhAra sa Mbhata nabhAMsi rajA si roSAdusthApitAni mahena zahena yAni / chAyADapidstava na nAtha hatA hatAzA grastattvamIbhirayameva para durAtmA / luccA kramaDe khIjAIne AkAzamAM khUba phelAi rahe tema je dhULa uDADI hatI, he nAtha ! te dhULa ApanA chAMyaDAneya lezamAtra nAza karI zakI nahIM, paraMtu nirAza thayelA e duSTane ja eNe (raje) gherI lIdhA. (pApa bAMdhI saMsAramAM rakhaDayo), yad gadUrjita dhanaudhamadabhrabhIma
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ jasadisala mAMsUla ghera dhAram decena muktAmatha kuratara vAri dadhe tenaiva tasya jina ! dustaravAri kRtyam | garjanA karatAM moTA moTA vAdaLovALuM, ghaNuM ja bhayaMkara paDatI vIjaLIovALuM, sAMbelA jevI bhayaMkara jADI dhAravALuM mUsaLadhAra ane na tarI zakAya tevuM paNa kamaTha daitye varasAvyuM kharuM, paraMtu he jinezvara prabho ! te ja pANIe tenA mATe na tarI zakAya evA pANInuM kArya karyuM (saMsArarUpI pANa na karI zake, tevI tenI sthiti thaI). vistarva keza vikRtADaDakRti marca muDaprAlababhadurbhayada vakatra vinirmadagniH | pretavrajara prati bhavantamapIriyaH seDabhyADabhava...tibhavaM bhava duHkha hetu che vikharAyelA UMcA vALathI bhayaMkara lAgatI AkRtivALI sANasanI khoparIonI laTakatI mALA dhAraNa karanArA ane bihAmaNA moDhAmAMthI agni kADhatA bhUtonuM ToLuM ApanA upara choDayuM, te paMcabhUtanuM TeLuM ja e (maTha)ne dareka bhavamAM saMsArane duHkhanuM kAraNa thaI paDayuM. zrI pArzvanAtha prabhunA pUrvabhava pahele bhava purohita putra marUbhUti bIjo bhava-hAthI trIjo bhava deva ce bhava-kiraNaga vidyAdhara A jaMbudvIpanA bharatakSetrane viSe potanapura nAmanuM nagara hatu temAM araviMda nAme rAjA hato. tene vizvabhuti nAme eka zrAvaka brAhmaNa purohita hatA. te purohitane kamaTha ane marUbhUti nAme be putro hatA. nAne putra marUbhUti saMsAranI asAratAne jANIne saMnyAsI jema bhojanathI vimukha thAya tema viSayathI vimukha the
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane svAdhyAya tathA pauSadha vagere vidhimAM tatpara thaIne aherAtra poSadhAgAramAM rahevA lAgyA moTA putra krama viSayI thaI peAtAnA nAnA bhAinI strIne sevavA lAgyA, tenI marUbhUtine khabara paDatAM rAjAne nivedana karyuM. rAjAe tene gadheDA upara besADI nagaramAM pheravI kADhI mUkayeA. kamaTha lajjAthI duHkhI thaI tApasa thayeA. marUbhUti te jANI pazcAtApa karatA bhAine khamAvavA gayA. paNa kamake tA peAtAne thayelI viDaMbanA saMbhArI eka zilA upADI marUbhUtinA mAthAmAM mArI tethI marUbhUti Atta dhyAne maraNa pAmI viMdhyAcaLa patamAM hAthI thayA. hAthInA jIva zubhadhyAne maraNa pAmI sahasrAra devalAkamAM deva thayA. prANvidehanA succhanAmanA viSayane viSe rahelA vaitADhayagiri para tilakA nAme eka dhanADhaya nagarI che te nagarImAM khecarapati nAme rAjA hatA. tene kanakatilakA nAme paTTarANI hatI. marUbhUtine jIva je devalAkamAM deva hatA te cyavIne nakatilakA devInI kukSi viSe putrapaNe avataryAM. cAgya avasare saMpUrNa naralakSaNavALA eka putrane teNe janma ApyA. pitAe tenuM kiraNavega evuM nAma pADayuM, kiraNavega mATA thatAM tene kiraNateja nAme putra thayo. kiraNatejane gAdIe besADI kiraNavege dIkSA lIdhI. anukrame aMga dhArI zrutaskaMdha DhAya tevA te gItA thayA. anyadA gurUnI AjJAthI ekalihArI thaIne muni AkAzagamana zaktivaDe puSkara vara dvIpamAM AvyA. tyAM zAzvata ahutAne namIne vaitADhayagirinI pAse haeNmigiranI upara te pratimA dhAraNa karIne rahyA. tIvra tapa tapatAM pariSaDhAne sahana karatAM ane samatAmAM magna rahetAM evA te [karaNavega muni tyAM rahyA rahyA pAtAnA kALa nimana karavA lAgyA. eka divase sarpa munine DaMza dIdhA te vakhate kiraNuvega
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39ra muni ciMtavavA lAgyA ke, "ahe A sarSa karmanA kSaya mATe mAre parama upakArI che, jarApaNa apakArI nathI. lAMbo kALa jIvIne mAre karmane kSaya ja karavAnuM che, te te have alpa samayamAM karI lauM A pramANe vicArI AlocanA karI, badhA jagajIne khamAvIne navakAra mahAmaMtranuM smaraNa karatAM dharma dhyAnastha evA te munie tatkALa anazana karyuM. tyAMthI kALa karI kiraNaga muni bAramA devalokamAM devapaNe utpanna thayA. pAMcamo bhava deva cho bhava rAjakumAra vajunAbha muni sAtamo bhava deva jabudvIpamAM pazcima mahAvidehamAM zubhakarA nAmanI nagarIne viSe vAvIye nAme rAjA hato tenI lakSmIvatI nAme rANInI kakSIne viSe kiraNaga munine jIva AvIne avataryo. yegya avasare lakSmIvatIe putrane janma Ape, tenuM vajanAbha evuM nAma pADayuM. teNe moTo thayA pachI kSemakara jInezvaranI pAse dIkSA lIdhI. tIvra tapasyA karI vajanAbha munie zratane abhyAsa karyo. pachI gurUnI AjJAthI ekalavihAra pratimAne dhAraNa karatAM ane tIvra tapasyAthI kRza zarIravALA muni aneka nagara vageremAM vihAra karavA lAgyA, anukrame munine AkAzagamananI labdhi prApta thaI eka vakhate AkAzamArge uDIne te muni sukaccha nAmanA vijayamAM AvyA. tyAM pUrvabhavanA vairI eka bhIlanA bANathI ghAyala thayA ArtadhyAna rahita evA te muni nameDIMdabhya ema bolatA pratilekhanA karIne pRthvI para besI gayA. pachI samyaga AlocanA karIne te munie anazana vrata grahaNa karyuM. pachI vizeSa prakAre mamatA rahita thaIne sarva ne khamAvyA. e pramANe dharmadhyAnamAM rata thaI mRtyu pAmI te muni devalemAM deva thayA. AThamo bhava suvarNabAhu cakavatI vajanAbhane jIva devalokathI cavIne jaMbudvIpamAM pUrva
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ videhane viSe purANapura nagaranA kuliza bAhu nAmanA rAjAnA sudarzanA nAme rANInI kukSIne viSe avataryo. te vakhate rAtrinA prAMta bhAgamAM sukhe sutela devIe cakavatInA janmane sUcavanArAM cauda mahAravane joyAM. yegya avasare sudarzanAe putrane janma Ape. pitAe tenuM nAma suvarNa bAhu pADyuM anukrame te yauvana vaya pAme. eka vakhata vakraazva suvarNa bAhune ghaNe dUra laI gaye. tyAM te ratnapuranA khecarendranI kanyAne para tyAMthI vaitADhayagiri para ratnapura nagaranA aneka vidyAdharonI kanyAo para tyAMthI te badhI kanyAone laIne potAne nagara pAcho pharyo. anukrame suvarNa bAhune rAja karatAM cauda ratna prApta thayAMteNe cakranA mArgane anusarIne cha khaMDa pRthvI sAdhI lIdhI. ghaNAM varSa rAja karI suvarNa bAhue jagannAtha tIrthaMkara pAse dIkSA lIdhI. pachI ahaMta bhakti vagere keTalAka sthAnakone sevIne te suvarNabAhu munie tIrthakara nAma karma upArjana karyuM. navame bhava deva eka vakhata vihAra karatA te muni zIrava nAmanI aTavImAM AvyA.tyAM tejathI sUrya jevA suvarNa bAhumuni sUryanI sanmukha daSTi sthira rAkhI kAryotsarga karIne AtApanA levA lAgyAM. te samaye eka siMha muni upara dhasI AvyuM. munie tene dUrathI Avate joI caturvidha AhAranA paccakhANa laI AlocanA karI, sarva prANune khamAvyA ane siMhanA upara kiMcita paNa vikAra lAvyA vagara gharmadhyAnamAM sthira thayA. pachI kezarIsiMhe vidIrNa karelA te muni mRtyu pAmIne dazamA devalokamAM mahaprabha nAmanA vimAnane viSe deva thayA.
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ daza bhavananI pAzvanAtha maju 5.zvanAtha prabhune janma suvarNabAhune jIva vArANasI nagarImAM, ImAku vaMzanA azvasena rAjAnI vAmAdevI paTarANIne kukhe, caitra suda caudaze, vizAkhAnakSa, devalemAMthI cavIne avataryo, te samaye vAmA devIe cauda mahAsvapna joyAM. savAramAM rANIe rAjAne vAta karI. rAjAe svapna lakSaNa pAThakane bolAvI ravAne artha pUchaye. supana pAThakee kahyuM, "svAmI! tamAre tribhuvana pUjya evA putranI prApti thaze." anukrame piSa vada dazame vAmAdevI mAtAe sarpanA laMchanavALA nIlavarNa putrane janma Apyo. tatkALadika kumArIkAoe AvI sUtikA kahyuM. iMdrAdika devoe prabhune janmAbhiSeka karyo. prabhu jayAre garbhamAM hatA, tyAre vAmadevI mAtAe eka divasa kRSNa pakSanI rAtrIe paDakhe thaIne eka sapane jatAM je hate. pachI te vAta tarataja patine kahI hatI, te saMbhArIne ane e garbhane prabhAva hato ema nirNaya karIne rAjAe kumAranuM pArtha evuM nAma pADyuM. pArzva kumAranA dehamAMthI nIlamanA jevI eka adbhuta teja rekhA pragaTatI hatI. tethI temane deha nIlavarNana jaNAtA hatA. paMcadhAvathI ucharatA pArzvakumAra moTA thayA. te vakhate temanA zarIramAMthI nIkaLatI nIlavarNanI kAnti vadhAre tejasvI banI temanI lAMbI bhujAo ane vizALa chAtI duzmanone DarAvavA lAgI. udAratA, dharma ane parAkramane lIdhe teo saunA mananuM AkarSaNa karavA lAgyA. gaMbhIratA, jJAna ane sadgaNone lIdhe te sa nA mana para ajaba prabhAva pADavA lAgyA.
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpaguNathI AkarSAi pAkumArane prasuvAnA prabhAvatInA nirNayane mAtApitAe vadhAvI lIdhe. kuzasthalanI rAjakumArI prabhAvatI temanA A rUpaguNa para mohita thaI. prabhAvatInA mAtApitAe sakhIo dvArA A jANya tyAre tene svayaMvara tarIke pArzvakumAra pAse mokalavAno nirNaya karyo ane te aMge saghaLI tayArIo karavA mAMDI. kaliMganA rAjAe kuzasthalane ghere ghAlyo. prabhAvatInuM rUpa apAra hatuM. lAvaNya amApa hatuM. vidyA ane kalAnI paNa te uttama jANakAra hatI. Aja sudhImAM keTalAka rAjAo tene varavAne mana subo karI cUkyA hatA, paNa putrInI IcchAne mAna ApanAra prasenajita rAjAe te sarvane sApha InkAra suNAvyuM hatuM eTale jyAre e samAcAra bahAra AvyA ke. prabhAvatI pArthakumArane paraNavA mATe sAmI jAya che. tyAre bhAre cakacAra pedA thai. temAM kaliMgane baLavAna rAjA yavana sauthI AgaLa paDo. bharasabhAmAM te bolyo, "huM chatAM prabhAvatIne paraNanAra pArzvakumAra keNa che? ane te kuzarathaLane pati keNa che ke je mane prabhAvatI na Ape? jo yAcakanI jema ke te vastu laI jaze, te vIrajane tenuM sarvarava khUMcavI leze A pramANe kahIne ananya parAkamavALA te yavane ghaNuM rInya laI kuzasthaLa pAse AvIne tene pharate ghero nAkhe. prasenajitanI vinatIthI azvasena rAjAe kuzasthala madada mokalI rAjA prasenajita bahAdura hatA. paNa kaliMganI senA ghaNuM meTI hevAthI Akhara sudhI tenI sAme TakI zake ema na hato.. tethI pitAne vizvAsu dUtane mokalI teNe azvasena rAjA pAse madadanI mAgaNI karI.
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 396 azvasena rAjA sAcA kSatriya hatA eTale temaNe madada mokalavAne nirNaya karyo ane te mATe sainyane tayAra karyuM. e vakhate pArtha"kumAre pitAne praNAma karI namratApUrvaka jaNAvyuM ke yuddhamAM ajoDa evA Apane kuzasthala sudhI javAnI jarUra nathI. AjJA hoya te huM ja A rInyanI saradArI laI tyAM jaIza ane yavanarAjanI sAna ThekANe lAvIza. putranA ati Agrahane pitAe namatuM ApyuM pArzvakumAra vArANasInA lazkaranI saradArI laI kuzasthala gayA ane najIkanA pahADanI chAyAmAM sakare mukAma karyo. - duzmanane prathama cetavaNI ApavI ane te na samaje te ja tenI sAthe yuddha karavuM e kSatrinI nIti hatI. tethI pAkumAre bIjA divase savAre eka dUtane badhI vAtanI samaja AvI yavanarAja pAse mokalyA. A dUte yavanarAja pAse paheMcI jaNAvyuM ke "he rAjana ! vArANasInA mahArAjakumAra zrI pArzva tamane mArA mAraphata kahevaDAve che ke prasenajita rAjAe mArA pitAnuM zaraNa aMgIkAra karyuM che mATe temanI sAthe laDavAnuM choDI do ane jaladI tamArA ThekANe pAchA cAlyA jAo jo vinA vilaMbe tema karazo te tamAro aparAdha mApha karavAmAM Avaze." kaliMgarAje ghere uThAvI lIdho yavanarAje pahelAM te pAzvakumAra sAthe laDI levAno nirNaya karyo paNa eka vRddha maMtrInI salAha mAnI pArzvakumAra pAse maitrInI mAgaNI karI. pAzvakumAre te ravIkArI ane kaliMgarAjA ghere uThAvI svadeza pAchA pharyA. yavanarAje ghera UThAvI lIdhA. kuzasthalanI prajA harSa ghelI banI. rAjA prasenajIta ane prabhAvatInA AnaMdano pAra rahyo nahi
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ 397 teo svajana parivAra sAthe pArzvanAthane satkAra karavA sAme gayA. tyAM rAjA prasenajIte kahyuM, "Apa samayasara AvI pahoMcyA eTale amAruM rakSaNa thayuM. Ama Ape amArA upara moTI kRpA karI che. have vadhAre kRpA karIne, mArI putrI prabhAvatIne Apa svIkAsa karo." pAWkumAra meghanA nirdoSa jevI dhIravANI vaDe bolyA, "he. rAjana ! pitAnI AjJAthI huM mAtra tamArI rakSA karavA ahIM Avela chuM; tamArI kanyA paraNavAne Avela nathI, mATe hekathaLapati tame e viSe vRthA Agraha karazo nahIM. pitAnA vacanane amala karIne have ame pAchA pitAnI pAse jaIzuM' pArzvakamAranA AvA zabdo sAMbhaLI prasenajite vicAryuM ke A kumAra te nirapRha jaNAya che. paraMtu pitAnI AjJAne te avazya mAthe caDAvaze" eTale teNe kahyuM. "huM azvasena rAjAnI caraNavaMdanA karavA cAhuM chuM. tethI rajA hoya to ApanI sAthe AvuM." pArzva kumAranu lagna pAWkumAre temAM saMmati ApI eTale prasenajita rAjA prabhAvatIne sAthe laI vArANasI Avyo ane tyAM azvasena rAjAne vaMdana karIne prabhAvatIne svIkAra karavA vinaMtI karI azvasenanA AgrahathI pArzvakumAre lagna mATe saMmati ApI. prabhAvatIne mane ratha Akhare pUro thayo hato eTale tenA varSamAM bhaNuM na hatI azvasena ane vAmAdevIe putrane vivAhita thayele nihALyuM hatuM eTale temanA AnaMdane avadhi na hatI. - pAkumAra ane prabhAvatI vividha krIDA karatAM AnaMdamaya divaso pasAra karavA lAgyA.
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vakhate bhagavAna pArzvanAtha mahela upara jharUkhAmAM besI nagaranuM avalokana karatA hatA tevAmAM puSpa vagere pUjanI sAmagrI sAthe nagaranA leke eka dizA tarapha jatA dekhI pAse UbhelA sevakane pUchayuM, "A leke kyAM jAya che?" teNe kahyuM, "keIka gAmaDAmAM rahenAra kamaThanAmane brAhmaNane putra hato. nAnapaNamAM tenA mAtApitA marI gayA hatA. daridra ane nirAdhAra thaI gayelA kamaTha upara dayA lAvI leka tenuM bharaNapoSaNa karatA hatA. eka vakhata ratnajaDita ghareNAthI vibhUSita thayelA nagaranA lokene dekhI kamaThe vicAryuM, "aho ! A saghaLI riddhi pUrvajanmanA tapanuM phaLa che. mATe huM tApasa thaI tapa karUM' ema vicArI kamaTha paMcAgni tapa vagere kaSTa kriyAo karanAre tApasa the. he svAmI teja maTha tApasa pharate pharate nagaranI bahAra Ave che, tenI pUjA karavA A leke jAya che." A pramANe sAMbhaLI pArzvanAtha prabhu paNa tene jovA parivAra sahita gayA. tyAM tIvra paMcAgninA tApathI tapa karI rahela kamaTha prabhunA jovAmAM AvyuM. te sthaLe agnikuMDamAM nAkhelA kASThanI aMdara baLatA eka moTA sapane traNa jJAnadhArI zrI pArzvanAtha prabhue pitAnA jJAnathI joye, tethI karUNA sAgara prabhu bolyA ke, he ajJAna ! ahe ajJAna ! he tApasa ! tuM dayA vagaranuM A gaTa kaSTa zA mATe kare che? je dharmamAM dayA nathI, te dharma AtmAne ahita kara thAya che. kahyuM che ke, dayA rUpI moTI nadIne kAMThe UgelA tRNanA aMkura sarakhA badhA dharma che, je te dayA rUpI nadI sUkAI jAya, te te tRNakara samAna dhame keTalI vAra sudhI TakI zake? mATe he tapasvI ! dayA vinA vRthA kalezakAraka kaSTa zA mATe kare che ?"
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37. te sAMbhaLI maTha krodha karI beADhyA, "Dha kSatriya ! rAjaputro tA hAthI gheADA vagere khelavI jANe meAjazAkhamAM mazagUla rahetA rAjakumArA dhama zuM kahevAya' e na ja jANe; dhane ame tAdhanA ja jANIe." prabhue sapne bacAvI dharaNendra banAvyA A pramANe kamaThanA vacane sAMbhaLI kSamAsAgara prabhue nAkara pAse agnikuMDamAMthI baLatu' kASTa bahAra kaDhAvI, tene kuhADA vaDe yatanApUrvaka cIrAvyuM, eTale temAMthI tarataja tApa vaDe AkuLa vyAkuLa banelA ane maraNa prAya thai gayelA sarpa nIkaLyA. prabhunI AjJAthI nAkare te sarpane navakAra maMtra tathA pratyAkhyAna saMbhaLAvyu te sAMbhaLI sarpa teja kSaNe samAdhipUrvaka maraNa pAmI nAgAdhipa dharaNendra thayA. pachI lAA pAprabhu para prazaMsAnAM puSpA varasAvalA lAgyA. kamaTha tApasa loDhAthI DhelanA pAmI, bhagavanta upara dveSa karatA khIje sthaLe cADhyA gayA, ane tapa tapI, maraNa pAmI bhavanavAsI meghakumAra devAmAM medhamAlI deva thayA. pArzvanAtha prabhue dIkSA lIdhI trIza varSa sudhI gRhasthAvAsamAM rahI pAprabhu DhIkSA levA tatpara thayA. prabhune dIkSA levAne eka varasa bAkI rahyuM tyAre leAkAMtika devAe peAtAnA sAzvata AcAra pramANe, prabhune dIkSAmA avasara jaNAvavA mAlyA, "Dha samRddhizALI ! Apa jaya pAme, jaya pAmeA hai kalyANavata Apa jaya pAme, jaya pAmeA. he prabhu! ApanuM kalyANa thAo. he bhagavAna! Apa bedha pAmeA, DhIkSA, svIkArA hai nAtha ! tIrthaM pravartAe" te sAMbhaLI prabhue vArSika krAna ApavA mAMDayuM. pachI zakrAdika IMdroe ane azvasena pramukha rAjAee prArzvanAtha prabhunA dIkSAbhiSeka karyo. pachI deva ane
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 mAnavoe vahana karavA yogya evI zibikAmAM besI prabhu Azramapada nAmanA udyAna samIpa AvyA udyAnamAM praveza karI, zibikA parathI utarI, prabhue AbhUSaNAdika sarva tyajI dIdhuM ane Indra ApeluM eka devadUSya vastra dhAraNa karyuM. piSa mAsanI kRSNa ekAdazIe zrI pArzva prabhue aSTama tapa karIne traNaso rAjAonI sAthe dIkSA lIdhI. tatkALa prabhune mana:paryava jJAna utpanna thayuM. be divasa bAda prabhu pakaTa nAmanA gAmamAM padhAryA ane dhanyane tyAM temaNe pAraNuM karyuM. pAraNAne sthAne dhanya ratnapITha sthApI. kalikuMDa tIrtha bhagavAna vihAra karatA karatA kAdaMbarI aTavAmAM AvyA. ane tyAM rahela kuMDa sarovarane kAMThe kAussaga dhyAne rahyA. bhagavAna dhyAnamAM lIna hatA tevAmAM mahI dhara nAme hAthI sarovaramAM pANI pIvA Avyo. teNe prabhune jayA ke tarata ja tene jAti maraNa jJAna thayuM ane te vicAravA lAgyo "A mahApurUSanA darzanathI jagatamAM evI kaI vastu che ke je prApta na thAya. huM pUrvajanmamAM hema nAme kulaputra hatuM. mAruM zarIra vAmana hatuM tethI lakenI mazkarI sahana na thaI zakavAthI huM jaMgalamAM cAlyo gayo. tyAM mane eka muni maLyA. meM muni pAse dIkSAnI mAgaNI karI paNa munie mane sAdhupaNA mATe ayogya mAnI dIkSA na ApI paraMtu zrAvaka vrata ApyuM. aMtakALe Arta dhyAnathI mRtyu pAmI, vAmana rUpanA tirarakAra ane moTI kAyAnA premane lIdhe A bhavamAM huM hAthI che. huM je atyAre mAnava heta to prabhune mAruM samagra jIvana apI ravakalyANa sAdhata. paNa hAla te huM pazu chuM eTale lAcAra
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 401 pachI te hAthIe sarovaramAM snAna karI, kamalanA puSpa laI prabhune traNa pradakSiNA daI, temanI puSpa pUjA karI, pitAnA AtmAne dhanya mAnate svasthAne gayo. pachI devoe paNa prabhunI pUjA karI. A arasAmAM koIe caMpAnagarInA rAjA karakaMDune khabara. ApI ke najIkamAM prabhu kAusagga dhyAne rahyA che. karakaMDu bhagavAnanA kAussagya sthAne AvyuM ane bhagavAnane vaMdana karyuM paNa prabhu tA. dhyAna dharatA mauna rahyA. prabhunA vihAra bAda smRti cinha tarIke karasaMDu rAjAe tyAM eka prAsAda baMdhAvyo ane navahAthanI prabhunI pratimA pratiSThApUrvaka sthApanA karI. te divase te sthAna kalikuMDa tIrtha nAme prasiddha thayuM. prabhunI pUjA karanAra hAthI mRtyu pAmI. A tIrthane rakSaka vyaMtaradeva thayA. tyArathI A tIrtha khUba ja prabhAvazALI ane camatkArika banyuM. ahichatrA tIrtha pArthaprabhu prAmAnugrAma vicaratA zivapurI nagarInA kozAkha. nAmanA vanamAM padhAryA ane tyAM kAusagga dhyAne rahyA. A samaye devalekamAM dharaNendra pitAne maLelI devaRddhi joI vicAravA lAgyA ke A Rddhi mane kayA karmathI maLI. avadhijJAnane upaga mUkatAM tene prabhune pUrvabhavano upakAra yAda AvyuM. te turata bhagavAnanA kAusagga sthAne Avyo. prabhune dhUmadhakhatA taDakAmAM UbhelA joI, bhaktithI sahastraphaNAvALuM nAgarUpa dharI prabhunA mastaka upara rahyo ane bhagavAna upara chAyA vistArI taDakAne dUra karyo. nimohI bhagavAne kAussaga pUro thayA pachI tyAMthI vihAra karyo. paNa te. sthAne jate divase, lokee eka nagara vasAvyuM je ahi chatrAnagarI tarIke prasiddha thayuM, ane tyAM je jinamaMdira baMdhAvyuM te ahi chatrA tIrtha tarIke jANItuM thayuM. kurkaTezvara tIrtha vihAra karatAM karatAM prabhu rAjapura nagara najIka kAunsa.
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 dhyAne rahyA. tevAmAM te nagaranA rAjA Izvarane sevake samAcAra ApyA ke prabhu ahIM kAusagga dhyAne rahyA che. bhagavAnane vAMdavA rAjA harSabhera AvyuM. bhagavAnane dekhatAM tenuM magaja bhamavA lAgyuM ane te mUcha khAI jamIna upara paDe. mUcha utaratAM te belyo ke, "mane prabhune dekhI jAti smaraNa jJAna thayuM che. huM pUrvabhavamAM vasaMtapura nagaramAM datta nAmane brAhmaNa hatA. keDha regathI kaMTALI huM jIvanane anta ANavA gaMgAmAM DubI maravA gayo ke turta AkAzamArge jatA munie mane raka. muni nIce utaryA ane mane kahevA lAgyA ke duHkhanuM auSadha mRtyu nathI paNa dharma che. meM temanI pAsethI zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. "eka vakhata huM jInamaMdire gayA. tyAM meM prabhunAM darzana karyA ane tyArabAda munine vaMdana karI temanI pAse beTho. A samaye puSpakalika nAmanA eka zrAvake munine pUchayuM, "AvA rogI mANase derAsaramAM AvI zake kharA?" munie javAba Apyo ke avagrahanuM pAlana ane AzAtanAne tyAga karI khuzIthI AvI zake." pachI puSpakalike munine pUchayuM, "A mANasa marIne kaI gati pAmaze ?" munie javAba Ape. "A datta brAhmaNa marI maraghe thaze." A zabdo sAMbhaLI huM raDI paDe, ane kahevA lAge ke "bhagavanta ! A bhavamAM te huM kaDhathI pIDAuM chuM. ane AvatA bhavamAM tiryaMca thaIza. bhagavAna ! mAre koI taravAne upAya nahIM hiya?" munie javAba Ape, "tAre bahu zeka karavAnuM kAraNa nathI. tiryaMcanA bhavamAM tane munine dekhI jAti smaraNa jJAna thaze ane tyAM tuM anazana karI mRtyu pAmI rAjapura nagarane rAjA thaIza. prabhu darzananA pratApe mane A pUrvabhave yAda AvyA che." prabhue kAussaga pALI vihAra karyo. paNa rAjAe A sthAnanI smRti mATe eka citya baMdhAvyuM ane temAM pArzva prabhunI pratimAne pratiSThApUrvaka sthApanA karI. te divase A sthAna
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 kuTezvara nAmanA tIrtha tarIke jANItuM thayuM ane tyAM vasAveluM nagara kurkaTezvara nagara kahevAyuM. pAtha prabhune thayelA upasargo pArthaprabhune thayelA upasargo be prakAranA hatA-anukULa ane pratikULa. deva devIoe nATaka dekhADavAM, devIo ane strIoe AliMgana karavAM, bheganI prArthanA karavI vagere anukULa upasargo kahI zakAya. deva, manuSya vageree bhaya batAvavA, prahAra karavA vagere pratikULa upasargonI koTimAM mUkI zakAya. deva, manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI AvA prakAranA utpanna thayelA te anukULa ane pratikULa upasargone prabhue nirbhayapaNe, dInatArahitapaNe ane kAyAnI nizcalatA rAkhI sahana karyA. upasarga karanAra upara prabhu gusse thayA nahi. pArzvanAtha prabhune thayela upasargomAM kamaThe karele upasarga nIce jaNAvyA pramANe thaye. vihAra karatAM karatAM prArdhaprabhu eka vakhate kaI tApasanA AzramamAM padhAryA, ane tyAM rAtrie kUbAnI najIkamAM vaDavRkSa nIce pratimA dhyAne sthita thayA. have pele kamaTha tApasa marIne meghamAlI deva thayA hatA, teNe A avasare prabhune dhyAna magna joyA. te nIca deva pUrvabhavanuM vaira saMbhArI prabhune upadrava karavA tatkAla tyAM AvyA. meghamAlI deve pArtha prabhune karela upasarga krodhathI dhamadhamI rahelA te nIca deve vetAla, siMha, vIMchI, sarpa vagere judAM judAM rUpa vikuva, teo vaDe prabhune ghaNuM upasargo karyA chatAM dhyAnamAM lIna rahelA prabhu te upasargothI jarApaNa kSobha pAmyA nahi. prabhunI AvI daDhatA joI meghamAlIne ulaTe vadhAre krodha caDa; tethI teNe AkAzamAM kALarAtri je bhayaMkara megha vikavyuM. temAM yamadevanI jIbha samAna vIjaLIo cAre dizAmAM camakavA lAgI. brahmAMDa phATI jAya evI ghora garjanAo thavA lAgI, ane te megha kampAMta kALanA meghanI peThe muzaLadhArAe varasavA lAgyA.
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 AkAza ane pRthvI jaLamaya thaI gaI ane pUravegathI cAlatA jala pravAhamAM moTA moTA vRkSo paNa ukhaDI jaI taNAvA lAgyA. te ja kSaNavAramAM prabhunA ghUTaNa sudhI pahoMcyuM, kSaNavAramAM kaTi sudhI AvyuM, ane kSaNavAramAM te prabhunI nAsikAnA agra bhAga sudhI pahoMcI gayuM. chatAM dhyAnamagna prabhu jarApaNa calita thayA nahi. A avasare dharaNendranuM Asana kaMpyuM. tethI teNe avadhijJAnane upaga mUkI joyuM te paropakArI prabhune upasarga thata je. tatkAla dharaNendra pitAnI paTTarANIo sahita prabhu pAse AvyuM ane prabhune bhaktipUrvaka namaskAra karI, prabhunA mastaka upara phaNAo rUpe chatra dharyuM, AvI bhakti karanAra dharaNendra upara ane ghora upasarga karanAra meghamAlI upara samabhAvamAM lIna banelA. prabhunI manovRtti tatya hatI. pachI amarSa sahita varasatA meghamAlIne dharaNenTe kahyuM, "are durmati ! pitAnA anartha mATe A te zuM AraMhyuM che? huM bhagavaMtane sevaka chuM. tethI tArA AvA duSkRtyane sahana karavAnuM nathI. e paramakRpALue kAThamAM baLatA. evA mane ugArI namaskAra maMtra saMbhaLAvI, Indra banAvyuM ane tane pApathI aTakAvyA; AvA upakArI upara paNa tuM niSkAraNa zatrutA zA mATe dhAraNa kare che. traNa jagatane tAravAne samartha evA e prabhu jalathI DubavAnA nathI, paNa mane lAge che ke agADha bhavasAgaramAM tuja buDavAne che" e pramANe kahI dharaNendra meghamAlIne phITakAra ApI hAMkI mUko. pAzvaprabhune keLavajJAna dharaNendranA AvAM vacana sAMbhaLI bhayabhIta banela meghamAlI tatkALa savaMjala saMharI laI, prabhunuM zaraNa karI, prabhunA caraNamAM AvIne paDa, ane aMjali joDI prabhu pAse pitAnA aparAdha khamAvI svasthAne cAlyA gaye. dharaNendra paNa prabhune vaMdana karI pitAnA sthAne gaye. bhagavAna tyAMthI vihAra karatA anukrame vArANasI pUrI samIpa AvI Azramapada nAmanA udhAnamAM ghAtakI vRkSanI nIce kAussaga dhyAne rahyA. tyAM dIkSAnA divasathI 84 divase
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 405 yatIta thaye prabhune caitra mAsanI kRSNa catuthI e pUrvAhanakALe devaLajJAna utpanna thayuM. te vakhate zakra pramukha devatAoe Asana kapathI te hakIkata jANI, tyAM AvI samavasaraNunI racanA karI. samavasaraNamAM ratnasiMhAsana para khIrAjI prabhue dezanA ApI. ardhasena, vAmAdevI, prabhAvatI vagerenI dIkSA prabhunI dezanA sAMbhaLI ghaNAe dIkSA lIdhI ane ghaNA zrAvaka anyA. azvasena rAjAe paNa pratibeAdha pAmI tatkALa peAtAnA laghu putra hastisenane rAjya soMpI dIkSA lIdhI. vAmAdevI ane prabhAvatIe paNa prabhunI dezanA sAMbhaLI, saMsArathI virakata thaI mAkSa sAdhana karAvanArI dIkSA lIdhI. prabhune Aya datta vagere daza gaNudharA thayA. prabhue temane sthiti, utpAda ane vyayarUpa tripadI kahI saMbhaLAvI. te tripadI sAMbhaLI temaNe dvAdazAMgInI racanA karI. pArzva prabhunA parivAra zrI pArzva-prabhune seALa hajAra sAdhuA, atrIza hajAra sAdhvIo, traNaseA pacAsa cauda pUrvadhArI, eka hajArane cArasA avadhijJAnI, sADA sAtasA mana:paryavajJAnI, eka hajAra kevaLajJAnI, agiyArase vaikriyalabdhivALA, seA vAdIe, eka lAkhane cAsaTha hajAra zrAvake ane traNa lAkha ane sIttotera hajAra zrAvikAonA parivAra thayeA. pA prabhunu' nirvANa peAtAnA nirvANa samaya najIka jANI pArzvaprabhu sametazikhara girie padhAryA. tyAM khIjA tetrIsa munie sAthe prabhue anazana grahaNa karyuM. zrAvaNamAsanI zukala aSTamIe, pArzvaprabhu tetrIza muni sAthe mekSe gayA. gRhasthapaNAmAM trIsa varSa ane vrata pALavAmAM sIttera varSa ema se| varasanuM AyuSya zrI pArzvanAthaprabhue bhAga. * paMDita zrI vIravijayakRta zrI pArzvanAtha paMcakalyANuka pUjAmAM pA nAtha prabhunuM jIvanacaritra ApavAmAM AvyuM che.
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ mU 28Sabha, ajIta, saMbhava, abhinaMdana, sumati, padmaprabhu, supArzva, candraprabha, suvidhi, zItala, zreyAMsa, vAsupUjya, vimala, anaMta, dharma, zAnti, ke zuM, ara, malli, munisuvrata, nami, nemI, pArva, vardhamAnAnA jinA: zAtA: zAntikarA bhavatu svAhA jemanA rAgadveSarUpI doSo kSINa thai gayA che evA vItarAga devanI bhakita karavAthI Arogya, samyaga darzanano lAbha ane samAdhimaraNa pAmI zakAya che. devAdhidevanI saMtuti karavAthI aneka janmonI paraMparAthI baMdhAyeluM prANIonuM pApa kSaNavAramAM nAza pAme che. jema lokamAM, tIvra agninA saMyogathI khANamAMthI nIkaLeluM sonuM Adi dhAtuo zuddha bane che, tema jInezvara devanA dhyAnathI bhavya prANIo kSaNavAramAM zarIrane choDI dai paramAtma svarUpa prApta karI le che. he prabhu ! ApanA caraNa kamaLanI mAre bhavobhava sevA hojo. tamane praNAma karavAthI mane du:khane kSaya, karmono kSaya, samAdhimaraNa ane samyakatvano lAbha thAo. siddhANaM buddhANaM pAragayANa para para gayA | lAaSNa muvIyANaM name sayA sava siddhANaM caMdro karatAMye atyaMta nirmaLa, sUrya karatAMye adhika prakAza phelAvanArA, moTAmAM moTA samudrathIe khUba gaMbhIra evA he siddho ! mane mokSa Apo. jenA prabhAvathI jagatamAM vijaya prApta thAya che, sAta aMgavALuM rAjya maLe che ane saubhAgyane lAbha thAya che, temaja parabhavamAM devendrapaNuM ane cakravartIpaNuM maLe che te zrI siddhacakra bhagavaMta amane siddhi Apo. | siddhacakranI ArAdhanAmAM udyata evA bhakitazALI AtmAo je je vastunI IcchA kare che te te prApta kare che. siddhacakranI ArAdhanAthI zrI jinazAsananuM samyaka ArAdhana thAya che kAraNa ke A jinazAsananA sArabhUta kahevAya che. cAri saraNa pavajajAmi arihaMte saraNe pavanjAmi, sidhdha saraNa pavanajAmi, sAhu saraNa pavajAmi, kevali-pannata dhamma' saraNa 5vajAmi.