Book Title: Tran Bhashya Bhavarth ahit
Author(s): Jain Shreyaskar Mandal Mahesana
Publisher: Jain Shreyaskar Mandal Mahesana
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006017/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O G caityavaMdanAdi traNa bhAkhya artha sahita. zrI. na pramA bahumukha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paropakArAya satAM vibhUtaya: graMthAMka 58. devatatva, gurUtattva ane dharmatattvane ArAdhavAnA jijJAsuo mATe atyaMta upagI graMtha. === traNa bhAgya bhAvArtha sahita. caityavaMdana bhASya, -gurUvaMdana bhASya. pratyAkhyAna bhASya. = = = == prasiddha kartA. sata zeTha veNucaMda suracaMda saMsthApita zrI jaina zreyakara maMDaLa-mahesANuM. AvRtti 1 lI. prata 2000 vIra saM. 2456. vikrama saM. 1986. sane 1930. dhI "sUryaprakAza" prinTIMga presamAM paTela mUlacaMdabhAI trikamalAle chA, pAnakora nAkA-amadAvAda mUlya 0-14-0. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. zrI jainadarzanamAM devatattva gurUtattva ane dharmatattva e traNa tava prasiddha che, te ja traNa tane Adara pUrvaka ArAdhavAnA vidhirUpa zrI devendrasUrIzvare A graMthamAM kahelAM traNa bhASya racyAM che. temAM caityavaMdana bhASya devatattva rUpa che, kAraNa ke emAM zrI arihaMta devane vaMdanA karavAno vidhi cAvIsa dvArethI darzAvela che. gurUvaMdana bhASya gurUtattvanA svarUpavALuM che, kAraNa ke emAM gurUne vaMdana karavAne vidhi darzAvyuM che, ane pratyA khyAna bhASya dharmatattva rUpa che, kAraNa ke sAdhune sarvavirati dharma mULaguNathI ane uttaraguNathI ema be prakAra che. temAM pAMca mahA vata te mULaguNa dharma ane piMDavizuddhi Adi [AhAra vidhi vigerenA] AcAra te uttaraguNa dharma temaja zrAvakanA dezavirati dharmamAM paNa pAMca aNuvrata te mULaguNa dharma ane zeSa vrata te uttaraguNa dharma che. tyAM A pratyAkhyAna bhASyamAM kahelAM 10 prakAranA kALa pratyAkhyAno te sAdhune ane zrAvakane uttaraguNa dharma che, mATe pratyAkhyAna bhASya dharmatattva rUpa che. A bhAmAM devavaMdana vidhi, gurUvaMdana vidhi ane pratyAkhyAna vidhi darzAvelA hovAthI A graMtha jainadharmamAM vidhimAgane athavA kriyAmAgane graMtha gaNAya. A graMthamAM caityavaMdanasUtra, dvAdazAvavaMdanasUtra ane pratyAkhyAnanA AlApako kahyA nathI te pratikramaNa vigere graMthamAM chapAI gayelA prasiddha che temAMthI jANI levA. caityavaMdana SwsmAM-nAmajina-sthApanAjina (eka cetyanI pratimA)-vyaMje bhAvajina-traNe lokanI sarva pratimA-vartamAnamAM vicaratA jinezvara-(prasaMge) mutajJAna-sarva siddha-vartana mAna zAsananA nAyaka-giranAra tIrtha--ane aSTApada vigere tIrtha e 11 ne vaMdanA namaskAra ane te uparAnta zAsanarakSaka samyagadaSTi deva devInuM smaraNa e 12 viSaya mukhya che, ke jene graMthakartAe 4 thI mI gAthA sudhImAM 12 adhikArarUpe spaSTa darzA vyA che, ane prasaMgathI bIjA aneka vidhi 24 dvArane 2074 belathI-pratibhedathI darzAvyA che. purvAna mAmAM-AcArya Adi padavIdhara muni mahA- rAjane bAra AvartavALA vaMdanathI vaMdanA karavAne vidhi mukhya Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzAvyuM che, ane prasaMge sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikArUpa catuvidha saMghamAM paraspara vaMdanano vidhi, avaMdanIya sAdhu, vaMdanIya sAdhu, vaMdanAno samaya ityAdi aneka vidhio 22 dvAranA 42 pratibhadathI darzAvyA che. pratyAghAna mANamAM-namukkArasahiye Adi 10 prakAranA kALa pratyAkhyAnane mukhya viSaya che, ane te prasaMge 22 prakAma rano AhAra, bAvIsa prakAranA Agara-apavAda, lakSya abhakSya vigaIe. bhakSya vigaIne nAviyAtAM, ane pratyAkhyAnanA prakAra Adi aneka prakAranuM svarUpa darzAvyuM che, A bhASyano viSaya prathamanA be karatAM kaThina che. A traNe bhASyane viSaya granthakartAe thI AvazyakasUtranI caNi. niyukti ane bhASya vigere siddhAtomAMthI ati saMkSepamAM uddharyo che. jethI abhyAsIone ati sugamatAvALe che. vidhivAdanA e traNe viSayane aMge paThana pAThana karavA cogya vartamAna samayamAM to A ekaja graMza upalabdha thAya che. e traNe bhASyanI avazvari paMdarasonA saikAmAM thayelA ati prasiddha zrI somasuMdarasUrie racI che. to cityavaMdana vidhinA saMbadhamAM te A bhASyanI pU zrI zAnitasUrie caityavaMdanasutro sahita 90 gAthAone "phicaraMja madAra " nA graMtha racelo che. te traNe bhASyanI vacUri tathA ceiyavaMdaNa mahAbhAsa e banne chapAine prasiddha paNa thayA che. tathA zrI rAnavimalasUrIzvare A traNe bhASyane bAlAvabodha (bhASA artha) lakhelo che. tathA cityavaM bhASyanI saMghAcAravRtti zrI devendrasUri. nA ziSya zrI dharmaSasUrie racI che. A bhUAne artha lakhavArmA zrI Avazyaka niryukti AvazyavRtti-paMcAzaka--pravasAravRtti-dharmasaMgrahazatti--- zAvyavRtti-ItyAdi graMthanI temaja caityavaMdana bhASyane artha lakhavAmAM caiyavaMdaNa mahAbhAsa vigerenI sahAya lIdhI che, topaNa viziSTa kSayopazamanA abhAve matidoSathI vA predeSathI bhUlacaka rahevAno saMbhava che, to tevI bhUlacUka sajajane sudhArIne vAMcaze. evI amArI namra vijJapti che. zrI tapagaccha rUpI gaMgApravAhane himAlaya tulya zrImad jagacaMdrasUri ke jemane AyaMbila tapanA prabhAvathI cittoDanA rANAe vaza thaI "tapa" evuM birUda ApuM (jethI tapagaccha Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A nAma paDayuM) ane te rANAnI sabhAmAM digabarAcAryAM sAthe vAda karatAM hIrA peThe abhedya rahyAthI jemane hIralA jagaccadrasUri evuM paNa birUda rANAzrIe Apyu hatuM, temanA ziSya zrImad devedrasUrie traNa bhASyAtmaka A graMtha racelA che. ukata mahAtmAe kama graMthadIpAtamA sivAya va'dArUvRtti, sAravRttidazA, pahA; siddhapacAzikA, zrAddhadinakRtyasUtra ane vRtti, dharmAM ratnavRtti, navIna kagraMtha pAMca vRtti sahita, siddhadoDakAstava, sudarzanacaritra, siriMsahavakramANa pramukha stavanA vagere aneka graMthA manAvI mahad upakAra karyA che. temane vidhAna ane - dharma kIti " upAdhyAya nAmanA e ziSyA hatA. dharmakIti ne pAchaLathI sUriSada maLyuM tyAre temanuM dharma dhAyasUri 'evuM nAma paDayu. teo devedrasUrinI pATe AvyA. temaNe paNa zatruMjayAdi tInA kalpA, cAvIsa jinanI stuti, naMdIstuti, svagurUkRtacaitya0 bhASyanI vRtti ( sa`ghAcAra nAmanI ), vagere sa skRta graMthA tathA keTalAMeka prAkRta prakaraNA avacAra sAthenAM banAvelA che. ame caityavaMdanAgni bhASyatrayam nAmA graMthanI bIjI AvRtinI eka hajAra nakala agAu sa. 1969 nI sAlamAM chapAvelI, te khalAsa thatAM ane tenI lekhanazailI kaThina jaNAtAM A graMtha saraLatAvALI navI cAlujamAnAvAnI zailIe " ( : " amArI graMthamALAnA 58 mA maNakA rike chapAvI prasiddhimAM mUkIe chIe ane dhArIe chIe ke sa kAine A graMtha prathama karatAM vadhAre upakAraka thaze. A graMthanAM mULa maeNTara zrI bhAvanagara nivAsI zreSThi zrI kuMvarajIbhAi ANaMdajIe bArIkIthI tapAsI upayeAgI salAha sUcanA ApI che, te bAbata temanA aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra mAnavAmAM Ave che. vidhimAnA anubhavIne AvidhimAnA graMthanA bhAvAmAM koi sthAne bhUla vA viparItapaNuM jaNAya te teo amane lakhI mAkalaze evI vinati che, ke jethI sudhArA karavAnuM lakSyamAM rAkhI prasaga Avye sudhArI zakAya. zrI jaina zreyaskara maDaLa-mahesANA. sa. 1986 nI maitrAdazI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |zrA jinendrAya namaH | // zrI caityavaMdana bhASya, = mAvArtha sahita. Re pravata -A granthanA kartA zrI devendrasUri pahelI gAthAmAM prathama maMgalAcaraNa karIne tyAra bAda granthanA viSaya ane granthanI paraMparAgamanA dAve che, vaM ivaMjhei. virUbaMdhArUnurivAraM vahu-vitti-bhAla-cuNI-suyAnusAreNa vucchaami||1|| | zabdArtha -hag = vAMdIna ra - ghaNI vaifjana = vAMdavA yogya tti = vRttio TIkAo sa = sarvajJAna (athavA mAma = bhAya sarvane guvjI = caNi ttivALA = cityavaMdanAdi suyAjuvALa = satrane anusuvicAruM = uttama vicAre kuchAmi = kahIza nAthAthe-vaMdana karavA yogya evA zrI sarvajJa bhagavaMtone (athavA gaNarAdi sarvane) vaMdanA karIne caityavaMdana vigereno (eTale guruvaMdana tathA pratyAkhyAnano paNa) uttama vicAra (utama sva5) ghaNI vRttio, bhASya. caNi ane satrone (tathA niktine) anusAre kahIza, (gAthAmAM niryukti pada na hovA chatAM paNa adhyAhI grahaNa karavuM ) vA mAvA-ahiM vaMditta vaMdaNije sabdha" e pade vaDe graMthanI nirvina samApti mATe mArAjA kahyuM. "ciIviMga sAre Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, daNAI suviyAre e pado vaDe A graMthamAM je viSaya kahevAne che te viSaya (mA) darzAvyo, ane zeSa pado vaDe graMthanI raMparAmatA darzAvI, ke jethI A graMtha matikalpanA rUpa nathI parantu satrAdi paMcAMgIne anusare kahela che ema spaSTa karyuM. tyAM sUtrAdi paMcAMgI A pramANe - zrI tIrthakara bhagavate jagatanA bhAvone vikIrNa (TAM chUTAM) puSpavata artharUpe prape che, tene zrI gaNadhara bhagavaMte mALAnI peThe yathAyogya chaMdabaddha athavA gadyabaddha graMtharUpe saMkalita kare che (meLave che) te sUjha, (athavA saMpUrNa 10 pUrvathI 14 pUrva sudhInA jJAnI maharSio temaja pratyeka buddha maharSie je graMtha race te paNa sUtra kahevAya che. tathA te sUtrane naya nikSepanI yukti pUrvaka je artha prAkRtamAM chaMda paddhatie cada pUrvadhara munio race che te nirNajita, tathA sUtrane athavA niryukitane je vizeSa artha prAtha: pUrvadhare prAkRta bhASAmAM chaMda paddhatithI race che te mAtha; tathA sUtrane athavA bhASyane je vizeSa artha saMskRta bhASA tathA prAkRta bhASAmAM (mizrarUpe) racAya te jULa prAya: pUrvadhara maharSi race che. tathA sutra bhASya ane niryaktine je vizeSa artha kevaLa saMskRta bhASAmAM apUrvadhare paNa gadyabaMdha race che te vRtti athavA TI ItyAdi kahevAya che. e paMcAMgI vartamAna samaye paNa vijayavaMta varte che. 1 zrI tIrthakara bhagavatanuM jJAna te tamAma, zrI tIrthaMkara pAsethI (anantara paNe) prApta thayeluM zrI gaNadharanuM jJAna te anaMtarAma, ane tyArabAda ziSya praziSyanI paraMparAe uttarottara cAlyuM AvatuM zeSa AcAyAdikanuM jJAna te paraMparAma. paraMtu sUtrane aMge gaNadharanuM jJAna AtmAgama, temanA ziSyanuM anaMtarAgama ane praziSyanuM paraMparAgama (Iti anugadvAre). 2 A pAMce artha AcArAMgAdi sUtrone aMge hovAthI zepa prakIrNa graMtha mATe visaMvAda na vicAro. 3 vartamAna samayamAM AcArAMga Adi (zrIsudharmA gaNadhara kRta) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIThikA, | mutajJAna rUpI puruSanAM e pAMca aMgane pramANa mAnavAM te samyagadraSTinuM lakSaNa che, parantu sUtra te bhagavaMtanuM vacana che; mATe pramANu ane TIkAo vigere to chadmastha (asarvasa) AcAryonI karelI che mATe apramANa che ityAdi kavikalpa karavA te mithyAdraSTinuM lakSaNa che. kemake TIkA vigerenA kartA AcAryo paNa atyaMta pramANika ane bhavabhIrU hatA. A pahelI gAthAmAM maMgaLa ane abhidheya uparAMta "zratAnusAre kahIza" e padathI saMvaMdha paNa guru parvakama rUpe darzAvyo che, ane prajana arthapattithI samajavuM ke Atmahita karavuM ne karAvavuM eja A graMtha racanAnuM prayojana che. e pramANe nuvaMdha catuSTaya kahyuM, che "caityavaMdanane artha che caitva eTale deharAsara athavA pratimA ema be artha thAya che, parantu A graMthamAM vizeSataH " pratimA " artha mukhya che, tethI te zrI jinendranI pratimAne vaMdana eTale vaMdanA-namaskAra kare te caityavaMdana, ane te vaMdana karavAne vidhi darzAvanAra A graMtha cityavaMdana bhASya kahevAya, avatara -have A 4 gAthAvaDe caityavaMdananAM 24 mULadvAra ane tenA 2094 uttarabheda kahevAya che, sUtro che, zrI bhadrabAhu svAmi kRta niryuktio che, mahAbhASya kalpabhASya vyavahArabhASya Adi aneka bhALe che, Avazyaka cUrNi Adi pUrvadhara racita cUNio che ane sarvanI vRttio prasiddha che. e pramANe paMcAMgI cukata zrutajJAna vartamAna samaye paNa bhavya prANione upakAra karatuM vijayavaMta varte che. 1 namUtthaNe tathA arihaMta ceIyANa Adi catyavaMdanasUtronA artha rUpe A graMtha mAgadhI bhASAmAM chaMda paddhatie racAyelo hovAthI, temaja cityavaMdana mahAbhASyane saMkSepa hovAthI paNa A graMthanuM caityavaMdrana mANa athavA ladhu caityavaMdanabhASya nAma kahevuM te ucita che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIcaityavaMdana bhASya. dahatiga ahiMgamapaNagaM, du disi tihuggaha tihA u vaMdaNayA paNivAya namukkArA, bannA solasaya sIyAlA // 2 // igasIisayaM tu payA, saganauI saMpayA u paNa dNddaa|| bAra ahigAra caurva-daNijja saraNijja cauhajiNA // 3 // cauro thuI nimittaTTha, bAra heU a sola aagaaraa| guNavIsa dosa ussaggamANaM zruttaM ca saga velA // 4 // dasa--AsAyaNa--cAo, savve ciivaMdaNAi-ThANAI / cauvIsa--duvArehi, dusahassA huMti causayarA // 5 // 2. 24 zabdArtha 2 jI gAthAne dahatiga = 10 tri vaMdaNayA = pahanA ahigamapaNagaM = 5mima paNivAya = praNipAta, sabhAdudisi = 2 hizi samaNa tiha = 3 mAranA namukkArA = nabhara uggaha = maha vannA = varNa, 2532 tihA upajI 3 mAranI solasaya sIyAlA= saals| suDatAlIsa (1947) zabdArtha 3 jI gAthAne. igasAi sayaM = sasA sAsI bAra ahigAra = 12 adhikAra payA = 5 / cau vaMdaNijja = 45hanayogya saganaui = sattA (87) saraNijja = sma29 322 // saMpayA = sa56, visAmA yogya paNa daMDA = 574 (namutthu- / cauha = 4 mAranA mAhi) jiNA = nizvara, tIrtha2 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dvArane saMgraha zabdArtha 4 thI gAthAne ja zu = thAya (stuti), 19 doSa nimitta (4) { = 8 nimitta TwAmALa = kAussaganuM vAra de? - 12 hetu pramANa mAtra mArA = 16 AgAra gutta = stavane guvAna roja ( kAunsaganA) nA vastrA = 7 vAra catyavaMdana | zabdArtha 5 mI gAthAne. rUma mAnavA = 10 AzA- = 24 tanane suvA = dvAravaDe cA = tyAre dusahasmA causayarA = 2074 na = sarva maLIne | (uttarabheda) niravaMja TALajuM tyavaMda- hRti = che. nAnAM sthAne nAthArtha - ( nisIhI Adi) 10 trika. 5 abhigama. 2 dizi. 3 avagraha. 3 prakAranI cetyavaMdanA. paMcAMga praNipAta (khamAsamaNa ). namaskAra. ane caityavaMdana sUtronA sarve maLIne 1647 akSara che tenI gaNatrI. | 2 | caityavaMdananAM 181 pada. 99 saMpadA ( vizrAmasthAna), pa daMDaka (namuONuM Adi pa sUtra). 12 adhikAra. 4 vaMdana karavA yogya (jinAdi ). smaraNa karavA yogya samyagadaSTi (devAdi), 4 prakAranA jina (tIrthakara). kA 4 thAya. 8 nimitta. 12 hetu, 16 AgAra (AkAra-chUTa), kAyotsarganA 10 doSa. kAsarganuM pramANa. stavananuM svarUpa, ane 7 veLA (caityavaMdana karavAnA samayau4 tathA 10 tyAga karavA yogya AzAtanAo. e sarve maLIne caityavaMdanAnAM sthAna 28 dvAra vaDe (kahIza, te 24 dvArA uttarabheda) ra004 thAya che paNa bhAvArtha -e 24 kAranA zabdArtha tathA sarva bheda A pramANe- 1 traNa bhedane samudAya te triva. tevA nisIhI Adi 10 trika che tene 30 bheda thAya che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zrI caityavaMdana bhASya, 2 prabhu AgaLa javAne eTale deharAsaramAM praveza karavAne vidhi te samiAma 5 prakAra che, (mami = sanmukha, sama javuM e arthathI), 3 strIoe prabhuthI DAbA paDakhe rahevuM, ane puruSoe jamaNa paDakhe rahevuM te 2 ki. 4 prabhuthI keTale dUra rahevuM te ava6 3 prakAra che. 5 jaghanya madhyama ane utkRSTa e 3 bhede caityavaMdanA thAya che, te caMdranA ne 3 bheda, 6 paMcAMgI mudrAe (5 aMgavaDe) prakhapata = namaskAra kare athavA khamAsamaNa devuM te 1 bheda, 7 prabhunI guNaprazaMsAvALA 1 thI 108 bleka belavA te narmAra ne 1 bheda, 8 cityavaMdananAM 9 sUtromAM (bIjIvAra bolAtAM sUtronA bIjI vAra na gaNue evA ) 1647 akSara che. te 1647 thaLa gaNAya. 9 cityavaMdananAM 9 sUtromAM (eka sarakhuM pada bIjIvAra bo lAtAM na gaNIe evAM) 181 para eTale artha samApti dazeka vAka che. eka dhAsecchavAsa jeTalA kALamAM belavA yogya zabdonuM vAkya athavA gAthAnuM 1 caraNa te saMpa (athavA mahApa athavA viti athavA vinAma) kahevAya tevI saM5dAo 97 che, 11 namutthaNuM--arihaMta ceiyANuM--legassa-pukharavaradI-ane siddhANuM buddhANuM e pAMca sUtro te 5 vAra kahevAya che. 12 pAMca daMDakasUtreAmAM thAra (eTale mukhya viSaya) 1ra che. pAyAmAM kApA e vacanathI ahiM ucchavAsanuM pramANa mAthAnA eka pAdanA-caraNanA uccAra jeTaluM jANavuM 1 cityavaMdanamAM mukhya sUtro hovAthI e 5 sUtraneja daMDaka saMjJA ApI che te pUrvAcAryonI paribhASAja jANavI. athavA TUMkA va raMDA rahyA, comukAmAjiAtamathamAnavat Iti avacUri. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dvArA saMgraha. 13 ariha ta-siddha-muni-ane siddhAnta e cAra yaMtti (vaMdanA karavA ceAgya ) che. 14 je vanayeAgya nahi. parantu maraya = mAtra smaraNa karavA ceAgya te ? zAsanadeva che. 15 nAma sthApanA dravya ane bhAvathI 4 prakAranA trina = 24rihaMta kahevAze. 16 hoya eTale stuti te ekaja thAyajoDAmAM 4 prakAranI kahevAze. 19 caityavaMdana karavAthI je A prakAranAM phaLa meLavavAnI icchA rAkhavAmAM Ave che te 8 nimitta. 18 te 8 prakAranAM phaLa prApta karavAmAM je sAdhana ( kAraNarUpa) te 12 hetu. 19 kAussagga karatI vakhate je 16 prakAranI chUTa rAkhavI ke je karavAthI kAussaggA bhaga na gaNAya te 16 AbhAra ( eTale apavAda ). 20. kAussaggamAM je 19 doSa nivAravA yAgya che te 19 roSa 21 kyAM sudhI kAussaggamAM rahevuM ? tenA kALaniyama darzAvavA te ? bheda. 22 prabhunI AgaLa stavana kevA prakAranuM kahevuM ? te darzAvavAnA 1 bheda. 23 eka divasamAM 7 vAra cetyavadana kace kaye vakhate karavuM ? te darzAvavuM, tenA 7 bheda 24. deharAsaramAM athavA prabhunI AgaLa avinaya jaNAvanArUM pratikULa vartana te AzAtanA 10 prakAranI ( meATI AzAtanA ) kahevAro, keje avazya tyAga karavA ceogya che. e pramANe 30+5+ra+3+3+1+1+1649+181+7+ +1+4+1+4+4+8+12+1+9+1+1+9+10=2074 ttarabheda thayA. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, avataraNa-A 2 gAthAmAM 10 trika kyAM kyAM? te gaNave che - tini nisIhI tinni u,payAhiNA tinni ceva ya paMNAmA tivihA pUyA ya tahA, avatthatiya-bhAvaNaM ceva // 6 // tidisinirikaNa viraI, payabhUmipamajaNaMca tikhkhutto vannAitiyaM, muddA-tiyaM ca tivihaM ca pnnihaannN||7|| | zabdArtha gAthA 6 ThThIne. tigni = traNa tithi = 3 prakAranI nirIda = nisahI naidhikI pUjA = pUjA pathagiT = pradakSiNA vastha = avasthA je = nizcaya mAvaU = bhAvavI viAmA = praNAma zabdArtha gAthA 7 mI. tininidag = 3 dizi | tihago = 3 vAra jevAnI, vAti = varNAdi 3nuM A viruM = virati, tyAga laMbana VbhUmi=paga mUkavAnI bhUmine muddAtiyaM = 3 mudA vmaM = pramAvI umi = praNidhAna nAthArtha -3 nadhikI, 3 pradakSiNA tathA 3 praNAma 3 prakAranI pUjA, 3 prakAranI avasthAnI bhAvanA, 3 dizi javAne tyAga, paga mUkavAnI bhUmine vastrAdi vaDe 3 vAra pramArjivI (jatu rahita karavI), varNAdi 3 AlaMbana, 3mukA ane 3 praNidhAna e 10 trika jANavAM dANA bhAvArtha:--je samaye je kArya karavuM hoya te samaye te vinA zeSa sarva kAryane niSedha-tyAga kare te nirIdI eTale naidhikI 3 prakAranI kahevAze, prabhunI athavA deharAsaranI cAre bAju pradakSiNAvartI (jamaNI paddhatie) maMDalakAre jJAna-darzana-cAri. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 lu (1 traNa nisIhInuM svarUpa.) 0 tranI prApti sucaka 3 vAra bhramaNa karavuM te rU prakSiUT, prabhune dekhatAM tad 3 vAra praNAma kare te rU prama, aMgapUjA apUja bhAvapUjA ityAdi bhedathI 3 prakAranI phUga; piMDastha, padastha, ane rUpAtIta e rU gharathAnI bhAvanA karavI, tathA prabhunI sanmukha-hAmI dizAsivAya zeSa rUdizie jovAno tyAga kare te rU iiAAna. caityavaMdana karatI vakhate besavAnI bhUmine vastra athavA rajoharaNa vaDe (caravA athavA ghA vaDe) 3 vAra pramAIne (vALIne) jaMturahita karavI te 3 pramArjana. caityavaMdananA akSara, caityavaMdanane artha ane prabhunI pratimA tarapha yathAyogya lakSya rAkhavuM te rU mArUMva, cityavaM. dana karatI vakhate hAtha paga vigere avaya je 3 AkAre rakhAya che te AkAranuM nAma rU murA, ane caityavaMdana sUtra, municaMdana sUtra. tathA prArthanA sUtra e 3 praNidhAna sUtra (jAvati ceithAi-jAvaMta kevisAha ane jaya vIrAya e 3 sUtra). e pramANe 10 trikanuM svarUpa kahevAze 6-7 gavataraNa--A gALAmAM (10 trikamAMnuM) 1 luM nirIdItriA tathA 2 juM prakSaNAtri kahevAya che- ghara-jiNahara-jiNapUA-vAvAraccAyao nisiihitigN| aggahAre majjhe, tazyA ciivaMdaNA--samae // 8 // zabdArtha - ghara = gharanA (vyApAna) nihAta=3nisIhI thAya che. naLadara = deharAsaranA (vyA- 3 = agra (mukhya) dvAramAM pArane) ma = madhya dvAramAM, niyA = jinezvaranI pUja- tarUca = trIjI nisahI ( vyApArana) vidyaTI = caityavaMdananA vAvAra vAco = vyApAranA samag = samaye tyAgathI 1 joke ra murAe hastamudrA che, ane jinamukavA te pAda (paganI) Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, ^^^^ ^^^^^^^^^^^^ jAthA-gharane vyApAra, deharAsarane vyApAra, ane prabhunI pUjA saMbaMdhi vyApAra, e 3 vyApAranA tyAgathI 3nisahI thAya che, temAM pahelI nisIhI mukhya (meTA) dvAramAM pravezatAM, bIjI nisIhI madhya dvAramAM pravezatAM ane trIjI nisIpI caityavaMdana karatI vakhate kahevAya che. 8 tathA 2 juM pradakSiNa trika jo ke gAthAmAM (sugama hevAthI) kahyuM nathI paNa adhyAhArathI kahevAI gayuM jANavuM mAvAI:-"nirIdI " eTale niSedha. tyAM je deharAsarane keTa hoya te deharAsaranA keTanA dvAre ane keTa sivAyanA deharAsaramAM mukhya dvAre praveza karatAM ja paherI nirdI kahevI, e nisIhI mAre ghara dukAna Adi saMbaMdhi sAvagha (pApa) vyApAra tyAga karUM chuM. " ema sUcavavA mATe che, paraMtu deharAsara saMbaMdhi kArigara vigerene cAlatA ghaDataranA kArya saMbaMdhi pUchaparachane, deharAsarane kaca vigere kADhavAne vyApAra ane deharAsaranA aMge cAlatAM kAryamAM sUrAnAo ApavAnI chUTa rahe che, mATe te pramANe kare, tyArabAda kesara sukhaDa ghasI prabhunI dravya pUjA karavA mATe gabhArAnA dvAramAM praveza karatAM varSa niNI kahe, A bIjI nisahI "huM deharAsara saMbaMdhi (prathama chUTA rahelA) vyApArane tyAga karUM ." ema sUcavavA mATe che, paraMtu temAM prabhunI kesarAdikathI (aMgapUjAru5) dravya pUjA karavAnI chUTa rahe che, mATe gabhArAmAM praveza karI yathAvidhi aMgapUjA karI bahAra nikaLI aSTamaMgala AdithI (apUjA25) dravya pUjA karI bhAvapUjA5 caityavaMdana karatI vakhate rU nisahI kahevI, A trIjI nisahIthI sarva prakAranI dravya pUjAne tyAga sUcavAya che. e pramANe 3 nisahI jANavI. mudrA che, te paNa e mudrAo vakhate zeSa avaya paNa niyata rIte rAkhavAnA hovAthI "vigere ?" zabdathI bIjA avayavanuM gauNa grahaNa virodhI nathI. 1 jinapUjA na karavI hoya to bIjI nisahI raMgamaMDapamAM praveza karatAM kahe. e madhya nisIhI kahevAya, temaja e bIjI nisIhI 3 pradakSiNe karyA bAda hoya che ema zrAddhavidhimAM kahyuM che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAra 1luM (2 juM praNAmatrinuM svarUpa.) 11 athavA upara kahelI 3 viSayanA niSedhavALI pratyeka nisIhIne mana vacana kAyAthI te te viSayane tyAga sUcavavA mATe pUrvokta sthAne 3-3 vAra kahevAthI paNa nisahI 3 ja gaNAya che. tathA ahi munimahArAjane ane piSadhavatI zrAvakane dravya pUjA na hovAthI mukhya dvAre praveza karatAM 1 vAra athavA 3 vAra pahelI nisahI kahevAnI heya che, ke je nisahIthI zeSa municaryA tathA piSadhacaryAne tyAga thAya che. ane deharAsaranI upadeza gya vyavasthAne niSedha karavA mATe bIjI nisIhI raMgamaMDapamAM praveza karatAM hoya che. trIjI caityavaMdananA prAraMbhamAM hoya che, tathA bhagavaMtanA gabhArAnI cAre bAju athavA te bhagavaMtanI cAre bAju 3 vAra pradakSiNAvarta paddhatie bhramaNa karavuM te 2 juM prakSaNAtratA kahevAya. emAM 3 vAra bhramaNanuM kAraNa jJAna darzana cAritranI prApti sUcaka che, ane te vakhate samavasaraNamAM cAre dizAe beThelA bhAva arihaMtanI bhAvanA bhAvavI temaja bhamatImAM je cAre tarapha bhagavaMta birAjamAna hoya te te sarvane paNa vaMdana karatAM bhamavuM ( prava0 sAda-dharmasaMve. * bhAvArtha:) A pradakSiNa pahelI nisahI kahyA bAda karavI, tyArabAda (dravyapUjA mATe raMgamaMDapamAM pravezatAM) nisahI kahevAya che ( zrAddhavidhivRtti:). 1 deharAsara saMbaMdhi geravyavasthA dUra karavAno (sarvasAvaghatyAgI hovA chatAM paNa) zrI muni mahArAjano adhikAra che. zrAvakonI bedarakArIthI vinAza pAmatAM ane avyavasthita vahIvaTavALAM zrIjinacaityo joIne paNa zrAvakone mAThuM na lagADavAnA kAraNathI chatI zaktie paNa muni mahArAja upekSA karI jema tema cAlavA de to te muni mahArAja zrIjinendraAjJAnA ArAdhaka nahiM paNa virAdhaka jANavA. ahiM zrI jinendranI AjJA eja dharma che, mATe cityanI avyavasthA dUra karAvavAnA vyApArane niSedha munine tathA vratI gRhIne A bIjI nisIhImAM hoya che. 2 samavasaraNanI samAnatA sUcavavA mATe gabhArAnI bahAra bhamatImAM 3 dizAe mULanAyakanA nAmavALIja 3 pratimAo sthApavAmAM Ave che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya. avataraNaH- trIjI' prAmatri kahevAya che-- aMjalibaMdho addho-Nao a paMcaMgao a tipaNAmA savattha vA tivAra, sirApha-namaLe vaLAtiya // // zabdA: 12 = aMjalibaMdho akhoLayo = arthAvanata paMsaMgo = pAMca aMgathI aMjalipUrvaka tipaNAmA = 3 praNAma savvastha vA = athavA sa sthAne (traNe praNAmamAM ) tivAraM = 3 vAr sirAI namaNa = mastakAdi namAvavAmAM paNAmatiyaM = 3 praNAma thAya gAthArthaH-- 1 ajali sahita praNAma, ra adaivanata praNAma, ane 3 jo pAMcAMga praNAma e 3 praNAma che, athavA bhUmi Adi sarvasthAmAM mastaka namAvavuM ityAdithI paNa 3 prakAranA praNAma gaNAya che-- mAvArtha:--e hathelI joDIne ( =e hAtha joDIne ) mastake sthApavA te z saMhivada prAma, ubhA rahIne kiMcita mastaka 'namAvavuM, athavA mastaka ane hAthavaDe bhUmisparzI athavA caraNasparza karavA ityAdi rIte pAMca aMgamAMthI kApaNa 1 agatyUna sudhInA (1-2-3-4 agavaDe ) praNAma karavA te ra rakSAvanata praLAma, ane 2 jAnu 2 hasta tathA 1 mastaka e 5 aMgavaDe bhUmisparza karavA pUrvaka je praNAma karavA te 3 paMcAMga3 prAma kahevAya. e pramANe 3 prakAranA praNAma jANavA 1 ubhA rahIne mastaka namAvavuM tene jhardAvanata praLAma paNa kahyo che 2 "ardha" eTale asarva aMgane avanata = namAvavA rupa praNAma. ( e vyutpatti aAvAthI ). 3 khamAsamaNu A paMcAMga praNAmathIja devAya che te prasiddha che, vaLI A praNAmane paMcAMgImudrA rupe paNa AgaLa 18 mI gAthAmAM kahevAze. je aSTAMga praNAma anya darzanamAM kahyo che te zrIjinendramArgamAM nathI. * athavA zIrSa namAvavAthI ekAMgapraNAma, be hAthavaDe namaskAra Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1luM (4 zuM pUjA trikanuM svarUpa ) athavA pUrve kahelA traNa prakAranA praNAmamAMthI kai paNa eka praNAma karatI vakhate prathama (mastakane namAvavA pUrvaka) mastaka sanmukha rahelI aMjalIne mastaka sanmukhaja dakSiNAvarta ( jamaNI paddhatie) maMDalAkAre bhamAvavI, ane te pramANe (3 vAra 3 aMjalibramaNa sahita) 3 vAra mastaka namAvavuM te paNa bIjI rIte 3 prakAranA praNAma jANavA ahiM vizeSa e che ke strIoe aMjalibaddha praNAma vakhate hAtha UMcA karI mastake lagADavA nahiM, parantu yathAsthAne ja rAkhI 3 vAra aMjalibramaNa karI mastaka namAvavuM, zakastavAdimAM paNa e pramANe vidhi sAcava, (dharma e vRttimAM zrIsaMghAcAra mahAbhASyanI vRtti). jhavatA-3 prakAranI pUjA ( 4thuM trika) kahevAya chegaMgA--mAvA -puwhArazuhiM jUthatimAM paMcuvayArA aTTho-vayAra sabovayArA vA // 10 // zabdArtha - kaM = aMgapUjA zuhiM=stutipUjA vaDe mA= agrapUjA pUti = 3 prakAranI pUjA che mA = bhAvapUjA paMjuvA= paMcepArI pUjA merA = (e 3) bhedathI koyAra= aSTapacArI pUjA puw = puSya pUjA vaDe savAra = sarvopacAra pUjA mAhAra = nevedya pUjA vaDe | vA= athavA (bIjI rIte) jAthArtha-puSpa vaDe nevedya vaDe ane stuti vaDe anukrame aMgapUjA agrapUjA ane bhAvapUjAnA bhedathI 3 prakAranI pUjA gaNAya che, athavA paMpacArI aSTAcArI ane sarvopacArI ema bIjI rIte paNa 3 prakAranI pUjA gaNAya che karavAthI dviaMgapraNAma, 2 hAtha ane zIrSavaDe triaMgapraNAma, 2 hAtha 2 jAnu vaDe caturaMga praNAma, ane e cAra tathA zIrSa vaDe paMcAMga praNAma. ema 5 prakArane paNa praNAma kahyo che. (zrIdharmasaMgraha gA. 61 mInI vRtti.) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya. zA * papapapa | mAyAthe-gAthAmAM mAtra puSpapUjAthI aMgapUjA kahI che te paNa te puSya zabda ( upalakSaNavALe hevA)thI nirmAlya utAravuM, morapIMchIthI pramArjanA karavI, paMcAmRtathI abhiSeka kara, 3-5 vA 7 vAra kusumAMjali prakSepa kare, aMgabhaMchaNa, vilepana, navaraMgapUjA, puSpapUjA, AMgI caDhAvavI (vA karavI), prabhunA hAthamAM bIjoruM vigere mUvuM, dhUpa kare, vAsakSepa kara, kasturI AdithI prabhunA zarIre patra vigerenI racanA karavI, AbharaNa tathA vastra paherAvavAM ityAdi aneka prakAranI huM maryjJA (prabhunA zarIra saMbaMdhi pUjA) che. tathA gAthAmAM AhAra (naivedya) thI agrapUjA kahI che, to paNa upalakSaNathI prabhunI AgaLa dhUpa kare, dIpaka kare, akSatAdi vaDe aSTamaMgaLa AlekhavAM, kulane pagAra bharo. azana pAna khAdIma svAdIma e ja prakAranuM naivedya dharavuM, uttama phaLa mUkavA, temaja gIta nRtya vAjIMtra AratI maMgaLa dIvo utAre ItyAdi aneka prakAranI 2 mApUnA che, tathA prabhunI AgaLa caityavaMdana karavuM te rU mAvanA che (A traNe pUjA artha zrI dharmasaMgrahavRttine anusAra jANa). : athavA gaMdhapUjA (caMdanAdi pUjA)-mAlyapUjA (puSpapUjA) vAsakSepa pUjA-dhUpapUjA-ane dIpapUjA, athavA (keTalAka AcAryonA mate) puSpa-akSata-gaMdha-dhUpa-ane dIpa e pramANe paNa 9 prAranI pUjA gaNAya che, tathA puSpa-akSata-gaMdhadIpa-dhUpa-naivedha-phaLa ane jaLa e pramANe 8 gharanI pUjA gaNAya che, 1 zrI rA. vi. su. kRta bAlAvabodhamAM gIta nRtyane bhAvapUjAmAM gayuM che, paraMtu prAcIna graMthomAM gIta natyane apUjA kahI che, tathA dharmasaMgrahavRttimAM apekSAbhedathI bhAvapUjAmAM ane apUjAmAM paNu gaNI che. ra jaLacaMdana-puSpa-dhUpa ane dIpaka e rIte paNa 5 prakArI pUjA gaNAya. 3 emAM jaLapUjA paryate kahI che, paraMtu jaLapUjA sarvathI prathama karavAnI hoya che, mATe pUjAno krama yathAyogya jANo. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 9 (5 muM avasthAtrikanuM svarUpa,) 15 tathA sarva prakAranI pUjA yogya vastuo vaDe pUjA karavA te ( 13 bhedI 21 bhedI ityAdi aneka prakAranI pUjA) sapacAra pUjA kahevAya. ahiM upacAra eTale sAmagrI evo artha jaNo, athavA aMgapUjAdi traNe bhedathI pUjA karavI te paNa sarvopacAra pUjA che. athavA eka viznapazAmikA te aMgapUjA ke jenuM phaLa vinAzakti che). bIjI abhyadaya sAdhanI (te agrapUjA ke jenuM phaLa AtmAno abhyadaya thavA rUpa che tethI), ane trIjI nivRtikAriNI (jenuM phaLa mokSa che. te bhAvapUjA che e rIte paNa 3 prakArI pUjA ( aMgapUjadinA phaLa rUpa) gaNAya che. vitara-5 muM avasthAtrika kahevAya che- bhAvija avatthatiyaM, piMDattha payattha rUvarahiattaM chaumattha kevalitaM, siddhattaM ceva tassattho // 11 // zabdArtha - mAvijJa = bhAvavI cha3mI = chadmasthapaNuM vAsthatie = 3 avasthA triraM= kevalipaNuM fpatha = piMDastha avasthA nitta = siddhapaNuM pacastha = padastha avasthA veva = nizcaya, e ja citta = pAtati (a- tararara = te 3 avasthAne pI) avasthA | | = artha che, mAthArtha-prabhunI piMDastha padastha ane rUpAtIta e 3 avasthA bhAvavI (vicAravI). teno artha e che ke-prabhunuM chadrasthapaNuM kevalipaNuM ane siddhapaNuM bhAvavuM-vicAravuM 11 mavArtha -fvg eTale tIrthakara bhagavaMtana ( tIrtha kara padavI pAmyA pahelAM ) chadmastha deha athavA janmathI Dravya tIrthakara paNuM temAM gha=rahelI avasthA te paheltha vara eTale chadmastha avasthA 3 prakAranI che. 1 janma avasthA, 2 rAjya avasthA, 3 zramaNa avasthA, A traNe avasthAmAM bhagavaMta Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cityavaMdana bhASya. chadmastha (asarvatIrthakara padavI rahita) hoya che, mATe e piMDastha avasthAno artha chadmastha avasthA kahyA che. tathA zvatra tIrthakara padavI, te prabhu jyAre kevaLajJAna pAme che tyAreja pragaTa thAya che, ke je parama puNyavaMtI tIrthaMkara padavInA (tIrthakara nAmakarmanA udayanA) prabhAvathI indro tathA de Ave che, samavasaraNa racAya che, te upara besIne prabhu dezanA-upadeza Ape che, ane dezanA samApta thayA bAda gaNadhara padavIne egya evA munione tripadI saMbhaLAvI gaNadhara pade sthApe che, ane prabhunI dezanAthI vairAgya pAmI cAritra grahaNa karelI sAvIomAM eka mukhya sAdhvI, temaja dezavirati grahaNa karela zrAvakemAM eka mukhya zrAvaka tathA zrAvikAne sthApe che. e pramANe gaNadhara tathA sAdhu-sAvI-zrAvaka ane zrAvikA rUpa caturvidha saMgha teja tIrtha, ane te tIrthane sthApana karavAthI prabhu tIrthakara kahevAya che, ane te kevaLajJAna pAmyA bAda prathama samavasaraNa vakhate thAya che, mATe ahiM padastha eTale kevalipaNuM e artha che, te kevalipaNuM tIrthakara padavI yukata jANavuM, temaja te padasthapaNuM nirvANa samaya sudhInuM jANavuM tathA prabhu jyAre nirvANa pAmI siddha thAya che, tyAre rUpa eTale zarIra rahetuM nathI, parantu kevaLa AtmA ja rahe che, ane te AtmA rUpa rahita ( varNa-gaMdha-rasa-sparza rahita) hoya che, mATe ahiM trIjI ja kapAtIta avasthA eTale siddha paNuM" evo artha che. e pramANe 3 avasthAono artha 1 caturvidha saMgha athavA to pahelA gaNadhara e bane tIrtha kahevAya che, jethI pahelA gaNadharanI sthApanA vaDe paNa prabhune tIrthakara paNuM gaNI zakAya. 2 rUpa eTale varNa, gaMdha, rasa, ane sparza eja tAttvika artha che. 3 4pa = rUpathI satata = rahita te rUpAtIta avasthA. 4 praznaH--nAmanI samAnatA pramANe jema piMDasthAdi dhyAna 4 prakAranuM che, tema avasthA paNa 4 prakAranI hovI joIe chatAM 3 prakAranI kahI te pastha dhyAna kevI rIte thAya ? uttara-prabhunA prathama darzana vakhateja rUpastha dhyAna thAya che (saMghAcAra vRttiH) Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhiAra 1luM (5muM avasthAtrikanuM svarU5) 17 kahe, tenI bhAvanA prabhunI pratimAmAM kevI rIte bhAvavI te AgaLanI gAthAmAM darzAvAze. tara -pUrva gAthAmAM kahelI 3 avasthAo (ekaja avasthAmAM rahela pratimAru5 prabhunI) kevI rIte bhAvavI? te A gAthAmAM darzAve che - nhavaNaccagehiM chaumattha-vatthapaDihAragehi kevaliyaM / paliyaMkussaggehi a, jiNassa bhAvija siddhattaM // 12 // zabdArtha:vaLavA = snAna ane caMnnanAda = paryakAsanaarcA (pUjA karanArAo vaDe vaDe athavA kAussaganA AdAda = 8 prAtihAryo kAravaDe vaDe mAra = bhAvavI jAthAtha-pASANanA parikaramAM racelA) snAna ( abhipeka) karanArA tathA pUjA karanArA devane AkAra vaDe prabhunI chadmastha avasthA bhAvavI. temaja parikaramAM racelA 8 prAtihA vaDe prabhunI kevalI avasthA bhAvavI. ane prabhunI pakAsanavALI AkRtivaDe athavA kAussagnanI AkRtivaDe siddhattva (apI) avasthA bhAvavI. 12 che mAvAI: --prabhunI pratimA je parikaramAM (pagharamAM) sthApita hoya. te (pASANanA) parikaramAM prabhunA mastaka upara hasti upara beThelA ane hAthamAM kaLaza laine jANe prabhune abhiSeka karatA hoya tevA denA AkAra kerelA-citarelA hoya che, te AkArone dhyAnamAM laI prabhunI garaja sAtha bhAvavI. kAraNa ke prabhune janma thaye aneka devo ane 64 InDe meru parvata upara prabhune laI jaI mahAna kaLazemAM aneka tIrthonAM (pavitra jaLAzAnAM ) jaLa bharI prabhune janmAbhiSeka kare che, tathA eja pASANanA parikaramAM karelA mAladhArI devone dhyAnamAM laI 1 jaLAbhiSeka samaye (snAtra samaye ) janmAvasthA bhAvavI, ema bAlAvabodhamAM kahyuM che te paNa yogya che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI caityavaMdana bhASya. prabhunI "rASaca avarathA bhAvavI, kAraNake prabhu nIrAgapaNe rAjyapada paNa svIkAre che, ane puSpamALA te rAjabhUSaNa che, puSpamALA zabdathI AbharaNe paNa rAjabhUSaNa tarIke jANavA tathA pratimAjInuM zIrSa (mastaka) ane mukha (=dADhI mUchane bhAga) keza rahita hoya che, te dhyAnamAM laI prabhunI amaUT avasthA (munipaNAnI bhAvanA) bhAvavI; kAraNa ke prabhu jyAre dIkSA aMgIkAra kare che, tyAre paMcamuSTi lonca karI keza hita mastaka kare che; tyArabAda saMpUrNa bhava paryata loca karatI vakhate jevA alpa rahyA hoya tevA keza Adi (keza-dAdImUcha-nakha) haMmezAM avasthita rahe che, paraMtu vRddhi pAmatA nathI. e avasthitapaNuM teja ahiM kezano (kezavRddhino abhAva gaNAya che. e pramANe 3 prakAranI ratha avasthA bhAvavI. tathA eja pASANanA parikara upara kaLazadhArI devanI be bAjue kerelAM patra pAMdaDAMne AkAra te 1 azokavRkSa, parikara upara kerelA mAlAdhara de vaDe 2 puSpavRSTi, pratimAjInA be paDakhe parikaramAM kerelA vINA ane vAMsaLI vagADatA devanA AkAro vaDe 3 divyavanI pratimAjIne mastakanA pAchaLanA bhAgamAM rahelo ane prabhunA tejano rAzi sUcavanAra kiraNevALa kAMtimAna AkAra te 4 bhAmaMDala, traNa chatranI upara bherI vagADatA devane AkAra te 5 duMdubhi, be cAmara vIMjatA be deva AkAra te 6 cAmara, 7 siMhAsana ane 8 traNa chatra (ke je prabhunA mastaka upara paheluM moTuM chatra, punaH te upara kaMIka nhAnuM chatra, puna: te upara vizeSa nhAnuM chatra te chatrAtichatra) e 8 prAtihArya gaNAya che; prabhunA vihAra vakhate paNa haMmezAM e 8 prAtihArya to avazya sAtheja rahe che, te kAraNathI e kaprAtihAryane dhyAnamAM laI prabhunI chevaTI avasthA eTale tIrthaMkara padavInI avasthA bhAvavI. 1 puSpapUjA tathA alaMkAra caDhAvatI vakhate rAjyavasthA bhAvavI ema bAlAvabodhamAM kahyuM che te paNa yogya samajAya che. * pASANano parikara na hoya tevA sthAne ekAda prAtihArya dekhavA mAtrathI ane sarvathA na hoya to bhAvanA mAtrathI paNa kevalI avasthA bhAvI zakAya che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 9 (5 muM avasthAtrikanuM svarUpa) 19 tathA be jamaNI jaMghAomAM DAbo paga sthApaka ane be DAbI jaMghAmAM jamaNe paga sthApavA te paryakAsana kahevAya. e Asane rahIne athavA kAussagga mudrAmAM rahIne tIrthaMkara mokSe gayA che, mATe tevA baMne prakAranA AsanavALI prabhunI pratimA paNa hoya che, tethI te pratimAjInuM paryAsana ane kAussaga Asana dhyAnamAM laI prabhunI siddhattva avasthA eTale patata (apI) avasthA bhAvavI. prazna pUrve kahelA AkAre vaDe prabhunI te te avasthA thAnamAM AvI zake, paraMtu te avasthA saMbaMdhi bhAvanA zuM bhAvavI? uttara-zrIpravacanasAroddhAranI vRttimAM kahyuM che ke -"hati a% strIo Adi mahA vaibhavavALuM ane sukhavALuM evuM paNa sAmrAjya choDIne je prabhue niHsaMgapaNuM (zramaNapaNuM) aMgIkAra karyuM evA acinya mahimAvALA jagaprabhunuM darzana mahApuNyazALI che ja pAmI zake che. tema ja zramaNapaNAmAM je prabhu zatru mitramAM samAna buddhivALA, cAra jJAnavALA, tRNa maNi tathA suvarNa ane pattharamAM samAna draSTivALA, niyANA rahita vicitra tapazcaryA karatA chatA niHsaMgapaNe vihAra karatA hatA te traNa jAtanA nAthanuM darzana uttama puNyazALI jene ja thAya che" ItyAdi bhAvArtha pramANe prabhunI chadmastha avasthA bhAvavI. temaja kevalipaNAnA guNa vicAravAthI kevali avasthAnI bhAvanA, ane siddhanA guNa vicAravAthI siddhatva bhAvanA gaNAya che. e pramANe 3 avasthAonI bhAvanA pravasAre. vigere zAstrAnusAre darzAvI che. 1-2 e be avasthAo saMbaMdhi paNa ra-ra gAthA prava sAro mAM darzAvI che, paraMtu ahiM vistAra thaI javAnA kAraNathI teno bhAvArtha lakhyo nathI. vizeSArthIe tyAMthI jANI levo. - 3 zrI jJAnavimalasUrikRta bAlAvabodhamAM prabhunI jaLAbhiSeka samaye bAlyAvasthA, ane pUjA AbharaNAdi vakhate rAjyAvasthA bhAvavAnI kahI che, te paNa ucita samajAya che. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrI caityavaMdana bhASya, vvvvvvvvvvvvvvv5/* * 1/wwwwwwww . avataraNa--have 3 eizie draSTi na rAkhavAnuM (chaThuM trika) tathA 3 vAra padabhUmi pramArjananuM (7 muM trika) kahe che. uThAhotiriANaM, tidisANa nirikhkhaNaM caijahavA / pacchima-dAhiNa-vAmANa jiNamuhannatthadivijuo // || zarU | zabdArtha - = Urvedizi (upara) | bAju sada = adizi (nIce) | kahi =dakSiNa-jamaNI bAju tiniri = tithvI dizi vImA = vAma-DAbI bAju ' (ADI) (e 3 dizi) no tivisA = e 3 dizione tyAga karavo, nirikSai = jovuM, jovAne | nigamuda = jinezvara sanmukha = tyAga karavo jUtha = (nyasta), sthApela havA = athavA (bIjI rIte) riddhi = draSTiyukta hoya parama = pazcima-pAchalI | jAthAtha-prabhu sanmukha sthApelI draSTivALe je puruSa teNe upara nIce ane tiSThI (= ADI) e 3 dizi tarapha javAno tyAga kare, athavA pAchalI jamaNI ane DAbI e 3 dizio tarapha javAno paNa tyAga karavo che 13 che tathA traNa vAra padabhUmi pramArjanAnuM trika gAthAmAM kahyuM nathI to paNa adhyAhArathI jANI levuM mAthe-prabhunI (jinendra pratimAjInI) sanmukha caityavaMdana karatI vakhate potAnI draSTi kevaLa prabhu sanmukha ja sthira karavI, parantu te sivAya bIjI tarapha eTale upara nIce ke bAjunI dizAe (cchiI dizAe ) athavA pitAnI DAbI jamaNuM ke pAchaLanI dizAmAM paNa jovuM nahi. ahiM je ke cakSu paNa mananI peThe svabhAve ja capaLa hevAthI sthira rahI zake nahiM topaNa banatA prayatna ADu avaLu ne jotAM prabhu sAmeja draSTi rAkhavI, paratu Doka vALIne to vizeSataH ne ja javuM, ke 4 A cakSunI capaLatA vigere bhAvArtha ci. vi. mahAbhASyamAM kahyo che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 le (6 ThuM dizityAga trika-7 muM pramAjanAtrika.) 21 jethI te dizimAM rahelI athavA AvelI sI Adi tarapha draSTi jatAM cityavaMdanane upayoga badalAI mananI malinatA thAya. e pramANe traNa praSTinA tyAganuM 6 ThuM trika kahyuM, tathA caityavaMdana bhUmi upara besIne temaja 'ubhA rahIne paNa karavAnuM hoya che, tethI je sthAne caityavaMdana karavA besIe te sthAne keI trasa jaMtu na haNAya te kAraNathI prathama te bhUmine vastrAdithI pramAI (vALI) ne svaccha jaMturahita karavI, tyAra bAda caityavaMdana karavA besavuM. tyAM gRhastha paiSadhavata rahita hoya to pitAnA uttarAsaMgane (pUjA karatI vakhate rAkhavA cogya khesanA) cheDAthI prabhA, piSadhadhArI zrAvaka caralAthI pramAje, ane zrI muni mahArAja eghAthI bhUmi pramArjana kare, zrIjinendramAnusArI sarva dharmakriyAo yatana (jIvanI jayaNA) pUrvaka ja hoya che, jyAM jayaNa nahi tyAM ghamakriyA paNa nahi, avatA-have caityavaMdana karatI vakhate upayoga kayAM rAkhe? te saMbaMdhi 8 muM AlaMbana trika, ane kaI mudrAe (AkRtie) caityavaMdana karavuM? te saMbaMdhi 9muM muvAtrika kahe che - vannatiyaM vannatthA-laMbaNamAlaMbaNaM tu pddimaaii| nona-ni-mulumuddAme mutighaM 24 | | zabdArtha - unnatiya = varNa trika A pramANe nir = jinamudrA va = varNAlaMbana muttakuttA = muktAzakti mudrA saccAva = arthAlaMbana muddA = mudrAnA padamA ( f) = pratimAdi | meghaUT = e 3 bhedavaDe AlaMbana | kutiyaM = mudrAvika che nAga = ga mudrA 1 namutthaNe Adi sUtre besIne kahevAya che, ane iriyAvahi Adi sUtre ubhA rahIne kahevAya che. mATe caityavaMdana vakhate besavAnuM temaja ubhA rahevAnuM paNa hoya che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, mAthe-varNAlaMbana arthAlaMbana, ane pratimAdi AlaMbana e 3 AlaMbana jANavAM, ane yogamudrA, jinamudrA, tathA muktAzukti mudrA e 3 bheda vaDe mukAtrika jANavuM che 14 mAvArtha-caityavaMdana sUtronA akSare atispaSTa, zuddha, svara tathA vyaMjananA bheda sahita (bheda samajAya tema), padacacheda jAdA paDe (zabdo chUTA chUTA samajAya) tevI rIte, tathA saMpadAo (visAmA) paNa samajI zakAya tema ane ucita vani pUrvaka (bahuM moTA svare nahi tema bahu maMda nahi evI rIte) bolavA te varaMvana athavA mUtrAraMvana. tathA te caityavaMdana sUtronA artha paNa sUtro bolatI vakhate potAnA jJAnane anusAre vicAravA te atharjavana, tathA daMDakasUtrenA arthamAM AvatA vicAratA) bhAva arihaMtAdikanuM paNa smaraNa karavuM, temaja jenI AgaLa vaMdanA karavAno prAraMbha karyo che te pratimAdika paNa smRti bahAra na thavA joIe (arthAta bhAva arihaMtAdi ane sthApanA arihaMtamAM paNa upayoga rAkha) te timAri sAraMvana jANavuM. e pramANe varNAditrika athavA AlaMbanatrika kahyuM, tathA 3 mudrAonuM svarUpa te AgaLa gAthAthIja darzAvAya che, e 3 mukAomAM pahelI yogamudrA ane trIjI muktA zukti mudrA e be hastamudrA che, ane bIjI jinamuka te pAda (paganI) mudA che. 1 A trikanA bhedanAM varNaartha AlaMbana e paNa 3 nAma che. tyAM AlaMbana eTale pratimAdika evo artha thAya che. jethI A trikanuM nAma varjIvitra che, te paNa mULa gAthAmAM pahelo " AlaMbaNu" zabda varNa--artha sAthe saMbaMdhavALA hovAthI " AlaMbana trika " kahevAmAM virodha nathI. 2 ahiM prazna thAya ke varNamAM arthamAM ane pratimAmAM temaja kriyAmAM. mudrAmAM ItyAdimAM sarvatra ekasAthe aneka upayoga kevI rIte ghaTe ? kAraNa ke eka samayamAM kevali bhagavatene paNa be upayoga hotA nathI. te samAdhAna tarIke jANavuM ke-cittanI zIghra gati hovAthI varNathI arthamAM arthathI varNamAM ItyAdi rIte bhinna bhinna vakhate bhinna bhinna upa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 luM. (9muM mukAtrikanuM svarUpa) 23 avatara-pUva gAthAmAM kahelI 3 mukAmAMnI pahelI muddA kevI rIte thAya? te A gAthAmAM darzAve che - annunnaMtari aMguli-kosAgArehiM dohiM hatthehiM / pihovari kupparasaM-ThiehiM taha jogamuddatti // 15 // zabdArtha:-- ajaMtara = paraspara aMtarita piTTori = peTa upara saMkuTi = aMgulIvaDe | kuvara = keNI kArdi = kamaLanA DoDA- saMdiof = sthApavA vaDe kAre karelA kAmu = yogamudrA vArda durda = be hAtha vaDe | tti = ti, e pramANe te mAthAtha:-AMgaLIone paraspara aMtarita (2 AMgaLI vacce 1 AMgaLI Ave evI rIte) karavAthI kamaLanA DoDAnA AkAre thayelA be hAtha vaDe ane tevA AkAravALA bane hAthanI (kAMDAthI keNu sudhI bane hAtha bhegA karIne) bane koNIne peTa upara sthApavA vaDe yogamudrA thAya che. je 15 che bhAvArtha-A yogamudrAmAM be hathelIone kamaLanA DoDAne AkAre bhegI meLavI DAbA hAthanI AMgaLIo jamaNA hAthanI AMgaLIomAM evI rIte aMtarita karavI (bharAvavI) ke jethI DAbe aMguThe jamaNA aMguThAnI hAma joDAyeluM rahe tyAra pachI DAbI pahelI AMgaLI jamaNI 1 lI 2 jI AMgaLInI nIce (pachI) Ave, tathA kAMDAthI kaNI sudhIno bhAga paNa te vakhate kamaLanI nALa (dAMDA) nI peThe yathAyogya sAthe rAkhavo, ane te pramANe saMyukta athavA asaMyukta bane keNuo peTa yoga hovA chatAM paNa jema baLatuM umADIyuM goLa cakrAvAthI zIghra pheravatAM javAlA cheda dekhAto nathI tema upayoga bheda paNa jaNAto nathI. mATe te rIte traNemAM upayoga rAMkho, paNa tethI bhinna upayoga na rAkho e tAtparya che. [ iti tRtIya paMcAlake chinnajavAlASTAntaH]. 1 be kANuone saMyukta ke asaMyukta rAkhavI te saMbaMdhi spaSTa akSaro dekhAto nathI, to paNa banne rIte anucitapaNuM na samajavuM. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI caityavaMdana bhASya. upara (athavA nAbhi upara) sthApavI, ane hatheLIone racele kezAkAra kiMcita namAvelA maskatathI kiMcita dUra rAkhoA mudrA ubhA rahetI vakhate ane beThAM paNa karavAnI hoya che, tathA A muddAne upayoga kyA sUtre vakhate karavAnuM hoya che, te AgaLa 18 mI gAthAmAM darzAvAze. ahiM zera eTale be hAthane saMyoga vizeSa athavA pega eTale samAdhi tenI mukhyatAvALI je muddA te mudrA vinavizeSane dUra karavAmAM samartha che. (ati tRtiyapaMcAzaka vRttiH) avataraNa-A gAthAmAM bIjI jinamudrA kevI rIte thAya te darzAve che - cattAri aMgulAI, purao UNAI jattha pacchimao / pAyANaM ussaggo, esA puNa hoi jiNamuddA // 16 // | zabdArtha:- vAri = cAra | TcAi = be paganI puro = AgaLa 34 = utsarga, che, aMtara, $ = UNa, jUna Faa = A, te = je mukAmAM kuLa = vaLI pafchama = pAchaLa nigamuddA = jInamudrA nAthArtha -je mukAmAM be pagane AgaLa bhAga cAra aMgula aMtaravALe rahe, ane pAchalo bhAga tethI (cAra - gulathI) kaMIka echA-pUna aMtaravALo rahe te nimuddA gaNAya che. je 16 che mAvArtha-kAussaga vigeremAM ubhA rahetI vakhate bhUmi upara be paga evI rIte sthApavA-rAkhavA ke jethI aMgulIe taraphanA be AgalA bhAga eka bIjAthI paraspara 4 aMgula dUra rahe, ane pAchaLano bhAga eTale be eDIo paraspara cAra aMgelathI kaMika jaina dUra rahe, evA prakArane padavinyAsa (be paganuM sthApana ) te vinamudrA kahevAya, ahiM nija ( = kAu Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 lu, (9 muM muvAtrinuM svarUpa.) ra5 sagna karatA evA ) jinezvaronI je muddA te jinamukA, athavA jina eTale (vinone ) jItanArI je muddA te jinamudrA evo zabdArtha che, avatA-A gALAmAM (trIjI) muktAzukti mudrA kevI rIte thAya? te darzAvAya che- muttAsuttI muddA, jattha samA dovi gambhiA hatthA / te puNa nilADadese, laggA anne alaggatti // 17 // zabdArtha:= je mukAmAM | nityAra = bhAla, kapALa samA = sarakhA ra () va = bane paNa = sthAne dimA = garbhita, madhyamAM 3 = anya AcAryo unnata. , jAthArtha-je mudrAmAM banne hAtha sama-sarakhA ane garbhita (=madhyamAM unnata ) rAkhyA hoya ane tevA banne hAthane pALa sthAne lagADayA hoya te muktAzukti mudrA kahevAya, ahiM anya -bIjA AcAryo kahe che ke-pALasthAne na lagADavA lA mAvAI:--mu eTale motInuM zutti = utpatti sthAna je chIe tenA AkAra sarakhI mudrA te gigvata mudrA kahevAya. e mukAmAM banne hAthane (be hathelIne) sama eTale aMguliene paraspara aMtarita karyA vinA rAkhavAnA hoya che, paNa gamudrAmAM kahelI anyAntarita aMgulIonI peThe viSama rAkhavA nahi, temaja te sama sthitimAM rAkhelA banne hAthane puna: garbhita karavA eTale bane hathelIo aMdarathI pilANavALI rahe tevI rIte kAcabAnI pIThanI peThe madhyabhAgamAM unnata -uMcI rAkhavI. parantu cipaTAyalI na rAkhavI, e pramANe be hAthane sama ane garbhita e be sthitivALA karIne kapALe aDADavA ahiM keTalAka AcAryo kahe che kebe hAthe kapALe na aDADavA parantu kapALanI sanmukha-hAmA uMcA rAkhavA te muktAzukti mudrA kahevAya. (e vizeSa taphAvata che. ) Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, * * * avatara-A gAthAmAM kaI mukAvaDe kayAM sUtra kahevAya? te kahe che- paMcaMgo paNivAo, thaya (thui) pADho hoi jogmudaae| vaMdaNa jiNamuddAe, paNihANaM muttasuttIe // 18 // zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che. nAthArtha-paMcAMgI mudrAvaDe praNipAta (namaskAra athavA khamAsamaNI thAya che, stavapATha (namutthaNe Adi) gamudrA vaDe thAya che, jinamukAvaDe vaMdanasUtra (arihaMta ceIyANuM Adi) kahevAya che, ane muktAzukti mukAvaDe praNidhAna sUtra te jayavIarAya Adi kahevAya che ke 18 che bhAvArtha -namutthaNanI pahelAM ane paryate "namuthukuM ? ane vaMdAmi pada bolatI vakhate je namaskAra thAya che, te namaskAra paNa praNipAta sUtra (namuthukuM) saMbaMdhi hovAthI praNipAta kahevAya che, ane te Adi antane namaskAra paMcAMgI mudrAvaDe karo, ahiM mULa mudrA 3 hovA chatAM A paMcAMgI mudA uttaramudrA tarIke hevAthI saMkhyA bhedane virodha na gaNa, athavA praNipAta eTale khamAsamaNa paNa paMcAMgI mudrAvaDe devAya che. ane stavapATha (namutthaNuM besIne kahevAnuM hevAthI) gamudrA (rUpa ekaja hastamudrA) vaDe kahevAya che. tathA arihaMta ce-tassa u-annaththa-5 daMDaka sUtra (logassa Adi pa sUtra) IriyAvahiyaM thAya joDA e sarva hastanI yoga mudrA ane paganI jinabhadrA e be mukAyukta kahevAM, ane praNidhAna sUtra je jayavIrAya vigere te hastanI muktAzukti mudrA tathA 1 A paMcAMga praNipAta te khamAsamaNa rUpa kahevAya che te nahi. * e saMbaMdhi vizeSa carcA bhASyanI avacUri, paMcAlakajI, tathA prava0 sAro vRtti AdithI jANavI. 2 IyapathikInA tathA stutionA AMtarAmAM kAryotsarga karatI vakhate te hAthanI kAyotsarga muddAja rAkhavAnI hoya che, ke je prasiddha che. 3 zrI dharmasaMgrahavRtti vigere. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 luM. ( 9muM muddAtrikanuM svarUpa ) 20 *paganI jinamudrA yukta kahevAya che. tathA jAvati cei0 temaja jAva takevisAhU e e sUtra paNa jo ke praNidhAna sUtra che tepaNa esIne kahevAya che, ane namrutyuNanI sAthe kahevAnAM hAya che, mATe te enI mudrA namrutyuNa tulya yogamudrA pracalita che te paNa muktANukti vaDe praNidhAna sUtra kahevAM anucita `nathI. ahiM zakrastavamAM hastanI yogamudrA temaja pAdanuM paryaMkAsana athavA DALe! jAnu ubheA rAkhI jamaNA jAnu bhUmie sthApavA rupa aMga vinyAsa (AkAra) kahyA che, te saMbaMdhamAM carcA ghaNI che, teApaNa te anne vinyAsa paNa vinayasvarUpa hovAthI visavAda tarIke jANavA nahi', ema kahyuM che. (Iti poMcAzaka vigere.) puna: cAlu pravRttimAM je banne jAnune bhUmi upara sthApana karavAmAM Ave che te paNa vinayarUpa hAvAthI ucita che. avatarLa---pUrva gAthAmAM muktAzakti mudrAvarDa praNidhAna sUtra bhaNavAnu kahyuM te praNidhAna sUtra kayuM? te darzAve che, athavA krama pramANe 10 muM praNidhAna trika kahevAnuM bAkI rahyuM che te paNa A gAthAmAM darzAvAya che. -- paNihANatiyaM ceia - muNivaMdaNa - patthaNAsarUvaM vA / maLa--vaya--ANasa, sesatiyasthoya payavrutti // 6 // zabdA:-- patthAnavaM = prArthanA svarUpa patta = ekatva, ekAgratA sendratiya = pradakSiNAtrika ane pramAI natrika e e trika satyo = ( te be trikaneA ) artha yadu tti ( kRti ) =pragaTa che * besIne jayavIarAya kahevAnA heAya tyAre paganI jinamudrA nahi parantu caityavaMdana prasaMge thatI mudrAyukta kahevAnA heAya che. 1 kAraNa ke zrI saMghAcAranI (cai. mahAbhASyanI) 835 mI gAthAmAM naLasecaiLadALa, vo muttamuttIr e vacanathI jAti ce. sUtra paNa muktANuktimutrAvaDe spaSTa kahyuM che ane jayavIarAya mATe teA ghaNA pADa maLI Ave che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, \/\/\/\ /\/\/\/\/\/\/\, jAthArtha cityavaMdana svarU5(eTale jAvaMtIyAI sUtra) munivaMdana svarUpa (jAvaMtakavisAtuM sUtra), ane prArthanA sva5(jayavIrAya sUtra) e 3 sUtra te (praNidhAnatrika) che, athavA sarvatra mananI vacananI ane kAyAnI e traNanI ekAgratA te praNidhAnatrika che. tathA A bhASyanI gAthAomAM nahi kahelAM bAkInAM pradakSiNAtrika ane pramArjanAtrika e 2 trikano artha pragaTa-spaSTa ja che ke 19 che mAthe --gAthArthavata, parantu vizeSa eja ke- jAvaMti ceyAI sUtramAM traNe lokamAM vartatAM cane namaskAra hovAthI caityavaMdanasUtra kahevAya che, jAvaMtakevisAha" sUtramAM aDhI dvIpamAM vartatA sarva sAdhuone namaskAra kareluM hovAthI te municaMdanasUtra kahevAya che, ane jayavIrAya sUtramAM bhava vairAgya, mArgAnuriyaNuM, ISTaphaLasiddhi, lekavirUddhano tyAga, gurUjananI pUjA, paropakAra karaNa, sadagurUne cega ane bhava paryanta te saddagurUnA vacananI sevA ane bhabhava prabhunA caraNanI sevA e 9 vastu vItarAga prabhu pAse mAgelI hovAthI prArthanAsUtra gaNAya che. emAM trIjuM praNidhAna cetyavaMdanAne ane avazya karavA yogya kahyuM che. te ti 20 triraca Atha dvAra mAm | avatara-pUrve daza trikanuM svarUpa darzAvyA bAda have A gAthAmAM alpardhika zrAvakane mATe e prakAranA abhigama (nuM 2 ju dvAra) darzAve che- saccittadavamujjhaNa-maccittamaNujjhaNaM maNegattaM / igasADi uttarAsaM-gu aMjalI sirasi jiNadidve | || 20 | * e traNe sUtra paNidhAnasUtra che, topaNa muktAzakti murAvaDe to vizeSataH vIrAya sUtra saMbaMdhi jeTalA pATha che teTalA e be praNidhAna mATe vizeSa dekhAtA nathI, topaNa traNe sUtramAM e mudrA sAcavavI anucita nathI. kAraNake saMghAcAranI 835 mI gAthAmAM jAvaMti cemATe muktAzukti mudrA spaSTa kahI che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 . (pAMca abhigamanuM svarUpa, ) 29 zabdArtha vijJavaeN = sacitta dravyono uttarAkhaMju = uttarIya vastra, 3sur = tyAga vitta magzva = acittane saMgadi= be hAtha joDavA atyAga | sira = mastake lagADavA, mar utta = mananI ekAgratA | nir = jinezvarane HIT = akhaMDa vasavizeSa dekhatAM ja mAthArtha -pitAnI pAsenAM pitAne suMghavAnAM phula athavA paherelI phalanI mALA Adi sacitta dravya choDIne cetyamAM praveza karo. te pahelo abhigama. paherelAM AbharaNa vastra nANuM Adi choDavAM te 2 je bhigama mananI ekAgratA rAkhavI te 3 je abhigama. banne cheDe dazIovALuM ane vacce na sAMdheluM akhaMDa uttarAsaMga (besa) rAkhavuM te 4 the abhigama ane prabhune dekhatAMja namo niuri kahI aMjalipUrvaka mastake praNAma kare te 5 me abhigama, A pAMce abhigama zrIjinendra prabhu pAse jatAM sAcavavA. (A 5 abhigama vizeSataH alpaddhivALA zrAvakane aMge kahyuM che. ) te potAne khAvAnI pIvAnI ane suMghavAnI cIjo acitta hoya topaNa prabhunI draSTie na paDe tema caityabahAra choDIne praveza kara, ane je digata thaI hoya to te cIje pitAnA upayogamAM laI zakAya nahi, evI paNa prAcIna AcaraNa prabhune vinaya sAcavavA 5 che. ra che ke A vidhi aMgapUjA tathA utkRSTa caityavaMdana karanAra mATe che, chatAM bIjA puruSe paNa pAghaDI ane khesa sahita ja prabhu pAse javuM. nahitara prabhu pratyene avinaya gaNAya. punaH pUjA vakhate puruSe 2 vastra ane strIe jaghanyathI 3 vastra rAkhavAM, ane aMgapUjA tathA utkRSTa caityavaMdana vakhate khesa avazya rAkhavo. 3 strIoe aMjali joDI mastaka namAvavuM paNa aMjali saha hAtha uMcA karI mastake lagADavA nahiM te prathama 8 mI gAthAnA artha prasaMge kahevAI gayuM che, temaja strIo vastrAvRtta aMgavALI ja hoya. mATe strIone -pa mA abhigamano yathAyogya niSedha kahyo che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya. avataraNa- -A gAthAmAM bIjI rIte pAMca prakAranA abhigama mahardhika ( rAjA vigere) te aMge darzAve che-- iya paMcavihAbhigamo, ahavA muccaMti rAyacinhAI | khaggaM chattovANaha, mauDaM camare a paMcamae // 21 // zabdAH---- 30 rUca = e ( pUrve kahelA ) vidyAminamo = 5 prakAranA abhigama che. ahavA = athavA, bIjI rIte mujyaMti = mUke, cheDe rAcinhArUM = rAjacinho varga = khaDga chatta = tra vALada = upAnaha, mAjaDI magaruM = mukuTa samare = cAmara paMcama= = pAMcamuM gAthArtha:--e pramANe pUrva gAthAmAM kahelA 5 prakArano abhigama jANavA, athavA bIjI rIte rAjA hoya teA khaDgachatra-meAjaDI- mukuTa ane cAmara e 5 rAjacinho cheDIne caityamAM praveza kare te paNa 5 prakAranA abhigama jANavA ArA mAvArtha:--ahiM darzana karavA AvanAra rAjA heAya tA rAjAe 5 rAjacanho cheDIne ja caityamAM praveza karavA. kAraNake traNa bhuvananA rALa devAdhideva zrAjinendraprabhu AgaLa peAtAnu rAjApaNu darzAvavuM te atyaMta avinaya che, prabhu pAse te sevaka bhAva ja darzAvavAnA heAya che. prabhunA sevaka banavuM te paNa parama bhAgya hAya tAja ane. // kRtti amiyamapaMcataM dvitIya dvAram // * ahiM mukuTa eTale zireAveSTana upara rAjacanha tarIke je - gAvALA ( kalagIvALA ) tAja paherAya che te jANavA, parantu ziravezana nahiM, kAraNake ughADA mastake prabhu pAse javAya nahiM. 1 rAjA vagere RddhivAna zrAvakeAe peAtAnI ddhi anusAra meTA ADaMbarapUrvaka parivAra sahita prabhune vaMdana karavA javuM, jethI aneka jIveAne prabhu pratye bhaktirAga jAgatAM tee samyaktvAdi lAbha pAme. ADaMbara e dharma pAmavAnuM mahAn nimitta che, ane te sarvane anubhava siddha che. jee Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3-4 thuM. (be dizi-traNa avagrahanuM svarUpa.) 31 Jvatara -A gAthAmAM be dizinuM 3 juM dvAra ane 3 avagraharUpa 4 thuM dvAra darzAve che. vaMdaMti jiNe dAhiNa-disiTThiyA purusa vAmadisi nArA nava kara jahanna saTThI--kara ji? majjhuggaho seso | | 22 | zabdArtha - kriyA = rahIne rahyA hatA sa = 60 hAthI vAriri = DAbI bAju vidR = utkRSTa sara = hAtha mA 3 = madhyama avagraha - nAthArtha -zrI jinezvaranI dakSiNa dizAe (jamaNI bAju) rahIne puruSa vaMdanA kare, ane DAbI dizAmAM rahIne strIo vaMdanA kare che e be dizinuM trIjuM dvAra kahyuM che tathA prabhuthI jaghanya avagraha (caityavaMdana karavA mATe besavAnuM cheTuM) 8 hAtha ane utkRSTa avagraha 60 hAtha rAkha, zeSa sarve avagraha (9 thI adhika ane 60 thI nyUna te sarva) madhyama avagraha jANavA. che iti avagrahadvAra che mAvArtha trIjA dvArane bhAvArtha sugama che, / ta tIrtha briTiza-dAra che ane 4 thA dvAramAM caityavaMdana karatI vakhate ADaMbarane DoLa kahI vakheDI kADhe che, te bicArA ADaMbara vastuneja oLakhI zakatA nathI. tathA prathama kahelA a5dhika saMbaMdhi paNa pAMca abhigama ahiM yathAyogya anugataja jANuMvA. 1 dharmanI pradhAnatA purUSane aMge hovAthI athavA dharmamAM puruSanI pradhAnatA hovAthI eja vidhi ucita che. 2 A avagraha te gabhArAthI bahAra besavA saMbaMdhi jAgu, kAraNa ke gabhArAmAM to aMgapUjA mATe ja javAnuM ane besavAnuM hoya che, paraMtu tyAM besI caiityavaMdana thAya nahi. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra zrI caityavana bhASya. prabhuthI keTale dUra besavuM te darzAvyuM, emAM deharAsara ghaNu nhAnuM hAya teA 9 hAthathI paNa nyUna avagraha thAya che, te kAraNathIja bIjA AcAryAe 0aa-1-2-3-9-10-15-17-304050-60 hAtha, ema 12 prakAranA paNa avagraha kahyA che, arthAt prabhune peAtAnA ucchavAsAdi na lAge ( =na sparze ) te pramANe vavuM, " kRti caturtha avaprakAram | yatA----have A gAthAmAM 3 prakAranI caityavaMdanAnu pAMcamuM dvAra kahevAyache namukkAreNa jahannA, cir3avaMdaNa majjha daMDathuijualA / paNadaMDa thuicaukkaga-thaya paNihANehiM ukkosA || 23 // zabdA namukkAreNa = namaskAra vaDe nahannAvid =jaghanya catyavaMdanA mA = H madhyama caityavaMdanA daMDa = daMDaka ane padaMDa thuicaukkaga = pAMca daMDaka 4 thAya thaya = stava, stavana. paNihANehiM = 3 praNidhAna = = thui stutinA, thAyanA. nuJajA = yugala (e) vArtA sUtravaDe gotA = utkRSTa caityavaMdanA gAthArtha-eka namaskAra vaDe jaghanya caityavaMdanA thAya che, daMDaka ane stutinA yugalavaDe madhyama caityavaMdanA thAya che, ane (5) daMDaka--(4) thAya--stavana tathA traNa praNidhAna sUtravaDe utkRSTa caityavaMdanA thAya che. 5 23 5 mAvArtha:---ahiM namaskAra vaDe " eTale aMjalibaddha praNAma mAtra vaDe, athavA noLiA ityAdi eka puruSa namaskAra vaDe, athavA 1 zloka vaDe, athavA (109 sudhInA ) ghaNA klAke vaDe, athavA 1 namrutyuNa rUpa namaskAra vaDe ema 1 bIjA koIpaNa sUtra vinA kevaLa namrutyuNa vaDe indrAdi devA caityavaMdanA tyAM rahyA chatA kare che, te vidhi manuSya mATe pracalita nathI, Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 5 muM (3 prakAranI caityavaMdanA ). 33 pAce rItie nayanya caityavaMdranA thAya che. vartamAnamAM paNa e prakArathI jaghanca caityavanA thAya che. tathA daMDa eTale *arihaMta caiicANa ke je 5 daMDakamAMne caityastava daMDaka che te, ane zurU eTale ( annattha !hI 1 navakAranA kAussagga karI pAryA pachI kahevAtI ) eka thAya, e sahA eTale e vALI madhyama caityavaMdanA che. e mArMtu zuk susajA padane eka artha kahyA, ane e padmanA bIjo artha A pramANe-- 'jualA " e yuddha krUDa ane zui e mane sAthe joDavAthI artha e thAya che ke--e daMDaka ane e stuti vaDe madhyama caityavaMdanA thAya che. tyAM zakrastava ane caityastava e che ka gaNavA, ane ava stuti tathA dhruva stuti e be stuti jANavI. temAM bhinna bhinna tIrthaMkara athavA caitya sabaMdhi je pahelI thAya te azruva stuti, ane tyAramAda " lAgasa ujjoyagare " ityAdi 24 prabhunA nAmanI stavanAnA uccAravALI te dhruva stuti, e pramANe 2 daMDaka ane rstutivarjha madhyama caityavaMdanA jANavI. parantu draupadIe tevI vaMdanA karelI saMbhaLAya che, temaja caimahAbhASya vigeremAM utkRSTa caityavaMdana saMbaMdhi prathama IriyAvahi paDikkamatA pahelAM kevaLa namrutyurNanI caityavaMdanA ka! che, parantu vartamAna samaye cAlu AcaraNAmAM e vidhi pravartatA nathI. * ahiM kevaLa arihaMta caiiyANuM rupa 1 daMDaka gaNyA che te paNa upalakSaNathI te pahelAM avazya kahevAtuM namunthuNaM sUtra paNa grahaNa karavuM, kAraNa ke namrutyuNa kahyA vinA arihaMtaceI kahevAtuM nathI. ( avari bhAvArtha: ) 1 pahelA arthamAM zakrastavanI mukhyatA na hatI parantu arihaMta ce nI mukhyatA hatI, ane A bIjA arthamAM e bannenI mukhyatA gaNI che, tethI vidhi o ke sarakhe! thAya che, parantu stuti 2 kahevAthI ja A artha judA paDe che. 2 pahelI thAya kahyA bAda je leAgassa kahI caitya0 saMpUrNa karAya che. te leAgassa ahiM dhruvastutirupe gaNelI che, kAraNa ke ke!ipaNa vakhate le!gara Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, punaH dha vaMTa thaI juvA 2' e padane trIjo artha A pramANe-raMda eTale namutthaNuM-arihaMta cevalegarU-pukharavaradI-ane siddhANuM e 5(maLIne 1) daMDaka, tathA siddhAtanI saMjJA pramANe 4 theyane 1 jeDe te zu gumasTa eTale stuti yugala arthAta 2 stuti, e pramANe 4 thAyanA 1 joDAvALuM caityavaMdana te madhyama cityavaMdana gaNAya che. e pramANe traNa rIte ja mama viMdranA jANavI. tathA namutthaNuM Adi (pAMca) daMDaka athavA (pAMca) namutthaNuM ane stutinA catukvaDe (eTale siddhAntanI paribhASA pramANe bolavAmAM 24 tIrthakaranAM nAma tenAM teja Ave che, mATe logassa e dhruvastuti che. pracalita vidhi pramANe che ke pahelI thaI kahyA bAda paryate logassa kahevAmAM Avato nathI, paraMtu AgaLa TippaNumAM darzAvAtI 9 prakAranI caiityavaMdanAmAM pa be prakAra paryanta logassa kahevAnI vidhivALo che. 1 jo ke daMDaka ahiM 5 kahyA che to paNa e pAMce daMDaka maLIne 1 daMDaka gaNavo, jethI A trIjA arthamAM daMDaka 1 ane stuti 2 evo artha karavAno che. kAraNa ke guru pada " thaI " nI sAthe ja saMbaMdhavALuM che, tethI daMDaka 1 ja gaNuM, 2 cAra thayamAM pahelI 3 thAyane viSe kramazaH adhikRta jinAdikane vaMdanA karAtI hovAthI e traNe theyanI 1 caMdranI stuti gaNavI, ane cothI surasmaraNanI thAya te 1 anurAti stuti gaNAya che, mATe e pramANe cAra thayane paNa 2 stuti gaNavAmAM Ave che, te siddhAnta paribhASA ( siddhAnta saMsA ) jANavI. 29 vartamAnamAM daherAsaramAM dararoja je 1 thayavALuM caiityavaMdana karavAmAM Ave che te jo ke stavana ane praNidhAna sahita che te paNa kahelA pahelA prakAravALA madhyama caityavaMdanAmAM aMtargata saMbhave che, ane cAmAsI devavaMdanamAM 10 prabhunAM devavaMdana pahelA prakAramAM ane pAMca prabhu nAM devavaMdana trIjA prakAramAM aMtargata saMbhave che. bIjA prakAranuM madhyama ci. saDhImAM pracalita dekhAtuM nathI, kAraNa ke pahelI thAya bAda logassa kahIne cityavaMdana samApti thatI nathI mATe, pachI tattva zrI bahuzrutagamya. 3 Iti bhASyAvacUriH 4 tRtIya paMcAzakavRtti, tathA pravara sAro vRtti Adi. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 5 muM (3 prakAranI caityavaMdanA) 4 stuti, parantu rUDha gaNatrI pramANe 8 theya vaDe . temaja stavana-tathA jAvaMti cera-jAvaMtakavi-ane jayavIarAya (e 3 praNidhAna sUtra) vaDe 34 tyavaMtA thAya che. te utkRSTa caityavaMdanAmAM sUtrane kama yathAyogya devavaMdanavidhivALI Aja prakaraNanI 62 mI gAthAmAM ane tenA bhAvArthamAM kahevAze, ahiM te dareka cityavaMdanAmAM mukhya mukhya sUtranAM ja nAma sUcanA mAtrathI darzAvelAM che, jethI eTalAM ja sUtra hoya ema na jANavuM mATe dareka cityavaMdananA sUtrone krama yathAyogya saMpradAyathI jANavo. e pramANe A jaghanyAdi cityavaMdanAnA judA judA 18 prakAra paNa che te granthAntarathI jANavA ane vartamAna kALamAM to pUrvAcAryanI paraMparA pramANe je sthAne je prakAra (cityavaMdanA vidhi) cAlatuM hoya teja prakAra-vidhi AdaravA yogya che. * A utkRSTa caiityavaMdanA vartamAnamAM pauSadhAdimAM karAtAM trikALa devavaMdana vigere aneka prasaMge thAya che te prasiddha che. ( 1 cityavaMdananA 9 prakAra saMkSepamAM A pramANe-eka namaskAra mAtra vaDe 1 vaghAghanya, yathA zakti 108 sudhInA aneka namaskAra vaDe 2 madhyamajhaghaca, namaskAra sahita 1 namutthaNe vaDe rU kanya. iriyAva-namaskAra-namu -arihaMtace-ane 1 thaI vaDe vanya mAdhyama, iriyA-namaskAra-namu-arihaMta-1thai-ane logassa saMpUrNa rUpa 1 stuti (tranAmastuti) vaDe, athavA namaskAra-namuva-arihaMtace bevAra temaja pUrvokta be stuti vaDe paNa madhyamamadhyama. iriyA -namaskAra-ane namuthI pukharavaradI pachInI trIjI thAya kahIne siddhAnI pahelI 3 gAthA rU5 3 stuti kahevA vaDe 3 madhyama. cAlu paddhati pramANe iriyA sahita 4 theyanuM devavaMdana karI namu-jAvaMticeva-jAvaMta ke -stavana ane jayavIa vaDe 7 jAnyo, ATha yanA devavaMdana vaDe 8 madhyamoNa, ane eja 8 theyanA devavaMdana UparAnta namu -e jAtistavana-ane jayavI vaDe STa viyavaMdanA thAya che. ( iti saMghA, tathA caturtha stuti nirNaya) e 9 vaMdanAmAM 3 utkRSTavaMdanA zrAvake avazya pratidina che athavA ka vAra karavI, ane zeSa 6 vaMdanA sAdhu ane zrAvake cityaparipATI Adi vakhate deharAsaranI saMkhyA tathA samaya vigere vicArIne karavI; ema kahyuM che. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, vati -anya AcAryonA mate bIjI rIte paNa 3 prakAranI cetyavaMdanA che, te kahe che - anne biti igeNaM, sakathaeNaM jahanna vNdnnyaa| tadugatigeNa majjhA, ukkosA cauhi paMcahi vA // 24 // | zabdArtha - ga = bIjA AcAryo | tattiLa = te 2-3 vaDe briti = kahe che ke (= 2 tathA 3 kastava saMdIpa = zakastava (namuna | vaDe ). (c)0) vaDe mAthArtha -bIjA AcAryo kahe che ke--1 zakastava vaDe jaghanyavaMdanA, 2 tathA 3 zakastavaDe madhyama vaMdanA, ane 4 athavA 5 zakastava vaDe utkRSTa vaMdanA thAya che ke 24 . mAvArtha -anya AcAryone abhiprAya e che ke--deva vaMdananI je vidhimAM namutthaNuM 1 vAra Ave te jaghanya, e * " zakra " eTale saudharmendra. te je sUtravaDe "stava " stavanA kare che te zakastava, arthAt janmAdi kalyANaka prasaMge IndrAsana caLAyamAna thatAM jyAre saudharmendra prabhuno janma jANe ke turta indrAsana parathI utarI - pagalAM prabhunI dizA sanmukha AvI yogamudrA sahita namuthunuM sUtra bolIne ja prabhunI stuti tyAM sudharmAsabhAmAM ja kare che. mATe namuka sUtra " zakra stava" kahevAya che. - 1 udAharaNa tarIke jema vartamAnakALamAM khamA -tya0-jaMkiMci- namuka-jAvati -jAvaMta-stavana-jayavI - arihaMtace-annattha-kAussagga -1 theya, eTalA sUtrathI caityavaMdana thAya che temAM namutthaNuM 1 vAra Ave che, mATe e jaghanya caityavaMdanA jANavI. athavA cemAsI devavaMdana vakhate 19 jinezvaranA caityavaMdanano krama te pratyeka jaghanya caityavaMdanA. ItyAdi. sthAne judI judI vidhi pramANe A jaghanya tyavaMdanA 1 namutthaNuM vALI Ave che, 2 jema vartamAnamAM devasika pratikramaNanA prAraMbhe athavA rAtri prati mAM paryanta (6 Avazyaka thayA bAda) karavAmAM Ave che, ke jemAM cityavaMdananA prAraMbhamAM ane paryata ema be vAra namutthaNuM Ave che te. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6-7 muM (praNipAta ane namaskAra). 37 vAra athadhA 3 vAra Ave te madhyama ane 14 athavA 5 vAra Ave te utkRSTa cityavaMdana jANavuM, ti paMcama trividha jai jaM0 vitara-have A gALAmAM 6 huM praNipAta dvAra, tathA 9 muM namaskAra dvAra kahe che - paNivAo paMcaMgo, dojANa karaduguttamaMgaM ca / sumahattha namukkArA, iga duga tigajAva aTThasayaM // 25 // zabdArtha - 1 = be hAthe nava = sudhI uttai = uttamAMga. mastaka karAM = 108 mumadaltha = ghaNA moTA arthavALA jAthArtha -ahiM praNipAta (eTale kAyika namaskAra) te pAMca aMga pUrvaka jANa. tyAM 2 jAnu 2 hAtha ane 1 mastaka e 5 aMge jANavAM tathA ati moTA arthavALA 1-2-3 thAvata 108 sudhInA (vAcika) namaskAra prabhu AgaLa kahevA mArA mIvArtha-sugama che. vizeSa eja ke A paMcAMga praNipAta te pAMca aMgane bhUmie lagADavA rUpa che, ane te "IcchAmi khamAsamaNe vaMdiuM jAvaNijAe nisihiAe marthIe vaMdAmi e khamAsamaNa sUtra kahetI vakhate jANa | ti nipAtA padam II tathA 1 thI 108 namaskAra te prabhunA guNonI prazaMsA rUpa gaMbhIra ane prazasta (zreSTha) arthavALA - 1 eka thayaDAmAM prathama be namutthaNuM AvI gayA bAda punaH pate namRtyunuM kahevAthI. ra be thayoDAnAM devavaMdanamAM prathama traNa namutthaNuM AvI gayA bAda punaH paryata namutthaNa kahevAthI 4 namuskurNa thAya che. ' 3 pAMca namutthaNanI utkRSTa devavaMdanA te vartamAnamAM paNa prasiddhaja che. A pAMca prakAra to cAlu vartamAnakALanI paddhatinA kahyA, paraMtu zAstra pAThanA anusAra prAcIna paddhatinI cityavaMdanAmAM 1-2-3-4-5 namuNuM nA prakAra citya, mahAbhASyathI jANavA. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI caityavaMdana bhASya. pUrvanA mahA kavioe (zrI siddhasena divAkara sarakhA samatha maharSioe) banAvelA zloka jANavA, parantu jhUMgAra rasa vigerethI garbhita anucita arthavALA zleka na bolavA / ti saptamaM namaskAradvAram // vetara-have A be gAthAomAM caityavaMdana sUtronA 1947 akSara saMbaMdhi 8 muM dvAra kahevAya che - aDasa~hi ahvIsA, navanauyasathaM ca dusysaigNnuaa| doguNatIsa duseTTI,dusole aDanau~asaya durvannesayaM 26 iya navakArakhamAsamaNa-iriya--sakkatthayAi dNddesu| paNihANesu a adurutta-vanna solasayasIyAlA // 27 // | zabdArtha: gAthA 26 mIne gAthAnA pado upara lakhelA AMkaDA pramANe sugama che. | zabdArtha: gAthA ra7 mIne ca = e 9 aMkasthAne | vaMsu = ( zakastavAdi 5) rija = IriyAvahi sUtra daMDaka sUtromAM saEsthaLa6 = zakastavAdi pAMca panihALar=3praNidhAnasUtromAM duttanna = bIjIvAra nahi uccarelA varNa nAthArtha-sUtranA je varSe ekavAra gaNAI gayA hoya te vaNene bIjIvAra teja sUtra bolavA chatAM na gaNue te tevI 1 jema anyadarzanIo pitAnA devanI stuti A pramANe kare che ke-"dayAnAnimIjInAmurti ItyAdi eTale samAdhi samaye jenuM netra dhyAnathI mIMcAyeluM che, bIjuM pArvatInAM nitaMba dekhavAmAM sthira thayuM che, ane trIjuM netra kAmadeva uparanA krodhAgnithI pradIpta thayeluM che, e pramANe (samAdhimAM paNa) bhinna bhinna rasamAM nimagna thayela traNa netravALA bhoLAzaMbhu tamAruM rakSaNa kare." AvA prakAranA aneka namaskAra anya darzanIya graMthamAM che tevA lajajAkAraka ane agalika namaskAra jInendra bhagavaMtane na hoya, kAraNa ke evA durguNo vItarAga prabhumAM hoyaja nahi. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 8 muM (1647 varNa). 39 gaNatrI pramANe navakAranA 68 varNa che, khamAsamaNanA 28 varNa, IriyAvahinA 100 varNa, zakastavanA (namutthaNunA) 297 varNa, caityastavanA (ari0 ceITa nA) rara9 varNa nAmastavanA (lega sanA) ra60 varNa, zrutastavanA (pukharavara dInA) 216 varNa, siddhastavana (siddhANaM buddhANanA) 198 varNa, traNa praNidhAnanA (jAvaMti ceiTa-jAvaMtakavi-jayavIrAyanA) 152 varNa, e bIjIvAra nahi uccArelA-gaNelA (= advirukta) varNa 1647 thAya che paradArahA (A be gAthAne mizra artha che). mAvA -sugama che. vizeSa eja ke-ahiM navakAra te paMca mahAmaMgala sUtra "havaI maMgalaM sudhI. khamAsamaNu te chobha vaMdana sUva. iriyAvahi te pratikramaNa zrutaskaMdha "IcchAmi paDikamiu" thI "AmikAussagna sudhI (annaththa0 nahi). namubhu te zakastava athavA praNipAta daMDaka kahevAya che, ane te ahi be tiviheNa vaMdAmira sudhI jANavuM, caityastava daMDaka te arihaMta cei0 thI 3azvattha usasieNuM saMpUrNa sudhI jANa. logassa te nAmastava kahevAya ane te basavvalAe e 4 akSara sahita jANavo, pukharavaradI te zrutastava "suasse bhagavao e 7 akSara sahita jANo. siddhANaM budvANuM te siddhastava kahevAya, ane tenA 198 akSara "sammakrii samAhigANuM" sudhInA gaNavA, ane traNa praNidhAna sUtramAM jAvaMticeka-jAvaMta keviTa-ane jayavIrAyamAM AbhavamakheDA 1 "hoi maMgalaM" e matAntara pAThathI 67 akSara thAya te ISTa nathI. ra annattha e kAryotsarga daMDaka (caityastava) mAM gaNAze. ke A pAThamAM "urphaeNa" ne badale "uieNuM" pATha keTalAka AcAryo kahe che, teonA mate 230 akSara paNa (tyastavanA) thAya, jethI 1647 nA sthAne 1648 ane 2384 nA sthAne 2389 akSara thAya, ema avasUrimAM kahyuM che. 4 namuthuNaMthI siddhArA sudhInA 5 daMDakamAM 1200 advirukta akSara thAya che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI cityavaMdana bhASya, sudhInI be gAthAja gaNavI. e pramANe 9 sUtronA varNa 11647 thAya che, vitaraNa-A gAthAmAM 181 padanuM 8 muM dvAra kahe che- nava-battIsa-titIsA, ticatta-aDavIsa-sola vIsa payA maMgala-iriyA-sakatthayAzsuM egasIisayaM // 28 // zabdArtha:sugama che- jAthArtha-maMgala (navakAra) sUnAM 9pada che, dariyAvahInAM 32 pada che, zakastavanAM 33, cetyastavanAM 43, nAmastavanAM 28, zrutastavanAM 16, ane siddhastavanAM 20 pada che. e pramANe sarva 181 pada che. ra8 (ahiM 7 sUja gaNyAM che). mAvArtha-pUrve akSaranI gaNatrImAM kahyA pramANeja padanI gaNatrI te te akSara sudhInI karI che ema ahiM na jANavuM, parantu keTalAMka sUtramAM to bhinna rIte paNa pada gaNatrI karI che, te A pramANe-navakAra saMpUrNa, iriyAvahImAM "kAmikAussagga sudhI, namutthaNamAM "abhayANuM" sudhI, cetyastavamAM saMpUrNa ajaththa sudhI, legasTamAM "mama dinu sudhI, pukharavaradImAM saMpUrNa 4 gAthA sudhI, siddhANaM0 mAM saMpUrNa 5 gAthA sudhI (vaiyAvacca0Adi nahi), e pramANe varNanI gaNatrIthI bhinna rIte 181 padanI gaNatrI karI che. A bhinna gaNatrI prAya: saMpadAone anusarIne karelI che, jethI saMpadAo ane padanI gaNatrI eka sarakhI rIte che, ane varNanI gaNatrI bhinna rIte che, - 1 bhASyanI avasUrimAM kahyuM che ke-vAraMvAra bolAtAM annaccha sUtronA varNa sahita 2384 athavA "IeNuM" pAThathI 2389 akSara thAya che, ane (temAM paryanta) bIjIvAra belAtA namuskurNanA ra97 akSara umeratAM 2681 ane uIeNuM pATha pramANe 2686 akSara thAya che. zeSa stuti ane stotrAdikanA akSaronI niyata saMkhyA na hovAthI tenA varNa gaNatrImAM gaNAtA nathI. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 9-10 3 (181 5-87 saMpadA). 41 puna: ahiM` pada te eka zabdanuM paNa hoya che, ane ghaNA zabdAnuM paNa hoya che, kAraNa ke vivakSita anI samApti thAya tyAM sudhImAM eka athavA aneka zabdonuM vAkya te pada gaNAya che mATe. tathA sabhyalAe-muasa bhagavao-veyAvaccagarANa-satigarANa-sammiirSaM samAhigarANa --e pAMca padeAnA vaNa jo ke pAtapotAnA daMDakomAM gaNyA che,parantu e pAMcanI sa'padAe gaNI nathI te kAraNathI padanI gaNatrI paNa karI nathI, mATe e pAMca pada 181 padmathI uparAnta jANavAM. temaja IcchAmi khamA0-3 prANidhAna sUtra ane "je A aiyA siddhA" e gAthAnAM 4 pada e sarva padamAM ane saMpadAmAM antata thatAM nathI. koipaNa kAraNa vicArIne zrI pUrvacAryAe e sUtreA tathA gAthA vigerenA va gaNyA che, parantu pada tathA sa`padAo gaNela nathI ema bhASyanI avaramAM kahyuM che. ha gavatarI--pUrva gAthAmAM je 7 caityavaMdana sUtronAM pada kahyAM teja 7 sUtrAnI sapA A gAthAmAM kahevAya cheatttthtttthnvtttthy aTThavIsa solasa ya vIsa vIsAmA / kamaso maMgala iriyA sakkathayAIsu saganauI // 29 // zabdA : mugama che. thArtha:--anukrame navakAranI 8, riyAvahInI 8, zakrastavAdikanI eTale zakrastavanI 9, caityastava (arihaMta cekacANa) nI 8, legassanI 28, zrutastava (pukhkharavaradI)nI 16, ane siddhANa MnI 20 e pramANe sarvamaLI 99 saMpadA thAya che. 5 29 5 mAtrArtha:--A saMpadAAnI ( eTale mahApadanI athavA visAmAnI) gaNatrI paNa padmane anusarIne che, jethI jevAM jenAM padma gaNyAM nathI tenI sapA paNa gaNI nathI. jethI icchAmikha mA0 sUtra- jee ayA" nI 1 gAthA-ane savvalAe ityAdinI saMpadAo paNa ahiM gaNI nathI. ahiM saMpadAnuMprayAjana te te sthAne vizrAma karavA mATe che. tathA jyAM jyAM 4 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara zrI caityavaMdana bhASya, caraNavALI akeka gAthA hoya tyAM ( navakArane cUlikAleka vajIne) sarvasthAne 1 caraNanuM 1 pada ane 1 saMpadA gaNAya che vitaraNa--have e sAte sUtromAM pratyekamAM varNa pada ane. saMpadAnI saMkhyA darzAvavA mATe prathama A gAthAmAM navakAranA varNa pada ane saMpadA traNe bhegI kahe che - vannaTThasaTTi navapaya, navakAre aTTha saMpayA ttth| .. sagasaMpaya payatulA, satarakara aTThamI dupayA // 30 // - zabdArtha --sugama che. , nAthArtha -navakArane viSe varNa (akSara) 68 che, pada 9. che, ane saMpadA 8 che. temAM huM saMpadA 7 yuda pramANe jANavI. ane 8 mI saMpadA 17 akSaravALI 2 padanI jANavI. 30 mAvArtha-navakAramAM pAMca padanA 7-5-7-7-9maLI 35 akSara che. te dareka padanI ekeka saMpadA gaNatAM pa saMpadA, ane cUlikA kloknA 4 pada tathA 33 akSara che, temAM pahelAM 2 padanI (be caraNanI) 1 saMpadA gaNavI. navakAra sUtranI upadhAna kriyAmAM "e 8 saMpadA bhaNavA mATe dareka saMpadAnuM ekeka AyaMbila karIne bhaNI zakAya che, e utsarga (utkRSTa ) vidhi che. ahiM calikAleka anuSyapa chaMdane che, ane anuSya, zloka 3ra akSarane hoya che, chatAM A lekamAM 33 akSara levAthI paNa dabaMga na vicAra, punaH keTalAka AcAryo navarathama supara chaThThI eTale 8mI saMpadA "paDhamaM havaI maMgalaM " e 9 akSaranI ane 1 padanI dahI saMpadA esapaMca thI "paNAsaNe" sudhInAM 2 padanI ane 16 akSaranI kahe che. 1 kayA sUtramAM, kaI kaI saMpadA, kayAMthI kayAM sudhInI gaNavI te, tathA saMpadAonAM vizeSanAma paNa AgaLa 3ra thI 38 sudhInI gAthAmAM kahevAze. 2 e "anuTum" chaMdanA svalpavALA hovAthI chaMdabhaMga na gaNave. (avacUri) ahiM "havaI ne sthAne keTalA AcArya "hoI " kahe che. paratu bahumate "havaI" pATha che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 9-10 muM (181 pada-97 saMpadA). 43 vitaraNa-have A gAthAmAM khamAsamaNu tathA dariyAvahi e be sUtranA akSara vigere kahe che - paNivAya arakarAI, aTThAvIsaM tahA ya iriyaae| . navanauyamarakarasayaM, dutIsapaya saMpayA aTTha // 31 // zabdArtha-sugama che, nAthAthaH-praNipAta eTale khamAsamaNanA 28 akSara che, tathA riyAvahiyaMmAM 19 akSara 32 52 ane 8 saMpadA che. bhAvArtha -sugama che. parantu vizeSa eja ke IriyAvahi sUtra tasya uttari sahita gaNAya che. mATe chafma rimike thI nighAyadAi tAmikakSa sudhInA varNa pada ane saMpadA gaNavI. keTalAka AcAryo taae fmachAmi turaM sudhInAja 150 akSara gaNe che. tathA khamAra sUtranI saMpadA ane padanI gaNatrI karI nathI te kAraNe te 29 mI gAthAnA arthamAM kahevAI gayuM che. avatara-have dariyAvahiyaM sUtranI 8 saMpadAnI pratyenI padasaMkhyA tathA Adipada kahe che ke jethI paryanta pada paNa sukhe samajI zakAya che, te A pramANe- duga duga ga cau iga paNa, igAra chagairiya sNpyaaipyaa| icchA iri gama pANA,je me egidi abhi tassa // 32 // | zabdArtha -gAthArthane anusAre. mAthArtha -(IriyAvahinI saMpadAmAM pratyekamAM anukrame)2-21-4-1-5-11-6 pada che ane pratyeka saMpadAmAM prathama pada anukrame icchAmi-iriyAvahiyAe-gamaNAgamaNe-pANakamaNe-je me jIvA virAhiyA-egidiyA-abhihayA ana tassa uttarIkaraNeNaM e pramANe che. mAvA -ahiM padane deza bhAga kahevAthI paNa saMpUNa pada rahaNa karavuM. jethI eTaluM ja kahevAthI paNa chApa e saM. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI cityavaMdana bhASya, pUrNa pada samajavuM. e rIte AgaLa paNa jANavuM. gAthArthamAM saMpadAnAM Adi pada kahyAM che, ane tenAM paryata pada te anukrame AgaLanI gAthAnA bhAvArthamAM kahevAze, pratA-iriyAvahinI 8 saMpadAnAM vizeSanAma kahe che-- abbhuvagamo nimittaM, ohe-yara heu-saMgahe pNc| jIva-virAhaNa-paDikamaNabheyao tini cuulaae||33|| | zabdArtha--gAthAthane anusAra, nAthArtha -abhyapagama saMpadA, nimitta (athavA kArya ) saMpadA, ehetu (sAmAnya hetu) saMpadA vizeSa hetu saMpadA, ane saMgraha saMpadA e pa saMpadA IriyAvahinI mULa saMpadAo che, ane jIva saMpadA, virAdhana saMpadA, tathA pratikramaNa saMpadA e traNa bhedathI 3 saMpadA calikA saMpadA kahevAya che, je 33 mAvArtha-ahiM AlocanA (pratikramaNa prAyazcitta) nuM aMgIkAra karavApaNuM hovAthI "IcchAmi paDikamiu erapadanI pahelI jaSNupama (eTale aMgIkAra) saMpI. AlocanA yA nimittanI eTale kyA pApa kAryanI karavAnI che ? te pApa kArya jemAM darzAvAya che te vagara nimitta(athavA ) saMpA iriyAvahiyAe virANAe" e be padanI che. "gamaNAgamaNe e eka padamAM pApa kAryane hetu (pApanuM kAraNa ) eghathI eTale sAmAnyathI darzAvyuM che mATe e trIjI eka padanI saMgha che. pANakamaNe ItyAdithI "saMkamaNe ' sudhInAM 4 padamAM pApa kAryanA vizeSa hetu (eTale kahyuM kayuM pApa kArya banyuM che te vizeSa bheda) darzAvela che, mATe e cAra padanI cothI vika nuM saMpA chetathA je me javA virAhiyA" e eka padamAM prathama kahelA temaja AgaLa kahevAtA jIvabhedanI virAdhanAne saMgraha ("jIvA e padavaDe) kare che mATe e eka padanI pAMcamI saMsada raMpavA jANavI. tathA "ebiMdiyA ItyAdi pAMca padamAM IndriyabhedathI virAdhanA thavA gya sarva pAMca chavabheda sUcavAyelA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 10 muM (dariyAnI 8 saMpadA). hovAthI e pAMca padanI chaThThI kavi saMpA jANavI. "abhihayA thI "micchAmi dukkaDe >> sudhInA 11 padomAM virAdhanA je rIte thAya che te rIte virAdhanA darzAvelI hevAthI e agiAra padanI 9 mI virAdhanA saMpA jANavI. ane tassauttari sUtramAM 6 pada vaDe pratikramaNa rupa prAyazcitta svIkAreluM hovAthI e 6 padanI AThamI pratimAnuM saMpA jANavI. IriyAvahiyaMnI saMpadAo che saMpadA 8 nA nAma | saMpadAnAM prathama saMpadAnAM | sarva pada 1 abhyapagama saMpadA 2 nimitta saMpadA 3 ogha hetu saMpadA 4 Itara hetu saMpadA 5 saMgraha saMpadA 6 chava saMpadA 9 virAdhanA saMpadA 8 paDikramaNa saMpadA icchAmi iriyAvahiyAe gamaNAgamaNe pANa maNe je me javA virAhiyA ebiMdiyA abhihayA tasyauttarika | vitaraNa-A gAthAmAM zakastavanI pratyeka saMpadAmAM padanI saMkhyA tathA saMpadAnAM Adipada kahe che - duti cau paNa paNa paNa du cautipaya sakaththayasaMpayAipayA namu Aiga puriso logu abhaya dhamma ppa jiNa sbN||34|| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, zabdArtha --gAthArthane anusAra, mAthArtha -(zakastavanI 9 saMpadA che temAM) anukrame 2-34-5-5-5-2-4-3 eTalAM pada che, ane tenAM Adipada anukrame namu(c)NuM-AIgarANuM-purisuttamAruM-laguttaramANuM-abhayathANuMdhammadayANuM-apaDihayavaranANadaMsaNudharANuM-chaNANuM ane savasUNuM-e 9 pada nava saMpadAnA prAraMbhanAM jANavAM, 30 mAvArtha-sugama che. gavata-A gAthAmAM zakastavanI saMpadAnAM nAma kahe che- thoavasaMpayA oha iyaraheUvaoga taddheU / savisesuvaoga sarUvaheDa niysmphlymuke||35|| na zabdArtha -gAthArthAnusAre. nAyAthe-tavya saMpadA-eahetu saMpadA-tarahetu vizeSa hetu) saMpadA-upaga saMpadAnta (hetu) saMpadA-savize payoga saMpadA-svarUpa saMpadA-nijasamaphalada saMpadA-ane mekSa saMpadA e pramANe namuthuNaMnI 9 saMpadA che 35 mAvArtha -namutthaNe arihaMtANuM ane bhagavaMtANuM e be padamAM stotavya eTale stuti karavA yogya evA arihaMta bhagavaMtaja che jethI temane namaskAra karyo che, mATe e be padanI pahelI stotabdha saMpaDyA che. AIgarANuthI sasabuddhANaM sudhInA 3 padamAM arihaMta bhagavaMtane ja namaskAra zA mATe kare teno pahelI saMpadAne aMge ghahetu eTale sAmAnyahetu (sAmAnya kAraNa) darzAvela che mATe e traNa padanI bIjI tu raMpavA che. ane teja stotavya saMpadA saMbaMdhi vizeSahetu darzAvanArI risuttamArNathI parisara gaMdhahasthINuM sudhInI cAra divALI trIjI vipatu saMpavA te paNa pahelI oNtavya saMpadAnAja vizeSa 1 sarva satranI saMpadAono bhAvArtha zrI dharmasaMgrahavRttinA anusAre kahyo che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 10 muM (namutyunI saMpadA). heturU5 che, tathA laguttaramANuMthI lagapajajo agarANa sudhInA pAMca padamAM pahelIja saMpadAne sAmAnya upayoga (= sAmAnyathI sarva lekone paramArtha karavA rUpa samAya) hevAthI te pAMca padanI cothI sAmAnya upayoga saMlA che. tathA tA eTale te eTale te (sAmAnya upayoga saMpadAno hetu eTale kAraNa abhacadayANuthI bohidayANaM sudhInA pAMca padamAM darzAveluM hovAthI te pAMca padavALI pAMcamI tA saMvavA eTale hetu saMpadA athavA sAmAnyapayoga hetu saMpadA jANavI. tathA pahelI stotavya saMpadAneja vizeSa upayoga-projana rUpa artha dhammadayAthI dhammuvira cAuta cakravaThThI sudhInA pAMca padomAM hovAthI e pAMca padavALI chaThThI vijJAna saMparA che. tathA arihaMta bhagavaMtanuM evuM kayuM svarupa che? ke jethI te stuti namaskAra karavA yogya che, te ( sarvajJApaNAnuM ) svarupe "apaDiyathI viaTTa umANuM) sudhInA 2 padamAM darzAvyuM che mATe e 2 divALI 9 mI davA saMpalA te pahelI stotavya saMpadAnAja kAraNavALI che. tathA jiNANuMthI muttANumeagANu sudhInI 4 padavALI 8 mI ninAmapaddha saMpadA che, kAraNa ke e 4 padamAM arihaMtanuM pitAnuM jevuM svarUpa che, tevuM svarUpa-phaLa anya jIvone paNa Ape che evo artha che. tathA "savanUNathI jIabhayANa sudhInA 3 padamAM prabhunI mekSa avasthA darzAvelI hovAthI e traNa pada vALI 9 mI mokSa saMpA che, e pramANe namutyunA 33padamAM 9 saMpadA darzAvI. 1 arthAta prabhu sAmAnyapaNe sarva lokane (AgaLa kahevAto parArtha- . paramArtha karavAvaDe ) upakArI hovAthI lokanAtha lokottama ItyAdi pAMca vizeSaNo che, mATe e pAMca padamAM parArthapaNuM rUpa upayoga samAyelo hovAthI e sAmAnyapayoga saMpadA che. 2 A saMpadAnuM svatulyaparaphalakatva" evuM bIjuM nAma paNa che. - tathA A be chellI saMpadAo pahelI stotavya saMpadAnA saMbaMdhavALI graMthamAM je te spaSTa akSarothI kahI nathI to paNa bhAvArthathI bIjI Adi saMpadAovata e be saMpadAo paNa pahelI saMpadAnA kAraNa Adi saMbaMdha vALI saMbhave che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI caityavaMdana bhASya, che zakastavanI saMpadAo che saMpadAnAM nAma saMpadAnAM prathama pada, namuNuM AgarANuM purisuttamAruM laguttaramANe 1 oNtavya saMpadA 2 ogha hetu : 3 vizeSa hetu , 4 upaga : 5 tabdhatu 6 savize paga 7 svarU5 : 8 nijasamalada ; 8 mekSa abhayadayANa u la << eff of ww dhammadayANa apaDihayavaranANa0 jINANuM0 savanUrNa gavataraNa-have A gAthAmAM namutthaNanI saMpadA pada ane vanI ekaMdara saMkhyA kahIne tyAra bAda cityastavanI saMpadA pada ane varNanI paNa ekaMdara saMkhyA kahevAya che- dosaganauyA vannA, nava saMpaya paya titIsa sakathae / ceiyathayaTThasaMpaya, ticattapaya vanna dusayaguNatIsA // 36 // | zabdArtha:ttijanakathA = base sattANuM | tivatta = ceMtAlIsa vicathaI = cetyastava (ari. | kurakuLatA = base ega. haMta ce. ) NatrIsa Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 10 muM ( arihaMta ce0 nI 8 saMpadA ) 49 gAthArthaH--zakrastavamAM 297 varNa ( akSara ), 9 saMpadA, ane 33 padma che. tathA caityastavamAM 8 sa MpadA, 43 pa, tathA 229 akSara che. 536aa mAvArtha:---sugama che, ane caityastavanI sapadA tathA tenAM padma prathama kahyAM nathI te have AgaLanI gAthAmAM kahevAze. avataraNa -A gAthAmAM arihaMta ce0 sUtranI sapaDhAo, tathA tenAM AdiSada kahevAya te A pramANe-- du cha saga nava tiya cha ccau chappaya cizsaMpayA payA paDhamA / arihaM vaMdaNa saddhA, anna suhUma eva jA tAva // 37 // zabdAH-gAthAne anusAre. gAthArtha--2-6-9-8-3-6-4-ane 6 pada ( e pramANe pada saMkhyAnA kramavALI) vi-caityastavanI 8 sa'padmAe che, tenAM prathama patra anukrame arihaMta ceyANa-vaMdavattiAe-saddhAe -annattha UsieNa-muhumehi aMgasa cAlehi--evamA ehuM -jAva arihaMtANa-ane tAvakArya e pramANe che. mAvAya:-sugama che. avataraNa- --A gAthAmAM caityastavanI 8 saMpadAnAM nAma kahe che abbhuvagamo nimittaM, heU iga bahuvayaMta AgArA. | AtaMtuna AvArA, rAgAddi saheva4 5 rU8|| zabdA :-gAthArthAnusAre. gAthArtha-alyupagama-nimitta-hetu-ekavacanAnta AgAra-- mahuvacanAnta AgAra-AgaMtuka AgAra-utsargAvadhi-ane svarUpa saMpadA e 8 sapadmAe arihaMtace. sUtramAM che. mAvArtha:----ahi arihaMta ce0 sUtra annatha sahita gaNAya che, mATe arihaMta caiva nI pahelI 3 saMpadA che, ane roSa pa Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, saMpadA annatthanI che, te banne maLI cityastavanI eTale kAyasarga daMDakanI 8 saMpadAnAM nAma kahyAM teno bhAvArtha A pramANe arihaMta ceiyANuM karemi kAussagga" e be padamAM kei ekaja cityamAM rahelI pratimAo saMbadhi kAussaga karavAnuM agIkAra kareluM hovAthI e 2 padanI 1 lI guma saMpA che, tyAra bAda te kAussagna karavAnuM nimitta eTale kArya eTale prayajana vaMdaNavattiyAethI niruvasaggavattiyAra sudhInAM 6 padamAM darzAvyuM che, mATe te 6 padanI 2 jI nimitta saMpa che. zraddhAdi vinA karela kAusagga iSTa siddhivALe thatuM nathI te kAraNathI saddhAe thI kAmikAussagga ) sudhInAM 8 padamAM kAussagane hetu (sAdhana ke jethI kAryasiddhi thAya te) darzAvela hovAthI e 7 padavALI 3 jI hetu saMpA che. tyArabAda karela kAussagga paNa AgAra vinA nirdoSa thaI zaktA nathI, mATe annatthathI huja me kAussaggo' sudhImAM kAussagnanA 6 prakAranA AgAra darzAvelA che, temAM annatthathI pittamucchAe sudhInAM 9 pada ekavacana vALAM hovAthI e 9 padonI 4 thI wvavA saMpadA che, tyArabAda suhumehiMthI disiMcAlehiM sudhInAM 3 pada bahuvacananA prayogavALAM hevAthI e traNa padonI 5 mI vaduvacana sAra saMparva chetyArabAda annattha sUtra (mAM kahelA AgA)thI bahAranA paNa keTalAka AgAra athavA AkAra eTale kAussagnamAM rAkhavA yogya athavA rahevA yogya chUTa. 1 e 9 padovALI ekavacana AcAra saMpadA paNa 3 prakAranI che, te A pramANe-pahelAM 2 padanI sanna kAra kaMpA, tyArabAdanAM 3 padanI mahAnatuvAlu lakhA, ane tyArabAda 4 padanI vahu mAtra detu saMgha jANavI. emAM pahelI svAbhAvika che, bIjI vAyu vigerenA alpa vikAravALI che, ane trIjI vAyu tathA ajINadikanA moTA vikAra vALI che. (bhASyAvacUri). 2 ene nithAnAtha saMpA paNa kahI che. (bhASyAvacUri) 3 agni Adine upadava, paceyinuM ADuM utaravuM, cora vigeAgAra "evabhAIe hiM" e paravaDe sUcavIne te sarva A Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA 10 muM (arihaMta 20 nI 8 saMpadA) pI. gArovaDe paNa kAussagnane bhaMga na thavA mATe "huja me kAuslojha sudhInAM 6 pada kahyAM che te 6 pada vALI 6 ThThI sAMtuvA sAra pavA jANavI, tyArabAda jAva arihaMtANaMthI na pAremi sudhInAM 4 padamAM kAussagnamAM keTalI vAra sudhI rahevuM, tene kALaniyama darzAvela hovAthI e cAra padavALI 7 mI lAyotsavadhi ( kAussaggAnI maryAdA rupa ) saMpadA che. tyArabAda tAvakAryathI sirAmi sudhInAM 6 padamAM kAusagga kevI rIte karavo? tanuM svarUpa dazAvyuM che, mATe te cAra padanI 8 mI jAyAtrA saMpA jANavI. e cityastavanI 8 saMpadA che 8 saMpadAnAM nAma saMpadAnAM prathama pada saMpadAnAM sarvapada 1 abhyapagama saMpadA arihaMta cethANuM 2 nimitta saMpadA vaMdaNavattiyAe 3 hetu saMpadA saddhAe 4 ekavacanAHAgAra sa. annattha UsasieNuM (pa bahuvacanAtaAgArasuhuhiM aMgasaMcAlehiM 6 AgaMtuka AgAra saM! evabhAiehiM 7 kAyotsargavadhi saMva | jAva arihaMtANuM 8 svarUpa saMpadA | tAvakAcuM rene bhaya, ane sarpa vigereno upadrava e mukhya 4 (ane bIjA gauNa) AgAra che. 1 bAhyAgatuka AgAra saMpadA evuM paNa nAma che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zrI caityavaMdana bhASya. avatA-A gAthAmAM nAstavAdi 3 sUtranI pratyekanI saMpadA pada ane akSara ekaMdara keTalA che? te kahe che - nAmathayAisu saMpaya, payasama aDavIsa sola vIsa kamA / aduruttavanna dosaTTha-dusayasolaTThanauasayaM // 39 // | zabdArtha - nAmathaca = nAmasta(legassa) | T = anukrame mAku = vigere (6) sUtramAM cittama = pada tulya nAthArtha gamsa vigere (eTale logassa-pukhavaradI, - ane siddhANa buddhANaM e 3 sUtra) mAM anukrame saMpadAo yada tulya (= jeTalAM pada teTalI saMpadA) che, jethI 28-1620 pada ane teTalIja saMpadA che, tathA bIjIvAra sUtroccAra vakhate nahi gaNAyelA (ekavAra gaNelA) akSare anukrame 260-216 -ane 198 che, 39 che bhAvArtha-e 3 sUtramAM logassanI 7 gAthA ane dareka gAthAnuM ekeka caraNa (pAda-cethe bhAga) te ekeka pada tathA ekeka saMpadA5 gaNavAthI ane 7 gAthAmAM 28 caraNa hovAthI logassanAM 28 pada tathA 28 saMpadA che. e pramANe pukharavaradInI 4 gAthA hevAthI 16 pada ane 16 saMpadA che, temaja siddhANaMnI 5 gAthA hevAthI 20 pada ane 20 saMpadA che, ane akSare te pUrve 26 mI gAthAmAM kahyA pramANe jANavA. tyAM lemsamAM "salvalee >> pukhavaradImAM "suarUbhagavao" ane siddhANaMmAM vaiyAvaccagarANuM saMtigarANuM sammadiddhi samAhi garANa" eTalA akSare adhika gaNavAthI 60-216 ane 198 akSare thAya che, paraMtu saMpadA athavA pada pramANe akSara gaNavAthI eTalA akSara na thAya avatara-A gAthAmAM traNa praNidhAna sUtranA akSara kahIne tyAAda catyavaMdanA saMbadhi 9 sUtronA gurU akSara kahe che, ramI lai akSaranI saMkhyA svata: prApta thAya che, Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA 10 muM (catyavaMdanasUnI akSarasaMkhyA) 13 paNihANi duvannasayaM, kamesu sg-ti-cuviis-tittiisaa| guNatIsa aTThavIsA, cautIsi-gatIsa bAra guruvnnaa||40|| | zabdArtha - fbaLa = 3 praNidhAnamAM | blyu =e (te) 9 sUtromAM mA = anukrame | | guru = joDAkSara nAthArtha-3 praNidhAna (jAvaMti ceka-jAvaMta kevika-jyavIe 3 sUtra)mAM 35-38-ane haka maLI 152 akSara che. tathA gurU akSara navakAramAM 7, khamAsamaNamAM 3, IriyAvahimAM 24, zakastavamAM 33, cityastavamAM ra9, nAmastavamAM 28, zrutastavamAM 34, siddhastavamAM 31, ane praNidhAnamAM 12 gurU akSara (eTale joDAkSara) jANavA mAvAyeM-ahiMgurU akSaraeTale joDAkSara jANavo parantu jeDAkSarathI pUrvana akSara gurU (bhAre) akSara gaNAya che te niyama ahiM na gaNa te gurU akSare kyA kyA che, te svata: jANuM zakAya tevA hevAthI ahiM kahyA nathI, paranta kaMIka sthAne (6 sthAne) matAntara che te ja mAtra darzAvAya che- 1 navakAramAM paNAsaNa" ne sthAne "pAsa" kahe che jethI ne badale 6 guru akSara thAya che, 2 hariyAmAM ThANAoThANuM ne sthAne ThANAoThThANuM kahe che, jethI 24 ne badale 25 guru thAya che, 3 namutyumAM viachaumANe ne badale viacchaumANuM kahe che, jethI 33 ne badale 34 guru thAya che. 4 cityastava daMDakamAM "kAussagna = zabda traNavAra Ave che temAM--sma ne sthAne sa kahevAthI 3 gurU ochA thavAthI 28 ne badale ra6 gurU thAya che, pa lemsamAM cavisaMpi ne sthAne cauvI saMpi kahe che, jethI 28 ne badale 29 gurU thAya che. 1 mAgadhImAM joDAkSara svajAtinA tathA svavarganA kivarUpaja samajavA. . temAM anyavarganA anyavarNa sAthe joDAyela joDAkSara hetA nathI. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, ra6 pukharavaradImAM devanAga ne sthAne devannAga kahe che jethI 34 ne badale 35 gurU thAya che, e pramANe 6 sUtramAM gurU akSarane matAntara jANa, ane pUrve kahelA gurU akSare sivAyanA zeSa rahelA laghu akSara te anukrame A pramANe- navakAramAM 61, khamAmAM rapa, dariyAmAM 175, namuvamAM 264, cityastavamAM 200, logassamAM 232, pukhara0mAM 182, siddhANaMmAM 160, ane praNidhAnatrimAM 140 laghuvarNa jANavA (amatAntarApekSAe.) e upara kahelAM sUtra sivAya zeSa theya stavana ane tyavadana (namaskAra rU5) vigere paNa caityavaMdanAmAM Ave che paraMtu te niyata na hovAthI tenA akSaranI gaNatrI thaI zake nahi mATe kahI nathI. e to 8--20>> dvAraFI e 6 matAntare bhASyanI avasUrimAM kahyA che. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa | 8-9-10 mA dvArano yaMtra sUtranAM | sUtranAM * AdAna nAmanuM gANunAma padasaMkhyA saMpadA laghu akSara savaakSarI : 0 / arihaMta piAta daMDaka | 1 navakAra paMcamaMgaLa zrata- | 9 | IcchAmi khamA-praNipAta sUtravA samaNe bhasUtra IriyAvahiyaM pratikramaNa zrata- | ( uttarI | skaMdha * | 32 8 24175 199 sahita ) namutthaNe zikastava vA pra NipAta daMDaka [ 33 | 9 | 33 264 297 | arihaMta ceI- caityastava vA | yANa (annattha0 kAryotsarga daMDaka | 43 8! 29 200 sahita ) legasTa | nAstava 28 28 ra3ra pukharavaradI | zrutastava | 16 34 182 216 siddhANaM budvANa siddhastava ra0 31 167 jAvaMti ceiyAI cityavaMdana jAvaMta kevisAhU munivaMdana 2 0 sUtra jayavIrAya | prArthanA pahelI be gAthA) sUtra 0 15ra 0 praNidhAnatrika 0. * sUtranA Adi padavALuM nAma te AvananAma, ane guNavAcaka nAma te nAma (Iti anuyAgadvAra ). 1 "navakAra" e AdAna nAma nathI, paraMtu anAdi nAma saMbhave. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 zrI caityavaMdana bhASya, vitaraNa--have A gAthAmAM pa daMDakanuM 11 muM dvAra ane temAM AvelA 12 adhikAra saMbaMdhi 12 muM dvAra kahevAya che- paNa daMDA sakatthaya-cezya nAma sua siddhathaya ittha / do iga do do paMca ya, ahigArA bArasa kameNa // 41 // | zabdArtha - = pAMca tha = ahiM (pAMcadaMDakamAM) mAthAthe -zakastava-caityastava--nAstava-zrutastava-ane siddhastava e pAMca daMDaka che, je ti 22 vaMvadaMtaram | ane temAM anukrame 2-1-ra-ra-pa e pramANe sarva maLI 12 adhikAra che ke 41 bhAvArtha-tIrthakara padavI pahelAM paNa (janma kalyANaka prasaMge) sidharma kalpane zaka nAmane Indra namuWNuM sUtravaDe prabhunI stuti kare che, mATe namutyunuM rAtratA evuM gANa nAma che, ane namutthaNuM e AdAna nAma che. caitya saMbaMdhi stuti ane kAusagga darzAvanAra hovAthI arihaMtasUtranuM gANa nAma tyasta che, ane arihaMtacee AdAna nAma che. vartamAna avasarpiNInA 24 bhagavaMtanA nAmanI stavanA hovAthI legassanuM nAmata evuM gANa nAma che, ane legassa e AdAna nAma che, mRtanI eTale siddhAntanI stutirUpa hovAthI pukharavaradInuM kRtastava gANuM nAma che, ane pukharavaradI e AdAna nAma che. tathA siddha bhagavaMtanI stuti hovAthI siddhArNanuM nittara evuM gANa nAma che, ane siddhANaM athavA siddhANaM buddhA e AdAna nAma che, e pramANe e pAMca sUtra cityavaMdanAmAM mukhya hevAthI ane daMDavat saraLa (bIjAM sUtranI apekSAe dIrgha paNa) hevAthI zrI anuyogadvAramAM 10 prakAranA nAma prasaMge je sUtranuM nAma Adi padethI oLakhAya che te sUtranuM te nAma AdAna nAma ane guNa uparathI paDeluM nAma te gauNanAma kahyuM che. 1 yathoktamudrAbhiraskhalitaM bhaNyamAnatvAd daMDA iva daMDAH saralA rUArtha (bhASyAvacUri). Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 12 muM, (cityavaMdananA 12 adhikAra) pa7 TUMka kahevAya che. e pa daMDakamAM cityavaMdanAnA 12 adhikAra eTale 12 viSaya kahyA che tenI vizeSa spaSTatA AgaLanI gAthAemAM kahevAze. | jIta 22 + paMcadaMDakAraN che avataraNa--have 1ra mA dvArA prasaMgamAM 5 daMDakane viSe kahelA 1ra adhikAranAM Adi pada A gALAmAM kahe che- namu jeya a arihaM loga saba puraka tama siddha jo devaa| ujiM cattA veyAvaccaga ahigArapaDhamapayA // 42 // | zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che. nAthArtha - namuLuNa-jeya (a) aIyAra siddhA-arihaMta ceIyANa-legassa umagare-savvalee arihaMtaIyANuM- pukharavaradIvaThuM-tamatimira paDalaviddha-siddhANa8 buddhANaM-jo 9devANavide-urjita 1deg selasiha-1 cattAria dasa-veyA vaccagarANuM12 e 12 adhikAranAM 12 prathamapada eTale Adi pada che. te karo mAvAtha-sugama che. ane adhikAranAM paryanta sthAno AgaLanI gAthAnA bhAvArthamAM kahevAze. vatarahave 12 adhikArane viSe kayA adhikAramAM kenI stavanA che ? te traNa gAthAomAM kahevAya che - paDhamahigAre vaMde,bhAvajiNe bIyaaMmi davajiNe / igaceiyaThavaNajiNe, taiyacautthaMmi nAmajiNe // 43 // zabdArtha-gAthAnusAre sugama che. jAthArtha-prathama adhikAramAM bhAvajinane vaMdana karuM chuM (karI che),bIjA adhikAramAM vyajinane vaMdanA che, trIjA adhikAramAM eka cityanA sthApanA jinane vaMdanA che, ane cethA adhikAramAM nAmajinane vaMdanA che 43 mAvArtha-namutthaNamAM namutthaNathI jiabhayArNa sudhInA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI caityavaMdana bhASya, www ^^ pAThamAM bhAvajinane eTale tIrthakara nAmakarmanA vipAkedayavALA kevaLajJAnI tIrthakara bhagavaMte ke jeo dezanAdi vaDe bhavika janane uddhAra karatA ane vihAra vaDe pRthvItalane pavitra karavA pUrvaka vicaratA hoya che, athavA vicaratA hatA te vakhatane athavA te avasthAne lakSyamAM rAkhI vaMdanA karI che. jIta prathamarfdhAra:// tyArabAda namutthaNuMnI chellI saMpUrNa gAthAmAM (jea aiyA siddhAthI sativiheNa vaMdAmi sudhImAM) dravya jinane eTale pUrvane trIjA bhave nikAcIna tIrthaMkaranAmakarma bAMdhIne tenA pradezodayamAM vartatA evA je tIrthakara hajI kevaLajJAna pUrvaka bhAva arihaMtapaNuM ( bhAva tIrthakapaNuM) pAmyA nathI paranuM jeo bhaviSyamAM pAmaze te vyajina. temaja ( bhAva tIrthakara paNuM prApta karIne) jeo siddhipadane prApta thayA che. te siddhA vasthAvALA paNa dravyajina kahevAya che. e pramANe bhAvajinI ubhaya pAvatI avasthA ya bane prakAranA vyajinane vaMdanA karI che. e ja dvitIyAdhavAra || tyArabAda arihaMta cekSANuMthI kAmi kAussagga sudhInA saMpUrNa sUtramAM je cityamAM cityavaMdanA karavAnI che te cityamAM , bhUyassa bhAviNo vA, bhAvassiha kAraNaM tu jaM loe taM davvaM savvanna, saceyaNAceyaNaM baiMti // 1 // ( AvazkAdi aneka graMthomAM ). jagatamAM vyatIta thayelA bhAvanuM athavA bhAvikALe thanArA bhAvanuM je kAraNa (avasthA) tene sarvajJa bhagavata draya kahe che, ane te sacitta tathA acitta banne prakAranuM che. je 1 che e pramANe bhAva tIrthaMkaranI bAlyAvasthAdi pUrva avasthA te bhAvI kAraNarUpa dravyajina che, ane siddha avasthA te bhUtakAraNupa dravya jina che. tathA ahiM atIta ane anAgata kALanA dravya jina te sarve (15 karmabhUmi) kSetranA jANavA, parantu vartamAna kALanA (=bharatAdi 10 kSetranI apekSAe cAlu pAMcamA ArAmAM) to pAMca mahAvidehamAM vartatA taddabhavika gRhastha tirthakare, ane zeSa 10 mAM arvAn tRtiyabhavika tIrthakara dravyajIna jANavA. 2. A adhikArane paryanta bhAga arihaMta ceTa satra uparAnta Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1ra suM. ( caityavaMdananA 16 adhikAra ) 59 rahelA sarvAM sthApanA jinane eTale sa`pratimAAne vaMdanA karI che. II kRti tRtIya vidyA: tyArabAda saMpUrNa lAgamsamAM vartamAna avasarpiNImAM thayelA 24 jinezvarAnA nAmanI stavanA hAvAthI nAma jinezvaranI vaMdanAnA adhikAra che| ti caturthAMdhijA: Il e pramANe e 4 adhikAramAM zrI jinezvaranA nAma-sthApanA dravya-ane bhAva e cAre nikSepane pazcAnupUrvIe (ulaTA krame) vanA karelI che. avataraNa--A be gAthAmAM zeSa rahelA 8 adhikAra kahechetihuanntthvnnjinne puNa, paMcamae viharamANajiNa cha / sattamad sucanALa, adrumad sasidghaghurU // 44 5 titthAhiva vIrathuI, navame dasame ya ujjayaMta thuI / aTThAvayAi igadisi, sudiTThisurasamaraNA carime // 45 // zabdA:-- tihuaNa-traNa bhuvananA viharamANa vicA thurda=stuti tisthAhiva=tIrthAdhipa (va - mAna tInA adhipati ) ujjayaMta=giranAra (eTale zrI neminAtha ) adrAvayAi=aSTApada vigere iMgiisa=agiramAmAM sudiddhi=samyagadraSTi rime=chellA, mAmAmAM gAthArtha:----puna: pAMcamA adhikAramAM traNe bhuvananA sthApanA jinane vaMdanA karI che, chaThThA adhikAramAM viharamAna jinezvarAne annatyanA paryante 1 navakAranA kAussagga bAda adhikRta eka jIna vA eka caityAdi saMbaMdhI pahelI eka thAya kahevAya che te thAyanA paryanta sudhI che. ema zrI dharmasaMgrahanI vRttimAM kahyuM che. e rIte AgaLanA adhikAra je cUlikA stutivALA che te sarve cUlikA stuti sudhInA jANavA. huM paryante kahevAtI dareka thAya te cUlikAstuti. prava.sArA. vRttimAM spaSTa rIte paryantavartI thAya sudhI cAre adhikAra gaNyA che, Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, vaMdanA karI che, sAtamAM adhikAramAM zrutajJAnane vaMdanA karI che, AThamA adhikAramAM sarva siddhanI stuti che. navamA adhikAramAM vartamAna tIrthane adhipati zrI vIrajinezvaranI stuti che, dazamA adhikAramAM giranAranI stuti che, agiyAramA adhikAramAM achApada Adi tIrthonI stuti che, ane bAramA adhikAramAM samyagdaSTi devanuM smaraNa (paNa stuti nahi) che. 44 upA mAvAthe -savvaloe arihaMta ceiyANuMthI Thami kAussagaM sudhImAM ane te uparAMta bIjI ya sudhImAM paNa urvaleka aleka ane tIloka e traNe lokamAM rahelAM sarva pratimAjIne vaMdanA karavA rUpa pAMcamo adhikAra che, suta paMcamAdhikAraH 6 ho adhikAra pukharavaradInI 1 lI gAthAmAM che, ke jemAM zA dvIpane viSe rahelI 5 mahAvideha saMbaMdhI 160 vijayamAMnI 20 vijayamAM ekeka jinezvara vartamAna samaye paNa potAnI pavitra dezanAthI tyAMnA bhavya prANIone parama upakAra karatA vigere che eTale vihAra kare che, mATe vartamAna kALamAM te 20 viharamAna tIrthakara kahevAya che, temane vaMdanA karI che. / fa TwifghakA . sAtame adhikAra pukharavaradInI bIjI ane trIjI gAthAmAM che ane te uparAMta basuasse bhagavao arihaMta ceIcANuthI prAraMbhIne yAvata trIjI beya kahevAya che te paNa 7 mA adhikAramAM gaNAya. rUti samAdhikAra: // tyArabAda siddhANanI pahelI gAthAmAM siddha bhagavaMtanI stuti hovAthI siddhastuti nAmane 8 mo adhikAra che ke na samAdhi: . tyArabAda siddhANaMnI bIjI ane trIjI e be gAthAmAM vartamAna zAsananA adhipati ane Asanna upakArI chellA tIrthakara zrI mahAvIra prabhunI stuti hovAthI e be gAthArUpa 9 me adhikAra vIrastuti nAmane che, II suti nAmAvalI ! tyArabAda ujajItasela sihare e padavALI siddhANaMnI 4 thI gAthAmAM zrI giranAra parvata upara thayelAM dIkSAdi traNa kalyA vALA zrI neminAtha prabhunI stavanA rUpa 10 me adhikAra Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 12 muM. (caityavaMdananA 1ra adhikAra) 61 che ti rAmaifdhAra-ane siddhANaMnI chellI gAthAmAM (cattAri a dasadAya ItyAdi padavALI pAMcamI gAthAmAM) aSTApadAdi tIrthonI tathA bhinna bhinna saMkhyAvALA jinezvaranI stuti che, te 11 me adhikAra che. ti pavirAmodhivA | 1 ahiM 11 mA adhikAramAM bhinna bhinna saMkhyAe jinezvarane tIrthAdi Azrayi karelI vaMdanA saMkSepamAM A pramANe- (4+8+10+2=24) e pramANe 24 tIrthaMkaranI pratimA bharatacakrIe aSTApada parvata upara bharAvI che te aSTApada tIrthanA 24 bhagavaMtane vaMdanA thaI. e gAthAmAM mukhya vaMdanA magivbaeNnI gaNAya che. tathA 448 =3ra ane 104ra0ra0 jethI 3ra ane 20 maLIne para caityayukta zrI, naMdIzvarathane vaMdanA thaI. tathA ratta eTale tyAga karyo che mari=aMtaraMga zatru (kaSAya) jeNe evA ( 8+10+2 ) 20 tIrthakara zrI sametazikhara giri upara nirvANa pAmelA hovAthI zrI ramezavarane vaMdanA thaI, athavA utkRSTathI samakALe janma pAmatA 20 tIrthakarane vaMdanA thaI, athavA vartamAnakALamAM vicaratA 20 viharamAnane vaMdanA thaI. tathA eja 20 ne 4 vaDe bhAgatAM 5 Ave tene ahRdasa eTale 18 mAM umeratAM zrI zatruMjayagiri upara samavasarelA 23 tIrthakarane eTale zrI zatrunayarine vadanA thaI. tathA (8x10=904ra= ) 120 tIrthayAra utkRSTathI mahAvidehamAM vicaratA hoya che temane vaMdanA thaI. tathA (8+1 = 884= ) 72 tIrthakara traNa kALanI traNa vIlanA bharata ane aravata e 2 kSetramAM judA judA thAya te sarvane vaMdanA thaI. tathA (4+4=12410=12042= ) 24 tIrthakara bharatAdi 10 kSetranI 10 covIsInA thAya temane vaMdanA thaI. tathA 8 nA varga 64 mAM 10 ne varga 100 meLavatAM 164 thAya temAM 4 ane 2 meLavatAM 170 tIrthara aDhI dvIpamAM utkRSTathI vicare te sarvane vaMdanA thaI. tathA vattAra eTale anuttara raiveyaka kalpa ane jyotiSI e 4 devalokamAM, aTTa eTale 8 vyantaranikAyamAM, eTale 10 bhavanapatimAM ane roga eTale adhalokavartI tathA tirya kavarti e be prakAranA manuSyalokamAM zAzvata ane azAzvata banne prakAranI pratimAne eTale traNe rojanI sarva pratimAone vaMdanA thaI. (A gAthAnI vRttiH) hajI bIjo paNa vizeSa artha A gAthAnI vRttimAM kAyo che tyAMthI jANa. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cityavaMdana bhASya, e pramANe siddhANaM budvANuMmAM ( = siddhastavanA ekaja daMDakamAM ) 8-9-10-11 e cAra adhikAra che, jemAM pahelA be adhikAranI 3 gAthA zrI gaNadharakRta che, ane te prAcIna kALamAM cityavaMdananA parvate kahevAtI 3 stutirUpe eja stutio hatI, tyArapachInI be adhikAranI be gAthA zrI gItArthoe cityavaMdanAnA saMbaMdhamAM saMyukta karI che, tyArabAda veyAvaccagarANathI prAraMbhIne saMpUrNa annattha ane te uparAnta 1 navakAranA kAussagga paryanta kahevAtI cethI thAya sudhIne pATha samyadraSTi devane (vaMdanA nahi paratu ) smaraNa karavA ane tene kAussagna karavA saMbaMdhi che, te sarva bAramA adhikAramAM gaNAya che. e ti dAdA moDaladhAra: 1 * zrI dharmasaMgrahavRtti. 1 prathama darzAvela 9 prakAranI caityavaMdanAmAM 6 ThThA bhedane viSe e 3 stuti kahevAya che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 dvAra 12 muM (caityavaMdananA 1ra adhikAra) cityavaMdananA 12 adhikArane yaMtra che adhikAra kyAMthI kyAMsudhI? kone vaMdanA? prathama pada vamAM ca0. | 1 lo ane namathuNaMthI jI | bhAvajinane namutthaNuM | dhikAra | abhayANuM rNamA jea araje , namutthaNenI chellI vyajinane | by IyA gAthA 3je 5 arihaMtace thI sthApanA jinane cetyasta- | arihaMta | lI thAya sudhI | the 5 | logassa saMpUrNa nAmajinane | nAmasta vamAM legasTa 5 mo , savvalAe ari traNe bhuvananA haMtacethI 2jI sthApanA jinane ,, | savvalee thAya sudhI | mukharavaradInI 1 20 viharamAna zrutasta- pukharava 1 lI gAthA | jinane | vamAM ! radI7 mo | nI 2jI gA thAthI ja thAya che. zrutajJAnane , tamatimi sudhI sidaNanI 1 lI sarva siddhane siddhasta- siddhANa gAthA me | jha 2-3 jI gAthA zrI mahAvIra prabhune je devANa me |, 4 thI gAthA zrIgIranAratIrthane 11 me 5 mI gAthA | zrI aSTApadAdi carAri tIrthone aThTha0. , veyAvaccagarA zAsanadevanuM thI4thIya sudhI | smaraNa vi0 urjitasela viyAvaraca0 avataU-cityavaMdanAnA e 12 adhikAra cAla samayamAM kayA sUtranA AdhAre te pramANathI) pravarte che ? te kahevAya che Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya. nava ahigArA iha laliyavittharAvittimAi annusaaraa| tinni suaparaMparayA, bIo dasamo igaarsmo||46|| zabdArtha --gAthAnusAre sugama che. mAyAthe-ahiM 9 adhikAra zrI lalitavistarA nAmanI vRtti AdinA anusAre che, ane bIje dazame tathA agiyAra e 3 adhikAra zrutaparaMparAe cAlyA Ave che. 46 malAInamasthamAM jea aiyA siddhAnI 1 gAthA e bIje adhikAraane siddhANaMnI chellI 2 gAthArapa 10 me 11 me adhikAra e 3 adhikAra mRtaparaMparAe eTale gItArtha pUrvAcAryane saMpradAyathI kahevAya che, athavA zrata eTale sUtrathI temaja te sUtranI niryukitathI ane tenA bhAgethI tathA tenI caNithI e pramANe zratanI paraMparAthI (sUtrAdi paMcagInI paraMparAthI) kahevAya che. jemake sUtramAM caityavaMdanA pukharavaradI sudhI kahI che ane niyuktimAM pukharavaradI uparAnta ekasiddhastuti (siddhANaMnI 1 gAthA) sudhI kahela che. ane cUNimAM te uparAnta paNa mahAvIra prabhunI 2 stuti sudhI (eTale siddhANaMnI 3 gAthA sudhI ) kahela che, ane sesa ujajayaMtAdi adhikAra yathecchAe kahevA gya che te AgaLanI gAthAmAMja kahevAze. zeSa 8 adhikAra sUtranA pramANathI che, kAraNa ke lalitavistarA 1 arthAta e 9 adhikAra to sUtrarUpa che, mATe te caityavaMdanAnA 9 adhikAravALAM namutthaNuM Adi caityavaMdanasatranI vRtti zrI haribhaka sarie racI che, te cityavaMdanavRttinuM nAma lalitavistarA che, tyAM siddhANaMnI pahelI 3 gAthAnI vRttinA paryanta "putA: tinnaH stuta niyamenocyante, kecittu anyA api paThanti na ca tatra niyama iti na tAthAnA " [siddhANaMnI e 3 stutio (arthAt pahelI 3 gAthA) niyama tarike eTale avazya kahevAya che mATe tenI vyAkhyA karI che, ane keTalAka AcAryo te e 3 uparAnta bIjI (be) stutio (ujitAdi) kahe che, paraMtu e be stuti kahevI ja joIe evo niyama nathI, mATe tenI vyAkhyA ahiM karI nathI] ema kahyuM che, te uparathI Aje Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 12 muM, (caityavaMdananA 1ra adhikAra) 6pa vRttimAM e 9 adhikAra avazya-niyamA bhaNavA yogya kahayA che, ane zeSa 3 adhikAra niyamathI bhaNavA yogya na hovAthI e 3 adhikAranI vyAkhyA karatA nathI ema kahyuM che, paraMtu e 3 adhikAra pUrvAcAryakita niryukti ane zUrNimAM kahelA hovAthI zrata paraMparAo pravarte che. avataraNa-9 adhikAra sivAyanA 3 adhikAra (=) vaMdana karanAranI icchAne anusarIne kahyA che, te zAstra virUddha nathI, paraMtu zAstranI sammati pUrvaka ja che ema darzAvavAne zrI bhASyakartA te 3 adhikAranA saMbaMdhamAM zAsasAkSI darzAve che - AvassayacunnIe, jaM bhaNiyaM sesayA jahicchAe / teNaM urjitAivi, ahigArA suamayA ceva // 47 // zabdArtha -gAthArtha pramANe sugama che. bhAvArtha-je kArathI Avazyaka cUNi viSe (pratikramaNa adhyayananA prasaMge) sAcA dichApa" (eTale zeSa adhikAra vaMdana karanAranI IcchAnusAre che) ema kahyuM che, te kAraNathI ujitaselasiha vigere 3 adhikAra paNa nizcaya (mRtaparaMparAvALA hovAthI) mRtamaya ja jANavA paratu mRtabAhya nahiM, (kAraNa ke AvazyakaNinuM vacana te mRtabAhya ne gaNAya mATe), che 47 li bhAvArtha-gAthArtha pramANe sugama che, samajAya che ke lalitavistarAmAM vyAkhyA karelA 9 adhikAra paNa avazya bhaNavA yogya che. nahitara tenI vyAkhyA na karata. punaH e uparathI (zAsanadevanI cethI theyane 12 me adhikAra paNa veyAvaccagarANuM Adi sUtrathI vyAkhyA karelo hovAthI) cothI zuI paNa avazya bhaNavA yogya thaI, jethI traNa stutinI caiityavaMdanA prarUpavI ane 4 thI thaI arvAcIna-navI che ema zrI paMcAlakajInI vRttimAM zrI abhayadevasUrie anya AcAryonA matAMtarathI darzAvI che tenuM AlaMbana laI cetyavaMdanAmAM na kahevAnI prarUpaNA karavI ane na kahevI te utsutra prarUpaNA jANavI. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, avataraNa-pUrvagAthAmAM vitAva e padamAM kahelA Adi zabdanA kramathI te ujijata ane cattAri e 10 mo ane 11 mo adhikAra ja mRtamaya gaNAya, te bIjo adhikAra mRtamaya kevI rIte gaNAya? te A gAthAmAM darzAvAya chevazo pusthA, (6)*o vannizo chuM sakathayaMte paDhio, davArihavasari pyddttho|| 48 // | zabdArtha - suca = zrutastavanI | = kahelo che. AdimAM | sudArida = dravya arihaMtanI vami = varNavyo che. kahe che. vaMdanAnA daM= tyAM AvazyakaNimAM. | avatAra = avasare, prasaMge patya = pragaTa arthavALe. bhAvArtha-je aIyA siddhA" e gAthArUpa bIjo adhikAra nizcayathI tyAM Avazyaka caNimAM ja arthathI zratastavanA (pukharavaradInA) prAraMbhamAM kahela che, teja adhikArane (tyAMthI AkaSI) pUrvAcAryoe namutthaNanA paryate dravya arihaMtanI vaMdanAne avasare kahyuM che te pragaTa arthavALe che (arthAta tyAMthI AkarSA namunA ane kahevAnuM-sthApavAnuM prayeAjana spaSTa che, kemake namutthaNamAM prathama bhAva arihaMtane vAMghAbAda pazcAnupUrvInA kramathI dravya arihaMta vAMdavA joie tethI e dravyAhaMta vaMdanAnI gAthA namunA parya-te sthApI che. mATe e bIjo adhikAra paNa 9-10 mA adhikAravata zratamaya ja che), 48 che mAvArtha-gAthArthamAM kahyA pramANe sugama che. vataraNa-9 adhikAra sUtrokta hovAthI pramANa che, ane sara A bIjA caraNamAM eka akSara nyUna che, te avAranI pratamAM chApelA mAthA padathI saMpUrNa thAya che ane keTalIka prata mAM rU nathI. 1 te Avazyaka sUNino pATha arthathI A pramANe-(5) tattare titthayarasayaM jahannapaeNaM vAsa titthayarA ee tAva egakAleNa bhavati / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mm dvAra 12 muM (caityavaMdananA 12 adhikAra) 67 zeSa 3 adhikAra te (caNiAdikamAM) pUrvAcAryoe kahelA hevAthI te pUrvAcAryonI AcaraNa sUvAnusArI kema gaNAya? ane te kAraNathI pUrvAcAryonI evI AcaraNAo temaja e 3 adhikAra paNa mAnya karavA gya kema hoya? te darzAve che - asaDhAinnaNavajja, gIattha avArayati mjjhtthaa| AyaraNAvi hu ANa-tti vayaNao subahu mannati // ( 46 zabdArtha - para = azaTha mAthA = madhyastha AcAryo sAsunna = AcarIta-AcINa | mAyarA = AcaraNa vAvanuM = anavadya, nirdoSa | mAna = AjJA, jInAgA savArathati = nivAraNa na kare ! 'tti = iti, e. mAthAya-je AcaraNA azaTha gItA AcarelI hoya, ane te niravagha (niSpApa) hoya to tevI AcaraNAne madhyastha gItArtho nivAratA (niSedhatA) nathI, parantu tevI AcaraNa te prabhunI AjJA ja che ema zAstramAM kaheluM hovAthI te AcaraNAne ghaNI rIte sanmAna Ape che (Adare che) che 49 che mATe pUrvadhara mahAtmAoe AcarelA ane caNi vigeremAM prarUpelA e 3 adhikAra paNa sUkta adhikAra jevAja sUtramaya ane pramANabhUta jANavA 49 che bhAvArtha -gAthArtha pramANe sugama che. A saMbaMdhi vizeSa carcA zrI saMghAcAra bhAgyamAMthI jANavA jevI che.tti 22 muMdrA arNavA mAyALatA te taravare namaNAma. artha -(rA dvIpamAM) utkRSTathI 170 tIrthaMkara ane jaghanya thakI 20 tIrthakara eTalA to samakALe vartatA hoya temane ane atItakALamAM (tIrthakaro thayA che) tathA anAgata kALamAM je ananta tIrthakara (thaze) te (traNekALanA) sarva tIrthakarone huM namaskAra karuM che. eja bhAvArthavALI 4 ra mA siddhAnI gAthA te bIjo adhikArache. emAM atIta tathA anAgata tIrthakarone vaMdanA karavAthI dravya ari haMtavaMdanA che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya. avatA--have caityavaMdanAmAM kone kone vaDhanA thAya che? vigere tApa kahevAya che, ane te sAthe cAra vaMdanIya vigerenuM 13-14-15 muM dvAra kahevAya che. cau vaMdaNija jiNa - muNi- suya - siddhA iha surAya saraNijA / cauha jiNA nAma Tha (ha) vaNa davvabhAvajiNa bheeNaM // || pu || 68 zabdA-- vaLiA = vAMDhavA ceAgya saraLajJA = smaraNa karavA yAgya gAthArtha--( A caityava`danAmAM ) jina-muni-zruta-ane siddha e 4 vaMdanA karavA yogya che || vRtti rU nuM dvAra / ane ahiM zAsananA adhiSTAyaka sabhyaSTi deva smaraNa karavA cAgyache (paNa vaMdanIya nahiM ) | ti zka nuM dvAra / tathA (cAra nikSepAthI) 4 prakAranA jina te nAma jina, sthApanAjina, dravya jina, ane bhAvijana e 4 bhede jANavA tti chu" nuM dvAra | 505 mAvArtha--jina Adi 4 ja vaMdanIya che, jethI caityavaMda nAmAM mukhyatve jo ke arihaMtanI ( pratimAnI ) vaMdanA che. te paNa prasaMgataH zrutastavamAM zrutajJAnane, siddhANa'mAM siddhane, ane praNidhAnamAM ( jAvaMta kevi sAhamAM ) munine paNa vaMdanA karI che, tethI caityavaMdanAmAM vAMDhavA yogya sarvAMne vaMdanA karI che. ( tathA muninI vaMdanA mukhyatve te gurUvaMdana bhASyamAM gurUvaMdanAnA svarUpe kahevAro. ) tathA zAsanadeva avirata samyag draSTi guNasthAne ( ceAthA guNasthAne ) hAvAthI dezavarata ane savavatane ( 5 mA 6ThThA ne 7 mA guNasthAnavIne ) vaMdanA karavA yogya na heAya te kAraNathI tenuM smaraNa mAtra karAyu che, kAraNa ke te zAsanapremI deveA zAsanamAM thatA upavAne dUra karyA che, dUra kare che, ane dUra karaze, mATe caityavaMdanAthI thatI daSTa siddhimAM naDatAM vitAnI upazAntine arthe temaja koI zAsananuM prabhAvi kArya karAvavAnA kAraNathI tenA smaraNArthe Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvvvvvvvvvvv dvAra 13-14-15 muM (vaMdanIya-smaNIya-nikSepa) 68 kAyotsarga karavAmAM Ave che. punaH tevA prakAranuM kaI kArya na hoya te paNa pratikramaNAdi kriyA prasaMge cityavaMdanAmAM cothI yapUrvaka devanuM smaraNa virativaMta paNa kare che, te sarvathA nirarthaka nathI, kAraNa ke pratikamaNAdi prasaMge dararoja karAtA kAussagathI zAsana premI dena pratidina satkAra thAya che te ucita che, temaja te deva kadAca svasmaraNa na jANe to paNa vaiyAvaccaganA sUtrAkSarothI paNa maMtrAkSaravat vipazAnita Adi aSTasiddhi kahI che. ahiM muni vinA 3 vaMdanIya ane 1 smaraNIya e 4te 12 adhikAramAM atagata thAya che, te A pramANe-1-6-9-10-11 e pAMca adhikAramAM bhAvijanane, 3-5 e be adhikAramAM sthApanA jinane, 9 me zrutajJAnane, 8 bhAmAM siddhane, 2je dravya jinane, ane 4 thAmAM nAmajinane vaMdanA karI che, tathA 12mAmAM zAsanadevanuM smaraNa karyuM che ema zrI prava0 sAradvAramAM kahyuM che, jethI 1-2-3-4-pa-6-9-10-11 e 9 adhikAramAM jinavaMdanA 7 mAmAM mRtavaMdanA, 8mAmAM siddhavaMdanA ane 12 mAmAM surasmaraNa che. ahiM munivaMdanAra adhikAramAMnathI.ti re muMdrA | vatarapUrva gAthAmAM cAra nikSepa vaDe ja prakAranA jina kahyA tenuM svarUpa A gAthAmAM kahevAya che. nAmajiNA jiNanAmAM, ThavaNajiNA puNa jiNaMda himAco davajiNA jiNajIvA, bhAvajiNA smvsrnntthaa||51|| zabdArtha -gAthArtha pramANe sugama che. nAMthArtha-Sabhadeva ItyAdi tIrthakaranuM nAma te nAma ninezvara, ane jinendra bhagavaMtanI pratimA (athavA pagalAM vigere) 1 iha ca yadyapi vaiyAvRttyakarAdayaH svasmaraNAdyartha kriyamANaM kAyotsarga na jAnate tathApi tatkaturvighnopazamAdisiddhiH syAdeva mantrajJAtena (rUAvapUriH) 2 kaI sajIva athavA nirjIva vastunuM "jI" evuM nAma pADIe Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya. te sthApanA Una, tathA jinezvaranA jIva te dravyajina, ane samavarasamAM beThelA te bhAvijana kahevAya. 5 1 / / GO mAvArtha:- huM nAmajina tathA sthApanA jinane bhAvA sugama che, ane dravyajina te jinezvarane kevaLajJAna pAmyA pahelAnA tathA siddhi gati pAmelA AtmA-jIva jANavA, kAraNake bhAvanuM kAraNa te dravya kahevAya, mATe tIrthaMkaranA bhavathI trIjA pU`bhavamAM jyArathI jina nAmakarma nikAcita kare athavA nikAcitapaNe mAMdhe tyArathI te jina nAmakarmAneA trIje bhave vipAkAya zarU na thAya tyAMsudhInI avasthAmAM (bhAvikALe tIrthaMkarapadanI prApti niyata hAvAthI-thavAthI) dhrughna ni kahevAyu, ane jyArathI vipAkaNa zarU thAya (kevaLa jJAna pAme tyArathI nirvANa na pAme tyAM sudhI tIrthaMkara nAmakarmanA udaya vaDe mAnina kahevAya. evA bhAvajana keTalIkavAra devAe racelA samavasaraNamAM besIne dezanA-upadeza Ape che tevI tIrthaMkaranI punyAinA mahimA darzAvavA mATe gAthAmAM samavasaraNastha jInane bhAvijana kahyA che. jyAre samavasaraNa na hoya tyAre ghaNIvAra teA ATha prAtihA yukta siMhAsana upara besIneja dezanA Ape che, tApaNa te bhAjana kahevAya. tyA khAda nirvANa pAmI siddhipada pAme tyAre punaH te jinezvara phaMjina kahevAya. e pramANe bhAvajananI ubhA pAvatI maMnne avasthAe dravyajina kahevAya che. 5 muM kAra samApta. L avatarLa----have 4 cUlikA stutinuM 16 meM dvAra kahevAya che- -sthApIe te te vastu paNa jo ke nAmajIna kahevAya che, parantu tevA nAmanikSepanuM atre prayeAjana nathI. 1 jema vartamAnakALamAM pahelI narakamAM raheleA zreNika rAjAneA jIva ane trIjI narakamAM rahelA kRSNanA jIva AvatI ceAvIzImAM 1 lA ane 12 mA (granthAntare 13 mA) tIrthaMkara thavAnA che, mATe te banne vartamAnakALamAM dravyajina che, e pramANe zeSa 22 tIrthaMkaranA jIva mATe paNa thAyeAgya jANavuM. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 16-17 muM (4 stuti-8 nimitta) 71 ahigayajiNa paDhamathuI, bIyA sabANa taiya naannss| veyAvaccagarANaM, uvaogatthaM cautthathuI // 52 // | zabdArtha:- mahAi=adhikRta, mukhya eka (mULanAyaka), (zeSa gAthArtha pramANe sugama che), TyArtha-prathama thAya adhikRta jananI, bIjI beya sarva jinanI, trIjI beya jJAnanI, ane ceAthI thAya yAvacca karanArA devonA upayogane artha (smaraNArtha) che ke para mAvAtha:--cAra thiyanA joDAthI athavA ATha thanA (be) joDAthI je cityavaMdanA thAya che, temAM je cAra cAra thAya Ave che temAM arihaMta ceva nA 1 navakAranA kAussagane ane je 1 thAya kahevAya che te pahelI theya adhikRta (caityamAM mULa nAyakanI athavA anya sthAne cAvIsamAMthI kaI paNa mukhya) eka jinezvaranI hoya che, athavA te paMcatIrthInI vaMdanAmAM adhikRta 5 mukhya jinendronI paNa hoya che, jema saMsAradAvAnI pahelI ya eka zrI mahAvIra prabhunI che, ane kalyANakaMdanI pahelI theya adhikRta 5jinezvaranI che. tyArabAda savvalee arihaMta ceTa nA navakAranA kAussagnane ane kahevAtI bIjI thayamAM sarva jinezvaranI stuti hoya che. tyArabAda zratastavanA 1 navakAranA kAussagnane ane te kahevAtI trIjI thayamAM mutajJAnanI stuti hoya che, ane tyArabAda vaiyAvacca0 nA 1 navakAranA kAussaggane ane kahevAtI cethI theya samyam daSTi zAsanadevane pitAnA vaiyAvRjyAdi kAryamAM upaga devA mATe eTale sAvadhAna karavA mATe hoya che. e pramANe je adhikAra hoya che tevAja adhikArane anusaratI thAya paNa hoya che, e cAra thAya svasva adhikAranA paryate hevAthI Tistuiti kahevAya che, athavA e 4 thAyamAnI pahelI 3 thaya vaMdanA stuti ane 4 thI theya anuzAsanapa (zAsana devanA smaraNarUpa) hovAthI anuzAsti stuti kahevAya che, 1. pratikramaNamAM e cothI thAya na kahevAnI viparIta prarUpaNAthI vartamAna samaye tristuti mata nAmane mata vidyamAna che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrI caityavaMdana bhASya, mATe vaMdanA ane anuzAsti e be bheda vaDe 4 theyanuM stuti yugala athavA thAyoDe gaNAya che. Ati 26 muM dvAra ramAto rAvatA-have A gAthAmAM caityavaMdanA karavAnAM 8 nimitta (prajana)nuM 17 muM dvAra kahevAya che- pAvakhavaNattha iriyAi vaMdaNavattiyAi cha nimittaa| pavayaNasura saraNatthaM, ussaggo iya nimitta // 53 // zabdArtha - pavaravevastha pApa khapAvavAne a sAthaM smaraNane arthe. vacAkura=pravacanasura (zA | surata kAusagga kare sanadeva), nAthArtha - urasage e padane artha A kahevAtA 3 vAkyo sAthe joDo jethI) pApa khapAvavAne arthe dariyAvahiyAne kAusagna kare te 1 nimitta, vaMdaNuvattiyAe ityAdi (6 padamAM kahyA pramANe prabhunuM vaMdana-pUja-satkAra-sanmAnathI thatAM lAbhatathA samyakatva lAbha-ane nisarga e) 6 nimittane arthe thato (3) kAussagna te 6 nimitta, ane samyagadRSTi zAsanadevanuM maraNa karavAne arthe thato chelo kAussaga te 1 nimitta, e pramANe 8 nimitta che. eTale caityavaMdanA karavAthI 8 prakAranAM phaLa prApta thAya che. e pa3 mAvAtha-gAthArtha pramANe sugama che. 1-2 ahiM mukhyatve dravyapUjAthI ane dravya satkArathI je phaLa prApta thAya te phaLa A caityavaMdanAntargata kAusaggathI paNa thAo e bhAvArtha che, to paNa bhAvapUjanA adhikArI muni mahAtmAne mATe e pada saMbaMdhi (kavya pUjAnA phaLa sabaMdhi) visaMvAda nathI (eTale dravyapUjAnuM phaLa mAgavuM a gya nathI), kAraNake muni mahArAjane anumatithI dravyapUjA hoya che (eTale dravya pUjAne prazaMsanIya gaNe che, eTaluM ja nahi, paraMtu dravya pUjA na karanArane karavAnI preraNA paNa kare che. ) ityAdi vizeSa carcA ca0 mahAbhASyamAM che. ! e padenA vizeSa bhAvArtha te arihaMtace. sUtranA arthathI anya graMthadvArA jANavA. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 18muM (caityavaMdananA 12 hetu) 73 www gavataraNa-A gAthAmAM 12 hetunuM 18muM dvAra kahevAya che- cau tassa uttarI karaNa pamuha samAzyA ya paNa heU / veyAvaccagarattA-i tinni ia heu bArasagaM // 54 // zabdArtha - pamudra-vigere | =e, e pramANe. jAthArtha-tasauttarIkaraNa vigere 4 hetu, zraddhA vigere 5 hetu, ane verAva karavApaNuM vigere 3 hetu, e pramANe 12 hetu cityavaM0 nA che pa mAvA-pUrve kahelAM 8 nimitta eTale phaLarUpa kArya tenI siddhimAM je kAraNarUpa hoya te hetu ahiM 12 prakAranA che. te A pramANe IriyAvahinA kAusaggathI pApane kSayarUpa kArya-phaLa thAya che, paraMtu te dariyAvahimAM je AlocanA prAyazcitta ane pratikramaNa prAyazcitta e be prAyazcitta karyA che, te prAyazcittathI paNa uttara (eTale Urva--upara uparAnta) karaNa eTale kAusagyA kare te pApakSapaNane hetu che, eTale aticATALavAno hetu che. puna: te kAussagnanI siddhimAM prAyazcita-(pazcAtApa) karaNa te hetu che. punaH te prAyazcitanI (pazcAtApanI) siddhimAM AtmAnA zuddha pariNAmarUpa vizuddhi te hetu che, ane te zuddha pariNAmamAM paNa niHzalya karaNa (mAyA-nivANa-mithyAtva e 3 zalyane abhAva) te heturUpa che. e pramANe iriyAvahi saMbaMdhi aticArenI zuddhimAM kAussaga-prAyazcita-Atmazuddhi ane niHzalyatA e ja hetu che. ane te pratyeka pUrva pUrvanA hetu che. - tathA arihaMta ceIyANaMnA traNe kAussagnamAM je vaMdana phaLa vigere 6 phaLarUpa kArya che tenI siddhimAM zraddhA-medhA (viziSTa buddhi) prati (vairya)-dhAra (=arihaMtanA guNanI avi smRti)ane apekSA (arihaMtanA guNanuM puna: punaH smaraNa) e 5 hetu che, arthAta zraddhAdi 5 pUrvaka karelo kAussagna vaMdanAdinA 6 phaLane Ape che, mATe e 5 hetu gaNAya che, puna: e pAMca hetumAM pUrva hetu paNa parahetune hetu che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, tathA caityavaMdanAmAM zAsanadevanA smaraNane viSe (38mA nimittamAM) te zAsanadeva athavA devI saMghanuM vaiyAvRnya kare, saMghamAM . zAti kare, ane samRSTi jIvone samAdhi kare e 3 hetu che. e pramANe sarva maLI 12 hetu kahyA. (dharma saMgrahavRtti tathA yogazAstranI vRttinA AdhAre e bhAvArtha kahe che.) . avatA-A gAthAmAM ussagnanA 12 athavA 16 AgAranuM 19 muM dvAra kahevAya che - annatthayAi bArasa, AgArA evamAiyA cauro / agaNI paNidichiMdaNa, vohIkhobhAi Dako a|| 55 // | zabdArtha:-gAthAnusAre sugama che. nAthArtha-annattha ItyAdi 12 AgAra, ane evabhAIe hiM e padathI 4 AgAra te agni-paMcendriya chiMdana-bedhikSebha-ane DaMka e pramANe jANavA. . papa bhAvArtha-annattha usieNathI prAraMbhIne didisaMcAlehi sudhInA 12 AgAra te A pramANe- 1 UMco dhAsa ja chIMka 7 adhevAyu 10 sUkSma kAyakaMpa (vAchUTa) | 2 nIce zvAsa | pa bagAsuM 8 bhamarI | 11 sUkSma glema (cArI) | saMcAra 3 khAMsI 6 oDakAra , vamana | 12 sUkSma dRSTi saM (UdavevAya) e 12AgArathI eTale (kAussagamAM rAkhelA) apavAdathI kAussagnane bhaMga na thAya, jo e AgAra rAkhyA vinA kAu ssagna kare te kudaratI rIte thatI e 12 kriyAothI sarvathA niSkrIya evA kAussagane bhaMgaja gaNAya. e 12 AgAra te eka sthAne ubhA rahevA Azrayi che, paraMtu kAussagnanA niyata sthAnathI khasIne bIje sthAne javA chatAM paNa kAussagna cAra, Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwvvvvvv dvArA 19 muM (kAussaganA 12-16 AgAra) 5 akhaMDa gaNAya tevA paNa 4 AgAra mukhya che te A pramANe 1 vijaLI dIpaka vigere agnine prakAza zarIra upara 5DavAthI prakAzanA agni jIvane (zarIranA sparzathI) nAza. thAya che, te bacAvavAne cAlu kAusagnamAM vastra oDhavuM paDe, athavA to khasIne aprakAza sthAne javuM paDe tethI, temaja agnine upadrava jaNAvAthI bIje sthAne javuM paDe te kAussagane bhaMga na thAya, 2 sthApanA ane pitAnI vacagALe udara vigere paMcendrio sasarA ADA utaratA hoya te te chiMdananuM eTale ADanuM nivAraNa karavA khasIne anya sthAne jatAM kAussagna bhaMga na thAya, 3 ghoSika eTale cAra tathA marg mAM kahelA sAru zabdathI rAjA vigerethI jema eTale saMbhrama-bhaya-upadrava utpanna thaye tyAMthI khasI anya sthAne javA vigerenA kAraNathI apUrNa kAussagna pAratAM paNa kAussagnane bhaMga na gaNAya, te vimAri AgAra jANa 4 potAne athavA parane (sAdhu vigerene) sIda dIrtha eTale sape DaMza dIdho hoya ( arthAta sarpa karaDa hoya che to tevA samaye (tenA upacAra mATe ) kAussagga pUrNa thayA vinA pAre to paNa kAusagya bhaMga na gaNAya te caMdratA AgAra 1 agninA zuddha (kAca AdivaDe AMtarA rahita ) prakAzamAM temaja kAcamAMthI bhedAIne AvatA prakAzamAM yuktivAdathI agnijIno abhAva vartamAna samayamAM keTalAka mAne che, paraMtu mArgAnuyAyIoe AjJAmAM yuktivAdane AgaLa karI pratikULa pravRtti na AcaravI te ati zreyaskara che. 2 ahiM paMce chiMdana eTale paMcendriyano cheda arthAta vadha evo artha dekhavAmAM nathI. ___3 bodhikAstenakAstabhyaH kSobhaH saMbhramaH AdizabdAdrAjAdi mA te ( iti Ava0 niryukti gA. 1516 mInI vRtti ) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, jANo (ahiM sarpa karaDe na hoya ane upadravaja thayo hoya to paNa e AgAra saMbhave che. ) avataraNaA be gAthAmAM kAussagnanA 18 doSanuM 20 muM dvAra kahevAya che - ghoDaga laya khaMbhAI, mAluddhIniala svrikhlinnvhuu| laMbuttara thaNa saMjai, bhamuhaMguli vAyasa kaviThTho // 56 / / sirakaMpa mUa vAruNi, pehatti caija dosa ussagge / laMbuttara thaNa saMjai,na dosa samINa sabahu sahINaM 57 | zabdArtha -gAthA pa6 mI. nidra=nigaDa, beDI. saMyuttaralAMbu uttarIya, dIrva navari=zabarI, bhIlaDI | adhovastra, vA =khalina, lagAma, zabdArtha-gAthA paha mIne, 1=bhUka, muMgo. | =zrAvikAne, vAhana=madirA, jAthArtha - ghoTaka, 2 latA, 3 khaMbhAdi, 4 mAla, 5 uddhI, 6 nigaDa, 7 zabarI, 8 khalina, 9 vadha, 10 jaMbuttara, 11 stana, 12 saMyati, 13 bhramitAMguli, 14 vAyasa, 15 - pitya, 16 zikaMpa, 17 mUka, 18 vArUNI ane 19mo prekSya doSa ( utta=e doSa ) kAussagamAM ghara tyAga karavA punaH samAja=sAdhvIone laMkhuttara doSa stanadeSa ane saMyatidoSa e 3 doSa na hoya, tathA zrAvikAne navadudha doSa sahita 4 doSa na hoya pa6 | pa7 | mAvArtha - ghaDAnI peThe eka paga vAMke athavA ucA rAkhe te 1 ghora tapa, vAyuthI kaMpatI latA-velaDInI peThe zarIra dhu ve te 2 aMtApa, staMbha vigerene eThiMgaNa de (ke le) te 3 vartamoSa, mALane mastaka lagADI ubhuM rahe te 4. mADhas, gADAnI uddhInI mAphaka paganA be aMguThA athavA be Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwww dvAra ra0 muM (kAussaganA 19 deSa) eDI (tathA pAnI) meLavIne ubhe rahe te pa voka, nigaDa eTale beDImAM jakaDelA kedInI mAphaka be paga pahoLA karIne athavA be paga saMkaDAvIne ubhe rahe te 6 nikoSa, zabarI eTale nagna bhIlaDInI peThe guhya avayava AgaLa be hAtha rokhIne ubhe rahe te varISa, khalina eTale ghoDAnI lagAmane cekaDAnI peThe ghA athavA kalcaravaLAne AgaLa karIne rAkhe (dAMDI pAchaLa rAkhI gucho AgaLa rAkhe) te 8 jinapi, vadhu (vahu) nI mAphaka mastaka nIcuM rAkhe te 9 vadhu roSa, che-- tiyuM ane elapaTTa nAbhithI 4 aMgula nIce ane jAnu ( hIMcaNa ) thI 4 aMgula upara rAkha joie tene badale vizeSa lAMbe rAkhe te (laMba dIrgha, uttara-uttarIya vastra saMbaMdhi) 10 aMguttara koSa, DAMsa macchara vigerenA upadravanA bhayathI athavA ajJAnathI strInI peThe dadaya DhAMkI rAkhe ( arthAta chAtI para vastra eADhI rAkhe ) te 11 ratanajoSa, sAdhvInI mAphaka sarva zarIra (mastaka vinA ) vavathI DhAMke te 12 saMtoSa, navakAranI saMkhyA athavA AlAvAnI saMkhyA gaNavAne AMgaLI calAyamAna kare ( AMgaLIthI gaNe) athavA netranAM bhavAM halAvyA kare te 13 amitAMguddhi roSa, vAyasa eTale kAgaDAnI peThe AMkhanA DoLA Amatema pheravyA kare te 14 vAcara roSa, pahe-- relA vacane malina thavAnA bhaya vigere kAraNathI sakelI-saMkocI rAkhe te kapittha eTale kaviTha phaLa tulya 15 pistha roSa zarIramAM bhUta pravezanI mAphaka mastaka dhuNAve te 16 ji:kha, doSa, mUka gAnI peThe huM huM kare te 17 vAtoSa, vANI eTale madirA pAke tyAre temAM thatA zabdanI mAphaka buDabuDa kare te 18 vAha , ane vAnaranI mAphaka Amatema jote 1 * zrAvakone caravaLe tathA dhotIyuM, ane munine mATe egho tathA celapaTTa jANavo. 2 kaviDa (kaThuM) jema goLAkAra hoya che, tema kAchoTIvALA bhAgamAM paherelA dhotIyAmAM pATalIvALA bhAgane nAkhI goLa piDo karI be jaMghA vacce dabAve te. (pravaka sAro mAM e doSa papadikA bhayathI lakhe che. ) Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya. hArTa halAvyA kare te 19 vAnaroSa, e pramANe kAussaggamAM 19 prakAranA doSanA tyAga karavA. 751. e 19 doSamAMthI laghuttara TASa, stana doSa ane sati doSa e 3 DhAya sAdhvIjIne na heAya. kAraNake temanuM zarIra vasathI DhaMkAyalu ja rahevuM joIe. (parantu pratikramaNAdi kriyA vakhate mastaka ughADuM rAkhavuM joie), tathA vadhU dASa sahita e 3 dASa maLIne 4 doSa zrAvikAne na hAya, kAraNake strIe mastaka sahita sarva aMga DhAMkeluM rAkhavuM, temaja viSTa nIcI rAkhavI te strInuM bhUSaNa che. avatara--A gAthAmAM kAussagganA kALanuM pramANa te 21 nuM dvAra, tathA stavana kevA prakAranuM kahevuM, tenuM rara suM dvAra kahe che-- iriussaggapamANaM, paNavasussAsa aTTha sesesu / gaMmIra maratAM, nahathatuAM varU thulluM // 18 // zabdAH-- =IriyAvahiyaMnA utta=kAussagganuM paLavIsa-pacIsa samaimu=bAkInA dAussaggAnuM (pramANa) mahuramanuM=madhura dhvanivA mahatvanunna=mahAn ayukta yutta=stavana unnAna-dhAsAcchavAsa nAthAya--kahevAtA bhAvArtha pramANe sugama che. 5 58 mAthe--caityavadanAmAM iriyAvahiyanA kAussaganuM pramANa 25 dhAmecchavAsanA kALa jeTalu che, kAraNake e kAussagga " desu nimmalayarA " e logassanI chellI 7mI gAthAnA * zrI dharmaratna prakaraNamAM ghoDAvAnuMme chuTTu mAje ca dhaMtyAdi vacanathI olR eTale kuDaya deSa adhika gaNAvyA che, jethI 20 thAya che, tyAM kuDaca eTale bhitti (bhIMta)nA TekAlevA te. tathA zrI ce mahAbhASyamAM e kuDaca dekha uparAnta aMgulI deSa ane vyU (bhavAMnI capaLatA karavI) e 2 dASa jUdA gaNIne 21 deSa gaNAvyA che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra ra1-rara-ra3 muM. (kAu pramANa, stavana, 7 caitya0) 0 pahelA caraNa sudhInuM hovAthI rapa caraNa-pAda jeTale che, ane ghara mAM sArA e vacanathI 1 ucchavAsanuM pramANa te 1 pAdanA uccAra jeTaluM gaNAya che mATe ahiM ucchavAsa eTale 1 pAdo uccAra kALa jANa, parantu nAsika dvArA je zvAsachavAsa levAya che te pramANa ahiM gaNavAnuM nathI. tathA sesa arihaMta cera nA 3 kAryotsarga ane vaiyAvaccagane 1 kAussaga e ja kAussagga 1-1 navakAranA thAya che, tyAM eka navakAranI 8 saMpadA che, ane te ekeka saMpadA te ekeka pAdatulya (ekeka zvAsocchavAsa pramANanI) gaNAya che mATe te cAra kAusagga 8-9zvAsocchavAsa pramANana (eTale 8pAdoccAra kALa ) pramANunA jANavA tathA jAvaMti cera ane jAvaMta kevisAha pachI je stavana kahevAmAM Ave che te megha sarakhA gaMbhIra ane madhura davanipUrvaka kahevuM, ane te paNa mahAna arthavALuM (eTale bhakita jJAna ane vairAgya utpanna kare evuM temaja thoDA akSaromAMthI paNa ghaNe artha nikaLe evuM) vizeSataH pUrvAcAryaracita kahevuM punaH A stavana bhinna bhinna AcAryonAM athavA muni mahAtmAonAM banAvelAM kahevAya che, mATe amuka stavanaja kahevAya evuM stavananuM niyatapaNuM na hovAthI caityavaMdanabhASyAdimAM sUtra sAthe gaNatrImAM gaNyuM nathI. 1 caityavaMdana athavA stavana manamAM ja kahevuM athavA anya na sAMbhaLe evI rIte ja kahevuM evo avazya vidhi nathI, paraMtu ghaNuM moTA 8ThThara svare ghAMTA pADI na belatAM madhuratAthI madhyama svare bole to potAne ane parane paNa ghaNe AhAda Upaje jethI ubhayane ghaNI nirjarA thAya. 2 ahiM mahAna arthavALuM eTale ati uttamatAvALuM stotra athavA stavana kahevuM ane te uttamatA A pramANe--je adhyavasAyanI vizuddhi kare, jethI AtmAmAM saMga-vairAgya utpanna thAya, jemAM potAnA karelA pAponuM nivedana (athavA pazcAttApa) hoya, vicitra artha (aneka pavitra artha). nIkaLatA hoya, akhalitAdi guNavALuM (eTale chaMdabhaMgAdi doSa vinAnuM) hoya, ItyAdi aneka viziSTatAvALu stotra athavA stavana hoya. (prava. sAro. vRtti.) Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu mAvatara - munie pratidina 7 caityavaMdana karavAM te kaye karyo vakhate karavo te saMbaMdhi ra3 muM dvAra A gAthAmAM darzAve che - paDikamaNe ceiya jimaNa,carama paDikamaNa suaNa paDibohe ciivaMdaNa iya jaiNo, satta u velA ahortte|| 59 // zabdArtha:cikacaityamAM (prabhunA dazana | vide=jAgRta thaye (prabhAte) vakhate) | kurukae pramANe Tw=divasacarimanA pacca- YLo yatine, munine khANa vakhate, sugaLasUtI vakhate jAthA-bhAvArthane anusAra sugama che. palA bhAvArtha-prabhAtanA pratikramaNamAM (vizAlacananuM), tyArabAda cityamAM-deharAmAM prabhunuM darzana karatI vakhate, tyArabAda jamaNa-gocarI karatI vakhate AhAra karyA pahelAM paccakhANa karatI vakhate, tyArabAda saMsthAnA pratikramaNamAM *(namostu vardhamAnAyanuM), tyArabAda sUtA pahelAM saMthArAparisibhaNAvatI vakhate (caukasAyanuM), tyArabAda jAgRta thaIne kusumiNa dusumiNane kAussagna karyA bAda (jagaciMtAmaNinuM), e pramANe catine eka ahorAtramAM 7 vAra cityavaMdana te avazya karavAM, ane aSTamI Adi parvatithiomAM te sarva caitya vAMdavA mATe te sAtathI adhika ghaNuvAra paNa cityavaMdana karavAM. kahyu che ke - * vartamAnakALe prabhAtanA pranikramaNamAM je paheluM jagaciMtAmaNinuM caiityavaMdana thAya che, te jAgRta thaIne karavAnuM sAtamuM caityavaMdana che, ane te pratikramaNakriyAnI sAthe joDavAmAM AvyuM che. e pramANe saMdhyA pratikramaNamAM je paheluM caityavaMdana karavAmAM Ave che te divasacarima saMbaMdhI cothuM caityavaMdana che, ke jene saMdhyApratikramaNanI sAthe joDavAmAM AvyuM che. e cityavaMdano svasvaparyantavartI namutthaNa sudhInAM jANavAM. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 23-24 mu (zrAne 3-5-7 caitya0, 10 moTI AzAtanA) aThThami caudasIsu savvAiM ceiyAiM savvevi sAhuNI 'baMdeyavvA iti vacanAt A sAta caityavaMdane jUdI jUdI vidhie thAya che te vidhi cAlu praNAlikA pramANe gurugamathI jANavA. gavatar--ihave A gAthAmAM zrAvake keTalAM caityavaMdana, kayA vakhate karavAM te kahevAya che. paDikamao gihiNovi hu, sagavelA paMcavela iyarassa / Asu tisaMjhAsu a, hoi tivelA jahantreNa // 60 // zabdArthaH-- hilamo=pratikramaNa karatA(ne) caraAE="taragRhasthane, (prati. vaMdu=paNa nizcayathI nahi karanAra zrAvakane), gAthArtha:--pratikramaNa karatA evA gRhasthane paNa 7 vAra (tinI peThe) athavA 5 vAra caityavaMdana karavuM, ane pratikramaNa nahi karanAra gRhasthane pratidina traNa saMdhyAkALanI pUjAmAM jaghanyathI 3 vAra caityavaMdanA karavI // 60 u mAvArtha:--sugama che. vizeSa eja ke e vAra pratikramaNa karanArane 7, ane ekavAra pratikramaNa karanArane traNa saMdhyAnI pUjAnAM 3, saMghArA perisa sAMbhaLatAM 1, ane eka pratikramaNanuM 1 maLI 25 caityavaMdana jANavAM, ahiM vaiSadha rahita chUTA gRhastha pArisi pote bhaNAve nahi, parantu muni mahArAja pAse sAMbhaLe e vidhi che. 1 aSTamI ane caudasa e be tithiemAM te sarve caitya tathA (vaDIla) sAdhuene vAMdavA--ti arthaH * prabhAtanA pratikramaNamAM 2 ( jAgavAnuM ane paDikkamaNAnuM), traNa saMdhyAnA devavaMdananAM 3, sAMjare pratikramaNanuM 1, ane 1 sUtI vakhate muni pAse saMthArAperisI sAMbhaLyAnuM, ema 7 caityavaMdana be vAra pratikramaNa karanAra chUTA zrAvakane heAya che. 2 ekavAra pratikramaNa karanArane prabhAtamAM jAgavA samayanuM athavA - Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI caityavaMdana bhASya, avataraNa-have A gAthAmAM 10 moTI AzAtanAnuM 24 muM dvAra kahe che, taMbola pANa bhoyaNa, vAhaNa mehunna suaNa niTThavaNaM / muttu-cAraM jUaM, vaje jiNanAha jagaIe // 61 // | zabdArtha - vAdaupAna, pagarakhAM | =vaDInIti jhADe javuM suma=sUvuM. =jugAra rama nivA=nirjIvana, thukavuM vigere. | jarU=jagatImAM keTamAM jAthArthataMbola khAvuM, pANI pIvuM, bhejana karavuM, pagarakhAM paheravAM, maiithuna sevavuM, zayana karavuM, thuMkavuM athavA nAka nasiMghavuM, mUtra-pizAba kare, vaDI nIti karavI, ane jugAra rama, e jaghanyathI 10 AzAtanAo moTI che te zrI jinezvaranA deharAsaranI jagatImAM-koTamAM pravezatAM ja varjavAdavA mAvArtha-sugama che. vizeSa eja ke madhyama AzAtanA kare che, ane utkRSTathI sarva AzAtanA 84 che tenuM svarUpa anya graMthI jANavuM. ahiM sA eTale Aya (arthAta jJAnAdikana) lAbha tenI rAtanA=khaMDanA je avinayavALA AcaraNathI thAya tevA avinacI AcaraNanuM nAma AzAtanA che, // ti tyaghaMnAthAzcaturviti(ra)rAja avataraNa-have A gAthAmAM utkRSTa cityavaMdanA karavAno vidhi te rAtre sUtI vakhatanuM cityavaMdana na kare to 6 cityavaMdana hoya che, paraMtu jAgavAnA samayanuM caiityavaMdana prabhAtanA pratikramaNuM joDI dIdheluM hevAthI (prAta:pratikramaNa nahiM karanArane eTale ) 1 saMdhyA pratikramaNa karanAranI apekSAe prabhAtanAM 2 cityavaMdana (je prAtaH pratikramaNAntargata che te) na hovAthI gAthAmAM 5 caiityavaMdana kahelAM saMbhave che, anyathA 1 pratikramaNa karanArane 6 caityavaMdana hoya che. "ivarUpa tu , dvAparama tavALe vavAra "-Iti dharmasaMgrahavRttiH Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( cetyavaMdanAne vidhi. ) iri-namukAra-namutthuNa-rihaMta-thui-loga-savva-thui-puraka / gurU-siddhA-yA-gurUnamultha-vaMtitha-jJacavI gharA zabdArtha-gAthArthane anusare, jAthArtha-iriyAvahiyaM-namaskAra-namuskurNa-arihaMtace-huti (Aya ),-logassa-savvalee-zuIpukharavaradI-thaI- siddhANaM-veyAvaccagaraNuM-zuI-namuthuNaM-jAvaMti be-stavana- ane jyavIrAya e kamathI utkRSTa (jaghaecaityavaMdanA thAya che, bhAvArthaahiM iriyAvahiyaM eTale prathama 1 khamAsamaNa daI Adeza pUrvaka dariyAvahiyaM tasyauttarI annattha0 kahI 1 legassane (rapaucchavAsa pramANane caMdasu nimmalayarA sudhI) kAussaga karI pArIne pragaTa legasa kahe te IriyAvahiyaM kahevAya tyArabAda 3 khamAsamaNa daI caityavaM0 ne Adeza mAgI namukAra eTale jaghanyathI 3 gAthAvALuM ane utkRSTathI 108 gAthAvALuM deza bhASAnuM athavA saMskRta ke prAkRta bhASAnuM je caityavaMdana karavAmAM Ave che te 3 athavA 108 namaskAra kahevAya, ane te uparAntAi sUtra paNa kahevuM tyArabAda namutthaNuM kahevAya che, 2-2 adhikAra che tyArabAda arihaMta eTale arihaMta ceTa ane annattha kADI 1 navakArane kAussagna (8 ucchavAsa pramANa) kare. tyArabAda thaI eTale (1 navakArane kAussagga pArI) adhikRta eka citya vA jina saMbaMdhI 1 ya kahevI. ti 3 jo adhikAra // * vaMvitti sUtra bhASyAdimAM kahyuM nathI, paratuM vRddha saMpradAyathI kahevAya che, ane te namaskAramAM aMtargata jANavuM. 1 samudAyamAM vaDIle jene Adeza Apela hoya te eka jaNa thAya kahe ane bIjA sAMbhaLe, temAM puruSanI kahelI theya caturvidha saMghane sAMbhaLavI kahyuM, ane strIe kahelI theya sAdhvI ane zrAvikA ebeneja kandha (e rIte devavaMdanA paNa jANavI).-saMghAcAra gAthA 500 mI. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI caityavaMdana bhASya, tyArabAda legassa saMpUrNa kahI ( ti vatuthaff ) "salvalee arihaMta ceIyANuM karemi kAussaggavaMdaNavattiyA e ityAdi padethI arihaMta ceIDa sUtra saMpUrNa kahI punaH ajastha0 kahI 1 navakArane kAussagna karI pArIne sarvajina saMbaMdhI bIjI beya kahevI (ti moSikAra:) tyArabAda pukharavaradI sUtra kahI suasse bhagavao karemi kAussagga vaMdaNuvattiyAe ItyAdi sUtra bolI azvatthA kahI 1 navakArane kAusaga karI pArIne siddhAntanI vaMdanA saMbaMdhi trIjI thAya kahevI, (tti 6-7 vivAra) tyArabAda siddhANaM (ti 8-1-20-12 vijAra) ane veyAvaccagarANuM kahI azvattha0 kahI 1 navakArane kAussA karI pArIne zAsanadeva devInA smaraNa saMbaMdhi cothI thAya kahevI, (ti 22 mo saMdhivAra:). e pramANe 12 adhikAra paNa prasaMgathI ahiM punaH spaSTa kahyA - tyArabAda namutthaNaMda-jAvaMticekhamA-jAvaMtakavi. kahI namehaMta kahI pUrvAcArya racita gaMbhIra arthavALuM saMskRta prAkRta athavA deza bhASAtmaka stavana jaghanyathI paNa pAMca gAthAvALuM kahevuM. tyArabAda jayavIarAya kahevA ahiM 1 thaya joDAthIja caityavaMdana samApta karavuM hoya te jayavIrAyanI saMpUrNa pAMce gAthA kahevI, ane jo u tkRSTa catyavaMdana karavuM hoya te jayavIrAyanI pahelI 2 gAthA kahevI.. gAthAmAM kahela e ja thAyavALuM utkRSTa cityavaMdana 9 bhedane anusAre te jaghanyatkRSTa cityavaMdana jANavuM ane utkRSTatkRSTa caityavaMdana te 8 thI praNidhAnatrika sahita thAya che. avataraNa--have granthakartA A gAthAmAM ca0 bhASyane upa * ahiM utkRSTotkRSTa cityavaMdana karavAnuM hoya to upara kahelo 12 adhikAra saMpUrNa thayA bAda punaH namu kahI arihaMta ceTa ityAdi 4 daMDaka pUrvaka pUrvokta krama pramANe cAre thAya (bIjIvAra) kahIne tyArabAda Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (caityabhASyane upasaMhAra) 5 saMhAra karI (samApta karI) garbhita rIte pitAnuM nAma sUcavavA pUrvaka paryanta maMgaLa kare che, savvovAhi visuddhaM, evaM jo vaMdae sayA deve| deviMdaviMda mahiaM, paramapayaM pAvai lahu so|| 3 // zabdArthavAha upAdhi, dharmaciMtA | madi pUjita no je manuSya [hi adhi, adhika | sA=sadA, pratidina =ka jJAnavALuM ? dhadevanA I, athavA deve | paramapathaM paramapada,mekSa pAva=pAme vi-samUha ghu laghu, zIgha (vi=vicAra, jJAnavALuM) | to te manuSya nAthArtha-e pramANe sarva upAdhi eTale sarva dharmaciMtavanavaDe vizuddha rIte je manuSya devane pratidina vaMdanA kare te manuSya devencenA samUha vaDe pUjita evA ekSapadane zIgha pAme. bIjo artha-sarvadharmaciMtavanavaDe vizuddha, tathA vizrI devendrasUrie darzAvelA vicAravALuM (eTale jenuM vidhi svarupa e namutthaNuM tathA be jAvaMti ane stavana tathA jyavI. kahevA. e pramANe karavAthI zAstrokta dviguNa caityavaMdanA thAya che, ane eja utkRSTItkRSTa cityavaMdanA gaNAya che, ane vartamAnamAM paNa e dviguNa caityavaMdanA karavAno vidhi utkRSTa devavaMdana tarIke prasiddha che. 1 upAdhayo dharmAnuviddhAciMtAH " upAdhirdharmaciMtanam" ttivAnAra punaH pAkiapananAiivajA-artha ahiM "upAdhio" eTale dharma vaDe vyAsa evI ciMtAo jANavI, kArazu ke "upAdhi eTale dharmaciMtavana" ema zAstranuM vacana che mATe, paratu sAvagha evI A lokanA prayojanAdi viSayavALI ciMtApa upAdhie A sthAne na jANavI. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 * (caityavaMdana bhASya ) jaNAvanArA zrI devendrasUri che evuM ane maMtrajJAna te vaDe sahiadhi=adhika,(eTale zrI devendrasUrie pitAnA bodhane anusAre jevI rIte jANyuM tevI rIte darzAveluM) evuM je devavaMdana (ca0 bhASya) gvaM temAM kahelI rIti pramANe je manuSya pratidina devane vaMdanA kare te zIdhra mokSapada pAme (A bIjo artha avacUrinA AdhAre che), 63 Decemesterone oceeeeeeeeees * iti mahisAnAkhyanagaranivAsi-zeSThivaryazrIyutaveNicandra suracandra saMsthApita-zrIjainazreyaskaramaMDalAkhyasaMsthAyAH satpreraNAtaH bhRgukacchanivAsizreSThivarya-zrIyutAnupacaMdra malukacaMdra vidyArthi-caMdalAla-likhito caitya vaMdanabhASyasya bhAvArthaH samAptaH sadAkAraka F, W/ che ja Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / zrI nindrAya namaH | zrI guruvaMdana bhASya (bhAvArtha sahita) (mUrtA thI tevendra) vitaraNa -guruvaMdana bhASyanI A pahelI gAthAmAM gurUvaMdananA traNa prakAra kahevAya che - guruvaMdaNamaha tivihaM, taM phiTTA bobha bArasavittaM / siranamaNAisu paDhama. punnakhamAsamaNadugi bIyaM // 1 // zabdArtha- gurgha = guruvaMdana uttara = mastaka 36 = atha (=devavaMdana namaMvuiM = namAvavA vigekahyAbAda) remAM (va), sivirda = traNa prakAranuM paDhamaM = paheluM (phaTAvaMdana) te = te guruvaMdana putra = pUrNa saMpUrNa jidda = pheTAvaMdana mAma = khamAsamaNa chama = bhavaMdana kuni = be devA vaDe vArasAvatta = dvAdazAvartavaMdana | varga = bIjuM (chobhavaMdana) nAthAze-have devavaMdana kahyA bAda guruvaMdana kahevAya che te pheTAvaMdana, chobhavaMdana, ane dvAdazAvartavaMdana ema 3 prakAranuM che, temAM mastaka namAvavAdi vaDe paheluM pheTAvaMdana thAya che, gurune be khamAsamaNa saMpUrNa devA vaDe bIjuM kobhanaMdana thAya che, 1 . * gAthAmAM saptamI che te prAkRtanA niyamathI tRtIyAnA arthamAM AvI che, mATe bane sthAne arthamAM tRtIyA vibhakti jANavI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurUvadana bhASya. mAvArtha:--gAthAvat sugama che, parantu vizeSa e che kesiranamaLA dhrumAM kahelA ri rAkhtathI be hAtha joDavAthI tema ja aMjali karavA vigerethI paNa paheluM pheTAvadana thAya che ema jANavuM, tema ja ahiM punna (lamAlamaLa yuni) padmathI e pUrNa ( khamAsamaNa kahyAM te saMpUrNa xpAMce aMgane namAvavAthI bIjI vaMdana thAya ema sUcavyuM. 88 gavatarA----pUrva gAthAmAM be prakAranA guruvaMdananA artha kahIne have trIjA prakAranA guruvaMdananA artha kahevAnA che, parantu bIjA prakAravALA guruvaMdanamAM ane AgaLa hevAtA trIjA prakAranA guruvaMdanamAM paNa je e be vAra vaMdanA karavI kahI che, tenuM zuM kAraNa ? te ziSya jijJAsAnA uttara prathama ja (vacce) kahevAya cheH---- jaiha dUo rAyANaM, namiDaM kajjaM niveiuM pacchA / vIsajio vi vaMdiya, gacchai emeva ittha dugaM // 2 // zabdA: 4 = jema yUtro = kRta (rAjasevaka) rAyANaM = rAjAne namiuM = - namaskAra karIne kajjaM kA nivedyuM = nivedana karIne 5 = pachIthI, tyArabAda vIIprayo-visarjana karyA chatA (4) vi vaMdi = paNa namaskAra karIne = gacchai = jAya che emeva = e pramANe tha = ahiM (guruvaMdanamAM) duH= be vAra vaMdanA hoya che. x je ekAMgAdi 4 prakAranA praNAma cai. bhASyamAM kahevAyA che tevA praNAma ahiM guruvaMdananA saMbaMdhamAM pahelA kiTTAvaMdana tarIke gaNAya, kAraNa ke khamAsamaNu te paMcAga praNAmarUpa ja hoya, paraMtu ekAMgAdi praNAmarupa nahiM. 1 A gAthA Avazyaka niyuktinI che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( gurUvaMdana bhASyanI pIThikA ) gAcArya--jema dUta ( rAjasevaka ) prathama rAjAne namaskAra karIne kAryanuM nivedana kare, ane tyArabAda rAjAe visana karyA chatA paNa ( rAjAe vidAya karyA bAda paNa) puna: (bIjI vAra) namaskAra karIne jAya che tema ahiM guruvadanamAM paNa e vAra vaMdanA karAya che (arthAt te kAraNathI ja gurUne khamAsamaNa paNa e devAya che, ane dvAdazAvavaMdana paNa e vAra karAya che. ) // 2 // mAvArtha:--gAthAvat sugama che. avataraNaH- (punaH prasa`gathI) vaMdhruNA te zuM ? ane te zI rIte thAya che ? te banne vAta ( hajI kahevA AkI rAkhelA trIjA prakAranA guruvadana pahelA) kahevAya che-- AyArassa u mUlaM, viNao so guNavao ya paDivattI / sAya vihi vaMdanAo, vihI imo bArasAvate // 3 // zabdArthaH-- AcArajJa = AcAranuM, dharmanuM 3 = (3), vaLI mUlaM mULa viLayo = vinaya = 89 sau = te (vinaya ) zuLavo = guNavaMtanI kriyaI = pratipatti, bhakti = na = te (guNavaMtanI bhakti) di = vidhipUrvaka vaMdanAo = vaMdanA karavAthI ( thAya che. ) viddI = (ane te) vaMdanAvidhi mo= A, AgaLa kahevAmAM Avaze te (vidhi). vArasAvatta=dvAdazAvatta vadanamAM che. gAthArtha:--AcAranuM mULa ( dharmanuM mULa ) vinaya che, ane vinaya te guNavaMta gurUnI bhaktirUpa che, ane te ( guNavaMta gurUnI ) bhakti vidhipUrvaka vaMdanA karavAthI thAya che, ane te vidhi A ( AgaLa kahevAmAM Avaze tevA prakAranA) che, ke je vidhi dvAdazAvatta vadanamAM kahevAze. 53 5 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurUvadana bhASya, bhAvArtha-vinaya te dharmanuM jJAnanuM ane AcAranuM mULa che; je vinaya (deva gurU pratye bhakti ane namratA) na hoya to tevA vinaya hita dharmanuM kaMI paNa phaLa nathI. te kAraNathI ja zrI muni mahAtmAonA AcAra vicArane darzAvanAra ane zrI AcArAMga sUtrathI paNa pahelAM ja yogavahana (tapa vizeSa) karIne adhyayana karavA (bhaNavA) yogya zrI uttarAdhyayana sUtramAM 36 adhyayanamAM sarvathI paheluM vinA nAmanuM ja adhyayana varNavyuM che. zrI Avazyaka niryuktimAM paNa kahyuM che ke - viNao sAsaNe mUlaM, viNIo saMjao bhave / viNayAu vippamukkassa, kao dhammo kao tavo ? 1216 // jamhA viNayai kamaM, avihaM cAuraMtamurakAe / tamhA u vayaMti viU, viNautti vilInasaMsArA // 1217 // artha-dvAdazAMga grutajJAnarUpI zrI jinendrazAsananuM mULa vinaya che, te kAraNathI je vinayata hoya te ja saMta-sAdhu hoya che. paraMtu je vinayathI rahita hoya tevA sAdhune dharma paNa kyAMthI ? ane tapa paNa kyAMthI ( kevI rIte) hoya ?, 1216 (have "vinaya zabdane artha kahe che-) je kAraNathI cAra gati rUpa saMsArane mokSa-vinAza karavA mATe (je AcAra-kriyA), ATha prakAranAM karmane vinati vizeSataH nAza pamADe che, te kAraNathI vinaSTa sasAravALA vidvAne (zrI sarvajJa bhagavaMta tevA AcArane) "vina" ema kahe che, je 1217 che jhavatA :-have trIjA prakAranI gurUvaMdanAne artha (je prathama kahe bAkI rAkhyo hato te , ane te traNa prakAranI vaMdanA kene karavI? te be vAta A gAthAmAM kahevAya che. taiyaM tu chaMdaNaduge, tattha miho AzmaM sylsNdhe| bIyaM tu daMsaNINa ya, payaTThiyANaM ca taiyaM tu // 4 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3 prakAranI gurUvaMdanAnuM svarUpa) v woman zabdArtha - tAM trIjuM vadana | ta=sala, sarva zaMkha vAMdaNamAM, vaMdanakamAM saMpe saMghamAM, saMghane Tu be vAranA vayaM bIju (chAbha) vaMdana tatha tyAM, 3 prakAranA vadanamAM raMta=dInIne, munine mi=mitha: paraspara citrapada, padavImAM gA=paheluM (phiTTA) vadana diyA=rahelA munine tA-trIju (dvAdazA0)vaMdana jayArtha-trIjuM dvAdazAvarta vaMdana be vaMdana vaDe (be vAMdaNa devA vaDe ) karAya che. tathA e traNa vaMdanamAM paheluM pheTA. vaMdana saMghamAM-saMghane paraspara karAya che. bIju chobha vaMdana (khamAsamaNa vaMdana) sAdhu sAdhvIne ja karAya che, ane trIjI dvAdazAva vaMdana AcArya Adi padavIdhara munione karAya che 4 che bhAvArtha-pahelI gAthAmAM 2 prakAranuM vaMdana kahIne A 4 thI gAthAmAM trIjA prakAranuM vaMdana karyuM, te traNe vaMdana kramazaH A pramANe- che 3 prakAranI guruvaMdanA kevI rIte thAya? 2 kiTTA kaMDhana-zISa namAvavAthI, hAtha joDavAthI aMjali racavAthI, athavA pAMca aMgamAM yathAyogya 1-2-3 vA 4+aMga vaDe namaskAra karavAthI phiTTAvaMdana thAya che, 2 mithaMna-(paMcAMga vaMdana) pAMce aMgane namAvavA pUrva khamAsamaNa devAthI thAya che, rU dvArA caMdrana-he kArya kAya" e prasiddha padavALA vadanaka sUtrathI (AgaLa kahevAtA vidhi pramANe) A trIju + e cAra prakArane praNAma caityavaMdana bhASyanA artha prasaMge kahyo che tyAMthI jANa. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurUvaMdana bhASya, vaMdana thAya che. ahiM gurUvaMdana nAmanA bhASyamAM mukhya adhikAra A dvAdazAvarta vaMdananI vidhineja kahevAze, e pramANe traNe prakAranI gurUvaMdanAne sAmAnya vidhi kahyA bAda have kaI vaMdanA kene thAya? (karavI?) te darzAvAya che - 5 3 prakAranI guruvaMdanA kone karavI? 2 aai vaMdana-saMghamAM paraspara karavuM, eTale sAdhu sAdhue paraspara, sAdhvI sAdhvIe paraspara, zrAvaka zrAvake paraspara, ane zrAvikA zrAvikAe paraspara phiphTavaMdana karavuM. athavA zrAvaka sAdhu vigere cArene, temaja zrAvikA paNa sAdhu vigere cArene ane sAdhvI sAdhune tathA sAvIne, ane sAdhu te kevaLa sAdhuneja phiTTAvaMdana kare. 2 mavaMdana-sAdhu vaDIla sAdhune, sAvI vaDIla sAvIne ane laghu paryAyavALA paNa sAdhune, zrAvaka sAdhune, ane zrAvikA sAdhu tathA sAdhvIne paMcAMga vaMdana kare, e pramANe khamAsamaNa pUrvaka gurUvaMdanA sAdhu sAdhIne ja thaI zake parantu zrAvaka game te bhAvathI cAritranI icchAvALe hoya temaja utkRSTa kriyApAtra hoya te paNa tevA zrAvakane khamAsamaNavALI vaMdanA thAyaja nahi, ane jo tema kare che te zrI jinendranI AjJAne mahA ghAtaka jANo, 1 se varSanI dIkSita sAdhvI hoya temaja jJAnAdikamAM adhika hoya, to paNa 1 divasanA dIkSita laghuvayavALA sAdhune paNa khamAsamaNa pUrvaka vaMdanA kare, e pramANe dharmamAM puruSanI pradhAnatA te zrI jaina siddhAntanI maryAdA che. * (koI avazya) kAraNasara guNa rahita veSadhArI sAdhune paNa thaI zake (avacUri). 2 vartamAna samayamAM keTalAka zrAvake pitAne AtmajJAna hevAnA ADaMbarathI bhAva sAdhupaNuM mAnI potAnA bhakta zrAvaka zrAvikAo pAse khamAsamaNa devaDAve che, athavA bhakto bhaktinA miSathI khamAsamaNa de che, chatAM nivAratA nathI ema saMbhaLAya che, te je satya hoya to teo banne zrIjinendranI ArAnA vighAtaka jANavA. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( Ava0 niyukitamAM kahelAM huM dvAra ) 93 3 dvAdazArtavaMdana- --A vaMdana sAdhu sAdhvI zrAvaka ane zrAvikA e cAre kare, ane te paNa AcAryAdi pAMcapadavIvALA sAdhune ja kare, ane samAnaDhavALA sAdhuo vadhAre dIkSA paryAyavALA (=ratnAdhika)ne kare, tenuM vizeSa svarUpa 13 mI gAthAmAM kahevAze. avatara--have granthakartA (pAtAnI racelI gAthA vaDe nahi parantu )siddhAnta paranI bhakti vaDe zrI AvazyakaniyuktimAM kahelI e gAthAo vaDe dvAdazAvavananI vidhine darzAvanAra 9 dvAranAM nAma kahe che. taLa--ci--vimAM, cAmAM ja viLayAM A kAyavvaM kassa va keNa vAvi kA va kaito ||5|| 1 3. 4 6 7 5 x kai oNayaM kai siraM, kaihi va Avassaehi parisuddhaM / 9 kaidosavippamukkaM, kiikammaM kIsa kIrai vA // 6 // hAyavyuM=karavuM ssa=kAne ? va=athavA je=kANe ? vA=athavA, vaLI zabdA gAthA 5 sIne (x)=vi paNa jAhe=kaMI vakhata ? jA keTalI vrutto=vAra zabdArtha gAthA 6 ThThInA soLaca=keTalA avanata ? nItta=zuM kAraNa? zA mATe? vipamudda=rahita hAra =karAya gAthArtha--vadanaka, citima, kRti, pUjAka, ane vinasa karmI ( e pAMca nAma gurUvaMdananAM che) te kone karavuM ? Xvida ( =keTalA ) eveza paNa pATha che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurUvaMdana bhASya, keNe karavuM ? kayAre karavuM ? keTalIvAra karavuM ? tathA vaMdanamAM avanata (ziSyanA praNAma) keTalA? zIrSanamana keTalAM ? ane A gurUvaMdana keTalAM Avazyaka vaDe vizuddha karAya che? keTalA deSa vaDe 2hita karAya che ?, tathA kRtikarma (vaMdanA-vAMdaNAM) zA mATe karAya che (devAya che)? e huM svarUpa (kAra) A vaMdana vidhimAM kahevAnAM che. | pa 6 - bhAvArtha-gAthAvata sugama che, parantu vizeSa e che keA bhASyamAM je bAbate kahevAze te A 9 dvAranAja dharaNathI nahi kahevAya, parantu AgaLa bIjI rIte kahevAtA 22 dvAranA dhoraNathIja kahevAze. A 9 dvAre paNa te 22 dvAramAM anta tapaNe kahevAI jaze, jethI A be gAthAo to zrI Avazyaka sUtramAM varNavatA (trIjA) vaMdana AvazyakanI (niryuktimAM) prAraMbhanI mukhya hovAthI ane cAlu prakaraNanAja avazya saMbaMdhavALI hevAthI siddhAMta paranI bhakti nimitte kahI che. avatara-pUrve be gAthAomAM je (Avazyaka niryaktimAM kahelAM) 8 dvAra kahyAM teja 9 dvArenuM vizeSa svarUpa samajAvavAne mATe bIjI rIte 22 dvArA graMthakAra (potAnI racelI)3gAthAo vaDe kahe che te A pramANe- 1 e 9 dvArane saMbaMdha AgaLa kahevAtA rara dvAramAM A pramANe che 1 luM dvAra 2 juM ,, 3 juM , chuM ,, 4 thA dvAramAM * 5-6 ThA, 7-8 mAM, 9 mA,, | 5-6-7 muM 10 mA, 8 muM 13 mA ,, 9 muM 14 mA, | (ati Avazyaka niryukti anusAre). ja (e Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sAbhyattamidA 2262) paNa nAma paNAharaNA, ajuggapaNa juggapaNa cau adaayaa| caudAya paNa nisehA, cau aNiseha chaikAraNayA // 7 // Avarasaya muharNataya, taNupehapaNIsa dosabattIsA / chaguNa guruThavaNa duggaha, duchavIsaskara gurupnniisaa||1|| paya aDavanna chaThANA, chagguruvayaNA asAyaNatitIsaM / duvihI duvIsa dArehiM causayA bANaui ThANA // 9 // 58 20 zabdArtha 7 mI gAthAne paNa pAMya nisahA-niSeya sthAno AharaNA-Suse, zAnta aNiseha-maniSa sthAnA ajugga=(vahanana) ayogya. (a)=2418 jugga-(nane) yogya kAraNayA // 2 // adAyA=(14) nahi nAra zabdArtha 8 mI gAthAne muhaNaMtayambhumAnata, pattiH / guruThavaNa zu3nI sthApanA taNupeha-zarIranI parisaha dugga2 savaya paNIsa-pacyAsa duchavIsarakara pse| chavIsa zabdArtha 9 mI gAthAne aDavanna-yApana / duvIsa-pAsa . asAyaNa-yAtanA (43nI) | gAthArthaH-4354nana nAmaze, 52STAnta za, pahana devAne agya 5 prakAranA sAdhu kaheze, 5 prakAranA sAdhu vaMdana Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurUvaMdana bhASya, devA yogya che te kaheze, cAra prakAranA sAdhu vaMdanA na kare te kaheze (eTale 4 jaNa pAse vaMdanA na karAvavI te kaheze ), ane cAra prakAranA sAdhu vaMdanA kare te kaheze, vaMdana devA mATe 5 niSedha sthAna (vaMdana nahi karavAno avasara ) kaheze, ane 4 aniSedha sthAne (vaMdana karavAno avasara ) kaheze, tathA vaMdana karavAnAM 9 kAraNe kaheze. ( e 9 dvAra A sAtamI gAthAmAM kahyAM ) che 7 che tathA rapa Avazyaka kaheze, muhapattinI 25 paDilehaNA kaheze, zarIranI 25 paDilehaNa kaheze, vaMdana samaye TALavA gya 3ra doSa kaheze, vaMdanathI thatA 6 guNa kaheze, gurUnI sthApanA kaheze, be prakArane avagraha ( gurUthI dUra ubhA rahevAnI kSetra maryAdA ) kaheze, vaMdanaka sUtranA rara6 akSara kaheze, ane temAM rapa gurU akSara (joDAkSara) paNa kaheze. (e8 dvAra A gAthAmAM kahyAM ) . 8 tathA vadanasUtramAM 258 5da che te kaheze, vaMdananAM 6 sthAna (6 adhikAra te ziSyanA praznarUpe ) kaheze, vaMdana samaye gurUne bolavA yogya 6 vacana ( te praznanA uttararUpa ) kaheze, gurU pratye thatI 33 AzAtanA kaheze, ane vaMdananI 2vidhi (rAtri samayanI ane divasanI vaMdanavidhi ) kaheze, e pramANe 22 mukhyadhAre vaDe kaTara sthAna (dvArA uttarabheda 49ra) thAya che Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (bhASyakartAe kahelAM rara dvAra) 97 che rara mULadvAranA 492 uttara bhedanuM koSTaka che 1 vaMdananAM nAma para 3ra 2 draSTAMta guNa vaMdana agya 5 15 gurU sthApanA 4. vaMdana yogya avagraha vaMdana adAtA vaMdana sUvanI ) vaMdana dAtA akSara saMkhyA) rara6 niSedhasthAna pada saMkhyA 58 aniSedha sthAna 4 sthAna (ziSyanA prazno) 6 9 vaMdananAM kAraNa 8 gurUvacana (uttare) 6 Avazyaka gurU AzAtanA 33 muhapatti paDilehaNArUpa rara vidhi 12 zarIra paDilehaNA rapa *492 * zAstromAM dvAdazA vaMdananA 198 bela kahyA che, temAM 226 akSara 58 pada, 4 vaMdanadAtA, 4 vaMdana adAtA, je aniSedha sthAna, 2 vidhi, 1 gurU sthApanA e (299) bheda gaNAvyA nathI, temaja avagraha bene badale 1 gaNelo hovAthI sarva maLI 300 bheda gaNAvyA nathI, ane mAna-avinaya-biMsA (niMdA)-nIcagotra baMdha-adhi-tathA bhavavRddhi e vaMdana nahi karanArane 6 doSa adhika gaNAvyA che, mATe (492-30 =19256 = ) 198 bola gaNyA che. (che. saM. vRttiH ) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 zrI gurUvaMdana bhASya, avatara -pUrve kahelAM ra2 dvAramAMthI gurUvaMdananAM 5 nAmanuM gheluM dvAra A gAthAmAM kahevAya che- vaMdaNayaM ciikammaM. kiikammaM viNayakamma pUakammaM / guruvaMdaNapaNanAmA,davve bhAve duhoheNa (duhaahrnnaa)||10|| | zabdArtha - panAmA=pAMcanAma | soLa-ghathI-sAmAnyathI duhA=be prakAre | sAdarA-udAharaNe draSTAnto mAthArtha-vaMdanakarma-citikarma-katikarma-vinayakarma-ane pUjAkarma e pramANe gurUvaMdananAM 5 nAma che, punaH te dareka nAma ghathI (sAmAnyata:) dravyathI ane bhAvathI ema -2 prakAre jANavAM che 10 che bhAvArtha-ghaTatuM jema ghaTa-kuMbha-kaLaza ItyAdi jUduM juduM nAma che, paraMtu ghaTa vastu ekaja che, tema ahiM vaMdanakarma citikarma Adi paNa gurUvaMdananAMja paryAyanAma (ekaja arthavALAM nAma) che, te paNa vyutpattinA bhedathI kiMcita bhinnatA che te A pramANe | | gurUvaMdananA 5 nAmanA artha - prazasta mana vacana kAyA vaDe (vaMdAyaka)stavanA karAya te 2 caMnarma, rajoharaNa Adi upadhi sahita kuzala karmanuM jiti-saMcayana karavuM te 2 nitikarma, mekSAthe namaskAra (namana) Adi viziSTa kriyA karavI te rU zanivArya, mana vacana kAyAnA prazasta vyApAra te ja pUnAbArma, ane jenA vaDe karmane vinAza thAya (tevI gurU pratye anukULa pravRtti ) te vinayazarma ( AvazyakavRttiH ) A che pAMca gurUvaMdana dravyathI ane bhAvathI che ahiM dravya zabda aprAdhAnyavAcaka ane "bhAva" zabdaprAdhAnyavAcaka uttama- evAarthavALo)gaNave jethI samyaphaprakAranA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 luM (vaMdananAM 5 nAma dravya-bhAvathI) 99 phaLane na ApI zake evI vaMdanAdi kiyA te dravyathI jANavI, ane samyaka prakAranA phaLane ApI zake tevI vaMdanAdi kriyA te mavitha jANavI e pramANe mithyAdraSTi jIvanI gurUstavanA temaja upayoga rahita samyadraSTinI gurUstavanA te dRSya vaMvanavI jANavuM, ane upayoga sahita samyagadraSTie karelI gurUstavanA te mAvacaMdrana jANavuM tathA tApasa vigere mithyAdraSTi jIvanI je tApasAdi yogya upadhi-upakaraNa pUrvaka kuzaLa kriyA eTale tApasAdinAM upakaraNane saMcaya-grahaNa ane tapUrvaka tApasI Adi kriyA temaja samyam draSTi jIvonI upayoga rahita raharaNAdi upadhi pUrvaka kuzaLa kriyA te draSya tirma, ane upayoga sahita samyadraSTinI rajoharaNAdi upakaraNa pUrvaka kriyA te mAtra ciMtirma. - tathA ninhava vagere (mithyAdraSTie)nI ane upayoga rahita samyadraSTinI namaskAra kiyA te rUlya tirma, ane upaga sahita samyadraSTinI namaskAra kiyA te mA tivarSa tathA mithyAdraSTionI ane upayoga rahita samyakaSTienI mana vacana kAya saMbaMdhi kriyA te dravya pRSA, ane upayoga pUrvaka samyagadraSTienI prazasta mana vacana kAyA saMbaMdhi kriyA te mA pUjJAma. tathA mithyAdraSTi ane upayoga hita samyagudraSTine je gurU pratye vinaya te dravya vijaya ane upaga pUrvaka samyagadraSTie karela gurU pratyene vinaya te mAtra vicArya kahevAya. (Iti. Ava0 vRtti tathA prava0 sArevRttine anusare), e pAMcamAMthI A bhASyamAM mukhya viSaya trIjA kRtika saMbaMdhi che, ema jANavuM Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI gurUvaMdana bhASya, gavatina-have 2 nuM udAharaNa dvArA kahevAya che, temAM pUrve kahela 5 nAmavALuM pratyeka gurUvaMdana dravyathI keNe karyuM ? ane bhAvathI keNe karyuM ? tenAM draSTAnta darzAvAya che-- sIyalaya khuDDae vIrakanha sevagadu pAlae sNve| paMce e dilaMtA, kiikamme davvabhAvehi // 11 // zabdArtha - sIyA = zItalAcArya parigha = pAlaka = kSullakAcArya saM = zAmbakumAra vIra = vIraka zAlavI je 4 = e pAMca = kRSNa viddhatA = draSTAnta sevA du= be rAjasevaka | mAthArtha --dravya kRtikarma ane bhAvakRtikarma (eTale pAMca dravya gurUvaMdana ane pAMca bhAva gurUvaMdana)ne viSe anukrame zItalAcAryanuM, kSullakAcAryanuM, vIrA zAlavI ane kRSNanuM, be rAjasevakanuM tathA pAlaka ane zAmbakumAranuM e pAMca draSTAMta che 11 mAvA-gurUvaMdananAM pAMca nAma je dravyathI ane bhAvathI pUrva gAthAmAM kahyAM te pratyekanuM have ekeka draSTAMta maLI draSTAnta kahevAya che, jemAM pahelA ane bIjA draSTAntamAM dare. kamAM ekaja munIe judA judA vakhate prathama dravyavaMdana karyuM, ane tyArabAda bhAvavaMdana karyuM, ane zeSa traNa draSTAntamAM darekamAM be be jaNanI vaMdanAmAM eka prayavaMdana karyuM ane bIjAe bhAvavaMdana karyuM evI hakIkata che, te A pramANe - 1 A gAthAmAM kRtikarma (virama) zabda 5 vaMdanamAMnA kevaLa trIjA vaMdananAja arthavALo nathI, paraMtu sAmAnyathI "guruvaMdana" evA arthavALe che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 juM (pAMca vaMdananAM 5 udAharaNa) 101 vaMdanakarmamAM zItalAcAryanuM draSTAnta che zrIpura nagaranA zItala nAmanA rAjAe zrI ghama ghoSasUri pAse dIkSA grahaNa karI, gurUe anukrame AcArya padavI ApI jethI zItalAcArya evA nAmathI prasiddha thayA. e zItala rAjAnI zagAramaMjarI nAmanI benane cAra putra hatA, te ziMgAramaMjarI pitAnA putrane ja tamArA mAmAe saMsAra choDI AtmakalyA ne mArga grahaNa karyo che, ane saMsAra vastutaH asAra che) ityAdi upadeza nirantara ApatI hatI, jethI putrae paNa vairAgya pAmI keI vira pAse dIkSA grahaNa karI ane cAre gItArtha thayA tyArabAda pitAnA mAmA zItalAcAryane vaMdanA karavA mATe guru pAsethI AjJA laI vihAra karI zItalAcArya je nagaramAM hatA te nagare AvyA, paraMtu saMdhyA samaya thaI javAthI nagara bahAra rahI ke zrAvaka dvArA potAnA AcAryane cAra bhANeja munio vaMdanA karavA AvyA che evA samAcAra pahecADavA. ahiM rAtrine avasare dayAna dazAmAM e cAre munio kevaLajJAna pAmyA te vAtanI zItalAcAryane khabara paDI nahIM, jethI prabhAta thatAM bhANeja munie AvavAnI ghaNI rAha jevA chatAM paNa AvyA nahi tyAre zItalAcArya poteja bhANeja munio pAse AvyA. bhANeja munioe kevalI hovAthI zItalAcAryane guru tarIke gya satkAra na karyo. tethI zItalAcArye reSa sahita avinayI ane duSTa zikhyo jANIne pote temane vaMdanA karI, te dravya vaMvarma jANavuM. pachI kevalimunioe kahyuM ke e te dravyavaMdanA thaI mATe have bhAvavaMdanA kare, zItalA -zI rIte jANyuM? kevalI-jJAnathI; zItalAva-kayA zAnathI ? kevalI-apratipAtI jJAnathI. ema sAMbhaLatAM ja zItalAcAryane krodha zAnta thaye, ane pitAne aparAdha khamAvI punaH cAre munine vaMdanA karI, tene pariNAme zubha bhAve caDatAM teo paNa turta kevaLajJAna pAmyA. e zItalAcAryanI bIjI 1 zrI jJAnAvimalasUrikRta bAlAvabodhamAM hastinApura ityAdi nAme kahyAM che, paraMtu koI graMthamAM na dekhavAthI ahiM kahyAM nathI. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI gurUvadana bhASya. vAranI vaMdanA te mAva vaMnAma jANavu' (prava. sAre|0 vRtti ). // kRti ? vaidAnta | 5 2 citikama mAM kSullakAcAryanuM draSTAnta // zrI guNasuMdarasUri nAmanA AcArya eka kSullakane (laghuvayavALA munine) saMghanI sanmati pUrvaka sUripade sthApI kALadharma pAmyA. sarve gacchavAsI munie te kSullakAcA nI AjJAmAM varte che, ane kSullakAcAya paNa pAte gItA pAse zruta abhyAsa kare che, eka vakhate mAhanIya karmInA pramala udbhayathI cAritra cheDavAnI icchAe eka munine sAthe lai te kSullakAcA deciMtAnA nhAnAthI bahAra nikaLyA, sAthe AvelA muni vRkSAne AMtare ubhA rahetAM te na dekhe tevI rIte kSullakAcA eka sIdhI dizA tarapha cAlyA gayA. AgaLa jatAM eka suMdara vanamAM aneka uttama vrukSA hovA chatAM paNa leAkeAne pIDathIbaddha (pIThikA vALAceAtarA vALA) evA eka khIjaDAnuM vRkSa pUjatA dekhI vicAryuM ke A vRkSane pUjavAmAM tene pUjya TharAvIne A AdhelI pIDi kAja kAraNa che, nahitara bIjA vRkSAnekema pUjatA nathI ! lokone paNa pUchatAM eja uttara maLyA ke amArA pUrvajo eneja pUjatA AvyA che, mATe ame A khIjaDAneja pUjIe chIe. te sAMbhaLI kSullakAcArya ne vicAra thayo ke " A khIjaDA sarakhA huM nirguNa chuM, gacchamAM tilaka bakula Adi uttama vRkSa sarakhA ghaNA rAjakumAra munie che, chatAM paNa gurUe temane sUripada na ApatAM mane ApyuM, ane A gacchanA muni mane pUje che, tenuM kAraNa zuM ? mArAmAM zramaNapaNuM teA che nahi, parantu A rajo haraNAdi upakaraNamAtra rUpa mArA citiguNavaDe ( rajoharaNAdi upakaraNane aMge) ane gurUe mane AcArya pada Apela heAvAthI vAMde che,' ema vicArI tu pAchA vaLyA ane upAzraye AvyA. temanI zeAdha karanArA munioe pUchatAM dehuci'tAe jatAM phUlanI akasmAta vedanAthI ATalA vila`kha thayAnA uttara ApyA. tyAra mAda gaccha svastha thayA, ane kSullakAcAya prAyazcitta aMgIkAra karI zuddha thayA. ahi~ kSullakAcAya ne vrata cheDavAnI IcchA vakhate Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 juM (pAMca vaMdananAM 5 udAharaNa) 103 temane rajoharaNAdi upakaraNane viti=saMcaya te dravya viticaMdra ane prAyazcitta vakhate eja upakaraNane saMcaya te mAtra nitirthana jANavuM. (Ava0 vRtti ane prava0 sAre vRttine anusAra), ni dvitIya cha7 | che 3 kRtikarmamAM kRSNa ane vIrakanuM draSTAMta che dvArikA nagarImAM kRSNavAsudeva ane temanuM mukha joyA pachI ja bhejana karanAra vIraka nAmane keLI rAjasevaka hatecamAsAmAM kRSNa vAsudeva rAjavADIe na jatA hovAthI rAjamahelanI bahAraja nIkaLatA na hatA tethI darzananA abhAve vIraka zALApati durbaLa thaye, cAturmAsa vItyAbAda sarva rAjAo AvyA ane vIraka paNa darzanArthe Avyo. kRSNa durbaLatAnuM kAraNa pUchatAM dvArapAle cAra mahinA sudhI ApanA darzanavinA khAdhApIdhA sivAya besI rahevAnI sarva vigata kahI, te sAMbhaLI vIrakane ataHpuramAM paNa rajA vinA praveza karavAnI AjJA ApI. have kRSNanI je je putrI vivAha yogya thAya tene mAtA kRSNa pAse zaNagAra paherAvI mokale tyAre tene "rANa thavuM che ke dAsI? ema kRSNa pUche, ane rANI thavuM che" ema kahenArane kRSNa mahatsava pUrvaka zrI neminAtha pAse dIkSA apAve. eka vakhate mAtAe zIkhavelI eka putrIe dAsI thavAnuM kahetAM te vIraka keLIne paraNAvI, ane pinAnI putrI pAse sakhta ghara kAma karAvAnI vIrakane pharaja pADatAM putrIe akaLAine ane rANI thavAnuM kahetAM vIrakanI anumati laI kRSNa dIkSA apAvI. AmAM kRSNane hetu eja ke mArI putrI durgatimAM na jAya. eka vakhate zrI neminAtha prabhu raivatakagiri (giranAra) samavasaryA. te vakhate kRSNa vAsudeva ane eja vIraka zALApati prabhune vaMdana karavA gayA, tyAM kRSNa to sarva sAdhuone dvAdazAvartavaMdana vaDe vaMdana karyuM, bIjA rAjA kRSNanI sAthe vaMdanA karatAM karatAM thAkIne ceDA ghaNu munione vAMdIne beThA ane vIrake te kRSNanI anuvRttio sarva sAdhune vaMdana karI. kRSNa pariNAme atyaMta thAkI gayA tyAre prabhune kahyuM ke, "he prabhu! 360 saMgrAmamAM paNa mane A Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI gurUvaMdana bhASya. thAka nathI lAgyo.' prabhue kahyuM he kRSNa ! huM kSAyika samyakatva ane tIrthaMkara nAmaka upArjana karyuM che, temaja sAtamI narakanuM AMdheluM AyuSya teADIne trIjI narakanuM karyuM che. " ahiM kRSNanI dvAdazAva vaMdanA te mAtra Rtima, ane kRSNanuM mana sAcavava mATe vIke karelI vadanA te dravya kRtima jANavuM // i draSTAnta // 5 4 vinayaka mAM e rAjasevakanu draSTAnta ! najIka rahelA e gAmamAM vasatA e rAjasevakAne pAta peAtAnA gAmanI sImA mATe vAdavivAda thatAM tene nyAya karAthavA rAjadarabAramAM jatAM sAdhu mahArAjanA zukana thayA. jethI eka jaNa teA bhAvapUrvaka "muninA darzanathI mArUM kArya avazya siddha thaze" ema kahI pradakSiNA pUrvaka vaMdanA karIne rAja darabAramAM gayA, ane bIjo . pahelAnA anukaraNathI ( bhAva rahita) vaMdanA karI rAjadAramAM gayA. tyAM nyAya thatAM bhAva vaMdanA vALAnI tarapheNamAM nyAya utaryA, ane bIjAno parAjaya thayA. emAM pahelAnuM mAva vinayama ane tenuM anukaraNa mAtra karanAra mIjAne mukhya vinayameM jANavuM, tti ? zuM draSTAntI // 5 pUjAkarma viSe pAlaka ane zAmbanuM draSTAnta ! dvArikA nagarImAM kRSNa vAsudevanA pAlaka ane zAmbakumAra vigere aneka putro hatA; eka vakhate zrI neminAtha prabhu samavasaryAM tyAre vAsudeve kahyuM ke kAle je (putra) prabhune pahelI vaMdanA karaze tene huM mArA andha ApIza. jethI zAmbakumAre tA prabhAtamAM zayyAparathI uThIne tyAM rahyA rahyAja vaMdanA karI, ane pAlake tA andha meLavavAnI lAlacathI zIghra prabhAtamAM uDI azvaratna upara besI prabhu pAse jaI ne vaMdanA karI, pAlaka 1 kamaprakRti AdimAM udayamAM nahi AveluM AyuSya tUTe (echuM thAya ) nahi ema kahyuM che, teA paNa zrI bhagavatIjI vigeremAM kRSNe narakAcuSya echuM karyAnuM spaSTa kahyuM che, te apavAda vA Azcarya rupa samajAya che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3 juM (pa avaMdanIya sAdhu) 105 kumAra abhavya hatuM tethI kAyAthI vaMdanA karI paraMtu cittamAM te lobha vRtti ja hatI. kaNe prabhu pAse jaIne Apane prathama vaMdanA koNe karI ? ema pUchAtAM prabhue kahyuM ke-pAlakakumAre prathama ahIM AvIne dravya vaMdanA karI, ane zAmbakumAre ghare beThA bhAvavaMdanA karI che, jethI kRSNa zAmbakumArane azvaratna ANye. emAM pAlaka abhavyanuM dravya kAva, ane zAbakumAranuM mAva pUgarma jANavuM. ni 9muM dAna che e pAMcamAM vaMdanA viSaya che ke tulya che, te paNa prathama kahela vyutpatti arthavALI kriyAonI mukhyatA gaNIne te te vaMdanA judA judA nAmavALI jANavI. avatara-have e prakAranA avaMdanIya sAdhunuM rUnuM dvAra A gAthAmAM kahevAya che - pAsattho osanno, kusIla saMsattao ahAu~do / duga-duga-ti-du-NegavihA, avaMdaNijjA jinnmyNmi|12| | zabdArtha--gAthAvata sugama che. nAthArtha-pArthastha ( athavA pAzastha ), avasarjA, kuzIla, saMsakta, ane yathAIda (e 5 prakAranA sAdhu te anukrame ) 2-2-3-2 ane aneka prakAranA che, ane te jaina darzanane viSe avaMdanIya ( nahi vAMdavA yogya) kahyA che. 12 che mAvArthagAthAmAM kahelA 5 avaMdanIya pArthasthAdi sAdhuenuM kiMcita svarUpa A pramANe| 1 (avaMdanIya) pArthastha sAdhunA 2 bheda che jJAna darzana cAritranI pArzva=pAse raza=rahe (eTale jJAnAdikane pAse rAkhe paraMtu seve nahi) te paryaMca kahevAya, athavA karmabaMdhanA hetu je mithyAtva vigere te rUpa para pAza (jALa) mAM varte te parAstha kahevAya, Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrI gurUvaMdana bhASya. te pAsthanA 2 prakAra A pramANe-samyagadarzana jJAna cAritra e sarva rahita kevaLa veSadhArI hoya te 1 sarva pArzvastha, ane zayyAtarAdata piMDa, rAjapiMDa, nityapiMDa, tathA agrapiMDane vine kAraNe bhegave, kulanizrAe vicare, sthApanA kulamAM praveza kare, saMkhaDI (gRhasthanAM jamaNavAra) jeta phare, ane gRhasthanI stavanA kare te 2 pAtha jANa. e bane pAsasthA sAdhu vaMdana karavA gya nathI. || 2 (avaMdanIya) avasarbha sAdhunA 2 bheda sAdhu sAmAcArImAM je avasagna eTale zithila (kheravALA) hoya te vasanna kahevAya; tenA dezathI avasanna ane sarvathI avasagna ema ra bheda che, tyAM Rtubaddha pITha phalakane upabhegI 1 jenA makAnamAM rahyA hoya tene ANelo AhAra te pAzcAttApUra 2 rAja ane rAjAnA amuka mukhya adhikArIonA gharano AhAra te rAjapiMDa. 3 eka gherathI prathama karI rAkhelI nimaMtraNuM pramANe nitya AhAra le te nipiMDa. 4 bhAta vigerene prathama aga (uparalo) bhAga grahaNa kare (eTale gRhastha potAne mATe AhAra kADhayA pahelAMja grahaNa kare ) te mafpaM. 5 ATalAM mArAja (bhAvita karelAM) kuLa (samudAya vizeSa) jANuM tyAMja AhAra mATe vicare te kunabA. - 6 gurU AdinI vizeSa bhakti karanArA kuLa (samudAya) te sthApanA kula. * e pramANe pArthastha sAdhu be prakAranA hovAthI je keTalAeka AcAryo pArthasthane sarvathA cAritra rahitaja mAne che te ayukta che. (prave. sAro vRttiH) 7 saMthArA mATe pATa vigere na male to varSARtumAM vAMsa vigerenA ghaNuM kakaDAone derIethI bAMdhI saMthAro karavo paDe, paraMtu tenI punaH baMdha choDIne paDilehaNa karavI joIe te kare nahi, te Rtubaddha pITha phalaka deza, athavA vAraMvAra zayana mATe saMthAro kare athavA saMthAro pAtharyo rAkhe athavA comAsA vinA pATapATalAdi vApare te paNa tulA upadeSa jANavo. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3 juM (pa avaMdanIya sAdhu) 107 heya ane sthApanA bhejI tathA prAkRtikAbhejI hoya te thiI vaNaja; ane pratikramaNa, paDilehaNa, svAdhyAya, bhikSAcaryA, dayAna, upavAsAdi, Agamana, nigamana, sthAna, besavuM, ane zayana karavuM e sarva sAdhu sAmAcArI kare nahi, athavA kare te - hInAdhika kare, athavA gurUnA vacanathI balAtkAra kare te herAthI javara jANa, e bane avaMdanIya che. che (avaMdanIya) kuzala sAdhunA 3 bheda kutsita (bhAThA) AcAravALe te kuzala sAdhu kahevAya, tene 3 bheda A pramANe che -" kAle viSNue bahumANe" e padavALI gAthAmAM kahelA 8 prakAranA jJAnAcAranI virAdhanA kare te ? jJAnakuzajanisaMkiya nikakakhiya e padavALI gAthAmAM kahelA 8 prakAranA darzanAcAranI virAdhanA kare te 2 navuM; tathA yaMtra maMtra kare, eka aMgamAM goLa nAkhIne bIjA aMgamAMthI kADhavA, athavA mukhamAMthI agni kADha, ityAdi camatkAra dekhADe, svapnaphaLa kahe, tiSa prakAze, bhUta bhAvIne lAbhAlAbha kahe, jaDIbuTTI kare, pitAnAM jAti kula prakAza kare, strI purUSAdinAM lakSaNa kahe, kAmaNa vazIkaraNa kare, snAnAdikathI zarIra vibhUSA kare, ityAdi aneka prakAre cAritranI virAdhanA karanAra te rU vAnnizITa jANo. e traNe avaMdanIya che, 1 sAdhune mATe AhAra rAkhI mUko te sthApanA. 2 tathA prAkRtikA bhajI te potAnA ISTa vA pUjya munine je ISTa - AhAra hoya te bahumAna pUrvaka vaherAvavo te kAmati. tenuM bhojana kare. 3 upAzrayamAM praveza karatI vakhate paga pramArjanAdi vidhi tathA nisIhI kahevAnI vidhi te mArA mana sAmAvA, 4 upAzrayamAMthI nikaLatI vakhate Avasahi kahevA vigerenI vidhi ta nirgamana sAmAcArI. 5 kAryotsargAdi vakhate ubhA rahevAnI vidhi te sthAna pAmavA. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI gurUvaMdana bhASya. 4 (avaMdanIya) saMsakta sAdhunA 2 bheda che guNa ane doSa e baMne vaDe saMsakta eTale mizra hoya te saMta kahevAya; jema gAya vigere pitAne khAvAnI TepalAmAM eThuM athavA sAruM bhejana khoLa kapAsIA vigere sarva mizra thayeluM khAya che, tema A saMsakta sAdhunA mULaguNa (25 mahAvrata), ane uttaraguNa (piMDavizuddhi-AhArazuddhi )rUpa guNemAM temaja tethI vyatirikta bIjA paNa guNAmAM ghaNA doSa prApta thacelA hoya che. tenA 2 bheda che te A pramANe-prANAtipAtAdi pAMca Azravayukta rasa gAravAdi 3( rasa-ddhi-zAtA ) gArava cukta, strI ane gRhayukta ItyAdi doSayukta hoya te zuM viSTa saMsA, ane pArthasthAdi pAse jAya tyAre tevA guNavALe thAya, ane saMvijJa sAdhuomAM vase tyAre jANe saMvijJa guNavALa hoya evA AcAravicAra rAkhe e pramANe jyAM jAya tyAM tevA prakArane AcAra pALe te garlAsTika saM. e bane avaMdanIya che. che 5 (avaMdanIya) yathANaMda sAdhunA aneka bheda che utsava prarUpaNA kare, pitAnI matikalpanA pramANe artha prarUpe, gRhasthanA kAryamAM pravarte, anya sAdhunA ke ziSyanA alpa aparAdhamAM paNa vAraMvAra krodha-Akroza kare, potAnI kalpanA pramANe Agamane artha vicArI vigaI vigerenA upabhegathI sukhazIla thaI vicare, traNa gArava yukta thAya, ityAdi aneka prakAranAM lakSaNavALo athAjhuM (eTale AgamanI apekSA vinA pitAnA Ide cAlanAra) sAdhu jANa, te jainadarzanamAM avadanIya ga che. e pArthasthAdi sAdhuone vaMdanA karavAthI kIrti ke karmanirjarA na thatAM kevaLa kAyaleza ane karmabadhaja thAya che. ( ityAdi vizeSa bhAvArtha Ava0 niyaMtimAM ghaNuM kahe che ) to paNa jJAna darzana cAritrAdikanA gADha kAraNe keI vakhate pA"sthAdikane paNa vaMdanA karavAnuM kahyuM che, tenuM kAraNa ke, pA. sthAdika sAdhue je ke cAritranA asaMbhavavALA che te paNa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3 juM (pa avaMdanIya sAdhu) 109 samyakatvathI bhraSTa thayelA na hoya; vaLI e prabhune veSa dharanAra che mATe sAdhu veSa dekhIne paNa pArthasthAdikane vaMdanA karavI emAM keTalAka kahe che, paNa tevA abhiprAyathI karelI vedanA paNa moTA. anarthavALI che; e saMbaMdhi ghaNI carcA Avazyaka niryatithI. jANavA jevI che. vaLI pramAdavALA pArvesthAdikane vaMdanA karavAthI te pramAdI sAdhumAM rahelAM sarve pramAdasthAne vaMdanIya thAya che, mATe pramAdI muni avaMdanIya che, temaja pArzva sthAdine saMga. karanArA sAdhuo paNa avaMdanIya che. prazna-paricayamAM AvelA sAdhuone te pArzva sthAdinAM lakSaNavALA jANI vaMdanA na karIe; parantu aparicita (ajA dhyA) sAdhu mahArAja gAmamAM padhAryA hoya te temane vaMdanA. karavI ke nahi ? uttara-pUrve paricayamAM nahi AvelA sAdhu mahArAjane pra-- thama te ucita vinaya ane vaMdanAdi karavA egya che, paraMtu * dasaNaparako sAvaya, carittabhaThe ya maMdadhamme ya / dasaNacarittaparako tamane parAkrama. emAM "maja ravAsthA Iti vacanAt (Ava0 niryukti). e gAthAno bhAvArtha-zrAvakamAM, koIka anavasthita sAdhumAM, ane pArthasthAdi sAdhuomAM darzanapakSa=samyakatva hoya che, ane paralokanI AkAMkSAvALA susAdhumAM to darzanapakSa (upalakSaNathI jJAnapakSa) ane cAritra pakSa e banne (traNe) hoya che. 1 A saMbaMdhamAM zrI Avazyaka niryuktimAM je upayogI carcA che tene saMkSipta sAra A pramANe. . ziSya prazna-adhyavasAyanI vizuddhithI A suvihita sAdhu che ane avizuddhithI A pArthasthAdi patita sAdhuo che, ema amo izvastha hevAthI oLakhI zakIe nahiM mATe ane te temane sAdhuveSa dekhIneja vAdanA karIe te ucita che. gurU uttara-je kevaLa sAdhuveSa dekhIneja vaMdanA karatA ho tyAre te jamAlI vigere jANItA mithyASTione paNa sAdhuveSa hovAthI, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI gurUvaMdana bhASya. ' zithila vihArI mAluma paDayA pachI te vaMdanAdi karavA yogya nathI. vaMdanA karavI paDaze, ane je evA spaSTa mithyAdraSTione sAdhuveSa chatAM vaMdanA nahi karo to kevaLa sAdhuveSa ja vaMdanIya che" ema zA mATe kaho cho ? ziSya prazna-jo vaMdanA karavAmAM sAdhuveSa mukhya na gaNIe to. chaghastha jIva sAdhu asAdhune kevI rIte jANe ? kaIka vakhata asAdhuo paNa kAraNasara sAdhuvatu pravRttivALA hoya che, ane koI vakhata suvihita sAdhuo paNa kAraNasara asAdhu sarakhI pravRttivALA hoya che, to e pramANe hovAthI munioe sAdhuSavALA munine joIne zuM karavuM ? guru uttara-aSTapUrva(=pUrve paricayamAM nahi AvelA-ajANyA) sAdhuone dekhI munioe abhyatthAnAdi satkAra avazya karo, jethI A avinIta che, ema AvelA sAdhuo na samaje ane kaSTa pUrva (prathama - jANavAmAM AvelA) sAdhuo ughatavihArI ane zItalavihArI ema be prakAranA che. tyAM ughatavihArIne abhyasthAna ane vaMdanAdi yathAyogya satkAra karo, ane zItalavihArIne te satkAra na karavo e utsarga mArga che; temane to koI gADha kAraNunA apavAdathI paryAya (brahmacarya)-pariSadUpurUSa-kSetra-kALa-ane Agamane vicAra karIneja lAbhAlAbha jANI vaMda- nAdi satkAra karavo yogya che. ziSya prazna-jema tIrthakaranI pratimAmAM tIrthakaranA guNa nathI, te paNa (tIrthakaranA guNanuM AropaNa karIne ) sAkSAt tIrthakara mAnIne vaMdana pUjA karIe chIe tema pArthasthAdi sAdhuomAM sAdhunA guNa nathI, to paNa sAdhunA guNanuM AropaNa karIne (sAdhu mAnIne) vaMdanA karIe to zuM ? gurU uttara-pratimAmAM te guNa ane avaguNa bane na hovAthI jevA guNavALI mAnavI hoya tevI mAnI zakAya, paraMtu pArthasthAdimAM to avaguNa vidyamAna che; tethI temAM guNanuM AropaNuM thAya nahi. jema khAlI pAtramAM je bharavuM hoya te bharAya, paraMtu koIpaNa eka vastuthI bharelA pAtramAM bIjI vastu na bharAya, mATe pratimAnuM draSTAnta A sthAne ghaTI zakatuM nathI. (ityAdi savistara carcA Ava. niryuktithI jANavI. ) Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4-5-6 6 (5 vaMdanIya, 4 adAtA, 4 dAtA) 111 gavata --have A gAthAmAM 5 vaMdanIya sAdhunuM ke zuM tAra kahevAya che - Ayariya uvajjhAe, pavatti there taheva rAyaNie / kiikamma nijaraTThA, kAyavvamimesi paMcaNhaM // 13 // | zabdArtha - nira=nirjarAne phari-e (eena), saTTA artha, mATe, nAthArtha AcArya-upAdhyAya-pravartaka-sthavira temaja rAtmika e pAMcane nirjarAne arthe vaMdana karavuM che 13 che mAvArtha-gaNanA nAyaka tathA sUtra artha banenA jANa ane arthanI vAcanA Ape te gAvA, tathA gaNanA nAyaka thavAne gya (nAyaka sarakhA), sUtra artha bannenA jANu paraMtu vAcanA sUtranI Ape te 35TcAca, sAdhuone kriyAkAMDa vigere mAM pravartAve te pravartA, munimArgathI kheda pAmatA ane patitapariNAmI thatA sAdhuone athavA pravartake sAdhune je mArgamAM pravartAvelA hoya te sAdhuo pAchA te mArgathI kheda pAmI patitapariNAmI thatA hoya to teone upadezAdi vaDe te mArgamAM sthira kare te athavA vRddhAvasthAvALA hoya te ravi, ane paryAyamAM vaDIla hoya te rAtnivA athavA ratnASiA kahevAya, temaja jALavavA paNa kahevAya. e pAMcamAM AcAryAdi cAra dIkSA paryAya vaDe nyUna heya * jJAna paryAya, dikSA paryAya, ane vayaparyAya e 3 prakAranA yathogya paryAya jANavA. 1 AvavRttimAM gaNAvacchedaka (gaNune) sthavira sAthe gaNyA che, ane bhASyanI avasUrimAM ratnAdhikanuM ja bIjuM nAma gaNAvacchedaka kahyuM che, tyAM gacchanA kArya mATe kSetra upAdhi AdikanA lAbhArthe vicaranAra ane sUtra tathA artha bannene jANanAra te jaNAvaze kahevAya. 2 je ke ratna eTale darzana jJAna ane cAritra (e 3 ratna)mAM adhika hoya te ratnAdhika kahevAya, parantu ahiM cAritraparyAyamAM jayeSTa Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI gurUvaMdana bhASya, te paNa teone dvAdazAvartavaMdana karmanI nirjarA mATe karavuM joIe; temaja e pAMcane anukrame vaMdana karavuM, keTalAeka AcAryo ema paNa kahe che ke-sarvathI prathama AcAryane, ane tyArabAda ratnAdhikSaNanI yogya maryAdAvaDe anukrame vaMdana karavuM eTale dIkSA paryAya adhika hoya tene paheluM vaMdana karavuM, (Ava0 ni vRtti) avatara-have vaMdana keNe na karavuM, eTale vaMdanA kenI pAse na karAvavI? te kahevAnuM (24 jaNa pAse vaMdana na karAvavA sabaMdhi) 6 zuM dvAra A gAthAmAM darzAvAya che. tathA 4 jaNe vaMdanA karavI te saMbaMdhi hasuM dvAra paNa darzAvAya che. mAya-piya-jiTThabhAyA,omAvi taheva savvarAyaNie / kizkamma na kArijA, cau samaNAI kuNaMti punno14|| | zabdArtha - ma=avama, vayAdikamAM laghu | (nA grahaNa mATe api vite paNa athavA mA- | zabda che.) tAmaha pitAmaha vigere ! rijhA (vaMdana) karAvavuM, nAthArtha -dIkSita mAtA dIkSita pitA, dIkSita chabhAI (moTebhAI) vigere, temaja vayamAM laghu hoya chatAM paNa eve te ratnAdhika evo artha mukhya hovAthI ratnAdhikane " dIkSA paryAya vaDe nyUna hoya to paNa (vAMdavA)" e artha saMgata nathI, kAraNa ke ratnAdhika to dIkSAparyAyavaDe adhika ja heya ema ahiM gaNeluM che mATe dIkSA paryAya vaDe nyUna evA cAra kahyA che. - 1 mAtAmaha vigerenuM grahaNa AvavRttimAM (vi= ) A zabdathI karyuM che, ane avasUrimAM mAtApitAnA upalakSaNathI karyuM che, [eTale mAtapitA kahevAthI mAtAmaha ( =mAtAnA bApa ) pitAmaha (bApanA bA5) vigere pAse paNa vaMdana na karAvavuM ]. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 7-8 muM (pa niSedha-4 aniSedha sthAna) 113 ratnAdhika (jJAnAdi guNavaDe adhika) e cAra jaNa pAse munie vaMdanA na karAvavI, paraMtu e 4 sivAyanA zeSa zramaNa Adika (sAdhu-sAvI-zrAvaka-zrAvikA) pAse vaMdanA karAvavI, eTale sAdhu Adika cAree vaMdanA karavI. A 14 che e 5muM tathA 6 huM dvAra kahyuM, mAvArtha-gAthArthavata sugama che, paraMtu vizeSa e che kesAdhu thayela mAtapitA ane jayeSabhAI vigere pAse (mAtAmaha pitAmaha vigere) pAse vaMdanA na karAvavI parantu gRhasthapaNumAM rahelA mAtAdika pAse vaMdanA karAvavI, tathA jJAnAdi guNamAM adhika evA ratnAdhika laghu hoya chatAM paNa vaMdanA na karAvavI te jJAnAdi guNanuM bahumAna che, ane te ucita vyavahAra che, gavataraNa--have A gALAmAM pAMca sthAne vaMdanA na karavI te pAMca niSedhasthAna saMbaMdhi 7 zuM dvAra kahe che, vikitta-parAhutte, a pamatte, mA kayAi vNdijaa| AhAraM nIhAraM, kuNamANe kAukAme a|| 15 // | zabdArtha - lipitta vyAkSita-vyagracitta, cA-kadAcita, kadI paNa para duttakaparADabhUkha hoya sumAne karatA hoya vmatte pramAdamAM heya ! rAme karavAnI icchAvA nAthArtha-gurU jyAre vyagra (ke dharma kAryanI ciMtAmAM vyAkuLa ) cittavALA heya, parADamukha (eTale sanmukha na 1 Ava niyuktimAM vaMdanA karanAra (vaMdana dAtA) sAdhuja heya ema kahyuM che te sAdhu sAmAcArIne aMge saMbhave che.. 2 avasUri Adi temAM paNa e khUTate ja kAra Ava0 niryuMtimAMthI lIdhe che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 gurUvaMdana bhASya, beThelA ) heya, krodha niMdrA vigere pramAdamAM vartatA hoya, AhAra nihAra karatA hoya temaja karavAnI IcchAvALA hoya tyAre kadI paNa vaMdanA na karavI, je 15 mAvArtha-gAthArthavata sugama che, parantu vizeSa e che kee pAMca vakhate vaMdanA karavAthI anukrame dharmane antarAya, vaMdananuM anivAraNa (=alakSya), kedha, AhArane attarAya ane nihAranuM anirgamana ( laghunIti vaDI nIti barAbara utare nahi te) ityAdi doSa prApta thAya che. (Avaka vRtti) tara-A gAthAmAM gurUne 4 sthAnake (prasaMge) vAMdaNAM devArUpa cAra aniSedhasthAnanuM 8 muM dvAra kahe che, pasaMte AsaNatthe a, uvasaMte uvttttie| aNunnavittu mehAvI, kiikammaM pauMjai // 16 // | zabdArtha - rUpisupasthita, | medAbuddhimAna #gvastu=anujJA mAgIne ; parana=praje, kare. nAthArtha-gurU jyAre prazAnta (avyagra) cittavALA hoya, Asana upara beThelA hoya, upazAnta (krodhAdi rahita) hoya, ane vaMdana vakhate ziSyane "deNu" ItyAdi vacana kahevA mATe upasthita-udyata (tatpara) hoya tyAre (e 4 prasaMge) buddhimAna ziSya gurUnI AjJA mAgIne vaMdana kare che 16 che bhAvArtha-gAthAvata sugama che, avataraNa-have 8 kAraNe vaMdanA karavAnuM 8 muM bAra kahe. vAya che.pddikmnne sajjhAe, kAussaggA-varAha-pAhuNae / soyA-saMvara, 3ttama(ca)Te ja jaMpaDyuM . 27 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 9 muM (gurUva`dananAM 8 kAraNa ) zabdoH--gAthAne anusAre gAthArtha:--pratikramaNamAM (mATe), svAdhyAyamAM, kAussaggamAM, aparAdha khamAvavAmAM, moTA sAdhu prAhuNA Ave . temane, A lAcanAmAM, saMvaramAM ( pratyAkhyAna mATe), ane uttama arthamAM ( eTale salekhanAdi mATe) gurUne vaMdana karavuM / 195 115 mAvArtha:--pratikramaNamAM cAravAra che e vAMdaNAM devAya che te pratimA mATe gurUvaMdana jANavuM, tathA gurU pAse vAcanA letI vakhate prathama gurUne 3 vAra vaMdana karavu' te svAdhyAya mATe jANavuM, tathA yogA vahana vakhate Ayakhila cheADI nIvInuM 5ccakhANa karavA mATe je kAussagga karavAnA hAya che te kAusagga karavA pahelAM gurUne vaMdana karavuM te hrAnaAEgna mATe jANavuM gurU pratye thayelA aparAdha khamAvavA mATe je prathama gurUvaMdana karavuM te aparAdha mATe jANavuM, tathA vaDIla sAdhu grAhuNA padhAre tyAre te prAhuNA sAdhune (sabhAgika arthAt sarakhI sAmAcArIvALA hAya te| gurUne pUchIne ane asabhAgika hoya tA prathama gurUne vaMdanA karIne pUche, ane gurU Adeza Ape te) vaMdanA karavI te prAduLA mATe jANavuM, tathA koi aticAra anAcAranuM AleAcanADhi prAyazcitta aMgIkAra karavu hoya tyAre gurUne prathama vadanA karavI te mAhoSanA mATe jANavu, vihAragamana samaye paNa je vaMdana te A bhedamAM aMtata thAya che. tathA ghaNA AgAravALA ekAzanAdi paccakhkhANane bhAjana karyA bAda ochA AgAravALuM karavuM' te divasacara paccakhANurUpa savara (=saMkSepa), athavA namukkArasahiya Adi laghu paccakhkhANa badalIne upavAsAdi moTuM paccakhkhANa karavuM' te * pavaNAnuM pavaiyAnuM ane paThana bAda kALa veLAnuM guruvaMdana te svAdhyAyanAM 3 vaMdana sAdhusAmAcArIthI jANavA yAgya che. 1 emAM mAhuNA muni laghu DeAya te te mAhuNA munieja vaMdana karavuM, ane mAhuNA jyeSTa heAya te mAhuNAne tatrastha laghu munie vaMdana karavuM e banne artha che. ( prava. sArA vRtti ) * AevanAAM vidhAIpAyaseminnAyAM iti Ava. vRtti vacanAt. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUvaMdana bhASya, . paNa saMvara (saMvaraNa) kahevAya, mATe te saMvaraeTale pratyAkhyAna karavA pahelAM gurUne vaMdanA karavI te pracAra mATe jANavuM, temaja anazana tathA saMlekhaNa (rU5 uttama artha) aMgIkAra. karavA mATe prathama gurUvaMdana karavuM te uttamArya mATe jANavuM, e. pramANe 8 kAraNe gurUne vaMdana karavuM, emAM pratikamaNanA 4 ane svAdhyAyanAM 3 e 7 vaMdana divasanA pUrvArdhanAM tathA uttarArdhanAM maLI 14 dhruvana che, ke je dareja karavA yogya che, ane zeSa kAryotsargAdikanAM vaMdane. tevA tevA kAraNa prasaMge karavAnAM hevAthI madhuvavaMto che, avatA--have A gAthAmAM ra5 (pacIsa) AvazyakanuM 20 zuM kahevAya che. do'vaNayamahAjAyaM, AvattA bAra causira tiguttaM / dupavesiganirakamaNaM, paNavIsAvasaya kiikamme // 18 // zabdArtha - savA=avanata namana | ja nirama=1 niSkramaNa mahAkAyaM yathAjAta (nikaLavuM) AvattA=Avarta. pAvIja pacIsa Tu-para-be praveza sAvara =Avazyaka nAthArtha- avanata, 1 yathAjAta, 12 Ava, 4 zIrSaka 3 guNi, 2 praveza, ane 1 niSkramaNa (nirgamana) e pramANe dvAdazAvartavaMdanamAM 25 Avazyaka che 18 cattAri paDikkamaNe, kiikammA tinni huti sajhAe / | mukhya mAra, vijA ghara dRti Ava. ni.120nA metAni dhuvAna kAda tivana nu mAi prati Ava0 vRtti Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 10 muM (vaMdananAM 25 Avazyaka) 117 - mAvAye avazya karavA gya kriyAo te sAvara kahevAya, te ahiM guruvaMdanamAM vaMdanasUtra belatI vakhate pacIsa Avazyaka sAcavavA gya che te A pramANe- 2 vana-guru mahArAjane pitAnI vaMdana karavAnI icchA pragaTa jaNAvavAne mATe chAmi tamAma vinAvaLiApa nidicApa eTalAM pAMca pada kahIne je kiMcita mastaka (sahita zarIra) namAvavuM te AvanAra kahevAya te pahelA vaM dana vakhate paheluM avanata, ane bIjIvAranA vaMdana vakhate bIjuM avanata paNa eja pAMca padanA uccAra pUrvaka jANavuM ? jathAnAta-ahiM ziSya cA=jevI rIte nAta eTale ja hato tevA AkAravALA thaIne guruvaMdana karavuM (eTale vAMdaNAne sUtrapATha bolo te janma sarakhI mudrA) te yathAzAta Avazyaka kahevAya. tyAM janma 2 prakAra che, eka saMsAramAyA rUpI strInI kakSAmAMthI (=saMsAramAMthI ) bahAra nikaLavuM te hanima, ane bIjo mAtAnI kukSimAMthI bahAra nikaLavuM te mavAna. e bane janmanuM ahiM prayojana che te A pramANedIkSA janma vakhate (dIkSA letI vakhate) jema calapaTTa (kaTivasa), joharaNa (e) ane mahepatti e 3 upakaraNa ja hatA tema dvAdazAva vaMdana vakhate paNa e 3 ja upakaraNa rAkhavAM, ane bhavajanma vakhate jema kapALe lAgelA be hAtha sahita jamyo hato tema gurUvaMdana vakhate paNa ziSya kapALe be hasta lagADI (aMjalI jeDI) vaMdana karavuM te banne prakAranA janmanA AkAravALuM ahiM 1 yAjJAti Avazyaka jANavuM 22 mI -(vaMdana sUtranA amuka padaccAra pUrvaka gurUnA caraNapara tathA mastake hAtha sthApavA-sparzAvavArUpa je ) kAyavyApAra vizeSa te sAva kahevAya, te 12 Avarta padanA nAmathI A pramANe - ho, 2 varSa, rU jAya saMad, ka ramannijjo me kilAmo appAkalaMtANaM bahusubheNa bhe divaso vaikvaMto sattA me, 1 navani, = rame e pahelA 6% Avarta pahelA e 6 AvartAmAM pahelA traNa Ava "ahe kArya kAya" e pramANe be be akSaranA gaNavA, temAM pahelA akSaranA uccAra vakhate Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI gurUvaMdana bhASya, vaMdana vakhate avagrahamAM praveza karIne karavAnA heya che, ane avagrahamAMthI nikaLIne punaH bIjA vaMdana vakhate paNa avagrahamAM praveza karIne eja 6 Avarta bIjI vAra karavAnA hevAthI 12 Avarta gaNAya che, kazI-ahiM zIrSa mAtra kahevAthI paNa gurU be vAra, kicita mastaka namAve, te gurUnAM be zIrSa, ane ziSya be vAra, vizeSa zIrSanamAve (be vAra e pada bolatI vakhate) te. ziSyanAM be zIrSavaMdana, e pramANe 4 zIrSavaMdana jANavAM, eTale je vaMdanamAM 4 zIrSanamana hoya te ja zIrSavaMdana jANavA ahiM keTalAka AcAryo be khAmaNA vakhatanAM be ane (be) saMphAsaM vakhatanAM be, e rIte cAre zIrSanamana ziSyanAM gaNe che, paratu gurUnAM nahiM, prasiddhimAM paNa ziSyanAM 4 zIrSanamana A matAMtare pramANeja gaNAya che, prazna--be avanatamAM paNa zIrSanamana che, ane A cAra zISamAM paNa zISa namana che to e be AvazyakamAM taphAvata zuM? be hathelI uMdhI karI gurUnA caraNe lagADavI, ane bIjA akSaranA u. cAra vakhate be hathelI catI karI pitAnA kapALe lagADavI, evA prakAranI traNa vAra hastaceSTA eja pahelA 3 Avarta gaNAya ane "saMkAsa" nA uccAra vakhate mastaka gurunA caraNe namAvavuM. tathA bIjA traNa Avarta jatA bhe, javaNi, jaje ca bhe" e traNa traNa akSaranA gaNavA, temAM pahelA ane trIjA akSaroccAra vakhate upara kahyA pramANe karavuM, ane madhya ane kSaranA uccAra vakhate catI karelI hathelIone gurUcaraNathI potAnA lalATa deza tarapha laI jatAM mArgamAMja (vacamAMja) sahaja aTakAvavI, eTale visAmo Apa, ahiM trIjA AvartamAM "saMkAsa" pada ane cethA. AvartAmAM khamaNijothI vaIka to sudhInAM pada kAyavyApAra pUrvaka thatA AvartamAM gaNAtAM nathI, te paNa sUtrano asmalita saMbaMdha darzAvavA mATe e pade AvartAnI sAthe Avazyaka vRtti AdimAM jema lakhyAM che. tema ahiM. paNa lakhyAM che, paraMtu Avarta to be be ane traNa traNa akSaranAja gaNavA. * 1 gurUthI ziSya 3 hAtha dUra rahevuM joIe, tethI te zA hAthanuM vaccenuM aMtarU vA kSetra te avaB. temAM gurUnI AjJA mAgIne ja praveza thaI zake. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 10 muM. ( gurUvaMdananAM 25 Avazyaka) 119 uttara:-avanata AvazyakamAM ziSyanA zISa namananI ane te paNa 'cit namananI mukhyatA che, ane zISa AvazyakamAM namana karatA sarva zISanI temaja ziSyanA vizeSa zISa namananI paNa mukhyatA che, e taphAvata che. ahi. vAmAma lamAsamano phevasiyaM varma e padAnA uccAra pUrvaka ziSyanA mastakanuM namana te 1 zIzI, ane adAve svAmami tuma e pramANe khelatA AcAryanuM kiMcit zISa namana te 2 jI gurUzISa, te pahelA vaMdana vakhate ane tevIja rIte khIjA vaMdana vakhate paNa 2 zISa gaNatAM 4 zISa Avazyaka gaNavAM, athavA koi sthAne ema paNa gaNAya che ke saMhAruM padAccAra vakhate ziSyanuM saMpUrNa (=gurUnA caraNa sudhInuM namana) te 1 zISa namana, ane sAmoma ghumA ityAdi pUrvokta pAccAra vakhate paNa ziSyanuMja tevu` s jI` zIrSanamana, te pahelA vadanamAM ane khIjA vaidanamAM ema be vAra gaNatAM zISyanAMja 4 zIrSa Avazyaka gaNavAM rupti-vaMdana karatI vakhate mananI ekAgratA te 1 mana gupti, vaMdana sUtranA akSaronA zuddha ane askhalita uccAra te 2 vacanapti, ane kAyAvaDe Avatta vigere (samyak prakAre kare parantu ) virAdhe nahi (=sadASa na kare) te 3 kAyagusi 2 praveza--pahelA vaMdana vakhate gurUnI anujJA (AjJA) laIne avagrahamAM prathama praveza karavA te pahelA praveza, ane avagrahamAMthI bahAra nikaLyA bAda mIjA vana vakhate paNa AjJA mAgIne praveza karavA te bIjo praveza ? niSphaLa--avagrahamAMthI bahAra nikaLavuM te niSkramaNa Avazyaka kahevAya, ane te e vaMdanamAM ( athavA e pravezamAM ) eka vakhataja hAya che, kAraNa ke pahelI vAranA vAMdaNAmAM avagrahane viSe praveza karIne tyArabAda 6 Avarta karIne AstiyApa 1 vadana vakhate Avatta karavA pahelAM avagrahathI mahAraja rahevAnuM, heAya che mATe be vaMdana vakhate e vAr avagrahamAM praveza karavAnA hAya che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurUvaMdana bhASya, e pada kahI turta avagrahamAMthI bahAra nikaLIne ubhA rahI zeSa sUtrapATha bolavAno hoya che, ane bIjIvAranA vAMdaNA vakhate te bIjIvAra praveza karIne bIjIvAranA 6 Avarta karI rahA bAda paNa avagrahamAM rahIne ja ubhA thai sarva sUtrapATha bolavAnuM hoya che, evo vidhimArga che, jethI praveza be vAra parantu nikaLavAnuM te ekavAraja hoya che, paraMtu bIjIvAra nikaLavAnuM hotuM nathI te kAraNathIja mAvaritApa e pada paNa bIjIvAra bolavAmAM AvatuM nathI. prazna-bIjIvAranuM vaMdanasUtra saMpUrNa bolI rahyA pachI paNa avagrahathI bahAra te nikaLavuM ja joIe, kAraNa ke zibane avagrahamAM vinA kAraNe rahevAnI AjJA nathI, to te vakhate bIjuM niSkramaNa kema na gaNAya ? uttara-e bIjuM niSkramaNa dvAdazAvartavaMdana karavA mATe nathI, temaja dvAdazAvarta vaMdanamAM vacagALe paNa nathI te kAraNathI e niSkramaNa dvAdazAvatta vaMdananA Avazyaka tarIke gaNAya nahiM e pramANe dvAdazAva vaMdanamAM pacIsa Avazyake avazya sA- . cavavA gya jANavA gavatara-pUrva gAthAmAM kahelA 5 AvazyakanI virAdhanA karavAthI vaMdananuM phaLa (kama nirjara ) na thAya te A gAthAmAM kahe che - kiikammapi kuNaMto, na hoi kiikmmnijraabhaagii| paNavIsAmannayaraM, sAhU ThANaM virAhato // 19 // zabdArtha - (4)pikapaNa sanna =kaI eka paNa uto karato TA sthAnane, Avazyakane parIkSA pacIsa ( Ava zyaka) mAMnA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 11 muM ( heApattinI 25 paDilehaNA ) 11 mAyAthe--guruvadana karatA evA sAdhu ( ane upalakSaNathI sAdhvI zrAvaka ane zrAvikA paNa ) e pacIsa AvazyakAmAM koi eka paNa Avazyakane virAdhatA chatA (jema tema karatA chatA ) vaMdanathI thatI ka nirAnA phaLano bhAgI thatA nathI ( eTale tene karmanI nijjA na thAya )* // 19 // mAvArtha:--gAthA vat sugama che. avatarH--have A gAthAmAM muhapattinI 25 paDilehaNAnuM 22 muM dvAra kahevAya che. dipiDileha egA, cha uDDa papphoDa tigatigaMtariyA / arakoDa pamajjaNayA, nava nava muhapatti paNavIsA 20 zabdA viddha draSTinI Dije =paDilehaNA, prati lekhanA 3 =U phos=5 phADA, prasphoTaka, khakheravI, uMcI nIcI karavI tiyaMtina=traNa traNane aMtariyA aMtarita, AMtare sonu=akhADA, AsphATaka, AkhATaka, aMdara levuM. pramALayA=pramA nA, 5 khkhADA. (ghasIne kADhavuM) nacAve?--1 draSTiDilehaNA, 6 9 papkoDA, ane traNa traNane AMtare 9 akhADA tathA 9 pramAnA ( eTale traNa traNa akhADAne AMtare traNa traNa `pramAnA athavA traNa traNa pramAnAne AMtare traNa traNa akhADA maLI 9 akhADA ane 9 pramAnA ), e pramANe muhupattinI 25 paDilehaNA jANavI // 20 // mAnArthaH--guruvaMdana karanAra bhavya prANIe prathama khamA 1 Iti acUriH 2 iti prava. sArA. vRttiH, ane dharmasaMgrahavRttiH Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 gurUvaMdana bhASya, samaNa daI gurunI AjJA mAgI paganA utkaTika AsanathI besIne manapaNe muhapattinI 25 paDilehaNA be hAthane be paganA AMtarAmAM rAkhI karavI, te 25 paDilehaNA A pramANe ? kaI hipa-muhapattinAM paDa ukheDI draSTi sanmukha tIThThI vistArIne draSTi sanmukha raheluM paheluM pAsuM draSTithI barAbara tapAsavuM, temAM je kaMI jIvajaMtu mAluma paDe to tene jayaNA pUrvaka yogya sthAne mUko. tyArabAda muhapattine be hAtha dharela upalo bhAga DAbA hAtha upara (jamaNA hAthavaDe) nAkhIne bIjuM pAsuM evI rIte badalI nAkhavuM ke prathama DAbA hAthamAM dharela dAbelo khUNe jamaNA hAthamAM Ave, ane bIjuM pAsuM draSTi sanmukha thaI jAya, tyArabAda te draSTi sanmukha thayelA bIjA pAsAne paNa pahelA pAsAvata draSTithI tapAsavuM, e pramANe, mahepattinAM be pAsAM draSTithI tapAsavA te draSTipatilehaNA jANavI. vada viaa ( =6 g4)-bIjA pAsAnI draSTi paDilehaNA karIne te kArya eTale tIThThI vistArelI evI mahApattine prathama DAbA hAtha taraphane bhAga traNa vAra khaMkheravo athavA nacAve te pahelA 3 rima kahevAya, tyArabAda (draSTi paDilehaNAmAM kahyA pramANe ) mahapattinuM bIjuM pAsuM badalIne ane draSTithI tapAsIne jamaNe hAtha taraphane bhAga traNa vAra khaMkheravA athavA nacAvavo te bIjA rU purima gaNAya, e pramANe karelA 6 purima teja 6 urvapakSeDA athavA 6 urvaprarphoTaka kahevAya. 3 be paga vALI bane ghuMTaNa uMcA rahe tevI rIte ubhA page bhUmithI. adhara besavuM te ahiM ukaDu Asana athavA utkaTikAsana jANavuM, ane muhapattipaDilehaNa vakhate be hAthane be paganI vacce rAkhavA. 1 utkaTikAsane besavuM te #Artha ane muhapattino tIrtho vistAra te vastrArthe ema banne prakAranI urdhvatA ahiM gaNAya. 2 mahepattine tIrtho vistArIne je purima eTale pUrva kriyA-prathama kriyA karavAmAM Ave che te uttama kahevAya. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 11 muM (mahepattinI 25 paDilehaNa) 13 1 moDA-upara kahyA pramANe purima thaI gayA bAda muhapattine madhyabhAga DAbA hAtha upara nAkhIne ghaDI vALe. madhyabhAgane cheDo jamaNA hAthe evI rIte kheMcI le ke jethI barAbara be paDanI ghaDI vaLI jAya, ane (te be paDavALI thayelI muhapatti ) draSTi sanmukha AvI jAya, tyArabAda turta tenA traNa (athavA be) vadhaTaka karIne jamaNA hAthanI cAra, aMgulIonA traNa AMtarAmAM bharAvavA-dAbavA, ane tevI rIte traNa vardhaTaka karelI muhapattine DAbA hAthanI hathelI upara hathe- lIne na aDe-ne spaze tevI rIte prathama traNa vAra khaMkheravA pUrvaka kAMDA sudhI laI javI, ane e pramANe traNa vakhata vacce vacce AgaLa kahevAtA poDA karavA pUrvaka traNa traNavAra aMdara levI te 9 akhoDA athavA 9 AkhoTaka athavA 9 AsphoTaka kahevAya. (temAM grahaNa karavAnuM hovAthI khaMkheravAnuM nathI.) pramArganA (ToDA)-upara kahyA pramANe pahelIvAra kAMDA tarapha caDhatAM traNa akhaDA karIne nIce utaratI vakhate hathelIne muhapatti aDe-sparze evI rIte (muhapattivaDe) traNa ghasarakA DAbI hathelIne karavA te pahelI 3 pramArjanA. tyArabAda (kAMDA tarapha caDhatAM 3 akhaDA karI ) bIjI vAra utaratAM 3 pramArjana, ane eja pramANe (vacce 3 akheDA karIne) puna: trIjI vakhata 3 pramAjane karavI te 9 pramAjanA athavA 9 pakheDA athavA 9 prasphoTaka kahevAya. ( upara kahelA 6 prasphoTaka te AthI jAdA jANavA, kAraNa ke vizeSataH e 6 udarvapaSphaDA. athavA 6 purima kahevAya che, parantu prasiddhimAM je kapaDA gaNAya che te te A 9 pramAjanAnuM nAma che ), 1 vadhU eTale strI jema lajajAvaDe zIrSanuM vastra mukha AgaLa laTakatuM-laMbAyamAna rAkhe che, tema muhapattinA 3 vaLane cAra aMgulIonA 3 AMtarAmAM bharAvI-dabAvI nIce gulatA-laMbAyamAna rAkhavA te rU vaTavA kahevAya. zrI prava0 sAro vRttimAM be vadhUTaka paNa karavA kahyA che, paraMtu te pracalita nathI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurUvadana bhASya. e 9 akhADA ane 9 pukhkhADA tenatina aMtariyA eTale paraspara traNa traNane AMtare thAya che, te A pramANe-prathama hathelIe caDhatA 3 akhkhADA karavA, tyArabAda hathelI uparathI utaratA 3 pukhkhADA karavA, tyArabAda punaH 3 akhkhADA, puna: 3 5khkhADA, puna: 3 akhkhADA, ane punaH pukhkhADA e anukrame 9 akhADA ane 9 pukhkhADA paraspara aMtarita gaNAya che, athavA "akhkhADAnA AMtare pukhkhADA " ema paNa gaNAya che. 114 e pramANe ahiM muhapattinI 25 paDilehaNA graMtha vadhavAnA bhayathI atyaMta sakSipta rIte kahI che, mATevistArAthIe anya graMthAthI temaja cAlu gurusa'pradAyathI paNa vizeSa vidhi avazya jANavI, kAraNa ke saMpradAyathI vidhi jANyA athavA joyA vinA muhapattinI yathArtha paDilehuNA karI zakAya nahi. tathA muhapattinI paDilehaNA vakhate 25 khela paNa ( spaSTa uccArathI kheAlavA nahiM parantu ) manamAM ciMtavavAnA kahyA che. vRtti muddapattinI ra9 "kiTTA * prava. sArA. vRtti tathA dharmasaMgraha vRttimAM pukhkhADAnA AMtare akhkhADA kahyA che. te paNa akhkhADAnA AMtare pukhkhADA kahevAmAM paNa virAdha nathI, kAraNa ke kArabhathI gaNIe teA akhkhADAnA AMtare 5khkhADA, ane cheDethI gaNatAM pukhkhADAnA AMtare akhkhADA ane sAmudAyika gaNatAM paraspara aMtarita gaNAya. 1 muhapatti zveta vastranI 1 veMta ja aMgula pramANunI samacerasa joIe, ane tenA 1 cheDA (cAlu rIti pramANe ) baMdhAyalI kAravALA joIe, te kAravALA bhAga jamaNA hAtha taraph rahe evI rIte pahelI barAbara ardhabhAganI 1 ghaDI vALIne punaH bIjI ghaDI upalA bhAgamAM Azare be aMgula paheALI draSTi sanmukha pADavI, jethI upara be aMgula jeTalA bhAgamAM 4 paDa ane nIce cAra aMzula jeTalA bhAgamAM ke paDa thAya. tathA caravaLe! dazIe sahita 32 aMgUla rAkhavA, jemAM 24 aMgulanI dAMDI ane 8 aMkulanI dazIe hAya. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra dvAra 12 muM (zarIranI 25 paDilehaNA) 15 muhapattinI kramavAra 25 paDilehaNA vakhate kramavAra citavavA yogya bela A pramANe- kaI paDilehaNA vakhate? kayA bola ! paheluM pAsu tapAsatAM 1 2 1o. bIjuM pAsu tapAsatAM artha-tattva karI sadarahuM la pahelA 3 purima vakhate samakita mehanIya, mizra 0 mithyAtva me. pariharU (3) ( bIjA 3 purima vakhate kAmarAga-sneharAga-draSTi rAga parihare (3). pahelA 3 akheDA karatAM sudeva-sugurU-sudharma AdaraM (3) ( pahelA 35khADA karatAM kudeva-kugurUkudharma parihar(3) bIjA 3 akhADA karatAM jJAna-darzana-cAritraAdar(3) bIjA 3 vakhoDA karatAM jJAna-darzana-cAritra virAdhanA * pariharU (3) trIjA 3 aoDA karatAM managupti-vacanaguNikAya gupti AdarU (3) (trIjA 3 pakheDA karatAM manadaMDa-vacana-daMDa-kAyadaMDa 5 riharaM (3) Ta gavatapa-have A gAthAmAM zarIranI pacIsa paDilehaNAnuM phara 6 tAra kahe che, pAyAhiNeNa tiya tiya, vaameyrbaahu-siis-muh-hiye| aMsuTTAho piTe, cau chappaya dehapaNavIsA // 21 // zabdArtha - vANi =pradakSiNA pramANe | vipadaya upara vAma=DA ci=jamaNe (DAbAthI itara) =Uda, upara vA=hAtha mANo nIce Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI gurUvaMdana bhASya, mAthAze-pradakSiNAnA krame prathama DAbA hAthanI, tyArabAda jamaNA hAthanI, mastakanI, mukhanI ane hRdaya (chAtI)nI traNa traNa paDilehaNa karavI, tyArabAda banne khabhAnI upara tathA nIce pIThanI prArthanA karavI te 4 paDilehaNA pIThanI ane tyArabAda 6 paDilehaNa be paganI; e pramANe zarIranI pacIsa paDilehaNa jANavI che 21 che che puruSanA zarIranI 25 paDilehaNA bhAvArthajamaNA hAthamAM vadhUTaka karelI muhapatti vaDe prathama DAbA hAthanA madhya jamaNA ane DAbA bhAgane anukrame pramAje te vAmamunAnI rU paDilehaNa jANavI, tyArabAda muhapattine DAbA hAthamAM vadhUTaka karI jamaNA hAthanI (DAbA hAthanI jema) traNa pramAjIne karavI te rakSimunAnI rU paDilehaNA, tyArabAda vadhUTaka chUTA karI daI be hAthathI be cheDe grahaNa karelI muhapatti vaDe mastakanA madhya dakSiNa (jamaNA ) ane vAma (DAbA) bhAgane anukrame pramAvA te SanI rU paDilehaNa, tyArabAda eja krama pramANe junI rU tathA hRcanI 3 maLI pAMca aMganI 15 paDilehaNa thaI, tyArabAda mahapattine jamaNA hAthamAM laI jamaNA khabhA uparathI pheravIne vAMsAne-pIThane jamaNe bhAga ( =jamaNAne upale bhAga) pramArja te pIThanI pahelI paDilehaNa jANavI tyArabAda muhapattine DAbA hAthamAM laI DAbA khabhA uparathI keravI pIThano DAbo bhAga (DAbA vAMsAne Uparale bhAga) prabhAva te pIThanI bIjI paDilehaNa jANavI, tyArabAda teja DAbA hAthamAM rAkhelI muhapattine jamaNA hAthanI kakSA ( jamaNI kakha) sthAne pheravIne jamaNu vAMsAne nIcene bhAga pramAje te pIThanI athavA cAlu rIti pramANe kAkhanI trIjI paDilehaNA jANavI tyArabAda muhapatti jamaNA hAthamAM laI DAbI kakSA (kakha) 1 pIThanI e 4 pramArjanA prasiddhimAM be khabhAnI ane be kakSAnI paDilehaNuM gaNAya che, tenuM kAraNake mahepattine prathama tyAMthI ja pheravIne laI javAnI hoya che mATe evI prasiddhi saMbhave che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 12 muM (zarIranI rapa. paDilehaNa) 127 nA sthAne pheravI DAbA vAMsAnI nIceno bhAga pramArja, e pramANe nI vAMsAnI ja pramArjana thaI. e ja paDilehaNAne 2 khabhAnI ane 2 pIThanI paDilehaNA gaNavAne vyavahAra prasiddha che. tyArabAda caralA athavA evA vaDe prathama jamaNA pagane madhyabhAga-jamaNe bhAga-DAbo bhAga anukrame pramArja, tyArabAda eja rIte DAbA paganI paNa 3 prArthanA karavI. e pramANe pAnI 6 pramArjanA thaI, jethI sarva maLI zarIranI 25 paDilehaNA karavI. (zrI prava0 sArevRttimAM te paganI 6 paDilehaNuM muhapattithI karavAnI kahI che paraMtu mukha AgaLa rAkhavAnI muhapattine page aDADavI yogya na hovAthI ghA athavA caravaLA vaDeja paganI paDilehaNa karavAne vyavahAra che.) che strInA zarIranI 15 paDilehaNA che strIonuM dadaya, tathA zIrSa, tathA khabhA vasUvaDe sadA Avata (DhAMkelA) hoya che, mATe te traNa aMganI (anukrame 3-3-43) 10 paDilehaNA hoya nahi, mATe zeSa (be hAthanI 3-3, mukhanI 3, ane be paganI 3-3 e) 15 paDilehaNa strIonA zarIranI hoya che, temAM paNa pratikramaNa vakhate sAdavajInuM zIrSa khulluM rahevAne vyavahAra hevAthI 3 zIrSa paDilehaNu saha 18 paDilehaNu sAdhvIjIne hoya che). e zarIranI pacIsa paDilehaNA vakhate paNa pacIsa bola manamAM ciMtavavAnA kahyA che. - 1 pravRttimAM tevo vyavahAra dekhAya che. prava, sAreane dharma saM0 nI vRttimAM te sAdhvIjInI 18 paDilehaNuM kahI nathI, phakta strInI 15 paDilehaNA kahI che. parantu bhASyanA jJAvi. sU0 kRta bAlAvabedhamAM kahI che. * te pacIsa bola A pramANe anukrame jANavA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mmmmmmmmmm 128 . zrI gurUvaMdana bhASya, veta :-pUrve kahelAM pacIsa Avazyaka vigere vidhi. pUrvaka karavAthI zuM phaLa thAya? te A gAthAmAM darzAve che- Avassaesu jaha jaha, kuNai payattaM ahINamairittaM / tivihakaraNovautto, taha taha se nijjarA hoi // 22 // | zabdArtha - alIgaahInA saMpUrNa a- | suthAroHupaga vALo () sAtti-adhika (nahi). | jo tene nAthArtha je jIva guruvaMdananAM pacIsa Avazyakane viSe (temaja upalakSaNathI muhapattinI ane zarIranI paNa pacIsa pacIsa paDilehaNAne viSe) traNa prakAranA karaNa vaDe (mana vacana kAyA vaDe) upayukata-upayogavALo thaIne jema jema anyanAdhika (3) DAbA hAthanA 3 bhAga paDilehatAM(3) hAsyaratiarati pariharuM (3) jamaNA hAthanA , (3) bhaya-zAka-durgachA pariharuM (3) mastakanA (3) kRSNa lezyA-nIla zyA kApotalepariharuM (3) mukha uparanA ,, (3) rasagArava-RddhigArava-zAtA gA. pariharuM (3) hRdayanA (3) mAyAzalya-niyANazami thyAtvaza0 pariharuM (4) 2 khabhAne 2 pITha maLI 4 bhAga, (4) krodha-mAna-mAyA-lobha. pariharuM (3) jamaNuM paganA 3 bhAga , | (3) pRthvIkAya-akAya teukAya nI rakSA karUM. (3) vAyukAya-vanaspatikAya-vasa (3) DAbA paganA ,, , kAyanI jayaNuM karuM. 25 ra5 bola, Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 13 muM (vaMdanamAM TALavA yogya 3ra deSa) 1ra9 (nyUna nahi tema adhikSaNa nahi e yathAvidhi) prayatna kare tema tema te jIvane karmanI(ghaNI)adhika adhika nirjara thAya (ane upaga rahita avidhie hInAdhika kare to te muni paNa virAdhaka jANavA) rarA bhAvArtha-gAthArthavata sugama che. vitaraNa have A 3 gAthAmAM guruvaMdanamAM (dvAdazAva vaMdanamAM) TALavA yogya 3ra doSanuM zarU kuM dvAra kahevAya che dosa aNADiya thar3hiya, paviddha paripiMDiyaM ca ttolgii| aMkusa kacchabhariMgiya. macchuvvattaM maNapauTuM // 23 // veiyabadhya bhayaMta, bhaya gArava mitta kAraNA tinnaM / paDaNIya ruTu tajiya, saDha hIliya vipliuNciyy||24|| dimadiDaM siMga, kara tammoaNa aliddhaNAliddhaM / UNaM uttaracUlia, mUaM Dhakura cuDaliyaM ca // 25 // zabdArtha -gAthArthane anusAra jAthA anAdata (anAdara) deza-stabdha Sa-viddha dipa-paripiDita doSa lagati cheSa-aMkuza Sa-karachariMgata cheSa- vRtta ane praduSTa deSa-vedikabaddha Sa-bhajata 3 1 dharmAnuSThAna te jeTaluM adhika thAya teTaluM zreSThaja gaNAya, e vAta jo ke satya che, paraMtu te aniyata vidhivALA dharmakAryone aMge samajavuM, ane niyata (maryAdita) vidhivALA dharmakAryomAM-dharmAnukAnomAM to je vidhi maryAdita karI hoya te vidhithI kiMcit nyUnatA temaja kiMcita adhikatA paNa na thavI joIe, kAraNa ke tethI vidhimAga anavasthita thatAM dharmane paNa viccheda thavAne prasaMge upasthita thAya. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rerA 3 0 36 130 zrI gurUvaMdana bhASya. pa-bhaya deva-gIrava (gera) -mitra rASa-kAraNa - staSa-pratyanI SaSTha patati doSa-zo - hAlata paricita pa-venTa rASa-goSa-kara -(tabhecana kara mecana AzliSTa anAzliSTa - na rASa-uttaracUDa (uttara cUlikA) pa-mUka zeSa- rASaane cuDaliMka zeSa (e 3ra doSa TALI guruvaMdana-dvAdazAvarta vaMdana karavuM) ArakArakArapA bhAvArya-gurUvaMdanamAM TALavA yogya 3ra doSanuM kiMcita svarUpa kahevAya che te A pramANe- 1 sanAta (anAdara) -anAdaraNe saMbhrama (eTale cittAnI utsukatA) sahita vaMdana karavuM te, (ahiM ADhA=Adara te hita hevAthI aNADhiya doSa kahevAya che.) 2 7 --mada (jAtimada vigere mada) vaDe stabdha -akakaDa-abhimAnI thaI vaMdana kare te. rU ravindra -vaMdanA asthAne choDIne eTale adhUrI rAkhIne bhADatanI peThe nAsI jAya che. A doSavALuM vaMdana anupavAra caMdrana kahevAya che. 1 vAyu AdikathI nahi namatuM aMga TUlya tatha, ane abhimAnathI nahi namavuM te mAvahatadhe tenA 4 bhAMgA A pramANe-(1) dravyathI stabdhabhAvathI astabdha, (2) bhAvathI stabdha-vyathI astabdha, (3) dravyathI stabdha-bhAvathI paNa stabdha, ane (4) dravyathI astabdha ane bhAvathI paNa astabdha. e cAra bhAMgAmAM jo bhaMga zuddha che, ane zeSa traNa bhaMgamAM bhAvathI stabdha to azuddhaja che, tathA dravyathI stabdha te (pahele bhAMge) zuddha ane (trIje bhAMge) azuddha paNa hoya. 2 prathama praveza Adi sAcavavA yogya sthAne adhUrAM rAkhIne nAsI javuM te asthAne choDavuM gaNAya, 3 bhADatI gADAvALo koIka vyApArInAM vAsaNe bIjA nagarathI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 13 muM (vaMdanamAM TALavA yogya 3ra daSa) 131 che kiMDita -ekatra thayelA ghaNuM AcAryAdikane jAdI jAdI vaMdanAvaDe na vAMdatAM ekaja vaMdanAthI sarvane vAMde te athavA AvartIne ane sUtrAkSane yathAyogya jAdA na pADatAM bhegA karI nAkhI vaMdanA kare che. athavA be kukSi upara ( =keDa upara DAbe jamaNe) be hAthe sthApavAthI piMDita (=bhegA ) thayelA hAtha paga pUrvaka vaMdana kare te. e 3 artha jANavA 5 ToDhati ropa-Tala eTale tIDa tenI mAphaka (vaMdana karatI vakhate) pAchA haThe, ane AgaLa (sanmukha) khase, e pramANe AgaLa pAchaLa phadakA mArate vAMde te 6 saMpurA -hAthIne jema aMkuzathI yathAsthAne laI javAya athavA besADAya che, tema ziSya paNa vaMdanAthe AcAcaMne hAtha athavA kapaDuM jhAlI-kheMcI yathAsthAne lAvI athavA besADI vaMdanA kare che, athavA rajoharaNane aMkuzanI peThe be hAthe jhAlI vaMdanA kare che. anya AcAryo kahe che ke aMkuzathI hasti (nAzIrSa)nI peThe (vaMdana karatI vakhate) zISane nIcuM uMcuM karavuM te, ema traNa artha jANavA, 7 darariMjita -kacchapa eTale kAcabo, tenI peThe rigate eTale abhimukha (sanmukha) ane pazcAtamukha kiMcita zarIrane caLAyamAna karato vaMdanA kare, eTale ubhA rahIne te vyApArIne tyAM lAvyo. vyApArIe kahyuM huM vAsaNo utAravAnuM sthAna dekhuM teTalIvAra jarA bhaje, tyAre bhADutIe kahyuM bhADuM nagara sudhI lAvavAnuM TharAvyuM che, paraMtu thobhIne tamArA batAvelA sthAne vAsaNo utAravAnuM TharAvyuM nathI, ema kahI asthAneja te vAsaNo ThAlavI cAlyo gayo tema. 1 e trIjo artha dharmasaMgrahavRttimAM kahelo lakhyo che. * bIjo artha AvavRtti tathA bhASyAvacUrimAM paNa che, te paNa prava0 sAro vRttimAM e bIjA ane trIjA artha mATe paNa "suvAnusArI nathI mATe tattva bahu mRtagamya " kahyuM che. dharma saM0 vRttimAM traNe artha kahyA che. + kAcabo pitAnI Dokane pIThamAMthI vAraMvAra bahAra kADhe che ane punaH pAcho kheMcI le che te kAcabAnuM riMgaNa kahevAya. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI gurUvaMdana bhASya. "tirasannayarAe " ItyAdi vaMdanAkSara bolatI vakhate, ane besIne "aho kAyaM" ItyAdi akSara bolatI vakhate zarIrane gurU sanmukha ane pazcAta-potAnA tarapha ubhA ubhA temaja beThAM beThAM hiDalAnI peThe halAvyA kare te.. ( 8 mahuvRtta ro-masya (mAchaluM) jema jaLamAM uchALe bhAratuM zIdhra upara Ave che, ane punaH nIce DUbatI vakhate pitAnuM zarIra ulaTAvI zIghA DUbI jAya che, tema ziSya paNa uThatI ane besatI vakhate ekadama uchaLavA sarakhe zIgha UThe ane bese te masthavRtta athavA mati doSa kahevAya athavA masya jema uchaLIne DUbatI vakhate zarIra ekadama pheravI-palaTAvI nAkhe che, tema ekane vaMdanA karato puna: (pAse-paDakhe vA. pazcAta beThelA) bIja AcAryAdikane vAMdavA mATe tyAMne tyAM ja beThA chate pitAnuM zarIra ekadama ghumAve pheravI de, parantu jayaNAthI uThIne tyAM na jAya te mAhyAvarta doSa paNa A doSamAM ja aMtagata che. ahiM mAsyanuM udadhRta eTale UMcuM uchaLavuM ane "Ava eTale zarIrane goLAkAramAM parAvartavuM-pheravI devuM-ghumAvavuM e zabdArtha che. 9 manAvu -vaMdanIya AcAryAdi ke guNavaDe hIna 'heya te te hIna guNane manamAM lAvI asuyA sahita (arUci pUrvaka) vaMdanA kare che, athavA Atmapratyaya ane parapratyayathI utpanna thayelA maneSa pUrvaka vaMdanA kare che, 10 vivAddha roSa e jAnu (ghuMTaNa) upara be hAtha sthApIne, athavA be jAnunI nIce be hAtha sthApIne, athavA be jAnunA paDakha be hAtha rathApIne, athavA be hAtha kheLAmAM rAkhIne, athavA eka jAnune be hAthanI vacce rAkhIne ema pAMca prakAre vaMdanA kare te pAMca prakArane vedikAbaddha doSa jANe, (ahiM vedikA eTale hAthanI racanA-sthApanA te vaDe baddha eTale yukta te vedikAbaddha doSa), 1 gurue ziSyane pitAne kahyuM hoya to Atmapratyaya, ane ziSyanA mitrAdika AgaLa ziSyane rUbarUmAM kahyuM hoya to paraprayatyaya manaH pradeSa jANuM. (pravo sAre vRttiH ) Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 13 muM (vaMdanamAM TALavA yogya 3ra doSa) 133 22 magata -A gurU mane bhaje che eTale seve che, (eTale mArI sArI rIte baradAsa kare che ) mane anusare che, temaja AgaLa paNa mane bhajaze ( =anuvartaze-mArI sevA baradAsa karaze ) evA abhiprAyathI vaMdanA karavI; athavA he gurUjI ! ame tamane vaMdanA karatA ubhA chIe ema kahevuM te 22 mAM pa-vaMdanA nahiM karuM te gurU mane saMghathI, kulathI, gacchathI athavA kSetrathI bahAra karaze (kADhaze) evA bhayathI vaMdanA karavI te, zarU mitrI roSa AcArya mArA mitra che, athavA AcAya sAthe mAre mitrI mitratA) thaze ema jANIne vaMdana karavuM te 24 rava --sarva sAdhuo jANe ke A sAdhu vaMdanAdi sAmAcArImAM ati kuzaLa che, evA garvathI-mAnathI Avatta vigere vaMdanavidhi yathArtha kare te. 29 sArA vaka-jJAna darzana ane cAritrane lAbha e traNa kAraNa vajIne zeSa vastra pAtra AdinA lAbhanA kAraNathI vaMdana karavuM te. (ahiM jJAnAdikanA lAbhane je ke kAraNadoSamAM gaNya nathI to paNa lokamAM pUjA mahatvAdi mATe jJAnAdi traNenA lAbhanI icchA paNa kAraNadaSamAM gaNAya.) 2 tera -vaMdanA karavAthI mArI laghutA jaNAze evA abhiprAyathI chAne chUpo rahI vaMdana karI levuM, athavA koI dekhe na dekhe tema utAvaLathI karI levuM te tena (eTale coravata chAne ane utAvaLavALe) deSa paNa 27 pratyenI -paMdaramI gAthAmAM kahelA vaMdanA nahi karavAnA avasare vaMdanA karavI te. 28 -gurU ropAyamAna hoya te vakhate vaMdana karavuM athavA pate roSamAM-dhamAM vartatAM vaMdana karavuM te banne rIte aSTa doSa jANa 1 A artha je ke 17 mA pratyenIkanA eka avayavamAM antargata (gaNapaNe rahyo) che, te paNa ahi reSanI mukhyatAe mukhya gaNune kahyo che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI gurUvaMdana bhASya, - 21 varSanA vo-"he gurU ! kAchanA mahAdeva sarakhA tame na vAMdavAthI reSa karatA nathI, tema vAMdavAthI prasanna paNa thatA nathI, mATe ame vAdIe ke na vAMdIe te badhuM tamAre mana saramuMja che" ema (vacanathI) tarjanA karatA vaMdana kare che, athavA aMguli Adika vaDe ( kAyAthI ) tarjanA karato. vaMdana kare che. 20 ra -vaMdana te vizvAsa upajAvavAnuM kAraNa che, ema mAnI lekamAM vizvAsa upajAvavAnA abhiprAyathI yathArtha vidhi sAcavI vaMdanA kare te. (ahiM zaTha eTale paTa bhAva jANa.) athavA mAMdagI vigerenuM bahAnuM kADhI yathAvidhi vaMdanA na kare te paNa zahadoSa jANo rara horjita roka-he gurU ! tamane vAMdavAthI zuM? ItyAdi vacanethI helanA avajJA karate vaMdana kare te. rara lisTa(f)vira-jeDI vaMdanA karIne vacce dazakathAdi vikathAo kare che. enuM viparicita nAma paNa che, 2rU draSTi ra-ghaNu sAdhuo vaMdana karatA hoya te vakhate keI sAdhunI othe ADamAM rahIne athavA aMdhArAmAM gurU na dekhe tyAre vaMdanA karyA vinA ubhe rahe athavA besI rahe, ane gurU dekhe ke turta vaMdana karavA mAMDe che.' ra -pazunAM be ziMgaDAM jema mastakanA DAbA jamaNe be bhAgamAM hoya che, tema ahiM potAnA lalATanA be paDakhe vaMdana kare che, arthAta " aho kAya kAya ? e padonA uccAra vakhate lalATanA madhya bhAge be hAtha (nI aMjali) * e zabdamAM "vi" ane "pari" e be upasarga che. ane kuMca dhAtuthI banato kucana zabda alpa karavAnA arthavALe che jethI kuMcita=alpakRta-adhakRta vaMdanA. 1 soLamA stana deSamAM draSTAkarNa kahela che te lokavaDe draSTAdraSTa che, ane A trevIsamA deSamAM gurUvaDe draSTAdraSTa ziSya jANavo. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 13 muM (vaMdanamAM TALavA yogya kara deSa) 135 sparzI lagADI Avarta (vA vaMdana) na karatAM lalATanA DAbA jamaNuM e be paDakhe hAtha lagADI vaMdana kare te IMga doSa, ra0 ra vaSa-A vaMdana karavuM te paNa arihaMta bhagavaMta rUpI rAjAne vA gurUne kara che ema samajI vaMdana karavuM te, ra6 mo vana -sAdhu thavAthI lAkika (rAjAnA) karathI te chUTayA, paraMtu arihaMtarUpI rAjAne (vAMdaNAM devArUpI) karathI hajI chUTA thayA nathI, ema kara cukavavA sarakhuM samajI vadana kare te. ra7 AzikSaNa sagi -aha kArya kAya ityAdi 6 Avarta karatI vakhate be hAtha rajoharaNane ane mastake lagADavA-sparzavA joIe, te yathAvidhi ne sparze te (sAMDhig= sparza, anAdi asparza) te doSarUpa che. ahiM sparzanA 4 bhAMgA thAya che temAM pahelo bhAga zuddha che te A pramANe (1) be hasta vaDe rajoharaNane sparze-ane mastakane sparza (zuddha) (ra) by | by sparze che 5) nay (g (3) jy jy jy - jy jy - jy ( | | | na 5 - By 5, ne , ra8 jUna -vaMdanasUtranA vyaMjana (=akSara), abhilApa (pada-vAkya), ane Avazyaka (je pUrve pacIsa kahyAM che te) nyUna kare, paNa paripUrNa na kare te. ra6 3ttara (uttara sTiA ) - uttara eTale) vaMdana karyA pachI paryanta (cUDa eTale ucI zIkhA te sarakhA) meTA sAda patthaNa vaMdAmi" e cUlikArUpe adhika kahevuM che. * * rU -mUka-mUMgA manuSyanI peThe vaMdana sUtranA akSare ; AlApaka ke AvartAne pragaTa uccAra kare nahi, paraMtu moDhe gaNagaNIne athavA manamAM belI-vicArIne vaMdana kare te rUra hara ghaNA meTA sAde bolIne vaMdana kare te. rUra juhasTi voncuDalika eTale baLatuM uMbADIyuM, te jema cheDAthI dharIne goLa bhamAvAya che (bALake bhamAve che), (4) , Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrI gurUvaMdmana bhASya. ' tema rajoharaNane cheDethI dharIne bhamAvatA vaMdana kare te, athavA hAtha lAMkhe. karIne vaMdana karUM chuM" ema kahetA chatA vana kare te, athavA hAtha lAMbA karI bhamAvatA chatA " sarvAMte vAMdu chuM " ema kahI vaMdana kare te. e traNa artha jANavA avatarLa--pUrva traNa gAthAmAM je batrIsa dASa kahyA, te khatrIsa dASa rahita vaMdana karanArane zuM phaLa thAya ? te A gAthAmAM darzAve che-- battIsaMdosa parisuddhaM, kiikammaM jo pauMjai guruNaM / so pAvai nivANaM, acireNa vimANavAsaM vA // 26 // zabdA ko je sAdhu paraMna=kare, pradyu je. atti=zIdha gAthArtha--je sAdhu ( sAdhvI zrAvaka ke zrAvikA) gurUne atrIsa dASa vaDe atyaMta zuddha (=atrIsa dAja rahita) kRtikarma ( =dvrAdazAvavaMdana) kare te sAdhu (vigere) zIghra nirvANa-mAkSa pAme athavA teA vimAnamAM vAsa (vaimAnika devapaNuM) pAme ArakA mAvA2e gAthAvat sugama che. = gavatarA--gurune vaMdana karavAthI 6 guNa utpanna thAya che te saMbaMdhi o nuM dvAra kahevAya che-- iha chacca guNA viNao-vayAra mANAibhaMga gurupUA / titthayarANa ya ANA, suyadhammArAhaNA'kiriyA // 27 // zabdA-gAthAne anusAre gAyAyaM:--ahi' ( gurUne vaMdana karavAmAM) cha guNa thAya che te A pramANe-- Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 14 muM (vaMdanathI 6 prakAranA guNa) 137 (1) vinopavAra eTale vinaya guNa utpanna thAya che. (2) mAnAmaMA eTale abhimAna ahaMkAra vigereno bhaMga-nAza thAya che. (3) gupUnA gurUjananI samyak pUjA (=satkAra) thAya che, (4) zrI tIrthakara bhagavatanI sAkSAnuM sAdhana eTale AjJAnuM pAlana thAya che, (5) kRtadharmanA mAdhanA thAya che, ane paraMparAe (6) triyA eTale siddhi thAya che. zaraNA bhAvArtha-gAthArthavata sugama che. paraMtu vizeSa e che ke vaMdana karavAthI je 6 prakAranA guNa kahyA che, tema gurune vaMdana ne karavAthI 6 prakAranA doSa paNa kahyA che te A pramANe - mANo aviNaya khisA, nIyAgoyaM abohi bhvvuddh'ii| manamaMte cholI, [ gvuM sahanacarathama i I ] dha saMvRtti - vinaya teja upacAra=ArAdhanAno prakAra te vinayapavAra. 1 abhimAna rahita vinItapaNe vaMdana karavAthI ja sakhya gunA gaNAya che. che mATe 2 "vinaya te dharmanuM mULa che" evI tIrthakara bhagavaMtanI AjJA 3 vaMdana pUrvakaja zruta grahaNa karAya che mATe vaMdana karavAthI purAnI mAdhanA thAya che. 4 guru vaMdanathI paraMparAe siddhipadanI prApti thAya che te saMbaMdhi zrI siddhAtamAM A pramANe kahyuM che - tahArUvANaM bhaMte samaNaM vA mAhaNaM vA vaMdamANasa vA pajjuvAsamANassa vA raMgA ghagvAsa ca piMpa pattA?uttara-joyanA navAItyAdi AlApakane (kathanane) bhAvArtha A pramANe he bhagavan ! tathA svarUpavALA zramaNa athavA mAhaNane vaMdana karatA athavA paJpAsanA karatA evA sAdhunI te vaMdanA ane parya pAsanA zuM phaLavALI kahI che ? (hAya ?) uttara-he gautama! zAstravaNu rUpa phaLa heya. prazna-te zravaNanuM zuM phaLa ? uttara-zAna phaLa. pra-jJAnanuM phaLa zuM? u0-vijJAna phaLa. pra-vijJAnanuM zuM phaLa ? u-paccakhANa phaLae pramANe paccakhANanuM saMyama phaLa, saMyamanuM anAzrava ( saMvara) phaLa, anAthavanuM tapa phaLa, tapanuM vyavadAna (nirjara) phaLa, nirjarAnuM akriyA phaLa, ane akriyAnuM siddhi gati phaLa che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI gurUvaMdana bhASya, artha:-gurune namaskAra (vaMdana) nahi karavAthI abhimAna -avinaya-khisA (niMdA athavA lekane tiraskAra)-nIca getrane baMdha-sabhyatvane alAbha-ane saMsAranI vRddhi e 6 doSa utpanna thAya che, [ e pramANe dvAdazAvarta vaMdananA 198 bela jANavA-] gavati -guru sAkSAta na vartatA hoya tyAre kenI AgaLa vadana karavuM? te saMbaMdhi (eTale gurunA abhAve gurunI sthApanA sthApavA saMbaMdhi) 26 muM dvAra kahevAya che - guruguNajuttaM tu guruM, ThAvijjA ahava tattha arkaaii| ahavA nANAi tiyaM,Thavija sarakaM guruabhAve // 18 // zabdArtha - kura=sahita mara=akSa vigere (aviIEsthApavA riyA vigere) raharahaM=sAkSAta, pratyakSa mAthAtha-sAkSAta gucanA abhAve gurUnA 36 guNa yukta sthApanAgurU sthApavA ( eTale gurUnI saddabhUta sthApanA sthApavI), athavA ( tevI sadUbhUta sthApanA sthApavAnuM na bane te ) akSa (caMdana-ariyA ) vigere 9 (nI asabhUta sthApanA ) athavA jJAnAdi traNane sthApavAM, (eTale jJAna darzana cAritranAM upakaraNane guru tarIke mAnIne tevI abhUta sthApanA sthApavI). mAvAgAthArthavata sugama che. avataraNa-pUrva gAthAmAM gurUnA abhAve gurUnI sthApanA 1-2 gurunA sarakhA purUSa AkAravALI mUrti te gurUnI saMbhUta sthApanA, ane purUSAkAra sivAya game tevA AkAravALI vastumAM gurupaNuM ApavuM te gurUnI amUta sthApanA, e banne sthApanA gALAmAM garbhita dazAvI che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 15 muM (gurUnI sthApanA) 139 sara eTale akSa vigerethI sthApavAnI kahI temAM "akSa vigere ema kahevAthI kyA kyA padArtho ( vaDe gurU sthApanA sthapAvI)? tema ja te sthApanA kevA prakAranI ? ane keTalA kALa sudhInI gaNavI? te A gAthAmAM darzAvAya che- arake varADae vA, kaTe putthe a cittakamme a| sambhAvamasabbhAvaM, gulThavaNA ittarAvakahA // 29 // zabdArtha - saraje akSAmAM) samAvaM asaddabhAvasthApanA. varadA=varATaka, keDA ttara=hatvara, alpa kALanI sAvaMsaddabhAva sthApanA sAvavA yAvatakathita, hame mAthArtha -gurUnI sthApanA akSamAM, vATaka-keDAmAM, kASTamAM pustakamAM ane citrakarmamAM (citramAM) karAya che te sadabhAva sthApanA ane asaddabhAva sthApanA ema be prakAranI che; punaH te pratyeka ivara ane vAvatakathita ema be be prakAranI che relA mAvArtha eTale ariyA ke je vartamAna kALamAM paNa muni mahArAje sthApanAmAM rAkhe che, te samudramAM zaMkhanI peThe utpanna thatA dvIndriya nuM acitta kalevara-zarIra che, paratuM zaMkha vigerenI mAphaka te paNa bahu uttama-zreSTha padArtha hevAthI zAsane viSe temAM guranI sthApanA karavAnuM kahyuM che, tema ja tenAM lakSaNa tathA phaLa vigere cAda pUrva dhara zrI bhadrabAhu svA 1 vartamAnamAM akSAdikanI je gurusthApanA sthapAya che, te vartamAna sAdhuparaMparAnA mULa guru zrI suSama apAdhara nI jANavI. kAraNa ke temanI ja ziSya paraMparA paMcama ArAnA paryanta sudhI cAlavAnI che, ane zeSa gaNudhare kevaLajJAna pAmI gayA hovAthI temaNe potAnI sAdhu saMtati sudharmAsvAmIne sepelI che. tethI ja zrI vIra prabhue vartamAna zAsana zrI sudharmA gaNadharane sepyuM hatuM. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI gurUvaMdana bhASya. mIe sthApanA kalpa (kulaka)mAM kahela che. tathA varATa eTale traNa lITIvALA koDA jANavA, te hAla sthApanAcArya tarIke dekhavAmAM AvatA nathI, te paNa temAM gurunI sthApanA thaI zake che. akSa ane koDAmAM gurunI sthApanA karavI te amAva sthApanA jANavI, kAraNa ke temAM guru sarakhA purUSa AkAra nathI. tathA caMdananA kAi sarakhA bIjA paNa utama kAne ghaDIne guru sarakhA AkAra banAvI te kAmUrtimAM gurunA 36 guNa pratiSThA vidhi pUrvaka sthApI tene guru mAnavA te gurunI sahUmAya sthApanA jANavI, ane cAritranA upakaraNa tarIke dAMDA athavA AghAnI dAMDI vigere sthApavI te gurunI kASTa saMdhi asadbhAva sthApanA jANavI. tathA pustra eTale lekha karma arthAt raMga vigerethI gurunI mUrti AlekhavI te, athavA pustaka je jJAnanuM upakaraNa che tene guru tarIke sthApavuM te paNa guru sthApanA jANavI. tathA citrarma eTale pASANa vigere ghaDavA ceAgya padArthane ghaDIne athavA kArIne guru mUrti banAvI hoya temAM paNa gurunI sthApanA karAya che, e pustakarmAdimAM cathAyAgya sadbhAva athavA asadbhAva sthApanA svabuddhithI vicAravI. tathA upara kahelI ane prakAranI sthApanA. guruvadana athavA sAmAyika vigere dharma kriyA karatA sudhI ja alpakALa sthApavI te svara sthApanA eTale alpakALanI sthApanA jANavI, ane pratiSThAdrika vidhi pUrvaka karelI sthApanA te te dravya-vastu jyAM sudhI rahe tyAM sudhI guru rUpe manAya che, mATete thAvathita sthApanA jANavI. (emAM yAvatA=jyAM sudhI kAyama rahe tyAM sudhInI kathita=kahevAyalI-kahelI te " cAvaRthita " evA zabdArtha che). e sthApanAne paNa sAkSAt guru tulya gaNI tenI sAkSIe dharmakriyA karavI, ane gurunI jema guru sthApanAnI paNa azAtanA na karavI. 1 vartamAna kALamAM kharatara gacchanA munirAje kASThanI asadbhAva sthAna panA rAkhe che, ane te sukhaDanI eka ja nAnI paTImAM ghaDelI 5 sAgaThI sarakhA AkAranI hAya che ke je paMcaparameSThine sUcavanArI manAya che. 2 e artha citrakarmamAM paNa karavA hAya teA karI zakAya che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 15-16 muM ( gurU sthApanA ane avagraha) 141 vataraNa-guru na hoya to guranI sthApanA karavAnuM zuM kAraNa? ane tethI kArya siddhi kevI rIte manAya? te draSTAta. sahita A gAthAmAM darzAvAya cheguruvirhNmii ThavaNA, gurUvaesovadaMsaNatthaM c| jiNavirahami jiNabiMba-sevaNAmaMtaNaM sahalaM // 30 // | zabdArtha - 3vara upadeza-Adeza- 1 nAmaMtadi=AmaMtraNa AjJA saha8 saphala urvAdazaM darzAvavAne arthe . nAthArtha -sAkSAta gurano viraha hoya tyAre (gunI ) sthApanA karAya che, ane te sthApanA gurune Adeza dekhADavAne hoya che, [mATe gAthAmAM kahelA zabdathI sthApanA vinA dharmAnuSThAna na karavuM. ] (temAM draSTAta- ) jema sAkSAta jinezvarane -tIrthaMkarano viraha hoya tyAre jinezvaranI pratimAnI sevA ane AmantraNa saphala thAya che (tema gurUnA abhAve gurUnI pratimA. -sthApanA samakSa karelI dharma kriyA paNa saphaLa thAya che-Iti saMbaMdha). 30 che bhAvArthagAthArthavata sugama che. tAtparya eja ke-sthApanA AgaLa sAmAyika pratikramaNa Adi dharmAnuSThAna karatI vakhate jANe sAkSAta gurU AgaLa ja te kriyAo karIe chIe, ane temAM mAgavAmAM AvatA Adeze--AjJA-sammati paNa sAkSAta gurU mahArAja pAse ja mAgIe chIe, ane sAkSAta gurU mahArAja ja te Adeza-AjJA Ape che ema samajavuM joIe. - A gAthAonA bhAvArtha darzAvI Ape che ke-zrI jinendra zAsanamAM gurUnuM keTaluM atyaMta mAna che! tema ziSyoe gurUne keTale badhe vinaya sAcava joIe! tene anahada citAra e gAthAomAM spaSTa dekhAI Ave che, gavataraNa-have "avagraha" eTale gurUthI keTale dUra rahevuM tenuM 26 6 kahe che - Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 gurUvaMdana bhASya, caudisi guruggaho iha, ahuTTha terasa kare sprprke| aNaNunnAyassa sayA, na kappae tattha paviseuM // 31 // zabdArtha 3ho=avagraha (5)=sva(pakSamAM) . daM=have, atha paravara para pakSamAM urdU sADAtraNa (hAtha) aNusAyara=gurUnI AjJA nahi lIdhela evA sAdhu Adika)ne jAthArtha-have ahiM cAre dizAmAM gurUne avagraha svapakSane viSe lA hAtha che, ane parapakSane viSe 13 hAtha che, mATe te avagrahamAM gurUnI AjJA nahi lIdhela evA sAdhune-sAdhue praveza kare haMmezAM-kadIpaNa na kape che 31 che bhAvArtha -ahiM purUSa Ayi purUSa svapakSa, ane strInI apekSAe strI svapakSa ema be prakArane sva che, tathA purUSApekSAe strI ane strI apekSAe purUSa, ema karapA paNa be prakArane jANa tyAM svapakSe 3 hAtha ane pakSe 13 hAtha dUra rahevuM te A pramANe rA hAtha avagraha 13 hAthe avagraha [ guruthI sAdhune [ guruthI sAvIne guruthI zrAvakane che ! ' zrAvikAne gusaNIthI sAvIne | * | gusaNIthI sAdhune * | gusaNuthI zrAvikAne che ke, zrAvakane e kahelA avagrahamAM gunI athavA guNInI AjJA lIdhA vinA praveza kare kahyuM nahi. e avagrahathI gurUnuM sanmAna sacavAya che, gurunI AzAtanAo TaLe che, temaja pitAnuM zIla-sadAcAra paNa sArI rIte sacavAya che. ItyAdi aneka guNa utpanna thavAnA kAraNathI zrIjinendra bhagavaMtoe avagrahanI maryAdA bAMdhelI che, mATe te sabhyaprakAre sAcavavI eja paramakalyANanuM kAraNa che, 2 svapakSa Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1-18-19 muM (rara6 akSara, 28 pada, dasthAna) 143 navataraNa--have vaMdanasUtranA sarva akSaranI saMkhyAnuM 7 zuM dvAra tathA padanI saMkhyAnuM 28 muM dvAra kahevAya che- paNa tiga bArasadga tiga, caurochaTThANa paya iguNatIsaM guNatIsa sesa AvassayAi savvapaya aDavannA // 32 // zabdArtha-gAthArthane anusAra sugama che. nAthArtha-13 muM akSaradvAra sugama hovAthI kahyuM nathI, ane 18 muM padadvAra A pramANe--(vaMdananAM AgaLa kahevAtAM 6 sthAnane viSe anukrame) 5-3-12-2-3-4 e pramANe cha sthAnamAM 29 pada che, temaja e ogaNatrIsathI zeSa rahelAM bIjAM paNa AvasiAe ityAdi ra9 pada che, jethI sarva pada 58 (aThThAvana) che. 3ra che bhAvArtha- muM akSaradvAra sugama hovAthI gAthAmAM kahyuM nathI, tepaNu ahiM kiMcita darzAvAya che-vaMdanasUtramAM sarvAkSara 226 (basa chavIsa) che, temAM laghu akSara 201 (basoeka) che, ane guru akSara (joDAkSara) pacIsa che te A pramANe rachA--ja--cv--ttA-----=-=--- dava-va==dava-wi==sara=&srve sattaramuM akSaradvAra kahyuM. 18muM padadvAra A pramANe -33 mI gAthAmAM vaMdanA karanAranAM je 6 sthAna kahevAze temAM anukrame pa-3-12-2-3-4 pada che, ane zeSa 29 pada maLI 50 pada che te A pramANe- ___ icchAmi-khamAsamaNo-vaMdiuM-jAvaNijjAe-nisIhiyAe (me prathama sthAnanAM pAMca pada. tyArabAda) guHTTTU--milAduM (e bIjA sthAnanAM 3pada tyArabAda) ninAdi-a-vAkaaysNphaasN-khmnnijjo-bhe-kilaamo-appkilNtaannN-bhusubhenn-bhevivo-varvato ( e trIjA sthAnanAM 12 56. tyArabAda) * pa ra vimaracattama rahyuM-Iti avariTa 1 e avyaya hovAthI bhinnapada saMbhave che. arthathI to sAvAe ekaja gaNAya tethI ja Ava0 satramAM eka zabdathI lakhelA sabhave che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gurUvaMdana bhASya, karA-me (e cothA sthAnanAM ra pada ) navaniM -4-5 (e pAMcamA sthAnanAM 3pa6). sAmami-1 mAsa maLo-vANi- ma (e cha8AsthAnanAM 4 pada) e pramANe 6 sthAnanAM 29 pada thayAM. tyArabAda sArA dimA-mANamaLarf-reliyAaasaaynnaae-tittsinnyraae-jNkiNcimicchaae-mnndukkddaae-vydu -jAvaka-zarA-mALA-mAyA-jamAi-sAsa 12 13 14 15 raae-svvdhmmaaikmnnaae-aasaaynnaae-jo23 24 25 26 27 20 21 22 me-gA-jo-tA-mAmA-mAna-niMdrA-jAmi-apaannN-bosiraami avataraNa--have vaMdanA karanAra ziSya je che bAbata pUrvaka gurune vaMdanA kare che te ziSyanAM 6 sthAna kahevAya, tenuM 66 muM dvAra A gAthAmAM kahe che - icchA ya aNunnavaNA, avvAbAhaM ca jatta javaNA ya / avarAhakhAmaNAvi a, vaMdaNadAyassa chaThANA // 33 // zabdArtha - sajIvanar=anugApanA sattayAtrA (=saMyama yAtrA) (AzA), vAcApanA (dahasamAdhi) vAvahiM avyAbAdha (=su- vI=aparAdha khazAtA) mAthAthe-IcchA-anujJA-avyAbAdha-saMyamayAtrA-dehamAdhi-ane aparAdhakhAmaNA e vaMdana karanAra ziSyanAM 6 sthAna che. 33 che * Avazyaka satramAM 4i e joDAkSara che. tathA zrI jJAnaviri nA bAlAvabodhamAM kahyuM che ke "e pada anavasthita hovAthI gaNatrImAM keTalAka AcAryo gaNatA nathI, ane kavi mi-chApa ne ekaja padamAne che, mATe zrI bahuzruta kahe te pramANu." Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 19 muM (ziSyanAM 6 vaMdanAsthAna) 145 mAvA-prathama "chAmi masamo vapha kALikA i nimig e pAMca pada bolavAthI ziSya gurUne pitAnI vaMdanA karavAnI icchA-abhilASA darzAvI, mATe che e ziSyanuM paheluM vaMdanasthAna kahevAya. pahelA sthAnamAM jaNAvyuM ke huM vaMdana karavA Avyo chuM mATe aNunAda miyA=he bhagavaMta mane mitAvagrahamAM (praveza karavAnI) anujJA Ape ( =AjJA Ape) e traNa pada vaDe avagrahamAM praveza karavAnI AjJA mAgI te kAma e ziSyanuM bIjuM vaMdanAsthAna gaNAya, tyArabAda nitfthI vAto sudhInAM bAra pada bolavA vaDe ziSya gurune vaMdanA karavA pUrvaka avyAbAdhA-sukhazAtA pUchI te vyAvadha nAmanuM trIjuM vaMdanAsthAna jANavuM tyArabAda ja sattA me " e be padavaDe e he bhagavaMta! ApanI vattAsaMyamayAtrA sukhapUrvaka varte che? ema pUchavuM te yAtrA nAmanuM cothuM vaMdanAsthAna jANavuM tyArabAda navaniM me e 3 paravaDe ziSya gurunI yApana eTale zarIranI samAdhi (sukharUpatA) pUchI che, mATe thApanA ( dehasamAdhi) e pAMcamuM vaMdana sthAna jANavuM tyArabAda rAmefma mAro phevarita varSa e cAra pada vaDe ziSya potAnA te divase thayelA aparAdhane (sAmAnyathI) khamAve che, mATe sAdhakSamApanA e ziSyanuM cha vaMdanAsthAna jANavuM. (tyArapachInA pAThamAM vizeSa prakAranA aparAdha khamAve che parantu te kSamApanA koI paNa sthAnamAM gaNAyelI nathI), prazna-avyAbAdha, yAtrA ane yApanA e traNamAM paraspara zuM taphAvata che? uttara-khaDyAdinA abhighAtathI thayela vyAbAdhA eTale pIDA te dravyavyAbAdhA, ane mithyAtvAdi (zalya)thI thatI pIDA te bhAvavyAbAdhA te banene abhAva te ahiM vyavasthA 1 mita=gunA dehapramANuvALo eTale yA hAtha pramANane savapradaM= cAre dizAne kSetrabhAga te mitAvagraha. 10 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 146 zrI gurUvaMdana bhASya, jANavI. tathA sukhapUrvaka saMyamakriyA pravartAvI te cAtrA, ane auSadhAdi vaDe zarIranI vartatI samAdhi te dravyayApanA tathA Indriya ane mananA upazamavaDe vartatI zarIrasamAdhi te bhAvathApanA, e pramANe banne prakAranI sApanA jANavI. e bhAvArthathI traNenI paraspara bhinnatA zuM che te samajAya tevI che. vaDe. vataraNa-pUrva gAthAmAM kahela ziSyanA praznarUpa vaMdanasthAnamAM gurUnAM paNa uttararUpa 6 vacana hoya che, te cha gurUvacana saMbaMdhi ra0 muM dvAra A gAthAmAM kahevAya che. chaMdeNaNujANAmi, tahatti tumbhaMpi vaTTae evaM / ahamavi khAmemi tumaM, vayaNAiM baMdaNarihassa // 34 // | zabdArtha chaLa=IcchA vaDe, abhiprAya | samavi huM paNa sAmakhamAvuM chuM gayjJAmiAjJA ApuM chuM. | tuvaM tane tti=temaja, tevI ja vayajuM e (cha) vacane tumatine paNa viMga()dira vaMdana karavA yA =vate che gyanAM (eTale gurUnAM) v=emaja - nAthAtha-IdaNa-ajAmi-tahatti- turbhupivaTTaeevaM ane ahamavi khAmemi tuma e 6 vacane gurUnAM hoya che. 34 mArtha-ziSya pitAnA pahelA vaMdanAsthAnamAM cha ityAdi pAMca pado vaDe jyAre gurUne vaMdana karavAnI icchA jaNAve, tyAre vaMdana karAvavuM hoya te gurU "cha" ema kahe * chA=abhiprAyavaDe, arthAt mAro paNa e abhiprAya che (ke tuM vaMdanA kare )-avasAvRttiH emAM ziSyane " jevo tAro abhiprAya" ema kahevAno artha dekhavAmAM nathI, paraMtu samajI zakAya e che, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra ra0 muM (6 gurUvacana) 147 te gurUnuM paheluM vacana jANavuM. tathA kaMI kAraNathI vaMdana na karAvavuM hoya to virahada kahe, athavA timiLa kahe, tyAre ziSya saMkSipa vaMdana karIne eTale khamAsamaNa daIne athavA to phakta marthIeNavaMdAmi" eTaluM ja kahIne jAya parantu sarvathA vaMdana karyA vinA na jAya e ziSTAcAra che. . * * tyArabAda bIjA vaMdanAsthAnamAM gaNunAda e miDavA e 3 pade vaDe ziSya vaMdanA karavA mATe jyAre gurUnA avagrahamAM praveza karavAnI AjJA mAge tyAre gurU mANAbhi (=AjJA ApuM chuM ke mArA avagrahamAM praveza karI ema kahe te gurUnuM bIjuM vacana jANavuM. tyArabAda trIjA vaMdanAsthAnamAM nizIthiI rivano to sudhInAM bAra pada vaDe ( gurUnA caraNane sparza karavAthI thayelI alpa kilAmaNuM khamAvIne ) Apane Ajano divasa bahu sArI rIte vyatIta thaye ? e pramANe sukhazAtA pUche tyAre gurU tAtti kahe te gurUnuM trIjuM vacana jANavuM tyArabAda "kattA me) e be padavaDe ApanI saMyamacAtrA sukhapUrvaka varte che ?" ema pUche, tyAre gurU tummara vaTTara kahe te gurUnuM cothuM vacana jANavuM tyArabAda "navadaM ra me " e traNa pada vaDe gurUne 1 vAda ( pratikSasva-thobho) e Ava cUNinuM vacana arthasaha prava0 sAre vRttimAM kahyuM che. punaH te kAraNa je ziSyane kahevA yogya hoya te kahe nahitara na kahe. ra tivA e pada Avazyaka vRttimAM kahyuM che, ane teno artha mana vacana kAyA vaDe vaMdana karavAno niSedha che " e artha prava0 sAro vRttimAM kahyo che. tatti eTale temaja. arthAta jema tuM kahe che tema mAre divasa zubha vyatIta thayo che. 4 arthAta " tane paNa varte che ?" eTale tArI saMyama yAtrA paNa sukhe varte che ? mArI to varte che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI gurUvaMdana bhASya. thApanA (dehanI sukha samAdhi ) pUche, tyAre gurU pUrva kahe te gurUnuM pAMcamuM vacana jANavuM tyArabAda sAme mAmaLo resijhaM varSa e chaThThA vaMdanAsthAnanAM cAra pado vaDe he kSamAzramaNa ! mArAthI Apane AjanA divasa saMbaMdhi je aparAdha thayo hoya te khamAvuM chuM, ema kahI khamAve tyAre gurU damari vAmi tuma ema kahe te gurUnuM chaThuM vacana jANavuM. e pramANe ziSyanA cha vaMdanasthAnamAM dareka vakhate gurU ekeka uttara ApatAM je cha uttara Ape che te che gurUvacana jANavA gatara-have gurU pratye thatI 33 AzAtanA TALavAnuM 21 muM dvAra he cha 10 14 16 17 18 purao pakhkhAsanne, gaMtA ciTTaNa nisIaNA-yamaNe AloaNa'paDisuNaNe puvvAlavaNe ya Aloe // 35 // taha uvadaMsa nimaMtaNa, khaddhAyayaNe tahA apddisunnnne| khaddhatti ya tatthagae, ki tuma tajAya no sumaNe // 36 // to sarasi kahaMchittA, parisaMbhittA aNuTThiyAi kahe / saMthArapAyaghaTTaNa, ciTucca samAsaNe Avi // 37 // 21 24 30 - zabdArtha -gAthArthAnusAre sugama che. 1 gvaM=hA emaja ( eTale mArA zarIrane sukha samAdhi varte che.) * 2 huM paNa tane khamAvuM chuM -Ityartha * dekhAtA pAThamAM "Da" evo avagraha ke kAra spaSTa samajAya e pATha nathI tethI pAchaLanA na mAM DUbelo mAnavo, athavA prava sAro ne anusAre te gAmarridakuLane pATha hoya to te paNa ucita che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 12 muM (gurUnI 33 AzAtanA) 149 jAthA-paregamanajha (paregantA)-pakSagamana-Asanegamana ( gamana ) tathA parastha, ( =pura:tiSThana) pakSastha (pakSetina)- pRSThastha (AsatiSThana)-tathA pureniSadana pakSenidhIdana-AsananiSAdana (iniSadana) [ e he azAtanA traNa trika rUpa jANavI.)-tathA pUrva Acamana-pUrva eleca-aprativaNa-pUrvAlApana-pUrvAcana-pUrvoparzana-pUrva nimaMtraNa--khaddhana-addhAna-aprativaNa-paddha (khaddhabhASaNa) tavaMgata--ki ()?---- tata (tajAtavacana)-ne mana-smaraNakathA-paribheda esthita sthA-saMthArapAgha-saMthArAvasthAna--uccasana-ane samAsana Avana te paNa, e 33 AzAtanAo che. 23 24 tajAta ( tavagata ta 1 x 4 gAthAmAM gujaratA e zabda ( gurUnI AgaLa cAlanAra ziSya AzAtanAvALo jANavo " evA arthavALA hovAthI ) ziSyanuM vizeSaNa thAya che, ane te pramANe gAthAmAM kahelA sarve zabda ziSyanA vizeSaNa tarIke gaNavAnA kahyA che, te paNa ahiM te punamana (-gurUnI AgaLa cAlavuM te AzAtanA " e artha pramANe ) e AzAtanAnuM nAma kahyuM che, ane tethI A gAthArthamAM kahelA sarve zabda AzAtanAnA nAma tarike gaNAvyA che, paraMtu ziSyanA vizeSaNa tarIke nahiM. e viparyaya karavAnuM kAraNa AzAtanAnA nAmanuM ja ahiM prayojana hovAthI te nAmonI sugamatA karavI te che. 1 gAthAmAM che ke zabda che, paraMtu te ahiM nA artha sAthe joDavA mATe che, temaja pakSanI AzAtanA vakhate paNa upalakSaNathI joDavAno che. mANArtha_e 33 AzAtanAonAM nAma ane bhAvArtha saMkSepamAM A pramANe Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrI gurUvaMdana bhASya, - ~ ma n nannnnnnnnnnnnnnn 1 punamana AzAtanA-gurUnI (putra) AgaLa AgaLa kAraNa vinA (namaka) cAle te, ( mArga dekhADo ItyAdi kAraNathI AgaLa cAlavAmAM AzAtanA na gaNavI). 2 kSamana AzAtanA-gurUnI (kSa ) paDakhe paDakhe ( barAbarImAM dekhAya evI rIte) najIkamAM cAlavuM te (najIkamAM cAlavAthI zvAsa khAMsI chIMka ItyAdi thatAM gurUne zleSma vigere uDe che mATe tevI AzAtanA na thAya teTale dUra cAlavuM) rU xgs (gAma) amara-gurUnI kRpAchaLa najIkamAM cAle te AzAtanA ka pura-gurUnI pura:=AgaLa (ca=) ubhA rahevuM te AzAtanA 9 kSaca-gurUnI paDakhe najIkamAM ubhA rahevuM te AzAtane. 6 9 (nAnna) jI-gurUnI pAchaLa parantu najIkamAM ubhA rahevuM te AzAtanA, 7 punizana-gurUnI AgaLa niva-besavuM te AzAtanA, 8 pakSa niSadra-gurUnI paDakhe najIkamAM besavuM te AzAtanA - 1 e " najIka " artha pakSanI 3 AzAtanAomAM na joDIe te paNa cAle, paraMtu pRSTha saMbaMdhi AzAtanAeAmAM avazya joDe. - 4 gAthAmAM to pRSTha zabda cheja nahi, paraMtu Asanna zabda che, te ahiM AsanU gamanane badale pRSThagamana AzAtanA kema kahI ? e zaMkAnA samAdhAnamAM jANavuM ke gurUnI pRSTha pAchaLa to ziSyane cAlavA vigereno adhikAra cheja paratu Asana=najIkamAM cAlavAno adhikAra nathI mATe gAthAMmAM pRSTha zabdane badale A zabda kahyo che te ja vizeSa ThIka che, ane te pRSTha sAthe joDavA mATe che, jethI pAchaLa cAle te AzAtanA nahiM paraMtu pAchaLa najIkamAM cAle teja AzAtanA e bhAva spaSTa thAya che. ane graMthomAM pRSThagamana AzAtanA lakhelI hovAthI ahiM paNa pRSThagamana AzAtanA lakhI che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 21muM ( gurUnI 33 AzAtanA) 1 * 1 pruthru (Apanna) niIna-gurUnI pAchaLa parantu najIkamAM besavuM te AzAtanA 20 Acamana--gurUnI sAthe uccArabhUmie (=vaDInIti mATe ) gayela ziSya gurUnA pahelAM Acamana (=hAtha paganI zuddhi) kare te AzAtanA. AhArAdi vakhate paNa pahelI mukhAdi zuddhi karavAthI paNa e ja AzAtanA lAge che. zuM Ahovana--bahArathI upAzraye gurUnI sAthe AvyA chatAM gurUthI pahelAM gamanAgamana AleAvavuM te AzAtanA. 22 atizrava--kANa udhe che? koNa jAge che? e pramANe rAtre gurU pUche tyAre ziSya jAgatA hoya tA paNa jANe atipravaLa=sAMbhaLatA na hoya tema javAba na Ape te AzAtanA. 22 pUrvAhApana--koi Avela gRhasthAdikane gurUe khelAvyA pahelAM pAte khelAve te| AzAtanA. ( pUrvaprathama AlApana= elAvavuM e zabdArtha che. ) cha pUrvAlocanao.-gocarI-AhArAdi lAvIne prathama bIjA koI sAdhu AgaLa te gAcarI Alece, ane tyAraoAda gurU AgaLa Alece te AzAtanA. (ahiM gAcarI sakhadhi gamanAgamananI iriyAvahi paDimavI te gAcarI AlAvavI athavA AleAcavI kahevAya ). 29 pUrvApIna--lAvelI gocarI gurUne dekhADayA pahelAM bIjA koi sAdhune dekhADe te| AzAtanA (ahiM pUrva=pahelAM upada na dekhADavuM e zabdArtha che). * AgaLanI 3, paDakhAnI 3, ane pAchaLanI 3 AzAtanAe ( cAlavuM-ubhA rahevuM ane besavA saMbaMdhi ) gaNatAM e traNa trikanI 9 AzAtanA gaNavI. athavA cAlavAnI 3 ubhA rahevAvI 3 ane besavAnI 3 e pramANe paNu 9 AzAtanA traNa trikarUpa gaNAya. 1 11 mI ane 14 mI AzAtanA nAmathI tulya che. parantu arthAyI bhinna che. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u5ra zrI gurUvaMdana bhASya, * 26 pUrvanimannAlAvelAM AhAra pANI vAparavA mATe pahelAM bIjA sAdhuone nimaMtraNa kare (belAve), ane tyArabAda gurune nimaMtraNa kare te AzAtanA. 7 havAna-AhAra lAvIne gurUnI AjJA vinA pote ja bIjA sAdhuone jema ghaTe tema madhura snigdha Adi =khAdya AhAra yathAyogya vAna vahecI Ape to AzAtanA. 28 vAva-AhAra lAvIne gurUne kaIka zeDo ApIne je snigdha ane madhura AhAra uttama dravyone banelo hoya te pote vApare to AzAtanA (ahiM eTale khAdya-madhura AhAranuM na khAvuM e zabdArtha che. ) 26 saprativA-gurU bolAve tyAre na bolavuM te AzAtanA (bAramAM AzAtanA paNa eja nAmavALI che, paNa temAM ane AmAM taphAvata e che ke bAramI AzAtanA rAtre nikAnA samacanI che, ane A 18 mI AzAtanA 1 divase bolAvavA saMbaMdha che. ). 20 vada (bhASA)-kaThina karkaza ane meTA ghAMTA pADIne gurU sAthe (khaddha eTale pracura-ghaNuM ) bolavuM te AzAtanA 22 tarata (mA)-gurU bolAve tyAre ziSya "marthIesuvaMdAmi >> ityAdi bolI turta uThI gurU pAse jaIne namratAthI gurU zu kahe che te sAMbhaLavuM joIe tene badale potAnA Asane beThe to ja javAba Ape to AzAtanA. 22 miSaNa--guru bolAve tyAre che kema ? zuM che? zuM kaho cho ? ityAdi bole to AzAtanA. kAraNa ke guru bolAve 1 paddha eTale pracura-ghaNuM ghaNuM ApavuM evo paNa artha che. 2 ahiM " khaddhAdi adana " e paNa AzAtanA kahI che, jemAM khaddha eTale pracura -ghaNuM artha thAya che te pracura Adi AhAravALo artha bhaNanArane dIrgha ane sugama na hovAnA kAraNathI kahyo nathI. 1 Iti prava0 sAro ane dharma saM. vRtti. 2 vartamAnamAM e vacana pracalita nathI, to paNa turta ko kahIne uThavuM te ( pracalita ) rivAja paNa vinaya bharyo che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/vvvvvvv4 dvAra ra1 muM (gurUnI 33 AzAtanA) 153 tyAre ziSya zIgha maltha eNu vaMdAmi " kahevuM, (ane turta guru pAse jaIne " AjJA pharamAve" ItyAdi namra vacane lavAM joIe. ) - ra3 tuM (bhASA )-gurune "bhagavaMta, zrI, pUjya, Apa." ItyAdi moTA mAnavALA (bahuvacanavALA ) zabdothI bolAvavA joIe, tene badale "tuM, tane, hArA " ItyAdi tejIDAIvALA " ( ekavacanavALA ) zabdothI DhaMkArIte bolAve te AzAtanA.. raka tajJAta (mApa)-guru ziSyane kahe ke "A plAna (mAdA) sAdhanI yAvacca kema karato nathI ? tuM bahu ALasu thaI gayo che. * tyAre ziSya kahe ke ' tame pote ja kema veyAvacca karatA nathI? tame pote ja ALasa thaI gayA che) ItyAdi rIte guru je zikhAmaNunuM vacana kahe teja vAkya-vacana pramANe gurune pratyuttara ( sAma-ulaTa javAba ) Ape te tajAta bhApaNa athavA tajajAta vacana AzAtanA kahevAya. [ahiM taiAta eTale teja jAtinA arthAta te sarakhA vacane (vaDe ulaTe javAba ) e zabdArtha che. ] ra6 nokamara-guru ( athavA ratnAdhika ) kathA kahetA hoya tyAre "aha Ape A vacana uttama kahyuM ) ityAdi prazaMsA vacane na kahe temaja kathAthI pitAne sArI asara thaI che e AzcaryabhAva athavA harSabhAva paNa na darzAve, parantu manamAM (zuM mArAthI paNa emanI adhika vyAkhyAna kaLA che ? evI IrSyAthI ja jANe ) dubhAta heya tema varte te AzAtanA ( ahiM gurupratye kathAdi prasaMge ziSyanuM sumana=sArUM mana no nahi te nakumana-e zabdArtha che. ) radda noraNa-guru dharmakathA kahetA hoya tyAre "tamane A artha smaraNamAM-yAda nathI, e artha e pramANe na hoya ItyAdi kahe te AzAtanA ra7 thai--guru dharmakathA kahetA hoya tyAre ja e kathA huM tamane (sabhAjane) pachIthI sArI rIte samajA Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI gurUvaMdana bhASya. viza ityAdi kahIne athavA te kathA puna: samajAvIne cAlatI kathAmAM vyAghAta-bhaMga kare te AzAtanA 28 pariSadu me-guru kathA kahetA hoya, ane sabhA paNa kathAnA rasamAM ekatAna thaI rahI hoya, teTalAmAM ziSya AvIne kahe ke have kayAM sudhI kathA laMbAvavI che? AhAra pANIne avasara thaI gayo athavA pirUSI veLA paNa thaI gaI ItyAdi kahI pariSadUsabhA (jananA citta) ne bhaMga kare ( temaja sabhAjane paNa keTalAka uThI uThIne cAlavA mAMDe che te AzAtanA, athavA evuM kaMI kahe ke jethI sabhA bhegI na thAya te paNa AzAtanA ra6 manasthita kA-gurU sthA kahI rahyA bAda parSadAsabhA hajI uThI gaI na hoya teTalAmAM pitAnI caturAI darzAvavA gurUe vyAkhyAnamAM kahelI kathAne athavA arthane vizeSa vistAra kahI batAve te AzAtanA - rU. saMthArapAina-gurUnI zavyAne ane saMthArA vigerane pitAne paga lagADa, temaja AjJA vinA hAtha lagADa, tathA tema karIne paNa gurUne te doSa khamAve nahiM AzAtanA jANavI. kAraNa ke gurUnI peThe gurUnAM upakaraNa paNa pUjya che mATe ziSyane dharma che ke gurUnAM upakaraNane paNa paga vigere lagADa nahi ane AjJA vinA sparza paNa kare nahiM ane je sparza thaI jAya to pharIthI ema nahi karUM" ema bolI aparAdha khamAvA [ ahiM zarIra pramANI (vA hAthanI), zayA ane aDhI hAthane saMthAre jANa ] rU saMthArAvasthAna-gurUnI zavyA tathA saMthArA vigere upara avarathAna-ubhA rahevuM (tathA upalakSaNathI) besavuM, sUvuM, te AzAtanA rUra yuvAnana-gurUthI athavA gurUnI AgaLa temanA karatAM uMcA Asana upara bese te AzAtanA 2 tari mAru kada na nA mitra-iti prava0 sAre vacanAtuM. ( 2 upalakSaNathI gurunAM vastrAdikathI adhika mUlyavALAM vastrAdika vAparavAM te paNa AzAtanA emAM aMtargata saMbhave che. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra rara muM (laghupratikamaNa vidhi.) rUrU tamAra-gurUthI athavA gurUnI AgaLa sarakhA Asane bese te AzAtanA uttama ziSya e 33 AzAtanAo vajevI. kAraNa ke gurUnI AzAtanA (avinaya) nahi karanAra ziSya upara gurUnI parama kRpA svAbhAvika hoya che, ane tethI jJAnAdikanI prApti sugama thAya che, e AzAtanAo sAdhunI mukhyatAe kahI che, chatAM zrAvakane paNa e AzAtanAe yathAyogya (jeTalI zrAvane aMge ghaTe teTalI) TALavAyegya jANavI. che gurUnI jaghanyAdi bhedathI 3 AzAtanA - gurUne paga vigere lagADa ItyAdi ja garAtinA, thuMka vigere lagADavuM ItyAdi madhyama mAranA, ane gurUnI AjJA na mAnavI, athavA AjJAthI viparIta karavuM, AjJA sAMbhaLavI nahi, ane kaThora bhASaNa karavuM vigere 3Na mArazatinA jANavI. e pramANe sAkSAta gurUnI AzAtanA 33 prakAre athavA 3 prakAre jANavI. (-zrAddhavidhi vRtti: ) che gurUnI sthApanAnI 3 AzAtanA che : sthApanAne paga lagADa vigere, athavA Amatema calavicala karavI te ja, bhUmi upara pADI nAkhavI ane avajJAthI jema tema mUkvI-goThavavI te madhyama, tathA nAza kare athavA bhAgI nAkhavI vigere 3 AzAtanA jANavI (zrAddhavidhi vRtti che.' avataraNa--have (bahata ) gurUvaMdana karavAnI be vidhinuM rara muM dvAra kahevAya che ke je savAre ane sAMjanuM ruzupratimA gaNAya che. temAM prathama savAranuM ladhupratikramaNa A pramANe - iriyA kusumiNusaggo, ciivaMdaNa putti vNdnnaa-loyN| vaMdaNa khAmaNa vaMdaNa, saMvara cauchobha dusajjhAo 38 zabdArtha -bhAvArthamAM lakhelA krama pramANe sugama che. jayArthabhAvArtha mAM lakhelA krama pramANe sugama che-- Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI gurUvadana bhASya. mAvAya--prabhAtanuM pratikramaNa karavAnA niyamavALAe koI vakhate pratikramaNanI sAmagrInA abhAve athavA tevI zaktinA abhAve A gAthAmAM darzAvelA vidhi pramANe bRhat guruvaMdana teA avazya karavuM joIe, e bRhat guruvaMdana te ghupratimA gaNAya che. te savAranA bRhat garUvadananeA (eTale ladhu pratikramaNanA ) vidhi rasakSepamAM A pramANe ? yiAdaya--guru pAse iriyAvahiya paDijhamI pate lAgasa kahevA, 2 jIbhuminunumiLano jADaHT--tyArabAda rAtre rAgathI Avela te ( strIgamanAdika ) kusvapna, ane dveSathI AvyAM hAya te duHsvapnaneA dASa TALavA mATe 4 legassanA kAussaga karavA te kusumiNa dusumiNanA kAussagga jANavA. rU caityavaMdana--tyArabAda caityavaM0 nA Adeza mAgI jagaci'tAmaNI caityavaMdana jayavIarAya sudhInuM karavuM, 4 muddapatti--tyArabAda khamAsamaNa pUrvaka AdezamAgI heApatti paDilehavI. 6 caMd--tyArabAda e vAra dvAdazAvavaMdana karavuM. 6 jJAhoranA--tyArabAda Adeza mAgI rAIya AleAyaNA kavI. (= icchA. sa0 bha0 rAiya. AlAu ? iccha AlAemi jo me rAIA " ityAdi kahevuM, ) ahiM eja ghu pratizramaLa sUtra che. 7 caMd--tyArabAda punaH e vAra dvAdazAvarta vaMdana karavuM, 8 vAmaLA--tyArabAda rAiya bhuddhie khAmavA. 6 caMdrana--tyAraSAda punaH be vAra dvAdazAvatta vaMdana karavuM. 20 saMvax ( =carALa )--tyArabAda guru pAse yathAzakti paccakhANa levuM. 1 A . gurUvaMdananI apekSAe dvAdazAvatA vaMdana te ahiM` laghu gurUvaMdana jANavuM. 2 kramazaH vizeSa vidhi gurU vigere pAse zIkhavAthI jANI zakAya. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra rara meM ( laghupratikramaNa vidhi ) 157 ?? cAra omathaMna--tyArabAda 4 khamAsamaNa pUrvaka bhagavAna huM " Adi 4 ne che|bhavaMdana karavuM. 2 ne svAdhyAya Aveza--tyArabAda e khamAsamaNa pUrNAMka sajjhAya karavAnA e AdaeNza mAgavA, ane guru pAse svAghyAya karavA. avatarLa--pUrva gAthAmAM savAranA bRhad guruvaMdananA vidhi kahIne have A gAthAmAM sAMje karavA yAgya vR. jIvana athavA sAMjanA haju pratikrmaLa nA vidhi darzAve che-- iriyA-ciivaMdaNa-putti-vaMdaNa carima-vaMdanA-loyaM vaMdaNa khAmaNa caucho-bha divasussaggo dusajjhAo 39 zabdA :--bhAvArtha mAM kahelA krama pramANe sugama che. gAthArtha:----bhAvAnA krama pramANe sugama che. mAvAtha--sAMjare pratikramaNa karavAnA niyamavALAe kAika vakhate pratikramaNanI sAmagrInA abhAve athavA tevI zaktinA abhAve A gAthAmAM darzAvelA vidhi pramANe mR0 gurUvaMdana tA avazya karavuM joie. ke je saMdhyAnuM laghu pratikramaNa gaNAya che. tenA vidhi A pramANe-- ? yiAdiya--iriyAvahiya pazcimI paryaMnne lAgasa kahevA. 2 vidyuM--tyAramAda khamAra dai Adeza mAgI caityavaMdana karavuM. rU muhapatti--tyArabAda khamA. dai Adeza mAgI muhapatti paDilehavI. 4 caMdna--tyAmA be vAra dvAdazAva vaMdana karavuM, vivasami--tyArabAda divasacarama paccakhANa karavuM. 6 jaina--tyAramAda be vAra dvAdazAvartta vaMdana karavu Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI gurUvaMdana bhASya.'' : 7 govA-tyArabAda Adeza mAgI divasa saMbaMdhi aticAra AvavA ( eTale ja II Alemi je me devasio aiyAre " e sUtra kahevuM. ) ahiM mukhyatve eja sutra chu pratikramaNa sUtra jANavuM. 8 vaija-tyArabAda be vAra dvAdazAvarta vaMdana karavuM. 1 vAmaNA-- tyArabAda Adeza mAgI abhuThThio khAma 20 vAra chomavadanaM--tyArabAda 4 khamAsamaNa pUrvaka 4 chobhavaMdana karavAM. 22 vasala rAyazcittano --tyArabAda Adeza mAgI cAra legassano kAussagna kara, 22 2 zvAcAra mA-tyArabAda be khamAsamaNa pUrvaka be Adeza mAgI sakjhAya ( svAdhyAya) karavI. 1 ti 22 muM dvAra samAsa ri guruvaMdanI rara raLi samAna che jhavetara--have A prakaraNanA upasaMhAramAM (samAptinA prasaMgamAM ) prathama pUrvokta vidhie guruvaMdana karanArane je mahAna lAbha thAya che te A gAthAmAM darzAvAya che - eyaM kiikammavihi, jujaMtA caraNakaraNamAuttA / sAhU khavaMti kammaM, aNegabhavasaMciamaNataM // 40 // zabdArtha (evuM)=e pramANe pUrve sattA=upayogavALA, sAvadhAna kahelI, nima=saMcita, ekaThAM karela. guid=yyuMjatA karanArA nAthArtha e pramANe pUrve kahelI kRtikarma vidhine (guruvaMdana vidhine ) karanArA evA caraNa karaNamAM ( cAritramAM ane tenI kriyAmAM athavA caraNa sittari tathA karaNa sittarimAM ) Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gurUvaMdana bhASyane upasaMhAra) 158 uthayegavALA sAdhuo ane pUrva bhavanAM (mAM) ekaThAM karelAM ananta karmone khapAve che (eTale mekSapada pAme che) 40 bhAvArtha-gAthArthane anusAra jANo, paraMtu A gAthAmAM vizeSa tAtparya e che ke-sAdhu pitAnI sarva kriyAmAM cAhe te kuzaLa ane upayogavALe hoya te paNa guruvaMdana vidhipUrvaka na karate heya te te (gurunA vinayamAM anAdaravALa) sAdhu karmanI nirja karI muktipada na pAmI zake, mATe kriyAvaMta sAdhue paNa guru mahArAjane vinaya karavAmAM anAdaravALA na thavuM, e upadeza che. ' gavataraNa have A chellI gAthAvaDe gurUvaMdana bhAgI samApti thAya che, tyAM e bhASyanA kartA zrI devendrasUri pitAnA matidoSathI ajANatAM thaI gayelI (rahI gayelI ) keI bhUlacUkane mATe pitAnI laghutA darzAvI zrI gItArthone te bhUla sudhArI levA vijJapti kare cheappmibhvvboh-tth bhAsiyaM vivariyaM ca jmihme| taM sohaMtu giyatthA, aNabhinivesI amacchariNo 41 1 zrI siddhAntamAM kahyuM che ke-raMgapavi maMte vo kiMgajhima? goamA ! aThukammapagaDIo niviDabaMdhaNabaddhAo siDhilabaMdhaNa vazo ? ItyAdi AlApakane artha A pramANe-- he bhagavaMta ! gurUvaMdana vaDe jIva zuM (lAbha) upArjana kare ? uttarahe gautama ! ATha karmaprakRtio je gADha baMdhanathI baMdhAyelI hoya tene zithila baMdhanathI baMdhAyelI (=zithila) kare, dIrghakALanI sthitivALI hoya tene alpakALanI sthitivALI kare, tIvra rasavALI hoya tene maMdarasavALI kare, ghaNA pradezasamUhavALI hoya tene alpapradeza samUhavALI kare, ane A anAdi ananta saMsArarUpI aTavImAM paribhramaNa na kare ane tene pAra pAme. (bIjA AlApakano artha --) tathA vaMdanavaDe nIcagotra karma khapAve, ane uccagotrakarma bAMdhe, temaja saubhAgyavALu apratihata evuM (zrI jinendranI ) AjJAnuM phaLa (muktipada ) pAme. -iti dharma saMgraha vRtti). Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 gurUvaMdana bhASya, zabdArtha - apamaru=alpamativALA | f=je kAMI =ahiM, temAM ma=bhavya jIvone mag=, mArAvaDe vahIbodha karavAne arthe sohaMtudha, zuddha kare mAsikabhAkhyuM, kahyuM. niyA=he gItArtho ! samitinI Agraharahita viva=viparIta samoimasara(=IrSA) ane (paraMtu) nAthArtha--alpa mativALA evA bhavya jIvone baMdha karavAne arthe (A gurUvaMdana bhASya nAmanuM prakaraNa meM devendra rie ) kahyuM che, paraMtu temAM mArA vaDe je kAMi viparita kahevAyuM hoya ( eTale mArAthI ajANatAM je kaMI bhUlacuka thai heya ) te bhUlacUkane Agraharahita ane IrSArahita evA he gItArtha muni ! tame zuddha karaje che kA che bhAvArtha-gAthArthavata sugama che. rahita iti zrI mahisAnAkhya-nagaranivAsi-sadgatazreSThivarya-zrIyuta % * veNIcandra-suracandra saMsthApita-zrI jainazreyaskaramaMDalasatpreraNAtaH zrI bhRgukacchanivAsi-zreSThivarya-zrIyutAnupacandra-vidyArthi-caMdulAla-likhitaH zrI guruvaMdanabhASyabhAvArthaH samAptaH Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI jinendrAya nama: II, . | tyAM sthAna maLyuM bhAvArtha sahita. ( pUru zrImad drAri II ) tapa:-have A trIjA paccakhkhANa bhASyamAM paccakhkhANa levAne vidhi kahevAya che. tyAM A pahelI gAthAmAM paccakhANanAM 1 mudAra darzAvAya che- dasa paJcakhANa cauvihi, AhAra duvIsagAra adurucaa| dasavigai tIsa vigaI-gaya duhabhaMgA chasuddhi phalaM 1 zabdArtha - mahurattA=bIjIvAra nahi, vikika prakArano vidhi | uccarelA : surI(sA) ribAvIsa AgAra vinaya vikRtigata, nI viyAtAM, nAthArtha-10 paccakhANa-4 prakArane (uccAra) vidhi4 prakArano AhAra-bIjIvAra nahi uccarelA (=nahIM gaNelA) evA rara AgAra-10 vigaI-30 nIviyAtAM-2 prakAranA bhAMgA6 prakAranI zuddhi-ane ( 2 prakAranuM ) phaLa (e pramANe mULa dvAranA 90 uttarabheda thAya che) 1 * gAthAne viSe vadi mAM kahelA 23 zabdanuM anusaraNa mAdAra zabda sAthe paNa karAya, tethI "4 prakArano AhAra " e artha thAya che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhASya, wwww maviya-A paccakhANa bhASyamAM kahevAtuM paccakhANanuM svarU5 9 dvAravaDe ( eTale samajavA yogya prakAro vaDe) samajAvavAnuM che, te 9 mULadvAranI TuMkI samaja A pramANe- 2 pherA pratApa dvAra A dvAramAM paccakhANanA anAgata Adi 10 mULabheda temaja 10 mA bhedanA eTale addhA 5akhANanA paNa 10 pratibheda ( uttarabheda ) kahevAze. ( gA. 2-3 mAM ) 2 vAra riSi kag-emAM paccakhANane pATha uccaravAnA 4 prakAra kahevAze. ( gA. 4 thI 12 mAM ) rU vAra AhAranuM -emAM azana-pAna-khAdima-ane svAdima e 4 prakAranA AhAranuM svarUpa kahevAze (gA. 1314-15 mAM ) . ka vAvIra sAgari-emAM ekaja jAtine AgAra jUdA jUdA paccakhANamAM AvatuM hovAthI anekavAra bolavAmAM Ave che, paraMtu tene na gaNatAM ekaja vAra gaNue te tevA ( advirukta eTale bIjIvAra nahi uccarelA athavA nahi gaNAyalA) ra2 (bAvIsa) AgAra eTale rara apavAda che te kahevAze, ( gA. 16 thI ra8 mAM ). 1 vAvA-dUdha Adi che bhakSya vigaI ane madha Adi cAra abhakSya vigaI (athavA eja cha laghuvigaI ane cAra mahAvigaI ) maLI 10 vigaInuM svarUpa kahevAze. (gA. ra930-31 mAM ) trIsa niviyAtAM-cha bhakSya vigaInAM trIsa niviyAtAM thAya che te kahevAze, (gA. 3ra thI 41 mAM ) 7 mAM-mULaguNa paccakhANa ane uttaraguNa pakhANa e be bhAMga mukhya kahevAze, ane te prasaMge 147 bhAMgA paNa kahevAze. (gA. 42-43 mAM ). 8 zuddhi-paccakhANanI sparzanA pAlana vigere 6 zuddhi kahevAze. (gA, 44-45-46 mAM ). Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 3 (10 pacakkhANa ). 14 ph ce paccakhkhANathI A lAkamAM ane paralAmAM je phaLa prApta thAya te be prakAranu phaLa kahevAze. gAthAmAM e phaLa nathI kahyAM to paNa adhyAhArathI tu grahaNuM karavuM. ( gA. 47 mAM ). 7) 6 3=e e pramANe 9 mULadvAranA uttarabheda ( 10+4+4+2+10+30 2+6+R=) 90 thayA. tti dvArasaMghanI prathama gAthAnomAvArtha: avataraNa-have ( pUrva kahelAM nava dvAramAM prathama) 10 prakAenA paccakhkhANanuM paheluM dvAra ( eTale paccakhkhANanA 10 bheda ) kahevAya che- ra 3 1 aNAgaya- maikataM, koDIsahiyaM niyaMTi aNagAraM / 6 sAgara nivattesa, 9 10 mALanuM saphe annA // 2 // zabdA--gAthA pramANe sugama che. gAthArtha --anAgata pa20, atikrAnta pacca, keTahita paca, niyanvita praca0, anAgAra pacca, sAgAra pacca, nir vazeSa pacca, parimANakRta pacca., saketa (saMketa) 50, ane addhA pa20 (e pramANe paccakhkhANa 10 prakAranAM che). rA mAvAthe--e 10 prakAranA paccakhkhANanA sakSipta a A pramANe 2 anAgata 120--anAgata eTale bhaviSyakALa, arthAta bhaviSyakALe je paccakhkhANa karavAnuM che tene koIka kAraNasara pahelu karI levu' te. jemake--paSADha mAM je adbhUma vigere tapa * A kahevAtAM anAgata vigere 10 paccakkhANe sarvottaraguNa pratyAnA ( sarvavirativaMtanA uttaraguNa saMbaMdhi ) bhedarUpa hAvAthI bahudhA muninI apekSAe che te paNa temAMnAM keTalAMka pratyAkhyAne zrAvakane Ayi paNa che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhAkhyuM. ' A AAAA" - - - karavAne che te tapane paryuSaNa vakhate gurUnI, garachanI, regI muninI navI dIkSAvALA ziSyanI ane tapasvI vigerenI veyAvacca karavAnA kAraNasara paryuSaNa pahelAM ja karI le te anAgata paccakhANa mukhyatve munine hoya che. . . 2 gatinA ghara-atikAnta eTale vyatIta koLa-bhUta kALanuM paccakhANa arthAta paryuSaNAdimAM je aThThama vigere tapa karavAnuM che tene upara kahelA vaiyAvacca vigerenA kAraNathI paDyuM jaNAdi parva vyatIta thayA ba da karo, te atikAnta pratyAmukhyatve munine aMge kahyuM che rU noTisahita 40--be tapanA be (koTi eTale) cheDA maLatA hoya evuM, eTale be tapanI saMdhi joDANavALuM paccakhANa te kaTisahita paccakhANa, jemake-pahele divase upavAsa karIne punaH bIjA divase paNa prabhAtamAM upavAsanuM paccakhANa kare che te pahelA upavAsane paryanta bhAga, ane bIjA upavAsana Adi bhAga e bane bhAga5 be kaTi saMdhAvAthIjoDAvAthI e paccakhANa keTisahita gaNAya che. te samakeTivALuM ane viSama keTivALuM ema banne prakAranuM hoya che, tyAM upavAsa pUrNa thaye upavAsa kara, ane AyaMbila pUrNa thaye AyaMbila karavuM ityAdi rIte sarakhAM paccakhANa sAMdhavAM te samavera vALuM, ane upavAsa pUrNa thaye ekAzanAdi karavuM, athavA ekAzanAdi pUrNa thaye upavAsAdi karavA, ItyAdi rIte lagolaga be bhinna tapa joDavAthI--karavAthI viSamaTi vALuM paccakhANa gaNAya che. che nijannata patta -niyatrita eTale nizcayapUrvaka pazcakhANa karavuM te. jemake -mAMde he ke sAjo hau, athavA te game tevuM mahAna vidana Ave to paNa amuka vakhate mAre amuka tapa kareja. paccakhANa jinakalpI ane cAda pUrvadhara munionA vakhatamAM prathama saMghayaNI evA sthavirAdi munione paNa hatuM, parantu jinakalpAdinA viccheda sAthe e paccakhANa paNa viccheda pAmavAthI vartamAna kALamAM thaI zake nahiM, kAraNa ke tevA prama Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 luM (10 paccakhANa ). ranA AyuSyane saMghayaNane ane bhAvine nizcaya karavAne abhAva che. mATe ' . ' ', ' ' . . * 1 nA -AgaLa kahevAtA AgAra-epavAdomAMthI anAga AgAra ane sahasA AgAra e be vachane zeSa AgAra rahita pratyAkhyAna karavuM te sAra 40AgaLa kahevAtA bAvIsa AgAramAMnA yathAyogya AgAra sahita paccakhANa karavuM te, 7 niSa para0-cAre prakAranA AhArane sarvathA tyAga kare te. (A paccakhANa vizeSata: anna samaye saMlekhaNAdi samaye karAya che. ), ' 8 smiAta vadattinuM-kavalanuM (keLIyAnuM)-varenuM-bhikSAnuM ane dravyanuM pramANa karI zeSa bhejanane tyAga karavo te, * kAraNa ke e be AgAra budhdhipUrvaka banatA nathI, paraMtu aNaciMtavyA-akasmAta bane che mATe. 1 e pratyAkhyAna pahelA saMghayaNavALA munie prANunta kaSTa ane bhikSAno sarvathA abhAva jevA moTA prasaMgomAM kare che. mATe vartamAna kALamAM pahelA saMghayaNanA abhAve e pratyAkhyAna karavAmAM AvatuM nathI. : 2 hAtha athavA vAsaNa vigeremAMthI jeTaluM anna satata eka dhArAe pATAmAM paDe teTaluM anna eka datti kahevAya. tevI 1-2-3 Adi dattinuM pramANa karavuM te uttaramANa. . 3 mukhamAM sukhe pravezI zake tevA 3ra kavala jeTalo purUSano ane 28 kavala jeTalo strIne AhAra gaNIne temAMthI amuka-ATalA kavala khAvAnuM pramANu karavuM te varALa, 4 ATalA gharomAMthI ja AhAra le evuM pramANa karavuM te pUnamana - 5 khIra bhAta vA maga Adi amuka dravya AhAra levo te racAmAna. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhAkhe. " za ta (athavA saMta) 4-keta eTale ghara () sahita evA gRhasthAnuM je paccakhANa te sata, athavA munine Azraya vicArIe te keta eTale cinha, te ci sahita je paccakhANa te saketa paccakhANa. enuM sakita athavA sAketa evAM paNa nAma che. e pramANe e paccakhANa zrAvakane temaja sAdhune paNa hoya che, ane 8 prakAranA cinhanA bhedathI e paccakhANa 8 prakAranuM che te A pramANe--keI zrAvaka paraSI Adi paccakhANa karIne te paccakhANa pUrNa thayA chatAM paNa jyAMsudhI hajI bhejana sAmagrI thaI nathI tyAM sudhI kSaNamAtra paNa pacca khANa vinA na rahevAnA AzayathI aMguTho vigere ATha prakAranA cinhamAMnuM keIpaNa cinha dhAre te A pramANe- 1 jyAM sudhI muThThImAM aMguTha vALIne chUTa na kare tyAM sudhI mAre paccakhANa che ema dhArI aMguThe chUTo kare tyAreja sukhamAM khAvAnI vastu nAkhe evA saMketanuM nAma guNasahita= aMguThasahiyaM saMketa paccakhANa, ra e pramANe muThThI vALIne chUTI na kare tyAM sudhI mudata =musihiya. 3 e pramANe vasanI athavA dorA vigerenI gAMTha vALIne chUTI na kare tyAM sudhI joihita gaMThisahiya. - 4 e pramANe gharamAM praveza na kare tyAM sudhInuM pacca0 te sahita ghasahiyaM, 5 e pramANe parasevAne biMdu na sUkAya tyAM sudhInuM pazca0 te svedita. 6 e pramANe ATalA zvAsocchavAsa na thAya tyAM sudhInuM 3chavArarahita pacca0 7 e pramANe pANI vigerenI mAMcImAM lAgelA jaLanA (stibuka=) biMdu na sakAya tyAM sudhInuM rtilu sahita 1 mAMcInA upalakSaNathI zeSa vAsaNa vigerenuM paNa grahaNa karavuM anucita nathI. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1luM (10 addhApaccakhANa ). * 8 e pramANe A dIpaka na halavAya tyAM sudhInuM paccaka viparita dIvasahiyaM, e pramANe karele kaI paNa prakArane saMketa pUrNa thayA pahelAM je mukhamAM kaI cIja paDI jAya to te paccakhANane bhaMga thayo-karyo jANIne tenuM prAyazcitta guru pAse levuM paDe che 20 sadA prahalAda-addhA eTale kALa te muhUrta prahara be prahara divasa pakSa mAsa ItyAdi jANa, ane te muhUrta Adi kALanI maryAdAvALuM je navakArasI-parisI-sAddha pirisIpurima avada ekAsaNuM, upavAsa vigere pazca0 te addhA pacca kahevAya, tenA 10 prakAra che te AgaLanI trIjI gAthAmAM kahevAze. e pramANe pacakhANanA=pratyAkhyAnanA mULa 10 bheda kahyA emAM chellAM be pratyAkhyAna pratidina upayogI jANavAM. // ti 20 prAthonamelA 1 A saMketa paccakhANo eka athavA traNa navakAra gaNIne pAravAM. tyArabAda bhUjana karIne punaH paNa e saMketa paccakhANa karI zakAya che, ane e pramANe vAraMvAra saMketa paccakhANa dhAravAthI bhejana sivAyano sarvakALa viratipaNAmAM lekhAya che. dararoja ekAsaNuM karanArane e pacca thI eka mAsamAM lagabhaga 29 upavAsa ane besaNuM karanArane lagabhaga 28 upavAsa jeTalo lAbha maLe che. tathA ekAsaNuM besaNuM Adi rahita chUTo zrAvaka paNa dararoja e paccakhkhANa vAraMvAra kare to addhA pacca0 mAM AgaLa kahevAze tevI rIte paNa tene viratipaNAne sAro lAbha maLe che, mATe kSaNa mAtra paNa avirati nahi IcchanArA zrAvakane ( tathA sAdhune paNa) A paccakhANuM pratidina ane vAraMvAra upayogI che. temaja 10 muM adhdhApatyA paNa zrAvakane ane sAdhune pratidina upayogI che. + "paccakhANu" e prAkRta zabda che, ane "pratyAkhyAna" e saMskRta zabda che, tenI vyutpatti (zabdArtha) A pramANe-ti-pratikULapaNe sA=maryAdA vaDe thAna=kahevuM arthAt amuka rIte niSedha kahe= karavo te pratyAghAna kahevAya. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18: pratyAkhyAna bhASya, - 1 avatara-pUrva gAMthAmAM je dazamuM addhA paccakhANa kahyuM tenA 10 bheda che te A gAthAmAM kahevAya che. [athavA pahelI gAthAmAM kahe lAM mULa nava dvAramAM je daza paccakhANa nAmanuM paheluM dvAra kahyuM che te eka rIte pUrva gAthAmAM darzAvIne punaH teja dvAra ( 10 paccakhANa) A gAthAmAM bIjI rIte darzAvAya che] - navakArasahiya porisi, purimale-gAsaNe gaThANe ya / AyaMbila abhataTTe, carime a abhiggahe vigaI // 3 // zabdArtha -gAthAne anusAra sugama che. 'jAthArtha-navakAra sahita (navakArasI)-pisthI-purimAI (purima)-ekAzana-ekasthAna (ekalaThANuM)-AyaMbila abhaktArtha (upavAsa)-divasa carima-abhigraha-ane vikRti (nIvI) e daza prakAranAM satA pahalAja che 3 bhAvArtha-have addhA paccakhANunA 10 bhedanuM kiMcita svarUpa A pramANe 2 navarahiyaM (ramael ahata) atyAcAra-sUryodayathI prAraMbhIne 1 muhUrta (=ra ghaDI=68 miniTa) sudhInuM ane * nA hita mAM hita zabda muhUrtAnAja vizeSaNavALo che mATe ane adhdhA paccakhANa 1 muhUrtathI ochuM hoya nahiM mATe navakArasIne 1 muhUrta kALa avazya gaNavo joIe. jeo ema samaje che ke navakArasI to 3 navakAra gaNIne game te vakhate pArI zakAya, paraMtu kALanI leza mAtra paNa maryAdA nahi, sUryodaya pahelAM temaja turta paNa 3 navakAra gaye navakArasI paccakhANa thaI jAya to te samajavuM sarvathA bhUla bhareluM che, mATe navakArasI be ghaDI pachIja 3 navakAra gaNIne pArI zakAya. kAraNa ke be ghaDI thayA pahelAM 3 navakAra gaNIne pAre to navakArasIno bhaMga thAya che, temaja be ghaDI thayA bAda paNa 3 navakAra gaNyA vinA mAre to navakArasI nahi pArelI gaNAya che. I ahiM navakArasIno kALa 1 muhUrta kema ? te saMbaMdhi vizeSa carcA bIjA graMthethI jANavI. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1 luM (10 addhApaccakhANa). 169 - pUrNa thaye traNa navakAra gaNIne pAravAnuM (e pramANe muhurta ane navakAra e be vidhivALuM ) je paccakhANuM te. e navakArasInuM pacca0 sUryodaya pahelAM dhAravuM-karavuM joIe, anyathA azuddha gaNAya 2 parikI pratyA-savAramAM puruSanI chAyA jyAre (te puruSanA ) pitAnA deha jeTalI thAya tyAre pariNI eTale prahara gaNAya che, mATe sUryodayathI prAraMbhIne 1 prahara sudhInuM pacca0 te pirisI pazca0 kahevAya. A pratyAkhyAna sUryodaya pahelAM dhAravuM joIe, athavA to navakArasI sAthe joDI devAthI paNa thAya che. tathA sarSa pariNI eTale doDha praharanuM paccakhANa paNa AmAMja aMtargata gaNAya che. ' rU kumArga pratyA - divasanA purama=pahelA sarva-adha bhAganuM eTale sUryodayathI pahelA be prahara sudhInuM pacca0 te purimAI athavA purimaThTha. tathA divasanA sA=pazcAtanA-pAchalA sarva-adha bhAganuM eTale sUryodayathI 3 prahanuM ane mAtA tare chellA be praharanuM eTale divasanA uttarArdha sudhInuM pacca0 te mapAI (avaThTha) pacca0 paNa AmAM aMtabhUta gaNAya. A pacca0 savAramAM navakArasI pirisI dhAryA vinA paNa karI zakAya che. parAnA( vAna)-divasamAM paNa ekavAra rAjakajana karavuM te irAna. athavA uThIne punaH na besI zakAya temaja beThAM beThAM paNa khasI na zakAya evI rIte gha=ekaja arthAta nizcala sarana=AsanathI beThakathI bhejana karavuM te prakAranA kahevAya che. AmAM beThaka mAtra ( keDathI nIceno bhAga ) nisthaLa hoya che, parantu zeSa hAtha paga vigere avayavonuM calana valana thaI zake che. ahiM bhejana karIne uThayA bAda tivihAra athavA cauvihAra kara. * ekAzana-ekaThANuM-AyaMbila-nIvi, e jo ke anAgatAdi daza prakAramAMthI AThamA prakAranAM parimANakRta pratyAkhyAne che, paraMtu porisI Adi adhdhApratyAkhyAna sahita uccarAya che-karAya che mATe adhdhA pratyAkhyAnamAM gaNyAM che. (-Iti dharmasaMvRtti Adi. ) Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 pratyAkhyAna bhASya. 9 parathAna (ekalaThANuM)-jemAM jamaNe hAtha ane mukha e be aMga sivAya bAkInuM kaI paNa aMga hAlacAle nahi evuM ati (kSaka) nizcala (thAna) AsanavALuM ekAsachuM te ekalaThANuM kahevAya. pUrve kahelA ekAsaNamAM sarva avaye halAvavAnI chUTa che tevI chUTa AmAM nathI, eTale ja bheda ekAsaNu ane ekaThANAmAM che. [punaH ahiM bhejana karyA bAda uThatI vakhate cauvihAra karavAnuM hoya che, tethI ekAsaNanI peThe UDyA bAda USNa jaLa paNa pIvAya nahi e vizeSa che] 6 sAviSTa (sAmAnha ) emAM sAma-sAmaNa ane sAjIM=khATe rasa e benA tyAgavALuM te AcAmAsla athavA AcArmsa kahevAya, te bhAta-kaTheLa-ane sAthavAnA AhArathI mULa 3 prakAranuM che, ane te dareka vaLI jaghanya madhyama ane utkRSTa ema traNa traNa prakAranuM te dravyathI guNathI ane rasathI gaNAya che, ItyAdi AyaMbilane bhejananI vizeSa sAmAcArI te paraMparAthI jANavA yogya che, ane sAmAnyathI to eTaluM ja samajavuM kegya che ke AyaMbilamAM mukhyatve vigaI ane khaTAzane tyAga hoya che, temaja nIviyAtane paNa tyAga hoya che, jethI emAM rasa kasa vinAne nIrasa AhAra levAne hoya che, 7 samartha-jemAM ma=bhajananuM sarjakaprayojana saM=nathI, te samartha eTale upavAsa kahevAya. emAM AjanA sUryodayathI AvatI kAlanA sUryodaya sudhI Akho divasa ane rAtri cAre AhArane athavA pANI sivAya traNe AhArane sarvathA tyAga hoya che, temaja tivihAravALAne paNa divase uSNa jaLa pIvuM kape che, rAtrie tene paNa tyAga hoya che. A abhaktArthamAM eka divasamAM karAtA be vAranA bhejanene tyAga gaNAya che, parantu je eja upavAsanA (=abhaktArthanA ) pahelA divase ekAzana ane pachI pAraNAnA divase paNa ekAzana karIe to cAravAranA bhejanane tyAga thavAthI e be ekAzana sahita eka upavAsanuM nAma caturthamavata (cethabhA) kahevAya che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 1-2 juM (10 addhApazcaka-ja uccAravidhi) ja 8 vari atyA-A pratyAkhyAna be prakAranuM che. tyAM divasanA eTale aherAtranA rima= chellA bhAganuM arthAta rAtrinuM je pratyAkhyAna te vivaravarima, ane bhavanA eTale AyuSyanA chellA bhAganuM arthAta maraNa vakhatanuM paccakhANa te (chelI vakhate jIve tyAM sudhInuM) mavami kahevAya. emAM divasarima pratyAkhyAna sUryAstathI 1 muhU pahelAM gRhasthAe duvihAra tivihAra cauvihAravALuM karavuM, ane munine to cauvihAravALuM ja hoya che, ane te chUTA zrAvaka sAdhune temaja ekAzanAdivALAne paNa (pANahArarUpe) karavAnuM hoya che. 1 mida pratyA-amuka kArya thAya tyAreja mAre amuka bhejana karavuM evA prakArane abhigraha kare, te dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI ema mukhyatve 4 prakAra che. tyAM amuka dravya=AhAra levo athavA amuka dravya vaDe ( kaDachI Adi vaDe ) Ape to ja AhAra le te dravya mA amuka gAmamAMthI athavA amuka gharamAMthI athavA amuka gAu dUrathI AhAra lAvavAne abhigraha te kSetra mamadu, bhikSAkALI pahelAM athavA bhikSAkALa vakhate athavA bhikSAkALa vItyA bAda AhAra lAvavAne abhigraha te 3 prakArane 8 mitra ane gAte athavA sadana kare athavA beThe beThe athavA ubhe ubhe puruSa vA sI vahorAve toja AhAra le ityAdi aneka prakArane mAva samiprada jANa, pUrve kahelA anAgatAdi 10 prakAranA pazca0 mAMnuM 8 muM parimANakRta pacca0 tathA navakArasI Adi addhA pazca0 vinAnuM 9 muM saMketa paccakhANa paNa A abhigraha pratyAkhyAnamAM (saMbaMdhavALuM) gaNAya che. - 1 praznaH- chUTA zrAvakane to e pratyAkhyAna yukta che, paraMtu ekAzanAdi tapavALAne to ekAzanAdi tapa bIjA sUryodaya sudhInuM hovAthI te tapamAM ja AvI gayuM gaNAya, mATe tene divasacarima pratyA nI sArthakatA zI ? uttara-ekAzana vigere tapa ATha Adi AgAravALuM che, ane divasacarima pratyA cAra AgAravALuM che, mATe AgArano saMkSepa thAya che e sArthakatA che.-ityAdi adhika carcA dharmasaMgrahavRtti vigerethI jANavI. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w 17ra pratyAkhyAna bhASya ' 20 pratyA-vigaI eTale vikRti, ane vikRti eTale vikAra. te vikAravALA eTale IndriyanA viSayane prabaLa karanArA dUdha-dahiM-ghI-tela-goLa-ane pakvAnna e 6 padArtho vikA( bhakSya vigaI ) gaNAya che, temAMthI 1-2 yAvata chae vigaIne tyAga kare te jIvana pratyA, ane e cha vigaInAM 30 nIviyAtane yathAsaMbhava tyAga kare te navi kA0 kahevAya, mAMsa, madha, madirA ane mAkhaNa e ja abhakSya vigaI athavA mahAvigaIne te hamezane mATe sarvathA tyAga heja joIe, ane te vigaipratyAmAM aMtargata gaNAya che. e pramANe 10 prakAranAM addhApratyAkhyAna kahyAM. // iti prathamaM 10 pratyAkhyAnadvAram // vataraNa--have A gAthAmAM paccakhANane pATha je cAra prakAre ucAya che (uccArAya che) te 4 prakAranA ucAravidhinuM 2 nuM dvAra kahevAya che - uggae sUre a namo, porisi paccaraka uggae sUre sUre uggae purimaM, abhataSThaM paccakhAi tti // 4 // - zabdArtha -zabdArthanuM ahiM prayojana nathI. mAthA-bhAvArthane anusAra vicAra. mAtArtha-ugae sUre namo " eTale 3rapa sUre namuvArasada paravA (fma ) e pahele uccAravidhi. tathA pirisi paccakha uggae sUre >> eTale paff Tifma 34Tv sUre ( athavA kAzvare pati parAmi) e bIjo uccAravidhi pirisI temaja sArdha parisI mATe paNa jANa taphAvata eja ke sAIparisI mATe sAtti e pada bolavuM, tathA " sUre uggae purima che eTale sUre 3/5 purama virAma e trIje ucAravidhi purimaThTha ane anya mATe paNa jANa. tathA " sUre uggae abhata eTale Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 juM (4 uccAravidhi- uccArasthAna) 173 re 3pa matta paM ki e ceAthe uccAravidhi upavAsa mATe jANu, gAthAmAM prAMrala rijha e pada pAMcamI gAthA sAthe saMbaMdhavALuM che. e pramANe ahiM 4 prakAranA ucAravidhi eka : rAtramAM jeTalAM addhApaccakhANa sUryodayathI prAraMbhIne thaI zake teTalAM addhApaca0 Azraya darzAvyA. . vaLI je be uccAravidhimAM 35 sUre pATha Ave che te paccakhANe sUryodaya pahelAM dhAravAthI-karavAthI ja zuddha gaNAya, ane jemAM sure kapa pATha Ave che te paccakhANe sUryodaya thayA bAda paNa dhArI-karI zakAya che, e pramANe ujapa sare ane sUre sApa e bane pAThamAM " sUryodayathI prAraMbhIne e artha jo ke sarakhe che te paNa kriyAvidhino taphAvata hovAthI e banne pAThane bheda sArthaka (kAraNavALe ) che. vatApa paccakhANanA pAThamAM guru ziSyanA vacanarupe bIjI rIte paNa 4 prakAranuM uccAravidhi darzAve che, tathA pacca khANa ApavAmAM pAThane pheraphAra bolAye hoya to paNa dhAreluM paccakhANa pramANa gaNAya, e be vAta A gAthAmAM darzAvAya che - bhaNai gurU sIso puNa, paccarakAmitti eva vosiri| uvaogittha pamANaM, na pamANaM vaMjaNacchalaNA // 5 // zabdArtha - tti-Iti, e pramANe, ema | =ahiM paccakhANa levAmAM gva e pramANe, ema dhaMgA=vyaMjananI, akSaranI, chaUTEkhalanA, bhUla, 1 be ekAzana sahita 1 upavAsa mATe jarUrathamAM kamara padane uccAra hoya, ane kevaLa 1 upavAsa mATe marda padano uccAra hoya che. (-iti senapraznaH ) Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pratyAkhyAna bhASya, nAthAye-(paccakhANane pATha ucaratI vakhate) guru jyAre uttarAi kahe tyAre ziSya pavaravAra ema kahe, ane e pramANeja guru jyAre vAre kahe tyAre ziSya vosirAmi kahe tathA paccakhANa levAmAM lenArane ugaja ( =dhAreluM paccakhANaja) pramANa che, parantu akSaranI khalanA-bhUla pramANa nathI, mAvArtha-gAthArtha pramANe sugama che, parantu vizeSa eja ke guru kahe pa26 eTale ziSya pacakhANa kare che tyAre ziSya te paccakhANane svIkAre che tethI viramami huM pratyAkhyAna karUM chuM" ema ziSya kahe che, tathA akSaranI alanA thaI hoya eTale cauvihAra upavAsa letI vakhate pAThamAM tivihAra bolAI jAya, athavA te tivihAra upavAsa letI vakhate pAThamAM cauvihAra belAI jAya. athavA ekAzanane badale biAsaNa ane biAsaNane badale ekAzanene pATha bhUlathI bolAI javAya ItyAdi rIte pATha pheraphAra belavA chatAM paNa pratyAkhyAna te je dhAryuM hoya teja pramANa gaNAya. vatara-pUrve cAra prakAranA uccAravidhi be rIte kahIne have A gAthAmAM ekAzanAdi paccakhANamAM AvatAM pAMca prakAranAM uccArasthAna ane tenA 21 bheda kahe che- paDhame ThANe terasa, bIe tinni u tigAi (ya) taiyAMmi pANassa cautthaMmI, desavagAsAi paMcamae // 6 // zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che. nAthArtha-pahelA uccArasthAnamAM 13 bheda che, bIjA uccArasthAnamAM 3 bheda che, trIjA uccArasthAnamAM 3 bheda che, cethA uccArasthAmAM pANasmane 1 bheda che, ane pAMcamA uccArasthAnamAM paNa desAvagAsika vigerene 1 bheda che, ( e pramANe pAMca mULa uccArasthAnanA 21 bheda athavA 21 uccArasthAne paNa kahevAya che. ) Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 juM (5 uccArasthAna) kya mAvArthaahiM ekAzanAdi meTA pratyAkhyAmAM antagatapaNe (paTAbhAgamAM) je judAM judAM pAMca prakAranAM paccakhANa uccarAvavAmAM Ave che te pAMca thAna kahevAya che, ane te pAMca paccakhANanA judA judA AlApaka-AlAvA (=pATha)te pAMca prakAranAM savArathAna kahevAya che. jemake-ekAzanamAM sarvathI prathama "namukkArasahiyaM parisI Adi eka addhApaccakhANa ane mudisahiye Adi eka saMketa paccakhANa uccarAvAya che, te be maLIne paheluM cAra sthAna gaNAya, tyArabAda vigaInuM paracakhANa uccarAvAya che te bIjuM, tyArabAda ekAzanane AlAve uccarAvAya che te trIjuM, tyArabAda pANasane AlAvo uccarAvAya che te cothuM, e pramANe cAra pacca0 nA cAra AlAvA prabhAtamAM ekasAthe ucarAvAya che, ane savAre tathA sAMjare dezAvakAzika athavA sAMje divasacarima ke pANahAranuM pacca0 uccarAvAya che te pAMcamuM uccArasthAna. e rIte ekAzananA ekaja pratyAmAM pAMca peTA paccakhANe te pAMca sthAna kahevAya che, ane te pAMca pratyAnA pAMca AlAvA te pAMca uccArasthAna jANavAM. * ahiM gaNAtAM pAMca sthAne te ekAzanAdi (AhAravALA) pratyAkhyAnonA peTAvibhAga tarIke jANavA, ane (AhAra rahitanA pratyAkhyAna mATe eTale ) upavAsa mATe je pAMca sthAne che te to khAsa judI gAthAthI ( 8 mI gAthAmAM ) ja kahevAze. * (ekAzana biAsaNa ane ekaThANAmAM) 6 bharyAvigaImAMnI koI eka paNa vigaIno tyAga na karyo hoya to paNa 4 abhakSya vigaIne tyAga to prAyaH sarvane heja joIe te kAraNathI e pratyAkhyAnamAM vigaItyAgane AlA paNa avazya uccarAvAya che. (dha. saM vRtti bhAvArtha ) 1 athavA bIjo artha -je 21 paccakhANo che, tenA uccAra pATharUpa AlAvA jUdA jUdA 21 nathI, paraMtu mukhya pAMca AlAvA che, mATe te 21 pratyAkhyAna uccarAvavAmAM je mukhya pAMcaja AlAvAsUtrapATha upayogI thAya che, te pAMca sUtrapATha pAMca rAjasthAna gaNAya che. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 . pratyAkhyAna bhASya, tathA e pAMca UccArasthAnenA 21 bheda nAmapUrvaka AgabanI gAthAmAMja kahevAze. vataraNa-pUrvagAthAmAM pAMca sthAnane viSe je 13-3-31-1- uccArabheda kahyA te nAma pUrvaka A gAthAmAM kahevAya che namu paurisi saddA puri-mavaDhDha aMguTThamAi aDa tera / nivi vigaiM-bilatiya tiya,du igAsaNa egtthaannaaii||7|| zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che. - nAthArtha-navakArasI-pArasI-sAI parisI-purima-avahaane aMguThThasahiye Adi ATha e 13 prakAra (uccAra bheda ) pahelA sthAnamAM che. tathA nIvi, vigaI, ane AyaMbila e 3 bIjA sthAnamAM che, tathA [Tu (mAsa)= 3biyAsaNuM ekAsaNuM ane ekaThANuM e 3 prakAra trIjA sthAnamAM che, [ ane cothA tathA pAMcamA sthAnamAM to pUrve kahelo pANa smane ane dezAvakAzikane ja ekeka prakAra che ema adhyAhArathI samajavuM ] . 7 che - bhAvArtha-pahelA vibhAgamAM (ekAzanAdi prasaMge ) namu- kArasahiyaMnuM athavA pirisInuM yAvata avanuM ema pAMca prakAramAMthI keIpaNa eka prakAranuM addhApaccakhANa uccarAvAya che ane eja addhApaccakhANanA zabda sAthe joDavAmAM AvatuM aMguThTha sahiyaM athavA muThThisahiyaM ityAdi 8 prakAramAMthI keIpaNa eka prakAranuM saMketa paccakhANa paNa uccarAvavAmAM Ave che, mATe e bene bhego ekaja AlA uccArapATha 13 zabdanA pheraphAravALo thavAthI paheluM uccArasthAna e rIte 13 prakAranuM gaNAya che, Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 juM (5 uccArasthAna) 177 tathA vigaityAga vALe ekaja AlA vigaInA paccakhANu mATe vinA zabdathI, AyaMbilanA paccakhANa mATe gAvi zabdathI ane navinA paccakhANa mATe nirivAru zabdathI - caravAmAM Ave che, mATe vigaItyAga saMbaMdhi bIjuM uccAra sthAna traNa prakAranuM gaNAya che. e pramANe eka athavA be vakhatanA AhAra saMbaMdhi je ekaja AlAvo te ekAzana mATe paNa zabdathI biAsaNu mATe vijJAna zabdathI ane ekaThANa mATe prArtha zabdathI uccaravAmAM Ave che mATe A trIjuM uccArasthAna paNa 3 prakAranuM che. tathA cothA uccArasthAnamAM pANI saMbaMdhi ane pAMcamA uccArasthAnamAM desAvagAsika (athavA divasacarima) saMbaMdhi eka eka zabdavALeja (ekeka prakAraneja) ekeka AlA hevAthI A gAthAmAM e be sthAnane ekeka prakAra spaSTa kahyo nathI topaNa adhyAhArathI jANavo. have kyAM paccakamAM kayAM sthAna ? tene saMkSipta sAraekAzanamAM pa uccArasthAna = 1 luM saMketa sahita addhA pacca0 nuM. biAsaNamAM 5 , = 2 juM vigaI. ekaThANAmAM 5 ,, =J 3 juM ekAzananuM(ekAzanamATe) biAsaNanuM (biA0mATe) ekaThANAnuM(ekaThANAmATe), 4 thuM pANIssanuM ( 5 muM sAva vA divasanuM AyaMbilamAM 5 9 = ekAzanavata, parantu bIju uccAra sthAna AyaMbilanA pacca0 nuM. nIdhimAM - 5 = ekAzanavata, paraMtu bIju uccAra sthAna nIvinA pazca0 nuM. * desAvagAsikanuM paccakhANa cauda niyama dhAranArane A sAtheja ApavAmAM Ave che, ane nahi dhAranArane eka uccArasthAna ochuM jANavuM. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 pratyAkhyAna bhASya, tivihAra che, , AgaLanI 8 mI gAthAmAM kaheze upavAsamAM * * * te pramANe, cavihArI , upavAsamAM 2 55 = upavAsanuM ane dezAvakAzikana. vitara-pUrvagAthAmAM ekAzanAdi (AhAravALA) pratyAkhyAmAM pAMca pAMca uccArasthAne-AlAvA darzAvIne have (AhAra hitanA tivihAra) upavAsanA pratyAkhyAnamAM kyAM pAMca uccArasthAne che? te A gAthAmAM darzAvAya che. paDhamami cautthAI, terasa bIyaMmi taiya pANassa / desavagAsaM turie, carime jahasaMbhavaM neyaM // 8 // zabdArtha - supi = cothA sthAnamAM | gamavaM = yathAsaMbhava, jema e = chelA (pAMcamA ) | ghaTe tema sthAnamAM R = jANavuM jAthe -upavAsanA pahelA uccArasthAnamAM caturthabhatathI mAMDIne cetrIsabhakta sudhInuM paccakhANa, bIjA sthAnamAM (namakkArasahiyaM Adi) 13 paccakhANa, trIjA ucAramAM pANasanuM, cothA uccAramAM desAvagAsikanuM ane pAMcamA uccAra sthAnamAM sAMje yathAsaMbhava pANahAranuM eTale cauvihAranuM paccakhANa hoya che. 8 mAvA-cauvihAra upavAsa hoya tyAre tenuM paccakhANa upavAsane uracAra ane dezAvakAzizna uccAra e be ja uccArasthAnavALuM hoya che, paraMtu tivihAra upavAsa kare hoya tyAre tenuM paccakhANa pAMca uccArasthAnavALuM hoya che te A pramANe- tivihAra upavAsanA paccakhANamAM pahele eka AlA 30matta athavA maradaM eTale 1 upavA 1-2 be ekAzana yukata 1 upavAsa karanArane sUkA raNamAM amA no uccAra ane be ekAzana rahita eka upavAsamAM (gai rAtre cauvihAra karyo hoya agara na karyo hoya tepaNu) jUne rAhu amane Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 juM (5 uccArasthAna). 178 sathI mAMDIne vAta zarIramAM paryanta eTale 16 upavAsa sudhIne uccarAvAya che, mATe e (vartamAnakALe 16 prakAranuM) paheluM uccArasthAna jANavuM. tyArabAda bIjo AlA namukkArasahiye Adi tera addhApacakhANamAMnA ane aMga sahiyaM Adi ATha saMketa paccakhANamAMnA keI paNa ekeka paccakhANa sahita mizra che, mATe bIjuM uccArasthAna 13% prakAranuM che. tyArabAda trIje AlA pIlsa jevA ItyAdi pado pUrvaka tivihAra upavAsamAMja pANI saMbaMdhi che, mATe A trIjuM uccArasthAna 1 prakAranuM jANavuM. e traNe uccArasthAna ekasAthe uccarAvavAmAM Ave che. tyArabAda caMda niyamanA saMkSepa mATe desAvagAsika uccarAvAya che, mATe e cothuM upacAra sthAna 1 prakAranuM che, te tathA sAMjare divasacarima cavihAranuM (pANahAranuM) uracArasathAna te pAMcamuM uccArasthAna 1 prakAranuM che, athavA te vakhate uccAra hoya che. tathA chaThTha vigerenA paccakhANamAM caturthabhaktanI peThe AgaLa pAchaLa ekAzanano niyama nathI, tethI kevaLa AgaLa pAchaLanA be ekAzana rahita be upavAsa traNa upavAsa vigere karyA hoya te paNa te chaThTha aThThama ItyAdi saMjJAthI ja oLakhAya che, ane pratyAkhyAnano - uccAra paNa sUre 3rg chaThThamAM athavA makkama ItyAdi padethIja hoya che. (enaprazna bhAvArtha) 1 pahelA bhagavaMtanA zAsanamAM eka sAmaTuM 12 mAsanA upavAsanuM bAvIsa tIrthaMkaranA zAsanamAM sAmaTuM 8 mAsanA upavAsanuM, ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM pahelAM sAmaTuM 6 mAsanA upavAsanuM paccakhANuM apAtuM hatuM, paraMtu chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM hAlamAM saMghayaNuM baLa vigerenI hAninA kAraNe sAmaTA 16 upavAsathI adhika paccakhANa, ApavAnI AjJA nathI mATe. * A gAthAnAja prasaMge avasUrimAM kahela diyAre "ga* dara vamurAda" cAre bAju para 12 /2 (ati vacanAta) Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180. pratyAkhyAna bhASya, jene pitAnuM AyuSya alpa rahyuM jANI zeSa AyuSya sudhI cAre AhArane tyAga karavo hoya to mavarimaM parAmi - divae sAdA ityAdi padethI bhavacarima paccakhANanuM paNa uccArasthAna A pAMcamA uccArasthAnamAM antargata che. gavataraNa-paccakhANanA prAraMbhamAM Avate "uggae sUre ane paryate AvatA siraI) e zabdo (moTA paccakhANunA) dareka peTA paccakhANemAM kahevA ke nahi? te saMbaMdhi uccAravidhi darzAve che - taha majjhapaccakhANe-su na pihu sUruggayAi vosiri| karaNavihi u na bhannai, jahAvasIAi biyachaMde // 9 // | zabdArtha - viduHkhathapha, judAM. | mAvatImag=% AvasiA vAravitrikaraNavidhi, kriyA e >> e pada vidhi (pratyAya karavAne | vica=bIjA vAMdaNAmAM vidhi) TthArtha -tathA madhyanA paccakhANamAM sUre ityAdi ane tira e pada judAM judAM na kahevAM jema bIjA vaMdanamAM Avasie" e pada bIjIvAra kahevAtuM nathI, tema e (sUre ugae ane siraI pada) paNa vAraMvAra na kahevAM te karaNavidhi (pratyA- uccaravAne vidhi)ja e che 9 bhAvArtha-dvAdazAvarta vaMdanamAM bIjIvAranA vAMdaNAmAM AvasiAe e pada na bolavuM evI paraMparA pUrvAcA-- ryothI cAlI Ave che, tema ekAsana-biAsa-ekaThANuMAyaMbila-nIvi ane upavAsa vigere moTA paccakhANenA prAraMbhamAM ja ekavAra sUre 3rapa athavA 3jA sUre zabda athAgya bolavo ane paryanta ekavAra vira zabda bola, parantu e moTA paccakhANanA AlAvAmAM madhyamAM AvatA + 1 aMvarimAM traNa prakAranuM uccAra sthAna kahyuM che te sAmAnya pAMcamA uccArasthAnane aMge saMbhave. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 2 juM (4 uccAravidhi ) 181 vigaI, ekAzanAdi, ane pANurUnA nAnA AlAvAmAM daremAM prAraMbhe ane paryate e be pATha-zabda (jo ke saMbaMdhavALA che to paNa) na bolavA, te pUrvAcAryothI cAlI AvatI karaNavidhi athavA paraMparA che. avataraNa--have A gALAmAM pANasanA (pANInA) AgArane AlA kyAre ucarAvavo? te saMbaMdhi uccAravidhi darzAve che- taha tiviha paJcakhANe, bhannaMti ya pANagassa AgArA / duvihAhAre accitta-bhoiNo taha ya phAsujale // 10 // zabdArtha -gAthAthane anusAra sugama che. jAthA-tathA tivihAra paccakhANamAM (eTale tivihAra upavAsa ekAzana vigeremAM) pANassanA AgAra( AlAvo) uccarAvAya che. vaLI ekAzana vigere duvihAravALuM hoya te temAM paNa acittabhejIne pANassanA AgAra uccarAvavA, temaja ekAzanAdi kaMI paNa vizeSa vrata vinA chUTe zrAvaka paNa jo uSNa jaLa pIvAnA niyamavALo hoya te tene paNa pANa sanA AgAra uccarAvavA. (tAtparya ke uSNa pANI pIvAnA niyamamAM sarvatra pANassanA AgAra kahevA) + 10 . . 1. ahiM pAchussanA AgAra uccaravA saMbaMdhi caturbhAgI thIjJAnavimalasarikRta bAlAvabedhamAM kahI che te A pramANe- 1 sacitta bhejana-sacitta jaLa (emAM pANInA AgAra nahiM).. , -acitta jaLa (emAM pANInA AgAra heya). " 3 acitta bhejana-sacitta jaLa ,, ,, , nahiM). 4 ,, acitta jaLa ,, ,, , heya). ' j, tAtparya e che ke-ekAzanAdi je je vratamAM tivihAra thaI zake che te te vatanA tivihAramAM (acitta bhajana ane) acitta jaLa pIvuM joIe, ane tethI pANussanA AgAra paNa uccaravA joIe. ane te ekAzanAdi temAM duvihAra karyo hoya to te duvihAramAM tevo niyama nathI. tyAM kyAM vrata duvihAra tivihAra vA cauvihAra hoya che te 12 mI gAthAmAM darzAvAze. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 pratyAkhyAna bhASya, mAvArtha-gAthAvata sugama che, parantu vizeSa eja ke je zrAvaketivihAra ekAzana karyuM hoya te sacitta AhAra pANIne tyAga karavo ane pANasanA AgAra uccaravA, paraMtu duvihArI ekAzanAdimAM sacittane tyAga na karyo hoya te pANassanA AgAra na uccaravA. vatA-pUrva gAthAmAM acitta jaLa pInArane pAchussanA AgAra uzcarAvavA kahyA, paraMtu acitta jaLa kyA kyA vratamAM keNe pIvuM? tene niyama A gAthAmAM darzAvAya che- ittacciya khavaNaMbila-niviAisu phAsuyaMciya jalaM tu| sahA vi piyaMti tahA, paccarakaMti ya tihAhAraM // 11 // | zabdArtha - vica=eTalAja mATe e jANurgha=prAsuka, nirjIva, hetuthI ja. | acitta. vaU-upavAsa, sAvi zrAvake paNa nAthArtha-e hetuthI ja upavAsa AyaMbila ane navi vigeremAM zrAvake paNa vicanizcaya prAsuka-acitta jaLa pIe tathA tivihAranuM paccakhANa (upavAsAdikamAM) kare che 1ra che mAvArtha-e hetuthIja (eTale acittabhejIpaNuM ane prAsuka-acitta jaLa pIvAno niyama hevAthI ja) zrAvake paNa upavAsa AyaMbila ane nIvi vigeremAM temaja (ahiM vigere) zabdathI) ekAzana vigeremAM paNa acittabhejI evA zrAvake prAsukaja jaLa pIe ane prAya:-vizeSathI tivihAranuM ja paccakhANa kare (iti avasUri akSarArtha) ahiM + ahiM tAtparya e che ke zrAvakoe paNa temAM uSNa pANI pIvuM, ane paccakhANa vizeSataH tivihAra ekAzanAdi karavuM, duvihAra paccakhANuM ( duvihAra ekAzanAdi ) te kAraNeja karavuM yogya che. temaja vratamAM kAcuM pANI na pIvuM. kAraNake mukhya vRttie to uttama zrAvake sacittano sarvadA tyAga karavo joIe, te saMbaMdhamAM kahyuM che ke Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 dvAra 2 juM (4 uccAravidhi). sacittabhejIne paNa upavAsa AyaMbila ane nIti e traNa te tivihAra ane cauvihAraja heya, ane tethI e traNa vratamAM acitta pANI ja pIvuM joIe, ane ekAzanAdi te yathAsaMbhava duvihAra tivihAra ane cavihAra ema traNe prakAre hoya che, tyAM (duvihAramAM) acittane niyama nathI. (jJAna vimalasUrikRta bAlAvabodhaH) gati have cAra prakAranA AhAramAMthI munine ane zrAvakane kayA paccakhANamAM keTalA AhArano tyAga karavAne hoya che? (eTale duvihAra tivihAra ane cavihAravALAM kayAM paccakhANe hoya che?) tene niyama A gALAmAM darzAve che - cauhAhAraM tu namo, ratipi muNINa sesa tiha cuhaa| nisi porisipurimegA-saNAi savANa duticuhaa||12|| zabdArtha - namo = namukkArasahiya | sApa = zrAvakene tti = rAtri(nAM paccakhANa) [ ku = vihAra tada = tivihAra 1 tta(g) = tivihAra jayArtha-munine navakArasInuM paccara tathA rAtrinuM (divasa carima) paccakhANa cauvihAravALuMja hoya, ane zeSa parisI Adi) paccakhANe tivihAra ane cauvihAra ema be prakAre niravajjAhAreNaM, nijjIveNaM parittabhIseNaM sattAdhuraMdharA, luNAvA lA hUMti 1 (zrAddha vRtti.) artha-niravagha (=nirdoSa) AhAravaDe, nirjIva AhAra vaDe, ane pratyeka mizna (sAdhAraNa vana- rahita) evA AhAravaDe (AtmAnusaMdhAnamAM tatpara eNTale) AtmaguNa prApta karavAmAM vA tevA AhAra vaDeja AjIvikA nibhAvavAmAM tatpara evA suzrAvaka hoya che. e pramANe vicAratAM chUTA zrAvakane paNa acitta AhAra che. joIe te ekAzanAdi vratamAM vinA kAraNe zrAvakathI tivihAramAM sacitta jaLa ane duvihAramAM sacitta svAdima vigere kema vaparAya ? * * glAna (mAMdagI) AdinA gADha kAraNe pirisI Adi paccakhANe munine kavacit duvihAra paNa hoya, te vAta tu mane, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 pratyAkhyAna bhASya. heya. tathA zrAvakane te rAtrinuM (divasa carimanuM) ane pirisI purima tathA ekAzana vigere paccakhANe duvihAra tivihAra cauvihAra ema traNe prakAranAM hoya che. [parantu navakArasInuM pacca0 to zrAvakane paNa cauvihAraja hoya, kAraNake navakArasI te gaI rAtrinA cavihAra paca0 nuM tIraNa (kaMIka adhika karavA) pa paNa kahyuM che. ] mAvAca-gAthArtha pramANe sugama che. te saMkSepamAM A pramANe namukkAra sahiyaM-munine tathA zrAvakane paNa cauvihAra, paraNI ) munine tivihAra cavihAra (gADha kAraNeja sA parisI ( duvihAra) purimAdha zrAvakane duvihAra tivihAra cauvihAra, apAI ekAzana ) 0 munine tivihAra cauvihAra (gADha kAraNe ja - ekaThANa ( ekaThANuM .? zrAvane vihAra tivihAra cauvihAra duvihAra), bIAsaNuM) (paraMtu ekaThANuM jamyA pachI cavihAraja) ttara muLA zera kuvAha e kahelA pAThathI temaja zrIpaMcAzakacchanA pAMcamA paMcAzakamAM 35 mI gAthAnI vRttimAM ati gADha kAraNeja duvihAra kahyo che tethI saMbhave che, nahitara mukhya AjJA te munine tivihAra cauvihAranI ja jANavI. tathA munine 8 prakAranAM saMketa paccakhANe paNa cauvihAra kahyAM che. (-iti yatidinacaryA ). tathA munine bhava carima ane upavAsa tivihAra cauvihAra ema be prakAre kahela che, ane zeSa paccakhANo duvi tivi. cauvitra kahyAM che. (Iti zrAddha vRtti vigere ). prazna-upavAsa to tivihAra cauvihAra samajI zakAya che paraMtu ekAzana vigere vihAra tivihAra kevI rIte ? - uttara -ekAzanAdimAM bhojana karavA sivAyanA zeSa vakhatamAM pANInI ane svAdimanI chUTa hoya to te duvihAra ekAzana vigere kahevAya, ane bhojana sivAyanA zeSa vakhatamAM phakta pANI pIvAnI ja chUTa hoya te te tivihAra ekAzanAdi kahevAya. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3 juM (4 prakArane AhAra). 185 AyaMbIla, nIvi) zrAvUkane tathA munine paNa tivihAra cauupavAsa bhavacarima ! (apavAde navI duvihAra paNa). saMketa pazca--munine tivihAra cavihAra, zrAvakane 60, ti, cavihAra rAtri pratyADa | munine cavihAra, . (divasa carima) | zrAvakane duvihAra, tivihAra, cavihAra, paranu ekAzanAdi vizeSa vratomAM cau0. e ekAzanAdi temAM yathAsaMbhava jyAM jyAM duvihAra kahyo che, te munine to kaI gADha kAraNeja hoya, paraMtu zrAvakoe paNa kAraNeja duvihAra kare, ane vizeSataH to tivihAra vA cauvihAraja karavo joIe. rAvatA--have azana-pAna-khAdima-ane svAdima e cAra prakAranA AhAranuM rU dvAra kahevAya che. tyAM A gAthAmAM prathama AhAranuM lakSaNa kahevAya che- khuhapasama khamegAgI, AhAriva ei dei vA saayN| khuhio va khivai kuTe, jaM paMkuvamaM tamAhAro // 13 // | zabdArtha - zukamudhAne supri sudhAvALa, bhUpe paNa zamAvavAmAM vikSepa, nAkhe ma=samartha dekaThAmAM udaramAM palALI ekaluM, ekAkI iaa kAdava =athavA kAma sarakhuM pa=Ave taMtra dravya-padArtha nAthA -je ekaluM hovA chatAM paNa sudhAne zAna karavAmAM samartha heya, athavA AhAramAM AvatuM hoya, athavA 1 upavAsAcAmAmlanirvikRtikAni prAyastricaturvidyAhArANi apavAdAttu nizcitivari rAri virAma sArU-iti zrAddhavidhi vacanAta , paraMtu duvihAra karavo te vyavahAra mArga nathI. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 pratyAkhyAna bhASya AhAramAM svAda Apatu' hAya, athavA bhUkhyA manuSya je kAdava sarakhA nirasa dravyane-padArthane paNa ( bhUkha zamAvavA mATe ) udaramAM prakSepe ( =khAya ) te ( e cAre lakSaNavALu dravya ) AhAra kahevAya. 5 135 mAvArtha--je padArthoM ekAMgI-ekAkI (=bIjA padArthamAM mizra thayA vinA peAte ekalAja ) hAine paNa kSudhA zAnta karavAmAM samartha hoya teA te padArtha AhAramAM gaNAya, A prathama lakSaNavALA AhAra cAre prakAranA che te A pramANekura (=rAMdhelA bhAta ) vigere arAna, chArAnI Acha tathA pANI vigere pAna, phaLa zelaDI vagere svAmi, ane su vigere svAdima. // iti AhAranuM 1 luM lakSaNa | . tathA kSudhA zamAvavAmAM samartha na hoya evA ekAMgIekAkI padArtha paNa jo cAra prakAranA AhAramAM AvatA hAya eTale azanAdikamAM mizra thaIne tenA guNamAM ke rasamAM kaMika vizeSatA karatA hoya (e 2 nru rukSa ), athavA teA te arAnADhikanA vAdamAM vadhAro karatA hoya teA te ekAMgI padArtho AhAra sAthe mizra hAya ke na heAya (ekalA hAya ) tA paNa AhArapa jANavA. (e rU nuM rukSa ) e mane lakSaNanAM bhegAM udAharaNa jemake--azanamAM lUNa-hiMga-jIrU vigere. pANImAM kapUra vigere, phaLAdi khAdimamAM paNa bhrUNa vigere, ane takheAlArdika svAdimamAM kAthA vigere. tathA bhUkhyA mANasa bhUkha zamAvavA mATe kAdava sarakhuM nirasa dravya khAya te te paNa AhAra jANavA. jemake-mATI vigere. // kRti AhAranuM ? zuM kSaLa || ahiM aiSadhAmAM keTalAMka auSadha AhAra ane keTalAMka anAhAra paNa che. ( emAMnA ghaNAkharA bhAvArtha zrAddhavidhi vRttine anusAre lakhyA che.) 1 arthAt e lUNu-hiMga-jIrU-kapUra-kAthA vigere padArtho kSudhA zamAvavAmAM sama nathI te| pazu AhAramAM upakArI heAvAthI AhAra tarIke gaNAya che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3 juM (4 prakArane AhAra). 187 sAthe mujhagbaM-patha-vAva-rDi pANe kaMjiya-java-kayara-kakkaDodaga-surAi jalaM // 14 // zabdArtha - muni maga vAca kAMjInuM dana, bhAta g=sAthe-sAthe jayarakerAnuM maMtramAMDA, pUDA =kAkaDInuM paca=dUdha 3=pANI ==khAdya, khAjAM purA(IT) madira vigere. rava rAba, gheMsa mAthArtha-maga vigere (=sarva kaLa), bhAta vigere ( =sarva cekhA, taMdUla, ghau vigere), sAthevigere ( juvAra maga vigerene zekIne tene banAvelo leTa), mAMDA vigere (pUDA, piLI, roTalI, roTalA, vigere ), dUdha vigere (dahiM ghI vigere) khAjAM vigere (sarva pakavAna modaka vigere ), rAba vigere ( sarva jAtinI gheMsa ) ane kaMda vigere (sarva vanaspatinA kaMdamULa phaLAdikanAM raMdhAyelAM zAka vigere) e sarva jharAna mAM gaNAya che. e pramANe 8 vibhAgamAM sarva azanane samAveza. 1 gAthAmAM tAruM padamAM rahela " mA Adi. " zabda maga ityAdi sarva zabdonI sAthe saMbaMdhavALo gaNa. 2 zabdano artha vyutpattithI (eTale dhAtu uparathI), ane niryuMkitathI ( eTale zabdamAM rahelA akSara uparanI upajAvelI yuktithI ) ema be prakAre thAya che. te pramANe ahiM " azana " zabdano artha paNa be rIte che te A pramANe maza=zIdhra ( sudhAne upazamA ) te gaphAna e niryukita artha che. ane maphate muja jenuM bhajana karAya che ane e vyutpatti artha (5dhAtu siddha artha) che. tyAM jo ke phaLAdika sarva AhArI padArthanuM bhojana karAya che te paNa mArA zabdathI bhAta vigere amuka amuka padArthoja aDhIthI gaNAya che. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 pratyAkhyAna lAge, thAya che, ane kAMjInuM pANI ( =chAzanI Acha), javanuM pANI (= javanuM dhAvaNa), keranuM pANI (keranuM dhAvaNa), ane karka TakanuM te cIbhaDA vigere phaLanI aMdara raheluM athavA tenA dhAvaNanuM pANI tathA madirA vigere pANI e sarva jAtinAM pANI AhAramAM gaNAya che. 14 w | mAyAthe-gAthArthamAM kahyA pramANe sugama che, paraMtu vizeSa e che ke tivihAranA paccakhANavALAne e pANI kape nahi, parantu nadI kUvA taLAva vigerenAM pANI ke je karparAdi anya padArtha vaDe mizra thayela na hoya tevAM ja zuddha pANI tivihA2mAM kahyuM, ane kara drAkSA elAyacI Adi svAdama vastaethI mizra thayelAM-karelAM jaLa duvihAramAM kape, vitaraNa-cAra prakAranA AhAramAMthI pUrva gAthAmAM pahelA azana ane pAna e be AhAranuM svarUpa kahIne have A gAthAmAM hima ane havAhima e be AhAranuM svarUpa kahe che, temaja AhAramAM na gaNAtI (anAre) vastuo paNa * kahe che- 1 ghauM cokhA kakava vigere anAjanAM dhAvaNa paNa emAM aMtargata jANavAM. 2 iti pravasAvRttiH 3 Iti bhASyAvaceriTa 4 sarakA, Aso vigere emAM aMtargata jANavA. 5 e uparAnta nALIyeranuM pANI, zelaDIno rasa tathA chAza (ane madirA ) je ke pANI tarIke gaNAyelAM che, paraMtu ene vartamAna kALe azanamAM gaNavAno vyavahAra che. e uparAnta nadI taLAva kUvA vigerenAM pANI eTale sarva apUkAya paNa pAnamAMja gaNavA. 6 prANono upakAra kare te pAna ( iti niyukti artha), athavA 1 dhAtu pIvAnA arthamAM hovAthI je vaya-pIvAya te vana ( Iti vyutpatti artha ). Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 3 ju (4 prakArane AhAra), 189 khAimi bhattosa phalA-i sAime suMThi jIra ajmaaii| mahu gula taMbolAI, aNahAre moa niMbAi // 15 // zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che. jAthA -( mattobhakataSa eTale ) zekelAM dhAnya, tathA phaLa vigere vastuo sAhima mAM gaNAya, suMTha jIrU ajamo vigere tathA madha meLa ane taMbela vigere paNa sthAtrima mAM gaNAya, ane ( mama-meka eTale ) mUtra ( gomUtra) tathA liMga baDe vigere anAdAra mAM gaNAya. / 15 / mAvA--je vastuone khAvAthI sudhAnI pUrNa zAnti na thAya, te paNa kaMika saMtoSa thAya ( =bhUkha zamAve ) tevI vastuo brAhima mAM gaNAya che. tenAM keTalAMka nAma-zekelAM dhAnya (eTale mamarA pahuMA, sekelA caNA, dALIA, sekelA maga, vigere ), tathA khajura, khAreka, nALIera, tathA badAma, drAkSa, kAjU vigere mevA, kerI, cIbhaDAM, taDabuja, khaDabaja, vigere phaLe, zelaDI vigere tathA keThavaDI-AmaLAzaMThI-AMbAgoLI-kaThIpatra-liMbuipatra vigere (e sarve khAdima hevAthI duvihAra paccakhANamAM na ka5) vika vastuo-suMTha-haraDe-pIpara -marI-cha-ajame-jAyaphaLa-jAvaMtrI-kA-kheravaTI-jeThImadha-kesara-nAgakesara 1 =je khavAya te rAri ( Iti vyutpattiH) tathA = AkAza eTale mukhanu vivara temAM mAsikamAya-samAya te hama (Iti niryukita. emAM 2 kArano nipAta saMbhave. 2 vAre eTale jeno AsvAda karAya te ravina ( Iti vyatpattiH ), tathA goLa sAkara vigere dravyone ane rasa vigere guNone temaja kartAnA saMyama guNone eTale rAgadveSa rahita AsvAdana karavAthI saMyamInA saMyama guNone ) je rAte svAda pamADe te svani athavA jenuM AsvAdana karatAM te vastuo potAnA mAdhuryAdi guNone sAravAra nAza pamADe te svAmi (Iti niyuktiH ) Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhASya. tamAlapatra-elacI--laviMga-biDalavaNa-ajameAda--pIparImULa 190 ( gADA )--ciNikakhAmA mAtha-kAMTAseliA-kapUra-haraDAM,- ehuDAM, mAvaLa chAla-dhAvaDI chAla-kheranI chAla-khIjaDA chAlatathA enAM patra-sApArI-hiMga-javAsAmULa--khAvacI-tuLasI- kacUrA-taja-sa'caLa-puSkaramULa tathA taMbAla--riyAlI suvA ItyAdi vihAramAM kalpe emAM jIru svAdimamAM ane khAdimamAM paNa gaNAya ema be mata che. tathA ajamAne paNa keTalAka AcArco khAdima kahe che. tathA madha-gALa-khAMDa-sAkara--paNa svAdimamAM gaNAya, parantu tRpti karanAra heAvAthI vihAramAM kApe nahi, anAhArI vastuo----limaDAnAM aMga ( patra-chAla-kAThakuLa-kula vigere ) gAmUtra vagere mUtra-gaLA-kaDa-kariyAtu-ativiSa-cIDa-rAkha-haLadar-upaleTa-vaja--haraDe ehuDAM-AmaLAM AvaLa chAla-dhamAsA-nAhi-AsaMdhi-riMgaNI-eLIe-gugaLakheraDI-ka therI-keramULa-pU.ADa-machA-bALa-citraka-kuda-phaTakaDI cimeDa-zuvar-AkaDA ityAdi je vastu khAvAmAM aniSTa svAdavALI hAya, te AnAhArI jANavI. avataraNa--have A 16 mI ane 17 mI gAthAmAM 22 avaranuM ( eTale 22 AgAramAMthI kayA paccakhkhANamAM keTalA AgAra hAya ? te saMdhi ) ? zuM dvAra kahevAya che. do navakAri cha porisi, saga purimaDe igAsaNe aTTha | sattegaThANi aMbili, aTTha paNa cautthi chappANe // 16 // zabdA--gAthA pramANe sugama che. mAthAthe--navakArasImAM 2 AgAra, perisImAM 6 mAgAra, purimajhUmAM 7 AgAra, ekAzanamAM ( tathA biAsaNamAM paNa ) 8 AgAra, ekaTANAmAM 7 AgAra, AyamilamAM 8 AgAra, 1 haraDe behaDAM ane AmaLAM vigere keTalIka vastue svAdimamAM ane aNuAhAramAM bannemAM paNu gaNAya che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM (paccamAM AgAr saMkhyA ) 191 caturtha bhaktamAM (upavAsamAM) 5 AgAra, ane pANassanA pempsakhANamAM 6 AgAra che. 5 16 // mAvArtha:--gAthA vat sugama che, parantu navakArasI AdimAM kayA kayA AgAra che ? tenAM nAma ane artha paNa AgaLa gAthAomAMja kahevAro, mATe ahiM vizeSa spaSTa karavAnu pracAjana nathI. cau carime caubhiggahi, paNa pAvaraNe navaTTha nivIe / AgArukhkittavive-gamuttu davavigai niyami || 17 | zabdAH--gAthA pramANe sugama che. gAthArtha---- divasacarama ane bhavacirama e be ) cirama prazrcakkhANamAM AgAra che, *abhigrahamAM 4 AgAra che, prAvaraNa (vazvanA) pa20 mAM va=pAMca AgAra che, ane nIvimAM 9 athavA 8 AgAra che. temAM nIvine viSe jo piDa vigai ane pheva vigai e mannenuM pacca hAya tA -AgAra, parantu jo kevaLa viveganuMja pacca0 hAya tA te ( ekalA dvava vigainA ) niyami=niyamamAM " khittavivege " e eka AgAra muttu=mUkIne-cheADIne bIjA [ 6=za4 ] 8 AgAra hAya che ! 17 u bAvAya-gAthA vat sugama che; parantu vizeSa e che ke-- ahiM bhASyamAM jo ke viInA chUTA pancamAM - ema e rIte AgAra kahyA nathI, paraMntu 20 mI gAthAmAM kevaLa nava AgAraja kahevAze te paNa anya granthAne anusAre vigathanA pacca0 mAM paNa 9 ane 8 ema banne prakAranA AgAra aNuvA. * ahiM " abhigraha " zabdathI 8 prakAranAM saMketa paccakhkhANumAM temaja bIjA paNa dravyAdi cAre prakAranA abhigrahamAM 4 AgAra jANuvA, te AgaLa 23 mI mAthAmAMja kahevAze, 1 e 8 vA 9 AgAranuM kAraNu vigaenAM svarUpa tathA duSmitta. AgAranA a je AgaLa kahevAze te jANyA bAda samajAze. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 pratyAkhyAna bhAgya. tathA prAvaraNanA pratyAkhyAnamAM ( jItendriya munie je ceAlapaTTe paNa niha paheravAnA abhigraha vizeSa kare che temAM ) anna-saha0-cAlapaTTAgAreNa'-mahuva0 e pAMca AgAra hAya che. A saMdhi vizeSa bhAvArtha cohaTTA. nA arthamAM kahevAro. e pramANe e gAthAomAM pratyeka paccakkhANanI AgAra sakhyA sAmAnyathI gaNAvI. te sakSepamAM A pramANe-- namu 2 (purimA0 7 ekAza upavAsa 5 prAva0 5 pAri 6 oava 9 mi0 8 pANahAra sArvA0 (vigai 9 ekaThANA carama 4 nIvi 9 Akhila8 abhi. 4 - avataraNa: have kayA paccamAM kayA kayA AgAra hAya te nAmapUrvaka darzAvAya che. tyAM A gAthAmAM prathama sthAnamAM gaNAtA adyApratyA nA eTale nava-perisI-sArdhA0-ane purima ( tathA avahu ) pratyAnA AgAra kahevAya che:-- anna saha du namukAre, anna saha paccha disa ya sAhu saba porisa cha saporisi, purimaDhe satta samahatarA // 18 // zabdAH--gAthArthAnusAre sugama che. gAthAya--namukkArasahiya'nA pucamAM anna annatthaNA bhogeNa' ane sadda=sahasAgAreNa e * u=me AgAra che. tayA annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNa, vajI=pucchannakAleNa', vitta= disAmeAheNa, sAdu-sAhuyaNeNaM, savva=savvasamAhivattiyA gAreNa` e 6 AgAra perisI ane sA pArasInA pacamAM che, ane mahattarAgAreNaM " e AgAra sahita sAta AgAra purimA ( tathA apAnA--avaTTunA ) pa0 mAM che // 18 // praznaH--hasUre namudrAsayiM musadiya callAnlR | va--ihNpi AhAraM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM / annatthaNAbhogeNaM sahasAgAraNaM mahattarAgAraLa santalamAhAttayALa vAlipha // e navakArasI pacca nA AlApakamAM-AlAvAmAM te 4 AgAra darzAvyA che te kema ? Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM (paccamAM AgAra sakhyA. ) 193 mAvAya--gAthAvat sugama che. parantu vizeSa eja ke anna saha ItyAdi zabdo saMpUrNa pada nathI para-tu padmanA ekeka aMza che teA paNa arthamAM sapUrNa padma levuM tathA navakArasI pratyAkhyAna ati alpa kALanuM eTale muhurtta ( =sUryodayathI e ghaDI) sudhInuM ja che, te kAraNathI temAM azakya parihAravALA ja e AgAra jeTalA alpa AgAra che, ane perisI Adi pratyAkhyAne vizeSa kALapramANavALAM hAvAthI temAM vadhAre AgAra rAkhavA paDe che. | kRti prathama sthAnanA UddhApratyA0 nA AgAra | avataraN--A gAthAmAM ekAzana miAsaNa ane ekaDANAmAM AvatA AgAra (nAM nAma) kahe che, arthAt trIjA sthAnamAM gaNAtAM paccakhkhANAnA AgAra kahe cheann sahassAgAri a, AuMTaNa guru a pAri maha saba / ega-biyAsaNi aTTa u, saga igaThANe auMTa viNA // 19 // uttara----e pratyAkhyAna kevaLa navakArasInuM nathI paratu navakArasI sAthe mukrisahiyaMnu paNa bheguM che, temAM navakArasI aTThA pacca che, ane murrisahiyaM e saMketa paccakkhANa che, ane saMketa pacca0 nA 4 AgAra pUrva kahyA che, tethI emAM navakArasInA te e ja AgAra che, ane ( teja e AgAra sahita sa) cAra AgAra murrisahiyaMnA che, jethI enA bhegA maLIne paNa cAraja AgAra e AlAvAmAM kahelA che, te saMketa pacca bheguM hAvAnA kAraNathI che. tevIja rIte pArisI ane sA paurisInA AlAvAmAM paNa mukrisahiya* heAvAthIja mahattarAgAreNaM AgAra Ave che. 1. ahiM je deSa ApaNe TALavAneA prayatna karIe teA paNa TALI na zakAya tevA ane kuratI rIteja thatA heAya te tevA akasmAta deze. azakaya parihAravALA kahevAya, jethI dareka pratyAmAM e azakaya parihAravALA e AgAra rAkhyA vinA chUTakA ja nahi, ane te kAraNathI ja nirAgAra ( AgAra rahita ) pratyAkhyAnamAM paNa e be AgAra teA heAyaja. 13 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 pratyAkhyAna bhASya. zabdArtha -gAthArthAnusAre sugama che. nAthArtha -annatthaNA bhegeNaM, (nAka) sahasAgAreNaM, (vAritra) sAgari AgAreNaM, AuTaNa pasAreNaM, (guru) guru abhuTTANeNaM, (virta) pArivANayAgAreNaM, mahattarAggAreNaM, sava samAvivattiyAgAreNuM e 8 AgAra (pa) ekazanamAM ane biAsaNAmAM che, ane ekaThANAmAM te AuTaNapasAreNuMe eka AgAra vinA zeSa 7 AgAra che ! 10 || mAvAH -gAthArthavata sugama che. avatAra -A gAthAmAM vigaI nIvi ane AyaMbila e traNa pratyAkhyAna (ke je bIjA sthAnanAM pratyAkhyAne che tenA AgAra kahevAya che- anna ssaha levAgiha, ukitta paDucca pArimaha saba / ' vivAruM nizciAnava, paludavidhu vinTe darabA, | zabdArtha -gAthAtha pramANe sugama che. nAthArtha-annatthaNAbhogeNaM, sahasAgAreNaM, levAleveNa, gihatthasaMsaNa, ukhittavivegeNaM, pahuccamakhieNa, pArivaNiyAgAreNaM, mahattarAgAreNaM, ane savvasamAhittiyAgAreNuM e AgAra viDuiM ane navinA paca0 mAM che, ane paDazcamakhieNa vinA 8 AgAra sAvitramAM Ave che. 20 || * "AuMTaNapasAreNuM" e AgAra aMgopAMgane saMkocavA ane prasAravA ( =hAtha paga vigere lAMbA TuMkA karavA)nI chUTa mATe che. ane ekaThANAmAM aMgopAMga halAvAyuM paNa nahi, mATe e A gAra nathI. * * 1. AyaMbilamAM ghI vigere snigdha (cikAzavALuM) dravya kalpa nahi, ane paDuma. AgAra ghI vigerethI kiMcita masaLelI roTalI vigerenA AhAranI chUTavALe che, mATe AyaMbilamAM e aMgAra na hoya. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 zuM (paccakamAM AgAra saMkhyA) 19pa mAvArtha-gAthArthavata sugama che, paraMtu vizeSa e che keahiM navi tathA vigaImAM te AgAra kahyA che, te paNa pUrve 17 mI gAthAnA bhAvArthamAM kahyA pramANe nIdhimAM 9 tathA 8 AgAra paNa hoya. tyAM piMDa vigaI ane kava vigaI e bane saMbaMdhi nIlimAM 9 AgAra ane kevaLa kavavigaI saMbaMdhi nIdhimAM ukhittavi, vajIne zeSa 8 AgAra jANavA. tathA jema nIlimAM 9 ane 8 AgAra kahayA che, tema chUTI vigaIne pacca0 mAM paNa kevaLa piMDa vigaInuM pacca0 kare to huM AgAra ane kevaLa drava vigaInA pazcAmAM UMkhitta vira vachane zeSa 8 AgAra jANavA JvataraVT_A gAthAmAM upavAsa, pANI, carima, ane saMketAdi abhigraha e cAra paccakhANenA AgAra kahe cheann saha pAri mahasa-vapaMca khama (va)Ne cha pANi levaaii| cau carimaMguTThAI-bhiggahi anna saha maha saba // 21 // | zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che. nAthAtha-kSapaNamAM (=upavAsamAM) annatthaNAbhogeNaM-- hasAgAreNuM-pAriphAvaNiyAgAreNuM-mahattarAgAreNuM-ane savva samAhittiyAgAreNuM e pAMca AgAra che. pANInA paccakhANamAM leveNavA Adi 6 AgAra (leveNuvA-leveNuvA- cheNavA-bahuleNavA-sasinthaNavA-asitthaNavA e 6 AgAra) che, tathA carima pacamAM ane aMguThThasahiyaM Adi abhigrahanA (saMketa vigere) paccakhANamAM annatthaNAbhogeNuMsahasAgAreNu-mahattarAgAreNaMane savvasamAhittiyAgAreNuM e 4 AgAra che. A ra1 mAvAtha-gAthArthavata sugama che. parantu vizeSa e che kecarima pacca0 mAM divasacarima ane bhavacarima e bane pacca khANa 4-4 AgAravALAM che, te paNa bhavacarima paccakhANa jo koI samartha mahAtmA mahattarADa ane savvasamAhi- e be Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 pratyAkhyAna bhASya, AgAranuM mAre bhAvImAM prayojana nathI ema jANIne nirAgAra (AgAra rahita) kare to te nirAgAra bhavacarima pazca0 mAM annatthara ane sahasAve e beja AgAra heya, (dharmasaM vRtti Adi). | paccakhANanA AgAnuM kASThaka . navakArasI rI annava-sahas pirisI 6 anna-saha-pa70-disADa-sAhusAI parisI sa10 purimo 6 pUrvavata-1 mahattarA. . avaThTha ekAzana ) - anna-saha-sAgAri-AuTavabiAsaNaJ 'guDa-pAri-maha-sava0 ekaThANuM | AuTa vinA ekAzanavata vigaI | piMDavigaI | anna-saha-levA-gihatya-ummuinIvi | saMbaMdhi | ttava- pacca0-pAri-maha0-sava0 nIvi | kavavigaI | | umbi0 vinA vigaI | saMbaMdhi AyaMbila | 4 pacca0 vinA vigaIvata upavAsa 5 anna-saha-pAri-maha-savya0 pANahAra da leve-ale accheda-bahule - sasilya-asitve abhigraha (saMketasahu) 4 anna0-saha0-maha0-sava praviNa paNa anna -saha0-cAlapaTTAgA-maha0-sava divasarima ) bhavacarima - 4 anna-saha-maha0-sava0. sAvagA0. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM (prasaMge kavavigaI piMDavigaI. 197 avataraNapUrve kahelI 20 mI gAthAne prasaMgane anusarIne A gAthAmAM te vigaI ane tenA vivigaI Adi bheda paNa darzAvAya che - duddha-mahu-maja-tillaM, cauro davavigaI caura piNdddvaa| ghaya-gula-dahiyaM-pisiyaM, makhkaNa-pakkanna do piMDA // 22 // zabdArtha - madu-madha I vaca=ghata, ghI. mag=madha, madirA ! niyaMtrapizita, mAMsa, jAthAthe--dUdha-mAM-madirA-ane tela e 4 vivAda che, tathA ghI-goLa-dahiM ane mAMsa e 8 fiDava eTale mizra vigaI che, ane mAkhaNa tathA pakavAnna e be paMdu vigaI che. / rara mAvArtha-ahi kava eTale rele cAle evI ati narama pravAhI vigaI te vinag kahevAya. ane piMDa eTale jenA aMze paraspara bAjhIne-vaLagI rahIne piMDI bhUta thayelA hoya tevI kaMika kaThInatA vALI vigaI te piMDa viru ( kaThIna vigaI) kahevAya, tathA agni Adi sAmI vaDe je vigaI kavapravAhI thatI hoya, ane tenI sAmagrInA abhAve punaH piMDarupa-kaThina paNa thatI hoya (=jAmI jatI hoya-TharI jatI hoya) to te piMDa vitA eTale bane svabhAvavALI gaNAya. tyAM kaI vigaI kevA svabhAvavALI che te gAthArthamAM kahA pramANe samajavI sugama che, mATe tenuM vizeSa varNana karavAnuM ahiM prayojana nathI. tathA bemAM bhakSya kai ane abhakSya kaI ? tene viveka te graMthakAra teija AgaLa ra9 mI gAthAmAM darzAvaze, avataraNa--have kyA kyA paccakhANe (paraspara) sarakhA AgAravALAM che ? te A gAthAmAM kahevAya che- porisi-saDha-avaLa, dubhatta-nivvigai porisAi smaa| aMguThTha-muTThi-gaMThI-sacitta davvAi bhiggahiyaM // 23 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 pratyAkhyAna bhASya, zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che. mAthA-pirisI ane sArdhaparisI e benA(nava eTale) ava purimaDuM e benA, tathA (3matta eTale) biAsaNa ane ekAzana e benA, tathA [nirivAra eTale) nIvi ane vigaI e benA, tathA aMgusahiyaM muddhisahiyaM -ane gaMThisahiyaM Adi 8 saMketa pratyA ane sacitta dravyAdikane ( =dravya kSetra kALa ane bhAva e cAre) abhigraha (desAvagAsika ) e benA paraspara sarakhA sarakhA AgAra che. eTale AgAranI saMkhyA ane AgAranAM nAma bane tulya che. che 23 che bhAvArtha-gAthArthavata sugama che. avatA-pUrve 18 thI ra1 gAthAmAM paccakhANe mATe je 22 AgAra yathAgya darzAvyA, te dareka AgArano artha have A ra4 thI ra8 mI gAthA sudhImAM darzAvAya che - . vissaraNa maNAbhogo, sahasAgAro sayaM muhapaveso / pacchannakAla mehAI, disivivajjAsu disimoho // 24 // | zabdArtha:risarai=vismaraNa, bhUlI | medAnamegha vigere (thI). javuM. vikAsu-viparyAsamAM, dizisAme anAgaAgAra | ne pheraphArathI. svayaM, pitAnI meLe nAthArtha-visarI javuM te anAga, AhAranI vastu pitAnI meLeja mukhamAM praveze (paDe) te sahasAkAra, megha vigerethI (kALa mAlama na paDe te ) pracchannakALa, ane dizAone pheraphAra samajAvAthI dizimeha AgAra jANa para 1-2-3 gAthAmAM savaThTha-sumara-ane nirivAr eTale apAI bina AsAruM ane navi e 3 pratyAkhyAno ekeka pratyAkhyAna che to paNa upalakSaNathI tenA sarakhA AgAravALAM purima ekAzana ane vigaI e tenAM tenAM sajAtIya paccakhANo paNa e ekeka pada uparathI ja grahaNa karavAM. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM (ura AgArane artha). 109 mAvArtha-sarva AgAramAM pahele AgAra annatthaNa bhegeNuM che, temAM "annattha" ane anAga) e be zabda che. tyAM asara eTale anyatra ( sivAya athavA vajIne) e artha che, ane nAma zabdano artha te visarI javuM e pramANe gAthAmAMja kahe che, tethI je paccakhANa karyuM che te paccakhANa matidoSathI athavA bhrAntithI kadAca bhUlI javAya ane tethI tyAga karelI cIja bhUlathI khAI levAya, agara mukhamAM nAkhI devAya te te nAma" kahevAya, mATe e anAga ( stha5) vaIne ja huM A pacca0 karuM chuM, ema paraca0 letI vakhate te chUTa prathamathI ja jaNAvavA mATe pazca0 nA AlAvAmAM jarathama AgAra uccare paDe che, jethI visarI jatAM kadAca tevI bhUla thAya te paNa karelA paccaka no bhaMga (=pratijJA bhaMga) gaNAya nahiM (athavA thAya nahi). vaLI A ane bIjA paNa AgAranA saMbaMdhamAM eTaluM dhyAnamAM rAkhavuM ke-bhUlathI athavA bIjA keI prakArathI tyAga karelI cIja khAI levAmAM agara mukhamAM nAkhavAmAM Ave te smaraNamAM AvatAM turtaja khAvAnuM baMdha karI mukhamAM cAvatAM cAvatAM paNa zeSa rahI gayelI cIja bahAra kADhI nAkhI mukha zuddhi karI levI, parantu gaLe utAravI nahiM, ane pharIthI tevI bhUla na thAya tema pariNAma paNa niHzaMka-malina na thAya eTalA mATe tenI bhUlanuM gurUmukhe yathAyogya prAyazcitta levuM e zuddha vyavahAra che. tathA azvattha (eTale vaIne) e zabda jema "anAbhoga * zabda sAthe joDavAmAM AvyuM che, tema AgaLa kahevAtA sahasAkAra vigere bIjA Agere sAthe saMbaMdhavALe che, jethI sannI oipa-10 mattAna-sanna saMghamAhittiyAgArevi ItyAdi rIte sarve AgAramAM "R zabda anusare che, parantu uccAramAM vAraMvAra na bolavA nA kAraNathI e zabdane pahelA AgAra sAthe joDI dIdho che, jethI zeSa AgAremAM paNa tenuM ("annattha" padanuM) anusa Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pratyAkhyAna bhASya, saraNu-saMbaMdha te dareka peTA paraca0 nA prAraMbhamAM anusaratA uggae sUre vA sUre uggae ' ne pAThavata ane paryatamAM anusaratA paccakhAi vA visiraInA pAThavata) Ave che ema jANavuM tathA sattA eTale ekadama (=aNadhArtha-acAnaka-ociMtuM -akasmAta ) ke kArya thaI jAya ke je kArya pote jANI joI ne na karyuM hoya, tevA sahasA kAryane (=vA akasmAta kArya ne) je AgArajhAra ( =chUTa) te sattAvAra kahevAya, jemake-upavAsanuM pacca0 karyuM hoya, ane chAza valovatAM chAzane choTe uDIne pitAnI meLe mukhamAM paDI jAya te te sahasAkAra kahevAya, mATe evA sahasAkArathI paNa pacca0 ne bhaMga na gaNAya, te kAraNathI sattAmAM AgAra rAkhavAmAM Ave che, tathA megha vaDe athavA AkAzamAM mahAvAyuthI caDhelI dhULa vaDe athavA parvata vigerenI ADathI sUrya DhaMkAI javAthI divasa keTale caDhaye che? tenI spaSTa khabara paDe nahi, ane tethI anumAnathI parisI vigere pazcara no kALa pUrNa thaye jANIne te pacava pAravAmAM Ave, paraMtu vAstavika rIte paDyuM ne kALa pUrNa na thayo hoya te tevA prasaMge karelA pacca ne bhaMga na thAya te mATe praznArdana ( megha vigerethI DhaMkAyelA kALa vaDe bhUlathI apUrNa kALe pazcara pArI levAya to paNa paca0 bhaMga na thAya evo ) AgAra rAkhavAmAM Ave che. parantu ahiM pacca0 no kALa hajI pUrNa nathI thayo ema jANavAmAM Ave to turtaja jamatAM jamatAM aTakI javuM, ane temaja besI rahevuM, pachI jyAre pazca0 ne kALa pUrNa thAya tyAre zeSa bhejana jamavuM, ane je kALa pUrNa nathI thaye ema jANyA chatAM paNa jamavAnuM cAluja rAkhe to pavano bhaMga thaye jANa. tathA pUrva dizAne pazcima dizA jANe (ane pazcimane * jue gAthA 9 mI bhAvArtha 1-ra evI dimUDhatA vakhate vAstavika rIte sUrya pUrvamAM ja hoya che, paratuM tene pazcima jANavAthI "sUrya pUrva dizA choDIne pazcima dizA Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4thuM ( rara AgArane artha). ra01 pUrva dizA jANe) e dizAmaha thatAM paccakhANane kALa pUrNa na thavA chatAM paNa pUrNa thaye jANI pacca0 pAre te paNa karelA pacca0ne (pa0-sAIpa-purima-avae cArene, ane e cAra sahita thatAM bIjA ekAzanAdi paccakhANane paNa) bhaMga na thAya-na gaNAya, te kAraNathI virAma e AgAra karyo che. ahiM dimUDha thavuM (=dizAmaha tha) te matiSathI thAya che, parantu jANI joIne thato nathI mATe e chUTa rAkhavI paDe che. gavatapa pUrva gAthAmAM pahelA cAra AgArane artha kahIne have A gAthAmAM pa-6-7-8 e bIjA cAra AgArane artha kahevAya che- sAhuvayaNa ugghADA-porisi taNusutthayA samAhitti / saMghAikaja mahatara, gihatthabandAi sAgArI // 15 // zabdArtha - tay=zarIranI | (6)ti te kuvaicA svasthatA, roganI zAnti. vAbadI vigere samada samAdhi jAthA - uDyADA pirisI " evuM sAdhunuM vacana sAM bhaLI apUrNa kALe pacca0 (pirisI pacca0 ) pAravuM te sAhuvayaNeNuM AgAra kahevAya. zarIrAdikanI svasthatA mATe AgAra te saravasamAhittiyAgAreNaM AgAra kahevAya, saMgha mAM ATale sudhI khasI Avyo tethI madhyAnhaDALa paNa vItI javAthI pirisI vigerene kALa to kayAranee thaI gayo" evo abhiprAya utpanna thAya che. tethI pUrvane pazcima jANavAno eka ja prakAra kahevA chatAM paNa pazcimane pUrva jANavAno prakAra te arthapattithI ja prApta thAya che, jethI e bIjo prakAra spaSTa na kahe to paNa grahaNa karavAmAM virodha nathI, paraMtu e be sivAyanA zeSa prakAranuM grahaNa karavAnuM ahiM kAraNa nathI. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 pratyAkhyAna bhASya, vigerenA mahAna kArya-prajanavALe athavA mahAnirjaravALe te mahattarAgAra AgAra, ane gRhastha tathA bandi vigere saMbaMdhi AgAra te sAgArI AgAra kahevAya. mAvArthasUryodayathI 6 ghaDI vItyAbAda pahelI sUtrarisI pUrNa thAya che, te vakhate parisIne kALa pAna parisI (poNI pirisI ) jeTaluM thayeluM hoya che, te pAdAnaperisI athavA sUtraperisI thatAM muni mahArAja " ugvADA parisI athavA " bahu paDipunnA perisI " kahIne muhapatti paDilehaNa kare, evI sAmAcArI (=munine vidhimArga) che, te ja uDyADA pirisI ' zabdathI parisInA paccakhANavALA (pirisI pUrNa thayAnI ) bhrAnti utpanna thatAM pirisI pUrNa thaI" ema jANI, paNa pirisI vakhate ja eTale parisI pUrNa thayA pahelAMja paccakhANa pAre te paNa pirisInA pacca0 ne bhaMga na thAya, te kAraNathI sAduvacaLa (eTale " uDyADA pirisI evuM sAdhunuM vacana sAMbhaLavA vaDe) e AgAra rAkhavAmAM Ave che, paraMtu pAchaLathI mAlama paDe te tene viveka prathama kahyA pramANe sAcava 1 pahelI 6 ghaDI sudhImAM sutra bhaNI zakAya che mATe pahelI sUtrariNI, ane bIjI 6 ghaDI sudhImAM artha bhaNAya mATe bIjI marthagoralI te kAraNathI ja muni mahArAja prathama (pAdana) parisImAM arthAt satra porisImAM paheluM sUtranuM vyAkhyAna vAMcI sUtraparisI pUrNa thaye muhapatti paDilehI punaH arthanu eTale caritra vigerenuM bIjuM vyAkhyAna vAMce che, e be vyAkhyAnanI vacce sAdhu sAdhvI ane pauSadhavatI zrAvako paNa je muhapatti paDilehe che te sUtra parisI pUrNa thayAnI ane te vakhate zrAvikAo vizeSa svAdhyAya arthe gahuMli gAya che. * parisInA pacca0 ne kALa sUryodayathI jUdA jUdA aniyata pramANavALe che, ane sUtraporisIne (=pAdona pio no ) kALa te. haMmezAM sUryodayathI 6 ghaDI no niyata hoya che, mATe "ugvADA pirisI e vacana parisInA pacca0 vALAne bhrAnti utpanna kare che, ane tethI apUrNa kALe pacca0 pAravAnuM bane che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM (rara AgArane artha ), ra03, tIvra mULa vigerenI vedanAthI atyaMta pIDA pAmatA pratyAkhyAnavALA puruSane te ati pIDAthI kadAca ArtadhyAna ane ridradhyAna thavAne paNa saMbhava che, ane tevA durthonathI te jIvI gatimAM jAya che, jethI tevuM durbAna thatuM aTakAvavA mATe oSadhAdi levAnA kAraNe pisiI Adi pacca0 ne kALa pUrNa thayA pahelAM paNa te vedanAthI vyAkuLa thayele jIva je pirisI Adi pacca0 pAre te paNa pacca0 ne bhaMga na gaNAya, te mATe satvaramAMvittiyALa AgAra rAkhavAmAM Ave che. [ ahiM duryAnanA =sarvathA abhAva vaDe samAdi samAdhI eTale zarIranI svasthatA thavI te kSatti =pratyaya-hetu-kAraNavALA T/re=AgAravaDe paca0 bhaMga na gaNAya e zabdArtha che. ] athavA tevI pIDA pAmatA sAdhu vigere dhamI AtmAonuM ASadhAdi karavA janAra vaida vigere paNa jo apUrNa kALe pirisI Adi pacava pAre te te vaidyAdikane paNa paccara bhaMga na gaNAya. e pramANe A AgAra sAdhu Adikane mATe ane vaighAdikane mATe paNa che. (Iti dharmasaM. vRtti, prasAra vRtti Adi). paccathI thatI nirjarAnI apekSAe jemAM mara=ghaNI mATI nirjarA thatI hoya tevuM saMghanuM athavA caityanuM athavA glAna muni AdinuM ke moTuM kArya AvI paDayuM , ane te mahAna kArya bIjA puruSathI thaI zake tevuM na hoya te tevA prasaMge pirisI Adi paca0 ne kALa pUrNa thayA pahelAM paNa pite te pacca0 pArIne jAya to paccara ne bhaMga na gaNAya te kAraNathI mahattarAgAreNe e AgAra rAkhavAmAM Ave che, tathA ekAzanAdikamAM sAgArI AgAra Ave che, tyAM sara eTale (muninI apekSAe) koipaNa gRhastha, ane ( zrAvakanI apekSAe) jenI draSTithI anna pace nahi e. manuSya, ahiM tAtparya e che ke muni keIpaNa gRhasthanA dekhatAM Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 pratyAkhyAna bhASya, bhajana na kare evI sAdhu sAmAcArI che, tethI ekAzana karatI vakhate keI gRhastha AvI paDe ane te je vadhAre vakhata ubho nahi rahe tema jaNAya te munie kSaNavAra bhejana karatAM aTakavuM, ane vadhAre vakhata ubhuM raheze ema jaNAya to bhejana karatAM karatAM vacamAM paNa uThIne bIje sthAne jaI bhejana kare te ekAzanane bhaMga na gaNAya te kAraNathI nArimAna e AgAra rAkhavAmAM Ave che. tevI ja rIte jenI draSTi paDavAthI bhejana na pacI zake ane avaguNa kare tevI draSTivALe manuSya AvI paDatAM gRhastha paNa ekAzana (bhajana) karato vacamAM uThIne anya sthAne jaI bhejana kare. e pramANe munine tathA zrAvakane aMge je sAgarika agara kahyo te sAgarikanA upalakSaNathI ( kevaLa sAgArika ja nahiM paratu ) bandi ( bhATa cAraNa Adi )-sarpa-agnibhaya-jaLInI rela tathA gharanuM paDavuM ItyAdi aneka AgAra ( A sAgari AgAramAM) atargata jANavA tara-A gAthAmAM 8-10-11-1ra e cAra AgArane artha kahe che - AuMTaNa maMgANaM, gurupAhuNasAhu guru amuTThANaM / pariThAvaNa vihigahie, jaINa pAvaraNi kddiptttto||26|| 1 teno hetu vistAra saMhita zrI haribhadrasUrikRta aSTakajImAMthI ( AhAra aSTaka nAmanA aSTakamAMthI ) jANavA yogya che. 2 tevI vASTi sivAyano koI anya gRhastha bhejana vakhate Ave to tene jamavAnI yathAyogya nimaMtraNa kare, ane nimaMtraNa svIkAre to tene viveka pUrvaka jamADe. temaja bahAra yAcaka vigere AvyA hoya to teone paNa yathAzakti ( kicita paNa ) Ape; parantu sarvathA nirAza karI na kADhe, kAraNa ke gRhasthano dAna dharma che, mATe bhojana vakhate avaMguyadvAra ( khullAM dvAra ) rAkhavAnuM kahyuM che. paraMtu rakhene kaI AvI paDaze te kaMIka ApavuM paDaze. evA bhayathI baMdhabAraNe bhojana karavuM te gRhasthane aMge te kRpaNutA ane ekalapeTApaNuM gaNAya. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM ( 22 AgAranA artha ). 205. zabdAH-- naphaLa=yatine, munine pAvarafna=prAvaNanA (vasunA) pakhANamAM DipaTTI=kaTi vasanA-cAla paTTanA AgAra ADaMTanuM=AkuMcana prasAraNa ( lAMbu TakuM karavuM ), aMgALa=agAnuM, hAtha paga vigerenuM fo+dapa=vidhipUrvaka haNa karyuM hatuM. gra gAthAya--aMgane lAMbu TakuM karavuM te " AuTaNa pasA reNa'" AgAra, guru Avye athavA prAhuNA sAdhu ( Dila prAhNA) Avye uThIne ubhA thavuM te gurU abhuThThANeNa" AgAra. vidhipUrvaka grahaNa karatAM vadhelA AhAra paraThavavA rAgya heAya tene (gurU AjJAe ) vAparavo te " pAriAvaNayAgAreNaM " AgAra yatineja hAya che, temaja vajranA pac-khkhANamAM cAlapaTTAgAreNaM AgAra paNa tine ja hAya ! 26 5. 79 mAvAya:-ekAzanamAM hAtha paga vigere avayavAne sthira rAkhI ghaNIvAra besI na zakAya te hAtha paga vigerene " A UMTaNuM "-AkuMcana karatAM eTale saMkocatAM, temaja pasAreNa eTale pasAratAM lAMbA karatAM ekAzananA bhaMga na gaNAya, te kAraNathI AraMTana pasArenuM AgAra rAkhavAmAM Ave che. tathA ekAzana karatI vakhate gurU mahArAja padhAre athavA to koi vaDIla prAhuNA sAdhu padhAre te temanA vinaya sAcavavA mATe ekadama uDIne ubhA thavuM joIe, mATe te vakhate ajjuThThANeNaM " eTale ubhA thatAM paNa ekAzananA bhaMgana gaNAya te kAraNathI guNa amukALAM AgAra rAkhavAmAM Ave che, A AgAra vinayalanuM keTaluM prAdhAnya darzAve che ! ,, tathA vidhivaDe grahaNa karela eTale vidhipUrvaka vaheArI lAvelu 1. A AMgAra ubhA thavA mAtranA che, paNu cAlIne sanmukha javA mATenA nathI. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 pratyAkhyAna bhASya. heya, ane anya munioe vidhipUrvaka vAparatAM te bhejana kiMcita vadhyuM hoya to te pAridvAvaNIya eTale paraThavavA yogya (=sarvathA tyajavA gya) gaNAya che; parantu te vadhelA bhejanane paraThavatAM aneka doSa jANIne gurU mahArAja upavAsa tathA ekAzanAdi pacca0 vALa munine ekAzanAdi karI lIdhA bAda paNa vAparavAnI AjJA kare che te munine pharIthI AhAra vAparatAM paNa upavAsa tathA ekAzanAdi pacava ne bhaMga na gaNAya, te kAraNathI pALiyAre AgAra rAkhavAmAM Ave che. A AgAra (AhAra)mAM paca0 vALA munie gurUnI pavitra AjJA ja ArAdhavAnI che, paraMtu AhAramAM kiMcita mAtra paNa lelupatA rAkhavAnI nathI, temaja "gurUmahArAjanI AjJAthI ATale paNa AhAra vAparavAnuM banyuM te ThIka thayuM nahitara Aje ekAzanAdi paccakhANa mane bahu bhArI-AkarUM thAta" ityAdi rIte paNa AhAranI anumodanA karavAnI nathI. A AgAra munine ja hoya che. tathA ahiM eTaluM vizeSa che ke-upavAsa ekAzana vigere je cavihArathI karela hoya ane paraThavavA gya AhAramAM paNa anna ane pANI e banne cIja vadhI hoya to te be cIja grahaNa karavI che, kAraNake pANI na vadhyuM hoya ane kevaLa AhAraja vacce hoya te caUMvihAra pacca0 mAM mukhazuddhi kevI rIte thAya ? mATe AhAra sAthe pANI paNa vadheluM hovuM joIeane je munie upavAsa vA ekAzana vigere tivihArathI karela hoya tene te pANI pIvAnI prathamathIja chUTa hovAthI pANI na vadhyuM hoya ane kevaLa A1 ahiM vidhigrahita ane vidhimukta ) e 4 bhAMgAmAMthI pahelA A vidhigrahita, avidhabhuta ( bhaMgAvALA AhAra A - avidhigrahita , vidhimukta ( AgAramAM kalpa, zeSa traNa avidhigrahita , avadhimukta ) bhAMgAno AhAre na kalpa. ( 2 zrAvakane ekAzanAdi pacca0 mAM A AgAra uccarAvAya che te pacce no AlApaka (AlAvA-pATha ) khaMDita na karavA mATe, paraMtu e AgAra zrAvakane paNa hoya evA kAraNathI nahi (-dharma saM0 vRttiH ) Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM (rara AgArane artha) 207 hAraja vacce hoya te eka AhAra grahaNa karavo paNa kape, kAraNake te vadhelo AhAra vAparIne ( tivihArathI chUTI rahelA) pANI vaDe mukhazuddhi karI zake che. tathA A AgAra ekAzana ekaTANuM-AyaMbila-naviupavAsa-chaThuM-ane aThThama sudhInA pazca0 mAM hoya, te uparAMta dazabhaktAda (cAra upavAsa Adi) paca0 mAM na hoya. tathA A AgAranA saMbaMdhamAM bIje paNa vizeSa viAdha che te sidvAntathI jANavA gya che. tathA vastra na paheravA chatAM paNa avikArI rahenArA evA jitendriya mahAmunio amuka amuka prasaMge (kaTivansa vigere) vasUnuM paNa abhigraha pazca0 kare che, tevA vastranA tyAgI-abhigrahadhArI muni vasUrahita thaI beThA hoya, ane tevA prasaMge jo ke gRhastha Ave te uThIne turta calapaTTa paherI le te te jitendriya munine vastranA abhigraha pacakhANane bhaMga na gaNAya, te kAraNathI paTTare AgAra rAkhavAmAM Ave che. A AgAra paNa munine ja hoya, paraMtu zrAvane nahiM. ahiM cola eTale purUSacinha tene DhAMkanArUM paTTa-vastra te celapaSTa kahevAya e zabdArtha che. vaLI prAvaraNanA paccakhANamAM anna-saha0-cala-maha0 savya, e pAMca AgAra pUrve 17 mI gAthAmAM kahyA che, tethI saMbhave che ke e abhigraha ekAzanAdika vinA judo paNa lai zakAya che. ane te paccakhANamAM "pAMgurapAhi varahanalA"i kathAmai ityAdi AlApaka uccAravAmAM Ave che. 1 prazna -e AgAra vartamAna samaye apAtA pacca0 nA AlAvAmAM kema bolavAmAM Avato nathI ? uttara-vartamAnakALamAM vastranA pacca0 no abhAva che mATe, ane prAcInakALamAM paNa kAIka munine aMgeja e AgAra uccarAvA hevAthI pacca0 nA AlAvAmAM haMmeza mATe saMbaMdhavALo na hoya, ema saMbhave che. vaLI sAdhvI haMmezAM vastra dhArA ja hoya mATe sAdhavIne paNa e AgAra nathI. I ! ' . Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 pratyAkhyAna bhASya, vitaraNa-A gAthAmAM 13-14-1pa-16 e cAra AgAra ne artha kahevAya che- kharaDiya lUhiya DovA-i leva saMsaTTha Ducca maMDAI / urikatta piMDa vigaI-Na makkhiyaM aMgulIhi mnnaa||27|| zabdArtha - ravi kharaDAyelI 3vivatta ukSita-upADI lIjUca=lu chelI, lehelI ghelI, ane khitta vihova mArUDo-kaDachI vigere - vegeNe AgAra. Teva levAleveNuM AgAra fpaMvidhA=piMDa vigaIne saMda=saMsRSTa, (gRhasthe) mizra mavivayaMsUkSita masaLela, karela che ane gihatya saM. ane pacca makhieNuM saheNuM AgAra, AgAra. TukazAka #gufeaMgulIo vaDe maMsig=mAMDA=pUDA (tathA roTa. | maMIkamanAkahicita lI) vigere. mAthArtha -(akalpanIya dravyathI) kharaDAyelI kaDachI vigerane luhI nAkhelI hoya te levAleveNuM AgAra, zAka tathA mAMDa vigerene gRhastha (vigaIthI) mizra karela hoya (=sparzAvela heya) te gihatyasaMsapheNa AgAra, piMDa vigaIne upADI lIdhI (=laI lIdhI) heya te UMkhittavivegeNuM AgAra, ane roTalI vigerene kiMcita (vigaIthI) masaLI hoya te pahucca makhieNuM AgAra. e ra7 che mAvArtha-AyaMbila tathA navimAM na kalpe evI vigaI vaDe hovA DoyA-kaDachI vigere vikharaDAyelI hoya te che, ane tene brUhikaluchI nAkhyAthI nA gaNAya che, to paNa kiMcita aMza rahI javAthI (arthAta sarvathA alepa nahi thavAthI) lepAlepa gaNAya che, mATe tevA lepAlepa vALI kaDachI vigerethI athavA lepAlepavALA bhAjanamAMthI AhAra Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwww dvAra 4 thuM (22 AgArane artha ), ra00 grahaNa karI vAparatAM pacca0 ne (AyaMbila tathA nIvine) bhaMga tha na gaNAya, te kAraNathI avaLe AgAra rAkhavAmA Ave che. tathA (Duca=) zAka tathA karabo vigerene vaghAravAdikathI tathA (maMDAI) roTalA roTalI vigerene kUvAmAM lepavALI hathelI ghasIne gRhastha prathamathI ja AyaMbilAdikamAM na ka evI vigaI vaDe potAnA mATe ( saMsRSTa= ) mizra karela heya eTale kiMcita lepavALI karela hoya, tethI bhejanamAM paNa tene kiMcita aMza Ave, to tevA vigaInA alpa sparzavALA bhAjanathI paNa AyaMbilAdi pacca ne bhaMga na gaNAya te kAraNathI nihastha AgAra sunane mATe rAkhavAmAM Ave che, vaLI te akalpanIya vigaIne rasa je spaSTa anubhavamAM na Ave te e AgAramAM gaNAya, paraMtu je anubhavamAM Ave te adhika rasa hoya te pacca0 ne bhaMga gaNAya. tathA zrAvakane te evA alpamizra bhejanathI paNa AyaMbilane bhaMga gaNAya, kAraNa ke zrAvake te bhejana sAmagrI potAnA udezathI pitAnA hAthe banAvavAnI che, ane munine te potAnA mATe nahi banAveluM evuM nirdoSa bhejana zrAvaka pAsethI bhikSAvRttithI levAnuM che, mATe munine ja e AgAra rAkhavAnI jarUra che, paNa zrAvakane nahiM. ( chatAM zrAvakane pacca0 ApatAM e AgAra bolavAmAM Ave che te pacca0 ne AlApaka khaMDita na thavAnA kAraNathI ), e AgArane artha AyaMbilane aMge kaha, ane vigaI tathA nIvinA pazca0 ne aMge je vizeSajUdo artha che, te AgaLa kahevAtI 36 mI gAthAnA ane thathI jANo. tathA roTalI vigere upara prathama mUkI rAkhelI goLa vigere pivigaIne (ummitta= ) upADI lai (vivega-vivikta= ) 1 A graMthamAM A AgAra bhajana banatI vakhate bhajananI aMdara gRhastha pitAne mATe jANI joIne prathamathIja karelI mizratAno che, ane bIjA graMthamAM to bhajananA pAtramAM prathamathI lepAyelI (paNu luchayA vinAnI ) vigaIthI thayelI mizratAno karyo che. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 pratyAkhyAna bhASya. alaga karI dIdhI hoya to paNa te piMDavigaIne kiMcita aMza rahI jAya che, mATe tevI (piMDavigaIne kiMcita sparza-lepa vALI) roTalI vigere vAparatAM AyaMbilAdi pacca ne bhaMga na thAya te kAraNathI pittavane AgAra rAkhavAmAM Ave che, A AgAra paNa munine mATe hevAthI zrAvake sevavA gya nathI. ahiM sarvathA upADI na zakAya tevI piMDavigaIne upADI levAthI rahelI adhikamizatAvALA bhejanavaDe to pacca0 ne liMgaja thAya ema jANavuM. tathA roTalI vigere kumaLI-suMvALI karavAne navimAM nakape evI ghI vigere vigaIne hAtha devAmAM ( AMgaLIothI ghI ghasavAmAM athavA luvAne kiMcita masaLavAmAM Ave che, te tevI alpa lepavALI roTalI vigerenA bhejanathI nIvinA pacca0 ne bhaMga na thAya te kAraNathI paphuTavaripaLa AgAra rAkhavAmAM Ave che. [ ahiM paDao pratItya eTale (sarvathA rUkSa-lUkhAnI ) apekSAe makhiyagamrakSita eTale kiMcita snehavALuM karavuM e zabdArtha che ]. A AgAra kevaLa navinA paca0 mAMja munine mATe kahevAmAM Ave che. tathA vigaInI sUkSma paNa dhAra reDIne je roTalI vigere masaLI hoya te tevA bhojanathI navinA paccara ne bhaMga thAya che. vataraNa--have A gALAmAM pANInA 6 AgArane artha kahevAya che- levADaM AyAmAi iyara sovIra-macchamusiNajalaM / dhoyaNa bahula sasitthaM, usseima iyara sitthaviNA 28 | zabdArtha - javADuM lepakRta leveNavA AgAra dhoyA=( taMdUla vigerenAM) mAyAma AcArlI, osAmaNa dhAvaNa. itara, alepakRta, ale vahuDha bahula gaDala, bahuveNuvA AgAra | leveNa vA AgAra. savI=sevIra, kAMjI. saE=nirmala, arjINavA | satistha dANA sahita, saAgAra. sitthaNavA AgAra Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM (22 AgArano artha) 211 sigA-uSNa, ukALeluM. ! =tethI itara, asitthaNavA kapha-uttedima, leTa(thI | gara kharaDAyelA hAtha vigere) nuM | nityaviLa=leTanA mizraNa dhovaNa | vinAnuM pANI nAthAtha-osAmaNa vigere lepata pANI kahevAya, tethI (tenI chUTa vALe) "leveNavA AgAra che, kacha vigere alepakRta pANI che, mATe "aleNavA AgAra che, uSNu jaLa te accha-nirmaLa tenI chUTavALe accheNavA" AgAra che, cokhA vigerenuM dhovaNa te bahula kahevAya mATe tenI chUTavALe K bahuleNavA AgAra che. leTanuM dhovaNa saMsilya ( dANuM vALuM ) gaNAya, mATe tenI chUTavALe " sasinheNuvA AgAra che, ane tethI tira-ula asitthaNavA AgAra che. riTA mAvA-tivihAranA paccakhANamAM (azana-pAna-khAdima-svAdima eka prakAranA AhAramAMthI ) kevaLa pANIne ekaja AhAra kahe che, ane zeSa traNa AhArane tyAga thAya che, jethI kadAca zuddha pANI na maLe, ane osAmaNanuM pANuM, athavA khajUranuM AmalInuM ke drAkSa vigerenuM ityAdi lepataka pANI maLe, ke jemAM tyAga karela azana athavA khAdima 1 rAMdhelA anAjanuM dANa vinAnuM ane DaheluM nahi evuM nItaryuM pANI. 2 gRhastha khajUranA gaLapaNamAM kareluM nItaryuM pANuM, tevI ja rIte kAkSAdikanA pANI paNa nItaryA hoya te levAM saMbhave paraMtu DahoLAM hoya te khajurAdine (tyAga karela padArthone ) cAvavA jevo bhAga AvI javAthI pacca0 bhaMga thAya. ahiM khajurAdikanuM pANI banAvI kapaDAthI gALeluM hoya to te nItaryAM pANI tarIke kalpe ema saMbhave che. 3 bhAjanamAM rAkhavAthI bhAjanane lepa-cIkAzavALuM kare che mATe drAkSAdikanAM jaLane zAstramAM lepakRta jaLa tarIke kahela che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 pratyAkhyAna bhASya. vA svAdima padArthanA rajakaNA mizra thayelA hoya teA kAraNasara tevuM lekhakRta pANI pIvAthI paNa paca0 nA ( tivihAra upavAsArdikanA ) bhaMga na gaNAya, te kAraNathI jhevena vA AgAra rAkhavAmAM Ave che. e drAkSAdikanAM pANI bhAjanamAM rAkhavAthI bhAjanane lepavALu-cIkaNu' kare che mATe e pANIne zAstramAM '" lepakRt" ( lepa-cIkAza karanArAM ) kahyAM che. tathA zuddha pANInA abhAve kadAca kAraNasara sevIra-kAMjI ( chAzanI Acha ) ityAdi alepaTTa pANI maLe teA tevuM pANI ( kAMjI vigere ) pIvAthI tivihAra upavAsAdi praca nA bhaMga na thAya te kAraNathI aheveLavA AgAra rAkhavAmAM Ave che. kAMjI vigerenuM pANI je bhAjanamAM rahyuM heAya te bhAjanane alepa rAkhe che, eTale te bhAjana cIkAzavALuM thatuM nathI mATe kAMjI vigerene alepakRta pANI kahyuM che. ( ahiM alepa eTale alpa lepa evA a sabhave che ). tathA accha=nirmaLa jaLa eTale uSNa jaLa ke je traNa ukALA vaDeja ukALelu hAya te sarvathA acitta thAya che, te pANI pIvAthI tivihAra upavAsAkrikano bhaga na thAya te kAraNathI aoLa vA AgAra kahevAmAM Ave che. [tivihAramAM khanatA sudhI Aja pANI pIvAnuM hoya che, ane zeSa pAMca AgAravALAM pANI te apavAdathI kAraNasara pIvAnAM heAya che. temAM paNa gRhasthane te vizeSataH uSNajaLa pIvuM joie, mATe zeSa pAMca AgAra prAyaH gRhastha mATe nahi, parantu vizeSataH 1 vA zabdanI sAkatA cha AgAranA pantu kahevAze. *kAcu pANI prAyaH ghaNuM sacitta ane thADu' acitta evuM mizra hAya che. ekavAra ukALA AveluM pANI tethI ghaNuM acitta, be ukALA AveluM pANI tethI paNa atighaNu' acitta ( ane alpa citta ) evuM mizra hAya che, ane traNa ukALA AveluM pANIja sarvathA acitta thAya che mATe vratadhArIee traNa ukALA AveluM pANI pIvuM, jevuM tevuM ukaLeluM pANI vratamAM dUSaNavALu che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 4 thuM ( rara AgArane artha) 213 munine mATe jANavA. ] vaLI phaLAdikanAM dhovaNa athavA phaLAdikinAM nirmaLa acitta jaLa paNa A AgAramAM gaNAya che. " tathA talanuM dhovANa athavA taMdUlanuM dhovANa vigere gaDulajaLa athavA bahula jaLa kahevAya che, tevuM bahulajaLa pIvAthI paNa pazca0 ne bhaMga na thAya te kAraNathI vadhuLa vA AgAra rAkhavAmAM Ave che, tathA sitha eTale dhAnyane dANe te (ka) sahita je jaLa te sasilva jaLa kahevAya, jethI osAmaNa vigere pANImAM raMdhAyelo dANe rahI gayo hoya, athavA raMdhAyelA dANAne narama bhAga rahI gayuM hoya tevuM osAmaNa vigere pANI pIvAthI pacca0 ne bhaMga na gaNAya, temaja tiledaka (tilanuM dhavaNa) taMdUledaka (taMdUlanuM dhAvaNa) vigeremAM tila vigerene (nahiM raMdhAyelo kAce) dANe rahI gayuM hoya te tevuM pANI pIvAthI pacca0 bhaMga na gaNAya, te kAraNathI nityeLa vA AgAra rAkhavAmAM Ave che. tathA gAthAmAM kahelA uttedimanuM tAtparya A pramANe-piSTajaLa ane piSTa dhAvaNa e bane prakAranuM udima jaLa te sasilva jaLa kahevAya, tyAM madirAdi banAvavA mATe loTa palALe heya tevuM leTa kehmA pahelAMnuM) jaLa te piSTa jaLa, ane leTathI kharaDAyelA hAtha bhAjana vigere dhoyAM hoya te piSTa dhovaNa kahevAya, e banne prakAranA pANImAM loTanA rajakaNe Ave che mATe tenuM pANI pIvAthI pacca0 bhaMga na gaNAya te kAraNathI savize yA AgAra rAkhavAmAM Ave che. tathA upara kahelA sasi jaLane je gALavAmAM Ave te dANa tathA leTanA rajakaNe (sthULa rajakaNe) na AvavAthI 1 majhamudAgaDhamurASThitama nirmaruM e avacU0 vigerenA pAThamAM ukALelA jaLa sivAyanuM bIjuM paNa nirmaLa jaLa kahyuM che ane sA. vi. sU0 kRta bALAvabodhamAM phaLAdikanAM dhAvaNa kahyAM che mATe ahiM phaLanuM jaLa paNa "accheNavAmAM kahyuM che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 pratyAkhyAne bhASya. eja asilva jaLa kahevAya, tevuM jaLa pIvAthI paNa pacca0 bhaMga na gaNAya te kAraNathI anitye va AgAra rAkhavAmAM Ave che. [ ahiM paNa asilva eTale sarvathA silyane abhAva nahiM, paraMtu alpasintha e artha saMbhave che ] ahiM dareka AgAramAM vA zabda Ave che, te cha AgAromAM pratipakSI be be AgAnI samAnatA darzAvavA mATe che, te A pramANe jema aleveNuvA AgArathI eTale lepa rahita jaLathI paca0 bhaMga thatuM nathI tema leveNuvA eTale lepavALA. jaLathI paNa pacca0 bhaMga thato nathI. e pramANe jema (ara cheNavA=) nirmaLa jaLathI paca0 bhaMga thatuM nathI tema (bahuleNa vAka) bahula jaLa vaDe paNa pacca0 bhaMga tha nathI. tathA jema (asitthaNavA=) asilya jaLa vaDe pacca0 bhaMga thato nathI tema (sasitthaNa vA= ) sasilva jaLa vaDe paNa paca0 bhaMga thatuM nathI, e pramANe ahiM vA zabdathI be be pratipakSI AgAronI avizeSatA darzAvI che. A ta ka rtha sAvaradvAra | avatara-pUrve bAvIsa AgArane artha kahIne have A pAMcamA dvAramAM prathama cha bhakSya vigaIna ra1 bheda, tathA cAra abhakSya vigaIna 12 bheda maLI vigaInA kula 33 bheda sAmAnyathIsaMkhyAmAtrathI gaNave che- paNa cau cau cau duduviha, cha bharaka duddhAi vigai igavIsa ti duti cauviha abharakA, cau mahumAI vigai baar||29|| zabdArtha -gAthArthane anusAra sugama che, jAthArtha-pa-4-4-4-2-ane 2 bheda, e pramANe dUdha vigere cha bhaThya vigaInA 21 bheda che, ane magha vigere cAra abhakSya vigaIna anukrame 3-2-3 ane 4 bheda hovAthI 12 bheda che mArA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 5 su' (10 vigaInA 33 bheda ). pa mAvAya--mugama che, parantu pratyekanA uttarabheda A pramANe-- sanA 3 bheda dUdhanA 5 bheda hinA 4 bheda. ghInA 4 bheda telanA 4 bheda gALanA 2 bheda pakavAnnanA 2 bheda madirAnA 2 bheda mAMsanA 3 bheda mAkhaNanA4 bheda (dahIMnI jema) guja=gALa pAtra=pakavAna mana=bheMsanuM - 21 bhakSya vigaI. e ra1 bheda tathA 12 bheda kayA kayA te AgaLanI gAthAemAM kahevAze. tathA jenA AhArathI indriyAne tathA cittane vigai-vikRti-vikAra ( viSayavRtti) utpanna thAya te vidvikRti hevAya. 12 abhakSya vigai. avatarLa--pUrva gAthAmAM cha lakSya vigainA 21 bheda sakhyAmAtrathI kahyA, te bheddAne A e gAthAmAM nAma sahita spaSTa kare che-- khIra ghaya dahiya tilaM, gula pakkannaM cha bharaka vigaIo / gaoN-mahiti-di-praya-jIgALa paLa 36 ad catte rUA ghaya dahiyA uddiviNA, tila sarisava ayasi laTTa tilla caU davaguDa piMDaguDA do, pakkannaM tilla ghayataliyaM // 31 // E=*TaDI atti=atasI, alasI hradyu=kusumbha zabdAH--30 mI gAthAnAM saca=ajAnuM, bakarInuM paLa=eDakInuM,gheTInuM, gADarInuM paLa=pAMca (prakAranuM) zabdAH--1 mI gAthAnA T=va, relA cAle evA narama fg=hina tathi=taLelu.. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 pratyAkhyAna bhASya, mAthArtha-kSIra (dUdha)-ghI-dahiM-tela-goLa-ane pakvAnna e 6 bhakSya vigaI che, temAM gAyanuM-bheMsanuM-uMTaDInuM-bakarInuM ane gADarInuM dUdha ema pAMca prakAranuM dUdha (vigaI tarIke gaNAya) che, du=ane cAra prakAranuM che 30 . ghI tathA dahiM che te uMTaDI vinAnuM jANavuM. tathA tala-sarSapa (=sarisava)-alasI-ane kusuMbInA ghAsanuM tela ema cAra prakAranuM tela (vigaI 5) che, tathA dravaLa ane piMDoLa ema be prakArane goLa vigaI tarIke che, ane telamAM tathA ghImAM taLeluM e be prakAranuM pakavAnna vigaI5 jANavuM che 31 || movArtha-sugama che, paraMtu vizeSa e che ke--dUdha pAMca prakAranuM che, ane dahiM tathA ghI cAra prakAranuM kahayuM che, tenuM kAraNa ke jema bheMsa vigerenA dUdhanuM dahi tathA ghI bane che, tema uMTaDInA dUdhanuM dahiM tathA ghI banatuM nathI. tathA stro vigerenA dUdha vigaI tarIke gaNAtAM nathI, tathA upara kahelAM cAra prakAranAM tela sivAya bIjAM eraMDIyuM, DoLIyuM, keparela bheyasiganuM, kapAsIAnuM, ityAdi aneka prakAranAM tela che paraMtu te vigaI tarIke nathI, to paNa te tene lepakRta te gaNavA joIe, [ jethI AyaMbilAdikamAM tene paNa tyAga thAya che, temaja e vigaIrahita telonA lepathI levAleveNa AgAra rAkha joIe-Iti tAtparya. ) e pramANe A be gAthAmAM 6 bhakSyavigainA ra1 uttarabheda kahyA ane cAra abhakSya vigaInA uttarabheda kahevAnA hajI bAkI che, te pahelAM cAlu prasaMgamAM anUkuLatA jANI graMthakAra e che vigainAM je 30 nIviyAta thAya che, eTale e vigaI te avigaI paNa thAya che, te avigaInuM svarupa ja prathama darzAvaze. avataraNa-dUdha vigere 6 bhakSya vigaI je vikRti svabhAvavALI che, te vikRti svabhAva je rIte dUra thaI avikRti sva 1 zeSatailAni tu na vikRtayaH lapakRtAni tu bhavanti / ti dharma saM. vRtti vacanAtuM. tathA A bhASyanIja 38 mI gAthAmAM paNa e tene lepakRta kahevAmAM Avaze. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 5 muM (6 vigaInAM 30 nIviyAtAM). ra17 bhAvavALI bane che, te nirviti (nIviyAtuM) gaNAya che, temAM prathama dUdha vigaInAM 5 nIviyAtAM kahevAya che- pacasAhi-svara-verAvahidi suviphAyA daraka bahu appataMdula, tccunnbilshiydudh||32|| | zabdArtha - tharAda paya zATI, dudha | tapu tenuM (taMdulanuM) cUrNa zATikA. vicA=vikRtigata, nI (cekhA vigerene leTa ) viyAtAM visTaHkhaTAza pura-kAkSa mAthArtha drAkSa sahita rAMdheluM dUdha (prAya: bAsudI te ) jArI kahevAya, ghaNuM taMdUla-cokhA vigere sahita saMdheluM dUdha kSAra (khIra ) kahevAya, alpa taMdUla sahita rAMdheluM dUdha uthA kahevAya, taMdUlanA cUrNa (leTa) sahita rAMdheluM dUdha * hAlamAM thatI bAsudI kakSAdi rahita phakata dUdha ukALIneja banAvavAmAM Ave che. mATe nIviyAtAmAM jema dUdhapAka draSTigocara thAya che tema bAsudI draSTigocara thatI nathI. kAraNa ke anya yogya dravyonA saMyoga vinA vikRti dravyo nirvikRti thatAM nathI. evo 37 mI gAthAmAM kahelA bhAvArtha paNa heturUpa saMbhave che. 1 vartamAnamAM kaMika sthAne rAMdhelo bhAta nAkhIne ane kaMIka sthAne cekhA nAkhIne paNa khIra banAvavAmAM Ave che, ane te dUdhapAka jeTalI ghaNI jaDI nahi paraMtu thoDI jaDI banAvAya che. kAraNa ke ghaNI jaDI karavA jatAM cokhAM vadhAre nAkhelA hovAthI dUdha cokhA ane piMDarUpa thaI jAya. e rIte deza dezanI paddhati pramANe khIra judI judI rIte banAvAya che. 2 e cine prava0 sArevRttimAM dUdhanI kAMjI tarIke oLakhAvI che, tathA vartamAnamAM je dUdhapAka kahevAya che teneja ahiM joyA kahela che. emAM cekhA alpa AvavAthI ( eka zera dUdhamAM lagabhaga 1 telo jeTalA AvavAthI ) ghaNe ukALIne jADo banAvavAmAM Ave che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 pratyAkhyAna bhASya, diva kahevAya, ane ( kAMjI Adi ) khATA padArtha sAthe rAMdheluM dUdha *sudhArI kahevAya che. [ e pAMca rIte raMdhAyeluM dUdha te dUdhanI pAMca avigaI-nIviyAtAM gaNAya, jethI gavA upadhAna saMbaMdhi navinA paccakhANamAM dUdhanAM e pAMca nIviyAtAM kahyuM paraMtu bIjI nIdhimAM nahi karA bhAvArtha-gAthAnA arthane anusAra sugama che. tathA gAthAmAM kahela dipe e pada "dakha) ityAdi dareka zabdanI sAthe saMbaMdhavALuM che, ane taNUMDha e pada bahu ene a5 e be zabda sAthe saMbaMdhavALuM che. vetara-have A gAthAmAM ghI tathA dahIM vigainAM pAMca nIviyAtAM kahevAya che-- nibhaMjaNa-vIsaMdaNa-pakkosahitariya-kiTTi-pakkaghayaM / dahie karaMba-sihariNa-salavaNadahi-ghola gholavaDA 33 zabdArtha - nimaMgaLa-nirbhajana ghI | payaoN pakAveluM ghI vasaMv=vispaMdana ghI v=dahIMmAM dahIMnAM para=pakAvelI, ukALelI modI-oSadhI-vanaspati zikhaMDa taf=dhInI) tarI roja chANeluM gALeluM dahIM jAthArtha-pakavAnna taLAI rahyA bAda kaDhAImAM vadheluM baLeluM ghI te nirmAna, tathA dahIMnI tara ane leTa e be meLavIne banAvela kulera te voraMvana, ASadhi (=vanaspati vizeSa) : * keTalAka AcAryo dugvATIne badale bahalikA kahe che, ke je prAyaH turta vIAyalI bheMsa vigerenA dUdhanI bane che ane te " baLI" kahevAya che. 1 siddhAtomAM te ardha baLelA ghImAM taMdUla nAkhIne banAvela bhajana vizeSa te vivaMdana ema kahyuM che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 5 muM (6 vigaInAM 30 nIviyAtA. 19 nAkhIne ukALelA ghInI uparanI tarI (tara) te pa dhArata, ghI, ukaLatA dhI upara je ghIne mela tarI Ave che te melanuM nAma piTTi, ane AmaLAM vigere ASavi nAkhIne pakaveluM -ukALeluM ghI te pUva chUta kahevAya, [e ghInAM pAMca nIviyAtAM ( pAMca prakAranuM avikRta ghI) nAvimAM kalpa.] tathA je dahIMmAM bhAta meLavyuM hoya te bhAtavALuM dahIM , dahIMnuM pANI kADhI nAkhavAthI rahelA mAvAmAM athavA pANIvALA dahIMmAM paNa khAMDa nAkhI vastrathI chANuM (ghasIne gAvuM) hoya te phiLiI -zikhaMDa, lUNa (mIThuM) nAkhIne mathana kareluM (hAthathI aDavALeluM) dahIM te ttavA , vastrathI gALeluM dahIM te vastra, ane te ghelamAM vaDAM nAkhyAM hoya te ghavatAM, athavA ghola nAkhIne banAvelAM vaDAM te paNa ghAlavaDAM kahevAya, [e pramANe dahIMnAM pAMca nIviyAtA (=dahIMnI pAMca avigaI) te nIvinA pacamAM kape che.] . 33 bhAvArtha-gAthAne anusAra sugama che. vizeSa eja ke e ghI tathA dahIMnAM naviyAtAM paNa prAyaH vega vahana karatA muni mahArAjane tathA zrAvakane upadhAna saMbaMdhi nIvinA pacca0 mAM ka9pe, paraMtu bIjI nAvimAM na kalpe. avataraNa--A gAthAmAM telanAM pAMca ane goLanAM pAMca nIviyAtAM kahevAya che - tilakuTTI nibbhaMjaNa, pakatila pakkusahitariya tillmlii| sakkara gulavANaya pAya khaMDa addhakaDhi irakuraso // 34 // zabdArtha--gAthArtha pramANe sugama che. ' jAthArtha-tilaphaTI, nirbhajana, pakavatela, paSadhitarita, ane telanI malI e telanAM pAMca naviyAta che. tathA sAkara, 1 zAstramAM ene nivAravAda kahe che, mATe loka bhASAmAM je dahInuM rAItuM athavA dahIMne maTha kahevAya che te eja heya ema saMbhave che. ane temAM sAMgarI vigere na nAkhyuM hoya te paNa nIviyAnuM kahyuM che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhASya, gulavANI, pAke goLa, khAMDa, ane ardha ukALele Isu (zelaDi) rasa, e geLanAM pAMca nIdhiyAtA che 34 che mAvArtha -ahiM tilakadI sivAyanAM naviyAtAM je telana kahyAM che ane vispaMdana sivAyanAM 4 nAviyAtA ghInAM te be be sarakhA nAmavALAM ane sarakhA arthavALAM che, te paNa ahiM telanAM pAMce nIviyAtonA artha kahevAya che te A pramANe - tala tathA goLa (kaThIna geLa) e bene bhegA karI khAMDaNImAM khAMDI ekarasa banAve che te tiro athavA tilavaTI kahevAya che, tathA pakavAnna tanyA bAda kaDhAImAM vadheluM baLeluM tela te nirmanana teTa, tathA auSadhio nAkhIne pakAveluM tela te pavitra tathA AiSadhio nAkhIne pakAvAtA telamAM upara je tarI vaLe che te prajavayitatti teja ane ukaLelA telanI kiTi-mela te telanI marI athavA kiTi, e pramANe telanAM e pAMca nIviyAtAM gaNAya che. tathA tAra ke je kAMkarA sarakhI hoya che te, tathA goLanuM pANuM je pUDA vigere sAthe khavAya che te mujapAnavA-gulavANI tathA (pAca eTale) ukALIne karele paNa gajha ke je khAjA vigere upara lepavAmAM Ave che te (goLanI cAsaNI), tathA sarva prakAranI ravAMDa, tathA (adhakathita ) ardha ukALelo zelaDIne rasa te ardhArita spharasa e pAMca nIviyAtAM goLa vigaInAM jANavAM. 1 prathama talane khAMDIne tyArabAda uparathI goLa nAkhavAmAM Ave che te talanI sANI kahevAya che, tathA AkhA talamAM kAco goLa bheLavAya che te talasAMkaLI, e banne nIvinA pacca0mAM na kalpe. kAraNa ke e bannemAM kAco goLa Ave che, paraMtu goLane pAyo karI (goLane ukALIne pAko goLa karI ) tala bheLavAya che te pAkA goLanI talasAMkaLI nIviyAtAmAM kalpanIya che. 2 khATA pUDAmAM khAvA mATe goLanuM pANI ukALavAmAM Ave che te gaLamANuM, * saMpUrNa ukALyAthI goLa banI jAya che, mATe ardhakavathita kahyo che. prazna-ardha ukALela iphpharasa avigaI thAya, te saMpUrNa ukALela Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 5 muM (6 vigaInAM 30 nIviyAta ). rara1 gavataraNa-A gAthAmAM pakavAnna vigaI ke jenuM bIju nAma kaDAha vigaI che tenAM pAMca naviyAtAM kahe che- pUriya tavapUA bI-apUa tanneha turiyaghANAI / gulahANI jalalappasi, apaMcamo puttikypuuo||35|| | zabdArtha - pUrica=pUrAyelI bApa ghANa tavatavI, kaDhAI gurAnI guDadhANI ma=pUDalAthI, pUrIthI kaMti jaLa lApasI vImav==bIjo pUDale-pUrI | paMcano-pAMcamuM nIviyAtuM tAktasneha, teja ghI (mAM) | kuttiva=takRta (taLelo nahi athavA teja tela(mAM taLela) paNa potu daIne sIvela) turica=Atho gAthAtha-tavI pUrAya tevA pahelA pUDalAthI bIjo pUDale, tathA teja tailAdikamAM taLelo ceAthe Adi ghANa, geLadhANI, jaLalApasI, (e cAra nIviyAtA) ane pituM dIdhela pUDalo pAMcamuM nIviyAtuM che . 35 mAvAI--kaDhAI athavA tavImAM taLIne thai zake tevA bhejanane ahiM pakvAnna tarIke gaNavuM, paraMtu prasiddha je khAjAM sUtrapheNI ghebara ityAdi pAMca pakavAna gaNAya che; teTalAM ja Izurasano banelo geLa to sahaje avigaI ja thAya, tene badale goLane punaH vigaI kema gaNavo? uttaraIrasathI banela goLa te IzurasathI vyAtara (=anya dravya ) utpanna thayuM, mATe gALamAM je goLane anusaratuM eTale geLanuM vigaIpaNuM utpanna thayuM temAM dravyAntarelpati ( bhinna dravyanI utpatti thavI) eja hetu saMbhave, te vakhate prathamanuM IkSarasanuM vigaIpaNuM (zelaDInA rasane vikAra-rasanuM vigaIpaNuM) te saMpUrNa naSTa thayeluM saMbhave, ItyAdi hetu yathAyogya vicAro. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra pratyAkhyAna bhAgya. pakavAnna ema nahi, jethI huM bhajIyAM pUrI taLelA pApaDa pApaDI ityAdi cIjo paNa pakavAnna gaNavI, temaja e sarva cIjo kyAha (=phAi)mAM ghI vigere viganI aMdara taLIne banAvAtI hAvAthI TAda vizad kahevAya, ane te pUrva kahyA pramANe dhImAM taLelI ane telamAM taLelI ema be prakAranI che, te be prakAranI kaTAhu vigai eTale pakavAnna vigai je vigaI svarUpa che te avigai svarUpa (nIviyAtA rupa) kevI rIte thAya ? tenA pAMca bheda ahiM darzAvAya che, arthAt pakavAnna vigainAM pAMca nIvicAtAM kahevAya che te A pramANe-- tavI (=kaDhAi)mAM sa`pUrNa samAya evo ekaja meTA pUDalA pahelA taLIne tyArabAda bIjo trIjo Adi pUDalA athavA pUrIo vagere taLe teA te pahelA pUDalA vigaI ane bIjo trIjo Adi sarve pUDalA temaja pUrIo vigere avigai--nIvicAtA gaNAya, te ahiM khIcya pUe " eTale dvitIyApa nIviyAtuM kahevAya. (emAM vacce bIjuM ghI umeryuM na hoya tA, ane bIjI dhI umeryuM hAya te punaH pahelA moTA pUDalA taLavA joIe). tathA je ghI prathama pUreluM che teja ghImAM (vacce bIjuM zrI umeryA vinA ) nAnI pUrIonA 3 ghANa taLI lIdhA bAda ceAtheA pAMcamA ityAdi jeTalA ghANa taLAya teTalA sa ghANanI pUrI nIviyAtI gaNAya, ane pahelA 3 ghANanI pUrIe vigaI gaNAya, mATe e ceAthA vigere sa ANanI pUrIo te taneda catuvidhALa nAmanuM bIjuM nIviyAtu gaNAya. tathA gALa ane dhANI e enu mizraNa te gALadhANI nIviyAtu gaNAya che, emAM kAcA goLa sAthe vANI ( je jIvAra vigerene zekIne manAvAya che te dhANI) meLavI hoya te te nIviyAtuM nahi, parantu gALanA pAyA karIne dhANI meLavI hAya te| tevI gALadhANI nIviyAnu gaNAya. vizeSataH e gALadhANInA mAdaka-lADu banAvavAmAM Ave che (eTale lADunA AkAre vALavAmAM Ave che. ) Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 5 muM (6 vigaInAM 30 nIviyAtA. rara3 tathA pakavAnna taLI kADhayA bAda vadheluM ghI paNa kADhI laIne tavImAM je cIkAza vaLagI rahI che te cIkAza TALavA mATe temAM ghaune bharaDe (jADA kAMkarIyALa leTa) zekI geLanuM pANI reDI je chUTa dANAdAra zIre athavA kasAra jevuM banAvAya te jhApo cothuM viyAtuM gaNAya. e jalalApasInA upalakSaNathI cAlu paddhati pramANe karI kaDhAIemAM banAvAtA zIrA ane kaMsAra paNa nIviyAtA tarIke jANavA, parantu e sarvane cUlA uparathI nIce utAryA pachI temAM ghIne eka paNa chAMTo nAkhavAmAM Ave to te nIviyAtAmAM gaNAya nahiM. kadAca ghI ochuM jANuM calA uparaja rahelI tapatI tavImAM ghI umerI ukALavAmAM Ave to te nIviyAtAmAM gaNI zakAya. - - tathA tavImAMnuM baLeluM ghI kADhI lIdhA bAda kharaDelI tavImAM gALyA pUDA athavA khATA pUDA ghI athavA telanuM pituM daine karavAmAM Ave che te tata pUro pAMcamuM nIviyAtuM gaNAya. athavA kerI tavImAM paNa cAlu rIti pramANe banAvAtA gayA athavA khATA pUDA paNa pAMcamA nIviyAtAmAM gaNI zakAya. paraMtu cUlA uparathI tavI nIce utAryA bAda temAM ghI athavA telane eka choTe paNa umeravo nahi. e rIte pAMca nIviyAtAM pakavAnna vigainAM che. prazna-kaDAha vigaInAM (pakavAnanAM ) chellAM traNa nIviyAtAMmAM taLavAnI kriyA thatI nathI, te te traNene kaDAha vigaInAM nIviyAtAM kema gAM ? arthAta " pakavAna eTale taLelI cIja" e artha e traNa nIviyAtAmAM kema ghaTatuM nathI ? uttara-ahiM pravAja eTale " ghI athavA tela vigere sneha - vyomAM pakava thayelI eTale taLAyelI athavA zekAyelI vastu" e artha ghaTita che. ane hA eTale ( kevaLa kaTAI ja nahi paratu ) kaDhAI, tavI, loDhI, tapelI ItyAdi bhAjana jANavuM. mATe ghI athavA telamAM taLAyelI athavA zekAyelI vastuo te vAviyA ane teja vastuo kaDhAI ke tavImAM temaja tapelI vigeremAM paNa taLAya vA zekAya che, mATe tenuM bIjuM nAma rada viSa che, athavA ghI ane tailAdi snigdha dravyomAM avagAhavA vaDe (= Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhASya. e pramANe / bhakSya viganAM 30 nIviyAtAM sakSepamAM A pramANe-- 224 dUdhanAM 5 1 yaHzAyI 2 khIra 3 taiyA 4 avalehikA 5 dUgdhATI telanAM pa 1 tilakuTTI 2 nirbhajana 3 pavatela 4 poSidha tarata 5 tilamali. ghInAM 5 1 nirbhajana 2 vispaMdana 3 pavASidha tita kikri 5 pakavavRta gALanAM 5 1 sAkara 2 gulavANI dahIMnAM 5 1 kamma 2 zikhariNI 3 salavaNa dhi. 4 cAla 5 ghAlavaDAM pakavAnnanAM dha 1 dvitIya pUDalA 2 caturthAM ghANAdi 3 guDadhANI 3 pAka guDa (guDapAMti) 4 khAMDa 4 jalalApasI 5 adha kathita Irasa pa pAtakRta pUDalA e 30 nIviyAtAM sAmAnyathI mukhya mukhya kahyAM, parantu te dareka vigaInAM rUpAntarathI thatAM bIjA paNa aneka nIviyAtAM che, te bIjA prathAthI jANavAM LAine ) je pakava thAya te avardhama paNa e pAMca nIviyAtAMvALI pakavAnna vigaInuMja nAma che. e a pramANe chellAM traNa nIviyAtAM ghaNA DUbADUba ghI telamAM taLAtAM nathI teA paNa pote cUsI zake eTalA ghI telamAM paNa taLAya vA zekAya che, mATe pakavAnnanA nIviyAtAmAMja gaNAya. vaLI cAmAsI pratikramaNa vigere prasaMge pakavAnane kALa kahevAmAM Ave che, tyAM pakavAnta zabdathI dhaNA DUbADUba ghImAM taLelI cIoneAja kALa kahevAya che ema nathI, parantu zekAvA jevI cIjone paNa pakavAnna tarIke gaNIneja teneA kALa kahevAmAM Ave che. vaLI pAtakRta pUDalAone paNa peAtu' mAtra dIdheluM hovA chatAM pUDA zekayA kahevAtA nathI. parantu pUDA taLyA kahI zakAya che, mATe DUbADUba ghI vaDe taLavuM " ane avagAhana jeTalA alpa ghI vaDe taLavuM vA zekavuM " ema kahevAnI pravRtti che, << 66 ,, te pramANe e traNe nIviyAtAM pakavAnnanAM nIviyAtAM gaNI zakAya che. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6 (nIviyAtAM-prasaMge saMyuSTa dravya.) raspa 'vatA-gihatya saMsaheNuM " e AgArathI pUrve AyaMbilamAM ka evAM dravya kahyA che, ane have A gAthAmAM eja AgArathI navimAM tathA vigainA paccakhANamAM kape evAM gRhasthasaMyuSTa dravya kyAM kyAM ? te darzAvAya che. dudha dahI cauraMgula, davagula dhaya tibsa ega bhttuvriN| piMDaguDamarakaNANaM, adAmalayaM ca saMsarTa // 36 // | zabdArtha - mukadrava goLa, DhIle geLa | gAmaDhacaM-AmalakapIeka aMgula lune vA zINane mahera. matta 3 bhejana upara | saMsadRsaMsRSTa, mizra, nAthAthe bhejana upara dUdha ane dahIM cAra aMgula cahelAM hoya tyAMsudhI saMskRSTa narama goLa narama ghI ane tela 1 aMgula caDhe tyAMsudhI saMsRSTa, ane kaThina gALa tathA mAkhaNa te pIlu athavA zIvRkSanA mahera jevaDA kaNa-khaMDa vALA hoya tyAMsudhI saMsRSTa [ hoya to nItimAM kahyuM, uparAnta Adhaka saMsRSTa hoya to na kalpa. ]. mAvArtha-gRhasthe potAne mATe bhAta vigerene dUdha athavA dahIM vaDe saMsRSTa-mizra karyo hoya eTale bhAtamAM dUdha athavA dahIM evI rIte DUbADUba (=saraLa ) reDyuM hoya, ke te mizra karelA bhAtamAM dUdha athavA dahIM bhAtane DUbAvIne 8 aMgula ucuM caDhayuM hoya te te dUdha vA dahIM saMkUca kahevAya. ane te munine nIvi tathA vigaInA pazca0 mAM ka9pe che, parantu tethI kiMcita paNa adhika caDhayuM hoya to te dUdha vigaImAM gaNAya, jethI nIvi ane vigaInA pacca0 mAM kalpa nahiM. e pramANe 1 ahiM zrI jJAnavisUrikRta bALAbedhamAM mALA padane masaLelo (goLa) evo artha karyo che, paraMtu eja pAThanI avasUrimAM te kinnakSaNoH e dvivacana prayoga hevAthI piMDagoLa ane mAkhaNa evo artha saMbhave che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhASya. drava geLa (DhIlo gALa), ghI ane tela bhAta vigere upara 1 aMgula uMce caDhayuM hoya to e traNa saMcha dravya nIviyAtAmAM gaNAya, tathA kaThina geLane curamA vigeremAM saMsRSTa-mizra karyo heya, temaja kaThina mAkhaNune bhAta vigeremAM mizra karyuM hoya ane te sarvathA-saMpUrNa ekarasa na thayA hoya. parantu te geLa ane mAkhaNanA (Amalaka jevaDA= ) pIlu athavA zINa vRkSanA mahera jevaDA jhINuM kaNIyA curamA tathA bhAta vigeremAM thoDA ghaNuM rahI gayA hoya to paNa te goLa tathA mAkhaNa saMskRSTa dravya kahevAya ane nIviyAtAmAM gaNAya. parantu ethI mATe eka paNa kaNa raho hoya te te banne dravya vigaImAM gaNAvAthI nIvinA ane vigaInA pacca0mAM kaze nahiM. e pramANe e 7 vigaIe kahelI vidhi pramANe saMskRSTa drA gaNAya ane te gihatya saMsaeNe AgAramAM AvI zake che, paraMtu emAM mAkhaNa vigaI te abhakSya ja hevAthI navicAtI thaI hoya te paNa vaheravI kalpe nahiM. vataraNa--have dUdha vagere dravya vigaI-vikRti svabhAvavALA hevA chatAM nivikati ravabhAvavALAM kema thAya che ? temaja anya AcAryonA abhiprAyathI utkRSTa vyarUpa nIviyAtuM kaI rIte thAya che? te paNa A gAthAmAM darzAvAya che. davvahayA vigaI vigai-gaya puNo teNa taM hayaM davvaM / udhdharie tattaMmi ya, ukiTThadavaM imaM canne // 37 // | zabdArtha -gAthArthamAM kahyA pramANe. gathArtha =anya kathI dayA=haNAyelI vivigaI te viza=vikatigata eTale nIviyAnuM kahevAya. gr= ane te te kAraNathI taMte caMdaa=hatadravya kahevAya. ti gAthAnA pUrvArdhano artha // Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6 (6 vigaIna 30 nIviyAtAM) rara7. ja=vaLI pakavAnna ui=uddharyAbAda ( =taLIne kADhI lIdhA bAda) tatva=te uddhata ghI vigere taima tene viSe [ calAthI utArI ThaMDu thayA bAda ] je dravya banAvavAmAM Ave te paNa nIviyAnuM kahevAya, vaLI =e nIviyAtAne kabIjA AcAryo vikraghaM="utkRSTa dravya " evuM bIjuM nAma Ape che. e ri nAthAnA uttarArthano artha e 37 II mAvArthaA gAthAnA bhAvArthamAM A gAthAnIja avacUrine akSarazaH artha kahevAya che, te A pramANe- (TUzai: eTale) kalamazAli naMdula Adi dravyo vaDe (tAra) bhadAI chatI je dUdha Adi vigaI te & vikatigata ) ( nIviyAtuM) ema kahevAya che, ane (tev=) te kAraNathI taMdula Adi vaDe haNAyeluM te dUdha vigere dravya ja kahevAya [ parantu vigaI nahi, mATe ja nivinA pacakhANavALAone paNa keTaliAkane te kaI rIte paNa kalpe cheja-ati pravasArega vRtti ] tathA pAkabhAjanamAMthI ( =kaDhAI vigeremAMthI) sukumAri. kAdi (=sukhaDI vigere pakavAnna) udadharyo chate pAchaLathI udhata (=vadheluM) je ghI vigere, tene cUlA uparathI utAryo che ane ThaMDu thayA bAda je temAM kaNikAdi prakSepIe-meLavIe, tyAre ja (te kaNikAdinuM baneluM dravya ) nIviyAtuM thAya, vaLI anya AcAryo ane (e kaNiAdithI banelA dravyane) 34 1 pravasAravRttimAM to A gAthAnAja arthamAM gAthAmAM kahelA tattama padane cUlA upara tapyA karatA ghI vigeremAM" evo artha karIne temAM banatA dravyane utkRSTa dravya ane tene nIviyAtuM keTalAka AcAryo gaNe che, paraMtu te artha gItAryane anusarato nathI, gItAtha no abhiprAya to cUlA uparathI utArI ghI ThaMDu thayA bAda temAM jo kaNikAdi bheLavAya toja tathAvidha pAkanA (paripakava thavAnA) abhAve nIviyAtuM gaNAya, nahitara parikava thavAthI te vigaI ja gaNAya, A gAthAnI vyAkhyA amee to A rIte karI che, to paNa buddhimAnoe potAnA jJAnane anusAre bIjI rIte paNa vyAkhyA karavI " eTaluM vizeSa kahyuM che. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 pratyAkhyAna bhASya, kUca kahe che. te 1 . vaLI A gAthA pAThAtara paNa che te A pramANe- davvahayA vigaigayaM, vigaI puNa tIi taM hayaM davvaM / / uddha0 uki0 / e gAthAnI vyAkhyA A pramANe-dravyathI haNAyelI vigaI viyAtuM thAya che, kSIrAnnivata (khIravata), ane te vigaI vaDe te dravya haNAyuM hatuM medAnI peThe vigaI thAya che. vaLI traNa ghANa upara udadhRta (=vadhelA) evA te tapta ghImAM je pUra DalA vigere pakAvAya te pUDalA vigere nIviyAtuM gaNAya, ane anya AcAryo te (e nIviyAtAne ) 3 ca evuM bIjuM nAma kahe che. te 37 II [ e avacUrine akSarArtha ko] avatara-pUrve trIsa nIviyAtAM dravya kahyAM, tyAra bAda 36 mI gAthAmAM saMskRSTa dravya kahyAM, ane have A gAthAmAM trIjAM sarasottama rUca kahevAya che ke je dravyo navimAM kAraNe kalpanIya kahyAM che. tilasakkuli varasolA- rAyaNaMbAi drkvaannaaii| DolI tillAI iya, sarasuttamadava levakaDA // 38 // zabdArtha--gAthArthane anusAra sugama che. jAthA-tilasAMkaLI, varasolA vigere, rAyaNa ane Amra (kerI) vigere, kAkSapAna (drAkSanuM pANI, vigere, DoLIyuM ane (avigaI) tela vigere, e sarve sarasettama dravyo ane lepakRta dravya che. 38 bhAvArtha -tala tathA goLane pAya karI ( pakAvIne ) banAvelI hoya te pAkI tilasAMkaLI (paranta kAcI tilasAMkaLI ke je kAcA goLa sAthe tala bheLavIne banAvAya che te nahi), tathA cheda pADI de parevI hAraDA rUpe karelAM kapara, khAreka, Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6 (nIviyAtAM-prasaMge sarasottama dravya.) rara9 siMgADAM vigere vastuo varaselAM kahevAya, tathA ("varaselAI e zabdamAM kahelA "AI eTale "Adi zabdathI) sAkaranAM dravyo te sAkara-khAMDa-sAkarIyA caNA, sAkarIyA kAju vigere, temaja akhaMDa badAma vigere sarva jAtinA mevA vigere dravya paNa (varaselAI zabdathI) jANavAM. tathA acitta karelAM temaja khAMDa vigerethI mizra karelAM rAyaNu ane kerI vigere phaLe, tathA drAkSapAnAdi eTale drAkSanuM pANI, nALIyeranuM pANI, temaja kAkaDI vigere phaLe tenI aMdara)nAM acitta thayelAM (karelAM) pANI, tathA DoLInuM eTale mahuDAnAM bIjanuM tela te DALIyuM, temaja bIjA eraMDIyu kusubhI, vigere (vigaImAM nahi gaNavila) tela e sarve sAsuma athavA uttama dravyamAM gaNAya che, ane te lepakRta paNa che. (eTale levAleveNuM AgAranA viSayavALAM dravya che.) e be vinA pacca0mAM munine kAraNeapavAde ka5nIya che te AgaLanI gAthAthI darzAvAze vitara-pUrve kahelAM nivikRta dravya saMskRSTa dravyo ane sarasottama dravyo nIvinA pacamAM kene ane kyAre kape? te A gAthAmAM kahe ya che- vigaigayA saMsaTThA, uttamadavvA ya nivigaiyami / kAraNajAyaM muttuM, kappaMti na bhuttuM jaMbuttaM // 39 // | zabdArthavijApujAvikRtigata. nIvi. | pu=mUkIne, sivAya yAta. | mud=jogavavI, khAvI nirivAmitranIvimAM naM=je kAraNathI raNanA kAraNe utpanna thayuM ! yu kahyuM che ke hoya tene. thAI-nIviyAtA (je pUve 30 kahA te) tathA (36 mI gAthAmAM kahelAM) saMsRSTa dra, tathA uttama dravya (je 37 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra30. pratyAkhyAna bhASya, mI gAthAmAM kahyuM te) e traNa prakAranAM be jo ke vigaIvikRti rahita che, te paNa nIvinA paccamAM kaMI karaNa utpanna thayuM hoya to te kAraNa vajIne zeSa nIviomAM bhegavavAM- khAvAM kape nahiM, arthAta tathA prakAranA prabaLa kAraNa vinA e nAvimAM kaze nahi. je kAraNathI siddhAntamAM (nizitha bhASyamAM ) kahyuM che ke-( e siddhAntanI gAthA have darzAvAya che ), mAvArtha-gAthArthane anusAra sugama che, paraMtu vizeSa e che ke-ahiM kAraNanA saMbaMdhamAM jANavAnuM ke je muni vegavahana kare che, parantu vizeSa sAmarthya na hoya, athavA dIrghakALa sudhI nIvinI tapazcaryA cAlatI hoya, athavA cAvajIva vigaane tyAga heya, bahu tapasvI hoya, athavA nIvinA tapa sAthe plAna muni tathA guru tathA bIjA paNa sAdhuonI vaiyAvRtya ( kAyika sevA) karanAra hoya ane tevA munione navinI tapazcaryA cAlatI hoya, ane sarvathA nirasa dravyothI azakti prApta thatAM te vaiyAvRtyAdimAM vyAghAta thatuM hoya tevA maniene gurunI AjJAthI nIlimAM e traNe prakAranAM dravya kahyuM, parantu jIhAne lobhathI arthAta AhAranI rasikatAthI te e dravya nIviyAtAM hovA chatAM paNa nAvimAM levAM kape nahiM. baraNa ke e dravya je ke vikRti rahita kahyAM che, te paNa susvAda hita te nathI ja, ( temaja sarvathA vikRtirahita paNa nathI, ane tapazcaryA te svAdiSTa AhAranA tyAgathI ja sAthaka gaNAya. vaLI tapazcaryA karavI ane svAdiSTa AhAra kare e tapazcaryAnuM kharuM lakSaNa nathI, tapazcaryAmAM ujamALa thayela AtmA te svAdiSTa AhAranA tyAga sammukha vartanAro ja heya. kAraNa ke tapasvInuM lakSya jema bane tema ane nIrasa AhArane paNa tyAga karavA tarapha hoya che, te tevA tapamAM svAdiSTa AhArane avakAza kyAMthI hoya ! tathA e vigaIonAM nAvi. yAta banAvavA chatAM paNa vigaIo sarvathA vikRtirahita thAya che ema nathI, te vAta AgaLanIja 40 mI gAthAmAM darzAvAze. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6 (nIviyAtAnA adhikArI) ra3 ' avatara-pUrve kahelAM 3 prakAranAM dravya nirvikRtika (vikRtirahita) mAM gaNavA chatAM vinA pacca0 mAM kema na ka? tenuM kAraNa zrA nizitha bhASyanI gAthA vaDe kahe che, te gAthA A pramANe- vigaI vigaIbhIo, vigaigayaM jo u bhuMjae sAhU / vigaI vigaisahAvA, vigaI vigaI balA nei // 40 // zabdArtha - . . : vivigaI vivigaI vivigati ( durgati a-1 vivAvikRtinA svabhAva athavA asaMyamathI) | vALI ja hoya che mATe te), ma=bhIta, bhaya pAmeleT vivigaI viyaMtravikRtigatane nirvi-1 vinAdurgatimAM, vigatimAM 'kRtine, nIviyAtane ! pachI balAtkAre , =je [ re laI jAya che. =ane (athavA chaMdapUrti mATe) munA=bhegave AhArakare,khAyaT. . ra anvaya * vigaIbhIo jo sAhU vigaI u vigaigayaM bhuNje| (te sAduM-ItizeSa:) vigaI vigaisahAvA vigaI vigaI balA nei // 40 // 1-2 A gAthAmAM " vigaI ' zabda ghaNIvAra AvavAthI zabdano artha tathA gAthAne artha paNa zabdanA kamapUrvaka samajavAmAM guMcavaNa na paDe te kAraNathI A gAthAne saMpUrNa zabdArtha ane anvaya paNa lakhyo che.' 3 artha karatI vakhate te huM e be pada ahiM adhyAhArathI grahaNa karavAM. . " Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 pratyAkhyAna bhASya. mAthArtha vigatithI (eTale durgatithI athavA asaMyamathI) bhaya pAmele je sAdhu vigaI ane nIviyAtane (tathA upalakSaNathI saMsRSTa dravya tathA uttama dravyone paNa) bhega-khAya, te sAdhune vigaI (temaja upalakSaNathI nIviyAtAM Adi. traNe prakAranI vastuo paNa) avazya vigaI-vikRtinA (pranvine vikAra upajAvavAnA) svabhAvavALI hoya che, mATe te vigati svabhAvavALI) vigaI vigatimAM (eTale durgatimAM athavA asaMyamamAM) baLAtkAre laI jAya che. [ arthAta vinA kAraNe rasanA lobhathI vigaI vAparanAra sAdhune te vigaie baLAtkAre durgatimAM pADe che, ane saMyamamArgathI bhraSTa kare che.] bhAvArtha-dUdha dahIM Adi vigaIo jyAM sudhI anya dravyo vaDe upahata na thaI hoya ( haNAI na hoya) tyAM sudhI to sAkSAta vikRti svabhAvazALI che, eTaluM ja nahiM paraMtu te vigaIone anya ka vaDe tathA agni Adi vaDe upahata karI tenAM dUdhapAka zIkhaMDa-Adi nIviyAtAM banAvyAM hoya, to te nIviyAtAM je ke vigaInA tyAgavALAne kape che te paNa e utkRSTa dravyo (paSTika ane madhura rasavALAM) che, mATe te khAnArane manevikAra utpanna kare che, ane vigaInA tyAgavALA tapasvIone e utkRSTa dravyo khAvAthI uSTa nirjarA thatI nathI, te kAraNathI nirvikRtika hovA chatAM paNa e utkRSTa dravyo (=nIviyAtAM vigere ) khAvAM nahi, paraMtu je muni vividha tapa karavAthI durbaLa-azakta thayA hoya ane vigaIne sarvathA tyAga karavAthI uttama anuSThAna tathA svAdhyAya adhyacana vigere na karI zake tema hoya to tevA munine vigainA tyAgamAM te nIviyAtAM Adi utkRSTa dravya gurUnI AjJA hoya to kahe che, temAM kaI doSa lAgato nathI, paraMtu ghaNI karmanirjara prApta thAya che. e pramANe sAdhune nIviyAtAM paNa vinA kAraNe ane gurUnI AjJA vinA khAvAM kahyuM nahi.(prava0 sAre vR0 bhAvArtha ) 1 vinA kAraNe vigaIe (nIviyAtAM vagere ) upabhoga na Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6 (prasaMge 4 abhakSya vigaI.) ra33 avataraNa-ra9 mI gAthAmAM du bhakSya vigaI ane 4 ane bhakSya vigaI ane tenA uttarabheda nAmavinA saMkhyAmAtrathI dazAvIne tyArabAda 30 thI 40 gAthA sudhImAM 6 bhakSya vigaInuM svarupa tenA 30 viyAtAM Adi sahita savistarapaNe darzAvyuM, tethI have bAkI rahelI 4 abhakSya vigaInuM svarupa ( tenA nAma ane tenA uttarabheda sahita ) A gAthAmAM darzAvAya che-- kuttiya-macchiya-bhAmara, mahu~ tihA kaTTa piTTha maja duhA jala-thala-khagamaMsa tihA,ghayavva marakaNa cauabharakA41 | zabdArtha - rica-ketika, kuMtAnuM, ba- 1 4=jalacaranuM gatarAnuM sthalacaranuM maca=mAkSika, mAkhIonuM rava=pakSInuM mAma=bhramara, bhamarIonuM mara=mAMsa =kASThanI, vanaspatinI thayara=dhInI peThe fpaTTa piSTa, leTanI ma==madha, madirA, dArU karavA mATe siddhAntomAM je pramANe kahyuM che te gAthAono bhAvArtha A pramANe- "paraMtu ahiM vizeSa e che ke-nIviyAtane upabhoga paNa kAraSNunI apekSAvALe che, ane utkRSTa dravyono upabhoga to vizeSathI na karavA yogya jANavo che 1 | nIviyAtane prApta thayelI vigaIno paribhega asAdhune yukta che, paraMtu indriyano vijaya karanAra sAdhune vigaInA tyAgavALA AhArane viSe te vigaIno (nIviyAtAM vigerene) paribhoga yukta nathI ! 2 che. vaLI je sAdhu vigaIono tyAga karIne snigdha ane madhura rasavALAM utkRSTa dravyo ( =nIviyAtAM vagere) khAya, te tapanuM karmanirjarApa phaLa ati tuccha jANavuM. | 3 saMyamadharmamAM maMda evA keTalAe (ghaNAe) sAdhuo dekhAya che ke jeoe je (AhArAdi saMbaMdhi ) paccakhANa karyuM che, te pacca0 mAM kAraNe sevavA yogya te Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra34 pratyAkhyAna bhASya. mathArtha -kutiyAMnuM madha mAkhIonuM madha, ane bhamarIenuM madha ema madha 3 prakAranuM che. tathA kASTha (vanaspatinI) madirA ane piSTa (leTanI) madiza ema madirA be prakAranI che, tathA jalacaranuM mAMsa, sthalacaranuM mAMsa, ane khecaranuM mAMsa ema mAMsa 3 prakAranuM che, ghInI peThe mAkhaNa cAra prakAranuM che, e pramANe 4 abhakSya vigaI jANavI. 41 che bhAvArtha traNa prakAranuM madha je gAthAmAM kahyuM che te prasiddha che, tathA be prakAranI madirAmAM je kASThanI madirA kahI che te yA eTale vanaspatinA avayava (skaMdha-puSpa-tathA phI vigere) jANavA, te avayavone atyaMta kehevarAvIne je unmAdaka Asa-satva kheMcavAmAM Ave che te madirA che. tyAM zelaDI vigere madirA te skaMdhanI, mahuDAM vigerenI madirA te puSpanI, ane drAkSa vigerenI madirA te phaLanI madirA kahevAya, e rIte vastune vinA kAraNe sevatA hoya che 4 talanA modaka, tilavaTI, varaselAM nALIyeranA (kaparAnAM) kakaDA vigere, ghaNuM ghola, khIra, dhRtapUpa ( pUrIo ) ane zAka vigere pApA ghImAM taLelA mAMDA vigere, dahIM dUdhanA karaMba vigere, tathA kulera, ane curamAM vigere ( e nIviyAtAM utkRSTa ko) ne keTalAe sAdhuo vinA kAraNe bhogave che (khAya che), chedA mATe yokta vidhimArga pramANe cAlanArA ane AgamanI AjJA pramANe vartanArA tathA jarA janma ane maraNu vaDe bhayaMkara evA A bhava samudathI uga pAmela cittavALA sAdhuone te ( asAdhuonuM AcaraNa ) pramANu nathI. che 7 che je kAraNathI ghaNuM duHkharUpI dAvAnaLa agnithI tapelA evA jIne A saMsArapI aTavImAM zrI jinezvaranI AnA sivAya bIjo koI pratikAra-upAya nathI 8 vigaI (ti) parikRti dharmavALo moha jene udaya pAme che, tene te meha udaya pAmyuM che? manane vaza karavAmAM sArA udyamavALe sAdhu hoya te te paNa akAryamAM kema na pravarte ! pelA e-ityAdi prava0 sAre mAM uddhata bhAvArtha. 1 kutiyAM athavA kuMtAM te jagalamAM utpanna thanArA kSudra-nhAnA jaMtuo che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 6 (prasaMge 4 abhakSya vigaI). ra3pa. bIjA aMgenI paNa cha mahinA yathAsaMbhava jANavI, tathA. juvAra vigerenA piSTa eTale leTane kehevarAvIne je mAdaka sattva kheMcavAmAM Ave che te di mahilA jANavI. - tathA matsya kAcabA vigere jaLacara jIvenuM mAMsa te: kavara mAM, manuSya gAya bheMsa vigere sthalacara chAnuM mAMsa, te ghaTavara mAMsa, ane cakalI muraghAM vigere pakSIonuM mAMsa te. levara mAM kahevAya, athavA zAstramAM pitta-va-ane varSa (cAmaDI) e rIte paNa traNa prakAranuM mAMsa kahyuM che. tathA ghInI peThe mAkhaNa paNa UMTaDInA mAkhaNa vinA cAra prakAranuM che, kemake uMTaDInA dudhanuM dahIM nathI banatuM, tethI tenuM ghI paNa banatuM nathI. ahiM mAkhaNa te chAzathI jAdu pADeluM hoya to abhakSya thAya che, che 4 mahAvigaInuM abhakSyapaNuM che e cAra vigaI Indriyane tathA manane paNa vikAra upajAvanArI hovAthI madA viruM kahevAya che, temaja emAM ghaNA sthAvara ane trasa jatuonI utpatti thAya che jethI zrAvaka tathA sAdhune bhakSaNa karavA yogya na hovAthI e cAre mama vi. kahevAya che. kahyuM che ke AmAsu ya pakkAsu ya, vipaccamANAsu maMsapesIsu . sathayaM ciya uvavAo, bhaNio a nigoyajIvANaM // 1 // artha-kAcI mAMsapezIomAM ( kAcA mAMsamAM), pAkA (=rAdhelA) mAsamAM temaja agni upara pakAtA (2dhAtA) mAMsamAM e traNe avasthAmAM nizcaya nigada jIvone ( =ananta bAdara sAdhAraNa vanaspati jIno) upapAta-utpatti nirantara (pratisamaya) kahela che. e pramANe mAMsamAM jyAre ananta nida: jIvanI utpatti paNa thAya che, to kanDiyAdi asaMkhya rasa jInI utpatti te sahaje hoyaja. vaLI mAMsamAM bIjA abha nI mAphaka antarmuhUrtabAi jIvotpatti thAya che ema nathI.. paraMtu jIvathI jUduM paDayA bAda turtaja chatpatti thAya che. tathA : Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 pratyAkhyAna bhASya, maje mahummi maMsaMmi, navaNIyammi cautthae uppajati aNaMtA, tanvannA tattha jaMtuNo // 1 // artha-madirAmAM madyamAM mAMsamAM ane cothA mAkhaNamAM e cAramAM sarakhA (madira vigerenA varNa sarakhA) varNavALA ananta (aneka) jatuo (trasara che) utpanna thAya che mArA e kAraNathI cAre mahAvigaIo abhakSya che, avataraNa--have A gALAmAM be bhAMgA (pratyA levAnA be prakAra)nuM 7 muM drAra kahevAya che. maNe-vayaNa-kArya-maNavaiya-maNataNu-vayartaNu-tijogi kara kAra] maI 1 tijui, tikAli sIyAla bhaMgasayaM // 42 // zabdArtha - ttiAi trisaMyogI bhaMga 1 | su()=ddhiyogI sagA sAta tinuE=viyegI bhaMga 1 ta=sAta tiDhi-traNe kALanA gaNatAM (tarattasAta saptaka) thAsTa suDatAlIsa (47) rAja=karavuM maMga bhAMgA-prakAra pAra karAvavuM sAyakaso (100) aNumaanumati mAthAthe-mana-vacana-kAyA-manavacana-mAyA-vacana-kAyAane visaMgI eTale) manavacanakAyA e sAta bhAMgA traNa ganA che, tene karavuM-karAvavuM anumedavuM-( tathA dvisaMgI 12 ahiM "ananta" zabdano artha ananta nahi paraMtu aneka che, jethI mAMsamAM anata nigoda jIvonI tathA asaMkhya trasa jInI utpatti, ane zeSa traNamAM asaMkhya trasa jIvonI utpatti hoya che ema jAvuM. athavA e gAthA kevaLa trasajIvonI utpattine aMge paNa gaNI zakAya, jethI ananta eTale aneka eTale asaMkhya trasajIvonI utpatti e cAremAM thAya che. evo artha jANavo. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 7 su ( e mULa bhAMgA-147 uttarabha'ga). 237 te) karavuM karAvavuM-karavuM anumAvuM-ane karAvavuM anumADhavuM-tathA (trisa yAgI 1 bhAMgA eTale) karavuM karAvavuM anumAnavuM e sAta bhAMgA traNa karNanA thAya (te sAthe gaNatAM--guNatAM sAta saptakanA 49 bhAMgA thAya ane) tene traNa kALa sAthe gaNatAM 147 bhAMgA thAya // 42 // mAvArtha:--ahiM paccakhkhANa lenAra jUdI jAdI rIte 49 prakAre athavA 147 prakAre ema manne rIte lai zake che, te bhAMgA traNa coga traNa karaNa ane traNa kALanA sabaMdhathI jUdI jUdI rIte thAya che te A pramANe-- bhagaNitanI rIti pramANe traNa yAganA acAgI bhAMgA 3, dvicAgI bhAMgA 3 ane triyAgI bhAMgA ? thAya che, e pramANe traNa coganA 7 bhAMgA thAya che, tathA traNa karaNanA paNa acAgI bhAMgA 7, dvigI 3 ane triyANI 1 bhAMgA maLI 7 bhAgA thAya che. te sAta saptakanA 49 bhAMgA thAya. ane tene Na kALa sAthe gaNatAM (49x3=) 147 bhAMgA thAya che, jethI ekaja paccakhkhANa lenAra 49 jaNa athavA 147 jaNa hAya teA te darekane jUdI jUdA rIte ApI zakAya che. ahi cAganA tathA karaNanA 7-7 bhAMgA A pramANe-- traNa ceAganA 7 1 manathI s vacanathI 3 kAyAthI 4 mana-vacanathI 5 mana-kAyAthI bhAMgA PS_love ahe EUR llcle.my traNa karaNanA sAta bhAMgA 1 karavuM 2 karAvavuM 3 anumAdavuM 4 karavuM-karAvavuM 5 karavuM-anume0 EUR ]cacate & leat 6 vacana-kAyAthI 7 20 10 kAyAthI (e asa yAgI 1) * A sakSakane paraspara gaNatAM je 49 bhAMgA thAya teneA krama ApramANe 6 karAvavuM-anumA 7 karavuM karA0 anumA (e trisa'ceAgI 1) Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -238 pratyAkhyAna bhASya, . (paheluM sataka) : (bIjuM saptaka) 1 manathI karuM nahi 1 manathI karAvuM nahiM 2 vacanathI karUM nahi 2 vacanathI karAvuM nahi 3 kAyAthI karuM nahi 3 kAyAthI karAvuM nahi 4 ma0 vaTa thI karUM nahiM 4 ma. 10 thI karAvuM nahi 5 ma0 kALa thI karUM nahi 5 ma0 kA0 thI karAvuM nahi 6 va0 kATa thI karUM nahi 6 va0 kALa thI karAvuM nahi - 7 ma0 va0 kA0 thI karUM nahi 7 ma0 va0 kA0 thI karAvuM nahi (trIjuM saptaka) | (cothuM saptaka) 1 manathI anumoduM nahi 1 manathI karUM nahi karAvuM nahi 2 vacanathI ,, , 2 vacanathI , ' , 3 kAyAthI ,, ,, 3 kAyAthI , 4 mavathI ,, 4 ma010thI , 5 makAthI, 5 ma0kAthI , 6 vakA thI , 6 vakAthI 7 mavaglAthI,, ,, 7 ma010kAthI , (pAMcamuM saptaka) ( cha saptaka ) 1 manathI karUM nahi anumodu nahi 1 manathI karAvuM nahi anumoduM nahi 2 vacanathI , , 2 vacanathI 3 kAyAthI , , 3 kAyAthI 4 mavathI ,, 4 ma10 thI , 5 makAthI ,, ,, 5 ma0 kALa thI , 6 vakAthI ,, 6 10 kAra thI - 7 mo vakAthI,, , 7 mavakAthI , | ( sAtamuM saptaka ) 1 manathI karUM nahiM karo nahi anu nahi. 2 vacanathI ? ? e pramANe cha saptakanA ?" 2 kAyAthI ) w kramathI 49 bhAMgA 16 ma0 va0 thI , , , jANavA, ane tene traNa Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 7 muM (be mULa bhAgA-147 uttarabhaMga ) ra30 ma che . . 5 : bha0. kA0 thI kALathI gaNatAM 147 6 10 kA0 thI cha , , , lAgA zilA- - 7 mo va0 kA0 thI , , , praznaH-pratyAkhyAna e bhaviSyakALa (mAM karavA yogya anucita AcaraNane tyAga karavA ) nA viSayavALuM che, to tene traNe kALanA viSacavALuM gaNune 147 bhAMgA gaNyA te kema bane ? vaLI bhUtakALamAM thaI gayelA anucita AcaraNane tyAga pratyA karatI vakhate kevI rIte hoya? uttara-bhUtakALamAM je anucita AcaraNa thaI gayuM tenI niMdA ane gaha karUM chuM, vartamAna kALamAM je anucita AcAra huM sevI rahyo chuM tene saMvaruM chuM (kuM chuM), ane bhaviSya kALamAM havethI tevuM AcaraNa nahi karuM. e pramANe pratyAkhyAnamAM bhUtakALanI niMdA, vartamAnano saMvara, ane bhaviSyanuM pratyAkhyAna e rIte (traNa kALanA) traNa viSayavALuM pratyAkhyAna che, kahyuM che ke-trAsa niravA, tAMtivArA saMvALA, sanAtaca pracAdhyAnena ( Iti avari:) avatA--pUrve darzAvela pratyAkhyAne kevI rIte pAlana karavA? ane pratyAkhyAna levAnA bIjA cAra prakAra te A gAthAmAM darzAvAya che- eyaM ca uttakAle, sayaM ca maNa vaya taNUhiM pAlaNiyaM / jANaga jANagapAsatti bhaMgacauge tisu aNunnA // 43 // | zabdArtha - artha e (parathI AdipratyAha)| pAra pAse sattA kahelA kALe tti Iti, e pramANe vayaM pote tisu-traNa bhAgamAM nAgA=pacca ne jANakAra kunnA=anujJA, AjJA (1)SAgA=pazca0ne ajANa jAthArtha-e (piraSI Adi) pratyAkhyAnene tenA kahelA (eka prahara ItyAdi) kALa sudhI pote mana vacana ane kAyAvaDe Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240. pratyAkhyAna bhASya. paripAlana karavAM (paranta bhAgavAM nahiM ), tathA pratyAya nA jANu ane ajANu pAse pratyAha levA ApavAnA cAra bhAgamAM traNa bhAgAne viSe pacca0 karavAnI AjJA che (ane ceAthe bhAMge azuddha che. ) . 43 che mAvArtha-paiSI Adi pratyAkhyAnanA je je kALa kahyA che, teTalA kALa sudhI te pacca0 nuM parama AdarapUrvaka rakSaNa karavuM, paratu keipaNa jAtanA sAMsArika svArtha-lAbhane khAtara tene kALa pUrNa thayA pahelAM bhajana ityAdi karavuM nahiM, kAraNa ke saMsAra vyavahAramAM paNa lIdhelI pratijJa aneka lAbha gumAvIne paNa pALanAra hoya te ja ati vyavahArakuzaLa kahevAya che, ane paryate tene ja mahAna lAbha thAya che, to mokSamArga jevA lAbhane arthe karelI Atmadharmane pragaTa karanArI pratijJAne sAMsArika tuccha lAbhenI khAtara bhaMga kema karAya ? vaLI e pratyAkhyAnanI jANa ajaNa saMbaMdhI caturbhagI A pramANe che1 pacca0 karanAra jANa, ane karAvanAra jANo, 9 ane karAvanAra ajANI zuddha ke paraca karanAra ajANa ane karAvanAra jANa) 4 55 5 ane karAvaDara ajANu-azuddha e pramANe cAra bhAMgAmAM pahelA traNa bhAMgA zuddha che, kAraNa ke pratyA0 nA AgAra-kALa vigere svarUpanA jJAtA pazca0 karanAra ane karAvanAra banne jaNa hoya to te parama zuddha che, parantu gura kadAca alpa kSapazamavALA athavA vayamAM laghu hovAthI pazca0 nuM svarUpa na jANatA hoya to paNa zraddhALu zrAvaka athavA ziSya gurunA bahumAna mATe temaja gurUsAkSI eja pazca0 karavuM joIe e zAstravidhi sAcavavAne arthe te aNu gurU pAse pratyA- uccare to paNa pite jANakAra hovAthI lIdhelA pratyAnuM yathArtha pAlana karI zake che mATe bIjo bhaMga paNa zuddha che, temaja pa0 karanAra ajANa hoya paraMtu karAvanAre gurU je jANa hoya te tene paccanuM svarUpa samajAvIne Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 8 muM (6 zuddhi ) 24. pachI pacca0 Ape, ane tethI te paccatanuM yathArtha pAlana thAya. che, mATe trIjo bhaMga paNa zuddha che. paraMtu cothA bhAMgAmAM to bane jaNa ajANa hovAthI pacanuM svarUpa paNa samajAya nahiM ane yathArtha pAlana paNa thAya nahiM mATe te cethe bhaMga to spaSTa rIte azuddhaja che. e pramANe A caturbhagInuM svarUpa samajIne pacca0 karanAre pote pacca0nuM svarUpa samajavuM, athavA te gurUnI pAse samajIne pacca0 karavuM. gavata kareluM paccakhANuM je cha rIte vizeSa zuddha thAya che. te 6 prakAranI zuddhinuM 8 muM dvAra A gAthAmAM kahe. vAya che - phAsiya pAliya sohiya tIriya kiTTiya arAhiya cha suddhA paccarakANaM phAsiya, vihiNociyakAli jaM pattaM // 44 // zabdArtha - ziva spezita kridipa=kIrtita pasTica=pAlita 3rre=Adhita sodiya rodhita vigir=vidhivaDe tarikatarita vicakSatti ucitakALe patta prApta thayuM, lIdhuM jayArtha-spazita-pAlita-dhita-tIrita-kIrtita-ane ArAdhita e cha prakAranI zuddhi che. tyAM vidhipUrvaka ucitakALe (divasa ugyA pahelAM) je paccara prApta karyuM hoya (lIdhuM hoya) te sparata Va0 kahevAya. 44 mAvArya-gAthArthavata sugama che. vizeSa eja ke-pratyAya nA svarUpane samajanAra sAdhu athavA zrAvaka sUrya ugyA pahelAMja pite ekalo athavA caitya samakSa athavA sthApanAcArya 1 e artha uparathI "pacca0 nuM svarUpa saMpUrNa samajAya teja pacca karavuM, nahitara karavuMja nahi" ema kahenArA pratyA dharmanA niSedhaka ane virAdhaka jANavA. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24ra. pratyAkhyAna bhASya, ke gurU samakSa paccakhANa ucarIne tyArabAda pratyA ne kALa pUrNa thatA pahelAM gurune vaMdana karI guru pAse rAga dveSa ane niyANa rahita paca0 grahaNa kare, te vakhate gurunI sAthe pote paNa atimaMda svare pacca0 nA AlApakanA akSaro bele, e rIte lIdhedhuM paca0 pati pacca0 kahevAya. vAtA-pacca0 nI 6 zuddhimAnI pahelI zuddhine artha pUrva gAthAmAM kahIne have A gAthAmAM bIjI trIjI cothI ane pAMcamI zuddhine artha kahe che- pAliya puNapuNa sariyaM, sohiya gurudttsesbhoynno| tIriya samahiya kAlA, kiTTiya bhoyaNasamayasaraNA // 45 // | zabdArtha - puogr=vAraMvAra LI ramaNiya kaMika adhika paricaM=saMbhAI hoya rAka(pacca0nA) kALathI | sara(=smaraNathI, saMbhAravAthI mAthArtha -karelA paccakhANane vAraMvAra saMbhAryuM hoya to te parita (kSita) pazca0 kahevAya, tathA gurune ApatAM je zeSa vadhyuM hoya te bhajana karavAthI pacca0 dhita athavA zebhita (zeThuM-zuddha karyuM athavA zebhAvyuM) kahevAya, tathA (pacca0 ne je kALa kahyuM che te kALathI paNa) adhika kALa karavAthI (moDuM pacca0 pAravAthI) tarita (tIrtha) pacca0 kahevAya, ane kareluM pacca0 bhajana samaye punaH saMbhAravAthI kIrtita (ka) pazcaya kahevAya. bhAvArtha-gAthArthavata sugama che. 1 pacca0 ne kALa pUrNa thayo hoya to paNa te uparAnta kaMIka adhika kALa vItyA bAda bhojana karavuM te. 2 bhojana karavA besatI vakhate "mAre amuka pacca0 hatuM te pUrNa thayuM, mATe have huM bhojana karIza evA uccAra karavAthI kIrtita kahevAya (avasUri). Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 8 muM (bIjI rIte che zuddhi.) 243 vitaraNa-A gAthAmAM chaThThI zuddhine artha temaja bIjI rIte paNa 6 zuddhi che te darzAve che- iya paDiyariyaM ArA-hi tu ahavA cha suddhi sdhnnaa| jANaNa viNaya'NubhAsaNa, aNupAlaNa bhaavsuchitti||46|| zabdArtha - e rIte gAvA=athavA bIjI rIte harivaM praticarita AcareluM, jAthA-e pramANe pUrvokta rItie AcareluM-AdareluM (=saMpUrNa kareluM) paccakhANa te sAbita (ArAdheluM) pacca0 kahevAya. athavA bIjI rIte paNa 6 prakAranI zuddhi che te A pramAche-zraddhA zuddhi-jANu zuddhi (=jJAna zuddhi)-vinaya zuddhi-anubhApaNa zuddhi-anupAlana zuddhi-ane bhAvazuddhi e 6 zuddhi che. mAvArtha-A pratyA, bhASyamAM pratyA ne je sarva vidhi kahe te vidhi pramANe athavA pUrve kahelI pAMca zuddhi pramANe je paccakhANa AcaryuM hoya eTale saMpUrNa karyuM hoya te Athata pacca0 kahevAya, tathA bIjI rIte paNa 6 zuddhi kahI che tene bhAvArtha A pramANe 2 daraddhi-siddhAntamAM sAdhu saMbaMdhi athavA zrAvaka saMbaMdhi je pratyAkhyAna je rIte je avasthAmAM ane je 1. ahiM "kIrijha te munine paMcamahAvratarUpa mULaguNa paccakhANu ane piMDavizuddhi Adi uttaraguNa paccakhANu, ane zrAvakane pAMca aNu vratarUpa mULaguNa pratyAkhyAna ane diziparimANa Adi uttaraguNa pratyAkhyAna ane te sarvane uccAravidhi jANavo. 2. "avasthA" te sAdhune aMge jinaka9pa-sthavirakalpa-pariharakalpa yathAlaMdakalpa-bAra pratibhAdhArI ityAdi, temaja glAnAdi avasthA, ane ane zrAvakane aMge 11 pratimAdhara, pratimArahita, niyatavratI (amuka vakhate amuka paccakhANa karavAnI nitya pratijJAvALA), ane aniyatavatI (chUTA) ityAdi. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 pratyAkhyAna bhASya. kALamAM karavAnuM kahyuM che, te rIte te avasthAmAM ane te kALe ja te pratyA karavuM yogya che evI je zraddhA rAkhavI te. 2 nazudi-amuka pacca amuka avasthAmAM amuka kALe . amuka rIte karavuM egya che, ane amuka rIte karavuM ayogya che evA prakAranuM je jJAna te. rU vinayazudi-gurUne vaMdana karavA pUrvaka je pacave karavuM te. 4 numApazu-guru pacca0 uccarove te vakhate maMda svare pote paNa paccane AlApaka guru sAthe bolava-uccare te, (athavA gurU paccakhAI kahe tyAre paccakhAmi ane vorai kahe tyAre sirAmi kahevuM te). 6 gagurunazuddhi-viSama saMkaTa prApta thatAM paNa paccara bhAgavuM nahi paraMtu samyak prakAre pAlana karavuM te. damAvazuddha-A lekamAM cakravati AdinA sukhanI IcchA tathA paTelomAM IndrAdikanA sukhanI abhilASA rahita (eTale niyANA rahita) temaja bIjA koIpaNa prakAranA rAgadveSa rahita thaI paca0 pUrNa karavuM te. 1. "a" te sukALa-duSkALa-varSAkALa-zeSakALa ItyAdi, athavA namukkArasahiyane grahaNakALa sUryodaya pahelAM ane pUrNa kALa sUryodayathI 1 muhUrta bAda ItyAdi rIte paNa pratyeka paccakhANane yathAMsa bhava kALa jANo. e traNa viSayane avacUrimAM saMkSepathI kahyA che te A pramANe- "ahavA" iti yatsAdhuzrAvakaviSayaM mUlottaraguNapratyAravyAnaM yatra jinakalpAdo yatra subhikSadurbhikSAdo kAle ca yathA zrI sarvaharuktaM tattatra tathA zraddhatte iti zraddhAnazuddhiH | 2. gurUne pitAnA tarapha rAgI banAvavA mATe, lokone potAnA bhaktibhAvavALA banAvavA mATe, kaI priya vastune viraha thatAM tene punaH prApta karavA mATe (bAdhA AkhaDInA svarUpamAM e pratyAkhyAna loka prasiddha che), camatkArI zaktio utpanna karavA mATe ane A bhava parabhavanuM sukha Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^^^^ w wwwwwwwwwwwwwwwww dvAra 9 muM (pacca0thI Aleka paranuM phaLa.) ra45 tA-have A gAthAmAM pazca0 karavAthI A lekanuM phaLa ane paralokanuM phaLa ema be prakAranA phaLanuM 9 muM tAra draSTAnta pUrvaka kahe che. A paccarakANassa phalaM, ihaparaloe ya hoi duvihaM tu| ihaloe dhammilAI, dAmanagamAi paraloe // 47 // zabdArtha-sugama che. * mAthArtha-A loka phaLa ane paraloka phaLa ema pacavanuM phaLa be prakAre che. tyAM A lokane viSe immilakumAra vigerene zubha phaLa prApta thayuM, ane paralokamAM dAmajaka vigarene zubha phaLa prApta thayuM che mAvArtha-sugama che, paraMtu be phaLa saMbaMdhi be draSTAna * saMkSepamAM A pramANe- dhammilakumAranuM draSTAnta (A lekanA phaLa saMbadhi ) jabUdvIpanA dakSiNa bharatakSetramAM kazAd nAmanA nagaramAM surendradatta nAmanA zreSThine subhadrA nAmanI strI hatI. tene saMtati meLavavA mATe je tapazcaryA karavI te sarva rAhata pratyAkhyAna kahevAya, - tathA A vastu bhAvatI nathI athavA gamatI nathI tethI teno tyAga karavo, athavA virodhIne saMtApa upajAvavAne telezyAdi labdhi prApta karavA mATe, ItyAdi kAraNathI pati pratyAkhyAna kahevAya. athavA cAlu tapazcaryAmAM te tapazcaryA pratye (AkarI lAgavAthI) krodha-kheda karo, athavA bIjA koI pratye krodha karavo, athavA gurU AdikathI rIsAine AhArAdikano tyAga karavo, tathA te tapa saMbaMdhi (huM A mahAna tapasvI chuM evuM) abhimAna dharavuM athavA bIjA padArthonA lAbhathI paNa abhimAnI thavuM, te pati pratyAkhyAna ane cAlu tapazcaryAmAM (zrI mallinAtha prabhunA pUrva bhavanA jIvanI peThe ) te tapa saMbaMdhi mAyA-prapaMca karo, athavA bIjA koI prakArano mAyA-prapaMca karavo, tathA (tapa saMbadhi lebha karavA yogya havAcI tapa sivAya anya) dhanadhAnyAdi saMbaMdhi lobha karavo te rAjahita pratyAkhyAna kahevAya. mATe tevA sarva prakAranA rAgadveSa rahita thaI pratyAkhyAna karavuM. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna bhASya. na hevAthI banne jaNa ati ciMtAgrasta rahe che, paraMtu dharmanA prisAdathI putra prApti thaze ema jANuM atyaMta dharmArAdhanamAM kALa vyatIta kare che, keTaleka kALe putrane janma thaye tenuM ghamisTa evuM nAma sthApyuM. te anukrame meTa thatAM aneka kaLAomAM nipuNa thaye, sAthe dharmazAstra paNa zIkhe, ane dharmakriyAmAM atyata prItivALe thayo, mAtapitAe eja nagaranA dhanavasu zeThanI yazemati nAmanI kanyA paraNAvI, ke je ekaja jainaguru pAse bhaNatAM dhammila pratye anurAgavALI thaI hatI. banne jaNa pitAne saMsAravyavahAra sukhapUrvaka calAve che. paraMtu thoDe kALe dhampilakumAra dharmavRttimAM ane adhyAtmarasamAM bahu rasika thavAthI saMsAra vyavahArathI virakta je tha, navapariNIta strIne paNa mAyAjALa sarakhI gaNavA lAgyo. yamatie pitAnA patinI vimukhatA ane potAnA duHkhanI vAta sakhIone kahI, ane sakhIo pAsethI dhammilanI mAtAe paNa te vAta jANI zeThane kahI. zeThane paNa ciMtA thaI ke putra vyavahAramArga jANate nathI, ane lokamAM paNa te mUrkha gaNAya che. tyArabAda tenA upAya mATe zeThanI ghaNI mA chatAM zeThANIe saMsArakuzaLa thavA mATe dhammilane jugArIone saspe, temAMthI anukrame vezyAgAmI thayo. mAtA vezyAne tyAM dareja dhammilanA maMgAvyA pramANe dhana mokale che. anta ghaNe kALe mAtAe putrane teDavA mekalyA chatAM ghera na Avyo, mAtApitA putranA viyogamAM ne viyegamAMja maraNa pAmyAM, ane yamatine mAthe sarva gharabhAra AvI paDe. potAne pati dhAna maMgAve te pramANe mokalatAM yazAmati paNa sarvathA nirdhana thavAthI piyara cAlI gaI. - have dhanaprApti baMdha thavAthI vasaMtatilakA putrIne atiprema chatAM vasaMtasenA vezyAe (akAe) ghammilane durdazA karI gharamAMthI kADhI mUke. tene bhamatAM bhamatAM zrI agaDadatta mahAmuni maLyA. temaNe potAnuM savistara caritra kahIne te dvArA upadeza Ape tethI pratibaMdha pAmyA chatAM dhammilakumAre gurU mahArAjane kahyuM ke-he gurU mahArAja ! mane hajI saMsArasukhanI icchA rahelI che, te pUrNa thAya tevo upAya batAve, pachI Apa kaheze. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 9 muM (paccara thI Aloka paralekanuM phaLa) 247 tema karIza. gurUe kahyuM-muni saMsArika sukhane upAya batAve nahi, paNa AmAM pariNAme Azrava te saMvararUpa thanAra che mATe upAya batAvuM chuM ke-tamAre cha mAsa paryanta AyaMbilane cauvihAra tapa karavo, paNa dravyathI muniveSa aMgIkAra kare, deSa rahita gocarI karavI, munipaNuM jALavavuM, ane navakAra maMtranA navalAkha jApa uparAta SaDazAkSarI maMtra huM batAvuM chuM tene paNa jApa karavo. A pramANe cha mAsa sudhI karavAthI tamArI IcchA pUrNa thaze. [ahiM zrI agaDadata munie dhammila kumArane ghaNe vizeSavidha vagere batAvyuM che te dhammilakumAranA caritrathI tathA rAsa vigerethI jANa.] dhammila kumAre gurU mahArAjanA kahevA pramANe yathArtha rIte cha mAsa payata tapa japa vigere karI muniveSa tajI dIdho, tyAra bAda devanI prasannatAthI temaja pUrvabhavamAM bAMdhelA azubha karmanA kSayathI rAjya stro putrAdikanA vaibhavarUpa aneka prakAranAM saMsArika sukha pAmyA. prAne dharmarUci nAmanA gurU maLyA, temaNe upadeza Ape, ane pUrvabhava kahe tethI vairAgya pAmI rAjya putrane seMpI pite strIo sahita cAritra aMgIkAra karyuM, ane dIrghakALa paryA cAritranuM pAlana karI ane 1 mAsanuM aNasaNa karI dhammila muni ane be sAdevI kALa karI bAramA acuta nAmanA devalekamAM utpanna thayA tyAMthI mahAvidehamAM utpanna thaI cAritra lai kevaLajJAna pAmI mekSa pada pAmaze. e pramANe dhammila kumAre paccakhANanA (tapanA) prabhAvathI A bhava saMbaMdhi sukha meLavyuM, ane prAnta mokSa pada pAmyA. II ti gharamAra chAtta II dAmannakanuM draSTAnta. (paralokanA phaLa saMbaMdhi.) , rAjapura nagaramAM rahetA sunaMda nAmanA kulaputre potAnA mitra jinadAsa zrAvakanA upadezathI sAdhu pAse mAMsanuM pacca0 karyuM, dezamAM duSkALa paDavAthI sarva loka mAMsAhArI thayA. sunaMdanuM kuTuMba sudhAthI pIDAya che, chatAM sunaMda masyA mAravA jato nathI ekavAra sAthe Agraha karIne sunaMdane sarovara para laI Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 pratyAkhyAna bhASya. gayA, ane jALa ApI maccha pakaDavA kahyu tA paNa jALamAM je maccha Ave tene cheDI mUke, ema traNa divasa sudhI karyuM. ante sunaH aNasaNa karI maraNa pAmI mAMsa pacca0 nA prabhAve rAjagRha nagaramAM dAmannaka nAmanA zreSThaputra thA. tyAM ATha varSA thatAM sarva kuTumba marakInA rogathI maraNa pAmyuM, tyAre sunaMda eja nagaramAM sAgaradatta nAmanA zeThane tyAM rahyo. tyAM bhikSArthe AvelA sAdhuomAM meDhA sAdhue sAmudrika zAstranA jJAnathI " A dAmannaka zeThanA gharanA mAlika thaze. " ema khIjA sAdhune kahyu, te zreSThie sAMbhaLavAthI tene caMDAleA pAse mArI nakhAvA mAkalyA parantu caDAlAe nhAnI AMgaLI IMdI tene nasADI mUkaye; te nAsIne eja zeThanA gelavALA gAmamAM gayA, tyAM gAlanA rakSaka svAmIe tene putrapaNe rAkhyA, keTaleka varSe tyAM AvelA sAgara roke tene ALakhI pharIthI mArI nakhAvavA kAgaLamAM viSa Apajo " ema lakhI te lekha sAthe potAne ghera meAkalyA, parantu thAka lAgavAthI teja nagaranI bahAra devamaMdiramAM te sute che; teTalAmAM tyAM AvelI teja zeThanI viSA nAmanI kanyAe te dAmannaDa para meAhu pAmavAthI pAse rahelA patramAM " viSa " ne khadale " viSA " sudhAryuM, jethI ghera jatAM tene zeDanA kuTuMbIoe zeThanI viSA kanyA paraNAvI. zeThe ghera AvatAM anartha thayA jANI punaH mArI nakhAvavAne upAya racyA, parantu vidhinA yoge tene badale roDane putra ja haNAyA. eTale sAdhunuM vacana asatya nahi thAya ema mAnI zeThe tene gharanA mAlika karyAM. anukrame rAjAe paNa nagarazeThanI padavI ApI. te nagaramAM gurU padhAryA jANI vaMdanA karavA gayA. tyAM dharmadezanA sAMbhaLI pUrvabhavanuM mAMsanuM pacca0 smaraNamAM AvyuM, tethI samyakatva pAmI dharmArAdhana karI devalAkamAM gayA. tyAMthI mahAvidehamAM utpanna thai mAkSapada pAmaze. / / vRtti nAman draSTAntaM // gavatarA--have A pratyAkhyAnabhASyanI samAptinA prasage paccakhkhANa karavAthI je uttamAttama phaLa prApta thAya che te darzAve che, ane te sAthe A bhASya paNa samApta thAya che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAra 9 muM (pazcatanuM sarvotkRSTa phaLa.) ra49 paccarakANamiNaM se-viUNa bheviNa jinnvsaaittuN| pattA aNaMta jIvA, sAsayasurakaM aNAbAhaM // 48 // zabdAtha:=A sAlapura zAzvata sukhane, dirda-udiSTa, kahela mekSane. pattA=pAmyA savA=anAbAdha, bAdhA " (pIDA) rahita, gathArtha-zrI jinezvare kahelA A paccakhANane bhAvathI sevIne anaMta cha bAdhA (pIDA) rahita evA mokSasukhane pAmyA, | 48 mAvAye-pUrve kahela paccakhANane sarva vidhi ananta jJAnI zrI jinezvaree ja kahyuM che, ane tenuM sarvottama phaLa jIne mekSa sukha prApta thayuM te ja che, e paccakhANuvidhi AcarIne bhUtakALamAM ananta cha mekSa sukha pAmyA che. vartamAna kALamAM aneka jI (mahAvideha kSetramAM) ekSa sukha pAme che, ane bhaviSyamAM paNa ananta jIvo mokSa sukha pAmaze. ne pratyAkhyAna dharma AdaravAne ane te saMbaMdhi lAkika kupravacane tyAga karavAne upadeza vaLI ahiM vizeSa samajavA gya e che keprabhue prarUpelo pratyAkhyAna dharma pAlana karavA eja manuSyabhava ane jenA dharma pAmyAnuM sarvotkRSTa phaLa che, te pAlana karavAthI ja Atmadharma saMpUrNa pragaTa thaI paramAnaMdanI (mokSanI) prApti thAya che, chatAM te prabhu prarUpita pratyAkhyAna dharmane pAlana karavA jevI zakti (vIryAntarAya karmanI prabaLatA vaDe) na hovAthI athavA tevo bhAva paNa (apratyAkhyAnAdi kaSAya mehanIya karmanI prabalatA vaDe) na thavAthI je te grahaNa na karI zakIe, topaNa pratyAkhyAna dharma mokSanuM parama aMga che, ane kevaLa bhAvathI (avyakta) athavA te dravya sahita bhAvathI (vyakta) paNa pratyA Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 pratyAkhyAna bhASya.. khyAna dharma jyAM sudhI prApta nahi thAya tyAM sudhI AtmAnI mukti paNa nahiM ja thAya evI samyagrazraddhA te avazya rAkhavI. ne pratyAkhyAna dharma saMbaMdhi laikika kupravacane vaLI pratyAkhyAna dharmanI sanmukha thayelA dhamI jIvoe pratyAdharmathI ane tenI bhAvanAthI paNa patita karanArAM je likika pravacane che, te jANI samajIne tene tyAga karavo yogya che, te kupravacane A pramANe - 1-mananI dhAraNA mAtrathI dhArI levuM te paccakhANaja che, hAtha joDIne uccaravAthI zuM vizeSa che?--e pravacana. 2- marUdevA mAtAe kyAM paccakhANa karyuM hatuM? chatAM bhAvanA mAtrathI mokSe gayAM, mATe bhAvanA uttama che-e kupravacana. 3-bharata cakravatI cha khaMDanuM rAjya bhegavatAM paNa vrata niyama vinA bhAvanA mAtrathI kevaLajJAna pAmyA. e kupravacana. 4-zreNikarAjAe navakArasI jevuM paccakhANa na karavA chatAM paNa prabhu uparanA prema mAtrathI tIrthaMkara gAtra bAMdhyuM, mATe pacca0 thI zuM vizeSa che ? e kapravacana. 1 A kupravacanomAM keTalAMka vacano zAstrokta paNa che, parantu zAstramAM te te vacane jIvone dharma sanmukha karavAnI apekSAe kahyAM che, chatAM eja vacano pratyA. dhama halako pADavA mATe bolAtAM hovAthI kupravacane kahevAya. * marUdevA mAtA. bharatacI, ane zreNikarAjA ItyAdi che je ke vyakta ( loka draSTimAM Ave e , pratyA dharma pAmyA nathI, to paNa zAstradraSTie to vataniyamAdi avyakta paNa pratyAkhyAna dharmathI ja mokSa ityAdi bhAva pAmyA che, te paNa pAMca IndriyonA viSayamAM parAdhIna banelA, ane tethIja viSayo tyAjya che evI mAnyatArUpa zraddhAmAmAM nahi AvelA jIvo ja evAM kupravacano pragaTa karI pratyAkhyAna dharmane halako pADe che, pitAnI viSayAdhInatAno bacAva kare che, ane bhakSyAbhakSya jevA vivekamAM na AvyA chatAM paNa AtmadharmIpaNuM darzAvavA prayatna kare che. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kapravacana tyAgane upadeza, 5ra am 5-dAna ziyala tapa ane bhAvanA e cAra dharmamAM paNa bhAva dhama pradhAna kahe che, paraMtu dAnAdika nahi-e pravacana. 6-trata niyama paccakhANa e te kriyA dharma che, ane kriyA te jJAnanI dAsI che, mATe jJAnAdirUpa bhAvanA uttama che, paNa vata niyamAdi kriyA uttama nathI.-ekapravacana. 7-vaLI paccakhANa laIne pALI na zakAya te vrata bhaMga karavAthI mahAdoSa prApta thAya che, te karatAM bhAvanA mAtrathI paccakhANa lIdhA vinAja vrata niyama pALavA te uttama che.-e kupravacana. 8 cakhANa laIne paNa mana kAbumAM rahetuM nathI, nitya niyama pramANe mana to AhAra vihAramAM bhamatuM ja rahe che tyAre paccakhANa lIdhuM kAmanuM zuM?-e kupravacana. kaI jIva abhAvatI athavA alabhya (prAyaH na maLI zake evI) vastunuM paccakhANa kare tyAre tenI hAMsI kare ke-emAM te zuM choDavuM ? nA malI nArI tyAre bA brahmacArI-e pravacana. 10-loka samakSa ubhA thaI hAtha joDI ThAThamAThathI pratyAkhyAna uccAravuM e te meM paccakhANamAM karyuM e lokadekhAva -ADaMbara che, mATe jema guptadAna ghaNu phaLavALuM che. tema mana mAtranI dhAraNAthI dhAreluM ane pALeluM paca0 ghaNA phaLavALuM che, e pravacana. ItyAdi bIjA paNa aneka kupravacane che, to paNa e 10 mukhya jANI kahyAM che. e kupravacane pratyAkhyAna dharmanAM vighAtaka ane dharmathI patita karanA hevAthI pratyAkhyAna dharmamAM ujamALa thayelA jIe AdaravAM nahi, belavAM nahi tema sAMbhaLavAM paNa nahi. I [ti prasthAna zivanA che. e pramANe A paccakhANa bhASya samApta thayuM, ane te samApta thavA sAthe cityavaMdana bhASya gurUvaMdana bhASya ane Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rayara 'pratyAkhyAna bhASya, . paccakhANuM bhASya e traNe bhASya paNa samApta thayAM. e traNe bhASyanA arthamAM matiSathI je kaI bhUlacUka thaI hoya tenuM mithyAdukRta che ane sarjana vAcakavarga te bhUlacUka sudhArIne vAMce evI amArI namra vijJapti che. 6 ini zrI mahisAnAkhya-nagaranivAsi-sadgatazreSThivarya-zrIyuta 5 veNIcandra-suracandra-saMsthApita-zrI jainazreyaskaramaMDalAkhyasaMsthAyAH satpreraNAtaH bhRgukacchanivAsizreSThivarya-zrI yutA'nupacandra-malukacandra-vidyArthI-caMdulAla-likhitaH pratyAkhyAnabhASya-bhAvArthaH samAptaH sUcanA pratyAkhyAne bhAgyamAM 21-219-21 e traNa pAnane mathALe cha vigaInAM 30 nIviyAtAMmAM " dvAra 5 muM - chapAyuM che. tyAM " dvAra 6. huM vAMcavuM. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||trnn bhASyanI mULa gaathaao|| artistattattattitttt.tattattarairitt ||ath caityavaMdanabhASya muul|| kshaaraaN naanaa vaanaa vaMdittu vaMdaNije, save ciivaMdaNAi-suviyAraM / bahuvitti-bhAsa-cuNNI-suyANusAreNa vucchAmi // 1 // dahatiga ahiMgamapaNagaM, dudisi tihuggaha tihA u vNdnnyaa| paNivAya namukkArA, vannA solasaya sIyAlA // 2 // igasIisayaM tu payA, saganauI saMpayA u paNa dNddaa| bAra ahigAra caurva-daNijja saraNijja cuhjinnaa||3|| cauro thuI nimittadva, vAra heU a sola AgArA / guNavIsa dosa ussaggamANa thuttaM ca saga velA // 4 // dasa AsAyaNacAo, savve ciivaMdaNAi tthaannaaii| 'cauvIsa duvArehi, dusahassA huMti causayarA // 5 // tinni nisIhI tinni u, payAhiNA tinni ceva ya paNAmA tivihA pUyA ya tahA, avatthatiyabhAvaNaM ceva // 6 // 14 27 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 [caityavaMdana bhASya] tidisinirikSaNa viraI, payabhUmipamajjaNaM ca tikkhutto vannAitiyaM muddA-tiyaM ca tivihaM ca paNihANaM // 7 // ghara-jiNahara-jiNapUA-vAvAraccAyao nisIhitigaM / aggabAre majjhe, taiyA ciivaMdaNAsamae // 8 // aMjalibaMdho addho-Nao a paMcaMgao a tipaNAmA savvastha vA tivAraM, sirAinamaNe paNAmatiyaM // 9 // aMga--gga-bhAra bheyA, pupphAhAratthuIhiM puuytigN| paMcuvayArA aTTho-vayAra savvovayArA vA // 10 // bhAvijja avasthatiyaM, piMDattha payatya rUvarahiattaM chaumattha kevalitaM, siddhattaM ceva tssttho||11|| nhavaNaccagehiM chaumattha-vatthapaDihAragehiM kevaliyaM / paliyaMkussaggehi a, jiNassa bhAvijja siddhattaM // 12 // ulAhotiriANaM, tidisANa nirikkhaNaM caijjahavA / pacchima--dAhiNa--vAmANa jinnmuhnnthditttthijuo|| // 13 // vannatiyaM vannatthA-laMbaNamAlaMbaNaM tu paDimAI / joga-jiNa-muttasuttI-muddAbheeNa muddatiyaM // 14 // annunnaMtari aMguli-kosAgArehiM dohiM hatthehiM / piTTovari kupparasaM-ThiehiM taha jogamuddatti // 15 // cattAri aMgulAI, purao UNAiM jattha pcchimo| pAyANaM ussaggo, esA puNa hoi jiNamuddA // 16 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 ~ [caityavaMdana bhASya ] muttAsuttI muddA, jattha samA dovi gabhiA hatthA / . te puNa nilADadese, laggA anne alaggatti // 17 // paMcaMgo paNivAo, thaya (thui) pADho hoi jogamuddAe / vaMdaNa jiNamuddAe, paNihANaM muttasuttIe // 18 // .. paNihANatiyaM ceia-muNivaMdaNa-patthaNAsarUvaM vaa| maNa-vaya-kAegattaM, sesatigatyo ya payaDutti // 19 // saccittadavvamujjhaNa-maccittamaNujjhaNaM-maNegattaM / igasADi uttarAsaM-gu aMjalI sirasi jiNadidve // 20 // iya paMcavihAbhigamo, ahavA muccaMti raaycinhaaii| khaggaM chattovANaha, mauDaM camare a paMcamae // 21 // vaMdati jiNe dAhiNa-disiTThiyA purusa vAmadisi naarii| navakara jahanna saTTikara, jiTTa majhuggaho seso // 22 // namukAreNa jahannA, ciivaMdaNa majjha daMDathuijualA / paNadaMDa thuicaukkaga-thayapaNihANehiM ukkosA // 23 // anne biti igeNaM, sakkathaeNaM jahannavaMdaNayA / tadugatigeNa majjhA, ukkosA cauhi paMcahi vA // 24 // paNivAo paMcaMgo, do jANU karaduguttamaMgaM ca / sumahattha namukkArA, iga duga tiga jAva aTThasayaM // 25 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 [caityavaMdana bhASya] aDasaTi aTThavIsA, navanauyasayaM ca dusysaignuaa| doguNatIsa dusaTThA, dusole aDanau~asaya duvainnasayaM26 iya navakAra-khamAsamaNa-iriya-sakatthayAi daMDesu / paNihANesu a adurU-ttavanna solasayasIyAlA // 27 // nava battIsa titIsA, ticatta aDavIsa sola vasi payA maMgala-iriyA-sakatthayAisuM egasIisayaM // 28 // aTThaTThanavaha ya aTThavIsa solasa ya vIsa vIsAmA / kamaso maMgala iriyA-sakkathayAIsu saganauI // 29 // vannaTThasaTThi navapaya, navakAre aTTha saMpayA tattha / sagasaMpaya payatullA, satarakkhara aTThamI dupayA // 30 // _ "navakkharaTThami dupaya chaTThIM" // ityanye // paNivAya akkharAiM, aTThAvIsaM tahA ya iriyAe / navanauyamakkharasayaM, dutIsapaya saMpayA atthtth|| 31 // duga dugaga cau iga paNa,igAra chaga iriya sNpyaaipyaa| icchA iri gama pANA, je me egidi abhi tss||32|| abbhuvagamo nimittaM, ohe-yara heu saMgahe paMca / jIva-virAhaNa-paDikumaNa bheyao tinni cUlAe // 33 // duti cau paNa paNa paNa ducauti paya sakathayasaMpayAipayA namu Aiga puriso logu abhaya dhamma ppa jiNa svv||34|| thoavvasaMpayA oha iyaraheUvaoga tcheuu| savisesuvaoga sarUvaheu niyasamaphalaya murake // 35 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [caityavaMdana bhASya ] dosaganauyA vannA, nava saMpaya paya titIsa sakAe / ceiyathayasaMpaya, ticattapaya vanna dusyguNnntiisaa||36|| dacha saga navatiya cha cau chappaya ciisaMpayA payA pddhmaa| arihaM vaMdaNa saddhA, anna suhuma eva jA tAva // 37 // abbhuvagamo nimittaM, heU iga bahuvayaMta aagaaraa| AgaMtuga AgArA, ussaggAvahi sarUvaTTha // 38 // nAmathayAisu saMpaya, payasama aDavIsa sola vIsa kmaa| aduruttavanna dosaTTha-dusayasola-TThanauasaMyaM // 39 // paNihANi duvannasayaM, kamesu sg-ti-cuviis-tittiisaa| guNatIsa aTThavIsA, cautIsi-gatIsa bAra guruvnnaa||40|| paNa daMDA sakkatthaya, cejhya nAma sua siddhathaya ittha / do iga do do paMca ya, ahigArA bArasa kameNa // 4 // namujeya aarihaM loga savva pukkha tama siddha jo devaa| unji cattA veyAvaccaga ahigArapaDhamapayA // 4 // paDhamahigAre vaMde, bhAvajiNe bIyaaMmi davvajiNe / igaceiyaThavaNajiNe, taiya cautthami nAmajiNe // 43 // tihuaNaThavaNajiNe puNa, paMcamae viharamANajiNa chtthe| sattamae suanANaM, aTThamae savvasiddhathuI // 44 // titthAhiva vIrathaI, navame dasame ya ujayaMta thuii| aTThAvayAi igadAsi, sudiTThisurasamaraNA carime // 45 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 [ caityavaMdana bhASya ] nava ahigArA iha laliyavittharAvittimAi annusaaraa| tini suaparaMparayA, bIo dasamo igArasamo // 46 // AvassayacunnIe, jaM bhaNiyaM sesayA jahicchAe / teNaM ujitAivi, ahigArA suamayA caiva // 47 // bIo suatthayAI, (i)atthao vannio tahiM ceva / sakkathayaMte paDhio, davvArihavasari paDattho // 48 // asaDhAinnaNavajjaM, gIattha avArayaMti majjhatthA / AyaraNAvi hu ANa--tti vayaNao subahu mannaMti // // 49 // u vaMdaNijja jiNa-muNi-suya-siddhA iha surA ya saraNijjA / cauha jiNA nAma Tha (ha)vaNa davva bhAvajiNabheeNaM // 50 // nAmajiNA jiNanAmA, ThavaNajiNA puNa jidipaDimAo / davvajiNA jiNajIvA, bhAvajiNA samavasaraNatthA // 51 // ahigayajiNa paDhamathuI, bIyA savvANa taiya nANassa / veyAvaccagarANaM, uvaogatthaM cautthathuI // 52 // pAvakhavaNattha iriyAI vaMdaNavvattiyAi cha nimittA / pavayaNasura saraNatthaM, ussaggo iya nimitta // 53 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [caityavaMdana bhASya] cau tassa uttarIkaraNa-pamuha saddhAiyA ya paNa heU / veyAvaccagarattAi tinni ia heu bArasagaM // 54 // annatthayAi bArasa, AgArA evamAiyA curo| agaNI paNidichiMdaNa, bohIkhobhAi Dako a|| 55 // ghoDaga laya khaMbhAI,mAluddhI niala sabari khaliNa vh| laMbuttara thaNa saMjai, bhamuhaMguli vAyasa kaviTTho // 56 // sirakaMpa mUa vAruNi, pehatti caijja dosa ussgge| laMbuttara thaNa saMjai, na dosa samaNINa savahu sahINaM57 iriussaggapamANaM, paNavIsussAsa aTTha sesesu / gaMbhIra mahurasadaM, mahatthajuttaM havai thuttaM // 58 // paDikamaNe ceiya jimaNa, carama paDikamaNasuaNa paDibohe ciivaMdaNa isa jazNo, satta u velA ahoratte // 59 // paDikamao gihiNovi hu, sagavelA paMcavela iyrss| pUAsu tisaMjhAsu a, hoi tivelA jahanneNaM // 6 // taMbola pANa bhoyaNu-vANaha mehunna suaNa niTThavaNaM / muttu-cAraM jUaM, vajje jiNanAhajagaIe // 61 // iri namukAra namutthuNa-rihaMta thui loga savva thui pukkha thui siddhA veyA thui, namutthu jAvaMti thaya jayavI // 32 // savvovAhivisuddhaM, evaM jo vaMdae sayA deve| deviMdaviMda mahiaM, paramapayaM pAvai lahuM so // 3 // ... -samAptam Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ||ath guruvaMdanabhASya muul|| e===== guruvaMdaNamaha tivihaM, taM phiTTA chobha baarsaavttN| siranamaNAisu paDhamaM, punnakhamAsamaNadugi bIaM // 1 // jaha dUo rAyANaM, namiGa kajjaM niveiuM pcchaa| vIsajjiovi vaMdiya, gacchai emeva ittha dugaM // 2 // AyArassa u mUlaM, viNao so guNavao ya pddivttii| sA ya vihivaMdaNAo, vihI imo bArasAvatte // 3 // taiyaM tu chaMdaNaduMge, tattha miho AimaM sylsNghe| bIyaM tu daMsaNINa ya, payaTThiyANaM ca taiyaM tu // 4 // . vaMdaNa cii kiikammaM, prayAkammaM ca viNayakammaM ca / kAyavvaM kassa va keNa vAvi kAhe va kaikhutto // 5 // kaioNayaM kaisiraM, kaihi va Avassaehi parisuddhaM kaidosavippamukkaM, kiikammaM kIsa kIrai vA // 6 // paNanAma paNAharaNA, ajuggapaNa juggapaNa cau adaayaa| caudAya paNa nisehA, cau aNiseha-TukAraNayA // 7 // Avastaya muhaNaMtaya, taNupehapaNIsa dosvttiisaa| chaguNa guruThavaNa duggaha, duchavasikkhara gurupaNIsA // 8 // 4 10 14 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [guruvaMdana bhASya ] . 261 19 20 21 22 , paya aDavanna chaThANA, chagguruvayaNA asaaynntitiisN| duvihI duvIsadArehiM causayAbANaui ThANA // 9 // vaMdaNayaM ciikammaM, kiikammaM pUakamma vinnykmm| guruvaMdaNapaNanAmA, davve bhAve duhoheNa (duhaahrnnaa)||10|| sIyalaya khuDDae vIrakanha sevagadu pAlae sNbe| / paMce e di,tA. kiDakamme davvabhAvehiM // 11 // pAsattho osanno, kusIla saMsattao ahaacchNdo| .. duga-duga-ti-du-NegavihA, avaMdaNijjA jinnmymi||12|| Ayariya uvajjhAe, pavatti there taheva raaynnie| kiikamma nijjaraTThA, kAyavvamimesi paMcaNhaM // 13 // mAya-piya-jiTThabhAyA,-omAvi taheva savvarAyaNie / kiikamma na kArijjA,cau samaNAI kuNati punno||14|| vikkhitta parAhutte, a pamatte mA kayAi vNdijjaa| AhAraM nIhAraM, kuNamANe kAukAme ya // 15 // pasaMte AsaNatthe a, uvasaMte uvhie| aNunnavittu mehAvI, kiikammaM pauMjai // 16 // paDikamaNe sajjhAe, kAussaggA vraah-paahunne| . . AloyaNa-saMvaraNe, uttama(a)he ya-vaMdaNayaM // 17 // do'vaNayamahAjAyaM, AvattA bAra causira tiguttaM / dupavesiganikkhamaNaM, paNavIsAvasaya kiikamme // 18 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 . [guruvaMdana bhASya ] kiikammapi kuNato, na hoi kiikmmnijjraabhaagii| paNavIsAmannayaraM, sAhU ThANaM virAhato // 19 // didvipaDileha egA, cha u papphoDa tigtigNtriyaa| akkhoDa pamajjaNayA, nava nava muhapatti paNavIsA 20 pAyAhiNeNa tiya tiya, vaameyrbaahu-siis-muh-hiye| aMsuhAho piTe, cau chappaya dehapaNavIsA // 21 // Avassaesu jaha jaha, kuNai payattaM ahINamairittaM / tivihakaraNovautto. taha taha se nijjarA hoi // 22 // dosa aNADhiya thaSTiya, paviddha paripiMDiyaM ca ttolgii| aMkusa kacchabhaggiya, macchuvvattaM maNapau8 // 23 // veiyabaddha bhayaMta, bhaya gArava mitta kAraNA tinnaM / paDaNIya ruTa tajjiya, saDha hIliya vipliuNciyyN||24|| dimadiLaM siMga, kara tammoaNa aliddhaNAliddhaM / UNaM uttaracUlia, mUaM Dhakkara cuDaliyaM ca // 25 // battIsadosaparisuddhaM, kiikammaM jo pauMjai guruNaM / so pAvai nivANaM, acireNa vimANavAsaM vA // 26 // iha chacca guNA viNao-vayAra mANAibhaMga gurupuuaa| titthayarANa ya ANA, suydhmmaaraahnnaa'kiriyaa|||27|| . 7 10 11 26 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 [guruvaMdana bhASya] guruguNajuttaM tu guruM, ThAvijjA ahava tattha akkhaaii| ahavA nANAi-tiya, Thavijja sakkhaM guruabhAve // 28 // akkhe varADae vA, kaTe putthe a cittakamme / sambhAvamasambhAvaM, guruThavaNA ittarAvakahA // 29 // guruvirahaMmI ThavaNA, gurUvaesovadaMsaNatyaM ca / jiNavirahaMmi jiNabiMba-sevaNAmaMtaNaM sahalaM // 30 // caudisi guruggaho iha, ahuTTha terasa kare saparapakkhe / aNaNunnAyassa sayA, na kappae tattha paviseuM // 3 // paNa tiga bArasa duga tiga, caurochaTThANa paya iguNatIsaM guNatIsa sesa AvassayAi savvapaya aDavannA // 32 // icchA ya aNunnavaNA, avvAbAhaM ca jatta javaNA ya / avarAhakhAmaNAvi a, vaMdaNadAyassa chaTThANA // 33 // chaMdeNa--NujANAmi, tahatti tubhaMpi vaTTae evaM / ahamavi khAmemi tumaM, vayaNAI vaMdaNarihassa // 34 // purao, pakkhAsanne gaMtA ciTThaNa nisIaNA-yamaNe AloaNa'paDisuNaNe puvvAlavaNe ya Aloe // 35 // taha uvadaMsa nimaMtaNa, khaLA-yayaNe tahA apddisunnnne| khaddhatti ya tatthagae, ki tuma tajjAya nausumaNe // 36 // no sarasi kahachittA, parisaMbhittA aNuTThiyAi kahe / saMthArapAyaghaTTaNa, cihuca samAsaNe Avi // 37 // 10 21. No Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 [guruvaMdana bhASya ] iriyA kusumiNusaggo, ciivaMdaNa putti bNdnnaa-loyN| vaMdaNa khAmaNa vaMdaNa, saMvara cauchobha dusajjhAo 38 iriyA-ciivaMdaNa-putti-vaMdaNaM-carima-vaMdaNA-loyaM vaMdaNa khAmaNa cauchobha, divasustaggo dusajjhAo 39 eyaM kiikammavihi, jujaMtA crnnkrnnmaauttaa| sAhU khavaMti kammaM, aNegabhavasaMciamaNaMtaM // 40 // appamaibhavvaboha-ttha bhAsiyaM vivariyaM ca jamiha me| taM sohaMtu giyatthA, aNabhinivesI amacchariNo // 41 // _ . -samAptam Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||ath paJcakkhANabhASya muul|| dasa paccakhANa cauvihi, AhAra duvIsagAra aduruttaa| dasavigai tIsa vigaI-gaya duhabhaMgA chasuddhi phalaM // 1 // aNAgaya-maikaMtaM, koDIsahiyaM niyaMTi aNagAraM / sAgAra niravasesaM, parimANakaDaM sake addhA // 2 // navakArasahiya porisi, purimaLe-gAsaNe-gaThANe y| AyaMbila abhaMtaDhe, carime a abhiggahe vigaI // 3 // uggae sUre a namo, porisi paJcakkha uggae sUre / sUre uggae purimaM, abhataDhe paJcakhAi tti // 4 // bhaNai gurU sAMso puNa, paccarakAmi tti eva vosiri| uvaogittha pamANaM na pamANaM vaMjaNacchalaNA // 5 // paDhame ThANe terasa, bIe tini utigAi (ya) taiyami pANassa cautthaMmI, desavagAsAi pNcme||6|| namu porisi sadbA puri-mavaTTha aMguTThamAi aDa tera / nivi vigaiMbila tiya tiya,duigAsaNa egtthaannaaii||7|| paDhamami cautthAI, terasa bIyaMmi taiya paannss| desavagAsaM turie, carime jahasaMbhavaM neyaM // 8 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAkhyAna 266 [pratyAkhyAna bhASya] taha majjhapaccakhANesu na pihu sUruggayAi vosirai / karaNavihi u na bhannai, jahAvasIAi biyachaMde // 9 // taha tiviha paccakhANe, bhannaMti ya pANagassa aagaaraa| duvihAhAre accitta-bhoiNo taha ya phAsujale // 10 // ittacciya khavaNaMbila-niviAisuphAsuyaM ciya jalaM tu| saDhDhA vi piyaMti tahA, paccakkhaMti ya tihAhAraM // 11 // cauhAhAraM tu namo, ratipi muNINa sesa tiha cuhaa| nisi porisi purimegA-saNAi sahANa duticuhaa||12|| khuhapasama khamegAgI, AhAri va ei dei vA sAyaM / khuhio va khivai kuTe, jaM paMkuvamaM tamAhAro // 13 // asaNe muggo-ann-sttu-mNdd-py-khj-rbb-kNdaaii| pANe kaMjiya-java-kayara-kakaDodaga-surAi jalaM // 14 // khAimi bhattosa phalA-i sAime suMThi jIra ajamAI / mahu gula taMbolAI, aNahAre moa niMbAI // 15 // do navakAri cha porisi, saga purimaDhe igAsaNe atttth| sattegaThANi aMbili, aTTha paNa cautthi cha pANe // 16 // cau carime caubhiggahi, paNa pAvaraNe navaTTha niviie| AgArukkhittavive-gamuttu davavigai niymitttt||17|| anna saha du namukAre, anna saha ppaccha disa ya sAhu savva porisi cha saporisi, purimale satta samahatarA // 18 // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [pratyAkhyAna bhASya] 267 anna sahassAgAri a,AuMTaNa guru a pArimahasavva / ega-biyAsaNi aTTha u, saga igaThANe auMTa vinnaa||19|| anna ssaha levA giha, ukkhitta paDucca pAri maha svv| vigaI nivigae nava, paDuccaviNu aMbile atttth||20|| anna saha pAri maha sa-va paMca khama(va)Ne cha paannilevaaii| cau carimaMguTThAI-bhiggahi anna saha maha savva // 21 // duddha-mahu-majja-tillaM, cauro davavigai caura piNdddvaa| ghaya-gula-dahiyaM-pisiyaM, makkhaNa-pakkanna do piNddaa||22|| porisi-saha-avalaM, dubhatta-nivvigai porisAi smaa| aMguTTha-muTThi-gaMThI-sacittadavvAibhiggahiyaM // 23 // vissaraNa maNAbhogo, sahasAgAro sayaM muhpveso| pacchannakAla mehAI, disivivajjAsu disimoho // 24 // sAhuvayaNa ugghADA-porisi taNusutthayA samAhitti / saMghAikajja mahatara, gihatthabandAi sAgArI // 25 // AuMTaNamaMgANaM, gurupAhuNasAhu guruabhuTThANaM / pariThAvaNa vihigahie, jaINa pAvaraNi kddiptttto||26|| kharaDiya lUhiya DovA-i leva saMsaha Ducca mNddaaii| urikatta piMDavigaINaM makkhiyaM aMgulIhiM maNA // 27 // levADaM AyAmAI iyara sovIramacchamusiNajalaM / dhoyaNa bahula sasitthaM, usseima iyara sitthvinnaa||28|| Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 [pratyAkhyAna bhASya] paNa cau cau cau duduviha,cha bhakkha duddhAi vigai igavIsaM tiduti cauviha abhakkhA,cau mahumAI vigai baar||29|| khIra ghaya dahiya tillaM, gula pakanna cha bhkkhvigiio| go-mahisi-uTi-aya-elagANa paNa duddha aha curo||30|| ghaya dahiyA uTTiviNA,tila sarisava ayasi laTTatilla caU davaguDa piMDaguDA do, pakkannaM tilla ghayataliyaM // 31 // payasADi-khIra-peyA-'valehi-duddhahi duddhvigigyaa| dakkha bahu appataMdula, taccunnaMbilasahiyadudhdhe // 32 // nibhaMjaNa-vIsaMdaNa-pakkosahitariya-kiTTi-pakkaghayaM / dahie krNb-sihrinni-slvnndhi-ghol-gholvddaa||33|| tilakuTTI nibhaMjaNa,pakatila pakkusahitariya tillmlii| sakkara gulavANaya pAya khaMDa addhakaDhi ikkhurso||34|| pUriya tavapUA bI-apUa tanneha turiyaghANAI / gulahANI jalalappasi, apaMcamo puttikayapUo // 35 // dudhdha dahI cauraMgula, davagula ghayatilla ega bhatvari / piMDaguDamakkhaNANaM, addAmalayaM ca saMsaTuM // 36 // davvahayA vigaI vigai-gaya puNo teNa taM hayaM davvaM / udhdharie tattaMmi ya, ukiTThadavaM imaM canne // 37 // tilasakkuli varasolA-rAyaNaMbAi dkkhvaannaaii| DolI tillAI iya, sarasuttamadabva levakaDA // 38 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___269 [pratyAkhyAna bhASya] vigaigayA saMsaTThA, uttamadavvA ya nivvigiyNmi| kAraNajAyaM muttuM, kappaMti na bhuttuM jaM vuttaM // 39 // vigaI vigaIbhIo, vigaigayaM jo u bhuMjae saah| vigaI vigaisahAvA, vigaI vigaI balA nei // 40 // kuttiya-macchiya-bhAmara,mahu~ tihA kaTTha piTTha maja duhaa| jala-thala-khagamaMsa tihA,ghayavva makkhaNa cau abhakkhA41 marNa-vayaNa-kArya-maNaveya-maNataNu-vayartaNu-tijogi saga satta / kara kAra NumaI hu~ tirjui,tikAli sIyAlabhaMgasayaM // 42 // eyaM ca uttakAle, sayaM ca maNa vaya taNUhiM pAlaNiyaM / jANaga jANagapAsatti bhaMgacauge tisu aNunnA // 43 // phAsiya pAliya sohiya, tIriya kiTiya arAhiya cha suddhN| paJcakkhANaM phAsiya. vihiNociyakAli jaM pattaM // 4 // pAliya puNapuNa sariyaM, sohiya gurudattasesabhoyaNao / tIriya samahiyakAlA, kiTTiya bhoyaNasamayasaraNA // 45 // iya paDiyariyaM ArA-hiyaM tu ahavA cha suddhi sdhnnaa| jANaNa viNaya'NubhAsaNa, aNupAlaNa bhAvasuddhitti // 46 // paccakkhANassa phalaM, iha paraloe ya hoi duvihaM tu / ihaloe dhammilAI, dAmanagamAi prloe||47|| Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 [pratyAkhyAna bhASya ] paccakkhANamiNaM se-viUNa bhAveNa jinnvruddittuN| . pattA aNaMta jIvA, sAsayasukkhaM aNAbAhaM // 48 // ||trnn bhASyanI mULagAthAo samApta // VI Page #276 -------------------------------------------------------------------------- _